Indonesische „Rijksbemiddelaars"
eisten meer dan de arbeiders
T
Valse toon in de hruidsmars
AT cn
AAR.
ANNEER.
Babv s van de Korte Akkeren
hebben eigen bureau
maakr het U mogelijk
[eblijven fotograferen!
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
Provinciale Staten op bezoek in
de Krimpenerwaard
fn de regering zwaaide met een stok
Zonder overleg
Bevan wil leider van Britse
Labourpartij worden
ALS SPREEUWEN BLAUW ZIEN
LUSTEN ZIJ GEEN KERSEN
's LANDS WITTE VERGADERZAAL
HOLLAND FESTIVAL
„JENUFA" geestdriftig ontvangen
DONDERDAG 21 JUNI I9S1
GOUDSCHE courant
TWEEDE BLAD - PAGINA I
Het boze woord in
het vredige dorp
Daar hebble-ze
Een golf van spanning deinde te Bcrkrn-
woude door de wachtenden, toen de trouw-
•toet van het Weatelnde de Kerkstraat In
draaide op weg naar het gemeentehuls.
Meteen drongen de toeschouwers op om
toch vooral maar eerste rang te slaan wan
neer het bruidspaar passeerde Stil staan
Marietje. maande een moeder haar spruit,
r.e komen
Vol verwachting klopten de harten en één
vraag hield de dames bezig wat zou de
bruid nn hebben Is ze In het wit en wat
voor bloemen heeft ze Naar de bruidegom
klikt niemand om Die hoort er nu eenmaal
bli
F.en trouwpartij is een grote gebeurtdhls
ln Rerkonwoude. Trouwen gebeurt in zo n
kleine gemeente niet elke dag. de dorps-
nieuw! ieg zijn er niet erg talrijk en dus ben
Je er bij als er iets te doen is Fn zo waren
dan de dames in groten getale voor het
gemeentehuis samengekomen om toch voor
al maar niets van het schouwspel te missen
Nu is het niet erg ruim daar. Het één
kamer i ge gemeentehuis, welk vertrek zowel
voor secretarie. «Is trouw- en raadzaal
dient bereikt men achterom Vóór is de
hulsdeur van de burgemeesteriavoning. Fen
smal pad van oen meter breed naast het
gemeentehuis ieidt van de weg naar de in
gang van het huis der gemeente
Het is al gebeurd. dat het rond het pad
zo vol was. dat men haast vergat, dat er
ook een bruidspaar was. dat er door moest
En daarom hield de politie een oogje in het
zeil om de doorgang vrij te houden
Toen dus de bruidsstoet de hoek om kwam
en de dames naar het beste plaatsje z.ochten.
trad de wachtmeester naar voren en zei
een beetje achteruit mensen, het pad vrij
laten
.«-aan. half in het pad. stond, met baar
kroo t om zich heen. een moeder, met haa
26 'on'es eens zelf het middelpunt van de
belangstelling en nu gretig wachtend op
het sorookje.
Wilt ti een beetje opzij gaan. had de
politieman haar gevraagd en toen klonk
daar volkomen onverwacht in het vredige
Perkenwoude het boze woord: Borst vent
Ik sta hier besl en ik ga hier niet vandaan
Perkouw was er beduusd van. Even maar.
Want daar was de bruid
De wachtmeester had het niet genomen
en de obstinate moeder op de bon gezet.
Hij had haar opzij geduwd en wel had ze
gebitst ...Ie moet niet denken, dat ik op zij
g-zet wil worden maar goed. het schip
was gered en de stoet kon passeren.
En de bozt toeschouwster en de andere
dames hadden toch alles fijn gezien Wat
zag de bruid er lief uit. Mooie japon, korte
sluier en oen bouquet van witte anjers
O ja en op de japon zat een strikje zus en
een slipje zo. En ome Arie was er ook bij
en tante Die had wel eens een nieuwe hoed
tnoten konen
F.nfin. 't was erg mooi en ieder had ge-
poten Ble-f de weigerachtige toeschouwster
en voor haar kwam de nasleep voor de
kantonrechter. Op de tenlastelegging stond
het precie--: dat zij ais voetgangster gebruik
makend van de voor het openbaar verkeer
onenrfaarde weg. de Kerkweg. geen gevolg
heeft gegeven aan een door de wachtmees
ter in het belang van de vrijheid van hel
verkeer of de veiligheid op die weg gegeven
mnwiizing om genoemde weg vrij te maken
voor het onsseren van een trouwstoet.
Nauwcliiks stond ze voor de groene tafel
of ze stelde de zaak scherp. Ik heb helemaal
niet op de Kerkweg gestaan, maar op de
Dorpsstraat De Kerkweg begint pas bij de
openbare school.
Dat was dus een ontkenning van een
feitelijk punt. Je hebt op de Kerkweg ge
staan of je hebt hot niet. Dus moest de zaak
worden aangehouden om de verbalisant te
horen.
Gisteren hadden beiden voor de tweede
gete de reis naar Gouda gemaakt en ander
maal besteedde Justitia apparaat, tijd en
arbeid aan de/e zaak
Een Dorpsstraat, zei de wachtmeester,
bestaat niet in Berkenwoude. De mensen
kunnen het wel zo noemen, maar officieel
heet de weg Kerkweg.
Ik heb nooit anders gehoord dan
Dorpsstraat. Zo moet je voor de post ook
Onderhoud van IJssoldijk
Dijkgraaf en hoogheemraden van Rijnland
hebben gisteren te Leiden aanbesteed het
asfalteren van het wegdek van de IJssel-
dijk van de nabijheid van de oprit, nabij
de Krugerlaan tot aan de verbindingsweg
tussen de Voorwillense weg en de Goejan-
verwelledijk onder Gouda
Vah de tien inschrijvers was de firma
Versluijs en Zn te Oudewater laagste voor
13.794 (op één na laagste fiima M aP
Hol. alhier, voor 13.960. Hoogste was de
firma Hussens te Culemborg voor 19.783
De gunning geschiedt later.
Verbeteringen in neutrale school
B. en W. stellen de raad voor de door het
bestuur der schoolvereniging voor bijzonder
neutraal onderwijs voor Gouda en omstre
ken gevraagde medewerking voor het aan
brengen van enkele verbeteringen in zijn
schoolgebouw te verlenen. Deze verbete
ringen betreffen het aanbrengen van ver
duistering in het filmlokaal, het aanschaf
fen van raambescherming in het gymnas
tieklokaal en de vervanging van gekleurd
glas door blank glas. Kosten totaal 778.
VACANTIETOESLAG
B. en W. stellen de raad voor ook dit jaar
aan het gemeentepersoneel met een wedde
van minder dan 4560 een vacantietoeslag
vah 2 tot een maximum van 50 te
verlenen.
Burgerlijke Stand
Geboren: Jan Frederik Bart, z. v. J. P
Hulleman en E. T. F. van der Geest. Klei
weg 20, Adriaan Jan en Roelofje Louise, z.
en d van E. Heij en N. B v. d. Heij, Const.
Huygensstraat 82; Anthonie Marinus, z. v.
A de Witte en M. Brockhuijzen. Erasmus-
straat 16; Maria Elisabeth, d v. P. J J. van
Hout en M. T. E. Nielen. Goejanverwelle-
dijk 15: Johannes, z. v. C. van Bruggen en
P. v. d. Tak. Herenstraat 101; Maria Wilhel-
mina Christina Mathilda, d. v. P. A. de Blok
en H. J. Backers. Eerste Kade 3; Alida Wil-
helmina. d. v, W VerrUijt en L. Heikoop.
Vondelstraat 5; Joseph Dirk. z. v D Hoo-
gendoorn en J. de Jong, Korte Dwars
straat 4.
Getrouwd: L. A. Wiltenburg en S. ter
Beek; J. J. v. d. Haven en M. A. Hartjes-
veld.
op het adres zetten, aldus da wederpartij.
die niet zo gauw toegaf
Best mogelijk. gel de wachtmeester la
coniek, maar het is nu eenmaal de Kerk
weg
En dus klopte de dagvaarding. Bleef de
toedracht en deze werd haarfijn uit de doe
ken gedaan, 't Was een complete recon
structie en als een film zag men de gebeur
tenis aan het geestesoog voorbijgaan. De
wachtmeester tekende de situatie op een
vel papier en de toeschouwster tekende op
haar beurt Zij gaf wel toe. dWj ze niet aan
het politiebevel had voldaan, maar zei ze.
ik kon nergens anders heen. wan» overal
stonden mensen De Juffrouw bliefde niet
opzij te gaan zei de wachtmeester, en de
hter vond. dat ze best ean stapje opzij
had kunnen doen.
De ambtenaar van het Openbaar Minis
terie taxeerde de weigering op twee rijks
daalders boete De politie behoeft zeide hij.
geen tekst en uitleg te geven en als zij een
bevel geeft, dan moet men daaraan ge
hoor/amen. bruid of geen bruid.
Wat hebt u daarop te zeggen, vroeg
de rechter, mr J. A. van Bronkhorst
En toen zei de toeschouwster, die zo prin
cipieel had gedaan on die de indruk had
gewekt om het spel en niet om de knikkers
te spelen: ik kan het niet betalen.
Hè. wat, kinderachtig, vond de rechter,
teleurgesteld doordat het ftuk als een nacht
kaars uitging
De kantonrechter filosofeerde over de
menselijke nieuwsgierigheid en de aantrek
kingskracht van trouwstoeten en over ge
brek aan soepelheid, waardoor dit incident
is ontstaan, dat helemaal niet ncttig was
geweest. Vrij vertaald kwam het nier °P
neer. dat hij zei mensen, waar maken Jullie
je druk over Woes wijs en leef in vrede
Er is al herrie genoeg in de wereld F.n als
er weer een bruid is. bedenk dan dat het
pad voor haar is en niet voor de kijkers
Eén gulden boete
En zij leefden lang en gelukkig I
l m Kept. 11)31iï.j» en l.so—4 uur Museum
liet tatharliu Gasthuis": Tentoonstelling
t Oranjehuis thuis", kunstvoorwerpen e rl
uil Koninklijk huisarchief en Koninklijke pa
leizen Zondags geopend van 3—4 uur; 'a Maan
dags en Vrijdags 1 30—5 uur
T.m. 31 juli to— tl en l—uur Openbare
leeszaal: Reis- en vacantletentoonstelltnt
(Maandags en Vrijdags 7—10 uüt Woensdags
gesloten).
