GROTE STERLING PRIJSVRAAG aan „Margriet"... J 4^7■ar |8 Welke kleur? Welk model? Agent-Incasseerder VAUXHALL Niet begrepen Varend met Van Schendel "et GEDICHT ;De Egyptische koningin; f 7 -b NIEUWE GEBOUW Vrijz. Ned. Hervormden Ds I'. A. STAPEIIT KfsuSzirs: BEGRAFENISSEN VINDEKRAAFF voor elk schoentje GOBO VERLOREN: Beschaafd Meisje „De drie Notebomen" MIK. GEREF. KERK Prof. G. WISSE DANKDAG AANKOMEND BEDIENDE A. RUIJGROK GevestigdW. ocdn UiO n£uS Ari!7 ZENDINGSAVOND dan spiegelt U zich goed! gezelliger J TAXI 5000 LOODGIETEKSWERK Vrije Zit-Slaapkamcr RIJWIELEN - HAARDKACHELS KACHELS - RADIO'S EN STOFZUIGERS Louwerenburg JJ0J JOH. WIEZEH I. de Groot, Auto Plaatwerkerij, Spuitinriehtinjj VeilingPutten KRAAMVERZORGSTER (Rijksdiploina) F* J. HULLEMAN Gouda RNCLin, PREFECT, TRUNVS, F O R D CONSUL, Jongste Bediende (mnl.) &r»Vfr* m GEBR. VAN ZEVENHOVEN Burgerwoonhuh BON... BIJVERDIENSTE KLEINTJES Grolc Mij. van Lfvfns-Volksvmfkfring De grootste melkinrichting van de wereld Millioen liter melk per dag De Zuid-Molukken willen Uniebespreking bijwonen Een slepende kon LETTERKUNDIGE KRONIEK Ons noodlot NOVEMBERAVOND IN HET SANATORIUM Vraag IVOROL, dan hebt U de beste tandpasta Effecten- en geldmarkt Versterkte positie van de gulden heeft nog een zwakke basis Onze interne economische moeilijkheden ADAHSON w> TWEEDE BLAD - PAGINA 4 GOUDSCHE COURANT ZATERDAG 3 NOVEMBER 1 ,\V e \oeren zo begon Stuurman Steven z'n verhaal Ja waar voeren ze en welk MOutmoedig staaltje haalde Stuurman Steven nu weer uit Laat Uw lantaste eens de vrtie loop en maak een passend verhaal, ten hoogste 200 woorden, bij bovenstaande striplckeningen. S,uurman Steven met zijn onafscheidelijk pakie o C.WLIMi SHACi zn Stopwoord IK STA OPSTERIING' en z.m pientere papagaai ..DARLING". wur.lrn de tolgendt pnpi le PRIJS 2e PRIJS 3e PRIJS 10 PRIJZEN VAN 25 PRIJZEN VAN en enkele hond Schrijf duidelijk(naam en adres in blokletters). Inzenden voor 1 Dec 1951, alles wat na deze datum binnenkomt dingt niet mee. Adresseer aanStuurman Steven, p a. Theodorus Niemeijer N.V, liutndingt» worden eigendom *«n Theodorus Nlemeuer NV. Groningen. Correspondente o«er de pri|*vraag kan met worden getoerd. De uitslag wordt zo spoedig mogelijk, in leder gevaf voor 1 Februari 1952 bekend gemaakt. Een goede raad voor U begint te schrijven Draafeersl een efgaref erden verrassingen va" die heerlijke Sterling Shag Zon cigaret geelt U inspiratie. f500- I 25 0 - I 10 0- I 2 5.- "Verloofd: PAULA DIEDEREN en G' C' FRF£™ drsj »">E KRITH' ÏÏ™TnS„V, Zondagavond 4 Nov. Martó 9 Gonk I ',>von"s Terwinselen, 11 November '51 DI'EMNG en INWIJDING Goudse Stadsevangelisatie Op 17 November hopen onze I geliefde Ouders W. H. R. KAPTEIN A. H. KAPTEIN— Etfgelsheim. c. dj d»a to herdenken. dal zit iff; Dhr W' F' Kloos voor 25 jaar in het huwelijk i Medewerking verleent het t/aden. i zangkoor van de G.S.E. en, het Schiedams pubbel-kwar (kapel Oude Mannenhuis) Spirringstraat 2a tet. Allen hartelijk welkom' Zaal opetó 7- uur. Kleine Kerk. Peperstraat 128. j^V-s. Zondag 10.30 uur: Moordrecht. Hun dankbare kinderen. Gouda. Boelekade 32. Receptie: Dinsdag 13 Nov. van 3—5 uur n.m. De Heer en Mevrouw M. H. KASTELEIN— Van Veen, betuigen hiermede namens wederzijdse Ouders hun har telijke dank voor de belang stelling bij hun huwelijk ondervbnden. Gouda. 31 October 15*51. Zeist. Bergweg 115a. Dankbetuiging voor .treffelijke wijze waarop deze mij ln het bezit deed komen 'van 1 rijbewijs. Wip autorijden wil leren. I»0ipWSH06K Moet 't met ..Succes" Prima, modei nei wintei kleding proberen voor Dames, Heren en Kinde ken. wollen- cn gestikte deken- Elegante schoentjes vormen de schone bekroning van het modieuze avondtoilet. Kies met zorg het mooiste model in de goede kleur! Gebruik bovendien Tana onderhoudsmiddelen, want alleen Tana geeft elke leer- so en iedere kleur de per fecte verzorging! De superieure Tana crimes en dressings zijn uitsluitend ver krijgbaar bij de vakman Uw schoenleverancier en -hersteller. P LEYèFRE 's Gravenbrockseweg Recuwijk KH...r gemakkelijke 166 E. betalingsvoorwaarden C. Eikenaar, Keizerstraat fin. |lng. Poort. Te(. 2833. Gouda. De Heer en Mevrouw v. DIJK—Lok wggen. mede namens wedei- rtjdse Ouders, hartelijk dank KUNSTGEBITTEN vflor de belangstelling bij hun huwejijk ondervonden. Gouda. 3 November 1951 GOUDA TELEFOON 2437 VOOR REPARATIES Binnen één Ida? gereed. De Uiver I Kleiweg 14. GEBOREN: Pnrtcmonnaie rjnct pl.m. f 60 - omg. 4e Kade. T.b-.t.b. Eigen. een nieuwe afdeling van gcdupecrd A. w „De Drie Notebomen". Hoonhout. p c Bothstraat 42 De,.GOBO |(m. MULO-d1pl bz.a. voor I's middags, Liefst v winkel, 'huishouding of op kantoor. Bi onder no. 10254. Bur van*dlt BI was-service 3 Heren. -gaat voor U wassen te- 5' deze 3 25 j.. N.H.. zoeken langs hen onsymp. weg. gen tarieven voor iedere serieuze beurs KENNISMAKING Het loont 'nu de moeite mpt 3,Parn"- pl m 20 1 m-24 jaar Vriendinnen niet nood- niet meer om nog zelf zakelijk Br. liefst met foto, erew. ret. U minder goed De luiste b chteru'tgeng geel komt U werkt bete Telefoon 2694 Gouda. 3 Nov. 1951 Tiendeweg 2391. GOUDA de was te doen. Vraag nadere inlichtin gen over de „GOBO" -was-service bij: Kattcnsingel 2 Gouda Zondag n.m. 5 uur T Gezicht op Jesaja 6 De Nederduitse Gercf. Gem. hoopt D V Woensdag 7 Nov Dankdag te houden m het kerkgebouw van de Vrije Invang. Cem., Turfmarkt. 