il ||aHunter [{eer/ijk! T.M.S. TECHNICUM Hf "Sr Prima Kapster gevraagd SPARTA Motorhuis G. Lagerweij Middeleeuwse geldschieters Op wastafels lag millioenen buit voor de hotelrat Jaruntowski Crock, de levensgeschiedenis van 's werelds grootste clown Competitie-indeling in de Afdeling Gouda Gebr. Ravenstein jjfe j HAAR EIGEN D0MEI1 Er wordt gevochten in Parijs Onze biosc open v,, Burgerlijke Stand Gouda toont de prestaties van veeteelt en zuivelbereiding Mr Kesper maakt vee t.b.c.-vrij Tinprijs te Londen scherp gedaald Ingezonden Stukken Goveka en middenstand I Café-Restaurant „TER GOUW" Goudse spetters HERMAN F. KAPTEIJN Werkster net Meisje en Jongens ZII-SLAAPKAMER ERVAREN STENO-TYPISTE JONGSTE KANTOORBEDIENDE Gevraagd: Net Jongmens Kofferschrijfmachine KLEINTJES Boihastraat - Gouda - Tel. 3727 WERKSTER K. VAN ES In een goed blaadje bij de overheid !il VERBODEN TE ROKEN" Hij opereerde te Londen, Parijs eu in Genève v Einde in Genève JULIA CUYPERS wordt 80 jaar SPEELDE ALS MEISJE VAN II EEN VROUW VAN 35 - jgBjtóv Het gaat om de vrouw Zó wast men shantung Wonderfornuis Kookt, bakt en droogt VOLGENDE WEEK: Mussolini en het lucifers-schandaal Paul Steenbergen en Myra Ward BEIDEN VAN FORJVÏAAT Betty schittert TWEEDE BLAD - PAGINA 2 GOUDSCHE COURANT ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1951 Thallm Theater. Wie clown zegt. zegt Grock en eert daarmede de man. die de grondslag heeft gelegd voor de moderne clownerie. Grock was origineel. Zijn origi naliteit was de grondslag voor zijn grote carrière. Hij baande nieuwe wegen en hij heeft navolging gevonden. Veel navolging kan men zeggen, want de meeste clowns- van-nu- bouwen voort op de originele geest van 's werelds grootste clown Aan het leven van Grock. die op zijn ze ventigste jaar nog Grock-in-al-tfjn grootheid was. is deze film gewijd. Maar de film wil niet zozeer Grock als clown maar Grock als mens laten zien. Een mens, die de wereld 't Beste paard van stal Reünie-Bioscoop. Dat beste paard is Broedway-BUl. de enige bewoner van de stal. Het is er trouwens de stal naar. Als het onweert en regent, lekt het ouwe schuurtje els een mandje. De eigenaar van het paard is Dan Brooks. Hij verkiest zijn paard en de vrijheid boven de millioenen van zijn aanstaande schoonvader en bij de training van Broadway-Bill wordt hij bijgestaan door het jongere zusje van zijn aanstaande. Aan wiejiij tot slot toch zijn vrijheid ver liest. Want natuurlijk wordt het verhaal v.an het paard, dat: een fortuin wint voor zijn eigenaar, doorkruist door een tikje lief de. De klemtoon valt échter op alles, wat op en rondom de renbaan geschiedt. Daarvan krijgt men een^aardig beeld. Het belangrijk ste van de film is het gedeelte, waarin de race verreden wordt. Dan wordt de span ning geraffineerd tot grote hoogte opge voerd. Buitengewoon goed camerawerk en vakkundig in elkaar gezet. Enkele coupures doen hinderlijk aan'. Temidden van zijn struggle .for life ziet Bing Crosby kans om nog enige lied|Jes te zingen. De scène tijdens het onweer is wel de beste uit deze vlakke, pretentieloze film. die in de laatste meters nog een verrassing heeft. Geboren: Paul Hendrik, z. v. P. H. Woer- lee en J. M. de Winter. Krugerlaan 213; Anja Cornelia, d. v. G. J. den Broeder en A G. van Veen. Ridder van Catsweg 182; Cornelis. z. v. G. Uitenbroek en G. H. Neven, Fluwelensingel 73; Antje Willemlna. d. v. J. Jongeneel en W. Kerrebijo, Lijsterbesstr. 6: Johap Hendrik, z. v. C. van Norden en B. Hoogendoorn. Bosboom Toussaintkade 25; Willy, d. v. J. v. d. Star en A- H. Vergoed. Karnemelksloot 29; Johannes Willem, z v. P. Radix en A. J. C. de Gruijl, Pretoria*- plein 12. Ondertrouwd: K. Visser en W. Grave- stéijn; H. W. Jansen en J. Koster; J. J. Stolk en E. G. Maarsen; P. van Schraven- dijk en A. F. Hijmans; C. Nanninga en G Hulleman; A. M. Spee en A. de Mooij; J. A. Rabouw en E. Gijsbertsen; W. Kolenbran der en C. Vermeulen. F. M. Thesingh en A J Poot; J. Huisman en G. Rabouw H. J. Hornis en J. Ketting Overleden: Maria Catharina Leijendekker. tussen twee oorlogen wil leten lachen, hoe wel in Bèrlijn de zware stappen van dui zenden laarzen klinken. Met de wereldge beurtenissen als achtergrond is de carrière van Grock verfilmd. Grock als koorddanser boven het feestende en dansende dorp. Grock als de clown op het toppunt van zijn jaren, nooit uitbundig, maar altijd in zijn stijl wat weemoedig. Grock nog eens te laten zien. is de grote verdienste van de film. Alleen is het jam mer. dat men door de weinige beelden van van Grock als clown zo weinig de ontwikke ling van zijn stijl kan nagaan. Maar het slot van dit verfilmd levensverhaal ruimt grote ruimte in voor deze grote eloWn. die de hele wereld in zijn vrolijke ban gevangen hield. WATERSTANDEN 1 SEPTEMBER Mannheim 3 17 —0.04: Trier l 14 —0.04: Keu len 1.85 —0.01; Ruhrort 3 92 onv.: Lobith 9 91 —0 08 Nijmegen 7 7o —0 08 Arnhem 7.80 —0.08. Eefde 3.02 —0 08; Deventer 2.09 0.05; Namen. La Plante. 1.50 onv.; Borgharen 39 63 —0.06; Belfeld 10 95 —0.03; Grave 4 60 —0 04. Vreeswijk 0.56 '0.10; Lith 0 35 0 22. De onvindbare Pimpernel Schouwburg Bioscoop. De rode Pim pernel is weer op het witte doek. in stra lend technicolor, indrukwekkender dan ooit. En onze Pimpernel beleeft weer avon turen, die zijn reputatie sieren. Dat mag ook wel, want deze Engelse fat spreekt tot de verbeelding. Hij. die Engelse aristocraten van de guillotine redt. is een boeiende fi guur en uit zijn leven zijn vele spannende verhalen te peuren. Powell en Pressburger, de beroemde Engelse „Archers" hebben de regie gehad. En dat is dikwijls aan aardige vondsten te merken, hoewel hun totale op vatting van Pinapernels avonturen wel iets gelijkt op \*erra3d. David Niven is de Sir Percy en hoewel hij hem aanvaardbaar voorstelt, is zijn creatie toch niet te verge lijken met die van Leslie Howard. Margaret Leighton als Lady Blakeney is allerliefst Predikbeurten voor Zondag Ned. Herv. Gemeente: Sint Janskerk (Ach ter de Kerk 5) 9 en 10 30 uur ds H. v. d. Akker; 5 uur ds G. Boer. Zaterdag 8.30 uur in Koorkerk Avondgebed. Wester- kerk (Emmastraat 33) 10 uur ds F. J. ter Beek, Breukelen; 5 uur cand. K. N. de Bruijn. Kinderkefk (in gebouw Calvijn, Turfmarkt 142) 10 uur de heer P. Lievaart. Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (Peper straat 128) 10.30 uur ds J. van Rossum Win terswijk. Remonstr. Geref. Gemeente (Keizerstraat 2) 10.30 uur ds H. J. de Wijs. Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur ds W. F. Schroder. Oud Katholieke Kerk (Gouwe 107) 10.30 uur hoogmis. Geref. Kerk (Turfmarkt 00) 10 en 5 uur ds W. van Dijk. Geref. Kerk art. 31 (Turfmarkt 54a) 9.45 en 4.30 uur ds G. Koenekoop. leente (Statlonspl 5 uur dr C. Steenblok. Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 5 uur ds Joh. Jansen. Leiden. Nederd. Geref. Gemeente (Zeugestraat 38) 10 en 5 uur ds Joh. van Weizen. Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23) 10 en 5 uur ds J. I, van Wijck (n.m. Evangeli- satiedienst); Zat-erdag 7 30 uur bidstond. Leger des Heils (Turfmarkt 111) 10 uur Heiligingsdienst. 6.45 uur openluchtsamen komst Markt. 