G0UD5CME COURANT
IdjLef
TO
eleider
de
Veldmaarschalk Mannerheim
te Lausanne overleden
RKING
dustrie Fris
V.N.-troepen staan op enkele
kilometers van Seoel
Het is een rare oorlog in Korea
o
Generaal Scheffelaar geridderd
Ambon: politiek probleem
Grootste deel Concertgebouw
orkest wacht ontslag
podium weg
nen gegeven, dat met „de enig mogeiyki
consequentie" bedoeld wordt: de enij
mogeiyke consequentie,
weigering verbonden ka
dus zeggen: ontslag.
MacArthur bezocht het front
!:s,
voor
van
schoentje
Musici liepen
Rel tegen Paul
Typhusepidemie in
Noord-Korea
D BEDIENDE
„F inlands ongekroonde koning”
Verbeten tegenstander
van de Russen
Doch de Nederlanders houden
Informatieve opdracht
aan mr Stikker
zich prima
210 Nieuwe vrijwilligers
Korea
van Kempen
Maandag 29 Jan. 1951
Prijs 10 cent per nnmmer
27 JANUARI 1951
89ste Jaargang No 23195
Prijs abonnement
per week 10.38
per maand 1.65
Directeur-Chefredacteur: 8. H. VAN DER KRAATS
Chef-Exploitatie: D. DE KLERK
Postrekening 48400
per kwartaal ƒ4.90
Generaal Douglas MacArthur heeft zich Zondag per vliegtuig
dat wy
die hy
De „Mannerheimlinie”
J. GROENEWEG niet
hem meer af
U regelmatig
ie v<
>ek.
voel
daai
aat
lui-
reau van
We
We
Geen benzine, dan lopen
eits-contróle en
jent
a. D(
Blad.
ten
de
bekende
op
een
Ineen
enk»
t
Bureau: Markt 31.
Telefoon 2745 (twee lijnen)
elder inzicht en
aardewerk-
ider opgave van
teftijd, huidige
vergezeld van
n de fabriek te
Ie griep!'’
f
die
gen.
met z’n
knechts
hjj slechts
ig negen
ten
red
aanwei
3 en
ook
ver
ging
ver-
van
„draag-
zwart
nieuwe
i geen
en
icht-
taar
ice”
(m. of vr.)
sDlENDE
(m. of vr.)
dit. Blad.
Ker
quit
kloi
KginR):
woning
eek.
■eau van dn
morgen
sterdam
vracht
afgeloi
de ver
gaat nog steeds door.
TELEFOON 3308
V
PER ASPERA
ad astda
midden
"'jedaan
„.ken.
-rist
toe lang.
dat dit
te
de enig
die aan dienst
uut zyn". Dat wil
bestemd
f komt
ende heeft
zo'n dikke
izen uitge-
bier-by
rs heeft hij
laren aan
raad Is nu
t aan alles
e aan het
r, natuur-
dkèr een-
in te pak-
voorg»
van Pa
Het Concei
nvaarden.
Van Ker
muren van
luide, dat dt
concert i
gSBBê
B
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
seer
vervt
delinj
stip g
er
Kijker heeft in
nagetezen, wat
toen hij hel
dingen klopper
wat neervalt o
om tien
inpakken
„Alleen
meenemen, de
>rdt met auto's
Concertge-
nog 23 le-
.„de namen
it podium achter-
ild. 5
persooi
ianse ki
of het
tiers
betwi
Ige glot_
rekkende
>f je een
>ver gaat
n go>de
>p hat sp
vrij
-. Icor
i dan
linie, wa.
ing zijn
tegensta1)
EENDRACHT
MAKT MACHT
0/9 n
ueneraal Douglas MacArthur heeft zich Zondag per vliegtuig naar
Soewon begeven en een bezoek van twee uur gebracht aan het front, dat
iets meer dan 15 km van Seoel ligt.
De verbonden troepen hebben in mistig weer hun opmars „met beperkte
doelstelling” voortgezet tot enige kilometers van Seoel tegenover toe
nemend verzet. In het algemeen ontwijken de Noordelijken zoveel
mogelijk de strijd. In het gebied van Soewon heerste de gehele dag
lucht- en artillerie-activiteit, maar er waren slechts tweemaal gevech
ten, op kleine schaal.
wilde zich
jr niet uitla-
irek met het
i zijn mening
zoerd wor
den op zijn
iders te doen
het Concert-
Arabische Unie. De premier van Syrië.
Nazem el Koudst, heeft bij de politiek»
commissie van de Arabische Liga een voor
stel ingediend betreffende vorming van een
„Arabische Unte" Het doel van deze unie
zou zijn de buitenlandse politiek, de
dedtglng en de economische politiek
de Arabische landen tot een geheel te ma
ken De premier zei. dat de Arabische Liga
in haar huidige vorm niet doelmatig Is.
