Lot op liet hand Mwerk!
Oat smaafcV
kippensoep'.
m
Schouwburg1
PEUNIE
TWQLIO
LOUISE-LOTIE
Afrika herinnerde Geert Elfferich eraan
dat hij Europeaan is
Money blijft the root of all evil
WEVER
VAN WELZENIS
FLINKE JONDEN
L P. Hoogendijk Hoogstraat 24
DE MINIVERS
IEDER KAN
LEKKER KOKEN..
MET
KIPPENBOUILLON
SOEP
HOEK TIENDEWEG
BAKKERIJ
Reclame-Speculaas
KLAAR IH N WIP
U PROEFT PE MP'
HOUTWORMI
TALEN
Middenstandscursus
Talenschool „Gouda"
rro;
MAÏZENA
DURYEA
HOOFDJUFFROUW
35 c
Halfwas of
Leerling
BESCHAAFD MEISJE
net Meisje
n.v. Ijzerhandel Rond
De strijd om
Diamantstad
VAN yPEREN
COHSETSPE OlfiR LZBO K
BIOSCOOP TUEQTER
bioscoop
TUEQTER
„DE GOUDDELVER VAN MUSHOMBA"
Rotterdamse jazzpianist kreeg
na zes maanden heimwee
Onze jazz is geen
negermuziek
Steward „Willem'' Oldenburger serveerde
meer dan twee millioen consumpties
Reeds 45 jaar bij de H.A.L.
Mr L. de Bourbon verwacht oplossing
van Naundorff-mysterie
Adviseurs van sultan Hamid
op Schiphol aangekomen
Geen politieke propaganda
op de Haagse markten
Den Haag wil ƒ50 millioen lenen
voor woningbouw
Het Rijk trekt de politie naar zicli tóe
De Gekro gaat eetbare
visolic produceren
Cyprus hoofdkwartier
voor Nabije Oosten
Nederlanders in Israël stichten eigen
dorp en eigen fabriek
Hard werken voor grote toekomst
TWEEDE BLAD - PAGINA 4
GOUDSCHE COURANT
DONDERDAG 18 OCTOBER 195f
Getrouwd:
C. W. DE PLANQUE.
theol. drs'
en
LENY KALIGIS
D- Heer en Mevrouw
DE PLANQUEKalieis
zeggen, mede namens hun
Cuders. harte'rfk dank voor
de belangstelling bij hun
huwelijk.
Gouda. 18 October 1951.
Toek. adres:
Bandung. Indonesië.
Voor de vele blijken van
deelneming en be'angstelling.
ondervonden bij de ziekt? en
het overlijden van onze lieve
Moeder, Behuwd-, Groot- en
Overgrootmoeder. Mevrouw
MARIA HELENA
KREEyWEN—
van der Laan
zeggen wij hiermede hartelijk
dank.
Uit aller naam:
M C. KREEUWEN.
Voor het eerst in Nederland: de per fee
Amerikaanse- manier van „balanced
tailoring", de bijna onnavolgbare combi
natie van machine- en handwerk.
Ons bezoek aan Amerika verschafte ons
de vernuftigste Amerikaanse machines J
en ook een inzicht in het speciale systeem,
waarbij vakmensen - volgens de echte
kleermakers-methode de laatste hand
leggen aan de afwerking. Juist dat hand
werk geeft cachet aan ieder Oxford-
costuum elegance en degelijkheid!
Vraag naar een Oxford-costuum, dat is
gemaakt uit 100% zuiver wollen stof
in de aantrekkelijkste nieuwe dessins, die
thans zo'n opgang maken
en dit
leuke hoedje
dames, dat
hier ziet is een original
.Vendex' Hat, één van de
3 nieuwste modellen van
prima kwaliteit velours
welke Vroom Dreesmann
thans brengt in 12 nieuwe
Herfsttinten 1/75
voor slechts It
By iedere .Vendex* Hat
Oxford, 't voordeligste tn de kwaliteitsklasse
Jan Smulgraag mocht op zijn
verjaardag het dagmenue kie
zen beschuitjes met:
aardappelen met: en pan
nekoek met: boterhammen
met die heerlijke echte bee
renkaas uit Gouda's oudste
kaaszaak. p. G. den BROEDER, f
t*
Royco is een soep, waarvan men ao echt
geniet. Daarom eet ieder zc graag. Reden
genoeg om ze ook riélc te eten. Maar boven
dien, met een pakje Rojco kunt U zo viot
ontvangt u een luxehoeden
doos gratis.
.Vendex' Hats zyn alleen
verkrygbaar by
Zeugstraat (0.
Begrolanis
Onderneming
Kleiweg 46
Nieuwe Markt 23
Jac. v. Lennepkade 5
EEN UNOX
en vlug ieta lekker» op tafel
toveren. Vijf minuten Ineen
koken, dat is ai ka. Rovco
smaakt fijn op elk aur van da
dag, daarom ia 't verstandig
altijd een paar pakjes in
voorraad »e hebben.
SLECHTS
48 CT
It DUKEH9IANN
COLUA HII.VERSUH
De kwaliteit van onte
WORDT ERG GEROEMD
45 ct per half pond 80 ci per pond
la Reylaan 23.
Telefoon 3165,
AMSTERDAM
ZE ZIJN ER WEER
Die heerlijke grote bonJkeisiaven
van 75 cent voor 68 cent
DHRTEi itaat::::
Harde mocca a. alleen deze week nog 13 cent
Fondant-borstplaatjes per 150 gram25 cent
Maraepaintjea, 100 gram 38 cent
Heerlijke KAAKJES, een epeciaal biscuitje voor
bij de thee 38 cent per 250 gram
DRENTSE STOETEN,
ona heerlijk rozijnenbrood 61 cent
UAK
Een verstandig mens
studeert
of volgt
bij
Fluwelensingel 35,
Zij spreken uit ervaring.
