MEDINOS
Een klok, die 3 tijden aanwijst
f'KLEINE KOLONIE IS RUSTIG
IN NABIJHEID VAN DE BRAND
OORLOGSSCHADE HERSTELD
Opmerkelijke veranderingen in de
Titotalitaire economie
Anti-communisme in West-Duitsland
Kort Journaal van 1
Het N.V.V. presenteert verlariglijstje
aan toekomstige regering
Zakendoen
IN 1950 STEEG ONZE UITVOER
MINDER DAN ONZE INVOER
Student wierp 2000 belastingdossiers
te Leiden op straat en in het water
Thans ook maximumregeling voor
aardappelteler
'S1
Macao volbrengt
historische taak
1
Een man zag het levenslicht in een hut en
verkrijgt als blinde hoogste onderscheiding
tandcream__
En nog veel meer!
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
na negen eeuwen van puin
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
DINSDAG 30 JANUARI 195f
Concurrentie en winst
Kinderen die in tranen de pop weigerden
die vader voor hen meebracht en huis
moeders. die klaagden, dat ril geen kam
men en geen schoensmeer konden kopen,
hebben Tito's economische en financiële
deskundigen aan het denken gebracht. Die
poppen hadden leliike koppen en die kam
men en schoensmeer naren eenvoudig niet
gemaakt. En terwijl in de staatswinkels
toch zoveel niet te koop is. bleven zij nog
met allerlei artikelen zitten, die het pu
bliek niet wilde hebben, ondanks radicale
prijsverlagingen. De geleide economie liep
Biet naar wens.
Evenals in de Sowjet-Unie is in Joego
slavië het gehele bedrijfsleven genationa
liseerd en de fabrieksdirecties kregen tot
nu toe van een planbureau nauwkeurige
voorschriften, welke bepaalden, wat zij
moesten produceren en hoeveel. Op deze
manier waren de fabrikanten niets an
ders meer dan ambtenaren ir\ staatsdienst.
Zij zorgden er wel voor. altijd de voorge
schreven productie te bereiken, ook al
mochten de instructies noe zozeer indrui
sen tegen de eisen van een goede bedrijfs
leiding. Het gevolg was. dat de kwaliteit
van in eigen land gebouwde machines en
consumptie-artikelen erbarmelijk slecht
werd.
In een kapitalistische economie is in
plaats van zo'n planbureau het geld opper
machtig en via het geld oefenen alle be
langhebbende groepen hun invloed uit.
Gefabriceerd worden artikelen, waar
eventueel door reclame in het leven geroe
pen vraag naar bestaat Prijzen komen
tot stand onder ingoed van vraag en
aanbod, voorraadsverhoudingen en de
stand van de techniek De straf voor fou
ten en tekortkomingen is geldelijk ver
lies. de beloning voor goede prestaties,
geldelijke winst. In de Sowjet-Unie is deze
automatische wisselwerking vervangen
door berekeningen van theoretici, die
vaststellen, wat moet wórden geprodu
ceerd en wat de prijzen, moeten zijn. In
Joego-Sl avië is men tot de conclusie ge
komen. dat die methode minder goed is
dan de kapitalistische.
Voor de kapitalistische methode voelt
men echter nog veel minder, omdat men
daar principiële ideologische bezwaren
tegen heeft. In een kapitalistische maat
schappij kan men bijvoorbeeld in bepaal
de omstandigheden binnen de wet veel
geld verdienen, zonder één slag nuttig
werk te doen. bijvoorbeeld door beursspe
culaties. Men kan in tijden van schaarste
woekerwinsten maken, men geeft grote be
dragen uit aan reclame, waardoor de kos
ten van de artikelen worden verhoogd en
zo meer. Bij Tito is geen reclame., behalve
die voor vadertje Tito persoonlijk - W.
Europeanen missen op straat, in de oio-
scoop en in de kranten die gezellige, rom
melige concurrentiedrukte.
Bijna zokls bij ons
Men heeft nu gepr<}beer8. de-*gs.lcide
economie wat soepeler te maken, door de
fabrikanten wat meer zelfstandigheid te
geven en het systeem van geldelijk voor
deel naarmate van prestaties weer in te
voeren De fabrieken krijgen nog wel een
zeker produefiekwantum voorgeschreven,
maar dat wordt uitgedrukt in een gelds-
Minder Duitse arbeiders
in Ned. grensgebied
De regeling, welke 1 Februari voor de
ln Nederland werkende Duitse arbeiders
Ingaat, waarbij deze arbeiders slechts 203
van het loon in Nederlands geld uitbe
taald krijgen en 80''» in Duitse munt.
welke aan de Nederlandse werkgevers ter
beschikking zal worden gesteld, kon wei
eens tot gevolg hebben dat het aantal
Duitse arbeiders in Nederland belangrijk
zal dalen Tot dusver mochten de Duitse
arbeiders f 15.- per week besteden in
Nederland, hetgeen erg prettig was. omdat
ze er artikelen voor kochten, die ln Duits
land veel duurder zijn en vaak van slech
ter kwaliteit Die mogelijkheid was een
grote attractie voor het werken in Neder
land Dat wordt na 1 Februari heel an
ders.' want 20"van het loon zal vooral
ook voor de vrouwelijke werkkrachten
lang geen f 15— zijn
Ais normaal kan een bedrag van f 9
worden aangenomen, stellig niet meer.
hetgeen wel eens oorzaak zou kunnen zijn.
dat de aardigheid er af is. Men bedenke
daarbij dat vele arbeiders uit Duitsland
eerst per fiets van hun woning naar de
plaats gaan, waar ze met de autobus wor
den afgehaald en dan de reis naar Neder
land ondernemën. Dezelfde route des
avonds terug, waardoor de werkdag zeer
lang wordt Reeds thans constateert men
in de Twentse industrie, dat de animo weg
is en er werkkrachten wegblijven.
Na 1 Februari kan men een belangrijke
vermindering van het aantal Duitse ar
beiders verwachten, hetgeen niet in het
belang der Twentse industrie kan zijn De
Duitse arbeidsmarkt heeft weinig behoef
te aan werkkrachten, zodat het vreemd
nandoet. dat deze bepalingen in het Han-
delsverdrag zijn opgenomen, tenzij men
van Duitse zijde heeft beoogd meer de
viezen te krijgen. Door_ deze maatregel
kon dan wel
i kip. die de go
geslacht zijn.
Verkcersverbeleringen in
Zuidoostelijk Zuid-Holland
Dit voorjaar hoopt men te beginnen met
de bouw der verkeersbrug over de Graaf
stroom in Bleskensgraaf. in de weg Pa-
pendrecht—Bergstoep.
Voor deze brugbouw zullen enkele wo
ningen verdwijnen.
De ondergrond van enkele nieuwe we
gen in de Alblasserwaard schijnt niet al te
best te zijn, zodat op velschillende frag
menten herbestrating noodzakelijk ls. Zo
is men thans bezig met herbestrating van
de weg Vuilendam—Goudriaan.
Int. Organisatie van Gemeenten
krijgt zetel in Den Haag
(Van onze Haagse correspondent).
Naar burgemeester Schokking gisteren
op een persbijeenkomst mededeelde, zal
de Internationale Vereniging van Ge
meenten. haar zetel in Den Haag vesti
gen De bureaux komen in de Paleis-
straat naast de nieuwp kantoren, die de
Nederlandse Vereniging van Gemeenten
daar aan het bouwen is.
Aanmeldiiigsbur. vrijwilligers
voor Korea verplaatst
Woensdag 31 Januari zal het aanmel
dingsbureau voor de vrijwilligers voor
Korea worden verplaatst van de Casuarl-
etraat 10 naar de Nieuwe Frederikkazerne
aan de Van Alkemadelaan te 's Graven-
hage.
Correspondentie dient gericht te worden
aan de reserve majoor J. de Groot.
Nieuwe Frederikkazerne, gebouw E4, Den
Haag.
bedrag en de fabrikant kan zelf bepalen,
"welke artikelen van zijn branche hij wil
maken en van welke kwaliteit. Hij is ook
niet zeker meer van zijn afzet aan de
staatswinkels, maar moet tegen andere fa
brikanten concurrej-en.
De winkeliers zullen ook weer moeten
leren, hun klanten behoorlijk te behande
len. Slagen zij er niet in. een behoorlijke
omzet te bereiken, dan wordt hun zaak
gereorganiseerd en dan raken zij het be
heer over hun zaak kwijt. Anderzijds krij
gen de winkelbedienden voortaan een deel
van hun loon op provisiebasis, zodat zij
belang hebben bij een flinke omzet Ook
de fabrieksarbeiders krijgen een deel van
hun loon als premie op de productie.
De Westerse landen op hun beurt over
wegen op het ogenblik weer de noodzaak,
terug te keren tot de geleide economie, zo
als wij ons die uit de oorlogsjaren herin
neren. Bij dat systeem zal de ondernemer
weer veel vajuzijn langzaam terugverover-
de bevoegdheden Aioeten verliezen. Tito's
economie blijft in principe communistisch
en de onze in beginsel kapitalistisch, maar
het zou wel eens kunnen zijn. dat de
werkelijkheid daar en hier in een nabije
toekomst treffend veel overeenstemming
gaat vertonen. 1
Commissie inzake doelmatige
electriciteitsvoorziening
De minister van Economische Zaken
heeft een commissie ingesteld, die tot taak
heeft, na te gaan of, bezien uit een oogpunt
zowel van doelmatige electriciteitsvoor
ziening als van de daarbij betrokken be-
stuursbelangen. levering van electrische
energie door het productiebedrijf recht
streeks aan verbruikers dan wel door mid
del van gemeentelijke distributiebedrijven
de voorkeur verdient. In deze commissie
zijn benoemd tot lid en voorzitter dr ir W
Hupkes. oud-president-directeur van de
Nederlandse Spoorwegen, tot leden mr A.
