GOUD5CUE COUPANT Ljjlcer wMw Aanhoudende vorst EISENHOWER OPPERBEVELHEBBER DER WESTEUROPESE WEERMACHT Hoofdkwartier te Fontainebleau Nog geen antwoord van Peking inzake staken van het vuren e te Zuid'Koreanen sdifeten neer GENERAAL FRANCO LEERT ENGELS Engeland en naar Duitsers willen hoogoven niet afbreken Ook buiten de piekuren zuinigheid met electrische stroom geboden Lichtreclames mogen niet meer branden China erkent commissie van drie niet Ongeluk bij het jagen Amerika zenden gezanten Spanje Duitse deelneming vandaag ter sprake Naar verluidt z(fn vertegenwoordigers der twaalf landen reeds bijeen om het •loteommunlqué op te stellen. Geen land 8ou de neiging tonen tot achterblijven of ■■voorzichtiger actie”. weer gevangenen Spoedig naar Europa Politieke commissie verdaagd Koninklijk gezin naar Sankt Anton De Langkoeas had het zwaar Treinongeluk te Praag 18 DECEMBER 15J| Dinsdag 19 Dec. 1950 Prijs 10 cent per nummer 89ste Jaargang No. 23163 Prijs abonnement: Bureau: Markt 31. ƒ0.33 per week 1.40 per maand Dlreeieur-CbeZredaoteur: 8. H. VAN DER KRAAT8 Chef-KxplettaUe: D. DK KLERK ftm per kwartaal aag •kon (telde kii van te 'ter</ez en voor Orting 7o korting i verwacht EEPVAAR1 KIJKER. I i Telefoon 2745 (twee lijnen) Postrekening 48400 jebleken i beschikt betracht ;and hien van i uit ver acht. "emeid, ..t ont- iren in .'t mee- trin de ken, te verzonden. Pearson igen, nie( ongewoon een uit I mannen. EENDRACHT MAAKT MACHT met weer. Bijna .jmco iü OP heeft Kort schap t Senegal de gehe nieuws', zien. I Ml irolets ringen. lom sigm onderhan- ie haar de- over de vol- Amerikaanse kwestie-For- .„„..Je reso- *-*-arderen ilmas te Dakar de Bouc-Rotterdam 1» Ue ri 14 v Las Palmas gezonGe. Vrijdag chtgest ties te Jat seizoen ld. WE ,ien per nofoon-oi >11 halve :ert. wanr' concert,. neemt, i en en) i één r m tegelij t hij tot De overhei lieden, die er sn maken, i de lasten van de leften aan vop van dc /erklaart over een staken s anders. Deze »p, dat het, met het oog itwoord op gekomen is. streven ernaar de t voor een voldon- *s vermijden, dat het „.„„lum van de ontwik- Atlantisch leger verdere i met de Sowjet-Unie □a, Eisenhower. strijdkraAen len in de twee- -esidertt van de imbia te New York, zal vliegen, om een ier te Parijs in te rich- Amerikaanse mariniers aan boord ten landingsvaartuig, waarmee zij Hoengnam naar de schepen der 1 enigde strijdkrachten worden gebracht. Zij zijn enkelen van de ruim 60.000 soldaten, die uit Hoengna n zijn geëvacueerd Hope (New Orleans) o 140 m NW v Madeir. Curacao p 15 de Az itteidam n Swansea ,onden p 18 Algiers :otterdam p 18 Malta anlow p 15 Kaap Bo O v Mogadiscio n Chittagong rre 18 te Havre 5 Gibraltar 'ad n Buenos Alre» i per lies per fles per fles President Truman heeft Dinsdag officieel de benoeming van generaal Dwight D. Eisenhower tot opperbevelhebber der Westeuropese strijd krachten bekendgemaakt. Truman zegt in zijn bekendmaking dat de on dervinding en bekwaamheid van Eisenhower hem „bij uitstek geschikt maken” tot het aanvaarden van de^verantwoordelijkheid, welke het bekleden van deze post met zich brengt. Truman’s besluit werd onmid dellijk ter kennis gebracht van de thans te Brussel vergaderende Noord- atlantische Raad. Men verwacht, dat de militaire structuur van het Atlantische Pact en van de Westeuropese Unie samengevoegd zal worden. De sterkte der nationale strijdkrachten, die samen de strijdmacht van het pact zullen vormen, is, naar men meent eveneens besproken. Men zou 30 divisies voor 1951 voor ogen hebben met een geleidelijke uitbreiding tot 50 a 60 divisies. V AD ASTRA Tijdens de debatten in Lake-, het „Staakt-het-vuren”-voors den de gedelegeerden Poetsteen In deze houdii aggressieve woorden van gedelegeerde Jacob LIEBIG TomatE” soep gedurende de huidige crlsls-perlode niet te verlaten, zo wordt in gewoonlijk