Vetwormpjes
Bij de Valamomonniken in
PAPINNIEMI
DÉBRAUIME
Het onvindbare verkoudheidsvirus
en leken aan het werk
zet
geleerden e
NEEMT om TE
Fabrikanten delen de pot
LEKASIN
Vrije Amerikanen zien eén SPOOK
Grootscheepse smokkelarij in
koffie en sigaretten
ZwammeA bedreigen kastanjes
PAKKEN EN
LAAT ZICH NIET PAKKEN
Dë Westduitse grenspolitiemet
tiénduizend man versterkt
September was geen goede maand
voor de winkeliers
Vooral He aceijnsvcrhdging
doet zich voelen
Fis vangen en deugd verzamelen
Chinezen redden levens
Verscherpte controle op'
de Amsterdamse hotels
poor het behoud van de bomen
Strijd
Rattenbestrijders
vertellen V
FRANS VROONS. BLIJFT
MfTS....
Amerikaanse „kluizenaar"
bleek spion' te zijn
Ex-f jerk Hiddes weer
(langzaam) in de vaart
Dr Kortenhorst 65 jaar
Postzegel 100 jaar
Klooster met uitstervende bevolking
I'
Hoe is het ontstaan?
HET
zenuwpijnen... neem
Verplichte verzekering steekt de kop op
filiiiiiitfli
mpiJNiii
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUÖSCHE COURANT
DINSDAG 13 NOVEMBER 195t
Bl|n
TIE POLITIE AAN DE GRENS tussen
West Duitsland en de Westerse ianden
ls met niét minder dan 10.000 tnan versterkt
teneinde beter de etn/SdckelariV aldaar te
kunrven bestrijden.* figt overplaatsen van
dere grot* politiemacht, die tot nu toe in
hopfdzaaK dienst gedaan had ean deze zijo?
v«h h*t ijzeren gordijn, "is een nieuwe stap
van de Westduitse regering tegen de steeds
toenemende1-bedreiging van de Westduitse
economie, want het smokkelen van sigar^t-
ten en koffie heeft tot gevolg, dat Jaarlijks
een aanzienlijk bedrag aan invoèrb,elasting
aan de schatkist wordt otothéuden
Men beweert dat zelfs belastingautoritei
ten af en toe geen weerstand hebben kun
ne^ bieden aan de verleiding anel rijk te
worden. Te Lindau. in de Franse «one, wa
ren onlangs onder dfe 13 Duitsers} <Ue zich
daar hadden te verantwoorden wegens het
Duitsland binnensmokkelen van 900 000
pond koffie over de Zwitserse grens in
1949. niet minder dan 10 belastingmensen
Zij zouden 200.000 mark hebben geïncasseerd
voor het doorlaten van d» koffie. Voorts
werden zij ervan beschuldigd, dat zij een
partij koffie, dte zij in beslag genomen had
den een partü van 226 ton aan de smokke
laars terugverkocht hadden tegen een zeer
lage prijs.
De belastingautoriteiten In Beieren heb-
,ben onlangs een wijdvertakte organisatie
ontdekt, welke «inds 1948 grote hoeveelh#-
den Amerikaanse sigaretten en koffie uit
Oostenrijk Duitsland had binnengesmok
keld. Negen auto's en twee motorfiétsen
werden In beslag genomen en 32 personen
werden gearresteerd. De bende moet meer
dap 30 miliioen sigaretten ert ongeveer 5800
kg koffie clandestien over de grens hebben
gebracht. _f
In September j.l. hebben de Duitse don-
V »oe ambtenaren 265 000 sloffen sigaretten
ln beslag genomen, die Duitse smokkelaars
uit de omgeving van hfct meer van Con
stanz hun land wfltén binnenbrengen. Een
t bende werd ontmasKerd. doordat een der
leden een-partij verkeerd had Verscheept
De smokkelwaar was nJ. aan /boord van
eeniveerboot gebracht in plaats van op een
door de bende gecharterd particulier schip.
De partij bestond uit 30.000 ^lQffen sigaret
ten'en er pp was vermeldt, dat ze de Vrij
haven Munehen mochten passerenEr
Is echter geen ..vrijhaven" München. Het ge
wicht van de lading was bovejtdien veel te
laajf aangegeven. Ook het, aantal dozeh was
tweemaal zo groot ala aangegeven. Menver-
8 moedt dat het surplus »an sigaretteri^ bc-
«temd ia geweest voor daJnl de smokkelarij
betrokken doUane-ambtenaren.
In dëzeMdê m^and werden in het grens
dorp Muzenich 37 Duitsers gearresteerd, die
meer dan 100.000 ton koffie van Beleie i
Duitsland hadden binnengesmokkeld
zouden daarbij meer dan een millioan m^rt
hebben verdiend Waarschijnlijk ljpbben ze-
nojt ve$l Aver koffie Over de grens gebracht
zodat "hun ..verdienste" nog jkpI groter zal
- zijn geweest. Iri dezelfde Week werd voor
©nfceveer 15 miliioen mark koffie uit Zwit
serland Duitsland binnengevoerd.
In de eerlte helft van dit jaar zijp ca 96.960
kg koffie aan de grens in beslag genomen.
300.000 sloffen sigaretten 54 auto's '.en *9
rijwielen.' in dïezeffde periode zijn onge-
*eer 8000. smokkelaars gearresteerd. Zij
kregen gévtfngenisstraffen van ln totaal
2.765 maanden en boeten tot fel totaal 135 000
Sreark. V
De smokkelaars nemen hun toevlucht tpt
ellerlei handigheidjes Öm te voorkomen dat
men hun smpkkeJMrij qfcitdekt. Ze viSjfd mui
«ên helïj partij Kbfff#*\pp een frujtwagen.
verborgen ln* citroenen-kratten Te Mün
chen werd eén fruithandelaar gearrestee-d
omdat men Bij hem. verborgen onder een
lading pruimen. 7500 sloffen sigaretten
wond. u
Hoewel sigaretten en koffie de populair
ste smoMcejartikèlen zijn. zijn hét niet de
"v; enige artikelen. <lle over de grens warden
^gebracht Ook juwelèn worden soms oBaro-
te schaal o(& clandestiene v/ijze het land
binnengebracht. Verscheidene personen zijn
onlangs 'gearresteerd, V>efi de politie e«>n
bende op het spoor jirps gekomen, die in be-
v* -
sche-fl^ens probeerde over te komen m»t
600 karaat dlfimanten ter waarde van 85 7li0
dollars, die hij ln zijn auto verborgen had
in boeken, waarvan de bladen ban de bin
nenzijde uitgesheden waren.
Ookvwapens worden vaak over de grens
gesmokkeld.
- V
Reorganisatie padvinders titans
tot stand gekomen
0 4
Op het leidersconverft vah De Nederland-
sche PadvindSfr* Zaterdag te Utrecht ge
houden. hield de hoofdcommissaris mr J. M.
Raveslsot een rede waarin h\j er op wees.
dat na de moeilijkhgdfen welke na de oorlog
zijn oijtstaan. thans, de reorganisatie tot
stand is gekomen, zodat het werk Van op
bouw met kracht kan worden aangepak,L
Tijdens de vergadert rijg, wpid door 3* lel
de rs_ nog gekozen lot secretaris kolonel G.
Pruijsen tot penningmeester
ii.tuwenhuijzen. De aanvijs
kapitein-luitenant-ter-zee W. J. Kruijs tot
ipg van
Kruijs tot
waarnemend hoofdcommissaris werd alge
meen aanvaard.
AN HET SPREEKWOORD Lands wijs,
trekkelijk korte"1
Voor 20 miliioen dol
lar» san diamanJÉjp. narcoppa en vrëenjd
"d ried ->*<->-
geld gesmokkeld fiad»tus.«
Duitsland en Zuld-Amefikj
«n ander ontdekt, toen oei
Bfelgie. West
Mén had eep
man„de Belgi'-
lands eer'' wérd Walter Bosshard her
innerd tijdens zijn omzwervingen in Azië.
Hij vertelt daarvan in zijn boek „,.Kühles
Grassland Mongolei", dat verschenen is bij
Büchergilde Gutenherg te Zurich. Het blad
..Onze Zoetwatervisserij" ontleent er het
volgende merkwaardige staaltje aan:
Aan het water zag ik een zeldzaam
schouwspel. Chinese vissers waadden met
nauwmazige lange netten in een meer met
een van de oevers uit zacht glooiende bo
dem Vervolgens dreven zij de vis in een
kleine bocht, tot de beide mannen, elk met
een eind van het net weer op het droge
stonden.
Daarop trokken zij hun vangst aan land
en tegelijkertijd begon het loven en bieden
met de Mongolen. Mannen en vrouwen koch
ten voor 30 koperen munten een kleine, oï-
wel voor 50 een grote vis. die zij, nauwelijks
gekocht, in het water terugzetten.
Arasch, zijn reisgehoOjt/Vnetigdé" zich onder
de kopers. Hij kwam evénwel de eerste mïial
te laat. Een slanke, aardige Mongoolse kocht
en betaalde de in het net overgebleven vis
sen. liet zich de vissen stuk voor stuk aan
reiken en bracht ze voorzichtig, als<|f het.
grote kostbaarheden waren, weer in hun
element.
Wil je ook niet eens vissen kopen?
vr&eg Arasch mij, nadat de mepigte zich had
verspreid en nu onder schaduwrijke tenten
daken vandaan. n#ar de volgende trek keek
Omsze dadelijk weer in het, h\eer te
gooien? Dan is het toch veel eenvoudiger om
het geld meteen jpaar in het water <e smij
ten, antwoordde ik. Intussen had ik reeds
verscheidene malen pfer deze zonderlinge
vi^yangst gehoprd; vtrorhet eerst was ik nu
dan ooggetuige.
Denk aan de 4,eu*jJ.vermjeerdering, ver-
ntaaftde J^raseh. elk leven, dat je op déze
wijze^redt. is een goede daad.
Eén witte bal in de levensafrekening,
vulde ik zijn woorden aan.
Zo is het. viel hij mij. die plicht fndach-
tig. bij er}, hij snelde wederom paar het
strand ditjnaal op tijd bij het aanbieden
der vissen te zijn
'strand om-ze op een plaats uit te zetten waar
ze niet weer in het net konden geraken. De
Chinezen hadden hier erg in en protesteer
den lulde.
Ook de Mongolen waren ontevreden omdat
«U. als gevolg van mijn eigenaardige inval,
bjj de eerstvolgende Y*nk*t enige levens
minder aouden kunnen redden.
s
Ik was deze deugdvermeerdering gauw
moe en bekeek de kleine, blauwe tenten, die
iets van de oever verwijderd stonden.
Sommige waren smaakvol, ja Jcunstzimjig
met witte versieringen opgetooid, andere
gewoon.