Telkens en lelkens weer vernemen wij
aangename klanken over de bijzonder
goede pasvorm en de prima afwerking
KALASIRIS CORSETTEN
pike vrouw, die een Kalasiris-corset
draagt, laat zich gunstig uit over de
bijzondere hoedanigheden er van
Wenst U een betere aanbeveling dan
van haar. die uit ervaring spreken
Alleen VAN YPEREN verkoopt I
Denk niet: „Zo iets ken mij
niet overkomen". AU U die
gastje» ziet, is het reeds te Uit
Stel Uw meubelen veiligwrijf
met Pelt, want alleen Pelt wrijfwas
bevat V LID O S O L, hèt middel
tegen houtworm en andere insecten.
Telefoon 4059
I' am i I ieberictaten
Uit andere bladen.
Bevallen: Rodrlgues Peretra—
Katzenstein (z.j. Buenos Aires
(Arg.): Engeler—ter Haar <z.),
Amsterdam. A. J. Tijmensen-
Thole (d.), Bussum, Brand-
Cornells se (d.), Tilburg; L. ten
Velthuis—Walraven (d.). Kaap
stad (Z.A.); Burgers—Tlgleman
(d.), Leiden; M. A Mills—Adml.
raai (d.)t Luton (Eng.); C.
Zwaanv. Egmond (z). Katwijk
a d. Rijn. C. v d. Stoel—Roest
(d). Zoeterwoude.
Getrouwd: R. Horst en A. F v.
Heek. Enschede; ir J. J. v. d.
Wal en R. Griffiths. 's Graven,
hage
Overleden: H. v. Borssum Buis-
man. conservator Teylers Mu
seum). 78 j.. Haarlem; J. G. H.
Jordaan. 63 J„ Haaksbergen; A.
Donker. 81 Haarlem; F. C. M.
Urbanus. 30 J.. Amsterdam. I.
Cohen. 55 Amsterdam: H. I.
v. LangeToorenvliet. 09 j
Bussum pater J. J- A. M. Hil-
len, O.P M J-, Venlo; R Blits—
Kapfeel. 58 J Amsterdam; A.
M. Holster. 69 j.. Haarlem: C.
Arons, 54 J.. Gravenhage. 90
j Koopman arts. 61 j., 's Gra
venhage; A. C. Ruysch v Dug-
teren 90 j.. Gravenhage; D.
6. Voorhout—Versprille. 72 j.,
Zoetermeer: J. L. Dikker. 52 j..
Arnhem M. MoUtnaar—Koo-
men. 57 J Koog a. d Zaan: A.
M- Loggen—Dobber. 84 j Be
verwijk: D. J. v Kampen. 54 J
Groningen; J. Emmelkamp. 65
J., Groningen.
PLATEELBAKKERIJ „ZENITH"
vraagt voor haar magazijn: een
hl staat leiding te kunnen geven.
Aanmelden: Prins Hendrikstraat 99-101, Gouda.
SPECULAAS
heerlijk gekruid
en knapperig bros 250 gram
BOTERHAM-TAAI
geef die eens mee ha
naar werk of school 300 gram OU cl
250 gram 30 CL
zó lekker en zó gewéldig goedkoop
dót kan alleen
wrijf*.
Wegens dienstplicht zo spoe
dig mogelijk gevraagd: een
Bakkerij Van den Berg.
Moercapelle. Telefoon 26.
met veel ervaring in winkel
bedrijf. zag zich gaarne ge
plaatst in winkel o.i.d.
Brieven no. 9777, Bureau van
dit Blad
wtV 1 OORW
voor halve dagen, plm. 16 Jr.
Slagerij S. Hoogerbrugge,
Doelestraat 6. Gouda.
gevraagd voor de expeditie,
16 jaar.
Zeugatraat 96-1M.
Geen schoonmeek zonder
PELI-GLANS!
Wrijven met Pelt gaat licht als een
veertje. Dank zij de in Peli ver
werkte edele wassoorten hebt
U maar weinig nodig om
een prachtige glans te krij
gen. Pelt is de beste, de
zuinigste en dusde
voordeligst* wrijfwss!
Grote bui No. 3109 ct.
gul-brui
Grote doos No. 2: 55 ct.
gttl-bruin-nodwit
BIOSCOOP-MOOPDCCCUT
Zaterdag 6.30 er
Zondag 3, 6.30 en 9 uur.
Maandag 8 uur
DAVID FARBAR en DIANA
DOR8 in:
Een film vol abtie, spanning
en sensatie.
MARKT GOUDA
EXTRA AANBIEDING
250 gram HONIG'S VERMICELLI
van 27 voor 23 cent
HONIG'S KIPPENBOUILLONSOEP
per pakje 42 cent
VrUdag 7 en ».J8 uur. Zaterdag 3. 7 en S.IS uur^
Zondag 3, 5, 7 en S.is uur. Maandag 3 en t.IS uur
Een nieuw onbedaarlijk lachsucces
ABBOTT EN COSTELEO
EN DE ONZICHTBABE MAN
De onzichtbare ontzag niemand, behalve twee
speurdersstommelingen. Hier is de beste film met de
raskomieken ABBOTT en COSTELLO.
Wekenlang de sensatie van Broadway.
Toegang boven 14 jaar.
Attentie: Dinsdag en Woensdag 3 en 8.15 uur
Donderdag alleen S.15 uur: Een kostelijke Western
ln schitterende technicolor.
YVONNE DE CARLO en CHARLES COBURN ln
DE HELDIN VAN DE PRAIRIE
(Prairie Bruid)
Toegang boven 14 Jaar
F
Vanaf VRUDAG If OCT. t.m DONDERDAG 25 OCT
VERTONEN WIJ EEN PRACHTFILM. WELKE ALS
HOORSPEL VERSCHILLENDE KEREN WERD
UITGEZONDEN.
DE PERS WAS VOL LOF OVER DEZE CHAR
MANTE. LIEVE. GEVOELIGE FILM.
EVENALS IN DE GROTE STEDEN: ROTTERDAM
WEKEN. DEN HAAO S WEKEN en AMSTERDAM
8 WEKEN. ZAL DEZE FILM OOK IN GOUDA
STORM LOPEN 1
Plaatsbespreken daarom DRINGEND
aanbevolen.
