WÏTmtïw,
m
l/J
NEDERLANDERS GAAN LAND
WINNEN VOOR DE GRIEKEN
- - BJLMJ
Dr Max Euwe vijftig jia.
Bejaarde koningin weigert
gifbeker te drinken
In Sjanghai vierden dertien
Nederlanders Koninginnedag
mars door de stad van de Nationale Reserve
en de Propaganda-bijeenkoinst
Reünie-theater
Landhuisje te koop
Jonge Werkster
MEISJE
i Maar KUK: alkali^
miïn ffwdickt
OphtcC TtoUVuC'titxJi
Eerste Provinciale Kerkvergadering
'A;
Mr F. J. Kranenburg wordt de tweede
staatssecretaris' van oorlog
Huizo „DE PLAK" a/li Middoldiep to Sliedrecht
Betrekking
KLEINTJES
[link zelfstandig
1 HOUTEN WONING
Kevraagd ter overname
V.A.P. HÜLPMOTÖR
KLEINTJES
tot nader aankondiging uitgesteld
f?
mmi
K
fjeti verheugend advies van Amerika
Spanning in het Midden-Oosten
Propagandist en ambassadeur van
schakend Nederland
DE ZONDAGSWET VAN 1815 ZAL
WORDEN VERVANGEN
Regenmaakster blijft
in
gebreke
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
tp
En alle Chinezen 1 Mei
N-
(Van onze correspondent)
Sjanghai. 3 Mei.
'A veel motite heeft de Néderlandse
waarnemende consul-generaal te Sjang
hai van fle Chinese regering de vergunning
gekregen naar Peking tq vertrekken en hij
zal de reis op 7 Mei aanvaarden, maar het
gevolg was. dat hij op 30 April zich nog
hier bevond, op de verjaardag van Koningin
Juliarta. zodat hij een ontvangst kon hou
den voor de gehele Nederlandse kolonie.
Toen kwam uit. hoe de Nederlandse kolonie.
*ls andere kolonies, hier is verminderd. Er
waren slechts dertien Nederlanders opge
komen. terwijl drie om onbekende redenen
waren thuis gebleven. Met de waarnemend
consul-generaal en zijn vrouw waren er dus
slechts vijftien personen. Twee jaar gele
den waren er nog ruim honderd.
Er werd gedronken op de gezondheid van
de Koningin en men zong het Wilhelmus.
Van de aanwezige dames waren slechts twee.
de vrouw van de waarnemend" consul-ge
neraal en mevrouw de weduwe Pad. ge
boren Nederlandsen, zodat men gedwongen
was met de andere dames Engels te spre
ken. Het Nederlandse consulaat-generaal
wordt zoals is aangekondigd. ..tijdelijk" ge
sloten. maar niemand gelooft er aan In de
steeds in betekenis verminderende stad
Sjanghai zal vermoedelijk geen consulaat-
generaal meer worden gevestigd en ook an-
dere consulaten-generaal zullen wel ver
dwijnen. Sjanghai zal worden tot een rus
tige Chinese provinciestad, maar de dag
rft» de verjaring van Koningin Juliana, de
eerste Mei. was het er nog druk genoeg.
's Morgens voor zessen begon het lawaai,
het tromgeroffel en hoorngeschal, waarvan
ik. daar is thans midden in devstad. woon.
volop kon genieten. Er had een enorme op
tocht plaats, waarin bijna elke Chinees, ge
dwongen meeliep. Adn deze optocht namen
volgens de officiële berichten. 2.430 000 per
sonen deel. Het gaat geheel bulten mijn
vermogen dit getal te controleren, maar dat
het een enorme massa was bleek ten dui
delijkste. Op één punt der stad duurde het
voorbijtrekken van slechts een gedeelte van
de optocht van 's morgens half elf tot des
avonds half vijf. En die optocht ging in ge
lederen van acht man.
Rood als vreugdeklcur
Er* werden massa's vaandels en vlaggen
ïtieegedragen. meest rood. do kleur der
vreugde in China, maar er waren ook gele
en groene en blauwe en paarse vaandels en
vlaggen. Er werden ook opschriften en leu
zen meegedragen leuzen voor oe vrede en
tegen de Amerikanen. Er werden ook meer
dan levensgrote portretten m'eegevoerd.
weinig portrettén van Stalin, maar talloze
portretten van Mao Tse Toeng. van de Chi
nese generaal Choe Teh, van Karl Marx.
Lenin, de hoofdmannen der Koreanen en
van talloze anderen, die ik niet thuis kon
brengen. In de stoet liepen talloze trom-
benden mee. ook hoornblazers en enkele
groepen pijpers. Muziekcorpsen ontbraken
bijna geheel.
Door enkele groepen werd gezongen,
maar. vreemderwijze. de Internationale heb
Ik niet gehoord. Deze schijnt de Chinezen
niet in het oor te liggen. Een andere Euro
peaan. met wie ik hierover sprak, had de
Internationale eenmaal gehoord, uit een
radio. Vrijwel alle winkels en restaurant?
waren gesloten. De eigenaars en de be
dienden waren gedwongen, aan de optocht
deel te nemen en om het middaguur heb ik
lang moeten zoeken om iets te eten. tot ik
tenslotte een Europese gelegenheid vond.
waar geen Chinezen dienst deden en de be
diening ook door Europeanen geschiedde.
Het was enigszins duur. maar ik was dank
baar, dat ik die gelegenheid gevonden had
Festival of Britain
De in het kader van het Festival of
Britain gespeelde interlandvoetbalwedstrijd
Schotland—Frankrijk eindigde in een 1—0
overwinning voor de Schotten. De ruststand
luidde 0—0.
De interlandwedstrijd Wales—Zwitserland,
eveneens gespeeld in het kader van het
Testival of Britain, ejndigde in een 32 zege
voor Wales. Bij het ingaan van de ruat leid-
den^Öe gastheren met 1—0.
Wielrennen.
WAGTMANS DERDE
IN NINOVE
In Ninove (Belg.) werd een wegwedstrijd
voor professionals gehouden over een af-
«tand van 105 k.m. De uitslag luidt:
1. Boumo (Belg.) 4 uur 22 min.. 2 Hen-
drickx (Belg.) 4.22.20. 3 Wagtmans (Ned
4.22.30; 4 Saembier (Belg.) zelfde tijd. De
Nederlander Smit werd 21e.
Langs de straten stonden stalletjes, waar
allerlei zaken te eten waren, maar die stal
letjes werden gedreven door oude vrouwen
en kinderen, 's Avonds waren de straten op
vallend'stil. De mensen waren moe van de
iange mars door de stad en waren- onder de
indruk van berichten welke de ronde deden
Enige dagen tevoren waren duizenden ge
vangen genomen, verdacht van „anti-revo-
lutionnaire actie" en van die duizenden wa
ren er 285 doodgeschoten, naar mij verteld
werd.
Het in de Engelse taal verschijnende Chi
nese blad heeft er echter niets van gemeld
Dit meldde alleen uitvoerig over de vie
ring van de eerste Mei te Sjanghai, te Pe
king en andere plaatsen. Wél werd er .in
vermeld, enige dagen vroeger, de veroorde
ling en de terdoodbrenging van negen
Kwo Ming Tangleden.
Alle niet-gevaceineerde
militairen geconsigneerd
Met ingang van gisteren 13 uur zijn op
bevel van de legerleiding alle militairen,
die niet in het bezit zijn van een geldig
pokkenbewijs, in hun kazernes en gebou
wen geconsigneerd. Dit geldt ook voor mili
tairen. die na 12 Mei zijn gevaccineerd of
gerevacclneerd.
Deze maatregel is een voorzorgsmaatre
gel. zo vernemen wfj van bevoegde zijde,
en behoeft geen enkele reden van bezorgd
heid te geven.
SjahrirV uitlatingen
Naar aanleiding van het gesprek van
Soetan Sjahrir met een redacteur van de
„New York Herald Tribune" („Wij zouden
weinig bereikt hebben als de Hollanders
niet enkele van hun domste, meest op een
afstand staande en arrogantste mannen ge
stuurd hadden"), schrijft Het Parool dat.
blijkens een overig deel van de passage,
Sjahrir sprak over de Nederlandse afge
vaardigden. die naar de Verenigde Naties
werden gezonden toen daar de Indonesische
orde kwam.
Rondo van België
Eerste etappe gewonnen
t door Mathijs
Bij druilerig weer is gistermorgen gestart
voor de eerste etappe Brussel—Blankenberge
(242 km) van de Ronde van België. Tal van
renners die ingeschreven hadden, o.a. onze
landgenoot De Hoog. lieten verstek gaan
De eerste etappe is gewonnen door de Belg
Mathijs in 7 uur 3 min. 51 seconden.
De op Pinkstermaandag verreden Acht
van Bolsward is (officieel) gewonnen door
Dielissen (Been en Donk) 240 km in 6.23.0.
