w
OP DE GRENS VAN EEN OUD
EEN NIEUW SPORTJAAR
EN
CE^ERAWBERsi
EST-EUROPA Kan tecen de russens
NIÉT STANDHOUDEN
TOERISTEN DOEN AUSTRALIË
IN DE BAN
Een jaar van soberheid en
zorgen ligt voor ons
DE TOL DER SNELHEID OP DE
VERKEERSWEG
ZWERVERTJES VINDÉN RUST
OP 1000 METER HOOGTE
VAN FEDERATIE TOT EENHEIDSSTAAT
N
J
'e beschaafd om goede soldaten te leveren
Verontrustende cijfers
Hoteliers zeggen: „Personeel is de baas"
DE MAN, DIE BLOOSDE
ostenrijkse Volksparty roept boycot uit
„KOOPT NIET IN RUSSISCHE WINKELSI"
Russische „illegaliteit"
Hoogverraad
Grote en kleine lekken
1950 IN BEELD
Geeft goede hoop
voor 1951
llK-HÜ'iigM
#r
-
-
u
Koreaanse crisis verstoorde het
economisch herstel
Schaarste-economie
Eenheid in statistieken gevraagd
WATER OP DE BORREL Si»
IS GESTELD
Pestalozzi-dorp in
de Alpen
Macabere stoet
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
Indonesië zette de kalender vier jaar terug
Hamengkoe Boewono sterke man
Een half ei
De K.L.M groeide
gestadig
Eén vliegtuig in 1950
verongelukt
De Èffectenmarkt in 1950
EEN VOORSPOEDIG JAAR VOOR
DE NEDERLANDSE INDUSTRIE
n Allee*, die txtetbaüeM
zijn Mei eeM latUql"
Praatje van Eric bij punch
en appelbollen
O'
D
EEDE BLAD - PAGINA I
G0UDSCHE COURANT
ERWIJL HET WESTEN, ondanks allejrlei conference#, plannen en benoemin
gen. inzake zyn verdediging tegen een eventuele aanvaller weinig of geen
ncrete vorderingen maakt en hierbij nog altijd door wenavooiïtellingen schijnt
worden geleid, is het wellicht wel eens nuttig na te gaan. wat ook buiten
ïtsland goed bekend staande Duitse militaire deskundigen over het probleem
m de Westerse defensieve kracht denken. De recente verschjjning van een
betreffende brochure van ..Generalolberst" Guderian. de meest bekende en
est geciteerde van deze deskundigen, is daartoe een geschikte aanleiding. De
-chure is getiteld: „Kan West-Europi vèrdfedigd wordeh?"
de voorbereidingen tot verdediflnf van
Hat Westen, waarvoor West-Europa tot
nogtoe 18 swakke en slecht bewapende
/divisies kan aanbieden.
De beste defensiemacht, die in Europa
aanwezig is, acht Guderian de Britse en
Amerikaanse divisies in Duitsland, name
lijk de tweede infanterie-divisie en de
zevende pantser-divisie aan Britse en de
eerste infanterie-divisie en dj met een
pantser-divisie gelijk te stellen Consta
bulary aan Amerikaanse zijde. Zij be
schikken ook over voldoende luchtstrijd
krachten. In de toegezegde versterking
van deze troepen ziet Guderian nog de
beste garantie, dat de verdediging van
West-Europa niet alleen op papier blijft
bestaan. Want wat men uit Fontainebleau
hoort, is volgens hem nog weinig positief.
Het antwoord op deze vraag vat Guda-
~n realistisch op. Hij zoekt het niet in
orden, uit welke moet blijken, dat
est-Europa wel verdedigd kan worden,
aar in cijfers, met welke hij poogt te
wijzen, dat het onder de gegeven om-
anaigheden niet verdedigd kan worden,
oor deze cijfers steunt hij op Internatlo-
ale gegevens, o.a op die van de als
toriteit geldende Engelse militaire
hrijver Liddeli Hart. Op grond van deze
'Iers ziet de krachtsverhouding tussen
~st en West er als volgt uit.
De Sowjet-Unie beschikt in vredestijd
er 175 divisies, die in geval van oorlog
t 500 kunnen worden uitgebreid. Zij zijn
nergens gebonden en kunnen rustig
rden opgeleid. Hun uitrusting en be-
apening zijn modern, hun leiding is
ed en uniform. Het luchtwapen, hoofd-
kelijk bestaande uit jagers en gevechts-
egtuigen, heeft een aanzienlijke om-
ng, evenals het duikbootwapen, dat nu
eenheden omvat, waar onder minstens
van het nieuwste type. 700 Duikboten
-an nog op stapel. Onzeker daarentegen
het aantal bommenwerpers met verre
tie-radius, evenals de stand van de
-osnbom- en waterstofbomfabricage.
aarschijnlijk is de Russische bewape-
ng op deze punten nog ver bij die van
Verenigde Staten ten achter.
Franse leger onbetekenend
Wat kan het Westen, speciaal West-
ropa. daartegenover stellen? Frank
je, dat zich nog altijd min of meer ala
spil van Europa beschouwt, heeft in
ropa en Afrika negen divisiea, waarvan
ie in Duitsland, vier in Frankrijk en
ee in Noord-Afrika staan. Hun uitrus-
g en bewapening laten te wensen over.
geval van oorlog zou Frankrijk mia-
hien 40 divisies kunnen mobiliseren,
hter niet bewapenen. Het Franse leger,
armee Guderian zelf in 1940 als archi-
ct van de Duitse tank-doorbraak bij
dan in tien dagen klaar kwam, telde 120
visies. Guderian maakt zich in zijn
ochure dan ook enigszins vrolijk over
Franse minister van Oorlog. Moch, die
rklaard heeft, dat Frankrijk zich „zo
cht mogelijk bij het ijzeren gordijn" wil
rdedigen.
Hij wijst in dat verband op het betrek-
lijke van een verdediging aan de Elbe,
e Elbe is niet in de hand van de Wes-
lijke mogendheden, maar op een klein
uk van de benedenloop na in die van de
riwiet-macht. De Elbe stroomt niet van
id naar Noord, zoals voor een ver-
diging nodig is, maar van Zuid-Oost
aar Noord-West. Een invasieleger uit
-t Oosten behoeft haar niet te over-
hrijden, om zijn doel te bereiken. Hij
an langs haar oprukken.
Ala de aterkate legers van Europa be-
-bouwt Guderian die van Zwitaerland,
weden en Spanje. ZU nemen om poli-
eke redenen eehter nog geen deel aan
Russen zyn taai
In zijn brochure waarschuwt Guderian
zijn Westerse collega's ook, de Russische
soldaat niet te onderschatten. HU citeert
een uitspraak van frederik de Grote, dst
men de Russin tweemaal moet doodschie
ten en daarna nog een duw geven, willen
zU omvallen. „WU hebben in 1941 dezelfde
ervaring moeten opdoen". Daartegenover
stelt hU de „WestelUke mens", „minder
op^wassen tegen uiterlUke Invloeden,
minder gehard tegen de natuur, verwend
door 'n mild Zeeklimaat, verwekelijkt door
goede woningen en verwarmingen, door
rUkelUke voeding en goede kleding, bo
vendien uiterst gevarieerd in taal, zeden
en levensgewoonten". De last van eeuwen
lange tradities en dierbaar geworden ge
bruiken legt zich als een boei om lede
maten en hoofd van zo'n geschakeerd Wes
ters leger en bereidt de verantwoordelUke
veldheren onoverzlenlUke moeilUkheden".
Guderian, die een Duitse bUdrige tot de
verdediging van het Westen nog uitgeslo
ten acht, vooral met het oog op de voor
waarden, welke de Fransen daaraan ver
binden. staat tusaen de partUen in. ZUn
brochure is echter niet alleen voor Duits
land, maar ook voor het Westen van be
lang, zelfs indien zU daar als een ont
nuchtering zou werken. Want het la altijd
beter van een ontnuchtering dan van een
illusie uit te gaan.
A USTRALIë heeft, evenals N«derland,
te kampen met gebrek aan hotel
ruimte en onvoldoende comfort In de
beataande hotels. Dit is Ineens tot de
AuatralMrs doorgedrongen, toen ao be
seften, dat de eerstvolgende Jaren tal van
vreemdelingen een korter of langer be
zoek aan hun land sullen brengen.
in de eerste plaats viert het Gemenebest
in 1951 een jubileum, verder hebben de
Koning en Koningin van Engeland het
plan in 1952 een bezoek aan Australië te
orengen en in 1956 zal Australië gast-
vrouwe zUn van de Olympische Spelen.
In kringen, die zich met het vreemdelin
genverkeer bezighouden, verklaart men,
dat Australië geen enkel, maar dan ook
geen enkel hotel bezit dat, wat grootte
betreft, kan worden vergeleken met de
beste hotels ter wereld en dat er slechts
enkele zijn, die, gemeten naar interna
tionale begrippen, als goed kunnen wor
den gekwalificeerd.
De heer L. M. Perrott heeft nu in
Australia's hoofdstad de noodklok geluid.
