Mr opticien J. Grit
In de klokkenwinkel merkt men
dat er een klok stilstaat
niet
Jonge timmerlieden zwoegden
op een stuk dakgoot
Bouw van consultatiebureau
aan Jan Luykenstraat
Internationale
overeenkomsten
CONEY ISLAND, permanente kermis
een verschrikking van lawaai
Grootste precisie-dansers ter wereld
Vermoeiend
vermaak
Bestuursschool te Hollandia
Radioprogramma
van het weekend
Maasarm bij Buggenum
afgesloten
Onafhankelijkheidsfeest
in Indonesië
Orkaan bedreigt Japan
Over 25 jaar kunnen
we naar de maan
Spaargelden liepen in 1951
met f 151 millioen terug
Courses op Duindigt
Achterstand bij de belastingdienst
Gestreefd wordt naar drie
aanslagen per jaar
CLOWNTJE
RICK OP AVONTUUR
y
Stijgingen en dalingen van
in- en uitvoer
Beursoverzicht
BEURS VAN AMSTERDAM
MENSEN IN HUN WERK (33)
Horlogemaker moet de weg weten tussen
een „knoV en het fijnste remontoir
Horloge is een lange
afstand-loper
AT
AAR.
ANNEER.
rcr vara
Spaart keel en zenuwen
Pretpark financiert
edeler vermaak
Café-Keslaurant „TER GOUW"
Examen in de
Ambachtsschool
Nieuw huis voor t.b.c.-bestrijding
Eerlang onderzoek
der bevolking
Jacht in notaristuin
EERSTE BLAD - PAGINA 2
ZATERDAG lfl AUGUSTUS 195f
Grondtvetsliprzicmnft (Ff)
door prof. mr A. C.
Josephus Jitta
TJET GROEIENDE internationale overleg
f en het streven om dat te bevorderen
blijkt uit enkele voorstellen der Staatscom
missie.
De Grondwet zal bepalen, dat de Koning
de internationale rechtsge
meenschap bevordert. De commis
sie-Van Eysinga had in deze zinsnede de
woorden zoveel mogelijk willen opne
men. De Staatscommissie heeft dat niet
overgenomen. Zal de Koning dus ook het
..onmogelijke" moeten doen? Met of zonder
die toevoeging zegt deze boutade weinig.
Practisch van evep geringe betekenis is.
dat buiten de reeds vereiste toestemming
van de Staten-Generaal voor een oorlogs
verklaring (waarover, wordt dit voorstel
gevolgd, gezamenlijk door beide Kamers zal
worden beslist) geconstateerd wordt, dat
deze toestemming niet vereist is, wanneer
wij worden aangevallen of ingevolge van
onze internationale verplichtingen in een
oorlog geraken.
Wij weten dat reeds uit de bittere erva
ring van 1940 met Duitsland Wij ver
klaarden niet de oorlog aan Duitsland, maar
wij constateerden, dat wij met dat land in
oorlog waren. Aan Japan verklaarde onze
Regering in Londen de oorlog. De toestem
ming van de Staten-Generaal werd natuur
lijk niet gevraagd, omdat dat niet mogelijk
was.
Van even weinig ingrijpende betekenis is,
dat de Grondwet de verklaring zal komen
te bevatten krijgt de Staatscommissie
haar zin dat aan volkenrechte
lijke organen bevoegdheden
kunnen worden overgedragen.
Het gebeurt reeds en de bevoegdheid daar
toe wordt zelden betwist.
■yAN ZEER PRINCIPIËLE BETEKENIS
daarentegen is, dat voorgesteld wordt,
in de Grondwet op te nemen, dat bepalin
gen van internationale overeenkomsten in
geval van strijd devo-orrang zuil
hebben boven onze nationale wettert.
Onzes inziens terecht hebben 4 van de
24 leden der Staatscommissie tegen deze be
paling. bezwaar. Het zijn 4 gezaghebbende
personen van verschillende politieke huize
prof. G. van den Bergh (P. v. d. A.), prof.
L. J. M. Beel (K.V.P.). prof. A. M. Donner
(A.R.) en mr P. J. Oud (V.V.D.).
De Nederlandse juristen zijn ten aart'
zien van dit geschilpunt verdeeld in twee
ongeveer gelijke kampen. Het loopt over
de vraag of de wetgever, dan wel de rechter
zal moeten beoordelen of de nationale wet
geldt boven de internationale overéénkomst.
Uit dit voorstel en ook min of meer uit
de reeds genoemde volkomen onschuldige
voorstellen spreekt iets van de begrijpelijke,
maar somtijds gevaarlijke mentaliteit dat
uit zijn aard internationaal recht (ook
wat zich daarvoor uitgeeft) a 11 ij d geldt
boven het nationale recht.
Toch is die leer gevaarlijk. Het optreden
van de Veiligheidsraad en de door dat col
lege ingestelde commissie ten aanzien van
Indonesië moet dat toch aan ieder Neder
lander hebben geleerd.
Het is simplistisch te redeneren, dat een
internationale regeling geldt boven een na
tionale wet. zoals een wet geldt boven
een provinciale of gemeentelijke verorde
ning. In die redenering wordt stilzwijgend
vóórondersteld wat juist nog bewezen
moest worden dat de internationale orde
a 11 ij d van een hogere orde is, dan de
nationale orde. Op dat woordje „altijd"
komt het natuurlijk aan.
Internationaal recht ontstaat niet uit zich
zelf. Het vindt zijn oorsprong en rechts
kracht in overeenkomsten van souvereine
staten.
Idealisten mogen hopen, dat de wereld
en de mensen spoedig rijp zullen worden
voor een stevig gefundeerde en werkelijk
nageleefde internationale rechtsorde. Wij
juichen dit ideaal toe.
Maar zover is het onzes inziens nog niet.
Reeds lang geleden heeft Struycken uitge
sproken, dat (helaas!) de internationale
rechtsorde slechts waarde heeft, voor zover
zij op de nationale rechtsorde steunt. Wie
dat niet inziet geeft zich over aan gevaar
lijke illusies. Wie zich als een schaap ge
draagt, wordt door de wolf opgegeten.
Laat ons land uit liefde voor een in de
lucht hangende internationale rechtsorde
niet bij voorbaat zijn eerstgeboorterecht als
rechtscheppend orgaan voor een schotel
internationale linzen verkopen, waarvan de
voedingswaarde nog niet vaststaat.
HOE NEW YORK ZICH AMUSEERT
TN het New Yorkse Central Park, waar de eekhoorntjes zo tam zijn en waar de
New Yorkers zich tn het gras neervleien om voor een ogenblik het lawaai en
de benzinestank van hun stad te vergeten, heb ik de neger Sidney Johnson
ontmoet. Hij lag ergens op een stuk rots te zonnen in gezelschap van zijn dikbuikig
hondje en toen hjj me met een fototoestel zag manoeuvreren, vroeg hij zo uit
nodigend.' „You wanna make a picture??", dat ik hem dat plezier niet wilde ont
houden. Ik beloofde hem het plaatje en als beloning nam hij me mee naar zijn
huis in Harlem, de bekende negerwijk, waar Central Park in het Noorden aan
grenst. Sidney bleek bediende in een cafetaria te zijn en zijn vnjgezellenwoning
bestond uit een minima al klein, doch zeer zindelijk slaapkamertje ergens drie
hoog achter in een gebouw, dat eens, voordat 300.000 negers deze wijk tot woon
plaats kozen, een herenhuis was geweest. Hij betaalde voor dat kamertje zes dol
lar in de week (bij een loon van veertig) en dat leek ma eerst veel, maar even
later dacht ik daar anders over, toen mijn gastheer me ook een luxueus badka
mertje plus toilet en een keuken plus ijskast toonde, waarover hij de beschikking
had. Dit was dan het onderdak van een New Yorker, op laagste loonbasis levend
in wat we bij eerste aanblik een achterbuurt zouden noemen. Waaruit volgt, dat
de materiële levensomstandigheden hier inderdaad nog al iets in gunstige zin
schijnen te verschillen met die in de de soberste delen van onze steden.
TJARLEM,
-1-*- nederzetl
werelds grootste neger
nederzetting, is al even lelijk als de
rest van New York en het enige uiterlijk
interessante van dit district i«. dat de
„kleurgrens" hier zo merkwaardig scherp
getrokken is. Je passeert bij het Noorde
lijk uiteinde van Central Park de 110e straat
en meteen ben je in een stad van negers,
waar slechts een enkele blanke als ver
dwaald tussen loopt. Ik heb Sidney, die me
tussen de praterijen door enige walgelijk
zoete lekkernijen deed eten, gevraagd waar
hij en zijn gelijken zich amuseren in geval
van een vrije dag en hij noemde toen de
naam Coney Island. Een reden voor mij
om in de Subway te stappen en me voor
een dime oftewel tien dollarcents,, in een
uur te laten rijden naar dat stuk strand plus
kermis, waar de New Yorkse kleine man
zich amuseert.
Ik kwam er Zaterdagavond halfacht aan
en nooit van mijn leven ben ik zo moe in
mijn bed getuimeld als vier uur later, toen
ik weer in mijn hotel belandde. De zee daar
aan de zuidkant van Brooklyn verschilt niet
zo veel bij die van Zandvoort op een warme
Zondag, afgezien dan van het feit. dat hier
de zon niet in het water duikt, maar de
rest is een verschrikking van lawaai en
drukte. Ge moet u voorstellen een brede
houten boulevard met aan de landkant een
kilometers lange en enige straten brede
reeks permanente kermisattracties en eet-
gelegenheden. overdag verveloos en be
paald armelijk, 's avonds achter het masker
van millioenen kleurige lampjes een inder
daad vrolijk gezicht tonend.
Wanpeer u tien stevige Nederlandse^ker- MÜM nockettes'
missen naast elkaar denkt, de attracties I
aanzienlijk krater en verrassender, draal-
orgeldreunen vervangen door zoete jazz en
daaraan schouwer ali ik even koud van werd. DU
voor „hot dogs (warme worstjes). ijs en rhythme d5„ preclsl6, deze elegance, ziin
werkelijk ongelooflijk en toen ik later in
wordt gedrongen door Jones Beach, waar
menig New Yorker de mond over vol heeft
en dat werkelijk een prachtig breed on
afzienbaar lang strand (zonder kermis) is
op de kust van Long Island. Niet minder
dan 50 kilometer van Manhattan; afstanden
spelen in deze wereldstad geen rol.
