Citroën 11 sport Suikerwerker ^0) BLOEMBOLLEN MEISJES Mars grimmige levenswijsheid Zorgelijke overvloed van filmfestivals Het Zn .veren Koord VOOR TELEVISIE DEMONSTRATIE H. TOUW „DE GOUDSCHE ZAADWINKEL Wie wil moderne middenstandswoning B ERINI HALFWAS MKFTBAKKER FLINKE JONGEN Louwerenburg Kaashandel Mij „Gouda" N.V. «i. d. „KLEINTJES" en lange Bontmantels ADAASON DE SALAMANDER-REEKS DAMPO uit voorraad leverbaar GARAGEBEDRIJF N. NOOHDEGRAAF De brandstofienprijzen L. M. VAN EGMOND RADIO VALK, Markt 44 ASSURANTIEKANTOOR Denkt U aan de LEVENSPOSITIE ALG. ONTW. PERSOON Onze AUTO-LAKKEN BERTUS AERTS v/hRetama Vakgroep Schoenherstellers RIJWIELEN - HAARDKACHELS RADIO S EN STOFZUIGERS aankomend Bediende AARDEWERK-OVEN chocolade 20 cent Bezinning letterkundige kroniek HERDRUKKEN Systeem van prijstoekenning is onjuist N", De legende van de hone'" dividenden TWEEDE BLAD - PAGINA 4 GOUDSCHE COURANT ZATERDAG 6 OCTOBER 1951 FirmV Donker bestaat zestig jaar In zestig jaar kan in een stad als Gouda heel wat veranderen, "maar toch blijven soms dingen bewaard, als het ware om de herinnering levendig te houden. Zo staat aan de Raam nog vrijwel onveranderd het pênd waarin zestig jaar geleden de heer J. A. Donker een sigarenbedrijf begon, aan de gevel prijken boven de etalages nog de letters, die met elkaar de namen vormen van de artikelen, die er werden en nóg worden verkocht, want de tegenwoordige bewoonster, mevr. Van Leeuwen, „doet" ook in tabak, sigaren enz. Deze winkel van heden, maakt slechts een bescheiden indruk maar de zaak Donker was in en voor haar tijd groot van opzet, met de er achter ge legen sigarenfabriek en het kantoor er naast. Er zat groei in. De groei in die goede oude tijd, toen men voor een duveltje een zak vol sigaren en nog geld „weerom" kreeg, toen de duurste sigaren 2' cent kost ten maakte verplaatsing van het bedrijf noodzakelijk. In 1901 verhuisde de fabriek naar de Vest en de winkel werd verplaatst naar de Markt, in een pand, grenzend aan de vroegere slagerij van de heer Bruvnel. welke winkel later met het door de firma Donker gebruikte pand wérd afgebroken en mee omgebouwd tot één groot winkelpand, waarin nu Vroom Dreesmann is gevestigd. In 1918 de sigarenfabriek was toen ai enige jaren aan de Graaf Florisweg geves tigd werd de winkel vafn de Markt naar de Kleiweg verplaatst. Op de hoek van de Nieuwsteeg, waar tevens het cgié van de heer Dumemit stond, was een modern win kelpand gebouwd, dat uiterlijk sedertdien nog mets is veranderd Het inwendige van de winkel is door de tegenwoordige houder er van. de heer G. A. Donker, zoon van de enige jaren voor de oorlog overleden stich ter van het bedrijf, die de zaak in 1934 var zijn oudere broer, de heer J. Donker over nam, enige malen gemoderniseerd. Hoe in de zestig jaar, dat de zaak nu bestaat, de prijzen mee ge-evolutionneeud zijn, wordt wel aangetoond door het feit. dat de duurste sigaren geen 2' cent. maar 2.50 per stuk kosten. De sigarenfabriek is na het over lijden van de heer J. A. Donker oji^eheven. I Ook Mannen knopen mee Er zijn zelfs «1 mannen in de Agnieten- kapel geweest om een knoop te leggen voor het tapijt, dat de Goudse vrouwen aan het gemeentebestuur voor het gerestaureerde stadhuis zullen aanbieden. Zij hebben naast vele vrouwen hun handtekening, in het boek gezet, dat bij het tapijt zal worden bewaard en waarin het nageslacht kan lezen, wie zijn knoopje tot dit aardige geschenk heeft bij gedragen. Zondagsdienst artsen -I Bergambacht Van Zaterdagmiddag 2 tot Maandagoch tend 8 uur zijn aanwezig de doktoren- Krimpeneéwaard: J. G. Antvelink te Schoonhoven (telefoon K 1823—432) A Blom te Krimpen a. d. IJssel (telefoon K 1895—355); Joh. Bouman te Gouderak (tele foon K 1827—312) en J. K. Hoogenboezem te Lekkerkerk (telefoon K 1805—303). Boskoop: C. H. Flim (telefoon 38) Haastrecht, Oudewater en Polsbroek: K 1821—303) B°nga te Haastrecht (telefoon Moordrecht en Nieuwerkerk a. d. IJssel- J. D. van Westendorp te Moordrecht (tele foon K 1827—315). J P Hoeneveld (telefoon K 1829—227) o Waddinxveen: E. M. L Hemminga (tele- fo.on K 1828—278). Zevenhuizen en BlelswMk: J. Tol^Bleis- wijk (telefoon K 1892- Ammerstol -500). p™dJ£beur«en - Ned Herv. Kerkje uur 8s B- Th- Hugenholtz. Ned Herv Evangeli- cand. Joh. Bos te Capelle Kampioenschappen „De Luchtbode" Bij de postduivenvereniging „De Lucht bode" werden kampioen 1951: Oude duiven Vitesse: 1 J. Vooys, 2 C. van Leeuwen. 3 G. Vooys. 4 G. Schouten. 5 G. Kempers: oude duiven fond: 1 H. L. Laker- veld er» Zn. 2 L. A. Goudriaan. 3 M. Blok Sr. 4 A. van Reeden en Zn, 5 J Vooyd: To taal oude duiven: 1 J. Vooys. 2 H. L. La- kerveld en Zn. 3 L. A. Goudriaan Jonge duiven l j. Vooys. 2 J. vah Kers bergen. 3 gebr. Kempers, 4 A. van Reeden en Zn, 5 Th. Kiené; géheraal oude en jonge duiven: 1 J. Vooys, 2 A. vari Reeden en Zn. 3 G. Schouten. 4 H. L. Blok Jr. 5 H. L. Lakerveld en Zn. Navlucht (oud en jong): 1 C. van Leeu wen. 2 A. van Reeden en Zn. 3 P. Klené. 4 G. Doggenaar. 5 J. A. v. d. Tuin. Winnaar beker: A. van Reeden en Zn. Berkenwoude Predikbeurten. - Ned. Herv Kerk 7 uur ds J Eikema te stolwijk. Geref. Gemeente 9.30 en 7 uur leesdienst. Boskoop Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 9 en 10 30 uur ds A. de Leeuw. 6.30 uur ds N O steen beek te Amersfoort Geref. Kerk 9.30 en 5 ds Po1 chr Geref Kerk 9.30 en A30 uur ds P J. de Bruiln. Remonstr Kerk 10 3o uur ds F. Kleyn te Utrecht. Geref. Ge meente 9.30 en 6 uur leesdienst. Ongelukkige val. De 73-jarige heer H. J. Schollen viel bij zijn huiselijke bezigheden van een trap. waardoob zijn rechterschouder zeer zwaar werd geblesseerd. De patiënt mo£st in het ziekenhuis worden opgenomen. De Gevleugelde Bode. De postduiven- ^1 vereniging De Gevleugelde Bode hield een m wedvlucht uit Quievrain. 185 km. Los 12.15 ~uur. efcste duif 15.37.18 uur. laatste 16.00.55 uur. (Jitalae: 1 G v. d. Berg. 2 en 6 B. P. vair Zfflt. 3, B. van Vliet. 4 en 5 P. de Lan gen. 1||fA. Verhagen. Gouderak Beroep uitgebracht. De Ned. Herv. Gem. heeft ee« beroep uitgebracht op ds M. Otte- vanger te Leiden. Ds Oottevanger ontving ook berbepen naar Molenaarsgraaf. Amei- de. Tienhoven. Jaarsveld en Benschop. Hij bedankte voor het beroep naar Ernst. Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 9 30 uur ds D. J. van 't Hoff te «otterdam (doopsbedie- nmg); 7 uur ds J. v. d. Heuvel te Schoonhoven Haastrecht Predikbeurten Ned Herv Ke& 6 30 uur ds W de Voogd vgn des- Straaten Ned Herv Evangelisatie: 9.30 en 8.30 uur de hee»- Versluis te Oudshoorn. Geref. Kerk: io en 6 30 uur ds L. van Urk. Kamer won Messemakers wiggelbeker voor derde maal Ter opening van het winterseizoen hield de schaakclub „Messemaker" een gong wedstrijd. waaraan 44 leden deelnamen, spelend in zeven groepen. De winnaars waren: Groep 1: 1 p. Rog geveen, 2 J. J. Jager Jr; groep 2: 1 A. Riet dijk. 2 C P. Hooijmeijer: groep 3: 1 B A. de Jong. 2 F P Oomens; groep 4 1 p. Hek- ker, 2 P. H. Woerlee Jr.; groep 5: 1 A Scharloo. 