7.30 uur verlossingssamen komst. leiders majoor en mevr. S. Barteling. Kerk V8n Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5 uur dienst. Goudse Stadsevangelisatie (Achter de Kerk 6) 7.30 uur de heer W. F. Kloos. GOVEKATENTOONSTELLING GEOPEND Vanmorgen kwamen in groten getale de bewoners uit de Goudse streek naar het feestende en vlaggende Gouda, dat hun een gastvrijheid zal bieden. Reeds voor de officiële opening van de Goudse vee- en kaastentoonstelling Goveka, waarop de boer gelegenheid heeft te tonen, wat hU pres teert. trokken honderden langs de vele koeien, schapen, varkens en paarden op het Veemarktterrein en langs de grote kaas tentoonstelling iu het Veemarktrestaurant. De commisaris der Koningin, mr L. A. Kesper. heeft vanmorgen de tentoonstelling geopend. Hij deed dat met een ernstig woord tot de boeren. Er is met de veethelt in Zuid-Holland iets niet in orde. zei hij. Er is te veel met t.b.c. besmet vee. dat remmend werkt op de agrarische ontwik keling van onze provincie. Daardoor blijft de melkopbrengst kwantitatief en kwalita tief achter bij die van andere provincies, hoewel het eigenlijk zo moet zijn. dat Zuid- Holland bovenaan staat. Wij hebben eerbied voor de bo«y\ voor zijn leven en gestadige arbeid, maar wij moeten allen meewerken, dat die arbeid zo economisch mogelijk ge- gchiedt. Vermindering van het aantal besmette dieren zal het werk van de boeren ten goede komen. Daarom, zei de commissaris, is het Roed dat vandaag de Goveka wordt gehoucten want een dergelijke expositie van de arbeid der boeren stimuleert door onder, linge wedyv-er de prestaties Het zal de wil zijn van de boer. het volgend jaar nog beter op de tentoonstelling voor de dag te komen dan dit jaar het geval was. De commissa ris hoopt dat de Goveka een levend begrip zal worden en dat zij zal bijdragen tot groter economische bloei van Zuid-Holland. Burgemeester James heeft de commissaris der Koningin ingeleid door te wijzen op de arbeid, die stad en land voor het slagen der tentoonstelling hebben verricht en door dank te brengen aan de velen wier aandeel in het werk van zoveel betekenis is ge- Daarna hebben de genodigden, onder wie zich de burgemeesters van alle omliggende gemeenten en vertegenwoordigers van agra rische bedrijven bevonden, een rondgang over de uitgebreide tentoonstelling gemaakt. Hedenavond van 7.52—8 uur zal de K.R.O. een reportage van de Goveka uitzenden. (Ongecorrigeerd) De tinprija te Londen, die Woensdag met ruim 100 p e per ton was gedaald, is Don derdag opnieuw met 55 p a per ton gedaald tot iets minder dan 900 p s per ton. Maan dag en Dinsdag steeg de prijs met 100 p s per ton. Voor het uitbreken van de oorlog op Korea bedroeg de prijs ongeveer 600 p s per ton. Nadien steeg de prijs tot het hoogtepunt van ongeveer 1800 p a per ton in Februari. Canada benoemt een controleur voor vervoer op Grote Meren Canada heeft Donderdag Roy Mllner tot controleur voor het vervoer benoemd, ten einde op deze wijze te trachten de moeilijtc- neden te doen verdwijnen, die bij de scheepvaart op de Grote Meren zijn ont staan en die de aflevering dreigen te ver tragen van de record-tarwe-oogst van dit jaar. Milner zal de bevoegdheid hebben om contracten te verbreken en het vervoer langs de waterwegen en de spoorwegen langs andere weg te dirigeren. Tank vaart Agatha 28 v Pla4joe te Saigon Caltex Delft Rott-sidon P 3t Gibraltar Caltex Nederland Stdon-Rott p Malta Caltex Utrecht Sidon-RottVp 31 Kreta Clavella 31 v Pladjoe n Singapore Duivendrecht Lagos-Livernpol p 31 Dakar Ena 13 Sept. v Aruba te pent verwacht Esro Den Haag Aruba-Rdtt p 31 dè Azoren Fellpei 1 v Bangkok te Pladjoe Macuba l v Amsterdam te Curacao verwacht Malvlna 31 op 180 mijl Z v Diego Garcia Marlaa l v Balik Papan te Mirl Mlrza 31 v Stanlow n Gibraltar Mltra 29 v Curacao te Piraeus Ovula Ballk Papan-Rotterdam l te Suez Papendrecht StockholnvTrinidad P 1 Dover Rodas 30 v Trinidad te Kingston Rotula 31 op 250 mijl NW van Ka»pstad Sliedrecht 31 op 800 mijl West v Madeira Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie Oogst- Het bestuur van een gemeente heeft m i. tot taak de belangen van alle inwoners zijner gemeente zo goed mogelijk te beharti gen. dus ook die van de middenstanders. Wat dit betreft zou ik gaarne de volgende vragen willen stellen Om welke reden heeft men een deel dei- dicht bij de tentoonstellingsruimte wonende middenstanders bulten de afsluitingsruimte gehouden Ware het niet wenselijk geweest ook deze personen zo veel mogelijk te laten profiteren van de Goveka Zo hiervoor redelijke argumenten aanwe zig zijn. waarom heeft men dan niet voor afgaand overleg gepleegd met deze midden standers. die zich nu op onredelijke wijze gedupeerd voelen Zij zouden dan nu niet met wrok over een door hen als onredelijk gevoelde behandeling rondlopen Indien het te rechtvaardigen is. dat deze middenstanders buitengesloten werden, waarom werd dan een exploitant van een poffertjesbakkerij. geen inwoner van Gouda zijnde, wel binnen de tentoonstellingsruimte gehouden7 Uit rechtvaardigheidsoogpunt lijkt me dit niet juist. C. G. DE GRAAUW. t- en dankfeest van Leger des Heils Het Leger des Heils heeft sinds zijn stich ting in het najaar een oogst- en dankfeest gehouden, om op deze wijze aan de Schep per uiting te geven van de menselijke dank voor genoten lichamelijke, stoffelijke en geestelijke zegeningen, ontvangen geduren de de voorbijgegane zomer. Dit jaar hopen wij dat oogst- en dank feest te houden op Zondag 23 en Maandag 24 September, terwijl et tegelijkertijd een bazar aan zal worden verbonden. De op brengst komt gedeeltelijk ten goede aan de zeer omvangrijke Zendingsarbeid van hel Leger des Heils, zowel in Indonesië als op andere zendingsterrcinen en gedeeltelijk aan onze plaatselijke arbeid. Vanzelfsprekend betonen de heilssoldaten zelf-hun dankbaarheid door hun bijdragen voor het oogstfeest en hun artikelen voor dè baz.ar af te staan. Maar ook u kunt mee werken. Voor het oogstfeest zouden wii gaarne ontvangen fruit in natura of gecon serveerd en andere levensmiddelen, terwijl 'wij voor de bazar ons houden aanbevolen voor luxe- en gebruiksartikelen, enz. Mocht u niet in staat zijn enig artikel ter beschikking te stellen, dan zal ook een gift op onze girorekening zeer welkom zijn. LEGER DES HEILS. Turfmarkt 111, Gouda, Giro 512632- Pr«ttlg week-end HUNTER (0 75 HUNTER DE lUXEM PLAATSELIJK NIEUWS Zondagsdienst doktoren Van Zaterdagmiddag 2 tot Maandagmor gen 8 uur zijn aanwezig de doktoren: Krimpenerwaard: H. F Adam te Stolwijk (tel. K 1824-327); H Frese te Bergambacht (tel. K 1825-214); J. K. Hoogenboezem te Lekkerkerk (tel. K 1805-303); A. M. Visser te Krimpen a. d. IJssel (tel. K 1895-307). Bodegraven: C. G. A. van Beek (tel- 138) en A. Schreuder te Zwammerdam (tel. 27) en wijkzuster Kool. Stationsweg 27 Boskoop: G A. S. Jongeneel (tel. 19). Haastrecht. Oudewater en Polsbroek: T. S. J. A. Bonga te Haastrecht (tel. K 1821-303). Moordrecht en Nieuwerkerk a. d. IJssel; J. D. van Westendorp te Moordrecht (tel. K 1827-315). ReeuwUk: J. v. d. Goot (tel. K 1829-254). Waddinxveen: P. v. d. Linde (tel. K 1828- 450). Zevenhuiien en Bleiswilk: W H Verduijn den Boer te Zevenhuizen (tel. K 1802-204). Bergambècht Zwemexamens afgelegd. Donderdag werd in het zwembad te Bergstoep ge legenheid gegeven tot het behalen van de zwemdiploma s A. ,B en C. Deelgenomen hebben de leerlingen van de lagere scholen uit Bergambacht. Ammerstol en Stolwijk. Voor diploma A slaagden 54 leerlingen, afge wezen werden 4. Voor diploma B slaagden er 28 (afgewezen 2). Voor diploma C slaag den er 12 (niemand werd afgewezen). Tot slot gaven de leerlingen van 5? en 6e klas der lagere school te Bergambacht enkele demonstraties van zwemslagen, behendig- heidszwemmen. figuurzwemmen en schoon- springen. (Advertentie) (Het Witte Huis). Telefoon 2253 Lunch - Diner - Koffietafel Vergaderzalen 20 a 100 pers. In de nieuwe competitie van de Afdeling Gouda zijn de elftallen als volgt ingedeeld: Zondagcompetitie le Klasse: Bodegraven, DONK. Berg ambacht, Boskoop. Nieuwerkerk, Nieuw koop, Nic. Boys. Groot-Ammers, Groene- weg. Res. Ie klasse: Schoonhoven 2. Unio 2. Woerden 2, ONA 4. Gouda 4. Waddinxveen 2, Bodegraven 2. Lekkerkerk 3, GSV 3, Gouderak 2. DONK 2. Klasse A: Haastrecht 2. GSV 4. Esto. Gouda 5, Woerden 3, ONA 5, Olympia X Schoonhoven 3, VEP 2. RVC, Stolwijk 2. 