r t
ZO STERK ALS ZWAKSTE SCHALM
Dochter van schone Mata
Hari werd gefusilleerd
I
PHILATELIE: meer dan
het verzamelen van plaatjes
IHAAR EIGEN DOMEIN
Kolenbesparing stelt menige huisvrouw
voor een nieuw probleem
Onderwijzer met een jaarwedde
van honderd gulden
ffS AMSON EN DE LI LA", FILM
OVER BIJBELS VERHAAL
r r.
In Belgrado eet men
op straat
Verhuizingen binnen
de gemeente
Onze bioscopen
te;
Zeldzaam knap1
van regie
Strijd zonder genade
Vires heeft He leiding
Vrouwen zonder eer
Loop der bevolking
Ankerketting vereist speciaal smidswerk
SLECHTS TWEE
FABRIEKEN
Anken
BEKLEMMEND BEELD
VAN POLEN
HERVORMDE
DAGKALENDER
Een kogel in Noord Korea
Banda trad in voets|X>ren van
de iieroemde spionne
Wetenschappelijke waarde van
postzegelverzamelingen
CZy\. Sre m
De man vreest
„karweitjes"
JWEED]
IE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 11 NOVEMBER U5t
UIT DE GOUDSE PERS VAN EEN EEUW. GELËDEN
1 CL. k..«/olï;Lo 'Ru« st Honoré 91 te Parijs wonende heer
Bernard ollflW S HUWCIIJK^" i Lorenzino Giordano, vermeldt de genezing
gewone tering in 8 dagen,
tering, in het le en 2e tijdperk, in 20
dagen.
tering, in het 3e tijdperk, in 30 dagen,
vallende ziekte in 30 dagen,
hoofdzeer, zonder een haar te krenken,
in 15 dagen.
de meest verouderde aamboartigheid in
15 dagen.
gezwellen, van welke aard ook, in 30
dagen,
oogontstekingen in 30 dagen,
uitwendige aambeien in 1 uur.
inwendige aambeien in 10 uren.
hoofdlijn in 1 minuut,
verkoudheid in 1 uur,
koudvuur in 1 dag,
jicht in 1 dag. enz.
Zo werden onze goede voorouders bedot!
P. D. MUYLWIJK.
bekendmaking
De gemeenteraadsversLagen van een eeuw
Këleden in het Goudse Kronykske tonen ons
aat de raad destijds zeer zuinig was en dat
zowel geleerd als eenvoudig ge meent eperso-
neel het met breed had
Volgens het blad van 10 October 1852 be
sloot de raad een doctor in de letteren aan
het gymnasium te benoemen tegen een sala
ris van 700.— per jaa& Het blad van
8 Maart 1853 vertelt, dat, hoewel de levens
middelen toen zeer duur waren, de raad aan
de Koning toestemming vroeg het salaris
▼an de burgemeester van 1400 te brengen
«p 1000 per jaar. en van ieder der beide
wethouders van 650 op 400. Een jaar
later werd een onderwijzer voor rekenen,
stel- en meetkunde aan de avond-teken-
achool gevraagd voor 100 per jaar.
Het blad van 31 Maart 1853 had als curio
siteit de (wat voor die tijd zeer zeldzaam
was) huwelijksbekendmaking van de door
velen bewonderde schrijver Bernard Shaw
uit het Gardiner Transcript overgenomen.
Deze aankondiging luidde.
,.Wi/ onderpet eekenden hebben onszeloen
voor ons lenen, of voor zoo lang alt wv in
vrede leven kunnen, aan elkander ver
bonden en genieten thans de voorrechten
des huwel$fcs. Wij doen zulks zonder na
volging der wetten en gewoonten dezer
natie met betrekking tot het huwelijk, ge-
loovende dat het uitsluitend onze eigebe
zaak is en dat niemanjf, hetzij vriend, kerk
of staat, er iets mee te makëh heeft. Deze
kennisgeving achten wg noodzakelijk, opdat
onze vrienden en het publiek van onze
vtreenlging kennis drapen en wij niet aan
laster blootgesteld wezen zouden.
Bern. Shaw.
Harriet N Howard
Polemiek
Mr Groen van Ifrinsterer toonde meer
malen in zijn blad .Xfe Nederlander" weinig
sympathie "voor het 'Geudae Kronykske te
hebben. Zo schreef hij ost het blsd Napo-
léontfscfce sympathieën had.
Het Goudae Kronykske ontkende op 1
februari die beschuldiging van Groen met:
„Wij achten het beter één despoot te heb
ben dan duizenden. Beter, dat de sabel ztch
bevindt in eéne. door een beter bestuurde
hand. dan in ontelbare handen van Jaco-
hynen. communisten, plunderaars, brand
stichters. vrouwenschenders en fanatieken".
Een ontwijkend en wonderlijk antwoord
dan de grote bestrijder "van de revolutie!
Groen wilde nóch Napoleon, nóch de
revolutie!
Kwakzalver
Uit het blad van 25 Maart 1852 blijkt
duidelijk hoe onze vooroudera door geslepen
kwakzalvers bedrogen werden. Een uit de
Gazette des Hoapitaux overgenomen lijst
van de buitengewone kunsten van de in de
„Tuinbouw en Plantkunde"
over Yoego-SIavië
Voor de afdeling Gouda en omstreken
▼sn de Koninklijke Nederlandse Maat
schappij voor tuinbouw en plantkunde
sprak gisteravond in café Duijnatee dr J.
B de la Faille uit Heemstede over Joego
slavië. Spreker, die voor de tweede wereld
oorlog cultureel attaché van Nederland en
België te Belgrado was. maakte met zijn
gehoor een rondreis door het land. Een
aerie kleurenlichtbeelden illustreerde die
reis door woeste bergstreken, langa impo
sante watervallen en prachtige meren. Ty
pisch zijn de vele kleurrijke klederdrachten
met fraai borduurwerk In het noordelijk
deel van het land vertonen ze enige over
eenkomst met de Hongaarse en Oostenrijkse
klederdracht. In het Zuiden zijn ze kleuri
ger en doen ze sen de Oosterse kledij den
ken
Joego-Slavie ..een smeltkroes van volke
ren". is zowel door de Westerse cultuur als
door die van de Turken beïnvloed Vooral
in het zuidelijk deel zijn de Mohamme
daanse kenmerken duidelijk waarneembaar,
aldus merkte spreker op. Talrijke mos
keeën drukken een atempel op dit gebied.
In dit land mogen de vrouwen nog gesluierd
lijn. Een-man mag er nog met meer den
één vrouw getrouwd zijn.
De Joego-Slaven zijn. net als de andere
Baikanbewonera. van nature langzaam en
lui Hun volkavoedsel ia malt. vooral maia-
■oep. soms afgewisseld met vla Deze vis
wordt meestal met een soort harpoen in
de vele beken en rivieren of in de diep
blauwe Adrlatlsche zee gevangen
Over eten gesproken 's zomers kunt u In
Belgrado, eigenlijk Beograd. d.w.s. witte
atad geheten, de mensen op straat zien
«ten. vanwege de hitte. De
vormen een prettig volk. Ze hebben éën
téér goede eigenschap ze stelen nooit iets.
J. H. L. Groenendaal <2 pers.) van Gouwe
147 naar St Joaephstraat 82 J. C. Over-
kamp v Turfmarkt 114 n. Bosboom Tous-
aaintkade 5. M. v Griekan v Geuzenstraat
39 n. Herenstraat 173 J Tuiloo (8 pers.) v
Geuzenstraat 39 n. Herenstraat 173__ H
Matse (4 pers.) v Zoutmsnstraat 27
Kievitstraat 83; T. Molenaar v Oosthaven
65 n Ccabethstraal 59. N. H. v d. Wouden
v. Walvisstraat 76 n Prins Hendrikstraat
74 J. G. Janzweert-Psppie v. Houtmans-
Eracht 6 n. Jan Luykenstraat 28. M
tree f land (2 pers.) v. Achter de Vismarkt
la n. Kievitstraat 73. F. Rometjn v. Spie
ringstraat 88a n Burg. Martenaaingel 88
I. C. A. Heczkens (3 pers y. Prins Hen
drikstraat 117 n. Prins Hendrikstraat 10J
A. C- Houtkamp (3 persv. Tuinstraat 65
a. Kievitstraat 71. K. M v Dijk O pers.)
Groeneweg 7 n. Lazaruskade fl. A. Vonk
v. Z. Vierde Kade 28 n Raam 148. A. J. H
Ponsioen l- St Josepstraat 6 n. Kievit-
atraat 67; E H. Ponsiben-v. Meerten
Vosaiusstraat 111 n KieviUtraat 67; F.
Biemsbergen v Vorstmanstraat 12 n. Koe
koekstraat 68 W de Vries-Kers v. Tol
lensstraat 5 n. Peperstraat 110; G. O.
Sc hoonder woerd v. Herenstraat 1
Roerdompstraat 27. O A Kalkman-de Jong
v. Letmaethstraat 51 n Letrnaethstraat 20.
A V Dam (2 pers.) v. Z. Derde Kade 90 n.
Kievitstraat 91; J. M. de Jager v. Jan van
Reneaaeplem 24 n Kievitstraat 5»; A de
Jager-Leiy v. Goudkade 5 n. Kievitstraat
M; W v. Lent v Bogen 93 n. Kattensingel
35 wed Kuis-v d. End v. Houtenstraat 1
n. Kattensingel 35. wed. v. Willigen-v d.
