Groot textiel-nieuws voor
GOUDA en omgeving!
50% korting
6e (blank
de vrouw in het bedrijf
ONZE GRATIS-
SERYIESRECLAME
J. G. Potharst Zoon
Pionier werd in de loop der jaren door
bijna iedereen vergeteft
DE ZWITSERSE MEREN ZIJN ZIEK
6ouise
het gloednieuw
Dubbelblank-bedrijf
""«isclt reinigeili
PANDAS TOCHT NAAR ILLIRAN1A
BoraseM eronwf
DOE UW VOORDEEL!
KLEIWEG 90—92
Meubelen Bedden
Tapijten Kinderwagens
tmtptw t tmemaaM tm
50% korting op chemisch
reinigen pn verven.
EXTRA-behandelingen
Reeds onmiddellijk: ter kennismaking een
sensationeel aanbod I
verbluffende extra's pu>etcs>.'
%eeh spoedige
Gratis „Vederlicht-Persing"!
Dubbelblank is in Gouda gevestigdge Tiendeweg 6
les aspecten van de beroepsarbeid
worden wetenschappelijk bekeken
DE JAN VAN RIEBEECK-HERDENKING - III
Nu grandioos feest om hem te eren
Sommige hebben nog maar 500 jaar te leven
NEff,
Aantal werklozen gestegen
in November
Rond de wereld mfet kapt. Carteret
ÏWBEDB BEXB - PÏGWX1
wordt verlengd tot en met 29 December
Ammerstol
Pluimveeenloongtelling
In „Het Gebouw" hield de pluimveever-
omging Recht aan allen" haar jaarlijkse ten
toonstelling Keurmeesters waren de heren
T. van Gent uit Leerdam en J. H. van de
Broeke te Haarlem. Bekroond met een ere
prijs werden de volgende dieren:
Konijnen: VI. reus wit (oude rammen) Ph
Delwel te Capelle a d. IJssel met Z.G
i<jem (jonge rammen) Joh. de Koning. Am-
merstol. 3 x Z.G.; idem (haaskl.) M. Zanen.
-Ammerstol, G.G.; Franse Haggoor: C. v. d.
Graaf. Groot-Ammérs. Z.G. en G.G.; Chin-
ciUa groot: C. Zanen. Anfmerstol, G.G.; We
ners Blauw: Jac. Zanen. Ammerstol. Z Z.G
A. v. Putten. Schoonhoven. G.G.Weners
Zwart: J de Koster. Bergambacht. G.G.; L.
Slingerland. Ammerstol. G.G.: Alaska: A.
Kruis. Bergambacht. Z.G.; R. Honkoop,
Groot Ammers. 2 x Z.G Angora: (wit): J.
Klorenbeek (Bovenkarspel. Z.G.; Black and
tan: A. Kruis. Bergambacht. Z.G.; J. A. de
Jong. Ammerstol. 2 x G.G.: Hollanders
-rizwart): F. Deelen. Ammerstol. Z.G.; A.
Evenboer Jr.. Ammerstol. G.G.; kleurdwer-
gen: Th. A. Hof (Bovenkarspel) Z.G.Polen
froodoog): J. A. te Hennepe. Ammerstol. 2
x Z.G. en 1 x G.G.; mevr. Deelen-Den Hoed.
Ammerstol. 1 x G.G.: A. Kruis Bergambacht
Z.G Rijnlanders: P. H. v. d. Berg. Ammers
tol. 2 x G.G.
Jeisgdklasse: C. Blom, Ammerstol m.
Reus G.G.; A. v. d. Werken. Ammerstol m
Franse hangoor 2 x G.G.; A. Evenboer Sr..
Ammerstol. .idem 1 x G.G.; J. de Koster.
Bergambacht met Wener zwart 1 x G.G.
Sierduiven: Bruner kropper wit: J Brand
Gz.. Ammerstol. ZG.: Hagenaar, wit: J.
Brand Gz.. Z.G.; Norwich kropper: G. J.
Heuber. Vroomshoop. Z.G.: Holl. kropper:
H. de Bruin. Leeuwarden. Z.G Modena: D.
v 'tEnde. Vroomshoop. Z.G Tippler: J A
de Jong. Ammerstol. Z.G.
Postduiven: doffers oud: J. de Gruiter.
Schonohoven, W. C. van Buren. Ammerstol
en A. Dubbeldam. Ammerstol: Oude duiven
J Fetter. Schoonhoven; J. de Gruiter,
Schoonhoven en N. van Halewijn Schoon-
hbven.
Doffersjong: J. Korevaai Schoonhoven: J.
Verschoor, Ammerstol en J. Fetter. Schoon
hoven. Jonge duiven: J. Fetter. Schoonho
ven: J. P. de Man. Ammerstol en G. Van
.Piitten, Schoonhoven.
Hoofdprijzen werden toegekend aan: le.
Jee. Zanen. Ammerstol. 2e A. Krui». Berc-
•mtaacht: 3e J. Klarenbeek. Bovenkarsoei;
4e J. Fetter. Schoonhoven en 5e H. de Bruin
Leeuwarden.
Tevens werd een hokkeuring gehouden
van hoenders, met, als resultaat: brama's
(haan): J W Bakker, Ammerstol. Z.G.; id
(hen) J. W. Bakker. Z.G.. Plymrods (haan).
J W. Bakker. Z.G.: idem (hem. J W. Bak
ker Z.G.; Australorps (jonge haan). J "F. de
Man. Ammerstol. Z.G Welsummer (haan).
G. J. Brand. Ammerstol. G.: Antw. baard-
kriel (koekoekkl. hen). Jac. te Hennep. Am
merstol. G-Idem millefl. hen Jac te Hen
nepe. G.; haan wit: Jac. te Hennepe. Z'G.
Predikbeurten. - Ned. Herv Kerk ds J R
Hugenholtz Ned. Herv. Evangelisatie 10 en
30 uur de heer Vlaanderen te Naarden.
Boskoop
Huishoudster In het silver.
Voor mej. Alie Wortman Donderdag
13 December een belangrijke dag zijn. Dan
hoopt zij te herdènken. dat lij 25 jaar ge
leden als huishoudster bij de familie Meer-
veld kwam. Is op zichzelf een dergelijk
jubileum reeds een unicum, de omstandig
heden waaronder mej. Wortman haar werk
heeft verricht geven dit jubileum wel een
zeer bijzondere tint. Vijf en twintig jaar
achtereen een zieke vrouw met alle zor
gen en liefdé ter zijde te staan is tpch
waarlijk geen kleinigheid. Toen mej.
Wortman haar taak begon, telde zij één en
twintig lentes; haar aanhankelijkheid voor
het gezin Meerveld was zo groot, dat zij
vele huwelijksaanzoeken van de hand wees.
onder het motief dat haar leven z'n be
stemming reeds had gevonden. Het be
hoeft geen betoog, dat in het hart van de
heer Meerveld en z'n zieke echtgenote mej.
Wortman een ereplaats heeft.