Onvergetelijke show
Nu ik toch het chapiter amusement heb
aangeroerd, moet ik ook Radio-City-Music-
hall te berde brengen, waar ik voor een
dollar 's ochtends om negen uur te zamen
met 6200 andere lieden, een combinatie van
show en film te zien kreeg. Die film
wereld-première van „The Showboat", met
als enige attractie Jerome Kerns prettige
muziek, moogt ge vergeten, maar de show
in dit grootste theater van de wereld was
onvergetelijk, zo glad. zo geraffineerd uit
gebalanceerd, zo knap. Na het journaal
u ziet. het begin was simpel verscheen
een orkest van zeventig musici uit de grond
en dit begon vervolgens, door velerlei
schijnwerpers belicht en op de hevigste mo
menten geholpen door bliksemeffecten.
Rossini's Ouverture tot ..Wilhelm Teil" te
spelen op zijn Hollywoods. Terwijl de laat
ste noten weerklonken, schoof het ganse
orkest naar voren en zakte vervolgens om
laag. om plaats te maken voor een ballet
groep van dertig danseressen, die ook al
virtuoos knappe, luchtige klassieke kost
brachten. Na deze gebeurtenissen meende
ik. dat het show-gedeelte ten einde was.
maar het begon pas. Een koor van veertig
jeugdige mannen en vrouwen verscheen
voor een uitgebreid loflied op de U.S.A.
daarna haalden drie acrobaten angstwek
kende dingen met een ladder uit en het slot
was getiteld. Carnaval in Venetië", met
lampion- gondel- en bruggetjesdecor, met
zangers, danseressen en bovehal met de
gezelschap van
36 girls, die op de „verjazzte" tonen van
Chiribiribin een nummertje dansen ten
onvoorbereid toe
voor „hot dogs'
heerlijke vruchtendranken, en dit hele ge
val langs het Zandvoortse strand poot hebt
ge een oppervlakkige indruk van het aan
gezicht van Coney Island. Maar niet van
de drukte en het lawaai, veroorzaakt door
duizenden pick-ups, tienduizenden auto's
(ook de kléine man heeft hier gewoonlijk
een auto) draaimolens, enorme „achtbanen",
een vijftig meter hoge parachute-installatie
tientallen autoscooters en honderdduizenden
stemmen. Wanneer u dit geheel nog hult in
een luchtje van uien. warme worstjes en
transpiratie, dan kunt u zich enigermate
voorstellen hoe slopend een urenlange
kuiergang over deze „playgrond of the
world" is.
Niettemin zou ik er, als ik nog eens de
moed. de tijd en het geld had. met een
klein Nederlands jochie heen willen gaan.
want die zou zijn ogen uitkijken. Alleen
al in het amusementspaleis, dat een han
dige Amerikaan indertijd deed bouwen on
der het toe te juichen motto: „Laat ons
weer kind zijn" en waar in een ruimte,
zo groot als enige Ahoy'-hallen op elkaar,
een onvergelijkelijke serie glijbanen, lach
spiegels. cake-walks, televisie-zaaltjes,
schiettenten en wat dies meer zij, bijeen zijn
gebracht.
Doch genoeg over dit Coney Island, dat
de dagen van zijn grootste roem gehad
schijnt te hebben en nu op de achtergrond
de twintig meter hoge en paleiselijk
sierde hal van dit theater nog eens de
affiches bekeek heb ik mijn volle fiat ge
geven aan de loftuiting: ,,The Rockettes.
the worlds greatest precision dancers".
Woensdag 1 Augustus werd te Hollandia
op Nieuw-Guinea het nieuwe schoolgebouw
met internaat van de Papoea-bestuursschool
geopend.
Vóór de oorlqg werd de bestuursdienst in
Nieuw-Guinea. behalve door enkele Neder
landse bestuursambtenaren verricht door
Ambonese en Menadonese krachten, van
wie enkelen na de souvereiniteitsoverdracht
in Nieuw-Guinea bleven. Uit de Papoea
bevolking kwamen toen nog geen krachten
voor de bestuursdienst voor.
Op initiatief van resident J. P. K. van
Eechoud werd na de oorlog een school voor
Papoea-bestuursambtenaren opgericht. Deze
was aanvankelijk gevestigd te Joka. Later
moest ze verhuizen naar een politiekam-
pement en thans heeft zij de beschikking
over een nieuw gebouw. De school telt
thans twintig leerlingen. Voor de nieuwe
cursus, die in September aanvangt, werden
er nog achttien ingeschreven.
ZONDAG 19 AUGUSTUS 1951.
Hilversum I. 402 meter.
(V.A.R.A.) 8.00 Nieuws; 8.15 Koorzang: 8 30
Voor de boeren; 8 40 Gr.pl.; 9.15 Verzoekpno-
gramma: 9-45 Geestelijk leven, causerie; 10.00
Voor de jeugd; 10.25 Met en zonder omslag;
10.50 Instrum. trio; 11.20 Voordracht; 11.35
Amusem.muz.; (A.V.R.O.) 12.00 Orkestconc.;
12.30 Mlkropolis, de Ned. Miniatuurstad, cau
serie; 12 40 Orgelspel: 13.00 Nieuws; 13.20 Prom.
ork.: 13.50 Even afrekenen, heren; 14.00 Gr.pl.;
14 05 Boekbespreking: 14.30 Latijns—Amerik.
muz.; 15.15 Filmpraatje; 15.30 Concertgebouw-
ork. en solist; 16.30 Sport; (V.A.R.A.) 17 00
Koorzang: 17.20 De drie studenten, hoorspel;
17.40 Gt.pl.; 18-00 Sport; 18.15 Nieuws; (V P.R.O.)
18 30 Korte Ned. Herv. kerkdienst; (I.K.O.R.)
19.00 Kerkdienst voor de jeugd 19.35 Bijbel-
vertelling voor de jeugd; (A.V.R.O.) 20.00
Nieuws; 20.05 Actualiteiten: 20.15 Operaconc
2120 Rechter Van Lier vertelt, hoorspel; 21.50
Amusem.muz.; 22.20 Lichte muz.; 2300 Nieuws
23.15 Dapsmuz.; 23.45 Gr.pl.
Hilversum II. 298 meter.
(K R O 8.00 Nieuws; 8.15 Gr.pl.8.25 Hoog
mis: (N C.R.V.) 9.30 Nieuws; 9.45 Gr.pl.; 10.00
Geref. kerkdienst; 11.30 Gewijde muz.; (K R O.)
1215 Kamerork.; 12.40 Lunchconc.; 12.55 Zonne
wijzer: 13.00 Nieuws; 13.20 Amusem.muz.; 13 45
Uit het Boek der Boeken; 14 00 Radio Philh
ork en solist; 15.15 Viool, cello en piano; 15.45
Gr.pl - 16-10 Katholiek thuisfront overal; 16.15
Sport; 16.30 Vespers; (I.K.O.R.) 17.00 Ned.
Herv kerkdienst; 18.15 Zangdlenst; (N C.R.V.)
18.00 Gr.pl 19.15 Causerie; 19.30 Nieuws;
(K R.O.) 19.45 Actualiteiten; 19.52 Boekbespre
king; 20-05 Gevar. progr.; 22.45 Avondgebed;
23.00 Nieuws; 23.15 Gr.pl.
Engeland B.B.C. Home Service, 330 meter.
12 10 Critieken- 13.00 Nieuws; 13.10 Country
Magazine. 13-40 Operamuz.. 14.10 Sounds of
London: 14 30 Pianorecital. 15.00 Hoorspel; m.
muz 16 00 Operamuz.; 17.00 Voor de kinderen;
18.00 'Nieuws: 18.15 Reportages; 18.35 Kamer-
muz 19.45 Avonddienst: 20.25 Liefdadigheids-
oproep; 20 30 Hoorspel; 21.00 Nieuws; 21.15
Causerie: 21.30 Klankbeeld; 22.30 Viool en
pJano; 22-52 Epiloog; 23.00 Nieuws.
Engeland B.B.C. Light Programme,
1500 en 247 meter.
18 00 verzoekprogr.; 13.15 Gevar. progr.; 13.45
Algerian journey: 14.15 Top score: 15.15 Gevar.
progr 16.00 Hoorspel m. muz.; 16 30 Gr.pl.;
17 30 Hoorspel: 18.00 Gevar progr.; 18.30 Gr.-
d1 19 00 Nieuws; 19 30 Orkestconc.: 20.30 Com
munity singing; 21.00 Gevar. progr; 22.00
Nieuws- 22.15 Zang; 22.30 Muz. causerie; 22.45
Orgelspel: 23.15 Lichte muz.; 23 58 Nieuws.
Brussel, 324 meter.
11.45 Klassieke muz.; 12.18 Radiojournaal;
12.32 Lichte muz.; 13.00 Nieuws: 13.15 Gr.pl.;
13.20 Voor de soldaten; 14.00 Opera- en Belcan-
toconc 16.00 Gr.pl.; 16.30 Intern, muziekfeest
te Wenen: 17.50 Lichte muz.; 17.55 Sport; 18.00
Gr.pl.; 18.30 Godsdienstig halfuur; 19.00
Nieuws; 19.30 Gevar. muz.; 21.30 Actualiteiten,
21.45 Orgelspel; 22.00 Nieuws; 22.15 Verzoek-
progr.; 23.00 Nieuws; 23.05 Gr.pl.
Brussel, 484 meter.
12 08 Gr.pl.; 13.00 Nieuws; 13.10 Verzoekprogr.;
14.30 Lichte muz.; 15.00 Gr.pl.; 16 30 Dansmuz.:
1800 Gr.pl.; 19.00 Godsdienstig halfuur; 19.45
Nieuws- 20.00 Gr.pl 22.00 Nieuws: 22.10 Dans
muz.; 22.55 Nieuws; 23 00 Gr.pl.; 23.50 Nieuws.
MAANDAG 20 AUGUSTUS 1951.
