i
Ernst von Salomon's „FRAGEBOGEN"
Wat KONINGIN MODE
te Parijs brengt
Een ongeletterde boerenvrouw
deed heldhaftig werk
Slappe tijd voor onze Chinese
krantenverkoper
Duitse buitenlandse dienst komt
slecht op gang
HET AVONDTOILET.... OP REIS
iS'AüiT
LAST VAN JEUK?
„HUNZEBOTEN" DEZE MAAND 75
JAAB IN DE BEURTVAART
Verbinding met Hamburg en Bremen
wordt binnenkort hersteld
Nieuw E.C.A.-plan in eindstadium
der voorbereidingen
Verhoging Nederlandse en Duitse
quota in E.B.U. goedgekeurd
Historische boerderij aan Kromme
Zandweg in de as gelegd
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
Nieuwe Nieuw-Guinea-Stichting
Grote keus in velerlei vorm
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
•TWEEDE BLAD - PAGINA 2
DINSDAG 7 AUGUSTUS 1951'
Nieuwe stimulans door
Noordelijke kanalen
fVan onze redacteur in het Noorden)
De Groninger—Rotterdammer Stoomboot
M(j N.V. te Groningen (populair genaamd
Hunzeboten) hoopt op 25 Augustus a-s. haar
75-jarig bestaan te herdenken.
Op 21 Augustus 1876 werd de acte gepas
seerd, waarna met een viertal zeilschepen
de dienst op Rotterdam werd begonnen.
Amsterdam werd na een proeftijd aange
daan. maar reeds kort daarna in April
1877 werd besloten om Amsterdam de
finitief in het vaarplan op te nemen cn tot
agent te benoemen de fa. D en P. Kievits.
Op 18 Augustus 1876 werd tot agent te Rot
terdam benoemd de heer A. G. Stoon. Deze
relatie is zeer duurzaam gebleken, daar
thans de kleinzoon van de heer A. G. Stoon
in Rotterdam de scepter zwaait.
Op 20 October 1876 werd aan de heer D.
Goedkoop Jr te Amsterdam de bouw op
gedragen van een tweetal stoomboten van
125 ton voor een bedrag van 35.770 per
boot. Geleidelijk aan zijn de zeilschepen
verkocht en meer stoomboten aangeschaft.
In 1888 had men zes boten. Een jaar later
werd ook de dienst Groningen—Utrecht
^overgenomen. In 1892 werd vervolgens he
illoten tot het inleggen van een geregelde
dienst op Hamburg en Bremen In 1893
begon men met een eigen afhaaldienst van
Groningen op de veenkoloniën, terwijl te
vens de Zaanstreek in de dienst op Am
sterdam werd ingelast. De vloot van de
maatschappij bestaat thans uit 23 motor
vaartuigen met een totale tonnage van 2073
ton. waarbij zij opgemerkt, dat in de oorlog
vier boten verloven gingen
In 1935 werd begonnen met autotractie.
waardoor naast de bootdiensten een dage
lijkse autodienst op Amsterdam Zaanstreek
en Utrecht—Rotterdam werd ingelegd.
De heer H. Huizinga was de eerste direr
teur van de Hunzeboten. Deze werd in 1881
Opgevolgd door de heer B. Niewold. die op
zijn beurt in 1911 werd vervangen door de
heer W. van Houten. Ih 1931 werd deze op
gevolgd door de huidige directeur, de heer
N. H. Trap.
Invloed v. d. oorlog
De oorlogsjaren waren uiteraard ook bij
dit bedrijf zeer moeilijk. De dienst op Ham
burg en Bremen werd stilgelegd, terwijl
Amsterdam en Rotterdam nog tot eind 1944
konden worden bediend.
Na de oorlog, toen de boten merendeels
bij de maatsphap.pij waren teruggekeerd, be
gon men mét frisse moed. Alleen de boot-
dienst op Hamburg en Bremen tfbn wegens
onvoldoende aanbod van lading nog niet
worden opgenomen. Het s.s. „Gruno" werd
weliswaar na de oorlog voor deze lijn om
gebouwd tot moderne coaster, maar doet
thans dienst in de algemene vrachtvaart.
De directie van de maatschappij deelde
evenwel mede dat men binnenkort hoopt te
beginnen met een geregelde autodienst op
Bremen en Hamburg, in de hoop dat in de
naaste toekomst voldoende vracht zal kun
nen worden verkregen om ook de oude
bootdienst in ere te herstellen.
Combinatie
In de loop van deze 75 jaar heeft het be
drijf zich belangrijk gemoderniseerd, vooral
door de overplaatsing van de etablissemen
ten van het Lopende Diep naar het Van
Starkenborghkanaal. waar een zeer modern
bedrijf kon worden opgebouwd. De voort
durende stijging der exploitatiekosten en de
toenemende concurrentie van rail- en weg
vervoer waren aanleiding dat enkele jaren
geleden naar een meer efficiënte bedrijfs
voering werd gezocht en ook gevonden door
de samenwerking met Groninger-Lemmer
Stoomboot Mij en de Rederij van Swietén.
Sedert die tijd worden de diensten van deze
ondernemingen gemeenschappelijk geëxploi
teerd onder de naam Groninger Beurtvaart
die tot op een na de grootste beurtvaart-
oriderneming van ons land is geworden.
De directie hoopt dat de nieuwe Noorde
lijke kanalen een belangrijke verbetering ln
de exploitatiemogelijkheden zullen bren
gen. vooral wanneer men in Friesland zal
Duitse auto-industrie
in Zuid-Afrika
(Van onze correspondent)
In de Zuidafrikaanse Unie wordt de niet
gedekte behoefte aan auto's op ongeveer
80.000 stuks geraamd. Een eigenlijke auto
industrie. die complete rijtuigen aflevert,
bestaat er niet. De Amerikaanse en Britse
autofabrteken hebben in de Unie assem-
bleerbedrijven opgeritdit en daarin flinke
bedragen kapitaal gethvestcerd. Als eerste
gaat nu de Duitse firma Gutbrod een be-
hMiuiten "óm' nök""de"naVhVuaaV.^I^'o.Hrj 1 lanSllllte stap Verder door ln Zuid-Afrik»
„D! om 00k de nachtvaait mogelijk in een eigen fabriek carrosserieën en chas-
I sts te bouwen
Het overnemen door het Rijk v»n de prl- 0vel. hel „gemeen is i„ de Unie de invoer
malre vaarwegen in het Noorden, waardoor I van -
de tolheffingen zullen komen te vervallen,
wordt tevens van groot belang geacht.
De maatschappij zal in verband met het
75-jarig bestaan op Zaterdag 25 Augustus
om vijf uur 's middags ten kantore een re
ceptie houden. Het personeel wordt 's avonds
nog een feestavond aangeboden.
auto-onderdelen voor de assembleei
bedrijven beperkt. De oprichting van nieu
we auto-assembleerbedrijven heeft de Zuid
afrikaanse regering met het invoeren van
het importvergunningsstelsel verboden.
Daardoor worden de auto-importeurs en de
assembleerfabrieken genoodzaakt onder
ling overleg te plegen.
Productie moet jaarlijks
100 milliard hoger
Dc Economic Cooperation Administration
heeft te Londen bekend gemaakt, dat een
nieuw programma ter uitbreiding van de
productiviteit in West-Europa het eind
stadium der voorbereidingen heeft bereikt.
Met het nieuwe plan wordt beoogd de
Westeuropese landen b(j te staan bfl hun
pogingen zich zelf te helpen ter bereiking
van veiligheid en van een hogere levens
standaard. Het programma, dat door de
administrator van het plan-Hoffman. Wil
liam C. Foster, werd aangeduid als ..po
ging no. 1 in Europa in het komende jaar",
zal grotendeels door de Europeanen zelf
ten uitvoer moeten worden gebracht, al
dus de E.C.A.
Hulp zal wordeh gegeven aan regeringen,
industrie en vakbeweging, evenals aan af
zonderlijke personen en bedrijven, waarbij
steeds als doel voor ogen staat verhoging
der productiviteit. De E.C.A. verklaarde
van meninjg te zijn. dat een grotere pro
ductiviteit hogere lonen kan opleveren
voor de arbeiders, lagere prijzen voor de
verbruikers en een redelijke opbrengst voor
het gebruikte kapitaal. In de verklaring
van de E.C.A. wordt er op gewezen, dat er
KLEINSTE NED. AUTO
Burgers E.N.H. gaat een
kleine auto maken
(Van onze correspondent)
In Februari zal de Burgers ENR-
fab-.ek te DevenU/ beginnen met
de productie van Nederlands klein
ste automobiel. Het is een ontwerp
van de Duitse coureur Brütsch uit
Stuttgart. Burgers heeft hiervan de
licentierechten verworven voor de
Benelux-landen en de exportrechten
voor Indonesië en West-Indië. On
getwijfeld zal dit autootje op de
R.A.I. 1952 veel belangstelling trek
ken. Die belangstelling is er overi
gens ook nu al. sedert kele mo
dellen hier in Nederland zijn. Geen
wonder, als men weet dat de prijs
slechts f 2500 bedraagt.
