Joude stenen en cypressen
Echo's in Palais des Papes,
maar geen echo der eeuwen
Scheveningens eerste bad-etablissementen
1§)§^)HAAR EIGEN DOMEIlS^l^
ssa." t m'57 mel doorver"
Onze bioseopen
»Jihn*..?öThH,'er- ~,Er 2lin 81 hMl
Motorrijder geslipt en
ernstig gewond
Zijn schoenen kwamen
met tie volgende trein
Rijksluchtvaartschool gaat definitief
naar vliegveld Eelde
Minister Wemmcrs bezoekt
Wij winnen toch wel,
dachten G.Z.C.-ers
Concours van koetswerken
te Scheveningen
Contact vervoerder
verlader
,Rijndam" bleek tijdens proefvaart
uitstekend schip te zijn
Eerste reis is reeds
geheel volgeboekt
Spoorbrug bij Wiene blijft
voorlopig tc laag
Reeds nieuwe letterseries
voor kentekenbewijzen
Vergadering Ned. K.v.K.
voor Amerika
Twee sehepen kwamen uit Oostland
naar Rotterdam weerom
„Catalonia" en „Polonia"
weer thuis
Praag protesteert bij V^.
tegen schending van
Tsjechisch gebied
NA EEN ZEEBAD EEN DUTJE JN DE BEDSTEE....
ONDERDRUKKING EN VERZET
BOEKENKEUR
Mens hielp vis
Zand versperde ponen de weg
jjafc,8"-
DE VACANTIE LOKT
WAT MOET ER IN DE KOFFER?
Stelt u een lijst op!
Van Zaterdagmjiddaj
gen 8 uur zijn aanwez
Krimpcnerwaard:
Schoonhoven (tel. K 1
Krimpen a. d. IJ$sel
Frese te Bergambacht
J Leeuwenburg te O
Nieiiwerkerk a. d.
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
Hollywood op z'n kop
Schouwburi Blo.cooo- - De Paramount
heeft na jaren weer eens een stokpaardje
£e; 10.1?°' bMch'kb>" "'«"O van
haar fihnfirmament te laten afdalen om een
rol in één product te vervullen
Niet minder dan 40 actrices en acteur»,
waaronder Bin* Crosby. Gary Cooper. Bar-
bara Stanwyck en Paulette Goddard wer
ken er aan mee. Men ziet zelfs de bekende
regisseur Cecil B de Mille In hoogsteigen
persoon aan het werk. Het resultaat is een
gezeihge vlotte geschiedenis geworden, met
leuke en originele vondsten. Origineel
vooral, omdat het verhaal een ware episode
vit de Paramountgeschiedenis bevat
In een bioscoop wordt een baby achter
gelaten. Een briefje wordt gevonden met
het verzoek dit kind onder de hoede te
2S" van mensen. die in het filmbedrijf
werkzaam zijn. De ..Varietyclub" ontfermt
SÏ?n~Ver ^Ct klnd (ecn mcisie dat later
eveneens als actrice optreedt). Deze adop-
kC. 00rzaak van «eweest. dat de
ËÏn htl ee? sociaal karakter kreeg.
.ifï?*vVan rnillioen dollar heeft zij
£L*fC °nke? aan liefdadige instellingen,
hetgeen een bewijs is. dat achter de scher
men Hollywood niet op z'n kop. maar stevig
op zn pootjes staat.
Alexanders Ragtime-band
ODeeSviSC°°P- ln een 'awine-achtige
wrtiirJ! S°ngS' muziek en show
hfaufiL J een stukie amusements-
51 ;Va" d6 ragtime tot de jazz. En door
de wijze waarop dit gebeurt, alsmede door
deze ffeschieH8 h6t veelzijdiS genoegen
deze geschiedenis mee te maken. Maar in
de kern van die overvloedige amusements-
omlijsting, vertelt de film ook nog een ver-'
ÏflT M SOede W" "OOdlot? wïlï-
lj!L'«Personen bij hun menselijke te-
Kortkomingen en eigenaardigheden, zulke
nobele, onzelfzuchtige mensen zijn. dat de
vertelling van hun lotgevallen de ergste te-
riBUm 1 ihiGt geloof en vertrouwen in
de mensen zal kunnen teruggeven. Alexan
ders Ragtimeband is een showfilm met
mn««J3oa,en-de, inhoud en een uitstekende
moraal. Eens in het verleden een grootse
ÏÏKSVt overwe'digende Kuk
maakte, doch die nu nog niets van haar
Sm khe'w h(?eft inSeboot e" in ver
scheidene opzichten nog gunstig bij vele
^far n!e"wa soortgenoten afsteekt.
Ook. maar niet alleen, door het meesterlijke
spel van Tyronne Power, Alice Faye, Don
Ameche en Ethel Merman.
De gele hel
oorlogsfilms gemaakt. Een enkele keer
.I"1! mr.'"" g°ede ,e v°°™=htjn, waarin
een eerlijke poging werd gedaan om het
lijden van de enkeling of de massa zo te
verbeelden, dat de toeschouwer vol verbijs
tering zijn emoties haast niet meer meester
was Vaak waren het minder goede, die alleen
maar handelswaarde hadden. En dan zijn er
nog slechte, die het niet eens brachten tot
een enerverend kijkspel. De gele hel leunt
aan de verkeerde kant tegen de slechte aan.
Het verhaal speelt tijdens de inval der Ja-
pannezen op de Philippijnen en wil zijn een
monument ter nagedachtenis *aan de geval
len guerrillastrijders. Het is geworden een
luidruchtige schietpartij onder een slechte
regie met hier en daar een mislukte poging
ïatg huJm,or °J in tc krijgen, plotseling
uitschietend in bombastische, theatrale ta
ferelen. verwarde ineenlopende scènes waar-
van ook de onmiskenbare coupurfcs de
sehuld kunnen zijn en verder Is er nog een
liefdeshistorie doorheen gegooid
«cteurs. behalve één der Japannezen,
hebben de hele film blijkbaar meer bel
stapje 6en gezelIig Padvindersuit-
Celukkig zijn jn dit programma ook de
neren Hardy en Laurel op bezoek met een
monstertje super-waanzin. Om hun zeer
vreemde avonturen behoeft u maar harte-
lijk te lachen, hetgeen op een warme zor
igename tijdpassering is.
ZATERDAG 23 JUNI 195f-
gen 8 uur
Krimpen a
artsen
2 tot Maandagmor-
de doktoren:
G. Antvelink te
K 1823432): A. Blom te
(tel K 1885-355); H.
^.««.nuacm (tel. K 1825—214); W
Be! K "1894—266)jte d U"«'
Bodegraven: C.IG. A van Beek (tel. 168)
en wijkzuster Kojrse (Noordstraat 7a).
Boskoop; J. Hamburger (tel. 136)
H"a,"tr4ech** Oudewater en Polsbroek: J. J.
Moordrecht cn Nlcuwerkerk s. d. IJsscI:
Hage te Nieiiwerkerk a. d. IJssel (tel.
K 1803-305).
Reeuwyk: J. vj. Goot (tel. K 1829-254).
Waddinxveen: El. M. L. Hemminga (tel. K
t: J. v.
:veen: E|.
1828-278).
Zevenhuizen en iBleiswtyk
en iBlel
venhui
H Verduin
•204).
den Boer te Zevenhuizen" (tel. K i
Boskoop
Bloemenveiling. Coöperatieve Vereniging
.bloeniig'so stuks n*k
Duisburg
Vierlanden 110—:.
Hadley 60—90, Pa:
Queen Mary 160-
Helen
rozen 10 stuks: Sw<
sen 30—65. Wolfsj.
90—140. Ingar Oisspn
110. OranjeTriumph
grooi
iutterfly 60-100. Pechtold
170. Rosalandia 70—8(1
Better Thime 110-
1 van Aalsmeer 90—130.
Edith
igde rozen 30—52. Baby-
theart 45—75. Else Poul-
[orie 70—120. Juweeltjes
Dorus Rijkers
Gloria Mun
familie in Schoonhoven een go
heeft, zich aan diefstal schuldig
/naakte.
Het O.M. eiste 1 maand onvoorwaarde
lijke gevangenisstraf.
De raadsman, mr D. A. Slager, wees er
op. dat verd. door de reparatie van de weg
schade zou hebben geleden. ,Verd. meende
zich. door zich een nartij stenen toe te eige
nen. daardoor schadeloos te kunnen stellen.
Inderdaad een afkeurenswaardige daad. die
echter ook onder de invloed is gepleegd
van de omstandigheid, dat de man in fi
nanciële moeilijkheden verkeerde. Hoewel
hij ook thans daarin nog verkeert, vroeg pl
toch een geldboete voor zijn cliënt, sub
sidiair een voorwaardelijke straf.
Het vonnis luidde: f 150 boete, subsidiair
1 maand hechtenis en bovendien 2 maanden
voorwaardelijk met 2 jaar proeftijd.