10 uur en 7.3# uur. Ds Joh. v. Weizen De Kerkeraad onder no. 10273. Bur. va Blad. t dit Gevraagd voor spoedige indiensttreding op han delskantoor (mnl. of vr.) Liefst met Mulo-diploma Brieven onder no. 10263. Bur. van dit Blad. Verloskundige Spreekuur: V. D. PALMSTRAAT 94 DINSDAG en DONDERDAG van 2—3 uur SPOORSTRAAT 27 MAANDAG en WOENSDAG van 2—3 uur TELEFOON 3154 Vrije Evang. Gemeente - Gouda op Dinsdag fi November a.s.. 's avonds 7.30 uur. Onderwerp: Medische Zending Bataklanden Mededelingen dooi Br A. Scheurkogel. Zendeling - Art* en Zusters Jeanette Kijkhoek en Hetty Pokkcma zangkoor verleent medewerking Gelegenheid tpt het stéllen vAn vragen. TOEGANG VRIJ. JOLLEN WELKOM Tn „Margriet" imrriers ontmoet U „Lotus", de schoonheidsspecialiste van dit blad. Zij, de vertrouwde vriendin van talloze „Margriet"-lezeressen, staat met haar des kundig advies dag-in dag-uit "ten dienste van al onze abonné's. Toch wel een prettig gevoel als je zulk een vriendin bij de hand hebt. En dan te bedenken, dat dit nog maar één voorbeeld is van de véélzijdige „Margriet- Service" met zijn Gratis-Knippatronen, „Margriet"-Paskamers, de „Margriet"- Moeder en Kind-zorg enz., enz... En hand in hand met deze onvolprezen Service gaat de inhoud van dit kostelijke blad: het ontroerende vervolgverhaal van Dr. A. J. Cronin, interessante reportages - rijk geïllustreerd de mode en een keur van brcimodellen... En telkens wéér: de Kenmerkend teer de band tussen ..Margr tet'' en haar lezeressen ztjn u-el de dut zenden brieven, dte Margriet" persoonlijk beantu oordt. Altijd weer, komt deze zeer hartelijke verhouding tet uiting. Wtt eenmaal kennts beejt gemaakt met „Margriet", wil deze beste triend in nooit meer klissen „MARGRIET" t.lt 64 of 56 «réu bladzijden on-kost 30 cont por wook. ADRES VOOR ABONNEMENTEN: raad en steun van de „Margriet' lichting van Dr. Sis Heyster! -dokter, de voor- Geen wonder, dat méér dan vijfmaal honderd duizend abonné's tedere u eek ueer reikhalzend uitzien naar de gezellige „Margriet" met haar sprankelende inhoud- MARGRIET, H UID E KOP E R ST R A AT 20, AMSTERDAM Stadsritten f 1.35 Buitenritten 20 cl par km. Voor degelijk is uw adres: NAAIERSTRAAT 17 Aangeboden: Alle bekende merken Oók op gemakkelijke betalingsvoorwaarden pj-ins Hendrikstraat 142. Familieberichten F. Bakker—Harting I vergum: Boswijk— (zAlkmaar A. Seller (d.). Stock- VestersZctz Janssen (zWildervank. De Groot—v. d Wetjer (d.J. Maas tricht: Lausberg—Becker (z.). Maastricht; A. C. Plrovano— Koeleman. (d.), Delft. De Viies-Boot <d Delft; W. A. l^tschertMaschhaupt (z.). Bot*ward. Hakvooit—Noorman ((Li Groningen. (■rtrauwd: N. F Rem en H G. Schaar. Wormerveer. ir P. M. v d. Slurs en J. Brouwer, Zwolle, J. F. W. v. Schalk en E. v. Effen, 's Gravenhage. Overleden: M. S. Stolp. «7 ArnhemA. Mtttendorf—VeVlt- meuei. 6« J-. Rotterdam. W. v. Ringelenstetn. 27 J.. Rotter dam H N fcpplngs 74 j.. Doe- tlnchem L. Splgt—Neerland. 7? j Amsterdam, A. M. J Me vs schoolhoofa. 47 J.. Ge lee n (L.j; J M. T. v Hoorn— Bastiaans 5# j.. Maastricht. G v Loon. 7« Delft: E. Man—de. Bruin 29 j Delft. A j C Dekker 72 J.. Delft; A Bannlnk. 72 J.. Zwolle. J. M. Borsboom—v d. steen. 45 }-. a Gravenhage: M. L. v. d Ci aaf—Brouwer. 79 j Gra venhage J v d. Waal. M J-, Z* ijndrecht. ócMn w/j morgest kopen Ui' Naaimachinehuis Alleen verkoop SIGMA, SIMPLEX Groenepdaal 87 - Gouda - TeL 5150 bij de n^uwe brug. Dat ia osk Uw adres Reparatie alle merken. Hé zeg. wat overkomt Jou. dat Je zo loopt Is je auto stuk Nee, h|| is b|J de spuiter. Ook bij De Groot in Haastrecht zeker Ja. daar ben ik al jaren, die maken zulk buiten gewoon mooi werk. Marktveld Haastrecht- Tel. 330 van 8-6 uur (Gelderland) Not. Greidanus te Harderwijk en Oudheusden te Putten zul len op Donderdagen 15 en 22 Nov. a.s.. telkens voorm 11 uur. In het Stationskoffiehuis Bikkers te Putten, publiek i verkopen: A. De aardewerkfabriek „De P|Jper" v.h. „Het Kruikje" c.a uitgezonderd de door de huidige huurder aan- en in gebrachte zaken, benevens annex wobnhuis. erf en grond B 53 o. Putten, Sectie B 1078, gr 13.1# are. Aanvaard, woonhui* in huur- genot. fabriek direct in eigen gebruik en genot. Lasten 1 pl.m. f 58.19 p. j. Aanw A v Winkoop. Gr Roest. Putten. B Het dubbel woonhuis met schuurtje, erf en tuin a. d Gard.weg in het Bospark nrs i 61 b en 61 c te Putten. Sectie J C 4102. gr 7.45 are. totaal ver- j huurd voor f 535.per jaar. Aanw J C. v Buuren. Make laar. KI. Zwitserland, Putten Beide panden te zien daags vóór inzet en toeslag van 9-12 en 2-4 uur. Inl. bil gen Nots Overname van onder A uitge. '.onderde goederen is mogelijk Het Groene Kruis Kraamcentrum „GOUWE-LEK-IJSSEL" begint 1 Januari 19iï een cursus voor opleiding Salaris tijdens opleiding f40 per maand Aanmelden Donderdag 8 November a.s. lussen 2 en 3 uur op het Bureau. Regentesseplantsocn 26. Gouda. Official FORD Dealer. de 2-deurs auto voor de zakenman de 4-deufs. zuinig en sterk 2-deurs luxe. prima afwerking 4-deurs. nieuwste constructie Vrasgt proefrit en pr(Jzen. het itl U meevallen Op Hapdelskantoor wordt voor spoedige indienst treding gevraagd: Brieve* onder no. 10280. Bureau van dit Blad. Velox Waveril 6-cyL 4 cyl. Geheel nieuwe uitvoering: ruimer - beter heerlijk rij-comlort en.