2e Klasse B: Haastrecht 3. Bergambacht 2. Stolwijk 3. ONA 6. Zwervers 2. Oude water 2, Moordrecht 3, Gouda 6, Olympia 4, GSV 5. 2e Klasse C: Nieuwkoop 2. ONA 7, Bos koop 2. RVC 2. GDS, Esto 2, GSV 6. NSV. VSE. VEP 3. 3e Klasse A: Amm. SV 3. Unio 3. Groot- Ammers 2, Schoonhoven 4. Bergambacht 3. Haastrecht 4, Oudewater 3, DONK 3. Stol- wiik 4. 3e Klasse B: Groeneweg 2. Moerkapelle 2 Zwervers 3. Waddinxveen 3. Gouderak 3. DONK 4. Moordrecht 4. Nieuwerkerk 2. 3e Klasse C: Nic. Boys 2. Boskoop 3. WSE 2. DONK 5. Gouda 7. ONA 8. GDS 2, NSV 2 3e Klasse D: GDS 3. DONK 6, ONA 9. Boskoop 4. Haastrecht 5, Groeneweg 3. Unio 4. Amm. SV 4. 3e Klasse E: Nieuwkoop 3. Esto 3. DONK 7. VEP 4. NSV 3. Bodegraven 3. RVC 3. Woerden 4. Zaterdagmiddagcompetitie le Klasse! Spirit. Rijnstreek. HSC. IbU, ZVV, Bodegraven Z., Waddinxveen Z., Ver heul. Bes. le klasse: Sportlust 2, Spirit 2. HSC 2, Woerden Z. 2. Rijnstreek 2. Waddinxveen 2. ZVV 2, Jodan Boys 3. 2e Klasse A: Boskoop Z.. SSVG. Moer kapelle Z„ SKG. Victorie. Sportlust 3, Jo dan Boys 5, WGJ. 2e Klasse C: Rijnstreek 3. WDS 2. Sport lust 4, WGJ 2, SKG 2. Jodan Boys 6. Ibis 2. Juniorencompetitie Afdeling A: Groep 1: DONK a, Gouda a. GSV a, Jodan Boys a. Olympia a. ONA a, Sportlust a, Unio a. VEP a. Woerden a Groep 2: Boskoop a, GDS a. Gr. Ammers a. Lekkerkerk a. Moordrecht ,a. Nieuwer kerk a, Schoonhoven a, Waddinxveen a. Zwervers a. Groep 3: Boskoop b. DONK b. Gouda b. Gouda c. Jodan Boys b. NSV a. ONA o Unio b. ZVV a. Afdeling B: Groep 1: Bergambacht <t. DONK c. GSV b. Haastrecht a. Olympia O. ONA c, Schoonhoven b, Unio c. Groep 2: DONK d, Gouda d, Gr. Ammers b. Jodan.Boys c, Olympia c, ONA d, Oude water a, Schoonhoven c. Groep 3: Gouderak a, Groenweg a. Moer kapelle a. Nieuwerkerk b, Spirit a. Wad dinxveen b, Lekkerkerk b. Zwervers b. Groep 4: Bodegraven a. Esto a. Nieuw koop a, NSV b. Rijnstreek a, Sportclub b, VEP b. Woerden b. Groep 5: Boskoop c, GDS b. Gouda 5: Boskoop c, GDS b. ONA e. RVC a. WSE a. ZVV b. Afdeling C: Groep 1: DONK e, Gouda f, GSV c. Olympia d, ONA f. VEP c, Wad dinxveen c. Woerden c. Groep 2: Amm. SV a. DONK f, Gouda "g, Lekkerkerk c. Olympia e, ONA g. Schoon hoven d, Stolwijk a. Groep 3: Bodegraven b. DONK g, Esto b, GDS c. Gouda h, Jodan Boys d, Nieuwer kerk c. Volgende week start De Zondagcompetitie zal aanvangen op 9 September, de Zaterdagmiddag- en de ju- lorencompetitie beginnen op 8 September In de le klasse van de Zondagcompetitie luidt voor de eerste maand het programme 9 September: Bodegraven—Bergambacht. Boskoop—DONK, Groeneweg—Nieuwer kerk. Nieuwkoop—Nic. Boys; 16 September DONK—Nieuwkoop. Bergambacht—Bos koop. Nieuwerkerk—Bodegraven. Groot- Ammers—Groeneweg; 23 September: Groe neweg—DONK. Bodegraven—Groot-Am mers. Nic. Boys—Bergambacht, Boskoop— Nieuwerkerk; 30 September; DONK—Bode graven. Groot-Ammers—Nieuwkoop. Berg ambacht—Groeneweg. Nieuwerkek—Nic Boys. NederlandIndonesië Ampenan Rott-Java 31 v Colombo Bali Makassar-Sorong p 3J Boeroe RengkalU Java-Amst p st FinUterre Borneo 31 v TJirebon n semarang Celebes Amst-Djakarta 31 te Port Said Friesland Rott-Djakarta p 31 ouessant Garoet 1 v Semarang te Djakarta Kertosono 31 op 360 mijl ZO v Guardaful Kota Baroe Java-Rott p 31 K St. vincent Laertes Liverpool-Java i te Port Said Oranje 31 v Suez n Colombo Poelau Laut Java-Amst 31 v Colombo Rtouw 31 nog steeds te Menado Boskoop Voor zwemdiploma geslaagd. r het zwemdiploma slaagden leroad: Diploma A meisjes: Rietje van het Voor Zuidei Tol. Marijke Bakhuijzen en Ria Elswijk. Jongens: Hanno Hardijzer en Jacobus Baan- stra Diploma B meisjes: Gerda van der Sluijs en Rietje van Tol. Jongens: Jocobus Baanstra. Jan Hooftman, Dick Windhorst. Wim Koelewijn en Kees Ravenhorst. Afge wezen 2. Diploma C jongens: Nico Geers. Bloemenveiling. Coöp. Veren. „De Bos- koopse Veiling", 30 Augustus. Rozen, groot- bloemig. per bos van 20 stuks: Duisburg 90—1.60; Pechthold 90—1.30; Rogalandia 60— 110 Butterfly 80—1.10; Hadley 1.20—1.90; Edith Helen 160; Better Times 90—1.40. Vierlanden 1.80—2.60; Queen Mary 60; Gemengde rozen 27—35. Polyantharozen per bos van 10 stuks: Else Poulsen 24-36: Sweetheart 75—1.30; Pinoccheo 70—1.00; Dorus Rijkers 70—1.10; Ingar Ohlson 22-40; Juweeltjes 40—70; Gloria Mundi 42—56; Wolfsglorie 37—65; Ellen Poulsen 40—55; Prinses Juliana 32—52. Diversen per bos van 10 stuks: Chrysan then gr. bloemig 1.50—1.80; idem kl. bloemig 1.00—1.50; idem tros 19—24; Clematis Prins Hendrik 1.30—2.40; idem Durandü 70—90: Gladiolen 1422; idem Nieuw Europa 47; Dahlia in soorten 16—28; Tri toma's 12—28; Asters 7; Vibusnumtakken 90—1.50; Scabio- sa 9, Anjelieren 55—70; Ninnia's 8. Goudb. Ligustrum 38; Liatrix 14—24; Symphoriear- pus 31—43. Diversen per stuk: Begonia s 38; Pernettya 55—90; Vibusnum per tak 40—57; Snijgroen per kg 21—30. Moordrecht Wedvluchten met postduiven. De postduivenvereniging „De Gevleugelde Vrienden" hield een wedvlucht uit Sint Quentin (Fr 258 km. Los 0.45. eerste duif 9.05.56. laatste 10.31.34. Uitslag: 1. 15 B. van Leeuwen; 2. 7 St. den Hartog; 3. 11. 14 J. Vermeer. 4. 13. 19. 20 P. Twigt; 5. 6 C. Alphe- naar: 8 F. Hazebr/oek; 9 Joh. Multem: 10 Th. Pieterse 12 W. de Wit; 16 P. Geleedts; 17 A. J. H. Multem; 18 J. C. Oosterom. Tevens werd een wedvlucht gehouden uit Dordrecht (22 km). Los 8.15, eerste duif 8.28.50. laatste 8-40.15. Uitslag: 1, 2. 3. 5. 7. 11 J. van Jeveren: 4. 16 W. de Wit: 6. 9 J van Ardenne; 8, 12. 13. 18. 19. 20 P. Twigt: 10, 14 E. Kruijff; 15, 17 G. de Bruin. Schaken. Voor de huishoudelijke com petitie van de schaakclub Moordrecht werd als volgt gespeeld: F Vink—N. Blom 0—1. C. Verwoerd—P. Poolen 0—1; J. Vink—P. Vink 0—1; A. Verdoold—A. van Blitters- wijk 0—1; A. Barendregt—B. Spek 1—0 G. de Bruin—C. van der Knaap 1—0: G. Kra nenburg—D. Vink afgebr.: P Poolen—F. Hoegeni 1—0; W. Hoogendoorn-H. Blom Reeuw ijk Jeugd zwom voor een diploma. Woensdagmiddag werd in het zwembad Elfhoeven, onder leiding van de hoofden der scholen, het examen voor het diploma zwemmen voor de schooljeugd gehouden. Onder de belangstellenden was burgemees ter Feitsma. Er waren 95 candidaten. van wie er 61 zijn geslaagd voor het diploma A-B of C. 25 niet zijn geslaagd en 19 niet zijn opgekomen. Geslaagd zijn voor het dipl. A Johanna de Groot. Cornelis Meijer. Petronella v. Veen. Alida Sturkenboom. Jacoba v. Dijk. Mietje Benschop. Corn. Verlaan. Corn. Ver geer. Hendr. v. d. Meij, Hans Feitsma, Piet Oosterwijk. Math. Oosterwijk. Peter Swinga. Jan Donker. Ab. Rosmolen. Maria van Wijk, Geertruida van Wijk. Johanna Goudriaan. Maria Hoogerbrugge. Jenneke van Bodegra ven. Willy Loer. Ada Verheij. Jacobus Ver stoep. Friedrich Anker. Adrlaan Buitelaar. Hendrik Groenendijk. Cornelis Bontenbal. Ewoud Verburg. Hendrik Poortermans. Dirk v. d. Pol. Diploma B: Helena Vermeulen. Cornelia Vermeulen. Petronella