2 P. H Woerlee Sr.; groep 6" 1 D. van Wichen. 2 W. J. A. Kettler; groep 7: 1 A. v. d. Hee. 2 H. de Gruil. Ook werd de Messemakers wisselbeker uitgereikt. Bekerhouder wyrd dit jaar I. C. Kamer, die ook reeds in 1943 en 1947 de beker won. terwijl hij bovendien een beker definitief in zijn bezit heeft, door deze driemaal achtereen, in 1939. 1940 en 1941. te winnen.^MledaMles als tweede en derde prijs verkfigen A. Bonefaas eo E. de Jong, een tawMprjjé was voor W. Bos winkel. Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 9.30 de heer Van Teylingen te Leiden; 6.3o uur ds J Lekkerkerker. Geref Kerk 10 uur ds J Firet: 6.30 urr ds Adema te Rotterdam-Delts- haven, Ultgetr. Ned. Herv. Kerk 9 30 en 6.30 uur leesdienst. v Baldadigheid Terwijl de gleden zangvereniging „Nut en Genoegen" op re petitie waren in de bovenzaal van 't Cen trum, zijn van vier leden de op het erf staande rijwielen onklaar gemaakt door dy namo's te verwringen en tussen de spaken en de wielen te buigen. Te voet dan wel na reparatie konden de gedupeerden huis waarts keren. Hekendorp Moordrecht Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 7 uur ds Barnauw te Schiedam (jeudgdienst) Geref Kerk 10 en 6.30 uur ds D P Kalkman (voorbe reiding H Avondmaal) Ned. Herv. Evan gelisatie 10 en 6.30 uur de heer H Ookerse. Oud-Geref. Gemeente 10 en 4 uur leesdienst. R K. Kerk 7.30 en 10 uur H. Mis; 3 uur Lof. Moerkapelle Predikbeurten. Ned Herv. Kerk 9.30 en 6 uur ds P Zijlstra (v.m. H. Avondmaal). Geref Gemeente 9.30, 2 en 6.30 uur ds W. de Wit. Ouderkerk a. d. IJssel Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 9.30 en 6.30 uur ds A. J. Timmer. Wijkgebouw 9.30 en 6.30 uur de heer A. de Redelijkheid. Geref. Kerk 9.30 en 6.15 uur ds C. A. Vreugdehil. Reeuwijk Predikbeurten. Ned. Herv Kerk Dorrp 9.30 uur ds Haitsma te Woerden: 6 30 uur de heer D Stolk te Bergambacht. Ned. Herv Kerk te Sluipswijk 10 en 6.30 uur ds A. Baars. Geref. Kerk- 10 en S uur ds J. Kapteijn. Stolwijk Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 16 uur ds mr H. van Ewijek te Gorcum; 2 en 7 uur ds ,T J. Moll Waddinxveen (H. Avondmaal) Ned Heiv. Evangelisatie 9.30 en 7 uur ds Lekker kerker te Amsterdam. Geref. Gemeente 9.30 en 7.30 uur leesdtemt. Oudewater Groene Kruis opent kleuter consultatiebureau Het bestuur van de afdeling Oudewater van dé Zuidhollandse Vereniging „Het Groene Kruis" is er in geslaagd een con sultatiebureau voor kleuters in te richten. Vandaag zullen de ouders, voor het eerst hun kleuters medisch kunnen laten on derzoeken in het wijkgebouw van het Groene Kruis aan de Donkere Gaard. Het onderzoek strekt zich vooral uit over de leeftijd van één tot zes jaar. Vandaar dat telkens slechts een beperkt aantal in het onderzoek kan worden betrokken en de ouders zullen worden opgeroepen. Net bestuur vond dr S. M. Siamsoedin. kinderarts te Utrecht, die reeds de leiding heeft van hgt consultatiebureau voor zui gelingen. bereid ook het consultatiebureau voor kleuters te leiden. Op deze wijze wordt bereikt, dat dr Sjamsqedin eerst op de zuigeling en daarna op de kleuter het oog houdt. Door opeiv zolderluik gevallen. De 63-jarige heer A. Spriel. wonende aan de Lange Burchwal. is gistermorgen tijdens zijn werkzaamheden in een kaas pakhuis aan de Noorder IJsselkade. door een openstaand luik van de zolder geval len. De aanwezige arbeiders troffen hem buiten bewustzijn aan. Per ziekenauto is het slachtoffer naar zijn woning vervoerd. Behalve een hersenschudding liep hij aan gezicht, arm, benen en borst enige bles sures op. Van «toe! gevallen Tijdens huiselijke be zigheden. is mevr. Bode-Vermeij gister morgen, doordat de stoel, waarop zij stond, plotseling in elkaar zakte, gevallen en met het gezicht op een andere stoel terecht gekomen. Zij kreeg een hoofdwonde. Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 9 30 en l> 30 uur ds J. Wieman. Geref. Kerk 9.30 en 6 30 uur ds J. L. Wlelentga.— Oud Kath Kerk uur hoogmis. Slechte woningbouw aan Lange Burchwal. Men deelt ons van de zijde van het mi nisterie van Wederopbouw en Vólkshuis vesting mede. dat.niet prof. dr ir A. G. van Beusekom van de Centrale Directie Wederopbouw en Volkshuisvesting een onderzoek heeft ingesteld naar de slechte woningen aan de Lange Burchwal. waar over wij in ons blad van 21 September schreven, maar dat dit onderzoek is inge steld door ir J. M. van Deutekom van het ministerie van Wederopbouw en Volks huisvesting. Waddinxveen Wielr(jdster ernstig gewond. De 44-jarige mei. E. den Boon ven de Zuidkade te Waddinxveen. werd Donder dagavond omstreeks zes uur, toen zij op de fiets de spoorwegovergang aan de Plaszoom te Rotterdam was overgestoken, aangere den door een personenauto De vrouw werd enkele meters meegesleurd en in een haag langs de weg geworpen. De fiets was ze goed als geheel vernield. De inzittenden van de auto., twee mannen en 'n vrouw, namen het slachtoffer bij zich in de wagen en zei ten haar bij haar woning af. waarna de auto weer wegreed. De vrouw kon thuis nog vertellen wat haar was overkomen, doch daarna verloor zij het bewustzijn. Een arts constateerde een ernstige hersen schudding en kneuzingen aan de onderbe nen. De inzittenden van de auto zijn onbekend gebleven. De bestuurder en eventuele ge tuigen wordt verzocht zich voor het geven van inlichtingen in verbinding te stellen met het politiebureau aan de Boezemsingel te Rotterdam. Nieuwerkerk a d IJssel Tuinbouwstudieclub. Op de jaarverga dering van de Tuinbouwstudieclub werden in de plaats van de heren De Koning en Mourik. de heren W. van Vliet en F Meyn- ders als bestuuursleden gekozen. Het afge lopen jaar is een succes geweest. Het plan bestaat in het komend seizoen enkele film avonden te geven en tevens een E.IJ.B.O.- cursus te houden. Middenstandscursus. Nadat de voor zitter van de Middenstandsvereniging op de eerste cursusavond van de Middenstands cursus een inleidend woord had gesproken, opende burgemeester Vogelaar deze cursus'. Hij wees er op, dat steeds hogere eisen aan de ontwikkeling gesteld worden en wenste de leiders, de heren Gelerpit en Van Maren veel succes en de leerlingen, dat velen hun diploma mogen behalen. Landbouwcursus. De plaatselijke af deling van de Hollandse Maatschappij van LandboQw is voornemens bij voldoende deelneming een cursus te houden in het omgaan met landbouwwerktuigen, tractoren en motoren. „Onbloedige revolutie". Voor de A R. Kiesvereniging sprak de heer R. Gosker uit 's-Gravenhage over „Onbloedige revolutie". Hij besprak verschuiving van het nationaal inkomen het beheer van de publieke finan ciën, terwijl hij tevens de schijnwelvaart belichtte. Talrijke vragen werden beant woord. Als bestuurslid werd de heer L. N. Karreman gekozen in de plaats van de heer H. van Arnhem. Gevonden voorwerpen. Alpinomuts, ceintuur van regenjas, bal en washandje. Burgerlijke Stand. Geboren. Eduard Francis Theodoor, z. van E. F. van Eldrum en J. R. Kersten; Gerard, z. van A. C. van der Wees en J. Versluys. Getrouwd: A. Hoogendijk, 26 jaar en W. F. Kool, 23 jaar; T. Kortlever. 