Stolwijk
di 100—170. Gemengde babyrozen 40—70. Di
versen 10 stuks Clematis Durandi 100—160
idem Prins Hendrik 130—250. Phloks 27. La
thyrus 12—21. Margrieten 7. Pioenen in soor^
ten 70—140. Campanula, blauwe bloem 16—
30. idem wit 1936. Ligustrumtakken. goud.
bont 28-51. Gladiolen 46. idem gemérfgd 90,
Liatrlx 55—85. Ind 18. Estri 18. Duizend
schoon 6—10. Astropiinia 60—70. Asters
10. Geraniumbloeden 25. Jasmijn 50-
Hortensia'S per st^ik 26. Snijgren per kg
28-*35. T
„Boskoop" hield schoolzwemtournooi.
Donderdag werdejn in het Zuiderbad de
finales van de door de RZ en PV „Boskoop"
georganiseerde school wedstrijden gehouden.
De winnaars wareln: 4e klas jongens: Kees
v. d. Kraats. Nieuwstr.sch.. 4e klas meisjes:
Atie Bouwman. Zijdèsehool, 5e'klas jongens:
Henk Haring. Nieuvjrs'r.school, 5e klas meis
jes: Rineke Rosbergen, school B. C.-straat,
6e klas jongens: Rudi Moonen. school B. C.-
straat. 6e klas meisjes Beb Verkade. school
B. C.-str7e klas jongens: Adri Hoogerdijk.
school B. C. -str.. 7e klas meisTes: Chien
ongens: Hen-
ULO meisjes:
Rineke Verjaal. UjLO B. C.-str.
•vond een aangei
Venmorgen ooi halfzeven is taflc Dubbele
Buurt de 40-jarige stucadoor W. A de
Kovel, wonende aan de Koningin Wilhel-
minaweg. met zijn motorrijwiel geslipt en
tegen een hem tegemoet komende personen
auto gereden -Met een èchedelbasisfractuur
en een gebroken arm is hij in zeer zorgwek
kende toestand naar het Van Itcrsonzieken-
huis vervoerd.
Winkelen Berd stelen
Een mevrouw uit Gouda ging in Den
Haag winkelen met haar schoonmoeder en
schoonzuster. Zij kwamen terecht in een
warenhuis en zagen zoveel begerenswaar
dige dingen dat de verleiding te groot werd.
De mevrouw pakte stiekem knoopjes, een
collier en een vaatdoekje weg. Haar schoon
zusje hielp ijverig mee met het wegpakken
van artikelen. De dames werden échter ge-
enapt en thans stond mevrouw A. F. terecht
voor de Haagse politierechte*.
Verd verklaarde dat het erg druk was in
de winkel en dat zij lang hadden moeten
Ljfïjda i?"l V de le groot
geworden Ze had er nu heel veel spijt van
De officier van justitie vond het verweer
Sa "Iet J*' stekhoudend cn
eiste ƒ30 boete subs. 10 dagen en éen
maand gevangenisstraf voorwaardelijk. De
politierechter merkte op dat verd. hier nu
S!°nd maar dat haar hou-
fa.ildi winkfdva,n brutaliteit ge-
«il in ver°ordeelde haar tot 25 boete
ewi maand voorwaarde-
ltlk met een proeftijd van drie jaar.
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv Gemeente: Sint Janskerk
(Achter de Kerk 5) 9 en 10.30 uur ds H M
Cnossen. 5 uur ds Gerh. Huls (doopsbedie-
Srf ZSZdal 8'3l° ,UirUr hl Koorkerk Avond-
gebed. Westerkerk (Emmastraat 33) 10.30 u.
ds J J. Koning. 5 uur ds H. v. d. Akker
"Woopsbediening). Kinderkerk (in gebouw
Calvijn. Turfmarkt 142): 10 uur de heei
d. Brug. 1
Tot
tafette
laan ULO.
met groot verschil heef:
tijd van 2 min. 04.6
De wisselbeker,
werd voor dit jaar,
schil j
school.
Moordrecht
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk: 10 1
verzwommen een es-
n openbare
de openbare ULO
4.6 sec.
uiteeloofd door ..Boskoop"
ir, zij het rpet miniem ver-
docj»r de openbare lagere
Stapert. f- Geref. Kerk: 10 en
D. P. Kalkman. .Ned. Herv.
ie: 10 en 6.30 uur ée heer H.
Oud-Geijef. Gemeénte: 10 en 4
R.K. Kerk: 7.304en 10 uur
A. Stapert.
8.30 u. ds D.
Evangelisatie
Ockerse. C
leesdienst. R.K. Kerk
Heilige Mis; 5 uur Lof.
Ouderkerk a. d. IJssel
Bouw van brandweergarage.
B en W hebben gisteren aanbesteed het
bouwen van een brandweergarage. Van de
acht inschrijvers was laagste J. Bi
Krimpen a. d. IJssel voor ƒ7960, op
laagste W. Visser alhjer voor 7970, hoogste
was C. van Leeuwetj te Nieuwerkerk a. d.
IJssel voor 9318. De gunning zal later ge
schieden.
Burgerlijke Stand. Geboren: Arnoldus
Johannes, z.
ger.
Getrouwd:
Bek 23 i.
Afdeling Bond van Plattelandsvrouwen.
Hier is opgericht efln afdeling van de Ned.
Bond van Plattelandsvrouwen. In
6tuur hetjben zitting!: mevr. G. M
wiik—Vos voorzitster: mevr. T Beek
Werkman, secretaresse: mevr. C. M. Taai
Van Wunen. oenmngmeesteresse: n
M. v, d. Leeden—Van Dorp. mevr.
Hoogendoorn—Begeer en mevr. A. de
Kruvff—Vink. De afdelir
Onperwachtmeester v. Rooilen te
Rotterdam overleden.
In de leeftijd van 63 jaar is in een zieken
huis te Rotterdam overleden de heer B. van
Rooijen. De overledene is van 1 Juli 1926 tot
1 Maart 1943 hier gemeenteveldwachter ge
weest en heeft daarpi lot 1 Maart 1950 bij de
Rijkspolitie gediend als wachtmeester eerste
en later als opperwachtmeester. Op 1
Maart 1950 werd" hij als zodanig gepension-
neerd. De ter aarde bestelling zal Maandag
op de Algemene Begraafplaats alhier plaats
hebben.
Dienstplicht. Van de 22 dienstplichtigen
voor de lichting 1952 zijn 16 personen goed
gekeurd. vier tot nadere datum aangehou
den en 1 afgekeurd. Een dienstplichtige
zal eerst op 25 Juni worden gekeurd.
Waddinxveen
Sportweek biedt veel
Dit jaaf heeft Waddinxveen weer zijn
sportweek. Burgemeester A. Warnaar heeft
vanmiddag op het Verheul-terrein het sein
gegeven voor deze revue der sporten, die
weer veel belangstelling zal trekken. Het
programma luidt:
Zaterdag 3 uur Verheulterrein: demon
stratie door de rijvereniging „De Gouwe
Ruiters"; 7 uur Noordeinde: uitvoering
gymnastiek vereniging T.O.O.S..
Maandag 7 uur W.S.E.terrein: plaatae-
lijke voetbalwedstrijd.
Dinsdag. 7.15 uur: zwembad? waterpolo
G.Z.C.Haarlem.
Woensdag 7 uur W.S.E.-terrein: finale
plaatselijk voetbal; 7.15 uur Verheul-terrein,
korfbal Unitas—ADES: 7.30 uur cantine N V
Dobbelmantafeltenniswedstrijden
Donderdag. 7 uur Sniepkwartier: Wiele»-
ronde van Waddinxveen.
Vrijdag 7 uur zwembad: Schoolzwemwed-
Strijden: 8.30 uur concert Concordia.
Zaterdag 2.30 uur Gouwe: zwemwedstrij
den; 3.30 uur nationale twee-kilometer tocht.
7 uur sportterrein, voetbal RFC—Waddinx-
veep; 9.30 uur opepluchtfilmvoorstelling.
Zevenhuizen
Predikbeurten. - Ned Herv. Kerk: 10 uur
ds H. v. d. Giessen te Capelle a. d
Kerk: 9 30 en 5.30 uur ds A. p.
Rem. Geref. Gemeenie: 3 uur ds
Op het Bredase station hield een J
dame dezer dagen een paar schoenen f
j buiten het raam van de sneltrein. 1
„Gevonden onder een bank", zei zij f
tegen de toeschietende N.S.-man. 4
„Zeker van iemand, die zonder schoe-
nen Breda in is". I
Toen de trein zich alweer in de 3
richting Tilburg bewoog, verscheen 4
de eigenaar van de schoenen in de J
coupé. Hij was niet naar Breda ge- I
weest. maar naar een klein vertrek
elders in de trein.
„Waar zijn mijn schoenen?" was
zijn vraag. Hij had ze wegens pijn
lijke voeten uitgetrokken.
..Die staan in Breda", antwoordde
de dame. „op de afdeling Gevonden
Voorwerpen".