Eén op do elf gakten logeert
er onder vals«j naam
Op een willekeurige dag deze
heeft de Amsterdamse politie de irtge
vulde hotejform,uiteren van 1100 gasten, die
toen in hotels4' in de hoofdstad logeerden,
nauwkeurig gecontroleerd. vyrhoncftrd van
hen waren vreemdelingen, die hun paspoort
hgdden overgelegd, jtodat «J,e*e formulieren
ingevuld. Van de
Ier
Al te goede daad
De Chinezen hadden cp,n goede dbg. Hun
zakken-vulden ^ich met koperen munten,
I Dikwijl* welfden blanke zilveren dollags ge-
w^flseld. ^Wêrfj, de aandrang ,van kopers te
groot, '•craly projieerden de Chinezen de
oprijzen omhoog te drijven, ^laar de Mon
golen gingen ds\ar niet op in. Zij waren be
reid 30 of wel 50 koperen muntstukken te
betalen ek' niet meer.' Lagen -de vissen
enige tijd in de' zon, zonder dat de kopers in
,Aptie kvpmen. dan gaVen de Chinezen plot
seling top gn in eeh oogwenk was alles uit-
èrkocht
Vele
'ele vissen .waren, als gevolg i
deugdvermeerdering die van" de
als gevolg van deze
lie van" de vroege
mofgen tot zonsondergang duurde, zódanig
uitgeput, dït Sij nauw'elijkB meer konden
zwemmen. Arasch kocht voor e*n hele dol-
ar vtsépn en wekte mij op hem na te volgen.
Je hlbt zeker een slecht geweten?
roeg ik hem.
Toch niet, protesteerde hij. Wanneer
ien in de gelegenheid is onschuldige, leven#
i redden, waa.rom zoti men die, kans daft
niet sjarfgrijpen? Vooruit, geef mij een dol
l'ar, d»n koop 'ik vissen voor je. Maar j<
moet ze zelf weer' te water zetten. Daar
komt het op aan. Dat is de goede daad. die
telt.
Iiv gen oude blikken bös met een beetje
water, bracht hij mij een dozijn grote
kleine viss^h Daarmee liep ik langs het
TNTERNATIONALE bosdeskundigen zoe
ken op het ogenblik naarmiddelen
£m te voorkomen, dat de kastanjebomen'in
uropa uitsterven tengevolge van het op
treden van een bepaalde zwam. Deze vjjand
dreigt twee miliioen hectaren, beplant met
kastanjez in zeven verschillende Europese
ianden. waar de kastanje welig groeit, te
ontbossen. Deze landen aQn: Italië. Frank
rijk. Spanje. Portugal, Joego-Slavië, Grie
kenland en Zwitserland.
Hoe ongelooflijk het ook moge klinken,
«en van de nuttigste Europese bomen wordt
met de ondergang bedreigd. Want de ge
vreesde zwam of schimmel, die de bomen
aantast, heeft in Amerika reeds bewezen
tot wat ze in staat is. In minder dan 50 jaar
zijn de kastanjes in het Oostelijk deel van
dat werelddeel volkomen vernietigd.
Van Maine ln het Noord-Oosten lot aan
de Zuidelijke staten Mississippi. Alabama
i en Georgia zal men vrijwel geen enkele
kastanje meer levend aantreffen. In 1904
werd in de Newyorkse diergaarde de eerste
kastanjeboom geïnfecteerd en met verba
zingwekkende snelheid heeft deze schim
mel zich over het genoemde gebied ver-
apreid.
In Europa maakt men zich. gezien dit
voorbeeld, terecht ongerust, daar de eco
nomische betekenis van de kastanje hier
groter is dan in Amerika. Voor Italië en
de andere landen rond de oude wereldzee
zijn de noten en het hout van de kastanje
een belangrijke bron van het nationale in
komen en tal van mensen verdienen hun
kost met deze natuurproducten.
De zwam heeft reeds zich doen gelden in
Italië, Spanje, Portugal, Zwitserland en
Joego-Slavië. Frankrijk en Griekenland
hebben er nog geen hinder van, zo lang
het duurt althans.
In 1950 hebben Amerikaanse en Europese
bosbouwautoriteiten te Parijs vergaderd en
zij hebben besloten een organisatie in het
leven te roepen, die zich ten doel stelt de
kastanjebomen te beschermen. Thans is
deze organisatie voor de derde maal bij
eengeweest en wel te Rome, onder de aus
piciën van de Voedingsmiddelen en land
bouworganisatie van de Verenigde Naties.
Vertegenwoordigers van de Verenigde
Staten en van de bovengenoemde landen
hebben aan de besprekingen deelgenomen.
Men heeft een langdurig bezoek gebracht
aan de Italiaanse kastapjebossen en daarna
ook die ln Zwitserland bezocht.
Men hechtte meer belang aan de bestude
ring van de kwaal ter plaatse, dan aan
langdurige besprekingen. D
De schimmel, officieel Endothia Raraai-
ttca genaamd, is een zwam, welke in de
achors groeit en zijn giftig sap langzamer
hand in het levenssap van de ,jboom doet
vloeien. De zwam vormt roodbruine vrucht
jes ter grootte van een speldeknop. die
door dé schors heendringen. Déze vrucjit-
lichamen brengen uiterst kleiné sporen
voort, die door de wind .worden verspreid
of wel blijven vastkleven aan de poten van
vogels en worden zo van de ene boom naar
de andere overgebracht.
Een zwam kan 380.000 sporen voortbren
gen.
De zwam is afkomstig uit het Oosten en
merkwaardig is dat de Aziatische kastanjes
immuun voor haar zijn. De infectie kan
worden overgebracht door schepen of door
insecten, die de sporen met zich meedragen.
Naar men aanneemt hebben ook telegraaf
palen van kastanjehout, welke de Amerika
nen meegebracht hebben naar Europa tij
dens de oorlog, de zwam naar hier overge
bracht. Waarschijnlijk zijn echter ook de
invoeren op grote schaal van kastanjehout
uit het Verre Oosten, speciaal ln Spanje
schuldig aan het optreden van de zwam.
Frankrijk, welks bosbeheer zeer waak
zaam is, heeft geboft. Toen in de Planten
tuin van Nantes een paar geïnfecteerde bo
men aankwamen, heeft men die onmiddel
lijk vernietigd.
Hoewel men reeds jaren zoekt naar een
afdoende bestrijdingsmethode. is men er
nog niet ln geslaagd een middel te vinden,
waardoor men de schimmel, wanneer ze
eenmaal een boom heeft aangetast, onscha
delijk kan maken.
Toch zal men een chemisch pre
paraat moeten ontdekken, dat de zwam
doodt, wil men de kastanjes, zoals wij die
in Europa kennen, behouden. De deskundi
gen hopen nu maar er in te slagen bomen
te kweken, welke uit zichzelf weerstand
kunnen bieden aan de zwam en toch in
staat zullen zijn in de behoeften te voor
zien. Aangetaste bomen vervangen door
Immune Chinese, Japanse of Koreaanse va
riëteiten. is niet genoeg.
Er groeien in ons werelddeel verschil
lende soorten van kastanjes. Hun groei,
weerstandsvermogen tegen de zwam, de
opbrengst van noten en de algemene eco
nomische waarde variëren enorm naar ge
lang van het klimaat, de bodem en de plaats
van elke boom op zichzelf.
Men probeert door kruising goede resul
taten te krijgen, maar kruising van bomen
vergt enorm veel ttjd In weerwil daarvan
worden dank zij de Marshall-hulp op grote
schaal proeven in die richting genomen.
Doch de Endothia Parasitica is niet. de
enige vijand, die de kastanjes bedreigt, al
is zij ongetwijfeld de gevaarlijkste. Zij heeft
nl. de laatste tijd ook zelfs op vele plaatsen
de eiken aangetast, gelukkig niet de zo
kostbare kurkeiken. Een andere zwam. die
de wortels van de kastanjes aantast, heeft
reeds meer dan een eeuw lang grote Ichads
aangericht onder deze bomen.
zonder twijfel juist wïren
overige 6M bleken echtfer ruim 100
ingeschrevenen valse gegevens te hebben
verstrekt.
De politie vond dit/ toch wel al je bar en
er is nu een actieve contrAle op de hotel-
registers ingezet.
t 'V
In do eerste plaats ls hierbij een béroep
g$dgan op de hotelhouders.»Deze, kunnen
hun niet verplichten aich 4e legiti
meren. doch het gaat niet aan. dat een ho
telhouder van een en dezelfde gast yandaag
een fiche iftet de naam Jansen en morgen
met de naam Pietersen er 6p accepteert,
zoals, naar de pol*ie bleek, zeer vaak is
voorgekomen.
Vodral de^f g. clandestiene hotels, geslo
ten huizen, dié alleen aan ingewijden be
kend zijn bn waar mén tegen vergoeding
onderdak kan krijgen, hebtwff Bterk «de aan
dacht vati de politie. Vaft ait soort inrich
tingen telt de hoofdstedelijke binnenstad er
verscheidene en zij houden zich voorname
lijk bezig met het verlenen van onderdak
aan door de politie gezochte personen.
Evenals in andere jaren zal ook dit )aar.
n.l. van 7 tot 14 December, over het gehele
land een grootscheepse geile tot bestrijding
van de bruine rai worden geveerd.
Als inleiding tot deze béstrijdingsactle
zullen de heren J. H. Avis, burgemeester
van Midwoud en ir A. N. Ophof van de
PlaAtenziektenkundige Dienst te Wagên'n-
gen, in een radio-vraaggesprek enkele bij
zonderheden vertellen over de wijze, waar
op de bestrijding wan de bruine rat dit jaar
ter hand zal worden genomen'.
„RöAtgnbestrijderg vertellen uls de
titel van dit vraaggesprek, waarvan de uij-
"fcending ?al geschieden in de landbouwru-
briek van de afdeling Voorlichting venwel
ministerie van Landbouw. Visserij en Voed
selvoorziening, op Maandag 19 November
a.s.. des avonds van kwart voor acht tot
acht uur over de zender Hilversum I,
De gegevens, welke zijn gepubliceerd
(foor. het Economisch Instituut voor de
Middenstand met betrekking tot het omzet-
verloop in September J.I.. wijzen uit. dat
van een verbetering van de omzetten in de
detailhandel nog geenszins kan worden
gesproken. Zulks treedt des te ^terker in
het licht, indien in aanmerking wordt ge
nomen. dat September een Zaterdag meer
telde dan de voorafgaande maand.
Ten opzichte van de overeenkthnstige
maand in 1950 kan het omzetverloop in vel*
branches niet anders dan onbevredigend
worden genoemd. Hterkjj di,ent evenwel te
worden opgemerkt, dat de omzetten in Sep
tember-1950 zeer gunstig werden beïnvloed
door de extra aankopen en de vervroegde
aanschaffing van win^crartikelen door het
publiek, in vtfffcnd mèt de gespannen in
ternationale v^jioudingen. welke onder
meer de vrees deden ontslaan voor sterke
prijsstijgingen.
Een en artder was zeer duidelijk waar
neembaar in de branches, in welke duur
zame consumptiegoederen worden ver
kocht. In de detailhandel in textiel en in
schoeisel waren de geldomzetten weliswaar
resp. 5 en 9 pet hoger dan ctte in Augustus
van het lopende jpar. doch teh opzichte van
September 1950 4rad in deze branches een
daling in van. niet minder dan resp. 50 en
44 pet. Indien hierbij dan nog wordt be
dacht. dat de prijken van tal van artikelen
in September j.l. hoger waren dan in de
gelijknamige maand van 1950. kan worden
aangenomen, dat de hoeveelheidsomzetten
meer zijn teruggelopen
Ook in de levensmiddelensector kon het
ojpzetverloop in September weinig bevre
diging schenken. OndankA het feit. dat in
Botsing tussen gewapende bende en politie.