71 Juni ll—io en II en 13 Juni II—10 uur D<
neursklok: Tentoonstelling Vereniging vooi
facultatieve lijkverbranding
II Juni uur Remonitr. Kerk: Spreekbeui
d» R Kok.
II juni l uur Hout mansplantsoen i Concert
he' i
■nlglni
lï Juni 4—5 uur r»e /alm: Receptie Vereni
ging voor facultatieve lijkverbranding ter ge
legenheid 40-jarig bestaan afdeling Gouda.
II juni 7.30 uur Ue /.alm: Ledenvergadering
Vereniging voor facultatieve lijkverbranding.
22 Juni 7.30 uur Zeugestraat 34» Spieekbeurt
ds H J Grisnlgt.
II Juni 7.45 uur kt. Janskerk: Inleiding o
A v. d Horst over het Holland Festival-
conceit op 29 Juni.
II Juni 1.34 uur De Zalmi Filmvoorstelling
Vereniging voor facultatieve lijkverbranding
spreker J van Dijk
23 Juni I uur Markt! Vertrek voor excursie
afdeling Gouda Ned. Reisverenrglng
Schiphol
23 Juni 4.34—» uur ConeordU; Receptie
Goudse Reddingsbrigade ter gelegenheid
'mg bestaan.
13 Juni 7.3» uur Kunstmin: concer t muziek.
eren,ging Per Aspera ad Astra", overdrach
ruwe rml'ormen
Bioscopen
Aoollickcrsdicnst
Groene Kruis breidt
de laak uit
De Groene Kruis vlag wapperde gisteren
boven de ingang van de Westerschool. Op
het plein, waar anders de jeugd regeert, was
nu een parkeerplaats voor kinderwagens
ingericht. De afdeling Gouda van de Zuid
hollandsr Vereniging ..Het Groene Kruis"
opende er haar tweede Goudse zuigelingen-
bureau. Een ..filiaal" van het consultatie
bureau aan de Spieringstraat. Door de grote
uitbreiding van het stadsdeel ..De Korte
Akkeren", waar een derde deel van de
Goudse bevolking woont, was ook uitbrei
ding van het werk voor zuigelingen nodig.
Twee lokalen in de Westerschool heeft
Het Groene Kruts daarvoor ingericht.» In
een er van «taan de kleedboxen, in de
tweede kleinere kamer, zetelt dr A. W.
Vegter De ruime hal van de school is als
wachtlokaal ingericht. Daartoe is de lange
lokalengang afgesloten voor de tocht.
..Als men de zaak opent, wacht men altijd
met belangstelling op de eerste klanten",
zo zeide de heer H. J. v. d. Tooren. voor
zitter van de afdeling Gouda bij de opening.
Het nieuwe consultatiebureau behoefde niet
lang op de „klanten" te wachten, want bij
de ppening waren vele moeders met hun
kleintjes uitgenodigd. Er waren baby's die
hun nieuwsgierigheid voor de nieuwe loka
len niet konden bedwingen en met een huil
concert vertelden, dat zij naar binnen wil
den. Zo waren er moeders in de kamers, nog
voor de opening was geschied.
Burgemeester mr dr K. F O James ver
richtte de opening. ..Gouda is lange tijd de
vijfde stad van Holland geweest en heeft
zich als zodanig steeds op dezelfde hoogte
kunnen houden Maar wat het kruiswerk
betreft, kwam Gouda vijftig jaar geleden
achteraan Toen Noord-Holland het Witte
Kruis had. duurde het nog vijf-en-twintig
jaar. voordat in 1901 de eerste afdeling in
Lange Ruige Weide werd opgericht", zo
zeide burgemeester James. Maar ook na
dat Gouda zijn Groene Kruis had. bleef het
nog achter. Toen in 1930 de eerste consul
tatiebureau* kwamen, gingen vele steden
Gouda voor. Nu zijn er in Zuid-Holland 130
consultatiebureau*, hetgeen neerkomt op
een bureau per gemeente Gouda heeft er nu
twee. Het is daarmee niets te vroeg, mis
schien» wel te laat.
I oor menselijk geluk
Sprekend over de vraag boe de gemeente
tegenover de zuigelingenverzorging staat,
zeide burgemeester James, dat Thorbecke
zijn gemeentewet op drie punten heeft ge
bouwd. verordeningen maken voor orde,
veiligheid en gezondheid. De gemeente
heeft zorg te dragen voor menselijk geluk.
goed het werk van de kruisverenigin
gen is, werd geïllustreerd met de sterfte
cijfers van baby's in 1875 en 1939. Drie
kwart eeuw geleden stierf 21 procent van
de zuigelingen, in 1939 3 4 procent. Neder-
1 heeft daardoor het laagste sterftecijfer
in Europa. Alleen Nieuw Zeeland gaat. ver
geleken bij alle landen van de wereld, voor
aan. Daardoor zijn ook de levenskansen
beter geworden. In 1871, zo las de burge
ster uit een rapport voor. had men de
kans gemiddeld 38 jaar te worden, in 1939
jaar. Voor de Nederlandse financiële
huishoudkunde was dit ook een grote ver
betering, want tegen 22 arbeidsjaren in 1871
GESLAAGD.
Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht is ge
slaagd voor het cendidaatsexafhen theologie
dc heer C. Graafland.
UITSPRAAK VAN RECHTBANK.
De rechtbank te Rotterdam heeft de Goud
se rijwielbewaarder J. v. d. O., gedetineerd
in het Huis vati Bewaring, die terecht stond
wegens een zedendelict en tegen wie het
O M. 5 maanden gevangenisstraf eiste, ver
oordeeld tot 3 maanden gevangenisstraf
|zonder aftrek van preventief.
RIJFSUITBREIDING.
[E. en W. is ingekomen een verzoek van
Schuttelaar. om vergunning tot het
uitbreiden der suikerwerkfabriek in het
perceel Eerste Kade 29
UIT VROEGER TIJDEN
De Goudsche Courant meldde;
75
ar g<
De
■stigsl
overwinning bij Waterloo is Zondag in de
gehele stad gevierd door het uitsteken van
de driekleur.
50 Jaar geleden:
Als bestuursleden van de Hollandse Maat
schappij van Landbouw zijn gekozen de he
ren Breebaart. Both en Verweij.
25 Jaar geleden:
Uit Boskoop: Met algemene stemmen heeft
de gemeenteraad een voorstel van B. en W
pangenomen om de vuilophaaldienst te mo
toriseren en zal een vuilnisauto worden
gangekocht.
Waterpolo
Vier G.Z.C.-overwinningen
Voor de zomercompetitie van de K N.Z.B.
werden gisteravond gespeeld: G.Z.C. 2—
Merwede (heren) 8—3; G.Z.C. 3—S.H.V. 4
(heren) 100.
Kring Gouda: G.Z.C.B.Z.C. (adspiran-
ten) 2—1; G.Z.C. 5-D.ON.K. (heren) 3—1;
A.Z.C. 3B.Z. en P.C. 2 (heren) 1—1.
G.Z.C. SPEELDE NIET
Tengevolge van een misverstand bleef het
eerste zevental van Merwede gisteravond in
Dordrecht en ging de wedstrijd G.Z.C.—
Merwede in het Spaardersbad niet door.
Hengelsport-
VISCONCOUR8.
De afdeling Gouda van de Vereniging tot
bevordering der gezondheid in de grafische
vakken houdt Zaterdag 30 Juni een stede
lijk visconcouri, waaraan iedereen kan
deelnemen.
staan 44 arbeidsjaren in 1939 Daarom is het
gezondhouden van de jeugd dat bij de zui
geling moet beginnen de beste ..investering"
die men kan doen.
Namens het hoofdbestuur sprak de heer
J. Buizing. „Moeders", zo zeide hij „ik
een man van het oude stempel. Daarom
ik, spreek nooit over „babv s maar noem
ze zoals ze heten „borelinksken'
dat te* ingewikkeld, zeg dan
„kleintje".
Toen alle genodigden de frisse kamers
hadden bezichtigd, konden de „kleintjes"
naar dr Vegter. die er speciaal zijn Woen:
dagmiddagspreekuur voor heeft omgezet, om
in de Westerschool te consulteren
Woensdagsmiddags is het kinderdag in de
Korte Afkeren. Een lang gekoesterde wens
ging in vervulling, dank zij de spontane
medewerking van het bestuur
Westerschool.
Wimhledon-Ioting
Van Swol kan de eerste
twee ronden overleven
In de eerste ronde van het heren enkel
spel van het Wimbledontournool krijgt Van
Swol het op te nemen tegen de Engelsman
Snart. Veel moeite de eerste twee ronden
t" overleven zal onze landgenoot niet heb
ben.
Daarna krijgt Van Swol het moeilijker,
waarschijnlijk zal hij in de derde ronde
de als nummer 5 geplaatste Air>?rikaan
Flam ontmoeten. Rinkel speelt in de eerste
ronde tegen de Tsjech Hyk* Mocht Rinkel
deze partij winnen, dan zaj Norgarb (Z A
vermoedelijk zijn volgende tegenstander
zijn.
In het dames enkelspel heeft mty. Herm-
sen een bye. In de tweede ronde ontmoet
zü me) Mortimer (G.B.). Ook mevr. Schmier
heeft een Engelse tegenstandeter getroffen
en wel mej. Woodgate
Wielrennen
De Belgische ploeg voor de
Ronde van Frankrijk
Rik van Steenbergen heeft zich terugge
trokken uit de Belgische ploeg voor de
Ronde van Frankrijk, waarop de keuzeconj-
missie Stan Ockers heeft aangewezen om de
open gekomen plaats in te nemen. Voorts is
Jobe. die tijdens de Ronde van Dauphine
verwondingen opliep, waarvan hij nog niet
hersteld is. vervangen door Derijck Ten
slotte heeft de commissie Van Brabant verr
vangen door Decock. Het Belgische team
ziet er nu als uolgt uit Baeljens. Couvreur.
