mattttcNW erkl Jr 1 "Mm +4m ct<zt<có 4= MpU*1 vpTGtOA Amsterdamse haven verwerkte in 1951 meer dan 8 millioen ton goederen M «9 W. A. DE BRUIJN STOFZUIGERS f2.-per week BONTWERKER f 3000 - kleine Woning Soldaat BOEM Net Winkelmeisje fg} Nylons m. d. „KLEINTJES" 3"fe M- It"1*?- Oud-Culemborg zal verrijzen aan de warme Tafelbaai P.T.T. geeft speciale postzegels uit MODENIEUWS VAN HIER EN DAAR Bontmantels NET DAGMEISJE groot WINKELPAND RECLAME-VERKOOP PRIMA SCHOENEN! VAN GILS TWEE KAMERS Bariton song gewond sterfscène uit Faust Onze prijs-rebus - II <38ó-n ^CG ds •"k.r h=z N V -m T 2+2=5--ti\+ I DE VAN RIEBEECK-HERDENKING Hoe is het ontstaan? Oude kaarten van Kaapkolonie te Delft ontdekt Uit nalatenschap van gouverneur Groot verschil tussen ejrfelijh en besmettelijk Besmette duiven kunnen best gezonde jongen voortbrengen Aanvoer van hout uit Oostzee en steenkool uit Engeland nam aanzienlijk af Duitsers vullen avond aan avond het circus van de clown Grock Hagenbeek en Krone óók weer terug TWEEDE BLAD - PAGINA 2 GOUDSCHE COURANT Oude vette Keu. 500 gr. lts ct. Preskop, 250 grSS ct. Hotel-Ham. 250 gr»s ct. Lunchworst. 250 grU ct Bllkworst, 250 gr18 ct. Saks. Leverworst. 250 gr. S3 ct Gekookte worst. 250 gr. 7S ct. Cornedbeef. 250 gr 7S ct Keugstraat M Gouda. WOENSDAG 19 DECEMBER lJJi Geen vooruitbetaling. Volledige garantie. Brieven onder No. 11800. Bureau van dit Blad. GOUWE 120. Se huls vanaf Groenendaal moderniseert alle soorten Ook vermaken. ter leen gevraagd voor reeds lang gevestigde zaak, tegen hoge rente en vlugge aflossing. Grote overwaarde aanwezig. Brieven onder no. 11610. Bureau van dit Blad. Te huur: centrum, stad; geschikt voor werkplaats of pak huis, lage huur. direct beschikbaar. Br. No. 11628. Bureau van dit Blad. THALIA THEATER Serie Donderdagavonden, aanvang 8.15 uur, het daverende lachsucces Toegang alle leeftijden. Bespreek tijdig. PIJPROKEN 's Zondags vrij. Br. m. leeft, en verl. salaris onder No. 11622, Bureau van dit Blad. Herenraodesaak vraagt Br. met leeftijd en verlangd salaris onder No. 11621, Bur van dit Blad. GAAT U VERLOVEN? ANTOON VAN BOVEN Geeft Uw vrouw of meisje een pracht 15-steens Ancre-Antimagneet domespols- horloge (geen penancre I) voor f 31.71. Dat li ieta voor het gehele laven Voor heren: 15-ateens Ancre f31.50 Stofdlchte herenpolshorlogjee. cylinder, f 24.75 Blm-bam pendules. I dagen lopend f 41.75 Pendules met 3 wijsjes of Westminster, pracht kast. met 2 jaar gar. Alle andere uurwerken l jaar schrift bewijs. Koekoekklokjes, roepend. 