— het meest concurrerend in prijs! PRODUCT VAN GENERAL MOTORS Spoorstraat 24 Tel. 3352 - Gouda Mooi IS NIET MEER NODIG Toch vervormen wij Uw oude dames-vilthoed slechts f 2.5#. Keuze uit de nieuwste modellen vooi Centrum .t.d. te rullen vooMevr. v. d. VALK. Nieuwe Haven 306. Gouda net vr|| benedenhuis op d<* - Blekerwsingel of Kattcnsingel p" Br onder no 10276. Bur. 1 dit Blad Te koop. Transportliets met hulpmotor. VAP, f ITS.-, en een Herenrijwiel Karnemelksloot IS9 Prima aangeboden in verz.. Hypoth en Financieringen. Br onder no. 10278. Bur. v. d. Blad Sparlal25cc.f!125.' MOTORHUIS LAGERWEIJ Buthastraat - Gouda Ook Uw adre* voor reparatie en onderdelen Wie de steeds eert, Is bet „SUCCES" altijd weerd annex Varia wenst wegens uitbreiding ln Gouda aan te stellen beneden 35 jr. Prima voorwaarden, o.a. Premievr'i pensioen Borgstorting ad f500 vereist, rente 3'. Brieven met uitvoerige inlichtingen o a waarom U deze betrekking ambieert, onder no 10245 Bureau van dit Rlad. ZATERDAG 3 NOVEMBER 1951 EERSTE BLAD - PAGINA 3 door Prof. Dr G. BRILLENBURG WURTH. Nog altijd herinneT ik mij. hoe mij als longen van een jaar of vijftien boeide een van de eerste Engelse romans, die ik op het gymnasium lezen moest en die tot titel had ..Misunderstood". „Verkeerd begrepen", de geschiedenis van een kjnd. dat innerlijk zo onzegbaar er onder leed. dgt men het in zijn omgeving niet verstond Dat kind zal wel niet een volstrekte uit zondering zijn geweest. De beroemde jeugd- psycholoog, Eduard Spranger, heeft de op merking gemaakt, dat de ionge mens in de puberteit daarom zo n behoefte heeft, aan begrip van de zijde van de anderen, omdat hij zichzelf helemaal niet begrijpt. Maar mag dat voor jongeren in de rijpingsjaren speciaal gelden, voor ons allen geldt dat tot op zekere hoqete. H e t leed vin zovelen in onze tijd. van de eenzaamheid, heeft hier grotendeels zijn oorsprong. Welk mens begrijpt werkelijk zichzelf? Een mens is zo'n wonderlijk gecompli ceerd wezen, vol innerlijke spanningen en contrasten. Wie korpt er ooit ten volle ach ter, wie hij werkelijk is? Wie vindt er in de doolhof van zijri hart ooit bevredigend de weg? Vandaar toch eigenlijk bij ons allen, jong en oud. het verlangen naar een ander, die ons beter doorgrondt, dan wij onszelf doorgronden. Het is waar. dat verlangen gaat meestal wel met een heimelijke vrees gepaard. Wij zien er gewoonlijk ook wel tegen op door een ander begrepen, doorzien, te worden. Wij leven maar al te veel voor onszelf en voor anderen opzettelijk achter een masker. Want wij durven niet goed onszelf te zien. zoals wij zijn. nóg vreselijker vinden wij het. als een ander ons eens in onze ware aard zien zou. t Jntussen echter kunnen wij er toch niet buiten, dat een ander ons verstaat. Intussen blijven wij toch met al wat in ons is hun keren naar begrepen worden. Vandaar ook het verdriet, flat wij die ander, die ons hierin helpen kan. maar zo zelden vinden. Vandaar de smart, dat de mensen ons ge woonlijk evenmin begrijpen, als wij het onszelf doen. En toch, hoe pijnlijk dat ook mag wezen, te verwonderen is het niet. Want een ander begrijpen is ook een zware opgave. Een theoretisch probleem kunnen wij begrijpen met ons verstand. Een mens begrijpen, dat gaat alleen met het hart. Een mens begrij pen is alleen mogelijk door sym-pathie. dat wil. letterlijk vertaald, zeggen, „door in liefde de levenslast, de lijdenslast. van die ander op ons te nemen" (Dilthey). Nu moet ik denken aan een woord uit het Nieuwe Xj»stament Daar dient Christus zich aan als .de goede Herder" En Hij zegt het als Zodanig van Zich/elf: „Ik ken de Mijnen ep wordt door de Mijnen gekend" (Joh. 10 14) en daar gaat. aan vooraf: „De goede Herder geeft Zijn leven voor de schapen" (Joh. 10:11). Er is er m.a.w. in deze wereld, waarin er „zo weinigen zijn. die in de vreemde, vaak zo smartelijke diepten van ons mens-zijn ons verstaan. Eén. die ons wel begrijpt, zó begrijpt, dat niets in ons voor Hem ver borgen* blijft. En het geheim daarvan? Zijn offer aan het Kruis! Zijn oneindige sym-pathie! Zijn liefde, die volkomen zich gaf. die be reid was alle last van leed en schuld van ons op Zich te nemen. Daarom wordt het in de ontmoeting rftet die Ene nu ook mogelijk ons masker af te doen. Tegenover de mensen durf ik meestal dat démasqué, die ontmaskering, niet aan. Ars Ze ons eens dóór hadden, zouden ze niet eens en voor altijd met ons breken? Tegenover die Ene is er voor die vrees geen reden. Niet slechts de last van het leed. ook van de schuld, van dat donkere ln hun leven, droeg Hij voor de Zijnen. Door Hem begrepen te worden doet daarom geen pijn, neemt veeleer alle pijn van het on begrepen-zijn weg Maar door Hem begrepen worden leert ons ook anderen begrijpen. Hier in Zijn gemeenschap groeit een lief de. die bereid is elkanders lasten te dragen en zo ons mensen voor ernaar geestelijk open maakt. Wij mensen begrijpen elkaar zo weinig, zelfs al staan wij elkaar in het leven nog zo na. Er is er Een, die mensenharten voor elkaar ontsluit. En dan komt er de vreugde van het be grepen worden en begrijpen, het begrijpen eh begrepen worden. TVAT EEN STAD ALS LONDEN met zijn 9 