De heer Perrott houdt zich bezig met
het ontwerpen van hotels en zo pas ia
hij in zijn vaderland teruggekeerd na een
reis door tien landen. Zijn oordeel over
de hotels in 2ijn eigen land is vernieti
gend. Wil Australië toeristen trekken,
aldus zijn vonnis, dan zal het haaatig
moeten beginnen de hotelaccommodatie uit
te breiden en te verbeteren. Grote reis-
bureaux in Europa en andere werelddelen
hebben de heer Perrott verzekerd, dat
Australië elk jaar zeker wel een bedrag
van tien mlllloen pond aterling, d.i. hon
derd millioen gulden, moet derven, ten-
OOP NIET In USIA-wInkela! Ziedaar
het gebod, dat de Oostenrijkse Volks-
-rtff, de rechtervleugel van de regerlngs-
rtfi, haar leden heeft opgelegd. U8IA-
winkels staan onder Russische eontróle. Ze
verkopen tegen lage prtJsen maar betalen
-een omzet- of inkomstenbelasting en
ouden sich niet aan aUerlei bepalingen,
-treffende hygiëne en dergelijke, ultge-
aardigd door het Oemeentebeatnur van
Wenen.
Hoewel de verleiding uitermate groot
waa voor arbeiders, gemeente-ambtenaren
«n kantoorbedienden, voor alle mensen
met gering of matig Inkomen, om hun be
groting sluitend te nfaken, is het bevel van
de partij in brede kring stipt gevolgd, zelfs
n de dagen voor Kerstmis, toen ieder extra
-jng winkelen. Toegegeven moet worden,
dat de lage prijzen ln de USIA-winkela
wel zeldzaam verleidelijk waren voor de
huisvrouwen uit de middelklassen, die toch
bok wel graag een extraatje kochten voor
hun gezin in de dagen tegen Kerstmis en
Nieuwjaar, waartoe ze eigenlijk geen kans
zagen. In die speciale Russische winkels
in de Russische zone van Oostenrijk en de
Russische sectors in Wenen zijn allerlei
luxe artikelen tegen een zacht prijsje te
koop Wodka bij voorbeeld kost er heel wat
minder dan Jenever ln Oostenrijk, vlees en
gevogelte, ingevoerd zonder dat invoer,
rechten worden betaald of keuring wordt
toegepast, worden uit Hongarije en Boel-
garije ingevoerd en zijn derhalve heel wat
goedkoper dan vlees en gevogelte welke
op de markt worden aangeboden, wollen en
katoenen kleding, vervaardigd in Oosten
rijkse fabrieken waar de Russen zeggen
schap hebben, en van grondstoffen, die vol
gens het Marshallplan worden ingevoerd,
zijn tien of twintig procent goedkoper dan
dezelfde artikelen in Oostenrijkse winkels.
Voor een moeder, die een groot gezin moet
voeden en kleden is het een hard gelag een
Russische winkel, waar ze voor twintig
procent minder terecht kan, te moeten
mijden. Maar.bevel van de partij is be-
Het la hoogverraad geld ln de Rus
sische winkels te besteden, heeft het Par
tijbestuur verklaard. De Russische winkels
genieten tal van illegale extraterritoriale
voorrechten. Ze betalen geen invoerrecht
en geen omzetbelasting, geen vakvereni
gingscontributie, geen inkomstenbelasting
en met de noodzakelijke, maar kostbare
bepalingen betreffende hygiënisch slachten
en keuring van alia vleea, dat in Oosten
rijk wordt var kocht, nemen ze een loopje.
De Ruaaiache fabrieken krijgen hun grond
stoffen vrij van rechten, ze beulen geen
of weinig van de belastingen, die een Oos
tenrijkse fabriek moet opbrengen, ze wei-
«eren zelfs vaak de sociale lasten ten be
hoeve van de arbeiders en de loonbelasting
aan de regering af te dragen, hoewel ze
die wal van de werknemers Innen.
Een sprtker van de Volkspartij deelde
onlangs in het parlement mede. dat volgens
«berekeningen, de USIA ondernemingen gt-
samenlijk voor een bedrag van drie hon
derd millioen schellingen bij de Oostenrijk-
sa regering ln het krijt staan, alleen aan
belasting. Het is duidelijk, dat onder der
gelijke omaUndigheden de USIA-winkels
voor 20 pet lagere prijs kunnen verkopèn
dan de Oostenrijkse zaken.
Da mensen, die wel ln de Russische win
kels kopen zijn voornamelijk communisten,
maar er zijn ook enkelen, die tot de armste
lagen behoren en ook mensen, die minder
goed politiek kunnen denken, die bezwij
ken voor de verleiding goede waar voor
weinig geld te kopen.
Zelfs sjjn er vreemdelingen, 6n onder hen
nog niet eens so heel weinig Engelsen en
Amerikanen, die slch niet ontsien Rus
sische wodka, Roemeense kaviaar, Hon
gaarse Tokayer wjjn te kopen evenals an
dere lnxe-artlkelen uit de landen achter
het IJieren GordUn, allemaal dingen, dia
in de Russische winkels tegen lage prjja
stJn te krijgen.
De Oostenrijkse minisUr van Financiën
heeft verzucht, dat men net zo goed kan
trachten een zeef met water U vullen ala
kan proberen de Oostenrijkse begroting
aluitend te maken en de handelsbalans in
evenwicht te brengen zo lang het land door
vier mogendheden wordt bezet. En zeker
kan niet worden ontkend, dat het smokke
len langs de Oostenrijkse grens kinderspel
is dank zij het feit, dat de Oostenrijkse
douane geen behoorlijk toezicht kan hou
den op de goederentransporten der ge
allieerden.
Onlangs bijvoorbeeld nog legde de
douane aan de Oostenrijks-Duitse grens bij
Pagtau beslag op 7200 pond koffie,
Amerikaanse sigaretten en enorme hoe
veelheden andere artikelen waarvoor uit
voerrecht moet worden betaald, toen smok
kelaars, gekleed in de uniform van ge
allieerde soldaten, voorzien van Ameri
kaanse en Britse documenten, trachtten za
over de grens naar DulUland te vervoeren.
Terwijl op deze wijze geringe hoeveelheden
goederen en douanerechten verloren gaan
door klein# lekken in het Westen, maken
de USIA-ondernemingen grote gaten in het
Oosten, waardoorheen enorme hoeveélhe-
den goederen met inbegrip van tabak,
wiin en spiritualiën worden ingevoerd
zonder dat\gr invoerrechten voor worden
beteald. Tezelfder tijd worden grote hoe
veelheden Oostenrijkse goederen uitge
voerd zonder dst er enige contröle op is en
zonder dat de buitenlandse deviezen welke
ze opleveren, de Oostenrijkse Nationale
Bank bereiken.
In de flauwe hoop dat er minder goede
ren naar het Oosten zullen wegvloeien en
om grote stroppen voor Oostenrijkse wet
tige zakenlieden, die klanten verliezen aan
de Russische zaken, te voorkomen, heeft de
Oostenrijkse Volkspartij de boycot van
Russische winkels voor zijn leden uitge-
VaOostenHJkse deskundigen op economisch
gebied sMn evenwel niet optimistisch. Zo
dra de vele gaten, welke de Russen in de
Oostenrijkse financiële en economische
wetgeving hebben geslagen, s|Jn gedicht,
xeacen se, vinden de Russische bestuurs
ambtenaren een ander middel om onwet
tige voordeeltjes te behalen ten koato van
het Oostenrijkse volk-
gevolge van da onvolkomenheden van zijn
Hotelwezen. Australiërs, van wie de mees
ten niet beter weten en die derhalve geen
reden tot beklag zien, leggen er zich bij
neer wanneer het hotelpersoneel onbe
kwaam, onverschillig en soms zelfs bru
taal is, aldus de heer Perrott, maar bui
tenlandse bezoekers doen dit zeer zeker
niet. En ook begrijpen vreemdelingen de
schuchterheid van hoteleigenaren niet, die,
wanneer een gast zich bij hen beklaagt,
de houding aannemen van „Wij kunnen het
niet helpen, het peraoneel is de baas!"
De Federale regering maakt zich ook al
niet druk over het toerisme. Zij stelt
zich op het standpunt, dat bevordering
van het vreemdelingenverkeer een «aak
is van de afzonderlijke staten individueel.
Maar de regeringen van die afzonderlijke
staten antwoorden, dat het geld weggooi
en is buitenlandse bezoekers te trekken,
wanneer men hun geen behóorlljk hotel
kan aanbieden en meer hotelruimte be
tekent: bouwvergunningen. Bij het tegen
woordig tekort aan materiaal en arbeids
krachten moet de bouw van huizen voor
Australiërs en Nieuwe Australiërs (met
wie de immigranten worden bedoeld)
voorgaan.
De federale regering te Melbourne laat
dit echter niet op zich zitten en zegt. dat
het met het materiaal nog wel zal gaan.
dat er ook voldoende arbeidskrachten be
schikbaar zijn, maar dat de huizenbouw
wordt vertraagd door de .voortdurende
stakingen in ae industrie, waarvoor de
communisten verantwoordelijk zijn. Werk
tuigkundigen. zeelieden, metaalbewerkers,
spoorwegarbeiders, havenarbeiders, ijzer
bewerkers. mijnwerkers, metselaars, zijn
allen verenigd ln de Vakverenigingen, die
het verzoek hebben gericht tot het Hoge
Gerechtshof de wet, waarbij de commu
nistische partij wordt ontbonden, nietig
te verklaren.
