SPORTPRAET va„ eric
'1
Orkestleden protesteerden niet
tegen Van Kempen
Oorlog of vrede met China
Amsterdam's industriële ontwikkeling gaat
sneller dan die van het gehele land
J
Rumoer om het Concertgebouw
Sfeer om te musiceren ontbrak
Tijd voor beraad
was te kort
Zeepostpakketten naar
Indonesië duurder
Oost-Duitsers moeten Russen worden
Via het onderwijs
Wie is deze Turpin?
DE PRESTATIE DER PIEPERS KOMT
ER MINDER OP AAN
In vijf minuten de was klaar
IN HET BRANDPUNT
Stassen gematigd
optimistisch
AMSTERDAM INDUSTRIALISEERT
*In het bijzonder metaalindustrie en chemische
industrie breidt zich uit
Ook vestigingen uit
het buitenland
Zeeslag in zakformaat
Opvoering van arbeidsproductiviteit
zit vaak in kleinigheden
Opmerkelijk en openhartig oordeel van een
Amerikaanse expert
Van de Amerikaanse auto
en de Nederlandse fiets
ZOMER
DE
IN
V.S,
Ook radar op de andere
Zeeuwse veerboten
NEDERLAND GROOTSTE AFNEMER
VAN ENGELSE PRODUCTEN
Wij voerden meer voertuigen en schepen in
en voerden o.a. meer vlees en drank uit
Radar op binnenschepen
in Engeland
Werkloosheid in Friesland
..Bronswerk" opent nieuwe fabriek
in Amsterdam
Belangrijke uitbreiding
van sommige afdelingen
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
(Van onze correspondent).
Het rumoer om de dirigent Paul van kempen is omgeslagen in rumoer om
het Concertgebouw-Orkest. Na de eerste verwarring is gebleken, dat 62 orkest
leden Zondagmiddag het podium hebben verlaten; 18 of 17 (men weet het niet
Srecies) zijn blijven zitten en 18 orkestleden hadden vrij of waren ziek. Er heb-
en zich nog 13 orkestleden met de 62 weglopers solidair verklaard. Met het
ontslag, dat de 62 is aangezegd, achten ook zij zich dus ontslagen. Van 19 leden
is de houding nog niet bekend, omdat zij niet te bereiken waren. De repetities
van het orkest zijn afgelast en aan de musici, wie ontslag is aangezegd, is de
toegang tot het Concertgebouw ontzegd. Officiële ontslagbrieven zijn nog niet
ontvangen.
Het probleem, dat de abonnements
concerten van de komende dagen opleve
ren. zal het Concertgebouwbestuur pro
beren op te lossen met de medewerking
van solisten, die recitals zullen houden.
Er is thans een comité voor sym
pathiebetuiging aan het orkest ge
vormd. dat een steunfonds in het leven
zal roepen voor het levensonderhoud der
orkestleden en dat overweegt welke actie
er eventueel moet worden gevoerd. Er
gaan geruchten over de oprichting van
een nieuw orkest, die echter in inge
wijde kringen weersproken worden.
Componist blijft met zijn
muziek zitten
Naar de Tel. verneemt beeft Henk van
Wezel solo-cellist ln het Concertgebouw
orkest. de aan hem opgedragen Tweede
Violoncelsonate van Matthijs Vermeulen
aan de componist teruggestuurd ln ver
band met de houding, die Vermeulen als
schrijver over muziek ln de Groene Am
sterdammer tegen de dirigent Paul van
Kempen heeft aangenomen.
GOUDSCHE COURANT
Deze precaire situatie, waarin het
hoofdstedelijke en in wezen nationale or
kest is komen te verkeren, staat slechts
in indirect verband met de strijd rond
de figuur Van Kempen. Het orkest-
bestuur (d.w.z. het bestuur van de or
ganisatie van de leden van het orkest)
heeft medegedeeld, dat de leden van het
orkest menen zich niet het recht te mo
gen aanmatigen zich voor of tegen Van
Kempen uit te spreken (een behartigens
waardig voorbeeld voor de buitenstaan
ders. die zich dat recht wél menen te
mogen aanmatigen en het met voetzoe
kers en traangas menen te moeten onder
steunen!)» Bijgevolg is, aldus het orkest-
bestuur. het weglopen der orkestleden
ge>en demonstratie tegen Van Kempen ge
weest. De orkestleden behouden zich ech
ter wel het recht voor zich te onttrekken
aan de verplichting muziek te maken on
der omstandigheden als zich Zondagmid-
De Indonesische postdienst heeft na
voorafgaand informatorisch contact thans
definitief besloten om met ingang van 1
Februari a.s. o.m. de aan die dienst toe
komende vergoeding voor dg behandeling
van Nederlandse zeepostpakketten te ver
hogen. Het verhoogde bedrag, dat aan de
Indonesische postdienst door de Neder
landse PTT. moet worden overgemaakt,
zal aan de afzenders hier te lande moeten
worden doorberekend.
Ofschoon de Nederlandse P.T.T. van deze
maatregel geen enkel profijt heeft, zal het
port voor de per zeepost verzonden post
pakketten derhalve ingaande 1 Febr. a.s.
worden gebracht op 2.65, 3.35 an 4.05
(voor resp. 1, 3 en 5 kg.)
Maastricht wil een academie
en een technische hogeschool
Tijdens de be.handeling van de begroting
1951 door de -Provinciale Staten van Lim
burg. heeft de voorzitter van de K.V.P.-
fractie. dr H. Koenen, de wenselijkheid en
redelijkheid betoogd om in Limburg, en
met name in Maastricht, waar reeds een
academiale sfeer heerst, een universiteit
voor het Zuiden te stichten.
Ir Fr. Wijffels onderschreef deze ge
dachte. maa,r was daarnaast van oordeel,
dat in het curatorium voor de T.H. het
denkbeeld om in Maastricht ook een pro-
paedeuse van de technische hogeschool te
vestigen, ongetwijfeld warme instemming
zou ontmoeten.
Tijgerhaai heeft geen averij
Geruchten volgens welke de Neder
landse onderzeeboot Tijgerhaai. die. zoals
gemeld de haven van Lissabon is binnen
gelopen. deze haven zou hebben aange
daan vanwege opgelopen averij, worden
tegengesproken. Het bunkeren te Lissabon
van de Tijgerhaai. die op weg is naar
Curacao, geschiedt volgens program.
Officieren en manschappen van de on
derzeeboot zijn Dinsdagmorgen ontvangén
op de Nederlandse legatie, waar hun een
maaltijd werd aangeboden.
Dit is, waarom het orkest zich in de
afgelopen tijd steeds zorgen heeft ge
maakt: om de sfeer, die voor verant
woord musiceren noodzakelijk is. Niet
om de kwesthr-Van Kempen zelf. Reeds
op 9 December deelde het orkestbestuur
aan dr Rud Mengelberg mede, dat het
orkest zich van een oordeel over Van
Kempen wenste te onthouden. Men sprak
echter de vrees uit. dat zijn optreden de
gevoelens van een deel van het publiek
en van een deel van het orkest zou kwet
sen en dat dit de sfeer in het Concert
gebouw zou schaden. Later stelde het or
kest daarom de conditie, dat de tegen
Van Kempen gerezen grieven openlijk
moesten worden weerlegd. Met de ver
werping van de motie-Sa jet in de Am
sterdamse gemeenteraad en de warme
verdediging vari de boven alle twijfel van
partijdigheid verheven burgemeester
d'Ailly achtte het orkest deze conditie
vervuld. Het aanvaardde dus Van Kem
pen als dirigent.
Hadden w(j tegen Van Kempen willen
demonstreren, aldus het orkestbestuur.
dan hadden w(j dit Zaterdagavond wel
gedaan. Bovendien had het orkest al
enige repetities met Van Kempen mee
gemaakt. die vlot waren verlopen. Maar
Zondagmiddag bleek de sfeer voor ver
antwoord musiceren, als gevolg van het
rumoer in de zaal. afwezig en daarom
verlieten de musici het podium. Dit deze
verklaring van het orkest mag men de
conclusie trekken, dat de op relletjes be
luste minderheid met hun voetzoekers en
tionaal cultureel bézit hebben stukge-
■meten.
De orkestleden beklagen zich, dat zij
Zondag, toen de 62 orkestleden het po
dium hadden verlaten, van het Concert-,
gebouwbestuur slechts tien minuten tijd
kregen om zich op hun houding te be
raden en dat men zelfs die tien minuten
niet geheel heeft afgewacht alvorens het
concert af te gelasten. Zij beklagen zich
er ook over. dat zij bij alle besprekingen
over de kwestie-Van Kempen door het
Concertgebouw zijn genegeerd. Op die
grond hebben zij ook (naar onze mening
ten onrechte. Red.) verzuimd het Con
certgebouwbestuur mede te delen, dat zij
zouden weigeren te spelen als er herrie
ln de zaal zou komen.
