Lijker
GOUD5CUE COURANT
VOOR-CONFERENTIE GROTE VIER OP
5 MAART TE PARIJS
kens
WEMKUT
Moskou accoord met voorstel
a
5
gendijk
JIGE
i
iü-
de
der Westelijken
Politiek duel in Frankrijk
de Oude Maas
De kabinetscrisis
ft
EEN VLOOTVOOGD GING HEEN
♦1
7.90
9.50
10.75
0.45
Bidault formateur
Inbrekers werden
uitbrekers
India verwerpt Brits-
Amerikaans voorstel
te
Een goede naam moet men behouden,
zegt vice-admiraal Willinge
f--. s
1^. Krf
Nieuw overleg inzake
opperbevel ter zee
IN HET BRANDPUNT
-J één
Washington nog niet
optimistisch
Hulp tijdens oogstseizoen
Nieuwe beschuldiging
tegen Soekarnu
Hoengsong weer
slagveld
De Koningin in April
naar de werken aan
AG 1 MAART
1951
Prijs 10 cent per nummer
80ste Jaargang No 23223
Prijs abonnement:
ƒ0.38
per week
Bureau: Markt 31,
ƒ1.65
per maand
Telefoon 2745 (twee lijnen)
Directeur-Chefredaiteur: 8. B. VAN DER KRAAT8
Chef-Exploitatle: D. DE KLERK
per kwartaal 4.90
Postrekening 48400
de Westel
‘ffry
ussis<
T
X
Deze c
rpinistt
i
«•‘JLMJ»!
De kwestie-Kasjmir
iet twas
eschadij
na
Franse kabinetscrisis
;ouoa
over
ivftg
verstrekken de
naam.
1
4
in.in
Nog vijf schepen met
K.L.-ers uit Indonesië
Voor K.P.M. en K.L.M. geen
toekomst meer in Indonesië
andere
stukjes
sr tong
'rijpen
i voor
i wor-
en de
Icve-
/icht!
i
r
te mldder-
York naar
van
aken.
ver
moei
deze
teden,
.i dat
et bijv, voor
schijnsel. dat
ET hardnekkig
republikeint
dige crisis die.
durige beloc
een kleine 1
compromis, as
wenselijkheid
van een oplossing vóór pr<
zijn reis naar Washington at
soorten koekjes een»,
nhagel 60 ct p. 250 gr.
er stuk.
iAKKERIJ
57
ging, dat
Oe tegens
schreven
(M R.P.i
evenredige vert
zijn ais uiters
uidt handhaaft
ta haar verkjarii
Februari vervat
nu en
daar en-
ma:ls>e
oo de
morgen
enXele
hebben een
tot herope-
3e waterweg
rgebièd ver-
i op deze route
de Oostduitse
iurg Rothensee
r herstelWerk-
een
heeft nog
van een
:rtijen de
t vinden
it Auriol
zodoende
geeft. De
Jce wijze
lichtbron
richt
zit er echter mee.
een nieuwe com-
im, „Werkeom-
naar de ont-
des lands”,
„uor de
Volkshuis-
De Sowjet-Unie heeft zich in haar antwoordnota aan
Grote Drie, die gisteren werd overhandigd, accoord verklaard met het
beleggen van een voorbereidende conferentie op 5 Maart te Parijs. Uit
Moskou wordt bericht dat de Russische regering reeds een delegatie van,
17 man, onder wie Gromyko, voor de voorbereidende conferentie, heeft
benoemd.
9
jang van 1 Mas
Oost-Duitsland
der brieven en
T„ aarde herva
irt wordt in het
de dienst der
-J* hervat.
ssische
b pers
vloot
relden, want
•tbedrUL dat
*erd. De
toet over
de Sowjet-Unie
ing, die in de
it was. dat de
minister in
René Plei
*nt Auriol
t het sami
ng van dt
reedt Geoi
se kathoiit
,o Veel kar
hij niet, want zijn partij wer
ronde en de radicalen hebben
agavond medegedeeld, dat zij
een regering zullen deelnemen.
reid is. een kiesstelsel met twee stem-
iden te steur
Zandaag zou
aagt hij niet
•rriot. voorzi
gadering. i
den belast.
in de by de
ten ge- Strijdkrachten
:he- I
het afgetreden
:ven, heeft giste-
doen weten dat
«amenstellen van
ii de hand heeft
Georges Bidault.