J. M. Leesberg wethouder der gemeente
lichtbedrijven te Alkmaar. A B. J. Prak
ken. lid van Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland, ir H. H. Ehrenburg. direc
teur der N V. Electriciteitsfabriek IJssel-
centrale en van de N V. Twents Centraal
Station voor Electrische Stroomlevering
(T.S.C.) in liquidatie, mr J A. J. M. van
Hellenberg Hubar. burgemeester van Hil
versum. ir C. Noome. directeur van de
N.V. Handelsvennootschap voorheen
Maintz en Co te Amsterdam en voorzitter
van de Vereniging van Directeuren van
Electriciteitsbedrijven in Nederland, tot
secretaris drs P. Lingen. Accountant bij de
Centrale Accountantsdienst van het minis
terie van Financiën. Na het beëindigen
van haar onderzoek zal de commissie de
minister rapport uitbrengen.
Een „eerste legioentegen de vijfde colonne
Niet veel zaaks
(Van onze correspondent in Duitgland)
West-Duitsland is al bUna twee jaar
een nieuwe geestclUk-politieke beweging
rijker, maar niemand zal durven beweren,
dat het „eerste legioen" zoals die beweging
zich heeft genoemd, veel zaaks is gewor
den. Haar eerste programma-punt is strijd
op het binnenlandse front tegen het com
munisme, maar deze strijd heeft tot nog-
toe slechts bestaan uit het werpen van
plakkaten van hoge kerktorens en het
verstoppen van anti-communistische
plaatjes in de loonzakjes van Roer
arbeiders.
Natuurlijk was dergelijke agitalte niet
mogelijk geweest zonder de welwillende
medewerking van industriëlen. Het is
trouwens bekend, dat de industriëlen ook
het geld hebben gegeven, waarmee het
„legioen" de organisatie op touw heeft
kunnen zetten.
Het eerste legioen heelt niet alleen de
strijd tegen het communisme, maar ook
die tegen het socialisme in zijn vaandel
geschreven. De opvatting zijner leiders is,
dat er, geestelijk gesproken, tussen het
communisme en het socialisme niet veel
verschil bestaat. Beide wijken af van de
christelijke zedewet, welke het eerste
legioen weer bewust in het sociale en poli
tieke leven wil laten gelden.
Inderdaad is het Duitse socialisme altijd
in sterke mate a-godsdienstig, om niet te
zeggen atheïstisch, geweest. Daarin liet
het zich b.v. noch met het Nederlandse
noch met het Engelse socialisme verge
lijken. Dit was ook een van de redenen,
waarom bij de vriendschappelijke ont
moeting SchumacherNiemöller van
enige maanden geleden (hoewel zij de
herbewapeningskwestie betreft) vele Duit
sers zich afvroegen, of de socialisten mis
schien hun houdiirg inzake de godsdienst
hadden herzien.
Overeenkomst met Jezuïten
Het eerste legioen is als een orde ge
organiseerd en heeft veel organisatorische
overeenkomst met de Jezuïten-orde. De
meeste leden zijn katholieken van de
jongere generatie, die van mening zijn,
dat de binnenlandse strijd tegen commu-.
nistische ondermijningspractijken veel te
lauw wordt gevoerd. De naam „eerste
legioen" is mede gekozen, om het verschil
met het begrip vijfde colonne zo scherp
mogelijk te doen uitkomen.
Evenals in de Jezuïten-orde moet men
als adspirant-lid van het eerste legioen
eerst bewijzen, dat men het ernstig meent
en bereid en in» staat ls, om zich grote
opofferingen te getroosten. Dan pas wordt
men „beroepen". Op kwantiteit stelt het
eerste legioen minder prijs dan op kwali
teit. Is men echter eenmaal in de organi
satie opgenomen en toont men zich een
militant anti-communist en anti-socialist,
dan heeft men de gehele organisatie ach
ter zich. Deze solidariteit gaat zelfs zover
dat als men er. als getrouwde man. bij
een actie van het eerste legioen het leven
bij in zou schieten, de organisatie voor het
gezin zal zorgen. J
In West-Duitsland wordt ondanks deze
pretenties, het eerste legioen in het alge
meen met een glimlach bejegend. En dat
niet alleen in linkse kringen, die er in
het beste geval een soort Franco-beweging
in zien. Ook in de regeringspartijen, waar
toe de organisatoren behoren is men vrij
sceptisch, hoewel niet onwelwillend.
Het zou zeker niet de eerste keer zijn.
dat een geestelijk-politieke beweging van
overtuigde, maar niet zo rijpe en mis
schien ook een beetje ijdele personen, die
zich achter een actieve mystiek ver
schuilen. tenslotte op niets zou uitlopen
De politiek is in de tegenwoordige HJd
geen interessant speelgoed meer.
Schapen in wolfskleren
De jongste actie van het eerste legioen
bestond daarin, dat het de stad Dussel-
dorf. die wegens communistische sym-
Nederlandse vracht wordt
te Cork gelost
De havenarbeiders te Cork zijn terug
gekomen van hun besluit om de lading
van twee Vrijdag uit Nederland aangeko
men schepen niet 4e lossen Hun besluit
om wel tot lossen over te gaan houdt ech
ter niet ln. dat zij in de toekomst de los
sing van elke Nederlandse import zul.en
verzorgen, zo voegden zij er aan toe
Het betreft hier het Engelse motorschip
Kingsgate met superfosfaat uit Rotterdam
en het Nederlandse motorschip Gfuno, met
zaaihaver uit Kopenhagen
Kofferlje met vergif gestolen
Maandag ls in de gemeente Wassenaar
of in een der omliggende gemeenten uit
een auto van een dierenarts ontvreemd
een brulnlederen koffer, model citybag,
inhoudende doktersgereedschappen en
een hoeveelheid zeer zwaar vergif, te
weten een oplossing van 10(r gram stry-
chine en een oplossing van 50 gram cyan-
kaly Er wordt ernstig gewaarschuwd
tegen het gevaar, dat genoemd vergif kan
opleveren. Zij die inlichtingen kunnen
geven omtrent de koffer met Inhoud, wor
den verzocht zich in verbinding te stellen
met het bureau van politie te Wassenaar,
afdeling recherche K 1751-3333 of -3672.
pathieën geschorste ambtenaren weer aan
het werk zette, een rouwkrans aanbood,
is zo iets overigens niet meer een grap
dan een serieuze actie? Het eerste legioen
is pas sedert kort in actie gekomen, maar
nu reeds kan men zeggen, dat de soep
niet zo heet wordt gegeten als zij is op
en aangediend.
Als leiders van het eerste- legioen
worden o.a. genoemd de C.D.U.-afge-
vaardigde Kiesinger. die echter zo voor
zichtig is geweest, zich niet te nauw met
de zaak te verbinden en die er ook hele
maal niet als offervaardig samenzweerder
uitziet, en de voormalige perschef van de
Bondsregering Box die wij in ons vak
als een zeer voorkomend en zachtaardig
man hebben leren kennen.
Brand in militair hospitaal
te Au^terlitz
Maandagavond om ongeveer halftwaalf
Is brand uitgebroken in een barak van
het militair neurose-hospitaal in de bos
sen van Austerlitz. gemeente Zeist.
De Zeister brandweer, die spoedig ter
plaatse was. kon niet voorkomen, dat de
barak geheel uitbrandde, omdat men niet
de beschikking had over bluswater Hoe
wel de militairen\ die in de barak gele
gerd waren, er in slaagden een gedeelte
van de Inventaris te redden is de schade
groot Zij wordt geschat op een halve ton
minstens. Persoonlijke ongevallen deden
zich niet voor Naar de oorzaak van de
bi*and wordt door de marechaussee een
onderzoek ingesteld.
Mutaties bij de marine
Wegens langdurige dienst lfa op zijn
verzoek eervol ontslag uit de zeedienst
verleend aan vice-admiraal J J C. C.
Bennik Bovendien is hij eervol ontheven
van de functie van hoofd der afdeling
wetenschappelijk onderzoek van de ma
rinestaf. waarin hij werd opgevolgd door
vice-admiraa! B. D. A. S Pinke Vice-
admiraal b.d J. J. C. C Bennik blijft lid
van de coördinatiecommissie marine
landmacht
Kapitein ter zeê C. J. W van Waning.
te voren commandant van Hr Ms lucht
verdedigingskruiser Jacob van Heems-
kerek, is benoemd tot lid vap de Rijn-
vaartcommissie. Tijdelijk is belast met de
functie van commandant van Hr Ms Jacob
van Heemskerck luitenant ter zee 1ste
klasse L E van Laer
Met het s.s Weltevreden, dat op 9
Januari j.l uit Indonesië naar Nederland
vertrok, repatrieert commandeur K. van
Dongen, te voren beheerder der marine
basis Soerabaja en commandeur der Ko
ninklijke Marine te Soerabaja
ls mosselteelt visteelt
of kustvisserij
Er heerst verschil van mening tussen de
inspectie der belastingen te Zierikzee. Mid
delburg. Goes en Tholen aan de ene zijde
en de Zeeuwse mosselvissers aan de
andere zijde over het al of niet verschul
digd zijn van ondernemingsbelasting
Sedert 1947 worden'aan de mosselkwe
kers voorlopige aanslagen in de onder-
nemingsbelasting opgelegd, waarbij men
van de zijde der belastingen zich beroept
op art. 18 van het Besluit op de Inkom
stenbelasting 1941 en de mosselcultuur
wordt beschouwd als visteeltbedrijf.