24 jaar en J. de Jong. 18 jaar: W. Vis. 25 jaar te Zevenhuizen en J. W Reym, 22 jaar predikbeurten. Ned. Herv Kerk 9 uur ds J Verwelius te Bodegraven 10 43 en 6.30 uur ds J. J; Timmer. Geref. Kerk to en 6 uur ds W v. d. Kerk. Geref., Gemeente. 9.30 en 3.30 uur leesdienst. Schoonhoven Burgerlijke Stand. Geboren: Wilhelmlna Adriana, d van A. Beekhuizen en W. H. Eegdeman; Willy Engelina. d van W. Schep en E. Rozendaal; Elisabeth Neeltje, d. van A. de Bruijn en A. Buijs. Ondertrouwd: A. C. Bestebroer 23 jaar en H. Looren de Jong 21 jaar Gehuwd: C. H Brands 25 jaar en T. Stam 24 j.; J. van Lieshout 30 j. en J. van den Bergh 18 j. Zilveren besteller. De in Schoonhoven en omgeving bekende P T.T.-besteller Adr v Alphen zal morgen de-dag herdenken, dat hij 25 jaar geleden als besteller bij het kan toor Schoonhoven in dienst trad. Predikbeurten. Ned. ,Herv. Kerk 10 en 5 uur d* J. v. d. Heuvel. Ned. Herv. Min derheidsgroep (zaal Muylwijk) 10.40 uur ds v. d. Waal. Den Haag. Geref. Kenk 10 en 6 uur ds W. J. de Ruiter. Rem. Geref. Gemeente 10.30 uur ds P. D. van Rooyen, Driebergen. Zevenhuizen Geslaagd. Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht is geslaagd voor het examen tand heelkundige. de heer H. Paul. Predikbeurten. Ned. Herv Kerk. 10 uur ds W Vroegindewey. Bleiswijk. Kapel aan de Rotte. 10 uur ds C. A. Korevaar. Rotter dam. Geref. Kerk. 9 30 en 2.30 uur ds A. P Heingr. Remonstr. Kerk. 3 uur ds J. Nien- huis, Arnhem. Burgerlijke Stand. Geboren Elisabeth, d v Th. Spekman en C. Noordhoek: Neelt'e Adriana, d. v. M de Kooter en P Hof man. Gehuwd Gerrit Visser, 27 j. en Willempie Breedijk, 28 j.: Hilbert Geuz'.nge. 26 j. en Adriana Breedijk. 26 j. Overleden: Cornells Voorwinden. 70 t. gehuwd met Willemina Schott'e Loop der bevolking. Iftgekomen: Cornelia C. Metselaar van 'S-Gravenhage naor Bur gemeester Klinkhamerweg 14; Willem C. Areman van Moordrecht naar Dorpsstr 1.7; Gerrit Hellewegen van Heemstede naar Korte Zijde 20; Jacoba P. v. d. Kleij van Pijnacker naar Dorpsstr. 150: Cornells D v d Pol en gezin van Rotterdam naar Rot- tekade 37: Willem Glazing en gezin var. Moerkapelle naar Knibbelweg 21: Martha Doorn van Fijnaart naar Dorpsstraat 40: Johanpes H. M. Moolenaar van Rotterdam naar Wollefoppen weg 38. Vertrokken: Ferdinand Ginsel van Knib belweg 2 naar Dordrecht; Margaretha de Koster van Dorpsstraat 30 naar Zoeternv- r. Jacobus H. Loekemeijer en gezin van Rjt- tekade 37 naar Rotterdam: Cornelia G. Móhle van Dorpsstraat 104 naar Waddinx veen; Marius L. Schotte van Dorpsstraat 153 naar Australië: Willempje Breedijk van Bredeweg 10 naar Waddinxveen; Adriana Breedijk van Bredeweg 10 naar Amsterdam. WIE ZAG AANRIJDING BIJ DE PLASZOOM (Van onze Rotterdamse correspondent) Mej. E. den Boon van de Zuidkade. Wad dinxveen, werd Donderdagavond omstreeks zes uur, toen zij op de fiets de spoorweg overgang aan de Plaszoom was overgesto ken. aangereden door een personenauto. De vrouw werd enkele meters meeges'leurd en in een haag langs de weg geworpen. D? fiets was fco goed als geheel vernield. De inzittenden van de auto. twee mannen en vrouw, namen het slachtoffer bij zich iri de wagen en zetten haar bij haar woning af. waarna de auto weer wegreed De vrouw kon thuis nog vertellen wat haar was over komen. doch daarna verloor zij het bewust zijn. Een arts constateerde een ernstige hersenschudding en kneuzingen aan de on derbenen. De inzittenden van de auto zijn onbekend gebleven. De bestuurder en eventuele ge tuigen wordt verzocht zich voor het geven an inlichtingen in verbinding te stellen met het politiebureau aan de Boezemsingel. Bij de Gemeentepolitie te Rotterdam bestaat per t Janu ari 1952 gelegenheid tot plaatsing van een aantal Adspiranten van Politie. Benoembaarheidseisen Leeftijd van 21 tot 28 jaar. lengte minstens 1.76 M.. be hoorlijke algemene ontwikkeling en werkelijke sin voor het Politievak. Sollicitaties in te zenden aen de Hoofdcommissaris van Politie, Haagseveer, Rotterdam. thans weer Kleiweg 12 - Gouda - Tel. 3016 2ijn abnormaal hoog, daarmee zal terdege rekening ge houden moeien worden bij de huishoudelijke uitgaven. Daarom is het prettig, dat er een voordeliger weg is. dan nieuwe kopen, voor het op peil houden van het meubilair wat al even belangrijk is voor de sfeer ih huis als verwarming dgt is, de meubelen laten opknappen door: Meubelreparatie- en Stoffeerinrichting PEPERSTRAAT 16 TELEFOON 4051 (b.g.g. 3109) Dinsdag en Vrjjdag 8 uur n m. geven wij in' de winkel en de gehoorzaal (Markt 44). Geïnteresseerden zijn welkom. RIDDER VAN CATSWEG 75 GOUDA (telef. 2070) Goudse winkeliers lel op uw zaak Uw Brandverzekering dek ik bij oude en zeer solide Nederl. Mij tegen bijzonder lage premie Het wordt weer tijd om ze te planten. Komt U eens kijken Wij hebben een grote keuze. J. VERB REE, BLEKERSSINGEL 81-82 GOUDA TEL. 3479. eigenaar-bewoner wórden van te bouwen voorzien van garage en centrale verwarming, op goede stand, tegen acceptabele prijzen. Brieven onder no. 9422. Bur. van dit Blad. Grote financiële instelling vraagt voor het bezoeken van goed gesitueerde intellectuelen een wilskrachtig beschaafd ouder dan 25 jaar met goede omgangsvormen, van onbesproken gedrag. Moet opgewekt, gepast vrij moedig en vlot kunnen praten. Geen administratie. Voor volledige vakopleiding wordt gezorgd. Aange name zelfstandige werkkring. Ruim Inkomen verzekerd. Brieven met uitv. tnl. onder letters N.N.C.,. aan Nijgh Van Ditmar, Parkstraat 27. Den Haag. munten uit in verwerking, glans en duurzaamheid. Verf, GlOs, Chemicaliën, Schoonmaakartikelen Onze vakkennis is Uw waarborg voor kwaliteit f ZEUGSTRAAT 40. TELEFOON 3189 en 3323. gevraagd, bekènd met dragéewerk Suikerwerkfabrlek „De Merwestad" VARKENMARKT 37 DORDRECHT Gezien de hoge prijzen van de mate rialen, zijn de schoenherstellers genood zaakt, alle herstelde schoenen uitslui tend tegen contante betaling af te geven. Degenen, die voorheen aan hun ver plichtingen niet voldeden, worden als nog in de gelegenheid gesteld hieraan te voldoen. Zo zij in gebreke blijven, zal de vak groep daartegen maatregelen treffen De Vakgroep Schoenheralellers de Ideale rijwielhulpmotor, ook voor tandem, nog steeds (239. P. C. Gravesteyn - Weslhaven 47 en een t Aanmelden: STEENLAND'S BAKKERIJEN. Nieuwe Haven 1, Gouda. Alle bekende merken Ook op gemakkelijke betalingsvoorwaarden Prins Hendrikstraat 142 raagd voor de inpakafdeling van de korstloze 5-fabriek. Zich te vervoegen bij: CRABETHSTRAAT 39a TE KOOP: een MAASKRUISER met een prima Gray-motor en een MOTORSCHEEPJE groot 22 ton met een 14 pk. Kromhout-motor. Belde schepen zijn prima