G0UD5CUE COUPANT
ke
WEÊPKWCMT
Koude nacht
Ljjlcer
NIEUW BEGROTINGSTEKORT
GERAAMD OP 785 MILLIOEN
IQ
®J,
MacArthur verdedigt zijn beleid
meebrengt, hem voor zijn oorspronkelijke
doel nutteloos heeft gemaakt
Doch wanneer de Verenij
oorlog wordt opgedrongen
slechts één antwoord: hem i
dienste staande middelen tot
einde te brengen".
Ja
Het Rijk bezuinigt 219 millioen
•p
Hoe min. Lieftinck
NIEUWE BANJCWET OP KOMST
het tekort denkt
VERSCHERPT TOEZICHT OP
te dekken
HET CREDIETWEZEN
IUIM ISI
4
..4
De 15.000 er uit
GULDEN OPBRENGEN
L
R
>53
den
met tan ver
snd- bepahni
„HAAK-IN” GAAT EEN MILLIOEN
„FORMOSA MAG NIET WORDEN PRIJSGEGEVEN”
,h.T
die tot ho°’
Blijvende steun nodig
(Van onze speciale verslaggever).
GENIS
Zwijgende diplomaten
Dekking door 550 millioen
aan belastingen «n ruim
200 millioen aan leningen
De minister van Financiën heeft in twee aan de
Tweede Kamer gezonden nota’s medegedeeld, welke
bezuinigingsmaatregelen de regering wenst te nemen
en hoe de vooruitzichten zijn voor het lopende be
grotingsjaar aan de hand van de nieuwste gegevens.
Het begrotingstekort voor het jaar 1951 was aanvan
kelijk voor de Gewone Dienst geraamd op 257
millioen. Bij de opstelling van de nieuwe begroting
is rekening gehouden met twee voordelige factoren:
bezuinigingen tot een bedrag van 201 millioen en
stijging der middelen met 361 millioen, totaal dus
562 millioen.
Stafchefs waren het
Onderzeebootbemanning
reddeloos verloren
Oorlog is in principe.
verwerpelijk
DE FINANCIëN DER j
GEMEENTEN
De K.V.P. ontevreden
over het Kabinet
•visrhruXWtaers
alnna °,verwe®in«en pro en contra) te be- fic),ouwe« ujt de gezichtshoek van éèn
Sn dti licht benen wa. -<-1 heden
eens met ontslag
„Chefs der generale staven uarej^
het met mij eens”
ig io April 193r
Vrijdag 20 April 1951
Prija 10 cent per nummer
Prijs abonnement.
üüstc Jaargang No 23203
ƒ038
per week
Bureau: Mallet 31.
Telefoon 2745 (Mvee lijnen)
Chef-Exploltatle: D. DE K^ERK
Direoteur-Chefrcdacleur: 8. H. VAN DER KRAAT8
Postrekening 48400
de
ster stellig
niet.
i in
ier IS
:hraal sop!
regt
;el e
Op
der
c. w.
zijn
God
khaki shorts
I. leeft. 14 j.
llhllpk te biedet
‘f
lal v. tl. «oldant.
per maan<\ 1.85
per kwartaal ƒ4.00
nende Lux-
’t Tast
iet aan. En
sde krimp,
wassen hoe
pen. Dus
nische was-
EENDPACMT
MAAKT MACHT
een
>ijeen-
111 toen
kan-
ontw
'iht is
„antwerp.
wérheids-
oand i
J8 hai>u-
liauidlteit
•tihstellin-
n!en.
tellingen
imige Pur
■dbaar
van t
zeeër
heeft
minlst
inige
V
PER ASPERA
AD ASTDA
deze is voor de partL- -
de verkiezingen in 1948
gezin, gezoi
g van
el is in
t betreft
gelden,
aan het
tgekeerd,
ver-
ook
>ben
elde
te
bliek
male
ur, Woensdag-
ezellfg
ranma
erland—België.
rée 35 ct. p.p.
i begrof
zou moeten
van 100 tot
•heid grenzende waarschijnlijk- boodschap aan
iblieke opinie kan pellen. Wie de admiraliteit deelt
J,. 1 wordt voortgezet
de Affray vast
het werk worde
•rdamse
uit te
tuien wou
Oosten v
drie toi
de zo
lenten wai
tuut
zal eveneens
worden gevraa
tocht de Haak-ii
ge» en dat
juichen dan t
beschikking kun
nuttige research-
ninklijke verled)
‘lonk en vooi
og-voltage-radio-
schaft, dat niet mii
Hoen zal vergen.
Het is prachtig dat ons volk zulk
groot bedrag met liefde en warmte bl]
bracht, maar men is zelfs met een.mil
nog niet klaar. Voor een doeltreffende
kerbestrljding zijn nog millioenen nodig en
alleen door de blijvende steun van het volk
kan teijein worden gewonnen op de zo ge
vreesde en wijdverbreide ziekte.
