SPARTA Roman over het toneel hV- GEDICHT Het Zilveren Koord BERMUDA'S KWAMEN DOOR DE LUCHT IN DE MODE Arbeidsvreugde een te lang verwaarloosde factor in het productieproces CEBREK AAN TOESTELLEN BIJ BRITSE CHARTERBEDRIJVEN Net Meisje Philips Radio Te koop MEISJE Zit-Slaapkamer Moterhuis LAGERWEIJ Bekende merken STOFZUIGERS prima Rijwiel van Louwerenburg tel de sterren DE VOORUITZICHTEN VAN DE AMERIKAANSE MARKT ju van de week Toeristen belangrijkste luchtimport, lelies en groente belangrijkste luchtexport Luchtverkeer beleeft nu gouden/ dagen Westelijke Unie wisselt arbeidskrachten uit Ook Rijn- en binnenvaart dienen kennis te maken met bedrijfskadertraining Tarief voor bietenvervoer onbevredigend Ook invloed van Perzisch oliegeschil doet zich thans gevoelen Lijndiensten hebben zelf* de handen vol Levering onderdelen G.l.A. scliept moeilijkheden Verhouding tussen mens en arbeid primair Air France bestelt Super Constellations Ned.-Amerikaans overleg over luchtvaartkwesties Op een houtje bijten is gezond GRATIS een guitaar HANDNAAIMACHINE Helicopter tegen niet al te hoge prijs OPENBAREVERKOPING hoip m DE HUISHOUDING Huishoudster NET KLEINTJES ZIT-SLAAPKAMER Louwerenburg, Pr. Hendrikstr. 142 Pr. Hendrikstraat 142 P. de Grulfter Sc Zoon N.V. flinke VERKOOPSTER Waarom toch zo lang gewacht KLEINTJE had 't V reedt gebracht I LETTERKUNDIGER KRONIEK Effecten- en Geldmarkt Faciliteiten van afbetalingssysteem verminderd E" Somerset Maagham zegt l het eens evenl Voor wie dit leest V.S. verbjieden invoer van spijsolie m~4 IVOROL: van alle tandpasta's de beste Lenimcr aak omgeslagen door J. P. VALENTINE TWEEDE BLAD - PAGINA 4 GOUDSCHE COURANT In de uitgestrekte watervlakte van de Atlantische Oceaan, ongeveer 1250 kilometer «en Zuid-Ooiten van New-York, liggen de Bermuda-eilanden, een groep van 360 kleine ■tukjes land, bestaande uit kalk en koralen. Slechts 20 van deze eilandjes zUn bewoond en er wonen totaal ongeveer 30.000 mensen op. De Bermuda s zUn Brit* gebied en worden beschouwd ais de oudste kolonie van het Engelse imperium. 75'/# boven de cijfers van de overeenkom stige periode van 1950. zodat*men verwacht dat men dit jaar weer belangrijk hoger zal komen. Deze eilanden met 'hun subtropische kli maat en hun heerlijke stranden vormen een geliefd vacantieoord. voornamelijk van de Amerikanen, maar ook toeristen uit an dere landen komen er steeds meer naar toe. Vroeger moesten zij hun reis naar en van het eiland per 6chip maken, hetgeen enkele dagen in beslag nam. nog afgezien van het risico om flink zeeziek te worden. Sinds Juni 1937 kan men de Bermuda's echter ook per vliegtuig bereiken en het zijn juist deze luchtverbindingen, die de belangstel ling voor deze eilanden zo gestimuleerd hebben. P.A.A. begon Het begon op 18 Juni 1937. toen een vier motorige Sikorski-vliegboot van de Pan American Airways, met aan boord een aan tal vooraanstaande regeringspersonen, luchtvaartautoriteiten en persmensen, uit New York vertrok en na ruim vijf uur neerstreek op de vliegbootbasis bij Darrell eiland, een van de Bermuda's. Nadat nog enkele proefvluchten waren gemaakt werd een geregelde dienst geopend Ongeveer terzelfder tijd stationneerde ook de Britse maatschappij Imperial Airways in New York een vliegboot en vlocfg daarmee regel matig paar de Bermuda eilanden. Zo heb ben Britten en Amerikanen gezamenlijk de „luchtbrug" naar dit eiland opgebouwd. In de eerste jaren was het natuurlijk nog geen groot aantal personen, dat door de lucht naar de Bermuda eilanden ging; het eerste jaar vervoerde men er nog geen dui zend. maar vijf jaar later lag dit aantal al tussen de vijf- en achtduizend. Maar de vluchten op de Bermuda-route waren voor de vliegers van de Pan American een prachtige training voor de transatlantische vluchten, waarmee zij in 1939 begonnen. Zes jaar lang. tot in 1945. staken zij met hun Boeing-Clippers regelmatig de Atlantic ovei heen en weer tussen New York en Liss'a- bon, en op al deze vluchten vormden de Bermuda's een vast tussenstation. Na de oorlog beleefde de Bermuda lucht lijn eerst recht gouden dagen; het verkeer naar deze eilanden nam enorm toe en nog «leeds beweegt het zich in stijgende lijn Veel Amerikanen kunnen immers in dit gebied, dat onder het sterlingblok valt. goedkoop met hun dollars terecht. De vlieg- boten zijn sinds 1945 verdwenen en ver vangen door landvliegtuigen; Pan Ameri can en British Overseas Airways vliegen broederlijk heen en weer met hun Constel lations. De Amerikanen vliegen minstens tweemaal per dag. bij veel ladingsaanbod worden extra diensten ingelegd. In een dikke drie uur worden de bijna 1250 kilo meter afgelegd en door speciale geredu ceerde toeristenretours in te voeren heeft men het verkeer nog meer weten te sti muleren. Er gaan nu al meer personen door de lucht dan per schip vai?wn naar de Ber muda's; de Pan American vervoerde er vorig jaar 46 500, waarmee alle vorige re cords zijn gebroken, en dit jaar zit men al Coederenvervoer Ook voor het goederenvervoer gaat het vliegtuig hier een steeds belangrijker rol spelen: de Bermuda eilanden *Un bekend wegens hun groenteteelt en de producten van de kwekers op dese eilandengroep wor den in steeds grotere hoeveelheden per vliegtuig naar het vaste land van Amerika overgebracht. Een ander belangrijk export artikel vormen de Bermuda-lelies, die vooral omstreeks Pasen bU de Amerikaanse bloemenhandelaars zeer gevraagd zijn: grote ladingen van deze geurige bloemen gaan leder jaar door de lucht naar hun bestemming. Ook voor de import van aller lei goederen, waaraan men op de Bermu das behoefte heeft, wordt in steeds toene mende mate gebruik gemaakt van het vliegtuig. Deze Bermuda luchtlijn is een specifiek voorbeeld van een luchtverbinding. die niet alleen rendabel te maken is. maar zelfs het andere vervoer volkomen naar de achter grond heeft gedrongen Juist voor dergelijke afgelegen gebieden, die over de grond of over het water slechts na een lange reis zijn te bereiken, komen de voordelen van het luchtvervoer eerst goed tot hun recht De vijf landen van de Westelijke Unie hebben medegedeeld, dat zij hebben be sloten over te gaan tot een internationale uitwisseling van arbeidskrachten. Door dit coöperatieve schema zal ieder land de tekorten aan arbeidskrachten in de andere landen kunnen helpen verlichten. De or ganisatie van het verdrag van Brussel heeft medegedeeld, dat krachtens het nieuwe schema lijsten van vacante be trekkingen, die kunnen worden aangeno men door buitenlandse arbeiders, zullen worden uitgewisseld tussen de vijf landen België, Frankrijk. Luxemburg, Nederland en Engeland. De organisatie deelde mede. dat op het ogenblik de lijsten alleen betrekking heb ben op die industriële en commerciële werkzaamheden, waarvoor voortdurend vraag is naar arbeidskrachten en waarvpor het risico voor werkloosheid vrijwel nihil is. Men voegde hieraan toe. dat deze rege lingen voorlopig alleen op beperkte schaal zullen worden toegepast. Telefoonpalen door de lucht De Zweedse instelling Aeropropaganda A.B. heeft onlangs aangetoond, dat het ver voer van telefoonpalen door de lucht onder bijzondere omstandigheden lonend is. In de afgelegen, zeer dun bevolkte en nauwelijks van wegen voorziene gebieden onder de poolcirkel is het vervoer van telefoonpalen zeer duur. Aanleg van telefoonleidingen is uiteraard noodzakelijk, doch de palen kun nen alleen met paarden en dan nog uitslui tend in de zomer worden getransporteerd. Thans is bewezen, dat deze palen met vliegtuigen kunnen worden vervoerd Het vliegtuig laat een paal bijvoorbeeld van een hoogte van 30 meter precies op de plaats waar hij nodig is vallen. Bij gewoon trans port kost het vervoer ongeveer 60 Zweedse kronen per paal. bij luchtvervoer bedragen de transportkosten circa de helft. ZATERDAG 11 AUGUSTUS lMt (Van een onzer redacteuren) De grote belangstelling voor de lesing van drs J. H. Rutysch van Dugteren over bedrUfi- kadertralnlng en nijverheidsonderwijs, aan boord van de „Prinses Juliana" gehouden, de vele vragen en het levendige debat, men kan slechts hopen, dat se symptomen zijn voor de verschuiving vsn de sandscht voor de verhouding