Op het Tilburgse station (waar hn
er wèl uit moest, heeft de reiziger op
kousenvoeten een tijdje moeten wach
ten tot zijn schoenen met de volgende
trein arriveerden.
z. van Joh. Kleibeuker en C. Bur-
W Trouwborst 44 1. en KI.
ind van Plattelandsvrouwen.
ipeericht eön afdeline van de Ned.
Plattelandsvrouwen. In het ibe-
iben zitting!: mevr. G. M v. Reeu-
leden.
deling telt
Ver. van Vrjjz. Ned. Hervormden (Peper-
Edam* 1 dS H" ^epr"a-
^R^nstr ?eret Gemeente (Keizerstraat
2) 10.30 uur ds H. J. de Wijs.
Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur
ds W. F. Schroder (H. Avondmaal).
Oud-Katholieke Kerk (Gouwe 107) 10.30
uur Hoogmis. 6 uur Vespers. Woensdag 9 30
uur Hoogmis.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur
ds W. van Dijk.
Geref. Kerk art 31 (Turfmarkt 54a) 9.45
en 4.30 uur ds G. Koenekoop.
Geref. Gemeente S'ationsplein 15) 10 en
5 uur dr C. Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 5 uur
ds N Brandsma. Rijnsburg.
Nederd. Geref. Gemeente (Zeugestraat 38)
10 en 5 uur ds Joh. van Weizen.
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23) 10
«n 5 uur ds J. I. van Wijck (n.m. Evangelie-
aatiedienst). Zaterdag 7.30 uur bidstond.
Leger des Heils (Turfmarkt 111) 10 uur
Heiligingsdienst. 645 uur openluchtsamen
komst Markt, 7.30 uur Verlossingssamen
komst. leiders majoor en mevr. S. Barte-
ling.
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5 uur
dienst.
Goudse Stadsevangelisatie (Achter de
Kerk 6) 10 uur de heer D van Leeuwen. 7.30
uur de heer W. F. -
Schoonhoven
irecrlüke «and. Geboren: Hendrik
Y v. G. Tanger en .1. J. Rietveld.
Hendrika. d. v F, Koudstaal en G. Fokkens
Ondertrouwd J. vah de Graaf. 33 jaar, en
Heerens. 31 jaar: T. Boonstoppel. 29 jaar.
en A. Schilt, 26 jaar; J. de Gruijter, 28 jaar,
en H. M. Jansen van Doorn, 28 jaar.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk: 10 u
us J. v. d. Heuvel; 6 u. ds H. G. Lans te
Willige Langerak. Ned. Herv. Minder
heidsgroep (in Rem. kerk): 10.40 u. ds Va
Kooten te Amsterdam. Gerf. kerk:. 10 en
6 u. ds Nijenhuis te Den Haag.
Bakker verkocht stenen
in plaats van brood
ln Mei j.l. arresteerde de Rijkspolitie te
Bergambacht de 38-jarige broodbakker W
A. Z in deze gemeente, die pl.m. 8000 oude
straatstenen, die langs de weg in de buurt
van kijn woning stonden opgetast, had laten
weghafen. De stenen waren eigendom van
een aannemersfirma.* die in opdracht van
de Provinciale Waterstaat verschillende
werken in deze gemeente en tê Bergam
bacht in uitvoering had.
Het was de Bergambachtse politie in een
Meinacht opgevallen, dat er op een vracht
auto oude stenen werden geladen. Het
bleek een expediteur uit Schoonhoven te
zijn. die handelde op last van Z.. die de
oude stenen bleek te hebben verkocht aan
een pluimveehouder te Vlist. voor de bouw
van kippenhokken.
Op doktersadvies werd na opgemaakt
procesverbaal de bakker op vrije voelen
gesteld. Hij heeft zich nu voor de politie
rechter te Rotterdam te verantwoorden ge
had en de diefstal toegegeven, waartoe hij
gekomen was door financiële achteruitgang
door ziekte etc.
Tijdens de behandeling werd verdachte
er door de rechter aan herinnerd, dat hij
tijdens het onderzoek had toegegeven in
het doen weghalen van de sténen het mid
del van uitkomst te hebben gezien en daar
bij gezegd te hebben: ..Wie benauwd leeft,
zal benauwd sterven"
De expediteur verklaarde, dat verd hem
aangezocht had een partij oude klinkers
van genoemde plek voor hem te vervoeren
en te brengen naar Vlist. Getuige had in
deze opdracht niets kwaads gezien, noch
aan de mogelijkheid gedacht, dat verd
Waterpolo.
En kregen kous op de kop
A.Z.P.C.—G.Z.C. 32. De overwinningen
reeks van CrZ.C. Ts gisteravond in Amers
foort zeer onverwacht door A.Z.P.C. onder
broken. Ook al heeft G.Z.C. tegen het
tweede doelpunt van A.Z.P.C. geprotesteerd
en zal de uitslag wellicht een gelijk spel
opleveren, toch stuurde de pas gepromo
veerde Amersfoortse ploeg het Goudse
zwemtal met een gevoelig lesje naar huis.
Een eventuele nederlaag kunnen de Gou
wenaren zeker niet wijten aan de invaller
voor Hans den Boer. Piet Ponsioen. maar
alleen aan hun overmoedig spel. G.Z.C. dat
srnds November van het vorige jaar geen
enkele wedstrijd verloor, dacht te licht over
de ontmoeting tegen de kersverse eerste
klassers die enthousiast speelden.
Aanvankelijk overbluften de G.Z.
met goed open veldspel de Amersl
verdediging, maar tot doelpunten
niet. Het felle doorzetten voor hetl doel,
waarvoor G.Z.C. in de Nederlandse polo
wereld bekend staat, was ditmaal
zoeken, waardoor de uitstékende
Insingen weinig moeite had met de felappe
schoten der Gouwenaars. Na enkele
ten ging A.Z P.C.. dat zich op defensii
ingesteld had. tot de aanval over.
gevaarlijke schoten volgden, die Wi
stekend stopte. De Amerafoorters
voor de Gouase vesting en na e<
worsteling bezorgde Gertie Mosterd
onhoudbaar schot zijn club
(1—0). G.Z.C. werd iets strijdlusti)
kwam wat meer in ae aanval, maar
het niet verder dan enkele
schoten.
De tweede helft gaf hetzelfde
G.Z.C. speelde weliswaar beter
\Jrerkte zijn aanvallen slecht
nam A.Z.P.C. weer het initiatief
een dwaling van de grensrechter
boogbal van Theo Mi
bal was echter de doellijn nog niet vol
gepasseerd en tegen dit doelpunt heeft
G.Z.C. protest aangetekend Eerst nu sche
nen de Gouwenaars de ernst van de situatie
in te zien. Zij vielen hevig aan. hoewel
vooreerst alleen lat en paal van hun schoten
teu lijden hadden. Kees v. d. Tooren maakte
uit een van de paal terugstuitende bal met
een fraaie boogbal 2—1. G.Z.C. kwam nu in
de meerderheid, doch door een misverstand
in de Goudse defensie kwam Jansen vrij te
liggen en had Weck geen kans (3^-1). Wim
Blijdenwellen scoorde in de laatste minuut
nog een tweede doelpunt (3—2). maar toen
leerde het fluitje van de scheidsrechter de
G.Z.C.-ers, dat hun kans op de overwinning
verkeken was.
Polo-programma voor de
komende week
K.N.Z.B.
Maandag: R.Z.C. 3—G.Z.C. 3 (heren).
Dinsdag: De Zijl—De Gouwe (heren);
S.Z.P.C.—Vitesse (heren).
Woensdag: S-V.H. 2-G.Z.C. 2 (heren);
S.V.G.T.B.Z.C. (heren); G.Z.C. 4—V.Z.C.
(heren).
Vrijdag: B.Z.C. 2-S.Z.P.C. 2 (heren),
"iterdag: OZ.V.-H.W.V. (dames): O.Z.V.
(heren); De Gouwe 2—A.ZC. 2
Voor het concours van koetswerken, dat
de K N.A.C. heden ep het gemeentelijk
parkeerterrein en de strandbouievard voor
het Grand Hotel te Scheveningen organi
seert. zijn niet minder dan 111 automobielen
ingeschreven, een aantal dat na de oorlog
nog niet is bereikt. Daarbij zal men alle
prijsklassen automobielen in verschillende
uitvoeringen te zien krijgen, zodat dit con
cours een volledig overzicht belooft te bie
den van hetgeen de Nederlandse en inter-,
nationale automobielindustrie vervaardigt."
Men zal dit concours van koetswerken
moeten zien als een openluchttentoonstel
ling, zulks in tegenstelling tot een z.g. con.
cours d'élégance. waarbij de auto's tezamen
met de bestuursters en eventuele verdere
inzittenden door een jury worden beoor
deeld. Bij het concours van koetswerken
worden de auto's naar hun prijsklasse en
model op het terrein opgesteld, zodat het
publiek alle gelegenheid heeft deze gemak
kelijk te bezichtigen De jury beoordeelt de
koetswerken naar hun vorm. lijn kleur, af
werking en het comfort dat zij de inzitten
den bieden.