Dammen. Uitslagen onderlinge com
petitie damclub „Boskoop", veertiende
ronde: D. Lonkhuijzen—P. J. van Klaveren
2—0; A. N. van Tol—KI. Bakhuijzen 2—0;
W van EsW. Nederlof 20; A. Nederlof
J. Schoemaker 1—1; H. Glazenberg—W. A.
van Otterloo; E. van VoskuilenJ. Mes-
♦man 11; J. MesmanJ. Schoemaker 1
Berkenwoude
Predikbeurten.
ds P. E. C. Blom. -
7 uur leesdienst.
Bodegraven
predikbeurten. Ned. Herv Kerk 10 uut
ds Jac Vermaas: 6.30 uur ds Joh. Verwelius,
- Geref Kerk 10 en 6 uur ds S. Neerken. -
Geref. Kerk (art 31 K.O.) 10 en 5.30 uur ds
Joh. Dam, Geref Gemeente io en 6 uur léés-
dienst. Vrij Evang. Gemeente 10 en 7 uur d^
heer Jto Klein-Haneveld.
10 uur ds J. J. F. Herrmann:
K. BerveUng te Stadskanaal.
Ev.
Gouderak
Haastrecht
predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 10 uur
ds W. de Voogd v. d. straaten. Geref. Kerk 10
en 6.30 uur ds L van Urk. Ned. Herv. Evan
gelisatie 9 30 en 0.30 uur de heer G. de Pater
Moordrecht
predikbeurten. «- Ned. Herv -Kerk 10 uur
ds P A. stapert. Geref. Kerk 10«en 6.30 uur
i D. P Kalkman. Ned Herv. Evangeli
stic io en 6.30 uur de heer H Ockerse. - Oud
Geref. Gemeente 10 en 4 uur leesdienst.
R.K. Kerk 7.30 en *10 uur Heilige Mis; 5 uur
Lof.
Nieuwerkerk a. d. IJssel
predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 9 er 6.36
uur ds J. J. Timmer: 10.45 uur ds J. D. van
Hof te Rotterdam. Geref Kerk 10 en 6 uur
ds A. P Heiner te Zevenhuizen. Geref. Ge-
mefente 9.30 en 3.30 uur leesdienst
Ouderkerk a d. IJssel
Predikbeurten. Ned. H©iv Kerk 9.30 en
6 30 uur ds A. J. Timmer. Wljkgebouw Lage-
weg 9 3o en 6.30 uur de heer A. de Redelijk
heid. Geref. Kerk 9.30 en 6.15 uur ds C. A
Vreugdefthit.
Beeuwijk
predikbeurten. -
ds J- v. d. Haar
»K1 Bakhuijzen—P. J.
Klaveren 2—0.
Predikbeurten. Ned Herv. Kerk 0 en 10 31
uur ds G. C. Tromp: 6.30 uur dr Gerh. Huls te
Gouda. Geref Kerk 3 $Q en 5 uur ds H Pol.
Chr Geref Kerk 0 30 en 4.30 uur ds P. J
de Bruyn. Ver. v d Vrije. Herv. (in Rem.
Kerk) 10 uur ds mr H. H. Riepma te Edam.
Geref. Gemeente 0.30 en 6 uur leesdienst.
Bergambacht
81. Nlcolaaafeeat op scholen.
De kinderen van de openbare lagere
school en de school voor voortgezet lager
onderwijs vierden het St Nicolaasfeest.
Ouders en publiek genoten van de toneel
stukjes en kinderspelen. Zowel aankleding
als spel was mooi. Dat de stemming zo
prettig was kwam voor een groot deel door
het Bergstoeps bandje. Ook de middagvoor
stelling voor de kleintjes, waar de Sint en
Piet op visite kwamen, was leuk. Van
harte werd er gezongen en gespeeld.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 9 so uur
ds J. Lekkerkerker; 7 uur d< J. v. d. Heuvel te
•Schoonhoven. Uitgetr.
£.en 0.30 uur leesdienst.
-1.30 uur ds J. Firet.
Ned. Herv. Kerk 9 30 uur
te waddinxveen 6 30 uur ds
Haitsma te Woerden Ned Herv Kerk
(Sluipwijk) 10 en 6 30 uur ds A. Baars. Geref
Kerk 10 en 5 uur ds J. Kapteijn
Schoonhoven
Sint op bezoek. De Partij van de Ar
beid hield in de Nutszaal een St. NicolaaB-
feest. Toen de Sint en zijn knecht de zaal
betraden klonken uit enkele honderden
kindermonden Sinterklaasliedjes. Ook
„loesten enkele kleuters hun vocale pres»
taties op het toneel ten beste geven. Be
halve de gebruikelijke pepernoten kregen
allen geschenken.
Stolwijk
predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 16 uur tri
Eikema. Ned. Herv. Evangelisatie 9 30 en
7 uur (In Ned. Herv Kerk) ds M. ottevanger
te Lelden. Geref. Gemeente 9.30 en 630 uur
leesdienst.
Vfrjaardagsfonds Het verjaardagsfond.;
ten bate van de Ned. Herv. Gemeente heeft 'n
November 130 60 opgebracht.
Waddinxveen
predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 9.30 uur
s J. Moll- 6.30 uur ds J- van der Haar.
- Geref Kerk. 10 en 5 uur ds J. Snoelj.
Rem. Kerk: 1» uur ds P den Broeder te Nij
megen. Chr. Afgescheiden Gemeente 9 30 en
5 uur leesdienst Ver. Wet en Evangelie
3.30 uur dr W. H. Beekenkamp te Den Haag.
Zevenhuizen
Beroep aangenomen. t
Onze plaatsgenoot, cand. L. P. W. "Groen
veld. heeft het beroep als predikant' naar
de "Ned. Herv. Gemeente te Sluis aange
nomen.
Klaprooscollecte. De collecte, gehou
den ten bate van het Nederlands Oorlogs
graven Comité, heeft ƒ73,14 opgebracht.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 10 uur d»
W. Bloemendaal. Geref. Kerk 9.30 en 2.30
uur ds A. P. Heiner.
Nederland—Indonesië
Borneo Amst-Djakarta p 6 Flnisterro
Drente 7 v Menado te Rotterdam
Friesland 7 v Ternate te Makassar
Japara Djakarta-Rotterdam p 7 Perim
Kota Baroe 0 v Soerabaya n Semarang
Kota Gede Belawan-Rotterdam p 6 Sabang
Kota Inten Rott-DJakarta 6 v Genua
Laertes Belawan-Amsterdam p 6 Mlnikol
Limburg 3 v Djakarta te Singapore
Manoèran Makassai-Amst 7 te Genua verw.
Mapia 6 op 500 mijl West v Mihikoi
~.iouw 7 v Amsterdam te BelaWan
,:oeblah 0 v Soerabaya n Amsterdam
Tabtan Djakarta-Amsterdam p 7 Malta
Talisse Amsterdam-Djakarta 6 v Aden
TJiluwah 0 op 300 mijl O v Ceylon
Willem Ruy» Rott-Java 7 te Colombo verw.