welinge lichte kringen ten Vaticane meegedeeld. De sterk gestegen vraag op de Inter nationale kolenmarkt, als gevolg van toe nemende industriële bedrijvigheid, maakt het moeilijk met zekerheid de omvang van de Import van de kolensoort nootjes IV en V vast te stellen. Gezien het feit, dat de electriciteitscentrales voor circa 75‘in haar behoefte aan brandstoffen op deze kolensoort zijn aangewezen, 's het nood- xakelijk gebleken met het gebruik van de thans nog beschikbare voorraad voorzich tigheid te betrachten. In verband hiermede heeft de minister van Economische Zaken besloten maat- De V.N.-commisiIe van drie heeft gisteren aan de politieke commissie gei dat zij geen antwoord van de Chinese communistische autoriteiten heeft vangen op een verzoek tot een bespreking over een staken van het vurc Korea. Lester Pearson, het Canadese lid van de commissie van drie, heeft gedeeld, dat aan de regering te Peking een boodschap is gezopden, waar commissie zich bereid verklaart over een staken van het vuren te sprek» New York of ergens anders. Deze boodschap is Zaterdag v legde er de nadruk op, dat het, met het oog op de verbindinj is dat er nog geen ant van Korea en 'ing naar de i de Sowjet- Malik (Van onze correspondent te Enschede) In Haaksbergen is Zaterdagmiddag bij «en drijfjacht een ongeluk gebeurd. Ter wijl vier jagers zich gezamenlijk naar een bepaalde post begaven, laadden zij bij het passeren van een grote weide het ge neer, omdat de kans groot was spoedig hazen aan te treffen. Een van hen hing zijn geweer op de rug. Dcor de gladheid gleed hij uit en viel achterover op de jrond. Hierbij brak zijn geweer in tweeën, waarbij het schot afging. De 24-jarige Joost Jordaan, zoon van de bekende Hsaksbergse fabrikantenfamilie, werd door het schot, dat van eer meter afstand kwam, vlak onder de Hes getroffen. Het kcstte zeer grote moeite, dcor de onberijd- bttrtieid der wegen, het slachtoffer naar een der Enschedese ziekenhuizen te ver voeren. Het bleek dat hij zeer ernstig was tewond Hij had veel bloedverlies, daar een slagader was geraakt. de ge- hoe en schuilen in de ...j.r niet leenschap, i meer te inhoud van >uw-rapport samenvatten, dan betaalt u. gij zult ■gen- htigd „..Jerhande- "‘ssie besloten ..Jen, met een minister van ing. Het Is be- ’eking de com- heeft meege- een onwettig de haar toe- kunnen perfectionneren, n.l. toen hij een cursus voor buitenlandse officieren te Versailles volgde. Tijdens officiële ge sprekken met Engels sprekende bezoekers fungeert gewoonlijk de markies van Lema, zoon van een voormalig, welbekend mi nister van Buitenlandse Zaken, als tolk. Franco’s besluit om op zijn 57e jaaf als nog Engels te gaan leren is typerend voor hem. Ekele jaren geleden kwam hij tot de slotsom, dat hij niet genoeg van economie wist om allerlei economische verschijnselen te kunnen begrijpen en daarom volgde hij toen gedurende enige tijd colleges in Staathuishoudkunde aan de Madridse universiteit; hij bestudeerde de zelfde leerboeken als de studenten en liet zich elke dag een verslag van de ge houden colleges toezenden. Het gevolg Is geweest, dat Spanjes economie, binnen de grénzen van zijn mogelijkheden, sedert de burgeroorlog volgens moderne opvattingen is opgebouwd. Een groot deel van de industrie bevindt zich in hemden van bekwame jonge technici, van wie velen vurige aanhangers zijn van de theorieën van de Amerikaanse schrijver James Blrnam aangaande „Revolutie in de leiding", d,w.z. het leiderschap van de technische deskundigen. Steeds dikker De laatste weken hoort men zo goed als niets meter van de geruchten over de slechte gezondheidstoestand van Franco, welke van de zomer de ronde deden. Wanpeer hij zich een tijdlang minder goed moge hebben gevoeld, dan is hij dat toch ’ra’s aam igen en intei hij wel eens gaai 'üLL.ldszin van voor vol willen He dan toch gaat echter och.... het - om zo’r. malei, die grt.