Ondertussen lulden de heer Perrott en
andere Australiërs de noodklok en ze
voorspellen een catastrophe voor het jssr
der Olympische Spelen, tenzij er onver
wijld grotere en beter-ingerichte hotels
worden gebouwd. Ze wensen hotels met
duizend kamers, voorzien vsn alle moge
lijke modern comfort en geen „blokken
van kamers waarin een vaste wastafel met
warm en koud water als het toppunt van
luxe wordt beschouwd".
De heer Perrott beeft versekerd. dst h|J
in Europese en Amerikasnae reistjareaux
heeft ataan blozen van aehaamte, wanneer
men daar eritlek op de Australische hotels
leverde.
Australië heeft geen behoefte aan
luxueuze logeergelegenheden, gelijk men
in Zuid-Amerika aantreft, maar aan dege
lijke, practisch ingerichte hb^els, zoals die
vsn de Statler-hotels in Noord-Amerika.
Hij noemde o.a. met name het Laurentius
en Berghotel in Montreal met duizend of
meer kamer* en vier andere, die elk meer
dan 500 kamers hebben, hotels, die alle
maal betér zijn ingericht dan de hotels
in Melbourne, een stad, die ongeveer even
groot is als Montreal.
Klanken ala hierboven hebben we vaker
gehoord, maardan goldan ze hotels
in ons eigen, dierbare landje! We «taan
dus in elk geval in deze niet alleen.
DE HANDELSBALANS WW
Nu inmiddels weer een jaar ten einde
is, denken we nog een* graag na over
wat dit jagr ons gebracht heeft op het
gebied van onze volkshuishouding, ln de
eerste plaats onze handelsbalans. Aan
het zwart van de grafiek kunnen we
duidelijk zien, wat ons land te weinig
exporteert.
ALGEMENE PftOOUCRE VAN DC N0U$TRIt
S. 0. N. II.
Bezien we nu de grafiek Algemene
productie van de Industrie, dan zien we
dat we in 1950 weer zijn vooruitgegaan.
De productie bleef gedurende het gehele
jaar ver boven de productie van 1949.
Een prestatie, die ons gehele volk ten
goede komt. Bemerkenswaard is hterbü,
dat deze grafiek ongeveer gelijke tred
houdt met die van de Steenkoolproduc
tie.
OESTEENKOOLPROOUaiE
1
s
80
0WS
i
Een vermindering in de steenkoolpro-
ductie viel in het afgelopen jaar vrijwel
altijd samen met een sterk verminderd
productie-niveau vart onze industrie. Ook
de steenkoolproductie bracht het in 1950
bijna over de gehele lijn hoger dan
in 1949.
DINSDAG 2 JANUARI 195t
(Van onze Brusselse correspondent).
1TEN OVERZICHT VAN DE WERELD-ECONOMIE (cduraule 1D50 toont un,
E-1 dat In do eerite hollt ran hot Joaf ilch do voordoion von do dovolaatloo von
Soptembor MM itjn boftnnen nl to tekonon. In volo landen otofon do (oud- on
dovloionrooorvoo, ierwUl dio landen, wolko oon vooroprontjinddon (Vu. Slaton,
Zwitserland, Belfli) lanfaamerhand werden Inrohoold. Voir Roren bood do
wereldeconomie duo eon vrij (nnotlf beeld. In het eerste kwarteal verbeterde de
devleienpooltle ven Amerika'! handel
aevie.enpos.ue v.« ^partners met ongeveeir «37
waarvan 280 millioen dollar voor het «terllnggebied, 230 millioen voor Weet-
Europa en 60 mlllloen voor Japan.
Men kan dus zeggen, dat de zwakke va
luta tan gevolge van het chirurgisch in
grijpen van September 1R40 aan de beter
hand was. Toen kwam de wervelwind'
Korea. In sommige landen, zoals de Ver.
Staten en België, werden de mensen dol.
Een ongebreidelde koopkoorts maakte zich
van hen meester. Wij kennen Belgen, die
de groene koffie niet meer per kilo. maar
per baal opkochten. De textlelverkopen in
de grote zeken van Amerika bedroegen het
viervoudige van het normale. Intussen Is
deze paniekstemming uitgestorven, maar
de nadelige gevolgen ven de rush zijn blij
ven doorwerken ln een zeer sterke stijging
der prijzen. De wol is thans 100 procent
duurder dan in Jupi de katoen 50 procent,
rubber noteert te New York 72 cent per
pond tegen toen 35 cent. koper 27 cent te
gen toen 18 cent. Deze hausees waren du*
niet te vergelijken met het relatief onbe
langrijke «eval met de koffieprijs, die bij
na verdubbelde, zodat onze huismoeder»
thans 7 gulden per kilo betalen. Maar de
Korea-rush had bovendien nog andere
kwade (of goede?) gevolgen. Hij schudde
de Amerikanen wakker. De heren van
New York kochten in eens de gehele Cu
baanse suikeroogst, enorme hoeveelheden
rubber en wol in Azië. ongeveer de geheie
ril«tvoorraad van Egypte, enz.
De weerslag op de Europese economie
blijft niet uit. West-Europa komt In een
achaarste-ecortomie terecht. Waar er b.v.
in het voorjaar nog getobt werd over een
Europese «teenkolenvoosraad van 3 mil
lioen ton, die vruchteloos op kopers
wachtte, sloeg de situatie na Korea volledig
om. Thans halen de Amerikanen hun
oude Liberty-schepen van de kerkhoven,
waar zij lagen te roesten, en verzenden
zij opnieuw honderdduizqpden tonnen
kolen naar Engeland. Voor het eerst
sedert drie jaren koopt België ln de Ver.
Staten opnieuw cokes voor zijn staalin
dustrie. Alle Europese landen, behalva
Frankrijk en Engeland, die profiteren vsn
de grondstofleveringen van hun overzeess
gebiedsdelen, hebben thans sf te rekenen
met de zg. knelpunten of „bottlenecks" In
de bevoorrading van hun grondstofver-
werkende industrieën, terwijl zij hun
exportbelangen niet geheel uit het oog
mogen verliezen, daar enorme invoerover-
schotten zullen moeten gefinancierd wor
den In de meeste Europese landen wier
export voornemelijk uit industrie- of land
bouwproducten bestaat, ia de ruilvoet
zeer verslechterd, daar de prijzen van de
import-grondstoffen veel sneller zijn ge
stegen dan de prijzen vsn da exportgoe
deren. Er ts dus msir één middel om deze
crisis te boven te komen: verhoging van
de productie, door verlenging van de
werktijd en opvoering van het rendement.
Men moet niet te veel hopen op een In
ternationale overeenkomst, die de prijs
van de grondstoffen zou stabiliseren, zo
dat de kosten van bewapening vsn de
Atlantische, landen niet te veel zouden
TN 1949 werden in dertien lendén van
■- Europa bijna 13000 mensen gedood en
300.000 gewond tengevolge van verkeers
ongelukken. Aldus deskundigen van de
Verenigde Naties, die zich speciaal bezig
houden met het vraagstuk van het veilig
verkeer. De deskundigen, die onlangs te
Genève bijeenkwamen, waren van mening
dat bedoelde cijfers aan de lage kant zijn
en stellig veel hoger zouden wezen, in
dien alle landen van Europa er een uni
forme ongelukkenatatistiek op na hielden.
De registratie van verkeersongelukken.de
gevolgen daarvan, alsmede de straften, die
op de schuldigen worden toegepast, wor
den in alls landen weer anders geregis
treerd.
De ongelukken veroorzaakt door lieden,
die dronken achter het stuur zitten, etsen
hoog op de lijst. Bovenbeddélde deskundl-
Bijna duizend meter hoog
bergen van Noord-Oost Zwitse
ligt een dorpje, dat enig ter
het Internationale Kinderdorp,
ven vredig en rustig twee hond
deren bij elkaar. Allemaal zijn
logswezen en ze zijn afkomstig
door de wereldoorlog verzet
den van Europa. De kinderi
schoolse lessen, welke ze
land ook te leren hadden gel
bovendien worden ze bekwi
vak^ waarmee zij eens, gis
zijn geworden, hun brood zuil
verdienen.
Wij hebben het oog op het z.g. Pes-
talozzi dorp, dat uitsluitend kinderen
herbergt, die tot voor enkele jaren
slechts angst, honger en armoede kenden.
Hier komen ze tot rust en kunnen ze
leren de toekomst met vertrouwen te
gemoet te gaan. De stichting van dit dorp
is te danken aan een Zwitsers schrijver
en geleerde, dr Walter Cortl. In 1944,
toen de oorlog nog met volle kracht
woedde, schreef hij een artikel, waarin
hij hulp inriep voor honderdduizenden
kinderen, die ln groepen, hongerig, vuil
gehuld in lompen, langs de wegen van
het Europese vasteland trokken, slapend
in de ruines van atuk gebombardeerde
huizen, stelend wat ze te pakken konden
krijgen, vaak slag leverend met andere
groepen schooiertjes. Dr Cortl ontwierp
toen réeds een plan voor de bouw van
een Kinderdorp in Zwitserland. Zijn
de/fkbeeld sloeg in. Uit tal van gemeen-
in Zwitserland kwamen aanbiedln-
jen van stukken grond, terwijl jong en
oud geldbedragen zonden en uit alle
hoeken der wereld aanbiedingen kwa
men van vrijwilligers, die wilden mee
helpen bij de bouw van het dorp. Als
i vestiging werd een plek in de
van het stadje Troggen in de
i het kanton Appenzell geko-
'dorp kreffrde naam Pqataloz-
grote, 18e eebwae Zwitserse
n phllantroop Henri Pesta-
in is er voor het eerst ook
van dertig Engelse oorlogswe-
•komen Reeds waren er w«es-
stig uit Frankrijk, Italië, Grie-
tland. Finland, Polen, Oostenrijk en
Duitsland.
