COUD5CUE COURANT
Lijk
RUMOERIGE THUISKOMST VAN
BERTHA HERTOGH
AN KOOY
.IQ
ER
WEERBERICHT
Nu en dan sneeuwbuien
de
goedgekeurd
Resolutie „Staakt het vuren”
CT!
Vrijdag 15 Dec. 1950
naar
Ambonezen uit het K.N.I.L.
Algemene Vergadering der V.N.
wenden zich tot tinei
Fader omhelsde
een
ni|
van
van
BERGEN OP ZOOM STOND OP STELTEN
Laat ons met rust
het raam
voor
I
zwijgend,
verschrikt kind
Nog steeds niet veel nieuws
het front
DV
Prijs plus premie
de Staatsloterij
Sowjet-Unie stemde tegen
Spreekkoren brachten Bertha
Overweldigende ontvangst
Twee doden bij auto-
ongeluk te Barneveld
Lichting 1949-11 op
1 April naar huis
(Van onze parlementaire redacteur)
Merkwaardige Haagse
Bijeenkomst
Alg. Vergadering in
1951 in Europa
Prijs 10 cent per nummer
14 DECEMBER 1050
89sle Jaargang No. 23160
Prijs abonnement
Bureau Markt 31.
0 33
per week
Telefoon 2745 (twee lijnen)
I 40
per maand
Dlrecteur-Chefredacteur: S H VAN DER KRAATR
Chef-Evploitatie: D DE KLERK
Postrekening 48400
ƒ4 20
per kwartaal
gun.
rerkj
C W.
KKEN
MET
lefoon 3703.
(Telefoto).
Drie personen kwamen om het leven en
vijftien werden ernstig gewond bij de
ontsporing van de sneltrein BazelDen
Haag nabij het Belgische plaatsje St.
Hubert.
r op-
'ERNE
DE2E
Hat
en
zeer
jebouw-
t toe-
imeramt
wing zot
legt
Incl te Djal
jedeclt blai
m-
nili-
..Wij
de-
en sterke film van
dernis met DANA
D
Binnenl
toeg—
zij gedi
hand
tand eet
EENDRACHT
MAAKT MACHT
m en
het
llitzlai
eet
jrgaans
■oor de Kam-
operettes
daar een
)er Liebes-
?hou-
uatie
zeken
1 April
wape-
niets
>ntgo-
8 c, 150 gr. 25 c
1OO gr. 50 c
100 gr. 55 c
)c,150 gr. 25 c
per stuk 40 o
per (tuk 18 o
1 per (tuk 10 c
immt
lor. lie
iwen. I.
klein-
tmeerde
rel, de
1. Ook
dat 67
i eigen
wor-
I past
Idoorloa
lie landet
storen
tens de Sov
om psyche
radio te re
i de
(root
--‘en buiten de atad
itbaar.
ouwing hoopt Kijker
de mogelijkheid een
;,i ons land te
KIJKER
00 gram 25 c
yrouw et
Iden worden.
Bertha
(eïnteresset
tegaan
.jn op
;gen de
den. In
i een
lagen
laatst
t niet
naar
jaren-
ten.
irfkomst op
van
tpHcht'
in wei
vuren, zeker niet
tl wat hen ver-
3 weg stond, fau-
maar bo-
•r Hertogh
_on hij een
zen. dat gretig
gestelde micro-
Het
1945. t
het nut
mers in
de prodi
de lont
Het
werkg-
geri..„
De’”'
stukker
hoe de
op dit
Belar
aanroc
jast. maken zij concertei
ongelofelijk kostbaai
i nadere beschot
ie te geven op de mc
„super-orkesf in
10 ROVERS
In Technicolor
jr. Woensdagmid-
lige actualltelten-
sante kleurenfilm
sproken
riJDEN.
van
tairen op
weiger»
finitiev
tegen
telegri
de Amerikaanse
ilngton verklaard,
I. dat de Chinese
log op grote schaal
V
PEP ASPERA
AD ASTRA
i Uw haar nog even
Iven.
i weldaad voor Uw
kapwerk, vakkundige
erstgeschenken, o.a
e Paris, Plver, Kap-
tar de menlg-
jnherroepelijk
werd nog wat
ien. Er werden
jat in de nacht
gept
soms
In een
zijn visie
tweede
scheppen-
ichoten" af te
1 verjagend al wat
t recht in de v.cê
•Is pakkend%m er
>men. haalde vadei
t zijn zak en begon
-nk op te lezf" J~
voor hem opgea«ww«
igedronken.