Hare Majesteit de Koningin heeft
aan mr D. U, Stikker opgedragen in-
formatorisch de mogelijkheden te on
derzoeken van de vorming van een
kabinet, dat het vertrouwen heeft van
het parlement en haar daaromtrent een
rapport uit te brengen.
Luitenant W. W. Dussel van het Nederlands detachement aan het front in
Korea zendt ons het volgende op 17 Januari afgesloten verslag:
Begin Januari is het Nederlandse detachement Verenigde Naties op mars
gegaan, dit keer naar het Noorden, slechts enkele tientallen kilometers beneden
de 38ste breedtegraad. Ofschoon we wisten, dat het menens was dit keer, zou
je het aan de troep niet zeggen. Iedereen was even opgewekt als anders, ieder
een kankerde even hard als altijd op de kou en de rantsoenen, die we mee
kregen en waarvoor je notabene moest tekenen.
Om negen uur in de morgen gingen we.
nadat we met veel gesjouw, gevraag en
gezoek onze rommel hadden ingeladen.
Ik weet niet wat voor rare dingen som
migen nog meesleepten. De dominee zag
ik met een koffergramooon sjouwen, of
schoon we die allang hadden moeten in
leveren. Er was ook een soldaat, die net
daags tevoren een pakje had gekregen van
zijn meisje uit Denemarken met een vlag
getje erin: „Groeten uit Denemarken" Hij
nam het mee en het is op de hele reis
geen seconde uit zijn buurt geweest.
Ik weet van mezelf nog, dkt ik op het
laatste ogenblik nog een ansichtkaart
meenam, die voor vuil op de grond lag.
Het was een kaart uit Holland van goede
vrienden, die er achterop hadden ge
schreven: „Wij bidden voor je terug
komst."
Zo dot
De Finse veldmaarschalk Karei
Gustaaf baron Mannerheim, die te
Lausanne een buikoperatie had on
dergaan, is Zaterdag aldaar op 83-
jarige leeftijd overleden.
Maarschalk Mannerhelm, in de eerste
\vereldoorlog officier der Russische ca
valerie. leidde in de tweede wereldoor
log tot tweemaal toe het Finse leger in
de strijd tegen de Russen. Mannerheim,
soms „Finlands ongekroonde koning" ge
noemd. werd op 4 Juni 1867, als lid van
een vooraanstaande Finse familie, gebo
ren.
Hij werd in 1889 cavalerie-öfficier In het
Tsaristische Russische leger. Na de re-
2391. GOUDA
bril bant u tr«L
>wt sportterrein I Voor
i i'chl en een vlot
>mt de sportsman bij:
Arbeidsonrust in Australië
De mijnwerkers in het Noorden van
Nieuw-Zuid-Wales willen gaan staken,
omdat het verlenen van een beloning in
geld boven het loon afhankelijk wordt
gesteld van 10 volledige werkdagen in 14
dagen. De premier van deze staat heeft
geweigerd, de politie ter beschikking van
de federale autoriteiten te stellen om te
gen de stakers op te treden. De federale
antoriteiten kunnen volgens hem niets
doen zonder bewezen te hebben, dat de
staking op communistische agitatie berust
Een tribunaal heeft inmiddels de sta
king verboden en op staking een straf
gesteld van 100 pond of 6 maanden ge
vangenisstraf.
In Victoria hebben de spoorwegarbeiders
24 uur gestaakt als demonstratie van on
tevredenheid over de loonregeling.
in een speciaal communiqué door het
achtste leger meegedeeld.
Admiraal Radford, opperbevelhebber
van de Amerikaanse vloot in de Stille
Oceaan, heeft op een persconferentie ver
klaard: „Ik geloof, dat wij in Korea kun
nen blijven”. Allen die hy gesproken had
waren zeer optimistisch over de operaties
in Korc~
Een Zuid-Koreaan heeft voor zijn
stel", waarmede men als regel
lasten op de rug vervoert, een
bestemming gevonden. „Waarom
„taxi-dienst” begonnen?” dacht hy
voerde de daad bv het woord. Zijn „vrac
je”, een Engelse soldaat, die blijkbat
g n haast heeft, schijnt over de „servic
nogal tevreden te zijn.
moeten liggen ter beveiliging, maar mi
in de nacht werd ook dit weer onge<
gemaakt en konden ze verder trekkt
Niemand wist waarom. Niemand wis
waarheen en niemand wist voor hoe lanj
Maar we waren het er over eens.
een rare oorlog is.
volutie der bolsjewiki, in October 1917,
bouwde hij met Duitse hulp een ..boe
renleger" op en wist hiermede de Russen
uit Finland te verdrijven. Vervolgens wist
Mannerheim de Duitsers, die hij ook niet
vertrouwde, uit Finland te krijgen.
Mannerheim werd nu tot regent van
Finland benoemd. Tot 1919. het jaar, waar
in het Finse volk zich bij een volksstem
ming voor de republikeinse staatsvorm
uitsprak en het regentschap eindigde, was
hij in deze functie voor het heil van Fin
land werkzaam. Hij bracht de financiën
in orde en installeerde een constitutio
nele regering.