DONDERDAG j.7 MEI 1951'
Arnhem krijgt nieuw station
In Arnhem zal in November worden be
gonnen met het bouwen van een nieuw sta
tion. Met het aanleggen van een aantal per
rons is reeds een aanvang gemaakt. Ook de
omgeving van het nieuwe station zal een
grondige verandering ondergaan. Het nieu
we stationsplein zal veel groter worden en
ook zal de thans bestaande helling worden
afgegraven Om een groter plein te krijgen
zullen een aantal aan het tegenwoordig*
plein gelegen panden woonhuizen, win
kels en een café-restaurant moeten wor
den gesloopt Met het afgraven van het plein
zal 1 Juni worden begonnen. Midden op het
nieuwe plein zullen perrons komen voor de
autobussen der gemeente De kosten voor
de gemeente worden op ruim 560.000 ge
raamd
Motoren kunnen lopen op
aardappel-alcohol
Twee jaar geleden zijn Ierse ingenieurs
een studie begonnen van de mogelijkheden,
om turbines en motoren op uit suikerbieten-
stroop en aardappelen gewonnen industrie-
alcohol'te laten lopen. De grondgedachte
voor dit onderzoek was, dat Ierse boeren
hun eigen motorbrandstof zouden kunnen
kweken.
Uit de onderzoekingen is gebleken, dat in
verhouding tot benzine de nieuwe brandstol!
te duur is. In tijden van oorlog $n benzine-
schaarste zou deze brandstof, onuitputtelijk
omdat zij ieder jaar opnieuw kan worden
geoogst. vele voordelen bieden Een boer zou
genoeg brandstof kunnen verbouwen om zijn
tractoren te laten rijden voor minder dan
het hem zou kosten om de paarden, nodig
voor hetzelfde werk, te voeren.
Boskoop
Er wordt weer getennist. De Boskoopse
Tennisclub zal nieuw leven worden ingebla
zen De laatste jaren was er weinig animo,
maar het nieuwe bestuur hoopt, det de goa-
de banen, die er in Boskoop zijn, spoedig
v/eer volop worden benut.
Bloemenveiling. Coöperatieve Vereniging
De Boskoopse Veiling. 16 Mei. Rozen, gr
bloemig. 20 et.: Butterfly 1.40—2.20: PeCht-
Ad 1.10—1.90; Better Time 1.50—2.80: Duis
burg 0.90—2.00; Vierlanden 1.90—3.20; Edith
Helen 1.50—2.20: Hadley 1.70—2.80; Rosalan-
dia 0.90—1.70; MHi Jules Bouché 70. Ge
lengde Rozen 0.801.10: Babyrozen. 10
stuks: S.weetheart 1.302.00; Ellen Poulsen
""-1.40; Pauls Scarlet 80: Inger Olsson
-2.00: Else Poulsen 50—90. Diversen. 10
stuks: Lathyrus 25—46; Rhododendronbloe-
itien 0.85—1.00; "Azalea-mollisbloemen 1.70
1.90; Acefblad 27—29; Genistatakken 24—44;
Primulabloemen 9. Campenula-wit 1.10; Cle
matis. Mevr. Ie Coultre 3.70. Diversen per
tak. Pink Peartakken 1322; Rhododendron-
tnkken 13—15; Diversen per stuk: Begonij's
10: Cinneraria 23—40: Madeliefjes 5: Baby-
rdzen in pot 55—75; Snijgroen per kg 35.
MARKTBERICHTEN
VEEMARKT GOUDA
17 Mei. Aangevoerd 56 slachtvarkens 1.75
-JLl.82 per kg. 392 magere varkens 1 60—
|^5 per kg, 1231 biggen 32 tot 44 per
ÜK. Hatidelytraag. 157 Nuchtere kalveren
40 tot 52 her stuk, 149 lammeren f 55 tot
62 per stuk. Handel matig. 2 Bokken en
geiten, geen notering.
KAASMARKT GOUDA
17 Mei. Aangevoerd 189 partijen. Ie Kwa
liteit 1.97—2.02, 2e kwaliteit 1.90—
1.96, extra tot 2.07 per kg. Handel kalm,
Plechtige overdracht
van bevoegdheden
In de Waalse Kerk te 's-Gravenhage vond
Woensdag 10 Mei j.l. de plechtige overdracht
plaats van de bevoegdheden van het oude
Provinciale Kerkbestuur aan de Provinciale
Kerkvergadering krachtens de op 1 Mei j.l.
in werking getreden nieuwe Kerkorde.
De afgevaardigden deden staande bij
monde van hun praeses, dr Honders, met de
XII Artikelen belijdenis des geloots. Na
gebed las de praeses Numeri 11 4—29. Dit
bijbelgedeelte, aldus de praeses. zou kort
weg aangeduid kunnen worden als „Pink
steren in de woestijn". Het is bemoedigend
#ot>r de Kerk van heden uit het Woord Gods
te weten, dat het Pinksteren in de woestijn
kan zijn. Nu de Kerk bezig is over te scha
kelen naar de nieuwe Kerkorde, weten we.
dat we daardoor geen garantie hebben voor
echt geestelijk leven. Er is weliswaar hard
en ernstig gewerkt, doch het wachten is op
de vonk van de Geest Gods. Al het werk
van ambtsdragers kan zeer dikwijls als een
zegrr goddeloos bedrijf worden aangemerkt;
alleen wanneer de Geest Gods erop inwerkt,
dan weten we, dat een dal van dorre been
deren kan worden tot een dal der hope,
■waarin de beloften Gods een verrassende
verwerkelijking vinden. We hebben vaak
oog voor wat we niet hebben en vergeten
wat we hebben. Zo vergeten we ook .de taak.
die God ons geeft. De Israëlieten in de
■woestijn kregen altijd weer het manna, ze
werden aangetast door de woestijngeest.
Mozes roept de amtotelieden samen, en dan
wordt het Pinksteren in de woestijn. Dan
zijn er twee mannon, die profeteren in het
leger. Jozua wil het verbieden, paar Mozes
antwoordt hem: „Zijt gij voor mij ijverende?
Och, of al des Heren volk profeten waren".
Heel het volk profeten? Ih dat niét. gevaar
lijk? Daar is het gevaar van de strakke
orde. maar ook het gevaaf van de vrije-
geestvorming. Waar ligt het kenmerk van
Gods Heilige Geest? Gods woord laat ons
niet In het onzekere, want Christus zegt
van de Heilige Geest: Hij zei het uit het
Mijfte nemen en u geven, en ean het einde
van da Bijbel staat: de getuigenis van Jezus
is de Geest der pcofetie. Alle profetie «n
geesteswerjeing is vals, als ,het geen getui
genis is van Jezus Christus. Moge onder de
nieuwe Kerkorde onze Kerk zich al meer
zo openbaren, In de ware profetie. Moge
het zo worden, dat alle leden van de Kerk
gaan ijveren voor de Here, dat zij in des
Hoogsten lof al hun lust vinden. Dan wordt
het Pinksteren in de woestijn.
Daarna volgde de plechtige overdracht
van de bevoegdheden van het oude Prov.
Kerkbestuur aan de nieuwe Prov. Kerkver
gadering. Dr Honders merkte hierbij op, dat
het nieuwe niet beter is, omdat het nieuw
is, en het oude is niet verkeerd, omdat het
oud is, maar de grote winst van heden is,
dat de Kerk in de Kerkorde wordt opge
roepen om te zijn een belijdende Kerk.
Dr H. Schroten, assessor van het mode-
ramen, dankte dr Honders voor al het werk,
dat hij als laatste president van Ket oude
Prov. Kerkbestuur heeft verricht en over
handigde hem als eerste praeses van de
nieuwe Prov. Kerkvergadering de voor
zittershamer.
In de middagvergadering werd allereerst
benoemd de provinciale commissie van be
zwaren en geschillen, bestaande uit: ds G.
de Ru. Rotterdam (sec. ds mr Luyten, Mijns-
herenland. teft. ds Kruishoop, Charlois), ds
G. Huls, Gouda (sec. ds Waardenburg, Rot
terdam. tert. dr Beekenkamp. Delft), ouder
ling mr P. H. Valentgoed. Rottardam-West
(sec. fhr mr de Bratrw. Den Haag. tert. jhr
mr Schorer, Rotterdam), ouderlipg-kerk-
voogd ir dr De Cock van Leeuwen, Den
Haag. (sec. A. Goldberg. Pijnacker. tert. J.
Michelsen, Rotterdam-Z.), diaken J. P.
Peters, Wassenaar, (sec. J. Schippers. Rot-
terdam-W„ tert. C. van Krieken. Delft).