De regering heeft thans In principe
besloten de Rijksluchtvaartschool over
te brengen naar het vliegveld Eelde.
dat dan bovendien sal worden ingericht
tot eerste uitwtykhaven van Schiphol,
aldus heeft de heer H. H. Wemmers,
minister van Verkeer en Waterstaat,
gisteren na afloop van zjjn tweei^pgse
besoek aan de provincie Groningen me
degedeeld. De Commissaris der Konin
gin, de heer E. H. Ebels, voegde hieraan
toe, dat de aandeelhouders van het
luchtvaartterrein Eelde overeenstem
ming hebben bereikt en hun medewer
king sullen verlenen. De gelden voor de
uitvoering van de plannen sullen nog
beschikbaar moeten worden gesteld.
Sprekend over de kanalen ln Groningen
verklaarde de heer Wemmers. dat het ter
hand nemen van verscheidene objecten
sterk afhankelijk is van de gelden die kun
nen worden vrijgemaakt.
Gezien de slechte toestand van wegen en
in de Veenkoloniën zal hij grote
aandacht schenken aan het behoud van de
spoorwegverbinding Zuidbroek—Stadska
naal.
Via het departement van Economische
Zaken zal worden getracht voor het ge
bied van Westerkwartier. Oostelijk Gronin
gen en de kanaalstreek Marshall-gelden ter
Tabaksinsclirijving te R'dam
Op Vrijdag 6 Juli zal te Rotterdam ln
.Emporiuifi" een inschrijving plaats hebben
op 3.141 pakken Sumatra-tabak. oogst 1950.
van de N V Tabak Maatschappij ..Arends
burg Rotterdam.
Hierbij zijn 7 '(zeven) partijen zandblad.
voorts 2de en 3de ladingen en uitschot De
algemene kijkdag is op Donderdag 5 Juli.
In de een deser da
gen te houden vergadering van het hoofd
bestuur der EVO (Algemene Verladers- en
- Organisatie) In beapre-
klng komen een verzoek van de directie der
Ned. Spoorwegen N.V. om te komen tot
overleg tussen de N.8. en de Advies Com-
mlMle voor Verladersproblemen van dl
Een soortgelijk verzoek werd een dezer
dagen tot het hoofdbestuur der EVO gericht
door het Bestuur der NVTO (Nederlandse
vereniging van Transportondernemingen),
afdeling Goederenvervoer.
Wij menen te mogen aannemen, dat het
hoofdbestuur der EVO aan beide verzoeken
gevolg zal geven. Hiermee komt dus ln ons
land een meer officieel contact tot stand tus
sen vervoerder en verlader.
De Rijndam is gistermiddag na een tech
nische proeftocht van 3 dagen bij de werf
van Wilton-Fijenoord te Schiedam terugge
keerd.
De directeur van de Holland-Amerika Lijn
de heer W. H. de Monchy, toonde zich uiter
mate tevreden over de resultaten van deze
tocht. Draaiproeven. stabiliteitsproeven.
stuurproeven. ankerproeven. kortom alle
proeven die tot een dergelijke technische reis
behoren, zijn uitstekend verlopen De dienst,
snelheid heeft 17 mijl bedragen. Gedurende
deze tocht is gebleken, dat ook als de ma
chines op volle toeren draaien het schip vol
komen vrij van trillingen vaart.
Een van de ppvallenaste uiterlijke ken
merken van de Rijndam is de schoorsteen,
waarvan de merkwaardige vorm ogenblik
kelijk opvalt. De heer De Monchy verklaar
de. dat deze schoorsteen volgens een Frans
patent is gebouwd en da: de vreemde vorm
ten doel heeft de lucht zodanig te doen wer
velen. dat geen roetdeeltjes op de dekken
vallen, wat uiteraard voorai in de tropen,
waar veel witte costuums worden gedragen,
een groot voordeel betekent. Ook dit is ge
durende de technische proefvaart een sue.
ces gebleken.
Deze voordelen. waarMj nog de installatie
voor gekoelde lucht moet worden gerekend,
tezamen met een zeer verzorgde inrichting
in opgewekte, lichte kleuren, doch met ver
mijding van elke luxe. majren Rijndam en
Maasdam bij uitstek geschikt voor de bij
zondere diensten, waartoe ze zijn bestemd:
aan de 854 passagiers in de toeristenklasse
en 39 passagiers in de eerste klasse reizen
leven
rlijk
Vlti
(heren).
Kring Goud*.
Dinsdag: S.Z.P.C.G.Z.C. (adspiranten);
S.Z.P.C. 3G.Z.C. 5 (heren); B.Z. en P.C. 2—
A.Z.C. 3 (heren); B.Z. en P.C.«3—DO NK. 2
(heren); Z en P,C.-D.O N.l (heren).
Woensdag: G.Z.C. 2—A.Z.C. 2 (dames);
A.Z.C. 3—G.Z.C. 6 (heren).
Vrijdag B.Z.C. 3—B Z en P.C. 3 (heren).
Zaterdag: O.Z.V.—G.Z.C. (adspiranten).
Op vragen van het lid d^r tweede kamer
de heer Nederhorst (P.v.d.A.), betreffende
de doorvaarthoogte van de spoorbrug over
het Twente-Rijnkanaal bij Wiene, heeft de
minister v„n Verkeer en -Waterstaat ge
antwoord dat het hem bekend is. dat de
doorvaarthoogte van de genoemde spoorbfug
één meter kleiner is dan die van de andere
bruggen over dit kanaal en voor de scheep
vaart van en naar Almelo ernstige moeilijk
heden veroorzaakt. De minister wees er op
dat de bedoelde brug een semi-permanen!
karakter heeft.
Ter aanvulling deelt de minister nog mede
•dat gedurende de maand Maart van het
lopende jaar van de 327 schepen, die de
Twentekanalen bevoeren, er 58 stuks, blij
kens opgave van de schippers, in ledige toe
stand hoger waren dan vijf meter (officiële
doorvaarthoogte van de spoorbrug). Vier van
deze 58 waren niet demontabel, terwijl zes
na de. ontage hoger zouden retken dan
5.25 m. (de hoogte onderkant brug is in
werkel.jkóeid 3.50 m. pl. K.P.) Van laatst
bedoelde zes schepen was er één met be
stemming Almelo Dit schip kon de (terug)
is niet. in lege toestand aanvaarden. Voor
April van dit jaar bedroegen deze cijfers
respectievelijk 392. 72. 3, 11. 1.
Hofewel .it deze cijfers blijkt, dat de
hoogstreikende schepen hinder ondervinden
van de brug. kunnen voorshands geen maat
regelen worden getroffen om deze seml-per-
manente spoorbrug op het gewenste peil te
brengen, gezien de daarmee gepaard gaande
op enige honderdduizenden guldens te stel
len kosten. Verhoging ware te overwegen,
indien de semi-permanente brug door -en
definitieve wordt vervangen, c.q. de ont
wikkeling van de scheepvaart een zodanige
vlucht neemt, dat de hinder, die deze brug
voor de scheepvaart vormt, niet langer aan
vaardbaar is.
te biedeq tegen een prijs, die ook voor men
sen met een gemiddelde beura te bekosti
gen zijn.
Dc Maésdam zal dezelfde grijze kleur krij
gen als de Rijndam heeft, wplke kleur de
temperatuur in het schip iets lager houdt
dan andere kleurèn. Slechts deze twee sche
pen zullen deze kleur hebben en de HAL wil
daarmee te kennen geven, dat met hen een
bijzondere dienst zal worden onderhouden
De eerste reis van de Rijndam is reeds ge
heel en de terugreis practisch volgeboekt
Men zal dit jaar alleen naar New York va
ren. docli de bedoeling is, de Rijndam in de
zomer tussen Nederland en New York en
Canada l^een en weer te doen varen en ln
Januari ep Februari pleizierreizen in warme
gewesten te organiseren.
De officiële proeftocht en de overdracht
zullen in de eerste dagen van Juli geschie
den.
beschikking te krijgen, waardoor ook on
het terrein van verbindingen spoediger n
sultaten mogelijk zouden kunnen zijn n.
kansen op deze gelden, aldus de heer EbeU
lijken niet ongunstig.
Ten slotte zegde de minister toe, grot»
aandacht te zullen schenken aan een goed*
wegverbinding tussen Groningen en Twent*
via Zuidoost Drente.