End v Bogen 63 n Kattensingel 35 Th. J.
v Willigen (5 pers.) v Bogen 93 n. Katten
singel 35. J G- v. Rosaum (3 P*r«-) v. Adr
Vlackstraat 3 n Kievitatraat 84; M. Boeg-
heim (2 pers.) Prins Hendrikstraat 109
it Kievitatraat 94. L. Kujja <2 para) v
Houtenstraat 1 n. Kattenaingel1 35; i. v.
Herk (11 pers v Kuiperstraat 52 n. Graaf
Florisweg 137; L Markus (3 persv. Graaf
Florisweg 137 n Kuiperstraat 52.
Vrachtauto terecht
De vrachtauto, die uit de Lethmaetitraat
werd vermist, is op da Rijksweg onder
Woerden teruggevonden met een lage accu-
Mes&emaker verloor
Vdbr de competitie van de Rotterdamse
Schaakbond verloor in de tweede ronde zo
wel het eerste als het derde tiental van
Measemaker.
De Pion IMessemaker 82: J Mahutte
P Roggeveen 1 J. Wiemer—
A Bonefaas 111, A. van Baaren
I. C. Kramer 1—6. J Franx—W. E. de Jong
1—0; A. MaakenschijnJ. J. Jager Jr 1—0;
A. Advokaat—J. den Broeder 1 J
Kremer—A. Rietdijk 10; G. KleijnC. P.
Hooimeijer 1—0; B. van Baaren—W. Meijer
10; R. RoodzantT. Rpok
Tediro 2—Messemaker 3 6-4.
Waterpolo.
Poloprogramma voor de
komende week
Voor do wintercompetitie worden volgende
week gespeeld'
Maandag. KNZB: Brandenburg-—BZC
(heren).
Dinsdag Kring Gouda: Gouwe a—GZC b
(adspiranten). GouweGZC 3 (dames).
GoyweGZC 5 (heren). DONKGZC 2
(dames). Kring Rotterdam: GZCZian
(dames).
Zaterdag KNZB' Gouwe—GZC 2 (heren).
Reënie Bioscoop. Het is geen wonder, dat
het verhaal van Samson uit het Boek der
Richteren in het Oude Testament altijd tot
de verbeelding van vele mensen heeft ge
sproken. Wie heeft nooit, al was het onbe
wust, gewenst zo sterk, zo tomeloos sterk
te zijn als hij, om zijn tegenstanders te ver-
(letteren en zijn omgeving ontzag in te
joezemen' Het is het verhaal, het oer-dra-
ma van de mens. die sterk tot in hét fa
belachtige. door de zwakheid ven zijn geest
ten onder gaat.
Samson, de leider der Israëlieten, ziet
zich gesteld tegenover de verdrukkers van
zijn volk. de Philistijnen. die aangevoerd
worden door ae Savan. Het volk wordt uit
gemergeld en zucht onder de macht der
overheersers. Doch Samson zal hen redden.
Tot grote ontsteltenis van zijn vader en
moeder heeft hij zijn oog laten vallen op
een dochter der Philistijnen. Nadat hij met
blote handen, zonder enig wapen, een leeuw
heeft gedood, geeft de Savan hem dit meisje
tot bruid. Op het bruiloftsfeest vertelt Sim-
son een raadsel De oplossing daarvan
wordt hem door zijn vrouw ontfutseld, hij
loopt weg. steekt uit gramschap het koren
In brand en zijn vrouw «n zijn schoonvader
vinden de dood
Nu is hij een vogelvrij-verklaarde. Hij
zwerft door het land en doet de Philistijnen
overal afbreuk ZIJ vangen hem. maar hij
weet zijn boeien te verbreken en met een
ezelskinnebak doodt hij duizend vijanden
Nu komt Delila met haar vrouwenlist op
het toneel. Zij haat Simson. die haar liefde
versmaad heeft, met een gloeiende haat
en komt achter het geheim van zijn ver
schrikkelijke kracht Ato zij hem de haren
heeft, afgeknipt, levert zij hem uit aan de
Philistijnen. die hem blind maken Verne
derd. vertrapt, gehoond, duwt hij in de ge
vangenis de zwsre .molensteen. Doch sis hij
ln de tempel gebracht wordt om te knielen
voor de afgod Dagon. krijgt hij zijn kr>cht
terug Geleid door Delila komt hij bij de
zuilen, waarop de tempel rust HIJ bidt om
kracht om zijn vijanden en hun afgod te
vernietigen. Onder de puinhopen van de
tempèl vmden allen de dood. ook Samson
en ook Delila die op het laatst tot het be
sef komt. dat liefde offer }s
En zo is het ook geen wonder, dat Cecil
B. de Mille dit drama van liefde en haat.
van tragiek, spanning, emotie, vernedering,
triomf en verraad, tot een film heeft ver
werkt Hij zag daarin vete
maar in de eerste plaats de mogelijkheid
▼an een geweldige enscenering met duizen
den figuranten, kostbare aankleding, felle
druk. dat de kleur de hoofdrol speelt en
r.iet gebruikt wordt om de after te onder
steunen. De opnamen zijn heel scherp en
haast drie demenaionaal.
Het bijbelverhaal ia bijna op de voet ge
volgd. Terwtlle van de spanning ts hier
Delila een zuster van Samsons bruid. Zij
was niet tegenwoordig bij het gevecht met
de leeuw en zij was het ook niet. die Sam
son naar de pilaren bracht Dat deed eere
jongen.
Afgezien van de«e kleine af wijkingen zal
iedereen in deze film bet bijbeldgrball
Zondagsdienst doktoren
Van Zaterdagmiddag 2 tot Maandagochtend
8 uur zijn aanwezig de artsen:
Krimpenerwaard: J. G. Antvelink te
Schoonhoven (telefoon K 1823432); A.
Blom te Krimpen a. d. IJssel (telefoon K
1895—355); Joh. Bouman te Gouderak (tele
foon K 1827—312). J. K. Heogenboejem te
Lekkerkerk (telefoon K 1805—303).
Bodegraven: C. G. A. van Beek (telefoon
168) en wijkzuster Korte (Noordstraat 7a).
Boskoop: G. A.'S. Jongeneel (telefoon 40).
Haastrecht. On dews ter en Polsbroek: K.
J Muhring te Polsbroek (telefoon K 1822—
203)
Moordrecht en Nienwerkerk s. d IJssel:
J. D. van Westendorp te Moordrecht (tele
foon K 1827—315).
Waddinxveen: E. M L. Hemmlnga (tele
foon K 1828—278).
Reeawtfk. J. v. d. Goot (telefoon K 1829
—354).
Zevenhulsen en Bletewyk: J. Tol te Blete-
wijk (telefoon K 1892—500).
Ammeistol
Predikbeurten Ned. Herv. Kerk 14 uur ds
3. B. Th. Hugenholtz Ned Herv. Evange
lisatie is uur de heer De Groot te Nieuw Lek-
keriand IX uur leetdienst.
Verjaardagfondi - De vorige maand, bracht
het verjaardagfonds van de Ned. Herv. Ge
meente 0) 78 op
Bergambacht
Torenklok voor radio. Het ligt in de be
doeling van de N.CR.V. over enige tijd het
geluid van Bergambachts torenklok door de
radio te laten horen Dit is eertt mogelijk
als een opname Is gemaakt. De reportage-
dienst zal dit Dinsdag doen om ongeveer
kwart over twaalf. De bevolking behoeft
dan dus niet te denken dat een grote brand
is uitgebroken.
Onderhandse koop. De heer A. Bakelsar.
horlogemaker alhier, heeft het door hem
bewoonde pand in de Hoofdstraat onder
hands gekocht van de heer D. van de Velde
Jr. te Veenendaal.
Predikbeurten. Ned. Herv Kerk I >0 uur
dt 3. Lefckeikerker 8 30 uur de heer D. G van
Hoeven te Waddinxveen Ultgetr Ned Herv
Kerk f.30 en 30 uur leesdlemt Gtret. Kerk
U en 0 30 uur d» 3 Firet. Maandag INtgetr
Ned Herv. Kerk 7 uur ds w. Blaak te Geldw-
malsen
Bodegraven
Aan verwondingen overleden
De 27-jarige heer J. Voorslutja, die Don
derdagmiddag ernstig werd gewond bij een
aanrijding door een autobus op de Noord
zijde nabij het Rode Dorp, is in het diaco-
nessenhuis De Wijk te Gouda aan de ver
wondingen overleden Het slachtoffer waa
meikcontroletir van beroep. Hij waa ge
huwd. maar had geen kindéren
voeten utt getekend zien. fors va# opzet an
uitvoering «n toch met een fijne detailte
kening. vol spanning, dramatische werking
en zeldzaam knap van regie Een film. zoals
wij in Jaren niet hebben ge»i«n
Thalia Theater. Als het lubt is dat de
kunstuitingen van een volk een afspiegeling
zijn van hetgeen er ln de volksziel leeft,
moet het Italiaanse zeker niet opgewekt
gestemd zijn Italiaanse films althans zijn
meest hard. bitter van karakter als zij eigen
lend tot toneel en eigen inwoners als spelers
nemen Ook met deze film is dat zo; ze
speelt in een ruwe. arme streek, waarvan
de bewoners, schaapherders, al net zijn als
hun land Een la er onder hen die van de
oorlog misbruik heeft gemaakt. o.m. door
de schapen van eeft ander, die de herders
staf voor een ge Weer moest ruilen, te stelen,
en die na de oorlog de uit die rijkdom ver
kregen macht misbruikt om zijn mede
streek bewoners te overheersen en uit te Dynamo 4
buiten Als de bestolene terugkomt ontstaat Rotterdam
het conflict de strijd zonder genade tuaaen Meeuwen
twee sterke figuren waarvan de een steunt Snelwlek
up' zijn morele recht, de ander op de mscht V,
van het bezit Ook enige meisjes worden ln
die strijd betrokken en het verloop er van
wordt met forse streken in schrille kleuren
en met. heel weinig voorbehoud getekend.