TOEGANG BOVEN 14 JAAR
r
Van Vrijdag tot en met Woensdag: een nieuw»
episode uit het leven van sympathieke oud»
bekenden
boelend en ontroerend op het witte doek gebracht
door GREER fi ARSON en WALTER PIDGEON
Een verhaal, groots door zijn eenvoud en warmte
Toegang 14 Jaar. Een M G.M.-film
Voor de jeugd: Woensdag- en Zaterdagmiddag. 3 u
Spannende belevenissen van blanken te mlddt'
van wilde Inboorlingen.
Toegang alle leeftijden. Entree 35. 50. 75 en 100 ct.
Donderdag geen voorstelling, wegens Nutsavond
DONDERDAG 18 OCTOBER 1951
BLAD - PAGfNA I
In de woestijn van wolkenkrabbers, neonreclames en geldverdieners. de stad
Johannesburg, staat in het Schubertpark klein en bescheiden een museum. De
verzameling is op zichzelf niet indrukwekkend, maar toch is dit museum een
«mkie oase. Het was hier, voor oen vrouwekopje van Rodin, dat de Rotterdamse
componist Geert Elfferich tot het besef kwam. Europeaan te zijn tot in het diepst
van zun artistenziel. Een half jaar geleden ging hij naar Zuid-Afrika. om zijn
muzikale verkenningsreizen eens tot buiten Europa uit te strekken Op 5 October
kwam hij terug met een bekend muzikaal probleem: hoe men de stilte kan uit
drukken in geluid. En na de gigantische stilte van het dorre-, droge Karoogebied
tussen Kaapstad en Johannesburg is zijn sterkste indruk gebleven het weer
ontmoeten van Europa. Op zijn terugreis zag hij Londen met meer als een doolhof
van benauwde woningen, maar als een concentratie van door vele generaties yan
mensen voldragen ideeën, uitgedrukt in gebouwen en standbeelden, maar ook in
eenvoudige kledingstukken Hij was weer „thuis" en hij was er blij om.
Geert Elfferich is speciaal jazzcomponist
en zijn belangstelling gins vooral uit naar
de muziek van de naturellen. Wat door
cramofoonplatenfabrikanten op dat gebied
in de handel wordt gebracht moet met veel
korreltjes zout worden genomen Ztf laten
wel originele melodieën door geluidtwagens
vastlessen In de binnenlanden, maar die
worden later In hun studio's door arran-
I geurs bewerkt, want de plaat moet in grote
oplagen verkoopbaar ztJn en een echte ne-
«erplaat zou er bij een Europees publiek
l niet In gaan. Elke stam heeft z(jn eigen
noteniysteem én harmonieën die ons
i vreemd «ijn. Omgekeerd zegt een Amert-
kaanse jazzplaat de inlander op het platte
land niets. De Amerikaanse Jazz is allang
geen negermuziek meer.
De negermuziek hoorde Elfferich buiten.
maar ook in het grootsteedse Johannesburg.
waar men temidden van het moderne ver
keer negen kan zien lopen, gehuld in de
kens. die met begeleiding van een gitaar
'of andere snaarinstrumenten hun gezangen
ten gehore brengen 'a Avonds branden in
de itad de neonreclames voor een publiek
i dat niet komt De stad lijkt dan uitgestor
ven. Alleen zitten hier en daar negers rond
hun vuurpfltten. die de atad in een rook
gordijn hullen en die negers zingen hun
vreemde liederen Maar het is voor de
blanke niet mogelijk, in langdurig nauw
contact te komen met de kleurlingen in
Zuid-Afrika, tenzij hij de consequentie op
d« koop toe neemt, dat hij zich bij de blanke
bevolking maatschappelijk onmogelijk
maakt, definitief.
Verlammende tegenstellingen
Er ii momenteel een vrij aanzienlijke
blanke emigratie uit Zuid-Afrika. Engelse
ambtenaren beleven zoveel ergernis van de
felle taalstrijd tussen Engels- en Afrikaans-
sprekenden, dat velep er de voorkeur aan
geven, naar een geheel Engelssprekende
omgeving te vertrekken. Bij het samen
stellen van muziekprogramma'» moet men
er iteede nauwkeurig op letten, dat men
belde taalgroepen aan hun trekken laat ko
men Cultureel zijn de diverse bevolkings
groepen vrijwel van elkaar geïsoleerd Men
ontmoet er allemaal zeer vriendelijke, gast
vrije menaen. maar geen natie. De Joden,
gewend ale zij zijn om in kleine kring een
harmonische levenswijze op te bouwen,
hakteen nog het sterkste eigen culturele le
vert Elfferich ondervond, dat de jazz eigen
lijk aan d» verkeerde kant vim de rassen-
grena, de ..colour bar" ligt. Niettemin stond
hij vier dagen na zijn aankomst al voor de
microfoon om een met muziek toegelichte
lezing over dit onderwerp te houden.
De Zuidafrikaanse Boeren hebben een
gretig» belangstelling voor allea wat Neder
land betreft Hun gezelschapsleven speelt
aich in hoofdzaak in dé avonduren af. op de
ftoep, een soort grote warande voor het
huis. Daar demonstreerden Boerenkinderen
voor hem hun kennis van de oude Vader
lands^ letteren en zij zongen het Wilhelmus
en het Angelus in het Afrikaans. De spil
van de muziekbeoefening bij de boeren is
de Faetrapavond. Als jonggehuwden een
boerderij hebben betrokken, nodigen zij
buren en vrienden uit op een dansavond
in de nieuwe schuur. Het practische nut
van dit dansen Is. dat zo de aarde goed
vastgestampt wordt én dit zegt ook al
lets over de aard van deze dansen.
De Zuidafrikaanse Boer maakt uiterlijk
een onbewogen indruk, maar in zijn
Fastrapmuzlek leeft hij zich uit. De or
kestjes hebben als kern een concertiflo (een
klein model accordeon), een viool en een
guitaar en in de muziek zijn duidelijk ne
gerinvloeden bespeurbaar. Men' moet daar
de Boer niet op wijzen, want hij is een
blanke en wil van alle negerinvloeden vrij
blijven maar de boeremusik is volgens de
heer Elfferich toch een kruising tussen de
jungle en Aarlanderveen!