Van de zijde der mosselkwekers wijst
men er op. dat van telen ln dit geval geen
sprake is Het mosselzaad en de halfwas
mosselen worden in de vrije natuur »pge-
vist en de Visserijwet beschouwt de mos
selvisserij dan ook als kustvisserij. Kust
visserij is ln art. 3 van de wet op de on
dernemingsbelasting uitdrukkelijk van
deze belasting vrijgesteld.
De raad van beroep heeft deze kwestie
behandeld en met spanning wordt de uit
slag door de betrokkenen afgewacht.
Uitbreiding van guikerfabriek
te Sas van Gent
Er bestaan plannen om de capaciteit van
de Eerste Nederlandse Beetwortelsuiker
fabriek te Sas van Gent te vergroten.
Hiertoe zou een bijdrage worden ver
kregen voor het bereiken van het door de
regering gestelde doel om Nederland op
auikergebied zo spoedig mogelijk self-sup
porting te maken
Binnenkort zal over deze» uitbreiding
worden beslist
....ons land
Het Nederlandse escadrille in Ulster. De
Nederlandse officieren, die gedetacheerd zijn
te Eglinton. zijn ontvangen door de premier
van NPqrd-Ierland, Sir Basil Brooke. De
mannen van de Nederlandse escadrille heb
ben vah hun commandant de order ontvan
gen zich noch in uniform noch in burger
kleding Jn de Jerrfe republiek te begeven
De grens tussen Noord- en Zuid-Ierland ligt
enkele kilometers van de vljegbasis.
....de wereld
De Koran wordt in Soerabaja op de
markt verkocht en gebruikt als pakpapier
Nog mensen op de Janko. Aanvankelijk
werd gemeld, dat alle opvarenden van het
Panamese tankschip Janko. dat Zondag bij
Kaap Finlsterre in tweeën brak. van boord
waren gehaald. Volgens latere berichten
heeft men de belde helften met opvarenden
aan boord naar het Zuiden zien drijven. Op
de voorste helft zouden zeven en op de
achterste Jielit negen man zijn waargeno
men.
Levensstandaard en de
bewapeningsuitgaven
Het dagelijks bestuur van het N.V.V.
hield zich in zijn vergadering van 29 Ja
nuari bezig met de sociale en economi
sche aspecten
van de huidige kabinets
crisis. Met het oog op de gespannen inter
nationale toestand en de urgentie van een
aantal sociale en economische vraagstuk
ken. wordt een snelle oplossing van de
crisis uitermate gewenst geacht.
Alle politieke partijen en personen, die
bij de oplossing van de kabinetscrisis be
trokken r^Êfi worden, dienen er zich re-
kenscha^JPan te geven, dat het nieuwe
kabinet, van welke aard of samenstelling
ook. geconfronteerd zal worden met het
vraagstuk van het levenspeil der grote
volksmassa, in verband met de onvermij
delijke bewapeningsuitgaven en het tekort
op onze betalingsbalans, alsook met enkele
zeer dringende problemen op het terrein
der sociale voorzieningen.
Verlanglijstje
Het N.V.V. meent er thans geen twijfel
over te moeten laten bestaan wat het van
elke toekomstige regering meent te mogen
verwachten, namelijk:
a Een uiterste poging om het levenspeil
van de grote volksmassa, ondanks bewe-
peningsuitgaven en betallngsbalansmoei-
lljkheden. te handhaven door
1 Ingrijpende maatregelen ter verhoging
van de arbeidsproductiviteit en van de
productie, mede ook door vereenvoudi
ging van productiemethoden en norma
lisering ven artikelen, verpakkingen
assortimenten enz.;
2. het aanspreken van onze monetaire re
serves en'of het opnemen van buiten
landse leningen;
3. Het Jn overeenstemming brengen van
de investeringen met het door de mili
taire inspanning sterk dalende aanbod
van nieuwe arbeidskrachten:
4. een oorlogswinst- en een sterk ver
hoogde weeldebelasting en distributie
van sommige verbruiksartikelen;
5. prijsbeheersing en het verbieden van
onredelijke prijsafspraken van onderne
mers;
6. handhaving van de huidige loonpolitiek.
b. Snelle Invoering van de wachtgeld
en werkloosheidsverzekering, waarvoor ln
bepaalde bedrijfstakken bijzondere rege
ringsmaatregelen nodig zullen zijn.
c Compensatie van de huurstiiging en
van de stijging van de kosten van het le
vensonderhoud voor de ouden van dagen.
d.(Indiening van een wetsontwerp ter
zake van de definitieve ouderdomsvoor
ziening, uitgaande van een bodemvoorzie
ning! gefinancierd door een bestemmings
heffing met aanvullende voorzieningen op
orthodoxe verzekeringsbasis.
Volgens het Westduitse economische
blad Deutsche Zeitung gaat in het
Roergebied het gerucht, dat de West-
Duitsers buiten de. officieel toegestane
hoeveelheden steenkool „zwart" expor
teren. Deze steenkool zou naar verschei
dene h'avens. onder andere naar Rotter
dam worden gebracht en daar tegen
verdubbelde prijs als Amerikaanse steen
kool opnieuw aan West-Duitsers te koop
worden aangeboden f
Te Dusseldorp zijn Maandag drie West
duitse zakenlieden gearresteerd onder
verdenking van betrokken te zijn by een
sluikhandel van schroot ter waarde van
1 millioen mark naar de Russische zone.
Belangrijke prijsverlagingen
op komst in de V.S.
Öe directeur voor de prijsbeheersing tn
Amerika. Disalle. heeft toegezegd, dat de
prijzen van sommige goederen aanzienlijk
zullen worden verlaagd, zodra zyn dienst
de nodige voorbereidingen zal hebben ge
troffen.
Vooral de uitvoer van eieren en de invoer
van aardolie stegen sterk
Dekkingspercentage in
1 maand 4% minder
Volgens de voorlopige cijfets van het
Centraal Bureau voor de Statistiek be
droeg de waarde van onze Invoer ln De
cember 1950 699 millioen (v.m 700
millioen). De uitvoer vertoonde een be
langrijker daling en bereikte ln deze
maand een totaalbedrag van 537 millioen
tegenover 558 millioen in November
1950. In- en uitvoer per pakketpost en van
KERKELIJKE MUTATIES
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Klaziena-
veen H. Bossenbroek te Oostenhaule.
Te Vinkenveen G. H. v Kooten te Brand
wijk. Te 's-Grevelduin-Capelle J van
Dijk te Gameren.
Bedankt voor Voorthuizen P. J. F. La-
mens te Elspeet.
Geref. Kerken. Beroepen te Ouddorp-
Melissant J. van Raai te. cand. te Ermelo
Te Enumatil L. de Nood. cand. te Mid
delburg. Te Wilnis G. Sinia cand. te
Leeuwarden
Bedankt voor Palembang A. G Luiks te
Rotterdam-Kralingen.
Geref. Kerken onderh. art. 31 K.O. Aan
genomen naar Groningen A. Jagersma te
IJmuiden.
Bedankt voor Murmerwoude-Oenkerk
Joh de Wal te Rijneburg.
Chr. Geref. Kerk. Tweetal te Kampen
B Nederlof te Dokkum en J. M. Visser te
Enschede.
Beroepen te Leersum W. Baay te Alfen
a. d. Riln.
Geref. Gemeenten. Bedankt voor Pater-
son (V.S L. Rijksen te Leiden.
Doopsgezinde Broederschap. Aangeno
men naar Franeker G Kater te Dantuma-
Woude.
Hongaarse diplomaten
perkt tot een gebied om het Witte Huls met
een straal van 18 mijl. Dit. aldus het Ame
rikaanse ministerie van buitenlandse zaken,
vormt een tegenmaatregel op soortgelijke
beperkingen, die aan leden van de Ameri
kaanse legatie te Boedapest zijn opgelegd
Stakend Australië. Ten gevolge van het
kolentekort ln Australië zijn alle Industrieën
op de belangrijkste na stilgelegd en te
Sydney ISO 000 arbeiders werkloos geworden
Door het geschil tussen de rpgerlng en de
mijnwerkers heeft de industrie naar schat
ting reeds drie millioen Australische ponden
verlies geleden De mijnwerkers werden één
dag per week niet uit protest tegen een door
de regering Ingevoerd stelsel van „aan
moedigingstoeslagen"
Deze zeer afkeurenswaardige daad,
waarvoor de motieven nog niet duidelijk
zijn. heeft tot gevolg gehad, dat circa 2000
dossiers van de belastingdienst in een
chaotische berg papier zijn herschapen,
waarin voorlopig nog geen weg ln te vin
den zal zijn- De pogingen om de op straat
en in het water verspreide stukken te
bergen, hebben in zoverre succes gehad,
dat men waarschijnlijk het overgrote
deel heeft kunnen redden.