--'ieke volkspar-
tans van slagen
•nst één
Don
alleen
die
Na de gevechten bij' Hoengsong
avond van 12 Februari j.l. teerde
wonden van het Nederlandse detacl
De eerste
Franse kabinet,
•ren aan preside»
hij een opdracht tot
een nieuwe regerlnj
gewezen Thans tre
leider van de Franse
tij. als formateur op
heeft hij niet, want
stemronde en de
derdagavond med<
aan een regering zullen dee
bereid is. een kiesstelsel met
ronden te ateunen.
Vandaag zou Bidault uitsluitsel geven.
Slaagt hij niet, dan zal wellicht Edouard
Herriot. voorzitter van de Nationale Ver
gadering. met de kabinetsformatie wor-
Premier Attlee dringt er op aan. dat er
wijziging wordt gebracht in de bepalingen
van de benoeming van admiraal Fechte'.er
•Is opperbevelhebber van de Noordatlan-
tische marine, aldue een bericht in de
Daily Mail.
De po itieke correspondent van dit blad.
Wilson Broadbent schrijft dat te Londen
er> Washington besprekingen worden ge
voerd over deze kwestie, naar aanleiding
van de crltiek die op de benoeming Is ge
leverd Ook de ooUtleke correspondent
van de Daily Express verklaart dat te
Londen en Washington besprekingen zijn
begonnen.
cDermott is de tweede para-
let Sowjet-antwoord op het
4 een aanvaarding van het
”rtrstel tot de arljse confe-
*.ïl houdt in het bljzon-
van de agenda In:
Sowjet-Unie de demili-
noemt zouden de
- j_-ming in Europa
aldus McDer-
aangelegenheld
vergelijken met het simpele
evenredige vertegenv
uier te lande in gebruik
enstanders van het boven
stelsel, de volksrepubliki
zouden liefst invoering
rtegenwoordiging ziei
rste concessie.
neer
N een
maal in de Kamei
laakt, hebben de i
punt verbitterd
sn. met als enig res
ig verwachte» crisis
In het laboratorium van de General Elec
tric Company te Cleveland in Ohio heeft
men interessante proeven genomen
waarbij werd aangetoond, dat ten ge
volge van verstrooiing bij lichtexplosies
een groot deel der lichtenergie verloren
gaattenzij men de uitstraling van het
licht door middel van reflectoren, pris
ma's en lenzen regelt en er zodoende
een nuttiger bestemming aan ge
foto laat duidelijk zien, op welkt
de stralen afkomstig van de
(in het midden) gebundeld en geri
worden.
Vice-admiraal J J. L. Willinge (voor)
en Schout bij Nacht C. W. Slot (geheel
litjjcs), inspecteren de erewacht aan boord
van de Jacob van Heemskerck.
Weer
het ten
man tegen
in deze r
grontgebh
Met ingang van 1 Maart is in het ver
keer met Oost-Duitsland en Oost-Berlün
de dienst der brieven en doosjes met aan
gegeven waarde hervat. Met ingang van
5 Maart wordt in het verkeer met Roe-
menie de dienst der brieven met aange-
wor- ven waarde hervat,
orden Nadere bijzonderheden
postkantoren.
inozelel" ver-
idige, gelijk u
ren van oud»
overweeg ik
rusten...."
lan mee?"
dat zou ik in
ste niet, moet
oudheidkund»
iet niet of het
een mllllon-
djzend tegen-
idam esse"
hek» collega»
De Oostduitse autoriteiten I
Westduits verzoek afgewezen t
ning van de enige rechtstreekse
welke Berlijn met het Ruhrj
bindt. Het verkeer van aken
is sedert 12 Januari, toen
autoriteiten de Maagdenourf
kanaalsluizen sloten voor h
zaamheden. verlamd.
troepen der Verbonden
per vliegtuig naar Taegoe
vervoerd.
Gisternacht nog heeft prof. Romme
werkt aan het ontwerp-programma u
het toekomstig regeringsbeleid.
gistermiddag de fractieleider L.-
Kamer van de K.V.P. (thans mag.
man), de P.v.d.A.. de A.R., de C.H.”
de V.V.D. heeft ontvangen om hc..
polsen in hoeverre over een
programma overeenstemming te bereiken
valt. Zo moet de weg worden geëffend
voor een nieuwe formateur, omdat voor
een kabinet op brede basis de partijen
het onderling eens moeten worden.