tussen arbeid en product naar de verhouding tussen mens en arbeid en men kan slechta wensen, dat het werk van het Nederlands Instituut voor Personeelsleldlng te Driebergen, waarvan de heer RuiJsch'van Dugteren directeur is, er toe sal bijdragen, dat dese nieuw-oude visie door steeds breder kring sal worden geduld. Schippersbonden Op de Donderfegavond gehouden ver gadering van de Ned. Prot. dhr. Schip- persbond in het Beursgebouw te Rot terdam heeft de voorzitter, de heer T. A. Cornet, een uiteenzetting gegeven van de activiteit van de gezamenlijke orga nisaties in het algemeen en van het standpunt der schippersbonden, ten aan zien van de aanstaande bietencampagne in het bijzonder. Aan het slot van de vergadering vroeg hij namens het be stuur goedkeuring van het door de bond gevoerde beleid, welke unaniem door de vergadering werd verleend. De heer Cornet noemde het resultaat van de onderhandelingen over de tarieven en voorwaarden voor de aanstaande campagne- vervoeren niet geheel bevredigend. De «verheid heeft de tarieven namelijk met 5 pet verhoogd, hoewel de organisaties 10 pet hadden gevraagd. De organisaties hebben slch hierbü moeten neerleggen. Men kan van de overheid niet verwachten, aldus de heer Cornet, dat zij voor de schippers een uitzondering zou maken nu de winstmarges voor het kleinbedrijf laag gehouden moeten worden. Tijdens de onderhandelingen met de aul- dfeerfabrikanten is op bijna geen enkel punt overeenstemming bereikt. De fabrieken streven naar afschaffing van de loting om zelf de schepen te kunnen uitzoeken. De organisaties hebben zich tegen dit voorstel krachtig verzet. Het systeem van inschrij ving en loting is nu wel gehandhaafd, maar de fabrieken kunnen bezwaren maken tegen deelneming aan het vervoer van bepaalde ■chippers, van wie zij mepen. dat een goede uitvoering van het werk niet is te verwach ten. De heer Cornet gaf de bietenschippers de raad tijdig bij hun organisatie in te schrij ven Deze kan dan, als zij tijdig een over- zich* heeft, eventuele bezwaren tegen schip pers uit de weg ruimen. Als de organisatie ziet dat een bepaalde fabriek te veel aan bod van scheepsrulmte heeft, zodat schip pers bij de loting maar een kleine kans heb ben. kan zij hen .aanraden een fabriek te k.ezen waarvoor minder schippers zijn. Ten slotte wees spr. op het belang van het vor men van een werkgemeenschap van parti culiere schippers In de P.B.O. Houtvervoer uil Zweden naar Nederland per spoor Sinds enige weken blijkt het mogelijk te zijn houtzendingen uit Zweden uitsluitend per spoor te doen vervoeren. Dit is een uni cum. want vroeger was men aangewezen op vervoer per schip. Het spoorvervoer kan aan Nederlandse houtimporteurs een aanzienlijki* besparing op vrachtkosten op leveren. ühe maatregel van de Zweedse spoorwegen is genomen op grond van de grote schaarst* aan hout. Het is de bedrijven die zich uitsluitend met luchtcharter bezighouden, de laatste jaren niet bepaald naar den vleze gegaan; de economische moeilijkheden hebben ge leid tot de liquidatie van talrijke onderne mingen op dit gebied, die zich in de felle concurrentiestrijd niet meer staande kon den houden. Slechts de sterksten onder hen zijn blijven bestaan en zelfs die maatschap pijen hebben nog met allerlei moeilijkheden te kampen. Niets voor de Oceaan De Britse charterbedrijven tobben met een ernstig gebrek aan vliegtuigen, juist nu men midden in het seizoen voor het passa- giersverkeer zit. De maatschappijen hebben vrijwel geen vliegtuigtypen in dienst, die geschikt zijn voor transatlantische vluchten, zodat alle charters over de oceaan moeten worden uitgevoerd door de lijndiensten, die hiervoor een extra toestel inleggen. Het enige vliegtuig, dat de charterbedrijven Naar aanleiding van vragen in het In donesische parlement, welke insinueerden, dat de K1.M. oude onderdelen naar Indonesië 'had gezonden om gebnxikt te worden in Convairs van de G.l.A. en nieuwe bestelde onderdelen voor K.L.M.-Convairs. heeft de directeur van de Garuda Indo nesian Airways, de heer van Konijnenburg, een persconferentie gehouden. De heer Van Konijnenburg gaf toe, dat er moeilijk heden waren by de voorziening van de onderdelen voor acht nieuwe Convairs. Deze moeilijkheden waren voornamelijk het gevolg van de omstandigheid, dat de Convairs onmiddellijk geleverd waren, daar de oorspronkelijke besteller de order afbestelde Planning voor de onderdelen zoals anders geschiedt tijdens de levertijd van vliegtuigen, is daardoor niet mogelijk geweest. De K.L.M. heeft de Garuda ge holpen door onderdelen van de K.L.M.- Convairs aan haar te lenen, zodat de nieu we Convairs voor de eerste 2500 vlieguren waren gedekt. Eerst moesten echter één. later twee Convairs aan de grond blijven, en met de onderdelen werden zes andere in de lucht gehouden. De directeur van de G.I.A., verklaarde, dat nooit iets over deze aangelegenheid door parlementsleden aan de directie ls gevraagd. De situatie van de onderdelen werd nog verergerd door het Inmiddels uitgebroken conflict in Korea, waardoor de levertijden nog werden verlengd, en door de havencongestie in Priok. waardoor vele Onderdelen te laat werden geleverd, of werden gestolen. Van de met het m.s. ..Benkalis" aangekomen zending van 21 kisten werden drie kisten geheel leeg gestolen. 18 kisten geopend en de inhoud daarvan voor een deer gestolen. „Niette min zal de de G.I.A. tegen het einde van het jaar alle acht Convairs in de lucht hebben", zo besloot de heer Van Konij nenburg. voor een oceaanvlucht zouden kunnen ge bruiken, is de Avro York, maar zelfs als men maar een geringe lading meeneemt, moet men met deze toestellen nog altijd omvliegen via IJsland en Groenland waar door de vlucht niet bepaald lonend'wordt Ook is het zeer moeilijk om voor deze vlieg tuigen in Amerika een lading te vinden voor de terugvlucht, omdat de Amerikaanse maatschappijen betere vliegtuigen aanbie den. Ook kunnen de lijndiensten natuurlijk niet ongelimiteerd vliegtuigen voor char ters beschikbaar stellen; voor de komende maanden zijn alle normale lijnmachines al volgeboekt. Er is nu vaak niet één vlieg tuig voor charter te krijgen. Scheepsbe manningen, die tussen Engeland en Austra lië getransporteerd willen worden, kunnen nauwelijks chartertoestelleri vinden; alle beschikbare vliegtuigen, zelfs de kleinere typen ais Vikings en Dakota's, zijn druk bezet met regeringsopdrachten. Zelfs voor charters binnen Europa kan men al moei lijk een vliegtuig krijgen; wel zou men Amerikaanse toestellen, kunnen charteren, maar vanwege de betaling in dollars is dit economisch onmogelijk. Regerings-charters Een soms belangrijke handicap voor de chartefbedrijven is tevens, dat de Engelse regering alle grote vliegtuigen van deze bedrijven en van de charterafdeling van de BOAC heeft gevorderd om ze te gebrui ken voor het geval een grootscheepse eva cuatie van de Perzische olievelden moet plaats hebben. Zelfs zouden in dit geval di verse regelmatige luchtlijnen van de BOAC moeten worden stopgezet om meer vlieg tuigen voor dit doel beschikbaar te krij gen. Ook hebben diverse maatschappijen vliegtuigen aan de regering aangeboden voor het transport van militairen geduren de deze zomermaanden; zolang er over hun aanbod nog niet is beslist, kunnen zij hun vliegend materieel niet voor andere doel einden gebruiken. Door al deze omstandigheden is men vaak gedwongen om reeds gesloten contracten belangrijk te wijzigen of soms zelfs geheel te laten vervallen en niemand kan zeggen hoe lang deze uitzonderlijke toestand nog zal duren. 