Twaalf jaar later werd Mannerheim tot
voorzitter van de Finse verdedigingsraad
benoemd en in 1933 werd hij aangesteld
als de eerste Finse veldmaarschalk.
(Van onze verslaggever.)
Zaterdagmiddag om 1 uur kwam
de Oranje bij kil, grijs weer aan
de Javakade te liggen en van boord
stapten mensen, die er uit zagen
naar veel zon. Tegelijkertijd ging
een gezelschap hoge officieren aan
boord om generaal-majoor J. A.
Scheffelaar te begroeten, die com
mandant van de Nederlandse
rayons in Indonesië was en na 13
jaren tropendienst per Oranje is
overgekomen om eindelijk wat ver
lof te gaan genieten.
De meesten van hen waren oude
sobats uit Indonesië, zoals de oud-
Legercom mandant It.-generaal
Buurman van Vreeden, de voorma
lige Adjudant-generaal Alons, die
juist tot It.-generaal titulair was
bevorderd, generaals-majoor Baay
en Engles.
Lt.-generaal Buurman van Vreeden ver
tegenwoordigde bij de begroeting tevens de
minister van oorlog en overhandigde ge
neraal Scheffelaar de kleine gesp, die naast
zijn andere onderscheidingen zal prijken
ten teken, dat H.M. de Koningin zijn ver
diensten heeft erkend en hem heeft be
noemd tot ridder in de orde van de Ne
derlandse Leeuw. Zijn chef-staf, kolonel
M. H. P. J. Paulissen, is tot officier tn de
orde van Oranje Nassau benoemd en de
vroegere Adjudant-Generaal in Indonesië
generaal-majoor P. Alons, is bevorderd
tot de rang van luitenant-generaal titulair.
Minister Van Maarseveen was bij de
begroeting vertegenwoordigd door gene
raal-majoor Van Gulik en minister Götzen
door de heer L. G. Weggemans.
Generaal Scheffelaar heeft de laatste
jaren steeds een taak gehad, die meer dan
alleen militaire bekwaamheden van hem
vroeg. Zijn positie als Territoriaal- en
Troepeneónmandant van Oost-Indonesië
was reeds^ol voetangels en klemmen, die
hij vaardig heeft vermeden en als hoogste
autoriteit van een leger In liquidatie in een
land, dat nog vol van spanningen Is. had
hij het nog moeilijker. Hij heeft aanvan
kelijk dan ook geaarzeld, deze taak te
aanvaarden, maar ten slotte „Ja” gezegd,
omdat toch Iemand het moest doen en hij
de mannen van het K.N.I.L. niet In de
steek wilde laten.
Ook niet de Ambonezen. Met veront
waardiging wees de generaal de bewering
nogmaals af, dat ook maar enige druk op
de Ambonezen zou zijn uitgeoefend van
Nederlandse militaire zjjde. „U kunt er
van overtuigd zön. dat de mensen die by
het ex-K.N.I.L. bleven voor de afwikke
ling. het met de Ambonezen net zo goed
voorhadden als degenen, die niét zyn ge
bleven”.
Het Amboneze probleem is nooit een mi
litair probleem voor ons geweest, maar
een politiek probleem en het leger mag
geen eigen politiek voeren, maar k^ceg
instructies uit Nederland.
harrewarde wat met de radio en er was
wat geschiet in de verte. Bovendien hield
het gerucht aan, dat we gewonden en zelfs
doden zouden hebben. Natuurlijk kun je
op zoiets rekenen als je in de voorste lijn
zit, maar het komt toch nog altijd onver
wacht. De morgen bracht de zekerheid:
drie gesneuvelden twee Hollanders en een
Koreaanse soldaat benevens een stuk of
zeven, acht gewonden, waarvan de mees
ten licht. Mëer dan zestig doden aan de
andere zijde was de balans. Maar het ge
voel. je kameraden te missen wordt zelfs
daar niet door weggenomen.
Zware dagen in Hoengsong
Onze beide compagnieën hebben het
zwaar gehad in de enkele dagen, dat ze
In Hoengsong zijn geweest. Dag en nacht
in de stelling, geen aflossing, geen slaap,
geen eten soms. De strijd tegen de kou,
vooral als je in „foxholes" ligt, is zwaar.
Maar geloof niet, dat ze een seconde in
de put hebbén gezeten. Wü zijn een eigen
aardig volk. We kankeren, zolang het
goed gaat. Zodra er narigheid kortit, is
het over en wordt er gewerkt, eensgezind.
„Geef ons duizenden van die Hollanders"
hebben Amerikaanse commandanten bij
herhaling gezegd, „geef ons meer Hol
landers en we kunnen het houden".
Het heeft niet zo mogen zijn. Op de
derde dag van ons verblijf in Hoengsong
ontstond des morgens reeds het gerucht,
dat we weer zouden vertrekken naar het
Zuiden. We wilden het geen van allen
geloven. We waren immers pas in allerijl
„naar boven" gehaald? Hadden onze com
pagnieën niet al die tijd hun stellingen
behouden en geen centimeter grond be
hoeven prijs te geven?