Drie leden van de Indonesische politie wer
den Zondag gedood en drie gewond bij 'een
botsing tussen 300 bewapende lieden en een
polltie-patrouiUe op een onderneming bij
Bandoeng. Tien bendeleden werden volgens
te DJakarti binnengekomen berichten gedood
of gewond.
Theevelling Amsterdam. Het aanbod voor
de op Donderdag 29 November a s. te Amster
dam te houden theeveiling omvat totaal «810
heie én 264 haj.ve kisten Java-thee en 1108 hele
klstfn Sumatra-thee, directe aanvoer.
kUNSTNIEUWS
Bij zijn terugkomst uit Amerika heeft
Frans Vroons van de Nederlandse Opera op
Schiphol een verslaggever van het Alg. Hbl.
meegedeeld, blij te. zijn, de geruchten te
kunnen tegenspraken, dat hij de Neder
landse Opera de rug zou toekeren, want hij
werkt er liever dan ergens anders. Hij denkt
er niet aan Nederland te verlaten, ten
minste als de regering onze opera op
solide basis bestaanszekerheid wil
geven. Maar omdat een zanger in betrekke
lijk weinig jaren het volle profijt van zijn
stem moet trekken, heeft hij zich voor de
toekomst zekerhëid verschaft. Dus heeft hij
contracten voor Amerika, die hij vóór 15
Maart a.s. moet tekenen, in zijn bezit. Wan
neer tegen die tijd de regerinfcde zaak van
de Nederlandse Opera nóg met heeft ge
regeld, dan zal hij wel genoodzaakt zijn,
verklaarde hij, zijn werkterrein naar de
Verenigde Staten te verplaatsen, waar hij
veel succes heeft gehad. Binnen een paar
dagen vertrekt hij weer naar Engeland en
Ierland, maar ln December staat hij weer
op de Nederlandse planken.
India thans ook oen filmfestival
Het eerste Internationale filmfestival In
India georganiseerd door de regering van
dat land begint 24 Januari In Bombay.
Voor dit filmfestival, dat vijf weken zal du
ren. zijn 42 landen uitgenodigd Onder de
filmsterren, die het filmfestival bezoeken
zullen, bevinden ziclj o.m. Charley Chap
lin. John Grierson. Roberto Rossellini, Ic-
grid Bergman en Cecil B. de Mille.
Kunstprijs van Arnhem
De kunstprijs van de gemeente Arnhem ls
dit jaar toegekend aan de solo-fluitist Ber-
tus Bakker van het Gelders Orkest en de
koordirigent Jan Vermeulen. Beide kunste
naars zullen de prijs van duizend gulden
delen.
Ieder jaar stelt de gemeente Arnhem een
kunstprijs beschikbaar en wel voor poëzie
schilderkunst, beeldhouwkunst, architec
tuur en toonkunst Om de vijf jaar is «U#
esn der kunstuitingen san d« beurt.
Toontje hëeft een
vos gevangen
H,et it niet te zeggen, wie het meest
schrok: Toontje Queens, een Stevige
jongen uit Mook, of de vos-op-leeftijd, t
toen zy elkaar in de schemering nabij
het gehucht De Biesselt plotseling
tegen kwamen. Maar Toontje was in
ieder geval de eerste, die zijnposi
tieven weer bii elkaar had en mèt een
koene duik vnerp hij zich "top dé kip-
i pendief. De vos beet'in dé hdéden
van de jongen én krabde dl en» ge-
sjcht jrpetf, maar ten slotte kreeg het
(fier zon Luc van Dam-optater, dat
hij knock-out ging. Dat de jongen
bekijks ■'had toen hij met zijn vracht
over de'schouder het stadje binnen
kwam, is begrijpelijk.
zciöiw i i'pnr nMiiiiMURis
De Amerlkaanse-aolitie- heeft te Oaklahd
;cn „kluizenaar", dife in een hutje ondcf de
hrug, wëlke Oakland naet San Francisco' ver
bindt.' woonde, gegrjestefbrd op beschuldi
ging van landloperij Men vond in het bezit
van de gearresteerde, zekere Otto Mayngrd,
fotografisch vak-matefiaal en een serie ne
gatieven van spoorwegemplacementen. <fcffi-
naderijen, bruggen en installaties van de
marine. Er werden ook hénderden vellen pa
pier jevonden, die zo fijn beschreven waren,
dat zij slechts te lezen waren met een ver
grootglas. In de notities, aldus de politie,
bpvonden zich ook gegevens over de atoom
bom en de burgerlijke verdediging.
De Jepjerale recherche heeft verklaard,
niet officieel over de arrestatie té zijl
gelicht.
September vijf Zaterdagen voorkwamen
tegen vier in Augustus, vertoéhden de om
zetten in de detailhandel in aardappelen,
groenten. fruAt. zuivelproducten en in vis
een daling resp 7. 4 en 9 pet. In toet
kruideniersbednjf lagen de omzetten in dë
vermelde maanden van J951 op eenzelfde
niveau. Slechts in het slgget^bedrijf en in
het bakkersbedrijf werden de oouettep van
Augustus j.l. o ver trollen en wePmet 5 en
3 pet
Met betrekking tot het omzetverloop ln
genotsmiddelen kan worden opgemerkt, dat
de omzetten in het banketbakkersbedrijf en
In de detailhandel Irs^arlumerleën. cosme
tische en toiletartikel resp. 4 en 1 pcfc
lager waren dan die»n Augustus J.l. In
de detailhandel in alcoholhoudende en al
coholvrije dranken en in het chocolaterie-
bedrijf gaven de omztytcn een geringe stij
ging te zien. De accijnsverhoging op^af-
disjjlleerd ed. treft deze branche
Immers, het staat vast. dat de hoeveelheids
omzetten aanzienlijk sterker zijn terugge
lopen dan 18 pet., het percentage waarmee
de geldomzet terugliep. De detailhandel in
tabaksfabrikaten noteerde in Augustus en
September j.l. gelijke omzetten.
MARKTBERICHTE
Paardenmarkt Utrecht
Op de Utrechtse paardenmarkt werden
Maandag aangevoerd 262 paarden
Prijzen: luxe paarden f 9001IM: werk
paarden f 700-1000: oude paarden 500-
100, paarden boven drie jaar 700— 900.
paai den beneden drie Jaar 600—850: veulens
rn~f 425: hitten -f 400-700. Handel: matig.
Fruitveiling te Tiel
Velling van Maandag 12 November 1951.
Appelen: AIHngton Pippin 35—46. 23—30; Bel
lefleuren Brab. 28—36. 10—35- ld. Franse 26—33,
15—18: Cox Orange Pippin 54—72, 24—34, Dijk-
manszoet 25—35, 18—22; Konngszuur 33—39, 20—
27; Ellisons Orange 45—56, 33—43; Glorie'van
Holland 32—45. 26—30; Groninger Kroon 21—31,
15—18; GoudrelnetOen 40—51. 28—37; Fabriek I
15—28: Fabriek ri 10—14; Jasappelen 17—28.
11—15; Kanoeizuur 22—33. 15—20: Laxtons Super-
Be 31—43, 24—29; Notarisappelen 28—37. 18—25;
Prlncesse Noble 32—47. 19—25; Sterappelen 45
-50. 38—44; Fabriek I 17—25; ld. Fabriek II 9—
15; Jonathan 33—46, 28—32; Zuur kroet blank
per 100 kg 5.70; ld. rood 1.50: ld. zoet 3.—.
Peren: Beurré Clairgeau 47—63. 34—43; Ber
gamotten 2«*-33. 16—21: Bonne Louise d'Avran-
ches 83—76. 48—55; Brederodes 29—37. 23—36;
Conférence 44—62. 34—19; Doyenné du Cornice
65—83. 37—43; Emil d'Heyat 38—48. 24—38; Qieser
Wildeman 32—45. 28—30;'(Leglpont 42—82, 20—
34; Nouveau Poiteau 24—34, 14—18; Sint Remy
24—35. 20—23; IJsbOUten 24—33. 18—22: WJnter-
jannen 25—35, 16—20; Zwljndr. Wijnperen 31—43.
24—30, allee ln cents per kg, export per 1M kg.
AARDAPPELBEURS ROTTERDAM.
Rotterdam. 12 November. Kiel 35 mm
waarts. Eigenheimers 10.25— 10.75; Bintjes
8.50: Mecrlandcrs 9.58— 10.00- Bevelan
ders 10.50; Alpha's 7.50; Furore 10.50.
Zand 35 mm opwaarts Voran 7.25; Voeraard-
appelen. gezond voer 5.25— 5.50. allei per 1M
kilogram.
MARKTBERICHT VLA».
Rotterdam. 12 November 1951. Weterrootvlas
2.753.75, beate soorten tot 4.28; Dauw-
rootvlas: middensoorten 2.25—3.10, beter
vlas tot 3.50; Afvallen: gezwingelde lokken
0 90-/ 1.55. alls per kg.
Markt vaat. de productie wordt hog steeds
groter, doch kan regelmatig worden verkocht.
Best vlas blijft schaars en zeer vast.
GRAANBEURS ROTTERDAM.
Rotterdam, 12 November. Blnnenlandae gra
nen (officieuze noteringen per 100 kg franco
Rotterdam). Tarwe, kalm. op vochtcondltte
23.50—24 60. prima kwaliteit zonder vocht-
condttie 24.5025.00; Zomergerst, iets meer
gevraagd en prijshoudend 34.00—37.00.
Haver, eveneens met meer vraag, 27.00-
31.50. Zware daarboven; Rogge, bij flink aan
bod en weinig vraag; prijshoudend 32.00—
33.30; Peulvruchten (boerenschoon) Groene
Erwten, vaat 41.00— 57.50- Schokkers, door
r export vraag eveneens vast. speciaal in
prima kwaliteit 45.00—80.88? Bruine
Bonen, prima blanke, goed gevraagd, mindere
kwaliteit moeilijk te plaatsen, 45 08—52 00.
(Van onze correspondent te Soerabaja)
Na ruim zeven maanden aan de werf te
Rderabaja te hebben gelegen, hee/t de tor-x
pedobontjager C.adja Mada, het vlaggeichip
van de Indonesische marine, dezer dagen een
proeftocht gemaakt, die goed geslaagd is.
Zoals men zich herinneren zal. werd de
Gadja Mafia, de voormalige Tjerk Hiddes,
eind vorig jaar door de Nederlandse rege
ring aan Indonesië overgedragen. Op zijn
eerste vaart onder Indonesische vlag en met
een volledige Indonesische bemknning, liep
de jager in de buurt van Madoera op een
rif en werd zéér ernstig beschadigd.
Op een persconferentie, die na afloop van
de proeftocht werd gehouden, deelde de di
recteur van het marine-etablissement t—
waar de jager geitpareerd Werd mee.
dat Nederlandse technici van oordeel wgjen
geweest, dat het «chip niet in Soerabaja ge
repareerd kon worden.