Verdegaal, Everdien Meurs. Rietje Jongeneel. Maria v d Berg. Hendrika van 't Hoog. Johannes Ballering. Petrus de Jong, Johannes v. d. Steen. Leen- dert Verkerk, Dirk Oosterwijk. Katrinus Slappendel, Friedrich Anker. Maria van Roon. Hendrika v. d. Star. Dirkje Koster Greetje Verwoerd. Gerrigje Donker. Jo hanna Goudriaan. Sjaan Suringa. Johannes Hagen. Huig Bitter. Hendrik Poortemans. Cornelia Bontenbal. Cornelia van Leeu- KLACHT Van de week, op een avond werd er op de voordeur gebonsd en toen ik ging kijken, zag ik een man op de stoep staan met een lange rijmantel aan en een capuchon op. Aan de lantaarnpaal stond een paard. De man gaf me een papier compleet met zegels en lakken en onder de lamp heb ik het gelezen met mevr. Tergouw, die over m'n schouder loerde. Hier is de inhoud: Beste meneer Tergouw, U vindt het zeker wel goed, dat ik u als eerbaar en vooraanstaand burger van Gouda gebruik om even m'n hart op leeg te storten. Het wordt me nu werkelijk al te gortig. Dat al die boeren rondom de stad er plezier in vinden om 'd'r paarden, kazen, koeien en schapen te kijk te zetten, dat moeten ze zelj weten. Maar wat heb ik daarmee te maken? Dit voorjaar hebben ze me langs alle bloemen en bollen van Keukenhof ge sleept, tot ik geen bol meer zien kon. En nou beginnen ze in Gouda ook al. De een of andere goochemerd heeft de opdracht gehad om een openluchtspel tc schrijven en die heeft gedacht: Kom. laten we Jacoba maar weer eens van stal halen, dan wordt het een kasstuk. Als u maar weet. dat ik het zat begin te worden dat gesjouw op zo'n paard, ik raak zo langzamerhand op jarenHet enige waar ik me op verheug is, dat ik m*n ouwe vrienden Kijfhoeek en Van der Nagel weer eens zie en al die anderen. Dan kunnen toe nog eens heer lijk roddelen over dé mensen van tegenwoordig, die d'r zo raar uitzien. Ik vind, dat de mannen vooral er niet op vooruit gaan. En van mannen heb ik verstand, want zoals u misschien geleerd hebt en vergeten bent, ik heb er vier gehad. En in al die optochten zetten ze me alleen voorop: noch m'n twee Jannen, npch Humphrey, noch Frank mogen ooit me f. Nou, enfin, ik zal Zaterdag het zaakje alleen wel opknap pen. Maar dit is onherroepelijk de laatste keer. Laten ze nou Agatha Deken of Aaltje Bak maar eens nemeh. Kijk, meneer Tergouw. dat wilde ik u even schrijven. Als u 't in de krant wilt zetten mij best en de groeten aan m'n outoe, trouwe Gouwenaars. Gedaan te Teylingen, op de 29ste van Oogstmaand 1951 w.gJACOBA Gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen. wen. Pancras van 't Hoog Ab. Rosmolen Diploma C Hendrika van 't Hoog. Dirje Wondergem. Johanftes Schoonderwoerd. Verhuizingen: Verhuisd: A. C. Opelaar van B 35 naar A 31; W. F. van Es van A 31 naar B 35; J. A. Konijn van D 105 naar C 1; P. J. Mourits van A 7 naar C 20. In sloot gereden. Gistermorgen geraakten paard en wagen, beladen met brandstoffen, van de heer G. Groenendijk aan de Kerk- weg. doordat het paard achteruit liep. in de diepe wetering. Het paard kon spoedig wor den gered. De wagen werd met vereende krachten op het droge gebracht. Schade werd aangebracht aan het tuig van het paard, terwijl heel wat kolen verloren gin gen. Stro viel van wagen. Toen de heer L. W. v d. Meij met zijn motorcarrier van Gouda naar zijn woning reed. kreeg hij bij het passeren van een vrachtwagen, beladen met stro. een pak stro op zijn carrier, met ge volg dat motor en berijder in de sloot terecht kwamen. De heer v d Meij kreeg een verwonding aan een hand Opgericht ekenaar en tuigbouw. Vliegtuigbouw. Bouwkunde Electrotechniek - Middelbaar Technisch Onderwijs Duur 3 jaar. Voor jongelui met Mulo B. Mulo A en goede wiskundecijfers. 3-jar HBS enz en na onderzoek. Geen practiikjaar, want zoveel mogelijk practijk op school De werktuigbouwkundige faculteit staat onder leiding van Prof. ir. E S Pacejka w i <<ud-hoogleraar v. d Universiteit te Bandoeng en Prof. dr. ing. M. Beiner w.l. oud-hoogieraar v. d. Universiteit te Wenen. Voorbereidende cursussen, eveneens 3 jaar voor nog schoolgaande» Minimum leeftijd iaar .en 8 maanden. Jongelui, die dit laar 15 worden en tongeren 30 reductie iff S b 5' f "kS"f* v"n 3 J"r een HBS B Mulo onderwiis voor de algemene ontwikkeling. Practiik en teke nen Na deze 3 laar toelating tot hé] lijke Middelbaar Technisch Onderwas Ook f Aa"van« Woensdag 5 Sep tember 1951 Inschrliving dagelijks ook Telefoon 2#~27' Ro"«d.m. Organist Lutherse Kerk Koordirigent Muziekleraar Groenendaal 103. Gouda. Inschrliving van Leerlingen voor de opleidingen: HARMONIUM THEORIE KOORDIRIGENT BTAATSDIPLOMA KERKORGEL Speciale (lagere) tarieven voor opleiding getuigschrift Kerkorganist der N.O.V. Siroopwafel-, en Banket bakkerij vragen Aanmelden: Spieringstraat 87 Aangeboden: met. of zortder pension. Br onder no. 8483. Bur. van dr Stad. Gevraagd op Handels- en Fabriekskantoor te Gouda: en (mnl. of vrl.) bij voorkeur in het bezit van M.UL.O.-diploma. Eigenhandig geschreven brieven onder No. 8490. Bureau van dit Blad. Net burgermeisje. 17 j., b.z.a aid winkeljuffrouw, met erva-, ring. Br. no. 1854. Bur- van dit I.v.m. aanschaffing gas. prima haard aangeb. Sophiastr. 24 Te koop: compi. herenfiets n et .verlichting- Goudsewcg 82. Sto.- wljk. Te l:oor>: gi amotion met pla e:i J de Hoop. Kuiperstraat in 40. na 7 uur. voor magazijnadministratie. Brieven onder no. 8411. Bureau van dit Blad Te koop gevraagd: Gebruikte Coupeuse 1 Maximum drie regels 50 ets. Met brieven onder nummer 60 cent. Kleintjes worden uit sluitend geplagtst bt| vooruit betaling. Woningr. Aangeb mooie won., (parterre), pr. ultz voor andere won. in Gouda of omg. Br. no- 1142. Bur. v. d. Blad. Te koop: pr. jongens- en meis jesfietsje. z.g.a n.. ift. 6-12 jr Goudseweg 90. Stolwijk. T«- koop: z.g a.n motorsleep boot. 24 p.k. Deutz Diesel. Afm 10x2.10x010 m Br. no. 1841. Bur. van dit Blad. beschlkb om meisjes knip. naailes te geven. Br. no. 1844, Bur. van dit Blad. Woningr. Woning Bloemkwav- tler voor woning Centrum stad. Br. no. 1848. Bur v. d. Blad. Jonge werkster gevr 1' dag per week. Van Duin. Vredebest 28. Gouda. Te koop bij H. v. Maaren. Kon. Wilhelmlnastraat 2. Reeuwijk, haardkachel en schuiftafel. Goed tehuis gez. voor 2 hond jes. Tegen adv.kosten te ver krijgen no. 1830. Bur v. d BI B.z.a.: met meisje. 17 J. voir hutsh. en winkel. Br. no. 165!. Bur. van dit Blad. Dame vraagt 1 of 2 ongemeubi leerde kamers. Br. no. 18U. Bur van dit Blad Te koop: br. Dimeswin'er mantel m. 42—44, f20.—Prins Hendrikstraat 98 Gevr. voor dag en nacht, Juffr voor noodhulp bij z eke. Br. no. 1855, Bur. v. d. Blad. Jongen-an. 28 j., vraagt werk voor halve dagen, onversch. wat. ook thuiswerk. Bv. onder 1880. Bur. v. d. 'Blad. Te koop: kookkachel met toe behoren. J. van Dorp. Cont. Huygensstraat 74. Te koop: nw. zware carrier, tegen elk aannemelijk bod. Inl. te Kade 6. Telefoon 2950. Te koop: pr. Norton. 500 c.c z.k Goudseweg 33. Stolwijker- sluts. het meest verkochte Nederl. motorrijwiel En terecht: Sparta is ideaal 125 c.C. 1125.—. 200 c.c. 1375.—, 250 c.c. 1595.— binnen enkele weken weer leverbaar Borax 350 cc. hopklep I 2560 Te koop: D.K.W.. 98 c.c. Te bevr. ns 6 uur. Dorpsstraat 86, 38 f 30.