Ze zullen in het dorp wonen tot hun
opleiding is voltooid. De kinderen, die
nog familie in hun vaderland hebben/
zullen daar jaarlijks enige tijd met va-
cantie .heen gaan, teneinde de banden
met hun bloedverwanten aan te houden.
Het dorp telt op het ogenblik twaalf
huizen; in elk huis wonen zestien kinde
ren. Ze worden verzorgd door pleeg
ouders en hun assistenten van hun algen
nationaliteit, zodat ze worden opgevoed
in de gewoonten en volgens de zeden
van hun land.
Des morgens gaan de kinderen naar
school, maar des middagp ontmoeten alle
kinderen van het dorp elkaar om geza
menlijk spelletjes te doen. sport te be
oefenen. te dansen of excursies te'on-
dernemen.
onmiddellijk het rljDewUs voor een ge:
me tijd moest worden ingetrokken els
y. ,f0
;U<
chauffeur „onder de invloed" achter het
lerul-
een
stuur wordt aangetroffen, of hij een onge
luk veroorzaakt of niet. De intrekking van
het rijbewijs zou, indien hij een ongeluk
heeft veroorzaakt, een bijkomende etraf
behoren te zijn.
Groot Brlttennlë, waar meer aifto's langs
c het gr<
keersongehütken. In 1949 werdenV^lenten-
de wegen rUden dan in enig
Europa, had ook het
jr land
[rootste «Antsl ver-
gevolge 4773 personen gedood env
gewond.
In Frankrijk, met ongeveer twee
licen motorrijtuigen van alle mogelijk
typen (tegen 8 millioen in Groot Britten
nië, dat heel wat minder wegen heeft),]
worden gemiddeld eik jaar 3000 personen^
fiedood en 30.000 gewond bij varkearsonge*
ukken.
De wijze, waarop da ongelukken;
ln veracheidende landen van Eu:
den verwerkt, lopen atark uit
boven reeds opgemerkt. In sor
den worden ongevallen, waai
ngers betrokken Mjnf niet ln de
verwerkt. Ookyds men het niet
een ongeluk en
lichamelijk let
sel".
De deskundigen van de Verenigde Natiea
zijn van mening, dat, wil men uniformi
teit krijgen in de beoordeling ven een on
geval. man ovaral aan onpaluk „dodelijk"
worden verzwaard. Enkela zeer belang
rijke grondatoffenleveranciere, zoels de
Zuldamerlkaanie landen en Australië
maken geen dee! uit van het Atlantische
verdedigingssysteem.
Soberder leven
Met een toenemende vermindering van
de productie van civiele goederen en de
noodaakelQke inkrimping van bet gebruik
er van moet rekeniag worden gehouden,
daar een groot percentage van bat na
tionaal Inkomen naar de herbewapening
•al vloalen. Hierdoor rijst voor Olko Euro
pese regering het Inflstlegevaar. Men sal
de Investeringen. o.a. de openbare wer
ken moeten ultatellen tot rustlgor tijden.
In de Ver. Staten wordt de economie seer
enel overgeschakeld van vrades- naar
oorlogaproduotie. Hareld Wilson werd be
noemd tot chef van da Induatriëie mobi
lisatie en hij heeft over 19M-51 een pro
ductie van strategische goederen, ten be-
lope van 49 milliard dollar, op het pro-
gramma staan. De „National Production
Authority" beperkt reed» de productie van
televisietoestellen, rsdle'a, ijskasten ens.,
terwijl de leveringen van koper en tin aan
de partiouliere Industrieën met II 4 M
procent wordt verminderd.
Onze conclusie is, dat de Korea-rush en
de daarop gevolgde herbewapenings-ln-
spanning, voornamelijk in de Ver. Staten,
de gunstige evolutie van de wereldecono
mie grondig heeft verstoord Dat enkele
landen, zoals Frankrijk en Engeland, mo
menteel hun goud- en deviezenreserves,
die terloops gezegd, zeer klein waren. In
dien men ze vergelijkt met de 22 milliard
dollar goud van da Var. Staten, zien stij
gen. is niet zo bemoedigend. Het is veel
eer een bewijs van da achteratand. die ee
opnieuw hebben, samen met andere Euro
pese landen, op het dynamische Amerika,
dat morgen wederom hst grootste deel
van de noodzakelijke militaire goederen
zal laveren. De Europese grondatoflanden
leveren mede daardoor weliswaar tegan
hoge priizen aan de Ver. Staten de goede
ren, welke deze nodig hebben, en voor hun
bewapening en voor het behoud van hun
hoga levensstandaard Maar dit betekent,
dat daze dollardrive begint op een mo
ment, dat Europa eerder zou moeten den
ken aan een zekere beperking van zUn
uitvoer, opdat het zelve zijn eigen herbe
wapening zou kunnen doorzetten
1951 Wordt een Jaar van grote zorgen.
Het eigenaardige van da situatie is echter,
dat een relatief gunstig resultaat van de
conferentie der Grote Vier ona ineena in
een economische crisis zou kunnen stor
ten
De nieuwe platenwisselaar
zou moeten noemen, wsnneer een der
slachtoffers binnen dertig dagen na dato
komt ta overlijden. De deskundigen zijn
bezig een formulier samen te stellen, dat
oe politie ln alle landen zou kunnen ge-
bruLkan teneinde da statistieken met el
kaar in overeenstemming te brengen.
De straf voor degenenen. die dronken
achter het stuur zitten varieert van vijf
Jaar gevangenisstraf in Griekenland tot
een maximum van zes waken gevangenis
straf in Duitsland.
De statistieken kwamen achter op één
punt overeen de meeste verkeersongeluk
ken worden veroorzaakt door ongema
nierdheid op de weg. o.a. door te snel rij
den, snijden e.d.. alleen uit een soort wed-
strijdgeeet. Achteloze voetgangers en fiet
sers betelen eveneens tol aan de verkeers-
drask.
Ds deskundigen vsn de Verenigde Naties
kwamen tot de slotaom, dst een Interna
tionaal handboek betreffende veilig ver
keer behoort ie worden samengesteld, ter
verspreiding door do respectieve regerin
gen onder allo weggebruikers en vooral
ook om kinderen tor hand te stellen. Ze
drongen er tevons op san, dat de regerin
gen onderling inlichtingen uitwisselen
over wegdek, verkeerstekens en verbete
ringen ln de uitrusting van voertuigen,
vooral wanneer het verbeteringen betreft
waarmee de efficiency wordt vergroot.
1019/20 Die botsing tuisen Bunkle en de
dikke man was goed afgelopen.Bunkle,
Rick en Oepoetie hadden hem overeind
geholpen.
Ik.ik kon er heus niats aan doen.
maneer I stamelde Bunkle.
Gelukkig wes de man niet kwaad. Toen
hij weer overeind stond, ltchte hij
Jk dscht. dat er 'n kanonskogel op
me afkwam lachte hij. Gelukkig, dat het
Us niet gebroken is van die smak
Toen schaatsten ze weer verder. Maar
Bunkie keek eerst goed uit of de baan vrij
waa, voordat hij waar ging hardrijden I
De hele middag vermaakten za zich op kachal
het ija. Ze hadden ar frlaae. rode wangen
van, want het waa tamelijk koud en het
vroor nog, al atond de zon een de hemel
Maar aan alle piwt komt een eind. Het
wee winter, dua ging de zqn al vroes
onder. Het ging al schemeren en het weid
tijd. naar huls te geen Aan de oever bon
den ze hun schaatsen af
Hè. je wordt toch 'n beetje stijf
het rijden I vond Rick
Ze gingen naar huis Onderweg gleden
ze nog wat over de glijbaantjes, die de
dden En tos
kinderen gemaakt haddu.
ze zich lekker warmen bij de snorrende
i toen gingen
TWEEDE BLAD - PAGINA S
T?EN JAAR en drie dagen geleden droeg Nederland de souvereiniteit over de
■»J Verenigde Staten van Indonesië over aan het Indonesische volk. Namens het
kabinet-Hatta werd de souvereiniteit ontvangen door een delegatie onder voor
zitterschap van de Sultan van Djokja. Hamengkoe Boewono. Tevens werd onmid
dellijk een nieuwe band aangeknoopt met het souvereine Indonesië in de vorm
van een Unie-verdrag. Nederland had uitdrukkelijk de plioht op zich genomen,
alle mogelijke stappen te doen om het zelfbeschikkingsrecht van de Indonesische
volkeren te waarborgen. De souvereiniteitsoverdracht was echter onvoorwaar
delijk en volkomen. Voor Nederland was het een mijlpaal in de nationale ge
schiedenis. Wij stonden sindsdien niet meer gedeeltelijk tegenover Indonesië,
maar zoals Koningin Juliana het uitdrukte: „Wij z(jn„nu naast elkaar gaan staan,
hoezeer ook geschonden en vol van littekens van wrok en spijt." Tot die littekens
behoorden aan onze kant op 3 na 2500 gesneuvelden. Indonesië telde zijn ge
vallenen bU de tienduizenden.