9 Een van de vele tegelijk eenvoudige en treffende voorbeelden, die de heer Ruijsch van Dugteren gaf. Bij de drooglegging van de Zuiderzee vroeg een stoker aan een aan nemer: „Wat doen we hier eigenlijk?" „Zorg jij nou maar voor stoom en laat de rest aan mij over." Bij zulk een automatische ver vulling van een taak, bij zulk een gemis aan kennis omtrent het doel kan van ar beidsvreugde en dus van individuele top prestaties geen sprake zijn. De juistheid van deze stelling is al lang bekend, het systematische onderzoek naar de verhouding van leiding en personeel stamt uit Amerika en wel van Owen Young, president van de Western Electric, die een onderzoek liet instellen naar de produc tiviteit van het personeel. Young wenste te weten onder welke omstandigheden de mensen bereid zijn het uiterste te geven bij de vervulling van hun dagelijkse taak. Men kan namelijk, zoals de heer Ruijsch het kort en krachtig formuleerde, de be reidheid van een mens om te werken niet kopen. In tegenstelling tot alle ultra-materialis tische theorieën bleek uit het onderzoek, dat het personeel het als het belangrijkste beschouwde, als men hen in de eerste plaats zag als mensen. Hieruit volgt, dat het per soneelsbeleid van het grootste belang is. Amerikaanse ontwikkeling Men had nog lang niet alle materiaal van dit onderzoek uitgewerkt, toen men zich in de Verenigde Staten genoodzaakt zag, in de kortst mogelijke tijd over te schakelen van vredes- naar oorlogsproductie ep men dus ook te staan kwam tegenover het vraagstuk, hoe werkkrachten zo snel en doeltreffend mogelijk aan nieuw werk kon den worden gewend. Daartoe werd inge steld de „manpower-commission". Om een voorbeeld te geven van de moéi- lijkheden waarvoor men soms stond. Wie een goed lenzenslijper wil worden heeft daar een 9 jaar voor nodig. Men kon echter de oorlogvoerende landen niet 9 jaar op een voldoende hoeveelheid optische artikelen laten wachten. In het kader van de „trai ning within industry", de Amerikaanse term, die hier met bedrijfskadertraining werd vertaald, werd toen in de V.S. een cursus ingesteld voor opleiding van vak mensen: de „job instruction", de werk instructie. Deze cursus werd later gevolgd door een tweede, de „job mehods". werk methoden. Had de eerste ctfrsus tot doel ge traind te worden in het overdragen van eigen kennis op anderen, de tweede had ten doel de mensen een open oog te geven voor wat er in het eigen bedrijf niet in orde is. Ten slotte werd daar een derde cursus, „job ulations", werk-verhoudingen aan toe gevoegd. waarbij de chefs werden getraind De Air France heeft bekend gemaakt, dat zij een order heeft geplaatst voor 10 Super Constellation vliegtuigen t.w.v. ongeveer 15 millioen dollar. Het eerste toestel zal ongeveer "Maart 1953 worden afgeleverd. De Lockheed Aircraft Corporation, welke de toestellen zal leveren, deelde mee, dat de oorzaak van de vertraging in de afleverin gen is te wijten aan de grote achterstand in onuitgevoerde orders. De maatschappij deelde voorts nog mede. de volgende op drachten voor Super Constellations van andere luchtvaartmaatschappijen te hebben ontvangen: Eastern Airlines 30 stuks Trans- World-Airlirtes 10 stuks. KLM 9 stuks en Pakistan International Air Lines 3 stuks. in de omgang met hun mensen, zodat zij moeilijkheden met het personeel kunnen vermijden. j Dat is zeer in het kórt de Amerikaanse voorgeschiedenis. Nederlandse ontwikkeling Over de ontwikkeling in Nederland kun nen wij kort zijn, aangezien het Nederlands Instituut voor Personeelsleiding geen onbe kende meer is. Men beschouwde deze methode, toen ze hier na de bevrijding uit Amerika werd geïmporteerd, in den be ginne ten onrechte als een oorlogsproduct, vergetende, dat de Western Electric er In 1924 al mee was begonnen. Er was echtei voor dit initiatief reeds een geestelijk kli maat geschapen door de Stichting van de Arbeid en de „Fundatie Werkelijk Dienen" en zo was het mogelijk, dat men zich ook in Nederland spoedig begon bezig te houden met de vragen die betrekking op de ar beidsvreugde en de verhouding tussen lei ders en geleiden. Het Instituut werd opgericht en begon zijn taak, problemen op zijn weg ontmoetende en bij elke overwinning daarvan weer een schrede verder komende en groter zeker heid verwervende. Thans geeft men. zoals men weet, topfiguren uit het bedrijfsleven en van instellingen gelegenheid zich van het principe op de hoogte te stellen en heeft men de cursussen voor allen die in bedrijf, commercieel of ambtelijk, leiding aan men sen moeten geven. Tot de pioniers op dit gebied behoort de N.V. Van Ommeren's Scheepvaartbedrijf, die gestart is met werkinstructies. Thans zijn ook ministeries en vele industrie, ban ken en handelsinstellingen van de nood zaak van kadertraining doordrongen. Kadertraining en de vaart De heer Ruijsch verlevendigde zijn uit eenzetting met vele voorbeelden, die de psychologische en ethische achtergrond van dit streven illustreerden. Het gaat er, aldus betoogde spreker, niet alleen om, de mensen te zeggen wat zij moeten doen, maar hun werk en werking te laten zien. Goede voor beelden van verduidelijking zijn de nieuwe Zoals bekend, werd begin Juni te New- York een aanvang gemaakt met Nederlands- Amerikaanse besprekingen over luchtvaart- problemen Deze besprekingen werden van Nederlandse zijde gevoerd door de heren mr Spanjaard van de Rijksluchtvaartschool en mr Slotemaker van de K.L.M., die os zouden trachten de Amerikaanse toestem ming te verkrijgen voor het in de toekomst door de K L M opnemen van passagiers te New-York voor Curacao en voor het door trekken van de lijn Amsterdam—New-York naar Curacao via Miami. De Nederlandse gedelegeerden zijn na enkele weken naar ons land teruggekeerd om overleg te plegen met de regering. Naar wij thans vernemen zijn de onderhandelin gen onderbroken. Verwacht wordt, dat ze z.t. zullen worden hervat Handelsberichten Katoen. (Veren. v. d. Katoenh.) Rotterdam. 10 Aug. strict middling one inch staple ECA ex pakhuis reële tarra excl. alle rechten f 3 40 per kg. Vorige not. f Z.Wh. Ruhber. (Bericht v d. makelaars Cantzlaar Schalkwijk Londen. 10 Aug. Termljnnot Loco 4S'/< nom.. Sept. 45, Oct. 42Nov 40' Oct.-Dec. Wit, Jan-Maart 37'/» April-Juni 34'/. Stemming is traag. Kaasmarkt. Gouda volvet IJl—2.10: Edammer 40 plus 1.781.79; broodkaas 40 plus 1.78—1.79. Stemming goed. invulformulleren van\}e Belasting en de ver eenvoudiging van de rfcglementen der Ns~ Wat deze laatste aangaat, zo werd door een der aanwezigen een pleidooi gehouden voor vereenvoudiging van het binnenscheeo- vaartreglement, dat veel te ingewikkeld i« en door vele schrijvers niet wordt begrepen zoals ook op deze vacantiecursus van het Ouderdomsfonds op de Maas bij herhaling werd geconstateerd. Dat het primair achten vsn de men selijke factor in het bedrijfsleven geen onpractisch ethische eis is wordt o.a. ge demonstreerd door het resultaat van eer in Amerika gehouden onderzoek. Men heeft daar de resultaten vergeleken tus sen twee soorten leiders: zij die bij het begin van hun dagtaak uitsluitend san de die dag te bereiken productie denken en zij die beginnen met aandacht voor de onder hen werkende mensen. Het was over het algemeen de laatste cate gorie die een hogere productie bereikte Uit persoonlijke ervaring wist spreker dat de productie van een nieuwl artikei veel sneller een aanvang kan nemen als men eerst werkinstructies heefl uitge werkt. Spreker noemde het kenschetsend, dat vele mensen op de vraag, wat zij doen. ant woorden: „Ik werk bij. en dan de naam van een bedrijf noemen, waaruit blijkt hoe gering het contact met het eigen beroep bij velen is. Naast een juiste verhouding tussen leiders en geleiden is derhalve het verdui delijken van het belang van de opgedragen taak in verband met het totale Werk van het grootste gewicht. Op de vraag, in hbeverre de bedrijfska- dertroining van belang voor de binnenvaaijt kan zijn, antwoordde de heer Ruijsch. dat het het beste zal zijn. als een kleine groep mensen uit Rijn- en Binnenvaart in Drie bergen kennis gaat maken met de bedrijfs kadertraining. Spreker moedigde de aan wezige leraren aan een cursus in bedrijfs kadertraining te doorlopen. ..Hoe meer tandenborstels In omloop, hoe slechter de gebitten" ls de sombereen merkwaardige conclusie van dr Neumann van de Universiteit van Columbia, die zich daarin heeft verdiept. Daarentegen vindt men in gebieden, wagr de mensen geen he- grip hebben van tandverzorging, schitte rende gebitten. Neumann zag in Samoa bijl- voorbeeld een verpleegster, die cje inboor lingen voordeed, hoe men zijn tanden moet borstelen. De zwartjes hadden prima witte tanden, de verpleegster miste diverse kiezen en had enkele geplombeerde tanden Het weekblad /Time, dat deze wetenswaar