Tot nu toe is er tussen het Concert
gebouwbestuur en de orkestleden nog
geen rechtstreeks contact geweest om tot
een oplossing van de gerezen moeilijk
heden te komen. Naar wij vernemen, zal
er wellicht vanavond een bespreking
worden gehoudén. die dan, naar men mag
hopen, kansen op een bevredigend ver
gelijk aan het licht kan brengen.
Pastoor veroordeeld omdat
hij kienavond organiseerde
De Maastrichtse rechtbank heeft een
pastoor veroordeeld tot 50 boete of
25 dagen hechtenis (els was S 100 ol 50
dagen hechtenis) wegens in het openbaar
gelegenheid bieden tot de beoefening van
hazardspel.
De pastoor had in het kader van *'jn
actie voor het bijeenbrengen van gelden
voor de kerkbouw een kienavond geor
ganiseerd. waarvoor hij van Burgem. en
Weth. verlof had gekregen op grond van
het argument, dat deze avond alleen toe-
Eankelijk was voor leden van de paro
chiale Katholieke Actie. De pastoor waa
n 1 van oordeel, dat allen, door het feit
vail Katholiek gedoopt lijn «n door het
wonen binnen de grenzen van de parochie,
lid waren van de buitenkerkelijke organl-
eatie der Katholieke Actie, zoalf die door
de Paus was erkend.
De politie, die het met deze opvatting
„let eens was. maakte proc^-verbaal op
tijdens de op 12 November gehouden klen-
evond waarbij bleek, dat ook enige perso
nen van bulten de parochie aanwezig
""'"rechtbank overwoog, dat het open
baar karakter van de aWd door de aan
wezigheid va npersonen bnlten de paro
chie ln leder geval vast «tond.
de overweging of de Katholieke Actie een
organlsati» in de zin der wet was
De pastoor zal van dit vonnis in hoger
beroep gaan.
ONGEVEER VIJF HONDERD kinderen
van Oostberlijnse scholen hebben
toelating verzocht tot scholen in de
westelijke sector, daar ze voor hun exa
men waren gezakt omdbt ze „onwillig
waren de communistische theorieën te
aanvaarden".
Een aantal oudere leerlingen, die in
Oost Berlijn geen vergunning kregen hun
eind-examen van de middelbare school
te doen. wegens hun onbevredigende
sociale houding" hebben reeds examen
gedaan in de westelijke sector en
zyn geslaagd.
Een onderzoek, onlangfe ingesteld door
Amerikaanse ambtenaren, heeft uitgewe
zen. dat het welslagen in Oostduitse
scholen meer afhangt van de politieke
houding van de leerlingen dan van hun
kennis. Ip een van de middelbare Scho
len in de Sowjet-zone bevonden de
ambtenaren, dat niet minder dan veertig
procent van de oudere leerlingen zelfs
geen toestemming kregen examen te doen
daar ze „sociaal-politiek zwak stonden".
Het is echter aan twijfel onderhevig of
kinderen uit de Sowjet-zone in of in de
nabijheid van Berlijn een oplossing van
de moeilijkheid kunnen zoeken door
scholen in de westelijke sector te bezoe
ken. Een nieuwe wet in Oost-Duitsland
verplicht n.l. Oostduitse kinderen scholen
in de Oostduitse Republiek te bezoeken.
Ondertussen hebben leerlingen, uit
Oost Duitsland, die een toevlucht hebben
gezocht in West Berlijn, de bevindingen
van de Amerikaanse enquête-commissie
bevestigd. Ze verklaarden dat de exa
mens, voornamelijk voor de oudere leer
lingen. „geladen waren met politiek".
Een leerling uit Halle in Saksen vertelde,
dat twee derde van alle vragen, welke
hem bij zijn laatste examen waren ge
steld, in verband stonden met commu
nistische propagandaleuzen. Enkele van
de vragen, welke hem was voorgelegd,
luidden: „Waarom is de Sow jet Unie de
beste vriend van het Duitse volk?'
Waarom is de Oder-Neisse linie (de na
oorlogse grens tussen Oost-Duitsland en
Polen, welke de Westerse geallieerden
niet als definitief beschouwen) van zo
groot belang voor de vrede in Europa?'
Wat kan de Duitse jeugd van de Sowjet
Unie leren om met nog meer succes
voor de vrede te kunnen strijden?" „Be
schrijf het leven van Josef Stalin en zijn
betekenis voor Duitsland". „Beschrijf de
betekenis van de wereldvrede en van de
opmars van de jeugd naar Berlijn op
Pinksteren 1950". „Noem de titels van
werken en de namen van schrijvers, die
onze arbeidsheldenhulde hebben ge
bracht". „Zeg uw mening over onze pro
gressieve letterkunde".
Voornaamste vak: politiek
Berichten uit verscheidene Oostduitse
steden wijzen er op, dat leerkrachten al
daar de leerlingen berispen wanneer ze
niet tot de communistische „Jonge Pio
niers" (voor kinderen van 6 tot 14 jaar)
of de „Vrije Duitse Jeugd" (van 14- tot
25-jarigen) behoren.
In elk klasselokaal moeten foto s van
Stalin en de president van Oost-Duits-
land, Wilhelm Pieck, worden opgehan
gen. Schoolkinderen worden vellicht
leuzen te ontwerpen „om de ■t^d Y*®
de regering voor nationale eenheid en te
gen de AmeriAanse oorlogsplannen te
heDe ve° bolsjSewiking van het schoolstel
sel heeft zich zelfs uitgebreid tot de mu
zieklessen. Oude Duitse volksliederen zijn
vervangen door nieuwe „progressieve lie-
dStudenten In de schone kunsten krijgen
ondracht „progressieve onderwerpen te
kiezenJonge acteurs worden er op ge
drild rollen van „arbeidshelden" of ande-
kV&ï" de Oostduit-
se Socialistische Eenheidspartij, die on
der communistische invloed staat, een
vijftien punten tellend programma aan
om „progressieve onderwijsmethoden in
te voeren op de universiteiten in de Sow
jet zone". Daarin werd' er bij de studen
ten op aangedrongen ..hun maatschappe
lijke verplichtingen handig te combineren
met hun studie". De Oostduitse minister
van Onderwijs is reeds bezig maatregelen
af te kondigeft in overeenstemming met
dat programma. Hierbij wordt o.a. de
hoofden van de universiteiten opgedra
gen de studie van sociale wetenschappen
verplicht te stellen. De Russische rege
ring heeft bovendien een groot aantal
tolken aangenomen, die tot taak hebben
gekregen op regeringskosten #meer Rus
sische schoolboeken en werken ten ge-
bruike van studenten in het Duits te ver
talen.
/"'EORGE WHITING, de boxing reporter
van de ..Evening Standard" heeft een
portretje getekend van de nauwelijks
meerderjarige Engelse kleurling, die
niettegenstaande zijn jeugd al een frap
pante staat van dienst heeft. „Als een
Turpin-fan. die henj van amateur tot pro
fessional heeft gadegeslagen, sinds hij
acht jaar geleden begon te boksen."
schrijft Whiting, „ben ik niet onbevoor
oordeeld maar toch beschouw Ik hem als
de beste allround bokser, die er op het
ogenblik in Engeland te vinden is en
één van de weinigen, die ln staat zijn in
de internationale ring ons prestige hoog
te houden."
Turpin is van het goede hout gesneden
Zijn vader, die stierf toen Randolph negen
maanden oud was. was een dappere strij
der in de eerste wereldoorlog Zijn oudste
broer, ex-kampioen Dick vocht met Mont
gomery's woestijnratten van El Alamein
naar Berlijn. Zijn andere broer Jackie
ook een bokser in het vedergewicht
diende bij de marine in de Pacific, in
Birma en op de Russische convoyroute
De zpsters Joan en Kathleen waren in de
W A.A F en Randolph zelf diende in de
Royal Navy.
Als amateur verloor Turpin maar twee
keer. hij was drie keer nationaal lunior-
kamploen. twee keer senior-kampioen en
brak alle records door in één seizoen de
iunior- en seniortitels te winnen.
Randolph werd vorig jaar October
middengewichtkampioen van Engeland
door zijn overwinning op Albert Finch
Het was eigenlijk een soort wraakneming
omdat Finch de titel had afgekaapt van
z'n broer Dick. Met alle respect voor de
overwinning, schrijft Whiting, was het
niet de oude Finch, die knock out ging,
maar een Fin?h. die door zwaar aftrainen
veel van z'n goede sappen was kwijt
geraakt. Ik denk liever aan de manier
waarop hij pas meerderjarig gewor
den in de achtste ronde Delannoit
knoek out sloeg en Tommy Yaroez. de
overwinnaar van Dave Sands, mag blij
zijn. dat hij tn de achtste ronde van z'n
gevecht tegen Turpin in Londen gedis
kwalificeerd werd, want dat bespaarde
De ..fighting Turpin brothers" van
links naar rechts Randolph, de Britse
middengewicht' kampioen en tegenstander
van Luc van Dam. de vedergewicht
Jackie en Dick, ex-woestijnrat en ex-
middengewichtkamploen. RechtsRan
dolph slaat Albert Finch knock out
tn hun titelgevecht.
hem een afstraffing en misschien wel een
knock out.