Met het ordenen van de papieren zal ech
ter, zo werd van belastingdeskundige zijde
geschat drie vier maanden werk van een
groep ambtenaren gemoeid zijn. waardoor
andere werkzaamheden gedurende die tUd
zullen moeten rusten.
Drie maanden werk om
orde in chaos te scheppen
In de nacht van Zaterdag op Zondag is
te Leiden een inbraak gepleegd in het
kantoor van de Inspectie der Belastingen
aan de Breestraat. Talrijke dossiers, wel
ke ln kasten waren, opgeborgen, zijn door
de dader door een caain aan de achter
zijde van het gebouw geworpen, waardoor
de Boommarkt en het aangrenzende water
korte tijd later bezaaid lagen met paple
ren met onontbeerlijke gegevens voor de
belastinginvordering.
In d% loop van de nacht en de vroege
ochtend zijn pplUie en belastingambtena
ren bezig geweest de dossiers weer te
verzamelen, waarin men voor een goed
deel is geslaagd.
De dader, de 23-jarige A. E. J. B-, is nog
ih de loop van'de nacht, waarin hy dit
misdrijf pleegde, door "de politie gearres
teerd.
Hy had zich toegang tot het gebouw
verschaft door het inslaan van enkele rui
ten aan dl achterzijde, waarbij hij zich aan
een pols verwond had. Bij terugkeer in
zijn woning in het Noordeinde, heeft men
de Eerste Hulpdienst gewaarschuwd met
het verzoek om iemand, die zich verwond
had. te komen verbinden
De politie, die inmiddels bericht had
ontvangen, dat in het belastingkantoor
was ingebroken, legde verband tussen deze
melding en het verzoek om assistentie aan
de Hulpdienst Zij stuurde een rechercheur
mee, die B. als vermoedelyke schuldige
aan de inbraak, arresteerde. Verdachte,
medisch student te Leiden, heeft spoedig
bekend onder druk van de aanwijzingen,
vgaarover de politie toen reeds beschikte.
In zweden Is een tienjaren-plan opge
steld voor de bouw van tegen atoom-
bomontploffing bestand zijnde schuilkelders
In het centrum van Stockholm komen
schuilkelders voor ongeveer vijftig duizend
personen.
Atjeh. De Indonesische premier Is vol
daan van een bezoek aan Atjeh terugge
keerd BIJ aankomst te Djakarta verklaarde
hij. dat met de eisen van Atjeh inzake
autonomie rekening zal worden gehouden en
dat de spanningen door overleg zijn opge
heven.
diamant zyn in deze cUfers niet inbegre-
Een vergelijkend overzicht van onze in-
en uitvoer in de, jaren 1938 en 1948—1950
vindt men in het onderstaande staatje.
Invoer
uitvoer
dekkings-
x 1 000 000
.perc.
1.415.
1 039
73
4919
2.670
54
5.279
3.794
72
7.753
5.288
68
Voor enkele belangrijke importproduc
ten zijn de vergelijkende cyfers voor een
drietal jaren:
Invoer
Granen
machines en toestellen:
electrotechn, materiaal
minerale oliën
x 1.000 000
1948 1949 1950
442 310 472
«13
259
507
machines en toestellen:
electrotechn materiaal
minerale oliën
in pet v. d. totale
Invoer
1948 1949
5.9
1950
6.1
11.0
4.9
Tegenover een invoer van granen, dié
ten opzichte van 1948 relatief vermin
derde. staat een regelmatige stijging van
de aardolie-importen.
De uitvoer van melk zuivelproducten en,"
eieren bereikte iti 1950 een totlle waarde
van f 804 millioen (1949 622 millioen) of
15,2 pet van onze totale uitvoer (1949 16.4
pet) Deze vermeerdering komt voor het
grootste gedeelte voor rekening van de
belangryke stijging van onze eierenexport.
zoals uit de volgende cijfers, die betrek
king hebben op de uitvoer van melk. zui
velproducten -en eieren, biykt.
In mlllioenen guldens
1948 1949 1950
100
258
boter
kaas 60 159 183
melk en melkprod beh.
boter en kaas 70 172 212
eieren 52 65 171
Totaal 282 622 804
Geïmporteerd werd ln December in
totaal 2.300.000 ton. geëxporteerd 1.206 000
ton.
De Vereniging ter Behartiging van de
Belangen van de Nederlandse Aardappel-
handel V.B.N.A. zou gistermiddag in de
Blauwe Zaal te Rotterdam piet haar leden
een vergadering houden 'om het stand-.
pUnt van de grossiers te bepalen ten op
zichte van de onlangs afgekondigde prij-
zenregeling. waarmee voor de grossiers
maximumprijzen waren vastgesteld, maar
voor de telers echter geen maximumrege-
lir.g.
Daar het ministerie thans een nieuwe re.
peling heeft afgekondigd, waarin voor bei
de partijen, maximumprijzen zijn vastge
steld. kon het oorspronkelijke doel. waar
voor de vergadering was belegd, worden
losgelaten, aldus deelde de heer J Bouw
man, voorzitter van de V.B.N.A. ons mede
De vergadering uitte haar tevredenheid
over de nieuwe regeling, maar zij betreur
de het. dat de beslissing zo laat is geko
men. omdat de telersprüzen al ver boven
Oostduits schrikbewind
Talrijke Westduitse. Westeuropese en
Amerikaanse organisaties en particulieren
hebben geprotesteerd tegen het doodvon
nis, uitgesproken tegen een achttienjarige
student in Oost-Duitsland. Hermann
Flade. die werd beschuldigd van tegen de
staat gerichte propaganda en poging tot
moord op een lid van de Oostduitse
„volkspolitie".
Inmiddels is het vonnis veranderd in 15
jaar gevangenisstraf omdat Flade berouw
zou hebben getoond en omdat de politie
man inmiddels is hersteld
Thans is een 22-jarige student. Arno
Esche. wegens ..tegen de staat gerichte
activiteit" ter dood veroordeeld.
Productie Willem Bareiidsz
Op 21 Januari j.l. had de Willem Ba-
rendsz geproduceerd 32.139 barrels (5357
ton) traan. In de overeenkomstige vangst
periode van het vorig jaar bedroeg de
productie 33805 barrels (5601 ton).
Voor spermolie lulden de cijfers resp
12.191 barrels (2032 ton) en 4.644 barrels
(774 ton).
In vijf minuten de was klaar
De heer E. "Koers in het
dorp 't Joppe (Gorsel)
heèft. naar de Volkskrant
vertelt, écn apparaat uitge
vonden. waarbö een nor
male witte was ln v|Jf
minuten kan worden „ge
daan". Gebruik ervan kost
bovendien minder zeep
en minder moeite. De was
wordt b|j dit machientje,
dat op een fietspomp ge-
Hjkt. niet meer door het
zeepsop geslagen, zoals in
een gewone wasmachine,
maar het werkt Juist
andersom: de zeepsop
wordt door het wasgoed
gejaagd.
In de „fietspomp" be
vindt zich namelijk samen
geperste lucht. Het appa
raat wordt ln de wasketel
gezet, waarna men de lucht
onder het wasgoed laat
ontsnappen. Het water gaat
schuimen en de fyne zeep
belletjes dringen tot. in de
fijnste vezel waardoor bin
nen enkele minuten ai het
vuil ls opgelost.
„Koers, d n uutvinder,"
zoals de mensen ln de
buurt de heer Koers noe
men. is op het idee geko
men toen zijn dochtertje,
aan het bellen blazen was
met een pypje macaroni.
Hij ging eens nader bekij
ken hoe een gewone was
machine werkt en vond. dat
het goed door al dat heen
en weer trekken er niet
beter op werd Bij zyn
proefnemingen ging hy er
van uit. dat het wassen zo
weinig mogelijk inspanning
en tijd moest kosten, dat
het apparaat financieel bin
nen ieders bereik moest
liggen en dat men er ook
het fyne goed, zoals gordy-
nen. mee moest kunnen
wassen. Vervolgens nam hy
een fietspomp en ging daar
mee tot schrik van zyn
vrouw in het zeepwater
knoeien. Het principe van
de fietspomp is geheel In
de nieuwe uitvinding be
waard gebleven,
de verordening genoemde prijzen
zijn gestegen eh het daarom moeilijk zal
zijn voor' de grossiers voor de maximum
prijzen klei-aardappelen te kopen
Beperkingen tinverbruik
in de Ver. Staten
De Amerikaanse regering heeft Zaterdag
het gebruik van tin in de meeste soorten
koffiekannen, verfbus'sen en "vele andere
producten verboden Tegelijkertijd gaf de
regering opdracht tot een verlaging van
het tinverbruik voor bier. en voedselblik-
ken met 10* gedurende het eerste kwar
taal van het jaar Naar verluidt wordt de
invoering van niéuwe beperkingen over
wogen.
Het gebruik van tin In blikken ter ver
pakking van aan bederf onderhevige voe
dingsmiddelen zal niet worden beperkt.
Montgomery en Juin hij de
staf van Eisenhower
De chef van de Amerikaanse tegervoor-
Uchtlngsdienst. heeft persberichten over
de aanstelling van veldmaarschalk Mont
gomery en generaal Juin by de staf van
het oppercommando van Eisenhower be
vestigd Montgomery zal benoemd worden
tot plaatsvervangend opperbevelhebber en
generaal Juin tot bevelhebber van het
centrale Europese commando.