in orde «n zeer billijk. Te zien en 'te bevragen: L. Boere. Provinclaleweg 21, Haastrecht. Telefoon 202. Een verrukkelijke dikke laag chocolade, bereid uit de fijnste cacao, bedekt de zo rijk aan calorieën en vitaminen zijnde vulling van de Mars chocolade! Gevraagd voor spoedige indiensttreding op Handels kantoor (M. of Vr.) Liefst met Mulo-diploma. Brieven onder no. 9433, Bureau van dit Blad. it—dM —it, la hat „SUCCES" altijd weerd 7**** naar maat. onder fforantl» Imprhasr f n^ar maat, onder garantie leverbaar. Zonder enige prijsverhoging. Repareren en moderniseren. Alle soorten Vos- en Bontgarneringen KLEIWEG 51 TELEFOON 4128 ZATERDAG 6 OCTOBER 1951 KFRSTE BI,AD - PAGÏFA 3 door Prof. Dr J. H. BAVINCK Er WAS EENS een arme Chinees, die op een dag het bericht kreeg, dat zijn enig paard er vandoor was. Zijn buren kwamen hem hun deelneming betuigen. Hij echter antwoordde: ..waarom beklaagt ge mij? wie weet of dit een geluk of een ongeluk is?" Nu, het bleek een geluk te Zjjn, want toen men ging zoeken, vond men het paard weer terug, maar men vond het in gezelschap van enkele wilde paarden, die niemand toebehoorden en die dus tegelijk werden meegenomen. De arme man was dus nu ineens in het bezit van verscheiden paarden, en zijn buren kwamen om hem geluk te wensen. Hij echter sprak: „wat wensen jullie me ge luk? Wie weet of dit een geluk of e*n ongeluk is?" Achteraf bleek het een onge luk te zijn want toen zijn enige zoon enkele dagen later een van die wilde paarden wilde africhten, werd hij uit het zadel geworpen en brak zijn been De buren kwamen de man beklagen, hij' echter zeide: ..waarom beklagen jullie me? Wie weet of dit een geluk of een ongeluk is?" Het bleek een geluk te zijn, want in diezelfde tijd werden door een of andere muitende generaal alle jonge mannen in die streek opgevorderd om mee te strijden en alleen de jongen mJt het gebroken been bleef rustig thuis. Wat ligt er in dit verhaaltje een ge el- dig brok levenswijsheid! Grimmige wijs heid. wijsheid die je doet voelen: wat 'snappen wij eigenlijk bitter weii 'g van de diepe zin van het gebeuren! We lachen en wenen, we worden geslingerd tussen hoop en angst, en het zou best kunnen wezen, dat wat we zo vurig begeren onze onder gang wordt en wat we zo angstig duchten een groot geluk zal brengen De mens stumpert als een blinde door het leven En als hij héél goed luistert, dan is het alsof hij van heel ver een schaterlach hoort, de lach van het Lot, dat hem toefluistert: „jij kleine, dwaze mens, je begrijpt niets van je eigen leventje tast telkens mis. je kunt niet eens geluk en ongeluk van elkander "onderscheiden Is de levenswijsheid van deze schalkse Chinees het hoogste wat wij bereiken kun nen? Er is iets in dit verhaal dat me bang maakt, omdat het op de achtergrond van het leven tekent de grillige lach van het Onbekende. ^■1 ineens herinner ik me een ander verhaaltje, dat Jezus eens verteld heeft. Het gaat ook over een vader en een zoon. Die jongen liep weg van huis en het ging alles mis met hem. hij zonk hoe langer hoe dieper weg. totdat hij de grote beslis- QVER HET MENSELIJK LEVEN van onze tijd hangt de dreiging der mechanisatie. De mens is reeds in velerlei opzicht gevangene ge worden van zijn eigen wonderen van staal en plastic. Onze tijd heeft meer dan ooit be hoefte aan bezinning op de waarden, die niet gebouwd zijn op verganke lijk staal en. plasticmaar op een on vergankelijke grortüslag. die buiten het menselijk productievermogen ligt. doch binnen het menselijk on- cerscheidinosvermogen lusren goed en kwaad. Deze grondslag ligt zo wel voor de kerkse als niet-kerkse mens in de religie. Niet in een religie, maar in de Religie. Op deze plaats zullen wij daarom van nu af elke Zaterdag een woord van bezinning laten verschijnen, dat geschreven is door vertegenwoordi gers van tal van godsdienstige stro mingen. Zij zullen geen ..preek", geen verantwoording van eigen dogma oeven, maar een woord van (menselijke) wijsheid uit de sfeer, waarin een mens zich poogt te ver heffen boven de alledaagse strijd om het bestaan. Het stemt tot grote voldoening, dat w\j voor deze opzet bij mensen uit vele religieuze gezindten in ons land een warm hart vonden. Htot medeiverking maakt ons he' volvoe ren van dit plan mogelijk. Aan hen onze dank en die van onze lezers. En hierbij geven wij hun het woord. sing nam terug te keren naar zijn vader. En toen wachtte hem de grote verrassing, dat die vader al die jaren op hem gewacht had er. hem vol vergeving in zijn armen sloot. Bij die jongen was ook het diepste van zijn ongeluk het begin van een nieuw en groot geluk Maar één ding is anders: de achtergrond. Er is nergens in dit ver haal. dat Jezus vertelt, iets van de schater lach om onze dwaasheid. Er is wél in de onwrikbare zekerheid, dat achter al de on ontwarbare raadselen van ons levensgebeu- ren. achter onze lach en ons leed. een God is. die op ons wacht, die ons roept. Net zo lang totdat we wakker worden uit onze 1 droom en weerkeren, en Hem zien. Enschede gaat sparen voor woningbouw De Enschedese bevolking zal worden in geschakeld bij de financiering van de wo ningbouw. welke als gevolg van de moei lijkheden bi; de kapitaalsvoorziening, ern- st.g gestagneerd dreigt te worden. In de raadsvergadering van Maandagavond a.s. zal een voorstel van B. en W aan de orde komen om een spaarregeling in het leven te roepen. Ambtenaren van het stadhuis heb ben een nota opgesteld, waaruit blijkt, dat men door uitgifte van spaarcoupons en -certificaten jaarlijks 500.000 Ruiden bijeen hoopt te brengen voor welk bedrag vijftig woningen kunnen worden gebouwd. Men verwacht, dat vele duizenden in woners aan deze spaaractie zullen deel nemen. Er worden spaarcoupons uitgegeven van een gulden, anderhalve gulden, twee, drie. vier en vijf gulden. Wanneer voor een bedrag van vijftig gulden aan coupons is gespaard, kan men deze inwisselen voor een spaarcertificaat. Hierop zal een rente wor den vergoed van vier procent, die men in contanten of in spaarcoupons. naar keuze krijgt uitbetaald. Naast het recht op rente, zal ieder jaar een aantal spaarcertificaten onder de deel nemers worden verloot, terwijl iedere hou der van een certificaat het recht heeft mede te dingen naar een huis. dat van deze gel den wordt gebouwd en dat doer de gelukki ge winnaar zelf moet worden bewoond. Nederlands smaldeel oefent met Amerikanen In dè eerste twee weken van October worden in de Middellandse Zee vlootma- noeuvres gehouden door de Amerikaanse zesde vloot onder bevel van vice-admiraal M B Gardner en Nederlandse eenheden onder bevel van commodore F. T Burg hard. Gedurende een deel van dc manoeu vres zal een snel vliegtuigmoederschip van de Koninklijke Nederlandse marine aan de oefeningen deelnemen. De volgeryle Nederlandse oorlogsbodems zijn voor deze oefening ngedeeld de lichte kruiser Tromp, de fegatten Dubois. Van