Staatsloterij, vijfde klasse,
een prijs van 1.000 plus
j 30 000 op lot no 2 1112
KJ
zijn investe-
vat helpt dit
i gemeenten door
leven bij het aan-
en dure wegen,
legvelden electri-
iz Er is te weihig
_.eze staan te dicht
gemeenten, zo denkt
Weerverwachting. meegedreld cfxir
het K.N M l. tn De Bilt ggldiR vah
Vrijdagavond tot Zaterdagavond.
Half tot zwaar bewolkt met nu en
dan sneeuwbuien In het Zuiden van
het land aanvankelijk zwakke tot
matige veranderlijke wtnd. overigens
matige tot krachtige en tn de kust
streken lijdelijk wentcht harde W»s:e
lijke wind Temoeraturen om nd
vriespunt, tn het binnenland ’ijdens
plaatselijke opklaringen in de nacht
en ochtend lichte vorst.
16 December - Eerste Uwartiei
Zon op 0.45; onder (6 26
Maan op 10 56- onder 0 06
wetsontwerp
paald dat dez»
ger onder de t
tot 1 April 19
nader vervuld»
overeenkomen met
tijd, die 2ij reeds
hebben doorgebracht
van de eerste oefenln„
Nadat de communist Haken bezwaar
had gemaakt tegen verlenging van de
diensttijd, ook in verband met de uitla
tingen van Montgomery voor een twee
jarige dienstplicht, verklaarde minister
‘s Jacobs, dat de lichting 1949-11 uitslui
tend langer in dienst zou worden geh
den indien de internationale situi
slechter wordt. Degenen die zes w«
eerder zijn opgekomen, zullen ook I
1951 naar huis gaan. Het onder de
blijven tot 1 April 1951 heeft
van Mor
Keulse musici is
Dat heeft de stad
om de musici, die
(den weg te vliegen.
grote Gürzenich-
ibtenaar.
om hun „st
fluisterend
meend of met
teuils en tafel
ven uit te kon
een papier uit
woord van dank op
door enkele voor her
foons werd inj
van I
ige dienstp
robs, dat
langer
indien
•r wordt.
zijn opge
°ar huis ga<
nen blijven tot 1
te maken met de pl
mery
Alleen de communisten stemden tegen
Spoorwegstaking In de V.S. Een staking
van spoorwegpersoneel, die te Chicago is be
gonnen. is gisteren tot Washington en tot
Saint-Louis uitgebreid De bond van spoor
wegpersoneel is voornemens het werk ook in
andere streken te staken
De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft met 52 tegen
5 stemmen, bij één onthouding, het voorstel der dertien landen voor een
staken van het vuren in Korea goedgekeurd. De Sowjet-groep stemde
tegen, nationalistisch China onthield fich. Gezien het Russische stand
punt verwacht men niet veel succes van de poging om tot staking van
het vuren te komen. Sir Senegal Rau (India) en Lester Pearson (Canada)
zijn gekozen om samen met de Assemblée-voorzitter Nasrollah Entezam
(Perzië) de commissie van drie te vormen voor het tot stand brengen
van een staking van het vuren in Korea.
SAGE
:olor.
JAAR.
sdag nog eens de
RIA MONTEZ en
Hertogh dirigeerde met zachte drang zijn
kinderschaar de woning binnen.
De duizenden waren toen niet meer in
bedwang te houden. Het politiecordon
werd verbroken. Er was geen houden aan.
Persfotografen werden door de mensen
massa weggedrongen en kregen geen kans
hu werk te doen. Na veel moeit-' gelukte
het de politie een kleine ruimte voor de
woning vrij te maken en hier vonden de
fotografen een plaats.