-. Wielewaalstraat 14. r overname gevr gasfornuis st. Br. no 1869, Bur. van dit Blad. Weggelopen: poesje, wit met zwart gevlekt. Terug te bezor gen: Markt 33. De Openb. Leeszaal en Bibliotheek Oosthaven 54, zoekt een voor enige uren per dag om het gebouw achoon te houden. Aanmelden: Zaterdag en Maandag, middag of avond. Een prettige, zelfstandige werkkring hoog loon provisie. Zuidkade 29, Waddinxveen. Telefoon K 1*7*—SM yORIGE WEEK VERTELDE 1000 1 VAN de moeilijkheden van een gepension- neerd spoorwegambtenaar, een hartstoch telijk roker die als woning een wagon niet- roken had gekregen. Een lezer uit Schie dam schrijft ons nu het vervolg van deze geschiedenis:* De spoorwegambtenaar werd enkele da gen na 't bezoek van zijn oud-collega's ver rast met een nieuwe wagon, nu een rook coupé. Hij was zó verrast, dat hij besloot met zijn vrouw de vacantie in de wagon door te brengen en de eerste dag zijn oud- collega s uit te nodigen Voor een bezoek. Toen zijn oud-collega's op de standplaats van de wagon aankwamen, zagen zij hem met de schouders tegen de wagon duwen en, wanneer deze een eindje verder was gere den. hard naar de andere kant lopen en weer duwen. Het ging zo even door en ook nu liepen de straaltjes over zijn rug, niet de regen, zoals de vorige maal, maar van inspanning. Waarom ter wereld doe je dat toch? fie- ;n zijn oud-coliega's hem verbaasd toe. nog voor ze hem geluk hadden kunnen sen met de nieuwe wagon. Waarom? hijgde de arme man. jullie hebben me fijn geholpenM'n vrouw zit op het toilet en dat mag alleen onder het rijden woirden gebruikt! jy|ET KLOPPEND HART EN StHUWE blik goan wij de lommerd, alias bank van lening binnen Wij zouden niet graag willen, dat anderen wisten, hoe vaak wij daar komen en wat wij daar in pand ge ven! De graaf van Holland kende onze scrupu les niet, maar hij kon dan ook meer ver panden dan enkele, zuinig bettaarde lami- liesieraden. Bij de geldschieters, die "oorspronkelijk n t Lombardijs in Noord-Italië kwamen en vandaar de naam lombarden droegen en be hielden. was de graaf kind aan huis. een verwend en veeleisend kind. Hij had hen hard nodig, maar zij konden het ook niet buiten hem stellen, wapt slechts met zijn toestemming en tegen betaling van een jaarlijkse pachtsom konden zfl zich in zun landen vestigen. Reeds voor 1300 hadden de lombarden hun kmtorjen in Dordrecht en Deltt. in Lelden en Ouciewater, ja zelfs in k'.eine plaatsen als Ameide en 's-Gravensande oefenden zij hun woekerpractijken uit. Niet lang jaarna vinden we hen te Schie dam in een stenen huis. te midden van de hr. t«n °"»bouwen der noorters. waaruit we! blijkt dat ze goede zaken deden, en te Rot terdam in de Lombardstraat. De graaf strekte ook zijn beschermende hand uit over de lombarden te Heusden en Geertruidenberg. steden, die toen nog deel uitmaakten van Holland, terwijl de bank van lenipg te Bergen op Zoom de bijzondere gunst genoot van de markies van Bergen. Grafelijke klandizie LEINODIEN VAN de Graaf warén meer\iit als thuis. Nu eens berustten zij bij de geldschieters te Dordrecht, dan weer bij de lombarden te Delft of in de lommesd te Bergen, die door Moijses en Baernaerd. looa en christen, ge- zamenlilk werd beheerd. Hoe de graaf in hun handen was geval len, is niet moeilijk Ka te gaan. De inkomsten uit de domeinen waren nauwelijks voldoende om Je kosten ven cie dure hofhouding te dekken en de ambtma ren te betalen. Als een van zijn dochters huwde* km hij de bruidschat niet opbren gen. noch de verplichtingen nakomen, die in het huwelijkscontract waren vastgelegd. Wilde hij de keizer bezoeken, met heel zijn hofstoet, dan kon hij de reis- en verblijfkos ten niet betalen: ais hij ten oorlog wilde trekken een oproerige stad wilde bedwin gen. of het kasteel van een vrn de talritke weerspannige edelen moest belegeren, wist hij niet hoe hij zijn legerscharen zou uit rusten. vervoeren en provianderen. In al die gevallen kon hij een beroep doen op de steden en tot hen een bede om huip richten, een bede die ook steeds werd ver hoord- In de wereld krijft men echter niets voor niets De steden vroegen even beleefd om een wederdienst: en hun rechten en vrij heden breidden zich steeds meer uit. Goedgeefs waren de kooplieden in de steden niet. want zij kenden maar al te zeer de waarde van het geld. Het resultaat van een bede was geen gift. maar een lening, die weer terugbetaald moest worden. Zo geraakte hij steeds dieper in de schuid en de lombarden moesten telkens uitkomst brengen. Woekerwinsten IJET GELD WAS NOG ZEER SCHAARS ■''en daardoor was de rentevoet naar on ze begrippen ongewoon hoog Als de graaf van Holland honderd goudstukken leende, moest hij er honderd en negen terugbetalen. Hem kon men de huid niet over de oren halen, zijn onderdanen echter moesten een interest opbrengen, die wij nu zouden om schrijven als woekerrente in het kwadraat. In het jaar 1461 bepaalde heer Jan van Bergen op Zoom: ..de Lombaerden en sullen niet meer hebben, ofte nemen, dan van eenen ponde grooten Brabandts twee en een halven grooten Brabfindts ter weecke, an dere sommen naer advenant ende sijn pan den lossen met gongbaeren gelde". Als wij gaan rekenen, blijkt het dat de klant vier- en-vijftig procent aan jaarlijkse interest moest betalen en wij kunnen er zeker van zijn dat deze bepaling een einde maaxte aan nog veel ergere praetijken. Vandaar dat de lombarden zeer gehaat waren, en zo nu en dan dringend bescher ming nodig hadden tegen hun ontevreden cliëntèle, die de bank wilde plunderen en hen om wilde brengen. Dank -ij de uit geld geboren vriendschap van graaf, hertog of markies, werd hun die bescherming steeds verleend. Wanneer ..de houder van de tafel van lccninghe". kortweg tafelhouder genoemd, verlof kreeg om zich ergens te vestigen, dan werd in de acte concessie van uitbui ting zou een juister woord geweest zijn uitdrukkelijk bepaöld. dat hij met zijn ge hele gezin, zijn bedienden en later zijn erf genamen onder de speciale hoede van ho ger hand stond. Tegen alle schade, ver drukking. onrecht en ongelijk was hij in het bijzonder beschermd en de stad mocht de bank niet eigenmachtig sluiten; zij kon alleen, zoals Delft deed de lombarden dwin- ggn tot het aangaan van een lening .mit moetwille". Zelfs als deze geldschieters ver buiten hun boekie gingen, kon dat nog door de vingers worden gezien. De graaf mocht dan. in de eerste aanval van woede, de uftelen van lening 6tuk mbarde ander inzicht. Zo vergaf graaf AeL* ng stuk iaten slaan, en hen uit het Lombardenhuys' -s" jagen, weldra kwam hij ...Jicht. Zo vergaf graaf f brecht. die het geld met hamers brak daarom de lombarden niet kon missen, de bankhouders van Delft en Oudewater de De Leenbank te Rotterdam, gezien van de Slikvaart af. door hen begane overtredingen en misda den, zodat ze weer met een scjhone lei en een gerust geweten konden beginnen. Nog geen zes jaar later was de tafelhouder van Delft weer in moeilijkheden tezamen met die van Heusden en Geertruidenberg. maar zijn uitsluiting duurde niet lang. Eerst toen het Hof v(fh Holland zich er mee ging bemoeien, was het uit met de pret. ..De Lombardiër. tafel houdende te Deift" werd door de procureur-generaal zwaar be boet en uit het land gebannen Dit was ech ter een uitzondering; zelfs het loze vosje ..Vossyn Abellomo" kreeg het „Groot Lom- baerthuys" te Dordrecht weer terug, al kost te hem die vergiffenis ook, tweehonderd goudstukken. Hij was echter overtuigd, dat hij deze kosten spoedig weer goed zou maken: hij en zijn landgenoten maakten het inderdaad zo bar de rentevoet steeg tot 85" en meer dat de landvoogdes Margaretha van Sa- voye. met één pennestreek een einde maak te aan ale banken van lening in de Neder landen Het volk herademde, maar