Zeeland Rotterdam-Djakarta v Algiers
Paardenmarkt Den Bosch
Op de pAWenmarkt te Den Bosch werden
gisteren aangevoerd 502 «Tuk». waaronder 45
veulens. Er was ruim» aanvoer van «paarden
voor de tijb van het Jaar. met grote belang
stelling. De handel in jonge paarden was niet
vlot doch de paarden met papieren werden
verkocht tegen hoge prijzen. Weinig aanvoer
van werkpaarden, matige handel. Veulens,
handel traag, naar de merrie-veulens met pa
pieren was vraag. Hitten en ponny's kalme
handel. Slachtpaarden matige handel met
staande prijzen!
De prijzen w<èren als volgt: voljarigen 900
1000 2-Jarlgen 900—1050 a-Jarigen
600—025. met papiefen boven notering.
Merrieveulens 425575. prima boven no
tering: hengstveulens 300450- ponny's
300-/ 600; hitten 400-/ 700. alles per stuk:
slachtpaarden UV-J 1.75 per kg geslacht
gewicht: jonge paarden IJS per kg geslacht
gewicht.
Eerstvolgende paardenmarkt Donderdag 7
Februari 1952.
Om U met Dubbelblank te laten kennis
maken, om U zélf te laten zien hoe volmaakt
Dubbelblank reinigt, geeft Dubbelblank tot
31 December 1951
Ondanks deze korting, ontvangt ieder
stuk tóch Dubbejblank's 3 vermaarde
Breng Uw costuums, mantels, jassen, japonnen e.d. bij
Dubbelblank. En het komt terug op een manier
alsof het gloednieuw is! Nog nooit was het zo moeilijk
„chemisch-gereinigde kleding" van nieuw te onderscheiden!
In zes grote plaatsen heeft Dubbelblank nu filialen ge
opend. In alle ze» steden was het succes direct enorm 1
Honderden en nog eens honderden stroomden toe om
te profiteren ran de fantastische voordelen, die alleen
Dubbelblank kan bieden. En nu is dat moderne model-
bedriji ook in Gouda. Nu kunt er profijt van trekken!
Kies voortaan Dubbelblank voor de chemische reiniging van al
Uw kleding, dekens, tapijten, lopers enz. Het kost U niets meer.
Maar U krijgt wel iets extra's. In Rotterdam, Den Haag, Leiden,
Breda, Utrecht en Dordrecht was iedereen enthousiast.
En het is n feit: nog nooit hebt U zulk een fantastisch mooia
afwerking gezien. Nog nooit werd Uw kleding zó volmaakt
vernieuwd! Profiteer ervan!
Motecht maken zender extra kosten I
Tijdelijk rijn de prijzen vöor chemisch reinigen dus
Belt U even op ol
kom zelf Uw textiel bij
Dubbelblank brengen.
Hst t«l«foonniimmtr I* 3398
Mantel ol
Mantelcostuum
l-ut-rc
I
2.37
Costuum
f_4rW
1
2.37
Japon vanal
(-SrW
1
1.95
Demi
1-4-5*3-
1
2.37
Deze extra service is iets heel aietrwo van Dubbelblank.
'n Gloednieuwe, doch ernstig beproefde methode van mot-
echt maken. Ieder kledingetuk wordt bij Dubbelblank
automatisch motvrij en motecht gemaakt. Zonder dat het
iets extra's koet! Helemaal GRATIS!
Gratis waterafstotend maken I
Ook dat doet Dubbelbhmk voor U. Ook det koet
niets extra'»! Een enorm voordeel, dal de
duur van Uw lexuel varlooigt!
Het Iaat ere snufje op het gehoed van chemisch
reinigen. Pa» in het buitenland .uitgevonden.
Thans wordt het ook op Uw kleding toe
gepast Doorpereen van zakken, naden an
plooien ie uitgesloten. De siof wordt niet
meer „dóód-gedrukt", maar behoudt zijn
veerkracht
CHEMISCH REINIGEN - VERVEN - STOPPAGE
CHEMISCH REINIGEN - VERVEN - STOPPAGE
',-GRAVENHAGE LEIDEN ROTTERDAM DORD.RECHT GOUDA UTRECHT 8REDA NIJMEGEN
EN JORIS GOEDBLOED eenmaal met zijn sigaret de grote
ben^neplas in brand had geetoken, was het niet moeilijk
)iiK er met de postkoets vandoor te gaan en dat deden
Panda-enjToris dan ookmaar ik moet zeggen, dat de gebeur
tenissen Panda bijna te veel waren geworden„Wat Ru?"
vroeg hij. „Isen Grim is er met mijn auto en met de düre
medaille vandooren ik weet echt niet wat ik nu verder doen
moet.
„Wanhoop niet, ventje!" aldus sprak Joris hem bemoedigend
toe. „Ginds, iwaar de vlammen lekken, zijn onze Illiraanse vrien
den doende, hun brandend olieprobleem op te lossen en hier
voor ons strekt zich in de woestijn het spoor uit van de auto
mobiel, waarin Graaf Isen Grim zich henen heeft gerept. Het
antwoord op uw vraag is dus niet moeilijk. Wi| volgen ongestoord
dit spoor, in de hoop, dat wij de snoodaard vroeg of laat ontmoe
ten!"
Zo gezegd, zo gedaan. Maar intussen had Graaf Isen Grim in
de auto natuurlijk al een gro'te voorsprong en deze schurk zat
dan ook voldaan te meesmuilen achter het stuur. „Ik schiet
lekker op?" dacht hij. „Ha! Ik ben al vlug dit land uit! Haha! Dit
zand-land maakt me kwaad! Maar ik ga er gewoon langs een
omweg weer uit, mét de medaille! Laat het maar aan mij over
om vlug en slim te zijn!"
Het was jammer voor hem dat hif niet wist. dat de grenswacht
had opgebeld naar het palels Van de Sjeik en dat de Sjeik her
en der soldaten had uitgestuurd om uit te kijken naar de Wester-
ling, die hem een dure medaille zou komen brengen. Zo gebeurde
het dan. dat één van dezfe groepjes soldaten de grote stofwolk in
het oop kreeg, die door de auto werd opgeworpen en de aan
voerder sprak kordaat: ..Maakt u gereed, broeders! Ginds ijlt d«
verachtelijke hond uit het avondland nader! Hoezeer zal hij vaa
ons welkom genieten!"
UTRIJPAG 7 PECEMBER 1951
V*
SERSTE BLAD - PAGINA' t
„e NEDERLANDSE Vereniging voor
V Matschappelijk werk. houdt in samen
«■kins ®et de Nederlandse Vereniging
Bedraf6P«ycholo»ie °P 14 December
in Hertogenbosch een congres, dat gc-
M sal xiin het t"*d"werp ..De Vrouw
k.t RedrHfOver dit onderwerp ia een
«Li prae adviezen uitgebracht. Prof. dr
w Banning heeft in een prae-advies „het
lolofiseh aspect" belicht. Aan.dit prae-
'ÜLai io bet volgende ontleend:
Als algemene arhtergrond v^n alle hul-
arbeidsproblemen, ook die van de wer-
2?rde vrouw en het fabrieksmeisje, moet
cesteld: het moderne mdustrialisme.