De Hertog. Dé Rijcke. Demulder. Derijck
Rosseel. Decock. Van Ende. Ockers. Van
Steenkist en Verachueren.
Voetbal.
DEGERFORS KON WEER
NIET WINNEN
Te Groningen is gisteravond in het kader
van het internationaal sportfestival een
wedstrijd gespeeld tussen het Gronings elf
tal en Degerfors (Zweden). De wedstrijd ein
digde in een gelijk spel: 2—2, nadat de rust
met een 1—0 voorsprong voor de Zweden
was ingegaan.
Duurder hoeft niet l
Heter besiunt niet/
vrsag uw handelaar ultalui-
land na«r DALCO, het k
foto tan «oa.la *n
Nieuwe Jan van
Nassauschoo]
ln de Graaf FlorUwijk
Het bestuur der Vereniging tot het ver
strekken van lager onderwijs op gerefor
meerde grondslag heeft medewerking ge
vraagd voor de stichting van een school
gebouw ten behoeve van zijn Graaf Jan van
Nassauschool, op een terrein in het Noor
delijk gedeelte der stad. B en W. atellen de
raad voor de/e medewerking te verlenen.
De Graaf Jan van Nassauschool is sinds
1933 gevestigd in een gedeelte van de voor
malige openbare lagere school no 6 in de
Keizerstraat. Het bestuur ontving van dit
uit zes lokalen bestaande gedeelte, vijf lo
kalen ln bruikleen, terwijl een afzonder
lijke toegang werd gemaakt in de Komijn-
«teeg.
Dit schoolgebouw verkeert in een zó deso
late toestand, dat het ook naar de mening
van de Inspecteur van het lager onderwijs
niet langer verantwoord ls om daarin kin
deren te huisvesten Hoewel het gebouw nog
niet officieel is afgekeurd achten B en W
het waarschijnlijk dat dit eerstdaags zal
gebeuren.
Algehele restauratie van het gebouw zou
zulke hoge kosten met zich brengen, dat B
en W. met het bestuur van mening zijn, dat
de bouw van een nieuwe school de voor
keur verdient. Daarbij komt. dat het oude
gebouw voor een ander doel geschikt lijkt.
De plaats waar de nieuwe school komt.
staat nog niet vast. Het door het bestuur
genoemde terrein is geen eigendom der ge
meente. Bovendien kan niet een willekeurig
terrein voor schoolbouw gekozen worden.
Deze bouw zal moeten passen in het geheel,
is dus gebonden aan het uitbreidingsplan.
Dit is een kwestie van overleg tussen B. en
W. en het bestuur.
Gunstig jaar voor
de G.V.Z.
Stijging premie-ontvangt en
hoger >unstsaldo
ln het verslag over 1950 van de N.V.
Goudse Verzekering Mij te dezer stede
wordt over de gang van zaken medege
deeld. dat enerzijds op een stijging van de
premie-ontvangst en anderzijds op een
hoger winatsaldo kan worden gewezen.
De totale premie-ontvangst bedroe# over
1950 4 381 945 (vorig jaar ƒ3.822 378). zo
dat deze is toegenomen met een bedrag
van ƒ539 567 Aangezien wegens reassu-
rantie-premiën een bedrag van ƒ552.894
(v.j. ƒ547.072) werd afgestaan, bleef er een
bedrag van ƒ3 809.050 (v.j. ƒ3.275.305» voor
eigerf rekening.
Het bedrag der in effecten belegde mid
delen steeg van ƒ489 853 tot ƒ598.003. Het
koersverlies, alsmede het verlies op vreero
de valuta ad ƒ17.619 (v.j. winst ƒ786)
werd ten laste van de verlies- en winst
rekening gebracht.
Het in hypotheken belegde vermeerder
de van 279 200 tot 684 497
Het bezit aan onroerende goederen
werd door nieuwe aankopen uitgebreid.
Enkele bouwterreinen werden verkocht.
De netto-winst bedraagt ƒ216 780 (v j.
149.504). Rekening houdend met het on
verdeeld winstsaldo per ultimo 1949 ad
ƒ4 432 (v.j. ƒ5428). is in totaal een bedrag
van ƒ1221.213 (v.j. f 154 932) beschikbaar.
De directie stelt voor de reserve met
ƒ50 000 (v.j. ƒ90 000) te versterken, waar
na deze 1.600 000 zal bedragen, voorts een
bgdrag van 108.525 voor te betalen
belastingen en enige andere voorzieningen
toe te voegen aan Reserve Diversen Belan
gen. waarna deze ƒ170.000 bedraagt, een
bedrag van ƒ25.000 <onv.) aan de Stichting
Pensioenfonds M.V.Z. beschikbaar te stel
len; op het Archiefgebouw. Cabrethstraat
60. te Gouda ƒ25 000 (onv.) af te schrijven;
het dividend te bepalen op ƒ250 (onv per
aandeel, waarvoor een bedrag van ƒ10.500
(onv.) benodigd is en het daarna resteren
de bedrag ad ƒ2.188 (v.j 4432) naar nieuwe
ekening over te boeken.
Wat het nieuwe boekjaar betreft, moet
gezegd, dat het bedrijf zich ook in 1951
gunstig blijft ontwikkelen en dat de toe
komst behoudens onvoorziene omstan
digheden - met vertrouwen tegemoet kan
worden gezien
Het bedrijf van de per 1 September 1950
van Haarlemenaar Gouda verplaatste zetel
van de N V Levensverzekering Maatschap
pij ..Haarlem" van 1873 met verandering
van de naam in „Goudse Levensverzeke
ring Maatschappij N.V." ontwikkelt zich
gunstig, zodat de directie van de samen-
erking in de toekomst bevredigende
resultaten verwacht.
1149/'5Q Burvkie stond daar, met z'n handen
tegen zijn neus gedrukt; het bloed druppel
de maar
Laten we gauw naar oom Tripje gaan!
zei Rick.
Oom Tripje keek op. toen hij de drie zag
aankomen.
Ojee! zei hij. Daar ls wat aan de hand.
geloof ik!
Toen hij Bunkie voor zich z&g «taan met
'n bloedneus, klaarde oom Tripje s gezicht
O't is maar een bloedneuale! zei hij.
gerustgesteld Dat is het ergste met en is zo
over. Kom maar een» hier. Bunkiel
Met oom Tripje'* zakdoek tegen z'n neus
gedrukt moest Bunkie even stil op de stoel
blijven zitten Rick en Oepoetie stonden er
met bezorgde gezichten bij
Jullie hoeft niet zo somber te kijken,
lachte Tripje Een bloedneusje is heus zo
erg nietKijk maar. het is alweer over!
Ja, het was zo. Het bloeden was opge
houden en Bunkie lachte alweer.
Ziezo, dat hebben we weer gehad. Ga
maar weer gauw spelen, maar wee* 'n beet
je voorzichtig. Bunkie!
En ze renden weer de theetuin in....
Bergambacht zeide
het niet kaas
(Van onze correspondent)
De Provinciale Staten van Zuid-Holland
hebben gisteien een bezoek aan de Krim-
pener. en Alblasaerwaard gebracht. Mid
delpunt van het bezoek aan de Krimpener
waard was Bergambacht. In het gezelschap
waren de commissaris der Koningin, alle
zes loden van Gedeputeerde Staten, tal van
leden der Provinciale Staten, de griffier
der Staten en de hoofdingenieur-directeur
van de Provinciale Waterstaat, in totaal
ongeveer 80 personen
De tocht ging. door de met vlaggen ver
sierde straten der gemeente, allereerst naar
de in aanleg zijnde centrale weg in de
Krimpenerwaard. Krimpen a. d. IJssel
Schoonhoven Terugkomende werd het ge
zelschap ontvangen in „het Centrum waar
ter begroeting aanwezig waren de burge
meester, de beide wethouders en de ge
meente-secretaris. Burgemeester Diepen
horst sprak hier een welkomstwoord.
Verheugd zijn wij, aldus de burgemeester,
dat de aanleg van de centrale weg door de
Krimpenerwaard op zo energieke wijze is
ter hand genoden Zo mogelijk nog meer
verheugd zijn wij over uw persoonlijk
bezoek, dat ons de hoop en de overtuiging
schenkt, dat. ondanks de moeilijkheden van
hel ogenblik, de wegen in de Krimpener
waard uw bijzondere belangstelling zullen
blijven behouden
De aanleg van de provinciale wegen Gou-
cla—Bergstoep en de centrale weg door de
Krimpenerwaard is een onontbeerlijke
voorwaarde voor de verdere ontwikkeling
van deze streek.
Burgemeester Diepenhorst noemde het
jor Bergambacht een dag van historische
betekenis. Het Is n l. voor het eerst in zijn
geschiedenis, dat de gemeente wordt ver
eerd- met een bezoek van de Staten onder
leiding van de Commissaris der Koningin.
De burgemeester herinnerdfe aan een punt
uit de historie, waarbij zowel de staten
van Holland ais de gemeente nauw betrok
ken waren, de dijk-doorbraak en overstro
ming te Bergstoep. Dat was in 1760. De ge
hele Krimpenerwaard en Lopikerwaard
kwamen onder water te staan. Toen de
ramp in Den Haag bekend werd, stelden
dt Staten van Holland dadelijk f 20 000 be
schikbaar om te helpen. Ondanks deze bij
drage waren de overblijvende kosten van
het herstel zo hoog, dat er onder de auto-
teiten stemmen opgingen om de waard
Advertentie)
Een glas echte
vruchtenlimonade
kost nog
géén dubbeltje
Om J, fcosien hoefl U
(iet zeker niet te laten
voor een grote lies
De Gruyler s riruc/iien-
limonadesiroop (sinaasap
pel of frambozen bessen!
betaalt U maar f 1.50 en
daar gaat nog 10% korling
af U krijgt 15 flinke
glazen uit een fles
De Gruyter't vruchten-
limonadesiroop, bereid uil
zuiver vruchtensap, is de
lekkerste en goedkoopste
limonade die U zich den
ken kunt.