Op nummer 4106 van de 512de Staats
loterij. 5e klas, is een prijs van ƒ15.080
gevallen.
toe dat bovengei
tekende, dat de
MacArthur tegenj
redenen van het
indertijd door de
president zeid- bi
Arthur niet i
en Amerika
volgen. Lat
drag het gc
log inhield
soortgelijke
gezonden. De
at het zoeken
8 positie vi
tl alles
nen.
War
worden
Er I
regei
leden
mening,
1947 toekomt
worden uitge
met de
over dt__
berustte op
Als op 24 Mei in het Concertge
bouw te Amsterdam de grote slui-i
tingsavond zal worden 2_„,
van de „Haak-in-actie”, dan zal de
opbrengst van deze actie vermoede
lijk een millióen gulden bedragen.
Gisteren kon worden gemeld, dat nu
al meer dan 7 ton is bijeengebracht.
Tot de laatste cent zal dit fonds
dienen voor de aanschaffing van
radium en andere materialen voor
de kankerbestrijding en voor de
stichting van centra over het gehele
land.
p: D.K.W., 98 c.C., ge
el. In pr. st. W. Deur-
uuweringerstraat B lil.
iter.
j: 4 gedr. I
an blouses.
lestraat 41.
l'/t pk. Ariël, in pr.
l. 33 Gouderak.
De nadelige factoren zijn: hogere uitgaven in de
militaire sector 274 millioen en hogere uitgaven in
de civiele sector, totaal 498 millioen. Het nieuwe
tekort wordt dus geraamd op 257 562, 498
193 millioen gulden.
Voor de Buitengewone Dienst was het tekort geraamd
op 403 millioen. Bezuinigingen zijn voorgesteld tot
een bedrag van 18 millioen. Hier staan tegenover:
hogere uitgaven in de militaire sector 192 millioen
en in civiele sector 15 millioen, in totaal 207 mil
lioen. Het tekort op de buitengewone Dienst is dus
gestegen tot 403 18 207 592 qyllioen.
Voor de gehele dienst komt men ten slotte tot een
tekort van 193 592 785 millioen.
Aan nieuwe belastingen en inhalen van de belasting-
achterstand denkt de regering 530 a 580 millioen
binnen te krijgen, zodat eeh bedrag van 205 a 255
millioen uit leningen zal ndoeten worden gedekt.
De moordenares, die in 1935 haar echtge
noot van het leven beroofde en eerst na de
oorlog door de mand viel, de 88-jarige Janke
Goslinga te Leeuwarden, is Donderdag tot 8
jaar gevangenisstraf met aftrek veroordeeld
Eva Peron is, naar de famille-vereniging
Thiery meedeelt, geen familie van mevrouw
Peron-Thierry in de Ardennen, die aanspraak
maakt op de Thiery-erfenls. Eva zal niet mo
gen meedelen, als de millioenen loskomen.
mene voorschri
tp geven. Deze
zijds een kwant
credietvolume
doch anderzijc1'
ook het verlenen van bepaa
verbieden of beperken. Tev<
.igen worden getro’"
r de banken ten mii
cake de rei
•vertrouwde
Voorts
zij een j
t, daarop
jezeld vi
Thans zullen twee gram radium
aangekocht, die voldoende zijn om
hele land te voorzien. Daardoor
mogelijk zijn, lijders aan kanker,
nu toe niet konden worden geholpen, te
trachten te genezen. Twee gram radium
vertegenwoordigen door de verpakking in
platina en de gouden naalden een waarde
van omstreeks 250.000 gulden.
Dank zij Haak-in Is het thans
gelijk, over het gehele land cent
centra in te richten voor de
va patiënten, voor de studie
liging
voorstel
len. Het b
ig” van
gemeenten of
sten worden uitg
m het Rijk zullen
•nten kunnen toch
Zeer veel leden hebt**
?gen de voorgesteld)
ien betreffen, welk)
ihtstreeks toekomen.
bedrag van 280
Weerverwachting. meegedeeld door het
K N M I, in De Bilt, geldig var» Vrijdag
avond tot Zaterdagavond.’
Vrijwel overal droog weer met hier en
daar tijdelijk meer bewolking, plaatselijk
nachtvorst. Morgen overdag ongeveer
dezelfde temperatuur als vandaag. In 'iet
Noorden van het land aanvankelijk ver
anderlijke wind, overigens matige tot vrij
krachtige wind uit Oostelijke richtingen.
21 April - volle maan
Zon op 5.32: onder 19.47
Maan op 19.40: onder 5-02
WOENSDAG
spreekt tot het
oemende wereld
S MOOREHEAD.
iar.