Met dat al waa In Indonesische vrij
heidsstrijd deze overdracht niet méér een
mijlpaal dan bijvoorbeeld de basis-over
eenkomst van Llnggadjatl. Het was een
door het kabinet-Hatta ala half ei aan
vaard compromis en grote groepen Indo
nesiërs waardeerden dat niet beter dan
een lege dop. De afstand tussen deze sou
vereiniteit en de 100 inerdeka. waaf
Indonesië voor had gevochten en gebloed
was hun al te groot. De vrijheidsstrijd
ging door en bracht teweeg dat In het
jaar, dat wty thans overzien, de afstand
tussen compromis en ideaal voor een groot
deel werd overbrugd.
Toen Soekarno in 1945 de Indonesische
onafhankelijkheid proclameerde, dacht
men in Djokja slechts aan één groot Indo
nesisch rijk, dat heel het gebied van het
voormalige Nedeflands-Indië zou om
vatten. Op 27 December 1949 was Indo
nesië een staat van federatieve structuur,
die 7 deelstaten en 9 kleinere staatkundige
eenheden omvatte, terwijl Nieuw-Qulnea
er geheel buiten viel. Deze structuur werd
voor Djokja bekrachtigd door drs Hatta,
voor de federalisten door sultan Hamid II.
Hamid II wacht thans, kromgesloten
naar men zegt. ln een cel op zijn berech
ting. Een andere sultan. Hamengkoe Boe
wono. heeft zich ontpopt als de DJokjaae
leider die Soekarno ln practische beteke
nis overtreft, die het leger onder zich
heeft, de eamenstelllng van het tegen
woordige kabinet-Nstsir heeft beïnvloed
«n de stuwende kracht is geweest van de
nieuwe fase van de strijd, die op de sou
vereiniteitsoverdracht is grvolgd
Deze nieuwe fase Is di# der liquidatie
van het federalisme, welke in 1950 voor
•en groot deel zijn beslag heeft gekre
gen. Gaandeweg zijn de zeven deelstaten
opgeheven en die opheffing heeft slechts
in twee gevallen, door een dramatisch
verzet, de algemene aandacht getrokken.
De ondermijning van dé zelfstandige Ne
gara Pasoendan gaf Westerling aanleiding
tot de actie, waarbij hij op 23 Januari
Bandoeng aanviel en op 26 Januari zelfs
in Djakarta opereerde. In Maart werd
Westerling ln Singapore gearresteerd en
heel de wereld volgde zijn proces, zoals
men later het daar gevoerde proces over
Bertha Hertogh zou volgen. In het laatst'
van Augustus kreeg Westerling toestem
ming in België te blijven en thans is hij
uit het nieuws.
Vrijwel gelijktijdig met de onrust in
West-Java kwamen ongeregeldheden voor
in Balik Papan op Borneo, in de Mina-
hassa en op Ambon. De inlijving der deel
staten ging voort, terwijl itv Nederland de
eerste Unieconferentie werd gehouden,
waarvan in April werd gemeld, dat zij
„geslaagd" was. Onder meer was besloten
tot het instellen van een gemengde com
missie om het geschil over Nieuw-Guinea
te onderzoeken. Op 5 April werd de leider
der federalisten. Hamid II, gearresteerd,
evenals enkele Nederlanders, die kort
daarop werden losgelaten. Het Voor korte
tijd arresteren van Nederlander)} zou een
gewoonte worden dtt jaar.
Het drama van Makassar
Oost-Indonesië was een deelstaat, waar,
na de acties van Westerling, die tot diens
verwijdering uit het K.N.I.L. bijdroegen,
het herstel het meest zichtbaar was en de
veiligheid vrijwel volledig. Toen duidelijk
werd, dat de Oost-Indonesisché regering
zwichtte voor de unltaristische druk, deed
<ie kapitein Andi Abdoel AzlS een ver
twijfelde poging om de zelfstandigheid
van dit gebied te handhaven. Veertien da
gen later werd hij door Djakarta in ge
vangenschap gelokt. De Javaanse troepen
trokken Celebes binnen en sindsdien is
het daar gedaan met de vooruitgang en
de veiligheid.
De Zuid-Molukken, die zich bij Oost-
Indonesië hadden aangesloten op voor
waarde, dat deze deelstaat zijn zelfstan
digheid zou handhaven, proclameerden
zich onder leiding van de uit Makassar
ontkomen dr Soumokil tot een zelfstan
dige republiek en begonnen hun heldhaf
tige strijd, waarin reeds 10.00» mensen
om het leven kwamen en waarin staaltjes
van moed en volharding zijn getoond, die
de jonge geschiedenis van deze staat tot
een epos maken.
Op 19 Mei werd officieel het besluit
verkondigd lot de vorming van de een
heidsstaat Indonesië. Tussen Djokja en
Djakarta ontspon sloh een verbeten strijd
om polities, die eerst op 15 Augustus werd
beslecht. De Verenigde Staten van Indo
nesië behoorden sindsdien tot het ver
leden en 8oekarno had de Republiek In
donesië, die hö in 1945 reeds proclameer
de. Alleen de overdracht van Nleuw-
Gulnea en de paclflestle van de Molukken
en andere opstandige gebieden en groepen
moesten nog worden bewerkstelligd.
Meer indruk In Nederland maakten de
opheffing van het K.N.I.L. op 25 Juli
en de uithuwelijking van Bertha Hertogh
op 1 Augustus. Toen, op 6 Augustus, ont
stonden opnieuw hevige onlusten inMa
kassar, die van deze- na de bevrijding
reeda weer zo bloelende stad slechts een
rokend karkas overlieten. De volgende
dag zond onze regering de Kortenaer ter
beveiliging van de voormalige K.N.I.L.-
mllltairen en vsn generaal Scheffelaar,
dia door de Indonesische gezaghebbers ln
Zuid-Celebes in zijn bewegingsvrijheid
werd belemmerd. In Makassar vielen
ruim 800 slachtoffers. Op 12 Augustus be
reikte dr Hlrachfeld. Nederlands eerste
Hoge Commissaris in Indonesië, opvolger
van de laatste Hoge Vertegenwoordiger
van de Kroon Lovinck, een overeenkomst,
de voormalige K.N.I.L.-militalïen van Ce
lebes werden naar Java ondergebracht.
Hetze om Nieuw-Guinea
Da herdenking van de proclamatie der
Indonesische onafhankelijkheid op 17
Augustus greep President Soekarno aan
tot een falie propagandarede o\fcr Nieuw-
Guinea en ook op 5 October, de legerdag
hield hij een zeer aggreasieve redevoe
ring. Het standpunt van Australië in deze
kwestie was inmiddels zeer duidelijk ge
maakt door de Australische minister
Spender, die eind Augustus ook ons land
bezocht.
De strijd tegen de Zuid-Molukken werd
voortgezet en lofton"1®- dat inmiddels
lid van de Verenigde Naties was gewor
den. verwierp een door de Unci begin Oc
tober gedaan beroep om het vuren te «ta
ken. De strijd van Ambon kwam in Ne
derland weer In de publieke belangstel
ling door het proces In kort gedlpg tegen
de K.P.M. Sindsdien zouden de Ambo
nezen nog enkele malen naar het mid
del van een kort geding moeten grijpen
om hun recht In Nederland te doen gel
den.
Op economisch gebied gebeurden in'
Indonesië merkwaardige dingen. Op 19
Maart zagen door de geldzulvering vele
Nederlanders hun geldelijke bezit in In
donesië tot een zesde van de nominale
waarde verminderen. Door haar sterke
positie wist de Nederlandse handel in
verbruikagoederen een regeling af te
dwingen, die haar financieringsmoeilijk
heden, door deze maatregelen ontstaan,
verlichtte. De Nederlandse volksvertegen
woordiging keurde in Juni met gemengde
gevoelens het verstrekken van een lening
van 280 millioen aan Indonesië goed.
De Nederlandse importeurs van kafM^al-
goederen bleven een moeilijke concurren
tiestrijd voeren met andere, voornamelijk
Amerikaanse groepen. Door de Sarboepri
georganiseerde stakingen brachten aan
de cultures gevoelige verliezen toe. De
Besoekt-tabaksoogst ging in vlammen op.
Indoneslë's deviezenbez.it zwol aan, Ame
rika tyerd terughoudender met hulpver
lening.
Op 2 November verklaarde de heer
Jonkman van de P. v. d. A. in de Eerste
Kamer zich ontgoocheld over de gang van
zaken in Indonesië. B(j de l'nieconfcrentie
in die maand maakte Indonesië z()n eco
nomische banden met Nederland losser.
Ook deze conferentie werd geslaagd ge
noemd.
Op 19 November In Djakarta en nadien
ook In Bandoeng en Buitenzorg werden
uitgebreide razzia's gehouden, terwijl de
regering een ultimatum uitvaardigde en
een laatste gelegenheid bood ter inleve
ring van ongeregistreerde wapens. Het
resultaat van deze acties was teleurstel
lend. In belangrijke gebieden op Java en
Celebes heeft de regering van de repu
bliek Indonesië ook thans de facto nog
geen gezag.
Op 4 December werd ten slotte de con
ferentie over Nieuw-Guinea geopend, na
dat deze confereptie op verzoek van In
donesië enkele .malen was uitgesteld.