Daarna ontspon zich naar aanleiding van
een door drie leden uitgebracht rapport een
breedvoerige gedachtenwisseling over wat
"tot de taak van de provinciale kerkverga
dering behoort overeenkomstig de bepalin
gen van de nieuwe Kerkorde in art. V en
in Ord. 1 art. 8. Algemeen waren de afge
vaardigden van gevoelen, dat deze taak
allereerst geestelijk gezien diende te wor
den, zowel ten aanzien van de classicale
vergaderingen als van de generale synode.
Besloten werd in de najaarsvergadering
aan de orde te stellen de bespreking van
het vraagstuk der herbewapening en de
Avondmaalspraktijk.
De assessor dr Schsotan sloot de vergade
ring met gebed.
ROTTRRDAM. AANGEKOMEN 15 MEI: Adolf
Park, Eng.. Hampton Röads. kolen. Anth Ve
der Waalh. A Ceres. Ned Boston, ledig.
Dirkzwager, Maassluis; Topeca, Noor, New
Oilcans, st. Cot nelder LekhKuiinymede
16 MEI: Kungalatul, Zw.. Calcutta, stg. Cor-
helder. Lekh. TUB: Hagno, Ned. Amsterdam
stg Hudiig Veder. Meiweh Rlllnore, Zw.|
Westervik, stg. v. Ommeren, Meiweh.; Ransel,
Ned., Skanvik. hout. Wagenborg. 2e Kat.h
Sheringham. Eng.. Harwich, stg Hudig Pie-
ters. Merweh. 3e gal; Rose Marie. Ned. Port
Lyautey stg. v. Uden. Maash. p. 4 Agapenor,
Eng. Hongkong stg. Meyer. Merweh K.V.;
Tigre, Noor, Oslo. stg. Cornelder. Maash. NZ
Witte Zee (sib.) Ned.. Poi t Sunlight L. Smit
Maassluis; Marva. Ned Amsterdam. Koudijs
Merweh. QD; Konsul Sartori. Dts. Hamburg,
stg. Wambersie, Sohieh.; Orbls, Pan. Rejeka,
beauclet. NRV. Waalh.; Tomort. Ned Djakar
ta. copra. Ruys. Maash.; Archgrove. Eng., Gra.
veiend. ledig. Lenders. Waalh. 55: Flevo, Ned.
Newcastle kolen. Ned. Zw. 2e Kat.h.
ROTTERDAM VERTROKKEN 15 MEI: Oder.
Amenity. ShelLhaven; Pericles. Napels Mars-
worth. Londen Reglna, Provesten; Melrose Ab
bey. Hull; Nottingham. Grangemouth- Oise,
Lynn- Nieuwland, Leith; Volendam,
Wolanda, Londen; Kllntholm. Ant
werpen; Europa. Antwerpen.
16 MEI; Slrius, Alvenaes: Adolf Vinnen,
Hamburg; Okko Bosker. Antwerpen; Otts,
Stockholm: Runmaro, Norden'ham; E. Russ,
Hamburg; Ren# Paul, Antwerpen; Giullano,
Hampton Roads; New Brooklyn, Newcastle;
Glen l, Botwood: Brandanger. Hull: Topeca,
Oslo; Jer*ek„ Saffi; Mecklenburg Harwich;
Bengal, Bremen; Mathilde, Havre: Ebro Poole;
Jorlna, Londen: Jo, Emden; Mobllilan. New
York; Greenfinch, Londen: nfevonbrook,
Bremen. Valbella, Kopenhagen via Antwer
pen; Flandres, Emden: ValtelUné, Napels;
Irene Marie, Calais. Matadi, BiVma; Noord,
Havre; Consul Bratt, Gothcnburg\via A'dam.
GROTE VAART.
AagtedUk 15 op 360 mijl ZO v Cape Race
Aagtekerk Japan-Rott 15 v Cadiz
AalsdUk 16 v Havre n Antwiepen
Aalsum 15 <«24 N 02 38 W v R dam n Cuba
AardIJk 13 v Tampa te New Orleans
vbbedUk 15 op <80 mijl O v sombrero ell.
Alchiba 16 v nakar te Havre
Alcyone Karaohi-Rotteidam p 16 Aden
Algenlb 15 op 450 mijl NW v d A*oi
Alhena p 16 Fmistene n bas Palmas
Alioth 15 op 600 mijl ZW v Las Pali
Alphard Bahla-Rott p 16 St. Pauls Rock
Alpherat 15 op 500 mijl ZW v Bermuda ell.
Aluilra 15 op 690 mijl NO van Victoria
Alwakl 15 v santos n Montevideo
AmsteldUk 15 op 500 mijl ZW v d Azoren
Amstelpark 15 op 350 mijl ZW v Scllly ell.
Amsteliliep 16 v Bombay te Fïemantle
Amstelvaart 15 op 400 mijl NW v d Azoren
ArkeldUk 15 op 600 mijl O v Bahama elk
Atlas 15 v Gibraltar te Malta
AxeldUk l« v Norfolk te New York
Bacchus 15 v Baltimore n New York
Bandjermasiti 10 v Belawan n Bagan
Hcnnekom 16 v Mollendo te Arlca
Beverwflk Rott-Ancoma p 15 Lissabon
Rllllton IS pass Gibraltar v A dam n Algiers
Hiommcrsdijk 16 450 m NtW Flores (Azoren) en
New York n Terneuzen
Blij'lencüjk 15 op 360 mijl ZO v Cape Race
Bonaire 16 pass Lissabon v Dover n Madeira
Borneo 16 te Genua
Boschfontein Amst-Beira 15 v Port
Breda 16 v Talcahuano te San Antonio
Britsum 17 v Lor. Maiques Ie Suez
C'eram 16 v Rotterdam te Karachi
Cirrus p 1« vin North Foreland uitreis
congostroom vertr 17 v Lagos n Amsterdam
Cronenburgh Velaen-Bilbao p 14 Dover
Amsterdam te Lissabon verwacht
niemerdijk 16 te Los Angeles thuisreis
Domburgh p is Ouessant n Casablanca
Enggano 16 40 mijl NO v North Foreland van
A dam n Marseille
Falrsea, 16 480 m ZZW Colombo v Semarang
ti Amsterdam
Farmsum 15 v Rotterdam te Montreal
Gaasterland 17 te Vittoria
Ganymedes i« v P. Chicama te Callao
Gordfas 16 v Elbe n Amsterdam
Haarlem 15»op 160 mijl W v Ouessant
Heelsuin 16 v New Orleans te Savannah
Helena 16 600 mijl W Lissabon v A dam n La
Guaira
Hersilla 16 op 300 mfljl ZW v Ouessant
Hersllia 16 pass. Ouessant v p. Delgada naar
Amsterdam
Hoogkerk 16 te Belra
Indrapoera 16 v Genua n Port Said
Ittersum 16 op 420 mijl W v Cape Clear
Jagersfontein 15 op 400 m O v St Helena
Japara 16 15 m N v Str Soenda n Palembang
TJilatJap
Oldenbarnevelt p 15 Flores
Kieldrecht 16 75 m ZtO Kaap Matapan v Genua
Port Said
Laurenskerk 16 v Lagos n Loanda
Leerdam 16 op 360 mijl NW v d Azoren
l.eersum 15 op 550 mijl W v Bermuda ell.
Leuvekerk i« v Port said n Rotterdam
Limburg 14 v Calcutta n Vancouver
I.indekerk 16 v Bushir te Koweit
Linge 16 pass. Oporto v Setubal n Holland
Lombok 16 200 m NNW'Bahrein v Basrah n
Bahrein
I.una 16 dwars Lissabon v Valencia n R'dam
Lutterkerk 16 v Genua n Alexandrlë
Maaskerk 16 v Takoradi n Lagos
Maashaven 15 op 330 mijl No v Kaap Frio
Marken 15 op 400 mijl NO v Bermuda eil.
Voor materieelvoorziening L'Sa H«
De minister van Oor
log heeft aan II. M.
de Koningin ter be
noeming tot staats
secretaris van Oorlog
met ingang van 1 Juni
1951 voorgedragen mr
F. J. Kranenburg te
Rotterdam. Het ligt in
de bedoeling tyj het
ministerie van Oor
log twee staatssecre
tariaten in te stellen,
zodat ook de huidige
staatssecretaris van
Oorlog, vice admiraal II. C. W. Moorman,
als zodanig zal blUven optreden. De taak
omschrijving der beide staatssecretarissen
zal een werkverdeling inhouden, welke
betrekking heeft op de personele en ma
teriële sector. De staatssecretaris Moorman
zal zich in het bijzonder belasten met de
personele aangelegenheden, terwijl mr
Kranenburg de materieelvoorziening zal
behartigen.
De aanstaande nieuwe staatssecretaris is
een zoon van de voorzitter der Eerste
Kamer, prof. mr R. Kranenburg, en thans
Vulcanus 15 v Algiers n San Feliu
Waiketo 16 v Singapore te Belawan
Westland ie 90 m W Lissabon v IJmulden
Las Palmas
Willemstad 15 v Barbados n Amsterdam
Winterswijk Rott-Napel^ p 15 Gibraltar
IJssel 16 v Kingston n Santiago (Cuba)
Zijpenberg Rott-Pepel p 16 Kaap Blanco
Tankvaart
Adinda Singapore-Saigon p 15 Anam'ba eil.