millioen inwoners een enkel litertje melk gebruikt, zal iedereen kunnen be grijpen. Met inbegrip van de gchoolmelk en IB* <le melk. die in bedrijven wordt rond gediend en die kosteloos ter beschikking van a.s. moeders wordt gesteld, is het ge middelde verbruik niet ver van een halve liter per persoon en per dag gekomen, zo dat er dagelijks zo'n 4 millioen liter nodig zijn. Al di* melk moet uit het Engelse plat teland aangevoerd worden, hoewel er be- hyve Londen nog andere grote steden en itWustriegebieden liggen, waarvan het ge volg dan ook is, dat de melk voor Londen tot zelfs uit Schotland wordt weggehaald Men kan zich voorstellen welk een organi satie daaraan is verbonden. Wij waren dezer dagen in de gelegenheid een der grote melkinrichtingen te bezoeken, die de Londense bevolking van melk voor ziet. Het was de Centrale Flessenmelk Fabriek van de Bxpress Dairy Company te Cricklewood in het noord-westelijk deel van Londen. Deze onderneming heeft nog enkele andere melkinrichtingen, maar Cricklewood is verreweg de grootste en waarschijnlijk ook de grootste van de wereld. Iedere dag worden hi«r 90.000 gallon, aal is meer dan 300 000 liter melk gebotteld, terwijl de maatschappij in haar geheel ruim een millioen liter per dag verwerkt. Al deze melk kohit aan in tanks, hetzij tankauto s. hetzij tankwagons. De wagons vormen de melkexpress. die iedere dag van Schotland komt en waarvan de tanks zo goed zijn ge ïsoleerd. dat zij op het traject van meer dan 8 uur sporen niet meer dan één graad Fahrenheit stijgen De melk komt dan ook op een temperatuur van slecht 5 graden C boven nul te Londen aan De voorbehande ling van de melk geschiedt op 16 verzamel- bedrijven. die door het gehele land zijn verspreid. Deze halen de melk bij de boeren op, koelen ze en verzenden ze zo spoedig mogelijk. Te Cricklewood wordt de melk gepasteuriseerd* en gebotteld Een merk waardigheid Is, dat de melk in de fabriek wordt gepompt door melk in gesloten tanks te blazen, zodat de luchtdruk de melk uit de tanks in de leidingen perst Deze leidingen bestaan voor het grootste deel uit glazen buizen, waarvan het grote voordeel I*. dat men kan zien of de inwendige reini ging na de ontvangst van de melk vol doende grondig is gebeurd Glas wordt trouwens in tegenstelling met metalen bui zen in het geheel niet aangetast door chemische stoffen uit de melk of uit de reinigingsmiddelen De Express Dairy stuurt de mell^ dan weer naar haar talloze winkels, die men overal in Londen aantreft en waar niet alleen melk wordt verkocht, maar ook een grote verscheidenheid van andere levens middelen. Daarnaast heeft de onder neming een aantal cafetaria's, waar ook allerlei gebak wordt verkocht. In totaal heeft zij omstreeks 400 z^ken in Londen. De Express Dairy is no bijna 90 jaar oud *n is ontstaan uit een klein winkeltje in het hart van Londen De .zaak heette destijds Nell Gwynn's Dtiry en de naam Express Dairy kwam eerst toen de spoorwegen het woord „Express" in zwang brachten. Het merkwaardige is. dat deze naam werd aan genomen tengevolge van een mond- en klauwzeeruitbarstlng in 1865. £r was toen r.iet genoeg melk meer te verkrijgen in de buurt van Londen, waarop de directie de aanvoer van melk uit afgelegen streken per spoorwagon organiseerde Dit werd zo'n succes, dat daarop de gehele verdere uit bouw van de onderneming is komen te rusten De heer E. A. Kaijadoe. algemeen verte genwoordiger in Nederland van de Repu bliek der Zuid-Molukken. heeft zich schrif telijk gewend tot de ministers Drees en Peters met het verzoek voor vertegenwoor digers der R M.S., de gelegenheid te ope nen, de besprekingen met de afgevaardig den van de Indonesische regering betref fende de herziening der R.T.C actoorden en opheffing der Nederlands-Indonesische Unie bij te wonen". In deze brief wordt bezwaar gemaakt leizen een (voleen« een door hem obtvanrten bericht) in Nieuw-Guinea uitgevaardigd verbod voor ambtenaren in Nieuw-Guinea, om lid te zijn van verenigingen die de Re publiek der Zuid-Molukken steunen. Advertentie of griep? Sanapirin brengt weer gezondheid in U.w lichaam. Prijseer koker 77 ct. doos 41 cl hurj^m Sc hendel |Ae Nobelprijs voor litteratuur is nog nooit in Nederlandse handen gevallen. Men mag daaruit de conclusie niet trekken, dat de Nederlandse litteratuur dus wel beneden internationaal peil zou staan. Ook wanneer wij de Nederlandse litteratuur totaal uitschakelen, verbazen wij er ons soms over, hoe vreemd men in Stockholm oordeelt. Hoe het ooit bestaan kan hebben, dat de Poolse schrijver van de roman ..Quo Vadis Sienkiewicz^ de Nobelprijs kreeg, is voor litterair-gevoeligen, die overigens de verdiensten van „Quo Vadis" als uitermate boeiend verhaal geenszins miskennen, altijd een raadsel geweest. Of indertijd ooit een poging is gedaan (om weer op Nederland terug te komen), Louis Couperus candidaat te stellen, is ons niet bekénd. maar die poging is wel ten aanzien van Arthur van Schendel ondernomen, en terecht, want zijp verdiensten als romancier zijn zeker zo groot geweest als die van Par Lagerkvist, de Zweedse auteur, die nu de grootste kans schijnt te hebben. Maar het is er. wat Agthw van Schendel betreft, niet van gekomen. Hoe het komt. dat Nederlandse figuren het nooit „hebben kunnen halen' tussen heel goed na te gaan. 