15.75. Junghans pendules en wekkers. Electr. klokken. Spotgoedkoop. Kom en zie 1 Gouden, zilveren en le soort doublé artikelen, zeer voordelig. Cassett^9«- en 12-delig. Bovendien 3-delige couverts, pracht Kerstcadeautje. Habt U oud goud, stiver of Iets anders op ta rulman 7 Kom dan naar GROENENDAAL It „IN REPARATIE DEN GOUDEN CKRONOS" - TAXATIE TELEFOON SIM Te koop aangeboden te Gouda (Centrum): met bovenwoning. Gevraagd: klein winkelpand met woonruimte, O eveneens Centrum. Brieven onder No. 11608, Bureau van dit Blad. hergee" I"»» VAN EEN GROTE PARTIJ Bruin lederen klnderachoentjes 20-22 4.95, 23-28 5.58 Mooie meisjesschoenen 29-32 9.90, 33-36 18.36 Grijs lederen damesschoentjes 13.98 Leuke zwarte suède schoentjes, sleehak14.56 Bruine herenmollires15.95 Prima vetlederen werkschoenen 14.95 ALS EXTRA RECLAME: Damespantoffels met bontkap 3.50 Verder nog vele extra koopjes. Komt U eens kijken MARKT 11 voor de Feestdagen Night and Day in zeer solide Nylon, met normale en donkere naad. 3.90 Netnylon 10.50. 1.50. Black Line 5.25 in prachtige 51/30 Nylon met zwarte naad. iets aparts. 5.90 PetitPoint fantasie hiel Gevraagd te huur in de Korte Akkerenwijk (Kon. Wilhelminaweg of naaste omgeving): geschikt om op regelmatige tijden publiek te ontvangen. Ook genegen het pand te kopen, waarbij verkoper bewoner het overige gedeelte van het huis kan blijven huren. Brieven onder No. Ilfltf7 aan het Bureau van dit Blad. en Black Out 8.30 Lia*7 a Alle soorten Nylons zijn voorradig in de nieuwste najaarstimen, (ook taupe) en in alle maten. steeds eert. tl het „SUCCES" altild weert) ■GOUDA Tijdens de voorstelling van Faust in de Amsterdamse stadsschouwburg door de Ne derlandse opera gebeurde een ongeluk dat nog goed is afgelopen. In de vierde akte komt een schermscène voor, waarin Faust (de tenor Chris Reumer) Valentljn (de bariton Jos Burcksen) moet doden. In deze aeène Is Reumer waarschijnlijk uitgegleden, waardoor h(j met zijn rapier Burcksen vlak onder het oog atak. Burcksen viel. krabbelde weer overein en heeft, hoewel 't bloed hem over het gelaat gutste, de sterfscène ultge- songen. Direct nadat hy van het toneel was gedragen, werd cyn wonde, die enige cen timeters groot en vry diep is, door een dokter versorgd. GROTE VAART. Aalsum 17 op 400 mijl ZW v Finisterre Abbekerk 17 v Sydney te Brisbane Agamemnon 18 v Curasao te Port au Prince Alamak is pass. Burlings v Genua n Antwer pen AlblasaerdUk 17 op 200 mijl NW v Finisterre Alcyone Rott-Fremantle p 18 Djeddah Algenib 18 v Botterdam te Bremen (verb.) Alhena 15 v Santos te Montevideo Alkaid Rott-Lae Palmas P 18 Firus-terre AlmdUk 17 v Havanna te Tamplco Almkerk Rott-Marseille p 17 FinJsterre Alnati Rott-Rio Janeiro p 18 Kaap Verd eil Alwaki 17 620 m OtZ Barbados v Rio n New York AmsteldUk 18 v New York n Boston Annenkerk 18 nog te Adelaide Arendskerkr 17 v Port Said te Alexandrlë Arkeldijk 17 op 350 mijl Z v Cape Race Ariadne 18 voor IJmuiden geankerd Arundo 18 pass. Beachy Head v New Orleans n Rotterdam AverdUk 17 v Antwerpen n New York Axeldük 17 op 300 mijl O v Bermuda eil. BlUiton 18 voor anker Ras Tanura Bloemfontein 17 op 400 m NW v WalvUbaai Blommersdijk 17 v Baltimore te Norfolk