Dat is Randolph Turpin. de toekomstige
tegenstander van Luc van Dam. wiens
merites te veel bekend zijn om er nu uit
voerig bij stil te staan De datum van het
gevecht, evenmin als de plaats waar het
gehouden zal worden, zijn nog niet be
kend. Maar naar alle waarschijnlijkheid
zal het wel Londen worden.
Driemaal is scheepsrecht
W/"ij wisten het al zo half en half en in
den huize Van Dam 'wist men het
officieus, maar nu weten we het offi
cieel, dat Luc van Dam tegen Randolph
Turpin mag boksen om de Europese titel
in het middengewicht. De ACAB heeft
het toegestaan, de Nederlandse Boksbond
heeft er bericht van ontvangen, zodat ver-
gissingen zoals destijds met die zogenaam
de halve finale legen Janilli nu wel uit
gesloten zullen zijn.
Er Is heel wat gebeurd voordat het "zo
ver was. De Nederlandse Boksbond heeft
er voor op z'n grondvesten getrild en Vil-
lemain kroop achter z'n vet weg om maar
niet tegen die Turpin te moeten boksen.
De één traag, de ander graag. De ander is
Luc van Dam, die al eerder met dat bijl
tje heeft gehakt. Z'n eerste poging om
Europees kampioen te worden mislukte ln
de oorlog tegen Besselmann. De tweede
keer dat hij strandde was tegen Delannoit
WOENSDAG 31 JANUARI 1951'
In prussel. Nu gaat Luc het voor de derde
keer proberen en omdat volgens een goed
vaderlands gezegde driekeer scheepsrecht
is, wensen wij onze landgenoot deze keer
alle goeds
De foto en de val
van Andersen
TN Noorwegen is dé opwinding over de
1 val van Andersen groter dan in Ne
derland. ook al verspeelde Van .der Voort
de kans om Europees kampioen te wor
den Men krilgt uit alles, wat men er over
leest de indruk, dat de organisatoren van
de Europese kampioenschappen maar al te
blij waren het blitzlicht van de fotograaf
er bij te kunnen slepen om Andersen de
titel te geven van Europees kampioen
Wij vinden eerlijk gezegd, dit geharre
war 'n beetje onsmakelijk. En bovendien:
waarom al die drukte? Zou Van der Voort
zich werkelijk gelukkig hebben gevoeld
met een titel, die hem. voor zijn geweten,
niet toekwam?
Wat u nop interesseert
Voorts Is Dauthullle. die op een hair na
geen wereldkampioen werd. in Frank
rijk teruggekeerd Na de dood van Cerdan
is Dauthuille de lieveling geworden van
het Franse publiek. Hij heeft, zoals Robin-
Son. een Europees tournee op z'n proRram-
ma vijf wedstrijden in één maand Voor
z'n éerste wedstrijd, op 12 Februari in
het Palais des Sports te Parijs, had hij
de keus tussen Jean Stock. Claude Ritter.
Bobby Dawson. Kid Marcel en Jean Wal-
zack. Hij koos de laatste omdat deze de
beste prestatie heeft geleverd tegen
Robinson.
Geschil over het verzekeren
van slachtvee
In de zitting van de Hoge Raad is
Dinsdag aan de orde geweest de zaak
van een slager uit Zwolle, die door de
economische politierechter aldaar was
veroordeeld tot een gulden tapete, subs.
1 dag hechtenis, omdat hij zijn slacht
vee had verzekerd bij een plaatselijk
verzekeringsfonds. Hierdoor handelde hij
in strijd met een verordening, welke
voorschrijft dat de verzekering moet ge
schieden bij het Centraal Bureau Slacht-
verzekering. De advocaat-generaal zal op
13 Februari a.s. conclusie nemen in deze
zaak.
De hierdoor bedoelde verordening
stamt uit de bezettingstijd. Nu de distri
butie is opgeheven willen de Zwolse sla
gers hun vee weer bij hun eigen ver
zekeringsfonds verzekeren. De premies
zijn daar aanzienlijk lager dan bij het
centraal bureau.
Ploegwedstrijden in Ierland
In Ierland zullen 14 Februari interna
tionale ploegwedstrijden voor jonge boe
ren worden gehouden, waaraan ook Ne
derlanders zullen deelnemen.
Deze Nederlandse déelnemers zijn: A.
C. Stehouwer. Rozenburg; G J. de Jager.
Werkendam; P. Louwerse, Bleiswijk; J.
Kranenburg, Halfweg: J. Tilma. Gronin
gen; J. Kuiper. Nieuwe Niedorp; M. T.
Bos. Groenekan; W Floor, Maartensdijk
en N. H. Rensink. Zoetermeer.
Zes personen nemen deel aan de trac
tor-sectie en drie aan de paardensectie.
De heer A. Hartman, van het centraal
comité voor uitwisseling van jonge boe
ren en tuinders, dat de Nederlandse
deelneming organiseert, zal de reis naar
Ierland meemaken.
De Tijgerhaai te Lissabon. De Neder
landse onderzeeboot Tijgerhaai- ls. op weg
naar Curacao. Maandagavond te Lissabon
aangekomen. De officieren waren vandaag
aan een diner de gasten van de Nederlandse
legatie te Lissabon.
DlllVENKRONIEK
(Van een .speciale medewerker).
Het Finse m.s. Finntrader, een schip van varen. Het schip aan de Parkkade te
6300 tongebouwd bjj de Scheepswerf Rotterdam.
De Hoop te Lobith heeft thans proefge-
De heer C. Koere In hel
dorp 't Joppe (Gorsel)
heeft, naar de Volkskrant
vertelt, een apparaat uitge
vonden. waarbij een nor
male witte waa In
minuten kan worden „ge
daan". Gebruik ervan kolt
bovendien minder seep
en minder moeite. De waa
wordt b« dit machientje,
dat op een fietspomp ge
lijkt. niet meer door bet
zeepsop geslagen, ****1 ,n
een gewone wasmachine,
maar bet werkt Juist
andersom: de zeepsop
wordt door het wasgoed
gejaagd.
Ia de „fietspomp" be
vindt zich namelijk samen
geperste lucht. Het appa-
raat wordt ln de wasketel
gezet, waarna men de lucht
onder het wasgoed laat
ontsnappen. Het water gaat
schuimen en de fijn» zeep
belletjes dringen tot to
fijnste vezel waardoor bin
nen enkele minuten al bet
vuil ls opgelost.
„Koers, d'n uutvinder.
zoals de mensen in de
buurt de heer Koera noe
men, ie op het Idee geko
men toen zijn dochtertje
aan het bellen blazen waa
met een pijpje macaroni.
Hij ging eens nader bekij
ken hoe een gewone was
machine werkt en vond. dat
•het goed door «1 d.t hoon
weer trekken er n et
beter op werd. Bi) «U»
proefnemingen ging nu er
van tilt. dat het waaeen to
weinig mogelijk Inspanning
en tijd moeat koeten, dat.
het apparaat financiaelbto-
nen ieders bereik moast
liggen en dat men er ook
het fijne goed. zoals gordij
nen, mee moest ku°n®H
wassen. Vervolgens nam hij
een fietspomp en ging daar
mee tot schrik van zijn
vrouw ln het zeepwater
knoeien. Het principe van
de fietspomp is geheel m
de nieuw# uitvinding be
waard gebleven.
lutie, die veroordeling van commu
nistisch China als aggressor behelst, in
de politieke commissie der Ver. Naties
zal worden aangenomen, is in de laatste
dagen aanmerkelijk toegenomen. Van de
zestig leden-staten der V.N- hebben er
reeds 34 aangekondigd vóór het Ameri
kaanse voorstel te zullen stemmen. Wel
iswaar zijn hierbij inbegrepen de landen,
die alleen het eenste deel van de resolutie
(verpordeling wegens aggressie) en niet
het tweede deel (toepassing van sancties)
steunen, maar het feit van de veroor
deling blijft primair en de consequenties,
die daar eventueel uit getrokken moeten
worden, kunnen ook later nog aan de
orde worden gesteld. Volgens de Indiase
afgevaardigde. Sir Benegal Rau, zal
China een veroordeling als aggressor op
vatten als een definitief sluiten van de
deur der conferentie
kamer. Een en ander
komt dus hier op
neer, dat de kans op
een vreedzame rege-
ling van het Ko
reaanse conflict weer ln sterke mate ge
slonken is.
Overigens heeft de politieke commissie
in deze niet het laatste woord. Een be
sluit van dit lichaam moet door de Al
gemene Vergadering worden bekrachtigd
roet tweederde meerderheid. Er kan due
nog van alles gebeuren.