't Ligt niet aan het feit. dat ons taalgebied te klein zou zijn- Het is niet klein. Men leest Nederlandse litteratuur in Vlaanderen. Zuid-Afrika en Indonesië (meer dan men denkt) én in de Canadese en Australische emigratiegebie- den. Het Finse taalgebied is kleiner en toch viel de Nobelprijs eens in handen van een Fin, n I. SillanpSa. Nu is het waar, dat Fin land dichter onder de rook van Stockholm ligt dan Nederland, en dat Zweden iets jegens de nationale litteratuur van Finland had goed te maken, omdat het de ontwikke ling van di^ nationale litteratuur in de tijd van overheersing zozeer in de weg had gestaan, dat. ruim een eeuw na de expiratie van de formele Zweedse overheersing, on der de nieuwe overheersing, van Rusland (die in 1917 werd afgeworpen), het nóg „du "Llerfst in een sanatorium men moet zich eens afvragen, wat men een eeuw geleden vap zulk een onderwerp zou gemaakt hebben. Een stroom van berijmde meewarigheid, culminerend' in enige strofen vol goedbedoelde ver troosting. De dichters hebben ondertussen wel geleerd, dat het kunstenaarschap in de eerste plaats staat of valt met de mate van de innerlüke waarachtigheid, en zo gauw de meewarigheid als een mengsel van medelijden en verholen zelfbeklag herkend werd, was het met haar heerschappij in het rijk der poëzie uit. Niettemin blijft het opvallend, hoe weinig Adriaan Morriën zichzelf in onder staand gedicht probeert wijs te maken. Alles verloopt hier met onontkoombare consequentie: de naderende vrieskou verschuift tot doodskou; de sterrennacht achter de bevroren ruiten is net zo min een troost als het zich samenweten met de lotgenoten. Want ogenblikkelijk herkent de dichter de vertwijfeling als de grond van deze saamhorigheid. een gelijkheid, zo ontzind. alsof vannacht de wereld uit elkander slaat" En dit felle beeld van de ondergang onthult dan volkomen de eenzaamheid, waarin de strijd met de naderende dood gestreden wordt. Men sluit het najaar met zyn venster builen ■Hl zomin als nacht en eenzaamheid uit 't hart de winterkou maakt hart en homen zwart, bevriest het toegenegen vogelfluiten. Ik moet vannacht nog zelf mijn ogen sluiten, misschien helpt morgenavond mg de dood de teerste bloemen vriezen op de ruilen, daarachter wordt de nacht met sterren groot. Fv liggen in hetzelfde donker samen an luistren allen naar denselfden wind, dia bijna tusterljrfuvde beiden raakt. bon ton" was om in Finland Zweeds te spreken. Een groot deel van de bevolking was trouwens Zweeds en is nóg Zweeds In elk geval begrijpt men na dit alles wel, dat een klein taalgebied geen handicap be- als Louis Couperus en Arthur van Schendel zyn jjoe en waar de Nobelprijzen u..k.l.»» 1. I.. yt)hri Js s(udje waJrdf mBar het ls vergeefse moeite, die studie van Rotterdam of van Sjanghai uit te ondernemen De Nobelprijs is een Zweedse prijs en men moet zich op Zweeds standpunt plaatsen als men met vrucht conclusies wil trekken. Het lijkt nu wel heel moeilijk, van Zweeds standpunt de waarde van het werk van Louis Couperus of Arthur van Schendel te bepalen, maar laten wij om te beginnen dé vraag stellen, of een Zweed ooit een dui delijk beeld gehad kón hebben van de betekenis van Louis Couperus en Arthur van Schendel, nademaal wijzèlf in gebreke zijn gebleven de waarde van het werk van de twee grootste Nederlandse romanciers van deze eeuw afdoend te bepalen. VJVU hebben de kans verzuimd. Couperus en V»p Schendel een etiquet op te plakken, dat in het buitenland kon worden verstaan. Met Couperus is het zeker het geval geweest, dat de Nederlandse critici hem nooit b(J zjjn leven eenparig de hulde hebben bewezen, die hem. van Internatio naal standpunt bezien, had moeten toe komen. HQ moest in dit land van over spannen ezsayisme. dit land van meedogen loze. al te zeer de belletrie overwoekerende critlek, eerst sterven (en met hem de voor hoede van de critiek) vóór men verbaasd kon overaien. welk een ontzagwekkend veelzijdig oeuvre, waarvan elke bladzijde gehalte had. Couperus ons had geschonken. Pogingen om een volledige uitgaaf van die nationale schat van cultuur te bewerkstel ligen, leden schipbreuk. Dus nóg kunnen we Couperus niet volledig de hulde be tuigen. die hem posthuum toekomt. Maar voor een Nobelprijs zou dat allemaal toch te laat z(jn. De eer voor ons land om Cou perut b(j z(jn leven In Stockholm gelauwerd te zien, is verspeeld, omdat we met ons eritisch apparaat, dat geen enkele reputatie onaangetaat laat. geen litteraire goodwill in het buitenland kunnen kweken. De zucht om bjj beoordelingen oorspronkelijk te zijn zweept elkeen, die maar even het woord kan voeren en zich dan wel een tribune weet te veroveren, zo op, dat in ons land weinig litteraire meningen meer algemene geldigheid kunnen krijgen. W|j berusten er in, dat onze culturele cchatten aan onze grensen blijven ztaan. waar zjj. voorzien van een chaos van etiquetten. positief en negatief, dewk^aneloods niet meer uit komen. Dit is ten eenheid j een vriendschap, alsof vannacht i" fe ik niet verdraag, gelgkheid so ontzind ld uit elkander slaat. Uit: «Het Vaderhand" ADRIAAN MORRleN (geb. 1912) Jin zijn werk gaat. kan blijken uit een kleinigheid, die niettemin typerend is voor het hyper-individuele maar-raak-critiseren. In