~ toe zijn. En c Je orkesten, d w’stand zeer wordt gedwaï •vel. Kijker wil de overheid over idige situatie geen verwijt maken, niet in de eerste plaats haar schuld, - >pen. Maar nu het sten de kwade ge gelijk worden ge- oed worden gestu- Kijker met verwonde- stellen, dat men te on- ■atsen, waar men met ingen iets kon afweten, muziekleven in het l'EBIG ^«'cken.. 5*1^. waren karig. In 1940 kreeg zelfs het grote Concertgebouw-Orkest slechts 46.000 per jaar van het rijk, vandaag ƒ228.000! Het R.Ph.O zou net wat gaan krijgen, van daag krijgt het 166.000. Maar bedenk wel, dat de regering nu wissels betaalt, die in 1942 onder Duits bewind zijn ge trokken! Wie gelooft, dat Nederland wel op dezelfde voet zal doorgaan, moet zich vergissen. Vooral wanneer door interna tionale toestandeh de inspanningen van het volk op allerlei andere dingen moeten worden gericht, zal er misschien een stormwind door de stemkamers der or kesten trekken. Het zou dom en onver antwoordelijk zijn de muziekcultuur over boord te werpen. Alle cultuur is juist een wezenskenmerk van een volk, dat zelfs tegen bommen en bezetting bestand is. Kijker maakte het hier mee. Hij zag het in Duitsland. Maar men kan bij ons nog wel iets van de meer intensieve orkest- exploitatie in het buitenland leren. Wan neer Kijker in het Amsterdamse rapport leest, dat het Concertgebouw-Orkest in het seizoen 1947-48 250 werkdagen heeft gehad, waarvan 139 hele, met twee dien sten per dag (inclusief 8 dageh voor gra- mofoon-opnamen tegen extra betaling) en 111 halve dagen met 1 repetitie of 1 con cert. wanneer hij van de toestanden en de con-certtotalen in andere orkesten ken nis neemt, waar sommige weken gek druk zijn en enkele maanden zeer stil, waar soms één musicus practisch in twee or kesten tegelijk een blazersplaats verwerkt, neigt hij tot de gedachte, dat althans de ambtenaren, die op deze kwestie studeren, harder moeten werken. En dat er werk voor effitiency-experts is Er wordt wel geklaagd, dat de orkesten aan het eind van een seizoen ..óp" zijn, doch het (Vervolg in de 5e kolom). In het heden door de raad bestudeerde lapport der militaire deskundigen was «veneens neergelegd op welke wijze de op perbevelhebber zjjn naast? medewerkers zal kiezen. zjjn keuze zou hij de goed keuring moeten hebben der betrokken re geringen. Over een conferentie van vier blUkf op deze bijeenkomst van de Npord- atlantische raad niet gesproken te zfln. Een woordvoerder zei niet te geloven, dai er veranderingen zouden komen in het te Londen uitgewerkte plan Vandaag zou den besprekingen gehouden worden tus sen de ministers van buitenlandse zaken vsn Amerika. Engeland en Frankrijk als Mogendheden, die Duitsland bezettep. Zij zullen bespreken in welke vorm aan de westduitse regering aanbevelingen gedaan zullen worden. De twaalf delegaties s «estduitse regering niet gen feit te stellen en te voortgesch reden stadiu «®llng van het - onderhandellngen nutteloos maakt. Do sterkste indruk, die de besprekingen Maandag hebben achtergelaten, is échter, dat de Atlantische landen eensge zind zijn in hun besluit om de uitvoering hun defensieplannen om generlei re den uit te stellen. General Motors contra Harry Truman De General Motors Corporation heeft Maandag opdracht gegeven de verkoop van de modellen 1951 van Chevrolet, Pon- ttac- en Cadillac-personenautois. welke •auto’s alle vallen onder het regerings- besluit van Zaterdag, dat de autoprijzen •tzblllseert op het niveau van 1 December 11 U tijdelijk te staken. "1 De maatschappij deelde aan de dealers t jnede. dat alle Pontiacs. Chevrolets of Cadillacs, die zij Maandag ontvingen, ot daarna zullen ontvangen, eigendom van de maatschappij blijven op consignatle- oasis. De auto’s mogen niet worden ver zocht voordat de maatschappij