De plaatsvervangers van de minis
ters van buitenlandse zaken der Grote
Vier hebben gisteren een „zwijgende
vergadering” van 10 niinuten gehou
den. Een woordvoerder der Westelij
ken zei. dat de vier afgevaardigden
acht minuten lang in volkomen stilte
bijeen gezeten hadden, omdat Gro
myko nog geen Instructies uit Moskou
had ontvangen en de andere drie
heren niets te zeggen hadden.
ralitelt heeft Donderdag-
dat er geen redelijke
het alsnog redden
de gezonken onder-
George van Engeland
>oodschap tot de Britse
jerlcht: „Wilt u de
edeleven van de ko-
mij overbrengen aan de familie-
hen, die hun leven verloren heb-
s ramp van de onder
is nog een zwakke
ïring in aantocht Immers
gaven nog nader
dat hetgeen aan de gemeentel
it onvoorwaartfelijk diei
jekeerd. Anders lig*
jaren 1948, 1949 en 1950.
leze jaren vastgestelde j
een schatting. Haf
dat de bc
..jelen,
lager percentage zijn
volgens deze leden op
twijfelachtig of de gemeentel
vervreemdbaar recht hebben
schotten 1948, 1949 en 1950”.
tweede kleine hulp, welk*
it gebpden! Het verzet is
of de minister van finan-
aandrang der gemeenten
stijf kan houden. Ik twij-
vraag of alle collega’s de
ür.ciën op dit punt wel zul-
lar toegeven aan de wensen
brengt het staatsbudget in
ihriften voor de bedrijfsvoering
voorschriften kunnen ener-
ititatieve beheersing van het
der banken meebrengen,
jds in ernstige omstandighe-
verlenen van bepaalde credie-
„„r>.’..2n. Tevens kunnen
bepalingen worden getrofffen inzake de
door de banken ten minste te bedingen
rente en inzake de rente, die ten hoogste
voor de toevertrouwde gelden mag wor
den vergoed. Voorts kan de Nederlandsche
Bank als zij een gevaarlijke ontwikkeling
waarneemt, daarop de aandacht vestigen,
zo nodig vergezeld van een advies ten aan
zien van nodig geachte veranderingen,
welk advies zal worden gepubliceerd als de
betrokken instelling binnen een bepaalde
termijn daarmee geen rekening houdt.
Hierop is beroep mogelijk.
Het wetsontwerp bevat verder de moge
lijkheid. dat bij Koninklijk Besluit nadere
regelingen worden gesteld, waarbij land-
bouwbanken. spaarbanken of commission-
nairs in effecten de verplichting wordt op
gelegd om aangesloten te zijn bij of zien
onder toezicht Je stellen van een centraal
orgaan op hun gebied.
Maatregelen zullen worden genomen om
de naam ..spaarbank” of het woorddeel
„spaar” te beschermen.
De bepalingen van het onh
ook van toepassing zijn op buitenlandse
bankinstellingen, voor zover het hun be
drijf in Nederland betreft, behalve de-bij
kantoren van buitenlandse circulatie
banken.
Nadere bijzonderheden op papina 2.
n o<
ikt.
..igde L
hebben
met alle ten
I een spoedig
hulp voor de
„Enkelen
als hun
*?n over
„lent te
igt het geval
Het destijds
percentage 8
ling. Had men kunnen
jeiastinginkomsten zo
dan zou stellig een
vastgesteld. jHet was
zijn mins/ genomen
;n wel een on-
op de over-
s het optreden van
Rooms Katholiek)
getroffen. Dat
om bij de jo*i(
ioen voor de grote
ten van het ame
over de kind<
telfstandigen en ten ei-
i de leeftijdsgrens bij
Lieftincks nieuwe
I op 16 jaaf.
ken de gezinspolitiek en
tij. die haar campagne bij
voerde onder de leu-
>nd volk”, van grote
Generaal MacArthur besloot met te zeg
gen dat de hoop en dromen, die hem beziel
den toen hij 52 jaar geleden werd opgeno-
men in de gelederen van het Amerikaanse
leger, hem sinds lang verlaten hebben. ..Er 7,al’i
is een oud soldatenliedje, dat zegt: „Oude
soldaten sterven nooit, zij worden schim
men en verdwijnen" (Old soldiers never die.
they just fade away”). Ik ben nu zover:
Een oude soldaat, die heeft gepoogd zï,“
plicht te doen, zoals die hem door Ge
werd voorgeschreven. Vaarwel".