L nww versch.jn.cl In do wereldgoechie-
dat een radicale verandering in
.«.I. verhoudingen, levensgewoonten.
*f„kbeelden "n idealen teweegbracht.
Voorhet gebied van de arbeid, die dus
I^irht wordt in samenwerk.ng met de
IX zijn de belangrijkste verschijnae-
wde mechanisatie van de arbeid, de ar-
Kdsverdeling, de wetenschappelijke be-
Sri'hvoering. elk met voor- en padelen,
fJ5 Stal: elk onmisbaar. Het centrale
«rnhleem dat daarbij naar voren komt.
vSS; hoe de factor „mens" in het ge-
.rhsnteeerde arbeidsproces tot zijn recht
fC iet men. war noodzakelijk is. op ten-
mzen buiten de onderneming, dan treden
r'ïr voren: de zich wijzigende functie van
a. vskbeweging. het duurzaam overleg tus-
ïn de meest verantwoordelijke instanties
/stichting van de Arbeid), de P B O. De ge-
Inlttn van het industrialisme voor de ar-
k»iHerswereld kunnen worden onderschei-
ïf in colléctieve en individuele Wat de
Lute betref! wordt opgemerkt dat het in-
irialiwne de mogelijkheid schept om het
mi Derisme te doen verdwijnen, dat de ar-
Klriersorganisatiee zijn uitgegroeid tot
«Lsnen bereid en in staat om medeverant
woordelijkheid te dragen, dat de angst voor
«teowo werkloosheid diep blijft inwerken
In de aibeiderswerelC is enerzijds een on
inbare laag van hoog-geschoolden naar
voren gekomen en is anderzijds een groep
ongeschoolden aanwezig, die het gemakke-
lhkot vervalt aan de massifica e. Naar de
individuele kant is karakteristiek een dub
bele gedeeldheid van leven le fabrieks-
n-illeu en urbanisatie vervreemden van het
natuurlijk levensihythine2e werkT en
aoonmllieu komen uit elkaar te liggen
Bovendien schept he' tnduxtrlalisme een
feestelijk klimaat van mechamstisch-ratio-
nkUstilch denken, voelen en handelen Al
éne invloeden betekenen evenveel sociaal-
osedagogische problemen die om samen-
atrking van bedrijfsleven, vakorganisatie»,
overheid en levensbeschouwelijke groepen
viagen. De kernvraag daarbij is. hoe met
volledige aanvaarding van het industr.a-
1 «me de ment ala compleetheid, als moge
lijkheid tot persoonlijk, verantwoordelijk
leven zijn kansen krijgt.
Tegen deze algemene achtergrond moet
vooral de problematiek van het fabrieks
meisje worden gezien* dit meisje werkt
tijdelijk in de Industrie, haar innerlijke
belevingswereld «taat In zeer verwijderd
verband met de arbeid, haar bestemming
ligt in het gezin. Voor de toekomst van ons
volk is van enorme betekenis, hoe de hier
llfgertde spanningen en conflicten worden
cHisie komt. dat de vroege tewerkstelling
van het meisje in bedrijven niet gunstig is
voor haar uitgroei tot volwassenheid. Zij
is voor het meisje op bijzondere wijze on
gunstig al is hiermede met gezegd, dat ook
oor de jongen de vroege tewerkstelling
als ongeschoold arbeidskracht niet nadelig
zou zijn. Op het gebied van de vorming van
het fabrieksmeisje moet nog heel wat ge
beuren en van het jonge meisje is niet te
verwachten dat zij de energie en het ver-
sr.twoordelijkheidagevoel opbrengt om die
vorming geheel in haar vrije tijd te zoeken.
Nodig is een wettelijk verplichte vorming,
tijdens de werktijd (maar niet door de
werkgevers) gegeven.
Maatregelen
ATEJUFFROUW M. J. A. G Berden heeft
1 een prae-advies uitgebracht over
sociale en paedagogische maatregelen in het
belang van het fabrieksmeisje.
De zeer ongunstige omstandigheden, waar
in de jeugdige fabrieksarbeidsters nog ver
keien. verplichten ons. in het belang van de
toekomst van ons volk, ingrijpende veran
deringen aan te brengen.
De verantwoordelijkheid hiervoor rust op
ondernemers, vakorganisaties, onderwijs
instellingen, ouders en overheid. Een deel
van de maatregelen, welke daartoe nodig
zijr, zal binnen enkel© jaren kunnen worden
uitgevoerd, andere eisen een langere voor
bereiding. Tot de eerste behoren -o.a. ver
bod van fabrieksarbeid voor 14-jarige meis
jes met gelijktijdige verruiming van de
vormingsmogelijkheden voor deze groep,
uitbreiding van Mater Amabilis- en Zonne-
bloemscholen. Wettelijke regeling van het
partieel onderwijs, paedagogische opleiding
r an het toezichthoudend personeel, meer
ntonskundige behandeling in de onderne
mingen.
Tot de tweede behoren o.m. verbod van
fabrieksarbeid voor 15-jarige meisjes met
gelijktijdige- verlenging van de leerplicht
Verhoging van.de waardering voor in
dustriële arbeid, verbetering van het lager
onderwijs
Opk voor Jongens die ongeschoolde fa
brieksarbeid verrichten, zijn soortgelijke
nmatregelen nodig. Essentiële en Graduele
verschillen maken deze aangelegenheid voor
dp meisjes echter meer urgent.
De moeilijke economische positie van
Nederland ontslaat ons niet van de plicht,
thans de verbetering van de levensomstan
digheden van deze bevolkingsgroep ter
hand te nemen. Integendeel, mede met het
ook op de toekomstige gezinstaak van de
imfgjes. z(jn de voorgestelde maatregelen
juist ook op grond van economische over
wegingen zeer noodzakelijk.
Naast de fabrieksarbeid' verrichten ook
eel meisjes kantoorarbeid. Wat betreft de
lecflijdsspreiding vinden we hierbij onge
veer hetzelfde beeld als bij de fabrieks
arbeidsters. hoewel het percentage van de
groep van 20 jaar en jonger lager is, (pl.m.
42"Dit wordt veroorzaakt door het feit,
dat voor administratieve arbeid meer voor
opleiding gevraagd wordt, zodat de aan-
vangsleeftijd hoger ligt.
oor veel meisjes is Kantoorarbeid mecha
nische routinearbeid Dergelijke arbeid ver
schilt in wezen niet van de fabrieksarbeid.
Innerlijke binding aan het werk ontbreekt
bij beide soorten arbeid practisch geheel.
Toch verschillen: fabrieksarbeidsters wel van
dergelijke kantoorarbeidsters, omdat be
halve de aard van de werkzaamheden, wat
dit betreft, ook sociale herkomst, opvoe
ding e.d.. een rol van betekenis spelen.
Wat betreft de arbeid van de gehuwde
vrouw neemt Nederland Internationaal een
bijzondere plaats in. In verhouding met
andere landen is het percentage gehuwde
beroepswerkzame vrouwen in Nederland
laag. Toch is sedert 1930 het percentage wel
toegenomen, (in 1930 werkten op iedere 100
beroepswerkzame personen, ongeacht die in
de landbouw. 2.2 gehuwde vrouwen, in
1947 3.6).