er toe- «enuning toe geeft. Het Amerikaanse achtste leger heeft een officier gezonden naar de plaats bij Seoel waar Vrijdag j.l een aantal Zuid- Koreanen terechtgesteld is met de order, verdere executies te voorkomen. Bij het opgraven van de lijken der te rechtgesteld en is inmiddels niet gebleken, dat er kinderen bij waren. Verklaard werd, dat de Britse en Amerikaanse sol daten, die van de terechtzitting melding maakten, een vrouw van kleine gestalte voor een kind moeten hebben aangezien. Volgens de Britse en Amerikaanse sol daten, die naast de plek van de terecht stelling gebivakkeerd hebben, is na het vertrek van het gezelschap, dat lijken der eerste groep terechtgestelden had op gegraven, weer een andere groep gevan genen door de Koreanen geëxecuteerd. Syngman Rhee. de Zuidkoreaanse presi dent. heeft Maandag bekend -emaakt, dat hij persoonlijk alle vonnissen, waarbij po litieke gevangenen ter dood veroordeeld zijn, zal herzien. In gevallen, waarin be wezen kan worden, dat de veroordeelden zijn misleid en waarin deze oprecht ver langen tonen om zich te verbeteren, zou den de straffen worden verminderd Voor communistische politieke leiders en „ex tremisten” blijven de doodstraffen ge handhaafd. Weerverwachtlng. rupegedeeld door het K.N.M.I. In De Bdlt, geldig van Dinsdagavond tot Woensdagavond. Óverdrijvende wolkenvelden plaatselijk mist, overigens droog Overwegend zwakke wind overal Uohte tot matige vorst 20 December Wassende maan Zon op 8.48; onder 14.27 Maan op 13 39; onder 5.03 Tolk ox>rdt overbodig p EXERAAL f^RANCO krtjot sedert vT enige maanden Engelse les van een Engelse leraar en zijn vrouio houdt hem daarbij <rouw gezelschap. Men veronder stelt in Madrid dat hij zijn cennis van die taai wil uitbreiden in verband met het feit, dat binnen enkele weken am bassadeurs uit Engeland en de Verenig- ,de Staten in de Sppanse hoofdstad zul len aankomen op grond van het besluit van de Verenigde Naties, waarbij het verbod voor de leden dier organisatie gezanten in Spanje te hebben, werd ver nietigd. Sedert „1946 hqeft generaal Franco wei nig persoonlijk contact gehad met Britse of Amerikaanse gezanten, want terwijl een gezant bevoegd is een audiëntie bij een Staatshoofd aan te vragen, teneinde kwesties welke tussen de betrokken lan den hangen, te bespreken, moet een zaak gelastigde zich tot de minister van Bui tenlandse Zaken.»enden. Het enige persoonlijke contact met de generalissimus, dat Amerlka’s vertegen woordiger Paul Culbertson en Groot- Brittannlë’s Honorable Hankey C.M.G. als zaakgelastigden hebben gehad, bleven beperkt tot toevallige ontmoetingen in het gezelschapsleven, zoals bijvoorbeeld ter gelegenheid vin de huwelijksplechtig heid van Franco's dochter Carmen. De enige vreemde taal, welke Frat totdusver sprak, was Frans dat hij school heeft geleerd en dat hij later 1». ten. Zijn permanente hoofdkwartier wordt vermoedelijk Fontainebleau. Zodra generaal Eisenhower mededeelt dat hij gereed is zijn functie te aanvaar den, zullen alle Amerikaanse. Britse, Franse en andere strijdkrachten Noordatlantische mogendheden op het Europese vasteland onder zijn opperbevel worden geplaatst. Men verwacht dat generaal Eisenhower tijdens een inspectiereis door Europa de troppen in Duitsland zal inspecteren. Ook zal hij dan uit de eerste hand nagaan hoe de stand van zaken bij de troep is in Groot-Brittannië, Frankrijk, België. N e- d e r 1 a n d, Noorwegen, Italië en Portu gal. De Europese opperbevelhebber zal daarbij speciaal aandacht besteden aan het moreel van de troep, de opleiding en de behoeften aan uitrusting. Na afloop van de oorlog keerde generaal Eisenhower naar Washington terug, waar hij zijn vroegere functie van chef van de generale staf van het Amerikaanse leger weer aanvaardde Begin 1948 verliet Eisenhower de militate dienst en werd president