De Bergenaren namen echter geen ge
noegen met deze kofte aankomst. Er wer
den spreekkoren gevormd, die steeds maar
de naam van de teruggekeerde dochter van
de familie Hertogh door de lucht deden
schallen. Eindelijk vertoonden zich voor
de ramen van de eerste verdieping de
broertjes en zqsjes. maar daarmede was
men het niet eens. Luider werd het geroep
en eindelijk werd een raam opengeschoven
en verscheen het meisje in de opening,
ditmaal met een lachend gezicht. Zij sloeg
echter spoedig de handen voor de ogen
want een onbarmhartig Blitzvuur van de
fotografen schoot haar tegemoet. Schijn
werpers en magnesiumfakkels van de
filmoperateurs zetten het Emmaplein In
gloed en toen vader en moeder Hertogh
ook nog voor het raam kwamen, nam het
gejuich de vorm van een overweldigende
ovatie aan.
Even wuifde Bertha nog naai
te. Toen ging het n»am or'
dicht. In de versierde kamer
nagepraat met de comité-led<
foto's gemaakt en het was la»
voor de rust weerkeerde.
In de 511de S
17de lijst, viel
een premie van
internationale
Degenen
jekomen, zuil»
ian. Het ond»
1 April 1951
- plannen
Het Moer-
niet kunnen
te leggen is
orkest van
i speelt De
musici zijn
igt op 170.
ente steunt
■r hoog bedrag
men het aan-
«ncertapparaat
—000 DM. Het
leze bedragen pre
st gerenomm»
irg. U weet wel.
waven der wereld,
symphonie-orkest.
heeft nog geen
iet een toneel. Er
igeven. De stad
Het hoofd van de delegatie van Ambo-
nese militairen, de heer F. Amponno. heeft
een telegram aan de Uncl te Djakarta ge
zonden, waarin hij meedeelt blanco man
daat van alle Ambonese ex-KNIL-mili
Java te hebben ontvangen
•ren afvoering tot de dag van de
jve beëindiging van onze processen
de Staat der Nederlanden", aldus het
-„--am.
Het vervolgt: ..Onze afvoering zonder
wapens naar door de APRI-troepen bezet
of beheerst gebied bedreigt het leven en
de vrijheid van onszelf en van onze vrou
wen en kinderen. Wij hebben ingevolge
artikel 5, laatste lid. van de overeenkomst
Hatta—Hirschfeld van 14 Juli 1950 het
recht om afvoering naar Nieuw-Guinea
mogelijk te maken. Bij weigering van on-
middellijke tussenkomst van uw commis
sie is de rust onder de militairen niet lan
ger te handhaven. Wij zijn als steeds be
reid tot onderhandelingen met uw com
missie". aldus het telegram.
Het was om twee minuten over half
negen dat de omroep van het vliegveld
aaokondigde: Het vliegtuig uit Djakarta
is geland 'Niemand had waargenomen dat
daar verweg, op de rolbaan achter de
grijze, kille nevel, de Constellation was
neergestreken. Enkele minuten later rolde
het vliegtuig het platvorm op en kwam
vlak voor het terras tot stilstand. Rond
het platvorm wemelde «het van politie
mannen en ook buiten de vlieghaven kon
men meer bewaking constateren dan nor
maal het geval pleegt te zijn.
'Er was toen enkele minuten
van het debarkereci Tiental»
verlieten de Constc"-”-
naar de douane-zaai -v»
en riep een groet naar fami
terras, tot a>o
kind in de deuroj
vrouw in een i
Aan haar han»
een bruine
bruine baret
gejuicht. De
uit de langger
naar die beide
van de trap afg»
kwamen lopen Ei
togh. die tussen
comité uit Bergen op
staan wachten, snel
helsde zijn vrouw. I
naar zijn kind, dat h
rugzag. om
te slaan- B»
mToen zij gedrieën, het meisje nog steeds
aan de hand van haar moeder, in haar
rechterhand een blikken trommeltje vast
houdend. de vader er aanvankelijk achter
lopend, op weg gingen naar dc douane-
hal onder een spervuur van Blitz-flitsen.
hield vader Hertogh zijn vrouw en zijn
dochter even terug om ..en face" voor de
fotografen te.poseren. Het duurde maar
enkele seconden. Toen liep het drietal
door. En wie in de nabijheid stond zag
geen kindvrouwtje, zoals hij misschien had
verwacht, maar een kind dat dertien jaar
kon zijn en geen jaar ouder Een kind dat
soms schuw naar de kant blikte vanwaar
al die onbarmhartige lichtflitsen op haar
werden afgevuurd. een kind, dat op het
volkomen kinderlijke gezichtje een men
geling van opkomende boosheid en angst
liet zien. Dat was het laatste wat de naar
Schiphol gekomen nieuwsgierigen, die
niets met deze thuiskomst te maken had
den. van Bertha Hertogh zagen.