In de loop van de dag en 's avonds heb
ben achtereenvolgens de heren Stokman
(K.V.P.), Burger (P.v.d.A.) en Schouten
(A.R.) prof. Romme bezocht tot het in
winnen van nadere inlichtingen omtrent
het door hen inmiddels bestudeerde ont-
werp-program, dat de heer Romme aan de
vijf fractieleiders gezamenlijk heeft aan
geboden.
Er is overigens nog een andere reden
waabom het dringend noodzakelijk is dai
het verkiezinRsprobleem eindelijk, hoe
dan ook. uit de wereld wordt geholpen Ir»
November eindigt namelijk de zittings
periode van het huidige parlement en zul
len er dus algemene verkiezingen moeten
worden gehouden Wil men een nieuw
systeem invoeren dan za) men toch min
stens drie a vier maanden nodie herben
voor de administratieve voorbereiding van
de stemming De tijd dringt dus en mede
om deze reden mag worden aangenomen
dat er thans in de Franse politieke bin
nenkamers druk geconfereerd wordt over
de mogelijkheid de huidige impasse snel
op te heffen.
De burgemeester van Spijkenisse, deelde
gisteravond de raadsvergadering mede,
dat H.M. de Koningin Donderdag 26 April
1951, in verband met het officieel in wer
king stellen van de sluizen te Spijkenisse
en het bezichtigen van de dam tussen de
gemeenten Oostvoorne en Rozenburg, te
vens een kort bezoek zal brengen aan de
bij deze werken betrokken gemeenten
Spijkenisse, Oostvoorne en Rozenburg.
kkige verzet van de volks-
>en heeft geleid tot de hui-
volgens Insiders een lang-
)oft te worden Men hc,
hoop op het bereiken v
tangezien toch alle part
i erkennen van het
..xx_ Resident
aanvangt.
iwoordi-
is
i om-
teinen
van de
ig zien, maar
bereid zich
te leggen bij
kieswet, gebaseerd
het meetderheids-
jinsel. echter met
stemronde Krij
gen zij hun zin. dan
zou. gezien de geringe kans op het be-
p«r- halen van de vereiste 60 procent door éen
1 en partij het grootste aantal zetels toch vol-
■sul- gens de evenredige vertegenwoordiging
moeten worden verdeeld Hetgeen volgens
de berekeningen van de M R P.-leiders
winst voor hun partij zou betekenen.
In minder dan tien jaar tyds zal het
met de K.P.M. en de K.L.M. in Indonesië
geheel gedaan zijn, naar de Indonea'
minister van Verbindingen aan de
mededeelde. De K.P.M. mag z(jn
in Indonesië niet meer uitbrelden,
er komt een staatsscheepvaart___.„.
niet mag worden beconcurrec—
Garocda Indonesian Airways mot.
negen Jaar geheel Indonesisch zyn.
I^RANKRIJK worstelt weer met een ka-
binetscrisis. de vijftiende sinds het
einde van de oorlog De aanleiding tot hel
aftreden van de regering-Pleven vertoont
een duidelijke overeenkomst met de oor
zaak die leidde tot de kabinetscrisis in
Nederland Ook de Franse regering ging
heen zonder dat de volksvertegenwoordi
ging het vertrouwen in haar beleid had
opgezegd Zelfs had de Kamer zij het ook
met een kleine meerderheid, haar steun
gegeven aan het wetsontwerp van de re
gering ten aanzien van het kiesstelsel Het
feit echter, dat een dee) van het kabi
(de katholieke volksrepublikeinen)
weigeren zich neer te leggen bij de
gestelde wijziging van de kieswet, t
de regering tot aftreden
De kwestie van de wijziging van het
verkiezingsstelsel heeft reeds lana als een
zwaard van Damocles
boven het hoofd van f
de regering-Pleven ge
hangen. Sinds De
cember’ van het vo
rige jaar. toen dit on
derwerp voor de eerste
aanhangig werd gemi
tijen elkaar op dit
hardnekkig bestredet
taat de huidige (lans
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft bevestigd, dat de
voorbesprekingen voor de conferentie der
Grote Vier op 5 Maart te ParUs zullen be
ginnen. De Amerikaanse delegatie onder
leiding van de reizende ambassadeur
Philip Jessup, vertrekt heden
nacht per vliegtuig uit New
ParU>.