van de universjtejt van Colum bia. Hij bleef echter raadgever van de re gering op militair gebied, waardoor hij op de hoogte bleef van de internationale ontwikkelingen. De Koningin en de Prins hopen met de •udste drie prinsesjes na Kerstmis voor korte tijd naar Sankt Anton in Oostenrijk te gaan. In de loop van de eerste week van Januari zal de Koningin tcrugkeren met de prinsessen Irene en Margriet, wier icboolvaeantie dan voorbij is. De Prins zal met zlin oudste dochter een week langer in de bergen blijven. Gedurende de afwe zigheid van de Koningin en de Prins kan alle correspondentie, zoals gebruikelijk, aan Paleis SoestdUk worden gericht. van Chinees gebied door Amerikaanse vliegtuigen. De politieke commissie besloot alle ver dere besprekingen over de Koreaanse en Chinese kwesties op te schorten, totdat er een rapport zou zijn ontvangen van de commissie van drie. Met vijftig tegen vijf (de Sowjet-groep) stemmen bij vier ont houdingen besloot de commissie ondanks Sowjet-Russische protesten voor onbe paalde tijd uiteen te gaan. Nadat de politieke commissie haar zit ting had verdaagd, zijn de 13 Aziatische en Middenoostelijke landen, dié de reso lutie tot het staken van het vuren in -ea hadden ingediend, onder'itoorzitter- van de Indiase delegatieleider Sir :al Rau opnieuw bijeengekomen, om :hele situatie in het licht van de iwste ontwikkelingen opnieuw te be- n 30 Vrijdag was de commissie er niet in geslaagd officieel in contact te komen met vertegenwoordigers van de Chinese volksrepubliek te New York. De vertegen woordigers zeiden, dat zij niet gemachf waren met de commissie te onderhen len. Daarop had de commiss’ Woe een boodschap te zende afschrift aan de Chinese mir buitenlandse zaken te Pekir kend dat de regering van Pt missie van drie officieren deeld dat zij haar als lichaam beschouwt wegens bedeelde bevoegdheden. De Sowjet-afgevaardigde, Jacob Malik, verklaarde, dat. terwijl de commissie van drie voort zou gaan met haar delingen, de politieke commisiii bat zon kunnen voortaetten gende onderwerpen: 1. De aggressie tegen China. 2. De kwestie mosa. 3. De nog niet afgehandelde luties over Korea. 4. Het bombare De Duitse arbeiders, €ie demontage- werkzaemheden verrichten aan een staal fabriek te Watenstedt—Salzgitter (Britse zóne), hebben vier dagen geleden zonder tcestemming van de Engelsen het werk r.eergelegd. De Britten wachten nu op in structies van de Hoge Commissie. De ar beiders hebben geen reden voor hun sta king opgegeven. Zij waren bezig met de demontage van een hoogoven. Van Westduitse zijde is herhaalde malen verzocht, deze oven intact te laten, daar ‘t land, waarvoor hij als herstelbetaling bestemd is (Griekenland), zich bereid heeft verklaard genoegen te nemen met drie diesel-locomotieven. In persberichten te Londen is gezegd. dat de Britse Hoge Commissaris vorige week met Bevin heeft gesproken over een eventueel afgelasten van de demontage. Volgens Duitse persberichten heeft de Britse Hoge Commissaris de ontmanteling cpgeschort, hangende een definitieve be slissing. Dit is echter dcor een -Britse woordvoerder tegengesproken. OfS(G bin, De benoeming van Eisenhower volgde snel op de Maandag door de Atlantische Raad genomen beslissing tot het samen voegen vftn de Westeuropese strijdkrach ten voor de bescherming van Europa. De raad had Truman verzocht een Amerikaan tot opperbevelhebber dezer strijdkrachten te benoemen. Men verwacht dat generaal Eisenhq^er. de opperbevelhebber der van de Westerse geallieerde’ de wereldoorlog en nu pres universiteit van Colui spoedig naar Europa tijdelijk hoofdkwartier Hoe hard het in d® Golf van Biscaye j de laatste dagen van de afgelopen week □eft gespookt, konden de passagiers van - binnengekomen Langkoeas van de Kon ^tterdamsche Lloyd vertellen En ook •->itein Van Manen kwam er recht voor '..Ij