De auto is een tweczitter met afnc'
bare linnen kap en plexi-ruiten aan vc
en zijkanten. De motor (uit de Kilchen-fa-
brieken in Beieren) welke achterin gemon
teerd wordt, is een 250 cc tweetaktmotor,
•luchtgekoeld. met drie versnellingen voor
uit en één achteruit. Het benzineverbruik
is één liter op 30 kilometer (tankinhoud 10
liter) De snelheid bedraagt 90 km per uur.
De productie zal voor Burgers weinig
moeilijkheden opleveren daar zij normaal
naast de rijwielfabricage kan geschieden.
Er zal slechts één nieuwe hal moeten wor
den bijgebouwd, waarin een walserij wordt
ondergebracht.
behoefte bestaat aan meer en goedkopere
productie, hetgeen betekent grotere pro"-
ductiviteit, te bereiken door een verbeterde
techniek, een 'ruimer gebruik van kracht
stroom en machines en de totstandkoming
van een loon- en prijsstructuur, welke zo
wel ten voordele zal zijn van de arbeiders
en verbruikers als van de eigenaars.
Het grootste deel van het toekomstige
werk zal geschieden door middel van de
productiviteitscentra en -raden, welke
reeds in vele Europese landen bestaan.
Ruim 4 000 vertegenwoordigers van de
Europese industrie, landbobw. vakbewe
ging en regeringen hebben de Verenigde
Staten bezocht tijdens studiereizen ter ver
hoging van de productiviteit.
De E.C.A. verklaarde, dat zij het nieuwe
programma beschouwt als een natuurlijke
opvolger van het plan-Marshall. De leiding
van de E.C.A. heeft er bij WestsEuropa op
aangedrongen een verhoging van de jaar
lijkse industriële productie tot stand te
brengen van 100 milliard dollar.
Alleen voor harde valuta
Braziliaanse koffie
Brazilië zal volgens persberichten uit Rio
de Janeiro geen koffie meer aan Nederland
verkopen wanneer deze niet met harde
valuta betaald wordt. Volgens het blad
„O Journal" heeft Nederland koffie gekocht
en met ponden sterling betaald, de koffie
aan de Verenigde Staten verkocht tegen
betaling in dollars;«de dollars op de zwarte
markt in Europa verkocht, en aldus een
aardig valutavoordeel behaald. Brazilië zou
er niets van hebben gezegd, wanneer de
koffie niet in kleine hoeveelheden en tegen
lagere prijzen dan de geldende Braziliaanse
koffienotering was verkocht. Voortaan zal
dus voor koffietransneties met Nederland
volgens een ambtenaar betaald moeten wor
den met dollars, Zwitserse of Belgische
francs, Zweedse kronen of enige andére
harde valuta.
Brazilië onderhandelt op het ogenblik
over verschillende verdragen met Euro
pese landen in het gebied der zachte valuta
en al deze landen hebben behoefte aan
koffie, maar gezien de ervaring met Neder
land opgedaan, zal in dergelijke verdragen
naar men zegt waarschijnlijk betaling van
de koffie met harde valuta verlangd worden
of een bepaling worden opgenomen, dat er
geen koffie naar de Verenigde Staten mag
worden uitgevoerd.
Duitse sleeptarieven Morden
verhoogd
Met ingang van 15 Augustus worden de
Duitse sleeptarieven voor de binnenscheep
vaart verhoogd en wel met gemiddeld 10
Deze verhoging geldt niet voor het Vervoer
van erts op de tra jecten van Emden en
van Midden-Duitsland naar de Ruhr en
voor het vervoer van zand en grint van
de Rijn naar de kanaalhavens ten Zuiden
van Bergeshövede Voor het vervoer van
exportkolen zal een geringere verhoging
van de sleeptarieven gelden.
Namens de moeders van alle gesneuvelden
U1T
di
Zeven jaar, zonder hulp
H AAR leven lang is ..mam
rcid geweest anderen
was dan het thans van 330 millioen dollar
355 millioen dollar verhoogde quotum
Nederland) vond zijn oorzaak in het
feit. dat de quota berekend werden naar
de omvang van de handel in 1949. toen het
herstel van West-Duitsland na de oorlog
eerst begön. Hoewel West-Duitsland. wan
neer de thans aanwezige tendens aanhoudt
i gebruik van het quotum zal behoeven
te maken, is het nieuwe quotum er de West-
Duitsers niet minder aangenaam om Sinds
Mei geeft dc buitenlandse handel van West-
Duitsland een voordelig saldo te zien
Nederlands verzoek werd
gedeeltelijk ingewilligd
De bestuursraad van de O.E.E.S. heeft
goedgekeurd, dat het Nederlandse quotum
tn de Europese Betalings Unie wordt ver
hoogd van 330 millfoen tot 355 millioen dol
lar Voorts heeft dc Raad goedgekeurd, dat
het quotum van West-Duitsland wordt ver
hoogd van 320 millioen tot 500 millioen
dollar.
Van bevoegde zijde werd in Den Haag het
volgende verklaard: Een algehele inwilli
ging van de door Nederland aangevraagde
verhoging van zijn quotum in de Europese
Betalings Unie zou een algehele herziening
der quota nodig hebben gemaakt. Teneinde
een eventuele verlaging van sommige an
dere quota te voorkomen, heeft men naar
een formule gezocht, welke dergelijke ver-t
lagingen overbodig zou maken. Deze werd
gevonden in een gedeeltelijke inwilliging
van het door Nederland ingediende verzoek
door de verhoging van het quotum te be
perken tot een bedrag van 25 millioen dollar.
Economische waarnemers te Bonn zeiden,
dat de verhoging van het Westduitse
quotum van 320 tot 500 millioen dollars aan
West-Duitsland meer armslag zal geven bij
zijn financiële transacties met het overige
deel van West-Europa. Verleden jaar bleek
de noodzakelijkheid van een verhoging,
toen een extra noodquotum van 180 millioen
dollar moest worden verleend. Dat het
quotum van West-Duitsland slechts 320
millioen dollar bedroeg (enfdus nog kleiner
Onze handel mei Engeland
in het vorige jaar
Het Britse ministerie van handel heeft
een statistisch overzicht gegeven van de
handel met Nederland in 1950. Uit verge
lijkingen met de jaren 1948 en 1949 blijkt
hieruit, dat onze import van granen en
bloem is toegenomen tegenover beide
Voorafgaande jaren. Er werd vooral aan
zienlijk meer vlees naar Engeland uitge
voerd. in totaal 847.665 cwt, tegenover 383 894
cwt in 1949 en 141.500 cwt in 1948. In waar
de nam onze vleesexport toe tot 10.877 mil
lioen pond (1948 1.821 mill.; 1949 4 919 mill
De uitvoer van bacon verdubbelde onge
veer ten opzichte van vorig jaar.
Onze zuivelproducten waren veel minder
in trek. De uitvoer van boter -daalde van
324.078 cwt in 1949 tot 299 697 cwt in 1950.
kalis van 357.706 cwt tot 117.713 cwt, eieren
zelfs van 23.746 dozijn tot 1.205 dozijn, ge
condenseerd# melk van 428.315 cwt tot
41.269 cwt en melkpoeder van 208.389 cwt
tot 50.515 cwt.
Een flinke daling vertoonde ook onze ex
port van ruwe zijde en kunstzijde (2.427
th. lb in 1948, 1.372 in 1949 en 53 th. lb in
1950). De liitvoer van vlas nam daarentegen
toe. De export van bloembollen en bloem
zaden bleef de regelmatige toeneming sinds
1948 voortzetten. Ook de uitvoer van ben
zine. papier en hardboard nam toe.
Het Verenigde Koninkrijk exporteerde
naar ons land minder kolen. 730.744 ton in
1950 tegenover 941.735 ton in 1949 en 592.113
ton in 1948. Onze invoer uit Engeland van
wol en wollen stoffen nam toe van 6.258
th. lb in 1949 tot 8.176 th. lb fn 1950
De Britse uitvoer van ongelooide huiden
naar ons land nam af van 19.724 cwt ln
1949 tot 7 901 cwt in 1950.
Aanzienlijke daling onderging onze im
port van verschillende non-fcrrometalen.
als aluminium (126.387 cwt in 1948, 24 479
cwt in 1949 tot 16.826 cwt in 1950). koper
en messing. Onze invoer van radiolampen
en kathode-straalbuizen nam toe van
265.080 tot 409.580 stuks in 1950.
De invoer van geweven katoenen stoffen
nam toe van 2.378 sq. yards tot 9.174 in
1950. De waarde van deze import nam toe
van 378 mill, pond tot 1.542 mill. pond.
Aan papier en hardboard werd 119.532 cwt
Ingevoerd, tegenover 38.869 cwt in 1949 en
25.817 cwt in 1948. De invoer van plastics
nam toe van 34.059 cwt tot 52.662 cwt in
1950.
Twee brandweerlieden onder instortende gevel .bedolven
(Van onze Rotterdamse correspondent)
Een van de oudste boerderijen, de oude stee van de bekende Charloisse familie
Westerveld, is gisteren door brand volkomen vernield. Bmnen enkele minuten
was het gehele complex een fel brandende fakkel. In alle haast hielpen omwonenn-
den het meubilair zoveel als mogelijk was in veiligheid brengen. Dit
slechts ten dele. Met elf stralen sloot de brandweer het vuur in, maar zjj kon niet
voorkomen dat de gehele boerderij met stallen en schuur benevens een naastgele
gen knechtswoning; tot de grond toe afbrandde. En tot overmaat van ramp
werden twee brandweerlieden onder «cn instortende zijgevel bedolven en gewond.