Van de gehuwde vrouwen oefent in Ne
derland 10* beroepsarbeid uit. Dit percen
tage is echter misleidend, want hiervan
'érkt 77.7% in het bedrijf van de echtge
noot (vooral in de landbouw en het win
kelbedrijf) De gehuwde vrouwen, werkend
voor derden, zijn vooral te vinden in de
nijverheid en ook in de vrije beroepen en
in het winkelbedrijf.
Nederlandse ftien mogen niet in
Noorwegen worden vervoerd
De Noorse regering heeft, utt vrees voor
overbrenging van mond- en klauwzeer, de
Invoer van verse groente verboden. Ten
gevolge daarvan ligt nu een grote partij
Nederlandse uien in de havenplaats Bergen
opgeslagen, zonder dat iemand nog kan
zeggen wat er mee zal gebeuren.
Zeepost voor Oost en West
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data. waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd, staan achter de naam van het
schip vermeld:
Indonesië m.s. Oranje. 24 December;
Nieuw Guinea: s.s Raki, 20 December.
Antillen m.s. Helicon. 12 December;
Suriname: m.s. Poseidon. 18 December;
Australië en Nieuw Zeeland: via Engeland.
8 December; Canada: s.s. Wild Ranger. 10
December en s.s. Averdijk, 12 December.
Inning omzetbelasting
bij de bron
Minister Lieftinck heeft gisteren in de
Tweede Kamer meegedeeld, dat het zijn
voornemen is, indien in het overleg met
België niet spoedig een resultaat wordt be
reikt, dat le'-dt tot een vereenvoudiging van
de omzetbelasting, de regering onafhanke
lijk vaii België een wetsontwerp zal in
dienen tot heffing van de omzetbelasting
bij de bron zodat de inning bij de detaillist
wordt afgeschaft.
De schrijver Eugene O'NeiE
ernstig ziek
O'Neill is in ernstige toestand in een i
kenhuis te Boston opgenomen. Hij lijdt aln
de ziekte van Parkinson, een soort verlanp-
ming. die hem al jaren lang kwelt.
De 63 jaar oude schrijver won de Nobftl-
prijs voor letterkunde in 1938 en de Ame
rikaanse Pulitzerprijs voor drama's-in 1930.
1922 en 1938.
Wanneer de driehonderdste verjaardag van de stichting der Nederlandse
volksplanting aan de Kaap de Goede Hoop zal worden herdacht, is ook de
laatste hand gelegd aan het volledige eerherstel van de stichter van het
huidige Zuid-Afrika, Jan van Riebeeck. Een eerherstel, dat lang heeft
geduurd, om precies te zijn niet minder dan honderdvijfenzeventig jaar.
Na de beschrijving immers van de plechtige begrafenis van de comman
deur in 1677 komt de naam van Van Riebeeck lange jaren niet meer voor
in het boek der geschiedenis.
De zesde April, de stichtingsdag zelf.
waarop Van Riebeeck en zijn metgezellen in
Tafelbaai voet «an wal hebben gezet, de
Nederlandse driekleur ontplooiden en met
een gebed begonnen, is jarenlang verwaar
loosd Van Rjebeeck zelf heeft, volgens
een aantekening iri* zijn dagboek, gehoopt
dat-de stichtingsdag niet vergeten zou wor-
«n. Reeds een jaar na zijn aankomat schrijft
hij om die dag ..den 6den April wetende, tot
Godes eere met danckzegginghen te vieren
Psychologie
PROF dr J. Waterink heeft een prae-
advies uitgebracht over de psychologl-
v Khe aspecten van het onderwerp. De vol-
/tnde punten worden daarin nan d© orde
LUlteld:
Het aspect van de begaafdheden van d<?
vrouw en het aspect van haar karakterio-
logische structuur geêft aanleiding het vol
lende op ts merken
le. Het zwaartepunt in des mensen be-
Itass lift niet in de manier, waarop hij zijn
vaardigheden gebruikt in zijn arbeid, maar
in de wijle waarop hij zich innerlijk aan
he'. leven en aan zijn arbeid kan aanpassen
De vrouw krijgt moeilijk innerlijke binding
ir.et de industriële arbeid Ook is het be
drijfsleven zelf niet ingericht op het geven
van een toekomst aan vele vrouwen.
2e. Het bedrijfsleven heeft veel meer een
mannelijk dan eep vrouwelijk karakter.
3e. in het algemeen hebben de meisjes,
de in haar puberteitsjaren haar intrede
doen in het bedrijf, weinig voorbereiding
op het gezinsleven en op het moederschap
Krachtens hsar innerliik'ë gesteldheid groeit
er echter bil de vrouw met de innerlijke
Unding aan haar indiuitriële werkkring.
Daardoor dreigt zij in nét algemeen het
vermogen om zich aan haarNybeid gebon
den te gevoelen, niet te ontwikkelen. De
Ptychologiiche consequentie fwarvan i«,
vooral gezien de huidige woningtoestanden,
voor de vrouw niet onbedenkelijk. Straks
eehuwd weet zij niet hoe zij contact moet
toeken in het haar dikwijls erltgszins vreem
de milieu. Hieruit kan groeien de houding
uithuizigheid met al de aankleve van
d.en. De-zedelijke band. die de mensen in
onderscheiden .levensbanden samenbindt,
*ordt door de vrouw in het bedrijf te w i-
i'igervaren. Aan de hand vnn verschillende
maaUchap^»ii]^e functies k wor.'en nage
gaan waar de vrouw karakterlologisch meer
en waar zij minder wordt bedreigd.
Het is volgens prof. Waterink een onge
motiveerd optimisme te denken, dat alle
ffvaren voor de vrouw in het bedrijf zo i-
kunnen worden overwonnen. Maar aan
do andera kant vraagt de psychologische
ontplooiing van de vrouw, evenals die van
man, in de puberteitsjaren om een gele
genheid tot innerlijke inschakeling in de
oociale gemeenschap I
De bedrijven hebben hier een eigen en
«iterat belangrijke taak.
Meer bescherming
JjBJUFFROUW H. Hijmans behandelt in
blfm#n '>rBe'advics de practische. pro-
Het 'is onmogelijk de problemen van de
trouw in de bedrijfswereld goed te bekij-
Kcn. zonder zich eerst een ruim inzicht te
vormen over de problemen van de ver-
»h v 8 der iexen ln bet algemeen, zo zegt
•L lraieht en houding van mannen èn
'rouwen hangt het af of men bereid en in
«iaat ia elkaar als volwaardig medemens en
ndividu te begrijpen en te verdragen, ook
«de bedrijfswereld.
iJu* UtaiM van de J°n*e meisjes in'de
vftÜ wtn *ou meer gedaan moeten worden
oor haar bescherming en opvoeding o.a
»f».r verdere verbeteringen m de werk
vooral t a v. de leiding, voorts door
«rpilcht onderwijs te geven gedurende een
vili Tn per week
vaar ge ouder wordende vrouwen, voor
h«t waarschijnlijk wordt, dat «tj niet
trouwen, zullen in dé bedrijfswereld
moeten worden gevonden voor
houdend met economische om-
d» u den' zoud*n de mogelijkheden voor
M»JriwuWde vro«w in het bedrijf verder
k*l«eld moeten worden (b-v. door haar
„v* gchakeled voor werk gedurende een
wX van «fc-tyd). terwijl tij een grotere
y.'*ldzou moeten nebben ten aanzien
dntf!i k,8ln8 ln hoeverre zij in het be
kleven kan en wil werken.