aan de gemeentel
Het gaat om het
millioen guldi
De zwakke i
nu enigszins 1
„Verscheidene andere leden wensten zich
hun uiteindelijk oordeel over de wenselijk-
de bis^ÜnFvin’hef^LÏSdbiuw-ïiaÜ- “f van de reeerverln, voor te behouden,
itietonds nader werd geraamd op M7 mil- Wel woog bl) deze leden zwaar de omatan-
oen. digheid, dat tegen de voorgestelde reser-
veringsmethode een beroep kan worden ge
daan op verkregen wettelijke rechten der
gemeenten. De vraag wet
gemeenten niet zelf kunnen
eventueel onder wettelijke
Deze leden vroegen voorts,
gestelde methode nog niet
normaal werkend
i verband ti
doren gaat'
In de bezuinigingsnota grijpt de minister
terug naar zijn brief aan de Tweede Kamer
van 21 October 1950, waarin, rekening
houdende met de destijds bestaande ver
wachtingen omtrent stijgende uitgaven en
hogere middelenopbrengaten, het tekort op
de Gewone Dienst, de Buitengewone Dienst
en de begroting van het Landbouv
satie’ -
Hoen.
Spoedig daarna op 15 November is
aankondiging gevolgd van een begroting
herziening, die een besparing
brengen in de orde van grootte
150 millioen.
In de daarop volgende maanden is de ge
hele begroting aan een nauwgezet onderzoek
onderworpen. Daarbij Is zowel aandacht ge- een
schonken aan? bezuinigingen op het staats- het
apparaat als aan inkrimping en temporise- verloren gat
ring van bestaande voorzieningen, resp. het sterk is de
achterwege laten van voorgenomen nieuwe
maatregelen. Ook zijn de ramingen van de
oorspronkelijke begroting van uitgaven nog
eens scherp onder de loupe genomen in het
licht van de voorlopige uitkomsten over 1950.
Dit onderzoek, dat in verband met het
vele overleg, dat nodig bleek, geruime tijd
gevergd heeft tiok de kabinetscrlsfs werk
te in deze vertragend heeft tot het resul
taat geleid, dat vergeleken met het in 4e
brief van 21 October 1.1. gegeven begrotings-
twerp zullen beeld, een beperking van uitgaven kon wor- -
buitenlandse 'den bereikt van in totaal ƒ219 millioen. vermoeden, dat
Ven het bedrag ad ƒ219 millioen heeft rijk zouden vlot
117 millioen of 53 pet betrekking op reële
bezuinigingen, 83 millioen of *88 pet op
herziening ven ramingen en 19 millioen
of 9 pet op het achterwege laten van voor
genomen maatregelen. In het bedrag van
219 millioen is begrepen de terugbrenging
van het nadelig saldo van het landbouw-
egalisetiefonds tot ƒ175 millioen. hetgeen
vergeleken met de ramingen in de brief
van 21 October 1950 een verlaging Van 45
millioen betekent. Voorts omvat het totaal
bedrag verminderingen op posten van de
buitengewone dienst ad 18 millioen. De
verlagingen op de Gewone Dienst
Buitengewone Dienst omvatten de«.
een bedrag van ƒ156 millioen.
Tegenover het geraamde totaal-tekort
van 785 millioen staan in de eerste plaats
de extra-bate voor eenmaal uit hoofde van
Staten een de gedeeltelijke versnelde afdracht der per
lebben wij kwartaal geheven betastingen 80 millioen,
een hogere opbrengst van de Vennoot
schapsbelasting ƒ200 millioen en de ver
dere bate uit hoofde van inhaal van belas-
tingachterstand 250 300 millioen. in
totaal 530 a 580 millioen.
Het verschil tussen het nieuw geraamde
•kort en de genoemde extra fiscale baten,
een bedrag van ƒ255 A ƒ205 millioen,
zal uit leningen moeten worden gedekt.
kerbestrijding en voor de opleiding van de
zo noodzakelijke deskundigen. Deze centra
zullen worden gevestigd bjj de univerzitel-
ten van Groningen. Utrecht, Leiden. Nij
megen (zodra er een medische afdeling is)
en Amsterdam, b(j de laatsté totdat in de
«mi. ,0°P der Jaren een vereniging tot stand
gebracht zal zijn tussen de universiteit en
gehouden het Nederlandse Kankerlnstituut.
Voorts zullen,, dank zij Haak-ln, gelden
beschikbaar zijn om de outillage van het
Rotterdamse radio- therapeutische instituut
verder uit te breiden, terwijl subcentra zul
len kunnen worden gevestigd in het Zuiden
en het Oosten van het land. Dit alles zal
eveneens drie ton kosten. Voor de aanschaf
fing van de zo noodzakelijke bestrallngs-
instrumenten waardoor ook het Kanker-
instituut in Amsterdam kan worden gehol
pen, zal eveneens een be.drag van 2 tot 21/»
ton worden gevraagd.