Will U minder besteden,
kies dan uit grenadine en
sinaasappellimonadesiroop
van f 1.10 per fles. Oók
met een cassabon voor
10 korting.
maar aan de golven over te laten, ,,'f Wu
toch maar geld ln het water smijten," eldua
deze opvatting.
Gelukkig, zeide de burgemeester, waren
er ook. die minder defaitistische opvattin
gen huldigden Bergambacht is zo geworden
wat het thans is. Het heeft e'en zeer werk
zame bevolking. 1» in alle opzichten 'n pro
ductief gebied. De bevolking vindt deels
cmpleoi in de veehouderij, anderdeels in
de hhutindustrie. Sociaal, economisch an
cultureel trachten wij de streek meer be
woonbaar te maken. Wij zijn er van over
tuigd. dut wij hierin slagen, zeer zeker,
wanneer straks goede verkeersverbindingen
met de dichte bevolkingscentra zijn ont
staan. besloot sprekër.
Met een geestige speech beantwoordde
de Commissaris der Koningin, mr L. A.
Kesper. de woorden van de burgemeester.
Tijdens de broodmaaltijd sprak allereerst
burgemeester G. J. van Oordt te Krimpen
a. d Lek, waarneipifid voorzitter van de
„Stichting Krimpenerwaard" Spreker zette
het doel en streven vin de Stichting uiteen
en overhandigde aaij alle aanwezigen een
speciaal voor deze gelegenheid uitgegeven
folder, waarin overt de betekenis van de
Stichting in woord #n beeld wordt gerept.
Met een toepasselfk woord reikte burge
meester Dlepenhorsf namens het gemeente
bestuur aan de Commissaris der Koningin
en alle overige gakten een kaasje uit. Het
gezelschap vertrok hierna naar de overkant
van de Lek Ook in de Alblasserwaard was
de wegaanleg hier tussen Gelkenes en
Nieuwpoort voor de aansluiting op de weg
Goudriaan—Gorinchem het doel van de
excursie De dag word met een boottocht
naar Rotterdam besloten.
Wolkom in Stolwijk
Schoonhoven en Boskoop
Op hun reis naar en van de hoofddoelen
hebben de Staten oök nog andere gemeen
ten bezocht
Te Stolwijkersluis bij de entree van de
Krimpenerwaard werd het gezelschap ver
welkomd door de oudsje burgemeester in de
Waard, de heer G. J."van Oordt van Krim
pen a d I.ek, waarna twee boerendochters
uit Stolwijk en een uit Gouderak. gekleed
in Iruditioncel melkcostuum van de streek,
de dames van het. gezelschap een corsage
aanboden. Op het Dorpeplein te Stolwijk
werd opnieuw gestopt, waar burgemeester
L. C. A
Lepelaars de gasten hartelijk
Hierbij waren beide wethou-
verwelkomde.
ders tegenwoordig
De heer C. P Dogterom bood namens de
coöperatief georganiseerde landbouw-
verentgingen De Producent" en „Ons Be
lang" te Stolwijk en de Landbouwjongeren-
groep. de Commissaris het product van de
streek, een volvette boerenkaas, aank en
memoreerde hierbij dat 80* van de melk in
Stolwijk tot kaas wordt verwerkt. Verder
merkte hij op, dat het Stolwljkse wapen een
schild met drie kazen en een stuk boter
voorstelt. Hij releveerde, dat de bloeiende
Coóp Producenten Handelsvereniging „De
Producent" te Gouda, haar bakermat gehad
heeft in Stolwijk en omgeving. Aan de
leden van het gezelschap werd een lunch-
kaasje aangeboden. Voorzien van het wapen
van Stolwijk.
De Commissaris, voor de attenties dan
kend. memoreerde, dat hij bekend is met
de kaasmakerij in de streek, omdat hij in
dertijd vele boerenbedrijven heeft bezocht
De bevolking gaf van haar medeleven
blijk door het uitsteken vtfn de vlag.
Groot van Hoi aard
Na het bezoek aan de wegaanleg in Gel
kenes heeft het gezelschap een kort bezoek
aan Schoonhoven gebracht. Het college van
B en W dat de statenleden voor het stad
huis ontving, heeft het gezelschap een
attentie bewezen door de beiaardier, de heer
A C. Lensen, op het carillon van het stad
huis „Het lied van Zuid-Holjand" te doen
spelen.
Het gezelschap begaf zich direct daarna
naar de boot.
Op de heenreis reed het gezelschap door
Boskoop. Het werd op het bordes van het
raadhuis welkom geheten door het ge
meentebestuur. In de raadzaal, die met
bloemen was versierd, sprak burgemeester
mi1 dr E.-P. Verkerk een begroetingswoord,
waarna mr Kcspei voor de ontvangst be
dankte. Vervolgens werd de koffie geser
veerd. Van de gelegenheid om het raadhuis
met zijn gebrandschilderde ramen te be
zichtigen werd druk gebruik gemaakt.
Ter ere van het bezoek wapperden voor
het raadhuis de vlaggen van de verschillen
de landen, waarmede Boskoop handel drijft,
ook van talrijke huizen in de omtrek was dc
driekleur uitgestoken Van de provinciale
hefbrug waren de Nederlandse en de pro
vinciale vlag uitgestoken.
PLAATSELIJK NIEUWS
Bergambacht
Eerste pr(js voor B.Z.C. Voor
tweede maal behaalde B.Z.C. (heren)
eerste prijs op een polotournooi te Zwijn-
drecht. De uitslagen waren: B.Z.C—Z.Z. en
P.C. 2—1, BZCZ.W.I.P. 6-1. De dames van
Z.C. speelden in een lussenwedstrijd met
2—2 gelijk tegen Z.Z. en P.C.
Gevleugelde Bode. Uifslag wedvlucht
postduivenvereniging „De Gevleugelde
uit Chatereaux, 612 km. C J. Du-
hen 1 en 3, G. van den Berg 2. J. Brand 4
6. G. Zwartbol 5 en 7. E. Ligthazl 8 en B. P.
van Zoest 9. Los 5.35 uur. aankomst eerste
duif 14.40.33, snelheid 1122,6 m per minuut,
laatste 15.55.6 uur snelheid 987,41 m p. min.
Bodegraven
Ouden van Dagen naar Haarlem.
Aan ruim 300 ouden van dagen en inva>
lidert uit onze gemeente en Zwammerdam
werd gisteren een onvergetelijke dag be
zorgd. Met een groot aantal particuliere
auto's en enige touringcars brachten zij een
bezoek aan Haarlem en omgeving. In het
park Groenendaal aan de Heemsteedse
Dreef werd een maaltijd aangeboden Via
de bollenstreek trokken de deelnemers
weer op huis aan. waar zij om halfnegen
aankwamen. Opgewacht bij de Rooms Kath.
Kerk door de Chr. Muzlekver. S.D.G. trok
de lange stoet naar de Nieuwe Markt. Ten
afscheid werd in het Beursgebouw nog een
kopje koffie aangeboden. Allen hadden ge
noten van de prachtige reis.
Op drietal. D« J. J F. Hermann, predi
kant bij de Evan Luth. Gemeente alhier,
staat op een drietal te Amsterdam.
Boskoop
Geslaagd voor onderwijzer.
staatsexamen onde wijzer Lager
slaagde te Rotterdam oi
heer N. G. Groenendijk.
Wachthuisje. Ten gerieve van het wach
tend publiek, dat gebruik moet maken van
dt busdiensten, is thans In Den Ham, nabij
de hefbrug. een wachthuisje geplaatst. Een
verbetering bij ongunstig weer.
Oudjes gaan uit. De geldelijke bijdragen
van de burgerij voor het reisje ven de ouden
van dagen zijn zo groot, dat het doorgaan
van het reisje verzekerd is.
Jongen redde wielrifdater uit het water.
Dinsdagmiddag reed mevr. Witsehut van
de Goudserijweg. doordat zij de macht over
het stuur van hasr rijwiel kwijtraakte, vlak
bil haar woning in de wetering.
De tuinbouwscholier SJoerd Gastraa sprong
onmiddellijk te water en bracht d« drenke
linge behouden op dt w«i.
Voor het
1-ager Onderwijs
plaatsgenoot, de
ln vier woningen ingebroken.
Bij een viertal bewoners van de Puttekade
is ingebroken Het is de dieven blijkbaar
alleen om geld te doen geweest, daar andere
waardevolle voorwerpen onaangeroerd *i,in
gebleven. De bewoners, die thuis waren,
hebben niets gemerkt, hoewel de ongenode
gasten overal het gehele huis hebben door
zocht. waarbij verschillende meubelen van
hun plaats werden geschoven. Eén bewoner
was echter wakker geworden en heeft toen
twee personen ijlings de vlucht zien nemen
De gehele buit van de vier inbraken be
draagt een portemonnaie met enig klein
geld.
Bloemenveiling. Coöperatieve Vereniging
De Boskoopse Veiling, 20 Juni Rozen, gr -
bloemig. 20 stuks: Queen Mary 40: Better
Time 130—160; Pecbthold 70—90; Butterfly
50-60; Vierlanden 110—130; Rosalandia 70—
130. Parel van Aalsmeer 40: Edith Helen 40;
Duisburg 100; Gemengde Rozen 24—38; Ba
byrozen. 10 stuks: Wolfsglorie 150—210: Do-
rus Rijkers 80—130; Sweetheart 68—90: Glo
ria Mundr 90; Else Poulsen 30—65: Juweel
tje# 90—200; Ingar Olsson 130; Orange
Triumph 75—85; Gemengde Babvrozen 130:
Diversen. 10 stuks: Ligustrumtakken. goud
bon 5053; Clematis Durandü 150-210. idem
Prins Hendrik 220: Estri 24-48: Lathyrus
7. idem gemengd 21; Campanula, blauwe
•m 24-34 idem wit 33-67; Pioenen in
soorten 58—110: Duizendschoon 10—16: Ge
ranium bloemen 22: Bruidsanjers 5—7: Lu
pinen 8 Jasmijn 50-70; Gladiolen 35: idem
gemengd 100; Anjers 4075; Asparagus 36—
40 Hortensia's per stuk 4374; Begonia's
per stuk; Snijgroen per kg 30.