in zijn 33-jarige zeemansloop- log nooit zulk zwaar weer heeft naakt. Er stonden een angstwek- oge deining en een zwartfcM® Da- - hééft de Langkoeas bijgeüraaid doorvaren geen sprake passagiers hebben de zittend—Cp een trap zwemvesten om. Een was door het slechte geraakt, dat hij mld- hut van de hofmeester - J-!r de uitroep: We regelen te treffen om het verbruik v°" electrlciteit, ook buiten de piekuren, beperken. Met ingang van 19 December is het ver boden electriciteit te gebruiken voor lioht- reclames en buitenverlichting, die hoofd zakelijk voor reclamedoeleinden wordt ge bruikt. Tevens wordt hierbij het electri- clteitsverbruik voor straatverlichting be perkt tot 80“/» van "het normale verbruik in de overeenkomstige periode van het vorige j Naast detjf verbodsbepalingen doet de regering een dringend beroep op de bevol king om zich ook buiten de piekuren Vrij willig beperkingen bij het electriciteitsver- bruik op te leggen. Indien in de gezinnen en bij het bedrijfsleven in al zijn schake ringen aan deze oproep terstond gevolg wordt gegeven, zal het Weder instellen van een electriciteitsdistributie kunnen worden voorkomen. Overigens vertrouwt de rege ring er op, dat de moeilijkheden bij de kolenvoorziening der electriciteitscentrales van tijd^lijke aard zullen zijn. De aandacht wordt er nog op gevestigd, dat bovengeschetste situatie ten aanzien van de voorziening met nootjes IV- en V geen stagnatie bij de huisbrandvoorziening met zich mede brengt. We vergaan, schreeuwde een passagier Hoe hard het in d® Golf van in de laatste dagen van de afgelopen heeft gespookt, konden de passagiert de binnengekomon Langkoeas van d<= Rotterdamsche Lloyd vertellen kapitein Van Manen kwam er recht uit dat hij in zijn 33-jarige zeemansl baan nog nooit zulk zwaar weer 1 meegemaakt. Er stonden een ang_. kend hoge deininr genlang hééft gelegen omdat van c kon zijn. Enkele t ergste stormnacht doorgebracht, de andere passagier weer zo van streek den in de nacht de L_. binnenstrompelde onder r- vergaan. we vergaan. De Langkoeas is er goed afgekomen Slechts een trap werd door de zware zeeën weggeslagen. Zodra de orkaan wat luwde, werd de reis voortgezet maar tot door het Kanaal belaagden sneeuwstor men het schip. spoedigste boven gekomen, want Franco heeft zich van de zomer flink geweerd: eerst heeft hij zich in San Sebastian en Corunna onledig gehouden met diepzee- visserij en vervolgens heeft hij een tocht van 6.000 kilometer gemaakt naar de Spaanse bezittingen aan de rand van de Sahara, de Canarlsche eilanden en An- dalusië. En hij was nog niet zo heel lang terug van deze reis of hij gtng wilde zwijnen jagen in Asturië. Toen een ge weldige storm en regens de «ooit dA8.r onmogelijk maakten, reed hij op zijn motor naar Albacete in midden Spanje om de jacht daar te hervatten. De generaal gaatAk menigmaal op de konijnenjacht in hv Pradopark. dat zijn buitenverblijf, op ^km van Madrid, om ringt. Hij speelt ook miniatuurxgolf op een veld, dat hij te Prado heelt laten aanleggen. Ondanks al die lichaamsbeweging neemt h|j nog steeds in gewicht toe en blijkbaar hebben zjjn dokters hem gezegd, dat h(J moet trachten af te slanken. Een nadeel is, dat zijn werk hem verplicht vaak hele dagen zittend achter zijn schrijftafel door te brengen. Franco en diens woning worden scherp bewaakt. Hij heeft een persoonlijke lijf wacht, bestaande uit hiervoor speciaal uitgekozen jonge mannen, gekleed in khaki-uniform en rode baretten met lange tressen. Ook is er nog een kleurig uitgedoste Moorse wacht van fiere ruiters op prachtige paarden. Troepen, die ge legerd zijn in de barakken van El Prado, staan eveneens op wacht bij de residentie Nimmer is er echter een aanval gesigna leerd op het paleis van El Prado, ondapks zijn geïsoleerde ligging op het land en ook is er buiten El Prado nooit een