Hilversum I, 402 meter.
(V.A.R.A.) 7.00 Nieuws; 7.18 Gr.pl.; 8 00
Nieuws; 8.18 Gr.pl.; 8.40 Orgelspel; 9.00 Gr.pl.;
(V.P.R.O.) 10 00 Voor de oude dag. causerie;
10.05 Morgenwijding; (V.A.R.A.) 10.20 Voor de
kleuters; 10 35 Voor de vrouw; 10.50 Voor de
zieken; 11.40 Viool en plano: 12 00 Intern. Mu
ziekconcours te Kerkrade; 12.30 Land- en tuin
bouw; 12.33 Voor het platteland; 12.38 Lichte
muz.; 13 00 Nieuws- 13.15 Voor de Midden
stand; 13.20 Metropole ork. en soliste; 13.50
Gr.pJ 14.00 Lichaam en gezondheid, causerie;
14-15 Gr.pl 15.10 Kleine annonces, hoorspel;
16 00 Gr.pl.; 17.00 Voor de Jeugd; 17 30 Dans
muz.- 18.00 Nieuws; 18.15 Militair commentaar;
18.25 Gr.pl.; 18.35 Amusem.muz.; 19.00 Parle
mentair overz.; 19.15 Gr.pl.; 20.00 Nieuws; 20.05
Actualiteiten: 20.15 Lichte muz.; 21.00 Cabaret;
21.30 Orgelspel; 21.50 De belastingpolitiek van
het huidige Kabinet, causerie; 22.05 Orkest
conc.; 23 00 Nieuws; 23.20 Gr.pl.
Hilversum II. 298 meter.
(N.C.R.V.) 7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgymn.;
7.30 Gr.pl.; 7 45 Een woord voor de dag; 8.00
Nieuws: 8.18 Gewijde muz.: 8.45 Gr.pl.; 9.15
Voor de zieken- 9.30 Amusem.muz.; 10.00 Gr.pl.;
10.30 Morgendienst; 11.00 Alt-mezzo en piano;
11 30 Gr.pl.: 11.45 Lichte muz.; 12.30 Land- en
tuinbouw; 12.33 Orgelconc.; 13.00 Nieuws; 13.15
Lichte muz.; 13.45 Gr.pl.; 14.00 Voor de jeugd;
14.35 Gr.pl.; 14.45 Voor de vrouw: 15.15 Gr.pl.;
15.30 Strijkkwartet: 16 00 Bijbellezing; 16.45
Vocaal ensemble en solist; 17.00 Voor de kleu
ters; 17.15 Orgelconc.; 17.45 Regeringsuitzen
ding; 18.00 Zigeunerkwintet; 18.15 Gr.pl.; 1825
Piano-duo: 18.45 Boekbespreking; 19 00 Nieuws;
19 15 Volk en staat, causerie: 19.30 Gr.pl.- 19.40
Radiokrant: 20 00 Nieuws; 20.05 Radio Philh.
ork.: 20.50 Een Meester van de oude stempel,
hoorspel; 22.00 Gr.pl.; 22.10 Intern. Evang. com
mentaar; 22.20 Dubbelkwartet; 22.45 Avond-
overdenking; 23.00 Nieuws; 23.15 Gr.pl.
Engeland B-B.C. Home Service, 330 meter.
12.00 Zang; 12.25 Gevar. progr 13.00 Nieuws;
13.10 Gevar muz.; 13.55 Cricket-uitslagen; 14.00
Schots ork.; 15.00 Interviews; 15.30 Gr.pl.;
16.15 Top of the Form; 16 46 Voor de vrouw;
17.00 Voor de kinderen; 18 00 Nieuws; 1815
Sport: 18.20 Causerie: 18.30 Orkestconc.; 19.00
Concert; 19 30 Symph. ork. cn solist; 21.00
Nieuws; 21.15 Boekbespreking; 21.35 Hoorspel;
22.45 Zangsolisten; 23.00 Nieuws.
Engeland B.B.C. Light Programme,
1500 en 247 meter.
12 00 Sport: 13.15 Voor de Jeugd: 13.45 Voor
de kinderen; 14.00 Schots ork.: 15.00 Sport;
18 30 Pianospel; 15.45 Dansmuz.; 16.15 Mrs
Dale's Dagboek; 16-30 Hoorspel; 18.00 Sport;
18.35 Gr.pl.: 18.45 Hoorspel; 19.00 Nieuws: 19.25
Sport; 19 30 Verzoekprogramma- 20.00 Lichte
muz 20.30 Hoorspel: 21.00 Gevar. progr.; 21.45
Voordracht; 22.00 Nieuws; 22.15 Sport; 22.20
Dansmuz.; 23.00 Voordracht- 23.15 Lichte muz.;
23.56 Nieuws.
Brussel, 324 meter.
12.15 Pianorecital; 12.32 Voor de landbouwers;
12.40 Jodelzang; 12.45 Pianorecital; 13.00 Nieuws;
13.15 Gr.pl.; 14 00 Voor de vrouw; 15.00 Kamer-
muz 18.00 Gevar. progr.; 17.00 Nieuws; 17.10
Lichte muz.; 18.30 Voor de soldaten; 19.00
Nieuws; 19.30 Philh. ork. en solist; 20 30 Radio
feuilleton; 20.40 Lichte muz.; 21.00 Actualitei
ten; 21.15 Omroepork.; 22.00 Nieuws; 22.15 Gr.-
pl.; 23.00 Nieuws; 23 05 Verzoekprogramma.
Brussel. 484 meter.
12.05 Gr.pl.; 13.00 Nieuws; 13.10 Gr.pl.; 17.10
Amusem.muz.; 18.30 Gr.pl.- 19.15 Nieuws: 19 30
Symph.-ork. en solist; 21.00 Gr.pl.; 21.15 Piano
recital; 21.45 Gr.pl.; 22.00 Nieuws; 22.10 Gr.pl.;
22.55 Niepws; 23 00 Gr.pl.; 23.50 Nieuws.
Luxemburg. 1293 meter.
7 30 Nieuws; 8.20 Liederen en dansen; 8.35
Muz. bij het huishouden;; 10.01 Ned. morgen-
ultz.: 11.01 Muz. bij het huishouden;; 12 54 Gr.-
pl-13.15 Musette-ork.: 13.27 Muz. zwerftocht;
14 30 Italiaanse muz.: 17.30 Voor de vrouw; 21.02
Faust; 22.30 Goede avond, beste vrienden; 23.01
Engels programma.
Een bijzondere prestatie Is deze week ge
leverd door de firma voorheen J. AC Dek
ker en Zn. uit Papendrecht, die in drie en
een halve dag een dtyk ter lengte van 220
meter heeft aangelegd in de Maas bij Bug
genum.
Hierdoor wordt deze oude Maasarm. die
bekend was bij de schippers wegens zijn
gevaarlijke bocty voorgoed voor de scheep
vaart afgesloten Maandagmorgen om tien
uur werd met dit werk begonnen en Don
derdagavond om even negen uur kon het
laatste gat worden gedicht. Op dat tijdstip
was er een hels lawaai van de fluitende
sleepboten en baggermolens. Aanwezig wa
ren de directie van da firma Dekker, als
mede autoriteiten van de Rijkswaterstaat.
De firma Dekker heeft tussen Buggenum
en Neer een nieuwe Maasarm gegraven tsr
lengte van ongeveer 1700 meter. Thans
wordt de hand gelegd aan de laatste wern-
zaamheden aan deze nieuwe Maasarm.
Na de rede, die president Soekarno he
den te Djakarta richtte tot „het volk van
Indonesië, van Sabang totMerauke" en die
aangehoord werd door een massale menig
te. werd tijdens een plechtigheid ten pa-
lctze de onafhankelijkheidsproclamatie
voorgelezen en de Pusakavlag gehesen
(dit is de eerste roodwitte vlag, die op 17
Augustus 1945 werd gehesen). Aan deze
plechtigheid gingen 17 kanonschoten, sire-
negeloei en klokkengelui vooraf.
Het gehele kabinet, het corps diploma
tique en een aantal civiele en militaire
autoriteiten waren daarbij aanwezig. Later
heeft de president bij de herdenkingsnaald
bij het nationaal gebouw aan Pegangsaan
Timoer 56 een krans gelegd.
Volgens Amerikaanse meteorologische
waarnemers dreigt een zeer krachtige wer
velstorm zich in de richting van Japan te
bewegen. Volgens het Japanse meteorolo
gische instituut volgt de orkaan een onre
gelmatige baan. Hij heeft een straal van
1 932 km en verplaatst zich met een snel
heid van ongeveer 16 km per uur. De wer
velwinden om het centrum bereiken sohi-
tijds een snelheid van 160 km per uur.
De meeste luchtdiensten tussen China,
Formosa en Japan zijn gestaakt vanwege
een orkaan ter hoogte van Okinawa met
windstoten van 145 km per uur.
Van 3 tot 8 September zullen op het twee
de internationale astronautische congres te
Londen, waaraan ook Nederlandse verte
genwoordigers deelnemen, plannen bespro
ken worden tot het maken van een retour
vlucht naar de maan vóór het eind dezer
eeuw.
In een bekendmaking over de voorberei
dingen van het congres deelt het Engelse in
terplanetaire genootschap mee, dat de reis
naar de maan over ongeveer 25 jaar tot
stand zou kunnen komen, indien men dit
vraagstuk gezamenlijk op dezelfde groot
scheepse wijze aanpakte als de vervaardi
ging van de atoombom. De vestiging van
een „luchtstation" in een blijvende, geslo
ten kring om de aarde zal binnen een tien
tal jaren mogelijk zijn. aldus het genoot
schap.
Volgens het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek is bij alle spaarbanken in Nederland
gedurende de maand Juli ingelegd 62 mil
lioen en terugbetaald 73 millioen, zodat
'eruggang die maand ƒ11 millioen be-
g. Gedurende de maanden Januari tot
en met Juli is totaal ingelegd ƒ417 millioen
en terugbetaald 568 millioen, zodat f 151
millioen meer is terugbetaald dan gestort.
In dezelfde periode van 1950 waren inge
legd en terugbetaald resp. 474 millioen
en ƒ480 millioen.