hét recente nummer van „Het Boek van Nu" komt een gesprek met een schrijver, die veel gelezen wordt. voor. Een jonge dichter v»n gezag intervjewt hem en tekent klakkeloos op, wat de schrijver prefereert Hij blijkt niet veel voor Van Schendel le voelen Waaróm zegt hij niet, en dat is maar goed ook. want anders had Van Schendel er weer een negatief etiquet bij Maar het feit. dat de geïnterviewde, die zelf een veel gelezen auteur is, verklaart, persoonlijk zo weinig met Van Schendel op te hebben, werkt door. in wie weet hoe ontstellend grote kring. Terwijl de geïnterviewde zelf nooit deel heeft uitgemaakt van de kring van essayisten en critici, die tóch al zo verschrikkelijk gedifferencieerd is Hij komt er maar even bij staan, doet ook zijn duit in het zakje, en men denkt niet, 't is maar een duit. neen. zijn gebaar maakt in druk, moet indruk maken, want het is zijn gebaar Het is gebeurd. De inter- Advertentie) (Van onze financiële medewerker) F\e Nederlandse minizter van Financiën 4-' kan de voldoening smaken dat hij kan wijzen op een aanmerkelijke verbetering van onze deviezenpositie. welke ook in de laatst afgesloten week weer met 47 mil lioen I* vooruitgegaan, zodat de stand, die kort geleden tot beneden 1 milliard was gedaald, thans weer 133&5 millioen be draagt. wat wil zeggen dat het verlies van het eerste halfjaar nagenoeg is ingehaald En de minister heeft gelijk, wanneer hij constateert dat als gevolg daarvan ook de positie van de Nederlandse gulden Is verste vigd en de interne gevayen voor een deva luatie dermate zijn verminderd, dat ze voor eerst bli een beoordeling van de economi sche positie van ons land nWrb in aanmer king behoeven te komen. s f Dit is ongetwijfeld een verblijdend ver schijnsel. want devaluatie is een lapmiddel, dat de bestaande moeilijkheden slechts cj- moufleert en nieuwe spanningen teweeg brengt. Iets anders is het. of men alle zorg voor de gulden kan laten varen. In welk viewer vond het belangrijk genoeg, dat ook deze persoonlijke mening, die niet meer waard is dan de persoonlijke mening van zoveel naamloze onverschilligen, het Ne derlandse aspect op Van Schendel helpt vertroebelen. Jammer, maar typisch Neder lands. We zijn een land van h^per-mdivl- dualisten. /"Onverdroten gaat niettemin de uitgeverij J H Meulenhoff te Arhsterdam voort, van het oeuvre van Van Schendel een na tionaal cultuurmonument te maken Men weet. dat Meulenhoff om de ontzaglijke kosten daarvan geen volledige uitgaaf in ééns aandurfde. Maar alle herdrukken wor den uniform gedrukt in de Romulus-letter van Van Krimpen en krijgen dezelfde band. Sinds een paar jaar bestaat de mogelijkheid dus nu, dat Van Schendel alsnog volledig ln die R o m u 1 u s-e d i t i e zal kunnen ver schijnen, een zeer fraaie editie, die ons met trots vervult. Zojuist is in die editie de derde druk uitgekomen van „De Me n- s e n h a t e r" De titel heeft iets afstotends, maar we hebben hier te maken met een boek vol milde, wijze humor, want de figuur van Willem Vroom, de idealist ,.h tort et k travers is er meer dan de men senhater David Somerland de hoofdpersoon in. Een heerlijke Van Schendeliaanse figuur, die de drager is van het wereldbeeld van de auteur zelf. Arthur van Schendel placht, behalve romans, verhalen te schrijven, die in allerlei tijdschriften en dagbladen verspreid raakten. De firma Meulenhoff heeft in de Romulus-editie nu ook een bundel met een 35-tal van dte speelse, door vorm en Inhoud bekoorlijke, vaak symbolisch bedoelde, ver halen opgenomen. De titel, ontleend aan het eerste verhaal in de verzameling, luidt „D e Pleiziervaar t". Een uitstekende titel voor de hele bundel, \v;ant de bundel voert ons langs de oevers van een landstreek, waar Van Schendel de bijzonderheden van het leven in een zo verrassend licht weet te plaatsen, dat de vaart er langs een on onderbroken genot is. Pleiziervaren in de wereld van Van Schendel zal, hoe algemeen ook onder nomen. natuurlijk nooit meer kunnen be werkstelligen, dat Stockholm, verrast sta rend naar het varende volk van Neder land, een Nobelprijs beschikbaar houdt, want Van Schendel behoort niet meer tot de levenden Intussen wel tot de onsterfelljken. W WAGENER. getcdc daadslecht beloond verband de minister er terecht aan hee't herinnerd, dat er ook een „geïmporteerde devaluatie" is, met andere woorden, dat we door maatregelen in het buitenland tot zulk een operatie kunnen worden gedwongen. Zolang de basis voor, Franse Franc en Pond zo zwak blijft, als ze than& is. blijft dat gevaar bestaan en kan helaas van valu ta-zekerheid niet worden gesproken. Het feit dat de Franse regering krachtige maat regelen neemt tegen een verdere verzwak king van de Iandsmunt en de Engelse rege ring, ondanks de hoge leeftijd ven Winston Churchill, een verjongingskuur heefd onder gaai. geeft hoop dat men in de betrokken landen tegen de afvloeiing van goud en de viezen een dam zal kunnen opwerpen en de basis voor de thans bestaande valutaver houdingen zal kunnen versterken. Tntussen zijn de interne moeilijkheden voor ons land no? geenszins verdwenen. H?t heeft een gunstige indruk gemaakt, hier zowel als in het buitenland, dat de Neder landse handelsbalans over September nage noeg in evenwicht was. een tKerschijns^l yppet de