In geen enkel opzicht is er getracht met
vernis of lichtschijn de beelden te ver-
fraaien of te verzachten; die zijn steeds
sober. ruw. triest en soms cru. Maar de ge
schiedenis pakt en boeit, eist de aandacht
onverbiddelijk op en voert de ipanning
daarin steeds hoger op. Door de meester
hand van De Rantis geleid worden de per
zonen bewonderenswaardig vertolkt en
vooral het trio dat de film feitelijk draagt
Raf Vallone Folco Lull! en Lucia Bose. de
monstreert een groot talent.
Voor Zondag luidt het programma voor
de Vires-ploegen: Vires 1—Dynamo 1 12 uyr
Vires 3 heren—Meeuwen 2 1 uur, H V '3e 1
Vlras 1 heren DWS 2—Vires V heren
De standen luiden momenteel
Heren.
Oudewater
PreSikbearte». Nad. Herv Kerk 0 38 en
0.38 uur ds 3 Wieman 'bediening Heü.«
Avondmaal). Geref. Kerk" 1.30 en 4 3a uur da
3. B.auw te Hilversum Oud Kath. Kerk ik
uur Hoogmis.
Schoonhoven
Burgerlijke Stand Geb<Jr,en Rens. z vaa
J de Klerk en J. E. B Sirach. Nel. d van
M. H. van Proouen en K. J. R. Höhle
Ondertrouwd: C H. Mathuizen 35 jaar «j
A. M Bakker 35 jaar
Overleden: A. Vermeij 12 jaar. echtgenoot
van A. de Groot.
8e Klas Weal B
Viras 7 0
AHC *28 6 4
Qomr 7 5-
H V 39 7 4
ROS 9 9
UVO 4 I -
Bxeetetor 7 1-
Roda I -
Res. la Klas Wast B.
7. -
Hallas 3
Dynamo 2
AHC '25 2 1 5
Olympia 2 7 4
CWP 2 9 3
DWS 2 9 3—
Vlrea 3 7 1
Animo 2 7 1
Ie Rlaa Afd. Rotterdam
Wilton r 2
9 t
8 2
3 1
2 1
9 1
Sebeawburg-Bieeeeep. Het Fra,w« v®fka:
karakter heeft trekken van een nuchterheid
en een door geen sentimenten vertroebelde
contrasten geweldig decofwerk Hij heeft zin voor de realiteit, die dikwijls grenzen
zijn sporen verdiend op dit gebied Maar aan cynisme. Zoals de Amerikanen met
men moet met de heer De Mille een beetje kele van hun beste films meestal door
oppassen Hij overstelpt een mens zo gauw outziders v*n Hollywood gemaakt een
onder het geweld vsn zijn matsa-regle. zijn grecp ln e|geB boezem doden, zo gunt de
hang naar het pompeuze, het overweldigen
de is zo sterk, dat de mens totaal took raakt
tussen decors, geluid en kleur
De vrees was dus. dat men in deze mm
meer Cecil B de Mille zou ervaren, dan
Samson Gelukkig is die vrees ongegrond,
want hier is de juiste beperking opgelegd
De meesterhand van deze regisseur kom
meer dan voldoende aan zijn
gevecht tussen Samson en de Philistijnen
en tn het meer dan aangrijpende slottafree»,
de verwoesting vsn de tempel, met ais
hoogtepunt het geweldige afgodsbeeld, dat
boven de menigte ln doodsangst rondren
nende mensen, torent en begint te wan
kelen. Onbeschrijfelijk is de opname van
het gevecht met de leeuw en »»n*rl^d
de scène in de gevangenis Bij de binnen
huis opnamen krijgt men wel eens de ln-
„Willem Tril" kampioen
van Nederland
Na onlang, hat kamptoanKhap van Zotd
Holland en Utrecht te hebben behaald, won
da achietvereniging ..Willem Teil' op de
militaire benen Ie Kralmgen het nationale
kampioenschap in de B-kla«»« He» team
bestaat uit da heren J. J Hoogendoorn, A
Velenturf. H Góbel. G Martens en P i.
Bongenaar Het kwam in het bezit van bet
wisaelschild.
Geelamgd
Aan de Ned- Eceeomiache Hogeschool te
Rotterdam ia geslaagd voor het candidaats-
examen economia de heer L, Decker.
film ..Manéges" (onbenullig vertaald met
.Vrouwen zonder eer**) ons een onver
bloemde blik in het wezen vsn de rranse
volkspsyche, d wz., het toont ons één der
facetten. Regisseur Yves Allégret vertelt in
een eenvoudige, onopgesmukte filmtaal het
verhaal van een moeder en een dochter.
(Jane Marken en Simone Slgnoret). die met
een huiveringwekkend en keihard cynisme
en gespeend van elk bezwaar in de «ln der
gangbare moraal, mannen-liefde of zo men
wil -verliefdheid te eigen bate exploderen
Een brave manegehouder vliegt er argakxM
in. Wanneer hy door het vampier-duo bijna
geheel is uitgezogen, zou htj koelbloedig
„verruild" worden voor andere mannelijke
objecten van hun mateloze hebzucht, als het
noodlot niet anders voor de dochter had be
schikt De scène, waarin het meisje hope
loos verliefd wordt op een man. die haar
onmiddellijk door heeft an haar zelfs over
troeft In doortraptheid en harteloosheid is
een van de beate passages van de film. Maar
toch apreekt zij niet fterk en overtuigend
genoeg om de bittere en wrange smaak
vin het geheel te kunnen wegnemen. De
film mist de grandeur, juist m het slechte,
om bevrijdend te kunnen werken. En een
aanklacht is zij evenmin, want de goedaar
dige manègehouder eindigt ln het film
verhaal als een cynüch en ontgoocheld
mens. waardoor de aanvankeüjke tegenstel
ling tussen de Christelijke normen van goed
en kwaad grotendeels wordt ultgewut. De
fUm heeft «en Sartriaanse tendenz maar
van Sartres gelouterd humanisme, althans
van zijn pogen et# een uitweg te vinden uit
bet menselijke moeras, ontbreekt eft spoor.
Rods 2 I
Dames.
2e Klas West B.
Wlnga
Excelsior 1
Gona
Phoenix
DHB I
ADO
Dynamo
Virea
SOS
13
58-35
1.86
1
9
62-23
1 50
2
10
57-43
1 43
2
9
65-54
129
2
7
56-36
1.14
3
2
30-40
050
6
1
2
32-66
36-68
030
1
12
90-33
1.71
1
10
47-36
187
2
10
77-42
125
3
8
76-66
1 14
3
6
44-60
1
5
48-80
0 75
6
2
50-65
029
6
2
27-79
029
12
«2-30
f.—
2
6
.12-32
1
1
2
14- 9
1
1
2
13- 9
1
3
3
15-32
060
1
1
5-15
050
4
2
15-32
040
11
22- 7
163
1
11
32-15
1.57
1
11
21-12
157
3
36-12
1
3
6
14-16
1
3
6
13-22
Ic-
5
2
12-19
SS
5
1
4-23
0 33
5
1
11-29
017
Vertrekkenen:
J v. Vliet v Crabethstraat 41 n. Den
Haag. Waaldorperweg 289 M Stad v. Rid
der van Catsweg 61 n. "sGraveland. Leeu
wenlaan 310 K v d Linden v. Kruger-
laan 79 n. Rotterdam. Speelmanstraat 17a;
wed Boelhouwer-Palman (3 persv v d.
Palmstraat 55 n. Rijswijk (Z.-H.I. Linde
laan 104. J. Kok v. Van Beveminghlaan 21
n. De Bilt. Waterweg 124. W Rietveld v
Const. Huygensstraat 98 n. Reeuwtjk
s Gravenbroekaeweg F 53. C. Noorde-
graaf v Achter de Kerk 5 n. Apeldoorn
Brouwersmoienweg 39; G. F. de Voofht-
v. d. Sprong v Oosthaven 39 n Roosendaal.
Bloemenmarkt 7a; A. D. Neef v. H. J. A.
M. Schaepmanatraat t n. Zoeterwoude.
Hoge Rijndijk 99; H Brums v Woudstrast
38 n Rotterdam. Kerkhoflaan 48. J. J Ger
ritsen v. Kattensingel 64 n Ssssenhelm
Hoofdstraat 156; M. C. v Draanen-de Vries
v Bleekersaingel 1 n Landsmeer. Kievits-
laan 18; J. C Beltschat v. Graaf Florisweg
77 n. Rotterdam. Dokstraat 17b. M M
Bonte v Crabethstraat 5 n. Den Hstg.
Isingstraat 109; W M Huismann (5 pers v.