Ongunstige invloeden
MÏV*°UW H M. Dreaen—Coenders,
brarto dra' beeft een prea-advies «ïitge-
UhriJfc Vtr "^e Psychologie van de jonge
^"«•wbeidster". waarin zij tot de con-
Cijfers
lUfEJUFFROUW A. J. Llgthart geeft ten-
1T' slotte in .een prae-advies enige feite
lijke gegevens over de beroepsarbeid van de
vrouw in Nederland.
De beroepswerkzame vrouw neemt in het
Nederlandse productieproces een belang
rijke plaats ln. Enig i izicht in de actuele
situatie hiervan kan verkregen worden via
het volgende statistisch-sociografisch over
zicht.
Gedurende de laatste 50 jaren zijn er grote
•erschuivingen geweest in de aard van de
werkzaamheden, die de vrouw verricht.
Vooral de huiselijke diensten zijn in bete
kenis afgenomen, terwijl handel, verkeer en
vrije beroepèn sterk zijn toegenomen De
nijverheid neemt op het ogenblik relatief
het hoogste percéntage vrouwelijke'arbeids-
krachten op; het grootste deel van deze is
fabrieksarbeidster. Van de fabrieksarbeid
sters is ruim de helft 20 jaar en jonger,
slechts pl.m. 9*'» is 40 jaar en ouder
ten eynde daerbij des Heeren weldae-
den. aen ons beweaen. bij onsaltijt tot
Godes eere, ter gedachtenisse in memorie
gehoudei? mogen worden".
Enkele jaren echter na z^p vertrek raak
te de herinnering aan de zesde April (p het
vergeetboek. De jonge volksplanting maak
te een bewogen tijd door. In het pioniersle
ven van die dagen, waar alles zich toespits-
]op de dagelijkse bekommernissen, de
zorg voor de naaste toekomst, was geen
plaats meer voor het verleden. Dit is zo ge
bleven, ook nadat de grootste moeilijkheden
waren overwonnen en de köïome min ol
meer gestabiliseerd waa
Het gehele leven van de Kaapkolonie had
immers aan het begin van de negentiende
eeuw een grote verandering ondergaan. De
luiver-Holiandse kolonie, verkreeg, ondanks
de toevoeging van Frans. Duits en Scandi
navisch bloed, een Engels bestuur en er
was geen sprake meer van Hollandse stich
tingsvieringen.
Het merkwaardige hierbij is. dat dit niet
geschiedde omdat de nieuwe heersers der-
gelijké vieringen rondweg verboden. Hef:
Engelse bestuur was aanvankelijk zeer ge
matigd en blijkbaar werd daardoor de nood
zaak om het verleden te herontdekken, niet
gevoeld. Eerst in 1820, de periode. wa«rin
door Engeland een aanvang werd gemtakt
met een doelbewust Angliseringsbeleid. be
gint hieyin verandering te komen
Eerherstel
In 1824 de Grote Trek wierp reeds zijn
schaduw voor uit besluit 't Nederduitsch
Zuidafrikaangcjie tijdschrift het „Dagver
haal van den commandeur Van Riebeeck" in
vervolgvorm te publiceren. Daarmee begon
het eerherstel van de eerste stichter van
Zuid-Afrika. zoals Van Riebeeck op zijn
grafsteen genoemd wordt.
Met antieke handbellen. waarbij ieder
zijn eigen noot bijdraagt tot de melodie,
studeren df7e vijf Amerikaanse jongens
en meisjes Kerstliederen tn. Ze bezoeken
een muziekktasje in het Kindermuseum te
Boston, waar ze ge\eerd wordt hiermede in
samenwerking melodieën voort te bren
gen. Een in Boston wonende Engelsman,
de 94-jarige Joseph Palmer, heeft negen
van deze antieke bellen aan het museum
geschonken De originele set. waarmede
men in 1944 met het ondenuys in belten
luiden is begonnen, is gegoten in "dezelfde
gieterij waar Se Big Ben vandaan komt.
ZWITSERSE MEREN zijn ^k. Van sommige wwjdt zelfs gezegd, dat za,.stervend"
wet gevraagd
staan onder de
zijn en mannen der wetenschao hebben reeds de invoering van ten
speciaal ter bescherming van de meren. Bedoelde geleerden, die bekeiTd i
naam hydro-biologen hebben een hoodkreet geslaakt en uitgeroepen, dat. tenzij er let»
wordt gedaan om het water van ae meren zindelijk en helder te houden, de meren
eerlang zullen verdwijnen, terwijl bovendien de gezonde lucht van Zwitserland ver
anderingen zal ondergaan en nu juist geen veranderingen ten goede.
zeggen, nog wel 40 000 jaar heeft te leven,
mits alles naar wens gaat. Het meer van
Genève is het grootste en ook een vaq de
diepste meren, die Zwitserland rijk is.
Nu moet dit „eerlang" met een korreltje
zout worden, genömen. De Zwitsers en hun
gasten die thans dit achone land bewonen,
zullen van de veranderingen zelf geen hin
der ondervinden, noch hun kinderen of
kindskinderen. Geleerden rekenen niet met
bentellen jaren maar met duizenden en tien
duizenden. maar aangezien in de eeuwig
heid duizend jaren zijn als één dag. menjn
de hydro-biologen. dat er geen minuut ver
loren mag gaan. ook al haalt de Mfrwone
man" zijn schouders op voor hun noodkre-
teDe meeste Zwitserse meren behoren thans
tot de ..oudere jeugd", d w z. dat ze nog maar
nas 20 000 a 30.000 jaar tellen, hetgeen be
tekent. dat de middelbare leeftijd vöor hen
niet meer zo heel ver weg is. Santmeren
worden zo om en de bij 80.000 70 000 jaar.
zeggen de hydro-biologen-
Meren vertonen veel overeenkomst met
de mens Ze worden geboren, leven en ade
men. worden oud en dan sterven ze. Vroe
ger hebben de Zwitserse meren reeds aller
lei ziekien doorstaan, welke ze op natuur
lijke wijze opliepen. Maar nu worden ze
langzamerhand vergiftigd doorde mens.
die allerlei dingen, die hti kwiit wil, ln die
meren werpt.