Maar het gerucht hield aan en
uur kwam de boodschap: Alles ii
voor vertrek. Een paar uur later:
het uiterst noodzakelijke
rest achterlaten. Dat wore-
vervoerd. Wij gaan lopen 1"
Weinig verandering In temperatuur
Weerverwachtlng. meegedeeid door
het KNMI in De Bilt, geldig van
Maandagavond tot Dinsdagavond.
Overwegend droog en zwaar be
wolkt met enkele plaatselijke ookla-
ringen en hier en daar mist. Matige
wind, hoofdzakelijk tussen Noord en
Noord-Oost. Weinig verandering ‘n
temperatuur.
30 Januari Laatste 'cwartter
Zon op 8.27- onder 11.22
Maan op 1 23; onder 10 41
Slachtoffer van het verkeer. Zaterdag-
werd op de Aalsmeerweg te Am-
lc.dam een 81-jaiige voetganger door een
■•«chtauto aangereden. De man Is In de
'jpen nacht in het Binnengasthuis aan
‘rwotydingen overleden.
Volgens het bestuur van het
bouw zijn na de demonstraties
den van het orkest, van wie
precies bekend zijn, op het podi:
gebleven.
Over het aantal musici, dat voor het
binnentreden van de dirigent deel uit
maakte van het orkest, zijn de meningen
verdeeld. In totaal telt het orkest ruim 90
leden, van wie er echter enkelen ziek wa
ren. Voor de uitvoering van Verdi’s Re
quiem is naar medegeeld wordt
geen voltallig orkest noodzakelijk. zodat
nog een aantal andere musici ontbraken.
Over het totale aantal aanvankelijk aan
wezige leden van het .orkest variëren de
geschatte getallen tussen de 50 (ooggetui
gen uit de zaal), 70 (bestuur van de Ver
eniging het Concertgebouworkest) en 85
(zowel een op het podium achtergebleven
lid van het orkest als het bestuur van het
Concertgebouw).
Van Kempen gereserveerd
De dirigent Van Kempen
over de gebeurtenissen lievei
ten. In een telefonisch gespi
A.N.P. gaf hij echter wel als
te kennen, dat de acties, die geve
den, geen invloed kunnen hebbe
positie, aangezien hij niets andr-
heeft dan zijn contracten met h».
gebouwbestuur na te komen.
Hij bleef het antwoord sthuldig op de
vragen: hoe hij thans staat tegenover de
kortgeleden uit België ontvangen aanbie
dingen en of hij bereid zou zijn eventuele
andere contracten met het concertgebouw
te sluiten.
Naar de mening van de heer Van Kem
pen moeten de gebeurtenissen in het Con
certgebouw gezien worden als een conflict
tussen het bestuur van het Concertgebouw
en het Concertgebouworkest.
Zaterdag j.l. hebben wij gemeld, dat
de regering wederom vrijwilligers zou op
roepen ter aanvulling en ter aflossing van
het Nederlandse detachement Verenigde
Naties. Sindsdien hebben zich ongeveer
210 vrijwilligere aangemeld. Hieronder be
vonden zich twee vrouwen.
Het gros van deze vrijwilligers is sol
daat. Er zijn mijnwerkers, politie-agen-
ten, havenarbeiders, chauffeurs, schoen
makers en monteurs onder. Vijfenzeven
tig procent van hen is ongehuwd. De twee
vrouwen, die zich hebben gemeld, zijn
burgerverpleegsters.
Het -voor dit detachement benodigde ka
der hoopt men te verkrijgen uit de officie
ren en onderofficieren, die zich de eerste
maal hebben gemeld en toen niet konden
worden aangenomen, omdat er te veel
kader was. Deze officieren en onderof
ficieren zijn deze week aangeschreven.
Uit de officieren zal de commandant van
het aanvullingsdetachement worden aan
gewezen. Luitenant-kolonel Den Ouden
blijft echter commandant van het gehele
Nederlandse detachement op Korea.
Nadat Zaterdagavond 27 Januari al voor
het Amsterdamse Concertgebouw en in de
zaal demonstraties waren voorgekomen
van lieden, die de leiding van Paul van
Kempen als dirigent van het Concertge
bouworkest niet wilden aanvaarden, uit
ten de tegenstanders van Van Kempen
Zondagmiddag binnen de muren van het
gebouw hun afkeuring zo luide, dat de or
kestleden weigerden het concert uit te
voeren.
Toen de dirigent en de solisten op het
«odium waren verschenen en de heer Van
tempen met de uitvoering van het Re
quiem vap Verdi wilde beginnen, weer
bonken in de zaal kreten als: „Weg met
Paul van Kempen geen Van Kempen”.
Bovendien begonnen diverse demonstran-
1 te fluiten. Onmiddellijk traden vele
jhercheurs van politie ,die in de zapl
>zig waren, tegen de rustverstoorders
op en zij werden uit de zaal verwijderd.