Mocht de Haak-in-actle nog meer opbren-
zou men slechts kunnen toe-
n zou eventueel een som ter
cunnen komen van het zo
•ch-werk waarvoor de Ko
dden jaar een half millioen
>rts moet binnenkort een
)-apparaat worden aange-
ninder dan een half mil-
Op de veilingen in de Streek heerst thans
grote drukte in verband met de hervatte
groente-export naar Duitsland. Alvorens
de groente, na geveild te zijn, wordt inge
laden, wordt zij door de Rijkskeurmeesters
gecontroleerd. Hierboven het laden van
wapons met bestemming Kassei. Op de
voorgrond een keurmeester bezig met het
nemen van steekproeven.
In de toespraak, die i
verklaarde hij niet
aan de ord)
d*r dan partij-overwegL.
in Azië een verzoeningsp
door tevens onze positie ii
ondermijnen. De -
nisme één 1““
onder geen enkele-
Een daverend gejuich begroette generaaf
MacArthur, toen hij de vergaderzaal vsmc
het Huis van Afgevaardigden betrad. 4“,e’
afgevaardigden en senatoren verhieven/zich
van hun zetels en juichten hem toe.
„Het Amerikaanse congreszo begon de
generaal ,zijn rede, „belichaamt de hoop en
het streven van het gehele menselijke ras.
,i-d toe jn de gchemering van mijn
jnder enige bitterheid. Ik ken
de Verenigde Staten die-
Een grote inoeilijkheijl
Tf7ANNEER alles In onze politiek normaal
verliep, zou zeker het wetsontwerp
(Kamerstukken ho 1991) houdende voorzl*-
ningen ten aanzien van de financiële ver-
houding tussen het Rijk en de gemeenten BE
over de jaren 1951 en 1952, met huid en haar gj’
worden afge^temd door een overgrote meer-
derheld van de Tweede Kamer.
Het Voorlopig Verslag, dat op 20 Maart
1951 verscheen, is zo „moordend” mogelijk.
Het wetsontwerp is door desk undig*
Kamerlecfen opgesteld. Het verzet van „zeer 1
vele lede»”, van „vele leden” en van „vrij- f j
wel alle leden” Is onmiskenbaar en strekt f j
ten bate van de financiën van de gemeen- si
ten.
Wilt u een voorbeeld: „Vrijwel alle leden
gaven als hun aanvankelijke mening” te
kennen, „dat de strekking van het onder
havige wetsontwerp het gevaar inhoudt, om
het verantwoordelijkheidsbesef van de ge
meentebesturen dat thans ondanks alle
moeilijkheden nog aanwezig is te onder
mijnen". Dat klinkt al bar genoeg.
De klacht is ook, dat de gemeentebesturen
„in een financiële afhankelijkheid” worden
teruggebracht. Er is wel méér In het Ver-
slag, dat ook „juist” moet worden geacht
door degenen, die geneigd zouden zijn het
wetsontwerp te verdedigen.
Het wetsontwerp •-
bijna onverdedigba
ren tenzij de politll
het standpunt
erkennen.
Een weliswaar zwakke verdedi
één onderdeel des ministers
het Voorlopig Verslag te vindt
het vraagstuk der „reserverini
welke eigenlijk aan de
gemeentefonds moeste,
maar welke nog aar.
blijven. De gemeen'
zelf: reserveren! Z<
overwegend bezwaar tej
reserveringen, die geld)
«ïn recj,
*.it enorme
len.
verdediging, welke de minister
kan steunen, is deze:
lene andere leden
jlijk oordeel over
de reserverin
1 bij deze ledt
«-t tegen de
‘'-ide een beroep
..kregen wettel.
•n. De vraag werd gesteld, of 'de
nten niet zelf kunnen reserveren,
teel onder wettelijke waarborgen.
of bij de v^or-
meer..dfin bij
werkend uitkerfiigssysteem
tussen uitgaven etf belastingen
leze hulp voor de minister stel’*-
De Britse admin
avond meegedeeld
hoop meer bestaat op I
opvarenden van dr
r Affray. Koning C_
t de volgende boeds
ster van Marine ge
üge gevoelens van met
igin en mij overbr
den van hen. die hu
ben bij de tragische
zeeër Affray.
Premier Attlee heeft een
‘•---’schap aan de admiraliteit g
nog mee, dat
om de juiste positie van
t te stellen. Ook zal alles in
-Jen gesteld om de oorzaak van;
de ramp te vinden.
Het pad van het nieuwe kabinet gaat niet
over rozen. Na de botsing over de jongste
sur zou uitspreken voor karne- loonronde en de prijsbeheersing dreigt er
andere helft voor zoetemelk (bij th“ns een conflict met de K.V.P jing(
.^„.„.luurlUkK.ook K^er^,'^r‘|Xrn.PS;"lt
Den Haag in een persconferentie voor de
Rooms Katholieke bladen een uiteenzetting da.1
ter zake gegeven.