IT ITALIë, land van felle zondaar» en allerzuiverste heiligen, zijn altijd weer
ingen te berichten, die buiten de norm vallen. Ditmaal willen wij eens iet»
vertellen over „mamma" Lucia uit Cava del Tirreni. Het is maar een heel eenvoudige
volksvrouw én het stadje, waar zij woont, Cava, ten Zuiden van Napels, was altijd
een armoedig plaatsje en is nu door de oorlog ten dele verwoest. Hier werd de grote
slag geleverd, die volgde op de landing der geallieerden bij Salerno op 8 September
1943 Mamma" I.ucla Aplcella is nu 62 jaar oud. Zij is analphabeet. evenals haar
man, en leeft van een onbeduidend groentenhandeltje en van het miserabele pensioentje,
dat haar man krijgt als invalide oud-strijder uit de oorlog 1914-1918. Maar zij werd door
de Paus in speciale audiëntie ontvangen, als een vorstin. Zij was de gast van president
Einaudi en is thans op reis naar Bonn, waar zij de gast zal zijn van de president
der Westduitse republiek.
de arme resten geheel had vrijgelegd. Op
haar schouders droeg zij het lijk naar haar
huis. Van dat ogenblik af stelde zij zichzelf
een taak. Dag na dag trok zij er op uit in
de barre streek van naakte, vrijwel ontoe
gankelijke bergen rondom Cava en eigen
handig groef zij overal lijken op van de
slechts zeer voorlopig begraven soldaten cn
verzamelde bijeen wat er nog restte. Zij had
geen hulpmiddelen van welke soort ook en
een eenvoudige kussensloop diende haar
voor haar vrome werk.
Haar neefje Vincenzo. die lezen en schrij
ven kan. werd in zekere zin haar secretaris
en schreef aan het Vaticaan, aan het ge
allieerde opperbevel te Rome. aan de ver
schillende commissies voor het inrichten
van soldatenkerkhoven. Steeds weer drong
zij er op aan, dat „na de dood alle haat moet
zwijgen en dat het onmenselijk zou
zijn, Duitse en fascistische gevallenen aan
de wilde dieren over te laten". Het enige
wat'zij bereikte, was dat men haar toestond
haar werk voort te zetten, maar zij kreeg
generlei hulp. Op eigen kosten liet zij zin
ken kistjes maken om daarin de gevonden
resten bij te zetten en ze. zodra mogelijk,
aan de familie te kunnen zenden.
Zeven jaren lang heeft mamma Lucia nu
dit werk gedaan. Geen enkele boer uit de
omgeving had de moed haar te helpen, om
dat de terreinen, waar zij werkt, niet vrij
zijn van jnijnen. Bovendien verkeerde men
in de veronderstelling, dat de Duitsers hun
doden plachten te begraven juist in de buurt
van mijnenvelden opdat hun eeuwige slaap
<jooi niemand zou worden verstoord. Een
maal vond zij werkelijk bij het graven een
koord, waarvan zij niet begreep, wat het
betekende. Een jonge boer. die op een af
stand stond toe te kijken, zette het op een
lopen, schreeuwende dat dit stellig een
mijn was. Maar mamma Lucia sprak haar
gewone gebed uit: „Ziel van de dode sta
mij bij, je weet dat ik geen kwaad in de
zin heb", en rukte aan het koord, dat een
rest bleek te zijn van de kleding van een
reeds tot akelet vergane dode.
Lucia be
helpen en
daarom was het doodgewoon, dat op een
regenachtige Februari-oehtend in 1944 een
boerenvrouw bU de fruitverkoopster binnen
kwam stormen, en in de grootste opwinding
vertelde, dat op de straatweg buiten Cava
een wolf bezig was een l(jk te verscheuren.
Zonder een moment te aarzelen, sloot I.ucla
haar winkeltje en trok er op uit. alleen. In
de stortregen. Wat z(J vond was dit: een
totaal verwilderde herdershond, bezig stuk
ken vlees te scheuren van het been van
een gesneuveld soldaat, een Duitser naar
later bleek, die hU langs de berm van de
weg had opgegraven.
De moedige vrouw verjoeg de hond en
zonder zich te laten afschrikken door de
afschuwelijke lucht van het ontbindende lijk
groef zij met haar naakte handen tot zij
Aantal werklozen in V.S.
sterk gedaald
Volgens officiële cijfers waren er op 14
Juli in het Amerikaanse bedrijfsleven
62.526.000 personen werkzaam. Het aantal
werklozen bedroeg die dag 1.856.000. hetgeen
het kleinste aantal is sedert het einde van
de oorlog. De terugslagen, die tijdens de
periode van overgaan op de bewapenings-
pfoductie onvermijdelijk zijn. worden ruim
schoots goedgemaakt door de toenemende
werkgelegenheid in deze tijd van het jaar.
Canada staat invoer
van boter toe
Canada zal boter invoeren op voorwaarde
dat deze zal worden verkocht .aan de han
del tegen de betaalde prijs plus de opslag
kosten en aan de verbruikers met slechts
een kleine winstmarge. Teneinde de aan
kopen te vergemakkelijken, heeft de rege
ring particuliere invoer van boter verboden
en zichzelf benoemd tot enige importagente.
Er i» machtiging verleend voor de invoer
van 10 millioen lbs tegen prüzcn. welke in
de eerstkomende dagen zullen worden
vastgesteld, en voor dc invoer van nog
M millioen lbs indien de Canadese
poterproductie beneden de huidige ramin
gen mocht blijven.
DE OCEAAN IS HVN
ZEILPLAS
Vissers uit Nieuw Schotland hebben op
130 km ten Zuid-Westen van Liverpool
(Nieuw Schotland) een ontmoeting gehad
met twee jonge Britten, die 86 dagen ge
leden uit Londen vertrokken in een eigen
gemaakt iacht van 5' i meter lengte, waar
mee zij de Atlantische Oceaan oversteken
De Britten, de 35-jarige Stanley Smith
en de 32-jarige onderwijzer Charles Violet,
meldden dat hun reis tot dusver voor
spoedig is geweest en dat zij verwachten
binpen enkele dagen New York te be
reiken.
Zaterdag merkten de vissers een zeiltje
op. dat danste op de hoge golven en een
der visschersschepen praaide de Nova
Es per o om een praatje te maken.
Stanley Smith heeft in 1949 met zijn
broer Collin- in hetzelfde scheepje reeds
de overtocht in Oostelijke richting vol
bracht.
KUNSTNIEUWS
Nederlandse moderne kunst
naar Brazilië
Behalve Frankrijk. Italië. Zwitserland en
Engeland zal ook Nederland deelnemen aan de
eerste biënnale van het museum van moderne
kunst te Sao Paulo ln Brazilië
Deze blennale ls min of meer een navolging
van de gelijknamige tentoonstelling ln Vene
tië
Nederland werd aanvankelijk om een col
lectie werken van Van Gogh gevraagd. Ge
zien echter de omstandigheid, dat het Kröl-
ler-Mtiller-museum op de Hooge Veluwe
(zeker In de zomer) zijn grootste attractie, de
Van Gogh-collectie. zo weinig mogelijk dient
e missen, werd het niet gewenst geacht, aan
Ut verzoek te voldoen. Daarna ls de moge-
ijkheid onder ogen gezien van het zenden
van een goede collectie werken van levende
Nederlandse schilders.
In korte tijd werd* ln overleg met de des
betreffende kunstenaars, een collectie bijeen
gebracht, die op 24 dezer per s.s Waterland
van de Kon. Hollandse Lloyd naar Brazilië
vertrekken. Uiteraard kan ln een betrek
kelijk klein aantal werken geen volledig
zicht van de moderne beeldende kunsten
in Nederland worden gegeven, maar er Is naar
gestreefd, enige belangrijke facetten daarvan
te laten zien op een zo hoog mogelijk niveau
Tegelijkertijd met deze blennale wordt een
,ntei nationaal filmfestival gehouden, dat be
perkt Is tot films over kunst. Het ligt ln de
bedoeling, hiervoor van Nederlandse zijde de
film van Bert Haanstra en Hans Slbbelee over
de Nederlandse beeldhouwkunst ln de late
middeleeuwen in te zenden
Wat hu de in te zenden werken van Neder
landse schilders betreft, hieronder bevinden
zich schilderijen van Charles Eyck, Jan Sluy-
:ers Kees Verwey. Jan Wiegers. H. Wlegersma.
Matthieu Wiegman en Piet Wiegman.
Zij wil
naar
Rusland
De toneelspeler Jos Liesting
overleden
Op de leeftijd van 54 jaar ls Zaterdagavond
m het Wtlhelmtna Gasthuis te Amsterdam
plotseling overleden de toneelspeler Jos Lies
ting.
Jos Liesting begon zijn loopbaan 25 jaar ge
leden bij het Rotterdams Hofstad Toneel
onder leiding van Cor van der Lugt Melsert
en was de laatste tijd verbonden aan de Ne
derlandse Comedie.
Hij vertolkte o m. de rollen van Gradus
ln „Amor tn de pastorie". Suuskewit tn „Als
de ster bleef stille staan" en Candy In ..Mui
zen en Mensen" en hij trad op ln de Neder
landse films ..Morgen gaat het beter",
koninkrijk voor een huis" en
Oranje".