Zijl en De Zeeuw, alsmede de duikboten Tijgerhaai en Zeehond. Boerderij afgebrand Vrijdagavond brak brand uit in de boer derij Oud Gelkenhorst bij Berneveld. Daar de boerderij zeer afgelegen ligt arriveerde de brandweer toen het gebouw reede een prooi der vlammen was. De inboedel, twee hooibergen en de schuren waarin de oogst geborgen was. gingen verloren. Het vee. dat reeds binnen was. kon echter worden gered. Het gehele complex was slechts voor een gering bedrag verzekerd. Geen liften meer „op bevel" De ANWB heeft onlangs onder de aan dacht van de minister van oorlog gebracht, dat vele automobilisten ernstig bezwaar heb ben tegen het feit, dat commandanten van militaire onderdelen het liften hadden inge last in het kader van zgn. droppingsoefenin gen Bij deze oefeningen werden militairen ..ergens in Nederland" langs de weg gedepo neerd. met als opdracht het bereiken van een bepaald punt. In feite kwam dit er od neer. dat zij vrij grote afstanden door ons land „liftend" moesten afleggen Afgezien van het feit, dat het nut van dergelijke oeieningen betwijfeld mag wor den. was de ANWB van mening, dat door dit liften „op bevel", dat velen onsympathiek aandoet, de bereidwilligheid van de auto- nuBttTétëri om ingevolge een destijds door Prins Bernhard gedaan verzoek militaire verlofgangers in hun auto mede te nemen. oreunsti8*ou kunnen worden beïnvloed. De minister heeft de ANWB thans doen weten, dat de legerleiding deze bezwaren deelt en maatregelen zal nemen, dat derge lijke oefeningen niet meer gehouden zullen worden. eLohP's Tn vergelijking met groenten, vlees, boter, eieren, cigaretten en wat al niet meer zijn boeken bepaald goedkoop gebleven. Maar toch hoort men wel eens klagen over hun duuite. Men vergeet dan wel eens, dat de ..Salamanderreeks van de beste oorspronke lijke en vertaalde romans" bestaat, waarvan de deeltjes weinig geld kosten. De uitgeef ster. de N.V. Querido te Amsterdam, zet die reeks onverdroten voort. Het is geen reeks, waarop men moet intekenen. Men kan er uit kiezen wat men wil. En alles heeft gehalte, alles is van hoog niveau. Ook voor primeurjagers biedt de reeks telkens verrassingen. Maar uiteraard omvat de serie meest herdrukken van werken, die eerst in een „dure" editie van een beperkte oplaag hun bestaansrecht hebben bewezen. De uitgeefster heeft ons weer enige nieuwe' ..Salamanders" doen toekomen om ons oordeel te vernemen. Dat oordeel kan niet anders dan geestdriftig prijzfcnd zijn. Tot dusver zijn ongeveer 95 Salamanders verschenen, en wie ze alle bezit, moet zich een Nabob voelen En wat heeft het hem dan nóg maar gekost De belangrijkste nieuwe Salamander ach ten wil „Het dagboek van M a 11 e Laurids Brigge" (oorspronkelijke litel „Die Aufzeichnnngen des Malte Laurids Brigge") van Rainer Maria Rllke. voortreffelijk vertaald door D. A. M. Bin nendijk en N. Brunt. (De eerste druk ver scheen in 1936). „Voortreffelijk vertaald", zeggen we. en daarmee is niets teveel gezegd Het fan tastisch indringende proza van de dichter Rilke is waarlijk zo ongemeen schérp en zo klankrijk vernederlandst, dat men. lezend, bijna geloven kan. dat Rilke een landgenoot was. f\verigens: wiens landgenoot was Rilke eigenlijk?Hij schreef meest in de Duitse taal. maar hij had in Duitsland aan vankelijk alleen maar gestudeerd (rechten en philosofie). Geboren was hij in Praag. Maar in Italië schreef hij zijn prachtige pro- za-gedicht „6ie Weise von Liebe und Tod des Cornets Christoph Rilke". En toen ver toefde hij lange tijd in Moskou. Het ver blijf daar heeft grote invloed op de ontwik keling van zijn dichterschap gehad Na dè Russische periode vestigde hij zich in de Duitse schilderskolonie van Worpswede. Maar spoedig vertrok hU naar Parijs, waar hij secretaris werd van de oeeldhouwer Ro-i din. En van Parijs uit maakte hij reizen rrSlr Italië. Noord-Afrika. Spanje en Scan- <jinWië. om zich tenslotte op een Zwitsers kasteeltje, dat hem door vrienden was aan geboden. terug te trekken. Hij stierf daar in 1926. toen hij 51 jaar was. Van wie „was" Rilke nu-eigenlijk? Hij was van Europa. Hij was een bruggen bouwer. Hij heeft Valéry in de Duitse taal vertaald en zelf schreef hij soms in het Frans. Rilke had iets universeels, zoals vaak voorkomt bij figuren, die in randstaten ge boren zijn. Zelfs als zij alleen maar landver huizers worden tonen zij iets van „hang naar het universele". Dikwijls gorden in rand staten genieën geboren. Zo'n genie was Rilke. En van hem vindt men nu weer één van zijn mooiste werken, subliem vertaald, ip de goedkope Galamander-reeks. Een stoer wappeiend vrijheidslied in proza schreef Tneun de Vries in 1939 „Kena u" luidt de titel. De auteur droeg deze kleine historische roman, handelend over de Haarlemse heldin Kenau «imons- dochter. aan de vrouwen van Nederland op. Na de bevrijding verscheen het werkje in druk en nu is hel hérdrukt. In de Salaman der-reeks. De taal van „Xenau" is glashelder, een voudig en fris. Het gebruik van de onvol tooid tegenwoordige tijd heeft de historische stof actuele zin gegeven. De lezer zal zeg gen: ,,'t Is of je er bij bent!" Verder zijn in de Salamander-reeks her drukken verschenen van de charmante Ame rikaanse roman „Not without laughter" van Langston Hughes, in een uitstekende vertaling van Manuel van Loggem onder de titel „Niet zonder lachep", van de bijzonder boeiende roman „D e B i e c h t" van Marianne Philips, die dit jaar over leed» van het onvergankelijke werk „D e I m m o r a 1 i s t" vart A h d f G i d e. tn de vertaling van onze dWhter H. Marsman, van de kostelijke roman „W a m p i e" van A. den Doolaard, van de roman „Nachtvorst" van Jeanne van Schaik-Wtlling en van de roman „De overgang v,,in Dieuwertje Stam" van Cor Bruyn. Van Marianne Philips is ook „Bruiloft in Europa'" in de Salamander-reeks versche nen. van Jeanne van Schaik-Willing tevens „Sofie Blank", van Den Doolaard, behalve ..Wampie". „De herberg met het hoefijzer" en „De druivenplukkers", en van Cor Bruyn „Koentje van Kattenburg". ^iet men zo'« greep uit de reeks bij elkaar in de blauwe bandjes, of in de fleurige omslagen, die de blauwe bandjes be schermen. dan voelt men als Nederlander een zekere trots om het feit. dat oorspron kelijk en belangrijk vertaald werk (en hoe vertaald!) zo fraai eo voor zo weinig geld in de boekhandel verkrijgbaar kan worden ge steld. En dat in deze tijd! Maar verheugend is vooral de herilruk van de roman van Rilke. want vooral nu, in dit tijdperk van Europese geestelijke herbouw is wat hij schreef van zoveel gewicht! W. WAGENER. u voor 1951 de filmfesti vals achter de rug ityn. is er naar aanleiding van de ervaringen, aanleiding tot het maken van enige op merkingen over die festi vals in het algemeen. Er is in de jaren na de oorlog zo langzamerhand een ..hoog conjunctuur" in filmfes tivals ontstaan. Vroeger was er alleen de Biennaie van yenetië en die hield