Crabethstraat 63 n. Amersfoort. Pauw
straat 30
T. v d Broek v Tlïbtfrf. L. Tlendeweg
99; H Bruins v Rotterdam Woudstrast 38;
O M. v Immerteel v. Lelmulden Graaf
Florisweg 77. W Burggraaf v Zwamraer-
dam Klevltsatraat 55: G Bruggraaf-Ver-
beek v. Bodegraven Kievitstraat 55; T.
Vonk-de Vlieg v Bodegrsven Raam 148,
J Zuur v Loosdrecht Van Bevernlnghlaan
19; A. H. v. Neerijnen v Jutphaaa Graaf
Florisweg 98 A. J. v Dijk-Lok v Bode
graven Lazaruskade 6; Y R Dhoolaeghe v.
Rotterdam Graaf Florisweg 77; J P M
Witkamp v Den Haag Burf Msrtenasingel
98; J Maris v Oudenrijn Kon Wilhelmina-
weg 251 J J Wezenbeek (3 pers.) Roo
sendaal Kievitstraat 91; A M de Klerk
Delft Graaf Florisweg 77; C. M. Best-
breurtje-de Boer v. Schoonhoven JJraaf
Florisweg 92. L, Gans
van Cataweg 81.
Boskoop
De beer Klinkenberg overleden
Op de algemene begraafplaats is de ter
aardebestelling geschied van het stoffelijk
overschot vsn de heer W. Klfbkenberg. die
gedurende 24 jaar vader van het Tehuis
voor Ouden vsn Dagen is geweest In April
van dit jaar had de befcr Klinkenberg we
gens het bereiken van de pensioengerech
tigde leeftijd zijn functie neergelegd-
Bij de stoet hadden zich aangesloten de
bewoners en bet dagelijks bestuur van het
tehuis. Aan da groeve spraken de heer Van
den Bosch namens de bewoners en da H.
Pol. Gerief predikant.
Predikbeurt**. Ned Herv. Kerk 9 en 18-30
uur ds G. C. Tromp. 6 30 uur ds A. de
Leeuw Geref. Kerk 130 en 5 uur ds H
Pol. Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4.30 uur
ds P J. de Bruyn. Remonstr. Kerk 7 uur
ds J. Laforet. Rotterdam Geref. Ge
meente 9 30 en 9 uur leeadienat.
Dammen. Onderlinge competitie damclub
„Boskoop": W. L. Meerveld— P. J. vsn Kla
veren 2—0; D W de Zeeuw— H. van Klave
ren 1—1; W. A. van Otterloo—KI. Bakhui
zen 2—0; J. van den Broek—P. J van Kla
veren 20; H Benckhuyse-^A. N van Tol
2—0; J. v. d. Broek—D. W. de Zeeuw 1—1.
Palltle. Met ingang van 15 November is
de wachtmeester der Rijkspolitie W. van
Atten te Waddinxveen in gelijke rang over
geplaatst naar Boakoop.
Gouderak
Dammea Uitslagen onderlinge, competi
tie damclub „Het Geruite Bord" B Bos—
W. Ooms 1—l^N. Bos—W Donker 2—0; G.
MelgersC. Bot 2-0. 0 v d Heuval—J. W
Binnendijk 2—0.
Raadsvergadering. De raad dezer gemeen
te ie bijeengroepen tégen Maandagavond
7 uur.
PrMIkMirtts. Ned. Herv Kerk 0.30 uur
ds P. D. TJalsma uit Den Haag (voorbereiding
Heilig Avondmaal). 8 30 uur da S Bul tt Krim
pen a. d Uaeel
Haastrecht
Kerfceraad kieat ambtsdragers
In een vergadering van lidmaten der Ned.
Herv. Gemeente ia met 81 tegen 12 stemmen
besloten de bevoegdheid tot het verkiezen
van- ambtsdragers aan de kerkeraad op te
dragen.
Mend- en klanwseer neemt Merk toe
De veeziekte mond- en klauwzeer breidt
zich In deze gemeente en In Vllat aterk uit.
Het totaal aantal basmettingen bedraagt
thans «7. waarvan op Provincialeweg
Haastrecht—Oudewater 25; Provincialeweg
Gouda—Haastrecht 5; Bllwljkerweg 2 en ln
Vllat. een buurtschap vaa ongeveer 50 boer
derijen 35.
WlnkelweAc De middenstand heeft be
sloten ook dit jaar een winkelweek te or-
«anieeren. Deze zal gehouden worden van
24 November tot 5 December. Het aantal
deelnemers bedraagt negen en veertig. Een
eventueel batig saldo zal ten goede komen
aan het jaarlijks uitstapje van de ouden
van dagen
„Olympia" ap de planken De gym-
wttek vereniging ..Olympia" gaf gister
avond een jeugduitvoering Bn ..Concordia",
ender leiding van de heer J. Kompeer,
waarbij 90 deelnemers voor het voetlicht
traden. Vooral de afdelingen adspiranten
gaven moot werk te zien.
Burgemeester heeft geen kippen. Nadat
vorige wefek in de nacht vsn Woensdag op
Donderdag het kippenhok btj de heer A.
Rieensma was opengebroken en alle kippen
waren gestolen, ia weer een poging tot dief
stal ontdekt Deze keer heeft (waarschijn
lijk) dezelfde peraoon zich ln de nacht van
Woensdag op Donderdag (in beide gevallen
de nacht voor de marktdag te Gouda) toe
gang verachaft tot de tutn van burgemeester
mr L. C. A Lepelaars. De indringer heeft
zijn plan echter niet kunnen uitvieren Toen
hij het hok had opengebroken, moet hij
voor een grote terleurstelling zijn komen
te staan, daar het hok geen pluimvee be
vatte Toen'heeft hij. onraad bespeurende,
het hazenpad gekozen.
Preëlbbenrien. Ned. Herv Kerk S.34 uur
i W «ie Voogd van der gtrasten. Ned
Herv rvsngeltftle en I se uur de heer
de Pater Geref Kerk 10 en 0 30 uur ds
M. te Colntre le Amsterdam
Hekendorp
Drenkeling ap 't nippertje gered
Terwijl de dochter van een familie alhier
bezig waa met werkzaamheden langs de
IJssel, zag zij plotseling een kinderhandje
boven water komen. Op haar hulpgeroep
sprong haar verloofde gekleed te water en
bracht de kleine in bewusteloze toestand
op het droge Na toepassing van kunstmatige
ademhaling werden de levensgeesten opge
wekt De drenkeling bleek net vierjarig
zoontje Jan vin de postcommandant vsn de
Rijkspolitie te zijn. die in een onbewaakt
ogenblik te water was geraakt.
Predikbeurten Ned Herv Ketk 18 uur de
nrei D G V d Hoeven te Waddinxveen 010
uur dsoP WesUand U Waai der
Moerkapelle
'm Kwart eeuw tn keetaar van Vselak
De ijsclub Moerkapelle kwam ln Jaar
vergadering bijeen onder leiding van de
hees O Zwarleveld. Bij de bestuursverkie
zing werden de heren F Hertog en J. Koeler
herkozen.
Aan de heer Koster, die gedurende 25
jaren deel heeft uitgemaakt van het be
stuur. werd een bloemenmand en een kistje
sigaren aangeboden
Uit het verslag van de penningmeester
bieek. dat de vereniging goed bij kaa ut
Niettegenstaande er een bestuuratent is ge
bouwd. bedroeg het batig saldo ruim 700
Bovendien moet nog een deel der contributie
worden geïnd.
Melkaato In bet water. Bij het passeren
van een wagen op da Voorlaan. geraakts
een ganhangwagen van de melkrijder K.
van Vliet te water Persoonlijke ongelukken
deden zich niet voor
Preëfkkenrten. - Ned Herv Kerk 0 J0 uur
d* M Ottevsnger te Leiden 8 uur <ta L. ven
Hartinesveld te Berkel en Rodenmie
Reeuwi/k
Mead- en Manwseer neemt Ine.
Het mond- en klauwzeer onder het vee
breidt zich nog steeds uit. De laatste twee
dagen werden zeven gevallen ter secretarie
aangegeven, zodat thans dertien gevallen
van des* veeziekte zijn geconstateerd. Eén
veehouder heeft opgegeven, dat de ziekte
weken ia.
l de radio. Het Klankbeeld
over Schoonhoven dat de Wereldomroep
hier onlangs opnam, zal worden uitgezon
den in de nacht van Zaterdag op 7-ondaf
a s. en wel in het programma ..Dijken en
Kerken" tussen 1.35 «n 2.66 uur (31 en 47 m
band)
Stolwiik
Dankdag. Geref Gemeente Woensdag
9.50. 1J0 en 9.30 uur dr C Steenblok te
Gouda (dankdag).
VerJaarsfends. Het verjaarsfonds der
Ned Herv Gemeente heeft in October
133.50 opgebracht
Meed- en KUawzeer. In deze gemeente
hebben 25 veehoudera aangifte gedaan van
mond- en klauwzeer onder "hun vee.