Positie Indonesië Vliegtuigen I
Uitreis: De Holland, gezaevoerdei Harries.
In Djakarta. De utrecht, gezagvoerder
Roosenburg in Kairo.
Thuisreis: De Venlo gezagvoerder Stuur
man, vanochtend in München. - De Vtaar-
dlngen. gezagvoerder Schuiz. gisteravond in
Bangkok De Maastricht, gezagvoerder
Rijkhoff. vanochtend vertrokken uit Dia-
karta.
Emigrant en vliegtuigen. Uitreis De Edam,
gezagvoerder Mc Farlam. middernacht in
Djakarta De Soerabala. gezagvoerder
Hoffelt. vanochtend uit Kalro.
Thuisreis: De Aalsmeei gezagvoerder Val-
lance, vannacht in Calcutta. De Qverloun
gezagvoerder De Jager, vannacht uit Dia-
karta. De Pontianak, gezagvoeider Le
Good, gisteren In Darwln.
Hans Kaart is op het ogenblik in het
ziekenhuis te Durban opgenomen wegens
een galblaasontsteking Als hij beter la,
hoopt de acteur weer eens een kykje in
het vaderland te komen nemen.
Economie en Financiën
AMSTERDAMSE GOEDERENBANK
VERHOOGT DIVIDEND
Aan de algemene vergadering van aan
deelhouders der Amsterdamse Goederen-
Bank N V zal worden voorgesteld over het
afgelopen boekjaar een dividend uit ta
kerep van 8 pCt (vorig jaar S'/i pCt
IINSPAG 30 JANUARI 1951
EERSTE BLAD - PAGINA 3
KLEINE Portugese kolonie
I T' Macao, aan de mond van de Parel
rivier, die reeds vierhonderd jaar han-
de,l heeft gedreven biet China, leeft in
heerlijk optimisme. Men meent daar
n.l. geen hinder te zullen ondervinden
van de gebeurtenissen, welke het
Verre Oosten beroeren en men kon
J zich niet anders voorstellen dan dat
het leven zijn kalme gangetje zal gaan
I zoals het tot dusver ts gegaan.
jns was Macao de poort in het Oosten,
van"waaruit koelies. thee. borgtelwerk en
kunst naar het Westen werden ge-
„„..Jen in ruil voor opium, goud, kleding
en allerlei Westerse snufjes. Tegenwoor
dig ia Mecso niet meer van zo groot be
lang Het 300 meter stuk grens, dwari
over hst sm»ll« gedeelte van het schier
eiland, waarop de stad is gelegen en
waarmede het van communistisch Chine
is gescheiden, steat, althans voor zover de
Portugezen er over hebben te zéggen. In
beide richtingen open. Vier en twintig uur
per dag ziet men hier mensen, met een
Chinees uiterlijk heen en terug over de
grens gaan met zakken op hun rug, karren
duwend of trekkend, te fiets of met een
span ossen. Kroesharige, zwarte soldaten,
afkomstig uit Afrika, onder toezicht van
een Portugees officier, dl« zyn werk nogal
gemakkelijk opneemt, nemen af en toe een
steekproef om te zien of er zich geen
smokkelwaar tussen de goederen, die wor
den vervoerd, bevindt. Ze vinden echter
bijna nooit iets. Men vertrouwt er op, dat
de reizigers, die de kolonie binnenkomen
of ze verlaten eerlijk spel spelen, d w.z
geen contrabande vervoeren in de vorm
if van opium of munitie. Voor de rest is er
niets verboden.
Toen een journalist, die het drukke ver
keer langs de open grens met belangstel
ling gadesloeg informeerde of de fietser,
die op weg was naar communistisch China
misschien geen goud vervoerde in de zak,
die hij achter op de bagagedrager had ge
bonden. antwoordde de Portugese officier:
i Dat is best mogelijk, maa» waarom
sou hij geen goud vervoeren?
Toevlucht
Temidden van de mensenstroom, ver
momd als koelies, bloemenkooplieden, be
delaars of' vluchtelingen, komen ook
spionnen van het Nationalistisch zowel als
van het communistisch China de grens
over. Degenen, die Macao tot bestemming
hebben, kan men al spoedig aan wijn zien
zitten drinken in een van de talryke res
taurants langs de met „kinderhoofdjes"
geplaveide straten van de oude stad. An-
%efen zullen zich misschien verkleden als
vissers en zich inschepen aan boord van
«en langzaam varende jonk naar Formosa,
Hongkong of Manila, mogeiyk met de
bedoeling vandaar vérder te reizen naar
Bangkok, Singapore of Saigon.
De „open poort" heet ieder h»rt«Ujk
welkom. Een hele stroom ongecontroleerde
vluchtelingen uit China Portugezen,
Christenen van alle mogelijke nationali
teiten, mensen, die een bestaansmiddel
zoeken, mensen, die-godsdienstig heil ver
langen, mensen, die op zoek zijn naar een
opleiding, een fortuin, een nieuw leven
in dit of een imder veraf gelegen land,
komen Macao WRien en stromen er "door
heen D« Portugese autoriteiten beschou
wen de taak #1 deze mensen binnen te
laten en door te laten reigen. ala hun
plicht en als een eervolle erfenis reeds
400 Jaar lang heeft Macao deze rol ge
speeld in het Verre Oosten en ze gaan
tr prat op, dat ze niemand terugzenden.
De stroom vluchtelingen heeft in de
loop der eeuwen het uiterlijk van
Macao den ingrijpende wijziging doen
ondergaan. Macuo staat, tegenwoordig
bekend als de stad van scholen en kér
ken. Gevluchte Christenen hebben taf
van de prachtige kerken en kathedra
len evenals scholen, voor de kinderen
der uitgewekenen doen bouwen. De
t Portugese koloniale regering gebruikt
de belastingen om scholen en huizen
voor de vluchtelingen te bouwen.
Macao heeft onder zijn fluctuerende
bevolking van 300.000 mensen naar
verhouding vermoedelijk meer school
kinderen dan enig ander land ter
wereld.
Een ambtenaar, die bovenbedoelde jour
nalist uitlegde, dst geen inkomsten naar
Portugal worden doorgezonden, zei:
- Onze kolonie verdient geen geld meer
en zy verlangt er ook niet naar dat te
doen. Wy vormen tegenwoordig een vei
lige toevluchtahaven voor ieder, die elders
moet ultwyken. Macao verdient tegen
woordig de naam van weldadigheids
missie.
Vermoedeiyk zyn de belangrijkste pro
ducten, welke het communistisch Chine
bereiken vla Macao machinerieën, chemi
caliën, electrische Installaties, petroleum
en paraffine.
De Portugese ambtenaren zien weinig
of nleti van dat vervoer, want dit ge
schiedt buiten de „open poort" om. Vis
sersboten, 20 a 200 ton metend en die
Macao tot thuishaven hebben, brengen de
goederen rechtstreeks naar het vlakbij
gelegen communistisch China, op nog geen
300 meter van de aanlegsteiger.
Voetzoekers, die de op één na grootste
industrie van Macao vormen scheeps
bouw komt in de eerste plaats medische
en chirurgische instrumenten behoren tot
aide goederen, die in grote hoeveelheden
'door de „open poort" worden vervoerd.
Zeerovers
Macao weed omstreeks 1657 aan Portu
gal afgestaan als een beloning omdat Por
tugese marinier» de zeerovers, die de
mond van de Parelrivier bedreigden, had
den verjaagd. Macao heeft altijd op de
een of andere wUze iets met zeerover» te
maken gehad. Tot de negentiende eeuw
was het menigmaal het punt van uitgang
van de bloeddorstige boekanier», die zich,
terwijl ze in de haven waren, verkleedden
als vissers.
Zelfs tot op de huidige dag nemen
stoomboten, die langs het 45 km lange
t traject tuisen Hongkong en Macao varen,
voorzorgsmaatregelen tegen zeerover».
Het bovendek en achtergedeelte van die
botan zyn met, ven scherpe punten voor
ziene. ijzeren stangen afgescheiden van
het achtergedeelte, waar de minder be
talende passagiers zijn ondergebracht. De
laatste Jaren is het enkele malen voorge
komen, dat zogenaamde reizigers zich
plotseling ontpopten als bewapende zee
rovers. die de bemanning te lijf gingen.
Zelfs hebben het vorige jaar Chinese
luchtpiraten, die zich als passagiers voor
deden. getracht zich meester te maken van
een Catalin» watervliegtuig, dat op weg
▼an Macao naar Hongkong wae. Ze scho
ten de piloot dood en waren van plan
twee millionnalrs gevangen t» nemen.
Maar het vliegtuig dook- ln zee, waarbij
alle inzittenden, op één n*. werden ge
dood.