Jonge dogmatici
In de muziek van de negers vond de heer
Elfferich riiaar weinig, dat hij voor ons van
waarde acht. Gaat men uit van de midde
len. waarover de negers beschikken, dan
kan men in hun muziek eigen schoonheden
ontdekken, maar w(j ztjn veel rijker aan
middelen, wij hebben een veelzijdiger tra
ditie achter ons en het dogmatische volgen
van deze negermuzièk zou een enorme stap
terug betekenen. Liever houdt Elfferich
zich aan ons eigen, zoveel uitgebreidere,
muzikale alphabet Hij betreurt trouwens
de dogmatische inslag, die algemeen bij de
ernstige jonge jaazbeoefenaars vindt, die
zich uit in professoraal gehaspel tussen
liehop en New Orleant-scholieren. die
elkaar in de haren vliegen over wat wel
en wat niet ..puur" is. Het wezenlijke van
de Jazz ten opzichte van de andere, volle
dig genoteerde muziek is de improvisatie,
die aan de vertolker een grotere rol toebe
deelt dan aan de componist. Of de jazz al
of niet belangrijk is en leeft, hangt geheel
af van de enkele begaafde Improvisators.
Mensen als Louis Armstrong en Duke El
lington maakten de jazz in hun eentje
groot. Zonder grote solisten kunnen drie
honderd dogmatische orkestjes de Jazz in
Nederland geen leven inblazen, al spelen
zij nog zo puur. al imiteren *ijn met nog
zoveel piëteit de groten van Dixieland. De
neger kan ons melodische gegevens schen
ken, de vertolker moet de vrije hand heb
ben om die gegevens te verwerken. Men
verdoet hier teveel energie met het intrap
pen van open deuren. In Amerika staan die
wagenwijd: dezelfde musicu,! speelt daar de
grote klassieken, de goede dansmuziek in
het genre van Kostelanets en de hotste
jazz. want dat kan allemaal op zichzelf be
langrijk zijn.
Wij zijn zo rijk
In de herinnering van deze Rotterdammer
is Zuid-Afrika een land van felle contras
ten. van heet en koud. van blank en bruin,
van en welgeateld. Heel vaak trillen
de wolkenkrabbers van Johannesburg, om
dat onder de stad een oude mijnschacht in
stort. En heel deze maatschappij is in een
toestand van aardschokken, over-gl zijn
scherpe kanten, er is geen rust En de kun
stenaar gedijt het beste in de intimiteit en
de rust. Hij heeft een politiek en sociaal
stabiele maatschappij nodig om revolution-
nair en creatief te kunnen zijn. Dit vindt
hij in Europa, waar alles zich voltrekt in
halftonen. Het is niet moeilijk, als kunste
naar in Zuid-Afrika een goed bestaan te
vinden, ais men werkelijk iets vermag,
want men is er in dit opzicht in het land
der blinden. Maar tot grote prestaties komt
een kunstenaar alleen in een land met vele
meesters en scherpe concurrentie. Ook dat
ontbreekt in Zuid-Afrika.
Wie naar Afrika gaat. leert Europa tien. Hij
gaat het bekijken door de ogen tan mensen uil
de Halkanlanden, die verteerd worden tan
heimwee naar het vaderland, waarheen zy met
meer terug kunnen. M hl) i erliest de arro
gantie van de existentialisten, de ueeldeier-
srhijnselen in de intellectuele wereld, die lin
den. dat in onze ontwikkelingsgang tan primi
tief tut modern de cirkel gesloten is. dat alles
al gezegd is en beschreven en verklankt en
dat ue beter alles kunnen verwerpen en af
breken om op de puinhopen opnieuw te be
ginnen. Die vergenoegt zirh er voortaan graag
mee. desnoods mnar supporter te zun inplaats
van voorloper, uant hij heelt geteerd onze
overstelpende rijk-dom te waarderen, die zo
al steekt bij de culturele armoede in Zuid-
Afrika. Daatom keerde Elfferich graag terug
en vindt hij zijn reis heel nuttig.
(Van onze Rotterdamse correspondent)
■pEN Amerikaanse passagier Ntond de
naam Egbert maar een moeilijke naam
om uit te spreken en daarom doopte hij
Egbert 'Oldenburger. die in 1906 als mess-
roombediende op de Noordam van de
Holland Amerika Lijn was gaan varen.
Willem.
Dat is ook een Nederlandse naam en
voor ons Amerikanen heel wat makkelijker
uit te spreken, zei de zoon van Uncie Sam.
De toen 15-jarige Egbert vond het al
lang goed en sinds die tijd heeft hij als
Willem een grote service-goodwill ge
kweekt. Geen wonder dus. dat de dag. dat
hij 45 jaar in dienst was van de Lijn. alles
behalve ongemerkt voorbij is gegaan De
kapitein van de Wester'dam, waarop hij nu
als steward van de rookkamer vaart, beval
hem 's avond het werk te staken.
Het is niet onmogelijk, dat Vrijdag a.a. het
Naundorff-mysterie ontsluierd zal worden
bij opening van 't testament van de hertogin
van Angouléme. aldus verklaarde mr Louis
de Bourbon Dinsdagavond voor de televlale-
f uitzending van de K.R.O. De hrrtogin van
AngouICme stierf 100 jaar geleden op het
alot Frohnsdorf rn op 1» October sal. volgens
haar wilsbeschikking, haar testament ge
opend mogen worden.