Ernest Davies, leider van de Engel»»
delegatie, zal onder anderen worden ver
gezeld van Ivo Mallet, vertegenwoor
diger va.i Engeland op de conferentie der
plaatsvervangers over Oostenrijk, en
Jeffry Harrison, deskundige in Sowjet-
Russlsche aangelegenheden aan het minis
terie van buitenlandse zaken.
Uit welingelichte Engelse bron wordt
vernomen, dat in tegenstelling met anders
luidende geruchten de Sowjet-Unie in
haar antwoord geen gewag maakt van een
eventueel onderzoek van aangelegenheden
betreffende het Verre Oosten.
Volgens McDermott, de woordvoerder
van het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken, werd het besluit tot
het bijeenroepen van de conferentie ge
nomen na overleg tussen de drie Westelijke
regeringen, toen de Sowjet-nota ontvangen
was.
Naar verluit
in deze noti
nota van 5
Post naar Oost-Duitsland
en Roemenië
mensenleven. Ligt ook een wereldoorlog,
wharin hij een actief strijder Is geweest In
het verre Oosten en in de West. Gebeur
tenissen, even boe'iend als de lucht boven
Den Helder op deze koude Maartdag, even
bewogen als de zee onder een stijve wes-
terbries en even ernstig als alle werk, dat
van vlagofficieren wordt gevraagd.
De plechtigheid van de overdracht van
het Commando ving gistermorgen om elf
uur aan en temidden van officieren en
bemanning van Hr Ms Jacob van Heems-
kerck en talrijke deputaties van alle sche
pen en inrichtingen van de Marine in Ne
derland, heeft vice-admiraal Willinge
een woord van man tot man gesproken
Wij hebben, zo zeide hij, in het buitenland
een goede naam. Een goede naam ontstaat
snel, maar kan ook even snel verdwijnen
Aan ons de taak deze goede naam te
handhaven. Toen ik het Commando Zee
macht vier jaar geleden op mij nam. had
ik met twee dingen te maken, een goede
geoefendheid een goede paraatheid
Deze twee dinjjpn verdragen elkaar niet
altijd, want waar mensen nodig zijn om
anderen te oefenen, kunnen wij die niet
gebruiken om een goede paraatheid te
handhaven. De Koninklijke Marine is nog
steeds in opbouw en ik kan niet verklaren
dat de vloot momenteel voldoet aan de
eisen van geoefendheid en paraatheid, die
ik zo gaarne had gezien Het werk moet
dus worden voortgezet. Het leven of de
dood van een schip wordt dikwijls be
paald door kleinigheden. Daarom kunt Rij
nooit genoegen nemen met de helft. Gij
moet een volledige geoefendheid en pa
raatheid bezitten. Tot slot wenste vice-
admiraal Willinge zijn opvolger succes in
het volbrengen van de taak, waarvan bij
de grondslag heeft moeten leggen Tot nu
toe is het gelukt onze goede naam
handhaven Moge het zo blijven.
Vijftien saluutschoten daverden c
het Nieuwediep, terwijl de admiraals'
werd neergehaald.
Een kort woord sprak daarna schout-btj.
nacht Slot tot de mannen en vrouwen
van de Koninklijke Marine. Hij verklaar
de. dat hij zou treden in de voetsporen
van zijn voorganger voor zover het Mari-
nebelang dat eist en hij wees er ook op.
dat een zich voorbereiden op de oorlogs-
taak, die van allen wellicht zai kunnen
worden geëist, steeds het streven moet
zijn van Iedereen die in de Koinklijke
Marine dient. Hij memoreerde de moei,
lijke en veelbewogen periode, die de admi
raal Willinge heeft meegemaakt, de succes
sen. die hij heeft mogen behalen en hij
wenste hem en zijn gezin alle goeds toe.
De mensen van de Koninklijke Marine zijn
hem dankbaar voor wat hij voor hen ook
persoonlijk hëeft gedaan Dertien saluut
schoten verwelkomden daarna schout-bij-
nacht Slot, terwijl zijn vlag met de twe»
witte sterren in de mast omhoog Ring.