BlUdendUk 18 8 mijl NNW Ostende ten anker v New York Boissevain 15 v Beira te Mombassa Breda 17 v Tooopdlla n Antofagasta Callisto 17 op 720 mijl ZW v d Azoren Camphuys 17 v Soerabaya te Gorontalo Cottica lf v Barbados te Trinidad Daje Bflhmer 17 v Llvorno te Genua DalerdUk 17 op 780 mijl NW v d Azoren Delfland 17 510 m ZtW St Vincent (C.V.) v Las Palmas n Rlo de Janeiro Delft 18 185 m WZW Ouessant v Curacao naar Antwerpen Dido 18 v Cadiz te Amsterdam verwacht Douro 17 v Alexandrlè n Catania Draco Malaga-Amst p 18 nmiaterre Eendracht verm 18 v Antwerpen n Istanbul Elsenburgh p 17 Ouessant n Lgnden Friesland l« 840 m OtZ Aden v Tandj. Priok n Aden Gaasterkerk 18 op Elbe nabij Brunsbuttei v Hamburg n Antwerpen Ganymedeg 17 v Demerara n Trinidad Graveland 18 te Porto Alegre Haarlem Amst-Barbados p 17 Ouessant Hector Oran-Piraeus p 17 Kaap Bon Hecuba 17 v Hamburg n Antwerpen Helicon Amat-La -Guaira p 18 Flnlsterre Hestia 17 v Amsterdam te Trinidad Hydra 17 op 380 mijl ZO v Bermuda eil. Jupiter 17 pass. Wight v R'dam n Oran Klipfontein 18 v East London te Durban Kou Agoeng 17 op 100 mijl NW v Alexandrlë Langleescot 15 v Durban t# Kaapstad Leerdam 17 v New York te Antwerpen Leuvekerk Amst-Port-Said p 17 Algiers Lieve Vrouwekerk 17 v Madras n Cëlcutta Llndekerk 18 v Rotterd' <n te Hamburg Liaaekerk 18 v Port Said te Alexandrlë Loppersum 18 80 m NNO Ouessant v Hoek n Piombino Maashaven 18 v Boqueron te Cienfuegos Manto Rotterdam-Napels p 17 Ouessant Marlekerk 18 op rede Port Lincoln Markelo Amst-Dakar 18 te Las Palmas Marken 17 op 620 mijl ZW v d Azoren Mataram 18 v Menado n Makassar Mentor 18 v Burriana te Valencia Midas Palermo-Rott P 18 Gibraltar Mutderkerk 18 te Hamburg Nero 17 v La Fallice n Amsterdam Niobe Kotka-Amst p 17 Holtenau NoordwUk 18 M m O Kaap Degata v Bone n Holland Otteron 18 te New York Odysseus 17 v Brunsbuttei n Amsterdam Ootmarsum 17 op 470 mijl ZO v Bermuda eil. oranjestad p 17 Flnlsterre n Plymouth Orion 17 v Rotterdam te Alexandrlë Polydorus Marsedlle-Halifax p 17 Kaap Palos Plato 18 v Lissabon te Amsterdam verwacht Polydorus 18 pass. GlbralUr v Marseille n Ha llfax Prins Fred. Hendrik 18 v Antw te Rott verw Prins Fredertk Willem 18 dwars v Oporto van Casablanca n Rouen Pr. J. W. Friso, 18 200 m NWtw Hamburg van Quebec n Hamburg Prins Willem 2, 18 voor de Hoek geankerd Prins Willem 3. 18 te Antw 20 te Rott verw. Prins Willem 4. 17 v Hamburg te Sluiekil Pygmalion 18 mm te Paramaribo verwacht RUn 16 v Hamina n Zaandam galland 17 v St. Vincent n Montevideo Samarlnda 18 te Singapore gandenburgh p 17 Ouessant n Bordeaux Sarpedon 17 v Paramaribo n Trinidad Stad Maastricht 18 pass. Cabopalos v Gibraltar n Genua Stad Maassluis 17 op 150 mijl ZW v Ouessant Stad Schiedam Rott-Melilla p 18 Ouessant Straat Makassar 18 v Lor. Marques te Durban Stad Vlaardlngen 17 v Narvik n Rotterdam Strabo 