Met elf stralen
tegen het vuur
Omstreeks kwart vóór één bemerkte een
passerende wielrijder, dat de paarden, die
op het erf van de boerderij van Westerveld
stonden, een stee, die sinds jaren eigendom
van de gemeente is en aan de Kromme
Zandweg is gelegen, even ter zijde van de
kruising met de Dorpsweg, onrustig waren.
Hij zag dat rook kwam uit de uitrij van
de grote schuur en de zaak niet vertrou
wend. ging hij aan het woonhuis vragen, of
er iets aan de hand was. Boer A. L. Kra
nenburg. die de boerderij in pacht heeft,
was niet aanwezig, maar zijn vrouw, die
alleen met haar dochtertje thuis was, zeide
van niets te weten. Toen de man weer bui
ten kwam, zag hij plotseling ook rook
komen uit het rieten dak, dat het woonhuis
bedekt en binnen enkele seconden sloegen
toen felle steekvlammen over de gehele
lengte van het complex uit het dak. De
brandweer waarschuwen was het werk van
een ogenblik.
Snelle hulp
Maar voordat de vuurbestrijders ter
plaatse waren, snelden omwonenden toe.
Het aanzicht was dan ook zeer alarmerend.
De vlammen groeiden uit tot een grote
vuurzee waaruit lichtgele vef-stiHkende
rook steeg. De zolders van de schuren la
gen vol hooi, de gehele oogst was kortgele
den opgeborgen. Het gelukte het kleinvee
en enkele varkens uit de stallen te drijven
en toen snelden de helpers naar het woon
huis om te zien wat daar te redden viel.
Het duurde niet lang of door de openge
schoven ramen van de benedenkamers was
men druk doende het huisraad zoveel mo
gelijk naar buiten te geven. Daar stonden
direct mensen klaar om het aan te pakken
en op het naastgelegen weiland neer te zet*
ten. In het gras van het bleekveld lagen
de poppen van het dochtertje van boer
Kranenburg. Bedden en dekens, die reeds
grote schroeigaten vertoonden, werden naar
buiten gegooid. En Inmiddels werd de si
tuatie voor deze bergers er niet prettiger
op. Want vlak boven hun^hoofd brandde
de zolder fel en stortte hefjtak reeds in
Het vuur ingesloten
Van alle kanten kwam de Brandweer met
materieel aanzetten. De motorspuiten 5 en
4 legden de aanzuigbuizen in de langs de
weg lopende sloot en leden van verschei
dene slangenwagens drongen met de straal-
pijpen in de vuist naar voren om van zc
dicht mogelijk het vuur te bestrijden. Bin
nen korte tijd was het vuur van alle zijder
ingesloten maar het zag er al direct naar
uit. dat er geen redden aan was. De zeer
brandbare voorraden hooi waren reeds te
ernstig aangetast. Men kon zelfs niet voor
komen. dat het naastgelegen knechtshuis.
dat gedeeltelijk een rieten dak heeft en
onder de wind lag, werd aangetast en ook
dit gebouwtje stond weldra van voor tot
achter in vlam.
Het knechtshuis dat aan de andere zijde
van de boerderij is gelegen, liep weinig ge
vaar, maar voor alle zekerheid ontruimde
en dit ook.
De blussing werd met de minuut gevaar
Hiker omdat de gevels van de boerderM. die
dateert uit de tweede helft van de 18e eeuw,
reeds lang in bouwvallige staat verkeerden
en zwaar gestut waren. Herhaaldelijk werd
er voor gewaarschuwd niet te dicht bU het
brandende pand te komen maar in hun blus-
ijver letten de branweerlieden daar weinig
op. En zo kon het gebeuren dat omstreeks
half twee de rechter zijgevel van de schuur
plotseling instortte en twee leden van d<
beroepsbrandweer, de brandwachts G. Cam-
been cn A. Oskam, beiden van de post
Brielselaan. door de omvallende muur wer
den getroffen
Direct snelden helpers door de dichte
rook naar de plaats van het ongeluk en
men had beide mannen spoedig onder het
puin uitgehaald. Op ladders werden zij aan
de overzijdf het weiland opgedragen in af
wachting van de komst van de Geneeskun
dige Dienst. Beiden waren bij bewustzijn.
Inmiddels gingen vrijwilligers door met
voorraden levensmiddelen uit de kelder van
de boerderij te halen en in veiligheid te
brengen.
En gewaarschuwd door het gebeurde
trokken de pijpleiders zich wat verder van
de nog fql brandende boerderij terug om
van daaruit het vuur te blijven bestrijden.
Omstreeks kwart over 2 minderde het vuur
aanzienlijk maar van de oude stee stonden
toen nog slechts enkele zwartgeblakerde
nuren overeind. De knechtswoning was
■ooi het overgrote deel uitgebrand De
gehelq hooioogst moet als verloren worden
beschouwd. Twee jaar geleden verloor boer
Kranpnburg een grote landbouwhangar aan
de Kleiweg, toen onder de gemeente Rhoon.
De oorzaak
Omtrent de oorzaak van de brand staat
nog niets met zekerheid vast. Wel is zeker,
dat het vuur achter in de stallen is ont
staan. De gewonde brandweerlieden zijn
naar het. Zuiderziekenhuis vervoerd. Belden
hadden inwendige kneuzingen. Oskam leek
er het ergst aan toe. Hij was bewusteloos
toen hij werd opgehomen.
Aan de blussing namen deel van de vrij
willige brandweer de slangenwagens 32,
53, 51, 70 en 67 en van de beroepskern de
G 1 en de autospuiten A 5 en A 4. De
leiding van de blussing was bij hdofdr
mr Noordijk, later overgenomen door
hoofdlieden Timmers en Boone Van
beroepskern waren aanwezig de heren Lut-
jens, Bruinse en Van Ommering.
Vanzelfsprekend trok de brand grote be
langstelling. Tegen twee uur had men het
vuur onder de knie, maar tegen kwart vóór
drie, toen men met de nablussing bezig
was, 6tegen nog grote grijze rookwolken uit
de boerderij op. Een woord van waardering
verdienen de burgers en padvinders, die
onvermoeid hebben geholpen bij het in vei
ligheid brengen van de inboedel, waarvan
nog een belangrijk deel kon worden gered.
Op deze ongelofelijke wjjze heeft Lucia
geheel alleen zevenhonderd als „vermist"
gesignaleerde Duitse soldaten opgegraven
en ook een vijftigtal Amerikanen cn Engel
sen. die op zo onherbergzame plaatsen wa
ren gevallen, dat de Allied War Graves
Commission, welke met de meest moderne
hulpmiddelen alle slagvelden in Italië af
zoekt. ze niet gevonden had. Zorgvuldig ver
zamelt ztf steeds documenten, brieven, foto's,
de militaire herkenningsmedaille, enz. Te
vens knipt zjj een stukje van de uniform en
een haarlok af. om dit alles afzonderlijk aan
de familie te zenden. Aan een Duitse vrouw,
die haar een smeekbrief schreef, of zji toch
niet iets wist over haar zoon. die al*A.ver
mist" was opgegeven na de slag bjj Salerno,
stuurde zjj het houten kruisje, dat op rijn
graf had gestaan, na daarin met een
gloeiend Uzer de Italiaanse versregels te
hebben laten branden:
O wind van de Tyrrheense zee,
JU, die mUn naam kent.
Ga en kus de witte lokken
Van mUn verre moeder.
Ik weet wel. dit is geen prettig onderwerp,
niet voor u om over te lezen en niet voor
mij om over te schrijven. Het is ook geen
prettig werk voor deze oude Italiaanse
vrouw Maar hoeveel (roost heeft zij ge
bracht in honderden gezinnen, die nu al
thans weten, waar hun jongen gevallen is
en die het stoffelijk overschot toegezonden
krijgen, opdat zij het kunnen laten bij
zetten!
Thans heeft een firma uit München geld
beschikbaar gesteld voor haar, haar man
en het neefje om naar Duitsland te komen.
Zij brengt 108 gjnken kistjes mee met de
overblijfselen van de gesneuvelden, die zij
in dit voorjaar heeft opgegraven en die zij
zelf aan de families zal brengen. Waar
schijnlijk zal zij erg worden gevierd.
Maar zij is een doodeenvoudige ziel, die
daar helemaal geen prijs op stelt. Haar
grootste wens is. dat de geallieerde bezet
tingsautoriteiten in Duitsland een verzoek
voor haar willen richten tot Stalin om naar
Rusland te mogen gaan. waar zij. zonodig
geheel alleen, de lijken van de gesneuvelde
Italianen zou willen opgraven. Lukken zal
het haar wel niet in deze verdeelde wereld.
Maar het doet goed te weten, dat onze tijd,
naast tal van weinig aantrekkelijke figurert.
ook mensen voortbrengt als deze „moeder
van alle doden".
Grote metaalvondsten
in Canada
De Canadese premier Maurice Duplessis
heeft bekendgemaakt, dat grote hoeveel
heden ijzer, koper en goud zijn aangetroffen
in de Quebec mijngebieden van Ungava en
Khibougamau. In Ungava werden grote
ijzerertslagen aangetroffen De Quebec La
brador Development Co. heeft het voor
nemen de nieuwe lagen onmiddellijk t«
gaan exploiteren.