HET MENINGSVERSCHIL tussen En
geland en de Verenigde Staten over
de politiek in het Verre Oosten ls Inmid
dels nog geenszins opgeheven. Engeland
is weliswaar, zo goed als de Amerikanen,
de mening toegedaan dat China zich aan
aggressie in Korea heeft schuldig ge
maakt, maar het wenst (met het oog op
de eventuele consequenties) die mening
niet officieel uit te spreken, zolang niet
alle mogelijkheden tot het verkrijgen van
een vreedzame oplossing zijn uitgeput
De laatste nota van de regering te Peking
bewijst volgens Londen, dat de Chinezen
in principe bereid zijn tot onderhandelen,
mits zij op de een of andere manier de
zekerheid verkrijgen, dat de Westelijke
mogendheden In Azië geen imperialisti
sche doelstellingen meer nastreven. Het
ls volgens Londen een zaak van gezonde
diplomatie te blijven streven naar een
vreedtam. regeling der geich Uej, door
de Chinezen de verlangde zekerheid te
venohaffen, ronder echter het «™den
en de autoriteit van de Verenigde Nati„
geweld aan te doen.
Daarbij komt, dat men zich te Londen
verontrust afvraagt of de Verenigde Na
ties niet op het punt staan door een ver
oordeling van China hun gezag te grab
bel te gooien. ..Het is. schrijft dq Man
chester Guardian, niet de eerste
keer dat een wereldorganisatie van sta
ten met aggressie te maken krijgt. In 1933
veroordeelde de Volkenbond Japan, maar
nam. afgezien van een berisping, geen
maatregelen. Daarmee was niemand ge
baat. In 1935 Veroordeelde de Volkenbond
Italië en nam halfslachtige maatregelen
tegen de aggressor. Dit leidde tot het ont
staan van de „as RomeBerlijn" en dreef
de wereld naar oorlog. Elk optreden, dat
zonder effect bleef en niét steunde op
macht, bleek gevaarlijk te zijn." Het blad
vraagt zich dan verder af wat de bedoe
ling is van de huidige Amerikaanse reso
lutie tegen China. Sen herhaling van het
fiasco, dat de Volken
bond in 1933 tegen
over Japan leed? Of
veroordeling gevolgd
door strafmaatrege
len? In dat verband
citeert de M..G de Amerikaanse journa
list Walter Lippmann. die dezer dagen
schreef:
„Onder het Amerikaanse publiek
leeft de vage overtuiging, dat wanneer
maar voldoende landen een resolutie
ondertekenen, er In Korea thans nog
onzichtbare legioenen te voorschijn zul
len springen, teneinde de getalsterkte
van onze troepen op peil te brengen".
„Waar," vrfeagt de Manchester Guar
dian, „moeten die legioenen vandaan ko
men? Zouden zij onttrokken moeten wor
den aan het Europese front?"
Britse tegenzin tegen de Amerikaanse
„krachtpolitlek" in het Verre Oosten. En
geland is waarlijk niet van plan tegen
over de communistische druk te capitu
leren. Het Britse defensieprogram, dat
Attlêe zojuist in het Lagerhuis heeft aan
gekondigd. laat hieromtrent geen twijfel
bestaan. Maar Londen voelt er niets voor
de krachten van het Westen te versnip
peren door een onvruchtbare oorlog met
China te beginnen. Een oorlog, die Jiet
front in Europa aanmerkelijk gou ver
zwakken, die de Aziatische en Arabische
landen tegen het Westen in het harnas
zou jagen en welks resultaat, ook wan
neer hij niet zou uitgroeien tot een we
reldoorlog. uiterst twijfelachtig zou zijn.
„TTOEWEL duivenkweek op zichzelf
-■-1 nog steeds een geheim blijft en wij
soms uit minder goede vliegers de beste
jongen kweken, mogen wij tpch over
tuigd zijn, dat dit enkel en alleen vol
te houden is met deugdelijke stam. waar
onder de kampioenvliegers wel ni t al
tijd de kampioenkwekers gijn. doch
welke laatste dan toch in algemene regel
aan te treffen zijn onder de broers of
zusters van de overwinnaars op de prijs
kampen." (Magister in „De Duivenbode")
Ik geloof niet dat er veel ervaren lief
hebbers zijn, die deze opvatting willen
bestrijden.
Wie geen sukkelaar wil blijven moet er
voor zorgen, dat hij rasduiven in zijn
bezit krijgt. Hij moet die duiven beproe
ven en met de beste vliegers (en de
broers en zusters er van) gaan kweken.
„De goei' op mekaar en de rest komt
vanzelf." Het prihcipe is doodeenvoudig.
De beste doffer, d.w.z. de doffer die op
de vluchten het bewijs levert de slimste,
de rapste en de sterkste te zijn, samen-
zetten met de dito duivin. Maar nu ko
men de moeilijkheden.
Kiezen wij als voorbeeld een hok van
twintig duiven dan zal bij nadere ken
nismaking blijken dat. op 1 Februari,
dit aaptal vogels voor bijna de helft be
staat uit Jaarlingen (broed van het af
gelopen jaar). Verder uit vier of vijf
tweejarigen en enkele veteranen.
En nu is het volstrekt geen uitgemaak
te zaak welke de beste doffer of duivin
is. Om een duif op zijn (of haar) capa
citeiten en kwaliteiten als vliegvogel te
kunnen beoordelen, moet ge er minstens
twee (nog liever drie) seizoenen mee
gevlogen hebben.
In het jaar van haar geboorte wordt
de duif maar alleen opgeleerd. Op een
leeftijd van twee, drie maanden gaat ze
de mand in. Jongen van het eerste en
tweede broed gemiddeld een keer of zes.
Er zijn twee categorieën liefhebbers
wat hun spel met de jonge duiven be
treft. Er zijn er die zich tevreden stellen
met een voorzichtige africhting tot twee
honderd a tweehonderdvijftig km.
En er zijn er die al direct het onder
ste uit de kan willen hebben. Déze laat
ste beginnen te kweken in de maand
December. Om vroege, flink uitgegroeide
jonge vogels te hebben tegen de tijd dat
de prijskampen met de piepers een aan
vang nemen. Die jongen van een maand
of vier vijf laten ze dan nestelen om er
de nodige ambitie en hokvastheid ln te
krijgen. En ze gaan er mee spelen, niet
om de keizer zijn baard, maar met de
bedoeling er geld mee te winnen.
In de streek van Waremme bijvoor
beeld zijn de jongeduiven-vluchten het
hoogtepunt van het seizoen.
Dat is het echte vitessespel, waarbij
allerlei trucs worden toegepast om de
vogels aan te hitsen en scherp te zetten.
Onnodig te zeggen dat deze manier van
doen niet bevorderlijk is voor de nor
male ontwikkeling der jonge duif in het
jaar van haar geboorte. Degenen die in
dit spel hun vermaak vinden, moeten
alle jaren „nieuwe elementen" hebben.
Als jaarlingen acht men ze versleten of
voorlopig uitgewerkt. Niettemin houdt
men, bij de selectie, die vogels aan, die
de meeste en vroegste prijzen gewonnen
hebben. Meen niet dat het sléchts een
onbeduidende minderheid is, die aldus te
werk gaat.
Maar gelukkig denken de meeste lief
hebbers er toch anders over. Voor hen
komen de prestaties der piepers er min
der op aan. De ervaring leert immers dat
ontelbare hardvliegende jonge duiven
als jaarlingen en tweejarigen door hun
minder hard van stapel lopende mede
dingers worden voorbijgestreefd. Toch
is er ook op het spel der jaarlingen nog
niet veel staat te maken Eerst in haar
derde levensjaar is de duif als volgroeid
en in het volle bezit van haar vermo
gens te beschouwen. Jonge duiven en
jaarlingen kunnen cracks zijn ln de dop.
Het kunnen ook luiaards en lomperiken
zijn. Wij weten nog niet wat het worden
zal. Uit dit alles blijkt wel. dat het ant
woord op de vraag welke doffer en
welke duivin de beste vliegers (zullen)
zijn, niet zo gemakkelijk is. Ervaren
liefhebbers nemen zo min mogelijk risico
en kweken alleen van duiven, die reeds
enige jaren zijn gebleken hun boontjes
waard te zijn. Dat zijn de veteranen van
vele slagvelden. Vogels van in de regel
vier en vijf jaar en soms nog veel ouder.
En de jonge liefhebbers? Die laten zich
door onontwikkelde, dikwijls in 'tgehéel
niet voor hun taak berekende
„kronijkers" wijs maken dat ge vooral
duiven moet kweken „uit jonge krach
ten". Alsof jeugdige kracht en jeugdig
vuur erfelijk zouden zijnWat is
jeugd?
Het is een phase in de ontwikkelings
gang van al wat sterfelijk is. die via de
ouderdom naar een onafwendbare dood
voert Niet jeugd en ouderdom zijn erfe
lijk maar de levenscyclus in haar geheel.
Kweekt van „de goei'en weest voor
zichtig met de „jonge krachten".