Naar historische onderzoekers verwach
ten. zou tn dit testament de bekentenis voor
komen. dat deze hertogin, indien zij de
zuster is geweest van de dauphin (de onge
kroonde Lodewijk XVII van Frankrijk) of
wel haar broer heeft verguisd, ofwel dat zij
een ondergeschoven prinses is geweest, nl.
de verdwenen prinses Louise de ,Cóndé. die
lat^r is getrouwd met de hertog van Angou
léme. Is het laatste het geval, dan zal. zo
meent mr De Bourbon, de bekentenis luiden,
dat de zuster van de dauphin. Marie Thérèse
Charlotte, gestorven is op een Duits kasteel
T)ij Hildeburghausen en dat zij. de hertogin,
voorgevende de dochter van Lodewijk XVI
te zijn. met de hertog van Angouléme is ge
trouwd om ten bate van twee broers va®
Lodewijk XVI diens enorme erfenis in de
wacht te slepen. Vandaar ook* dat zij dan
Naundorft nimmer zou hebben erkend of
herkend, omdat anders dit bedrog aan het
licht zou zijn gekomep Op haar sterfbed
heeft de hertogin vkn Angouléme verklaard,
dat haar broer niet in de gevangenis de
Temple te Parijs gestorven zou zijn. Ook al
zou de hertogin van Angouléme de zuster
van de dauphin zijn geweest, dan is het
volgens mr De Bourbon mogelijk, dat zij om
staatsredenen. onder dwang van haar ooms
en van de Habsburgse keizer, de opgedoken
dauphin zou hebben verloochend. ..Hoe het
ook zij", aldus mr De Bourbon, „ik ga naar
Parijs, waar vermoedelijk het testament van
de hertogin z.ich in de archieven van het
ministerie van buitenlandse zaken bevindt
en zal aan minister Schuman verzoeken, dit
in mijn aanwezigheid te openen". Zoal»
t reeds vaker gepubliceerd is. werd oorspron
kelijk aangenomen, dat het testament zich
zou bevinden in de archieven van het Va-
ticaan te Rome Het is echter aan recente
opsporingen te danken, dat met vrij grote
zekerheid mag worden aangenomen, dat het
testament zich in Parijs bevindt.
Dt televisie-uitzending werd door mevr.
De Bourbon, haar beide zoons en haar doch
tertje aanschouwd in het Seinpost-theater te
Scheveningen. In dit speciale zaaltje hadden
zich vele volgelingen van mr De Bourbon
verzameld. De meesten van hen nemen als
onomstotelijk aan. dat de dichter-schrijver
mr Louis de Bourbon inderdaad de achter
kleinzoon is van Karl Wilhelm Naundorff.
die te Deltf gestorven is en daar ook in het
Kalverbos begraven ligt. Op diens graf ziet
men de Franse lelie afgebeeld en in desteen
staat zijn vorstelijke waardigheid gebeiteld
Vele Duitse vorsten, alsook de Nederlandse
koning, hebben in die jaren aangenomen,
dat Naundorff inderdaad de verdwenen dau
phin van Frankrijk was.
Er werd door de bemanning menige fles
ontkurkt en eerlijk gezegd, keek ik wel
een beetje benauwd, verzekert de heer
Oldenburger. want dat zou meer geld kos
ten dan ik als gage zou beuren De kapitein
lachte echter eens en vertelde mii, dat de
passagiers als blijk van waardering de v
teringen betaalden. Maar da»r bleef hel
niet bij. want van de bemanning kreeg ik
een sigarettenkoker en een mooi gedicht.
En ik kreeg mooie bloemen thuisgestuurd,
haast zijn vrouw zich om te zeggen.
Ze prijken in de woning van de heer
Oldenburger aan de Hillevliet tussen vele
andere bloemen, die hij van familie en
vrienden heeft gekregen Tot Zaterdag kan
hij er nog plezier van beleven, want dan
is het na vijf dagen aan de wal te zijn
geweest, weer varen met de Weaterdam.
Varen heeft de heer Oldenburger prak
tisch heel zijn leven gedaan, want als iong-
maatje van deftien jaar nam hij ïeeds de
plunjezak op om een reis te maken met
een schip van de Oost zeemaatschappij, wat
overigens het voortzetten van een goede
traditie was. want zijn vader had ook vele
jaren gevaren.
Na twee jaar voelde de jonge Olden
burger er echter meer voor als bediende
dai> als lichtmatroos te monsteren Hij
kreeg een baantje als messroombediende
bij de Holland Amerika Lijn. waar hij op
alle passagiers de zogenaamde dam
schepen heeft gevaren.
Hij heeft eens een berekening gemaakt
van het aantal consumpties, dat hij heeft
geserveerd en is tot de slotsom gekomen,
dat dit er meer dan twee millioen moeten
zijn. Dit gebeurde in 11 000 zeedagen Tien
duizenden passagiers heeft hij bediend,
zakenlieden, toeristen, kortom van gllerlei
mensen, van wie er heel wat Amerikaan
Maar ook met tienduizenden soldaten Is
..Willem" de oceanen overgestoken, want in
de oorlog voer hij op de Noordam en de
Nieuw Amsterdam. Een directe aanval
heeft hij nooit meegemaakt. Door het vele
lopen heeft hij eens een ontsteking aan de
bloedvaten in de benen gekregen, waar
door hij noodgedw ongen drie maanden aan
de wal moest blijven Hij is daarna van de
Nieuw Amsterdam, waar de rooksalon zeer
groot is. pvergeplaatst naar de kleinere
Westerdam.
Of ik iets voor pensioen voel? Wis
waarachtig, het wordt nu langzamerhand
tijd, dat mijn vrouw me eens wat meer
gaat zien. Ik geloof niet. dat ik nu bepaald
heimwee naar de zee zal hebben.
En mevrouw Oldenburger. die zo dikwijls
in de zeven en dertig jaar van haar hu
welijk haar man heeft zien vertrekken,
knikt instemmend.
KKRKEl.IJKF. MUTATIES
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Kooten
(Fr.) A. J. Hendriks eand te Maarn (U
Bedankt voor Hellendoorn Ph. Loggers
Nigtevecht.
Geref. Kerken. Bedankt voor Nunspeet D.