Drie feiten hebben, sinds
het nieuwe kabinet, de Ro
bijzonder onaangenaam ge
lelk onwil der regering
jen loonronde iets extra’s te d(
gezinnen, voorts het afwi
lijnde
na-
3 be-
i be-
odwen-
r ucx geheel.
i noemt Azië de poort tot Europa. Het
omgekeerde is evenzeer waar. Wat in het
ene werélddeel geschiedt, beïnvloedt nood-
wendig de gang van zaken In het andere".
„Sommigen", vervolgde MacArthur, „zijn -
van mening dat de Verenigde Staten niet
irk gepoeg zijn om zowel op het Aziati- krii_
s op het Europese front weerstand aerne
te biedeh aan het communisme. Ik moet u
zeggen dat ik mij geen groter defaitisme
kan indenken dan dit.
Onder langdurige toejuichlngèn van de
congresleden verklaarde MacArthur: „Ik
heb er Sn het verleden met nadruk op ge
wezen dat het. uit militair oogpunt gezien,
een dwingende noodzaak is dat Formosa
onder gjeen enkele omstandigheid in com
munistische handen valt. Indien dit wel zou
gebeuren, zou de vrijheid van de PhillppU-
nen en Japan onmlddellljk bedreigd worden
en wil zouden mogelUk gedwongen zijn ons
op de Callfornlsche kust of zelfs op
Washington terug te trekken".
Hij vervolgde: „Het communistische Chi
na greep in Korea in. waardoor een nieuwe
toestand werd geschapen, welke beslissingen
op diplomatiek terrein vereiste. Zij zijn
evenwel niet genomen".
„Ik werd niet geraadpleegd toen president
i Juni 1950 besloot de aangevallen
lanse republiek te helpen. Vanuit
verder mo-
itra en sub-
behandellng
van de kan-
T\E SPORT van het peilen der publieke
■L' opinie is. voor zover het ons land be
treft, een na-oorlogse sport. De spelregels
komen voor een goed deel uit de Ver. Sta
ten, waar de heer Gallup als opinie-koning
op een reeds wat wankele troon zetelt. Ze
zijn echter aan Nederlandse omstandigheden
aangepast.
In het kort gezegd komt het hierop neer.
Men gaat uit van het gegeven feit, dat er
zoiets als een tastbare en tel- en meetbare
grootheid als „de” publieke opinie bestaat. J111”
Zonder dat gaat het natuurlijk niet. Heeft ‘"nl
men dat eenmaal als axioma aanvaard, dan
put men uit het indrukwekkende arsertaal *ede
der statistische wetenschap om een aantal
formules samen te stellen, met behulp
waarvan men dan met aan wetenschappe
lijke zekerheid grenzende waarschijnlijk
heid die publieke opinie kan peilen. Wie de
werkmethode kent, die men in Nederland
toepast om tot de grootste gemene deler
van het volk als geheel te komen, die moet
toegeven, dat dit bedrijf op wetenschappe
lijk verantwoorde wijze is opgezet. Voor de
een tikje ingewijden zij gezegd, dat de wet
der grote getallen hierbij natuurlijk een
eerste rol speelt. Maar het is helemaal niet
nodig op deze techniek verder in te gaan
Genoeg is. dat men de zekerheid kan heb
ben, dat als van het door de opinie-peilers
vastgestelde aantal ondervraagden de helft
een voorkeur zou uitspreken voor karr—-
melk en de l7.
wijze van spreken natuurlijk), ook inder
daad ons gehele volk in twee gelijke helften
is verdeeld: om zo te zeggen een karne
melk- en een zoetemclk-helft.
Dat is dus een braaf resultaat, waarover
iedereen tevreden mag zijn. En iedereen
mag er ook vrede mee hebben zolang „de"
publieke opinie gepeild wordfc/ten a«»oil)
van zaken als de voorkeur voor kobnemc
of zoetemelk, voor flikjes of kattetongen, ‘e‘!JÏXRIT s,le..aoe
voor rijstebrij of lammetjespap om in het HnM’hii^f’jAh»?1
culinaire te blijven. Het ii niet de bedoeling Se"‘*HooA het„d.ebaJ.'
deze tak van het opinie-pnderzoek te klei- aan kleine zelfstand!»
tikelcn, bepaalde verpakkingen of bepaalde bliadLn^V0Ol!^ ®n>,V8nj2
sorteringen (om enkele voorbeelden te noe- d®z® punten raken de r
men) is voor het bedrijfsleven van onschat- de ParMJ- .dle ha
bare betekenis. Het kénnen van de ver-
bruiksgewoonten kan tot een economische
j. nationale productiepolitiek leiden en natio- DeleKenis-
-- nale verspilling van enqrgie en materiaal
voorkomen. Hulde aan hen, die de methoden
voor dit onderzoek hebben ontwikkeld.