Gouderak
«ad bUeen. De raëd dezer gemeente is
tegen Vrijddg 7 uur bijeengeroepen.
Wegdek wordt geleerd. Men is druk bezig
et het teren van het wegdek van de IJs-
seldijk Het is nu minder prettig deze weg
te berijden, maar het zal spoedig beter zijn.
Haastrecht
Oudste Inwoonster overleden.
Op bijna 91-jarige leeftijd is overleden
mevr. de wed. J. Komiyer-Straver. Zij was
de oudste inwoonster van Haastfecht.
Reeuwijk
Voor E.H.B.O.-diploma geslaagd.
Voor het examen ter Verkrijging van het
diploma eerste hulp bij ongelukken, dal
werd afgenomen in het gemeentehuis,
slaagden de dames T. Prlns-Hlemstra, G.
Bos-Aalten, G. G. van Holst-Koenen, N.
Burger. C. Burger. D. C. Guldemond. N.
Breedijk, P. A. Zwijncnburg, P. H. Zwij-
nenburg. J. van Dijk en de -heren N. van
der Smit, A. Breedijk en J. v. d. Heuvel.
ordende sfolder. De Wieringermeerdirectie
heeft, cen*commissie ingesteld. Deze com
missie zal beslissen over de namen voor
boerderijen en schuren. De directie heeft
alvast bekendgemaakt, met welke namen de
pachts/rs een goed figuur zullen slaan bij de
commissie. Het Oranjehuis is prijs, evenals
namen van de adel van het land van Vollen-
hove en Kuinre. Namen, ontleend aan het
ontginningswerk of aan de plaats of streek
van de pachter maken ook een kans. Het
zal de boeren dus blijkbaar niet vrij staan,
hun boerderij Sientje te noemen naar hun
vrouw of De Volharding naar hun hoofd
deugd. En ook de goedgekeurde naam zul-
Maar goed. „Jenufa" is een Juweel van (1e
Nederlandse Opera geworden, hopelijk niet
alleen voor het Holland Festival En moge
„Jenufa" dan ook ons concertpubliek it>
,J»eraminded" maken, dat de Nederlandse
•pera nog eens met „Svanda Dudak"
Svanda de doedelzakblazer van Weinberger
kan komen. De metrische vertaling bestaat alt
W WAGENER
DONDERDAG 21 JUNI 1931
EERSTE BLAD PAGINA#
(Van onze correspondent te Soeraba^a.)
VOOR DE EERSTE MAAL in de geschiedenis van het jonge Indonesië
heeft de regering krachtig ingegrepen in een arbeidsconflict. Djakarta
heeft gelast, dat het werk in de Soerabajase drukkerijen op de door haar
gestelde voorwaarden moet worden voortgezet. Het gevolg van deze order
js, dat de arbeiders de staking hebben afgelast. Zo op het eerste gezicht is
er dus reden om verheugd te zijn: een arbeidsconflict werd door de
overheid uit de wereld geholpen. Ziet men echter, hoe het conflict weg-
geforceerd werd, en beschouwt men de voorwaarden, die door de regering
zijn opgelegd, dat blijft er van die vreugde niets ovor en kan men zich
slechts met zorg afvragen, of het inderdaad de bedoeling van Djakarta
is, op de ingeslagen weg voort te gaan.
BIJ het conflict tussen werkgevers en
werknemers in het drukkersbedrtjf
vormde het loon de hoofdschotel. De vak
vereniging eiste zowel voor vrouwen als
mannen een dagloon van roepiah 4.90. De
werkgevers boden r 4.90 per dag voor man
nen en r 3.50 voor vrouwen. Men werd het
niet eens en de zaak werd voorgebracht bij
de regionale commissie vóór de beslechting
van arbeidsgeschitien. Verwacht werd. dat
deze commissie een loon zou adviseren van
r 4.90 per dag voor mannen en van tussen
r 3.50 en r 4 90 per dag voor vrouwen.
De commissie besliste evenwel, dat zowel
voor vrouwen als voor mannen het mini
mum dagloon r 4 90 zal bedragen met de be
paling. dat dit loon niet atleen op de zes
werkdagen, maar ook op de zevende vrije
da« moet worden betaald.
Door deze bepaling komt het gemiddelde
dagloon op r 5.25. Het vreemde van dit ge
val is. dat de commissie, die geen andere
taak heeft gekregen dan te bemiddelen in
arbeidsgeschillen, hier met een voorstel
komt. dat uitgaat boven de eisen van de
vakbond Daar de werkgevers zich met dit
vreemde voorstel niet actoord verklaarden,
werd het geschil voorgelegd aan de centrale
commissie te Djakarta, die zich zonder meer
tccoord verklaarde met hetgeen door de
commissie in Soerabaja was bedisseld. Op
nieuw wezen de werkgevers, dus na dc
goedkeuring van Djakarta, het voorstel af.
met het gevolg, dat de vakvereniging met
«taking ging dreigen
In dergelijke gevallen kan op grond van
de staat van oorlog en beleg het militaire
gezag ingrijpen. Dit gebeurde echter niet
Wel deed zich ln het conflict ,ecn geheel
nieuwe wending voor: er kwam een tele
gram van de centrale commissie in Dja
karta. wnarin namens de ministers van Ar
beid en Economische Zaken aan de werk
gevers bevel wordt gegeven, binnen veer
tien dagen het bekende voorstel ri'
Waren de werkgever», zo wordt verder in
het telegram medegedeeld, niet bereid het
hevel op te volgen, dan zouden door de mi
nister van Economische Zaken maatregelen
worden genomen.Welke die maatregelen
zUn. zegt het triegram niet. maar in ambte
lijke kringen in Soerabaja wees men ons er
op. dat de minister bijvoorbeeld de licenties
van de bedrijven zou kunnen intrekken, dan
wel de zaken zou kunnen onteigenen.
Aziatische werkgevers
in de knel
BIJ verscheidene instanties te Soerabaja
hebben wij geïnformeerd, op welke
rechtsgronden het bevel van de ministers
nan de drukkei «patroons gegrond is. Nie
mand kon ons hierop echter een antwoord
geven
Inmiddels hebben de drukkers-werk
gevers besloten de order van de regering op
te volgen. WBt moeten zij anders? Het risico
lopen, dat zij hun bedrijf kwijt zullen raken?
Het staat nu reeds vast, dat verscheidene
kleihe drukkerijen waarvan er ln Soera
baja tientallen zijn tengevolge van de in
voering van dc nieuwe lonen een zware
dobber zuller» hebben het hoofd boven water
te houden Het merkwaardige hierbij is. dat
bijna alle kleine bedrijven in handen van
Aziaten (Chinezen. Indonesiërs en Arabie
ren) zijn, terwijl de meeste grote bedrijven,
waaronder enkele zeer grote, met buiten
lands (hoofdzakelijk Nederlands) kapitaal
weTken.
Het ingrijpen van de regering in het Soe
rabajase drukkersconflict heeft tot ver
buiten de kringen van de drukkers grote
onrpgt gewekt. In de eerste plaats vrar
men zich af, hoe het mogelijk is, dat d<
de regering van de rechtsstaat Ind<
met dreigementen in de vorm v
niet doet wat ik zeg, zal ik maai
nemen!" gewerkt wordt.
Daarnaast zou men graag willen weten, of
de beslissing, genomen ln het drukkers
conflict voor alle bedrijven zal gaan gelden.
Indonesische werkgevers, althans minder ka-
lndoneslsche werkgevers, althans minder
pHaalkraehtigen. ernstige gevolgen kunnen
hebben. Immers het zijn over het algemeen
de nationale bedrijven, die slechts in ge
ringe mate gemechaniseerd en daardoor zeer
arbeidsintensief zijn.
Wanneer men daarnaast bedenkt, dat de
regering de laatste tijd te pas en te onpas
meent te moeten verklaren, dat al het mo
gelijke gedaan zal wordeh om de nationale
bedrijven te steunen in hun strijd tegen het
buitenlandse kapitaal, dan is ook van deze
kant bekeken het ingrijpen vpn de re
gering in het Soerabajase drukkcrsconflict
onbegrijpelijk.
Crisis in het Engelse socialisme
Uitdaging aan Attlee
(Van onze Londense correspondent)
TTIT de aankondiging van het bestaan van
1 een Bevan-grocp in het parlement,
welke 25 Labourleden telt. Inclusief dr met
Bevan afgetreden ministers Harold Wilson
en John Treeman. welke groep aan het einde
van deze week met een eigen programma
voor de dag zal komen blijkt dat Attlee met
ziJn wankele meerderheid thans ook nog
rekening zal moeten houden met een geor-
commissie te aanvaarden. Dat dit telegram „.ankerde oppositie in eigen kring. Deze
naar een nieuw liberalisme, dat rekening
houdt met twintigste eeuwse verhoudingen.
Bevan. die minder theoretiseert dan Cross
man. meent dat het „ouderwetse" socialisme
nog lang niet voltooid is. al erkent hij. dat
Engeland zich voor het ogenblik bevindt in
de periode der gemengd# economie, al aan
vaardt hij moeilijk dat nog tachtig procent
der industrie zich in particuliere handen be.
vindt. Tevergeefs sputterde hij in de rege
ring tegen Morrison, die de nationalisatie
van suiker, water en levensverzekeringen op
de lange baan schoof.
De rechtspositie van
Atlantische troepen
in den vreemde
Dc twaalf landen, die het Noordatlan-
tische Verdrag hebben ondertekend, heb
ben gisteren een overeenkomst aangegaan
ten aanzien van het statuut der strijd
krachten van de bij het Pact aangesloten
landen, die óp het grondgebied van andere
leden-landen optreden. Dit accoord zal ter
bekrachtiging aap de parlementen worden
voorgelegd doch treedt inmiddels terstond
en voor zover mogelijk in werking. Het
vormt iets geheel nieuws op het gebied
van 't internationale recht daar immers te
voren bevriende strijdkrachten in vredes
tijd op grondgebied van een andere staat
gestatlonneerd waren voor de gemeen
schappelijke verdediging.