niet lang. want dank zij hun geld en hun relaties wés ten deze heren de strenge maatregel weer ongedaan tc maken. Zo bleef alles bij het oude tot In het be gin van de tachtigjarige oorlog. Nadat ko ning Philips was afgezworen en daardoor zijn rechten had verloren, bepaalden de Staten van Holland dat elke stad nu zelf voorwaarden kon opstellen voor het op richten en vernieuwen van de concessies van,de banken van lening, terwijl tevens een ambtenaar werd aangesteld, om toe zicht uit te oefenen op alle bankhouders in het gewest. Deze ambtenaar ging. bij het zoeken in de bankboeken, zijn eigen boeken te buiten, en werd daarom, na enkele jaren, ontsla gen. zodat de steden de vrije hand kregen. Zij maakten daarvan onmiddellijk ge bruik om de banken van lening zelf te ver pachten. waarbij zij een even kordate en absolute bescherming aan hun tafelhouders garandeerden, als de graaf vóór hen hod gedaan. Amsterdam ging nog verder, het nam zeil het beheer in handen en de bank van lening werd een gemeentelijke instelling. In 1635 volgde Rotterdam dit voorbeeld. waarDij men het reglement van de stad aan het IJ woordelijk overnam Oudewater Gouda, 's Gravenhage. Leiden en Delft kregen rok successievelijk een stadslommerd, die door eigen ambtenaren werd beheerd. Dat was niet altijd voordelig; in Oude wa ter was men na korte tijd blij. dat een geld schieter het risico wilde overnemen, want men werkte niet met een behoorlijke winst, hoewel het stadsbestuur doodleuk een in terest van 32' procent eiste. Taruntowski verdween, na zijn J Uitste 4-jarige opsluiting wegens juwe- lendiefstal in de strafgevangenis te Genève. voor altijd. H|| was van Poolse adel bracht ongeveer twintig jaren van zijn leven toen h(j verdween was h(j 66 jaar in gevangenissen door. o.m. in Duitsland. Frankrijk. Tsjecho-SIowakije en Zwitser land. Hy stond by de Europese politie be kend als een der grootste en geslepenste internationale hotelratten. JAREN GELEDEN STOND HIJ VOOR DE strafkamer van de Geneefse rechtbank, onder verdenking tijdens de claar gehouden tentoonstelling vjm de beroemdste meester* werken uit het Prado-museum te Madrid, in twee der voornaamste Geneefse hotels ju- welendiefstallen tot een totaalbedrag van 190.000 Zwitserse franken te hebben ge pleegd. Hij legde toen een volledige bekentenis af. zo als hij reeds voor heen had gedaan. toen hij te Parijs was ontdekt en ge arresteerd. Hij had toen zulke volledige in» lichtingen verstrekt over de juweliers te Londen en Parijs, waar hij de kostbare buit had verkocht, dat het gelukte het grootste deel van de kostbare juwelen te achter- Hogeschool der Misdaad VIII Julift Cuypers, die Dinsdag a s. 80 jaar wordt ('s middags houdt z(j In één der foyers van de Stadsschouwburg te Amster dam een receptie) speelde al toen z(j vijf jaar was toneel, maar dat was In kinderrol letjes. Ilaar officiële debuut maakte zij toen zU elf jaar was. Het gebeurde te Gent (zc was van huis uit een Belgische, uit een ge zin van 13 kinderenV Het was haar ceritc grote rol, In ..De Martelares", en zij speelde met haar elf jaren een vrouw van 35. Om het engagement te krijgen hadden haar oom en tante beiden toneelspelers die de kleine Julekc tot zich hadden genomen, voorgegeven dat z|j 18 was. En toen ik mijn werkelijke „ouderdom" bekendmaakte zo vertelt Julia Cuypers was het succes, dat ik met deze vertolking had. nog groter. Tussen dit eerste optreden en haar af- scheidstournée in J948 met het Nederlands Volkstoneel als Eleonora in „Lentewolken' van Herman Roelvink, ligt ae toneelloopbaan van deze zo gevierde Nederlandse actri.e Zo vaak is er al over geschreven, zegt de nu bijna 80-jarige. dat er eigenlijk niet veel meer over te vertellen valt. 1 r f' De wanden van haar kamer in een pen sion. vlakbij de plaats waar eens het Paleis vöor Volksvlijt stond en waar Julia Cuypers haar eerste triomfen in haar tweede vader land behaalde, hangen vol foto's. Grote en kleine, sommige vergeeld van ouderdom Allemaal herinneringen aan haar talrijke glansrollen uit haar 72-jarige toneelloop baan. Hoe zij bij het Nederlandse toneel te recht kwam? Indertijd, dat is 60 jaar geleden, kwam zij met een gezelschap uit Antwerpen naar ons land om fn het Pajeis voor Volksvlijt gast- voorstellingen te geven met ..Charlotte Cordayeen Jyrisch stuk. waarvoor Peter Benoit de begeleidende muziek had geschre ven Het succes was enorm en inplaats van 5 dagen spelen werden het er veertien. Na afloop van een der voorstellingen kwamen een paar feren van de Salon des Variétés bij Julia Cuypers met het verzoek of zij daar „De Bedelaarster" wilde spelen. Haar gezelschap had vacantie. Er werd in België in de zomermaanden niet gespeeld en „ons Juleke", zoals zij genoemd werd. voelde er wel voor en nam het aanbod aan. De geschiedenis herhaalde zich. want de gebroeders Van Lier kwamen haar vragen of zij in Jiun „Grand Théatre' wilde komen spelen en wel in rollen, waarmee zij in Bel gië al lauweren had geoogst. ;Zij accepteer de ook dat aanbod en heeft daar met en kele onderbrekingen'van 1891 tot 1903 ge speeld. In 1894 trouwde zij met een der directeuren. Joseph van Lier. Toen brak een drukke tijd aan. In de wintermaanden in België en in de zomermaanden in Holland spelen En toen het in de Nederlandse to neelwereld financieel minder goed ging. ver trok het echtpaar naar Brussel, waar de oom van Julia directeur van de Koninklijke Vlaamse Schouwburg was Later keerde net echtpaar weer naar Holland terug. Hier heeft zij gespeed onder Heijermans. Louis de Vries. Willem Rovaards en Louis Saalborn. Haar eerste vaderland eerde haar met twee onderscheidingen, en bovendien Julia Cuypers draagster van een Franse onderscheiding. DE HOOGSTGELEGEN HOOFDSTAD De hoogstgelegen hoofdstad ter wereld is La Paz. de hoofdstad van Bolivia. La Paz ligt 3800 meter boven de zeespiegel Hoewel de stad midden in de tropen is gelegen, is het ev door de grote hoogte vaak bitter koud. zodat de mensen er dikke jassen moe ten dragen. I-JET KLINKT als een bericht onder de rubriek Buitenland. Mochten er onder onze lezeressen dames zijn. die nog een vacanttereisje naar de Lichtstad (die, dit zij te harer waarschuwing gezegd, lang zo vro lijk en fleurig niet meer is als voor de oorlog) in het vizier hebben, dan behoeven ze een bezoek aan de Place de la Concorde of het Champs de Mars. die van oudsher als strijdtonelen hebben gediend, niet van haar programma te schrappen, ter vermijding van relletjes en gepeupel dat slag levert met de politiewant gepeupel en politie komen hier niet aan te pas en relletjes zijn er hens ook niet. Men kan dus rustig naar ..La Con corde" gaan om er de schone beelden, de weidsheid en de verkeersdrukte te bewon deren en te aanschouwen. De strijd, welke in Parijs woedt, geschiedt binnenskamers. Desniettemin is hij hevig. Het gaat om niets meer of minder da» de taille der vrouw. Geeft u toe. dat dit een levenskwestie isalthans voor mode ontwerpers en de hele en halve mondaines, die zich strikt aan hun bevelen houden. Waar moet die taillelijn zitten of vallen, precies zoals u het noemen wilt? Voor ons nuchtere Nederlanders Is dit eigenlijk geen vraag. Onze taal erkent trouwens, dat de natuur heeft gewild, dat die in het midden zit en wij spreken in gewone dagelijkse taal dan ook van het „middel". Niet alzo de couturiers. Men behoeft de modebladen van een goede kwarteeuw geleden maar door te bladeren om te zien. dat met dat middel