De Indonesiërs kwamen echter tot de con
clusie dat het schip wel degelijk in Soera
baja door de marine zelf hersteld kon wor
den.
De Gadja Mada heeft nu met succes proef
gevaren zei de directeur en dus is het bewijs
geleverd, dat de Nederlanders ongelijk had
den en de Indonesiër» gelijk.
Intussen wordt ons van deskundige zijde
verzekerd dat ef „tussen repareren en repa
reren" enijf verschil bestaat. Men geeft toe
de'Gadja Mada kan thans weer varen, maar
daar is ook alles mee gezegd. Het schip heeft
belangrijk aan snelheid ingeboet voor
een jager van eminent belang en daar
naast heeft het thans zo goed aS geen reeer
ver-onderdelen ïgee.
De voorzitter der Tweede Kamer, dr L. G.
Kortenhorst viert vandaag zijn 65e verjaar
dag. Te dezer gelegenheid hebben Hem tal
van gelukwensenAn^ée vorm van bloemstuk
ken, telegrammen en brieven bereikt. Er
waren o.a. bloemen van het bureau der Ka
mer. van Kamerleden, het personeel der
griffie en van ijde minister-président, dr
Drees. Per telegram of per brief deden ver
der varvhun belangstelling blijken ministers,
leden van de Raad van State, de president
van de Hoge Raad. de voorzitter van de Al
gemene Rekenkamer, leden van Eerste en
Tweede Kamer, diensten, organisaties en
bedrijven, hoogleraren en vertegenwoordi
gers van buitenlandse mogendheden; voorts
de parlementaire pers en andere journalis
ten. Ook was er een telegram binnengeko
men van officieren, met wie de jarigt ge
durende de mobilisatie 1914—1918 in dienst
is geweest.
infet jonge verkopers
„Jullie behoort van dit moment af vrij
willig tot het personeel der P.T.T.", zei de
heer L. Neher, directeur-generaal van de
PTT. vanmorgen tot de vijf kinderen,
wier portretten staan afgebeeld op de nieu
we serie kinderpostzegels. Deze kinderen
gaan namelijk gedurende de eerste drie vol
gende dagen in een vanmorgen door de
heer Neher geopend kinderpostkantoor zelf
aan het publiek de zegels verkopen, waarop
zij prijken.
De uitgifte van deze nieuwe, 26e serie
kinderpostzegels, valt samen met de hon
derdste verjaardag yan "de Nederlandse
postzegel.
Het ia vandtoaprecies bonderd Jaar ge
leden. dat bU een door Koning Willem III
■etekend Koninklijk Besluit de invoering
van de postzegel In ons land bekend werd
gemaakt.
Barendrecht. Maandag 12 November 1851.
PrDzen van groenten en fruit: Andijvie S.M
12.48 per 100 kg; Bloemkool A 28—32. ld. B
20—27. id. C 15—23 per stuk. Boerenkool 13—14;
Kroten 4—12. beide per kg: Rodekool 6.08-10.50
Gele kóól 5.70—ll.M; Groene kool 6.50—10.40,
alles per 100 kg; Witte kool 4—5; Waspeen 15—
28: Winterpeen 7—14. alles per kg: Selderij
3.40—4 90 per 100 bos; Natuursla 3.80—8 50 per
100 kroppen: Sprultkool 15—34; Prei 13—17,
belde per kg; Peterselie 2.60—3.80 per 100 kg:
Uien 26—30; Witlof 45-81; Zwijndrechtse Wijn
peren 32—44; Beurré Alexander Lucas 53—60:
Comtesse de PariB 37—40; Doyenné du Cornice
81—84; Groninger Kroon 35; Goudrelnetten 31
HANDELSBERICHTEN
Katoen. (Veren, v d KatoenJiRotterdam
12 Nov. Strict middling one Inch staple ex
pakhuis reële tarra exel alle rechten 4 01V«
per kg nominaal, vor. not. 4.16Vi
ZEESLEEPVAART.
Ganges 12 v Southampton te Maassluis
Noord Holland 11 op 480 m ZO v Dondra Head
Noordzee Clyde-Melbourne 10 op fl.Oi NB en
57.04 OL
Poolzee Suez-Sydney i« op 1.38 N 73.11 O
Rode Zee 18 v Trlést te Liverpool verwacht
Schelde 10 v XJmuiden n Stettin
Rijnvaart
1 Gepas-
LOBITH, l lNovember voor 13
seerd met bestemming naar:
Rotterdam: Perle, Huijzen; Express 103,
Schmttz; H. Kuiler 8. Schramm, Maria 2. Teu-
nisse; H. Kurier 5. Schmidt; Ftgu Aras. Blom;
Johenna. v. d. Haar; Pontel Carnet, Schot;
Piejo. Boom: Haasla. Paerl; De Gruijter 22,
Stienissen; Alvracht 2. De Bruim; R. Karcher
41. Tiekken; Herta, Van Woerdm; Roaenhügel,
Becher; Dympiüna. Rensen. Germa, Gerbera;
Ludwlg, Louer; Alhena 1. Vibruins; Excoto. v.
d Bosch; Atalanta, steendljk; Emanuel. Swln-
kel. Bastlaan. Peters; Deus Gubernator, De
Boer; Joan, Machlelse; Richard 3, Wanden;
Esso 45. Rieler; Naphta 1. Heideier; San An-
toniua. Van Linden; st. Antoniua, Bosman; H.
Neuenburg 4. Welriemaim. Champenoia. Jans
sen: Pres Andre Lebon. Lonz; Pennelope. Con-
stantlni; H. Neuenburg 19, Schafer; H. Ueuen-
burg 9. Rappinger H Neuenburg 13, Olbert;
Kathe, v. d. Wiel; H. Kurier. Engler; Atlantlk
Lesslnk; George Sand. Dietz; CFR 528.
Leijer; Hermann, ort; Constantin 16. Hecker-
hof; Kiockner 2®. willems; J Schurmann 34.
Hepper; Franz Soelen. Ceylon, Tachlnger; H.
Kurier 30. Künn; Nlederwald. Augsberger;
Emma. v d Graaf; Gailla. Harreman; West-
falia. Joore; Nelly. Van Woercom; Ideaal. Da
taa. Meijer: Aiosan 71. Kruithof; Vertrouwen.
JCortfjrink; Walcheren; Konings; Gean i. v d.
Qteasen; 2 Gebroeders. Van Leeuwen; Keul-
sehe Vaart 15. v d. Veen; Hela, Rlkkeae; v«.
lasquez, Bartelds; Lombarto. Hartman. Bach
Gasten. Neptunls. Zuijdam; Janna. Van Drtel:
Tolima. De Lange; Kembal. Lanser: Kloet
Hoogayeen: Heliyia. v d Graaf; Maria. Ver-
hust: Thobra. Thonlssen. Stein: Hendrik. Bors-
je Nijmegen. Margiena, De Vries; Helvetia
Schouwstra. Schoorldam: Wlljaco. Fransber-
gen. Hoorn: Anja, Hulsman Alpsterdam: Quo
Vadls.'.Hendrlksma Lemmer: Fine. Langen- -
<10k' IJmuiden: Janita. v. d Graaf. Tllburei
The». Van Wijck. Deg Hxag: Sans Dieu, Schui-
lënbifrg. Nijmegen: Wfjang. Van Eljmeren
Terneuzen: pfalz koépenaal.' Vlaardingeni
Zuid Beveland. v d teer Puttershoek: Ex-
voto'. Schouten. Hardemvljk: Drie Gebroeders
Wolthuis. Apeldooriu/IHIelsme, Prins. Alblas-
serdara: St. Antoniulf VlsschcrC.-JiarderwUk:
Rislca Zwaans. Permk: Westschlffahrt 22, Gil
les rdrecht: Paulh. Buijks Elburg: Wibika
Akker Almelo: Jofiln Anna. Scbeers. Amster-
dam: Peruvia, Harteman. Ossenwaard: Utopia
II, Luiken Hillrgum: St. Antoine. Thonissen.,
Hoogersmllde: Helen. Dansci Alblasierdam:
Johan. Tiggeloven. Lobith: F4ax. Diost Doe-
tinchem: De Tijd, Zweep. Amsterdam: Anna
v. d. Graaf) Schiedam: Anna, Tack Weurt:
Stenc der Zee. Sanders." Llrecht Wllma,
Kaapmans Zaandam: Nevolr, Meeuwsen Em-
(neloord: Jacoba. De Vries. Elburg: Castanje
Ebb. Harderwijk: Rudl. Brutnlnckx. Arnhem:
pe Hoop v d Heuvel. Den Bosch: Dankbaai-
G^,r,tsen Ainersfoort: Johanna. Klomp
Helmond: Hermine, Lenfjes. otvelde; Wallo-
nia. Huisman. Harderwllk: Vigilla. Ottert Ei-
burg: Harderwijk, Hendriks. Kuiper
België: Rescape. Bracke; Loviljc. De Deckei
Luka. aVi} Kerkhoven; Kpmame, Bolster; Ru-
P, 3i Venerna- Ulmbruder 3. Schaek. De Hoop
X?? P,; Prln# Alexander. Bakker. Rheln- 1
felden. Buitelaar; Brevo. Bieedveld; Neska 9
Blom; Ivan. Joos; Guinea. Blom, Ofte. Elke-
ma. Bagiane, Pauwels; Leon 1. Hellemans; Al-
fonse. De Boeker: Maria 3. De Haeck; Jeanne
d Are, Hamf rs; Malines. Gerritsen; Spega tn
Deo. Arends; Ar£ en Gils. aVn Kesael; Ho-
manca. Boiiaert; Resc'ape. Biacke; Lovilja, De
Deckei, Luka. V»n Kerkhoven. Romgnie. Bol-
ster; Rupel 3. Ve^cma. Hamburg. Jansen. Bea-
tnx. Harihga; Isala 4. Bokslag; Express, Macs
S5K0.. 1JJlflElleIgeést; **Hsau. Nel)Hageland!
Erkes, Rldo. Janssen: Navexmotor 8. Illegems
Floiaet, Reiss. Margus, Visser. Maria. Weis-
baith. Stadt Biel. Feenatra; Plefa. -Puljlaert
Hamburg: Erna Paelsch.
Duitsland: Frankonia. De Groot; Torplle
Thenaert; Rhenus 44. Eickelhardt. Nassau Ka-'
genhuls; Rex Rheme. De Graaf. Neska' 8
Blom; H Hurler 3. Wittmer; Andrea Kemper.'
man. H Kuiler 36 Nusslg, Juliana. Blauw.
Helmatland. Schlatt; Lance. Baars; Uvez le
Trouquez, De Geer; Lloyd 24. De Vries. Mon- A
tana. Hendriks; Rem. Kaspers. Damco 14
Baars. Damco 12. Vellks; Daque. Kejeren'
Marscaiia. Heinzelman; setlf Raalte; Nostra-
,®char®rEdelweiss 5. Blootmans; Theml.