Predikbeurten. Ned. Herv Kerk 10 uur
ds 3. Eikema 1 uur ds d Hsa.- te Wsd-
dtnxveen. Ned Herv Evaneeltsstte *30 en
7 uur de heer Visser «e Naerden Geref Ge
meente 8.30 en 8.30 uur leendienst
Waddinxveen
Intermaan te avond over
Suriname
Voor het Lezingencomité aprak Peter
Creutzberg. bioloog te H«a*}recht. j /er
Suriname Dit land. dat grote mogelijkheden
biedt, heeft geweldig te kampen met »i-
beidskrachten. begon spreker. Door de *t-
schnfflng wan de slavernij In 1882 i« er r»*r
bosneger meer die voor werk buiten de
stad Paramaribo is vinden Men heeft nu
arbeiders aangetrokken uit Brits-Indi# en
Indonesië ten behoeve vun de plant#*-»
Met hun getal van 100 000 vormen zij me-i
dan de helft van de totale bevolking var
Suriname en nog ia hat niet voldoende
Het zware oerwoud, waarin de prachtig-
ate houtsoorten worden gevonden, geeft eer
schrale grond De ondergrond ta nJ. van
granietachtig gesteente die door de regen
val wordt uitgeloogd. Alleen'-4anga de kust
en de grote rivieren wordt klei gevmden.
waarop enkele cultures tot ontwikkeling
komen Sedert kort teelt men ook rijst Ook
de cocosnoot komt in de belangstelling. 1o-h
door onoordeelkundig persen gaat een der
de van de olie verloren.
Ten aanzien van de bossen wordt neg
roofbouw gepleegd. Ook hierin trscht men
sedert korte tijd door nieuwe aanpissit re-
gelend op te treden. Het grootste belang
heeft men by de open bauxietmUnen. d.e
aluminium laveren. Er zijn drie maatschap
pijen. die de mijnen ontginnen, een Neder
landse en twee Amerikaanse
Vervolgens vertoonde de inleider «t)r
eigen films vsn een wetenschappelijke ex
peditie De beelden van de#e film die ge
deeltelijk in kleuren is opgenomen zijn voor.
treffelijk Prachtige opnamen van flor» en
fauna, tochten langs rivieren en door moe
rassen. gebieden die voordien nooit d<v>r
blanken waren betredep
Spreker wss vol lof over de buitengew»ne
hulp. die de bosnegers bij deze moeilijke
expeditie hadden verleend en hij liet op
duidelijke wijze blijken hoe hij het mskrn
van rassenonderscheid verafschuwt
Het was een mooie en interessante svogiJ
waarvoor de belangstelling, in stryd met e
traditie, helaas matig waa.
IJsclub wil „De Pette"
groter diepte
op
bU
onder zijn vee
Verfceerssptegcl. De gemeente neeft
vroegere Oud-Re*uwtJka* tol op
een spiegel geplaatst voor bet ver
keer komende uit Oud-Reeuw ijk. De oude
verkeerssplegel was door een motorrijder
aan stukken gereden Dat kan ntet meer
gebeuren, daar de spiegel nu Is geplaatst
achter de ijzeren brugleuning
Freëlkbearten. Ned. Herv Kerk 13S uur
d» P Westland te Wasrder (voprtoeresdin»
Heilig Avondmaal) SJ0 uur da 3 Wiemaa te
- - Ned Herv Kerk flutpwflk M)
i uur ds A Baars. Oeref Kerk 10 en
ds 3 Kepteyn
De ijsclub „Nooit gedacht" hield ln .De
Unie" de jaarvergadering - De vergadering
stond wegens ziekte van de voorzitter on
der leiding vsn ée heer H Donker tweede
voorzitter Deze sprak de hoop uit. dat de
operatie van de heer Ververs mag slagen
en dat de voorzitter weer spoedig zijn
plaats zal kunnen Innemen Verder her
dacht hij het overleden bestuurslid, de
heer J Dullemeijer. en het overleden ere
lid. de heer L Bonefaas
Uit de rekening bleek, dat de vereniging
er gunstig voorstaat Er is een batig saldo
van 1550.15
Medegedeeld werd dat pogingen aange
wend worden om ,,D* Pette te laten uit
baggeren. Deze pogingen hebben echter
ondiep is. is de cfub genoodzaakt
langer te wachten met het openen der
baan. den wannéér ..De Pette" op behoor
lijke diepte zou zijn gebracht Het ijs is
hierdoor zeer broos en breekt spoedig af
Het beetuur tal nogmaata ter bestemde
plaatse pogingen aanwenden om dit euvel
erhelpen.
i een breedvoerig* bespreking werd be
sloten san de beide muziekverenigingen
een nubetdte te verlehen.
Bij de bestuursverkiezing werden de
heren P H. vsn Gelooven. W Sleeuwen-
hoek en A. van der Zijden herkozen In de
vacature van de heer Dullemeijer werd
gekozen de heer J de Jong Nzn
Besproken werd de mogelykheid om alle
deelnemers aan de traditionele tijdrace ge
lijk ty dig te laten starten. De voorzitter
deelde mede, dat deze suggestie tn over
weging zal worden genomen
Ten alette werd besloten indien in wed
strijden vals gestart wordt, tweemaal op
nieuw te sterten en de derde maal te laten
doorrijden
Burgerlijke Stand. Geboren Carolus
Everardus rranriscua. van B L RHno-efc
en C C Campfen». Arte, z van A van Jet
Sloot en C R J Lugthert Hendrikus Ma-
rinua t. van J. Molenaar en H R- Ker"n
Johannes, z van C Zwijgers en J KetJacr
Ondertrouwd A ven Vuuren en C.
ner. H. Dullemeijer en M W Noordermser
U A de Jong en M. Alblae
Getrouwd J R. Klever en J M van Vel
ten.
Overleden Jakob Viseer 91 jaar
Gevendyn veerwerpen Gevonden ge»
oortemonnai# met inhoud, zi veren herew
horloge geel kmdertasje met inhoud bU»
we ceintuur vsn damesmantel
Wogikkaarten. - Ned Herv Kerk I «f
1S30 uur d» 3 v d Haar 1.30 uur ds 3.1
Moll - Geref Kerk tt en uur dl -> Snoer
Chr Afgeech Gemeente 0 30 en I uur lees
dienst Vereniging Wet en gvengelie 0*
uur de heer Van den Berg te valkenburg
Vrggeepreken. - De rechtbank ln Rottey
dam heeft de S2-jsrige slager J E-. uit deze
gemeente, die verdacht werd van onjjste
belastingaangifte en tegen wie veertien
dagen onvoorwaardelijk* gevangeniastraf
waa gsëtat vrijgesproken
Zevenhuizen
Aatehna la kei water geraakt - Enerztjd»
door de zachte berm en anderzijds door 'e
ver uithalen, zakt# de autobus van de UJ«»
Boakoop—Rotterdam, dia om halfzeven deze
gemeente passeert. In de berm van het
Koordeind*, waardoor de bus half in M*
water kwam te hangen De passagiert
kwamen met de schrik vrjj Later op P*
avond ia de autobus op bet droge gebrgchf
t M en t 30 uur d* A p. Kenter
Moordrecht
predikbeurten Ned Herv Kerk 10
da P, A. SUpert 7 uur ds H N Bierm
Voorburg (Jeu«ddlen*U - Geref Kerk
8.18 uur da D P Kalkman - Ned H"»
Evangelisatie op Oeref. GronütlM 10
uur de heer H. Oekeree - Oud Oeref
meent» ta en uur teeedientt. BK Kam
7.10 en 10 uur Heilig# Mts. I uur Lof
Een ketting is zo sterk als zijn zwakste schalm. Dat is een gevleugeld
woord, dat niet alleen morele betekenis heeft. Ook als technische waar
heid heeft het een grote inhoud. Als die zwakste schalm breekt vervallen
de sterkste schalmen tot niets. Die zwakste schalm kan betekenen, onder
gang van een schip, verlies van mensenlevens en milhoenen-kapitaal.
De man van de schalm is de kettingsmid. Een moeilijk en verantwoorde
lijk beroep. Een beroep dat veel vakkennis en handigheid vereist, veel
spierkracht en een sterke body. Routine-werk lijkt het, eenvoudig, rou
tine-werk als men ziet hoe mei en naar het lijkt, gemakkelijk zo'n ichalm
wordt gesmeed uit een gloeiende staaf kettingijzer, die in het vuur goed
lasbaar is. Maar dan weet de leek niet, dat de temperatuur een grote rol
speelt en dat de voorhamers geen slag te veel of te weinig mogen geven.
En hoeveel dat is, dat weet de kettingsmid alleen, steunend op zijn
ervaring.
Zy vermen het klein* legertje geepierde
kereD. dl* de hele dag vlak voor de
kleine ovens staan waar een cokeavuur van
rond 1206 graden een laaiende gloed uit
werpt. Onder hun henden groeit de ketting
•chalm na schalm. Voor dat vuur zwaaien
ge armen van smid en voorriager de zware
voorhamer* op het roodgloeiend# yzer. dat
gtvormd an gekneed wordt tot wat later
een «chalm moet zijn. een schalm waarvan
to ontzaglijk veel kan afhangen. Zij vormen
het kleine legertje dat in twee fabrieken,
één in Lelden en de ander in Schiedam
gaveftigd de scheepvaart voorziet van
belangrijke onderdeel, de ankerketting
neen en toeverlaat van da steman. vooral
•b da tlemsnten hem naar een gcvaarlykg
kaat toedrijven en de machine het heeft
Utaa afweten .De ankerketting hield
w Baarto'ir kon bel echtp later veilig worden
br.„.
«tam bat schip op de rotsen' Zinsneden
01e la aanlg bericht over de «cheepvaert
voortanen en die geluk en ongeluk van de
msu demonstreren En de belangrijkheid
vm da ketting.