digheden bevat, concludeert dat ons gebit een onbetaalbaar waardevolle bron van ergernis is en volgens dr Neumann kunnen wij beschaafde mensen niet anders doen dan elke tand zo duur mogelijk verkopen, met andere woorden, zolang mogelijk laten boren en vullen voordat we laten trekken Waarom zijn onze tanden slecht en die van vele primitievere volkeren kerngezond'' Volgens dr Neumann zit het hem niet in het klimaat, in vitaminen of in vererving Dat de aard van de voeding iets ulUËaakt wordt gelogenstraft door het feit. dat zeer pover gevoede volksstammen benijdens waardige gebitten kunnen hebben en dat fluorine van belang ls, kan niet bewezen worden geacht. Wel staat vast, dat stevig kauwen van het grootste belang is. Hoe beter de tafel manieren. hoe slechter de tanden. Taai voedsel ia het behond van de tanden en kinderen, die op een potlood of andere harde dingen btyten. gehoorzamen waar- schtynljjk aan een gezond instinct. Opnieuw sluiting van aantal Westdüitse ijzergieterijen Een aantal ijzergieterijen in Weat-DulL- land werkt thans onregelmatig als gevolg van tekort aan brandstoffen. Het merendeel van de 50 bedrijven, welke de vorige maand werden gesloten, doch de afgelopen week werden heropend, ligt thans wederom stil, daar de kolentoewijzingen zijn uitgeput. Het betreft voornamelijk bedrijven van kleine of middelmatige omvang, die uitsluitend op steenkool of brandstof zijn aangewezen. De meeste grote Westdüitse ijzergieterijen maken echter gebruik van gas als brandstof. Indien U les a f2.50 per week neemt, ontvangt U gratis een nieuw instru ment ter waarde van f 65- in bruikleen. Deze is eigendom, als U 1'/* jaar les genoten heeft. P. H. MOUNIER Krugerlaan 115, Gouda. Te koop: prima gebruikte Groenendaal 87. Grondstoffen voor bereiding koffiesurrogaat Da minister van Sociale Zaken heeft be sloten de volgende grondstoffen nader toe te laten voor de bereiding van koffiesur rogaat: cararriel, coffeïne, onder nader in de beschikking genoemde voorwaarden, cola extract. eveneens onder nader in de beschik king genoemde voorwaarden, essence. Jo- hannesbrood. suikerbieten en suikerbieten- pulp, wikke, witlofwortel. Het zijn voornamelijk de hoge aanschaf- Hngs- en exploitatiekosten die tot nog toe een gebruik op groter schaal van de heli copter onmogelijk hebben gemaakt. Er wordt bij verschillende constructeurs gezocht naar een oplossing voor dit probleem en blijkbaar is men. althans wat de aanschaffingsprijs aangaat, in Amerika een stap vooruitgegaan. De McCulloch Motors Corporation te Los Angeles heeft aangekondigd, op de markt te komen met een nieuwe helicopter met twee rotors, die 15.000 dollar zal kosten. Deze. MC 4 is vooral voor civiele doeleinden ontworpen, zoals voor bestuiving, contrdle van pijpleidingen, bestrijding van brand in bosrijke gebieden, opleiding van piloten. Voor zover tot nu toe bekend, is de nuttige lading 600 lb, d w z. ongeveer 200 lb minder dan de bekende Hiller en Bell modellen, maar het bruto gewicht is ook ongeveer 400 lb minder De ruimte voor lading of bagage bevindt zich in het midden van het toestel, wat zeer gunstig is voor bestuiving of voor zaaiwerk, aangezien het zwaartepunt zich niet verplaatst als de lading vermindert. De vermindering in de aanschaffingskos- ten komt ook tot uitdrukking in de prija van de rotbladen die bij dit model is terugge bracht tot 30 dojlar per stuk. Het toestel is uitgerust met een 165 pk zes-cylinder motor van de Aircooled Motors. Notaris F. J. J. MOEREL te Gouda zal op Maandag, 13 Augustus 1951, nam. half 8 in Hotel „De Zalm" publiek verkopen: 1. WOONHUIS met schuur, erf, tuin en "water a. d. Ridder v. Catsweg 242, gr. 690 m2, geheel vrjj van huur te aanvaarden. 2. PAKHUIS met afz. Boven woning. en erf a. d. Kat- tensingel 43/44, gr. 259 m2. Huur: pakhuis 10.35 p. week. bovenwoning 5.75 per week. 3. WOONHUIS met werk plaats en erf a. d. Raam 123/125, gr. 75 m2. VrR van huur te aanvaarden, (huur bedraagt nu 6.90 p. w.) I WOONHUIS met erf a d. Corn. Ketelstraat 60, gr 58 m2. Huur S 6.— p. w i WOONHUIS met schuurtje en erf a. d. Boelekade 50. gr. 63 c.a. geheel vtfl van huur te aanvaaiden. Aanvaarding op betaaldag kooppenningen, uiterlijk 10 September 1951. Bezichtiging als gebruikelijk Kopers van perc. 1, 3 en 5 ge lieven zich tevoren omtrent zelfbewoning te verstaan met de betrokken instantie. Inl. en notities bij de notaris, Crabethstraat 46, Gouda. Telefoon 2601. Mevr. v. d. AkkerKuipers, tandarts, Zijde 33, Boskoop, Tel. 369 vraagt een flinke voor dag en nacht Zelfstan dig kunnen werken en koken. voor de huishouding, pl.m. 16 iaar. Rozendal, Pr. Hendrik straat 103. Nette gevraagd P.G., in moederloos gezin, 4 grote kinderen, vader veel afwezig. Brieven onder letter G., Boekh. T Burger. Dorpsstraat 80. Wad- dinxveen. TE KOOP: Amerik. loodsen, 9 x 30 m., f 4800; Rommerlj-loodsen, pl.m 11x30 m., f8500; keten In alle maten, grote partij biels. Ver der ramen, deuren, schotten; draadglas 47x32, 4 f0 60 J. WOONING Te koop aangeboden: z.g.a.n met pick-up. Raam 83. Chow-Chow met stamb., autocricks. 1 ijzeren werk tafel, 1 duivenhok, z.g.a.n. S. J. de Keiser, Rosendaal 26 Gevraagd: voor de huishouding, zelf standig kunnende werken, 's Zaterdagsmidd. en 's Zon dags vrij. Voor goede kracht flink loon. Mevr. De Jong, Wijdstraat 24, Gouda. Chemicus zoekt ruime, nette ongem of ged. gem. geen be zwaar Br. onder no. 8000, Bur. van dit Blad. Maximum drie regels 80 ets. Met brieven onder nummer 10 cent. Kleintjes worden uit- iluitend geplaatst b(j vooruit betaling. 3evr.: thuiswerk voor de ivonduren. Br. no. 1692. Bur. 'an dit Blad. Spoed I Ter overname gevr.: 2 hutkoffers. Br. no. 4693 Bur. van dit Blad. Te koop: granieten aanrecht m efvoerpljpen. t e.a.b. Na 4 uur. Moordr. Verlaat 10. Nette Juffr., zonder kinderen, vraagt stop- en verstelwerk. Br. onder no. 1702. Bur, v. d. Blad Wij willen 1 flat. (4 k.) en 1 w Centr. ruilen tegen 1 w. als b v. Potgieterstr. of Kon. Wilh.weg Uiverpleln 40. Ter overname aangeb studie boeken voor le, 2e, Se. 4e, 3e klaa Handelsavondschool. On- der de Boompjes 83. Te koop: Herensportfiets. l.g. $t. K. Edelman. Tempel D. 45. Reeuwyk. Te koop: pr. jongens- en meis jesfietsje, z.g.a.n., lft. 6—12 J. Goudseweg 90. Stolwyk Te koop: Spaniel (zlndeiyk). 10 weken oud. Aaltje Bakstceg no. 3. koop: Damesfiets, geheel ccmpl., merk Fongers. J. v. He- negouwenstraat 15. Te koop: z.g.a.n. gryze kinder- wagen. Turfslngel 65. met volledig pension Centrum der stad. Br. onder no. 8010. Bur- van dit Blad. Te koop: DODGE '37 (•pers prijs. s. daal 28. i net meisje voor dag en nacht. Br. onder no. 1685, Bur. van difBlad. Te huur: 2 flinke gestoffeerde kamers met keuken, voor 1 of 2 dames. Br. onder no. 1887. Bur. van dit Blad. Te koop: transportfiets met tor pedonaaf: dames- en herenfiets compl.; jongensfiets. Groenen daal 85. Te koop aangeb.: Mosquito. In pr. st. A. Verwey. Ham 38, Bos- koop. Wegens plaatagebr. Ijskast. 220 volt. pi n Catsweg 250a. Te koop: Herenrywlel met vet- lichting. l.g.st. v. d. Palm straat 39. Aangeb.: net kosthuis met hul. seiyk verkeer en vrye kamer. Br no. 1703, Bur. van dit Blad. Te koop gevr.: stofzuiger, 127 Volt, liefst sleemodel. De prys moet biliyk zyn. Br. no. 1704 Bur. van dit Blad Voor zaken, plezl Elke SpartaberRder een 1 125 ee f1125.—, 200 cc fi: BOTHASTRAAT GOUDA TELEFOON 3727 het motorrijwiel dat het beat voldoet Voor zaken, plezier en sport Elke SpartaberRder een tevreden motorrijder 125 ce f1125.—, 200 cc f1375.- 250 cc f1595 - NOORDEGKAAF DE MAN, DIE VOOR U ALLE VOOR KOMENDE UURWERKEN REPAREREN' iTlf KAN. En zoals U weet Horloges en Klokken in een week en Wekkers in een dag gereed J. NOORDEGRAAF Horlogemaker. Kuiperstraat 48 Gouda Telefoon 2847 Gemakkelijke betalingsvoorwaarden Te koop. beste haardkachel, geach- voor alle brandstoff., f 25.-. Adres: P. de Jong. 's Gra- venbroekseweg F. 23, R'wyk Te koop: goed onderh. motor, Nw. Imperial 500 c.c., tegen bil. lUke prys Burg. Brandtsti. 