Auinua s 1 ngapore-Saigon p 16 Anamba
Aldegonda 16 op 120 mijl W v Anamba
Armilla 17 v Pladjoe te Singapore
Barendrecht 16 m de Golf van Oman
Caltex Delft Rott-Stdon p 16 Kieta
Caltex Lelden Rott-S don p 17 K eta
Caltex Pernis p 17 Gibraltar uit: eis
Clavella Curacao-Tripoli p 16 Algiers
Corllla 17 v Stanlow te Port Said
Coryda 16 op 840 m NW v Tristan da Cunha
liulvendrecht 16 v Liverpool te Dakar
Ena 16 op 600 mijl ZW van Ouessant
Esso Den Haag 17 v Aruba te Rotleidam'
F.sso Rotterdam 15 op 200 m N v Flores
Etrema 18 v Ballk Papan te Mirl verwacht
reserve-ritmeestor der
commandeerde in 1947 de tactische
der
avalerie
Mr Kranenburg# is voorts voorzitter, van
een der Rotterdamse afdelingen der Partij
van'de Arbeid, lid van de Rotterdamse
gemcenteaad en secretaris van de militaire
cqmmissie van de Partij van de Arbeid
Voorts is hij nog voorzitter der plaatselijke
commissie in Rottterdam-Noord en lid van
de gewestelijke commissie van „Steun
wettig gezag en ook voorzitter van de
afdeling R'dam van „Het Groene Kruis".
Giulila 16 op *20 mijl NO v Sombrero
Malea Swansea-Kahaheel p 16 Fintstexre
Malvtna 16 op 1000 m NW v Tristan da OuniMi
Murlsu Singapore-Wellington p 16 Flo*«
Murena if, v Ras Tanura te Napels 7
Oinala 16 v Rotterdam n Cuiacao
Ovula 15 v Fremantle n Esperance
Kotula 16 op 360 mijl NO v d A
Srherpendrecht p 16 Cape Race
Sliedreelit.p 16 Kieta n Port Said
Tarla i7 v Rotterdam te Port Said verwacht
Tibia 16 v Gothenburg n Stockholm
Wieldreeht 16 op 260 mijl ONO v Belra
Woensdrecht 16 ln de Golf van Oman
NederlandIndonesië
BUllton Amst-Java p IC Gibraltar
Borneo Bel a wan-Amsterdam 17 te Genua
Cheshire Java-Amsterdam 16 te Suez
Fairsca Java-Amsterdam p 16 de Malediven
Kota Gede Rott-Java 15 v Port Swetteniham
Kola Inten Hoilandla-.Tava n 16 Boeton
Raki 16 v Menado n JWakassar
Sarangan is nog te Belawan
slngkep Amst-Djakarta p 16 Algiers
Tarakan AmSt-Djakaita p 16 Singapore
Teiresias 16 v Sandakan n Bohihan
Ternate .Tava-Rötteirdiim p 16 Malta
Teueer Djakai ta-Amsteidam p 17 Guernsey
Weltevreden 16 v Soerabaya n Ballk Papan
WATERSTANDEN 17 MEI
Mannheim 3.48 0 02: Trier 1.60 0 06- Keu
len 2.39 0.13- RUhrort 4.54 -fl.10: Lobiih 10.71
0 01; ffijmegen 8.47 0 05: Arnhem 8.44 4 0.06;
Eefde 3.58 0 08: Deventer 2.60 0.08 Namen
(La Piante) 160 onv.: Borgharen 40.61 (0 22:
Belfeld 11 40 Oil; Grave 4.87 -0.03; Vreeswijk
0.68 +0.01; Llt-h 0.46 0.09
ZEESLEEPVAART.
Blankenburg 13 op 34.33 NB en 20.25 OL op
weg van Marseille n Pott Said
Noord Holland p 13 Valencia n P. de Bouc.
Rode Zee Suez-Ras Tanura p 15 Massowah
Witte Zee 16 v P. Sunlight te Rotterdam
Wegens plotseling opgekomen onvoorziene omstandigheden zijn de
in het
van de Afd. Gouda van het Instituut „$teun wettig Gezag", welke hedenavond
zouden plaatsvinden
Nieuwe luxe showwoning, ruime indeling, terras, luifel
en siersmeedwerk. Zeer eenvoudig in twee delen ver-
plaatebaar. Event, incl. nieuwe stoffering.
Elke avond of Zaterdagmiddag na 3 uur.
Net meisje zoekt i
voor dag en nacht. Br. onder
no. 5731, Bur. van dit Blad.
Maximum drie regels 50 ets.
Met brieven onder nummer
60 cent. Kleintjes worden ult-
1 sluitend geplaatst b(j vooruit
betaling.
gevraagd voor* de Dinsdag,
genegen te wassen.
Martenssingel 81.
Net meisje zoekt dito vrien
din. lft. 20—22 j. Br. no. 102U
Bur van dit Blad.
Net kosthuis aangeboden. Pe
perstraat 68.
Cjevr.: goede hulp in de huish.
voor dag of dag en nacht.
A. Hendriks v. d. Palmstr. 4J.
Wegens huwelijk der tegen
woordige
gevraagd voor hele dagen.
Mevr. Bik. K. Tiendeweg 2.
Te koop motor. F.N.. 350 cc.
loopt prima en snel. Prijs f300
v. d. Palmstraat 32, na 6 uur.
Jongeman. 36 j„ G.G zoekt
gez. omg. met vriend of vrien
din. Br. no. 1025. Bur. van dit
Blad.
Gevr.: i.g.st. meisjesfiets. pi m
14 J. Br. no. 1026, Bur. van dit
Blad
Te koop: Jongensrijwiel f30.—.
Wachtelstraat 24^
LEER LING-
STEMPELMAKER
gevraagd.
Diploma Ambachtsschool
gewennt.
Gevr.: nette werkster voor 1
dag p.w. Mevr. Meijer, Korte
Tiendeweg 5.
Woningr. Woniag Boekenberg-
straat voor woning omg. Weth.
Venteweg of Platteweg. Brie
ven no. 1039. Bur. van dit BI.
P. A. HUYZBR,'
Groene weg 61. Gouda.
Jonge werkster b.z.a. voor 2
middagen of 1 dag p.w. Br. no.
1030. Bureau van dit Blad.
WONINCR VIL
Aangeboden woning in Gouda.
Te koop: spelende radio. Te
bevr.: Weth. Venteweg H. 99, na
6 uur.
bevattend# voorkamer) ach te
kartier, keuken. Boven: drie
slaapkamers, vliering, voor- en
achtertuinmet schuurtje.
Gevr.: nette woning in de om
trek van Gouda. Br. onder no.
5728, Rur. van dit Blad.
Te koop: 6 Jonge Red Islan
ders, 3 mnd. oud. Te pevr.
Weth. Venteweg H. 99. na 6 u.
Net kosthuis gevr. door nette
jongeman. Adres: C. Dasier.
Chr. de Wetstraat 14.
Te koop:
bev.: kamer, elafipkamer,
keuken, vliering.
S. J. DE KEISER.
Rosepdaal 20, Gouda.
Te koop: Motobecane 1940.125
cc. m. N.B. f230 -. In pr. staat.
Koekoekstraat 67.
Wie ruilt mijn woning m. tuin
en vrije poort in Gouda C„
f 5.75 p.w. voor woning Gem
Moordrecht. Br. no. 1035. Bur.
van dit Blad.
Te koop: grote B.M.. blank
mahonie met nw. zeil. huik
over geh. kuip. cfekzeil, enz.
F. W. Raitzstraat *7.
Schrijfbureau of Schrijftafel
en Portable Schrijfmachine.
glles in pr. staat. BrI met
beschr., prijs en derg. onder
No. 5650. Bureau v d. Blad
Te koop: 1—4 Goud Wyan^lottes
1 grote eerste leg. N.B Vaste pr.
f 35.-. J. de Bruyn, 4e Kade 36
B.z.a.: net buitenmeisje, ais
werkster v. 3 dagen p.w., lft.
24 j. Br. no. 1038, Bur. van dit
Blad.
Te koop:
Gemonteerd op speciaal
Eysinkr(jwiel, wegens aan
schaffing zwaardere motor.
Groenendaal 62, Gouda.
Te koop kinderwag. D. Brenk-
man. Vorstmanstraat 32.
Ter ruiling aangeb.: stofzuiger
220 volt, voor stofzuiger 127
volt. Krugerlaai* 52.
Te koop: kofferradio, z.g.a.n.,
batt. en electr. wissel- en ge-
lijkstr. m. Intémat. vervoerbew.
Br. no. 1041, Bur. van dit Blad.