Er was besloten in het restaurant jour
nalisten en fotografen gelegenheid te
geven hun werk te doen Men had het
beter achterwege kunnen lat^n. Want het
werd van beide kanten een teleurstelling.
Een nerveuze vader, een vermoeide moe-
der en een kind, dat eerst nog angstig,
later apatiach. het hoofd steunend in één
der handen, alles aan zich voorbij liet
gaan. Tot het besluit om in de autos te
gaan en naar Bergen op Zoom te ver
trekken een eind maakte aan alle rumoer
Want deze tien minuten in het passa-
giers-restaurant kenmerkten zich door ru
moer. Geen woord heeft men van Bertha
gehoord. Men had hoogstens kunnen ver
wachten, dat het meisje een smekend
„Kassian sama saja" (Heb toch medelijden
met me) zou laten horen.
Bij hun binnenkomen had een stem wei
verzocht niets aan het kind te vragen,
om het te ontzien, maar wat daarna ge
beurde. werkte er zeker niet toe mee het
meisje op haar gemak te stellen Vijftig
persfotografen in een zeker niet te grote
ruimte gelegenheid geven nog een plaatje
te maken, kan niet anders dan rumoer
geven. En terwijl al deze cameramannen
hun beste plaats van opstelling zochten
Sardar Patel t Sardar Wallabhbhai Patel,
de vice-premier van India, is heden te Bom
bay overleden Patel, die een intiem vriend
van Gandhi Is geweest bekleedde in Ind e
de eerste plaats onder Nehroe. Behalve vice-
premier was hij minister van binnenlandse
zaken. Hij ia 7f jaar geworden.
(Van onze correspondent).
In Bergen op Zoom is Bertha Hertogh
gisteravond laat op overweldigende wijze
ontvangen. Duizenden hebben uren achter
eet. sterk politiecordon, dat rond het
Emmaplein, waar de familie Hertogh
woont, was getrokken, gewacht tot einde
lijk tegen het middernachtelijk uur het
wachten werd beloond. De Bergenaren
hebben Bertha zien thuiskomen. Zjj heb
ben de verwelkoming door broertjes en
zusjes kunnen waarnemen en spreekkoren
hebben later bewerkstelligd dat het kind
nog even met vader en moedér voor de
ramen is gekomen.
Reeds vroeg in de avond was het een
grote drukte op en rond het Emmaplein.
De Bergenaren hadden overdag reeds de
vlaggen uitgestoken, maar op verzoek
van de commissaris van politie waren deze
weer ingehaald omdat de thuiskomst geen
feestelijk karakter mocht hebben Hoe
anders is het gelopen. Urenlang heeft een
duizendkoppige en rumoerige menigte
lond het Emmaplein geduldig staan wach
ten, tot tegen halftwaalf een motorpolitie-
man het plein opreed en kon mededelen,
dat de auto’s binnen enkele minuten kon
den worden verwacht. Het was halftwaalf
toen een auto van de Rijkspolitie, die de
stoet van vier auto's van Schiphol af had
begeleid, het plein opzwaaide. En daar
achter kwamen de auto’s, waarin de fami
lie Hertogh en de comité-leden zaten, ge
volgd door andere wagens die buiten
Bergen op Zoom reeds een optocht hadden
gevormd. Voor de woning stonden de
broertjes en zusjes van Bertha opgesteld.
Toen de portieren van de auto van de heer
Van der Linden, een van de comité-leden
openzwaaiden en Bertha met haar ouders
uitstapten, stormden de kinderen op hun
zusje af. Bertha werd omhelsd maar vader
Donderdagavond reed In de Baron van
Nagelstraat in Barneveld een personen
auto met vijf inzittenden In volle vaart
op een stilstaande trailer
De verloofde van de chauffeur Ver
steeg. de 28-jarige mej. H. v d. Kleut. die
voorin zat. werd op slag gedood Van de
drie personen, die achterin zaten werden
mevrouw A. Prins, die juist 60 laar was
geworden, en haar 16-jarige dochter zeer
ernstig gewond. Een andere Inzittende en
de chauffeur werden licht gewond Me
vrouw Prins is tijdens het vervoer naar
het ziekenhuis te Ermelo overleden Het
gezelschap was voor ziekenbezoek op weg
naar Ermelo. De auto werd volkomen
vernield. Alle slachtoffers woonden in
Barneveld.