4, Moordrecht. Aangeb.: zlt-slaapkamer met kost en Inwoning, hulseiyk ver keer te R'wyk. Br. no. 1707. Bur. van dit Blad. Ga er in de vacantie op uit met een Grote sortering. Gemakk. betalingsvoorwaarden. vraagt leeftijd 16 tot 20 jaar. Aanmelden In ons filiaal Markt. Gouda. fi ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1951 EERSTE BLADPAGINA S WIJ menaen houden vsn tellen. Als klein kind hebben we het tellen al «leerd Het begon met het tallen van de cadeautjes als we Jarig waren; later tel den we de dubbeltjes en de kwartjes, die we vsn ooms en tantes kregen voor een goed rapport En nog later het aantal da gen dat het duurde voor de vacanties be 8 Toen we ouder werden en de maatschappij binnenstapten telden we de opslagen, die we san het eind van het jaar ontvingen we telden ons salaris na en rekenden uit wanneer onze trouwplannen |n vervulling konden gaan En nop later telden we de tegenslagen in ons leven en daarmee zijn we feitelijk blijven doorgaan. Het was en het is een vreugdeloos tellen, maar we kunnen er mbellijk mee oohou- den Er zit iets aanlokkthiks in om te tel len hoe dikwijls het ons ia tegeneelopen in het leven. We schermeh er graag mee en zo af *n toe vertelled we er over We vertellen er over uit ejhn soort zelfbeklag, om aan anderen duidelijk te maken hoe moeilijk en hoe zwaar we het wel hebben. WIJ tellen onze tegeoslagen. buister maar eens In eigen kring, op kantoor en in vereniging. Wij kunnen ze allemaal opnoemen, één voor één. Wij herinneren nog precies op ons duimoje wanneer ze gebeurden Maar één ding vergaten en vergeten we: n 1. om. zoals het verpje zegt. onxe zegeningen te tellen, één vpor één Ween. die zegeningen in ons levért nemen we aan als iets vanzelfsprekend, daar heb ben we recht Op. zo hoort het Het leven behoort glad te verlopen, zonder tegen slagen, Neen. die zegeningen tellen we niet. En omdat we de zellingen niet tei len is het in ons leven vMtaelöpen. in ons oog vertroebeld en een troebeld oog mist'een |uUM'M<k. WOUni verbitterd» ménsen, sarcastische men«in. die allé hoop verloren hebbefc Wii geloven niet meer. In niets en injrti"mand Wïïj gaanAanzaam onze ^ee enf tiffj tellen inaar. tellen onze tegen si ajpej TESAJA 40/hééft het ook f J Daar stskt: ..Heft uw ogen en tiet wie leze dingen gesflfei die In getal hun heljr voortbi ze ille bii nfme roept". In deze Sekst ligt «de oplossing» van het probleem uyan zé gelen. van uien mij. Als we zo ja*ag tél- len laten w#dan oo een helderiwl tomer avond eens dé sterren tellen en wten. ons verbazerfover de macht van .Rein. Dié ai deze sterren fceschspen heeft «h ze bi nnmejroépt Als we' dit doen .flan zal mfcSOTien otV ontt verhelderd wordjen. Dan z'iljenlwe misschien tot de ontdekking ka men. fiat hg|t verkeerd ls eeweeéfc en i*. alléén maar onze tegenslagfn te <fl|"n. *n de ieftrtingen te verget«rt. Dap «tijen we misschien tot ide ontdekking komen, dat Godiifek onze bitterheid Wan wegnemen en zal wsgpemen Wis we tpti Hem kómen en tot. Hém zeggert: ..Gil. o Ood Die zo rrtach- tig zijft. dat Ge de sterrert bij name róeot. kom Mi te hulo. fïelp' Nmij bij al miln '«gerrtlagen houd thtl v|gt in deze wereld, die zo donker ls en leid mij. Leer mij de zegeriingen tellen, aarmee Gij mijn le ven toch nog zo rijkelijk zegent." H. T..Wj/ TNe actrice Julia Lambert heeft in de romart „Theater" van W. Somerset Maugham een zoon, en vóór die jongéman in Cambridge zal gaan stude ren, krijgt hij de gelegenheid, zijn beroemdé moeder eens te vertellen hoe hy over haar denkt. „Toen ik nog een kleine jóngen was. stond ik op een a,vond tussen de coulissen naar jouw spel te kijken. Wat je zei was zo ontroerend, dat ik ervan moest huilen Ik was er helemaal van overstuur. Ik weet niet goed. hoe ik het zeggen moet. ik voelde me verheven: jk had vreselijk medelijden met je. ik voelde me een echt klein heldje, ik had het gevoel, dat ik nopit meer iets gemeens of stlekums zou doen. En toen moést je achter op het tpneel komen, dicht bij de plaats, waar ik stond: de tranen *troomden over je wangen; je stond met je rug naar de zaal en met je normale gtjH zei je tegen de toneelmeester „Wat voert die verdomde electricien met het TI- u-u 1 An' hij het blauwe uit moest laten". Eij in dezelfdi het publiek en met een kreet van smart ging dat het allemaal geveihsd was. ]brak er iets 1* in je geloofd. Ik was één keer voor de mal ge) weer voor de mal te worden gehouden Iht uit? Ik heb hem gezegd, dat Idem draaide je je topn om naar door met de scène (Toen ik zag. it. Sindsdien heb Ik nooit meer iden; ik nam me voor, om nooit Nel Hermsen komt terug. D* Nederlandse tenniskampioene Nel Hermsen. die «nkele degen geleden te New York aankwam voor een tennistrip door de Verenigde Staten, i» in verband met het overlijden van paar moeder weer op weg naar Nederland. 7o gaat de jongen voort met zijn moeder te ..ontmaskeren" Hij vertelt haar. hoe ze óók in het dagelijks leven toneel- speelt, omdat het haar een tweede natuur it geworden. „Je speelt toneel, wanneer er hier een feestje ia. Je acteert tegenover het per4', soneel. tegepover vader, tegenover mij. Jet] bestaat niet. je bent alleep maar de on-^ telbare rollen, die Ie hebt gespeeld Als Ik je een lege kamer zag bipnengaan,,heb ik som* plotseling de deur willen openen, maar ik durfde niet. luit angst dat ei; nie mand te vinden zou Terwijl de Jongen praat, vpelt de vrouw zich a» de moeder v»n Hgmlet. die ook de wreedste critiëwluan haar zoon kreeg te verduren. Onwillekeurig spelen haar ge dachten, dan iret.de mogelijkheid, om en zij heeft er hét figuur lyftorl zélf Hamiét te spelen, ieté wat oor u -- »--- Miss SiddonsLen Saral gedaad. De jdngeji pi" luiste® beklegidjften situatie al ln'Himletv tlseefï if, Datffl» het in sur- l-eoptm Meul nen. Wfcar dU,. door dN.Vj P. Amsterdam. U Het f&este gedeelte. zich firMamenballen. er) «et MJwghtfn's procédé soon. Julia Lambert - loog door té laten d«nl tussen haakjes zijn'ge ongecensureerde éerlijkhi teren met j3e gepblijdte van hetgeen zij zégt. eeb dat de bejgarde Amerikafplsc toneelsch? ver Eueene O'Neill al ln l«2j8 experiment! beproefde in ..Strange Interlude", dus dat zeker niet van hém is en dat hij ook maar slordig, al* hij er toevallig een» zin ln heeft, toepast, voor het eerst (en voor het lsatjsti consequent, zinrijk en meeslepend in bet boven omschreven gedeelte. i leesbaar boek ia „Theater" van So merset Maugham zeer zeker. Als ge vierd toneelschrijver, die dus behoorlijk haar voorgangsters Bernhardt hebben [at en praat, en zij haar fantasie de jjioudingen dramas i uit de roman in 4(ëp verlp- "(tup- w apart in de Muid ampen en SHh.. clq ls veracRe- rdt ugenachtig cédé overi Dat het een diepe bevrediging moet geven, dichter te zijn en door middel van het gedicht zyn gevoelens te kunnen overdragen op anderen het is een opvatting. di« men nogal tens hoort verkondigen, doch di« daarom nog niet Juiat behoeft te zijn. Want ho* staat het eigenlijk met dat „overdragen van gevoelens"? Het mag dan waar zyn. dat het gedicht de lezer in de meeste gevallen een kijk e gunt op het aanleidend gevoel van de dichter, toegang er toe verleent het hem zeker niet. Dit gevoel is hier immers niet meer in zyn oorspronkeiyke staat aanwezig, het werd gelou terd en omgezet en het gaf het aanzyn aan een vormgeheel, dat juist als vorm zyn wetmatigheid en zijn geluk in zichzelve heeft En dat geluk is het. wat de lezer in eerste Instantie ervaart, hoe smarteiyk het T» j». T gevoel van de dichter, hoe somber zijn toon en zyn visie ook mogen zjjn. Geen winst zonder verlies, het Bidt »«k hier. Gewonnen werd het -»«» b.,£ in zichzelf ru.tende en seldiüe ven -«< a°"? ka" V m" een vorm waarin het leven zich als ichoonheid openbaart, maar ver loren werd de warme onmiddeliyk- heid van het geleefde leven. Tegen dit verlies nu komt Leo Vroman in „Voor wie dit leest" in «rz... Hi) wil hot gedicht „iet .1. Gedruktletters laat tk hier kijken. met myn warme mond kan ik niet spreksi*. O. als ik troosten kon. dan kon ik wenen. Kom. leg Uw hand op dit papier, mijn kind; Verzacht het vreemde door de druk verstenen van het geschreven woord, of spreek het uit. *en vorm van tot schoonheid gelou terd leven. Hij zou met geheel zijn ben menigen een vreemdeling gebleven en tuien ik griefde, weet ik niets te geven: wu J6ÏCII 1 IJ f.u U I1ICI KCIIZ.OI OIJM warme en liefdevolle menseiykheid li'fd' l' het em®e' ln zyn gedicht aanwezig willen zyn, zodet er een wezheiijhe ontnr.etin, LZ'Z zou kunnen ontstaan tussen zyn K__ l»r»r *n V.I4 A» tOt Ut «U» slapend» UOOTOOOOg lazer en hemzelf. Daarbij zou hij da nu die mij het potlood in de hand bewoog tot ik mij slapende voorover boog over de woorden die Gij wakkerletst. gavenda zyn „en door de letters heen van dit gedicht, kyken in Uw levende gezicht «n hunkeren naar het smelten van Uw pijn." o*. u,».