Zondagmiddag, aanvang 1.45 uur.
Tipperary-prUs. Draverij, afstand 2080—2140
meter. Peter Spencer treedt sterk op de voor
grond. vooral nu Petulance K. door haar over
winning te Geleen niet meer op 2120 meter zal
starten. Patrick Duluth Z. kan een plaats be
zetten.
Trocadero-prUs. Ren. afstand 1100 meter. Chi-
berta moet bij de voorste paarden worden
verwacht. Zal Amber verrassen 7
Criterium der 3-Jarlgen. Draverij, afstand
2460—2520 meter. Postduifje G. en Petite Ca-
slndra beheersen deze course, hun aankomst
Is 1 en 2 of andersom.
De Haagse Ooievaar. Ren. afstand 2100 meter.
(Handicap). Het paard door Delbrassinne ge
reden heeft een prima kans vooral als zijn
keus valt op Tosto. Marjoletta kan het tot
een plaats brenger).
Kampioenschap Nederl. paarden. Draverij
meet. afstand 2300 meter. Het entr. W. H. Geer-
sen heeft 5 paarden Ingeschreven (Kieviet S.
Juno Vita, Notekraker S., Jurroschka en Lega
lity). Het paard door hem zelf bestuurd zal al
zijn tegenstanders wel achter zich laten, tenzij
de merrie Nellie Gregor vlot van start gaat.
Bij natte baan loopt Leo Axklt de plaats.
Traviata-prUs. Ren, afstand 1350 meter Het
entr. H. C. ten Hagen heeft vooral met het
paard door jockey v. Dijk gereden een goede
kans (mits geen overwicht). Bonheur Perdu
kan een plaats bezetten.
Trianon-priJs. Draverij, afstand 2180—2220
meter. Martini Spencer hoewel onregelmatig,
kan zegevieren. Nevada L. kan haar plaats
lopen voortzetten.
Trlgonella-prUs. Draverij, afstand 2500—2540
meter. Daar meerdere paarden ln 2 courses
staan ingeschreven, moet met een plaats-tip
worden volstaan en daarvoor komt Lord Heny
in aanmerking.
De Commissie van Overleg van de Mid
deiutandavakcentralen heeft de vorige
maand een adres gericht tot 6e minister
van Financiën, waarin de minister verzocht
werd b(J de invordering der belastingen de
nodige soepelheid te betrachten, daar vol
gens de commissie door de cumulatie van
aanslagen, welke het middenstandsbedryfs-
leven thans ontvangt «n 6e huidige liquidi-
teHamoeinikheden. al te stringente Invor
dering fatale gevolgen zou hebben.
Minister Lieftlnck heeft hierop geant
woord, dat voor de gevallen, waarin de
moeilijkheden ter zake van de betaling der
inkomsten-, vermogens- en ondernemings
belasting zuiver en uitsluitend haar oor
zaak vinden in de inhaling der achterstand
in de aanslagregeling, nog slechts de aan
slagen over 1948 en volgende jaren van
belang zijn.
Volgens de dienaangaande gemaakte
werkplannen zal het verloop van de aan-
slagregeling over deze jaren er toe leiden,
dat de belastingschuldigen doorgaans komen
te staan voor de betaling van drie aansla
gen per kalenderjaar, t.w een voorlopige
en twee definitieve aanslagen; het woord
„aanslag" opgevat in die zin, dat de inkom
stenbelasting, de vermogensbelasting en de
ondernemingsbelasting over corresponde
rende tijdvakken als een eenheid worden
beschouwd.
In de gevallen, waarin de aanslagen In
derdaad met de geschetste regelmatigheid
1191-92 Wat hadden de jongens het naar
hun zin, daar op dat eiland! Iedere dag was
weer een feest en altijd wisten ze zich te
vermaken. Nee. vervelen deden ze zich
zeker niet!
Nu eens bleven ze een hele dag aan het
strand en speelden daar en bouwden forten
en kanalen. Dan weer gingen ze een paar
uren de duinen in en maakten lange wan
delingen. Daar waren ook heerlijke, rijpe
bramen te vinden, die ze maar voor 't
plukken hadden.
Pluk er maar flink wat, zei tante Lie-
zebertha. Die nemen we mee en daar maak
ik heerlijke bramenjam van; die zal van de
«t
winter best smaken!
En de jongens verzamelden zoveel bra
men als hun emmertjes konden bergen. Ze
moesten alleen erg voorzichtig plukken,
want de braamstruiken waren met scherpe
dorens begroeid, waaraan je je lelijk kon
prikken, als je niet uitkeek
Na zo'n hele dag aan het strand en in de
duinen waren ze 's avonds nogal moe. En
tyrnte Liezebertha hoefde nooit tweemaal te
zeggen, dat het bedtijd wasZe kropen
altijd op tijd in hun bed en sliepen als
rozen!
's Morgens waren ze dan weer heerlijk
uitgerust en ze stonden fris als ,'n hoentje
op, om weer 'n heerlijke vacantiedag te
beginnen.
Bij de in- en uitvoer naar de verschil
lende landen blijkt, dat de waarde van de
invoer uit de Ver. Staten van Amerika ln
Juni ten opzichte van de vorige maand is
gestegen met ca ƒ30 millioen. terwijl deze
voor Indonesië met ca 20 millioen is ver
minderd. De uitvoer naar West-Duitsland
is toegenomen met ca ƒ30 millioen en naar
Argentinië met ca ƒ20 millioen. Daaren
tegen vertoonde de uitvoer naar de Ver.
Staten van Amerika een geringe neiging
tot dalen.
Vergelijkt men de ln- en ultvoergegevens
van JanuariJuni 1951 met de dienover
eenkomstige periode in 1950. dan blijkt dat
het dekkingspercentage van de invoer is
gestegen van 62 tot 67»/. Een verbetering
van het dekkingspercentage kan men waar
nemen bij België, het Verenigd Koninkrijk
en Argentinië, terwijl dit voor Duitsland-
West. de Republiek Indonesië en Frankrijk
ongunstiger werd.
Weer een brandstichting
bij Nijmegen
Donderdag sUn in Lenth, behorende tot
de gemeente Ubbergen-Beek, weer twee
hooibergen uitgebrand, die samen honderd
duizend kilogram hooi bevatten.
Nauwelijks was het vuur ontdekt of tien
tallen politiemannen, sommigen met politie
honden. omringden de plaats van de brand.
Men heeft geen enkel spoor van de dader
of daders kunnen vinden. De dader is niet
langs gebaande wegen gekomen aldus de
commandant van de Rijkspolitie te Nijme
gen. maar midden door de weilanden die
hier een onafzienbare vlakte vormen.
De boeren zijn nog meer opgewonden dan
reeds het geval was en de politie gaat nog
uitgebreider maatregelen nemerk Zij ge
loven, dat zij met een bende brandstichters
te doen hebben.
Leden van de boerenbrandwacht hebben
gistermorgen nog een brand voorkomen.
Zij zagen te Persingen rookwolkjes uit een
hooischuur van een landbouwer komen.
Men constateerde het begin van hooibroei.
Dank zij het ingrijpen van deze wakers kon
deze broed niet tot ontwikkeling komen.
tot stand komen zal men. ?owel met het
vragen als met het verlenen van uitstel van
betaling, grote voorzichtigheid moeten be
trachten. omdat een verlichting voor het
ene jaar zou leiden tot veel grotere moei
lijkheden in een volgend jaar. Slechts in
dien door een toevallig samenvallen van
de betalingstermijnen van verschillende
aanslagen op een bepaald tijdstip liquidi
teitsmoeilijkheden zouden ontstaan, kan
enige verschuiling van de betaaldagen bij
wijze van een kort uitstel van betaling in
derdaad verlichting brengen.
Herstel regelmaat
Anders ligt het met de vermoedelijk niet
weinige gevallen, waarin de aanslagen niet
met zo regelmatige opeenvolging worden
vastgesteld als hierboven is gedacht Zo kan
het voorkomen, dat in enig jaar niet drie,
doch vier aanslagen worden opgelegd; er
kan dan op worden gerekend, dat in het
volgend jaar het aantal aanslagen tot twee
beperkt zal blijven.
Voor deze gevallen, aldus de minister,
heb ik mij reeds tegenover de Tweede Ka
mer bereid verklaard tot de ontvangers een
algemene aanschrijving te richten om, tenzij
bepaalde redenen dit onmogelijk maken, op
verzoek van de belanghebbende de regel
maat te herstellen door in het eerste jaar
voor één der vier aanslagen uitstel van
betaling te verlenen. Dit uitstel zal dan
echter niet langer dan tot het einde van
het volgende jaar mogen duren, omdat
anders in het weer daarop volgende jaar
vier aanslagen zouden moeten worden be
taald.
Oude belastingschuld
Voor het Inhalen van oude belasting
schuld kunnen, volgerts de minister, on
mogelijk algemene maatstaven van invor-
deringsbeleid worden vastgesteld en zeker
kan hier in 't algemeen niet worden volstaan
met het verlenen van enig uitstel en der
gelijke kleine middelen, die men pleegt aan
te duiden met de ook door de commissie
gebezigde uitdrukking „soepelheid bij de
invordering". Hier kan slechts baat worden
verkregen door ieder geval Individueel
grondig te onderzoeken en na te gaan of
het mogelijk is, en zo ja op welke wijze,
tot een algehele sanering van de fiscale
positie te komen. Hiervoor zijn reeds ge
ruime tijd geleden richtlijden aan de belas
tingdienst verstrekt.
In overeenstemming daarmede is men
thans doende alle gevallen van „oude" be
lastingschulden. welker invordering moei
lijkheden oplevert, systematisch en stuk
voor stuk te bestuderen, teneinde, zo enigs
zins mogelijk in overleg en met instemming
van de belastingschuldige, vast te stellen
welke van deze oude schulden alsnog kun
nen en behoren te worden betaald, op welke
wijze en in welke termijnen deze betalin
gen zullen geschieden en. ten slotte, welke
bedragen als oninbaar moeten worden be
schouwd en als zodanig afgeschreven. Er
wordt naar gestreefd om met deze omvang
rijke saneringsarbeid nog vóór het einde
van het jaar. gereed te komen.