Van de dienstplichtigen die In 1949
eerste oefening sanvingen. is een gro<
gedeelte reeds na een half jaar naar huls
gezonden met groot verlof om officieren
in de gelegenheid te stellen zich vertrouwd
te maken met nieuwe methoden en nieu
we wapenen Omdat het tekort aan ge
oefendheid van deze dienstplichtigen In
de weg staat aan een snelle ophouw van
de oorlogsorganisatie en er bij de landen
van het Atlantisch Pact de behoefte be
staat om regelmatig een grotere sterkte
aan geoefende dienstplichtigen In werke
lijke dienst te hebben dan thans het geval
is, zijn bij Koninklijk Besluit van 28
Augustus 1950 de bedoelde dienstplichtigen
voor het merendeel opnieuw in werke
lijke dienst opgeroepen
De Tweede Kamer heeft nu gisteren een
rerp aangenomen waarin is be
lt deze dienstplichtigen niet lan-
dv wapenen zullen blijven dan
1951. Voor het gros zal de
vuide dienstplicht dan ongeveer
het verschil tussen de
in werkelijke dienst
t en de normale duur
ing.
mist Haken
i verlenging
en de spanning
illeo passagiers
tcllation en begaven zich
aal Een enkele zwaaide
i groet naar familieleden op het
als laatsten een vrouw en een
ipening verschenen. Een
zwarte mantel, blootshoofds,
id een kind, een meisje met
wollen mantel aan en een
t op. Er werd van het terras
eerste flitsen van Blitzlampen
•rekte fotobatterij echotesi
figuren toe. die eenmaal
-fgedaald naar het terras
.Sn toen trad vader Her-
bestuursleden van het
Zoom gespannen had
naar voren Hij om
boog zich toen over
....u. dat hij na lange jaren te-
daarna zijn armen om beiden
Jertha Hertogh was thuisgeko-
T\E MINISTER van Financiën heeft te
L* Gravenhage in de Lairessezaal op het
Binnenhof een merkwaardige vergadering
toegesproken Terwijl elders in Den Haag
protesten worden opgesteld tegen de .te
Karige wijze" waarop de regering de ge
meentebesturen over de jaren 1951 en 1952
wil tegemoetkomen kwam nu minister
Lieftinek eens persoonlijk aan een
grote vergadering van gemeentelijke ver
tegenwoordigers vertellen - zij waren
allen tot deze vergadering beleefd uitge
nodigd - dat de gemeentelijke kapitaals
uitgaven voor het aanleggen van grote
openbare werken in de laatste laren veel
te hoog waren geweest
Het rijk beperkt zich in z
ringen, zegt de minister; wt
wanneer, provincies en
gaan op grote voet te I
leggen van prachtige
bruggen, kanalen vil»
sche centrales enz enz
rem bij Ged Staten De?
bij de wensen der
de minister
TJET IS een moeilijk punt
G dijkkanaal za) er dus wel
komen Om dat kanaal aan
enorm vee) kapitaal nodig
t is nu dus uit met de periode na
toen men zo gemukkelijk dacht over
j van regeringsuitgaven die im-
het algemeen gunstig werken op
luctle. op de werkgelegenheid, op
ien
is dus nu uit met de ..volledige
rkgelegenheidspolitiek" waarbij de re-
-ing 1945—1949 ..zwoer"
)aar deze conclusie niet in de staats-
kken voorkwam is het wel belangrijk.
,e gemeentebesturen zullen reageren
t ministerieel college
angrijk is het punt, dat de minister
>erde. zeker.
(Van ónze speciale verslaggever).
Een verloren dochter, een kind nog, dat maandenlang het middelpunt van een
triest rechtsspel is geweest, een spel dat zelfs onlusten met alle catastrophale
bijverschijnselen tengevolge had, is gisteravond in Nederland teruggekeerd.
Bertha Hertogh kwam met de K.L.M.-Constellation Maastricht op Schiphol aan.