Hoewel Macao soms „het Monte Carlo
van het Oosten" ls genoemd, past deze
nsam toch etgeniyk niet. De talrijke voor
ieder toegankelijke speelholen, zijn som
bere plaatsen, weer de spelers kleine gok
jes wagen onder d» toeziende spleetoogjes
van Chinese meisjes, die als croupiers
fungeren De koloniale regering trekt sen
groot deel ven haar inkomsten uit de zeer
gewilde concessies voor speelholen Die
atmosfeer van zorgeloosheid, openheid en
veiligheid, waarvan da Chinezen, Portu
gezen en Eurazlërs, die te Macao wonen,
gelijkelijk genieten, schijnt een mogelijke
inval van Chinese communisten te be
gunstigen. Maar Macao herinnert zich. dat
het vierhonderd jaar lang nimmer is over
weldigd. hoeveel oorlogen en politieke
moeilijkheden zich ook in China en het
Verre Oosten voordeden In de tweede
Wereldoorlog werd het zelfs niet door de
Japanners bezet en daardoor was het zo
wel voor vriend ais vijand een uitnemende
waarnemingspost. Dl{ alles heeft mis
schien gemaakt dat de bevolking van
Macso in deze eerste maand van het
nieuwe jaar de toekomst met zeer veel
optimisme tegemoet zien.
Regeriug»«dvueur
ondertcbeiden
De burgemeester van Amersfoort heeft
aan de heer Jee. Voa aldaar de versier
selen overhandigd, verbonden aan de
orde van Oranje Nassau De heer Vos
bereikt» dezer dagen de leeftijd van 75
jaar. Hij werd onderscheiden ln verband
met het vele en belangrijke werk, dat
hij in de loop der jaren als adviseur van
de regering neeft verricht.
Lange tijd was de heer Vos, als ver
tegenwoordiger van de Nederlandse Ver-
eniging van Vleesexpedlteur», de vraag
baak der regering, wanneer het betrek
king had op vlees-transactie* met het
buitenland. Reed» in de oorlog van 1814—
1918 trad de heer Vos ala zodanig op en
pas na de laatste wereldoorlog Staakte hij
deze bezigheden.
Vrachtprijs Iudonetië-Europa
wordt verhoogd
Naar Aneta van de Djakartase vrach
ten-conferentie heeft vernomen worden
de vrachttarieven van Indonesië naar
Europa met ingang van 1 Meart 1951
verhoogd, variërend tot 2ü%.
De redenen voor deze verhoging aljn
in de eerste plaats te zoeken in de zeer
sterk gestegen, en nog voortdurend stij
gende exploitatiekosten, aldus deelde
men van bovengenoemde zijde mede.
Probeer eens erïtisch
een BOSTON. Wedden,
dat U dan ook een
vaste roker wordt van
BOSTON, de ideale
combinatie -an
rijke Virginia-amaak
en perfecte
mildheid.
„,0000*
Dr TAHA HOESSEIN
I V TAHA HOESSEIN. de Egyptische
blinde dichter-wUsgeer. die het levens
licht aaniohouwde in de hut van een keu
terboertje. is tot de adelstand verheven
ala blijk van erkenning voor «tin levens
werk. Koning Faroek schonk hem de titel
van pasja ter gelegenheid van de feesten
ler ere van het zilveren Jubileum v»n de
Foead Awal universiteit te Cairo. Meer
dan zes honderd geleerden, uit geheel
Europa. Amerika en Azië woonden de
plechtigheid bU.
Taha Hoessein werd op zUn derde jaar
blind, hetgeen hem niet heeft belet de
machtigste figuur in de moderne Egypti
sche letterkunde t? wordeft. Op het ogen
blik is hij minister van Onderwijs en als
zodanig voert hij een felle campagne te
gen 't analphabetisme en voor verhoging
var. het gehele beschavingspeil ln Egypte
Hij i« eredoctor van verscheidene Europe
se universiteiten. Zhn eerste studies vol
bracht hy aan de universiteit van Caïro,
'waarna de regering hem een beurs ver
leende om aan de Sorbonne te Parijs té
gaan studeren. In IÖ19 keerde hij naar
Egypte terug en werd hij benoemd tot de
ken van de faculteit voor kunst aan de
Foead Awal universiteit in Caïro. Later
werd hy directeur-generaal van Culturele
Zaken en onderstaatssecretaris van On
derwijs. In 1942 werd hy benoemd tot
eerste rector van de Faroek Awal univer
siteit in Caïro.
Dr Taha Hoessein, een slanke, middel
matig grote man, wordt beschouwd als
een van de meest vooruitstrevende op
voedkundigen in Egypte Hy was de eerste
in zyn land die moderne wetenschappe
lijke ontleedmethoden toepaste ln de Ara
bische letterkunde. Ztln opzienbarende
nieuwe methoden om do Arabische klas
sieken te onderwijzen en interpreteren
bracht hem in felle strijd met de rector
van Al Azhar. de grootste Mohamme
dans» universiteit ter wereld.
Taha Hoessein ls niet slechts eep knap
en gevoelig romanachryver, historicus en
analyticus, maar hy ia ook een schryver
van belangrijke politieke verhandelingen
Nimmer is hij teruggeschrokken voor de
consequenties van zijn uitlatingen of han
delingen, al heeft hy zeer moeliyke pe
rloden moeten doorworstelen. Wegens zyn
voortuitstrevende denkbeelden en zyn po
litieke sympathieën met de Wafdpartij.
werd hij in 1944 gedwongen zich uit de
overheidsdienst terug té trekken.
Vriend van de jeugd
Ondanks alles echter, hetzij in zyn kwa
liteit al-s hoogleraar, historicus, politicus,
schryver of redacteur, nimmer heeft M
het contact met de jeugd verloren en jon
ge mensen wenden zich nog altyd graag
tot hem om zUn raad ln te winnen.
Toen de Wafdparty in Januari 1950 op
nieuw aan het bewind kwam, koos pre
mier Nahas Pasja hem tot minister van
Onderwy». Het gehele land juichte deze
benoeming toe. vooral de jeugd, die dorst
raar kennis. De nieuwe minister kwam
•an het bewind met het vaste voornemen
paal en perk te «tellen aan de tendens het
hoger onderwys vrjjwel uitsluitend in de
steden te verbeteren. HU wil betere on
der wijsgelegenheden scheppen ln het ge
hele platteland langs de oevers van de
Nijl. ZUn bodoeling is in alle dorpen la
gere scholen op te richten, middelbare
scholen in alle steden en stadjes en in de
belangrijkste provinciale centra land
bouw-, handels-, ambacht», en kunstnU-
verheidsschajen en bovendien twee nieu
we staatsuniversiteiten.
Sinds Egypte politieke onafhankelgkheld
verwierf, heeft het belangröke vorderin
gen gemaakt op onderwijs- en opvoedlngs-
gebled. Uit de statistiek blijkt, dat In
1020 in Egypte slechts negen mJtWeHtere
scholen waren met twee hopderd leer
krachten en 3000 leerlingen en/met een be
groting van een ikillioen nond sterling.
Tegenwoordig z|Jn e\ twee Staatsuniversi
teiten. 97 middelbare scholen met 3000 le
raren en 85M0 Ieerlln|»*Lén met een to
tale begroting van 25.WMH. Dit allo»
neemt niet weg, dat nog 85 '/r^gn da twin
tig millioen sielen tellende bevolking anal-
phabeet ie.
De blinde minister worstelt met het
vraagstuk een millioen jongens en meisjes,
voor wie toelating wordt gevraagd tot
scholen, die niet bestaan en waarvoor niet
voldoende leerkrachten zUn. het gewgnat»
onderwijs te bezorgen. Maar dr Taha
Hoessein Pasja, die zijn eigen rfebrek de
baas is geworden, zal stellig niet terug
schrikken voor de zware taak. waarvoor
hij is gesteld. En de vertegenwoordigers
van de universiteiten ven Lelden. Parijs,
Dijon, Lyon. Montpelliar. Straatsburg, Ox
ford. Cambridge Buenos Aires, Wenen,
Brussel, Leuven. Kopenhagen. Granada.
Madrid. Lissabon. Athene. Salonikl. Laho
re. Delhi. Bombay. Teheran. Rome. Mexi
co. Oslo. Stockholm Zürlch. Damascus,
Ankara. Instanboel. Columbia Princeton,
het Koninklijk Natuurkundig College te
Londen en de talloze andere geleerden van
internationale bekendheid, die Egypte
hebben bezocht ter gelegenheid van het
iubileum van de universiteit te Caïro en
de verheffing in de adelstand van de blin
de schrUver-wilsgeer. hebben-de overtui
ging met zich genomen, dkt Taha Hoes
sein Pasje inderdaad de man ls. die weet
tc wielen en te overwinnen.
Er te weinig animo
De samenstelling van een centrael
gezelschap van de Nederlandse Amateurs
Toneel Unie (N A.T.U.). gewest Rotter
dam, is dit jaar mislukt, niettegenstaande
Arend Hauer. die zich geheel aan de
N.A.T.U. heeft gewijd om het amateu
risme op hoger peil te brengen, al voor 22
repetitie-avonden ten behoeve van het ln
te studeren stuk was geëngageerd en
Palace belangeloos twee avonden beschik
baar had gesteld, teneinde het doel, met
het batig saldo een gratis scholingscursus
voor de aangesloten verenigingen te or
ganiseren. te steunen. Het gewestelijk
N A T U -bestuur zit nu met een strop
van enkele honderden guldens en de
droeve ervaring, dat de besturen van de
aangesloten verenigingen wel beloven te
zullen meewerken. - terwijl zij niet in ataat
zijn de leden te animeren om zich voor de
selectie op te geven. Er verschenen eerst
maar 20 dames en heren aan de start en
de tweede keer kwamen er. ondanksher-
•haalde opwekking, maar 15. Arend Hauer
kon toen zijn keus niet maken.