Meer Spaanse sherry voor
meer Hollandse kaas
In de nieuwe handelsovereenkomst met
Spanje is het invoercontingent voor sherry
Malaga en andere Spaanse wijnen vastge
steld op 4 milllioen gulden, hetgeen een
verdubbeling is van het contingent van het
vorige verdragsjaar 1 millioen voor
sherry en 1 millioen voor andere wijnen
Hier staat tegenover, dat het Nederlandse
export-contingent voor kaas ook bijna een
verdubbeling heeft ondergaan. Het la be
paald op 500 ton. Al naar gelang Spanje van
dit vastgesteld contingent kaas neemt, wor
den invoervergunningen voor sherry en an
dere wijnen afgegeven. Wij zién in dit han
delspolitieke spel dus eenzelfde figuur als in
het handelsverdrag met Frankrijk, waar ook
wijnen worden afgenomen naarmate kaai
kan worden uitgevoerd.
Plannen voor tentoonstelling
over Europese Samenwerking
Een Haags comité onder voorzitterschap
van jhr O. C. A. van Lith de Jeude bereidt
in het kader van de Europese economische
samenwerking een grote reizende tentoon
stelling voor Het is de bedoeling in een
tent van buitengewone afmeting (de lengte
bedraagt 300 meter) en van bijzondere con
structie in een aantal Westeuropese landen
een beeld te geven *an de typisch nationale
verrichtingen en producten van de deelne
mende landen om op die manier een breed
publiek te laten zien, wat Europa vermag en
welke voordelen aan een samenbundeling
zijn verbonden.
De tentoonstelling zaJ, indien de plannen
worden verwezenlijkt, het volgend jaar ln
Den Haag haar reis door de in aanmerjdng
komende Europese hoofdsteden aanvangen.
Bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer la
men thana reeds zover met de uitgifte van
kentekenbewijzen voor personenauto's ge
vorderd dat de letters ND met vier cijfers
de tienduizend hebben bereikt. Sedert enige'
dagen is men begonnen met de uitgifte van
de nieuwe letters NG.
Hetzelfde'is het geval met motorrijwielen
en driewielers waarvóór thans na dè aan
vankelijk gebruikte letters NE de letters NH
worden gebruikt.
Wat de vrachtwagens betreft Is men nog
niet zove( dat de letters NA reeds door
nieuwe moeten worden vervangen. Zodra
men echter zover is zal men de letters NF
gaan gebruiken.
^estduitse invoermachtigingen
De Westduitse interministeriële Invoer-
commissie heeft de invoer toegestaari van
agrarische en industriële goederen tot een
bedrag van ongeveer 20.7 millioen dollars.
Ingevoerd zullen o.a. mogen worden uit
Finland 3.3 millioen dollars aan vezelhout,
1.2 millioen dollars aan cellulose, 900 000
dollars aan triplex; uit Zweden 30.000 dol
lars aan transportbanden. Verder werd
invoer toegestaan van ruwe rubber uit
Indonesië en de O.E.E.S. landen, waarvoor
evenwél geen bedrag aan toegewezen va
luta bekend werd gemaakt. Ingevoerd mag
verder worden uit Engeland 10.000 dollars
aan electrische lasapparaten. 5.000 dollars
aan gramofoonplaten. 5000 dollars aan mu
ziekinstrumenten. 5000 dollars aan vulpen
houders. 50 000 dollars aan regenjassen.
50000 dollars aan nylonkousen. 5000
dollar aan keramische producten. 5000
dollar aan tafelporselein en 7500 dollar
san papier.
Voorts is toestemming verleend voor de
volgende importen; diverse textielgoede-
ren t.w.v. dlr 225 000 uit Denemarken:
textielgrondstoffen en -goederen t.w.v
ruim dlr 2 millioen uit Italië, katoen tfw.v
dlr 1 millioen uit Turkije, tapijten t.w.v
dlr 100 000 uit Turkije, gewassen wol t.w v
dlr 1.700.000. katoenen garens t.w.v. dlr
800000. popeline t.w v. dlr 50.000 wollen
garens t.w.v. dlr 320.000. linnen garens
t.w.v. dlr 200.000. regenjassen tw.v. dlr
50 000 en nylonkousen t.w.v. dlr 50.000 uit
Groot-Brittannië.
In hotel Atlanta te Rotterdam Wordt op
Dinsdag 3 Juli a.s. de jaarvergadering van
de Nederlandse Krfmer van Koophandel
voor Amerika gehouden. Tijdens deze bij
eenkomst zal de Amerikaanse ambassadeur
in ons land, Selden Chapln, een voordracht
houden. Voorts staat een inleiding op het
programma door mr B. J. Geveke, direc
teur van de Economische Voorlichtings
dienst over de Nederlandse export naar de
Verenigde Staten. Een voorstel tot fusie
met d« Nederlandse-Amerikaanse Kamer
van Koophandel te Amsterdam zal ter
sprake worden gebracht.
Gistermijddaj
de sleepboot
Idag kwamen ze. getrokken door
Jt Janjo. de Maas weer af na
lange jareft van afwezigheid: de Polonia. een
tet v
tanklichtej van 671 ton en de Catalonia, een
tankschip van 570 ton;
wat verweerd en
een kwast verf, maar overigens
- veel sporen van Duits gebruik
en lang wachten in Oostduits geb.ed. Behal
ve dan de verwoesting door die bom op de
Polonia veroorzaakt: kajuit en stuurhut zijn
verdwenep en op het achterdek staan nog
slechts wat roestige platen overeind
De Catalonia en de Polonia werden, sa
men met andere schepen van de N.V. Phs.
zonder z
B.Z.C. WON
Voor de zomercompetitie van de K.N.Z.B.
•avond gespeeld B Z C
I) 2—1; B.Z.C -S Z PC (he-
i.Z.P.C. (adspiran-
werden gistera'
S.Z.P C. (dames)
"-1.
Kring Gouda: B.Z.C.-
ten) 2—2.
Tsjecho-^lowakije heeft bij de Verenig
de Staten geprotesteerd tegen „stelselmatige
en grove schending van de territoriale sou-
vereiniteit der Tsjechoslowaakse republiek,
doordat Amerikaanse vliegtuigen met opzet
en stelselmatig over Tsjechoslowaaks
grondgebied vliegen".
De Tsjeéhoslowaakse plaatsvervangende
mimster-pfèsldent en minister van Buiten-
J i. Siroky. verklaart dit ln een
nota aan de Amerikaanse am
bassadeur te Praag, als antwoord op de
vrijlating
ambassadeur, waarin om de
erd gevraagd van twee piloten
Amerikaanse straalvliegtuigen,
die 8 Juni bij Praag landden. De Tsjecho
slowaakse regering moet nauwkeurig on
derzoeken. [of het hier werkelijk een oefen-
viucht en (jen noodlanding betrof en of het
Tsjechoslowaakse luchtruim onopzettelijk ia
geschonden^
van Ommeren, in de oorlog door de Duitsers
gevorderd. Ze verdwenen, zoals zoveel, doch
ze werden na de capitulatie van Duitsland
teruggevonden in Berlijn. In die tijd ressor
teerde de restitutie van schepen in geheel
Berlijn, dus ook van die in de Westelijke -
sectoren, onder de Russische autoriteiten.
Men begon dan reeds in 1946 met het vrij
geven van Nederlandse schepen, doch het
ging mondjesmaat en langzaam en met het
vijftal van Van Ommeren, waarvan er thans
drie nog in Hamburg liggen en waarvan bo
vengenoemd tweetal nu dus in Rotterdam Jj
terug is^moest men nog wachten. Men moest
wachten, totdat de Russen ongeveer 8 maan-
den geleden de bevoegdheid tot restitutie
aan de Oostduitse republiek overdroegen en
toen men enkele maanden geleden door be
middeling van de Nederlandse Kamer van
Koophandel voor Duitsland over vrijgave
begon te onderhandelen, bleek een vlotte af
wikkeling van zaken mogelijk te zijn. Thana
Is er sprake van. dat nog een 25 Nederlandse
schepen verlof zullen krijgen, door de Rus
sische zone terug te keren
De reis van het vijftal ls ylot verlopen.
Aangezien de sluiswerken bij Maagdenburg
in reparatie zijn. zodat de vaart door het
Mittellandkanaal gestremd ls. zijn de vijf
schepen over de Elbe naar Hamburg ge
varen. Het thans in Rotterdam terugge
keerde tweetal heeft de verdere reis buiten
om naar Delfzijl en van Delfzijl vla het
nieuwe Friese kanaal en bet IJselmeer
gemaakt.
Met uitzondering van de Polonia valt
de toestand van de schepen erg mee. als
men bedenkt, dat zij lange tijd niet zijn
gebruikt en niet alle onderhoud, waarop
een schip recht heeft, in die tijd mogelijk
was. Hoe groot de schade precies is en wat
er aan de schepen moet worden gedaan, zal
uiteraard nog móeten worden vastgesteld.
De eerste-'tocht zal dan ook wel naar Boele's
Scheepswerven zijn. waar zij de behande
ling zullen krijgen die hen zullen her
scheppen tot tankers de vloot van Phs. van
Ommeren waardig.