Maar het is nodig te wijzen op een gevaar,
waartoe de hobby der opinie-peiling leidt.
Zonder zoeken haalde Kijkers plaatsver
vanger met enige Willekeurige grepen de
volgende vragen uit een stapeltje pcilresul-
u taten van het afgeldpen jaar: „Vindt u het
plan-Schuman goed of slecht?"; „Vindt u
het juist of niet, dat de Amerikaanse troe
pen deelnemen aah de strijd tegen de
I Noord-Koreanen?”; „Is ons leger meer of
minder paraat dan in de Meidagen 1940?”;
„Vindt u het een goed ding als mensen
psychotechnisch getest moeten worden?”;
„Bent u het eens of oneens met het mili
taire beleid van de regering?”; „Mag een
arts ongeneeslijk lijden verkorten?”
Ziehier dus, niet meer en niet minder!
zulke vragen geven de proefkonijnen
opinie-peilers dan antwoord zo even In
het half uurtje, dat de enquêteur aan hen
per stuk besteden kan. Het defensiebeleid
der regering. Het verkorten van ongenees
lijk lijden. De strijd in Korea. Er zijn men
sen, die zich een leven lang aan gespeciali
seerde studie hebben gewijd om zich het
recht te verwerven over een onderdeel van
xulke problemen nog maar een voorzichtig
oordeel uit te spreken. Voor het samenvat
ten van dat oordeel moeten zij een boek
schrijven (nadat ze er misschien honderd
boeken over gelezen hebben) of tenminste
uren spreken. Bij het opinie-onderzoek
vraagt men „het” Nederlandse’ volk naar
„voor” of „teuge”, telt de neuzen en conclu
deert dan tot „de" publieke opinie. Tot
overmaat van dwaasheid blijkt dan nog, dat
bijv, over een onderwerp als het door de
medicus verkorten van ongeneeslijk lijden
maar liefst 89 van de ondervraagden,
rauwelings voor de vraag gesteld, een ant- -nrcell u toe li
woord klaar hebben. Men zou kunnen zeg- •PreeJ ,onder
gen, dat alleen die 11’ die zei geen oor-
deel te kunnen geven, rijp genoeg mag wor-
“I"' het v°rmcn wanneir wij <le thans aan da orde all
°pinie-Pellin«gedateerd 120 Juni M« *^zië d t tot Europa
2 ‘a
groot, n.l. SOS. Aha. zou men zeggen, dan
mogen we dus aannemen, dat die overige
80 er wat van wist. Zij sprak althans een
positief oordeel uit: goed, slecht of onin
teressant. Resultaat: „de" publieke oi
Maar wacht! Gedateerd 28 September 1
kwam er een peiling van wat „het" publ
nu eigenlijk wist van allerlei internatlon_._
instituten. En daarbij bleek (drie maanden
dus na de vorige peiling), dat zegge en
- «chrijve maar 22 goed wist te zeggen wat
het plan-Schuman nu eigenlijk is.Resul
taat: nog eens „de” publieke opinie!
Hiermee Is het zinloze van deze vorm van
opinie-peiling wel goed gepeild. Het gevaar
nu, dat aan dit zinloze bedrijf kleeft is dat
men de resultaten van zo’n onderzoek met
enig aplomb naar voren schuift als een
nieuw hulpmiddel, waarmee ons democra
tisch systeem verrijkt wordt om tot het
nemen van zuiverder besluiten te komen
Men kan de democratie geen slechter dienst
bewijzen dan door haar als richtlijn de
opeengehoopte ondeskundigheid van ons
allen (leken op ieder terrein, dat niet dage
lijks het onze is) op te dringen. Laat het
oplnie-onderzoek zich beperken tot feite- „Ik werd
lijke gegevens. Daar ligt zijn taak en zijn Truman In
grote nut. KIJKER ad int. Zuidkoéeaa
(Van onze financiële medewerker)
Thans is verschenen het wetsontwerp tot
toezicht op het credietwezen, welk ontwerp
reeds in de Bankwet-1948 in uitzichf
steld. Twee aspecten heeft dit wetsoi
namelijk de coördinatie van het ovi
beleid van het bankwezen in verbtr
economische omstandigheden en de
having en bevordering van de lign
en de solvabiliteit van de credietl...
gen in het belang van de crediteur-
Vier groepen van credietinstélllngen
worden onderscheiden, n.l. de handelsban
ken, de landbouwcredletbanken. de alge
mene spaarbanken en de commissionnairs
in effecten.