Koffieproductie voldoende
voor alle behoeften
De National Coffee Association deelt
mede, dat in 1950/51 voldoende koffie is
geproduceerd om alle behoeften te dekken
en de officiële ramingen wijzen er thans
op. dat de productie ln 1951/52 voldoende
zal zijn ter dekking van de gehele wereld
vraag. Behalve de goede oogstvooruitzich-
ten in Latijns Amerika wordt de potentiële
productie in Afrika steeds belangrijker. De
koffieverkopen in de Ver. Staten uit deze
nieuwe bron bedroegen in 1950 105 millioen
lbs of 93'/. meer dan in 1949.
De Economische Afdeling van het Ame
rikaanse Departement van Landbouw te
Rio de Janeiro raamt het Braziliaans0
exportsurplus aan koffie voor 1951/32 op
14.800.000 zakken. Eerder werd de oogst ge
raamd op 15.678.000 zakken. De officiële
raming voor de oogst 1950-1951 bedroeg
14.215.000 zakken. De productie in Sao Paulo
is gedaald met ongeveer 15'/. en de pro
ductie in Espirlto Santo met ongeveer 14
Het koffie-exportsurplus van Nicaragua
wordt voor 1951/52 voorlopig geraamd op
ongeveer 300 000 zakken. Voor 1950/51 werd
het exportsurplus geraamd op 270.000 zax-
ken en de oogst 1949/50 op 346.000 zakken.
DINSDAG 7 AUGUSTUS 1951
EERSTE BLAD - PAGINA' S
EEN OPZIENBAREND DUITS BOEK
(Van onze correspondent in Bonn)
Voor de oorlog was de Duitse schrijver Ernst von Salomon, wiens naam hier nu
op ieders lippen ligt, slechts bekend in beperkte kring. Hij begon zijn loop
baan als cadet. Hoewel Pruisisch in hart en nieren, was hij net nog te jong om in
de eerste wereldoorlog zijn keizer te kunnen dienen. Na die oorlog stortte hij zich,
als compersatie voor de gemiste loopgraven-ervaring en om aan zijn militaire
opleiding recht te doen wedervaren in het vrijekorpsen-avontuur. Aan de rand
werd hij medeplichtig aan de geruchtmakende moord op de waardevolle Duitse
politicus Walter Rathenau. In het tuchthuis kwam hij tot nadenken. Hij schreef
Die Geachteten" de vogelvrijverklaarde!! waarmee hij zichzelf en zijn kame
raden bedoelde, dus allen die zich in de „slappe, halfburgeriijke, half socialistische
republiek van Weimar" niet thuisvoelden. Lieden waren zij dus die zowel conser
vatief als revolutionnair waren. Aanvankelijk zag het er naar uit. dat zij gemene
raak met het opkomende nationaal-socialisme zouden maken Maar spoedig voltrok
zich een scheiding van de geesten.
anti-geallieerd requisitoir heeft gebruikt, is
die van de beantwoording van 131 vragen,
dezelfde vragen, die de geallieerde militaire
regering na de bezetting van Duitsland dc
Duitsers ter invulling gaf. teneinde de graad
van hun nationaal-socialistische gezindheid
vast te stellen. Het behoeft geen betoog,
dat de antwoorden zo uitvallen, dat er
van de vragen en de vragensteller niet veel
overblijft. De vragen hebben dat misschien
verdiend, 'maar met het badwater wordt
ook het kind weggegooid. Vooral de Ameri
kanen. die Von Salomon persoonlijk te na
kwamen, die hem en zijn Joodse vrouw n.l.
in een concentratiekamp stopten, omdat zij
hem voor een nazi hielden, komen er slecht
af. Zijn critiek op de „American way of
life" is radicaal, en daarin worden onver
bloemd veel dingen uitgesproken, die an
dere, niet-communistischc Europeanen vaak
Het is In dit verband nuttig, eraan te
herinneren, dat uit de rUcn van deze Duitse
conservatieven het enige actieve verzet te-
,.n Hitier is voortgekomen. De samen
zweerder». die op 20 Juli 1944 eindelUk de
dts gekomen achtten, om zich door een
moordaanslag van Hitier te ontdoen, waren
typische „conservatieve revolutionnalren".
Hun noodlot was. dat het buitenland nooit
begrepen heeft, wat »U representeerden, en
gat zU daarom ook niet de steun kregen,
waarop zU hoopten, en recht hadden. BU de
moordpartijen, die Ilimmler xta deze 20e
juli aanrichtte, ging helaas dan ook de
eerste garnituur diergenen, die aan een na-
Hltleriaans Duitsland leiding hadden kun
nen geven en daar een overtuigende demo
cratie hadden kunnen vestigen, ten onder.
Ter Braak waardeerde hem
yon Salomon vertegenwoordigde, op
uiterst individualistische wijze overi
gens. eveneens deze conservatieve revolu
tie. Wij herinneren ons een gesprek, dat wij
aan de vooravond van de oorlog met Menno
ter Braak hadden, die zich toen grote moeite
gaf. aan het begrip democratie een nieuwe,
actieve definitie te geven. De figuur Von
Salomon hield hem'daarbij zeer bezig. Het
was duidelijk, dat hij in deze litteraire
landsknecht, die in zijn jonge jaren Rathe
nau had helpen doodschieten, maar later,
toen hij met diens geschriften in aanraking
kwam, een groot bewonderaar van hem
werd, en daar ook voor uitkwam, een
auteur van het allergrootste formaat meen
de te hebben ontdekt, die zijn beeld van
Europa naar het Oosten toe afrondde
Nutis dezelfde Von Salomon met een boek
voor het voetlicht getreden, dat in Duitsland
ten bepaald verpletterend te- noemen succes
heeft gehad. Iedere Duksvdie zichzelf respec
teert. leest dit boek. hoewel het over de 800
bladzijden telt en 20 Mark kost. Het is „het"
litteraire succes in het aan litteraire successen
uiterst arme na oorlogse Duitsland. De uitgever
Rowohlt heeft alle verliezen, die hij met de
vorige boeken van Von Salomon geleden heeft,
honderd-, ja duizendvoudig goedgemaakt.
„Der Fragebogen" (de vragenlijst) is niet
zo maar litteratuur Dat zou het succes ln
het tegenwoordige Duitsland, waar de lec
tuur van het publiek zich QP een niet erg
hoog peil beweegt, onmogelijk kunnen ver
klaren. Waar het bij dit succes op aankomt,
is. dat het met litteraire middelen een
voortzetting van de politiek is.
't Beste Duitse proza sinds lang
Tie litteraire middelen van Von Salomon
zijn èf. Nagenoeg alle critici zijn het
erover eens, dat het het beste proza is. dat
in lange tijd in Duitsland is geschreven.
Ging het alleen daarom, dan zou Von Sa
lomon met dit boek en de Duitse littera-
tuujynet Von Salomon te feliciteren zijn.
TegqRkertijd is het echter, ondanks zijn
800 blz.. een pamflet. „De Fragebogen" is
in de eerste plaats een wraakoefening-met-
de-pen. Wraak wordt genomen op alle fou
ten, die de geallieerden ten aanzien van
(en in) Duitsland hebben gemaakt. En om
dat er nogal wat fouten zijn gemaakt,
hoefde Von Salomon niet te fantaseren om
effect te hebben. De vorm, die hij voor zijn
alleen maar denken, uit vrees de Sowjets ln
de kaart te zullen spelen. Von Salomon
laat zich door die vrees niet weerhouden en
dat is misschien het gevaarlijkste aspect van
zijn boek.
Om het boek wordt gevochten
pritlek op de critiek van Von Salomon ls
niet uitgebleven. Maar hetzij omdat
Von Salomon het voordeel van de aanval
heeft, hetzij omdat de tegenaanvallers niet
over zijn litteraire stootkracht beschikken,
het tegen-effect dat zij in Duitsland ontke
tenen, heeft een te gering effect.
Aan de andere kant hebben buitenlandse
uitgevers reeds om zijn boek gevochten.
..Der Fragebogen" zal nu al in vertaling in
Parijs, Londen, New York, Toronto en
Milaan uitkomen.
Von Salomon heeft een probleem be
handeld. dat de gehele wereld aangaat: het
probleem van een Duitser, die in geestelUk
formaat niet voor de grootste auteurs van
de Westerse landen onderdoet, maar des
ondanks de morele grondslagen van de te
genwoordige Westerse wereld uitermate
sceptisch beoordeelt.
Vele critici hebben zich van het probleem
afgemaakt door er opnieuw de aandacht op
te vestigen, dat Von Salomon per slot van
rekening medeplichtig is geweest aan de
moord op Rathenau en dat ook „Der Frage
bogen" niets anders is dan een nihilistisch
en een Duits-nationalistisch schotschrift
(het boek is uitgegeven in de kleuren van
het oude keizerrijk: zwart wit rood).
Maar zó eenvoudig is de zaak niet.