Reeds in een vroeg stadium van de be
sprekingen bleek, dat belde standpunten
nog steeds onverzoenlijk zijn. Indonesië
eist. dat Nederland zonder uitstel het ge
zag over dat gebied overdraagt en Is dan
bereid, met de feitelijke overneming van
oe bestuursuitoefenlng te wachten tot me
dio '51, zodat onze regérlngde tijd krijgt, de
Nederlanders met deze stap te verzoenen.
Nederland heeft voorgesteld, dat Indonesië
gelegenheid krijgt om aan de ontwikkeling
van Nieuw-Guinea deel te nemen, via de
Unie. Dit voorstel gaat Indonesië niet ver
gendëg. De Indonesische delegatie is on-
verrichterzake naar Djakarta terugge
keerd.
Van Nederlandse zijde verwacht men
thans nog een definitief antwoord op het
voorstel tot verdere besprekingen met bij
stand van de Unci. De Nederlandse be
reidheid, Indonesië te betrekken in de ont
wikkeling van Nw-Guinea en derden te be
trekken in onderhandelingen over de sta
tus van het gebied, wordt door sommigen
beschouwd als een teken, dat onze rege-
TN
la
v» isti rung, ue „zui'n
thans uit het nieuws
ring zich ook wat Nieuw-Guinea betreft op
het hellende vlak heeft begeven, dat uitein
delijk naar een capituleren voor de Indo
nesische eisen leidt. De Papoease delegatie
heeft dan ook tegen dit Nederlandse voor
stel geprotesteerd.
Hpt verloop der gebeurtenissen in In
donesië toonde in het afgelopen jaar-een
duidelijke lijn. De staat volgens het
bouwplan van Van Mook werd gereor
ganiseerd. zodat de staat volgens de visie
van Soekarno weer te voorschijn kwam.
De federatie van 1949 werd vervangen
door de republiek van 1945. Indonesië
zette de kalender als het ware vier jaar
terug en bijna alles wat in die jaren on
dernomen eo geleden is. blijkt nu vruchte
loos of zelfs zeer schadelijk te zijn ge-
weest.
De lijn, langs welke zich de officiële be
trekkingen tussen Nederland en Indondsië
hebben ontwikkeld, wijst duidelijk naar
beneden. De Unieconferenties, die tot nu
toe zijn gehouden, kwamen in feite nau
welijks uit boven de op zichzelf nood
zakelijke regeling van detailkwesties, die
na de souvereiniteitsoverdracht nog
moesten worden uitgepuzzeld. Wat aan
opbouwend werk voor de toekomst kon
worden verricht ging hoofdzakelijk bui
ten de Unieorganen om en kwam tot
stand in de particuliere sector
Verscheidene Nederlandse planters en
zakenlieden zien bij deze jaarwisseling
toch wel terug op enkele concrete resul
taten. die zij op zichzelf hoopgévend voor
de toekomst achten. Weliswaar vielen nog
maar al te veel burgers ten slachtoffer
aan rovers en moordenaars, maar men
wil tn die-gevallerf niet méér .zien dan in
cidenten. die aantonen, dat aan de bin
nenlandse veiligheid nog -veel moet wor
den gedaan. Dat ook met het souvereine
Indonesië zaken gedaan kunnen worden
is wel aangetoond. Dat speciaal de Neder
landers htetblj vooralsnog moeilijkheden
moeten overwinnen, spreekt vanzelf en
is niet verontrustend.
Deze particuliere samenwerking met de
Indonesiërs, het enige hoopgevende in de
gehele situatie, ziet men thans echter
ernstig bedreigd door de ontstemming
over de Nieuw-Guinese kwestie. En niet
slechts met bezorgdheid voor hun zake
lijke belangen, maar met geen geringe
vrees voor het vege lijf gaan vele van
onze landgenoten in Indonesië het nieuwe
jaar tegemoet.
Wat Indonesië zelf betreft is het ten
slotte opmerkelijk, dat, naarmate het
prestige van Soekarno taant, de invloed
van de Djokjase sultan toeneemt. Is niet
Soekarnp, maar Hamengkoe Boewono de
sterke man, die in Indonesië de toekomst
heeft? Die toekomst zal het leren.
tegenstelling tot de voorafgaande
Jaren, welke werden gekenmerkt door
snelle uitbreiding, waardoor de KLM thans
op meer dan 70 steden ln ongeveer 50
landen vliegt, is 1950 een jaar van gesta
dige groei te noernen. Wel werden enkele
nieuwe steden fn het 150.000 km lange
luchtnet opgenomen, zoals Genève en Dha-
ran op de lijn Amsterdam—Djakarta,
Brazzaville op de lijn AmsterdamJohan
nesburg. Guadeloupe in het West-Indieë
en Innsbruck en Sylt in het Europanel.
Aan de verbetering van haar lucht-
dlensten heeft de KLM in het achter ons
liggende .jaar bijzonder veel aandacht be
steed. Zo gaf de zomerdlenstregehng wei
nig nieuwe lijnen te zien, maar werd het
gehele luchtnet zó öpgezet, dat men doel
matige en snelle doorverbindingen ver
kreeg.
In totaal vlogen niet minder dan 415 000
passagiers met de KLM en werden 1.410.000
kg post en 10 230.000 kg vracht vervoerd
De vliegtuigen legden in 118 000 vlieguren
niet minder dan 38 380.000 km af. hetgeen
neerkomt op een afstand van 960 maal de
omtrek van de aarde. Niet alleen werden
er in 1950 meer passagiers vervoerd dan
in 1949. maar deze legden gezamenlijk
ook een aanmerkelijk grotere afstand af-
De gemiddeld# afstand welke elke passa
gier in 1950 aflegde bedroeg 2150 km tegen
over 1700 km in 1949.
De KLM vervoerde veel emigranten
naar Canada. Australië en Nieuw Zeeland
In totaal werden in 31 vluchten niet min
der dan 1750 emigranten vervoerd, voor
het merendeel naar Australië, waarheen
22 vluchten werden gemaakt. Voor 1951
bestaan plannen ongeveer 100 vluchten
naar Australië te maken voor het vervoer
van 5000 emigranten.
Het jaar 1950 heeft ook zijn droeve zijde
gehad. Op 2 Februari verongelukte een
Dakota welke op de vrachtdienst tussen
Amsterdam en Londen- vloog. Hierbij
kwam helaas de uit zeven personen be
staande bemanning om het leven.
Het personeel in binnen- en buitenland
bedroeg per December 1950 11.172 man.
waarvan er 1003 behoorden tot het vlie
gend personeel. Hiervan waren 358 vlie
gers. 207 boordwerktuigkundigen, 174 ra-
dio-telegrafiaten, - 126 stewards en 138
stewardessen.
(T.NlnlIAI-
NA HET AFSCHBIö van het naar«eestl«e
beursjaar 184# «Sn wl'
vóór de handel ln Amerikaan*» certificaten
weer vrij kwam en er heerste uUereard bU
de beur»be««eker* «rote .paniOns onUrenl de
koersontwikkeling Men td*oerde het ajlo
op 5 W.. «elf* hier en daar nog ho«er .n
achteraf bleek de/e taxatie niet zo heel ver
van de werkelUKheld af te *Un.
Het beduidende verschil In rendement tus
sen Amerikaanse en Nederlandse fondsen
vormde de stimulans
doch anderzijds bleef de drelfflnju var^oi
dering be»taan.^MHHM|||UM|
welk gevel de vergoeding
op oasis van de koeis In Amerika zou WOnJep
vastgesteld zodat men de kans liep. dat \iet
belifalde agio geheel verloren ging.
Aanvankelijk konden slechts lp enkele
Amerlkaantjes zaken worden 8edaan:
vraag overtrof Vert e het aanbod, zodat lnde
meeste soorten dezei afdetinn0j*dn? .uJi'
bleef en de omzet op de eerste dag slechts
353 stuks certificaten bedroeg.
Voor veten betekent het agio een meeval
lertje. vooral voor hen die hun '"^geprUsd
bezit aan Amerlkaanijes al afgeschieven
^'ne^eperkende bepalingen, die voor de
handel in Amerikanen van 2 Januari af gol
den, werden op 18 Januari Ingetrokken, doch
een wezenltlke vergroting van de omzetten
blnm!ddelsntsetveet van het agio af gebrok
keld en zo beduidend Is de omzet ln certtf -
caten niet vergroot ofschoon nog verschil
lende nieuwe Amerikaanse fondsen aan de
beurs -werden geintroduceerd.
De jaarverslagen der drie grote banken,
de Rotterdamsche Bank. De Twentxche Bank
en de combinatie Amsterdamsche Bank—In
casso Bank, verschenen al vroeg ln het Jaai,
doch lieten ten aan/jen van de uitkering aan
aandeethouders geen verschtllen zien.
Indonesische perikelen
\vrBINIG ENTHOUSIASME toonde de beurs
W ten aanzien van de nieuwe deviezen-
regeling tn Indonesië Het bericht, volgens
hetwelk de bedrijven in Indonesië voor trans-
fer van winsten naar Nederland driemaal de
officiële koers dienen neer te tellen, werkte
weinig opwekkend en de koersen van de
meeste cultuurfondsen sloegen dan ook de
benedenwaartse richting In. waaLbjLi°„hneurP*
vaartwaaiden, waarvan de maatschappljr
.den. waarv
mogelijk ook de Invloed van de nieuwe maat
regel zulïen ondervinden, zich aansloten.