WeeldenxJSiwi, jiskoot; Marie. Willems; CEM
i Öviflian Joraa, Esso 31. Schater, Esso
32, Grafs; Reta. V d. Reus. Veere. Bones,
Spanjaaisdrep. de Bruijn; M. Stlnnes 18.
Oversach; m. Stinnes 61 Doppenbeder; m
Stlnnes 67. Schuppe. M. Stlnnes 70. Johner
M. Stlnnes li. wiegel. Samland. Kohlet;
Bergwijk. De Haas; Anjo. JageiFiederik De
Vries; Verandering, Van Megen, Hanlel 28
Scholl; Hanlel 87. MeiaseiHanlel 82. Kochs;
Hochst 30, Ewald; Pilnsesen Wilh. von Prui
sen. Graessei, Roohenn. Holler; Worms, Rles;
Baijern, Kious; Kaub. Staerke. F. Voluntas 6.
RemtCan?*. Pelu. Janssen; Augusta. Ulsser
Vlei Gebioeders. Maiquena. Hendrika. Kreg-
tlng; R Karcher 11. Drelde'; Hohenzoliern.
MaajeiR Karcher 43. Rudloff; Lamougon, v.
d Giaaf; Ellse. Schepers; Mercenne Hewel;
Animo. v. Asperen; Gerharda, Masman; Vrij
heid. Veldman; Nooit Volmaakt, Seine; Hoff-
nung. Bremd; Jantje Hof; Vlos. L.et; Rijan.
De Bie. 3 Gebroeders. «Uan Uren. Mltropa 1.
De Vties; Anna Mathilda. Van Hoi sten; De
Goede Verwachting. Furpian. Rünstioom Zijl-'"
mans; Havel. Jurisch. Kurier 9. Vlee»; 7 Ge-
Masters, Van Gullk; Maria. Krijgsman; Makta,
Van Bon; Energie 5. Derksen; Hencoi. Veld
man! Joh. Cornelia Meeuwsen: Adrianus Ma-
rlnus. -De Vries; De Goede Verwachting, De
Haas; Tijd is Geld. Ruitenberg; Esso Fiankfurt;
Kase. Pax. Sohweikert; IJsselmeer Pijman.
Vriendschap. Besjes, Nldam. Botl Etna Van
lngen; Natuco. OdSteiloO. Vulcaan HO.' Ras-
majter; Stephan. Boigaeiu; Dina. Boekhorst.
Lekkcrkerk. Vermeulen. Wühelmiha Hendrika
Kwint. J. HassJache; PalmSchurmann 4.
Rhein; Schurmann 45. Lenz; Schurmann 69,
RIMgen, Heen. Van Bommel. Nanny. Boer
boom. pres. Crosier. Vlssei. Orpheus. ReinsÜ
Anlhemael, Van Dongen. Fanto 12. Fëst; Are.
Wigman. Comptoir 25. Wenz. Charles Relbel.
Riff. Armand. Stouthart: Jan van Gooijen,
«iignleidei. Backhuijzen. Ketel; Delsarto,
Rennings; Kiockner 9. Pr-eikschot. Kiockner 16.
Te rich uren; Nooidkaap. Valkenburg: Helga.
Meertena; Klgerlo. Touw; St Antonius v d.
'Spek; Willem Marie. Van IJsseldljk Maas
stroom 33. Beckeis. Tertla. Coppens. Lis. v. d.
Bosch; Salvator, De Ronde; Cornelia Vermeu
len; Madonna, Jansen. Sylla. Wegh; Machacl
Adolf. Van ooijen; MëlOt. Damme, Res Nova
2. De Haan; Tlturel. v. d Linde. H. Stinnes 12
Biedinger, Thell. Vissers. Res Nova 3. De
Groot; E^nst. Schol ten; Debussy. Odenthal.
Damco 31. Meijer. Saga. v. d Garde. Txibo
Passman, Christine, Bodewes, Hagen. Rutjes.
Kenia, Moonen. Hakusan. Oorlog. Antuco. v
d Boogaard; Alvracht 10. Van Deurzen. Tlgre
Rennings, Westkust. De Boer. SB 5910 Van
Praet. Binnenvaart 14. Van Rook, Herman,
•"egh, Marlnus Fèucompret; Lina. Feensua.
leodora. Theunlssen; Emma. Joos. Emma
Irene. Ahrens. Thorbecke. Dekker; Catharlna.
Westerbeek. Hoop op Zegen. Van Veen. JL,
Bazel. Navexmotor 3. Huijgen, Rapide. v. d.
Bosch. Albula. Van SUedrecht; Rijnschelde 16.
De Roeck; Waal. Hardam; Condor. Rijken; Vlo-
la; Nef; Matterhorn. Roeiers. Tribo. Pass-
Prins Bernhard. Muilwijk; Boscó Tban-
hauser; Chateau Neuf du Pape. Muller; G la rus
Reif; Roekwljk. Verloop; Wijkdienst 15. Bijtjes
Express 55. v .d. Stad; Marthe, De Meij, Edel
weiss 19 Zaal. Damco 99, Geutjes; Nostrano.
Scharer; Edelweiss 5. Slootmans; Express 44.
Herle; Leontine. Wljokmans. W van Drie! 36.
Lemmers.
Straatsburg: Richard II. Van Laak; Castor.
Baumann; Tlrminl# 11. Van Kesael; Th. Gou-
thier. Bettour.
Scheldevaart
HANSWEERT, 10 November voor 4 uur.
Gepasseerd met bestemming naar:
Rotterdam: Jacoba. Pecher; Libia, Pol; Tank
motor 2, Homann; Cathaltna. Van Baaien; Ba
den 5. Ernst; Elisabeth. Vos; Damco 22, Wee-
teling; Damco 30. De Jong. Damco 77, Van
Teyllngen; Damco 32. Nou wen; Damco 89,
Groen. Telegraaf 20. Sinon; Mannheim 214,
Blerweiler; Baden 2. Ehrenfrled; Quo Vadls.
Kramer, Werkendam: Jochrl. Dupre; Reho-
both, Visset; Sanqta Maria. Hoogendoorn;
Zwljndrecht: Alvracht XI. Wilting; Kra-
llngscheveer: Albatros. Leeuwenstetn; Dor-
drechti Hubert Marie. Rensen; Hollandia, v.
d Vliet; Maria, Meeuwsen; De Rijn. Kielen;
Alpben a. 4. Rijn: Evertje, Zulddam. Viaar-
dingen: Nomade. Nout; Enschede: Spes Salutls,
Oomens; Amsterdam: Stad Amsterdam 12.
Zaal; Stad Amsterdam 13. Been. Vlaardingen:
Hendrika, Burgers; Vllsslngen: Irene. Schram;
Nijmegen: Onrust, Schram; Oeertruldenberg
Gerdi, De Bot; Gennep: Thysstad, Somers;
Kerkdriel: Ann. Snijders; Jutfaas: Esperance.
Errkens.
Bazel: Rapide. v. d. Bos; Glarus, Reltf; Na-
B?,,e?eurfn 23r3i: Co* örangc Pippin Jager; Saxonla, Van Trierum; Rhenus 115. Kis-
82—73; Laxton Superbe 46. alles per kg. |sel; Rhenu» 122. Gottert; Monty, Blom; Trini-
145. Canzler; Baden 41. Bonn; Fraternite 8.
Hellinx; Fluvlale 12. Decap; Sani 2. Ceule-
mans,
België: WTAO 86, Dutjer; Mary. Goyvaert;
Caprla, Aamacher; Luctor, v. d. Adel; Thu-
rlngla, Maessen; Express 34. Van Drunen:
Rhenus 148, Bansbach. Elvlre, Van Zanten;
Scheldezonen, De Koning; Baden 307. Her
mann; Poolster 2. Borms; Offenberg, Schürr;
Express 23. Vsn Lsng; Vertrouwen. Vsn Vel-
pen; Mtgna. Llgtenberg, Steils Maria, Looy-
scheldcr. Anna. Fongers; Vliegende Hollander.
Broekhuiten; Ftoaerpina. Van Reenen; Chrl-
gee. De Waal; 4 Gebroeders. Van Denderen;
WATERSTANDEN GROTE RIVIEREN.
12 November.
Pannerden-ijsselkop 2.48. IJsselkop-Hevea-
dorp 2.—. Heveadorp-Wijk bij Duurstede I V;
wijk bij Duurstede-Vreeswijk 1.90, IJsseikop-
Doesbuig 1.95. Doeaburg-Zutfen 3.10 Zutfen-
E^fde 2.10: Eefde-Deventer 2.05, Devènter-Ka-
terveer 2.05.
Rheinfelden 2.24 +31; Breisach t.48 +31:
Straateburg 3 05 +8; Maxau 3.57 -l; Mannheim
99 -l; Malnz 195 1{ Hingen 1.24 +4; Caub
30 +2; Koblenz 1.51 —1; Bonn 1.17 +4; Keu
len 1.04 —4; Düsseldorf 2.30 +1; Ruhrort 2 99
-. Wesel 2.73 Emmerik 1.14 piochlngen
1.16 +1; Stelnbach 1.21 +2; Trier 151 -9; Lo
bith 9.92 -s2; Nijmegen 8.70 -3; Arnhem 191
+1: Eefde 2.it +i; Deventer 1.25 +2; Monatn
55.55 M: VUé 18.22 -8; Borgharen 40 08 -11;
Belfeld 11.22 —1; Grave 4.74 +2.
ft
DINSDAG' 13 NOVfeMBElPlflSt
EERSTE BLAD - PAGINA 3
■N HET noorden van midden fin-
land tussen W,arkaus en Kuopla ligt
U nieuwe verblijf van de ValamAmoni-
Als men het klooster wil bezoeken,
.vat men met de "trein naar JuojërVb. een
ftadle op 15 Kan afstand van hqt klooster
"dan moet men een auto nemen, waar-
meè"rnen er *sij dicht bij koiwj. De laatste
vri kilometer^fechter moet men "Biet èen
door paarden getrokken voertüigje afleggeti.
wanneer men althans niet té voet.de reis
wji volbrengen.
Het eerste, dat mon van het klooster zict^
ii het hoofdgebouw, dat hel groen geschil-,
derd is. Het ligt op de top van een heu
vel en heeft een balkon vanwaar men een
schitterend uitzicht heeft op het nabijge
legen meer.
Vader Mefodij. een grote sterk gebouwde
man met een zwarte baard en pagehaar.
ontvangt oits aan de hoofdingang Hij voert
ons langs een trap naar boven en stelt ons
daar voor aan vader Sinnforian, die ons
uitnodigt een kopje thee met hem te drin
ken. Uit de samovar vloeit de thee in het
kopie en we krijgen er een sneetje hagel
blank witte brood bij, dik beboterd. Dat
brood en die boter krijgen de monniken
echter niet. het is midden in de vasten, die
zeven weken durén en gedurende die tijd
bestaat hun voedsel uit erwtensoep, vis-
ioep, grutten en zuur zwart brood
D» gemiddelde leeftijd der kloosterlingen
ls 70 jaar. de oudste is 89. de jongste, vader
Mefodij. is 39 jaar oud. Op het ogenblik zijn
in hf.t klooster nog slechts 87 monniken. De
helft' van hen is wégens vergevorderde
leeftijd niet meer ïn staat arbeid te ver
richten. maar de tuinman, hoewel hij 85
jaar oud js, werkt des zomers nog altijd in
de tuin.