*.. z)i kunnen ziek kun naaktheid niet vergeven en laat Uw blik hun innigste niet raken Ik zou wel onder deze bladzij willen ztfn en door de letters heen van dit gedicht kijken in Uw levende gezicht en hunkeren naar het smelten van Uw pv«- geworden, te oreren over „de fun damentele eenzaamheid van het individu". Hier echter wil een mens 'n "w""n~J""JsTJ'lL't breven dementen komen en hii rukteen H"U de begrenzingen ven het gedicht git „.„echte brief. Bh?. Niet' 'dfir gerust, en „,.e. nte. de (.edecht. feven" A. tl? 2.' .Hn du u imr w,ri leven la zyn devies en zo ligt zyn - vertrekpunt niet in het schoonheids- lk heö zo ttej' verlangen, maar in de liefde dia Uit: „Gedichten Vroegere en Latere uitgaat naar da mademens. LE0 VROMAN. achtffllie coulissen heeft kunneh kijken, had meniJjntussen van Somerset Maugham een |end beeld van het Engelse toneelle- jpgen verwachten. Maar het Engelse ■ver» bleef slechts decor voor de ffimedie van het persooóiyke leven i|ia Lapibert. Dat decor dringt zich Het is luchtig getimmerd en vluch- jtleur gezet, nochtans kepnelijk dPor f die er alles van *weet en er Rog jeer van zou jkunnen vertellen, doch 'i doet, omdat hy er tenslotte te goed U. Hij is hapdig. handiger dan bij J 't begin van deze qeuw Bernard Kwas. een schrijver met veel gevoel hneel. die zich éen tyweecle Shakes- Rvaande, doch die zijn beurt moest ||en. maar ongeduldig werd en voor alle deuren dichtimeet met zijn f onthullende rorrums „De Geraf- ?n" «n ..Mombakkes" Bomerset fghjlm 1 i|pht zijn hart <j|an ook pas nó Hnen»len vad deïftogst, die hem ft. fan de Rivièraelfe leven als B dii Maurier-i zelf stammem jbemde toneelfajmllle. heeft, tjhaaj- récente rom*p ,.De Pari Hjneeps haar aandeel tot de ontfttyl- k hei lege levin van tie berocim ar vple'de weréffld in aanbiddtnf* jéveijfl. ^daar zygfcon fiatkondfr ***■*-% berokkenen. bm»t zij. revienuém die1eeö| bewei «van haar>| ronfan-ilj „Rebfj In. en afgézieijl ooi var) Jyoor baan» boweaw niets' lééft te maken' Heffer**"" l|kan hebblh is rtM>e èjberoem/jlé acteurMBi '~n haar fcrootvadir. voor lfet tonp^( bj de graf' noge legde, ij at etreurensWaijtrêiui at omerset Maugham •uw over de géesteiyke Jul i Lain beft (voor i 'el h t meest model heeft gesti e te delén. Alle tot gemeénplj j oVe ;drijvingen van het lee,t di$ van zo h steT, die enfin, mep mèar wat de oon er van zegt in de aanhef va'n deze kroi iek vormen de grondstof voor tie ópboi w van het karakter (al$ men nog van een karakter mag spreken), zo'n ster die nogal „show" door het leven gaat aan de arm van een middelmatige echtge noot. De echtgenoot heeft zich een tijdlang als bijzonder mooie jeune premier kurftien handhaven, maar bezit als krentenweger de bijzondere begaafdheid om met succes een eigen theater te leiden, waar hij geheel ir. opgaat, tot hy zich ook aan regie waagt, hoewel hij aandoenlijk dom is. iets wat de wereld niet weet. Het boek begint als Julia 46 is. Tot dan toe volledig in beslag geweest zynde met de zorg voor zijn carrière, heeft de echtgenoot Julia aan zich weten te binden door zijn waardeloze sex-appeal. Julia is eenvoudig als <en vlieg aan zUn honingzoete onbenul ligheid biyven kleven, en dat is haar red ding geweest, anders zou zy wel vroeg de goot in zyn gegaan, omdat zU een moraal- loos wezentje is. Of anders zou zy aan een provinciaal repertoire-theatertje zijn biyven hangen, als plaatseiyke beroemdheid. Somerset Maugham maakt overigens dui delijk genoeg voelbaar, dat zo'n provinciaal repertoire-theatertje meer voor de toneel cultuur van Engeland te betekenen heeft dan de grote honingpot Londen, want die eerste regisseur van Julia Lambert, in Mlddlepool "t mag een gek *(jn is een vént. een artist, een man die bezeten is van de muzen. HU doet. in de verte, een beetje aan Sjaroff denken (die zich overigens be ter schUnt te hebben „geïndustrialiseerd"). Maar als Julia Lambert's de belangstelling voor de mooie krentenweger. die haar man is. kwijt raakt, heeft zy, die toch een figuur werd. die grootse ontroeringen wist aan te richten, die vereerd wordt als een prinses en zeker wel drie hertoginnen tutoyeert (dat blijft in Engeland altijd nog een maatschappelijk ideaal), als deze Julia dan wat losgeslagen raakt, heeft zij zo wei nig eigen houding, zo weinig goede smaak, zo weinig distinctiedrang, dat zy de prooi wordt, willoze prooi, van een volstrekt on betekenend ladykillertje. wiens naam zy aanvankeiyk niet eens kent. In een oppervlakkige kwebbelstyi. die voor geen enkel sleutelgat halt maakt en waarin het begrip God als een achteloos voortgeschopt kiezelsteentje mee moet. ver. telt Somerset Maugham in „Theater" van de voorstadia en van het uitwoeden van Julia's platvloers vermaakje, en men mag er dan haar waarde als mens naar afmeten. In „De Romeinse Lente van Mrs Stone", heeft de jonge Amerikaanse toneelschrijver Tennesee Williams een actrice, die evenals Julia Lambert uitgespeeld raakt, eenzelfde avontuur laten beleven, maar hoe briljant ia z y n stijl in vergelijking mat dat ge- Op het feest, dat ter gelègenheid van zijn nieuwe collatie mode-ontwerpen onder arleston-periode 1925" in werd, verschenen d" be- '.tator Jaques Fath en zijn teel als Charlie Chaplin en the Kid". Parijs gehou kende mode zoon op het Het Amerikaanse departement van land bouw heeft alle Invoer van boterolie. aard- nutenolie. aaèdnoten voor pindakaas en vetlozfe gedroogde melk verboden. Dete maatregel Is gjpnomen «p grorid van de be paling in de nieywe wet op d^ economlache controlemaatregelen, ft aarbij Invoer van agrtrUche producten kan worden verboden, wannfer dese padellge invloed heeft op de binnehlandsë markt. li Volgens regeringsfunctionarissen zullen voornamelUk Denemarken. Noorwegen Zwitserland en Nederland door het In voerverbod worden getroffen. De invoer van kaas en caseïne ls gecon- tineenteerd op basis van een percentage vafujdë gemiddelde jfc'arlljkae invoer van de lffipté tyd. zo deélde heb Amerikaanse de- nartement Van landbouw, heden mede In $e periode van 9 Augusti|s tot 31 Deceijpblfer ai. zal de invoef van kaas in de Verenigde Sjlaten nlèt mefr mogen bedragen dan vijf t4aalfden van de gfcmlddelde Jaarlijkse in- vttfcr in de basfeperiode 1948 1949 en 1950s D« dnVoer van ^raseiné zal beperkt wofden t« vijf twaaÜkien van dp hoeveelheid; die .Vtterd wfWii in hèt belastingjaar, dpt 30 "j.l. is gféindlgd. jBfperkinfi run <le) «rrlftijd bij jiaijien en Tilanut '/ra-'htLR, ©feUnt der werjiïemers van de tixtielfebiféw Jansen en Tnanus te Vrie- zinveen zaf, binnenkort slechts 26 uur per \0èek kunftén, werken. Dè directie heeft zich genoodzaakt gezien J een dergelijke maatregel t# treffen tengevolge van het ge brek aan afzetmogelijkheden. Het gaat hier om 800 vfen de duizend werknemers by deze fabriek. De eerste helft van de week werken zij normaal, maar' Donderdag en Vrijdag en Zaterdag zullen slechts 200 arbeiders in h<ft bedrijf terecht kunnen. Voor de hierdoor gedu peerde personeelsleden is een wachtgeld regeling opgesteld, welke nog door de mi nister van Sociale Zaken pioet worden goedgekeurd. (Van onze financiële medewerker) ]TET BEZIT aan Amerikaan»* waarden. vóór de oorlog één van onze belang- rUke activa en bronnen van Inkomsten, is de laatste Jaren noodgedwongen aanmerke- l(|k verminderd. Ook de jongste transactie van Philips Gloeilampen. waarbU de ven nootschap Amerikaanse aandelen koopt voor de opbrengst van de 4'/t dollarlcning en die aandelen in New York verkoopt, be tekent' een verdere liquidatie van ons bezit. Niettemin kan het rechtstreekse belang b(| de New Yorkse beurs voor ons land nog op ettelijke honderden