Volgens de overeenkomst zullen de
strijdkrachten de wetten van de staat waar
zij gestationneord zijn, moeten eerbiedigen.
De voornaamste bepalingen van de over
komst zijn de volgende; De autoritei
van de gastvrijheid verlenende staat
-n in het algemeen de jurisdictie be-
•n over de op het grondgebied van deze
rt vertoevende strijdkrachten ten aan
zien van in deze staat strafbaar gestelde
feiten Aanvullende jurisdictie berust bij
de militaire autoriteiten van de uitzenden
de staat ten aanzien van feiten, die in de
ontvangende staat niet strafbaar zijn.
Nog meer protesten
tegen credietcontróle
Nadat reeds van diverse zijden geprotes
teerd is tegen het wetsontwerp RegJling
Credietwezen, heeft ook de Vereeniging
voor den Effectenhandel nogmaals haar be
zwaren kenbaar gemaakt. Dinsdagavond is
in de effectenbeurs te Amsterdam een pro-
teatvergadenng gehouden Drie sprekers,
n.l. mr L. Broekhuijsen, directeur der N.V.
Lakenfabrieken voorheen E Ellas te Til
burg. de heer A A. van Sandiek. directeur
van de Nederlandsche Handel-Maatsehappii
NVen de heer Justus Meyer, beherend
vennoot der Comm. Venn. J. Kraaiienhagen
en Co te Amsterdam, commissionnair* in ef
fecten. voerden het woord.
De heer Broekhuijsen was van mening,
dat de kleine bedrijven zullen moeten slul
ten en de grote bedrijven hun activiteit moe
ten inkrimpen Het gevolg hiervan zal werk
loosheid zijn. De heer Justus Meyer meende
zelfs tot een sit-down "-staking te moeten
adviseren. Hij zei. dat er wel eens een op uniforme wijze gfovvren-
banKrun aou kunnen ontstaan. 1 bat is ia warn voor de NOP.
Straaljager met verstelbare vleugels
Twee opnamen van dt
Bell X-5. het eerste straal
vliegtuig met vleugels, die
tijdens de vlucht voor- en
achterwaarts gesteld kun
nen worden. Door deze
vinding krijgt het toesteI
een aanzienlijk groter
mate van bedrijfszeker
heid. De X-5 ia in tegen
stelling met haar voorgan
ger. de X-l. uitgerust met
een straatmotor en kan op
eigen kracht van de grond
komen. De X-l, die door
raketten wordt voortbe
wogen. moet met behulp
van een „moedervliegtuig'
opstijgen. De bovenste
stand van de X-5 verge
makkelijkt het opstijgen,
klimmen en landen aan
zienlijk. De onderste mei
de vleugels naar achteren
geslagen, maakt groter
snelheden op grotere
hoogte mogelijk.
Polder in uniform
'o
e
De
ordende
heef'
(NOP) wordt een ge-
Wieringermeerdirectie
ingesteld. Deze com-
over de namen voor
De directie heeft
met welke namen de
zullen slaan bij de
evenals
Het
zal de boeren dus blijkbaar niet vrij staan,
hun boerderij Sientje te noemen naar hun
vrouw of De Volharding naar hun hoofd
deugd. En ook de goedgekeurde naam zul
len zij niet zelf mogen aanbrengen. Het zal
Uniformiteit,
in Soerabaja aankwam op de middag
de laatste dag van de termijn van veertien
dagen, is natuurlijk een kleinigheidje, waar
verder in Indonesië niemand op let.
Speciaal naler voor de
vissen van Artis
De Johan van Oldenbarnevelt van dc
Maatschappij Nederland is gistermorgen
behouden in Amsterdam aangekomen, met
1500 repatriërende burgers en militairen
uit Indonesië aan boord en 300 ton water
uit hefï centrum van de Golf van BiSkave,
speciaal voor het aquarium van Artis.
Kort na het vertrek, eind Maart, zijn naar
men zich wellicht herinnert, enkele begin
nen van brand aan boord geconstateerd.
Het onderzoek naar de toedracht daarvan
duurt nog voort. Het -schip zal tot half
November uit de vaart gaan om speciaal
voor emigrantenvervoer te worden inge-
Tinimerhout brandde
Ir Vlaardingen
Gistermiddag ontstond te Vlaardingen
een felle brand in de houtopslagplaats van
de firma L Maat en Zn. aan de Ooster-
straat. In dc loods lag naar schatting 25
«kubieke meter hout De brandweer be-
6trjeedt hot vuur met 8 stralen en had na
onëeveer één uur de brand onder de knie.
Def vermoedelijke oorzaak is de explosie
varr een vat ruberine (een soort mastiek),
liggende op het terrein nabij de loods. De
«chade wordt dóór assurantie gedekt.
Adjudanten-onderofficier kunnen bij de Ko
ninklijke Landmacht niet in rang worden be
vorderd. Het K N I h. kende de ondeiluite-
nantstang. De commissie-onderofficieren heeft
de minister echter geadviseerd. Lever dan bij
de KL deze rang ook ln te voeren, na een
bepaald aantal dienstjaren bekwame en er-
ren adjudanten-onderofficier de kans te
ven, tot subaltern officier te worden benoemd.
Geen scheuring
situatie vloeit voort uit Bevang aftreden als
protest tegen dc omvang der herbewapening
welke de sociale voorzieningen met afbraak
bedreigt. Bevan ziet zichzelf als Labours
toekomstige leider en wordt door véle an
deren als zodanig beschouwd. ZUn program
ma vormt thans een rechtstreekse uitdaging
van Attlee en Morrison.
Hij heeft het tijdstip goed gekozén. omdat
de socialisten op het ogenblik practisch geen
verkiezings-programma bezitten, aangezien
zit de in 1945 uitgestippelde taak grotendeels
hebben vervuld. Alle grote economische en
soeiule maatregelen zün werkelijkheid ge
worden, welke fouten er ook nog aan mogen
kleven.
De crisis, die in de partij smeult, is de
crisis van een soort luchtledige. waariiPhct
socialistische denken zich tjevindt. Attlee
heeft zelf eens openlijk toegegeven, dat de
ingrijptyide economische en sociale maatre
gelen. welk? Labour invoerde, vijftig jaar
eerder genomen hadden behoren te worden.
Richard Crossmnn. de bekende politieke
commentator, heeft dezer dagen verklaard,
dat het hervormings-socialisme ziin taak
eigenlijk volbracht heeft en dat Labour haar
doeleinden opnieuw diende te formuleren
Crossmans zeer verfrissende beschouwing
richt zich vooral tegen de toenemende
mach van de staat, welke zich van lieverlee
in totalitaire richting dreigt te ontwikke
len Ziin erüiek is van toepassing op alle
drie politieke partijen, omdat ook hun denk
beelden voortkomen uit thans verouderde
opvattingen. Crossman meent, dat Labour
voor alles moet zorgen, da» de maatschap
pij een toestand van slavernij accepteert in
ruil voor bestaanszekerheid. De staatsmacht
zal de eerstkomende tien jaar zoveel moge
lijk dienen te worden gedecentraliseerd. Hij
wil dus naar een liberaal socialisme.
Het zal niet eenvoudig zUn deze ideeën
in een verkiezingsmanifest uit te werken.
maar de ineengeschrompelde liberale partij. VHmiwami 1B>
welke radicaal van oorsprong -is en dit sen- werking het Radio phllharmonisch Orkest
timent nog steeds handhaaft, put moed uit I aangezocht, welk verzoek d(oor de Nederlandse
Crossmans verklaring, omdat deze wijst I Radio Unie is ingewilligd.
Tot de Bevan-groep behoren Mikardo. Dri-
berg en Barbara Castle, die evenals Bevan
lid zijn van het partijbestuur. Zii zullen
trachten het bestuur voor hun denkbeelden
te winnen, maar Attlee en Morrison zullen
er moeilijk toe te krijgen zijn het bewape-
ningstempo te verzwukken of zich in d(
buitenlandse politiek losser te maken van
Amerika. Aan de andere kant beschikt Be
van over een enorme aanhang ln de partij
en de vakbeweging.
Al drie jaar kreeg hij het meeste a#nta!
stemmen b« de part|jbestmirsverkle«ln*en.
Bevan ls echter realistisch genoeg om het
niet tot een breuk met Labour te laten ko
men. omdat hij Churchill niet wil binnenha
len en ook omdat een kleine, nieuwe part||
In het Britse kiesstelsel tot machteloosheid
gedoemd Is. H|j hoopt MlJkbaar de zaken
aan het rollen gebracht te hebben en dc
partij een nieuwe stimulans te geven.
Ziin mening is steeds geweest, dat Labou:
juist aan invloed verloor door te veel water
in de wijn te doen. Een ronservatlef getint
Labourprogramma zou volgens hem de To
ries helpen, omdat de kiezers tenslotte het
echte werk boven namaak prefereren.
Het is duidelijk, dat Bevan zich er op
voorbereidt Labours grote man te worden,
al is het de vraag of hil raast zijn persoon
lijk magnetisme en agitatorische talenten,
over werkelijk etaatsm-mschap beschikt. Bü
zijn optreden als minister zaten de verbitte
ring uit ziin jeugd en zijn felle temperament
hem meer dan eens in de weg.
„Fidelio" gaat door
Het bestuur van De Vereniging van Geën-
gageerden bij de Nederlandse Opera is tot de
overtuiging gekomen, dat om andere iedenen
dan artistieke de medewerking van een andei
orkest aan de .Fldelio-voorstellingen aan
vaardbaar ls. Zoals bekend is voor deze mede-
Beter dan lawaai?