Ongeveer4n het jaar 1000
Is hef klooster gesticht op
het eiland Valamo. gelegen
in het I.adogameer en wel
door de monniken SergH en
German, die vpn het be
roemde klooster op dr berg
Athos in Griekenland naar
deze streken waren geko
men.
findat we de thee en wat
ir bij behoorde, genuttigd
hadden, hebben wij met
vader Mefodij een kleine
wandeling door het kloos
ter gemaakt, dat naast het
hoofdgebouw twee woon
huizen. een kerk (welke te
vens als eetzaal dient), een
imedenj, een machineka
mer. werkplaatsen en een
door de monniken zelf ge
bouwde klokkentoren om
vat
- Hebt u lust de biblio
theek te zien? vraagt onze
Blda. Uitstekend, maar neem dan uw hoed
en jas mee. want de bibliotheek onderge
bracht in een schuur en daar is het kouch
Dan gaan we naar de vertrekken waar cte
71-jarige vader Juvian leeft temidden van
ruim 20 000 boeken Vlug klimt hij ladder»
en trapjes op en toont ons uit zijn boekerij
vele waardevolle werken, meestal op reli-
gieui gebied. Vol aandacht bladeren vyij tn
«Tude handsi hriften in zware lederen ban
den gebonden wij zien fraaie stalen van
oude boekdrukkunst. Vader Juvian treurt
2 omSe duizenden boeken, die hij ln het
geWetde Valamo heeft moeten achterlaten
Wanneer deze oude monnik vertelt over
het oude klooster ln zijn jnoole omReving.
tollen tranen langs zijn wangen. Wij ver
langen allen nog steeds terug naar Valamo
Valamo is voor ons als een in de zee ver
zonken Atlantis. Toen wij in 1939 het bevel
kregen Valmno te ontruinrfen, bleef
oog droog, liet was een zware dag' I
Is het moeilijk monnik te zijn, vader
Juvian? vroegen wij. 4
Ja. de eerste jdrèïl. Vaak hebben we
hier jonge mensen gehad, die echter na
korte tijd weer verdwenen, nog vóór hyji
leerjaren voorbij waren. Vóór de eerste we-j
reldoorlog hadden wij in Valamo meer
1000 monniken, in 1939 waren er noR maar
200 over en (hans nog slechts 87. Nieul
lingen komen er atellig niet meer bij het
klooster sterft dus uit
Afzondering of niet?
Zouden monniken niet meer voor an
dere mensen kunnen doën. wanneer zij zich|
niet afzonderen van de wereld"
Neen. in geen geval. De mensen komen
hierheen om geestelijko/hulp te krijgen In
Valamo hadden wij Ven veel uitgebreider
arbeidsterrein, daar" hadden we o a een
kindertehuis en een achool, maar weldadig
heid slaat niet in onze orderegels. Wij heb
ben trouwens geen geld om de armen te
kunnen helpen Vroeger was dat anders. Nu
moeten we zuinig zijn om ons0 aan ons da
gelijks voedsel, hoe karig dat ook moge zijn.
te helpen Het is trouwens tegenwoordig in
Finland alles zo ontzettend duur'
De hobby van v^der Juvian was meteoro-|
logie *In Valamo had hij een waarneempost
ingericht en vóór de revolutie van 1917 in
Rualand stuurde hij steeds weerberichten
naar St Petersburg, na de omwenteling
jgroeed hij dit nog vele jaren naar Helsing-
F tors. Hier in Papinniemi is het helaas on
mogelijk zich bezig te houden met de we
tenschap Dat is juist wat ik het ergste mis,
luchtte de bibliothecaris
Hoe men Papinniemi
als zetel koos
t HARITAN, die enige jaren gele
den Is gestorven. twas het, die het
nieuwe Valamo vond. Hij- was in die dagen
Ifumen of prior van het klooster. Toen de
monniken Valamo verlieten, hadden goede
Vrienden te Helsingfors Papinniemi aan
geraden als vestigingsplaats en op een zon
nige dag in Juni 1940 trad Haritan het ge-
nouw binnen, dat het klooster werd. Aan de
wand van de kamer, welke later de zijne
*?.u worden, hingen de portretten van de
- Jnehters van het klooster. Dit was merk-
Waardig, want de eigenaar van het gebouw
^Jehqprde niet tot de Grieks-orthodoxe kerk
Haritan beschouwde dit als een vingerwij
zing des hemels en besloot het 'landgoed te
kopen.
Het landgoed Papinniemi heeft een op
pervlakte van 60 ha bouwland en 350 ha
grasland De veestapel bestaat uit 25 koeien,
6 varkens en 6 paarderi. De monniken moe
ten leven van wat het landbouwbedrijf op
levert. povendien betaalt de Finse regering
laarlijK» een bepaald bedrag als schadever
goeding voor het afgestane Valanjo.
Om halfvler des morgens begint de dag-
laak der kloosterlingen. Om vier uur wordt
aeen mis gecelebreerd welke tot zes uur
"duurt. Dan wordt thee gedronken en om
^even uur begint men mewhet werk op het
iand en in de werkplaatsen. Om negen uur
is er, weer een godsdienstoefening, die tot
elf uur duurt, dan eet men en houdt een
middagpauze van een uur. Daarna vangt
men weer aan met het werk. Om drie uur
wordt wederom een mis gecelebreerd en om
vijf uur wordt de laatste maaltijd gebruikt.
De monniken halen het eten in de eetzaal
en nemen het mee haar hun kamers om
het daar te nuttigen. Om zeven uur gaat
men naar bed.
In het klooster wordt uitsluitend Russisch
gesproken, enige monniken beheersen ook
de Finse taal, terwijl vader Mefodij ook
Duits. Frans. Zweeds, Fins, Pools en oud'
Slavisch kent. Q
In de bakkerij bakken twee kloosterlin
gen van ongeveer 150 kg meel per week het
zwarte zure brood, alleen des Zaterdags
avonds, wanneer deze Zaterdagen ten
minste niet in de vasten vallen, wordt van
ca 50 kg meel wit brood gebakken.
In de machinekamer, \vaar twee andere
kloosterlingen zetelen, wordt ook de nodige
electriciteit geleverd. Men is er echter
.,!il,.ljn
■abaarhald
Dit woord: HACHJE
In een paar uitdrukkingen komt het
woord hachje nog voor: hy i«
bang voor zijn hachje, hij heeft er
zijn hachje bij ingeschoten. De bete
kenis is: leven.
Hachje is ontstaan uit hachtje. Naast
hacht staat haft, evenals graft naast
gracht. Graft vindt men nog in plaats
namen zoals Westgraftdijk. Haft hangt
weer samen met een oud-Germaans
werktl'oord dat: hakken, houwen, bete
kent. Een haft is dus een afgesneden
stuk. Een hagje ham is nog in de 18e
eeuw heel geyoon en komt bijvoor
beeld in de bijspelen van Langendijk
voor. Hachje kan dus ook betekenen:
een smakelijk stuk. een lekkere hap.
Z'n hachje kwijt zijn is: z'n buit. z'n
prooi, het beste dat men bezit, kwijt
zijn. Daaruit is dan ontstaandatgene
waarop de mens het meeste prijs stelt,
hetzij zijn lichaam, hetzij z{jn leven.
(Advertentie)
Niet uitdrukken. Ze verdwijnenj
z spoedig en spoorloos wanneer M
|p U ze een paar maal bel met
r het bekende huidgeneesmiddel -
■n van de kapt
huismiddeltjes
'bezig een studie
iken. Men heeft
Engelsen des
verkoudheid
electrisch
ier, gebruikt men geen electr
;t hoofdgebouw bevindt tlcb
apel. die <^Mer alleen gedurend
oanden wordt gebruikt, daar
Vader i
Hon
Vader Gabriel. 63 en vader Geery 72 jaar
oud werken in de meubelmakerij. Vader
[Gabriel (links) was tijdens de eerste
wereldoorlogmilitair vlieger.
Gnig moe en in de maanden, dat de zon
niet onder de horizon verdwijnt. April tot
Septembei
licht,
BBÜHhetH
kleine kapel,
Tmaande^^^^W-
moeilijk Js te verwarmen. Mooie schilde*
rijen en ikonen kan men er bewonderen. Zij
m gemaakt door kunstzinnige monniken.
In de meubelmakerij ontmoetten wij va
der Gabriel, die in de eerste wereldoorlog
Rvlieger was, doch zich daarna in de
[stilte van het klooster terugtrok. Tegen
woordig maakt men in deze afdeling vrijwel
luitsluitend doodkisten. Elk jaar sterven er
8 10 monniken en over enkele jaren zul
len er niet veel bewoners van het klooster
meer in leven zijn. Het heeft daarom geen
zin nu nog de waardevolle machines aan
te schaffen welke men tn Valamo had.
Vader Mefodij is een hartstochtelijk vis
ser en hu vertelt, dat hij in de zomer, wan
neer 's avonds en op Zaterdagen vreemde
lingen het kiooster komen bezoeken, zijn
kleine boot neemt en het meer oproeit om er
te vissen. Het is zo heerlijk rustig op het
water, wanneer het op de wegen van het
landgoed een gewriemel is van bezoekers.
De maaltijd
In de kerkzaal worden ook de gemeen
schappelijke maaltijden gebruikt. Er staan
daarloe drie rijen lange tafels in dë rlchtiog
van het altaar, de wanden zijn versierd met
schilderijen, bijbelse taferelen in beeld
brengend. Boven het luik. waardoor de
keukenbroeder de spijzen aanreikt, hangen
schilderijen Jezus' omwandeling op aarde
voorstellende. Aan het hoofd van de mid
delste tafel zit (^e prior, om zijn hals een
gouden ketting met een dito knjis. Naast
hem zitten de priesters, kenbaar aan een
zilveren kruis.
Als de maaltijd aanvangt wordt voor het
schilderij het laatste avondmaal voorstel
lend een lamp omhoog getrokken. Allen
staan dan op en zingen Wanneer de prior
de zegen heeft uitgesproken, geeft hij met
een kleine bel het teken, dat de spijzen mo
gen worden opgediend Tijdens de maaltijd
ieest de prior geregeld voor uit religieuze
boeken. Ieder krijgt een bord soep, be
staande uit een mengsel van groene en ge
droogde erwten en uien en verder een
groot stuk zwart zuur brood. Met houten
lepels wordt de soep gegeten van tinnen
borden. Heeft men de soep op. dan worden
grutten opgediend en wel op schotels, elk
bestemd voor vier personen. Midden in de
schotel ligt een stuk margarine, dat men
alvorens met eten te beginnen door de
grutten roert.
Een oord van rust en vrede is dit kloos
ter in een rumoerige wereld.
Het hoofdgebduw van het klooster bevat
enige kamers, waar gasten onderdak kun
nen krijgen, voorts vertrekken, waar de
administratie is ondergebracht in een
kleine kapel.