millioen dollars worden aangenomen en het koersverloop te Ne\y York U voor de Nederlandse fondsenhouder en indirect voor de Nederlandse volkshuis houding nog altyd van grote betekenis. Temeer ls dit het geval, omdat het koers verloop van de New-Yorkse beurs een aan wijzing ls voor de ontwikkeling van de Amerikaanse conjunctuur, welke op de gang van het bedrijfsleven in ons land van grote invloed is. Bij een opgaande conjunctuur wordt, de export naar Amerika uiteraard gemakkelijker en zal ook de bereidheid om aan Europa verdere financiële steun té verlenen, groter zijn dan by een langdurige depressie En beide zyn voor Nederland dringend nodig. Het valt niet te ontkennen, dbt 'zioh in Amerika de laatste tyd depressjfever- [schljnselen hebben voorgedaan, gebaard gaande met een prijsdaling op de goederen markten en een koersdaling op de New- Yorkse beurs. Het indexcijfer van Moody Ivoor de groothandelsprijzpn daalde van 532 op il'Februari jj. tot 465. het indexcijfer voor Industriële aandelen van 201 op l Met tot 244 op 1 Juli. dat van Spoorweg aandelen van 88 52 op 1 Februari tot 73.16 op 1 Juli én een paar weken geleden waren de verwachtingen ten aanzien van een her stel mefjhoog gespannen. De zware belas tingen, welke aan het bedryfsleven zyn en worden Spgelegd. zouden, zo meende men. een .zodanige dfuk op de bedrijfswinsten uitoefenen dat met kleinere winsten en ilagerel dividenden miflëst worden gerekend, fen intierdaad kan ift vele bedrijven een lerugnurg worden geconstateerd, met name in de'«rote staalconcerns én ^e bedryven van vérbruiksarflkelen. zomede in de auto- mobieienbranche. Trumfn heeft, teneinde een inflatie als gevolg Tvan de defensieopdrachten te voorkomen, Ingrijpende maatregelen voor- kwebbel. En hoe arm blijft tenslotte de ver klaring van het phenomeen Julia, een phe- nomeen dat de burgers in een roes van ont zag en eerbied de hoeden in de lucht doet gooien en dat die burgers wel beroven zou van zyn laatste illusie als zij wisten hoe stumperig hun ideaal, dat jarenlang in bezit werd genomen door de heldinnen van het moderne en klassieke repertoire, die nieta van haar ontzagen, die zich in haar wezen nestelden als uitvreetsters van de brutaal ste soort, tenslotte ook eens aan zichzelf probeert toe te komen. En wat rest haar dan van „zichzelf?" Niets dan een brokje hunkering naar liefde van wie of wat ook. 't hoeft niet eens een naam te hebben. Dat restje heeft Somerset Maugham een beetje wraakzuchtig om al'het geduvel dat hy met ,,dat arrogante toneelvolk'' gehad moet heb ben. losgepeuterd van de glorieuze theater sfeer en hy heeft het grimmig-ironisch in zijn roman te kijk gelegd in de intimiteit van het gesloten vertrek. Dat is unfair. Het is psychologisch goedkoop ook. Het probleem Julia is veel groter te zien, zéker zo open en toch niet zo illuaie-dodend. En dan behoeft niet eens een beroep op het inenselUke mededogen te worden gedaan, maar op begrip, begrip voor de dwangposi tie waarin het kunstenaarschap een mens brengt. Somerset Maugham, een oude rot in de kunst heeft zich te veel met bijoogmer ken van zUn kunstenaarschap bezigge houden. kon ons Julia niet geven zoals zU la. of niet beter dan hijzelf is: een zeld zaam begaafd auteur, die «Un schaapjes op het droge wist te schrUven ten koste van iets, iets onnoembaars, waar de muzen "s nachts op de stoep van sün villa aar Rivièra om zitten te huilen. De waarlijk grote toneelroman moet nog altijd geschreven worden. Mischien door iemand die er helemaal los van staat. Maar hoe kan dje dan wéten!? „Theater" is intussen een leesbaar boek, een goed geordend ensemble van feiten die wij in hun oppervlakkigheid al wel ken nen. W. WAGENER (Advertentie) Op hét IJaelmeer la gistermiddag. VI* kilometer Oost-iNoprd-Oost van de vuur toren van Marken, een Lemmer aak. Piet Hein 2, die deelnam aan de Flevorace Pam- Eus—Enkhuizen, tengevolge van een wind- oos omgeslagen. De vier inzittenden, de heren H. van Wingerden Jr. Van Maurik en Lugtenburg uit Gorinchem en de 22-jarige W. Brakel uit Haarlem sloegen overboord. De drie eerst- genoemden werden door opvarenden van 'n jacht gered De heer Brakel verdween even wel onmiddellijk in de diepte en men heeft geen kans gezien hem te redden. Schaap naar FraqkrUk. Na een nieuw overleg met de vertegenwoordigers van de tweede klasse profclub Toulouse heeft de Gooispeler Rinus Schaap alsnog besloten naar Frankryk te vertrekken. Vanmorgen is hij naar Amsterdam gereisd om daar over te stappen in de ParUse trein. Buizen ter lengte van zeven en een halve meter kunnen gemakkelijk worden ver voerd in de laadruimte van de Fairchild C 119. een militair vrachtvliegtuig, dat Canada geleend heeft van de Verenigde Staten om buizen naar de ujilctemis te brengen. Het wordt geladen op het vlieg veld van Seven Islands nabij Quebec. De buizen worden gebruikt voor drainerings- werkzaamheden bij de aanleg van een weg van Seven Islands naar het te ontgin nen nujngebied in Knob Lake in Labrador. Alle machines en hulpmaterialen worden door de lucht vervoerd. gesteld, die hun uitwerking niet heb- iben gemist Met name de faciliteiten van het in Amerika In zwang zUnde afbetallngs- systeem zijn verminderd Wel waren do netto-winsten van 518 ondernemingen na aftrek van de belastingen in het eerste halfjaar van 1951 nog 3'hoger dan ln dezelfde periode van het voorgaande jaar, maar was grotendeels aan de nawerking van de hoogconjunctuur van 1950 le danken. Want in vergelijking met het tweede half jaar 1950 was er een teruggang van 14"». Ook zijn de betere resultaten van het eerste halfjaar 1951 uitsluitend aan de uitkomsten van het eerste kwartaal te danken; het tweede kwartaal geeft een lichte achteruit gang te zien. vooral wat de automobiel- maatschappijen aangaat. H| et is nu maar de vraag hoe de toestand I zich in het tweede halljaar van 1951 zal Iontwikkelen. Daarover bestaat in de Ame rikaanse pers ;geen eenstemmigheid. Op vallend is echter dat, hoewel de goederen- prijzen in Amerika de laatste weken niet noemenswaard gestegen zijn, de Newyorkse beurs een geheel ander beeld vertoont en de koersverliezen van de laatste maanden ten volle heeft ingehaald. Het indexcyfer voor Industriële aandelen, van 260.71 op 1 Mei tot 243.98 op 1 Juli gedaald, heeft zich tot 265.21 op 6 Aug. hersteld, dpt van Spoor wegaandelen is van 73 16 tot 82.80 opgelopen. Wel is er de laatste dagen weer een kleine reactie geweest, maar voor industriële aan delen is het niveau thans hoger dan dat van de laatste twintig jaren. jDe beurs verdisconteert, zoals men weet, dikwijls in nog sterkere mate de toekomst dan het heden en het verleden en de recente uitspraak van Truman, dat. nu op zUn prUscontröle-maat regelen amendemen ten zUn aangenomen, welke in vele opzich ten een verlichting betekenén. inflatie niet te vernpUuen Is. heeft biykbaar als een stimulans voor Wallstreet gewerkt. Eep feit is, dat de bepaHngen ten aan zien van het afbetalingssyajeem weer zUn verzacht. Het bedrag, dat contant moet worden betaald, is van 25 tot 15'verlaagd, de afbetalingstermijn is van 15 tot 18 maan den verlengd, hetgeen voor de bedryven, welke huishoudelijke en televisietoestellen produceren, zomede voor de auto-onder nemingen van groot belang wordt geacht. Tn hoeverre Truman gelijk krygt en een -* nieuwe inflatieperiode in de V.S. moet worden verwacht, valt op grond van deze simpele gegevens echter niet te zeggen. Daartoe zijn er te veel factoren, welke het Amerikaanse bedrijfsleven beheersen. Posi tieve voorspellingen zyn met name specu latief, omdat nog niet valt uit te maken, hoe tenslotte het effect van de defensie-opdrach ten zal zijn. Bij de beoordeling van de be drijfsresultaten over het eerste halfjaar 1951 wordt er in de Amerikaanse pers op gewezen dat deze voor de gang van zaken in het tweede halfjaar niet normatief zyn, omdat de bewapeningsopdrachten nog slechts in hun aanvangstadium verkeren. Verwacht wordt, dat die defensie-opdrach ten in het lopende jaar 15 S 20 milliard zullen oedragen en dat zij niet meer dan 10 15" vah de totale nationale productie zullen opeisen. Het is echter duideiyk, dat ook zulk een