verbeterde deviezenpositie en de verruiming van de geldmarkt parallel loopt. Maar dit wil allerminst zeggen, dat over een langere termijn de kloof tussen tvangst en uitgaaf van de betalingsba lans is of zal worden overbrugd. Ook mini*- Lieftlnck heeft op enkele incident«Ie meevallers gewezen en met name de vraag of bij de verminderde import van grond stoffen en de beperking van het burgerlijk gebruik, dat men zich ook in de omliggende landen, zomede in de V S ter wille ven de bewapening oplegt, de Nederlandse export op peil kan blijven of zal kunnen worden opgevoerd, blijft klemmen. e verbeterde positie van de han delsbalans Is wel voor een klein deel aan de grotere export, voor het derde kwartaal voor een veel groter deel aan de verminderde import te danken Hierbij is ook ven belang dat in de importcijfers ook de Marshallhulp is begrepen en deze sinds het derde kwartaal van 1950 ln snel tempo is teruggedaan en nog steeds daalt Terwijl het bedrag der Marshall-goede ren in het derde kwartaal van 1950 nog 237 millioen bedroeg, is het in het eerste kwartaal van 1951 reeds tot 136 milioen gedaald. Voonde ttvee volgende kwartalen is het cijfer nog niet bekend, maar wel staat vast. dat die cijfers opnieuw lager zullen zijn. omdat de Marshall-hulp als zodanig geleidelijk afloopt Het is duidelijk, dat voorzover de verminderde import aan de teruggang van de Marshall-import te dan ken is. de betalingsbalans daarvan niet beter wordt. Ongunstige ruilvoet ■f^OORTS valt er mee te rekenen, dat de ruilvoet voor Nederland nog steeds on gunstig is. Terwijl de prijsindexcijfers voor de import in het eerste halfjaar van 1951 in vergelijking met 1950 met ca 20,'« zijn ge stegen. bedraagt die stijging voor de export niet meer dan 14*/« Eerst over een larjgere periode zal kunnen blijken of door een ver mindering van de eigen consumptie cn de binnenlandse Investeringen zoveel middelen blijvend vrij komen, dat de export kan worden gehandhaafd en vergroot Tot dus ver is wel gebleken, dat de verminderde afzet in eigen land en de beperking van de investeringen niet door de vergroting van de fexport wordt opgewogen In tal van bedrijvën moet als gevolg van de verminderde afzet, de productie worden in gekrompen Kattenburg Co bericht bijü. dat in drie fabrieken thans 24 in plaats van 48 uur gewerkt wordt en de sterk verminder de bedrijvigheid in de bouwnijverheid, waardoor het aantal werklozen in deze sec tor reeds tot 10 000 Is gestegen, heeft uiter aard ook zijn weerslag in de bedrijven, wel ke voor de woningbouw het materiaal en de inrichting leveren. TTET moge daarom uit een monetair oog- pUnt verheugend zijn. dat als gevolg van de credietbeperking de stijging van ^iet de- biteurencijfer bij de banken tot staan is ge komen en over het vierde kwartaal ver moedelijk een teruggang zal zien te geven, de interne moeilijkheden van de Nederlandse economie zijn hiermee niet opgelost De grotere liquiditeit bij de bedrijven, als ge volg van kleinere voorraden en verminderde afzet brengt wel een verruiming der midde len. maar dit is geen geld. dat op lange ter mijn kan worden uitgezet en uit de jongste mededeling van dr Postuma, de directeur van de Herstelbank. blijkt dan ook wel. dat zijn suggestie om de middelen van het ene bedrijf aan het andere bedrijf via de Her stelbank uit te lenen, geen groot en thousiasme heeft gewekt Geld voor nieuwe investering moet ten slotte unit besparingen op het verbruik en niet door ineldentele in krimping van het bedrijf worden verkregen. De Spaarbank voor Amsterdam heeft dezer dagen, in navolging van wat we twee weken geleden schreven, de opmerking ge maakt. dat het grotere of kleinere succes van de woningbouwlentngen In feite niet anders is dan een kapitaalsverschuiving, omdat de kleine spaarders hierdoor worden genoopt hun tegoed bij de spaarbanken ©p te vragen en deze op hun beurt dan worden gedwongen hun obligatiebezit te verminde ren Met name als, gelijk thans ook de Staat wil doen, premieleningen worden uitge geven, zijn het. gelijk „Het Vrije Volk" dezer dagen terecht opmerkte. In hoofdzaak de „kleine luvden" en niet de institutionele be leggers. die daarop inschrijven, omdat zij hier een kans zien iets van het veel ge smade kapitaal te bemachtigen Een gezonde financiering is dit zeker niet. maar een speculatie op dé lagere hartstochten van de bevolking, welke voor een Staat, die zich zelf respecteert, bedenkelijk moet worden genoemd Dan nog liever een beroep op de burgerzin", zoals dit thans in enkele ge meenten geschiedt. door Mevr. BIJLEVELDGELINCK - Waarom? Proefwerk Grieks één. Stommerd! Er was even een pauze ln het gesprek, dat uit de aard der zaak slechts zeer bon dig kon zijn. Jan Willem ging even ver zitten. hij werd stijf en als hij door zijn kniaën ging, zat er wéér een standje op. "ij voelde behoefte om zijn medegevoel PP meer uitgebreide wijze te uiten dan het Morae-Aoeatel toeliet en had bovendien veel te vertellen Hij telegrafeerde Ik kom bij jou. O/aag. Niet door deur. Nee. Door raam. Fijn, Stop Stop k. "hoof het raam open en klom naar oimen. Een paar stevige krammen, op een onbewaakte Zondagmiddag in de achter tui vergemakkelijkte zijn af-' «•Rag- Achtar de garage plofte hü op het grint; er was gelukkig niemand die