Als er niet zoveel jonge krachten wa
ren, waren er in onze lief
zoveel sukkelaars!
liefhebberij niet
Harold Stassen, een der leiders van de
Amerikaanse republikeinse partij en pre
sident van de universiteit van Pittsburgh,
verklaarde Maandagavond n i e t te menen
dat het Kremlin „de krankzinnige stap
zou doen om het op een oorloe te laten
aankomen." „Doch ik geloof wel", ver
volgde hij. ..dat de wereld nog jaren van
spanningen en door de communisten ver
oorzaakte incidenten te wachten staan."
..Zouden de Sowjets qp een oorlog aan
sturen. dan zouden zij zich achter het
ijzeren gordijn tegenover een tegen-revo
lutie zien gesteld, die zou worden aange
sticht door de verschillende nationaliteiten
in de Sowjet-Unie". aldus Stassen
lp antwoord op vragen verklaarde Stas
sen. die zo juist is teruggekeerd van een
reis om de wereld, nog: ..Het communis
tische China zal niet met het Kremlin
breken; Mao Tse Toeng heeft reeds sinds
1927 de richtlijnen van Moskou volkomen
gevolgd.
Frankrijk zal Indo-China niet verliezen,
tenzij de communisten in groten getale in
de strijd in dat^gebied gaan ingrijpen.
Indien Stalin zou komen te overlijden,
zouden ziln bevoegdheden zonder omslag
worden overgedragen aan een nieuwe dic
tator".
(WOENSDAG 31 JANUARI 1951
EERSTE BLAD - PAGINA 3
Qemeentelijk Bureau voor Handels en Industriebelangen" is de offi-
ciële titel; en men denkt aan de behandeling van slechts zwaar
wichtige industriële economische en financiële vraagstukken en proble
men Qp een ietwat abstracte theoretische wijze die, als het werk van een
economisch-technologische dienst elders in den lande, voor Amsterdam
de grote richtlijnen moet vaststellen voor de zo nodige industrialisatie.
En inderdaad occJUpeert de leiding van deze Amsterdamse gemeente
lijke instantie zich bij herhaling met bemiddelingspogingen om een
nieuwe industrie te steunen bij het zoeken van nog 7 millioen kapitaal
of haar een bouwrijp terrein van 5 ha op de juiste plaats te ver
schaffen.
Maar eigenlijk en in feite is deze Amsterdamse instantie uitgegroeid
tot een soort veredelde „Waterklerk" dat wondere Manusje van Alles
die in de havens, als representant van de cargadoor, de vreemde kapitein
in alles, maar dan ook in alles, wat van node zou kunnen zijn ten dienste
gtaat.
nieuwe arbeidskrachten naar de hoofdatad
trekt; specialisten en industriekader trek
ken uit alle delen van Nederland naar
Amsterdam; de taak om al deze nieuwe
werkers huia en onderdak te bezorgen, la
een van de moellljkete opdrachten der
hoofdstedelijke overheid. Want uit de op
gaven voor huizenrull blijkt, dat b.v. de
trek RotterdamAmsterdam vijf. keer zo
groot ia ala die in omgekeerde richting;
het Amaterdamae huizenbouwprogramma
vormt een van de belangrijkete facetten
in het totaal der Amsterdamse industriali
satie-inspanning.
dingindustrie met 20 der industriële
werkers (in deze industrie
Het industrialiseren van Amsterdam
betekent niet alleen het verschaffen van
terreinen of het bemiddelen bij kapi
taalsbehoefte. Het betekent ook: dat een
buitenlandse drankenlnduatrie. die hier
een continentale fabriek wil oprichten,
eerst geholpen wordt met een verbinding,
die de grondstoffen, die men eigenlijk uit
het buitenland wilde invoeren, hier te
lande kan produceren. Waarna de nieuwe
cliënt in contact wordt gebracht met weer
een andere Amsterdamse Industrie die*
toevallig juist in de allerlaatste tijd. de
bijzondere verpakkingavaten vervaardigt,
die nodig zijn om de bedoelde grondstof
nu ook over geheel Europa te kunnen
exporteren. Het betekent: kamera zoeken
voor Amerikaanse industriëlen en een
goede huisdokter opzoeken, die voldoende
Frans spreekt: het betekent, wil men zijn
taak goed verstaan, wil men metterdaad
resultaten bereiken, in alles ten dienste
staan aan de Amsterdamse, de Neder
landse of de buitenlandse ondernemer, die
ln welk opzicht ook, op welk gebied ook,
problemen heeft, die samenhangen met de
vestiging van zijn bedrijf in de hoofdstad.
De jongste geschiedenis bewijst ten volle,
dst Amsterdam in haar poging tot in
dustrialiseren meer dan geslaagd is: het
ls vaak het „kleine werk" wat hierbij de
^oorslag heeft gegeven.
Opvallende ontwikkeling
Van het totafl van Amsterdams Inwo
ners werkt slechts de helft. Van deze
helft is op dit ogenblik, in deze 6tad van
handel, kunst, scheepvaart en wetenschap,
bijkans 43 werkzaam in de industrie
Wat bi) dese stand van zaken echter het
allermeest treft, is het feit. dat terwijl
twintig jaar geleden dit percentage voor
het rijk 38.8 en voor de atad Amsterdam.
38.9 was, b|) alle streven naar industria
lisatie tp grote achaal. tenslotte dlferesul-
taat Is bereikt, dat het iandelUk percen
ter gedaald la tot 37, terwijl juist in de
hoofdstad de pogingen tot practische in
dustrialisatie tot resultaat hebben gehad,
dat dit percentage daar op het ogenblik
de 43 nadert
Van deze circa 150.000 Amsterdammers
120 000 mannen en 30 000 vrouwen
werkt bijna een derde, in de metaalin
dustrie die. wat haar industriële betekenis
betreft, inderdaad op de eerste plaats
tweede plas
met 20»/.
werken 65*A
^rouwen, het hoogste percentage in enige
nijverheid), dan volgt de bouwnijverheid,
de voedings- en genotmiddelenindustrie,
de chemische nijverheid, houtbewerking
•n grafische industrie,
a De laatste jaren en maanden vertonen
'twee bedrijfstakken de sterkste groei: die
der metaalnijverheid, die sedert 1930 met
58'is gestegen en de chemischt industrie
die een stijging van niet minder dan 61*/*
vertoont. Merkwaardig is. dat in twee
decennia de textielindustrie dat be
tekent in feite de kledingindustrie
slechts met 10* vooruitging; maar aan
gezien deze cijfers slechts betrekking
hebben op het aantal wefkkrachten. blijkt
hieruit natuurlijk niet de totale economi
sche en financiële groei van de nijver
heid, die in werkelijkheid, door stijging van
de arbeidsproductiviteit, van de mecha
nisering en dus van de kapitaalsinveste
ring, veel groter la geweest. Een indruk
hiervan krijgt men wanneer men ziet, dat
in twintig jaar tijds het electricitelts-
verbrulk ln Amsterdam verdrievoudigd ia!
Amsterdam industrialiseert
Amsterdam Industrialiseert t In deze
ontwikkeling kan men enkele merkwaar
dige tendenties ontdekken, die een indruk
geven van de wijze waarop in de practijk.
het industrieel potentieel van een grote
•tad in deze tijden groeit. Vestiging van
nieuwe, grote bedrijven van andere stre
ken in Nederland, komt slechts in be
scheiden mate voor. Nieuwe ondernemin
gen, zoals die in de oorlogsjaren en de
tijd onmiddellijk daarna, in vele streken
van ons land als paddestoelen uit de
grond rezen, maar vaak snel ala schimmels
w®®f vergingen, ondernemingen, die geen
reële basis in het Nederlands technische
/jennen of kunnen hebben, kreeg Amater-
<parn er. gelukkig, slechts zeer weinig bij.
Mei zijn er. uit Amsterdamse industriële
kringen, nieuwe bedrijven ontstaan, vaak
gebaseerd op nieuwe technieken, die de
veelzijdigheid der Amsterdamse industrie
komen vergroten.
Als voorbeeld noemen wij een bedrijf,
dat kleine kunstharsproducten rietjes,
spiraalbanden e.d. èn hulpstukken voor de
radio-industrie vervaardigt. Een be
trekkelijk jonge transferdrukkerij, die in
de oorlog de kans kreeg haar techniek
te volmaken, is ln de laatste tijd uitge
groeid tot een van de grootste internatio
nale leveranciers van transfers voor de
keramische industrie; terwijl de Engelse
transferindustrie vroeger Nederland en
Europa voorzag van transfers voor deco
ratie vaq porselein en aardewerk, levert
Amsterdam op het ogenblik deze transfers
"Ha aan Wedgewood
De anelpersenfabriek, die de hoofdatad
h«zit. heeft zich aanzienlijk uitgebreid;
4l?.,uikerindustrie heett Jn allerlaatste
tijd de fabricage van chemische producten,
kunstharsen, die in plaats van kool, voor
ontharding. en ontkleuring van vloei
stoffen worden gebruikt, ter hand ge
nomen; slijpschijven voor de diamant
industrie worden sinds kort in Amsterdam
vervaardigd en zelfs Israël behoort hier
tot de afnemers.