Het vliegveld, waarover enkele uren tevoren een sneeuwbui was gevaagd, was
kil en nevelig. Maar het was er druk. Er brandden schijnwerpers die hun licht
over het platform gooiden. Achter het glazen scherm dat het terras van het
platform scheidt, stond op een verhoging een rij van rond vi,jftig persfotografen,
w.o. Engelsen. Fransen en Belgen. Een evengroot aantal journalisten wachtte
daar, en in het passagiersrestaurant, op de komende gebeurtenis. En op het hoge
terras hadden honderden nieuwsgierigen een plaatsje gezocht.
Zij hebben het verloren dochtertje van de familie Hertogh gezien en men mag
alleen maar hopen dat nu definitief een streep onder deze trieste affaire is gezet.
Want ook in deze nerveuze en rumoerige thuiskomst was weinig van een echte
vreugde te bespeuren.
Een woordvoerder van
luehtmacht heeft te Washl
dat er aanwijzingen z(jn.
luchtmacht een luchtoorloi
gaat voeren.
In het Donderdagavond door het hoofd
kwartier van generaal MacArthur te
Tokio uitgegeven communiqué wordt o.m.
meegedeeld dat de laatste eenheden van
de verbonden troepen In Noord-Oost-
Corea, de mannen van het afgesneden tien
de Amerikaanse legerkorps die het brug-
genhtfofd van Hoengnam. waar de insche
ping der geallieerde troepen plaats vindt,
verdedigen een communistische strijd
macht. die door de geallieerde stellingen
was gedro-ngen. heeft ‘erug geworpen
Het in Noord-West-Korea opererende,
achtste Amerikaanse leger is. in de nabij
heid van de 38ste breedtegraad drie tot
vijf kilometer gevorderd, waarbij krachtige
tegenstand vermoedelijk van Noord-Ko-
reanen. werd ondervonden.
De geallieerde luchtmacht was ondanks
de bewolking en regens. Donderdag als
gewoonlijk tn actie. Van kust tot kust wer
den samentrekkingen van communistische
troepen, bevoorradingscentra en convooien
aangevallen.
Nauwelijks verstaanbaar en door het
rumoer van het fotografenleger afgeleid,
zei hij o.a Ik ben blij, dat nu alles achter
de rug is en dat ons kind, dat zo lang van
ons gescheiden is geweest, is terugge
keerd. Mijn vrouw is terug en zij heeft
Bertha meegebracht. Niemand kan zich
voorstellen hoeveel ik en speciaal mijn
vrouw en mijn kinderen, hebben meege-
gemaakt in de afgelopen jaren en
vooral in de spannende maanden die juist
achter ons liggen. Vader HertogU zei ver
volgens iets over de treurige gebeurte
nissen in Singapore en uitte zijn mede
leven tnet de slachtoffers en de gewon
den. Hij bracht dank aan allen, die hem
hebben gesteund en geholpen in de actie
zijn kind terug te krijgen, waarbij hij
noemde de minister van Buitenlandse
Zaken, onze consul-generaal in Singa
pore, het Rode Kruis en de Engelse ver
dediger En tot slot verzocht hij te willen
bedenken, dat zijn vrouw en ilochter nu
met rust gelaten wild::. ....d:.:.
Al die tijd hód Bertha aanvankelijk
schichtig, later ongeïnteresseerd voor zich
uitgekeken. Op uitroepen van fotografen,
die ten doel hadden haar hun richting te
doen kijken, reageerde zij niet
En het „Ik ben te vermoeid om Iets te
vertellen” van mevrouw Hertogh benam
de journalist die misschien nog lets had
willen vragen, volledig de lust dit te
doen. Het rumoer om deze thuiskomst
was daarvoor te triest.
Het waren drU auto's, voorafge
en gevolgd door Rijkspolitiemanner
motorfietsen, die om kwart over nege
Rijksweg, richting Den Haag opredei
een koude, nevelige avond, waarin
kind van dertien jaar binnen twee d»
uit het tropische Singapore werd gepit
verwelkomd door een vader, die het
heeft kunnen herkennen en otf weg i
broertjes en zusjes, van wie J»et jr
lang het bestaan niet heeft gewet»
Dat alles maakte deze aai
Schiphol zo onzegbaar triest.