Regering trecht pleegkind uit
Duitsland terug te krijgen
De Amerikaanfe bezettingsautoriteiten
in Duitsland wtigeran zorg ta dragtn
voor terugzending naar de oudtri in As
sen van de 7-jang» Nanno Sjoerd, zoon
van hat achtpaar Meinden. Zij beschou
wen de jongen, die thans in Bremen is
bU een pleegmoeder, die het kind niet
wil afstaan, als te behoran tot de ont
heemden. voor wie wettaUjke maatrege
len geldend zijn.
De Nederlandse regering heeft thana
aan de Nederlandse consul ta Bremen
opdracht gegeven, tegen de Amerikaanse
autoriteiten een proces aanhangig te ma
ken. waarbij als «U wordt gesteld het
kind naar da ouders te doen terugbren
gen.
Wereldomroep Nederland versloeg Ka
merdebatten Dé Wereldomroep Nederland
heeft Woensdag voor de ««rate meal reeht-
•treeka vtriiag gegeven Over da debatten tn
de Tweede Kamer over de motlea Inzake
Irian. Het verelag kon tc Djakarta, dank si]
gunstige etnioifti ticha omstandigheden, goed
worden gevolgd.
de superieure
UitilwiMnd ••'k'Htki*' b'l •Mlb»1'»
„HET ACHTSTE WERELDWONDER"
I\E ACCURAAT8TE KLOK ter wereld,
die In drie honderd jaar t|jd niet meer
dan vier tienden vaneen seconde zal gaan
verlopen, is bijna gateed om in het Stad
huis van Kopenhagen te worden aange
bracht. Des» klok verteganwoordlgt de
levensarbeid' van de Deense slotenmaker
Jens Olsen, die helaas de 'voltooiing van
zUn arbeid nie( meer heeft mogen beleven.
De klpk weegt meer dan vier ton en be
vat niet minder dan 110.000 verschillende
onderdelen. De klok te Straatsburg, die tot
nu toe als de nauwkeurigste ter wereld
gold. Heeft altijd nog een afwijking van
acht seconden in ean eeuw.
De klok van Jens Olsen heeft twaalf
hoofd-efdelingen. De grote wijzer in het
midden geeft de tijd «an op een wijzer
plaat, voorzien van^waaif cyfers. de tijd.
zoals de gewon» man dl» kent en de tijd-
die zeelleden en astronomen beschouwen
als de Plaatselijke Tijd.
Maar wanneer de gewone man kUkt naar
«nder» wijzers, zal hij ontdekken, dat de
véaag „hoe laat is het?" op verschillende
manieren kan worden beantwoord. I» hU
niet tevreden met het antwoord dat op
grond van de menselijk» berekening,
krachten» welke de dag in 24 gelijke uren
is verdeeld, moet worden gegeven, dan
verstrekt de klok van Jens Olsen hem de
Sterrentijd. Een dag en nacht, gemeten vol.
gens de sterrentijd, duurt iets korter dan
de 24-urendag van mansanmaaksel.
Dit ia echter nog niet alles. Een darde
wyzer geeft de zonnetijd aan. De drie ge
noemde tijden sijn allsmaal iets verschil
lend van elkaar; de verschillen, hoewel
voor het gewoon gebruik van weinig be
lang. zyn van de grootat» betekenis voor
zeelieden, die de positie van hun schip
willen bepalen op grond van de positie
ven de zon en de sterren.
Om de 3000 jaar bijstellen
Het meest «pectaculalre van de klok
treedt slecht» eenmaal per jaar ln wer
king. n-l op 31 December te middernacht
en dan neemt ze ongeveer vijf minuten om
haar kunsten te tonen. Hlerean komen vyf
wijzers en een rechthoekige kalender ean
te p«». Ze tonen voor een geheel jaar de
dagen van de week en de maanden met de
data, waarop ze vallen, de standen van de
maan. da data van de ChristelUka faaat-
dagen, die niet steeds dp dezefde datum
vellen en andere feiten, verband houdend
met de beweging van de maan en van de
aarde om de zon Het mechanisme, dat dit
alles in beweging brengt en bewerkstelligt,
houdt zelfs rekening met de schrikkeljaren.
Op een ander gedeelte van de klok kan de
plaatselijke tijd in de voornaamste delen
van de wereld worden afgelezen.
De klok van Olsen geert verder ean:
le: de tUd van zonsopgang en -onder
gang, elke dag.
2e: de datum van de maand, de naam
van de dag, de naam van de maand en het
jaar.
3e: de stand van de voornaamste sterren.
Het mechenleme. dat hiervoor zorgt, moet
elke 3000 jaar worden bygeitéld teneinde
klein» correcties asn te brengen.
4e: de relatieve stand van zon. aarde en
maan.
Se. zonsverduisteringen
Het ontwerp ven de klok kwam ln 1919
gereed, meer Jens Olsen siaegde er pu
tn 1944 ln voldoende gelden bijéén te kry-
Manneken p.. van Brussel
is ontvoerd
Heel Brussel ls woedend, want het
merkwaardigste sieraad van de atad, het
beroemde Manneken pIs ln de nacht
van Vrydag op Zaterdag tussen drie en
vijf uur van zijn voetstuk in de Stoof-
straat gehaald. De onbekende dieven zijn
vermoedeiyk ln twee zwarte auto's, die in
de buurt zijn gesignaleerd, ontsnapt, aldus
de Maasbode De politic doet Ijverig»
nasporingen en intussen voelen de Brusse
laars zich evenzeer beroofd als de Engel
sen, die hun kronlngssteen nog steeds niet
terughébben. H«t is niet bekend, of het
Manneken ook tot symbool van een sepa
ratistische beweging is geworden..
1043 44. De boer, Rick en Oepoetie keken
elkaar stom verbaasd aan. En toen...,
toen barstten ze alle drie in een schater
lach uit.
Bunkie keek vragend van de een naar
de ander.
Is dat iets om te lachen? vroeg hy.
Eerst konden ze niets zeggen van het
lachëïK Toen vertelden ze Bunkie. wat
'n angsK ze hadden uitgestaan, en hoe ze
in het wwk hadden gezocht.
O, Bunkiewat bén Ik dolbHJ, dat
we ons Vergist hebben, en dit je hier
goed en wel voor onze neus staat! jriep
Rick dan|kbaar.
Da bogr stond nog te lachen.
Wat 'n mop!Zoiets heb ik van
m'n leven nog nooit meegemaakt!
Kom, jongens, ga mee naar mUn huis. Het
is hier te koud om te bUJven steen, we
gaan moeder de vrouw 'n bakje warm#
koffie vragenDan kunnen we nog
eena lachen over dat rare geval!
Dat deden ze graag, na die grote schrik.
Vrouw, riep de boer. Schenk ons een
bakje troost in, dsn zal ik je eens wat
aardigs vertellen!
Ze dronken warme koffie en praatten
nog een helt uurtje met de aardige boer
en s'n vrouw. En toen gingen ze naar
hult...
gen om m«t de uitvoering van het werk
een aanvang te maken.
Tal van onderdelen moesten met de hand
worden vervaardigd. Do klok wordt be
stuurd door een electrisch mechanisme,
dat speciaal hiervoor moest worden ver
vaardigd
De vloer van het Kopenhagen» stadhuis,
waar de klok moet komen te staan, is ver-
sttrk,t. teneinde het extra gewichj te kuh-
nen torsen. Deense horlogemakers be-
sohrijvep dé klok al» „net achtste wereld
wonder".
üppauer kreeg lik van leeuw
op het hoofd
Zaterdagavond heeft zich tijden» de
voorstelling van het circusfestivel in het
Scala-theater te 's-Gravenhage een klein
incident voorgedaan achter hel toneel,
waar de leeuwen- en berenkooien etean
opgesteld.
Het berennummer was juist afgelopen
en een 24-jarlge oppasser wa» met deze
beeeten be'fclg, HU stond met de rug naar de
leeuwenkool, toen een van de leeuwen
Prins, de man met een klauiy op het hoofd
sloeg, waardoor hij een flinke wond op
liep en tegen de grond werd geslagen. Na
de nacht in het ziekenhuis te hebbe:.
doorgebracht, kon de man Zondag weei
dienst doen.
TEMPEL HERBOUWD
EEN TEMPEL, die, meer dan nepen
honderd jaar geleden door de In
valler Mohamoed van Gazni aan de zee
kust, bij Somnath ISO km van Rajkot
(India) gelegen, werd verwoest, zal thans
worden herbouwd. Volgens de overleve
ring zal de nieuwe tempel welke bin
nenkort zal verrijzen, de zesde op de
zelfde plaats zijn. Want de achtereen
volgende heiligdommen van Somnath
waren zó weelderig ingericht, dat ze tel
kens weer op buit beluste invallers aan
lokten.
De tempei uit de elfde eeuw, die, zoals
in de aanvang werd gezegd, werd ver
woest door Mlfhamoed van Gazni toen hy
in 1023 tegen Goejerat in West India op-
frok, moet de rijkste van alle zijn geweest.
V«lgen» een historicus „werd de tempel
van Somnath verwoest, maar maakte hij
de naam van de verwoester onsterfelijk"
De overlevering wil. dat de tempel werd
bekroond door veertien gouden torentjes
die werden gedragen door 56 houten pila
ren in lood gevat. Gouden lampen met
juwelen bezet verlichtten de duistere
ruimte. Een gouden ketting, die meer dan
twee ton woog. werd gebruikt om de klok
ken te lulden op de uren. bestemd voor
de eredienst.