Woensdagnacht zijn vier gevangenen uit
een 'cel op de derde verdieping van het
huis van bewaring aan de Gansstraat te
Utrecht ontsnapt. Alvorens ei vandoor te
guan, hebben de vier van inbraak ver
dachte gevangenen eerst reg het meubi
lair van hun cel gesloopt. Lengs aaneenge
knoopte repen van het beddegoed hebben
zij de begane grond van ce binnenplaats
bereikt en daarna kans gezien de hoge
buitenmuur over te klimmen. De ont
snapping is in de vroege ochtend ontdekt
Onmiddellijk begon het onderzoek. Een
politiehond raakte het spoor spoedig bijs
ter. maar reeds Donderdagmiddag heeft
oen rechercheur een der uitbrekers in de
binnenstad ontdekt en inperekend. Een
tweede van het viertal heeft zich in de
loop van de dag weer bij de gevangenis
aangemeld.
De Stichting voor de Landbouw meldt,
dat evenals in vorige iaren ook thans
tussen het departement van Landbouw,
daf van Sociale Zaken en oe. Stichting voor
de Landbouw overleg is gepleegd inzake
de organisatie der arbeidsvoorziening voor
het komende productiejaar
De resultaten daarvan zul en binnenkort
worden bekend gemaakt, maar thans kan
reeds worden gezegd, dat genoemde drie
instanties van oordeel zijn, dat de alge
mene lijn van samenwerking op dit gebied,
ook voor het a.s. seizoen dient te worden - -
gehandhaafd Van overheidszijde werd Instituut
evenwej met nadruk gewezen op d6 boeideivhet trad
ciële situatie, die ertoe nooot de Agsthurp., jie Vurigheid
tot de dringende gevallen te Beperken otSuW en goud, c
Uitgangspunt bRjft dus. nj-.t ai zal ook gen van de matr<
voor '51 met de noodzakelijkheid Van oogst- form van de Mar1
hulp rekening moeten worden gehouden een enkele maal
het Bureau Oostvoorzienins een aanvul
lende teak heeft en alleen zei werken, in
dien en voor zover deze ncr.dzaak aanwe
zig is.
Kouu weer
Weerverwachting. meegedeeld door
het KN MI, in De Bilt, geldig van
Viijdagavond tot Zaterdagavond
Veranderlijke bewolking met m
dan opklaringen en hier en J
kele lichte sneeuwbuien Meest
Oostelijke wind Vannacht
meeste olaa-tsen lichte vorst, i
overdag temperatuur slechts
Riaden boven het vriespunt
J Maart Afnemende
Zon op 1 24: ondei 18.22
Maan op 547: onder 12.1S
heeft behaald, of. indien dit percentage
niet wordt bereikt. 55 procent in de tweede
ronde De aldus verkregen zetels zouden
dan tussen de aan de combinatie deelne
mende partijen worden verdeeld op oasif
van de op de afzonderlijke partijlijsten uit
gebrachte stemmen Zou bi’ de tweede
ronde geen enkele groep 55 procent van de
stemmen behalen dan zouden de zetels
worden verdeeld volgens de evenredige
vertegenwoordiging.
Een zeer ingewikkelde
dus. niet te vergelijken
>inet systeem van evenredir”
bleef ging, dat hie
B voor-
noopte
Westelijke mogendheden de overeenkomst
van Potsdam hebben geschonden door
West-Duitsland te willen herbewapenen.
McDermott deelde op een haastig bij
eengeroepen persconferentie mee, dat de
Sowjet-nota niet op een werkelijke wijzi
ging in de houdlr.g van Moskou duidt, die
de hoop zou kunnen aanwakkeren op een
gunstig resultaat van een bijeenkomst der
vier ministers.
Volgens McD*“
graaf van het
eerste gezicht e*
Westelijke voorst
rentle. „Dit voorstel
der een uitbreid
naast hetgeen de Sowje
tarlsatie van Duitsland
ware oorzaken van de spann
moeten besproken worden",
mott.
De Indiase gedelegeerde, Sir Benegal
Rau, heeft Donderdag in de Veilig
heidsraad de Engels-Amerikaanse
voorstellen voor een oplossing van het
geschil tussen India en Pakistan over
de toekomst van de staat Kasjmir ver
worpen. Hij verklaarde bij de hervat
ting van het debat over deze kwestie,
dat zijn regering „in het geheel niet"
de Engels-Amerikaanse resolutie kan
aanvaarden.