Zo vormt het grote special» arbeida-
reservoir, dat de werkende Amsterdamse
havolking biedt, een krachtige trekpleister
voor steeds nieuwe, steeds meer industri
al® ondernemingen. Daarnaast, staat het
feit. dat deze .ndustriële expansie gestaag
Buitenlandse vestigingen
Een merkwaardige en belangrijke ten
dentie is de laatste tijd de vestiging van
buitenlandse, veelal Amerikaanse in
dustriële belangen in de hoofdstad. Som
tijds gaat het hier om het oprichten van
nieuwe dochterondernemingen: ander
zijds krijgen bestaande Vertegenwoordi
gingen productierechten, waarop een in
dustrie gevestigd wordt, die na kortere
of langere tijd niet alleen de binnenlandse
markt maar evenzeer het buitenland gaat
bedienen. En in de laatste tijd is het aan
tal dezer bijzondere nieuwe industrieën
zaehtkens aan, zeer belangrijk gestegen.
Dat het met de vestiging van Ameri
kaanse dochterondernemingen of deel
neming van Amerikaanse zijde ln
gemengde bedrijven niet »o hard gaat als
men wel zou willen, is iets, dat ook elders
in Nederland vaak blijkt. Ondanks de
vergemakkelijking van de overmakings-
modaliteiten voor hier te lande op
Amerikaanse investeringen verdiende ren
ten en afschrijvingen zijn er bij de uit
voering van zulke plannen steeds bijzon
dere bezwaren te overwinnen. In de
eerste plaats is er het feit, dat Nederland
slechts een zeer kleine binnenlandse markt
biedt, waardoor b.v. Frankrijk als Euro
pees vestigingscentrum voor Amerikaanse
industriebelangen veelal in een voordeli
ger positie verkeert, terwijl anderzijds de
lust tot directe investering van Ameri
kaans kapitaal in West Europa door de
oorlogsangst niet bepaald wordt be
vorderd.
Desondanks gelukt het Amster
dam gestaag nieuwe vreemde in
dustrievestigingen tot zich te trek
ken; de voordelen van het Amster
damse industriële klimaat zijn
blijkbaar groot genoeg om alle te
genwerkende factoren te overwin
nen. Voorbeelden van diergelijke
industriële vestigingen vindt men
0.m. bij de reken- en bureauma
chine-industrie en bij de cosmeti
sche industrie. Bullatec, Monroe en
1.B.M. (de fabrieksgebouwen der
eersten bevinden zich op de ter
reinen achter het Luchtvaartlabo
ratorium) groeien zienderogen en
zijn allen bezig met fabrieksuit-
breidingen. Engelse en Franse cos
metische en specialiteitenconcerns
beginnen met de productie in Am
sterdam. Hierbij is, zoals gezegd,
niet alleen de binnenlandse markt
van betekenis, maar hierbij ligt het
in de bedoeling, dat juist de uit
voer een belangrijke factor zal zijn.
Daarbij spelen natuurlijk verhou
dingen op het gebied der handels
verdragen een belangrijke rol.
Vestigings plaatsen
Amsterdam Industrialiseert I Bij de
reeds lanf geleden feplande stadsuitbrei
ding heeft men aan de behoeften van de
Industrie een belangrijke plaats ingeruimd.
In de practijk gaat het hierbij om een
drietal ter'reingroepen. die aan grote, mid
delgrote en kleinere industriële onder
nemingen, bouwrijpe terreinen aan land
en waterwegen bieden. In de eerste plaats
zijn er de ruime gebieden rond de Wes
telijks havens, in de onmiddellijke nabij
heid van da nieuwe grote electriache
centrale (waardoor stroomlevering vanuit
deze centrale practisch mogelijk wordt).
De tweede groep bevindt zich achter het
Luchtvaartlaboratorium aan de Sloterweg
terwijl als derde terreingroep een opper
vlakte van circa 20 ha. aan de Amatel,
even voorbij de Omval, waar de nieuwe
weg Utrecht—Amsterdam de hoofdatad
binnenkomt, bouwrijp wordt gemaakt.
De aantrekkelijkheid van Amsterdam
als vestigingsplaats voor de industrie
wordt mede door deze bijzondere over
heidsmaatregelen bepaald. Van groter in
vloed echter Is en blijft het feit, dat da
kwaliteit der Amsterdamse industrie
arbeiders voor al die ondernemingen, die
aan hun machines ervaren, industrieel
voelende en denkende arbeiders nodig
hebben. een kwalitatief hoogstaand
arbeidskrachtenreaervoir garandeert,
waaruit oude en nieuwe ondernemingen
kunnen putten.
De Firestone Tire and Rubber Co heeft
bekendgemaakt, dat zij het doel bereikt
heeft, waar de bandenmakera reeda meer
dan een halve eeuw naar streven: de ver
vaardiging van de eerste band, bestand
tegen lekken en zonder binnenband.
Bezoekers van het plaatsje Scarborough (Yorkshire) in Engeland zullen deze
zomer getuigen kunnen z\jn van een treffen tussen miniatuur oorlogsschepen
die de slag bij de Rio Plata tussen de Engelse kruisers „Ajax" en „Achilles" tegen
het Duitse Vestzakslagschip „Graf Spee" hebben geleverd, welke eindigde met de
ondergang won de „Graf Spee". Hierboven enige van de scheepsmodellen, welke bü
de miniatuurslag gebruikt zullen worden: rechts de „Graf Spee"; links de kruisers
„Ajax" en Achillesmet daartussen het passagiersschip „Asturias". De modellen
Zijn uitgerust met electromotoren, welke hen een snelheid van ongeveer
zes km per uur geven.
Een veranderlnr in de geestesgesteldheid
van vele leiders van bedrijven in ons land,
nauwere betrekkingen tussen deze leiders
en hun werkers, een grotere prikkel voor
het vinden en gebruiken vzn arbeidskrach
ten en een vereenvoudiging van de werk
wijze, dit zijn. kort zamengevat. enige
adviezen voor het opvoeren van de pro
ductiviteit in onz land. die ons door Henry
M. Laws, adviseur van de E.C.A. van het
bureau van de speciale vertegenwoordiger
in Parijs, werden gegeven.
De heer Laws vertoeft reeds enige tijd
in ons land. Hij bezocht er vele bedrijven,
hield besprekingen, gaf adviezen dn nam
daarbij in enige bijeenkomsten van leiders
en directeuren van bedrijven geen blad
voor de mond.
„Ik vertel het maar „frankly and
bluntly", zo deelde hij ons mee, „maar ik
heb overal begrip ontmond, en vele vrien
den gemaakt. Als een patiïht ziek is en de
dokter hem een drankje moet voorschrij
ven. dat bitter is. dan gaat hij toch ook
geen „sweets" geven".
De heer Laws wil meehelpen de pro
ductie in ons land op te voeren. Zo moge
lijk moeten deskundigen worden aange
zocht om speciale adviezen te geven. Vele
Nederlandse studiegroepen worden door
de technische hulp van de E.C.A. in de
gelegenheid gesteld in de Verenigde Staten
ervaringen op te doen en meningen uit
te wisselen.
Arbeiders en ondernemers
Voor de Nederlandse arbeiders heeft de
heer Laws alle waardering. Zij doen zeker
niet onder voor de Amerikaanse arbeiders.
Zij zijn even geschikt en hebben dezelfde
hersens Maar zij moeten eenzelfde „envi
ronment", dezelfde omstandigheden krij
gen voor hun leven en werken.
Over de geestesgesteldheid van vele
ondernemers heeft de Ajnerikaan ook een
en ander te zeggen. Het klinkt wellicht
een beetje „blunty", zo merkt hij op. maar
het is goed bedoeld. Er zijn er, die teveel
op een troon zitten. Ze hebben een prach
tig bureau en een aardige secretaresse.
Men kan er een heel prettig onderhoud
mee hebben en een kopje koffie drinken,
maar zij kennen vaak hun arbeiders niet.
Zij hebben er te wéinig contact mee. Als
er meer respect is voor de arbeider als
arbeider, is er ook meer respect bij de
arbeider voor de ondernemer. Die betere
betrekkingen over en weer stimuleren het
werk en voeren de productiviteit op.
Verbetering van machines en ftbrieks-
uitrustingen? Er zijn natuurlijk in uw land
Vgi^ptéringen nodig op het gebied van
machines en fabrieksuitrustingen. Maar
men moet niet overdrijven. Er zijn naar
de mening van de heer Laws geen grote
kapitalen nodig voor die verbeteringen.
Met kleine verbeteringen van de uitrus
ting en een veel beter gebruiken ven de
arbeidskracht ken de productie zeer zeker
worden opgevoerd. Het zit hem vaak in
J^lalne dingen.