Amerikaanse hulp voor
eariilon te Hoorn
Het bestuur van de Carillonvereniging te
Hoorn heeft bericht ontvangen uit het stadje
Lewes, Dele Ware (N-Amerika), dat men
daar bezig is gelden in te zamelen voor het
Hoornse carillon, dat pas hersteld is. maar
waarop nog een schuld rust. die afgelost
moet worden
Indertijd had het bestuur van de carillon
vereniging een beroep gedaan op de inwo
ners van Lewes om te helpen Hoorn zijn
carillon, dat in de oorlog gedeeltelijk verlo
ren was gegaan, weer terug te geven Lewes
is in 1631 gesticht door David de Vries, die
uit Hoorn afkomstig was. De inwoners
Lewes voelen zich altijd nog min of meer
tot Hoorn aangetrokken, wat bliiken mogè
uit het feit. dat ongeveer dertig jaar geleden
eeitf^chitect opdracht kreeg naar Hoon
gaanom daar een minutieuze studie te
ken van het prachtige stadhuis. Het resultaat
is geweest, dat men in Lewes nu een gevel
vindt, die een getrouwe copie ls tan die van
het Hoornse stadhuis.
It/WISSCHIEN wel niet de helft, maar dan
toch zeker een tiende van de Neder
landers loopt op het ogenblik te proesten
en te niezen en als de Herfst verder voort
schrijdt, komen er zeker heel tpat slachtof
fers bij. Het verkoudheidsvirus heeft zijn
zomerslaap beëindigd en hoe guurder hét
weer if, hoe beter het gedijdt Een virus
is een micro-organisme, oneindig veel
kleiner dan de meeste bacteriën en ook
met andere gedragingen. Een virus kan
slechts tieren in organische lichamen, ter
wijl bacteriën 2ich juist in onorganische
stoffen vermenigvuldigen. Het zijn viri.
die ziekten verwekken als verkoudheid,
griep, pokken, roodvonk en gele koorts.
De bestudering van het virvjs men
zou kunnen spreken van ..virologie"
heeft de laatste jaren aanzienlijke vorde
ringen gemaakt: de electrische microscoop
heeft ons in staat gesteld verschillende
soorten duidelijk te onderscheiden en dank
zij allerlei vaccins kan men de mens tegen
woordig immuun maken voor ziekten als
pokken en gele koorts. Echter, de „ver
koudheid in het hoofd" heeft zich nog
steeds niet laten verschalken. Alle aanval
len heeft zij weerstaan. Van economisch
standpunt bezien veroorzaakt ze enorme
verliezen Elk jaar gaan in ons land dui
zenden gulden verloren dqordat verkou
den mensen hun werk nief kunnen doen.
om nog maar niet te sprelwr
talen die ze besteden vom 1
In Engeland is men drujeb/
van de verkoudheid te ïpak
berekend, dat één op acht
winters althans eenmaal eei
oploopt, terwijl de cijfers voor pndere. ook
toch veel voorkomende ziekten, veel ge
ringer zijn. Migraine krijgt één Engelsman
op de vier honderd landgenoten, kaalhoof
digheid komt maar bij 1 op de 1600 men
sen voor en wat „bof betreft is de ver
houding 1 op de 7.000 inwoners. Men heeft-
verder vastgesteld, dat 17% van alle ver
koudheden arbeidsverlies betekenen of
althans een bezoek aan de dokter en dat
ruw genomen 10% van alle werktijd, die
wegens ziekte verloren gaat. moet worden
geschreven op rekening van een verkoud
heid.
Een «tatistiek. uielke gedurende tien
jaar ts bijgehouden aangaande de ziekte
gevallen onder het personeel van een
Amerikaanse onderneming, die 100.000
mensen tn dienst heeft, toonde aan. dat
verkoudheid meer dan de helft alle
ziektegevallen uitmaakte.
Hoewel evenwel de verkoudheia een zo
noodlottige rol in onze samenleving speelt,
weten we eigenlijk nog weinig van die
ziekte af. We weten bijvoorbeeld zelfs nog
niet of verkoudheid werkelijk één be-
bepaalde duidelijk te onderscheiden ziekte
is of dat er verschillende ongesteldheden
zijn. die we allemaal „verkoudheid" noe
men We kennen de oorzaak niet en weten
niet hoe zij zich verspreidt. Men heeft nog
niet ontdekt, waarom verkoudheid des
winters veel en veel meer voorkomt dan
in de zomer en ook niet. waarom er 's win
ters mensen zijn die herhaaldelijk verkou
den -worden, terwijl anderen er nooit last
van hebben en ook niet waarom de een
er veel vatbaarder voor is dan de andere
en zelfs waarom een bepaald mens som
mige jaren veel vatbaarder voor verkoud
heid blijkt dan andere jaren.
Deze vragen kunnen slechts tot oplos
sing worden gebracht door grondige labo
ratoriumstudie Daarom is in 1946 in het
Harvard hospitaal van Salisbury een af
deling „Hoofdverkoudheid" gevormd onder
auspiciën van de Medische Raad voor
Onderzoekingen en het Britse Departement
voor Volksgezondheid.
De dieren, die tot het laboratoriumbe-
horen konijnen. Guinese biggetjes
warden vaak „de vrienden van de
mens" genoemd, maar deze vriendschap
heeft haar grenzen en houdt blijkbaar op
bij de verkoudheid: de dieren weigeren
eenvoudig verkouden te worden. Daarom
heeft het laboratorium van het Harvard-
hospitaal zijn toevlucht moeten nemen tot
menselijke proefkonijnen. Deze vrijwil
ligers moeten allereerst een verklaring af
leggen. dat ze nimmer Rebben geleden aan
f.b.c.. asthma of hooikoorts. Hun reis heen
en terug naar Salisbury wordt vergoed en
tijdens de tien dagen, waarop ze daar
doorbrengen, krijgen ze een zakgeld van
drie shilling per dag Twee aan twee war
den ze in geriefelijk ingerichte kamers
ondergebracht en ze kunnen zich onledig
houden met spelletjes of grasduinen in de
bibliotheek, die te hunner beschikking
staat
Elke groep is volkomen geïsoleerd: de
„zieken" zien niemand behalve de dokter
en de verpleegster, die hen dagelijks be
zoeken: Om hun isolement"volledig te doen
zijn, heeft elke vrijwilliger eeii thermo
meter en andere medische instrumenten,
die alleen voor hem worden gebruikt en
elk appartement heeft zijn eigen vaatwerk
en een eigen gesloten etensdrager, welke
de patiënten driemaal per dag wordt ge
bracht. Ten einde het gevaar voor be
smetting zo gering mogelijk te maken,
worden de etensbussen voor de kamer
deuren neergezet.
Drie dagen na hun aankomst geeft men
de vrijwilligers een injectie in de neus en
op dit ogenblik begint hun bestaan van
mensélijk proefkonijn. Elke dag wordt een
rapport opgemaakt over hun gezondheids
toestand. Tot nog toe is men evenwel tot
geen enkele definitieve conclusie gekomen.
Niettemin is men er jn geslaagd enige al
gemene denkbeelden op te stellen.
Zoals boven reeds opgemerkt trou
wens en iedereen weet dit komt ver
koudheid in de winter veel vaker voor dan
in de zomer Wat is daarvan de oorzaak
We weten, dat het weer niet de énig
schuldige is. Men heeft de verkoudheids-
golven. die zich in verscheidene steden
van Noord-Amerika voordoen, bestudeerd
en bevonden, dat die golven zich rtiet van
het Noorden naar het Zuiden bewegen,
zoals men misschien zou menen Verkoud
heids-epidemieën breken tegelijkertijd uit
in streken op alle breedtegraden vdU de
Canadese grens tot de Golf van Mexico.
T7JSRKOUDHEID is iets onbekends in de
afgelegen nederzettingen van het hoge
Noorden, ten zij ze van buitenaf wordt
meegebracht. Zo moesten twee geleerden,
die zich ,een twaalftal jaren geleden, naar
de Westkust van Groenland hadden bege
ven tot de ontdekking komen, dat ze ver
antwoordelijk waren voor de verkoudheid*
die zich plotseling onder de Eskimo's voor
deed. twee of drie dagen na hun aankomst
en dat nog wel zonder dat ze hét zelf te
pakken kregen
Admiraal Byrd, de beroemde ontdek
kingsreiziger, heeft indertijd waargeno
men. dat onder de leden van zijn expedi
tie zich geen enkel geval van verkoud
heid voordeed gedurende een geheel jaar.
volgend op het vertrek uit de Verenigde
Staten tot het ogenblik waarop men een
koffer met kleren opende.
Deze voorbeelden tonen, naar het schijnt^
aan. dat er een hoofdverkoudheidsvirus
bestaat en dat bij een zekere bevolkings
dichtheid het virus zich van de éne per
soon aan de andere meedeelt, zonder dat
noodwendig allen worden aangetast. Vindt
het virus geen slachtoffer, dan heeft het
neiging met stille trom te verdwijnen. Wc
weten, dat het griepvirus ln stof twee we
ken kan voortleven, maar men heeft nog
niet kunnen vaststellen of het verkoud*
heidsvirus lange' tijd buiten het mense
lijk lichaam kan bestaan Wel weet meri.
dat het virus van de hoofdverkoudheid
zeer licht is en zich gedurende een uur of
langer iQ de lucht kan „zwevende" hou
den. hetgeen verklaart, waarom het zo ge
makkelijk kan worden ingeademd en kan
worden overgebracht door voorwerpen,
die een verkouden mens heeft aangeraakt.
Dr C. H Andrews, directeur van de af
deling ..Onderzoekingen" van het hospitaal
in Salsbury. acht het mogelijk, dat „ver
koudheden" te wijten zijn aan een virus,
dat. op plaatsen waar veel ménsen samen-
wonen, zich voortdurend meedeelt van de
ene persoon pan de andere zonder dat-
zich enig symptoom daarvan voordoet, tot
hel een slachtoffer vindt, wiens weer
stand om de een of andere reden op dit
open blik zwak is. Deze mens brengt het
virus in veel grótere hoeveelheden op
anderen over. maar zeldzaam zijn de in-
'dividuen. die het lange tijd byj zich hon
den en dit verklaart, dat in kleinere sa
menlevingen verkoudheidsepidemieën ge
woonlijk van korte duur zijn. Deze theorie
is nog niet definitief bewezen, maar zij
stemt overeen met de gegevens, welke ons
heden ten dage ter beschikking staan.
rI",WEEHONDERD Westcuropcse fabrikanten zullen op 3. 4 en 5 December in New York
bijeenkomen met Amerikaanse fabrikanten, teneinde van gedachten te wisselen over
de mogelijkheden om de productie ln de vrije WéÈfterse landen te vergroten Dit congres
wordt voorafgegaan door een bezoek aan verschillende grote Amerikaanse fabrieken.-
eerste poging om de
(Advertentie)
één van de
De bijeenkomst is te danken aan de
samenwerking van de E.C.Ade Amerte
kaanse Nationale Bond van Fabrikanten en
de Amerikaanse Nationale Raad voor
Bedrijfsleiding. De Nationale Bond van
Fabrifkjioten leidt en organiseert het
lijke 'Cfttagres, terwijl de beide andere lii
mepadftfjjcirg voor de excursies
rekfniMi npmen. De heër J P Spang.
zittëtownJcte commissie voor internatii
bet|$öP'«en van de Bond en van een
cornifm'J/fcn honderd Industriëlen, dat het
congres voorbereidt, heeft het doel van
deze/ internationale bijeenkomst als volgt
omschreven
Dit f eerste internationaal fabrikanten-
_i
kregen op grond van een vrijwillig door
hen gesloten verzeketing was minder dan
hetgeen ze moesten betalen
Het rapport kwam tot de conclusie, dat
de vrijwillige verzekering welke de Ame
rikaanse medici hun patiënten in staat
stellen te sluiten, twee fouten aankleeft:
redelijke kosten worden er niet voldoen
de door gedekt en de premiebetaler krijgt
niet voldoende terug van het bedrag, dat
hij aan verzekering betaalt.