Sir Benegal Rau is deze maand voor
zitter van de Veiligheidsraad. maar daar
India bij het geschil-Kasjmir is betrok
ken, nam de Nederlandse afgevaar
digde D. J. von Baiiuseck in overeenstem
ming met het reglement zijn functie over.
Het Engels-Amerikaanse voorstel voor
ziet in de benoeming van een nieuwe ver
tegenwoordiger der V N. in Kasjmir, als
opvolger van de Australische jurist Sir
Owen Dixon. Deze nieuwe vertegenwoor
diger zou na overleg met India en Pakistan
de demlHtarisering van Kasjmir op basis
van de voorstellen van Sir Owen Dixon
bewerkstelligen en de regering vön India
en Pakistan gedetailleerde plannen pre
senteren voor het houden van een. ple
bisciet over de toekomst van de staat. In
de resolutie wordt tevens verzocht, dat de
partijen arbitrage zullen aanvaarden over
alle belangrijke geschilpunten
De Veiligheidsraad verdaagde de bespre
king van de kwestie-Kasjmir tot 6 Maart.
Van bevoegde zijde wordt vernomen,
dat niet president Soekarno, maar de
procureur-generaal een aanklacht heeft
ingediend tegen Indonesia Raya.
Intussen is bekend geworden, dat de
politie te Djakarta Zaterdag op het hoofd
postkantoor te Djakarta ruim 9000 ex van
het in China uitkomende blad Ta Koeng
Pao. dat bestemd is voor afeonné’s in In
donesië. in beslag hééft genomen. Het
in Indonesië verschijnende Chinese blad
Keng Po vernam, dat Soekarno en Hatta
in Ta Koeng Pao er van beschuldigd
den bij de Madioen-affaire massamooiMv.,
te hebben uitgelokt.
r is de omgeving van Hoengsong
.-rein van verbeten gevechten van
man. Amerikaanse mariniers
sector slaagden er in. meer
o.-„„led te bezetten. De berichten
van het hoofdkwartier van generaal
MacArthur melden in het algemeen
enige terreinwinst maar ook hevige
tegenstand. Voor het eerst sinds een
maand is het ook in de lucht tot een
treffen gekomen. Nabij Sinoeidjoe ge
raakten vier F-80’s in gevecht met twaalf
MIGs. Drie MIGs zouden beschadigd
zijn.
MacArthur wijst er op, dat ondanks
hevige verliezen de verdedigingslinies
van de communisten nabij de 38ste
breedtegraad niet zijn verzwakt. Langs
het front van Seoel naar Kangnoeng,jian
de Oostkust, staan 31 Noordelijke divisies
opgesteld, waaronder 18 Chinese divi
sies. Generaal Ridgway, commandant
van het achtste leger, kan daar tegen
over stellen: 7 Amerikaanse en 5 Zuid-
koreaanse divisies, drie geallieerde bri
gades en kleinere detachementen.
Volgens majoor Mochtar Loebis, woord
voerder van het Indonesische ministerie
van Defensie, zal volgens schema op 2
April de laatste Nederlandse soldaat
Indonesië verlaten, waarna slechts een
Nederlandse militaire missie van 2.000
man zal blijven.
Op 2 Maart zullen volgens schema 900
Nederlandse militairen en Ambonezen
met tijdelijke K.L.-status met de R o m a
uit Priok vertrekken. Op 20 Maart ver
trekken 850 man met de C a s t e l
Bianco, op 26 Maart 500 met de
Dorsetshire, op 2 April 1642 met de
New Australia en voorts 1000 met
de S h o w b u r n uit Soerabaja.
Na 2 April zullen volgens schema 11.500
Ambonezen nog op afvloeiing wachten.
(Van onze verslttlgever)
Een vlootvoogd sloot vandaag «Un loop
baan af. Vice-admiraal J. J. L. Willinge
gaf het commando Zeemacht Nederland
over aan zijn opvolger, schout-bij-nacht
C. W. Slot. En bij de vele herinneringen.
die hij meeneemt in de ambtloze periode.'
die nu voor hem aanvangt, kan hü voegen
de admiraalsvlag met de drie witte ster
ren, die uit de mast van Hr Ms Jacob van
Heemskerck werd neergehaall en hem
werd aangeboden. Want zij is het symbool
van het hoogst bereikbare.