Bed rij fs voering
De heer Laws had ook critiek op som
mige bedrijfsvoeringen. Het gebeurt, zo
merkte hij ons op. dat een afnemer iets
wil bestellen, dat in die grootte niet wordt
vervaardigd. De outillage van de fabriek
is geheel op de fabricatie van kleinere
stukken ingesteld. Een andere fabriek is
wel ingericht op die grotere stukken. In
plaats nu de afnemer de raad te geven dat
stuk elders te laten vervaardigen, gaat
men er toch toe over het te maken. Dat
•fle toind
Terwijl bij ons
uinnip blaast, is het
Washington in de Verenig-
de Staten heerlijk weer;
de thermometer wijtt er
zelfs 70 graden aan! Dage
lijks kan men dan ook vele
toeristen bij het beroemde
..Capitol", ie zetel van het
"Amerikaanse Congres, zien.
Velen van hen laten zich,
met het fraaie gebouw als
achtergrond, fotograferen.
Zo ook deze twee meisjes
nit New York. die in de
tuin van het Capitol een
rondje maken.
brengt vel# kosten met zich mee en een
tijdelijk ontzetten ven het productie
proces, alleen uit wantrouwen en uit angst,
dat men de afnemer voor zijn geregelde
beetellingen voor de producten waarop
men wel is Ingesteld, gaat verliezen.
Er zijn in uw land lO'/i millioen mensen.
Als ik het goed zie den heeft men er een
dak nodig boven zijn hoofd, kleding en
voedsel en een fiets. Ik zou die rijwiel
industrie kunnen vergelijken met onze
auto-industrie. Vergelijk ik nu de lonen,
die verdiend worden in onze auto-industrie
en die ln uw rijwielindustrie en vervolgens
de prijzen van een auto en een fiets, dan
klopt er iets niet in de verhouding. Want
het ls naar verhouding voor onz# arbeider
gemakkelijker een auto een te Schaffen
den voor de Nederlandse arbeider om een
fiets te kopen.
Overigens moet men niet te veak zeg
gen: We zijn meer een klein land, we
hebben maar een klein afzetgebied. Men
hoeft zich niet tot het eigen land te be
perken. In de Verenigde Staten beperkt
men zich ook niet tot een der staten.
De handelsbeperkingen worden meer en
meer weggenomen. Het kpmt ar op aan,
dat men een zo goed en zo goedkoop moge
lijk artikel maakt. Dat vindt altijd zijn
weg.
ij^prdering Brits toerisme
naar Nederland
Nu Engeland in 1951 dank zij het Festi
val of Britain, duizenden toeristen uit
heel de wereld tot zich zal trekken, is de
KLM begonnen met een groots opgezette
campagne om een deel van deze gasten
„op zijwegen" Qs brengen en hen voor
enkele dagen ook Amsterdam en Neder
land te doen bezoeken.
Anders ligt de situatie wat betreft het
aantrekken van vècantiegangers uit En
geland voor een langer verblijf. De Ne
derlandse badplaatsen b.v. ondervinden
daarbij het grote nadeel tegenover België,
dat de vervoersprijzen van Engeland naar
Nederland het dubbele bedragen van het
personentarief EngelandBelgië, waar
door de Belgische badplaatsen een onge
kend voordeel genieten.
Behalve de veerboten „Koningin Julia
na" en „Prins Hendrik" van Provinciale
Bootdiensten in Zeeland, die reeds van
radar zijn voorzien, zullen ook de andere
bo^en ,dle de veerdiensten over de Wes-
terschelde onderhouden, hiermede wor
den uitgerust. Radar zal thans ook worden
aangebracht op de veerboten „Prins Bern-
hard". Prins Willem I" en „Koningin Wil-
helmina", welk laatste schip tevens een
groter en beter ingericht stuurhuis zal
krijgen.
De Engels# export is in de eerste tien
maanden van 1950 in verhouding tot de
daaraan voorafgaande jaren zeer sterk ge
stegen. In d» eerste tien maanden van
1938 bedroeg de Waarde van de import iets
minder dan 919'/« mill. pond. in dezelf
de periode in 1950 2.364'/« mill. pond. De
export beliep in 1938 ieta meer dan 470'
mill, pond, in 1950 1.981'/. mill. Het sterkst
is wel het goederenverkeer tussen Enge
land en Frankrijk gestegen. De waarde
van de uit Frankrijk geïmporteerde goede
ren bedroeg gedurende de eerste 10 maan
den van 1950 88'millioen pond tegen 61
millioen in dezelfde periods van 1949 en
21'millioen In 1938. Gedurende dezelfde
periode ln 1950 exporteerde Engeland twee
en een half maal zo veel naar Frankrijk
els in 1938.
De grootste importeur van Engelse goe
deren is op het ogenblik Nederland, dat
in da eerste 10 maanden van 1959 voor
bO'/t millioen pond uit Engeland betrok.
In deselfde periode van UA9 bedroeg de
export naar Nederland 4A millioen. Van
de export In 1959 viel l4'/« millioen op
voertuigen tegen 8'/i millioen in 1949 en
mill. In 1938. De extra tonnage
soheepsruimte die in de eerate 11 maan
den van 1959 voor Nederland werd ge
bouwd bedroeg meer dan 25.599 ton. De
export van bet aantal bedrijfivoertulgen
bedroeg het viervoudige. De hoeveelheid
uaar Nederland geëxporteerde wollen
stoffen bedroeg het dubbele, waarmede
Nederland op een na de grootste Europe
se markt voor deie Engelse produeten
werd. Van verschillende fabrikaten kocht
Nederland meer dan een ander land in
Europa.
De waarde van vele uit Nederland af
komstige goederen was in de eerste 11
maanden van 1950 verdubbeld. De import
van vlees nam toe ven ruim 4'/. millioen
pond in 1949 tot 9mill. In deze getallen
zijn inbegrepen 4.411.352 pond voor bacon,
wat een toeneming van 2.341.841 pond op
de import van 1949 betekent. De Import
van Nederlandse dranken kwam in waar
de dadelijk na de import uit Frankrijk en
bedroeg naar de waarde 8'/. millioen pond
tegen 2 millioen in 1949.
De import uit Nederland van wollen,
kunstwollen, zijden en kunstzijden atoffen
en de leveringen van vlas verdubbelden
In waarde en de waarde van de geïmpor
teerde voedingswaren nam met 4Vi ml-
België
Bijna alle Westeuropese landen hebben
meer naar Engeland geëxporteerd. De
Engelse werven hebben het bijzonder druk
gehad. Noorwegen was wel de beste af
nemer van scheepsruimte; het bestelde se
dert het einde van de oorlog meer dan
1.000.000 brt., wat meer dan zes maal de
omvang is van de bestellingen door een
enkel ander land geplaatst.
De import uit België laat ln de eerate
tien maanden van 1950 een geringe ver
mindering te zien. In die periode van 1949
kocht Engeland voor 32.855.713 pond in
België, ln 1950 voor 31.600.945. Bij deze
import staan non-ferro metalen en fabri
katen bovenaan met bijna 9 mill., welk be
drag het dubbele ls van de Import ln
1949 Ook ln 1950 was België de belang
rijkste leverancier van vlas. het expor
teerde in 1980 voor 5millioen pond naar
Engeland. 2 millioen meer dan in 1949.
Nadat de waarde van de Engelse export
naar België in 1949 enigszins was terugge
lopen. bereikte hij ln 1980 een nieuw re
cord. Deze export, de herexport inbegre
pen, bedroeg van Januari tot en met Oc-
lioen pond toe.
tober 1950 47'/» millioen pond tegen iets
onder 32 millioen ln 1949 en 35 millioen in
1948. Ook bij deze yitvoer vormden Engel
se voertuigen met X0'/« mill, de belang
rijkste post. wat een stijging van 2V> mill,
tegenover 1949 betekende. In 1950 expor
teerde Engeland drie maal zo veel huiden
en vellen en twee maal zo veel aan waar
de van verschillende producten naar
België.
De beste afnemer van Engelse voertui
gen was Zweden, dat ook de beste Euro
pese markt voor Engelse wollen en kunst
wollen producten vormde.
Vervoerverbod van pluimvee
in Ilpendam
De burgemeester van Ilpendam heeft ln
verband met de uitbreiding van het aan
tal gevallen van pseudo-vogelpest in zijn
gemeente, bepaald, dat alle vervoer van
levend pluimvee uit, naar of binnen de
dorpen Purmerland en Den lip tot nader
order is verboden. Voor het vervoer van
geslacht pluimvee, eieren, pluimveemest,
veren en andere delen van pluimvee, als
mede betrekkelijk verpakkingsmateriaal,
kan de burgemeester vergunning verle-
nen.