Wie de
stee da eert,
Is btt „SUCCES'
altijd weerd
Te koop: melk schouwt je en
transportfiets met verlichting.
Goudseweg 82. Stolwijk.
Aangeb.: nw. hele woning voor
ben. of bov.woning, C. stad. Br.
no. 1043. Bur. v. d. Blad.
Gevr.: nette werkster voor de
Vrijdag Café „De Sport",
Lange Tiendeweg tl.
nijl NO v Bermuda 1 WÊÊÊÊÊÊÊÊÊIKÊÊtKÊÊÊÊÊIÊHÊÊÊÊ
dan, ja dan zou ik mc niet
om De Gruyter's 10 procent
korting bekommeren.
Maar nü, nu elke extra gulden
een uitkomst is. ben ik een
trouwe klant van De Gruyter.
Als ik tien gulden besteed
aan De Gruyter-artikelen,
verdien ik tmmers één gulden
contant terug Een gewiekste
huisvrouw zgrgt wel, dat ze
er vao profiteert 1
HfeaHnMHHHBSHBRB
nONDERPAG 17 MEI 11)51
EERSTE BLAD PA
f ,-.rTg»
(Van onze speciale verslaggever)
IIEKENLAND. wellicht als geen and©f]land in Europa ^geteisterd door de
'laatste wereldoorlog en het ginds zdtkrede naspel, wil met stevige Ameri-
ise steun pogen er weer bovenop tPKomen. En in het kader daarvan zijn
er grote plannen inzake een landaanwinst van 45.000 bunderkm (zo om en nabij
de afmetingen van de N.O.-polder) door inpoldering. Het verheugende voor ons
is dat de Grieken, geadviseerd door de Amerikanen, voor deze enorme taak con
tact hebben gezocht met Nederlandse deskundigen. De overeenkomst is gereed
en het ziet er naar uit. dat dit object inderdaad door de N.V. Grondverbetering
en Ontginningsmaatschappij te Zwolle voorbereid en uitgevoerd zal worden.
Rustig maar arm
Griekenland was de eerste jaren na .de
oorlog armer dan wij het ons kunnen voor
zeilen Indien de Amerikanen niet Inge
grepen hadden, zou dit land onherroepelijk
ten onder zijn gegaan of een Russische
satellietstaat zijn geworden. Er heerste om
streeks 1947 een complete hongersnood,
de kindersterfte was ontzettend, de weger
waren onberijdbaar, alle bruggen verniol-1
en de burgeroorlog zwiepte als een gesel
over het land. Dc steun in de vorm van
daal en technici was zo krachtig, dat
Griekse nationalisten er eindelijk in
n, de communisten over de Noor-
grenzen te jagen en aan de opbouw
van hun land te beginnen
Ir J. M. J- Hanraets. directeur van de
Grondmij. Juist teruggekeerd uit Grieken
land, vertelde tms dat het ginds nu overal
veilig is. Het terrorisme is sinds einde 1949
definitief de kop ingedrukt. Er kwamen
Balley-bruggen, de wegen werden/wat op
geknapt en de bevolking hervond iets van
haar vooroorlogse rust. al herinnert de
«frenge militaire bewaking van elk belang
rijk object aan de verborgen spanningen,
welke hier nog immer smeulen. De Grieken
zelf vinden hilh land. vergeleken bij vier.
vijf jaar geleden, een paradijs, »iaar naar
onze begrippen heerst in het binnenland
aog vaak een schrijnende armoede.
Griekenland moet er zelf bovenop komen,
niet meer afhankelijk zijn van de geweldige
materiële hulp, welke de Ver. Staten nog
steeds verstrekken. Volgens ir Hanraets
wordt ginds door de Amerikanen enorm
hard gewerkt en zo hebben zij ook hun
probleem nummer één, waarmee heden
daags Griekenland te kampen heeft, reso
luut aangepakt, namelijk het probleem
der erosie.
De berghellingen zijn dor en ka^l. daar
alle bossen de laatste duizend iaar ver
dwenen. Wat nog aan armzalige restanten
over was. werd in de bezettingstijd door de
Duitsers gekapt en trouwens ook door de
eigen bevolking, welke bij gebrek aan
kolwi op deze manier brandstof vergaarde
Aan herbebossing is nimmer op grote
schaal gedaan, ook al niet omdat ontelbare
groepen schapen en geiten het vee
de Griek Stelselmatig elk groen blaadje
wegvreten en bijgevolg jonge aanplant on
mogelijk maken.
Bandjirs ^ernirleii land
Die kale bergen, aan storm, zon en regen
blootgesteld, verweren op ontzaglijke
schaal en wanneer in de maanden rond de
jaarwisseling .de regens overvloedig vallen,
sleuren de dan ontstane bergstromen
bandjirs gelijk grote hoeveelheden slib
en keien mee. Er valt in West-Griekenland
in drie vier maanden zo omstreeks 1200
mm water uit de hemel en de niet d<
gr
wir
f**" -i
;n in toom gehouden stromen verwoes-
en bedekken met hun bergslib gewel
dige oppervlakten van de toch al schaarse
cultuurgrond. De Grieken, die het in hoofd
zaak van de landbouw moeten hebben,
kunnen een verder verlies aan cultuur
grond niet incasseren.
Daarom zijn de Amerikanen, met de hulp'
van eigen. Engelse. Italiaanse en ook
Griekse bedrijven, nu heel hard aan het
werk om de vlakten voortaan in de „natte
oesson" te beschermen tegen overstro-
lingen. Dat gebeurt door het reguleren
van de rivieren, dus door de aanleg van
dijken om de „bandjirs in een aanvaard
baar winterbed te houden. Hoe dit pro
bleem der erosie, thans Griekeniands
grootste plaag, bestreden wordt, blijkt wel
uit het feit, dat de Amerikanen niet min
der dan 160 draglines, de geweldige graaf
achines, ingeschakeld hebben.
Nederlanders te liulp
De bedijking der rivieren heeft als
motto „behouden wat je hebt-', maar daar
naast hebben de Grieken en hun Ameri
kaanse adviseurs het .oog gericht op de zo
hard nodige landaanwinst. Zij kwamen op
de gedachte, dat het wellicht mogelijk zou
blijken, de honderden 6trandmeren en dras-
landen. aan de Westkust en in Thracië door
indijking en inpoldering droog te leggen.
Een achttal objecten, over grote afstanden
verspreid, leek hiertoe in eerste instantie
hot meest geschikt en de volgende vraag
was: Wie geeft ons raad, wie voert het
werk 'uit?
Onze landgenoten hebben, dank zij hun
gedeeltelijke drooglegging van de Zuider
zee. en hun prachtige polders, een uit
stekende naam op dit gebied. Onze legatie
ln Athene wakkerde het vuurtje der pro
paganda nog wat aan en het resultaat was.
dat de opdracht inderdaad naar Nederland
ging. naar de Zwolse Grontmij, een bedrijf
dat OP cultuur-technisch .gebied na de oor
log reeds talrijke opdr^hten buiten do.
grenz.en ten uitvoer bracht (o.a. in Frank
rijk. Engeland en Marokko).
Verwacht kan worden, dat de Grontmij
binnenkort een grotere groep deskundigen
zal uitsturen, welke een half jaar tijd
krijgt om een-"Voorlopig algemeen rapport
uit te brengen. Daarna volgt de definitieve
studie van de het eerst uitverkoren objec
ten. Wanneer alles normaal- verloopt, zal
volgend iaar reeds met de uitvoering be
gonnen kunnen worden.
TJET OLIECONFLICT in Perzië begint
ernstige vormen aan te nemen. Enge
land heeft duidelijk te verstaan gegeven,
dat het niet van plan is zich gelaten neer
K' teggen bij de onteigening van de Brits-
Iraanse Oliemaatschappij en houdt troepen
ln gereedheid voor het geval de levens van
de Britse employé's in Perzië gevaar zouden
lopen. De nieuwe Perzische premier Mps-
sadeq, de man die de nationalisatie van de
olie heeft doorgedreven, beweert dat zijn
leven wordt bedreigd
door de Brits-Iraanse
Oliemaatschappij en
neeft zich verschanst
ln het parlementsgc- -
bouw. Londen en Tehe
ran wisselen scherpe nota's, de Perzische
gezant te Londen weigert de moeilijkheden
te bespreken met-de Britse minister van
"itenlandse zaken. Morisson en Inmiddels
de commissie, die belast Is met de voor-
iding van de overdracht der oliemaat-
Vij. met haan werkzaamheden begon
nen, ondanks de Amerikaanse waarschu
wing, waarin gewezen wordt op het gevaar
van overhaasting. Spanning genoeg dus.
Desondanks blijft Londen nog hopen dat het
rnogeüjk zal zijn een compromis met de
Perzische regering tot stand te brengen.