men zoals uit de naam blijkt slechts om de twee jaar. Nu is er niet slechts ieder jaar een „Biennaie". die dus eigenlijk herdoopt zou moe ten worden, maar er zijn ook. jaarlijks of tweejaar lijks. festivals te Cannes, Locarno, Marianske Lazne. Biarritz en Knokke. Dit jaar moest men L'raguay en Berlijn aan die reeds respectabele I(jst toevoegen, voor het vol gend jaar heeft Barcelona plannen. Tot op zekere hoogte is deze overvloed voor de film niet ongunstig. Elk festival be tekent een krachtmeting of. liever gezegd een kwaliteitsmeting. De deelnemende lan den zenden hun beste werken en doordat daarop internationaal dq aandacht wordt gevestigd, is de kans groter, dat die bijzonder Igoede films in vele landen in roulering komen Een nadeel evenwel is. dat de kwantiteit vaa de festivals de gemiddelde kwaliteit van de films moet drukken: de deelnemen de landen moeten hun goede films ver delen over te veel festivals en dat doet dus de gunstige werking van die festivals weer tot oo zekere hoogte te niet. Wie ais hchnj- ver dezer regelen, n de gelegenheid is ge weest. de belangrijkste in 1951 gehouden festivals te bezoeken, zal hebben bemerkt, dat er meestal slechts een vrij beseheiden aatital films s van waarlijk grot* kwalitei- len. dat er voorts veel middetmaat is en zelfs ook wel het een en ander dat eigen lijk bedroevend slecht genoemd moet wor den Tot die laatste categorie behoorden te Berlijn bij voorbeeld de Duitse films, te Cannes en nu te Venetië de Spaanse, waav- uan er toch telkens weer. om onverklaar bare redenen, verscheidene in vertoning ko men. Vermindering gevraagd Het probleem van het te veel aan festivals J heeft de Internationale Federatie van Organisaties van Filmproducenten met zorg vervuld. Een uitspraak daarover deed zij reeds in Maart van het vorige jaar. toen zij overigens nog niet. zoals ny het geval is.l vrijwel de gehele filmproductie van het niet onder communistische invloed stsande deel van de wereld olnvatte. Zij uitte toen de wens. dat er voortaan sleehts één festival per jaar zou zijn. Filmfestivals e.hter ijijn o a. aantrekkelijk voor de bevordering van het toeriiienbezoek aan badplaatsen om die en om andere redenen is die wens van de producenten een vrome wens gebleven, r Nu haar aanvankelijk Ingenomen stand punt niet te handhaven was. heeft de Fede ratie de kwestie opnieuw onder ogen gezien. Zij besloot nu en het ziet er naar uit. dat men nu met haar opvattingen wei rekening zal moeten houden voor het komende jaar slechts de festivals van Cannes en Venetië officieel te erkennen. Aan andere festivals zullen de producenten slechts medewerking verlenen als ze geen wedstrijdkarakter dra r*«. Tïaarmee zal dus vermoedelijk in de toekomst voor alle andere filmfeesten dan die te Cannes en Venetië het element van wedstrijd en dus van prijzen vervallen. In tussen zullen toch ook dan de deelnemende landen zo sterk mogelijk voor de dag wil len komen, zoals dit jaar bij voorbeeld te Knokke. bii daar gehouden ..film-weken"- zonder-prijzen. het geval was. De dit iaar gehouden festivals hebben niet slechts de gebreken getoond van hun te groot aantal, er is ook duidelijker dan vroe ger een principiële fout van de prijstoeken ning aan het licht getreden: de fout dat men niet slechts voor de beste films als geheel prijzen toekent, maar ook voor bepaalde on derdelen van een film Zo kon het gebeuren dat te Venetië twee prijzen werden toege kend voor een film. die een volslagen mis lukking bleek: ..Murder in the Cathedral" naar het toneelspel van Elliot. Die film kreeg een prijs voor haar décors en een voor haar costuums. Décors en costuums waren inderdaad mooi. maar verder heeft die film, geen enkele kwaliteit die haar hetzij Voor films in groepen gemaakt, waarvoor veel te zeggen is. Ook dat echter kan tot zonder linge consequenties leiden, als men een film met goed weet „onder te brengen'.' in één dier groepen; zo viel te Berlijn een ernstige film als „Justice est Faite' die een belangrijk maatschappelijk probleem behandelt, in de categorie ..politie- en mis daadfilms" waarin de thrillers thuishoor- Nieuwigheden Een scène uit de aantrekkelijke, zij het niet meesterlijke Italiaanse film .La Citta si defende" (De Stad verdedigt zich) van Pietro Germi. De film werd te Venetië vertoond en kreeg de prys voor de beste Italiaanse film. Een uitgesproken verve lende Britse film. ..Murder in the Cathe dral", k reeg «echter twéé prijzen omdat het systeem van prijstoekenning op film festivals niet deugt. de grote massa der bioscoopbezoeker.--- betzij oor een select publiek aantrek Lelijk zou kunnen maken. Door de toekenning van zul ke pri zen geeft mor. een scheef beeid dergelijke bekroninz.?n wekken zowel bij de filmimporteuis als bij het publiek, veel te n<Jge verwachtingen. Men denke zich ec-ns men zal ..Murder m the Cathedrai". een film om op slag bij in slaap te schieten kunnen uitbrengen onder de leuze- „Het geii3 de tot n: te Venetië dubbel-bekroonde meesterwerk"! I fil.-nmarkt vo Veel beter is een systeem, wacrbij rr.en bijna vier nvlboin gulden, omgezett Ver- i itsluitend prijzen toeken» voor de films als scheid«»no onderhandelingen'over de aankoop geh»el Fen film is slechts geslaagd uis zb van vertnningsrechtcn zijn uiteraard nog in al haar onderdelen aan hoge of althans gaande Geen wonder, da zoveel prbducers redelijke eisen voldoet Men dergelijke, ver- op de Biennaie mei glunders gezichten rond- standiger prijstoekenning paste men te Fepen! 3erlijn toe. Daar had men een indeling van 1 J. K. heeft zich in L tweeërlei opzicht onderscheiden van de overige festivals Men heeft het verwijt wil len ontgaan, dat zulk een feest uitsluitend iets voor de ..upper ten", of laat ons gen de „upper thousand" een waartoe de omstandigheden op dat luxueuze Lido uiteraard spoedig leiden. De festivalfilms werden daarom ook. in de arena achter het Palazzo del Cinema, tegen redelijke toegangsprijzen vertoond voor het gewone publiek. Bovendien waren er g r a- t i s filmvoorstellingen voor de arbeiders bevolking. Omdat er in Venetië zelf voor zoiets geen plaats is (de eilandjes, die te zamen de prachtige stad vormen, zijn vol komen volgebouwd') gebeurde dat op een groot sportveld in Mestre. de stad op het vasteland, waarmee de Dogestad ddor een kilometerslange brug is verbonden. Voor dit fesuval-vaor-de-kleine-man was de belang stelling enorm groot. Het andere onderscheid, dat echter ook het vorige jaar al bestond en dat bezig is een belangrijke traditie te worden, was ton met het filmfeest verbonden „film- ma 1' Die duurde nog voort nadat Wét cigf-n .jke festival was geëindigd. Opfeze filiv.tn. t of -beurs vertoonde men voor hond": den filmverhuurders uit Italië en uit vele ar.dt'-o landen films uit twaalf ver- schiüende landen. De filmproducers (en ho pe'.ljk ook de verhuurders) hebben er goede zaken gedaan, matig geschat is