Op dit ogenblik verhief het grootste ge
deelte van het orkest zich van de stoelen
en verliet het podium. Slechts enkele or
kestleden bleven op hun plaats. Van Kem
pen bleef onbeweegiyk achter zyn lesse
naar staan, totdat een stem door de micro
foon met de mededeling kwam, dat het
Concertgebouwbestuur btjsprekingen ging
voeren met de orkestcommissie en bet pu
bliek mededeling zou worden gedaan van
de resultaten dezer bespreking. Het pu
bliek werd verzocht rustig het resultaat
van de besprekingen af te wachten.
Intussen werden steeds meer demon
stranten uit de zaal en van het balcon
verwijderd. Nadat deze toestand een
kwartier twintig minuten had geduurd,
kwam de mededeling van de zijde van het
Concertgebouwbestuur, dat leden uit het
orkest bezwaar maaktefn om de leiding
van de heer Paul van Kempen als dirigent
te aanvaarden. Het bestuur van het Con
certgebouw deelde mede, dat het afgelaste
concert op een nader te bepalen datum
zou worden uitgevoerd.
Zondagavond heeft het bestuur te ken-
tie BESCHOUWING, die Kijker wijdde
IJ aan de brief van de gedemobiliseerde
en gedeprimeerde militair, heeft hem een
aantal interessante reacties bezorgd. De
een is het met Kijker eens - en daarbij
was een opmerkelijke uiting van een
Joodse Nederlander, die terdege had on
dervonden wat de vrijheid waard Is
en de ander Is van een tegengestelde
opinie. Kijker moet bekennen, dat de
tweede categorie verreweg in de meerder
heid is.
Deze brieven kan men verdelen in twee
aoorten. De eerste groep bepaalt zich tot
algemeenheden, zeer doordachte beschou
wingen soms, waarbij de oorspronkelijke
en kernachtige formulering telkens tref
fen, doch waarin men gedachten aantreft,
die' zo nauw samenhangen met een be
paalde godsdienstige of politieke overtui
ging van diepzwart tot vuurrood, dat zij
buiten dit bestek vallen. De andere groep
Is zakelijker, stekeliger (enkelen merken
langs hun neus weg op, dat het makkelijk
is over offers te schrijven als je toch de
leeftijdsgrens bent gepasseerd om zelf te
dienen, hetgeen Kijker dan maar zuchtend
in zijn zak zal steken) en spreekt met het
recht, dat gewoonlijk is ontleend aan een
diensttijd in Indonesië. Uit deze brieven
is Kijker meer dan één ding duidelijk ge
worden. Op de voorgrond (al is het niet
het voornaamste): er zat toch wel prima
geestelijk materiaal onder de jongens, die
naar overzee gingen. Enkele van die
brieven zitten deksels goed in elkaar.
Maar belangrijker en helaas meer te
leurstellend is, dat deze briefschrijvers
hun onbekende collega-militair bijvallen
en hun grote twijfel uiten over de vraag,
of de vrijheid offers waard is.
Een schrijver gaat uit van zijn ervaring
in Indonesië, waar eerst het wit zwart
moest worden gemaakt en plots, na de
bekende actie, die zoveel doden en ge
wonden eiste, precies het tegenoverge
stelde gebeurde. Deze jongens kwamen
voor allerlei van die onoplosbare vraag
tekens te staan, ook’ voor dit: wat staat
er in de toekomst tegenover onze offers?
Zij beschouwen zich niet als kuddemensen
onder een totalitair systeem maar er heerst
wel twijfel aan de innerlijke waarde van
onze huidige cultuur, ook twijfel aan de
geestkracht van het eigen volk met zijrti
zoals hij schrijft, „door luxe verwende
burgerij, die onverstoorbaar muggezjft
over meer sociale zekerheid, angstig
waakt over kleine belangen van groepen
en kreten slaakt over lieve centen” en die
zal vragen „waartoe die offers?”
Eigenlijk verlangt deze schrijver, dat het
volk weer sober en vitaal wordt en dat
het offers brengt, gelijkwaardig
aan die, welke de dienstplich
tige door de wet worden opge
legd. „Gebeurt dat niet, dan komt on
afwendbaar de ondergang van ons volk,
ook zonder meneer Iwanovsky. Indien dit
wel gebeurt, dan weet de militair, wat
tegenover zijn offers staat: het gestadig
voortworstelen van zijn volk om het be
reiken van de hoogste waarden."
De grondtoon van dit schrijven is bitter,
maar positief.