^NOUL....ANOUIde langgerekte
roep over het plein, dat langzaam door
de schemer werd toegedekt, had iets dier
lijks primitiefs. Een moeder, die haar kind
riep? Het rauwe geluid kaatste tegen de
grijsgele, massieve wanden van het enorme
paleis aan de overzijde. Toen kwam er op
eens iets kleins en donkers de uitgesleten
treden van het paleis-bordes afrennen,
recht op de vrouw af. die met haar hand
boven de ogen nog naar een andere zijde
tuurde. Een kort gekef, een bestraffend
woord als tot een kind en de vrouw slofte
over het hellende plein een donker steegje
ln. Een deur sloeg toe en er was alleen nog
een wijde kring van stilte, waarbinnen het
zwaar drukkend geweld van de middel
eeuwse stenen kolos, welk9 tinnen en tran
sen zich scherp aftekenden in het licht van
de opkomende maan. Dat was nu het roem
ruchte Palais des Papes. waar eens hon
derden jaren geleden pausen hun wufte
residentie hadden tot jubelende glorie van
het stadje aan zijn voet Avignon en dat
■deswege nu nog met drie sterretjes in de
Franse reisgids staat vermeld. Maar de be-
roemde brug dan, waarop volgens het liedje
wordt gedanst? Ja. die is er ook. maar dan
voor 80'» bij de gratie van dat chanson,
want in werkelijkheid ls het een half afge
broken oude brug. waar heus niet veel aan
is te zien.
n de Rhóne is oud, héél oud.
Maar je ziet het er niet erg aan. De
i blokken, waaruit het oude paleisj
en de muren en de poorten, die de stad nog
steeds en bijna ongeschonden omgeven, zijn
opgebouwd, zien er vaak nog zó fris en
nuchter-nieuw uit, alsof ze nog geen halve
eeuw geleden zijn gemetseld. Ze vertonen
niet dat oude en verweerde, dat mid
deleeuwse kastelen. muur - brokstukken
en wallen van baksteen in Nederland
zo interessant en pittoresk kan maken.
En de bijna gaafheid van zon enorm
palels als het Palais des Pöpes. werkt
nu ook bepaald niet op de verbeelding.
De Fransen hebben bovendien de fout be
gaan. de zaak te mooi te hebben willen res
taureren. Ze hebben het vesting-paleis
grohdig „dood" gerestaureerd. *neèr nog
van binnen dan van buiten. Er is een gids.
die u rondleidt in de geweldige zalen, impo
nerend door hun omvang en hoogte, maar
ontdaan van elk vleugje romantiek. Er zijn
wat lelijke wandtapijten opgehangen, om de
griezelige en onaandoenlijke .naaktheid van
de glad gerestaureerde wanden te bedekken.
Maar de indruk van vergane glorie, van een
groots verval is bijna volkomen te niet ge-
Pausen gingen eenu over de drempel van
dit gigantisch vesting-paleis.
asjn door
geen a
ief dat i
door al te ijverige restaurateurs. En er
antiek meubilair als trait-d'ualon
grootse pauselijke verleden. Geen
wopder, dat er in die grote, holle ruimten
een echo is van wat-ben-je-me. De gids ves
tigde er nog eens extra de aandacht op door
ecri kerkelijk lied te galmen, dat machtig
klonk met een koor van echo-stemmen. Wij
koftden het niet nalaten het ook eens te
proberen met het klassieke: hoeveel oren
heeft Lecntje?, maar dan in 't Frans ver-
I. aangezien we niet konden verwach-
dat een Franse echo Nederlands ver
staat. Maar zie, prompt klonk het „eentje",
tot driemaal toe.
de uitgang, tevens ingang van het gi
gantische bouwwerk, hing een bordje
zeer duidelijke mededeling, dat de
gidSen geen salaris kregen. Als je dan zo n
stoet bezoekers van allerlei slag en landaard
al minstens tien minuten voor het einde van
de Ipaleis-rondgang hun portemonnaie of
portefeuille voor de dag ziet halen en het
papiertje van 50 francs of meer of minder,
hand gereed ziet houden, wel, dan
je opeens een heftig verlangen naar
:jes waar zich geen gidsen en toeristen-
penetrante Baedeker-luchtjes
|zich heen. plegen op te houden.
loopt dan weliswaar de kans, dat je bij
igkeer in Nederland niet altijd „ja" kunt
n op vragen van bereisde vrienden, of
[ok daar en daar geweest bent, wat je
islist gezien moet hebben, maar wij
i dat risico grif willen aanvaarden.
Wij'schaamden ons niet om in de late, stille
travond, een pijpje te roken, zo maar
on op de hardstenen stoep vari een oud
iti iciërshuis aan het plein, met aan de
'e kant dat fameuze paleis der pausen.
We zaten daar een hele poos de zoete Pro
ven ;aalse nacht indrinkend, ver van en toch
weer zo dicht bij de overvolle hotels, in
weljcer neon-verlichte parterres, de toeris-
zaten, vast en zeker denkend en pra-
de dag van morgen, waarqp hun
we „sterk aanbevolen uitstapjes"
•achten.
hebben ons pijpje uitgeklopt *p «de
steijen stoeprand en zijn een steil steegje
Onderaan brandde een lantaarn,
an het gele licht scheen op een ver
muur, waarop een verkiezings-
net de beeltenis van generaal De
le. Er waren grote, brede krassen over
conterfeitsel gehaald. En tegen de muur
met de affiche aangeleund s^ond een jongen
metj een donkerbruin zigeunergezicht, han
diep in de zakken van zijn vormeloze
k, waarboven een slobbberig shirtje
vitte en blapwe strepen. Hij keek strak
richting van een donker deurgat aan
■erzijde. Half gevuld werd dat door de
ng van een, meisje. Ze stond daar
zwijgend, rokend, terwijl de jongen in ge-
spapnen aandacht naar haar keek. En er
geen gerucht dan het schuwe geritsel
een kat in de goot, met schuin gehou-
kop kluivend op een visgraat
Vissersdorp werd Parel rnn hel
Noordzeestrand
CCHEVENINGEN, onze grote
badplaats met internationale vermaard
heid Scheveningen met zijn statige hotels,
villa's, restaurants, concertzalen, cabarets,
zijn schitterende boulevard met weemoed
denken we terug aan de Pier zijn .mon
dain badlèven, was een goede eeuw geleden
nog maar een bescheiden vissersdorp.
Pogingen, door een enkeling gedaan om
"Scheveningen tot een badplaats, een kuur-
d te maken, hadden vrijwel geen resul-
t en werden belachelijk t
>r zTn1
(1762—1838)
stichter van het
eerste Schei
se badhuis.^
'etüiig-
Jacob Pronk echter
is de Scheven!
geweest, die voor
irmzalig vissersdi
een grote .toekomst
cag en in 1819 waag
ie hij het een ui ter.-'
primitieve badgele
genheid te openen
waarmede hij de
grondslag heeft ge
legd. waarop de grote
Badplaats Schevenin
gen kon worden ge
bouwd.
Toen hij zijn bad
huis stichtte, volgde
hij het voorbeeld van
Engeland, waar de
zeebaden meer alge
waren en als geneesmiddel werden
aanbevolen. In de tweede helft der 18de
eeuw werden in Engeland openbare zee
bad-inrichtingen aangelegd, die druk wer
den bezocht. Te Harwich, Margate. Deal.
Southampton, op het eiland Wight, te
Portsmouth. Buchington. Brighton en op
vele andjgre plaatsen kon men ook baden
van verwarmd zeewater krijgen.
In ons land kwam men in feite een beel(je
achteraan en hoewel èn (e Ostende én te
Scheveningen veel gebruik werd gemaakt
van zeebaden tot verfrissing, besëond er
niets, dat op een badinrichting leek. Ver
frissing bleef hoofdzaak.
Op ongeveer tien minuten van het dorp
aan de Noordzijde, bouwde Pronk het eerste
badhtiis in Nederland. Het was klein en
eenvoudig opgetrokken uit hout. zodat imt
tegen de'winter uit elkaar kon worden ge
nomen. Weldra bleek het een succes. In
het'jaar van de oprichting werden er 1400»
baden genomen.
Pronks badhuis bevatte ee«i ontvangst-
vertrek, vier kamertjes voor warme baden
en een stookplaats met een ketel, waarin
het zeewater werd gewarmd Van luxe
was geen sprake, want Pronk was arm en
bovendien uiterst bescheiden, hoewel hij
zijn badhuis in een adres aan de Haagse
regering zijn „bad-etablissement" noemde.
Er wfaren voorts twee badkoetsen, een grote,
gemaakt naar het model, dat te Ramsgate ln
Engeland ln gebruik was, en een kleine.
Met deze twee .koetsen moesten de baders
in zee afgezet worden om de prikkelende ep
heilzame invloed'van de golfslag van het
zilte water te kunnen ondergaan. De Hage
naars waren er zo door verrukt, dat een
hunner, die een rijmelaar was, het volgende
lofdicht in elkaar flanste:
AVIGNON: bijna ongeschonden contouren
een Middeleeuwse stad met vele
herinneringen aan een glorieus verleden.