Schalm na ichalm
het bedrijf ven de Anker- en Ketting-
fabriek Schiedam Men behoeft er ntet naar
te toeken want altijd ligt er wel een zol-
derachuit Ui de haven waar de producten
vaa deze fabriek te kyk liggen als een on-
gevild massaal uithangbord Ankera en
ankerkettingen Deer liggen de houvasten
van het zeeschip in de bodem van zee of
rivier, anker* van 3706 kg. ook wel eena
van 4666 kg Daar liggen de slierten ketting,
de linten van schalmen, klein en groot
bek» en zwaar naar gelang het echtp waar
voor zij zijn bestemd En in de fabriek
kaeng hat geluid van de snorrende ovens
m de «medend# hamera en voornamer*
Daar etaan de kettlngsmeden en voor
slagen temidden van de vonkenregen die
hun hamerslagen san het gloeiende ijzer
•laan Daar groeten de kettingen, achalm
M «chalm
Ea omdat «Ure ketting zo sterk la ala
ztjn zwakste achalm. wordt hier tn de fa
kriek direct er op gewerkt elke achalm
«o sterk mogelijk te maken. Het ketting-
ijzer wordt in verschillend# dikten gele
verd De steven zijn ongeveer 7 meter lang
«en knlpmachine knipt ze op de ge
wenste lengte Naar de dikte maakt men
er lichte (tot 28 mm) middelzware (van 29
tot 54 mm) en zware (boven 54 mm) schal
men van De lichte schalmen worden door
ten smid gesmeed, maar de middelzware en
•ware vergen nog de assistentie van één oé
tngte voorslagers De afgeknipte pen wordt
te bet vuur voorverhit en daerna gebogen
Kaa steekt hem dan door de achalm die
•eed* klaar la. slaat hem rond en ateekt hem
weer tn het vuur voor de las. Dit lassen
gpchiedt door een valhamer die enkele
maten op het te lassen gedeelte wordt neer
gelaten Met een matrUa wordt nog even de
gewenste vorm in de kop van de schalm
gedegen en er la weer een stukje gereed
Van «e te maken ketting Meestal wordt
Mg een dam tn de schalm galagen om
den staker te maken
lo wordt de gehele dag doorgewerkt san
M«t minder den een kleine twintig oven#.
Van een middelzware ketting kan een dag
troductle van rond 28 schalmen worden
aerttkt. De werkmethode ia uiteret een
voudig. maar het smeden «elf veretot een
pole vakkennis BIJ het maken vsn d# ln»
v moet de smid er bijzonder op letten
éat geen vuil tuaaen de twee te laaaen ge-
"•Iten komt. omdat dit de las zou ver-
Een. Bovendien hangt veel af van de
temperatuur en de manier waarop de
elkaar wordt gewerkt De opleiding
Bée kettingsmid duurt Jaren, vooral voor
vervaardigen van zware kettingen
Dl# keuring ts een secuur wertïj#. dat
verricht wordt door een expert van een,
van de erkende claasifkatiebureaux
De ketting wordt naar de toetsbank ge
bracht. een lange goot. waarin hy wordt
neergelegd Aan het ene einde wordt hij
vastgemaakt, aan het andere einde beves
tigd *an de machine die de i ketting uit
rekt Drie opvolgende schalmen worden uit
de ketting geancden en op een belasting ge
trokken vsn ongeveer 27 kg per vierkante
millimeter. Bij deze proef mag alleen ver
vorming van hst materiaal optreden geen
biieuk Als deze proef mislukt worden er
weer drie opvolgende schalmen uit de ket
ting gesneden- Mi op dezelfde wijze be
proefd Treedt dan weer breuk op. dan
wordt de ketting afgekeurd Valt de proef
goed uit dan worden de twee stukken van
de ketting met een z g. fiikschalm san
elkaar gesmeed en deze gehete ketting
wordt den nog ééns aan een proefbelasting
van II kg per vierkant# mUUmeter onder
worpen en gecontroleerd op vervorming en
scheuren van het materiaal Als de ktting
ook aan deze etsen voldoet, worden de cer-
Uticaatmerken in de ketting geslagen en
mag hy worden afgeleverd.
Speciale eisen worden gesteld aan hijsket-
ting En al deze zware etsen maken dat de
ketttngsmid een goed vakman moet zUn
Een afgekeurde ketting komt op de schroot
hoop en het gebeurt gelukkig maar zelden
dat er een kneusje tussen ztt.
Die toetsbank. die een trekgnvicht vah
niet minder dan 200 000 kg kan^ven. is de
laatste tijd vrywei dag en nacht ln gebruik
Vooral 's nacht# neemt men de meeste
proeven, omdat men dan het bedryf ntet in
de weg zit De kettingfabriek heeft het bij
zonder di;uk Ntet itoinder dan vier ton
zware mijncokes worden per dag door de
ovens gejaagd om de hoge temperaturen te
bewerkitelligen. die de smid nodig heeft om
een goed product te kunnen smeden. En op
het ogenblik wordt hard gewerkt aan de
bouw van een volautomatische gasoven. die
de productie niet alleen zal vergemakke
lijken maar ook zal versnellen.
Ankers maken is ntet het werk van alle
- dag maar als het zo ver to, la er hoog
spanning in de grofsmederij. Zij worden
gesmeed onder een luchthemer met een
zwaarste vaigewicht ven 275 kg. En bij de
beproeving laat men een anker van een
hoogte van 4' meter op een ijzeren plaat
met metersdikke betonfundering vallen.
Het werkstuk mag dan geen breuk verto
nen En het wordt ook nog op proefbelas
ting getrokken.
Ook andere werkstukken van apeciale
aard zoals sluitingen, wartels htjsheken
waaraan specials hoge eisen van uit
voering en sterkte worden gesteld werden
tn de grofsmederij van de Anker- en Ket
tingfabriek Schiedam vervaardigd Een on
misbaar en uiterst belangrijk bedrijf, zon
der hetwelk onze scheepsbouw het moeilijk
zou kunnen stellen Want wat is ten schip
zonder ankers en ankerkettingen t
Boekenkeur
De ment kiest niet zelf
TV mens kiest niet zelf, beeluit de schrij-
ver Rene Bink. ato hu aa.i het eind* van
zijn boek het deze titel meegeeft. Vooral ntet
zouden we wilen aanvuiien in Polen,
waar men. naar veronderste'd mag worden,
thans helemaal niets te kiezen (of te vertel
len) heeft, doch ook al ntet in het Polen,
zoekt het ons in een trieste echemer en oe-
«lemmend geschetst wordt vlak vóór en na
het uitbreken van de eerste wereldoorlog.
Het pad van de hoofdpersoon Stemslaw
Radziejowsk. gaat met over rozen, louter
over doornen hier. de scherven van mis
lukte huwelijken, ontrouw zedeloosheid,
chantage bloedschande dronkenschap,
moord, enfin zo ongeveer ven alles wat er
door de benedenste sporten van de maat
schappelijke ladder, modderig, traag of
Uuipend. heenmepelt Maar tóch. hoe mee
dogenloos de van het platteland stammende
knaap eenmaal in Warszawa beiend. ook
met de 'zelfkant v#n het grote stadsleven
wordt geconfronteerd, en her. en derwaaru
gealmgerd ven de ene morele kater naar
de andere hoe vaal en decadent de gehei
men dan mogen zijn, d.e hem worden ge
openbaard. ze stalen en vormen op de
duur het kind tot een man.
Het is een harde Stentolaw. die ten slotte,
na bovendien de eerste gruwelervaringen
van het slagveld te 'hebben meegemaaat.
terugdrijft naar de vrijheid van het wijde
land. om dear rust en baat te vinden en
een gloren van het geluk, aat zijn zo ge
schokte ziel zal opheffen
Het m goed dat de. buiten kijf meesterlijke,
auteur deze lichtatraal op de laatste blad
zijde door de wolken dringt, want overigen#
is de spiegel van dit Polen verweerd, zonder
glans, troosteloos en biedt ze een beeld dat
de lezer er mogelyk wel van verwacht,
maar dat hem desondanks met enige huiver
zal vervullen
Uitgave Wereldbibliotheek Amsterdam—
Antwerpen.
De Uitgeverij Boekencentrum NV. te
's-Gravenhage zond ona De Hervormde
Dagkalender voor 1952 Aart van Dobben-
burgh ontwierp het schild met een prachtige
kop. voorstellende Abraham, de man. die in
de verte zag en waarmede de symboliek
van de kalender wordt uitgédrukt De voor
zijde van de kalenderblaadjes geven een
dagelijks bijbelgedeelte met 'n kort en bon
dig btjachrift en een lied Op de achterzijde
staan fragmentjes uit bekende schrijvers,
een gedicht nu en dan een puzzle, enz Een
goed versntwoerde kalender, dia in het ge
bruik een wijze, dagelijkse pastor zal bltjktn
te zijn.
By dezelfde uitgever verscheen tevens
ren veertiendaagse kalender voer 1952. ge
titeld Veilig Kompas", samengesteld door
O J Haaiboom Op elk kalenderblad van 11
by 21 cm. schreef de samensteller meest
al in tweekleurendruk een spreuk, tekst.