De tempel bevatte een versterkte ka
mer. waarin de kostbaarheden waren
opgeborgen: zilveren beelden, tronen. Ju
welen, zijden en brokaten gewaden en de
prachtigste tapijten, welke de wevers uit
die tijd vermochten te vervaardigen Ver
der wordt verteld, dat in het afgodsbeeld
diamanten en andere kostbaarheden wa
ren verwerkt,
Mohamoed van Gazni moet. zo wit de
overlevering, voor millioenén aam kost
baarheden hebben meegeroofd. Xelfs da
deuren die waren gemaakt van prachtig be
sneden sandelhout, heeft hy niet gespaard
Hij nam de massieve deuren mee naar
Gazni, waar eeuwen later Lord EUen-
borough, een onderkoning van Brlts-Indlë
ze vond HU zorgde er voor. dat ze een
plaats kregen ln net museum van Agr».
„Heer van de Maan"
De tempel, waar het water van de Ara
bische Golf om placht te spoelen, wordt
door de Hindoes als heilig beschouwd De
legende w/l, dat de Maan. een deel v.»rt
de Hindoese goddelijke Drié-eenheid,
Siv», naar de kust van de zee braoht en
hem daar aanbad om zichzelf van een
vervloeking te bevrUden. Vandaar dat de
plaats de naam Somnath kreeg, hetgeen
betekent ..Heer van de Maan". Als zo
heilig .beschouwden de Hindoes de afgod
van Somnath. dat ze Mohamoed van Gazni
mlllioenen beloofden indien hij de tempel
zou sparen.
De nieuwe tempel, die op de oude plaats
Nieuwe taak voor Marva's
De Koninkiyke Marine zal bij wijze van
proef beginnen met de opleiding van
Marva's voor het brevet radio-afstand
peiler. Acht Marva's zullen aan de eerste
cursus, die ln Den Helder wordt gegeven,
deelnemen. Ne het behalen van het brevet
zullen de meisjes weer worden terugge
plaatst op de bureaux, waar zjj thans als
administratieve kracht zyn te werk ge-
ateld.
Deze opleiding beoogt, zo vernemen wU,
in tijden van oorlog en mobilisatie zoveel
mogelijk marine-personeel vrU te maken
voor taken op de vloot. De Marva's zul
len. indien nodig, dienst kunnen doen in
aan de wal opgestelde commandocentrales
De bediening van radar-toestellen zaj
o.m. tot haar taak behoren.
De luchtstrijdkrachten, die tot voor kort
'met d$ Koninkiyke Marine een gecombi
neerde opleiding hadden voor het brevet
radio-afstandpeiler, leiden hiervoor be
roepsmilitairen op. alsmede z.g vrijwil
lige dienstplichtigen, d.w.z.. dienstplichti
gen. die een verbandacte van drie jaar
hebben getekend. Zoal» geruime tijd gele
den reeds is aangekondigd, wil men ook
bU de luchtstrijdkrachten vrouweiyke vry-
willlgeri Inschakelen voor de bediening
van radartoestellen, etc. Naar men ons
mededeelde, heeft men dit plan niet op
gegeven De werving van vrouwelUke
vrijwilligers werd slechts een kwestie van
tijd genoemd.
De Tijgerhaat te Lissabon. De Neder
lands» onderzeeboot TUferhaai ls. op weg
nekr Curacao. Maandagavond te Llssebon
«ingekomen. De officieren waren vandaag
aan «en diner de gasten van de Nederlandse
legatie te Lissabon.
Gemeente-ontvanger van Xwolle. De
raad van de gemeente Zwolle heeft, na
langdurige en gedeeltelijk geheime beraad
slaging. tot gemeente-ontvanger benoemd de
heer D. N. van Nes. hoofd van de gemeente
lijke stortlngsdienst aldaar. De benoeming
van de heer Van Nea geschiedde in afwij
king van de voordracht van Burgem. ert
Wethouders.
Tabaktbrandan in Indonesia. In de w«ek
van 19 tot en met 20 Januari J.1. zijn li
tabaksschuien ln het Besoeklse in vlammen
opgegaan.
zal komen te staan-, is nog griootser en rij
ker ontworpen dan het beroemd» schrUn.
dat eens de Afghaanse veroveraar aan
trok. Een commissie, twee jaar geleden
ingesteld voor de herbouw van de tempel,
heeft 4 400.000 roepla's. ongeveer 3 300.000
gulden ingezameld. De commissie heeft de
grond, waarop de oude tempel heeft ge
staan, reeds aangekocht. even»l het omlig
gende gebied, waar een intellectueel
centrum gal verrijzen.
De bouw van de tempel zal in twae ge
deelten geschieden Allereerst zal, zodra
de grond bouwrijp is gemagkt, het inwen
dige van het heiligdom wórden opgetrok
ken. hetgeen enkele maanden zal vergen.
De aangrenzende gebouweti komen later
aan de beurt, vermoedeiyk over een jaar
of vier. Afstammelingen van de bouw
meesters. die de vorige tempels hebben
gebouwd, zullen moderne architecten en
ontwerpers ter zyde staan om het nieuwe
heiligdom te verwezenlyken. Bij de bouw
z»I gebruik worden gemaakt van wit en
zwart marmer afkomstig van Rajpoetana.
De plannen voor de herbouw van da
tempel omvatten teyena ontwerpen voor
de constructie van een nieuwe atad. een
Hanskrit-unlversiteit. studententehuiien.
badinrichtingen «n boulevards en tuinen,
welke langs de kust zijn geprojecteerd.
Atoomkracht voor een
gelukkiger wereld
Ongelofelijk maar bewezen
Een slanke jongeman in witte jae stond
dezer dagen in een laboratorium te Chalk
River in Canada te praten met een aantal
verslaggevers, die door hun beroep wel
iets gewend waren, maar nu toch duisel-
den. Want wat hU hun vertelde was wel
co fantastisch, dat bil een tiental Jaren
geleden misschien nog als een gevaarlijke
5ek sou zUn opgesloten. En toch had hU
et over wat ln wetenschappelijke krin-
gen van thans als nuchtere feiten geldt.
Maar de dromen van fanatieke goudmakers
van eeuwen geleden z(Jn slappe kost ver
geleken by die nüchtere feiten en cyfers
en het perpetuum mobile is een belache
lijk simpel doel om na te atreven. vergele
ken met wat daar in Chalk River nu wordt
bereikt.
Stelt u zich voor. dat u een'klt kolen in
de kachel gooit. Als na verloop van tijd
die kolen opgebrand zijn .tot as. behoort de
kachel volgens de normale gang van za
ken uit te 'ghüiti Neen zegt men in Chalk
River, want die as is weer brandstof, die
nog veel meer hitte geeftdan de kolen
zelf en als die as opbrandt blijft er weer
een brandstof over. d(e nog meer hitte
geeft en zo voorts tot in het oneindige.
Dit is maar bij wyze van spreken, men
werkt niet met een kachel en kolen, maar
wat men wel doet ls zo fantastisch, dat
wy leken er ons geen beeld van kunnen
vormen.
Men heeft op het ogenblik een atoom
reactor. die met de beginletters van ge-
léerde namen wordt aangeduid als ZEEP
Daar wekt men atoomenergie mee op in
geweldige hoeveelheden, zonder dat het
vermogen van de reactor aenzleniyk ach
teruitgaat En men ls er zeker van. met
twee nog ingewikkelder reactoren zelfs
een voortdurende toeneming van energie
te kunnen bereiken, een „wonderbare ver
menigvuldiging" als het ware. die dan
wetensnchappelijk helemaal niet meer
wonderbaarlijk is.
Volgens de geleerden daar ln Canada,
kan uit 453'/» gram (I Dound) van onver-'
schillig welke stof een kracht van
11400.000.000 kilowattuur worden gehaald,
voldoende om duizend schepen ter grootte
ven de Queen Mary 56 km hoog op te til
len. Denkt u zich eens in! Het is nog niet
te overzien, welke voordelen de menshéid
van deze nieuwe uitvindingen allemaal
zal ondervinden maar die zijn zeker wel
zo groot, dat by een juiate toepassing onze
tegenwoordige problemen glansryk zouden
zijn opgelost.
De atoombom. 1» volgens de heren, die
te Chalk River rustig hun vredelievend
werk voortzetten, een akelig „vuilHe" ln
de geschiedenis van het atoomonderzoek
In deze nieuwe reactors immers hebben
wU middelen, om de aarde op volkomen
vreedzame manier verrassend snel geheel
te óntjdnnen. zodat overal mensen kunnen
wonen# in gunstige omstandigheden. Ala
eenmaal de huisvrouwen alles met atoom
kracht kunnen deen. wassen, koken en
zo meer. zullen zU een groot deel ven de
dag overhouden om met hun kinderen en
hun man. die dank zU de atoomkracht ook
veel minder werkuren zal behoeven te
maken, te genieten van de welvaart, die
met die atoomkracht ken worden ge
wrocht
Dit mooie toekomstbeeld lijkt ons wel
zo fantastisch dat wij er eentroudig niet
aarv kunnen geloven, omdat wy menén te
weten, dat het leven geen lolletje ls. Maar
volgens die ernstige geleerden kén het dat
best worden en zij bewyzen het op een
manier, dia niet begrijpelijk maar wel
overtuigend is.