JJET OLIECONFLïCT hangt ten nauwste
samen met de strijd tussen het Perzische
j-proletariaat" en de groot-grondbezitters;
®e feodale heren, die de werkelijke staats
macht in Perzië uitoefenen. Deze aristocraten
rijn heftig gekant tegen alles wat zweemt
naar verbetering van de levensomstandig-
neden van de arbeider, omdat zij daarvan
een aantasting van hun eigen machtspositie
vrezen. Aan da andere kant verzetten ook
oe communisten zich tegen sociale hervor
mingen op Westerse grondslag (zoals door
oe Sjah en de onlangs vermoorde minister
president Razmara werden nagestreefd),
i.ita Z1J vrezen dat hun hierdoor de wind
"ll de zeilen zou worden genomen. Hierdoor
s. noe vreemd het ook klinken mag. een
•oort „belangengemeenschap" ontstaan tus
sen de reactionnaire landheren en de com
munisten. Zij spannen samen tegen de Brlts-
raanse Oliemaatschappij, die als een mach-
?e concentratie van Westerse macht in
rzië beschouwd kan worden. Beide par
ijen genieten bovendien de steun- van de
«natieke Mohammedanen, die ten koste van
De Papoea's gaan een
Moordje meespreken
Op het ogenblik wordt Nederlands
Nieuw-Guinea nog geheel als een koldnie
bestuurd en de inheemse bevolking heeft
op dit bestuur minder invloed dan zulks in
Indië reeds vóór de oorlog volgens de
wet en ook practlsch het geval was. Slechts
enkele bestuursambtenaren zijn Papoea's
en de belangstelling van de bevolking voor
algemene bestuurszaken is mirrimaal Aan
gezien het in de bedoeling ligt, in de toe
komst een Nteuw-Guinea-Raad in te stel
len. die een mede-wetgevende en mede-be
grotende bevoegdheid zal hebben, worden
thans stappen genomen om de bevolking
enig aandeel in bestuurszaken te geven.
In verband hiermede zullen in de naaste
toekomst drie adviesraden worden gevormd,
wel voor Noord-, West- en Zuid-Neder
lands Nieuw-Guinea. In iedere adviesraad
zullen ten minste 8 Papoea's zitting nemen
en het aantal inheemse leden zal steeds in
meerderheid moeten itjn. De andere le
den zullen bovendien net. vertrouwen van
de Inheemse bevolking moeten genieten.
Deze adviescolleges zullen zich bezig hou
den met alle zaken, welke betrekking heb
ben op inheemse belangen en waarover hun
pordeel wordt gevraagd. Daarnaast echter
hebben zij het recht om ook uit eigen
initiatief adviezen, voorstellen en wensen
oetpetfende inheemse belangen naar voren
te brengen Deze voorstellen en wensen
worden ter kennis gebracht van de afde
lingshoofden (residenten), die ze. eventueel
van hun aantekeningen voorzien, doorzen
den naar de gouverneur van Nieuw-Guinea.
De advies-colleges vormen hun oordeel bij
gewone meerderheid van stemmen.
Vermaning; tet Duitsland
De Nederlandse houding ten opzichte
van Duitsland is sinds het laatste halfjaar
enigszins verkoeld, in hoofdzaak doordat
de Duitsers de Europese samenwerking
ondergeschikt willen maken aan de eigen
Duitse belangen, aldus de heer A. Mozer
van het uitvoerende comité van de Neder
landse raad der Europese beweging, op de
Duits-Nederlandse tuinbouwdagen te Ber
gen (NH). Wat de grenscorrecties betreft,
deze zijn tot stand gekomen onder druk
van de manier, waarop de Duitse pers die
zaak heeft behandeld Nieuwe onderhan
delingen hierover zijn volgens de heer
Mozer niet uitgesloten en die zouden dan
op voet van gelijkberechtigdheid worden
gehouden.
Een nieuwe relatie met Duitsland kan
slechts worden opgebouwd, wanneer beide
partners bereid zijrinot een samenwerking
op voet van gelijkheid, waarbij Nederland
wellicht een stuk van zijn nationale sou-
vereiniteit zal moeten prijsgeven, terwijl
men in Duitsland zal moeten erkennen,
dat het terugkrijgen van de Duitse sou-
vereiniteit in zijn oude vorm uitgesloten is.
GINA S
E'!
goede dertig jaar geleden behoorde
hef schaakspel in Nederland tot de
geestelijke eigendommen van de betere
stand In Rotterdam en Den Haag waren
wel ,.arbeiders"-schaakclubs opgericht, doch
deze leden een kwijnend bestaan; de grote
massa van ons volk was voor het nobele
denkspel niet te vangen! Het actieve
schaakleven van die tijd was georganiseerd
in de Nederlandse Schaakbond, welke bond
anno 1920 met trots vermeldde, dat hij wel
2000 leden omvatte!
De inmiddels Koninklijk onderscheiden
Nederlandse Schaakbond telt thans ruim
18000 leden, afkomstig uit het gehele land
en uit alle lagen der bevolking. Van Oost
tot West en Noord tot Zuid heerst een op
gewekt schaakleven tot in de kleinste dorp
jes toe. Het actieve bondsbestuur ibaakt
propaganda op een zeer hoog niveau; een
der laatste pogingen bijv. is van regerings
wege toestemming te verkrijgen het schaak
spel als facultatief leervak aan het onder-,
wijs toe te voegen
Hoe is deze enorme ontwikkeling van het
eeuwen lang sluimerende schaakspel in zo n
korte spanne tijds in ons land te verklaren?
Uiteraard is deze groei tot stand gekomen
door samenwerking van velerlei factoren
van uiteenlopende aard. Naar Ons gevoe-
Nieuwe wet aangepast
aan deze tijd
De regering heeft b|J de Tweede Kamer
een ontwerp voor een nieuwe Zondagswet
ingediend, ter vervanging van dc Zondags
wet van 1815.
De bescherming van de openbare gods
dienstoefening en van de openbare rust op
Zondag vormt dus het hoofddoel van het
ontwerp. Intussen kan zulks in het huidige
tijdsgewricht niet leiden tot het geheel doen
stilstaan van het openbare leven, terwijl
mede in aanmerking moet worden genomen,
dat velen de Zondag thans een andere be
slemming geven dan die van een Gode ge
wijde en geheiligde dag. BU het treffen van
zijn maatregelen ter bescherming van het
Christelijk karakter van de Zondag kan de
wetgever deze ontwikkeling van het ge
meenschapsleven niet negeren, doch zal hU
daarmede rekening moeten houden.
IN HET BRANDPUNT
alles de Westerlingen uit Perzië willen ver
drijven. desnoods met opoffering van de
hele olie-industrie.
TAEZE binnenlandse politieke troebelen,
die thans zulke scherpe vormen hebben
aangenomen, dat de premier zich in het pa
lementsgebouw verborgen moet houden,
zouden gemakkelijk aanleiding gunnen wor
den voor een burgeroorlog. Vandaar dat En
geland rekening houdt met de eventuele
noodzakelijkheid troe
pen in Perzië aan land
te zetten, teneinde de
Britse belangen in dat
land te beveiligen. Zou
het zover komen dan
moet de kans niet uitgesloten worden ge
acht. dat de Sowjet-Unie 2al overgaan tot
het bezetten Van de Noordelijke grenspro
vincies. waarmee een nieuw gevaarlijk
wrijvingspunt in de „koude" oorlog tussen
Weêt en Oost ontstaan zou zijn. Het is daar
om begrijpelijk dat de Britse regering alles
wil doen wat mogelijk is om alsnog met de
Perzen tot een compromis inzake de olie-
kwestie te komen. Men is er zich in Londen
en Washington zeer wel van bewust, dat
de huidige ontwikkeling koren op de "molen
van de Russen is en da*. Moskou die ontwik
keling zoveel mogelijk heeft bevorderd en
zal blijven bevorderen. Zou het Kremlin
er in slagen de Westelijke mogendheden uit
het Midden-Oosten te verdrijven, dan zou
het daarmee een enorme politieke en strate
gische overwinning hebben geboekt. In de
eerste plaats zou het Westen de beschikking'
over de Perzische olie kwijt raken, hetgeen
een zware slag voor het Westerse oorlogs
potentieel zou zijn en in de tweede plaats
zou de Cominform de vrije hand in Perzië
krijgen en een communistische revolutie in
dat land zou nog slechts een kwestie van
tijd zijn. Het is ln dit verband niet oninte
ressant. dat juist nu de Verenigde Staten
komen met het voorstel Griekenland en
Turküe toe te laten tot het Atkmische Pact.
Opneming van Turkije in het Westerse de-
fensieblok zou de strategische positie van de
geallieerden in het Oosten onmiskenbaar
versterken en het zou voor de Russen een
waarschuwing inhouden dat het gevaarlijk
zou kunnen worden hun agitatie tegen de
Westerse belangen in hét Midden-Oosten al
te zeer op de spits te drijven.