er vol- toe bekerde gegevens op die f.00 mlir.ocn lii dat is voor EFFECTED- E\ GFJ.DM4RK1 r* Herkapilalisatie kan ze doen verdwijnen (Van onze fii |"^JK geleidelijke „Camerata" zal Menotti in Nederland introduceren De kameropera Camerata (artistieke lei ding Max van Doorn en Otto Couperus) zal dit seizoen het repertoire uitbreiden met een werk van Gian Carlo Menotti, de com ponist van „The Consul". Camerata zal „The Medium" ten tonele voeren, met Jeanne van de Rosière en Erna Spoorenberg in de hoodrollen. Voorts zal Camerata uitvoeren „De Apotheker" van Joseph Haydn in een nieuwe versie van Max van Doorn. Hierin treden op Dora van DoornLindeman, Otto Couperus, Wiebe Drayer en Henk Meyer, benevens een klein koor bestaande uit leden van het Nederlands Vocalisten Ensemble. (Advertentie) Beproefde hulp bij I verkoudheid voor Va- der. Moeder en kind. nciële medewerker) airdevermindfring van het geld heeft er de laatste jaren toe geleid dat niet alleen priizen en lonen, in geld uitgedrukt, belangrijk zijn gestegen, maar dat ook de winsten der ondernemingen, uitgedrukt in guldens van e*n sterk ge daalde koopkraeht. zijn toegenomen Hier door is in vele gevallen een scheve verhou ding ontstaan tussen de geldwlnsten en het op de balans voorkomende kapitaal van de ondernemingen, dat immers nog in oude. volwaardige guldens uitgedrukt is en tegen over de stijgende geldvvinsten feitelijk steeds kleiner wordt. In ons land worden de aandelen van ven nootschappen genomen in procenten van de npminale waarde, welke in de meeste ge vallen f 1000 bedraagt Het is duidelijk, dat naarmate tegenover dit vast bedrag van f 1000 grotere geldwlnsten staan en ook de geldswaarde van de eigendommen der ven nootschap stijgt, voor de aandelen een ho gere koers wordt hetnalcf. Als een vennoot schap met een op de balans voorkomend ka pitaal vap 1 millioen. als gevolg van de waardevermindering van het geld. de gelds waarde van zijn actief tot 2 millioen ziet stiigen z«! men dus. al het andere gelijk blijvende. voor het aandelenkapitaal ook I 2 millioen mogen betalen, zodat de koér.s der aandelen in dat geval 200 pet mag* zlm- De dividendBepêrking. zoals die aanvan kelijk gold en volgens welke niet meer dan 9 pet over hét geplaatste kapitaal mocht worden betaald, was dan ook in zoverre on billijk. dat hier slechts met het nominaal op de balans voorkomende kapitaal en niet met de gestegen geldswaarde van het kapi taal (het actief) werd rekening gehouden Bovendien werden in het verleden dikwijls aandelen boven 100 pet uitgegeven, zodat dus voor een aandeel van f 1000 meer dan f 1000 werd betaald, maar niettemin wordt het dividendpercentage over het nominaal bedrag van f 1000 berekend. I~AE ERKENNING dat, zoals wij de vorige week schreven, kapitaalvorming en ka pitaalverstrekking hun natuurlijke prikkels nodig hebben bracht ae regering er toe de dividendstop te „verfijnen"-in dier voege, dat nu 8 pet mag worden uitgekeerd over het, nominale kapitaal en bovendien nog 2 pet over de fiscale reserves. Deze fiscale reserves zijn de lahtste jaren bii vele maatschappijen belangrijk gestegen door de inhouding van winsten, welke zijn aangewend voor de verbetering en de ver nieuwing van de productiemiddelen. Terwijl dus aan de ene kant de geldswaarde van het actief, uitgedrukt in guldens van eenveterk gedaalde koopkracht, voortdurend steeg, bleef in veie gevallen het geplaatste kapi taal gelijk, tengevolge waarvan vele aande len aanzienlijk in koers zijn gestegen. Tegen over deze verhoogde koersen staan echter de door de dividendstop beperkte dividen den. zodat het werkelijk rendement in vele gevallen zeer gering is. Zo bedraagt dit ren dement voor de aandelen Koninklijke bij een koers van 300 pet en een dividend van 12 pet, niet meer dan 4 pet. Behalve door de dividendstop-verfijning, heeft de regering onlangs nog een concessie gedaan om aandelen voor de belegger meer aantrekkelijk je maken Wij doelen hier op de wet Inzake de Herkapitalisatie, welke het mogelijk maakt het nominale kapitaal sifigt 4 i hetu van een vennootschap te doen aanpassen bi* de gestegen gf-ld-waarde van het act'.ef door aan de aandeelhouders in eenj^naalde ver houding lot hun bezit nwe aandelen gratis uit te rei key. Bestond tot voor kort daar tegen het bezwaar, dat zulke bonusaandelen onder h.pt gewone tarief van de Inkomsten belasting vielen en als gevolg van de zware progressie velen daarvoor dus een aanzien lijk bedrag aan de fiscus moesten afdragen, zonder dat zij in feite rijker werden thans wordt van die bonusaandeieri nimmer meer dan 20 pet belasting geheven en mogen de vennootschappen behalve de bonusaande- len, aan hun aandeelhouders een bedrag in geld. uitkeren om daaruit de inkomstenbelas ting te betalen. Deze mogelijkheid heeft reeds eni*e tijd de vraag naar hooggenoteerde aandelen doen stijgen en deze en de orrge week was dat inzonderheid het geval, doord en Van Vhs- gen en Cos Katoenfabrieker het besluit herkapitalisatie publiceerden volgens itwelk houders van gewone aandelen een bonus (gratis aandeel) van 100 pet zullen ont* vangen Hei gewone kapitaal zal hierdoo# vap 1 mill.oen tot 2 millioen sl.jgrn <wat dus wil zeggen, dat d- koers der zandeler» zat worden gehalveerd TALfJKBAAR ts ook de fógertog er overtuigd gewordsn. dat de h'oge koer* sen van aandelen en de verhoudingigewili lage dividenden het voor velen ornnogcHjli of onaantrekkelijk maken zich bii decgc-lijk» aandelen te interesseren tcrwiil het tocM nodig is dat door de bedrijven nieuw gehf wordt aangetrokken. Opmerkelijk is nu dal. hoewel men. zoal* gezegd, door hel ontvangen van een*bonun- aandeel feitelijk niet rükcr wordt de waarde yan het actief der vennootschap blijft immers gelijk voor de aandelen, waarop een bonus wordt uitgekeerd, of waarop een bonus verwacht wordt, een aan* zienlijke koersstijging heeft plaats gehad. In ruim 14 dagen tijds zün de gewone aan delen van Van Vlissingen 70 pet. Hillegers- berg 40 pet. Furness Scheepvaart 60 pet. Rotterd. Droogdok 15 pet. Wijers 15 pet ge- stegen om slechts de voornaamste te noe men. Deze hogere waardering is in zoverre te verklaren, dat door de koersverlaging, welke van de uitreiking der bonusaandelen het gevolg is. de aandelen onder het bereik van een groter aantal beleggers worden ge bracht, zodat er dus in de naaste toekomst meer vraag voor mag worden verwacht. Heeft deze herkapitnlisatie zeer zeker ook materieel belang, de psychologische beteke nis achten wii niet van minder betekenis. Feitelijk is het hetzelfde of iemand op f 2000 aandelen 12 pet dividend ontvangt dan wol op 2000 aand. 6 pet. maar op hen. die al* leen aanzien wat voor ogen is en zich geetj rekenschap geven van de gewijzigde verhou ding tussen nominaal en reëel kapitaal» maakt laatstgenoemd percentage uiteraarf dus een geheel andere indruk dan het een* ste Herkapitaltsatie kan er dus aan