Verstoord evenwicht
bijvoorbeeld het meer van
Genève, dat. naar de „meren-dokters"
Voortdurend evenwel wordt er meer fa-
brieksafval in uitgestort en ook de riolen
van de naastbijliggende steden lozen uit irt
het meer. Door dit alles wordt het water
vergiftigd en wordt in een wodrd het meer
uit zijn evenwicht gebracht. Een meer
„ademt" door de zuurstof dat zijn water be
vat Nu hebben mannen der wetenschap
ontdekt, dat op bepaalde perioden, zonder
dat hiervoor een reden valt aan te geven,
het water van de oppervlakte plotseling naar
ae diepte wordt getrokken Dank zij deze
watercirculatie worden planten op de bo
dem van het meer en al het andere dat daar
leeft voor uitdrogen behoed. Zelfs de vissen
«ijn er mee gebaat.
Nu is. zoals gezegd, in het meer van Ge
nève het evenwicht volkomen verstoord.
Heel was vis komt om het leven tengevolge
van de onzuiverheid van het water. Het ge
volg Is. dat ook de planten sterven.
Aan al deze ellende, zeggen de geleerden,
zou een eind kunnen worden gemaakt, wan
neer de plaatselijke autoriteiten verplicht
werden te zorgen, dat alle afvalvocht. dat
in het meer wordt geloosd, tevoren behoor
lijk wordt gefiltreerd.
Een en ander geldt nog dringender voor
TTet Meer van Oenive.
het „meer van Bienne. één van de mooiste
plekjes van Zwitserland. De geleerden ge
ven het nog maar 6000/jaar te leven. Hier is
de natuur gedeeltelijk de schuldige, maar
ook de mens gaat niet vrij uit. Door ëen
natuurlijk^ wijziging ln de loop van de Aar.
de rivier, die zich vroeger in het meer van
Bienne uitstortte, heeft het een van zijn be
langrijkste toevoerbronnen van water uit de
bergen verloren, terwijl het door mensen
handen gegraven Hagneck kanaal, dat thans
het meer en de rivier met elkaar verbindt^
grote hoeveelheden slib. afkomstig van het
Berner Oberland, in het meer 6tort. Aan het
Oostelijk einde Wordt de bodem met onge
veer 10 cm per jaar opgehoogd en het eilaqd
St. Peter, tegenover de stad Neuvllle. is geen
'eiland meer het ia een schiereiland ge
worden Volgens de geleerden zal dit deel
van het meer het eerst komen sïroog te lig
gen over ongeveer 500 jaar Komen onze
nazaten evenwel in het jaar 795F in de buurt
van Bienne, dan zal er van een meeé niets
meer zijn te bespeuren. Het zal volkomen
zijn verdwenen-
v Besmettelijk
pEN DERDE MEER. dat de aandacht van
de ..merendokters" heeft getrokken, is
het Murtenmeer bij Freiburg, aan welks
oevers de Zwitsers in 1476 de machtige
Bourgondische legers van Karei de Stoute
versloegen. In 1825 was er op de oppervlakte
van het meer plotseling een rode streep
waarneembaar, volgens de plaatselijke in
woners kwam toen het bloed van de Bour
gondiërs aan de oppervlakte. De geleerden
hadden evenwel een andere lezing van dit
geval. Een analyse van het water leerde, dat
door de onverklaarbare aanwezigheid van
een bijzonder type meermanimen het wa
ter rood werd gekleurd. Tegenwoordig kan
men nog geen afdoende verklaring geven
voor de aanwezigheid van bedoelde zwam
men. Sinds ze vöbr
het eerst verschenen,
zeggen de hydro-
biologen. heeft het
water van h«t meer
verscheidene chemi
sche en - biologische
wijzigingen onder
gaan en 'naar het
schijnï is het „ziek".
De „merendokters'.'
zeggen, dat het Mur-
tenfneer aan een be
smettelijke ziekte
lijdt, die het mis
schien van andere
meren heeft gekregen
of, erger nog. die
langzaam naar ande
re meren zal toekrui
pen via onderaardse
wegen, die de meren
.onderling herbinden.
Het is hoog tijd.
zeggen de hydro-bio
logen. te handelen,
iets te doen. Wanneer
de Zwitserse meren
aan hun lot worden
overgelaten en geen
behoorlijke verzor
ging krijgen .'"zullen ze
allemaal ziek worden
en sterven. Ze moe
ten worden geholpen
en spoedig worden
geholpen.
Suikerfabriek Putlershoek
bereikt een record
De Coöperatieve suikerfabriek en -raffi-l
naderij Puttershoek heeft in het afgelopen
etmaal zeven en een kwart mlllioen kilo
gram bieten verwerkt. Zulk een hoog cijfer
is in de campagne van Puttershoek. die op
4 October begon, nog niet bereikt en, naar
de directie ons meedeelde, is haar geen
dere Europese fabriek bekepd, waar men]
het dit jaar tot nu toe behaald heeft. Het
bereikte resultaat is volgéns de directie
mede te danken aan de goede samenwerking
tussen allen, die in de fabriek werkzaam
zijn. De suikeropbrengst van de gfenoemde
hoeveelheid bedrgagt ca 900 ton
In het algemeen, zo deelde de directife ons
nog mee, valt de suikerbietenoogst tegen
Het suikergehalte is echter, de vele regens
van de afgelopen zomer in aanmerking ge
nomen, niet ongunstig. In het verwerkings
gebied van Puttershoek bedroeg het gemid-
delH zestien procent.
I» de loop van de volgende week denkt
Puttershoek de campagne le kunnen beëin
digen.
In wachtkamer opgesloten
Toen Woensdagmorgen negen reizigers
uit de derde klasse wachtkamer op het
Enschedese station aanstalten maakten om
in de trein naar Hengelo te stappen, brak
de kruk van de deur. Het was een nieuwe
deur, met veren en er Was geen beweging
in te krijgen. 'De trein wachtte natuurlijk
niet
Treinsmeden .kwamen er aan te pas om
de onvrijwillig gevangenen meest
jongelui, die de zaak nogal gemoedelijk
opvatten te bevrijden* maar ook hun in
grijpen baatte niet, tenminste wat de deur
betrof. Men kreeg nergens vat op het mo
derne materiaal, waarvan het station is
opgetrokken. Ten slotte werd het raam
boven de deur geforceerd. Aan weerszijden
werden ladders geplaatst en zo werden de
passagiers eed voor een naar Ruiten ge
hesen, wel een ietwat ongebruikelijke ma
nier om uit een "wachtkamer te komeh.
maar er was geen andere weg
Samenwerkirig Philips-Columbia
De Columbia Record in Amerika heeft
met Philips' Phonografiaché Industrie te
Baarn een overeenkomst gesloten voor fiet
wederzijds exploiteren van hun rfepertoir
Deze overeenkomst zal per 1 Januari 1952
van kracht worden.
Sindsdien werd steeds meer aandacht fin
de persoon en het werk van Van Riebeeck
besteed. Bij het tweede eeuwfeest in 1852
werd een speciale dankdienst gehouden ln
de Grote Kerk. welke geleid werd door dr
Abraham Faure een groot ijveraar voor
de Nederlandse gedachte in de Kaapkolonie,
ondanks zijn Franse (Hugenootse) naam.