J. Sjctfolten te Bierum.
Met het K L M.-toestel uit Djakarta keer
den Woensdagavond |n ons land terug de
heren J. Kier» en mr L. Tielenius Kruyt-
hoff. die destijds adviseurs waren van sul
tan Hamid. Zij werden in April 1950. gelijk
tijdig met de sultan, gearresteerd Beide
heren, hebben omstreeks acht maanden ver
toefd in gevangenissen te Djakarta en
Djokja. Zij deelden mede, dat hoewelzij
talrijke malen zijn verhoord nimmer een
officiële aanklacht tegen hen is uitgebracht
en ook nimmer omschreven beschuldigin
gen naar voren zijn gebracht. In Januari
van dit jaar werden zij uit hechtenis ont
slagen Voor hun terugkeer naar Nederland
hebben zij de procureur-generaal op ere-
rd beloofd naar Indonesië terug te zul
len kereq, zodra zij een oproep ontvan
gen. Wij wensen ditzelf ook. omdat wij onze
naam van alle smetten gezuiverd wen9en te
^len. zeiden zij bij Hun aankomst op Schip-
Met de sultan hebben zij sedert hun ar
restatie geen enkel contact meer gehad
Zij zeiden van mening te jdjn, dat het hoog
gerechtshof de zaak thans inderdaad spoe
dig zal behandelen Beide Heren zeiden er
voorts prijs op te stellen te verklaren, dnt
zij tijdens hun gevangenschap uiterimte
correct zijn behandeld. „Wij keren terug
zonder wrok en zouden graag willen wer
ken voor een goede samenwerking tussen
Indonesië en Nederland"
Gedurende hun hechtenis (s aan belden
steeds het volle salaris doorbetaald
De heer Kiers ja met ingang van 15 Oc
tober afgevloeid als wachtgelder en de heer
Tielenius Kruvthoff werd op diezelfde da
tum eervol ontslag verleend wegens het be
reiken van de pensioengerechtigde leeftijd.
Over de achtergronden van de zaak tegen
de sultan, wensten zij zich niet jiit te laten
Op aandringen van het linkse blad ..Al
Leioa Al Guadid" wil men het standbeeld
van Ferdinand de Lesseps vernietigen, dat
bij de ingang van het Suezkanaal te
Port Said staat.
Het lid van de Haagse gemeenteraad, de
heer D W Dettmen?r (VVD) heeft aan
Burgemeester en Wethouders van Den Haag
vragen gericht over het verbieden van net
uitstallen en verkopen van propagandisti
sche lectuur van politieke partuen op de a'-
gemene markt en op de boekenmarkt aldaar.
Burgem en Weth hebben op d«ze vragen
o m geantwoord, dat zij bij besluit van 31
Augustus 1951 hebben bepaald, dat ge*n
marktvergunningen zullen worden verleend
voor de verkoop van propagandistische le< -
tuur van politieke partijen op de markt. Zij
hebben het desbetreffend? besluit genomen
om een goede en geregelde gang van za
ken op de markt te waarborgen.
Burgem. en Weth. willen onder propa
gandistische lectuur van politieke partijen
verstaan die recente geschriften, wcike
middellijk of onmiddellijk uitgaan van be
staande politieke groeperingen en waarmede
beoogd wordt propaganda voor deze groe
peringen of haar ideeën te maken. Derhalve
is het geenszins de bedoeling genoemd be
sluit toe te passen ten opzichte van het ver
kopen en uitstallen van politieke geschrif
ten. welke wegens historische waarde of
om andere redenen als studiemateriaal
worden verkocht
Burgem. en Weth. zijn niet van mening,
dat dit verbod in strijd is met de grondwet.
Teneinde de woningbouwplannen voor de
jaren 1952 en 1953 te kunnen financieren, zal
de remeente Den Haag op 1 November a.s.
een inschrijving van 59 millioen gulden op
het grootboek A openen. De gemeente be
stemt de op het grootboek A Ingeschreven
kapitalen voor de financiering van kapi
taalsuitgaven der gemeente, zij staan In dit
opzicht op een lijn met de obligatie- en on
derhandse geldleningen.
De'inschrijving ia mogelijk voor bedragen
van 100 of een veelvoud daarvan Inschrij
ving geschiedt voor e?n door de inschrijver
zelf te bepalen termijn, welke evenwel ten
minste 2 jaren moet zijn. Burgem. en Weth.
hebben deze minimum termijn gesteld om
een belangrijke concurrentie met de spaar
en depositobanken te voorkomen. De In-
Schrijving kan dus bijv. voor 2. 3. 4. 5. 10,
15 jaren of langer worden vastgelegd.
Wordt een inschrijving niet tenminste 1
maand vóór de datum van afiosbaarheid
opgezegd, dan wordt zij voor een gelijke
termijn verlengd. Tussentijdse terugvor
dering van ingeschreven bedragen i6 mo
gelijk ingeval van huwelijk of overlijden
van de ingeschrevene, in welk? gevallen
Maximaal 5.000 wordt terugbetaald.
De rentevergoeding houdt verband met de
termijn van inschrijving. Bij verlenging van
een inschrijving geldt voor het volgende
tijdvak de rente, welke vóór nieuwe in
schrijvingen geldt eén maand vóór het tijd
stip van de aflosbaarheid der inschrijving.
Bij verlenging past de rent# zich voor de
nieuwe termijn derhalve aan bij een even-v
tueel gewijzigde rentestand Voor deze ren'-*
tevergoeding geldt het door hoger gezag
vastgestelde z.g. rentegamma, dat thans als
volgt is: Bij een inschrijvingsduur van ten
minste 2 jaar, doch korter din 3 jaar 2 3'8'
bij een inschrijvingsduur van tenminste 3'
jaar. doch korter dan 4 jaar, bij
inschrijvingsduur van ten minste 4 jaafc^
doch korter dan 5 Jaar, 3"»; bij een inschrijf
vingsduur van ten minste 5 jaar, doch kor
ter dan 6 jaar. 3W«; bij een inschrijvings
duur van ten minste 6 jaar. doch korter dan
10 jaar. 3' bij een inschrijvingsduur van.
ten minste 10 jaar. doch korter dan 15 laar,"
en bij een inschrijvingsduur van ten
minste 15 jaar. 4'
Erkennende, dat het rapport van de com-
mhisir-Langenieyer de oplossing van het
politievraagstuk niet eenvoudiger heeft ge
maakt. warep zeer vele Tweede Kamer
leden niettemin van mening, aldus het voor
lopige verslag over de binnenlandse be
groting. dat een wètteRjke regeling niet
langer kan uitblijven. ZU meenden, dat ook
dit kabinet het tot z(jn taak zou hebben
gesteld, dit vraagstuk tot een oplossing te
brengen.