Geen gezellige zaken
meer in Sjanghai
(Van onze correspondent te Shanghai)
Te Shanghai is de laatste dagen 't aantal pro
pagandistische voorstellingen voor de win
kelruiten weder vermeerderd, voornamelijk
dan de voorstellingen in verband met de
oorlog in Korea. Het «Un niet de winkeliers
die deze voorstellingen vertonen. Z(| gaan
van de regering uit en trekken bijzonder
weinig belangsteiing van het publick. zodat
het publiek te Shanghai ten minste, weinig
belangstelling heeft voor de oorlog in Ko
rea. Dc bladen brengen er weinig nieuws
van en dat wordt door het publiek nauwe
lijks gelezen en de bladenverkoop D sterk
verminderd, een tegenovergesteld vërschUn-
sel dat zich gewoonlijk gedurende een oor
log voordoet. Mijn courantenverkoper, die
ik nu reeds bijna twaalf jaar ken, is geheel
aan lager wal.
Wel zit hij nog op zijn stoeltje op de hoek
van de oude Avenue Joffre en de oude
Avenue Roi Albert (uit de *Ud der Franse
concessie) en verkoopt couranten, maar hij
is alleen. Tien, twaalf jaar geleden had hij
hij zich drie of vier jongens en hij verkocht
Engelse. Duitse bladen. Russische en één.
Frans blad. behalve dan zijn Chinese bladen
Dat begon 's ochtends om zeven of acht uur
en duurde tot 's avonds elf of twaalf uur.
Er waren bladen, die 's morgens verschenen,
andere die 's avonds uit kwamen en alle
bladen badtjen dan nog ex.tra-edities. Nu is
er nog slechts één Russisch blad. één Engels
blad, de ongelukkige Sjanghai News. en een
aantal Chinese bladen, die alle te zamen
slechts weinig lezers hebben.
De arme courantenverkoper zit daar het
grootste deel van de dag en gaat alleen nu
en dan uit om bestelde couranten rond te
Te veel liooi op de vork
van Adenauer
(Van onze correspondent te Bonn)
De opbouw van het nieuwe Duitse mi
nisterie van buitenlandse zaken (Auswërtige
Am}) en vooral de uitzending van Duitse
diplomaten naar het buitenland voltrekken
zich ln zo'n langzaam en halfslachtig tempo,
dat het niet alleen in Duitsland de aandacht
beeft getrokken. Ook in 't buitenland vraagt
men zich veelal af. waar de verwachte con
suls, gezanten en ambassadeurs toch blijven
en waarom bepaalde benoemingen zo lang
op zich laten wachten. In het bijzonder in
Zuld-Amerika schijnt men verbaasd te zijn
Over de geringe voortvarendheid, waarmee
de Bondsrepubliek, die in dat subcontinent
weer over aardige handelsrelaties be-
WHii representatieve puntjes op de za
kelijke i s zet. In Duitsland zelf constateert
men natuurlijk vooral verontwaardiging bij
degenen, die zich in hun buitenlandse re
laties door hun eigen staat in de steek ge
laten voelen.
Voor dit falen kan men diverse redenen
opgeven (bv. financiële kwesties, verband
noudende met de Duitse deviezenpositie, of
moeilijkheden bij het vinden van het juiste
Personeel). De belangrijkste reden schijnt
eenter niet zozeer van technische dan wel
*an organisatorische aard te zijn. Er klopt
«ets niet in het ministerie van buitenlandse
zaken aan de Koblenzer Strasse ln Bonn.
ur liever: in dit ministerie ligt niet de fout
maar daarbóven.
Het is de omstandigheid, dat Bondskan
selier Adenauer, die erop gestaan heeft bU
dr.ukke werkzaamheden ook nog die
»»n minister van buitenlandse zaken te
voegen, misschien we! alle andere dingen
,j n» m>ar zeker niet ais minlsterleohef
voldoet HU heeft de neiging ook hier alles
nt.i w,"en doen. En ze schieten de zaken
hu i°P' Er Duitse diplomaten-in-spe,
«i«u en ^aar en op definitief uit-
ttsel wachten. Zelfs is het voorgekomen,
"H te zenden gezant zUn agrement
,-J?1 had gekregen, toen h(j vernam, dat hU
?icl 'n aanmerking kwam.
B°nn vervangt men de beginletters
•n net het Auswttrtige Amt (A. A.) nu
«arne door A. A. A„ hetgeen betekenen
moet: Adenauer Alles Alleen,
t. w "nst'8 het voor de betrokkenen vaak
nJ. dezer dagen, toen de chef van de
hüiun.eelsafdelln8 van het ministerie van
H«a Mken, de Bremer staatsraad
vaJ j wiens verdiensten voor de opbouw
srn«u.e "leuwe buitenlandse dienst het
ie u- Z1^n' Bedwongen was zUn taak neer
nvo- 5en' D* opvattingen, die deze vakman
Imh. j. 8tructuur van de Duitse bulten-
m»t j dionst had. waren niet te verzoenen
di* ah meer PartU-Politieke overwegingen,
d* ,£cl®nauer laat gelden en waarvan vooral
cot a 'at,elUk—democraten, in mindere mate
van pralen, profiteren. Afgezien daar-
nrJLi ruikt Adenauer diplomatieke be-
hpnnoijKen ook üaarne als een middel om
■■mm Politieke tegenspelers in de eigen
Pj/v o» in de coalitie, die eens lastig voor
Pr" zouden kunnen worden, uit Bonn te
verdwijnen.
Daarenboven gaat hij vaak op de ingeving
van het ogenblik af. terwijl de ontslagen
personeelschef er al jaren lang een voor
stelling van had. hoe de posten in het bui
tenland ongeveer behoorden te worden be
zet. Ook confessionele kwesties spelen in
dezen een tamelijk grote rol. Bonn ligt in
een van de meest katholieke delen van
Duitsland. Dit heeft een duidelijk merkbare
invloed op Adenauers benoemingen.
(Zoals men weet. is Adenauer van ouds
her een vooraanstaand Rijnlands katholiek).
Het is te voorzien, dat hierover in en bui
ten het parlement nog wel harde noten zul
len worden gekraakt.
brengen. Morgens om tien uur of half
elf komt hij zes dagen per week aan mijn
kamer om me het Engelse blad te brengen,
dat 's Maandagsmorgens niet verschijnt. Een
handjevol couranten draagt hij dan rond en
terwijl hij afwezig is neemt een appelkoop
man, die ongeveer dezelfde plaats inneemt,
zijn zaken waar. Als Ik met hem over de
oude tijd praat, schudt hij alleen het hoofd,
maar laat geen woord uit. Hij is bevreesd te
veel te zeggen, zoals alle Chinezen zich niet
gaarne over de toestand uitlaten. Ik hoop,
dat de reeds bejaardfe courantenverkoper
iets uit de oude tijd heeft overgehouden.
Hij zal het nodig hebben
Zoals dqflpe Chine*
het vele Chinezen
en ook EtAopeanen de laatste twee jaren
gegaan scoWt de tijd. dat de communisten
de stad hebben bezet Zaken waren ingericht
op de aanwezigheid van duizenden Euro
peanen en deze trokken meerendeels weg.
Voor juweliers, voor modehuizen, voor
boekhandelaren, voor kleermakers, voor
café's. clubs en restaurants waren geen
klanten meer en deze bedrijven werden
overgedaan en veranderd in winkeltjes van
andere en bescheidener aard Slechts enkele
der Europese zaken zijn gebleven, meest
Russische.
Een der weinige zaken, welke zich nog
handhaaft, is Au Renaissance, het oude
Russische eethuis in de oude Avenue Joffre,
waar nog altijd een Russische baas heerst
en men Russisch eten kan tegen een voor
hier lage prijs, iets meer dan een derde
Amerikaanse dollar.
J^MERIKA tracht Parijs de
loef af te steken. Jaren
lang. eigenlijk eeuwenlang,
heeft Amerika zich voor de
mode tot Parijs gewend en
toen kwamen enkele man
nen aan de overzijde nan de
Oceaan tot de conclusie,
dat ze het zelf óók wel
konden en misschien beter
zelfs dan Parijs, omdat zij
de Amerikaanse urouto
door en door kennen en dus
rekening konden houden
met haar eigenaardigheden.
Tussen haakjes zij opge
merkt. dat Parijs dit heus
ook wel deed. Precies zoals
een zaak in een grote stad
rekening houdt bij de
samenstelling van haar col
lectie met de smaak en be
hoeften van haar klanten
van-buiten", zo houdt Parijs
ook rekening met hetgeen
in andere landen wordt ge
vraagd.
Hoe het zij, Amerika
heeft tegenwoordig zijn
eigen mode-ontwerpers en
•ontwerpsters en hier laten
we een model zien van een
hunner harern.l. van
Adèle Simpson, die haar
atelier in New York heeft.
Bij het ontwerpen van dit
avondtoiletje dacht zij aan
de dames, die Europa gaan
„doen", die dan wel een
avondtoilet by zich willen
hebben, maar. ter bespa
ring van kofferruimte, lie
ver geen omvangrijk, lang
gewaad inpakken. En dus
maakte z(j dit korte zomer-
avondtoiletje van wit piqué witte avondsandaaltjes bij
dat één schouder onbedekt dit toiletje aantrekken. Het
laat. De ceintuur is van is „lief eenvoudig". Een
goudleer. de schoentjes modelletje om te onthou-
eveneens, al kan men ook den!
Advertentie
U ïult morgeni „kiplekker"
uit bed iprincen.