Een commissie van vijftien leden, waar
in ook Nederland zitting heeft, zal een
verdrag inzake de vrijheid van voorlich
ting opstellen
De Russen stemden ook tegen de ge
wijzigde financiële bijdrage Hun bezwaar
tegen de contributieverhoging was. dat het
land ernstig door de oorlog heeft geleden.
De Sowjet-Unie moet 6 98 pet van de be
groting bijdragen, de V S betalen 38 pet
en Engeland 1137 pet.
Met 31 tegen 16 stemmen en 11 onthou
dingen is besloten dat de Assemblée itt 1951
In Europa zal vergaderen. Nederland be
hoorde tot de tegenstemmende landen.
Frankrijk stemde voor. Verwacht wordt,
dat de zittingen In Parijs zullen worden
gehoudqp-
De Algemene Vergadering heeft voorts
een aantal resoluties aangenomen, waarbij
het Sowjet-blok steeds tegen stemde. Op
alle regeringen werd een beroep gedaan,
de nog vaètgehouden krijgsgevangenen uit
de tweede wereldoorlog te repatriëren.
-Het beroep op alle landen om een einde
te maken aan het storep van radio-uitzen-
dingen is volgens de Sowiets een Ameri
kaanse poging om psychologische oorlog
voering via de radio te rechtvaardigen.
JZEULEN EN DUSSELDORP zijn zwaar
verminkte steden, maar zij hebben een
muziekleven, dat voor onze begrippen zeer
11 Ergens aan de beroemde Ring te Keulen
‘treurt nog hft uitgebrande karkas van de
Opera Eens een trots gebouw. Nu heeft
er nog de intendant zijn zetel. De opera
zelf huist in de aula van de universitcit,
de Kammerspiele, het kleinere zusje van
de Opera, kan men bewonderen in een
zaal van een weids museum aan de Ubier-
ring Dusseldorps Opernhaus staat er nog.
Of weer In de oorlog zetelde er een af
deling van de luchtafweer. Het gebouw
werd verwoest, maar de commandant, een
zeer kunstlievend majoor, liet zijn sol
daten het theater herbouwen. Kijker sprak
er een ochtend met een kleine Duitse doc
tor, die er van alles behandelde. De ein
deloze bedisselingen rondom een groot-
gcheêpse opera-voorstelling een regie-
groot beid enceneerde er juist Jenufa van
Jaoatsjek trokken langs hem heen.
Flarden muziek klonken door de gangen,
waar koorleden dwaalden, een General-
Musikdirector. vermoeid van de ..Probe",
wilde een lid van de technische staf spre
ken- Een opera verslindt veel energie...
'(Avonds werd in datzelfde gebouw een
voortelling gegeven van Der Wilachütz
van Lortzing. Goed, maar niet grandioos.
Kijker zag het. De Duitsers zelf glimlachen
tr wat om. Der Wilschütz? Klein routine
werk. Maar Jenufa. Dat zou groots
worden!
Keulen heeft een Stödtisches Gürzenlch-
Orkester. sinds 1857 verwant aan de be
roemde Gürzenich-zaal Er is wel weer een
Gürzenlchstrasse in Keqlen Zij is erg
druk- De zaal is weg. Dat Keulse orkest-
apparaat telt 106 man! Het hout is vijf
voudig bezet, er zijn 8 hoorns, het koper
U weer vijfvoudig bezet. Twee harpen,
vier man slagwerk Dat zijn Concertge-
bouw-verhoudingen, zal de deskundige
lezer denken Vergis u echter niet. Dat
apparaat wérkt dag aan dag Het orkest
•peelt opera (normale bezetting 53 man)
de Gürzenich-concerten. doorgaans met
70 man. en levert ds musici voor
menpiele, waar kleine opera's en
worden uitgevoerd. (Kijker zag
Voortreffelijke vertoning van De
trank van Donizetti).
Het grote aantal musici wordt dus ver
klaard door doublures en vrije dagen. Zo n
Keuls winterprogramma‘is propvol: on
geveer 44 concerten, de herhalingen inbe
grepen. 155 opera- en 75 operettevoorstel-
llngen. bijna honderd toneelvoorstellingen!
Een Keuls musicus speelt gemiddeld 162
uitvoeringen per jaar. buiten de repe
tities. In de toekomst wordt dat nog meer.