Trouwens, de gehele markt vertoonde we
kenlang lagere koersen Oliewaarden, zowel
als industriële fondsen maakten daarop geen
uitwsndei ing Vopr deze laatste aandelen
gold de overweging, dHt het verzadigings
punt voor vele producten op de marlet wei-
wlcht spoedig zqu zijn bereikt, gepaard
gaande aan een toenemende concurrentie
Voor talrijke artikelen.
Bij beperkte handel ln schier alle hoeken
de effectfenmarkt echter op 12 April een
NIEUW
Ach ja, laten we het op deze laatste
avond van het oucte Jaar nog eens
over sport hebben.
Wat zegt u? Was het voetbaljaar niet
zo beat? Tja. ik kan mij mensen voorstel
len, die zeggen: ..hè, hè. ik ben blij. dat
dit Jaar voor bij is. Pfff Bijvoorbeeld
hogere functionarissen van de KNVB die
doodop zijn van het zich kwaad maken
op zekere sportjournalisten, lieden, die
graag met het oude jaar ook het ama
teurisme hadden zien verdwijnen. De
uittocht van voetballers, vooral naar
Framkrijk. in 1949 begonnen, nam in het
jaar dat achter ons ligt, ik zal niet zeg
gen onrustbarende als toch wel vervelen
de vormen san. Brandes, Steenbergen, De
Vroet Rijvers. Timmermans, om alleen
maar de oud-internationals te noemen,
zeiden: „Paris vaut bien une messe" en
lieten ona en de leiders van de KNVB een
tikje verward achter. Het „brandende
probleem" ln de
voetbalsport werd
bealist akelig heet,
toen nog slechts
twee weken geleden
Abe Lenstra zich
hierbij dreigde te
gaan voegen. We
mogen gerust zeggen,
dat er toen even iets
in onze KNVB ge
wankeld heeft en
een zucht van ver
lichting ging door
het echte en het
Friese Haagje toen
Abe Lenstra nog niet
voor honderdduizend gulden te koop bleek.
Als het nog niet is voor zijn voetballen,
dan heeft hij met dit besluit een borst
beeld in het nieuwe gebouw van de
KNVB verdiend.
Hij heeft voor sljn „hou en trouw' niet
altijd de dank ontvangen, die hij ver-
diande, want.was het biet in Februari,
dat Abe als „niet passend in het systeem"
voor het Nederlands elftal werd gepas
seerd? De systeem-IJveraars schenen waar
achtig nog gelijk te krijgen ook. want op
22 Februari elaagden de Engelse B-profa
er in Newcastle met de grootste moeite ln
om ons elftal waarin ook Ar ie de Vfoet
niet meer meespeelde met 1—0 te ver-
slaan.
De kleine nederlaag was minder een
verdienste van ens spel (met uitsondering
Een borstbeeld
voor „us" Abe.
van Kraak, die meesterlijk zijn doel ver
dedigde) dan wel een symptoom van Britse
aftakeling. Want na op 22 April met 2—
van België te hebben verloren, zetten we
de tvoetbal)wereld op haar kop door in
Mei in het Olympisch Stadion, de Engelse
profs met 3—0 te verslaan. Enfin, wat de
Engelsen te kort kwamen, hebben ze wel
gemerkt in Rlo de Janeiro.
Hiermee was met
een voor ons Neder
lands elftal de koek
op, want vijf
keer achtereenvol
gens moesten we een
nederlaag wegslik
ken. De Zweden
wonnen met 4de
Finnen met dezelfde
cijfers, de Zwitsers
wonnen met 7—5. de
Belgen met 7—2
(zonder Terlouw), de
Fransen met 5-2 LO BRUNT.
(zonder Abe). We pffblü dat het
zijn met on9 Neder- poorbü is.'
lands elftal zo in de
.low dwon", dat volgens een brief
van Lotsy in de toekomst maar moet
worden afgezien van wedstrijden tegen
-proflanden. Het komende jaar belooft dus
in dit opzicht weinig goeds.
Wat gebeurde er verder nog bij de voet
ballers? Limburgia werd landskampioen,
het 50-jarige Neptunus degradeerde en
Emma promoveerde. Dr Van Leusen
schreef zijn vermaarde brochure we
kregen een commissie voor het amateuris
me en nog een commissie voor het ama
teurisme. Karei Lotsy werd aan zijn
galblaas geopereerd en we begonnen het
nieuwe voetbalseizoen met een andere
Indeling, die de Rotterdamse eerste klas-
sers plus Emma bij het Zuiden bracht,
een indeling, welke tot nu toe nog geen
onverdeeld succes bleek, hetgeen ook aan
andere oorzaken te wijten is en bovendien
is de nieuwe indeling maar van tijdelijke
aard. Het gaat mij aan het hart om het
te zeggen, maar voetbal is aan het einde
van het jaar niet wat het geweest is. De
belangstelling loopt ook hard achteruit
en ik spreek uit naam van duizenden, als
ik de hoop uit spreek voor een beter
voetbaljaar dan wij achter de rug heb
ben.
Fanny for ever
TVTaar beste vrienden en vriendinnen,
■W-schenk eens in en laten we een glas
ledigen op de gezondheid van Fanny Blan
kereKoen, onze „flying mam", die tegen
alle sombere voorspellingen in op de
Europese athletiekkampioenschappen in
Brussel weer drie keer de Nederlandse
driekleur in top liet
gaan. Om twee jaar
na de Olympische
Spelen nog de snel
ste te zijn op de 100,
200 en 80 meter hor
den van het hele
continent, Rusland
incluis, is toch wel
een prestatie die met
gulden letters dient
te worden geschre
ven. Beseffen we
wel goed wat Fanny
voor de Nederlandse
zaak betekent, zijn
we wel voldoende
doordrongen van het
besef, dat er. als
de spl-
lege
plaats zal achterblijven? Wij zijn soms op
het punt van huldebetoon zo akelig nuch
terIn ons sas zij we ook met de
overwinning van Slijkhuis in Brussel op
de 1500 meter en met deze resultaten voor
ogen kunnen we niet anders zeggen dan
dat de athletiek een goed jaar achter de
rug heeft
Ook in ons (natte) element
,rink uw glas niet leeg. want we
nog klinken op Irma
Schuhmacher (ln Nieuw-Zeeland). Wies
Vaessen. Ria van der Horst. Joris Tjebbes
en de Hollandse waterpoloploeg, die zo
kranig de eer van ons landje hebben hoog
gehouden op de Europese zwemkampioen-
echappen in Wenen. Nog groter had de
buit aan medailles kunnen zijn, hadden
we ln Hilversum geen Jan-de-Rebel ge
had, die weigerde voor de goede zaak
Geertje Wielema af te staan, alleen uit
déplt, omdat zijn haan geen koning kort
kraaien. Maar gelukkig hébben Jan Sten
der en Jan de Vries dd voorzitter van
de zwembond. weer vrede gesloten, met
als prachtig resultaat het nieuwe wereld
record wisselslag-estafette van Irma
Sqhuhmacher. Geertje Wielema en Nel
Garritsen. Er ?ijn mensen ln de zwem-
wereld, die nog altijd met heimwee terug
denken aan de tijd van Willy den Ouden,
doch dat is toch wel een beetje onbillijk
tegenover de meisjes, die het nu weer op
wending en konden b.v. Konolie en Ufhtever
winsten van bijna 10 Punten boeken- WeHj-
waer ging de volgende dsg van het k»er«-
avans weer wat verloren. de
markt toonde meet weerstand dan de laatst»
tijd te bespeuran vtei, ^u,u^,^hwT
;r.chü koTèn «póedlg vervl^ de be^wej
derom ln een apathische stemming, «W
Cultures en Indonesische waarden de too
'wKri .vroeger eo. >l«< Mi
de omzetten een RUJgende ^n^eitoonderu
daarvifn was nu nJets te bemerken, gevolg
van het feit. dat de kopers
zijdlg hielden en dtt vermoedelijk *°l«ng BUl-
len blijven doen tot de toestand In l»d«n~'d
zich definitief ten goede keert en een meer
geconsolideerd beeld wordt vfrltre^eP„._lk.
Intussen scheen toch het dieptepunt bei e k
te zijn. daat eind* half Mei de kansen vooifll
van Cultuurwaarden regelmatig a«Titioteteen.
gestimuleerd door de zeer hoge iiibberptij
zen. ile aankondiging van fi":liv'd*]j2
184!) vooi de Delt Mij en van 9". dividend op
de Koninklijke, hoewei dit laatste eerder een
teleurstelling was vooi hen. die mex tz
hadden gerekend Blijkbaar waa het on
juiste van deze gissing ln weling^Hchte krin
gen reed bekend, vóór de aankondiging v
het eigenlijke dividend plaats vond.
van verschillende ondernemingen was l
jaarverslag hoopvol gestemd. Bij Werkspoor
bereikte het winstcijfer over 1948 wederom
een hoger punt De Neder l. Vlassptnnery
meldde zelfs een verdubbeling van de wtnat.