Nu de kersen beginnen te kleuren, zijn de
bezitters of pachters van kersenboom-
gaarden druk ln de weer. om maatregelen to
r.emen tegen de spreeuwenplaag. Uitkijk
torens worden opgesteld, waarop, tegen de
tijd dat de kersen rijpen, een wachter wordt
geplaatst met een geweer of met ander veel
spektakel makend gereedschap. Vogelver
schrikkers worden in de bomen géhesen. In
dc dagbladen worden allerwege spreeuwen-
jagers (in de Betuwe „korsenkeerders" ge
naamd) gevraagd. J
Zijn de kersen ri.jp, dan lopen door de
boomgaarden tal van jongens met potdek
sels. frommels en ratels om de lastige en
schadelijke spreeuwen te verdrijven. Dat
een en ander handen vol geld kost. behoeft
geen betoog. In Brummen heeft een boom-
gaardbezitter zelfs een electrische installa
tie laten aanleggen, met microfoon en luid
sprekers. welke op een uitkijktoren worden
bediend. Hiermede wordt een hels kabaal
gemaakt, zodra een zwerm komt aanvlie
gen Het lukt dan wel. die zwerm buiten dc
boomgaard te houden, doch zodra de mi
crofoon zwijgt, dalen de vogels op de bo
men neer om de eigenaar van een partijtje
kersen af te helpen.
De heer D J. W. Detmar in Brummen
heeft al deze maatregelen vervangen door
een zeer eenvoudig en goedkoop middel.
„Reeds jaren plaats ik in mijn kersenboom
een blauwe vlag", zo vertelde hij ons. „en
wel zodanig, dat die boven de boom uit
steekt. Verder bevestig Ik een paar kleinere
blauwe vlaggen zo, dat die op zij ven dc
boom uitsteken.
Het resultaat is, dat bij mij de
spreeuwen zich niet vertonen. Ik kan
kersen rustig laten rijpen, zonder bevre
te zijn. dat de spreeuwen ze voor mij pluk
ken Alleen de lijsters, merels, gietelingen
of hoe de plaatselijke naam voor die vogels
ls trekken zich van diejm^iwe vlaggen
niets aan".
Vorig Jaar heeft de heer Detma^tt»gTtter-
schrikkers (reepjes dun blik die in drieën ge
vouwen in de handel z|jn) gebruikt, na zc
zodanig met blauwe lak te hebben geverfd,
dat aan de ene kant het bovenste en het on
derste deel en aan de andere kant het mid
delste deel blauw gemaakt jyas. Ook van de
lijsters heeft hjj toen geen last gcha'ri. Of
dit toeval is geweest, of dat de Ulsters dair
dc schrik voor hebben, wil hij dit jaar on
derzoeken. De heer Detmar hoopt, dat ook
andere bezitters van kersenboomgaarden
z(jn methoden eens zullen beproeven en is
erg benieuwd naar hun resultaten
Het vernieuwde symbool van onze N
democratische staatsvorm
(Van onze rar'ementaire redacteur)
De afeer van de vergaderzaal der Tweede
Kamer Is na de verbouwing van een impo
nerende deftigheid geworden door het over
wegend wit en goud van de vier wanden.
Vóór de verbouwing waren de muren, in
■trijd met de klasSicistische stijl van het In
terieur. roomkleurig geschilderd, maar thans
is de hoofdtoon weer wit, stralend wit. te
meer omdat in het dak aan weerskanten
*es ronde vensters a\Jn gemaakt om meer
rglicht toe te laten.
Het wit( dat eigenlijk lichtgrijs ls) is in
drukwekkend omdat overeertkomstig de oor
spronkelijke stijl het verguldsel in beschei
den mate is aangebracht en zich beperkt tot
biezen. De blaadjes van de guirlandes bij
voorbeeld zijn niet geheel verguld, doch
«lechts de randen er van.
Na de ballingschap van ruim een jaar ln
de Ridderzaal was het voorzitter dr Kor-
tenhorst gisteren een genoegen de Kamer
leden weer welkom te kunnen heten in het
vaderhuis, waarin iedereen de blikken liet
rondgaan met bewondering.
Moeite met de kleuren
In de witte zaal heeft men echter enige
moeit gehad met de kleuren. Groen is prach
tig tegenover wit. als is het jammer dat het
groen van de bekleding van de banken zo
vaal verschoten is en armelijk afsteekt tegen
bet harde groen (tè harde groen?) van de
Wrdijnen die de achterwanden afsluiten. In
teder geval vloekte het lichtblauwe zomer-
costuum van de heer Cornelissen tegen dit
harde groen.
De gordijnen voor de vensters achter de
ministerstafel zijn hardgeel, terwijl het ta
pijt op de grond donkerrood is. wijnrood,
omdat het vorige tapijt ook rood was. Een
lichtgroen tapijt ware beter geweest Wit
I maakt alle kleuren harder. Daarom moeten
ftachte kleuren worden gebruikt. Lichtgrils
*n lichtgroen (zoals thans de luiken van de
loges)i en bescheiden verguldsel waren meer
de tinten die gebezigd worden toen ln 1795 de
i de TvJt&e
n als dp bal-
tegenwoordige vergaderzaal van
Kamer in gebruik werd genomen
zaal van prins Willem V.
Ook bet al te massieve hek rond de ruimte
an de stenografen valt uit dé lichte toon,
waarnaar vroeger in het massieve presidium
tenminste is gestreefd door de panelen met
groene stof te bekleden.
Maar er komt misschien nog wel eens wij-
ziging in de totale kleur, wanneer het aan
tal Kamerleden wordt uitgebreid tot 150,
waarmee bij de grondwetswijziging reeds
rekening kan worden gehouden en waarvoor
in de zaal de ruimte reeds is geschapen door
de houlcn schotten voor de achterwanden
(tijdelijk) te vervangen door gordijnen, waar.
achter ook mag worden gerookt zoals vroe
ger achter de schotten.
In verband met die te verwachten uitbrei
ding is de zaal in het midden reeds verdiept
om de rijen banken voldoende te kunnen la
ten oplopen. Door die verdieping hebben dc
gezellige nisjes achter de ministerstafel,
waar vroeger een Kamerlid gaarne voor een
apartje even met een minister in de venster
bank ging zitten, een ander karakter gekre
gen. De vensterbanken ziin te hoog gewor
den. Er staat in die nisles tussen de hard
gele gordijnen nu één stoel.
Duveltje uit een doosje
Een nieuwigheid Is dat de stenografen In
het midden van de Kamer opduiken als een
duveltje uit een doosje. ZH komen niet meer
tussen de Kamerleden door naar hun ta
feltjes gewandeld, maar komen en verdwij
nen door een „onderaardse" gang. Via een
trapje komen x|| midden ln de Kamer naar
boven.
De Kamerleden waren gistermiddag zó
vervuld van al het schoons van hun nieuwe
vergaderzaal, dat ze elkaar honderd-uit hun
bewondering te kennen moesten geven en
een oorverdovend spektakel maakten, waar
door de eerste sprekers volkomen onver
staanbaar waren Bovendien is er enige wij
ziging gekomen in de acoustiek doordat de
tribunes een paar meter naar voren zijn
gekomen en de zaal in het midden is ver
diept. Het geluid is harder geworden. Een
geeuw en die worden in de Kamer nu
eenmaal veelvuldig geslaakt wordt als
(her gebrul van een leeuw. En de luidgpre-
/Tker-installatie werkte niet helemaal zuiver.
Tenslotte moest de voorzitter de leden
verzoeken fluisterend te spreken of liever
uit de zaal te gaan als men een gesprek wil
de voeren. In dc ruime Ridderzaal was men
gewend geweest onderl.ng voluit te spreken.
In de kleinere, vernieuwde zaal. met weinig
geluiddempende aankleding, deed men het
nog en trachtte men elkaar te overschreeu
wen als gevolg van het gedruis dat daardoor
ontstond. Aan de acoustiek van een gebouw
moet men altijd even wennen. Ook in het
gebouw dat het vernieuwde symbool is van
onze democratische staatsvorm, zoals dr
Kortenhorst het noemde.
Soldaten sloegen kolonel
twee tanden uit
„Als zij voortaan hun vijanden een beetje
beter weten uit te kiezen, zullen zij nog
wel goede soldaten zijn", zei Dinsdag de
p.dvocaat-fiseaal van het hoge militaire ge
rechtshof in Den Haag en daarom vroeg
hij geen ontzetting uit de bevoegdheid om
bü de gewapende macht te dienen. Maar de
door de krijgsraad-West opgelegde gevange
nisstraf van 3 maanden achtte hij voor het
door twee soldaten mishandelefl van een
kolonel te slapjes. Hij eiste tegen de twee
hardhandige vrijwilligers voor Korea ieder
acht maanden.
In een Haagse stadsbus werden deze vrij
willigers in Maart van dit jaar onvriende
lijk bejegend door het publiek omdat zij een
beetje uitgelaten deden Eén van hen kreeg
van een burger een schop. De burger zei
verder ietsover „lummels" en „kwa
jongens" en zoiets laat je als soldaat niet
zo maar passeren. Het werd een vecht
partij, die op itraat werd voortgezet. Later
bleek die burger kolonel dr H. J. van der
Gicssen te zijn, maar toen had hij al twee
snijtanden uit zijn bovenkaak verloren!
Uitspraak 19 Juli.
MALAN: Z.-Ai'rika zal zeker
een republiek worden
Dinsdag heeft de Zuidafrikaanse premier.
Daniel Malan, in de Senaat verklaard er
zeker van te zijn, dat Zuid-Afrika op den
duur een republiek zou worden. Het is on
mogelijk het ideaal van een republiek, dat
uit het verleden van Zuid-Afrika voort
komt, uit te bannen of te beperken.
Wanneer de Unie een republiek zou zijn
geworden, aldus Malan, moest zij haar
vriendschappelijke betrekkingen en safnen-
werking met Engeland blijven onderhouden,
behalve als Engeland dit onmogelijk zou
maken.
Generaal Lopes opvolger
van (armona
Te Lissabon is Dinsdagavond bekend ge»
maakt dat de Portugese regeringspartij ge
neraal Francisco Craveiro Lopes, een voor
aanstaand officier van het Portugese leger,
candidaat zal stellen voor het president?
schap van^Portugal. presidentsverkiezingen
zijn, zoals bekend, noodzakelijk geworden
na het overlijden van president generaal
Oscar Carmona in Mei j.l.