Gaarne zou men worden ingelicht om
trent de aterkte van het corps Rijkspolitie
vernemen, hoeveel bezol-
ibtenaren er in 1938 waren
iten.waar thans Rijkspolitie
en tev
d.gde politii
in die gem<
is gestationneerd en hoe groot het aantalI
ambtenaren van deze Rijkspolitie in die
zelfde gemeenten thans is.
Inmiddels gaat men zowel op het departe
ment van Justitie als op het departement
van Binnenlandse Zaken rustig door ren
toestand te scheppen, waarbij de politie
ten slotte vrijwel geheel Rijkszaak gaat
worden
De afdeling „politie" van het departement
van Binnenlandse Zaken wordt een groot
lichaam met blijkbaar als tendenz centrali
satie van de politie-aangelegenheden op
het departement van Binnenlandse Zaken
De uitvoering van het poiitiekostenbesluit
1950 heeft aanleiding gegeven de vrJlg te
stellen of dit besluit, dat voor het eerst
op het dienstjaar 1948 werd toegepast, thans
•niet herzien behoort te worden
De uitkomsten voor de individuele ge
meenten zijn bijna over de hele linie
ongunstig. Reeds over het jaar 1949 konden
belangrijke tekorten worden geconstateerd.
Over het jaar 1952 kan het verschil tussen
het totaal van de politiekosten van de
betrokken gemeenten en de ingevolge het
poiitiekostenbesluit uitgekeerde bedragen
op 4 5 millioen gulden worden geschat.
Ten slotte wordt gevraagd of de minister
bereid is een herziening van het poiitie
kostenbesluit 2850 te bevorderen.
Het destructiebedrijf N.V. „Gekro" fa
Overschie is voornemen» in Vlaardingen eerj
fabriek te vestigen voor de verwerking van
visolie tot een voor menselijke consumptilf
geschikt product. De fabriek zal worden'
ondergebracht in een bestaand pand op een
terrein van het Havenbedrijf Vlaardingen-
Oost, dat ddartoe de nodige uitbreiding en
verandering zal móeten ondergaan.
Het raffineren zal ren onderdeel zijn van
de gehele bewerking, het z-g. polymeriseren,':
van uit vis gewonnen olie Deze productie-
van eetbare visolie is in Noorwegen rèeda
lang bekend, doch voor ons land nog iet£
nieuws. In November zullen de eerste ma
chines uit het buitenland arriveren en in
Maart 1952 hoopt men de fabriek In bedrijf
te kunnen stellen.
Volgens welingelichte kringen te Londen
is Cyprus uitgekozen als eventueel hoofd-,
kwartier van het voorgestelde commando
voor het Nabije Oosten na de verwerping
door Egypte van de uitnodiging van de
Westerse Grote Drie en Turkije om toe t?
treden tot de nieuwe verdedigingsorgani
satie.
In tegenstelling tot Malta valt CypriM
niet binnen het gèbied. dat door het Noord-
atlantische Pact wordt bestreken. Op h?L
ogenblik zijn ongeveer 9000 man Britse-
troepen op het eiland gestationneerd"
Cyprus is een-Britse bezitting, nog gee/T
80 km ten Zuiden van de Turkse kust ge
legen.
Van 12 November tot en met 31 December
tullen weer weldadigheidspostzegels met
een toeslag imor het kind worden ver
kocht De netto-opbrengst van deze toeslag
komt len goede aan de arbeid ten bate van
het bescherming- en hulpbehoevende kind.
De fotografische, ontwerpen zijn van Cas
Oorthuys. Het zijn jongens en meisjes in
de omgeving, tranrin zij wonen en werken.
De zegel met de zeemeeuw is de nieuwe
lucht postzegel van f 15 (bruin) en f25
(grijsblauw). De kinderzegels zijn van 2
cent (groen). 5 cent (grijs). 6 cent (sepia),
10 cent (roodbruin) en 20 cent (blauw).
Don Cockell, Engeland s laatste troef voor
een wereldtitel boksen heeft met succes zyn
Britse titel verdedigd door In de zevende ronde
Albert Finch k.o. te slaan.
Kees Broekman wordt einde van deze
maand uit Noorwegen terugverwacht om deel
te nemen aan de centrale training van de Ne
derlandse schaatsers, die op de nominatie
staan voor de Olympische winterspelen in
Oslo.
Gesien de huidige omstandigheden la het voor mensen van middelbare leeftijd, die
noeh over vakkennis, noch over enige kapitaal beschikken, ondoenlijk in Israël te Immi
greren. Voor jeugdige mensen ligt de kwestie anders. De regering van Israël acht het
van belang, zowel uit agrarisch als strategisch oogpunt, dat de bevolking alch niet op
hoopt in de grote steden, maar naar het platte land trekt en zich daar bezig gaat
houden met landbouw. Men tracht nu de middenstanders, voornamelijk bestaande uit
kooplieden, winkeliers, ambtenaren e.d. om te scholen tot landbouwers.
Een grote landbouwmaatsehappii Yakhin
genaamd, die zich o.m. bezig houdt met de
exploitatie van citrusplantages en één der
grootste exporteurs van citrusvruchten is,
heeft met toestemming der regering een
plan daartoe uitgewerkt. Op plaatsen, waar
Koning Gustaaf VI van Zweden is een
even groot tennisliefhebber als indertijd
zijn vader. Hier is hij in gesprek met Fred
Perry, een Engelse tennis-grootheid uit
lang vervlogen jaren, die als beroepsspeler
echter nog steeds pan zich doet spreken.
Tn Duitsland hebben zich na de
overtuigde amateurs nu
ook de halve profs, de zoge
naamde ..Vertragsspieler' uit
gesproken tegen het volledige
voetbal-professionalisme. dat
van verschillende zijden is ge
propageerd.