bevolk derlijk zijn. dat de legende van „hoge" di* videnden voor het kapitaal in een tijd va« armoede en versobering, de wereld wordt uitgeholpen, hetgeen ook in sociaal opzicht uitermate gewenst is. omdat arbeid en ka pitaal elkaar in de wederopbouw en uitbrei ding van ons nationaal productie-apparaat meer dan ooit nodig hebben. door P. VALENTINE •2) Hij zou op een ogenblik natuurlijk wel eens wat te laat kunnen zijn om te ont bijten. maar het diende in leder geval voor hem klaar te staan In feite was David niet Iemand, wien het vroeg opstaan moeilijk viel. De gewoonten, die iemand in zijn jeugd zijn bijgebracht, worden, zoals zo vaak gebeurt, in het latere leven iets zuiver automatisch. Daarom ont beten tante en neef te zamen. En daar Da vid in het eerste enthousiasme van zijn nieuwe werk verkeerde waarmee hij bo vendien veel op had praatte hij er als zij zo 's morgens samen waren graag over en werd hij daarin door juffrouw Barra- clough aangemoedigd. Op deze bijzondere moï-gen echter ting bet gesprek tussen tante en neef niet over de verborgenheden van de huurwet, maar over Deidre. Want die ochtend had hij een brief van'haaf gekregen en David was bezig Juffrouw Barraclou^i er uittreksel» uit voor te lezer). Het waren interessante* uittreksel» ook. want er zijn nog altijd mensen, die beweren - evenals Cicero dat het schrijven v»n brieven niet zozeer voortspruit uit een overvloed van tijd, dan wel uit een over vloed van liefde. en Deidre was een van die menseh. Ik zal Je niet beloven, dat ik Je iedere dag schrijven zal. had zij op haar gewone, openhartige manier gezegd, maar hoogst waarschijnlijk zal ik het doen Er was noojt enig teken in haar brieven te vinden, dat zij geschreven waren onder de drang van een belofte. Zij waren oven natuurlijk en oprecht als het meisje zen en vaak doorspekt met humoristische trekjes, die haar verloofde deden glim lachen. Sommige van de liefdespassages en dat waren er vele zouden juffrouw Barraclough misschien in vrij sterke mate opgeschrikt hebben, als het haar veroor loofd was geweest ze te horen, maar dat laatste was niet het geval David kwam ogenschijnlijk aan het einde van de brief, -naar de scherpe oude ogen van juffrouv Barraclough hadden zeer goed opgemerk* J!at hij de lectuur afbrak, lan* voor hij aan het slot gekomen was. Hij vouwde de brief op en stak hem in zijn zak Dus nu weet u weer al het nieuws van Chislehurst, zei hij. Hetgeen vandaag natuurlijk plichtma tig beantwoord wordt? vroeg zij met een goed vertoon van achteloosheid. Hij grinnikte jongensachtig. Ben ik ooit erg sterk geweest in het schrijven van brieven? Jonge mensen, die verliefd zijn, veran deren hun gewoonten wei eens. Hij glimlachte toestemmend. Ik kan geen brieven schrijven zoals zij, maar het is net of ik haar brieven moet beantwoorden. Ik kan het eenvoudig niet laten. Daar ben ik blij om. En ik ben overtuigd, dat zij aan je brieven veel waarde hecht, David. a- Daarin zal zij dan wel de eerste rijn denk ik. Ze reageerde niet op deze opmerking maar ging voort: Is het ooit bij je opgekomen, dat je een vrij grote verantwoordelijkheid op je schouders genomen hebt?, vroeg zij. Uit de tetwat verbaasde blik in zijn ogen bleek, dat dit niet het geval was Hoe komt u er eigenlijk bij om dit te zeggen'' vroe* hij. Hoe oud is zij? Twee jaar jonger dan ikdat weet u toch? Beschouw je haar als iemand, die veel jonger is dari jij? Nee. dat doe ik zeker niet. gaf hij toe. In de meeste opzichten schijnt zij jaren ouder. Zij herinnert mij soms aan u, ol tante Anne ze bemoedert mij af en toe op dezelfde manier als u beiden. Maar er zijn toch wel tijden geweest dat je er niet bepaald op gesteld was om deze raad te volgen En is het wat dat be treft hetzelfde met Deidre? Hij leunde, aan zijn pijp trekkend, achter over in zijn stoel, terwijl hij zijn ogen op de zoldering gevestigd hield. Er gleed een gea museerde glimlach om zijn mond Dat is nog niet voorgekomen! Veronderstel, dat het voorkomt? Hij haalde de schouders op. Waar moet dit allemaal naar toe. tan te? Haar ogen hadden een angstige uitdruk king. Er lagen schaduwen over haar levens pad die zich niet lieten verjagen. Alleen maar het advies van een oude vrouw. David Ik heb met je meisje ..eel wat gepraat en ik ben nogal onder dc in druk gekomen van het totale gebrek aan zelfzucht, dat er in haar liefde voor jou schuilt Begrijp me goed. als het nodig was zou ze tot de dood voor je vechten, maar zij zal zeker niet vechten als zij er niet zeker van is, dat het voor jouw geluk is. Je bent haar eerste liefde, David. Zij is verstandig en ziet ver vooruit en zij zal nooit trachten betreffende het een of ander pressie op je uit te oefenen, als zij er niet volkomen van overtuigd is. dat het voor te bestwil is. Ik wil je dit goed doen reali seren, omdat het zo uiterst zeldzaam is Ik geloof niet, dat zij ooit een grote zelfopof fering van je vragen zal, omdat de vrou wen in deze wereld, die werkelijk liefheb ben. dit slechts zeer zelden doen Zij zijn er gewoonlijk mee tevreden om zich zelf op te offeren. Maar als zij het ooit van je zou vragen, neem bet dan niet luchthartig op Geef haar haar zin, David, omdat ik ge loof, dat als je dat doet, het je niet be rouwen zal. Het duurde vrij lang voor hij antwoordde Zijn gezicht had een ernstige uitdrukking gekregen en hij scheen diep na te denken U bedoelt, dat ik in aangelegenheden van groot belang haar advies in aanmer king zou iqoeten nemen boven mijn eigen mening? vroeg hij tenslotte. Ik meen. dat ik je dat Inderdaad zou aanraden als het om belangrijke beslissin gen ging. antwoordde zij. Meisjes zijn soms veel ouder dan mannen en als zij wer kelijk van iemand houden, dan zegt mijn er varing mij. dat men gewoonlijk goed doet vertrouwen in haar te stellen. Maar, zei hij met een glimlach, zij Ie reeds over allerlei dingen bij mij gekomen om advies. Hetgeen bijna steun geeft aan mijn stelling, hernam de oude vrouw Zij wenst tot je te kunnen opziende beste vrou wen doen dat altijd tot haar echtgenoten. Hmm' Ik zie wat u bedoelt. Ik zal er om denken Hij liep om de tafel heen naar haar stoel en stond glimlachend op haar neer te zien. erg jong. erg tevreden roet het leven en vol zelfvertrouwen. Het wil mij voorkomen, dat ik niet de eniee ben. die gek is op juffrouw Deidre- Vellacot. hè? vroeg hi} lachend. Wat ik moet beginnen met drie vrouwen, die mij trachten te regeren, is me nog niet hele maal duidelijk. Zij snoof weer eens even en was blijkbaar weer geheel zichzelf. Je kunt je gelukkig achten, dat er twof oude dwazen en een jonge dw^ns viin. d'e bereid zijn hun tijd aan je to verknoei -n, b.omde zij. Zij zijn he». die de gelukkigen zlin: grinnlkte hij. Ik ga er nu vandoor naar» kantoor. Daar zit nog een -tel dot niet buiten David Barraclough kan. (Wordt verv Udi

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1951 | | pagina 5