Een ander merkt op: „U schrijft wel. dat
u persoonlijke vrijheid zo ontzaglijk be
langrijk vindt (en dat is ook zo) en dat we
daarvoor moeten vechten. Is het die óffers
waard? Ik geloof het niet. Hebben we mo
menteel persoonlijke vrijheid? Ik geloof
het niet. Enkele voorbeelden: we zijn een
democratisch land, maar van democratie
merk ik niet veel. Koevele malen heeft de
Regering al maatregelen (en ingrijpende)
genomen, zonder eerst aan de Kamer om
toestemming gevraagd te hebben?" Deze
briefschrijver betrekt dan nog het vrij
laten van de politieke delinquenten in het
geding, maar Kijker kan dat alles geen
gelukkige voorbeelden noemen van be-
I wijzen, dat er geen persoonlijke vrijheid
bestaat. Deze oud-korporaal schrijft dat
hij de geest van de troepen nauwkeurig
heeft bestudeerd en dat hij het niet eens
is met de bewering, als zou de Hollandse
soldaat geen goed soldaat zijn, als hij niet
kankert. Dat vindt hij een leugen. „Een
Hollands soldaat kankert, omdat de boel
haast nooit in orde is. Ik heb gevallen in
Indië meegemaakt, dat de boel wèl in
orde was en er werd niét gekankerd.”
Deze gedemobiliseerde uit dan zijn in
stemming met de critiek in de Kamer op
het legerbeleid, een critiek overigens, die
door de jongste mutaties in de leiding
wel enigszins is achterhaald. Zijn slot
opmerking is deze: „Ik persoonlijk zit
liever onder de Amerikaanse knoet dan
onder de Russische, maar of het waard is
voor dat verschil grote offers en mis
schien je leven te geven, betwijfel ik
xeer.1’
Ziehier dan twee meningen, de één in
de grond positief, de ander negatief. De
laatste categorie treft men het meeste
«an. Als symptoom kan Kijker vooral deze
tweede bedenkelijk vinden. Toegegeven
zij, dat het heel moeilijk Is, in deze tijd de
ingewikkelde situatie te overzien. Kijker
wil volstrekt niet beweren, dat hij het wel
kan, maar eén ding staat vast: wie zich te
weer kan stellen, wordt minder gauw aan
gevallen, dan wie weerloos is. Het feit
van het weerloos zijn h^n aanvallers aan
lokken hun slag te slaan. Dat geldt voor
individuen en daartegen helpt in de prac-
tijk de politie. Het geldt ook voor volke-
ren en zolang er geen effectieve interna-
f tionale politie is, zullen de volkeren zich
moeten wapenen.
De sprong van deze brieven naar de
huidige kabinetscrisis lukt wel won
derlijk, maar Kijker ziet verband. De on
tevredenheid bij het volk (en juist bij de
oud-soldaten, die na hun opofferingen
recht van sprqken hebben), ligt naar
Kijkers inziept, verkregen uit zo’n sta
peltje brieven, vrij diep. Een deel daarvan
berust wel degelijk op de onzekerheid'en
het huidige gebrek aan vastheid bij de
regering. De mensen willen zo gauw mo
gelijk weten, waaraan zij toe zijn. Een
groot deel van het volk beseft, dat de
huidige in-de-watten-leggerij bezwaren
heeft. Het vertrouwen in de kracht van de
r overheid raakt, zoek, juist terwijl het
hoogst noodzakelijk is.
Nu heeft de fractieleider van de V.V.D.
de knoop doorgehakt en op gronden, die
hem geldig voorkwamen en die waar
schijnlijk bij een groot deel van het volk,
zwaarder wegen dan bij de kring der
sterk en uitsluitend politiek geïnteres-
Jrden, de rol van de harde heelmeester
"vuld. Wanneer men met zo’n behan-
ig wacht tot de patiënt zelf het tijd-
ip gunstig acht, kan het lang duren, want
Is altijd wel iets wat uitstel wettigt,
‘jker heeft in de Handelingen nog eens
gelezen, wat de operateur precies zei,
et mes er in zette. Sommige
en merkwaardig met veel,
op de schrijftafel van
KIJKER.
Eenheden van de V. N. verspreidden
zich Zondag van Soewon uit waaier
vormig in Noordeiyke richting. Een door
tanks voorafgegane strydmacht bezette
hoog terrein aan beid* zyden van de weg
naar Intajon. Z(j bep«Ükte het dorpje Pan
Wol Tsjang, 9 km térf Noord-Westen van
Soewon.
In Tokia doen geruchten de ronde, dat
er tyhpus onder de communistische legers
en burgers in Noord-Korea zou zyn uit
gebroken.
Troepen der Chinese communiste# heb
ben Zondagmorgen de zwaarste tegenaan
val ingezet sinds het „beperkte offensief”
van het echtste leger vijf dagen geleden
in het gebied van Soewon en Seoel begon.
In de naéht drongen de Chinezen de linies
der V.N. binnen; zij legden mijnen op de
wegen, wierpen wegversperringen op en
zonden patrouilles Soewon binnen. Man
schappen van het achtste leger zetten
tanks in om de wegversperringen op te
ruimen. Enkele kilometers ten Noord
oosten van Soewon vielen de Chinezen
Amerikaanse eenheden in de achterhoede
aan.