Men neemt aan. dat de voor
standers van het beroepsspel op
de eerstvolgende jaarvergade
ring van de Duitse voetbalbond,
die over enige weken zal plaats
hebben, ver in de minderheid
zullen blijven. De voorstanders
vallen in twee groepen uiteen,
waarvan de ene groep niet zo
zeer ageert voor profstelsel als
zodanig, dan wel. om morele
redenen, vastgesteld zou willen
zien. wie nu eigenlijk amateur
is en wie niet. Voor deze groep
is het tegenwoordig geldende
..Vertragsspieler "-systeem vlees
noch vis De verdedigers van
het huidige systeem zijn daaren
tegen van mening, dat het wel
degelijk tot een zuivere onder
scheiding van voetballers-voor-
hun-genoegen en voetballers-
voor-geld in staat stelt. Voor
zover dg statuten nog gebreken
vertonen, kunnen zij worden
aangevuld.
De tweede groep van voor
standers gaat in de eerste plaats
van commerciële gezichtspunten
uit. Of de winsten echter zo zoet
zullen zijn De Duitse fiscus is
op de voetbalvelden en in de
clubgebouwen reeds nu zeer
actief en wanneer het profes
sionalisme volledig wordt Inge
voerd. zal hij zo vermoeden
velen er de room wel van
afscheppen
Het ..Vertragsspieler"-systeem
heeft bovendien het voordeel,
dat de betreffende spelers vrij
zijn. naast hun sport zich ook
nog in een ander beroep te be
kwamen. dat hun op de duur
waarschijnlijk een betere be
staansbasis verschaft en waarin
men langer ..in vorm" kan blij
ven.
Ten slotte is er nog het club
aspect De grote Duitse clubs
zijn niet alleen voetbalclyU.
maar bedrijven ook andere tak
ken van sport, die wel niet zo
veel opbrengen als het voet
ballen. ja. door de inkomsten
daaruit moeten worden gesteund.
maar er altijd bij hebben ge
hoord. Komt het professiona
lisme. dan zullen deze neven
sporten waarschijnlijk wel het
loodje moeten leggen.
land staan voor het onaan
gename feit dat de opkomst van
het publiek en de recettes nogal
tamelijk ver achterblijven bij de
cijfers welke in vorige jaren
werden genoteerd. Op de eerste
Zaterdag van dit seizoen was het
totaal aantal toeschouwers voor
Engeland en Wales honderddui
zend minder dan verleden jaar
en de afneming In de ontvang
sten begint zorgen te baren om
dat het verschijnsel zich sinds
dien heeft geaccentueerd.
Als een van de redenen voor
de verminderde toeloop naar da
loketten wordt de verhoging
van de toegangsprijzen genoemd
Evenwel moet men aannemen
dat de slechte kwaliteit van het
spel ook invloed heeft uttge-
oefend Immers blijven de ploe
gen. wier stijl tot de verbeelding
van de toeschouwers spreekt,
zowel in thuis- als in uit-wed-
strijden voor uitverkochte huizen
spelen, waaruit blijkt dat er
altijd nog grote belangstelling
bestaat voor voetbal dat in de
smaak van het publiek valt.
Deze ploegen spelen constructief
en aantrekkelijk. ..artistiek"
voetbal en niet het Slordige spel
letje. dat tegenwoordig zo vaak
op de Engelse velden gezien
wordt De conclusie dringt zich
op dat het algemene spelpeil op
gevoerd moet worden wil de
publieke belangstelling weer de
afmetingen aannemen van vorige
jaren.
Een belangrijke achteruitgang
in de eeizoenontvangsten zou
vele van de minder rijke clubs
voor grote financiële problemen
stellen en tevens het door de
league ontworpen schema, vol
gens hetwelk de spelers een
zeker bedrag Ineens ontvangen
wanneer ze de leeftijd van 35
jaar bereiken. In gevaar bren
gen. Dit schema moet namelijk
gefinancierd worden uit een
heffing vah vier procent van de
ontvangsten bij thuiswedstrijden
en het zal derhalve alleen goed
kunnen functionneren wanneer
het Engelse voetbal als geheel
financieel gezond blijft.
Yakhin reeds plantages beheert, koloniseert
zij deze immigranten.
Naar gelang van hun geldmiddelen kopeh
deze immigranten een goede of minder
goede plantage. Deze plantages, groot 10
dunem. d.i. 1 ha. worden door de groep
onder deskundige leiding geëxploiteerd en
de vruchten worden, tegen een door de re
gering vast te stellen prijs, door Yakhin af
genomen. Degenen, die zulk een plantage
kopen, ontvangen van het Joods nationaal
fonds bijna voor niets daarbij 2.5 dunam land
in erfpacht voor het bouwen van woning,
hoenderhof e.d. Zij houden dan nog ruihlte
over voor een flinke moestuin, plaats voor
een aantal vruchtbomen en aiertuin om het
huis. De regering stelt bouwmaterialen ter
beschikking en verleent ook in andere op
zichten hulp. Verder wordt een lening ter
beschikking gesteld van 1500 pond od zeer
gemakkelijke voorwaarden. Op deze basi»
wordt thans ih Hadar-Am een Nederland»
dorp gesticht.
Om de lyelstand van de Nederlandse fa
milies te vergroten, hebben enige van deze
families het plan om naast hun boerenbe
drijf je een fabriek te stichten, waar een deel
der vruchten uit de plantage tot limonades
en dergelijke artikelen verwerkt kan wor
den.
Tot nu toe heeft Yakhin 2000 ha in exploi
tatie gebracht en staan voor 1952 1000 ha op
het programma.
De Engelse weltertltel Is in andere handen
overgegaan, want de titelhouder Eddie Th<
mas heeft op punten verloren van Wall
Thom.
w'ally
cadre 57-3 blijkt bij de biljarters niet favo
riet te zijn. want voor het kampioenschap van
Nederland hoofdklasse klein biljart zijn
slechts drie inschrijvingen binnengekomen,
zodat dit totimooi waarschijnlijk niet zal door
gaan.
De N.W.l'. heeft besloten het startverbod
voor amateur» ln Duitsland op te heffen.
0