Daar op het campagnedek van de lucht-
Verdedigingskruiser Jacob van Heems
kerck. liggende in het Nieuwediep. met
de massale steenklompen van Paleis en
Instituut^is,w»l-decor op de achtergrond
iditioneel ceremonieel en
van Zondagstenue in
de witgepunte braniekra-
rozen en de stemmige unl-
n van de Marva's weer als altijd Maai
een enkele maal zal de blik van de vice-
admiraal wel zijn afgedwaald naar het
Instituut, waar hij in 1915 als 17-jarige
adelborst zijn intrede deed. Tussen toen
en heden ligt een mooie carrière, ligt een
LI ET systeem, dat door de af getreden re-
T* kering is voorgesteld, voorziet in ver
kiezingen van twee ronden. Elke partij zou
voor elk departement een candidatenlijst LI'
indienen, waarop zoveel namen zouden
voorkomen als er zetels In het departe
ment zijn Dit aantal varieert van twee
tot elf Er zouden twee stemmingen wor
den gehouden met een tussenpoos van
twee weken Een lijst die meer dan de
helft van het aantal uitgebrachte stemmen
in een departement zou behalen zou «He
zetels krijgen. Een verkiezingsstelsel dus.
berustend op het meerderheidgbeglnsel en
niet., zoals In Nederland, op h.* principe
van evenredige vertegenwoordiging
Aangezien echter de kans dat een uartij
meer aan vijftig procent der stemmen zou
verwerven zeer klein werd geacht. Hel
het regeringsontwerp de mogelijkheid
open van een ..samengaan" van partijen
D w.z dat verwante partijen vóór het be
gin van de eerste stemronde konden ver
klaren, dat zij „verbonden” zijn hoewel
zij afzonderlijk aan de verkiezingen zou
den deelnemen. Komt er dan geen «bso
lute meerderheid voor één partij uit de
bus. dan gaan de zetels naar die combi-
I natie van partijen die ten minste 60 pro-
I cent van de stemmen in de eerste ronde
pEEN huisvrouw in Den Haag of Am-
V7 sterdam, die zich zorgen maakt om
een kraan, die voor niets openstaat. Dat
de voorraad duinwater sterk mindert, met
»Ue gevolgen van dien, als het opdringen
van het zout In de bodem, deert haar niet.
Geen Nederlander in het Westen, die
er minder gerust om slaapt, omdat de
grond, waarop hij leeft, onder de zeespie
gel ligt. Eeuwenlang hebben onze voor
ouders met hun dijken, kanalen en molens
die grond bewoonbaar gehouden. Men kan
het zich nauwelijks anders voorstellen.
Doch de oorlogsjaren hebben geleerd, hoe
gevaarlijk dez» ligging zou kunnen wor
den.
Geen Nederlander, die zich het hoofd
breekt over de langzamerhand ontstane
opeenhoping van mensen in het Westen
des lands. „Randstad Holland”.
Doch daar is zo een en ander aan het
gebeuren. Nederland, dat in het begin van
deze eeuw in bevolkingsdichtheid bij Bel-
1 gië achterstond, heeft België met glans
ingèhaald. Toen telde België ongeveer
250 inwoners per vierkante kilometer, te
gen Nederland 170, vandaag heeft Neder
land een bevolkingsdichtheid van ruim 300
per km2 en laat het België achter zich
met 280 per km2. Groot-Brittannië bergt
206 mensen per km2, West-Duitsland 196,
Frankrijk 75 en in de Verenigde Staten
hebben J9 mensen één vierkante kilome
ter voor zich. Van dat dichtbevolkte Ne
derland is het Westen weer het meest be
woond. zodat daar per km2 677 mensen
wonen! De oorlog heeft uit Amsterdams
en Rotterdams bevolking delen wegge
nomen. maar Den Haags bevolking groei
de weer sterk door een vestigingsover
schot.
Het wordt verschrikkelijk druk in Rand
stad Holland met ruim 700 zielen per km2!
Maar zolang de gewone man er weinig
persoonlijke last van heeft (het „stille
strand” is misschien wat erg druk en
langs de autoweg tussen Den Haag en
Delft razen overdag zo'n elfduizend auto's)
gelooft hü het wel.