Geallieerde oorlogsschepen blijven
Intsjon beschieten. Zuidkoreaanse mari
niers hebben een aanval van vier uur op
het vasteland uitgevoerd. Zij doodden
veertig communisten in het door de vijand
bezette Seoel en namen twee anderen
gevangen. De Zuld-Koreanen verlieten
het terrein van de strijd zonder verliezen
te hebben geleden.
Strijdkrachten van de Verenigde Naties
hebben delen van het tweede Noord-
koreaanse legercorps afgesneden en om
singeld. Het tweede legercorps bestaat
uit vijf kleine divisies, die zich ten Zui
den- van de frontlijn bevinden. Dit werd
jet een mens als het ernst wordt
Altijd maar bergen
De reis viel mee. Natuurlijk was hel
even koud als altijd, maar daar wen je
aan op den duur. Ik heb gesloft, zoals
dat zeggen, want ik had een dichte wa
gen van de verbindingsdienst De verbin
ding is mijn troetelkind, want ze helpt
me met stroom voor de soundmirror, ze
zorgen voor telefoonverbinding desnoods
met Tokio en ze géven me licht uit een
accu als ik iets moet schrijven en alle
anderen in donker zitten.
De tocht naar de plaats van bestemming
heeft tot over zessen 's avonds geduurd.
Natuurlijk moesten we weer óver bergen
Altijd bergen. Bergen, die voor verras
singen zorgen. Je moet er Over heen de
wegen zijn slecht en er schuilen altijd
verrassingen achter die berfcen, waar je
de vijand verwachten kunt.
Maar we zijn heelhuids hier gekomen. Je
mocht de koplampen aan hebben zodat we
dus betrekkelijk veilig zaten. We hoorden
dat onlte beide infanteriecompagnleën al
naar voren waren gegaan die middag. Er
werd gefluisterd, dat ze een speéiale op
dracht hadden gekregen en dat er al drie
gewonden waren.
We sliepen niet al te veel. De verbinding
Na de capitulatie van Finland in Maart
1940, na de eerste oorlog tegen de Sowjet-
Unie. verzochten Amerikaanse oorlogs
correspondenten in Finland aan een ko
lonel van. de Finse generale staf of zij
nu eindelijk de befaamde en veelbespro
ken „Mannerheimlinie” mochten zien. De
kolonel glimlachte fijntjes, riep een eer
ste luitenant en droeg deze op de journa
listen naar de „Mannerheimlinie” te bren
gen. Er volgde een tocht door een met
granaattrechters doorploegd veld. het
„niemandsland” van de zo juist gestaakte
strijd. Eindelijk bleef de Finse eerste lui
tenant staan en zei: „Mijne heren, hier
is de Mannerheimlinie. De verbaasde
Amerikanen zagen wat bouwvallige on
derkomens van hout, met dennetakken
gecamoufleerd. Zij zagen loopgraven en
een door de uiterst hevige Russische be
schieting volkomen doorploegd terrein.
Maar zij zagen geen bunkers, geen ml-,
trailleurstellingen. geen geschutsempia-
cementen, kortom niets wat ook maar
in de verste verte op een moderne „finie”
geleek.
Na enkele ogenblikken van verlegen
stilzwijgen nam een der Amerikaanse
journalisten het woord. „Het is ongetwij
feld heel interessant, wat u ons laat
zien", zei hij beleefd. „Doch heeft u ons
wellicht verkeerd begrepen? Het is de
..Mannerheimlinie" die wij wensen te
zien.”
De Fin glimlachte en antwoordde: „Dit
is de Mannerheimlinie". De Amerikaan:
„En uw berichten dan over de zeer
sterke Mannerheimlinie, waar de Russi
sche troepen zo lang zijn opgehouden
door de verbeten tegenstand der Fin-
De glimlach van de Fin werd breder.
„Mijne heren zei hij, „de Finnen hebben
inderdaad verbeten tegenstand geboden,
doch een „Mannerheimlinie” heeft nim
mer bestaan. Zij was de meest geslaagde
uitvinding van ons voorlichtingsbureau.
Het doel van het verspreiden der be
richten over deze „geduchte linie" was
de opmars der Russen te vertragen en
hen te bewegen zoveel mogelijk projec
tielen te verspillen aan een niet bestaan
de linie; en dat is gelukt."
Lof voor de soldaten
Over de houding van de Nederlandse
militairen, die nog in Indonesië zijn en hun
dagen moeten vullen met vervelend
wachtdiensten in een omgeving die met
spanningen is geladen, heeft de generaal
slechts de hoogste lof en waardering Bij
zijn vertrek waren er nog 4.000 plus 100
Nederlandse oud-K.N.I.L.-ers.
De gezagvoerder van de Oranje, kapitein
H. W. Hemmes, legde ons uit. waardoor
het conflict met de Javaanse bedienden Is
ontstaan, dat er toe heeft geleid, dat het
schip zonder dit personeel is uitgevaren.