SCHEEPVAART EN CULTURES VAST.
Amsterdam. 17 Augustus.
De gunstiger tendens, die deze week ter
beurze heerst, kwam vandaag geprononceer
der dan gisteren tot uiting, vooral op de
scheepvaart- en cultuurmarkt.
De scheepvaartafdeling ging vandaag voor
op. De activiteit had op het oog wat meer te
betekenen en de winsten varieerden van 1
tot 3 punten. Vooral aandelen K. Rotterd.
Lloyd, die 141 (138) golden waren vast. Daarna
volgde de tfultuurmarkt met iets geringere
winsten. nwÉr ln doorsnee voor alle fofrosen
hogere prlJKn.
Bij de industrie-afdeling lagen Unilevers
wederom ,het best. De koers steeg bijna 2
punten. Olies aanvankelijk licht aangeboden
doch tegen slot nog goed op peil, n.l. 290.
Zowel ln oude als nieuwe aandelen Philips
zijn deze week vrijwel dezelfde prijzen verno
men, n.l. resp. 168 en 159.
Van de te verwachten ontwikkeling op de
staatsfondsenmarkt valt nog weinig definitiefs
te vertellen. Gisteren scheen er enige stabili
teit te zijn ingetreden, doch vandaag waren
de koersen wederom lager.
De Amerikaanse afdeling was onveranderd
en het agio bleef 14'/« procent.
Officiële notering van de Ver v d Effectenhandel
VRIJDAG 17 AUGUSTUS
t ged. en bied. S ged. en laten bieden laten
ACTIEVE OBLIGATIëN
V.K.
Heden
Nederland
104'/.
1947Crt$1000
3!
104'/.
1948
31
87
87'/.
Belegg Cert 3*
87V.+
1950
31
87
1947 (3è)
3
85'/.+ 85'/»'/i
1937
3
85'/.
85 A
1947 1 1000
3
97 H
98
Invest Cert
3
87'/.
87'/.
1962-64
3
87A
87'/.
NWS
2»
70'/.
70
Ndlnd '37 A
7
85U.
85'/.
Grootbk '46
3
857.
85'/.
68[
70[
02'/.
88'/.
OBLIGATIëN
Bandoeng 4
Batavia 4
Geld 49 2e! 3
Rott '37 1-3 3»
ZHoll '38 2e 3
FrGroHpbk 3è 911
Nat Hpbk 3* 83'/.
Rott Hpbk 3i 82
WeatHpNO 3» 85
VerTrans R.b. 49
RottSchhpbké 981/»
Bergh&Jurg 34 95
Levers Zp 34 9S'/*
PhillpsllOOO 34 100t
Stokvis 84 97[
Bat Petrol 34 97'/.
AmstOl 100 3 135f
Witte Kruis 88 136
Amst '47 34-3 00'/»
KonPeCv50 34 104'/»
AANDELEN
Amit Bank 152
AmatGoed Bk 111
Escompto Bnk 41'/.
HollBkUn CA 242
JavaBkSOO cA 120»/.
MUFiNatHerst 75'/»[
92'/.
tt'/s
90'/»
82'/.
loot
95'/«t
97
90'/.
104'/»#
151 Va
110»/»
41t
242
120'/.
74'/.
V KL
Mterlo&Zn v 121
NBkvZAfr 100 200
NedCredBk B 100
NedMiddstbk 95
Rotterd Bank 153
Slavenb Bank 105[
Twents Bk cA 154'/s
Zuldh Bank B 97
RdamBel C A 202
Ver Trana A 18'/.
Albatr Superf 1M»'*
Ale Norit 327'/.
Allan Co 95
Alweco A 43'/.
Amst Ballast 118
Breda Mach
Bronswerk
Bührmann Pip 113'/.
Dikkers A 144'/«
DrfeHoeflUere 139[
DRU 133
EMF Dordt HO1/.
Emb F Hth 123t
Gouda A pol K 174
Gruvterde pA l27'/t
Heemaf A 152
Helnek Bier A 171 Vs
Hero Cont A 146
Hoek'a M&Zst 227
HollKunstzI A I43t
Int GewBeton 130'/.
Int Kunstst Tnd 78'/»
Int Viscose C 129
Kempkes Mf 80
Klinker Ieol 35'/.
Kondor 217
Kon Ned Zout 299
KonVer Tapijt 250
Kwatta Choc 155
Lettere Adam 221
Meelf Ned Bk 213
Mulders FvRM 80'/»
NA Autob Vre 131»/.
NAm Fitting! 67'/»
NdGistSpir A 230
N Kaiser-Frat lis1/.
Heden
152'/.f
1041
153'/.
155":
328'/»
43'/.
119+
122'/*+ 122'/.
100'/. 101
138[
133
122'/i
173'/.
126'/.
212
80'/«
130
66'/.
22fit
115'/.
V K Heden
144
143'/»
Nilm»
220
219
Rommenhöller
1108
Rott Droogd A
283+
285
Rouppe vdV A
108
Schelde NB A
110
110'
Stokv 500-1000
144
142'
Stork
138'/.
138
VerBllk 1000 A
147
VerPhar Fa A
98".
98+
Werkspoor A
127
127
Wijers Ind A
165"»
16B'/»t
ZwanenbOrgA
190'/.
190
Aniem NB A
51»/.
51
Overz Gas&FI
647.
63
Borsumij A
107
107"»t
IntCrt&Hd Rd
142
141'/»
Llndeteves A
121T
120
Gem EigW&W
122
125+
Arendsburg A
78
77
Besoekl A
80+
81
Sedep
68
67
MichArnold A
56'/.
62+
Ngombezl eA
290
290
Albert HeljnA
156
156
Blaauwvrle* A
83+
83'/»
Ned Mil Walvis
I04[
102'/»
Thorbsen A
124+
125t
ZeeKSa250 cA
71
Deli Spoor A
39
39»
N-l Spoor A
8i#
9A
Madoera pA
ll'/i
Sem Cherlb A
3
d'Oranlebooro
160'/»
CERTIFICATEN VAN
AMERIK AANDELEN
Am Smelt Ref 96'/.
Anaconda Cop 31'M 52YVt»
87
47
6A
47'/j
Bethleh Steel
Gen Motor
Int Nick of Ca
Kennecott Cop
Rep Steel
Stand Branda
Un Stat Steel
Cit Serv Comp 130
MidContComp 70V.f
Shell Union 72
N York Cent 20'/.
Pennsvlv Rr 21
Canadian Pac 32§
Prolongatie 31/*
59'/. 60t
56'/.+ 57'/»t
42'/. 42'/.
6tk
48'.'.
131'/.
71'/.
72'/»+
20'/.
21»/.
32'/.
3'/.
ACTIEVE AANDELEN
VK EK. L.K.
Cult H&I B A 52'/.+ 5It 51t
NatHandbk A 92'/. „A21/. 92'/«-'/.
NdHandMU cA 137 W1 138
AKU A 170# 169V.fi
Bergh&turgA 288'/»+ 288'/.
Berkel Pet A 108'/. 109
Calvé Delft cA 124+ 124+
Centr Sutjk A 174 174'/»
Sokker A 101# <-
elder Pao A 156'/. 156V»
KNHoogov cA 141'/. 140'/»
Lever Broa cA 233# 234>/i»/<§ 234
Ned Ford A 341'/. 342
Ned Kabel A 211'/» 211'/.
Philips A 166 166'/.
Wilton-FUenA 155'/. 153'/.
Bllllton 2e r A 184'/. 184'/.
Dordt Petr A 262'/. 265'/.
Kon Petr A 289 289'/»90'/» 289'/»90#
Kon Petr oA 289'/. 289'/.
Moeera En A 464 464
Amst Rubb A 102'/.+ 104'/»5# 104'/»#
Bandar Rub A 100 100'/.+
V K
DeliBatRub A 92'/:+
Kend Lemb A 83'/»+
Lampong Sum 27'/»+
O-Java Rub A 32'/.+
Oostkust cA 9JV»
Serbadl Rb A 42»/.
VerlndCult A 29*
HollAmLUn A 189'/.
KoJa-Ch!-PvA 123
KNSM NBs A 124'/»
Kon Paket A 118[
KonRtLloyd A 138
NdSchUnle A 137'/.
Ommeren Sch 175#
St MU Ned A 142'/.
HVA A 114+
Java Cult A 49
N-I Sulk U A 86'/.
VerVorst C A 24»/. 2
DellBatMij A 112
Deli MUch cA 84'/. 8!
SenembahM A 78
DIVERSEN
Müll&C NB A 158'/.
E.K.
125'/.'/»#
118'/.
140'/»1
138'/.9#
143+'/.
115'/.
LK
94+
125'/»
138V.
175
115
50'»ls
86
24'M
110
83' «t
77'/«-8'/«
jRTEBDAG 18 AUGUSTUS 1981
GOUDSCHE COBRANT
TWEEDE BLAD - PAGINA I
rvik-tak-tik-takkoek-koek-koek-koekping-ping-pitigbim-bam-
bim-bamDe klokkenwinkel. Het geluid van een rinkelende winkelbel
js nog niet geheel verklonken of de bezoeker staat in een ruimte, waar tientallen
klokken rusteloos tikken, koekoeken roepen, waar deurtjes onder of boven de
wijzerplaten openspringen en vogeltjes naar buiten wippen, waar de koperen
gewichten van de oude Friese hangklok langzaam omlaag gaan. Zie hier het
domein van de horlogemaker, een man die hef vertrouwen moet bezitten van
al zijn klanten om zijn werk te kunnen doen, een werk, waarvan velen geen
voorstelling hebben en misschien ook niet kunnen hebben. Want als de klokken-
dokter op zijn stoel voor zijn werkbankje zit, een loupe op het oog, een pincet
of een schroevendraaiertje in de hand. dan lijkt zijn werk zo gewoon, zo
gemakkelijk. Maar het tegendeel is waar. Hij springt om met radertjes van enkele
Viillimeters doorsnee, draait asjes uit ragdunne staafjes staal, tot op een veertigste
millimeter nauwkeurig. Is het horloge gemaakt en presenteert hij de rekening,
dan zegt de klant: ,Js dat er allemaal aan gedaan, je ziet er niets van aan de
van fraai houtsnijwerk bijgekomen, nog la
ter riep het beestje niet elk uur de juiste
tijd, maar elk kwartier. Zo werd een klein
klokje uit een eenvoudig idee geboren, een
klein uurwerkje, dat de hele wereld zoi
veroveren.