Ook in Nederland begint men zich in die
dagen de naam Van Riebeeck opnieuw |e
herinneren. In 1848 maakt de Kronyk van
het Historisch Genootschap te Utrecht voor
het eerst melding van bet voornemen om
het'dagverhaal van Van Riebeeck in boek
vorm te publiceren. De belangstelling voor
deze uitgave blijkt in die dagen ech-ter niet
groot te zijn, het is lange jaren gebleven bij
dit voornemen. Eerst in 1881, wanneer de
Boerenoorlog is ontbrand, kan het Genoot-
sshap overgaan tot de uitgave van het dag
verhaal en in de komende jaren verschijnen
drie delen van het journaal in druk. De uit
gave was een groot succes en heeft zowel
in Nederland als in Zuid-Afrika er toe ge
leid. dat steeds meer aandacht aan Jan van
Riebeeck werd geschonken. Zelfs verscheen
in 1897 een uitvoerig uittreksel van dit werk
in Engeland, waar het eveneens met opmer
kelijke bijval ia ontvangen.
Het hoogtepunt Ln de publicaties van Van -
Riebeeck vormde de gedegen studie wan
wijlen prof. E.^C. Godée Molsbergen, hodg-
leraar aan de latere universiteit van Stel-
lenbosch in 1912. het meest volledige stan
daardwerk, dat tot dusverre is verschenen.
Zelfs de intensieve onderzoekingen gedu
rende de laatste jaren ter voorbereiding
van de komende herdenkingen konden wei
nig leemten en nog minder foüten in het
weric van deze eminente biograaf aantonen.
Ook de viering van de stichtingsdag zelf
heeft de laatste dertig jaar meer inhoud ge
kregen. Sedert 1924 is het een gebruik ge
worden. dat jaarifjks door de Nederlands»
vertegenwoordiger ln Zuid-Afrika. hél
stadsbestuur van Kaapstad en de Zuld-
afrikaanse regering gezamenlijk kransen
aan de voet van het standbeeld worden ge
legd. De Oranjeclub in Kaapstad organi
seerde belangrijke vleringsbUeenkomsten. do
vrouwen van Zuid-Afrika hebben een Maria
van Riebeeck-vereniging opgericht.
Zo is thans overal in Zuid-Afrika do
geestdrift opgelaaid. Reeds geruime tijd ge.
leden is een Van Riebeeck-vereniging op
gericht. welke zich tot taak heeft gesteld om
ter gelegenheid van de komende feesten het
dagregister van Jan van Riebeeck weten
schappelijk getrouw aan de oorspronkelijk
handschriften opnieuw uit te geven, In dria
delen met de oorspronkelijke zeventiende-
eeuwse tekst en in drie delen met een En
gelse vertaling.
De teksten zijn nauwkeurig gecontroleerd
en van taalkundige aantekeningen voorziec
door prof. dr Bósman, de oud-ambassadeui
van Zuid-Afrika in Nederland en gecomple
teerd door historische aantekeningen vart de
hand van prof. dr H. B. Thom. hooglêra»!
in de geschiedenis Man de universiteit van
Stellenbosch.
Geheel anders als tijdens de dagen v»n
het eerste eeuwfeest grootser dan hel
tweede eeuwfeest, zal binnenkort het gejiels
Zuidafrikaanse volk hulde brengen aan di
zo lang miskende Nederlander, die Jan van
Riebeeck heet.
ln de maand November nam het aantal
werkloze mannen -toe van 84.150 tot 112.453,
te weten 82.691 geheel werklozen (vorige
maijnd 64.093), 29.113 DUW-arbeiders (19.570)
en* 649 voor arbeidsbemiddeling in *ȣ-
merking komende wachtgelders (487).
Ofschoon de werkloosheid in November
telkenjare toeneemt ten gevolge vsn
seizoeninvloeden, was de stijging dit jaar
sterker door verschillende andere oor
zaken. De beperkte bouwactiviteit oefent
reeds gedurende enige maanden- een on
gunstige invloed uit op de werkgelegenheid
in de bouwbedrijven en ln de bedrijfstak
ken, die met het bouwbedrijf verband'
houden, zoals de hout-, kurk- en strover-
werkende industrie. Het aantal werkloze
bouwvakarbeiders steeg van 13.982 tot 23.779.
Voorts bleven in enkele bedrijftakken
de afzetmoeilijkheden voortduren. Hierdoor
steeg het aantal werkloze textielarbeiders
van 1550 tot 1748 en arbeiders uit de leder-
en rubberverw-erkende industrie van 948
tot 1184. Het aantal werkloze vee-arbeiders
nam toe van 1716 tot 2203. metaalarbeiders
van 6272 tot 7062, landarbeiders van 6728 tot
14 898 en losse arbeiders van 11 930 tot 15 738.
Het aantal ingeschreven uit Indonesië
gerepatrieerde mannen daalde van 1438 tot
1420; de arbeidsbureaux plaatsten 36 ge-
repatrieerden: 20 begonnen een cursus op
een rijkswerkplaats voor vakontwikkeling.
De vraag rtaar mannelijk pertoneel dagl-
de van 12.349 tof 10 033.
Dè relatieve werkloosheid was eind
Noverhber het hoogst in Drente met 82,
het laagst m .Zeeland met 20 werklozen
per .1000 mannelijke bêroepsbeoefenaréft
terwijl het rijksgemiddelde 37 bedroeg tegen
28 op 31 October.
Het Jaantal als werkloos geregistreerde
vrouwen daalde van 9615 tot 9372. De vraag
naar vrouwelijk personeel verminderde van
9005 tot 6817. 4
NraHRIIMi!l!!f;:
main
Een serie Vol AVONTUUR
Een reis om de wereld!
Jules Veme liet zijn helden er tachtig dagen over doen en werd voor
fantast versleteneen latef schrijver maakte er tachtig \iur van en oogstte
prompt hoongelach; de moderne wereldreiziger vraagt bij zijn vertrek z\jn
vrouw de.koffie op een laag pitje te zetten, opdat hij bij zijn thuiskomst een
warme dronk zal vinden.
Wat een schrille tegenstelling vormt daarmee de
reis, die kaptexn Philip Carteret in 1766, 1767. 1768
en 1769, vier jaren.', rond èe wereld maakte. Niet in
betrouxbbare vaartuigen, maar in schepen, die oud
en vervallen waren en een flintce storm nauwelijks
zouden kunnen verdragen. -*
Uit het ïogbggk ban Carteret stelde de kapitein
zelf een reisverhaal samen,«Niat wij in de oude. Hol
landse vertdling hebben, beteer kt tot een boetend
reisverhaal, waarin de strijd van de Engelsen tegen
de elementende inboorlingen èn de Nederlandse
potentaatjes de spanning dikwijls opvoeren tot
grotere hoogte, dan in een verzonnen roman mo
getijk zou zijn.
Binnen enkele dagen plaatsen wij de éérste van
een reeks' verhalen uit het Logboek van kaptein
Carteret!
J
L.llliRHilBiiliailliillttiilililiUjliiilRlllllliliiUWUIItiHiiiiaiilHiiiialöljiJ