soms eigenaardig wordt omgespron gen. Hebben we in de eerste helft van de jaren '20 niet beleefd, dat het middel van de vrouw tot heuphoogte was afgezakt? Er zijn ook perioden geweest, dat de vrouw „Princessejurken" droeg met een taillelijn. die juist even onder de buste viel. Als modekoningen Weer eens met iets gloed nieuws willen komen, kan er dus altijd met die taillelijn worden gegoocheld. Nu hebben we in Parijs Christian Dior. een nogbetrekkelijk jong heerser op het ibied van Vrouw Mode, maar die zich mef II„bl enkele slag naam heeft verworven, toen hij Ie jaren geleden met de „New Look" Natuurlijk voelt hij zich aan de toen ver worven naam verplicht af en toe weer eens iets gloednieuws te lanceren en deze zomer deden dan ook geruchten de ronde, dat hij een nieuwe opzienbare „New Look" voor- bereidde. De verwachtingen waren gespan nen. Wat er uit de bus kwam was: een ver hoogde taillelijn. Hoe het nu evenwel zit. of andere mode ontwerpers van hun spionnen tips hebben gekregen, die in de richting van „veran derde taillelijn". wezen, is niet bekend, maar ook. Balenciago kwam met een verrassing in zake het ..vrouwenmiddel". Dit huis brengt het juist lager dan normaal aan en accentueert daarbij de heupen door ze, dank zij poefen, draperiën en dergelijke, flink te laten uitkomen. Ook Grès. een andere mode-magnaat komt met een lagere taille lijn. Andere huizen daarentegen laten na drukkelijk het middel waar Moeder Natuur het heeft ontworpen, doen dit ]uist bijzon der uitkomen door het omsnoeren met op vallende, brede ceintuurs, die soms zelfs de afmetingen van gestikte corselets krijgen. Niemand kan voorspellen, aldus zeggen Parijzenaars, voor wie de mode eetj levens kwestie is. waar het ten slotte op zal uit draaien. m.a.w. wie de strijd zal winnen. Gaat Dior met de erepalm strijken en zal de hoge taille mode worden, zullen Balen dag" en Grés de zege behalen met hun na bootsing van 1924 of blijft de taille heel gewoon „op haar plaats" zitten, zoals nuch tere buitenstaansters dit noemen? De tijd zal het leren. Shantung was in de mode deze zomer en nu heeft uw shantung jurkje zekér een was beurt nodig Deze zuivere zijde mag meti slechts in een lauw sopje wassen, waarbij men er voor moet zorgen dat alle zeepdelen opgelost zijn. Het te behandelen kleding stuk wordt niet gewreven, doch meer uit gedrukt. daarna enige malen spoelen in lauw water, totdat r> 11e zeepresten verdwe nen zijn De zijde, die na het wassen slap geworden is. dient weer steviger gemaakt te worden, hetgeen men kan doen door aan het laatste spoelwater enkele bladen witte gelatine toe te voegen. Deze wordt 10 minuten in koud water geweekt, uitge knepen en in weinig heet water opgelost. Meestal kan men met ll/« blad per liter water volstaan, doch de bindkracht van gelatine is niet steeds gelijk. Het verdient aanbeveling eerst een klein r" te behandelen, waardoor m de zijde de gewenste stevigheid heeft kregen. Shantung mag niet ingevocht wor den, doch wordt volkomen droog gestreken, aangezien door invochten watervlekken ontstaan. ije shantung kan zien of yAN alle huiselijke bezigheden etaat geen in zo'n slecht blaadje als vaten was sen. Op alle mogelijke manieéen tracht men dit werkje te vereenvoudigen. Sommige huisvrouwen hebben bijvoorbeeld het tijdro vende ..drogen" afgezworen. In hóar keu ken geen droogdoeken meer. Zij zetten de schone vaat in een afdruipbak. overgieten ze met flink warm water en laten borden, kopjes, schotels en de rest dan vanzelf op drogen. Huisvrouwen van de oude stempel wilier van die nieuwerwetsigheid niets weten. ..Op die mapier droogt de boel niet gelijk matig". zeggen ze. ..maar met vlekken, striemen en strepen" Neen zij blijven bij de oude droogmethode. Kijkt u nu echter eens wat een AmerE kaans ingenieur met een hart. dat vol mede dogen klopt voor de veelgeplaagde huis vrouw, heeft bedacht. Een fornuis met een speciale ruimte, waarin de stalen afdruip bak een plaats vindt en vutarin ook de doe ken in minder dan geen tijd kunnen wor den gedroogd Borden en .schalen kunnen er in worden gewarmd. Dit )von der fornuis, dat een oven heeft met een kijkglaasje. kan zowel met gas als electrisch worden stookt" en het neemt niet veel plaats Want het is maar 80 cm breed. 65 cm diep en 1 m hoog. Helaas: het kost een slordige 1100 gulden en is dus net niet bereikbaar voor de meest geplaagde huisvrouwen. Maar wie weet. in de toekomst.... halen, zodat ten slotte slechts voor een waarde van 30.000 franken voor de bestole nen verloren ging. De jury had toen voor hem verzachtende omstandigheden doen gel den. o.a. dat de benadeelden wel erg nonchalant met hun kostbaar bezit waren omgesprongen en de diefstallen feitelijk daardoor in de hand hadden gewerkt Niettemin werd Jaruntowski ver oordeeld tot vier jaren gevangenisstraf. Kort voor dit proces was de sluwe vogel uit een Zwitsérse gevangenis ontslagen, n.l. die van Thorberg, waar hij eveneens voor drie en een half jaar wegens hoteldiefstal len was opgesloten. Zijn operatieterrein was toen Genève geweest, dat in die dagen als Volkenbondstad vele voorname en schat rijke vreemdelingen tot zich trok. Direct na zijn invrijheidstelling had de hotelrat zich afgevraagd, waar hij opnieuw goede slag zou kunnen slaan. Zijn keuze was alweer op Genève gevallen, waar hij met de voornaamste hotels zeer bekend was. Zijn vertrouwen bleek niet misplaatst, want twee luxueuze hotels roofde hij een schat aan juwelen, paarlen en robijnen. Bij zijn ontslag uit de gevangenis had men hem al zijn bezittingen prompt terugge geven, w.o. koffers met een( voortreffelijke garderobe, zodat het henY niet moeilijk viel ongemerkt de deftige hotelhallen te be treden en zich met veel air en gewicht tot de portiers te wenden, alsof hij een der hotelgasten was Alles voor de hand OORGAANS HADDEN DE HOTEL- gasten hun kostbaarheden niet aan de directiebrandkast toevertrouwd, doch lieten deze onbewaakt liggen in de logeerkamers op toilettafels, in tasjes pp divans enz. De kostbaarheden lafeen er dus voor 't grijpen. De kamers waren soms zelfs niet afgeslo ten waren ze dat Wel. dan wist Jaruntowski ze wel, zonder sporen na te laten, met een loper te openen. Hij betrad dus zonder enige moeite het terrein zijner werkzaam- hedep. Een zijner laatste diefstallen wtis een va lies geweest met meer dan 100.000 Zwitserse franken. Iemand als Jaruntowski, die bijna zijn gehele leven niets anders had gedaan dan juwelen, paarlenf en briljanten, stelen en weer verkopen, was ten slotte een des kundige geworden, die zonder falen echte van valse edelstenen of parels kon onder scheiden en zich ook in schatting van de waarde nimmer vergiste. Na een geslaagde diefstal scheidde hij het kostbare van het voor hem waardeloze en imitaties, welke laatste hoe Hostbaar ook zij nog dikwijls waren onbarmhartig door hem werden vernietigd. Tijdens de strafzaak tegen deze Pool heeft het vooral verwondering gewekt, dat hij. als kenner van edelstenen en paarlen, de gestolen bult te Parijs en Londen 'ver be neden de werkelijke waarde verkocht. De waarde van 190.000 Zwitserse franken liet hij in handen van de kopers voor 500 pond sterling en 41.000 Franse frtfnes. wat in die tijd ongeveer 14 000 Zwitserse franken be tekende Hoewel de sluwe vogel de voor zorg had genomen in de Geneefse hotels ook een paar paspoorten van bekende persoon lijkheden mede te nemen om aldus bij het ten verkoop aanbieden van de juwelen