V\E TACHTIGJARIGE koningin Moejajl
III, hoofd van de Balobedoestam, bRjkt
een dame met een eigen wil. Volgens de
traditie zou z(j de hand aan zichzelf moeten
slaan en hoewel z\j nu al acht maal tien
jaar op dit ondermaanse heeft rondgekeken
en volkomen vertrouwd kon zijn met de
tradities van haar stam. weigert z(j kort
en bondig zelfmoord te plegen. Zij doet het
niet.'
Deze eigengereide dame is t.regen-
koningin" en 53 jaar lang heeft zij de scep
ter gezwaaid in de WaloweUi-heuvels van
Noord-Oost Transvaal. Die scepter bestaat
uit een ijzeren staaf. Sinds onheuglijke
tijden is bij die stam de koningin verant
woordelijk voor de oogst; het is baór taak
te zorgen, dat er voldoende hemelwater valt,
zodat het graan kan rijpen en de stam vol
doende voedsel heeft. Nu is Moejaji tachtig
jaar en dies mag worden aangenomen, dat
haar vermogen om regen te verwekken aan
het tanen is. Daarc-m verwacht de stam,
dat zij zal doen wat alle regenkoninginnen,
geslachten en geslachten lang, vóór haar
hebben gedaan: zich bet leven benemen om
plaats te maken voor haar dochter. Makoma.
Hoewel echter de oude koningin moet
toegeven, dat zij het er het afgelopen sei
zoen niet bijster goed heeft afgebracht,
want toen-viel er lang niet genoeg regen,
hoewel zij zich niet kan ontveinzen, dat zii
langer heeft geregeerd dan enig koningin
van de stam ooit heeft gedaan, toont zit
niet de minste lust het tijdige met het
eeuwige te verwisselen, alleen omdat het
belang van de stam dit eist. Zendelingen,
die in haar streek arbeiden, zijn, niet vreemd
aan de koppigheid en onverzettelijkheid van
de oude dame. Want een nicht van A~
koningin ging enkele jaren geleden haar
licht eens opsteken bij die zendelingen over
het oude stamgebruik en toen hebben de
brengers van het Evangelie kort en bondig
verklaard, dat de hand aan zichzelf slaan
iets was. dat men eenvoudig biet meer deed
in onze verlichte dagen.
„Grote leeuwin"
MOEJAJI is een grote vrouw met ebben-
hou^ük. gelaatskleur. Zij woont in een
EuropeeMMs met een veranda en gepleis
terde wartW «n haar bezoekers pleegt zij
te ontvangêft, geknield op een deken. Aan
de voet van de trap van haar „paleis" staan
de rieten hutje» van de stamleden. Daar
achter rijzen de bergen op en de begraaf
plaats van de stamhoofden van de Balobe-
does. Hoog in de bergen van \J£alowedi is
alles gr oen. maar enkele kilometers verder
zijn de regens te laat gekomen om nog iets.
behalve weideland, te redden. Veld na veld
met verschroeide maï*. het voornaamste
R
voedsel van de stam. doet de stamgenoten
de vraag stellen of de koningin werkelijk
geen macht meer bezit regen te brengen.
Het volk vreest hongersnood Reeds heeft
men jonge, krachtige mannen wegezonden
uit de kraals om werft te zoeken, zodat ze
het geld kunnen verdienen om voedsel voor
hun gezinnen te kopen. De oogst is mislukt,
fluistert men in de stam. omdat Moejaji, wie
men had gevraagd de graven van haar voor
ouders te bezoeken om (e trachten te ont
dekken. waarom ze de regen weerhielden,
bpeft geweigerd aan dat verzoek te voldoen.
Moejaji trekt zich echter van alle critiek.
welke op haar wordt uitgeoefend, niets aan.
Koninklijk blijft zij audiëntie verlenen, ge
kleed in een eenvoudige, donkerblauwe
tenen jurk met een lint over een van de
schouders. In haar oren heeft zij grote
metalen ringen en haar armen zijn met
brede metalen banden getooid. Degenen, die
hun koningin eerbied willen betuigen, ont
schoeien zich, althans wanneer ze schoener
dragen, alvorens het koninklijk dorp t(
betreden; jong en oud begeven zich barre
voets naar de koningin. En terwijl ze zich
voor haar in- het stof werpen, zingen ze:
O heerseres van de zon, o, grote
leeuwin'
Goede zakenvrouw
HOEWEL het succes van koningin Moejaji
als regenverwekster twijfelachtig
gint te worden, is haar bekwaamheid als
zakenvrouw buiten kijf. De financiën van
de stam zijn onder berusting van de voor
naamste hoofdman en adviseurs, maar geen
transactie mag tot stand komen, zonder dat
de koningin haar toestemming heeft ge
geven. Onlangs kocht de koningin eenvoudig
een Europese busdienst, die haar eigen bus
dienst concurrentie aandeed. Twee inboor
lingenbussen. waarop de „minister van
transportwezen" toezicht oefent, onderhou
den Moejaji's eigen lijndienst Deze bracht
vroeger jaarlijks zes duizend gulden in het
laatje tot de concurrentie van de Europese
lijn dit bedrag tot 1500 deed dalen. Nu
zijn er aan de landelijke dienst twee bui
toegevoegd, met het gevolg, dat de inkom
sten weer stijgen.
Enkele kilometers vaW de koninklijke
residentie verwijderd woont de dochter van
koningin Moeiaji in een modern huis in
de kraal Sjalala. Onlangs was er een
meningsverschil tussen moeder en dochter
over Makoma's aanbidder. Ze hebben zich
echter sindsdien verzoend en Makoma wordt
thans ingewijd in de geheimen van het
regenmaken, teneinde haar. moeder te zijner
tijd te kunnen opvolgen. Reeds mag zij hul
debetuigingen van haar onderdanen in ont
vangst nemen.
Naar verluidt begint Makoma ongeduldig
te worden en is zij van mening, dat haar
moeder te lang aan het bewind blflft. Maar
de mogelijkheid is geenszins uitgesloten dat
z(J. wanneer z(j eenmaal self op de leeftijd
is gekomen om de gifbeker te drinken, maar
al te blij zal zijn. dat haar moeder een milder
precedent heeft geschapen.
Gelet op het vorenstaande is het al aan
stonds duidelijk, dat de huidige wetgever
tegenover sportbeoefening op Zondag niet
dezelfde houding kan aannemen aLs de oude
wet. welke in artikel 3 bef»all. dat gedu
rende de tijd voor de openbare godsdienst
oefening bestemd, „geener hende spelen
hetzij kolven, balslaan of dergelijke mogen
plaatshebben"*
Er dient enerzijds te worden bedacht, dat
behoefte aan ontspanning in deze tijd
voor velen is samengegroeid met de be
hoefte aan een wekelijkse rustdag. Ander
zijds behoeft de openbare godsdienstoefening
van sportbeoefening in de yoor godsdienst
oefening gebruikte tijd niet onvermijdelijk
werkelijke hinder te ondervinden.
Anders wordt het. zodra de sportbeoefe
ning voor anderen dan die daaraan deel
nemen. als een openbare vermakelijkheid
wordt georganiseerd, of gepaard gaat met
gerucht. 'Hier komt de openbare rust in het
gedrang.
Nochtans gaat het niet aan. in. beginsel
alle openbare vermakelijkhedeh op Zondag
'erbieden. Daargelaten, dat zulks wel
licht een averechtse uitwerking zou heb
ben, zou het ook niet redelijk zijn, de be
hoefte van een vrij groot deel van het
publiek aan deze vormen van ontspanning
geheel te negeren.
In het wetsontwerp is een oplossing na
gestreefd. in dier voege, dat: 1. de mogelijk
heid worde opengelaten om" niet alle soorten
van openbare vermakelijkheden over één
kam te scheren; 2. in principe voor de ?.pn-
dagmorgen een strenger regime zal gelden
dan voor de rest van de Zondag; 3. op grond
var plaatselijk heersende opvattingen het
regime voor de Zondagmorgen zal mogen
worden uitgebreid tot de gehele Zondag.
De algemene beschouwingen dienen zich
ook uit te strekken tot de vraag, in hoe-
erre de gemeenteraad z.g. aanvullende
wetgevende bevoegdheden toekomt met be
trekking tot de materie van deze wet. Tot
dusverre is aangenomen, dat de bevoegd
heid van de gemeente om ter zake van de
bestaande Zondagswet aanvullend op te
treden, bestaat. De regering ziet niet vol
doende reden deze bevoegdheid in het
wetsontwerp uit te sluiten. Wel moge er
aanstonds op worden gewezen, dat de z.g.
aanvullende bevoegdheid niet zo ver zal
mogen gaan, dat de raad treedt in punten,
die het wetsontwerp zelf regelt.