*d of gedicht, soms voorzien van een
christelijk symbool. v
Eén KOGEL IN NOORD KOREA heeft
een cmde gemaakt aan het leren van
de vijltigjange Banda. de dochter tan de
spionne Mata Han die in November 1917
Frankrijk gefusilleerd werd. Daarmee
te het antwoord, gegeven op de vraag, u at
er toch is betcorden van het meisje dat
door moeder Mata Hari ln de steek
gelaten Moeder en dochter beiden de
kogeL
Bands was het tweed* kind van de on
gelukkige kapitein MacLeod, cn Grethe
Zeil* de knappe dochter van een failliete
pettrnkoopman. met wie hy door een ad
vertentie tot aap huwelijk was gekomeft
Norman. het eerste kind. was op drie
jarige leeftijd door de baboe vergiftigd en
voor het tweede kind had de moeder geen
belangstelling Mafna werd op Java spoe
dig békend om haar spilzucht haar wufte
levenswijze en haar schoonheid Haar man
leed onder haar gedrag, 'maar tij wild#
niet ln een scheiding toestemmen Ten
einde, raad zette hij haar op straat, na eer
twist over de opvoeding van hun dochter
tje Mama sloeg zich door het leven als
model voor schilden, «la Hindoe-danseres
te Parijs en als spionne
Ook nu weer trokken haar de unifor
men en altijd Waren er wel officieren, die
naar haar gunsten dongen Altijd Is «e. ook
tijden* de eerste wereldoorlog, ln gezel
schap van Duitse officieren, tot xtj in 1915
naar bet front gestuurd wordt om daar
achter de geheimen over het komend*
voorjaarsoffensief te komen De Engelsen
wantrouwen hoor en na een waarschuwing
wykt de Franse contra-spionnagedienst.
bij wijze van spreken, niet meer van haar
zijde Op vrij eenvoudige wijze wordt een
val voor haar opgesteld en prompt loopt
zy er in, hoe geraffineerd ze ook lijkt.
Vtff maanden duurt het voordat einde
lijk het bevel tot executie komt Zelfs bier
van maakt Mata Hari (Maleis vbor „Het
Oog van de Dag") een show Zy kleedt
Strenge keuring
F"nt
kettingen gereed
volgt de keuring
belangrijk
2«P gaat niet zo maar de
j??** Mt. Damkettingen
««««te van 15
*7meter voor
!ü?*rrJroor "«rinevaartui-
c 09 verschillende atuk-
JM worden door tussen-
ffttogen aan elkaar ver
ken
het
-Ketringm*den en
tdmidie, oe«
slaan..
zich uiterst elegant en loopt tuaaen de rijen
soldaten door. of zij een gaste to. die met
eerbetoon wordt ontvangen Ooggetuigen
hebben verklaard, dat zij zelfs kennelyk
scheen te genieten van de sensatie van het
laatste ogenblik, toen zy en niemand
anders het middelpunt van de belangstel
ling was.
En de dochter
Zeventien jaar was ze. toen haar moeder
stierfvijftig, toen zyzelf op dezelfde ma
nier om het leven werd gebracht
Uit de kleine Marie-Louise groeide de
spionne Banda. die spionnëerde in Indo
nesië tegen de Nederlanders, de plannen
voor de politiële actie bemachtigd schijnt
Mata Hari.
te hebben rn later ln Amerika grote som
men voor Indonesië wist los te krijgen
Na het uitbreken van de Koreaanse oor
log tra«i zy in dienst van de Amerikanen,
waarby het haar inderdaad gelukte zich
by de Noord Koreanen vertrouwd te ma
ken Totdat ook hier de kruik barstte, na
lang te water te zyn gegaan
Wéér klonk het luide bevel Vuur
en dat betekende het einde' van Mats Hart's
dochter, de kleindochter van de petten-
koopman t^it Leeuwarden, die in de negen
tiger jaren failliet was geslagen
nu by na een eeutu geleden de
poetzegels tn ons land m gebruik ge
nomen werden, waren er weldra nfensen.
die begonnen ze te verzamelen. Men
heeft rfu eenmaal steeds mensen, die iets
moeten verzamelen, anders voelen zy
ztch diep ongelukkig Het verzamelen
ia hun hobby en etgenlyk kan men wel
zeppen er is geen mens of hy heeft een
hobby Postzegelverzamelen ts echter
niet slechts «en doodgewone hobby ge
bleven, het heeft ztch ontwikkeld tot
eeVi hoopte, 'welke bewondering af
dwingt en men map mempe uerzamelmp
haar wetenschappelijke waarde niet Ont
zeggen De in Schiedam gehouden ten
toonstelling, ter gelegenheid pan het 25-
jong bestaan van de Rotterdamgche Pfil
iate listen Vereeniptnp pehouden, heeft
weer eens bewezen hoe interessant en
van hoe grote waarde, niet slechts in
fmancteel, doch vooral tn historisch
wetenschappelijk opzicht een goede ver
zameling ken zyn.
In de regel begint het ad een jongen Is
jarig, op school heerst «en rage Om post
jegel* te ruilen, hij doet er braaf aan mee
en het ligt dus voor de hand. dat op zyn
verjaardag hem een album wordt geschon
ken. waarin htj zijn bezit aen postzegels kan
onderbrengen In vel* gevallen begint de
gelukkig* «1 bum bezitter' ijverig zyn zegels
„ln" te plakken, helaas maar al te vaak ver
keerd, n l door de arhterzyde van de post
zegels met lijm te besmeren en dan vast
te plakken. Ho* het wel moet vertellen wij
hier niet. verzamelaars weten bet en be
ginnelingen kunnen het doorgaans ln hun
album tegenwoordig la dit het gaval. lezen
Ken tijdje gaat het goed. de Jon«en ruilt
met vriendjes, vraagt tegels aan familie
leden en kennissen en wordt trots op zyn
collectie, doch dan verflauwt de ijver en
het album blyft vergeten in een hoek van
een kast liggen Gelukkig «Un er ook jon
gens dia doorzetten Zij blijven belangstel
ling houden voor het verzamelen en gaa«i
dat steeds serieuzer doen Zij zien in. dat
een wereldverzameling byhouden een on
begonnen werk ts. misschien verzamelen
zy nog een tijdje „Europadoch dan gaan
zij zich specialiseren en dan begint goed be
schouwd pas hat echte verzamelen Jammer
genoeg rijn er met het niet goed verzamelen
en vooral ook met het figuren plakken van
peetzegelstukjes. in de laatste helft der
vorig* eauw heel wet waardevolle zegels
reddeloos verloren gegaan.
H'ij willen hier niet over alia inzendingen
spreken, die men op bovengenoemde
tentoonstelling te sten kreeg, doch slechts
hier en daar een greep doen
Ongetwijfeld de belangrijkste inzending
stemming gebracht; zy syn voorzien van bet
grote sierlyke stadswapen „in roden wasse"
of anderszins op perkamenten Up. De af
zender behoefde met. zoals thans vooruit
het port te betelen, maar hy verzocht vrien
delijk de adressant „den bode syn toon" te
betalen Later traden de koopmansboden op
als briavenbezorgers. zy werkten tegen aen
vast tarief, daarna kwamen de postmees
ters voor hat voetlicht Deze beren wilden
wel eens wat al te veel verdienen, van ImR
algpmeen belang trokken zij zich blttei
weinig aan De overheid besloot daarom aan
einde te maken aan de tyraanie dezer heren
postmeesters Zy kocht hen uit en richtte dé
Rtatenpost van Holland an Westvrte»iaml
op. welka 1 Juli 1573 in werking trad Hoe
wel in wezen een provinciale organisatie,
deed deze Statenpost weldra ver builen de
provinciale grenzen haar invloed geldcy
ij hebben hierm de oorsprong vsn de
btaatspost te zien. Toen ons land de Ba
taafs* Republiek was. was bet ook wat het
postwezen betrof, sterk Frans georiënteerd,
Lodewyk Napoleon verzette zich el* koning
van Holland sterk tegen deze invloed hy
was het die ttët eerste umformport invoer
de Na zyn aftreden echter werd op 1
Januari 1511 de Frans* postwet ingevoerd
en tevens distributiekantoren werden op
gericht De genoemde verzameling geeft Ia
UI van stukken een belangwekkend over
zicht ven deze eerste geschiedenis van'bet
postwezen m ons land Man kon er ook eea
merkwaardig poststuk zien. dd 11 May 1112
van de sous préfet van het Arrondissement
Rotterdam, behelasnde een „Prijs of zetting
van hat brood waar na- de bakkers in het
Arrondissement Rotterdam gehouden zijn
zich te regelen" Men ziet bet: er is niets
nieuws onder de zon. ook toen reeds prijs
regeling. Op een ander poststuk had de be
steller geschreven „Geweygert bv gebrek
aan geld en kamt van den President van
den Raad te Enkhuysen, die wel sous bands
had kunnen versenden".
Postzegels werden tn die dagen nog
met gebruikt Wtj reproduceren dan ook
hierb\j een briefomslag utt die dagen.