Het is niet de enige klok die muziek
maakt. Er zijn zelfs horloges, die een speel
werk hebbèn. Beschermd door een fraai
uitgesneden gouden kast, zit er achter het
raderwerk een apparaatje, dat lieflijke to
nen laat horen op heel en half uur op
zoek van zijn bezitter. Of een horloge, dat
„slaat", „ping" op de hele uren en „ping
ping" op de kwartieren. Zo betekent „ping
ping ping ping-ping ping-ping ping-ping
kwart voor vier. En thans is een fabriek op
de markt gekomen met een wekkend hor
loge.
Over wekkers gesproken. In de verzame
ling van een horlogemaker ziet men
weieens staan. De sprookjeswekker, met
een molen er op getekend en om de
condewijzer een paar wieken. Of een aap,
die met zijn armen de tijd aanwijst. De bel
zit vernuftig ingebouwd. Als contrast staat
er de ouderwetse wekker naast, een groot,
ruw gevaarte met een machtige, veel ver
foeide „fietsbel" er op. Zo'n klok, die. als
hij het niet meer doet. even naar opa wordt
gebracht, die de wekker uit elkaar schroeft
en hem dan weer in elkaar zet. Dan liep
het gevaarte weer.... ook al had opa een
stuk of vijf onderdeeltjes over. Een goede
wekker rooet van Duits fabrikaat zijn. zo
als een horloge pas goed is als het uit Zwit
serland komt.
Daarom is de horlogemaker een man, die
het vertrouwen van zijn klanten moet be
zitten. Het werk is dankbaar en ondank
baar tegelijk. Dankbaar omdat van oude
klokjes nieuwe gemaakt kunnen worden,
waardoor voor de eigenaar de grote waarde
van het antieke klokje blijft bestaan, on
dankbaar, als er wordt gevraagd ..Wat is er
eigenlijk aan gedaan?" Er moet zoveel
worden gedaan voor een klokje weer loopt.
Hoe gemakkelijk gaat het eigenlijk niet,
denkt „men" zo licht.
Mijn horloge hapert, misschien zit er
stof in
We zullen eens kijken, meneer.
De kast gaat open, de loupe op het oog.
Er zit stof in meneer, maar er is ook
Iets, wat er niet in zit. Steentjes.
Wanneer is het werkje klaar?
Volgende week, meneer
Uren heeft de horlogemaker nodig om
weer leven in het kastje te brengen.
Steentjes heeft hij in voorraad, in alle ma
ten, kleine kraaltjes van agaatsteen, die
meisjes met witte schorten in een Zwitserse
fabriek schuren en polijsten. Een milli
meter doorsnee gewoonlijk, soms wat gro
ter. uren arbeid om het stukje op zijn plaats
te krijgen. En wat kost meneer dat? Drie
gulden-vijf-en-zeventig. En men ziet niet,
wat er aan is gedaan.
Toch hapert het uurwerk als zo'n milli-
metertje wordt gemist. De steentjes doen
dat, wat bij een fiets de kogellagers ver
richten. Zij zorgen, dat de asjes van de ra
dertjes soepel draaien. Maar al staat er op
een horloge vijftien steens en er staat niet
bij, dat het een anker-horloge is, dan nog
heeft men aan de steentjes weinig. Dit is
een van de vele constructies die er zijn. Er
is ook de zogenaamde cylinder constructie.
Ook goed, maar minder dan het anker.
In een heel eenvoudig uurwerkje treft
men tachtig onderdeeltjes aan, radertjes,
steentjes, een veer. een pal, een balans. En
is kit schema iets ingewikkelder, dan
houit de horlogemaker oog op honderd-
twintig onderdeeltjes. Kan men het zich
voorstellen, dat een gewoon polshorloge
per dag een afstand van twaalf tot veer
tien kilometer loopt, of duidelijker gezegd:
van Gouda naar Bodegraven. De balans
legt driehonderd maal per minuut een af
stand van een centimeter af. heen en weer.
Zo komt men tot deze ongelooflijke afstand.
Het aantal variaties in de klokkenwereld
is ontelbaar. Uren kan een klokkenmaker,
die een grondige opleiding moet hebben ge
noten voor hij slaagt voor het diploma van
de „Corporatie voor het afnemen van het
horlogemakersexamen vertellen over de
types, die zijn klanten, die soms ver
spreid over het gehele land wonen, hejn
brengen. Daar is een oude staanklok uit
1670, die op kattesnaren loopt. Het is een
van de eerste uurwerken. In de zeventiende
eeuw deed het uurwerk zijn intrede. Daar
voor staken de middeleeuwers een stok in
de grond en lazen aan de hand van de scha
duwstreep, die de zon gaf, de tijd af. Wat
later kwamen de zandlopers, grote gevaar
ten. die om de zes uur moesten worden om
gedraaid.
Met carillon
Knutselende horlogemakers ontwierpen
speeldozen in de uurwerken, werken, die
berusten op het trommeldoos-principe van
een carillon. Jaarlijks was er in het Zwarte
Woud in Duitsland een wedstrijd voor
thuiswerkende uurwerkmakers, om met een
niéuw, origineel idee te komen. Een vader
en zoon zaten op een mooie avond eind
Augustus voor hun huisje in het bos te luis
teren naar het twinkeleren van de vogels,
tot er plotseling het koekoeken van de
koekoek klonk „Dat moesten wij nu eens
in een klokje kunnen verwerken", zeiden
zij tegen elkaar. En bij de volgende ten
toonstelling kwamen zij uit met een stijf en
recht houten kastje, met niets er aan. Maar
plotseling ging aan de voorkant een deurtje
open en sprong er een vogeltje uit. „Koe
koek-koekoek". De jury leefde in raadsels.
Hoe kon dat bestaan En toch is het idee zo
eenvoudig. Twee blaaspijpjes, orgelpijpjes,
die kort na elkaar worden geopend. „Koe
koek-koekoek". Later is er een versiering
Sprook jeswekker
Maar welk verschil geeft de Franse pen
dule met zo n wekkerbel. Dat komt omdat
ie „mooie klok"-bel meer zilver is ver
werkt. Hoe hoger het zilvergehalte is, hoe
zachter en hoger klinkt de bel. De aardige
pendule met zijn bim-bam. Of de West-
minsterklok, die het refrein speelt van de
klok van de Londense Westminster Abbey.
Dat is een driegaatsklok. Een speelklok
heeft maar twee gaten. Een gewone klok
één gat.
Wat u bij speelklokken nooit mag doen
s de wijzers terugdraaien. Altijd „volgens
de wijzers van de klok" draaien. Anders be
schadigt men het machinerietje. Een hor
loge mag men dus alle kanten opdraaien.
Ook bij het opwinden. Maar klop het kastje
niet uit op de hand als het niet direct wil
iopep. Gewoon maar tussen twee vingers
neen en weer wiegen. Anders beschadigt
men de steentjes, immers, het kloppen op
de hand is net zo erg zo niet erger
als het op de grond vallen. Tikt het dan nog
niet, breng het dan maar gerust naar de
horlogemaker. Met zijn tachtig instrumen
ten weet hij er wel raad op.
De echte horlogemaker gaat op in zijn
vak. Hij doet hel van des ochtends vroeg
lot des avonds laat. Hij leeft In de tijd, hij
werkt met de tijd. Temidderr van tikkende
klokken. Het statige tikken van de Friese
hangklok, met haar fraaie Bijbelse voor
stellingen. het zenuwachtig tikken van een
fantasieklokje. Een klok met uurwerk,
dag-, maand- en jaarkalender krijgt van
hem dezelfde zorg als een gewone „knol",
die een conducteur in zijn vestjeszak draagt
in de grote steden. „Het is zo jammer, dat
er maar zo weinig „echte" horlogemakers
zijn", vertelt onze zegsman. Bij zoveel is
het „even een kwastje er door, bijstellen,
veertje spannen, dat kost vijf gulden me
neer". Maar bij hen, bij wie het in de fa
milie zit, van overgrootvader op grootva
der, van grootvader op vader en van va
der op zoon, is het de liefde voor het vak,
die de zorg waarborgt, die aan een klokje
wordt besteed. Het werk valt weinig op, is
zo klein haast als de radertjes waarmee
wordt gewerkt. Maar zonder die radertjes
zou het in de wereld mislopen, zou niemand
op tijd op zijn werk komen, de treinen niet
op tijd lopen. Daarom is de klokkendokter
een belangrijk man. Zonder een klok zou
er geen gezellig tikken in de huiskamer
klinken, bij een gemakkelijke stoel, een
kopje koffie en een mooi boek. Want staat
de klok stil, dan zegt moeder de vrouw
direct: „Pa wind de klok eens op". Op
plaats valt het stilstaan van een klok niet
direct opdat is in de klokkenwinkel,
De klokkendokter in zijn behandelkamer, de loupe op het oog,.de patiënt in de hand.
Daarna krijgt die grote wekker een beurt. ..Klein Duimpje", nederig aan de voet van
„de reus", loopt al veertien kilometer per dag.
UIT VROEGER TIJDEN
De Goudsche Courant meldde:
75 jaar geleden.
Gisteravond om halftien werd in deze ge
meente een donderend geraas gehoord, dat
menigeen met schrik vervuld naar buiten
deed lopen. De oorzaak daarvan bleek te
zijn, dat het pakhuis van de heer J. J. Ver
dries op de Raam, geheel gevuld met ijzer,
was ingestort. Gelukkig zijn er geen men
senlevens te betreuren, wat zeer licht het
Beval had kunnen zijn. Een gedeelte van
net er naast staande huis werd in de val
meegesleurd.
50 jaar geleden.