Goede Vrijdag. Tweede Paas-, Pinkstêr-
en Kerstdag worden in het voorstel niet met
de Zondag gelijk gesteld. Wel Hemelvaarts
dag en Nieuwjaarsdag. Eén der artikelen
behelst een verhod om op Zondag vóór 13
uur politieke optochten of politieke bijeen
komsten in de open lucht te houden.
Een ander artikel zegt: Het is verboden
op Zondag, zonder genoegzame reden, de
openbare rust door arbeid in beroep of be
drijf te verstoren. De regering meent, dat
van het artikel, zonder dat het maatschap
pelijk leven onnodig wordt gehinderd, een
heilzame stimulans ter bevordering van de
openbare rust op Zondag zal kunnen uit-
CHRISTENDOM EN
CULTUUR
de algemene vergadering van de Ver
eniging van Chr. Onderwijzers heeft prof. dr
G. Bnllenburg Wurth uit Kampen een refe
raat toegelicht over de houding, die de
christelijke school heeft ln te nemen tegen
over de tendenzen van de moderne cultuur.
Daarmee lokte hij een uitgebreide discussie
uit. De behoiefte bleek dadelijk om een schei
ding te maken tussen christelijke en onchris
telijke cultuur. Maar waai* ligt de scheidslijn
In elk géval schijnt de kerk haar gezag niet
meer op het terrein van de cultuur te dóen
gelden, wat de heer Dikke uit Katwijk de
vraag deed stellen, of de kerk, d%n wel het
christendom als zodanig, zich met de kunst
len echter moet deze groei hoofdzakelijk
worden toegeschreven aan het feit. dat
schakend Nederland ih deze dertig jaar zo
gelukkig is geweest een man rijk te zijn,
die begiftigd met een uitzonderlijk talent
dat hem tot de hoogste toppen van schaak-
roem voerde zich vóór alles heeft ontpopt
als de beste propagandist en ambassadeur,
die een (schaak)land zich maar wensen kan.
Wij doelen op dr Max Euwe. die 20 Mei 1951
zijn vijftigste verjaardag zal vieren....
Wereldkampioen schaken
Wij zullen een levensbeschrijving van
deze enige Nederlandse grootmeester ach
terwege laten. Zij is reeds zovele malen ge
schreven. dat wij ons gevoeglijk van deze J
taak ontslagen mogen achten. Slechts een
enkel incidenteel punt willen wij in het
kader van dit artikel terloops releveren.
Toen dr Euwe op die gedenkwaardige
Decemberavond in 1935 zijn stoutste ver-
wachtingen werkelijkheid zag worden en
hij de trotse titel van „wereldkampioen
schaken" van dr Aljechin overnam, waren
de eerste woorden, die hij sprak, ongeveer
deze: „Ik ben blij wereldkampioen te zijn,
omdat dit zo onnoemelijk- veel kan bijdragen
voot- de propaganda voor het schaakspel in
ons land." Deze uitlating tekent de persoon
van dr Euwe. Niet de bevrediging van de
persoonlijke eerzucht, niet de financiële
baten waren dé primaire impulsen geweest.
Neen. slechts het verlangen Nederland tot
ikland ter wereld te maken,
iden'dr Euwe de krachten
geschonken tot het volbrengen van zijn
unieke prestatie!
Zo is het feiiilijk van bet eerste begin af
geweest en zo is het nog! In woord en ge
schrift heeft dr Euwe aan duizenden de
waarden en schoonheden van het schaak
spel geopenbaard. Zijn schaakboeken waren
de eerste werkelijke leerboeken (het impo
sante vierdelige leerboek der „Pvactische
Schaaklessendie in Nederland versche
nen en waarin op een voor ieder bevatte
lijke wijze de geheimen en de dieper lig
gende problemen van het schaakspel wer
den ontsluierd. Aldus zijn onnoemelijk ve
len tot een bestudering van het schaakspel
gebracht en tot zijn blijvende dienaren ge
maakt. Zijn cursussen ik zie mij nog als
scholier de enige, want het jeugdschaak
was een nog onbekend begrip, met rode
oren. de lessen volgen van dr Euwe aan de
Rotterdamse Volksuniversiteit! waren zo
voortreffelijk, dat de uittreksels, die ik be
zit, heden ten dage nog waardevol studie
materiaal vormen. Zij zijn trouwens door
de samensteller vastgelegd in zijn „Funda
menten van hei Schaakspel", een der beste
leerboeken op dit gebied ooit geschreven.
Zjjn later verschenen „Openingen" en
„Eindspelen" zijn ware encyclopaedieën van
ektact en nauwkeurig weten en enig ter
wereld!
Naast deze meer algemene propaganda#
heeft dr Euwe zich ook bezig gehouden mei
het kleinere werk, waarbij vooral het per
soonlijke accent van beslissende invloed is.
Waar in Nederland ook een club. onder-*^
afdeling of onderbond moest worden opge-
richt, een beroep op zijn daadwerkelijke
medewerking was nooit tevergeefs. Zijn
malch tegen de Friese kampioen Kramer
destijds had de verborgen achtergrond om
de afzijdig staande Friese Schaakbond in
het verband van de Nederlandse Schaak
bond op te nemen, zijn reizen in 1930 naar
Oost-Indië en in 1947 naar West-Indië wa
ren uitsluitend bedoeld om deze geïsoleerde
schaakbonden in het groeiende Nederlandse
schaakleven te betrekken. Overal in den
lande waar dr Euwe verscheen, stond de
propaganda voor het spel en de verstevi
ging van het georganiseerde schaakleven op
de voorgrond. Daarnaast werden meer
voor de aardigheid! schaaksuccessen ge
boekt. welke geen ander Nederlands speler
ooit vermocht te behalen 1
Internationale goodwill
De goodwill die onze landgenoot, mede
door zijn grote propagandistische gaven, in
hei buitenland heeft, is ongelofelijk. De In
ternationale Schaakbond organiseerde in
1928 tijdens de Olympische Spelen in ons
land in Den Haag een Wereldkampioen
schap voor Amateurs, kennelijk met de
ongeschreven bedoeling dr Euwe als
enige amateur-grootmeester aan een we
reldtitel te helpen, want nadien is er
eep dergelijk tournooi nooit meer gehou-
deh! Een vrij gezochte onderscheiding, toe
gegeven, maar in ieder geval een onder
scheiding. Enige der belangrijkste tour-
nooien van vóór de oorlog (Be^n 1932. Zii-
rich 1934 en Nottingham 1936) werden ge
houden in de voor schaakspelen meest on
geschikte zomermaanden, alleen om dr
Euwe in staat te stellen hierin mede te
spelen, een faciliteit van de organiserende
comité's. waarop geen enkel ander speler
ter wereld zich kan beroemen! Wij zouden
nog ontelbare andere voorbeelden kunnen
noémen, doch releveren alleen nog slechts
zijn bemoeiingen inzake de re-organisatje
van het Wereldkampioenschap. Het is in
hoofdzaak het onvermoeide werken van
ortze landgenoot geweest, die de hem toe
geworpen titel van ad-interim wereldkam
pioen van de hand wees. dat in 1948 een
blijveride regeling dezer aangelegenheid tot
stand kwam. Wederom; niet de titel, maar
een goede en blijvende organisatie was van
primair belang!
W-ij achreven reeds, dat schakend Neder
land zich gelukkig mag prijzen een zo voor
treffelijk representant op alle gebied van
het practische en het georganiseerde schaak
leven te bezitten als dr Euw?,. Bij zijn 50-ste
PPPHPK.^ n.l. dat
de cultuur verziekt is. beweerde de heer Ver
heul. dat het cultuurleven toch ook zonnige
zijden heeft, die men niet uit het oog mag
verliezen als men over haar oordeelt. Prof.
Btlllenburg Wurth hpalde echter staaltjes uit
de romankunst aan. die hem reden gaven tot
de bewering, dat wij op dat gebied met moeite
moeten zoeken naar iets wat een beetje ge
zond en gaaf is. Hij acht het evenwel niet
Juist dat de kerk uitspraken zou moeten doen
op cultureel gebied, daar zij dan haar grenzen
overschrijdt. Wel wenselijk acht hij het. dat
de kerk stimuleert. En voorts meent hij. dat
samenbundeling van christelijke auteurs en
invoering Van een®iristelijke filmkeuring iets
tot stand zou kumftn brengen, dat later be
vruchtend op de buitenwereld zou kunnen
werken.
geboortedag wensen wij hem en het Neder
landse schaakleven toe, dat zijn grote gaven
nog jarenlang dienstbaar aan de behartiging
van de schaakbelangen mogen zijn!
CHR. VLAGSMA
„Mijn jongens eten te veel"
XJET is met Coventry, dat door Ne-
derla(nd toert hetzelfde al» met
„Milsbro", want Harry Storer, de ma
nager, klaagde tegen een journalist: „Ik
moet er dageljjks voor oppassen, «1st
m'n jongens niet te vee) eten. Ze krQ-
gen hier b(j één maaltQd meer vlees,
dan in Engeland in een hele week