De onder toezicht komende crediotinstel-
ïen zullen worden ingeschreven in een
„ister door of in opdracht van de Neder-
indeche Bank. Deze Is dan ook in het ont
werp met het toezicht belast, maar zij kan
dar ten aanzien van de landbouwcrediet-
bonken, de spaarbanken en de commission-
nairs in effecten aan de reeds bestaande
centrale instellingen overdragen. Hierbij is
Gedacht aan de beide Centrale Boererileqn-
banken, de Nederlandsche SpaarbanTcÖortd
amen- en de Vereeniging voor den Effectenhandel,
inder- De Handelsbanken en de Centrale Boeren-
slotte leenbanken zulen onder rechtstreeks toe-
bii de zicht blijven van de Nederlandsche Bank.
Handelsbanken, die niet een nader door
de minister van Financiën vast te stellen
bedrag aan eigen middelqn bezitten, zullen
niet ?n het register worded ingeschreven en
vellen dus niet onder het toezicht.
Het ontwerp regelt ‘t tpèzfcht en geeft de
Nederlandsche Bank de bevoegdheid alge-
Het Amerikaanse ministerie van defen
sie heeft een verklaring uitgegeven, waarin
gezegd, wordt, dat president Truman „op
grond van het eenstemmige advies van zijn
belangrijkste militaire en burgerlijke raads
lieden met inbegrip van de chefs der gene
rale staven” MacArthur had ontslagen. Het
ministerie gaf deze verklaring uit naar aan
leiding van vragen van de pers over de
verklaring van MacArthur, dat zijn mening
over de oorlogvoering in het Verre Oosten
gedeeld werd door de chefs van de generale
staven.
De woordvoerder voegde echter hieraan
•noemde verklaring niet be
woorden van generaal
ngesproken werden. De
•t onslag waren overigens
president omschreven. De
>ij het ontslag, dat Mac-
in staat was de politiek der V.N.
3 met volledige overtuiging, te
iter zij hij, dat MacArthure ge-
{evaar voor een derde wereldoor-
Tot zoverre de t
de minister wordt
veel heviger.
De lezer weet, dat Ik van mening ben, dat
de staatkundige toestand van Mei 1951 tot
Mei 1952 één jaar open laat, waarin de rege-
-:ng practisch zéér sterk staat. De Tweede
amer kan niet weer een conflict met de
regering opwerpen.
Wanneer ik hierop één uitsondering zou
wagen te veronderstellen dan betreft die
uitzondering allerminst de algemene positie
van de minister van financiën. De regering
en minister Lieftinck staan financieel sterk.
Er wordt in de staatsdienst allerlei nle|
uitgegeven, waarvan de ministers toch het
nut inzien.
Maar ik twijfel
ciën tegenover de
ditmaal het been
fel ook over de v__
minister van financi
len steunen. Mai
der gemeenten 1
wanhoop!
generaal MacArthur gisteren tot het Congres heeft gehouden,
te spreken als de pleitbezorger van een politieke partij. „Het
Ie zijnde vraagstuk is van fundamentele betekenis. Het gaat veel ver-
Li.-gingen. Het is niet mogelijk tegenover het communisme
„ipolitiek, gebaseerd op concessies, te voeren, zonder hier-
positie in Europa om het communistische gevaar te bestrijden, te
Verenigde Staten moeten in hun worsteling tegen het commu-
lijn volgen”, aldus MacArthur, die verder nog verklaarde dat Formosa
i enkele omstandigheid in handen der communisten mag vallen.
militair standpunt gezien was dit echter
een gezonde beslissing. De Verenigde Naties
.waren er dichtbij hun doeleinden in Korea
V verwezenlijken, toen het communistische
'China ingreep. Om de nieuwe vijand te
f verslaan is het noodzakelijk bepaalde maat-
regelen te nemen. Deze omvatten een ma-
r rine-blokkade van de ChineseJkust. het
uitvoeren van luchtverkenningen boven
Chinees gebied en het opheffen van de be
perkende bepalingen voor de Chinese na
tionalisten op Formosa".
„Er is”, vervolgde MacArthur] „en wel
hoofdzakelijk door het buitenlanp. heftige
crltiek op mij uitgeoefend, omdat ik dit
aanbeval, doch elke militaire leider, die met
de Koreaanse veldtocht had of heeft te
maken, de chefs der Amerikaanse generale
staven inbegrepen, was het met i^iij eens.
Mfln inzichten ten aanzien van de in het
Verre Oosten te volgen politiek zjjn ver
wrongen weergegeven, men heeft beweerd
J-t ik ..aanhitste tot oorlog”. Doch niets
meer bezijden de waarheid. Ik ken de
oorlog, zoals weinigen van de thans leven
den hem kennen. Reeds geruime tijd bepleit
algehele prijsgeven van de oorlog als
i Internationale geschillen op te
ir de verwoestingen, die de mo-
voor vriend en v(jan^ gelijkelijk
gene
rdedi
/erp is op sommige punten
igbaar en onredbaar verlo-
i politiek in de Staten-Generaal
it van de minister wenst te