Plotseling wilden deze mensen het Mo
hammedaanse hoofddeksel, de kopijah dra
gen en dat was in strijd met de bij con
tract bepaalde kleding. Dit kon niet wor
den toegestaan, anders zouden bij wijze
van spreken de koks plotseling met bol
hoeden aan boord kunnen komen. In over
leg met de vakbond heeft de Maatschappij
Nederland de contractuele bepaling nu zo
veranderd, dat de kopijah voortaan het
voorgeschreven hoofddeksel is.
De kapitein voegde er aan toe, dat de
Indonesische bedienden overigens prima
arbeidskrachten zijn, maar leden van de
bemanning, met wie wij in een klein veer-
bootje over het IJ dobberden, hadden daar
hun eigen mening oVer. De maatschappij
heeft Nederlands personeel naar Aden
laten vliegen en ook in Port Said is hulp
personeel aan boord gekomen en ."’en
Hollander doet evenveel als vijf van de
djonghossen”. De bemanning heeft meer
werk gehad, maar veel minder ruzie en
ergernis en alles heeft aan boord eens een
goede beurt gehad.
Wel. de passagiers waren ook best te
vreden en hebben daar in telegrammen
aan de maatschappij uitdrukking aan ge
geven.
Coba Kelling moet rust
houden
De actrice Coba Kelling van het Rot
terdams Toneel zal voorlopig niet kunnen
optreden. De dokter heeft haar rust voor
geschreven.
Er was geen benzine. Niet voor ons
niet voor het regiment. Er waren c
geen trucks genoeg om alles op te v
voeren. Daarom: lopen. De stemming
daalde. Geen wonder. Drie dagen hier ge
zeten, enkele van je kameraden gesneu
veld en nu: terugtrekken. Men moet zo
iets meegemaakt hebben om te kunnen
begrijpen wat dat betekent. Reeds kwamen
de eerste troepen terug. In een urenlange
tocht trekken ze langs de wegen, aan
weerszijden een colonne, met daartussen
de weinige wagens, die nog benzine had
den. Het was een troosteloos gezicht. Bij
na niemand had nog spullen bij zich.
Amerikanen zijn wat dat betreft erg ge
makkelijk: ze gooien alles weg. Hun over
tollige kleding, ja zelfs patronen, patroon-
banden en wapens.
Zo ging het door, tot de schemering viel.
Toen was er plotseling wel benzine, op
geheimzinnige wijze op het laatste ogen
blik aangevoerd. We kregen zelfs nog vijf
trucks van het regiment om een gedeelte
van ons te vervoeren. De vreugd» kende
geen grenzen meer.
In allerijl werden de tanks en reserve
jerry-cans gevuld en toen bleek dat er
te veel benzine was
Wij zouden het laatst weggaan, want we
mqesten de aftocht dekken. Steeds leger
werd het plaatsje. Steeds meer wagens
van de Amerikanen verdwenen.
Ik zal het nooit vergeten: dat kapotte
stadje, onder de sneeuw, die rossige gloed
tegen de lucht en dan die wegtref-’
troepen. Je krijgt het gev »el alsof
oorlóg verloren hebt, alsof je je ov.
geven.
Het werd later en later. Om een uur of
zeven, halfacht, waren de laatste Ameri
kanen vertrokken en konden wij gaan.
Onze opdracht was een mijl of tien, twaalf
Zuidelijker te gaan, naar Wonjoe, een
tamelijk grote plaats. We hebben over die
kleine afstai d enkele uren gedaan, want
de weg wa* smal en druk. Nog steeds
spoedde de colonnes soldaten te voet zich
aar. beide zijden voort, met hier en daar
Koreaanse vluchtelingen er tussen, waarbij
kleine kinderen van drie, vier jaar. met
zo veel mogelijk goederen op de rug. Hier
e. daar ware grote vuren langs de weg.
Daar warmden ze zich dan wat of rustten
vat uit, alvorens verder te gaan. Men
vraagt zich af, waarheen deze mensen
trekken, w.int het Zuiden is voller dan
vol. Men kan wel zeggen, dat enkele mil-
lioenen mensen in de richting van Poesan
trekken, waar dagelijk vijftigduizend ont
heemden aankomen. In de hoop er een
onderdak te vinden....
Eindelijk waren we op de plaats van
bestemming. Het was een gekriebel ’van
je welste. Niemand wist iets, elk onder
deel zocht naar kwartier en het duurde
uren voor we op de juiste plaats waren
aangeland. De infanteriecompagnieën kwa-
mt gedeeltelik lopende, omdat we nog
geen trucks genoeg hadden om het hele
detachement ineens te vervoeren Ook heb
ben ze neg enkele uren langs de weg
negen uur In de moi
we met veel géyoi
toek onze
weet niet wat
gen nog meeste:
met een koffen
schoon we die alk
jn. Er was ooi
teve
zijn meisje uit I
getje erin: „Grc
trjee en
>nde uit 2
van mt
ogenblik
i, die voor
een kaart
die er
„Wij bi