Maar wat nooit in vroeger dagen
Baders, hier mijn ogen zagen,
Was uw overhuifde kar,
En waaruit ge in het golvend water.
Hoger, lager, naar behagen
Langs de trapvloer neder tradt
Pronks baden stegen al spoedig tot 1900.
waarom ook de Haagse autoriteiten wat
soepeler tegenover Pronks bedrijf gingen
staan. Zij besloten „favorabel te adviseren"
op 's mans aan de gouverneur der provincie
gedaan verzoek om een voorschot van 1800,
teneinde zijn badhuis te vergroten, het aan
tal badkoetsen te vermeerderen en een weg
voor rijtuigen aan de binnenkant der dui
nen aan te leggen. Hij kreeg zijn zin. nadat
hij er in had toegestemd zich te gedragen
naar het reglement van Burgemeesteren.
Het houten gebouw kon nu' door een
stenen worden vervangen en reeds vóór het
badseizoen in 1820, stond het nieuwe bad
huis op de blonde duinen van de Scheve-
ningae kust. Het aantal koetsen werd uit
gebreid tot vier grote* en vier kleine.
In 1826 klom het aantal Verstrekte baden
t 7666, waarvan 2050 warme. 4075 ln de
grote en 1541 in de kleine koetsen.
Waren het eerst Hagenaars, die Pronks
inrichting bezochten, langzamerhand werd
zijn badhuis ook bezocht door Engelsen en
Duitsers, waaronder vele hooggeplaatste
personen als Willem van Pruisen, twee
prinsen van Solms en een prins van Salrh.
Het nieuwe badhuis bestond uit twee
delen. Er was een vertrek „kursaal ge
noemd met twee ramen, die op h'et strand
uitzagen. Om het badhuis liep een soort
waranda, waar de gasten konden zitten om
te genieten van di zeelucht.
Op een gang kwamej} de
deuren van vier badkamer
tjes uit, de z.g. bihnen-
bade».
Na het bad was er in een
der kamertjes gelegenheid
een dutje te doen in 'een
bedstede. Pronk, die dit
aparte kamertje naast de
keuken of huiskamer in
1823 er bij had laten tim-
»meren, meende daarmede
zwakke badgasten, die na
een bad wilden rusten, van
dienst te kunnen zijn.
Na sluiting van het sei
zoen sliep Pronk er met
zijn vrouw.
Het Schevenlngse zeebad
werd zo druk bezocht, dat
uitbreiding vereist was.
Want Scheveningen mocht als zeebad niet
verloren gaan, meende ook de Haagse bur
gemeester Copes van Cattenburgh en hij
wist gedaan te krijgen, dat de Haagse raad
zich met het voorstel verenigde een groot
badhuis te bouwen. Daarmede begon In
1826 een nieuwe phase van de geschiedenis
van Zeebad Scheveningen.
In een rapport werd op de verdienstelijke
en ondernemende Pronk gewezen, die de
juiste plaats had weten te kiezen „alwaar
mqn het gerief der nabijheid, de stilte en
afzondering voor de zieken en bij een meer
geschikt strand, ook de meerdere vrijheid
voor de badenden en het op en neder rijden
der badkoetsen konde vindén"
De kosten van de bouw van het badhuis
werden geschat op 300.000, die voor meu-
en badkoetsen 50.000. Er werd een
1 gearaven van Den Haag naar Schef
veningen yo% 55.000 en men rekende uit.
dat het bj»dhuis, jaarlijks een batig saldo
van 10.000 zou opleveren.
Irt 1828 was de bouw voltooid en Pronks
zeebad-etablissement zou voortaan heten
fyet Gemeente-Badhuis. Het oude badhuis
werd met inventaris van. Pronk gekocht
voor 30.000, terwijl hij en zijn echtgenote
Zo zag Jacob Pronks Scheveningse bad
huis er uit in 1820.
Willemina Catherina Sarter een jaarlijks
pensioen van f 500 kregen als badhuismees-
ter van de gemeente 's-Gravenhage. De
oudjes hebben een aantal jaren van dit
jaargeld genoten. Jacob Pronk overleed 75
jaar oud op 18 Januari' 1838 en zijn vrouw
71 jaar oud op 13 Maart 1839.
Het badhuis werd voor negen jaren par
ticulier verpacht. Tot in 1859 het Kurhaus
werd geopend, waarmede de derde periode
van het Scheveningse badhuis intrad.
En gestaag groeide de badplaats.
Na de ontzettende storm in 1894. toen
de Strandweg werd weggeslagen en de op
het strand liggende vissersvloot werd ver
nietigd. ging het hoogheemraadschap Delf
land de zaken aanpakken Er werden drie
strandhoofden aangelegd. De gemeente Den
Haag vojgde met het bouwen van een
stenen zeewering van 1130 meter, beginnend
bij Zeerust en eindigend bij het Kurhaus
Later, toen 8e duinen voor het Oranjehotel
belangrijk afgenomen waren én men vrees
de. dat de zee tenslotte de fundering van
dit gebouw zou ondermijnen, werd voor
rekening der Exploitatie Maatschappij Sche
veningen de zeewering naar het Noorden
verlengd. Deze hechte strandmuur heeft
reeds menige zware storm doorstaan.
De vissersvloot, die vroeger onbeschermd
op het strand lag. heeft sinds lange jaren
een veilige schuilplaats in de grote Haven.
Thans is Scheveningen de modernste bad
plaats van Europa en als „Parel van het
Noordzeestrand' over de gehele wereld
bekend.
Badkoetsjes uit de dagen van olim met
fraaie gordijnen tegen onbescheiden
blikken.
Hotel du Commerce
Het moge dan al tientallen jaren ztjn ge
leden. dat Guy de Maupassant zijn onver
getelijke novelle Boule de Suif schreef,
de bij A. J. G Strengholt's Uitgeversmaat
schappij Amsterdam verschenen Neder
landse vertaling', van de hand van de in
dé laatste oorlog zo tragisch om het leven
gekomen schrijver A. M. de Jong. zal zon
der twijfel nog vele lezers boeien. Hotel
du Commerce, zo heet de vertaling, is een
simpele geschiedenis, die zich in de Frans-
Duttse oorlog afspeelt en een schril licht
werpt op de manieren van Fransen cn
Duitsers. Een groep mensen met al hun
lafheden wordt ten voeten, uit getekend in
hun optreden tegenover een vrouw, die
haar vaderlandsliefde en goedhartigheid
bewijst met de middelen, waarover zij al
leen kan beschikken.
A fleverlng 28 van „Onderdrukking en
Verzet" behelst de wederwaardigheden
zan universiteiten en hogescholen, jeugd
organisaties en in het algemeen de sport.
Zeer in het bijzonder wordt de figuur van
de secretaris-generaal prof. J. v. Dam
belicht Men zou hem aldus luidt het
oordeel een tragische tiguur kunnen
noemen, die ondanks vele goede bedoelin
gen niemand kon voldoen en ten slotte on-
betreurd in de gevangenis terecht kwam.
De misldkking van het beleid-Van Dam ls
de mislukking van een man zonder eigen
plan. zonder krachtige overtuiging, die
slechts reageerde op de initiatieven van
anderen en tevergeefs trachtte het zowel de
Nederlanders als de Duitsers naar de zin
te maken.
Het geschrift houdt zich bezig met het
ontstaan e* 4e ontwikkeling van het ski-
dent enwrM, herdenkt gevallenen als de
Leidse Indroog Han Gelder, de stakingen
Ir slotting d- hoKcsi holen dc loyali-
van de zee was afgesloten,
zodat men droogvoets van
de ene oevi
dere kon Joj
er naar de an-
n. Slechts
j atran
T?euzen scholen mullet, of
te-welponen* of knor
hanen, zoals zij in Neder
land wordén genoemd, kon
den de monding van de St
Luciarivier (Natal) niét)in-
zwemmen om kuit ^e schie
ten: De vloed had daar
Plotseling een zandbank op
geworpen, waardoor _,de
monding was afgeslotên.
Toen het eb werd lagen
duizenden vissen op de
zandbank te spartelen. Pe
likanen kwamen er dade
lijk op af en aten zoveel
vi« dat zij niet meer kon-
dat wegvliegen.
Steeds meer scholen
knorhanen kwamen op
zetten om te trachten de
riviermond ln te komen
en liepen gevaar zichzelf
te vernietigen door te
«randen.
Suikerplanters en an-
personen daar ln de
die voorzagen wat
de gevolgen van een en
•nder zouden kunnen zijn,
kwamen te hulp en wisten
met primitieve hulpmid
delen, zoals „damschrq-
pers" de monding der
rivier wat te openen, waar
door de enorme massa's
mullet de gewenste plek
konden bereiken om haar
plicht te doen en daarna
weer naar zee terug te
keren.
Steeds meer vissen kwa
men vanuit zee opzetten;
zij gingen toen naar Ri
chards* Baai even ten Zui
den v;an St Lucia Baai.