betrekkelijk klein percentage voor de resultaten van het bedrqf van de grootste betekenis kan zyn, omdat het daar door mogeiyk zal zyn de productie der be drijven tot het maximum op te voeren en op die wijze de kostprijs van de producten tot een zo laag mogelijk peil terug te brengen. Hier staat dan- weer tegenover, dat als, mede door de credieten aan het buitenland en de uit de opbrengst daarvan gefinan cierde importen van Europa en Azië, een prysstyging in Amerika optreedt, ook aan een verhoging van de lonen niet valt te ontkomen. De ervaring heeft echter ge leerd, dat niettemin de bedryfswinsten, in geld uitgedrukt, in een dergeiyke periode sty gen en deze vormen tenslotte de beweeg kracht voor de Newyorkse beurs. Het feit, dat men te Amsterdam bereid is thans voor de dollar een agio van 15*/» te betalen, duldt er op, dat ten onzent t.a.v. de dollar en de bedryfsontwikkeling in de V.S. nog altijd goede verwachtingen wor den gekoesterd, ook al speelt het beperkte aantal Amerikaanse aandelen, dat hier be schikbaar is, een grote rol. 4) En zy kwam het postkantoor binnen, alsof *U een bevel tot Inhechtenisneming van de beheerder had en ook van plan was. dat onmiddellijk ten uitvoer te leggen. Toen zij haar boodschap had gedaan en «tond toe te kyken, terwyi de grUze beheer- PakJ® voor haar dichtbond, waagde nlj het de vraag te uiten, die op dat moment •«n ieder op de lippen lag. Mag men vragen. Juffrouw Elizabeth, of u zelf op de Grange zult blUven wonen. n" mijnheer er niet meer la? Natuuriyk zal ik dat. Wat dacht u dan? wel. juffrouw, we vroegen ons af. of •boneer John. Doodal Jaren, anauwde zy terug. Toen keek zy de winkel eens rond en zei: Hoog tijd dat hier eena een en ander lorepareerd wordt. —IT Juffrouw, zei hy aarzelend, lk heb mijnheer daatijds al eens een of twee keer Voorgeateld.... Maar zU onderbrak hem. ttrwyi haar scherpe ogen in iedere hoek van de oude ver vallen winkel rondkeken en er een diepe rimpel in haar voorhoofd verscheen. Doet er niet toe. wat u hem voorge steld heeft. Hij is dood en alle voorstellen, die u te doen heeft, moeten aan my gedaan worden en aan niemand andera. Ztln de andere kamers even erg als deze? Dit huis is zelfs niet geschikt als varkensstal. tenminste niet voor een varken, dat enig zelfrespect heeft. Laat my de rest van het huis ook eena zien. Dat deed hij maar al te graag. Het wa> een van de meest verbazingwekkende ver zoeken, die hem in 20 jaar tUd gedaan wa ren. Als hij. of een van de andere dorpsbe woners. het indertyd eens gewaagd had te gen de oude Barraclough te klagen over de slechte ongezonde toestand van hun wonin gen. dan waa hy met vage beloften afge snauwd. Nu kreeg de beheerder van het postkantoor eindelijk weer hoop toen hij juffrouw Baraclough het huU rondbracht. ofschoon haar manier van doen nog verre van geruststellend was. Want op het ogen blik. dat hy haar enige zeer frappante ver zakkingen en andere afwijkingen begon aan te wijzen, viel zy hem scherp ln de rede: Denkt u soms dat lk geen ogen heb? En nog dieper zakte zijn hoop, toen zy enige tyd later in de winkel haar pakjes byeen raapte en zei: Ik laat mijn rytuigje hier voor de deur staan Zorg dat niemand er aan komt voor ik terug ben. Goedenmorgen. Ongeveer drie uur later zag men haar te rugkomen. in de dogcar klimmen en moppe rend en met gefronst voorhoofd wegrijden. Maar die avond werden in de dorpsherberg, de Grimston Arms. de gebeurtenissen van die dag druk besproken Want het bleek, dat zy ieder huis in het dorp op zyn beurt had bezocht, ofschoon iedere bewoner even kortaf behandeld was als de beheerder van het postkantoor. Het scheen, dat slecht» één van de bewoners zo stoutmoedig geweest was te vragen, of zU van plan was. ver anderingen aan te brengen. Maar toen hij niet anders ten antwoord gekregen had dan een scherp: Dat is myn zaak, had hy het niet ge waagd om nog verdere vragen te stellen.. De volgende dag was er echter een mira kel gebeurd in de vorm van een aannemer, die met zyn auto het dorp was komen bin nenvallen en daarna van hui» tot hui» was gegaan, terwijl hU uitgebreide aantekenin gen maakte; een koele criti6che en zake lijke man in dat opzicht verschilde hij niet veel van juffrouw Barraclough die slechts één fomule had. die hy tegen een ieder ten beste gaf Ik treed op ingevolge instructies van jufrouw Barraclough. Zij wil een schatting hebben van alle nodige reparaties en zij heeft mij gezegd, dat alleen dèt wat redelijk is, in overweging zal worden genomen. Aan het einde van zijn rondgang, die bijna een gehele dag in beslag nam. zag men hem in zijn wagen stappen en in de richting van de Grange wegrijden, waar hy volgens de butler twee uur met zijn gastvrouw in de bibliotheek doorbracht. Maar de volgende dag kwam er een legertje werklieden in het dorp aan en begon het aan de reparatie van de bouwvallige oude huisjes. En toen ging het tot de verbaasde dorpsbewoners door dringen. dat de wonderen toch nog niet ge heel de wereld uit waren Een maand later liep een deputatie van drie mannen in hun Zondagse kleren lang zaam en plechtig de opriilaan op. die naar de Grange leidde. Het waren de beheerder van het postkantoor, de wagenmaker en de eigenaar van de Grimston Arms, die alge meen beschouwd werden als de drie meest vooraanstaande mensen uit het dorp. Want sedert de dag. dat zij haar gedenkwaardige ronde door het dorp had gemaakt, had men geen glimp van juffrouw Barraclough te zien gekregen en nu waren ten slotte de werklui van de aannemer verdwenen en hadden zy schone nette huisjes achtergela ten. die van top tot teen hersteld waren, alsmede even trotse en verrukte bewoners. En deze hadden besloten, dat er iets gedaan moest worden om aan de bewoonster van de Grange duideiyk te maken, hoezeer haar pachters waardeerden, wat zy voor hen had gedaan. Als de berg dan niet naar Moham med wilde komen, dan was het de duidelijke plicht van Mohammed om tot de berg te gaan. Nerveus en weinig op hun gemak wacht ten zij in de grote hall. hun hoed in hun hand ronddraaiend. Alleen de beheerder van het postkantoor was hier vroeger reeds ge weest en dat was twintig jaar geleden. Zy keken naar de massieve stenen bogen en naar de twee geharnaste gestalten, die de toegang tot de grote trap bewaakten, de reusachtige haard, waarin een vuur van houtblokken vlamde en naar de dierenvel- len. die op de stenen vloer lagen En toen kwam de butler weer uit de salon te voorschyn en hield de deur open. Deze kant op. alstublief zei hy. Juffrouw Barraclough keek op. toen zy de kamer binnenkwamen en fronste de wenk brauwen Er lag een boek open op ha«r knieën en op een tafeltje naast haar stond een hoge kandelaar. Met het vlammende vuur daar voor en de rest van de kamer in het halfduister, strak rechtop zittend met haar handen gevouwen in haar schoot en de Perzische kat op het haardkleedje aan haar voeten, leek zU wel een sprookjesfiguur. - Wel. wat is er nu weer? vroeg aij streng. Door zyn metgezellen naar voren geduwd, schraapte de beheerder van het postkantoor zijn keel en stak ondanks zyn zenuwachtig heid moedig van wal. Onze verontschuldiging, dit wij u nog zo laat lastig vallen, juffrouw, maar men moet nu eenmaal zijn tyd gebruiken en eën vogel in de lucht is beter dan tien ln dc hand. eh.... ehdat wil zeggen, we zUn gekomen, juffrouw om u te zeggen, hoe erg dankbaar wy u zyn voor alles, wat u voor ons gedaan hebt; wat de oude heer altijd beloofde, maar nooit deed. ten minste hier raakte hy even verward, daar het tat hem doordrong, dat hij kwaad sprak van de doden hij was het ongetwyfeld van plan. maar vergat het dan weer. zodat wy alle maal u willen zeggen, juffrouw, hoe erg dankbaar wU u zyn en uit' naam van het hele dorp. die allemaal graag gekomen wa ren. als zy niet bang waren geweest u te veel te storen, juffrouw hier hield hy even op om adem te scheppen en te trachten zicJi te bevrijden uit de grammaticale doolhóf, waarin hy zo langzamerhand verzeild was geraakt zodat wat wy te zeggen hebbel1!, is. dank u van ganser harte, juffrouw én moge God u zegenen, voor uw goedheid. (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1951 | | pagina 5