Elk» dag moet uw lever een liter gal ln
uw ingewanden doen stromen, anders ver
teert uw voedsel niet. het bederft U raakt
verstopt, wordt humeurig en loom. Neem
de plantaardige CARTERS LEVERPIL
LETJES om die liter gat op te wekken en
uw spijsvertering en stoelgang, op natuur
lijke wüze te regelen. Een plantaardig zacht
middel, onovertroffen om de gal te doen
Eift Cart#r Leverpllletjes.
De oorlogsbegroting
der Ver. Staten
De commissie voor de toewijzingen van
het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden
heeft haar goedkeuring gehecht aan de
militaire begroting van 56 milliard dollar.
Hiervan is voor het leger $20.125.574.665,
voor de marine 15.552.143.225 en voor de
luchtmacht 19.854.128 000. Ten opzichte
van het eerste begrotingsontwerp is ruim
$2 milliard bezuinigd.
Duitsland. De Apeldooinse houthani
Wijma is te Ahthorn in Duitsland met zijn
auto In botsing gekomen met een autobus. Zo
wel W als een naast hem zittende dame uit
Apeldoorn werden ernstig gewond
Hooibroei. Ten gevolge van hootbroel is gis
teravond een grote boerderij tot de grond afge
brand. Schade 50.000.
«L tl'
Als zwemmers ter afwisseling gaan sprinten, moeten ze bedenken,
dat de starttechniek niet zó grond"-ig behoeft te zijn.
Opvoedingsideaal van de Paus
Paus Pius XII heeft een boodschap ge
richt tot de katholieke opvoeders, waarin hij
zegt. dat zij de jongeren de „gehardheid
van brons en graniet" moeten geven, zodat
de moeilijkheden en verleidingen van het
moderne leven hem niet zullen kunnen ver
vormen. „Alleen een Christelijke en ka
tholieke opvoeding kan deze buitengewoon
moeilijke taak tot een goed einde brengen".
Voor transmigratie
Na vele maanden van voorbereidende be
sprekingen is begin Juni te Soerabaja de
acte van oprichting verleden van de Stich
ting De Opbouw. In de statuten van de
stichting wordt over het doel het volgende
gezegd: „De stichting heeft ten doel de be
vordering van de opbouw van Nieuw-Gui-
nea en de bevordering der materiële en
culturele belangen van personen, die zich
reeds in Nieuw-Guinea hebben gevestigd,
vestigen of vestigen zullen met alles wat
daarmede direct of indirect in verband
staat, zulks in de ruimste zin des woords
genomen".
De raad van bestuur van de stichting be
staat uit de heren P J. van Staden, voor
zitter; H. Noeël Stubbs, vice-voorzitter; C.
W. M, van Someren Brand, penningmees
ter en de dames S. Holst, secretaresse en C.
Degener, lid. De voorzitter is woonachtig te
Djember, de overigen wonen in Soerabaja
Het ligt in de bedoeling, in de naaste toe
komst vertegenwoordigers van de stichting
aan te stellen ln verscheidene plaatsen van
Indonesië en Nederland. Het plan van de
stichting is. om zodra dit mogelijk ls en
daartoe toestemming door de overheid is
verleend, deelnemers in de stichting over
te brengen naar Nieuw-Guinea, teneinde
hen daar in stichtingsverband en op coöpe
ratieve grondslag te werk te stellen, ieder
overeenkomstig zijn capaciteiten, in een
gebied dat naar men hoopt door de over
heid ter beschikking van de stichting zal
worden gesteld.
Om deelnemer in de stichting te kunnen
worden is een Nederlands paspoort vereist.
Deelnemer in de stichting kan men worden
door storting van minstens R 500,Even
wel bestaat voor degenen, die niet over
enige middelen beschikken eveneens de mo
gelijkheid om ln het verband van de stich
ting te worden opgenomen. zU het dan uit
sluitend als werknemer, terwUl degenen,
die geld inbrengen behalve werknemer ook
werkgever, deelnemer, in de stichting tUn.
Stamland voor blijvers
De opzet van de plannen, met de uitwer
king waarvan men thans nog bezig is, is ge
heel gebaseerd op de gedachte van de
stichting van een stamland voor de Neder
landse blijvers in Indonesië. Men meent,
dat, zoals de autochtone bevolkingsgroepen
in Indonesië elk hun stamland hebben
de Madoerezen op Madoera, de Atjehers op
Atjeh, enz. De Nederlandse blijvers
eveneens recht op een stamland hebben. De
keus is daarbij gevallen op Nieuw-Guinea,
dat juist door zijn geringe bevolkingsdicht
heid grote mogelijkheden biedt. Bij vesti
ging daar van een stamland voor de Ne
derlandse blijvers, zo meent men. zullen
de belangen van de oorspronkelijke bevol
king niet alleen niet geschaad worden, doch
juist gediend.
De vraag van de toekomstige status van
Nieuw-Guinea wordt door de stichting ge
heel in het midden gelaten. Men redeneert,
dat of het land nu onder Nederlands be
stuur zal staan, dan wel een deel van Indo
nesië zal uitmaken, de noodzaak van een
stamland voor de Nederlandse blijver op
geen enkele wijze wordt beïnvloed. De wens
om een stamland te stichten wil geenszins
zeggen, dat het in de bedoeling ligt, dat in
dien de plannen verwezenlijkt kunnen wor
den te zijner tijd alle Nederlandse blijvers
naar Nieuw-Guinea zullen transmlgreren
Het bestuur van de Stichting De Opbouw
heeft zUn plannen thans voorgelegd aan het
Nederlandse hoge commissariaat in Indone
sië, dat deze plannen bestudeert. Hoewel
men totnutoc van deze z(}de, noch van de
kant van het bestuur van Nieuw-Guinea of
uit Den Haag officieel iets heeft uitgela
ten over het standpunt, dat men ten aan
zien van de stichting denkt in te nemen,
hebben dc leden van de raad van De Op
bouw goede hoop. van officiële zUde de no
dige onontbeerlUke medewerking te zul
len ontvangen. Deze verwachting ls geba
seerd op de gesprekken die in de afgelopen
maanden met vertegenwoordigers van of
ficiële instanties werden gevoerd.
Uit de fiasco's die in het jongste/erleden
geleden zijn door organisaties, die een
soortgelijk doel als de stichting nastreef
den. heeft men de lering getrokken, zeer
voorzichtig te werk te gaan, teneinde in leder
geval te voorkomen, dat zoals in de afge
lopen periode helaas is geschied, velen het
slachtoffer werden van ondoordachte plan
nen. Het adres van de stichting is: Djalan
Celebes 15, Soerabaja.
Singapoorse politie
heeft gefaald
De door de gouverneur van Singapore
ingestelde commissie van onderzoek naar
de ongeregeldheden, die in December van
het vorig jaar hebben plaatsgehad bij de
behandeling van de zaak. Bertha Hertogh
voor het gerechtshof in Singapore, heeft
heden een 98 pagina's tellend rapport ge
publiceerd, waarin critiek wordt uitge
oefend op de politie. In dit rapport wordt
gezegd, dat hog® Britse politic-officieren
gefaald hebben in het nemen van maatrege
len om deze opstootjes de kop in te druk
ken. waarvan het gevolg is geweest, „dat
ordelievende burgers het leven hebben
verloren en dat bezittingen door baldadig
heid werden vernield".
Een andere factor, die heeft bijgedragen
tot bovengenoemde resultaten, was vol
gens de commissie de opzettelijke werk
loosheid en het niet-gehoorzamen aan de
orders van hun superieuren van de Maleise
politie. 18 Mensen werden gedood en 173
gewond bij deze 3 dagen durende ongere
geldheden.
Egyptische critiek op
Morrisons rede
De Egyptische minister van buitenlandse
zaken Salah el Dln Pasja, heeft Maandag
avond in het parlement verklaard, dat de
Britse minister van buitenlandse zaken,
Herbert Morrison, de deur voor onderhan
delingen tussen Egypte en Engeland geslo
ten heeft. HU zei. dat de Egyptische rege
ring het parlement zou inlichten, voor het
met zomervacantie zou gaan. over de „de
finitieve hesluiten" inzake de vervulling
van Egyptes nationale aspiraties, zoals In
de troonrede was beloofd. Hierover waren
de volken van Egypte en de Soedan het
eens.
De minister antwoordde op de verklaring,
die Morrison op 30 Juli in het Lagerhuis
had afgelegd en waarin hij critiek oefende
op de houding van Egypte t a v. de scheep
vaart door het Suez-kanaal en de Golf van
Akaba. *Salah el Din Pasja verwees voorts
naar de troonrede van November van het
vorige jaar. Deze eiste „de gehele en on
middellijke" evacuatie van Britse troepen
en de eenheid van Egypte en de Soedan
onder de Egyptische kroon.
troonpretendent
werkt hij Ford
Het verscheiden van de ex-kroonprini
brengt vanzelfsprekend de vraag met zich,
wie nu de troonpretendent van de Hohen-
zollqrns zal zijn. De vraag ls slechts van
theoretisch belang, want de dynastie, die
over het thans in twee republieken ver
deelde Duitsland regeerde, had als erf-
gebled het Koninkrijk Pruisen, dat sinds
1945 niet meef«4>estaat.