Het was eveneens een opvallend feit. aai
Duitsland zich wedeiom ln sterke mate voor
de tabaksvelllngen Interesseert, resulterende
'n prijzen, die het dubbele opbrachten van
wat de taxaties bedroegen Het gemiddelde
piljspell voor Sumatratabak ligt momenteel
dan ook 14-maal hoger dan dat over 1938.
Lage omzetten
OMZETTEN aan de beurs bleven in;
doorsrlee aan de zeer lage kant en ook
Amerlkaantjes vermochten daarin geen wij
ziging te brengen. J
Het is voor de commlssionnairs uiteraar
een moeilijke tijd en met spanning werd da
ook uitgezien naar opleving van de affane
De oorlog in Korea vestigde weer de aan
dacht op de zogenaamde ..wnr-babies". da
zijn die fondsen, welker ondernemingen va
een gewapend conflict profiteren ln de vor:
van opdrachten van het betreffende depar
tement en als gevolg daarvan eyn stijgen
verbruik van vele producten.
De gang van zaken ter beurze moet de
halve worden beschouwd tegen de ach te
grond der verdere economische ontwikk"
llngen. die niet zullen nalaten de positie va
vele ondernemingen Intensief te beïnvloede
Locale markt
alle fronten tegen het buitenland kunnen
opnemen.
Luc en Jap zetten hun beste
(hand)Schoentje voor
En de boksérs....! Jammer genoeg
bracht het afgelopen jaar ona pog geen
Europees kampfioen. maar we zijn toch
van menig interessant gevecht getuige
geweest. Luc dan Dam begon het jaar
met die opzlenbhre nederlaag tegen Rttter.
doch heeft zicJi daarna keurig hersteld.
Overwinning op Roger Crécy. Jackson.
Soldevilla bracihten hem naar het veel
besproken gevecht tegen Janilli en al6
een klap op de vuurpijl was daar in Brus
sel zijn optmoetiing met Sugar Ray Robin
son. de eerste )teer dat een Nederlandse
FANNY
tekeningen aan
se bewonderaars.
bokser tegen éen wereldkampioen bokste.
En al ging Luè in de vierde ronde k.o.
wat tegen eert phenomeen als Suikeren
Ray geen schande was hij heeft toch
reden om (met ons) het afgelopen jaar
geen kwaad hhrt toe te dragen en (weer
met ons) te teggen: „ik teken er voor
als 1951 zo ia.. Naast Luc van Dam
dient ook Jan de Bruin genoemd te wor
den. al was hdt alleen al voor zijn keurige
prestatie tegeh Claude Ritter die
eveneens" in dé voorste rijen van de
pese middenaewichten heeft gebraci
Helaas ligt er een schaduw over 1950 doOf
de tragische qood van Jan Remie^ Hope#
wij slechts, ddt de Nederlandse Boksbond^
die niet gelukkig is geweest met zijn be-,
leid, hieruit een wijze les heeft getrok-
jNDER LEIDING VAN scheepvaart-
ndonesische fondsen en gestimuleer
door de doorlopend vaste houding der Ne
Yorkse beurs, brak ook voor de locale marl
te onzent een betere stemming door. die t
het begin van September begon, vrij geruim
tijd aanhield en over vrijwel alle rubrieke
was verdeeld Alleen de obligatiemorkt ws
gedrukt, waaruit men een vlucht In aandele
concludeerde, en dat, ondanks steunaankt
pen van het ministerie van Financiën.
De regering bepaalde inmiddels, dat mei
de mantels van al zijn effecten tn met nam
genoemde landen, ten name van het tnic
vertngskantoor. In het buitenland mag dep<
peren, een maatregel aan de waarde waar
Van door velen wordt getwijfeld.
Daarnaast maakte de Neder landsche Ban^
bekend, dat de regering In principe heef
goedgekeurd, dat ook volledige effecten bul
ten het Rijk In Europa In bewaring worde:
pegeven. wat dan om devjezen-technisch
redenen ln een centrale kluis dient te ge
schleden.
In het algemeen bleef een tamelijk vast
stemming voor élle afdelingen, ook
Amerlkaantjes. tot aan het einde va
tober gehandhaafd, doch daarna kwam ee
lichte kentering in de markt en gaf Wall
street lageie slotnoterlngen te zien
Het agio voor Amerikaanse fondsen is li
de loop van het Jaar belangrijk ingekrompei
en bedroeg aan het begin van November li
vele gevallen nog slechts 2 3'
De locale markt hield zich voortdurend vrl
goed op peil. doch de verklaring van de In
donesische missie voor Nieuw-Guinea nej
vooi de betroffen fondsen een flauwe stem
ming In het leven gepaard gaande aan be
duidende koeravei liezen
Later in de maand werden deze nog na
drukkelijker. toen bekend werd. dat onge
veer 80" van de tabaksoogst in Besoeki zot
zijn vernield Aandelen Besoeki Tabak, die
het laatst tegen 129' waren verhandeld, wei
den daarna tot I25B<. aangeboden om later
zelfs tegen 97°. geen koper te vinden
De politieke verhoudingen in de we
meei speciaal de kwestie Korea blijven hun
invloed op het koerspeil doen gelden en
scheppen bij voortduring een onbehagelijke
stemming Zelfs het weder toestaan van de
credietverlening op onderpand van effecten,
vermocht de stemming niet te beïnvloeden,
hoewel deze maatregel toch wel een stap tn
de goede richting betekende Had men geld
nodig, dan was het tot dusver nodig eerst de
effecten-portefeuille op te ruimen: thans
echter kan men die effecten weer belenen.
Verboden blijft het opnemen van crediei om
die bedragen voor fondsenaankoop te beste
den.
Voorspoedig jaar
zegd worden, dat het bedrijfsleven in
Nederland een voorspoedig jaar beleefde.
De opleving op de vraebtenmarkt plaatste j
de aandelen der scheepvaartmaatschappijen
weer In de belangstelling van het publiek al j
zijn er vanzelfsprekend uitzonderingen aan
te wijzen
Ook de textlel-industrle kan op een vo<
spoedig jaar terugzien, waaraan de toegeno
men export en de sterk vei grote productie
ten grondslag liggen.
Het grootste ..zorgenkind" blijven echter
Indonesische fondsen Een enkel aandeel
sprong nu en dan eens naar voren door de
gepubliceerde oogstcijfers, maar tn het alge
meen is het vertrouwen van het publiek tn i
deze afdeling nog niet teruggekeerd, hetgeen
door de ervaringen, die planters opdoen,
geen verwondering behoeft te wekken
Op de emisslemarkt heerste aanvankelijk
enige bedrijvigheid, welke later geheel In
kromp. De aandelenmarkt werd verrijkt met
een reëel bedrag van ruim 58 millioen
terwijl aan nieuw geld op de obligatiemarkt
bijna M mlllloen werd aangeboden, waarbij
dan nog de 200 niillioen komen van de 3'A
Nederlandse Staatslening 1950 ln het begin
van het jaar uitgegeven, doch de Jongste
obligatie-emissie van de Koninklijke groot
250 millioen buiten beschouwing zijn gela
ten. daar ln dit geval geen nieuw kapitaal
aan de markt wordt gebracht
De omzetten ter beurze lieten over het al
gemeen veel te wensen: ln een „dUnne"
markt kan uiteraard niets anders verwacht
worden.
ibracfct.
sende Wim, Wlm van Est, die Bordeaux
—Parijs won Met plezier denk lk terug aan
Eskilstuna, opk al werd Kees Broekman
nog geert wereldkampioen op de schaats.
Voor Piet van de Pol begon het afgelopen
jaar niet zo goed. want in Luik (71-2) moest
hij de eer laten aan Van Hassel en in St.
Etienne (47-2) aan Kees de Ruiter. Hij
nam echter revanche door kampioen 47-1
(een van de moeilijkste kadefspelen) te
worden in Rotterdam, doch het mooiste
waarop Van de Pol kan terugzien Is toch
wel z'n biljartpaleis, waarvan hij jaren
heeft gedroomd en dat hij eindelijk, in het
hartje van Rotterdam heeft gekregen.
-----.rv Ach en nog over veel meer sporten en
ken, dan is dp jongen uit Breda niet voor ^8portmensen zouden we met elkaar kun-
ffoctnru»n babbelen over de korfballers, ds
niets gestorven.
Enlde hockey'ers
Hebt u nog e.en teugje ln uw glas. ledig
het dan öii onze nationale hockeyploeg.
die weer bewezen heeft (In Barcelona en
In Amsterdarrl tegen Pakistan) tot de beste
i van de weseld te behoren,
i drupje aan de kranige Rot-
hockeyploege i
Wijd ook een
terdamse wielrenner Wim de Ruiter, die
in z'n» eentje
de Tour de Franse heeft uit
gereden en daarvoor een grootse huldi
ging kreeg ir\
de Maasstad Denk dan tege
lijkertijd ook} even aan die andere flet-
pandbaUers, de tennissers, roeiers, crike-
ters en de nieuwe veroveraars tafelten
nis. volleybal en basketball, maar dan
riskeer ik een ander babbeltje met de
haas van de krant en dat wilt u mij toch
óp deze avond niet aandoen. Een jaar
ligt weer achter ons. een jaar. waarlp
IkT practisch avond aan avond met u over
wat ons, interesseerde in de sport, heb ge
babbeld. daarom mag ik het hierbij
wol laten eh een nieuw (vol) glas heften
op u allen.
Veel heil en zegenl