De nieuwe commissie
Wij hebben er namelijk
missie bij met een lange naam, ..Werk^.
missie voor het onderzoek naar de c
wikkeling van het Westen des lan<
Deze commissie, pas geïnstalleerd door
rpinister van Wederopbouw en Volksh.
vesting. mo»t de zaak bekijken.
Het gaat erg goed, ook met de commis-
aiedlchtheid in Nederland. Deze week
hebben we er nog een bij gekregen. Deze
zal de positie van de zeeman bestuderen.
De Sociaal-Economische Raad heeft een
zwerm (dure) commissies op ons losgela
ten. Ja, het zou Kijker niets verwonde
ren, wanneer Nederland ook op het gebied
van commissies per vierkante kilometer
onbedreigd aan de spits stond.
Wij hebben een Rijksdienst voor het
Nationale Plan. Vóór de oorlog wisten wij
daar minder van, doch na de oorlog is er
in Nederland veel moois uitgevonden, o.*,
de ruimtelijke ordening. Allerlei knappe
koppen studeren nu al jarenlang want
sinds de bèvrijding mógen we nu van
jarenlang spreken op allerlei proble
men. Het is ook zeker niet kwaad, dat een
volk aan de toekomst denkt en zich wil
hoeden voor alle mogelijke soorten roof
bouw. Maar het heeft Kijker eerlijk ge
zegd wel enigszins verwonderd, dat men
nu, bij al die gebouwen vol economen,
statistici, sociologen, demografen, enz. in
Den Haag, voor enkele problemen als die
om. de IJ-mond en de bevolkingsaanwas
te 's-Qravenhage toch weer een afzonder
lijke commissie „op brede grondslag” ging
samenstellen.
Het za] wel nodig zijn. De overheid
moet zich met deze kwesties bezighouden.
Zij moet vooruit zien. Tot nog toe heeft
tij hier de wind in zekere zin mee gehad,
doordat bij ons de drie grote steden elk
hun eigen functie hebben. Amsterdam is
handeisstad en monetair centrufn, Rotter
dam is havenstad, Den Haag is bestuurs-
stad. Den Haag groeit het sterkst,
wege dat besturen en dat plannen makK„.
Eigenlijk is het niet eens zo n gunstig
Schijnsel, dat er zoveel „bestuurd' r
worden. In elk geval bespaart ons
èvenredige ontwikkeling van drie st<
een soort waterhoofd, zoals Parijs
voor Frankrijk is. Ook is het bijv
Rotterdam een gunstig verschijnsel, dat
het voor zijn Botlek-plan de grond heeft
kunnen vinden.
Doch wanneer de minister in zijn instal-
tatierede voor deze commissie aandacht
vraagt voor het probleem van de vestiging
van ondernemingen, die In het Westen
niet noodzakelijk thuisbehoren, en zijn
twijfel uit over de politiek van de gemeen-
tebèsturen in het Westen, die zoveel mo
gelijk industrieën naar zich toe trachten
te trekken, dan vindt Kijker dat toch
enigszins verwonderlijk. Dat is immers
één der kernpunten van de ruimtelijke
ordening en ais men daar nu nog zó wei
nig van weet, waartoe dienen dan in
hemels naam al die ot-ganisaties, als
de dienst voor het Nationale Plan, het
Centraal Planbureau, het Centraal Bureau
voor de Statistiek, de Provinciale en Ge
meentelijke Bureaux, die grote en kleipe
plannen fabrieken, waarvan wij er zoveel
hebben, dat zij zich in hun eigen perfeè-
tionnisme schijnen stuk te malen.
De minister heeft daarvoor de nieuwe
commissie gewaarschuwd. Hij wil resul
taten op korte termijn.
De commissie heeft een lange
Misschien werkt zij kort.
De vraagstukken z ij n belangrijk, zelfs
verontrustend. Maar verontrustend is te
vens. dat in ons land met zoveel nieu
werwetse planmatigheid zo'n commissie
nodig was. Deze geschiedenis doet denken
■an die van het leger, dat nu al zo lang
in opbouw is en waarvan men nog niet
10 '’ng geleden tot de nationale schrik
moest bemerken, dat er na zoveel jaar
4>rganisatie en plannenmakerij eigen-
k nog niets bruikbaars van bestond!
KIJKER.
9 ge-
voor
waarna hij
:ra In de tweede
Stok-
H U. en
hen te
regerings-
e bereiken
geëi
idat