De oudste zoon van de Kroonprins,
Wilhelm, werd in 1940 te Valenciennes ge
dood. Maar hij had reeds afstand gedaan
van de titel van troonopvolger toen hij in
het huwelijk trad met Dorothée de Salviati,
een meisje, dat niet van koninklijke bloede
was ZUn jongere broer, Louis-Ferdinand
is thans drager van de titel. Hij werd in
1907 in Potsdam geboren en is doctor in de
philosophic. Voor de oorlog werkte hij
vier jaar bij de Ford-fabrieken te Detroit
en te Buenos Aires. Momenteel bekleedt hij
functie bij de Ford-fabrieken te Ham
burg.
Prins Louis-Ferdinand is een ijverig en
werkzaam mens. HU spreekt verscheidene
talen is zeer eenvoudig en is een aangenaam
zakenman. In 1938 trouwde hij met Groot
hertogin Kyra-Kyrillovna, wier tyoer aan
spraak maakt op de Russische troon. ZUzelf
is in Frankrijk geboren en heeft haar op
voeding genoten in een Normandisch kloos
ter.
Duitser van geboorte met Amerikaanse
relaties door zijn zakenleven en verbonden
met Rusland en Frankrijk door zijn huwe
lijk. blijft de nieuwe troonpretendent der
Hohenzollerns trouw aan de traditie, die wil
dat alle voorname vorstenhuizen interna
tionaal zijn.
De duur van de eerste 1
oefening
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Roosjen (A.Rheeft minister Staf ge
antwoord, dat aan het voorstel van de in
specteur der Genie om vaandrigs uit dc
lichtinggroep 1949-11 langer dan tot 1 Oc
tober 1951 in werkelijke dienst te houden,
geen gevolg zal worden gegeven. Met uit
zondering van een klein aantal vaandrigs
van de militaire administratie uit genoem
de lichtinggroep, die drie maanden langer
moeten dienen, worden thans geen dienst
plichtigen langer bij de K.L. in werkelijke
dienst gehouden dan de in de Dienstplicht
wet vastgelegde termijn van ten hoogste
24 maanden achtereen, evenmin als bij de
marine. «v
Bij de luchtmacht zijn verscheidene
maatregelen in uitvpering om deze periode
voor de dienstplichtigen eveneens zo spoe
dig mogelijk tot uiterlijk 24 maanden te
beperken. Bedoelde maatregelen zijn een
versnelde werving van beroepspersoneel
het toekennen van een premie en ver
hoogde soldij aan dienstplichtigen, die
vrijwillig willen nadienen, en verdubbeling
van de opleidingscapaciteit voor technisch
personeel.
N"
U VRIJWEL alle grote Parijse modehui-
hun collecties voor de komende
herfst en het winterseizoen gereed heb
ben, kan men zich een goede voorstelling
vormen van wat de mode in najaar en win
ter de dames brengt. Opvallend is de grote
verscheidenheid en de goede kwaliteit.
Nooit tevoren heeft men een zo ruime keus
voorgezet gekregen als nu.
Vrijwel alle modehuizen brengen model
len, waarvan men kan zeggen dat elke
vrouw er iets van haar keus onder vindt.
Men heeft ditmaal niet enkele bepaalde mo
dellen de wereld in gestuurd, maar ieder
zal er iets in vinden dat haar past dat haar
aantrekt.
De hoedjes zijn over het algemeen klein
en vervangen de verleden jaar vooral zo
in zwang zijnde baretten Elk modehuis
brengt zijn eigen dopjes, de een nog zwieri
ger dan de ander. Vaak nog wordt de Hjn
van de baret gevolgd, maar dan is door
gaans de rand gerimpeld of hangen er aan
de zijkanten stroken uit, die het gezicht om
lijsten. Andere modellen doen denken aan
de bekende toques of klokhoeden, maar
toch verschillen ze er weer van.
Wat de kapsels betreft, schijnen de me
ningen van de modeontwerpers uiteen te
lopen. Er zijn er, die de aandacht Vragen
voor kort, andere pleiten voor lang haar.
Tal van mannequins dragen het haar half
inng. Bij het avondtoilet ziet men meerma
len aan de achterzijde van het kapsel een
valse chignon bevestigd. Draagt men bij een
(Advertentie)
Bet die jeukende plekken met de
krachtig ontsmettende Débraline. Stilt
de jeuk onmiddellijk en kort daarna
is Uw huid volkomen
dergelijk kapsel een hoed, dan is deze voor
dit speciale doel aan de achterzijde uitge
sneden.
Bij kort haar ziet men hoedjes, die de nek
bedekken. Er zijn modehuizen als Jeanetle
Colombier en Albouy, die hoeden propa
geren, welke de vorm hebben van pillen
dozen of van toques, vaak vanachter ein
digend in een vedertooi, die doet denken
aan de staart van een eend.
/~WER DE WIJZE, waarop de hoeden
moeten worden gedragen, zijn de me
ningen verschillend. Sommige modeontwer
pers plakken de hoedjes als een pannekoek
boven op het hoofd, andere plaatsen ze
rechts of links schuin op het hoofd. Hier
zal de persoonlijke smaak van de draag
ster hebben te beslissen en toegegeven moet
worden, dat wat de één goed staat, bij een
ander het niet doet.
Opvallend is dat de hoeden hoog zijn, ook
zijn ze rijk gegarneerd, zodat sommige
hoedjes doen denken aan bloempotten met
bloemen, ander schijnen zo uit Perzië te
zijn geïmporteerd, terwijl hoedjes voor
avondtoiletten rechtstreeks aan de hoge
hoeden der heren zijn ontleend, alleen ko
men ze in allerlei tinten op de markt en
niet slechts in het stemmige zwart der he
renhoeden.
Veren en lakwerk worden veelal voor da
garnering gebruikt. Vooral dames met een
hoog voorhoofd kunnen profiteren van da
hoedjes, welke aari de voorkant een om
laag hangende verentooi hebben.
De talentvolle Deense modeontwerper
Swend. die vroeger samenwerkte met
Jacques Fath. heeft thans zUn eigen salon
geopend. Hij heeft zich laten inspireren door
veel dat uit donker Afrika komt. In zijn
sportieve hoeden heeft hij veel zebra
dessins aangebracht Aan Afrika's wilder
nissen herinneren ook de papegaaien, die hij
in ruime mate toepast bij het versieren van
de door hem ontworpen hoeden.
Zijde en fluweel zijn de grondstoffen voor
middag- en avondhoeden. Als garnering
worden veel peau de Suéde en allerlei soor
ten bont gebezigd. Voor sporthoeden i
^portkledlng is veulen een gezochf
Een belangrijke rol spelen de gi
van metaaldraad Hanen- en fazail
worden royaal toegepast Toques i
dekt met tere, witte borstveren o:
kerder herfsttinten uitgevoerde
Jean Barthet brengt zelfs enkele 1,
die zo hoog met veren zijn opgemaakt,"
ze schier een halve meter boven het hoofd
van de draagster in de lucht reiken.
Legroux brengt zelfs een stratosfeer hoed.
die inderdaad onmogeHjk hoog naar de wol
ken zich verheft. De draagster is genood
zaakt het hoofd diep te buigen, wil ze haar
hoofddeksel opgedeerd een tram of auto
binnenwerken.
De hoedjes, die men bij avondtoiletten
draagt zijn rijk versierd met aigrettes en
paradijsvogelveren. Ook worden kanten en
voiles van gevlochten uiterst dun metaal
draad gebezigd.
De voile heeft trouwens het ln hei voor
jaar veroverde terrein weten te behouden.
Men draagt ze kort of lang, vaak zelfs on
der de kin vastgeknoopt en dan noncha
lant over de schouders op de rug neerhan
gend.
1183-84. De boot voer rustig verdttr.
Daar heb je 't eiland! riep Bunkit
opeens.
Ze stonden aan de verschansing en hij
wees naar een plaats in zee, waar een don
kere vlek uit het water op rees.
Ja, dat is het, zei Oepoetie. Je kunt het
al duidelijk zien!
Hoe dichter de boot er bU kwam. des te
duidelijker konden ze het eiland onder
scheiden. Ze zagen blanke en groene duinen
en een vuurtoren. En eindelijk legde de boot
aan bij een steiger.
We zUn er, zei oom Tripje. Jongens,
nemen jullie de koffers weer tussen je in?
Dan gaan we, het is niet verl
Even later stonden ze voor het aardige
huisje, dat oom Tripje voor de vacantie had
gehuurd. Het zag er erg leuk uit; witte mu
ren en een dak van frisse rode dakpannen.
Het stond in de schaduw van bomen.
De tuin er omheen stond vol mooie bloe
men en een pad van schelpen voerde naar
de groengeverfde voordeur. Oom Tripje
had de sleutel er al van.
Zfezo, hier zullen we dus voorlopig
wonen, zei hij.
Hij maakte de deur open en ze gingen
naar binnen.
Zeeman zwom naar de vrijheid
Maandag heeft de 27ste politieke vluchte
ling in drie weken de Zweedse autoriteiten
om as-1 verzocht.
Hij is een opvarende van de Oostduitse
tretler Stalingrad. Ter hoogte van Helsing-
borg aan de Zweedse Zuidkust overboord
gesprongen, wist hij zwemmende het land
te bereiken. Hij verklaarde, dat twee an
dere.. gelijk met hem hebben geprobeerd te
vluchten. Kotters van de Zweedse kustwacht
hebben haar de twee mannen gezocht, tot
dat de kapitein van de treiler seinde, dat zij