A Volgens mededeling van j^ffcCA zal
het vliegveld Maritsa op hlT^iand Rho-
dos tegen het einde van de aanstaande zo
mer geschikt zijn voor het internationale
luchtverkeer. De bestaande startbaan zal
worden verlengd tot 1225 meter en een
nieuwe verharde startbaan zal worden
aangelegd van 2000 meter. Ongeveer
487.000 is in het kader van het plan-Mar
shall hiervoor toegewezen, alsmede een
verder bedrag van 75.000.
In de binnenscheepvaart in Engeland
wordt thans reeds gebruik gemaakt van
radar. Deze radartoestellen, die een
minimum draagwijdte van 18 ineter heb
ben. geven zeer duidelijk alle boeien,
lichtschepen, kaden en brugpeilers en
alles wat de scheepvaart belemmert aan.
De Decca Navigator Co Ltd laat ge
regeld een schip van zulk een radar
apparaat voorzien op de Theems varen
voor demonstratie-doeleinden en om er
mee te experimenteren Bij deze vaarten
is gebleken, dat men bruggen als de
Tower Bridge, ook als er in het geheel
geen zicht is, met behulp van radar ge
makkelijk kan passeren, maar dat bruggen
van andere constructie l»ij volkomen ge
mis aan zicht moeilijkheden kunnen op
leveren. De Tower Bridge hèeft slechts
twee peilers die 60 meter van elkaar staan,
terwijl bovendien de peilers dikker zijn
dan bij de andere bruggen, zodat zij ook
duidelijker op het radarscherm zichtbaar
zijn. Bij bruggen van bijvoorbeeld viif
peilers b-eden de bogen etc. een grotere
oppervIaKle. wat de duidelijkheid echter
niet ten goede komt.
Dit schip van de Decca Navigator Co.
Ltd is reeds in dikke mist van Antwerpen
uit de Schelde afgevaren, het Kanaal over
gestoken en de Theems opgevaren, waarbij
het ook de Tower Bridge passeerde.
Het is gebleken. Jat men na enkele
minuten practijk bij het varen op de
Theems de schepen die men entmoet op
het radarscherm kan identificeren en dat
bijvoorbeeld gemakkelijk is te zien. of
men een lichtschip dan wel een sleepbooi
voor zich heeft.
Deze refultaten van radar ®p korte af
stand zijn o.a. te danken aan het gdjruik
van yolven van zeer kleine amplitude
het tiende gedeelte van een micro-seconde.
De grootte van deze radar-installaties is
van dien aard. dat men ze ook op do
kleinste schepen kan gebruiken. Het ver
bruik aan stroom is minder dap een
kilowatt.
Blijkens het overzicht van het vierde
kwartaal, verstrekt door het Gewestelijk
Arbeidsbureau te Leeuwarden, bewoog
het aanbod van arbeidskrachten zich in,
dalende richting, zulks dnder invloed van
de oogstwerkzaamheden. Het aantal open
staande aanvragen bedroeg op eindé De
cember 1947 420. einde 1948 403, einde 1949
294 en thans 181. De cijfers van werklo
zen voor Friezen aan het einde van het
jaar waren 7.775 en voor geheel ons land
102.888. tegen 6609 en 83.771 aan het einde
van 1949, In procènten van de mannelijke
beroepsbevolking was de werkloosheid in
Friesland 5,8*/» en in Nederland 3,4*/«. In
Achtkarspelen en Dantumadeel be
droeg de werkloosheid einde December
meer dan 10*'«; trouwens in het zand-
grondgebied in zijn geheel was de werk
loosheid zeer groot. n.l. 7.6,'« van de man
nelijke beroepsbevolking. In Friesland in
zijn geheel omvat de werkloosheid gemid
deld 3,I'/« van de mannelijke beroepsbe
volking. tegen 2,1*/» een jaar geleden. De
weidestreek'is zeer gunstig en blijft met
bijna 1.7' aanzienlijk beneden het pro
vinciale efl"ook beneden het landelijke
niveau (bijna 2.5'/»).
Het aanbod van vrouwelijke arbeids
krachten is het afgelopen kwartaal niet
veel veranderd. Op 1 October stonden in
geschreven 486 en op 31 December 471.
waarvan 220 geheel werkloos.
De daling van het aantal ingeschreven
gedemobiliseerden zette zich aan het be
gin van het vierde kwartaal aanvankelijk
nog voort. Einde December stonden nog
210 werkzoekenden te boek; 116 gedemo
biliseerden waren in opleidingop de
Rijkswerkplaatsen in Friesland en 131 per
sonen waren in opleiding in het bedrijfs
leven.
De belangstelling voor emigratie was
wederom groot; eT werden 497 emigratie
rapporten verzonden aan de betrokken
instanties.
Het aanbod van jeugdige arbeidskrach
ten steeg het afgelopen kwartaal van 136
tot 302 ais gevolg van de ongunstige sei
zoeninvloed.
Uniforme classificatie van
steenkoolsoorten
Geleerden uit negen Tanden zijn onder
auspiciën van het Steenkolen-Comité van
de Economische Commissie van de Ver
enigde Naties te Genève bijeengeweest
om zich te beraden over een uniform
systeem voor de classificatie en nomen
clatuur van Europese steenkoolsoorten.
Op deze bijeenkomst werden de resultaten
van het onderzoek van kolen, dat in labo
ratoria van verschillend© landen is ver
richt, besproken. Menjioopt, dat de nieu
we proeven, die nog genomen zullen wor
den. resultaten zullen afwerpen, die dan
op de volgende zitting in de zomer kun
nen worden besproken.
Aan deze besprekingen werd deelgeno
men door vertegenwoordigers van België.
Denemarken. Frankrijk (ook het Saarge-
bied en West-Duitsland vertegenwoordi
gende). Italië, Nederland. Polen. Zweden.
Engeland en de Verenigde Staten.
A Italië en Brazilië hebben een lucht
vaartverdrag getekend
A Het Noorse parlement heeft met 107
tegen 26 stemmen het voorstel, de Noorse
luchtvaartmaatschappij te fuseren met de
Deense en Zweedse luchtvaartmaatschap
pijen, aangenomen. Waarschijnlijk zal deze
fusie, die dan van de S A.S. één enkele
maatschappij maakt, op 9 Februari in Oalo
worden getekend. De overeenkomst zal
voor 25 jaar gelden
Donderdag 1 Februari a.s. aal de
nieuwe fabriek „Bromwerk" v.h. Becht
en Dyserinck ln Amsterdam-Noord, wor
den geopend.
De oude fabriek was gevestigd' op het
terrein van de Nederlandse Dok en
Scheepsbouw Mij, waarvoor ..Bronswerk"
jarenlang de pijpleidingen voor schepen
vervaardigde. De laatste jaren heeft zij
ook voor andere werven vele van derge
lijke installaties afgeleverd en daarbij nog
diverse werkzaamheden voor landinstal-
laties verricht. Verder werden koelinstal
laties. alsmede complete ventilatte-inrich-
tingen afgeleverd en door de uitbreiding
van diverse reparatiewerkzaamheden, zo
wel op schepen als op land. was de oude
fabriek te klein geworden, zodat tot de
bouw van een nieuwe fabriek besloten
werd.
Deze thans gereedgekomen nieuwe fa
briek is geheel volgens de laatste tech
nische verbeteringen opgezet en kan. vol
gens de directie, op het gebied van ver
vaardiging van pijpleidingen tot elke druk
en temperatuur, een der modernste fa
brieken hier te lande genoemd worden.
Ook voor de arbeiders betekent de nieuwe
werkruimte een verbetering, daér hier
niet meer de pijpen in open vuren worden
verwarmd (hetgeen veel stof en rook
geeft) maar deze pijpen thans verwarmd
worfien om te worden gebogen in met olie
en gas gestookte ovens. Bijzondere aan
dacht werd bfsteed aan het transport, zo
dat men practisch niet meer op handen
arbeid is" aangewezen. Men vindt dan ook
vele kraanbanen en electrische takels
boven elke buigplaat en machine.
Voor het buigen worden de grote pijpen
eerst ihet zand gevuld: ook dit geschiedt
geheel automatisch De kleinere pijpen
worden direct koud gebogen op -nieuwe
moderne machines. De hogedrukpijpen
voor centrales, etc.. worden gelast en een
laboratorium voor onderzoek van de las
sen is in aanbouw; de machines voor dit
laboratorium zijn reeds ontvangen
Ook dv. mechanische afdeling heeft een
belangrijke uitbreiding ondergaan. Men
ziet vele moderne draaibanken, kotterbank
en slijpbahken. fraisbanken, enz. om de
meest voorkomende reparaties aan sche
pen. zandzuigers en baggermolens te kun
nen uitvoeren.
In de haven liggen thans twee schepen
ter reparatie en de derde wordt de vol
gende week verwacht. Een drijvend pomp-
gemaal zal worden gemonteerd en in be
drijf gesteld. Het bedrijf is tot en met 1952
ruim van opdrachten voorzien, zelfs zo
danig. dat men de eerste maanden een
ploegendienst zal moeten instellen ten
einde de opdrachten tijdig te kunnen uit
voeren, eldus de directie
t