aan slag op de generalissimus gepleegd. Velen vragen zich af of de generalissimus reeds een opvolger heeft aangewezen voor het geval hij plotseling mocht komen te overlijden. In verband hiermede heeft men nogal eens de naam horen noemen van generaal Varela, de tegenwoordige Hoge Commissaris in Marokko. Belgen naar Korea. De Kamlna is Maan dagmorgen met het bataljon Belgisch— Luxemburgse vrijwilligers uit Antwerpen vertrokken naar Korea. (Vervolg van 6e kolom). is de vraag of dat niet eer het gevolg is van een overbelasting door allerlei extra- werkzaamheden. als lessen, concerten, ka mermuziekconcerten, radiowerk en „snab. beis dan van het eigenlijke orkestwerk, dat soms slechts een basisbaantje lijkt. In Duitsland betaalt men de orkestmusici naar onze begrippen zeer goed, maar men eist de hele man. Er zou over deze dingqn nog veel zijn te/schrijven, doch dat wordt'te technisch en Kijker wil deze artikelen gaarne be sluiten. Kijker persoonlijk ziet de zaak zo. dat de orkesten hun werkzaamheden noodzakelijkerwijs over een breder terrein zullen moeten uitbreiden, zowel wat de verscheidenheid, als wat het publiek be treft. De luisterende massa’s zullen groter moeten worden. Dat ligt in de lijn der historische ontwikkeling. Er moet ook een weg worden gevonden, dat onze koren, ook een stuk cultuur, niet over de kop ga6n door de te duur geworden orkesten. Een oplossing van de orkestenkwestie, zonder dat daarin de omroep wordt be trokken. lijkt hem zeer moeilijk, zo niet onmogelijk Misschien zal zelfs gestreefd moeten worden naar het gebruik van „ge wone’’ orkesten voor de opera, hoeveel bezwaren daartegen zullen worden ingé bracht. Dit zön echter dingen op lange termijn. In de eerste plaats dient een eind te wor den gemaakt aan de thans heersende on zekerheid over het voortbestaan van twee orkesten, waarbij, naar Kijkers mening, zoals de zaak nu ligt, een fusie geen oplossing brengt In de heersende en dreigende moeilijkheden. Bij een botsing tussen een goederen trein en een sneltrein in de buitenwijken van Praag zijn drie personen om het leven gekomen en werden 35 gewond, van wie 17 ernstig. Het officiële Tsjecho-Slo- waakae persbureau. Cetefca, meldt, dat de treinen in volle vaart op elkaar liepen, omdat de machinist van de goederentrein wegens een defect aan de remmen geen vaart kon minderen. Beide machinisten zijn- gearresteerd. QIERLIJK uitgedoste, zitten voor hun lessenaars. Bij het schijnsel der kaarsen spelen zij stukken, die hun kapelmeester voor deze avond heeft uitgezócht ot gecomponeerd. Een kleine schare luistert, praat, twee gelieven minnekozen onder de lieflijke sarabande, die door de zaal klinkt. Lakeien dienen spijzen en dranken rond. Van de muziek trekken zij zich niets aan. Tussen een muzikant en een lakei bestaat geen ver schil. Zij staan gelijk in rang. De vorst, hun broodheer, waardeert reeds om zijn eigen aanzien een zeer bekwaam opper- lakei als een kapelmeester met enige re- wat hoger. De vorst maakt uit, wat er zal worden gespeeld. Mu- \ei dienen een zeer klein, Hek. Zo was de toestand in e en de achttiende eeuw, gerokte musici onder Hens faam programma- imofoonetiketi^jj en televisie- jewagen, TO^edn stille, eer- ide idenjite. Geen kellner ■ii de za^L ,®w^c(sici zijn fei- 1 I. 