hem hoorde. In een ommezien was hij over de achterachutttng. De tuin van Kees was ook maar een paar stappen en (Jan waren er weer krammen die hem langs de gevel om hoog hielpen Kees had zijn raam al open en heea de gaat naar binnen. Hallo! Hallo! Moet je strafwerk maken voor Je va der? Ja. ik had maar de helft geleerd voor dat proefwerk. En natuurlijk vraagt die lamme vent net uit de andere helft. Je moet maar pech hebben! En de grootste pech ia. dat vader met die leraar in een kegelclub zit en de jobstijding nog eerder hoorde dan ik. Nu moet ik die onregel matige werkwoorden uitschrijven. En Katy danst vanavond met een ander Schei uit jó. ik heb de amoor ln. Beroerd voor je! De vrienden zwegen in een eensgezirtde sympathie Jan Willem bladerde ln de dicht beschreven vellen, blij dat hij op de H.B-S. die rommel niet hoefde te leren. Maar Keea zijn vader waa advocaat en nu moest Kees ook advocaat worden, daar moest je wat voor doén, natuurlijk! Maar nu zou hij zijn nieuwtje eens vertellen. Zeg jó. mijn zuster is vanmiddag ver moord. Ik bedoel nou Ja. bijna ver moord dan. Rquze spannend Ben Je gek! Nee waarachtig. Het is zo! Moet je horen. Vanmiddag komt er ineena een politle-auto voorrijden met een klabak achter het stuur en die maakt hat portier open en daar stapt onze Kathrien uit. ver schrikkelijk wit en raar. Za ging meteen op de canapé liggen. En ze vertelde dat ze op de Binnenkant had gelopen en zich ineens naar voelde, ze stapte ergens naar1 binnen en tcpn viel ze flauw. En toen ze wakker werd was er een moordenaar die haar ln een kist had gestopt; hij wou haar niet meer laten gaan! Een vent met een mes? Nee. dat geloof ik niet. Ik heb het ook niet allemaal precies gehoord, want ze heeft het mij natuurlijk niet verteld. Ik hoorde het van Meta. Hij had de deur af gefloten en ze kon er niet meer uit. maar ze is gelukkig ontsnapt. Kathrien U er niet één die» zich zo maar laat vermoorden, dat snap je! Och jó. je kletst. Waarachtig niet. Als je nou met mij mee naar huis ging. zou je in onze zitkamer een vent van de politie zien zitten, een inspecteur Hij onderzoekt de zaak. Want het gekke van de geschiedenis is. dat die moordenaar helemaal geen moordenaar is. maar een doodonschuldige professor in Egyptische oudheden. Hij had een mum mie besteld bij een firma in Caïro en toen hij de kist openmaakte zat onze Kathrien er ln. Je bent zeker naar een goochelaar ge weest! En toch ia het waar! Jan Wlllem'a stevige vuist kwam met kracht van argu mentatie neer op de tafel van zijn vriend. En vuurrood van opgewondenheid ging hij voort: Ga dan zelf met me mee dan kun je alles horen wat er gebeurd la! In ieder geval la Kathrien vergiftigd, dat staat als een paal boven water. En nu zul je me wel wéér niet geloven, maar toch heeft die inspecteur gezegd dat één van ons vij ven het gedaan moet hebben, omdat zij na de koffie niets meer gegeten of gedron ken heeft. Ik ben dus ook verdacht, dat spreekt vanzelf. Allemachtig! De eerlijke blauwe ogen van Kees zagèn hem vol bewondering aan. Dua jij zou ook Mijn zuster vergiftigd hebben. Zeker.1* dat zou heel best hunnen Het was een veronderstelling die hijzelf nog niet rustig had overdacht, maar die vele mogelijkheden opende Iemand die ver dacht wordt van een moord ia altijd ge wichtig en toch in ieder geval meer dan een gewone H B.S.'er. Hij staat in het cen trum van de belangstelling en zijn naam wordt door vele vrienden met eerbied ge noemd. ^n het was ln ieder geval prettiger dan Kees Kruyff dacht dat hij het gedaan had dan dat die inspecteur het dacht. Je kunt nooit wetendeed hij ge heimzinnig. Nou. en ik geloof er toch nika van. krabbelde zijn vriend weer terug. Dat hele verhaal van die Egyptische professor en die kist Je kletst maar wat om mij een beetje op te monteren. Ga dan met me mee naar de Binnen kant. ala ja me niet gelooft. Ik heb een reuze-zin om daar eens te gaan kijken. Die professor heet Norelius, vertelde Meta en dan kunnen we eens gaan zien of hij daar werkelijk woont. Mlaschlen ontdek ken we nog tets. Kom Jó. laat die rommel hier nu liggen en ga mee." Of voel Je er niet voor? Nou! zuchtte Kees met een blik op de half-beachreven vellen Maar Ik beq nog niet klaar Komt ja vadsr vanavond nog om dat werk op te halen? Nee ik moest het hem morgenochtend geven. Nou. dan ga jc straks toch door? Juist reuze-goed. zo'n kleine opfrissing. Geen mens hoeft er iets van te merken Ala we de tram nemen zijn we met een uurtje terug. Het was geen zware taak om Kees tot da kleine opfrissing over te halen. Het was natuurlijk te riskant om in de benedengang een overjas aan te trekken, dus schoot hÜ een truitje aan eo leendè een tweede aan zijn vriend. En dan klommen ze be,iden het raam uit» De afdaling en de ontsnap ping uit de tuin via een achterpaadje was ook maar een peuleschilletje en zo liepen ze even later samen in de Hobbemastraat. Fijn jó! zei Keea uit de grond van z$n hart. Ja. nu la onze avond tenminste nlat helemaal naar de maan! 't Ia bij ons ook niet leuk. als'je allemaal verdacht bent De politieman ia een reuze-scherpe vent. een echte speurder. Ik ben benieuwd of hij het uitvindt. Wordt je zuster nou door een klabak bewaakt? (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1951 | | pagina 5