Gewoonlijk krijgt degene die een verze
kering heeft gesloten slechts een gedeelte
van ziekenhuis- en operatiekosten vergoed
Maar slechtsaijen procent van de polishou
ders moeten Sten operatie ondergaan of in
een ziekenhuwworden verpleegd Voor deze
beperkte verzekering betaalt men gemiddeld
per gezin een premie van 55 dollars (190
CLOWNTJE
T"\E VRIJWILLIGE ziekteverzekering ln de Verenigde Staten ls op een mislukking
uitgelopen Aldus wordt verklaard in een rapport dat In San Francisco is gepubli
ceerd en dat het resultaat weergeeft van een onderzoek, ingesteld door The Heller
Comlttee for Research in Social .Economics (de Commissie Heller voor het doen van
onderzoeklng^i) op sociaal economisch gebied) van de talifornlsche universiteit
In het rapport woedt uitdrukkelijk ver-'ning te kunnen betalen. Hetgeen ze terug-
klaard. dat voor geheel de Verenigde Staten
een stelsel van verplichte ziekteverzekering
moet worden ingevoerd, willen mensen met
een middelmatig inkomen worden be
schermd tegen het gevaar van financiële
ondergang ten gevolge van de medische
hulp. die ze hebben moeten inroepen. De
resultaten van bedoeld onderzoek zijn van
bijzonderedjetekenis in de Ver Staten, daar
de vraag van verplichte ziekteverzekering
één van de programmapunten is, welke de
inzet vormen voor de stembusstrijd voor de
presidertfsv.erkiezing in het volgende jaar
President Truman heeft zich n.l. de gram
schap en oppositie op de hals gehaald van
de American Medical Association, de Bond
van Amerikaanse medici, evenals die van
de Republikeinen, door te verklaren dat
verplichte ziekteverzekering behoort te
worden ingevoerd. Zijn tegenstanders voe
ren aan. dat Truman bezig is te trachten
..de Amerikaanse levenswijze" te „sociali
seren" «D zij voeren aan. dat vrijwillige
ziekteverzekering even goed werkt als ver
plichte. De Californlsche Bond van Me
dici is gouverneur Warren, die pogingen
heeft gedaan een péogramma op te stellen
voor verplichte ziekteverzekering in de'
gehele VerenigdejBtaten. heftig te lijf "Re-
gaan en de lcidws van de Republikeinse
partij hebben hem. dé gouverneur Warren,
een Republikein die vermoedelijk candidaat
voor het presidentschap zal zijn. uitgekreten
ate een „gevaarlijke radicaal".
Hoeveel betalen ze nu?
BIJ HAAR ONDERZOEK had de commis
sie zich tot taak gesteld na te gaan
hoe groot de last van doktersrekeningen is.
welke drukt op gezinnen met een middel
matig inkomen. Statistici hebben de dok
tersrekeningen van 455 gezinnen, woonach
tig in en om San Francisco, bestudeerd
Het onderzoek betrof 1504 personen. Het ge
zinsinkomen bedroeg van 1553 dollars (on
geveer 15200) tot 21 690 dollars (ongeveer
f 72 300 per jaar. met dien verstande dat
3§4 van de betrokken gezinnen een inko
men hadden van minder dan 5.000 dollars
(ongeveer 16 700) per jaar. Zes en veertig
van die gezinnen hadden een jaarlijks In
komen van mindet dan 300 dollars (onge
veer 10.000) Deze gezinnen betaalden in
.totaal 135.000 dollars (ongeveer 450.000 gul
den) aan medische hulo gedurende het jaar.
waarover het onderzoek zich uitstrekte,
d w z 300 dollar per gezin, d.w.z. Vél* van
het gemiddeld gezinsinkomen Menigeen
moest schulden maken om de doktersreke-
gulden) per jaar ten behoeve van alle ge
zinsleden. Een volledige verzekering zou
verscheidene malen dit bedrag hebben"gc-
kost
Geen individueel gezin kan genoeg voor
uit sparen om de hoogst mogelijke dokters
rekening te zijner tijd te kunnen voldoen,
besloot het rapport. Zelfs de verstandigste
mens kan met geen mogelijkheid een gezin
vertellen hoeveel het wel op de spaarbank
moet hebben staan als appejtje voor de
dorst. Ieder bedrag, dat men in dit verband
zou noemen, zou slechts een tasten ln het
dutster zijn. Tenzij cfe vrijwillige ziektever
zekering volgens de thans geldende stan
daard een volkomen wijziging ondergaat,
kan niet worden verwacht, dat de aangeslo
tenen bij zo'n verzekering ooit hun volle
dige kosten voor genees- en heelkundige
hulp vergoed zullen krijgen Alleen via een
gedwongen ziekteverzekering, althans voor
de laagste en middelmatige inkomstengroe-
pen, kan een .volledige bescherming tegen
de financiële gevolgen van ziekte worden'
geboden.
De kosten van een dergelUke verieke-
rlng. welke verzorging In een ziekenhuis
of thuis waarborgt, zou ongeveer 3 of 4
procent van het inkomen moeten bedragen,
gebaseerd op een loon van 4800 dollars
(ongeveer 16.000 gulden).
congres is tevens i
knapste koppen onder de bedrijfsleiders van
Europa en de Verenigde Staten bijeen te
brengen in een systematische^poging om de
ervaring en de techniek, welke ze hebben
verworven als het ware „in één pot te
verenigen en vervolgens gelukelijk te ver
delen".
Geen enkel volk heeft het monopolie yan
de wetenschappelijke, industriële en men
selijke hulpbronnen, die echter, wanneer ze.
worden tezamengevoegd. een grotere effi-"
ciency mqgelijk maken Daarom kan een
gedachtenwisseling van de topfiguren uit/
dc industrie van de Atlantische Gemeen
schap tastbare en blijvende winst voor de
productie betekenen Mr Spang legde er
de nadruk op. dat het doel van het congres
veeleer is de productiviteit te verhogen
de mate van efficiency bij de productie
aan wel vraagstukken te bespreken van de
totale productie Hij zeide;
Hogere productie betekent meer wer
kelijke verdienste, meer goederen voor het
mensdom Het betekent goederen geprodi
ceerd tegen lagere kosten en gedistribueei
tegen lagere prijzen.
Hogere productiviteit wil de vrije volken
helpen hun levensstandaard te verbeteren
en hun economie te versterken, hetgeen de
verdediging van de Westerse beschaving ten
goede zal komen. Het eerste Internationale
congres van fabrikanten zal tot taak heb
ben het begrip van de beste moderne pro-
letechnieken. welke zich in de vertegen-
uctletechni
'oortNtdf r
Iepen en rr
CK OP AVONTUUR
1259/60 - Ziezo, zei Pilon. Daar zitten wt
dan. En nou zouden de heren zeker wel
trek hebben in 'n kom lekkere erwtensoep?
Het is fris bulten en jullie moet straks weer
een eind lopen!
Noudat vonden ze geen gek idee. Erw
tensoep lustten 2e best.
Ik heb ze juist klaar, zei Pilon. Dus. alle
drie een kom?
Maar heb je zelf dan nog genoeg? vroeg
Bunkle.
O jee ja! lachte Pilon. Ik heb een grote
pot vol in de keuken op het vuur staan!
Even later kwam hij uit de keuken en
zaten ze knus bij eikeer voor de kachel te
ieten van de heerlijke «oep. In Iedere
Rom zat 'n lekker kluifje!
Ziezo, nou kun je er straks weer tegen,
vond Pilon. En vertel nu eens. hoe gaat t
op school?
Zo zaten ze een hele tijd gezellig te bab
belen. en de tijd schoot op. Ze moesten er
wel aan denken, d-t het geen zomer meer
was en dat ..et dus vroeg donker zou wor
den.
Toen ze op de klok zagen, dat het tijd was
om te vertrekk-n. namen ze afscheid Ze
beloofden gauw weer eens te komen.
En toen verdwenen ze. zwaaiend, weer uit
het Kabouterdorp....
diepen erf middelen te zoeken
palen, welke een bredere toepassing van
die technieken in de weg staan, op te
ruimen.
Het verschil
I^E HEER SPANG wees er vervolgens op,
dat er een verschil van betekenis be
staat. welke misschien niet in brede kring
wordt begrepen, tussen productiviteit en
productie De totale productie verhogen,
zeide hij. is niet genoeg. De totale productie
kan worden vergroot door middelen als bij
voorbeeld uitbreiding van bestaande moge
lijkheden. door overuren te loten maken of
meer ploegen te laten wérken Hoewel der-*
gelijke middelen om de totale productie te.
vergroten van het grootste belang zijn om
tegemoet te komen aan de behoeften van
leger en burgerij, behoeft daarmede geen
grotere efficiency bij de productie gepaard
te gaan. d w z. niet de productie van meer
goederen tegen lagere prijs, uitgedrukt in
geld en arbeid en zodoende een verbetering
van de levensstandaard betekenen
TerwijAde productiviteit gewoonlijk ge-
makshalvA werd gemeten in de „opbrengst
per man-uur", zeide de heer Spang, ver
tegenwoordigt ze inderdaad het totaal aan
productiMracht van alle productie-factoren,
welke samenwerken
Hogere productiviteit betekent niet. dat de
werknemers meer lichaamskracht moeten
pebruikefi. Integendeel de machines en
methoden, waaraan het grootste deel van
de toeneming van de productiviteit is te
flanken, maken juitit, dat minder menselijk*
inspanning nodig is.
Verhoging van cjle productiviteit betekent
thans o.a. betere machines en werktuigen,
nieuwe grondstoffen, nieuwe of verbeterde
productieprocessen, betere inrichting van
fabriek en werkplaats, onderzoekingen om
tof uitvindingen te komen, investering van
kapitaal, nodig om dit alles mogelijk te
maken en tenslotte een harmonische ver
houding tussen werkgevers en werknemers.
Tal van andere factoren echter komen bij de
productie te pas. Intensievere toepassing
van al die factoren, teneinde een grotere
efficiency te verkrijgen iets wat zowel
verbruikers als werknemers, aandeelhou
ders en de nationale economie als geheel ten
goede zal komen is vóór alles een zaak
die de bedrijfsleiding aangaat en waarvoor
zij verantwoordelijk is En om deze theorie
in practijk te doen brengen is het eerste
Internationale Congres van Fabrikanten
belegd.