Een brief, waarvoor de verzender het
verschuldigde bezorgloon tevoren ge*
deeltehjk had voldaan blykens de mede
deling ..franco Rotterdam" Het stempel
links verraadt dat de afzender te Schie
dam het stuk heeft ..gepost" De rest
van het verschuldigde port moest de
geadresseerde by ontvangst voldoen.
rPoen Nederland weer onafhankelijk werd,
handhaafde men de Franse postwet tot
1550 vrijwel ongewijzigd Van een post-
monopoli* was echter geen sprake; par
ticulier* besteldiensten, diligences, beurt
schippers. trekschuiten en later ook stoom
boten en spoorwegen vervoerden poststuk-
was die van de haar P C. Korteweg uit I m*# eprak in die dagen van de «lui
Benncbroek. van wl# iemand eens gezegd
heeft: ato er een leerstoel in de philatelie
zou worden opgericht, zoudt gij de eerste
hoogleraar zUn De bedoelde verzameling
geeft een overzicht van 300 jaar postdienst
in en om Schiedam en Rotterdam, doch
daarmede en fettelyk in de eerste plasta
geeft zU een oversicht van de landelyke
ontwikkeling van het Nederlandse post
wezen m het algemeen m het tydvak van
1600 to(. 1900 Allereerst zag men er enkel*
brieven door de stadsboden naar hun be-
Maar dat gebeurde vijftig jaar gele
den toch zeker ntet ging door
ons heen Dat was toen onlangs, tijdens de
receptie ter gelegenheid ven bet vijftig
jarig jubileum van het Nationaal Bureau
vgor Vrouwenarbeid, de keil ner. die de
thee diende, op de voet werd gevolgd door
een collega, die rondging met sigaretten en
een kaarsenclammetje, zodat de domes, die
wilden roken, meteen konden opsteken.
En velen deden dit ook I
Neen. de oprichtsters van bet Bureau
zuilen 50 jaar geleden met aan roken heb
ben gedacht George Sand, de Franse
schrijfster, die toch al vyf en twintig jaar
te voren waa overleden gold nog altijd
als een afschrikwekkend type. omdat aa tn
mannenkleren had rondgelopen en
bad gerookt, tets, waarvan de boekjes
over literatuurgeschiedenis nog jamt later
zouden gewagen
En er was méér. by dit jubileum, dat ons
ènders leek dan bet vijftig jaar geleden
moet zijn geweest De presidente van bet
voorbereidingscomité veronderstelde ln
haar begroetingswoord, dat ook de oprich
tingsvergadering. evenals deze jubileumbij
eenkomst, wel op Zaterdagmiddag sou zyn
- Vaat ntet4 was ona (verzwngani pro-
Thuisgritomen hebben we haastig «en
„eeuwigdurende kalender" ter band ge
nomen cn syn aan het rekenen geslagen
en tot de conclusie gekomen, dat in 1901
de derde dag van November een Maandag
moet syn geweest Nu Ja. rekenen ia nooit
onze sterkste kant geweest en dus is een
fout mogelyk, maar dat op Zaterdag
middag een schare vrouwen sou bijeen
komen in 1901 ts helemaal ntet aan te
nemen. Want in die goede oude tijd waa
de Zaterdagmiddag een „werk"middag.
Dan werden gang en vestibule „ge
dweild", werd de stoep voor het huis en
zelfs het stuk straat, dat aan die stoep
grenade, geschrobd, dan ward er geboend,
gewreven, werden glazen gelapt, enfin,
werd er gezwoegd om het huls en de «zelfs
gevel blinkend de Zondag tegemoet te
laten gaan. Dames, die verenigingen op
richtten deden dat natuurlijk niet self te
hadóen zonder uitsondering een „gedien
stige maar haar huisvrouweUjk oog
hadden zy toch niet graag aan de werkzaam
heden onttrokken „De meid zoals de ge
trouwe toen heette, moest het eens min
der goed doen
Vijftig jaar geleden heerste er des Za
terdagsmiddags hoogspanning in onze
woonhuizen en bet betekend* eon ware
revolutie toen. nu ook al weer een dertig
tal jaren geleden de vrije Zaterdagmiddag
werd ingevoerd. Het tegenwoordige ge
slacht. dat met die vrije Zaterdagmiddag
to opgegroeid, sal zich er moeilijk meer
«en voorstelling van kunnen maken hoe
de huisvrouw de bakens heeft moeten
m sij haar man en grote kin-
des Zaterdagsmiddags over de
ten utt die bewogen periode nog eens op-
it sal met verbazing sten. boe er telkens
en telkens weer e
vrouw werd gedaan om haar werkrooster
te veranderen en te zorgen, dat de huis
houdelijk* arbeid was afgelopen na twaalf
of één uur. zodat «y ztch zou kunnen wij
den aan de huisgenoten
Zaterdagmorgen thuii
VAN dit stukje geschiedenis van de vrou
wenarbeid gewaagde mejuffrouw Wiener,
die een historisch overzicht gaf van de
werkzaamheden van het jubilerend Bu
reau. niet Het heeft zyn nut dat wei te
doen Want vele moeders zullen deze win
termaanden des Zaterdagochtend* hun
kinderen „over de vloer" krygen daar er
op die dag scholen sullen worden geéloten
wegens „kolenbesparing" (een argument,
dat de vrouw, dl* thuis de kachel eztra
moet aanmaken, sceptisch stemt) Veel
mannelijke ambteneren sten een vrije Za
terdagochtend ato een dreiging tegemoet.
-'Wat heb je er aan* zeggen ze onder
elkaar Denk je dat ik lekker Vat zal kun
nen" knutselen Of denk je. dat ik wat
jstukkenmee naar huls kan nemen om te
daar rustig af te doen* Geen sprake van!
Ato je thuis bent komt je vrouw natuur-
lyk aanzetten met allerlei karweitjes Dan
ia bet „Hè. wil jy even dat boodschapje
doen Hé wil jy my daarmee even hel
pen* Kopje* wassen op de kleine Jet
ten dat wordt onze Zaterdagmorgen
En later moeten we de verloren arbeids
uren op de avond Inhalen'"
De heren syn derhalve somber gestemd
En begrijpt u nu de njoraal van onze „her
innering" aan vyfUg «n dertig jaar gele
ien' Eens was de gehele Zaterdag een
werkdag by uitnemendheid onze moe
ders van dertig jaar geleden pasten zich
aan. toen de man de middag vry kreeg
Vrouwen, die nu op Zaterdagmorgen haar
man „thuis krijgen dienen zich te spie-
ge ton aan bet voorbeeld van haar moe
ders Gebruikt hem niet voor allerlei „kar
weitjes" Maakt h*V ham prettig
ken)
Eerst 1| April 1956 kwam een postwet tot
stand, dit was het begin van de terugkser
tot het staatsmonopolie. Overal werden
hulpkantoren en postkantoren opgericht,
op het platteland verrezen bestelhuizen. En
i 1 Januari 1652 werden de postzegels in
gevoerd Aanvankelijk werd een zone-
stelsel Ingevoerd, volgen» een schaal met
drie tarieven voor afstanden tot 56 km 5
cent. tot 100 km 10 cent. boven de 106 km 15
cent Vandaar dat de eerste postzegels, die
werden uitgegeven en die niet getand wa
ren. doch die men moest afknippen slechte
deze waarden kenden Daarmede toch kon
men volstaan Deze eerste zegels, die resp.
blauw, rood en oranje waren gekleurd, ver
toonden. daar ze geldswaardige papieren
waren de beeltenis van Koning Willem III
els staatshoofd en werden gedrukt op éa
Rijksmunt te Utrecht
Eerst op 1 Januari 1871 werd het alge-
men* 5 cent* briefport ingevoerd met 5 cent
strafport voor ongefrankeerd verzonden
brieven DU had ten doei een einde te ma
ken aan het verzenden van ongefrankeerda
brievw. waarvoor de ontvanger dan bet
port moest betalen.
Over deze eerste uitgift* was op de ten
toonstelling ook veel moois te tien. ao gaf
de verzameling van de beer 8 Choufour
allerlei wetenswaardigs omtrent de ge
bruikte drukplaten en de kleurvariatiea in
chronologische volgorde De heer J Pouli#
uit Amsterdam liet enige merkwaardig*
stelen van zyn verzameling zien welk* het
resultaat to van meer dan 3» Jaren studie
en met minder dan ca 4500 exemplaren van
de eerste emissie bevat Zo werd van de 15
cent zelfs de eerst* en de tweede proefdruk
getoond. Voorts peren met z.g ..bruggen'
tuasenstroken in blanco Belangrijk waren
voorts de plaat reconstructies Dat ook Ne
derland Overzee belangrijk verzameimate-
riaai heeft geleverd, 'bewijst hetgeen dr L.
Frenkel liet zien de eerxtf uitgaven van
Curacao en Suriname, opgezet n*«' «*n-
dingen. gebruikt en ongebruikt De gebruik
te zegels waren aanwezig met de verschil
lende ffuntstempel# ronde stempels, boot-
stempel* enz Men kso dus wel begrijpen,
dat het heel wat tijd en moeite heeft ge
kost om een dergelijke collectie bijeen te
brengen.
Wy hebben slechts enige grepen gedaan
en hopen hiermede te hebben aangetoond
dat postzegelverzamelen niet in maar «en
ty overdrijf ta. maar dat het de verzameteai
aet tot studie en dat hy door systematisch
verzamelen in wezen wetenschappelijk
werk verricht Ook hy echter, dte niet M
diep op een en ander wenst m te gaan kan
het versameien van postzegels een bt on van
genot bezorgen, vooral ala ook hy zich spe
cialiseert, byv alleen verzamelen van
segels. mooie landschappen tn beeio bren
gend postzegels met dierafbeeldingen, ont
dekkingsreizen illustreren met postzegels
portretten ven schrijvers, schilders of
beeldhouwers, zegels met afbeeldingen uit
het rijk der techniek, kortom er ajn velg
mogelijkheden en die er zich mede herig,
houdt zal voldaan ztjn over het resultaat