Bij een oefening van de schutterij pas-
"frde een rijtuig met enige dames, die
blijkbaar voor haar plezier uit waren. Eén
van de schutters trad uil het gelid en vroeg
°f hij mocht tneerijden. Toen dit werd toe^
gestaan wierp hij zijn wapen in de wagen er
sprong er vervolgens zelf in. Tot verbazing
van zijn mede-schutters natuurlijk, van
een het heengaan van zijn vriend zich
aantrok, dat hij ook uit het gelid trad en
wegliep.
25 jaar geleden.
De werkzaamheden aan de spoorweg
Gouda—BoskoopAlphen a.d Rijn gaan ge-
atadig voort. De bruggenhoofden zijn reeds
alle gereed en thans wordt Maandag een
nieuwe stap gedaan door de aanbesteding
van de inrichting van de Ottewegswatering
Boskoop tot spoorweghaven. Dit water
krijgt voor Boskoop een belangrijke bete
kenis, daar het voor stoomvaart geschikt
wordt gemaakt. De oplevering van dit werk
*al deels nog dit jaar geschieden. De aarde-
baan wordt ook dit jaar nog aanbesteed.
T.m. 6 Sept. 18.36—12.30 en 1.30—5 uur Museum
Het Catharin* Gasthuis": Tentoonstelling
,.'t Oranjehuis thuis", kunstvoorwerpen e.d.
uit Koninklijk huisarchief en Koninklijke pa
leizen. Zondags geopend van 2—4 uur- 's Maan
dags en Vrijdags 1.30—5 uur.
18 Aug. 6.45 uur Kleine Vest: Vertrek Goudse
muziekkorpsen voor muzikale rondgang dooi
Korte Akkeren.
19 Aug. 8 uur. R.K Verenigingsgebouw: Con
cert door „Sint Caccilia".
20 Aug. I uur TlldeHJk stadhuis: Vergadering
an gemeenteraad
21 Aug. 8 uur Het Schaakbord: Jaarvergade
ring voetbalvereniging ..O N A.-".
21 Aug. 8.15 uur Central: Vergadering actie
comité Goudse Middenstand over verkoop voor
de winkel op 1 September
21 Aug. 8.15 uur Café Serierse: Bespreking
Groenendaal-bewoners over feest bij opening
nieuwe brug.
Bioscoprii
Reünie Bioscoop: Het vreemdelingenlegioen
(met Abbott en Costello).
Schouwburg Bioscoop: Wiener Müdeln (met
Willy Forst en Hans Moser)
Thalia Theater: De rode Havik (met Geoige
Montgomeiy en Ellen Dieu) Maandag. Dins
dag en Woensdag: 3 uur kindermatinée ..Lassie
komt thuis".
AanVang; 7 en 9.15 uur; Zondag 3. 5.
7 en 915 uur. Overige dagen 3 en 8.15 uur.
Sport op Zondag
8k; Gouda-tei iein
kampioenschappen, aanvang
Voetbal: GoudaW.A.V.V. en Olympia-Ex-
celsior (vriendschappelijk), aanvang 2 30 uur.
Zondagsdienst doktoren
Van Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavond 12
uur zijn bij afwezigheid van de huisarts te
consulteren de doktoren C van Elk. Katten-
singel 79 (tel. 2561) en H. Reedijk. Crabetn-
stiaat 45 (tel. 3132).
Apolhekersdienst
Steeds geopend des naohts alleen voor re
cepten Apotheek G. Paris. Westhaven 14
Advertentie
ZO JONGEN,VX5ÓB ALLE5 EEN
CIGARET/ HIER NEEM EEN
NORTH STATE
VOOR DE
DUIKER HEBT U
ASSISTENTIE NODIG
HALLO HALLO.' IK BEN ONKLAAR,
DE LUCHTSLAN6
Z/r KLEM
HALEN
ZENUWEN.
Vragen over Gouda-week
Maar betekent niet een
herboren kermis
Het raadslid F. K. van Wingerden
(SGP) heeft aan het college van B. en W.
enige vragen gericht over de aanwezig
heid van kermisvermakelijkheden gedu
rende de Gouda-week. De heer Van Win
gerden vroeg onder meer of het besluit
van de raad van 10 November 1947 tot
niet-wederinvoering van de Goudse ker-
s niet waardeloos genoemd kan worden,
nu B. en W. vergunning voor het plaatsen
van vermakelijkheden gedurende de week
van 30 Juli tot en met 4 Augustus hebben
verleend.
B. en W hebben het raadslid geant
woord. dat herlezing van de raadsvoor
dracht van het college van 29 October 1947
en van het verslag der daarover op 10
November 1947 in de gemeenteraad ge
voerde discussie duidelijk zal maken, dat
B. en W het toentertijd ingenomen stand
punt t.a.v. de al dan niet wederinvoering
van de in 1931 bij raadsbesluit afgeschaf
te kermis, trouw zijn gebleven. Het col
lege is daarmede, zo antwoordden B- en W.
ook gebleven in de lijn, die door de uit
spraak van de raad werd aangewezen.
Evtfptuele bezwaren, verbonden aan een
bestelden pretpark of hoe men dit ook
wiPlfbemen kan men onder omstandig
heden gecompenseerd achten door het voor
deel. dat hierdoor de middelen kunnen
worden verkregen voor het organiseren
van feestelijkheden van edeler allooi, zo
was in de uitspraak van de raad neerge
legd.
(Advertentie)
(Het Witte Huls). Telefoon 2253
Lunch - Diner - Koffietafel
Vergaderzalen 20 a 100 pers.
MET IS VACANTIETIJD, maar als men
deze week in de buurt van de Am
bachtsschool is geweest, heeft men van die
rustige stemming rondom de scholen wei
nig kunnen bemerken. Door de open ramen
klonk het geklop van hamers, geknaag van
zagen en het geschuif van schavpn. Er werd
gewerkt, en hard ook. Vier-en-twintig jon
gens deden examen in de timmerkunst, een
vak dat meer kennis vereist, dan men als
leek zou denken. Het werkstuk, dat deze
candidaten onder de handen hadden was,
volgens hun patroons lang niet mis. Er zijn
heren, die zich timmerman noemen, maan
het vak niet zo kennen als die knapen,
(Advertentie)
Als U een bril koopt, is het zeer belangrijk,
dat deze goed past. want daardoor zit ze
veel prettiger en bovendien, wat veel be
langrijker is, ziet U veel beter.
In de courante maten kunnen wij U een
keuze laten maken uit 50 verschillende
modellen, zodat voor elk gelaat een goed
passende en goed staande bril gemaakt-
kan worden.
Ook leverancier van brillen voor Uw
ziekenfonds.
Korte Tiendeweg 22. het 10e huis vanaf de
Markt, Goud», Telefoon 3033.
Puzzle-winnaars
De kruiswoord-puzzle van verleden week
was vrij eenvoudig. Er zaten weinig
moeilijkheden in en aangezien de regen
deze week de pret voor vele vacantiegan-
gers bedierf, was het wel begrijpelijk dat
er druk gepuzzeld is.
De winnaars zijn: J. J. Vetter. Hoog
straat 7 te Gouda (prijs van ƒ5) en J.
Verbree. Blekerssingel 82. te Gouda en J
M. Boers. Graaf Willemstraat 11 te Moor
drecht (ieder ƒ2.50).
De prijzen kunnen aan ons bureau
Markt 31. worden afgehaald of worden op
verzoek toegezonden.
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv. Geméente: Sint Janskerk
(Achter de Kerk 5) 9 en 10.30 uur ds J. J.
Koning, 5 uur ds Gerh. Huls.
Zaterdag 8.30 uur in Koorkerk Avond
gebed.
Westerkerk (Emmastraat 33) 9 en 10.30 u.
ds G. Boer, 5 uur ds H. M. Cnossen.
Klnderkerk (in gebouw Calvijn, Turf
markt 142) 10 uur de heer R v. d. Brug.
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (Peper
straat 128) 10.30 uur ds J. van Rossum.
Emmen.
Evang. Lutherse Kerk: (Gouwe 134) 10 u.
ds A. K. v. d. Meij, Den Haag.
Oud Katholieke Kerk (Gouwe 107) 10.30
uur hoogmis.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur
W. van Dijk.
Geref. Kerk art. 31 (Turfmarkt 54a) 9.45
en 4.30 uur ds J. J. Verleur, Lisse.
Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en
5 uur dr C. Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 5 uur
ds D. Bierma, Amsterdam.
Nederd. Geref. Gemeente (Zeugestraat 38)
10 en 5 uur ds Joh. van Weizen.
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23) 10
en 5 uur candidaat Troost, Rotterdam.
Zaterdag 7.30 uur bidstond.
Leger des Heils (Turfmarkt 111) 10 uur
Heiligingsdienst, 6 45 uur openluchtsamen-
kómst Markt. 7.30 uur verlossingssamen
komst, leider luitenant De BHj.
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5 uur
dienst.
Goudse Stadsevangelisatie (Achter
Kerk 6) 7.30 uur de heer W. F. Kloos, heden
avond 8 uur hoek Pr. Hendrikstraat—Vorst
manstraat: Straatprediking.
Winkelierg weer op straat
De resultaten tijdens de Gouda-week
zijn zo goed bevallen, dat de Goudse win
keliers het plan hebben op 1 September,
als in onze stad de Goudse vee- en kaas
tentoonstelling ^vordt gehouden, weer een
verkoop voor hun winkels te houden.
Het consultatiebureau voor tuberculose
bestrijding. uitgaande van de Provinciale
Zuid-Holiandache Vereniging tot bestrij
ding der tuberculose, dat ia ondergebracht
in het pand aan de Oosthaven 50. is te nauw
behuisd om goed te kunnen functionneren.
aldus schrijven B. en W. de raad. Dat zal
zich temeer doen gevoelen, wanneer ln deze
eente en in het district in het algemeen
zal worden overgegaan tot massale „door
lichting" der bevolking, waardoor uiteraard
tot dusver niet bekende ziektegevallen naar
het consultatiebureau verwezen zullen moe
ten worden.
Daar het in de bedoeling ligt dit bevol
kingsonderzoek alhier eerlang te beginnen
gelijk het reeds in enkele andere districten
van Zuid-Holland geschiedde en op de wen
selijkheid waarvan ook van deze zijde bij
de bevoegde instanties is gewezen is het
verlangen om tot een ruimer opgezet con
sultatiebureau te komen, tot een urgentie
geworden.