een eventuele verdenking, dat het ten verkoop aangebodene door diefstal in zijn bezit zou zijn gekomen, af te wenden. Eenmaal ooft dief JARUNTOWSKPS STRAFZAAK EN DIENS gehele verleden hebben geleerd, dat het gemakkelijker is telkens nieuwe diefstallen te plegen, dun daarv^r ongestraft te blij- :n. althans als men zich een zekere be ruchtheid als juwelendief had verworven. Nadat de hotelportiers en verder hotelper soneel te Genève niet de minste aanwijzing hadden weten te geven, die tot de opsporing van de dader zou kunnen leiden, had Jaruntowski toch slechts korte tijd plezier van de opbrengst van zijn enorme buit. Zo dra de Geneefse politie had vernomen, dat de beruchte hotelrat en juwelendief Jarun towski kort te voren uit de strafgevangenis te Thorberg was ontslagen, begreep zij. wie waarschijnlijk te Genève aan het werk was geweest Zijn signalement was daarop overal verspreid, waardoor de Pool in Parijs kon worden gearresteerd. Zijn uitlevering aan Zwitserland was toen een kwestie van tijd. Toen Jaruntowski tot zijn laatste straf werd veroordeeld, had hij de 62-jarige leef tijd berefkt. Na zijn ontslag uit de strafge vangenis verliet hij Zwitserland en nimmer hoorde men meer iets van hem Samen op de planken en in het gewone leven toneelschrijvers, van wie Ik het meeste houd. zijn Anouilh en Thornton Wilder, zegt Paul Steenbergen. Ik ben zelfs gek op Anouilh. Zo'n „Eurydice" bijvoorbeeld is toch een prachtstuk Wat Wilder betreft denk ik aan „Met de Hakken Aer de Sloot" of aan „Onze Stad", dat ik zelf heb geregis seerd Er is overeenkomst tussen de werken van Anouilh en die van Wilder; de poëtische uitwerking van hun probleemstellingen loopt gelijk en staat tegenover de rauwheid van bijvoorbeeld een Tennessee Williams en een Arthur Miller. Of Ik de stukken van die schrijvers dan in het geheel niet waardeer Ik vond „Tramlijn Begeerte" en „De Dood van een Handelsreiziger" natuurlijk mooi, maar de hardheid ervan ligt mij persoonlijk toch niet. Hetzelfde geldt voor Sartre; het is allemaal zo uitzichtsloos. Die stukken geven me het gevoel; blaas nou de kaars maar uit; 't is afgelopen Bij Anouilh en Wilder echter is er toch ergens altijd nog een lichtpunt. van wie hij zijn opleiding kreeg. Hij kwam al vroeg nu en dan op de planken, maar geregold speelt hij sinds zijn zestiende jaar. O.a. heeft hij in zijn jonge jaren deel uit gemaakt van het gezelschap-Van Beem. een reizende troep, die één-acters. sketches en- kleine operettes speelde, in bioscopen e.d. Zulke gezelschappen bestaan nu niet meer. zegt Paul Steenbergen. Vroeger had je er verscheidene, die het land afreisden. Mijn vader deed dat ook. Bij hem ben ik later teruggekeerd en vervolgens kwam ik bij het Rotterdams Hofstad-Toneel. Via het Residentie Toneel, waarvan hij vele jaren deel uitmaakte, is JiiJ naar de Haagse Comedie gegaan Daar voert hij. sindg hét seizoen 1946—'47, ook regie en daarvan is hij ^inds het vorige seizoen mede directeur. Liefst met een lichtpunt ziet. Stukken, waarin hij zo'n lichtpunt waarin hij kan geloven, speelt Paul Steen bergen het liefst. Overigens heeft hij in zijn carrière zeer uiteenlopende rollen gespeeld en zich in velerlei creaties een onzer eerste acteurs getoond Zijn vrouw. Myra Ward, heeft gean enkele voorkeur Jatenlang speelde ze, o.a. bij Cor Ruys. rollen waarin ze een jongensachtige robbedbes moest voorstellen, maar ze heeft veel meer pijlen op haar boog bij De Haagse Comedie was zij prachtig als Anna Boleyn in „Anna van de Duizend Dagen" en toen ze in het vorige seizoen "bij Comedia „De eerbiedige Lichte kooi" speelde was ook dat een verrukkelijk staél van tfineelspeelkunst. Als er iets goeds is wil ik het altijd graag spelen, zegt ze. en het laat me dan koud. welk genre het is. Jong geleerd. Voor Paul Steenbergen stond het jongsaf aan vast. dat hij, acteur zou net als zijn vader, Johan Steenbergen Sr. Maar niet In „groot toilet "Detfj/ Grable, pin-up girl no. één" in J-' de Verenigde Statm en de lieveling van bioscoopbezoekers in de gehele we reld. verdient meer dan enige toneel speelster in diezelfde wereld, ongeveer een milltoèn dollar per jaar'. Meent u nu echter niet. dat zij een groot deel van dit bedrag gebruikt om zich te omhangen met schitterende toiletten Betty houdt er helemaal 'niet van haar geld in kleren te beleggen, hetgeen niet wpgneemt. dat ze af.en toe toch ook wel eens iets nieuws moet hebben Deze' zomer zagen enkele aanbidders haar een groot magazijn binnengaan. Ze konden haar niet op de voet volgen en daarom droomden ze mis schien van de dure gewaden, die Beity zou uitzoeken en de kostbaarste versierselen, waarmee ze zich ging tooien. Betty kocht echter aljeen ma«r een heel gewoon ka toenen zomerjurkje voor de somma van 8 dollars 95. nauwelijks 30 gulden omgerekend in Nederlands geld. een badpak van 7.65 dollars, een ppllover, die voor 18.45 geprijsd stond in totaal voor ongeveer 130 gul den in Nederlands geld berekend. Toen Betty de verkoopster vroeg alles naar haar woning in Beverley Hills te latën bren» gen. trok de verkoopster een bedenkelijk Eerst danseres Myra Ward is niet meteen actrice gewor den maar eerst bij Dtfrja Collin en Gertrud Letetikow opgeleid voor danseres. In 1934 ging zij naar hot Rotterdams Hofstad-To neel. waar haar eerste grote rol Mary was. in „Onschuldige Meisjes" van Lilian Hell- man Zij maakte later deel uit van het Ne derlands Toneel, de afdeling Toneel van het Gemeentelijk Theaterbedrijf Amsterdam, na de oorlog van Het Vrije Toneel van Cor en Anton Ruys. de Haagse Comedie en Comedia Nu is *ij weer bij Me Haagse Co medie. Zif is blij. dat ze een opleiding als dan seres heeft gehad. 't Is goed als acteurs e» actrices kun nen dansen, zegt ze. Je hebt er een enorm plezier van. want Je kunt dan tenminste lopen en staaft, je weet je handen te bewe gen. Vooral in die rare rollen, aie ik zoveel heb gespeeld. waarbU ik in korte broekjes en geruite hemden over banken en stoelen moest springen, was het goed dat ik als seres had geleerd, me te bewegen. Grote rollen gezicht en- keek ze ook een beetj nend. De artiste vond pas geloof haar chèqueboekje voor de dag haalde, een chèque uitschreef en met haar naam on dertekende. En o. ja. toen ze op het punt stond* het magazijn te verlaten, bedacht ze 2ich. liep naar de afdeling'herenkleding en kocht een overhemd voor haar "echtgenoot. Harry James, voor 3 dollars 95 cent De echtelieden hebben beiden in hun loop baan veel grote rollen gespeeld. Paul Steen bergen noemt o.a. Oswald in ..Spoken", Romeo. Hamle» in die rol vierde hij zijn zilveren jubileum AmpRytrion. Crofts in „Mfvrouw "Warrens Bedrijf' en de hertog in „Venus Bespied" Myra Ward speelde vroeger o.a. Fifi in „Mevrouw Warrens Be drijf". Anitra in „Peer Gynt". na de oorlog het meisje in „Er komt een vriend van avond". de tandartsassistente* in „Raket naar de Maan" en de rollen, die ik in. het begin van dit artikel noqmde. Samen speelden ze in de film:. „Veertig Jaren", één van de beide jonge paren Het zou nog meer dan twaalf jaar duren, voor ze dat in het werkelijke loven Werden: na dat ze. in 1950 samen een tournée naar In donesië hadden gemaakt traden Paul Steen bergen en Myra Ward in het huwelijk Het was in hun fraaie, moderne fiat aan de Van Montfoortlaan in Den Haag. dat ik met hen het interview had waarvan de lezer hier. de weergave heeft gevonden. J K-*.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1951 | | pagina 3