'De’1-pcnsioenregeling asterdams Concertgebouw-Or- al geheel over de gemeente bepruikte musici zitten voor hun lessena -•• - msel der kaarsen spelen un kapelmeester voor uitgezocht ot gecomi schare luistert, praat, en onder de lieflijk- de zaal klinkt. Lake. i dranken rond. Van :h niets aan. lakei bestaat lijk in rang. ~_J!ert reeds r bekws j kapelmees putytie wat hoger. De hoe en wat er zal wok zikant en lakei diene- verheven publii de zeventiende Vandaag spelen een dirigent, van wi bladen, grai schermen ge biedig luisterend» waagt zich in de telijk ambtenaren, van het Amsterdar kest wordt N. behandeld. De gemeenschap betaalt. Maar meenschap maakt nog niet uit, wat er zal worden gespeeld. Er t_... nog restanten van het regentendom ii orkestbesturen. Dat is waarschijnlijk eens zo kwaad, maar de gemc” d.w.z. de ambtenaar, wil steeds zeggen hebben. Als Kijker de 1 het Amsterdamse Concertgebos in één zin zou ipoeten - schreef hij: „De massa voor de massa spelen". De N V. Het Concertgebouw was eerst eigen baas. Bijna 25 jaar ging het goed. In 1911 kwam het eerste gemeentesubsidie, 5000 per jaar. Nauwelijks honderd gul den per week. Vandaag past de gemeen schap ruim 8000 per week bij. Het dreigt nog veel en veel meer te zullen worden. _Onze orkesten zijn bodemloze putten. ‘id mag de gaten stoppen. De zoveel spektakel bij en om heen maken, betalen doorgaans weinig aan de lasten mee. De ambtenaren, die deze dingen moeten bestieren, zitten met het geval. Zij hebben gedacht: Aan Am sterdam is niet veel te doen, maar kan dat in Den Haag en Rotterdam niet wat goed koper? Er is over bedisseld, in het ge heim, het is uitgeiekt, een blad heeft een klokje horen luiden en na de publicatie begon het lieve leven. Daarmee was de zaak eigenlijk meteen stuk. Er is nu zo veel lawijt ontstaan, zoveel onrust ge schapen, zoveel deprimerende onzekerheid gewekt, dat de kwestie niet meer in de vereiste kalme zakelijke sfeer kan worden afgewikkeld. Eén der dingen, die dringend om afdoe ning vragen, is een zo spoedig mogelijke opheffing van de thans ontstane onzeker heid. De overheid zal niet jaren kunnen blüven „studeren", zeker niet over de kwestie of Rotterdam en Den Haag sa men moeten musiceren. Den Haag wil wel een fusie, wordt nu gfezegd. mits het or kest daar blijft. Ja, dat is mooi praten. Zo wil Rotterdam het waarschijnlijk ook wel. Den Haag wil ook nog wel de Opera. Waar hef al die muzikale bakbeesten moet bergen, schijnt er minder toe te doen. En te Rotterdam is nog geen paal voor een nieuw concertgebouw in de grond gesla gen. Als Kijker al dat gekibbel om orkes ten en opera's aanziet, en van al die ver klaringen en interviews kennis neemt, moet hij wel eens gaan twijfelen aan de werkelijkheidszin van allerlei mensen, die gaarne voor vol willen worden aangezien, maar die dan toch beter .moesten weten. Het gaat echter ook nog om iets an ders och. het wordt misschien wei nig geteld om zo’n honderdvijftig. hon- derdzestig musici, die graag willen weten. waaraan zij toe zijn. En om de artistieke leiding van de orjresten, die door de hui dige toestand zeer wordt gedwarsboomd. Let wel. Kijker wil de overheid over de huidige situatie geen verwijt maker Het is niet in de eerste dat de zaak is misgeior onheil is geschied, moet, volgen zo spoedig moge stuit. Er mpet met spoe deerd. Wel heeft Kijker ring moeten vastste” zent, ook op plaat vrucht van die dii.„ zo weinig van bet buitenland afweet. Het gaat er immers om, hoe de tekorten van onze orkesten kunnen worden be perkt, zonder onze cultuur te schaden. Misschien zoekt men dan naar de steen der wijzen. Nederland geeft, vergeleken met zijn buurlanden, weinig aan zijn or kesten enz. uit. Dat is altijd zo geweest. Ons volle, nog altijd met e^^ Calvinisti sche inslag, is anders. ToK wij rijk, schatrijk waren, kreeg het KPh.O. geen rijkssubsidie en de meeste orkestsubsidies waren karig, in 1940 kreeg zelfs het grote «ebouw-Orkest slechts 46.000 per i het rijk, vandaag 228.000! zou net wat gaan krijgen, !S3t het 166.000. Maar de regering nu wissels ,i 1942 onder Duits bewind zijn «■en! Wie gelooft, dat Nederland J?zelfde voet zal doorgaan, moet „.ssen. Vooral wanneer door intei lale toestandeh de insj volk op allerlei andere gericht, zal er ind door de stei trekken. Het zot rdelijk zijn dc --al, c van slaap geu

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1950 | | pagina 1