Gelukkig opende zich kort geleden het
uitzicht, dat dit ook op korte termijn kan
geschieden, toen enerzijds het Goudse
bureau geplaatst kon worden op de lijst der
bureaux, welke een nieuwe apparatuur uit
daartoe beschikbaar gestelde Marshallgel-
den zullen kunnen ontvangen, en anderzijds
het Rijk bereid bleek om in verbaqd hier
mede de bouw van een nieuw consultatie
bureau dit jaar te verwezenlijken. Voor
waarde voor »en en ander was echter, dat
met de uiterste spoed gewerkt moest wor
den.
Bouw begint in September
Van de gemeente wordt in deze gevraagd
om de bouw van het consultatiebureau,
waarvan de kosten 80.000 zullen bedragen,
door een lening met korte looptijd te
financieren, totdat na 6 a 8 maanden het
Rijk daarvoor de gelden verschaft. Het
nieuwe gebouw zal een eenvoudig utilitair
geval van één bouwlaag zijn. Het zal. aan
gezien het bij voorkeur niet ver van het
autobusstation gelegen moet zijn, kunnen
worden gebouwd op ben gedeelte van het
voormalige spoorwegterrein aan de Jan
Luykenstraat. dat thans deel uitmaakt van
het speelterrein van „Jongensstad". Met
het bestuur dezer instelling kan overeen
stemming worden bereikt over het uit de
huur nemen waartegenover een ander
stuk grond ter beschikking kan worden
gegeven van dit terreingedeelte, dat na
bebouwing aan de zijde van de Jan Luyken
straat met woningen, een ruim binnenter
rein zal worden, aldus schrijven B. en W.
Tengevolge vah de noodzaak om deze
bouw met zeer grote spoed te behandelen
reeds in September moet daarmede een
aanvang gemaakt worden ten einde zo tij
dig gereed te zijn, dat aan de voorwaarden,
gesteld bij het ter beschikking stellen van
de Marshallgelden Is voldaan zijn nog
niet alle bijzonderheden geregeld ten aan
zien van de vorm, waarin dit terrein ter
beschikking van de Provinciale Vereniging
zal worden gesteld. Er wordt intussen van
uit gegaan, dat de gemeente het terrein
voor lange termijn verhuurt of in erfpacht
geeft en dat in de huursom of canon de
waarde van het terrein en de door de ge
meente te maken grondkosten worden ver
disconteerd.
B. en W. vragen de raad de voor uitvoe
ring van dit plan gevraagde medewerking
te verlenen en mitsdien te besluiten tot het
beschikbaar stellen van een crediet
80.000 met een looptijd van uiterlijk
jaar tegen een rente, welke door de ge
meente voor op te nemen kasgeld ver
schuldigd is. alsmede tot het geven van een
machtiging om het nodige te doen ter
voorbereiding van het bouwrijp maken van
het terrein.
Het was plotseling levendig gewor
den in de grote rustige notaristuin te
Waddinxveen. In de kruinen van de
grote bossen, die deze tuin begrenzen,
waren mussen neergestreken, niet
enkele tientallen of honderdtallen,
maar duizendtallen. Het leek wel als
of uit de wijde omtrek deze straat
jongens onder vogels elkaar deze tuin
tot een massale verzamelplaats had
den aangëtluid. Overdag vloog deze
kolonie als een wolk op en streek
dan neer op de w[jde korenvelden in
de omgeving ten einde zich daar te
goed te doen aan de oogst. Tegen de
avond trok de kolonie zich weer in
het dichte gebladerte terug en bleef
daar langè tijd na kwetteren. De dag
was lang voor deze vogels, omdat
juist onder deze bomen een grote
straatlantaarn brandde. Nu kan het
wel eens aardig zijn om enkele mus
sen in de bomen te horen tjilpen,
doch het geluid dat deze massa pro
duceerde. was verre van aangenaam
voor de notaris en zijn buren. En als
nauwelijks de zon de kim in het
oosten kleurde, ontwaakte ook weer
dit duizendkelig vogelenkoor. Daaren
boven verspreidden deze vogels een
minder welriekende geur bij gebrek
aan een behoorlijke gelegenheid. De
notaris besloot krasse maatregelen te
treffen ten einde aan deze vrij on
gezellige toestand een einde te ma
ken. Hij nodigde enkele jagers uit de
omgeving uit en dezen openden Dins
dag en vooral Woensdagavond onder
grote belang stelling wan het publiek
de mussen-jacht. Telkens als een
schot daverde wolkte deze schare op
en dan viel een hagelvuur in de
dikke rijen. Tientallen mussen
moesten hun brutaliteit met de dood
bekopen. De tuinman verzamelde
een grote zak met dode vogels.
Waddinxveen hoopt, dat hiermede
de rust in de notaristuin is weerge
keerd en dit vedervolkje zal verdwij
nen.
den zij. Iedere timmerman is geen timmer-
m&n. Maar om van iedere timmerman wel
een vakman te maken, heeft de Stichting
Vakopleiding Bouwbedrijf een leerlingen
stelsel ontworpen, dat er op is gericht een
ambachtsscholier na zijn schooljaren aan
de hand mee te nemen en hem te leiden
door een voortgezette opleiding. Want Ne
derland moet vaklieden hebben in zijn hui
zenbouw, zowel op metsel- als op timmer-
gebied.
Als een jongen de dagschool twee jaar
heeft gevolgd komt de Stichting in actie. Zij
treedt in contact met de werkgever van de
Ummerman-in-spe en komt met hem over
een. dat zij de opleiding zal voortzetten.
Hiervoor ontvangt de werkgever een kleme
subsidie. Overigens is het geheel in het be
lang van de patroon zelf een jonge werk
kracht degelijk op te leiden. Twee jaar
blijft de knaap in de practijk werkzaam,
tegelijk de avondschool bezoekend. Van de
Stichting heeft hij een werkboekje gekre
gen, waarin hij precies moet opschrijven
wat hij in een week heeft gedaan en ook
moet aantekenen, welke modellen hij heeft
uitgevoerd. Zijn baas geeft hem cijfers voor
vlijt en gedrag. Eens per maand komt daar
een cijfer voor vorderingen bij. Aan de
hand van dit boekje kan een controleur
van de Stichting nagaan, of de jongen'een
variërende opleiding krijgt en niet als
„krullejongen" wordt gebruikt.
Wirivar van lijnen
Na die twee jaar. waarin het lesgeld door
de Stichting Vakopleiding Bouwbedrijf
wordt bekostigd, doet de candidaat examen.
Voor de titel „adspirant-gezel-timmerman".
t hij in een lokaal met andere
wat hij in vier jaar
ïfiVliUII
Vier dagen zit hij i
candidaten om te toi
heeft geleerd.
Ziedaar, waarom die knapen de rust in
de Ambachtsschool verstoren. Zij timmer
den aan een werkstuk, dat lang niet ge
makkelijk was. Maar de jongens vonden,
dat het nog wel ging. Zij maakten in drie-
en-een-halve dag een hoek in een goot van
een huis. Het staat wel erg eenvoudig op
papier, maar ziet men de tekening, waar
naar het werkstuk werd gemaakt, dan is
dat een wirwar van lijnen, met maten en
aparte profielschetsjes. Bij elkaar vertim
merden die jongens anderhalve kubieke
<neter hout. stukken, die zij „zo'n beetje op
maat gezaagd kregen. Geheel met de hand,
met behulp van de klauwhamer, de blok
schaaf en een zaag maakten zij uit die stuk
ken hout die dakhoek, met boeikant, bodem
en neuswijst, een werk, dat zij in het dage
lijks leven niet doen en waartegenover zij
dus vreemd stonden. De eerste morgen
werd er hier en daar nog wel wat getobd,
maar, zo zei een van de examinatoren, na
schafttijd om twaalf uur ging het wat be
ter. Toen hadden zij bij hun vrienden hun
licht opgestoken. Nu vertellen die candi
daten elkaar ook weer niet te veel, want
het is een examen, waarbij een gezonde ri
valiteit heerst om het knapste stpk werk te
leveren.
Taak van werkgever
Over het algemeen vlotte het best, al
moest er worden overgewerkt, om het kar
wei gehéel af te krijgen. Daarna hebben de
heren van de examencommissie hun waar
deringen vastgesteld, om in de eerste plaats
te kijken of zij het diploma waard ztjn, an
derzijds om te zien, wie een extra prijs ver
diende. Vanmiddag hebben de jongens het
resultaat van hun werken gehoord. De
examencommissie bestond uit de heren S.
Swaneveld. directeur van de Ambachts
school, vertegenwoordiger van het Nijver
heidsonderwijs, H. M. Gardenier en L. H.
van Essen, vertegenwoordigers van de
werknemersorganisatie, A. M. de Korte en
T. van Vliet, vertegenwoordigers van de
werkgeversorganisatie en W. C. A. de Jong,
controleur van de Stichting. Ook was er
een halve dag schriftelijk examen.
En nu de candidaten voor dit examen ge
slaagd zijn krijgen zij van hun patroon
wellicht een extra beloning voor hun pres
tatie. De patroon krijgt een vergoeding van
de Stichting voor het vrij-af geven deze
week. Het eerste is echter niet verplicht.
De timmerman Verdient niet naar pres
tatie, maar naar leeftijd. Door de ijver van
de leerlingen aan te moedigen kan de werk
gever er toe bijdragen, dat de jongen meer
in zijn vak gaat zien.
Vóór de geslaagden „timmerman in de
ruimste zin van het woord" zijn, moeten zij
nog een paar jaar leren. Eerst nog twee
jaar avondschool en dan examen doen voor
het diploma gezel-timmerman, een certifi
caat. dat wordt verstrekt door de Vereni
ging Van Ambacht, die de opleiding echter
overlaat aan de Stichting. Ten slotte kan de
•ongeman na een schriftelijke cursus „op
gaan" voor meester-timmerman. Dan pas
heeft Nederland er weer een timmerman
bij, die een vakman is een overal werk zal
kunnen vinden, want zo staat er op een
van de muren in een lokaal van de Am
bachtsschool: „Wie een ambacht heeft ge
leerd, vindt de kost waar hij verkeert".