Het is onder deze omstandigheden moeilijk
uit te maken, hoeveel het orkest als con-
Wtinatruine«it kost, omdat alles door el
kaar loopt De stad legt op het geheel on
geveer 800.000 DM toe. betrekkelijk wei
nig. Het aandeel van het orkest mag wor-
den gesteld op ongeveer 300 000 DM. dit
ook omdat de opera aan het orkest voor
M firttnsieve gebruik van de musici een
vergoeding van tegen een half mlllioen
DM toerekent.
De rechtspositie der
dia van een ambtenaar Dat heeft de »t
n» 1945 moeten doen om de musici,
war alle kanten dreigden weg te vliet
te behouden Zelfs de grote Gürzeni
Kapelmeufter dsambtenaar. Op het
ogenblik vindt men het wel eens jammer
aan beide kanten.
gDusseldorp heeft ook een stedelijk or-
kestapparaat, dat 82 man telt Deze rnusjci
verzorgen de operavoorstellingen en de
concerten der stad in de Schumann-zaal.
terwijl nog een afzonderlijk
ongeveer 20 man de operettes
diensten voor de Dusseldorpse
telrijk, het jaargemiddelde Hl
SOnder de repetities. De gemeei
het kunstleven met een zeer
(2 mlllioen mark), waarbij
deel, dat het orkest als con<
toekomt, mag stellen op 335.0
is echter zeer moeilijk deze bc
cies te bepalen.
Zie bijvoorbeeld in welke positie zich
»’n Dusseldorpse Koorvereniging bevindt
De General-Musikdirektor is volgens con
tract meteen de dirigent van het koor en
leidt twee repetities per week De stad
■telt de repetitieruimte beschikbaar Bij
de kooruitvoeringen (Hit jaar Deutsches
Requiem van Brahms. Das Paradis und die
Feri van Schumann Der Messias van
Httndel. Das Unaufhörliche van Hindemith
en natuurlijk de Matthëus Passion
v»n Bach plus de Negende Symphonic van
Beethoven) werkt het orkest mee, vanzelf
sprekend met alle repetities, die Herr
General-Musikdirektor nodig acht. De zaal
1« eveneens vrij. Het koor, bestaande uit
dilettanten, betaalt de solisten. Voor me
nig Nederlands koorbestuur zou dit de
hemel op aarde zijn!
Nu nog een mindei
kunststad. Duisbui
grootste blnnenhav
daar werkt een
man’telt. Duisburg
opera Het begint m»
den veel concerten gei
ruim 300 000 DM bij.
Dat zijn alles bijeen voor zulke steden,
die het zelf moeten bekostigen, grote be
dragen. De centrale overheid heeft er
direct weinig mee te maken, maar de re
geringen zijn over het algemeen in zulke
dingen minder verschillend dan men
denkt. Onverschillig of de stad, de pro
vincie of het land iets betaalt, net is Sij-
men. die hat moet opbrengen. De heren
Bonn vroegen zich ook af of 't met al dl.
orkesten niet wat goedkoper kon. Som-
jnige ateden kregen de raad een.... fusie
te bestuderen. Te Duisburg hoorde KUker
van de mMukking van zo iets praten,
■Paar leerzamer is de geschiedenis, die hij
te Keulen vernam.
De regering te Bonn had verzocht de mo-
ftifjkheid te onderzoeken of een kunst-
«ezelschap. waarin de stedelijke appara
ten van Bonn, Keulen en Dusseldorp wer
den samengesmolten, de drie steden niet
goedkoper en beter zou kunnen bedienen,
vooropgesteld dient te worden, dat de
■teden zelf er weinig voor voelde.». Bij
nadere beschouwing bleek echter boven
dien, dat de zogenaamde „dode kosten",
d.w.z. reiskosten, transportkosten en voor-
•l verblijfkosten zo hoog zouden worden,
det er van enig voordeel niets overbleef,
o»n van de extra belasting van de kun
stenaars door reizen en tijdverlies niet
jreken.
-et is vooral deze zaak, die de fusie-
enthousiasten te onzent zich in de oren
"logen knopen. Kijker gelooft namelijk,
dat deze dingen hier weinig anders liggen-
Bij de huidige verhoudingen zijn reis-
Vooral verblijfkosten voor musici z>
hoge posten. Bij het Concertgebi
Orkest, waar de rijksregeling wordt
n.v.