De vis-massa's waren zo
enorm dat een klein motor
bootje zich met geweld
een doortocht moest banen.
Dat zich plotseling sluiten
van een riviermond is een
typisch Zuid-Afrikaans
probleem.
Ik herinner mij nog goed.
dat. toen ik na afwezigheid
van een paar weken naar
Umkomgas terug kwam,
waar ik vaak ging vissen
«n goede vangsten maakte,
da Umkomaas rivier geheel
kon lopenj
e lejen^al ln het bin
nenland kan dan de afslui
ting doen barsten en naar
zee terugsleuren. En de
Umkomaas rivier is een van
de grootste rivieren. Het
zelfde is nu weer gebeurd
met de Berg rivier, zuide
lijk in de Kaap, waar zich
een visindustrie had ont
wikkeld. welke thans met
ondergang wordt
dreigd.
In het verleden ge
schiedde het daar meer
malen, doch toen warende
gevolgen niet zo ernstig als
thans, nu de visindustrie
vrij groot is geworden.
Men heeft een expert uit
Nederland laten komen
hpt probleem der verzan
ding te bestuderen en van
advies te dienen, n.l.
heer E W. Bijke. wiens
firma kort geleden de uit
monding der rivier Layos
ln Nigeria h,eeft verlegd
alsmede die der Volta aan
de Goudkust, waar men
met dezelfde moeilijkhed'
had te kampen.
teitsverklaring". en zovele andere trieste
gevolgen, die er toe leidden dat het hoger
onderwijs stilaan stopte en talloze studenten
werkzaam aandeel in de Illegaliteit na-
Mevr. v. d. Bosch—De Jongh consta
teert in het hoofdstuk over de jeugdorgani
saties. dat de Duitse en de N.S.B.-greep op
jeugd na Mei 1940 mislukte door de
krachtige houding vooral van het Ned.
Jeugdleiders Instituut. Stuk voor stuk v
deh de organisaties dan ook ontbonden en
leVerden ze op de duur uitstekende werkers
vobr het ondergrondse verzet. De nationale
jeugdstorm, die ten slotte de pretentie had
gehele Nederlandse jeugd te vertegen
woordigen. bracht het hoogstens tot 15.00C
leden, schat mr J. J. v. Bolhuis. Een uiter
mate gering getal, wanneer^ men bedenkt
dat de vrije jeugdvorming op 1 Januari 1940
hier niet minder dan 746.747 leden telde.
Door het Nederlandse sportleven zo vrij te
laten als onder de oorlogsomstandigheden
mogelijk was. handelde de overheerser uit
welbegrepen eigenbelang, zegt M D. Slc*-
maker—van Meekeren in de rubriek Sp^
De schrijver wijdt uit, over de fusie der
sportbonden die in 1942 haar beslag kreeg,
maar vraagt zich verderaf of het Ned.
Olympisch comité, dat immers alle moge
lijkheden daartoe bezat, zijn gewichtige taak
wel op de juiste wijze heeft vervuld. Nu dit
comité op de voorgrond trad. had het moe
ten coördineren en een sterke lijn aangeven,
b v wat betreft het uitkomen in wedstrij
den tegen N.S.B.'ers. de houding ten op
zichte van „foute", opgédrongen bestuurs
leden. discriminatie der joden. enz. Maar
men vond het blijkbaar belangrijker, onge
schonden. d.w.z. met een in stand gehouden
financieel bezit, uit de oorlog te komen.
Duiven en kanaries
In de serie „Weten en Kunnen", die door
Kosmos te Amsterdam wordt uitgegeven.
zi)n thans twee deeltjes over de verzor
ging van vogels verschenen. „Het houden,
huisvesten en verzorgen van onze duiven",
dat de bij uitstek deskundige op dit gebied
C. A M. Spruyt heeft geschreven, kan
zowel voor de postduiven- als de sierduiven-
houder een uitstekende gids zijn bij het
ojilossen van vele problemen. Evenals dit
deeltje is ook het werkje „Kanarievogels"
van A. Bartels, voorzien van talrijke foto's
en tekeningen, aan de hand waarvan velen
stellig nog wel verbeteringen aan de huis
vesting kunnen aanbrengen.
ln beide boekjes wordt de kweekwijze
deskundig onder de loupe genomen, waar
door verkeerde begrippen, die op dit ge
bied nog altijd heersen, worden bestreden.
Het witte seizoenMile Carven heeft
in haar collectie zelfs een wit mantel
pakje op genomen en wel van Ottoman,
Kraagje, revers en manchetjes maakt zij
van parelgrijs satijn. Natuurlijk drie
kwart mouwen.
UET WORDT TIJD uw vacantielUst op te
stellen, d.w.z. de lijst van alle dingen,
welke mee moeten als u straks met vacantie
gaat. Misschien gaat u thuis nooit bloot-
beens en draagt u daar geen sokjes, maar in
de vacantie is het heerlijk uw kousen te
sparen en derhalve dient u na te gaan of
u sokjes bij de hand hebt. 7.0 niet. koopt u
ze clan onmiddellijk. Of misschien hebt u
voor de vacantie nog dringend behoefte aan
wit bloesje. Zet dit op de lijst en schaf
het u aan zodra het beste ogenbfik hiertoe
is gekomen.
Niets is vervelender wanneer u aan het
kofferpakken bent. dan tot de ontdekking
te komen dat u dit of dat nog had willen
hebben en het toch nog vergeten hebt te
kopen. Even vervelend is het bij uw koffer
te staan met het gevoel nog iets te hebben
vergeten, zonder dot u ook maar met enige
mogelijkheid kunt bedenken wat dit kan
ziin. U ontdekt dit dan wel. wanneer u in
uw vacantieoord bent aangekomen, maar
dit is een beetje laat. ook al zijn we niet
bepaald op een onbewoond eiland terecht
gekomen. zod«t u het ontbrekende vermoe
delijk nog wel kunt bemachtigen. Het is
echter onaangenaam wanneer die extra uit
gave van riet vacantiegeld af moet en hele
maal „zuur" wanneer uw reis zich naar het
buitenland heeft uitgestrekt en die uitgave
van de u krap toegemeten deviezen af moet.
Daarom: Noteer van stonde af aan wat er
mee moet. maak daarvan een lijstje en vul
dit can. telkens als u iets invalt.
Nylon ondergoed
Misschien verwacht u. dat wij u preclea
vertellen wat u tijdens uw vacantie zoals
zult nodig hebben Ach kom. dat weet u
1 toch zelf het beste. U kunt toch niet veron
derstellen. dat wu. gelijk een onztr Ameri
kaanse collega's het haar lezeressen deed.
u op het hart zullen binden toch vooral en
uitsluitend nylon-ondergoed en nylon-blou
ses mee te nemen. Hebt u nylon-ondergoed,
dan behoeft u geen reaerve-stel in te pak
ken. want wat u 's avonds uittrekt kunt u
onverwijld wassen, over het handoekenrek-
je in uw hotelkamer hangen en het de vol
gende dag droog en klaar vinden om weer
aan te trekken, want nylon strijken heet
overbodig. In de eerste plaats is nylon-on
dergoed niet bepaald voor ieder bereikbaar,
maar bovendien: wij voorzichtige Neder
landers. zouden ons toch heel ongelukkig
gevoelen als we geen „verschoning" bij ons
hadden. Er zou eens Iets kunnen gebeu
ren....
Het spreekt vanzelf, dat u bij het pakken
van uw koffer rekening houdt met de plan
nen welke u koestert. Stelt u Zich voor veel
sport te bedrijven, dan dient u sportkleding
mee te nemen De koffer van een vrouw,
die haar vacantie in een klein eenvoudig
badplaatsje gaat doorbrengen, zaj er anders
uitzien, dan die. van wie zich sight seeing in
een wereldstad ten doel stelt, enz. Maar....
rekent u, hoe u uw vacantiegerderobe sa
menstelt, ook op koele dagen, welke ook in
bekend-warme vacantieverblijven kunnen
voorkomen. Een sjjortief wollen mantelpak,
dat men ln huls kan dragen in plaats van
een wollen jurk. kan uitnemende diensten
bewijzen.
Vergeet u ook .niet een zeerg bescheiden
huis-apotheekje in te pakken. BH een ver
blijf in het buitenland kén het gebeuren,
dat de spijsvertering in de war raakt ten-
•olge van „het vreemde" voedsel en dan
gevol
is hc
prettig het huismiddeltje bij de hand
te hebben, waarbij u uit ervaring weet in
zulke gevallen baat te hebben. En zo kun
nen zich andere kleine ongemakken voor
doen. Een koortsthermometer inpakken kan
ook geen kwaad, zeker niet, wanneer men
met kinderen uitgaat. Het zou kunnen ge
beuren, dat ze ineens hoge koorts hebben,
of schijnen te hebben in het beangste moe
deroog. cn dan kan even temperaturen daar
omtrent zekerheid verschaffen.