De 57-jarige Lopes is thans bevelhebber
van het derde militaire gebied van Portu
gal. Hij is commandant geweest van het
„Portugees legioen", een uit vrijwilligers
stöande strijdmacht, welke tijdens d
e? burgeroolog werd gevormd
munisme te bestrijden.
Offensief tegen Rue
in Malakka^
Dinsdag was de laatste dag van een viertj
"-«ifiags luchtoffensicf tegep de guerrillero^
in Johorc. de Zuidelijkste staat van Ma-
laklw. Vier dagen lang hebben afdelingëf)
jachtvliegtuigen en bommenwerpers van
de R A F en de Australische luchtmacht
dag en nacht de gebieden, waar de strijder*
verblijf houden, bestookt om hen uit hurt
schuilplaatsen te verdrijven. Vandaag zou
den in een aantal districten grondtroepen
in actie komen. Duizenden inwoners mogen-
hun steden en dorpen niet verlaten en veil»
plaatsen zijn omheind door prijj
versperringen.
rri^keldraad-
De tuintjes In Winnipeg (Canada) werden
door de overstroming in 1950 van de Red
River vernield, maar nu bloeien daar Neder
landse heesters, eeo geschenk van de ver
eniging Nederland—Canada.
JHl'TCHEN'D. vllf minuten lan«. heeft een
geestdriftig publiek dezer dagen in 't Ge
bouw voor K. en IV. te 's Gravenhage zijn
zegen aan het muziekdrama „Jenufa" van «le
Tsjech I.eos Janacek gegeven De uitvoeren
den, solisten, koor, orkest, dirigent en regis
seur van de Nederlandse Opera, zagen het
doek aan het slot van de uitvoering telkens
en telkens weer voor zich opgaan. Na dc Am
sterdamse première, waarmee het Holland
Festival werd ingeluid, scheen het ensemble
nu pas goed te zijn ingezongen en Ingespeeld,
al was het eerste bedrijf nog niet vlekkeloos.
„Jenufa" laat zich dan ook niet op stel en
sprong inlijven bü een repertoire. Er moet
voor gevochten worden, 't Heeft trouwens
veertig jaar moeten duren, voor het schitte
rende werk van Janócek een Nederlands to
neel bereikte.
Overigens duurde hel ook twaalf jaar. voor
■Jenufa", na de „wereldhremlère" ln Brno.
de opera van Praag veroverde, en eerst in 1924
kwam Bei Kin aan de beurt In Nederland be
gon toen juist de opera van Koopman In ver
val te gpraken. De Nationale Onera, die een
voortzetting van de opera van Koopman was.
waagde zich er niet aan. De Coöperatie, die
weer een voortzetting vön de Nationale Oper a
was, waagde zich er heleméól niet aan. Daar
na troubadourden hier alleen Italianen, (nt
Chris van Dam zijn Nederlands Opera En-I
semble op de been bracht om. zonder een cent
subs'die het bestaansrecht en de bestaans
zekerheid van een eleen muziekdramatisch)]
cultuur te bewtizen. Te Rotterdam, op hel
sterfbed van het dappere troepje, dat tot df
ooflog door vocht, werd het plan om ..Jenufa'
t« geven, nog net geboren Dini Erkens stti
deerde de tlteloartit in. Leo Ponpenheim did
nu bezig is een Oostnederlandse Opera 'd
stichten, z&u dirigeren. Maar de bezettim:,
smoorde ook de laatste kreten in het sterf
huis (op de klanken van het koor na. dat tot
heden is blHven bestaan), en bracht toen „te-
nufa" zelf En dat was dan de eerste ..Jenufa"
op Nederlandse Planken. Gevorderde Neder
landse planken. Die tellen niet meer mee.
Gerard Holthaus was thans de enige zanger
vail de Nederlandse Opera, die destilds onder
Leo Papnerrheim deel van de bezetting zou
hebben uitgemaakt in dezelfde partij De ove
rige solisten d'» de zaal gisteravond in ver
voering b!--v,°- -""leerden irrdei't id nog
Verrijking van repertoire
De directeur van de Nederlandse Opera ge
looft Intussen zelf Wjna niet. dat ..Jepufa"
een repertoire-opera zal kunnen worden Het
Holland Festival maakte mogelijk, er zich aan
te wagen. Maar na die meeslepende uttvoering
te 's Gravenhage geloof Ik toch wel. dat de
stille hoop van de heer Abr van der Vies. dat
de vaste Operabezoekers er wel door geboeid
zulten kunnen worden. In vervulling zal gaan
Zeker, het ls geen „nummer-opera".
Maar al zovéél ..doorgecomponeerde" mu
ziekdrama's zijn blijvende successen ge
worden. Weliswaar zün de stemmen ln die
doorgecomponeerde succes-opera's zo be
handeld. dat de tekst alleen maar middel
Is en de mooie klank doel. terwijl JanóceK
de klank ondergeschikt maakte aan de
tekst, in die zin. dat hij de tekstzegging
met haar natuurlijke wendingen, hoog en
laag. vlak of bewogen, snel of langzaam,
tot in lettergrepen declamatorisch verant
woord. als uitgangspunt voor de muzikale
verklanking koos. wat een nieuw hoofd
stuk in de geschiedenis van öe opera
moest betekenen, of liever een nieuw on
derdeel van het hoofdstuk van het ..ve
risme" van de geschiedenis van de
opera. en dat zou dan nooit populair
kunnen worden, omdat het publiek ,vóóf
al „bel canto" wilMaar zó revolution-
nair-destructief ts het beginsel van Ja
nacek niet geweest! Heeft Schubert zijn
mooiste liederen ooit anders gecompo
neerd? Werden liederen als „Ueber atlen
GlDfcln istRuh" en ..Still 1st die Nacht; es
ruhen die Gassen" niet óók tonaal uit de
declamatie ontwikkeld?
Zeer juist, „Jenufa" vraagt daarom publiek,
dat de concertzalen bezoekt. En dat Is
over het algemeen ander publiek dan hier, In
Nederland, „het" operapubliek. Het is cigefl-
Ujk^ treurig, dat het concertpubliek het
rst gesubsidieerde muziekinstituut vJn
ons land. de opera, zo weinig frequenteert.
Als het eens wist. welk een festijn „ln Balto
in Maschera" bü de Nederlandse Opera is!
Maar enfin, dat publiek komt wét nis de Ne
derlandse opera onder de vlag van het Hol
land Festival vaart.
Onder die vlag heeft het concertpubliek gis
teravond minutenlang staan juichen. Moge het
daar zelf dan de kracht uit hebben geput om
Gré Bron wenst tin en Frans Vroons ook eens
Tosca" te gaan horeri. want daar zijn Zij,
minder genoopt om (lettèrlijk) op hun lellen
te passen („Jenufa" vergt ontzettend vee] van
de hersens van de zangers en de zangeressen),
wét zo briljant in.
Na haar profetes in „Uh Ballo ln Maschera"
was gisteravond Lidy van der Veen voor mij
overigens „de" grote verrassing in de zware
party van Buryja
Wie is Buryja. vraagt u.
Heel kort dan iets van de inhoud van de
super-verlstlsche opera „Jenufa". die in het
Italiaans ..Amore Rusticana" zou kunnen
heten.
Jenufa. een mooi meisje, is de pleegdochter
van de kosteres Buryja, die twee neven heeft.
Van één van die neven ontvangt Jenufa pen
kind De jongeman laat Jenufa in de steek.
Om een huweliik met d^ andere neef te be
werkstelligen. verdrinkt de kosteres het kind.
Uit vrees, dat het kind een hinderpaal zal zijn.
De misdaad komt uit en de kosteres wordt ge
vangen genomen. Maar Jenufa's toekomst is
verzekerd
Vooral het bedrijf waarin Buryja (aanvanke
lijk had de opera niet „Jenufa" zuilen heten,
r ..Buryja") het kind verdrinkt, is van
ontzaglijke geladenheid De zang mag de
clamatorisch van opzet zijn, maar hij is zo
gespanneh als zang maar l^an zijn. Orchestras]
heeft Janócek verder wonderen verricht van
bewogen expressiviteit, zonder slaafs tn het
llustratieve elk facetie van de handeling te
volgen, maar door sfeer te scheppen, vooral
met martelende herhalingsmotiefjes. z g
enzen .waarvan de partituur vol ls. °n
met tremolando's Subliem is ook de lande-
zomeè getekend in i. met xvlophoön-
get k van de molen. Avaar omheen de hande
ling zich voltrekt, en zelfs met het zoemen
van blien en vliegen. F.en zeer rijke pa'-tlttiur
kreeg Paul Pella met het orkest, dat niet de
roem van de Nederlandse Opera is. te vertol
ken. maar hij haalde er wonderen van wel
luidendheid uit, ln prachtige verstlUingen en
bewogen forti
Over de regie vlei aanvankelijk niet te jui
chen. Het eerste bedrijf, ln een decor dat aan
welssen Rössl" deed denken (o. Max Nor
den!). werd het boerenballet onder leiding van
Jan Rebèi allerminst een driftig Boheemse
polka. De bedrijven II en III waren evenwel
stijgingen 'naar een climax, die veel respect
fdwong
De Nederlandse tekst was gelukkife zelden
verstaanbaar, gelukkig, omdat een Tsjechisch
libretto zonder toegevoegde voorslagnoten
niet vertaalbaar ls. (Max Brod kreeg voorslag-
noten van Weinberger voor „Svanda Dudak".
Hi; heeft ze wellicht ook gekregen toen „Je
nufa" In het Duits moest worden vertaald
Werd daarvan geprofiteerd? Het Rotterdamse
Toonkunstkoor zong de Mts van Jan&cek ja
ren geleden onder Evert Cornells om rhyth-
mtsche redenen met hulp van een Tsjechische
Ir. het Tsjechisch, opdat de muziek geen ge
weld zou worden aangedaan)
Maar BnnH Tpmifa" te pp,