17 v Amsterdam te Hamburg Sumatra 18 te Suez v Colombo Swartenhondt 17 v Ba Ilk Papan n Menado Tarakan Java-New York 18 te Djibouti verw. Telamon 18 v La Guaira n Puerto Cabello Theseus Amst-Tarnger p 17 Finisterre Tiberius p 17 ZW v Haiti n La Guaira Tjibadak 19 v Singapore te Hongkong verw Tjlluwah 18 1140 m ZtW Hongkong v Priok n Hongkong Tjlmenteng 17 op 1100 mijl ZW v Mauritius Tjipanag 15 v East London te Durban Tjipondok IS v Osaka te Djakarta Tjisadane 17 op 800 mijl O v Kaap Frio Tomorl 17 v Soerabaya n Makassar Triton New York-Curacao p 18 Mona eil. Trompenberg 17 v Antwerpen n Hamburg Veendam 21 om 16 u. te Southampton verw. Waal 14 v New Orleans n Curacao Waterman 18 v Sydney n Hollandia Wlckenburgh p 18 Finlsterre n Casablanca Wfebold BÖhmer 17 v Ldmabon n Valencia Wllpo Borga-Zaandam 17 te Brunsbuttei WlnterswUk 17 v Sfax te Vlaardinge: IJssel 17 v Oran n Hamburg Zaan Amst-Setubal o 17 Beachy Head Zeeland 18 500 m WtN Minikoy v Aden n Be- lawan Zuiderkruis Kaapstad-Amst p 18 Sagres KLEINE VAART. Adara 17 te Bohus Albert D 18 v Poragrunn te Hartlepool Algarve 20 v Rotterdam te Lissabon verw. AU S 17 n Fowey Alpha (B) 18 v Kings Lynn te HarUngen Amasus Fluvius 17 v Londen n Delfzijl Anna Sylvia 18 v Agadir n P. Lyautey Antilope 17 te Totnes Applngedam 18 v Bordeaux n Casablanca Arbo 18 v Hamburg n Delfzijl Arion, 17 te Gent Arnoudspolder Rott-Lissabon p 17 Casquets Barbara 16 p Holtenau Berend N 16 te Londen Bernina 17 v Brunsbuttei n Rotterdam Bernisse 17 v Liverpool n Belfsst Bestevaer 18 v Pernóviken n Boness Beta 17 n Rotterdam Betty 18 v Bordeaux n Casablanca Blanea 16 v Fedaia n Rotterdam Bill S 17 v Yereey te Guernsey Borelll 18 v Gothenburg te Spesehult Breezand 17 bij Fehmarnbelt LS geankerd Campen 16 te Goole Caribia 17 v Norrkoping catelt 18 v Hamburg n Boston Celebes 17 te Rouaan v Birkenhead Cormoran 17 n Rotterdam Cornelia B p 17 Bornholm n Gars ton Da Costa 17 n Antwerpen Davina Goekoop 18 te Glassondock verwacht DelfzUl 18 te Inverkeitlng Denl Rotterdam-Rostock p 17 Holtenau Deo Duce 17 v Kings Lynn n Londen Deo Gloria 16 p Holtenau Doklaan lë v Rotterdam te Dublin Duurswold 18 v Newcastle Eemsstroom 18 v Gothenburg Elita verm. 18 v Marseille n Casablanca Eljo 18 v Cardiff te Amsterdam verwacht EUewou(sdUk 18 v Liverpool n Portaferry Erna 18 v Rotterdam te Ballina Europa 17 te Antwerpen Ferocia Skoghall-Zaandam 18 v d Elbe Frema 17 v Rostock n Stettin Gaasterland 18 v Rott te Klnga Lynn Geert Bodewes 17 v Bordeaux n RequeJeda Gesina 17 v Zaandam Geja 17 v Brunsbuttei Glory Stettin-Amst p 17 Brunsbuttei Grebbestroom 16 v Amsterdam te Londen Gruno 17 te Grangemouth Hada 17 v Casablanca te Marseille Hagno 18 v Dublin te Amsterdam verwacht Haskerland 16 v Harlingen te Goole Hast 1, 17 v Gothenburg n Plymouth Hast 5, 17 v Londen n St. Servan Hasewlnt 17 v Krlbl Havik Swansea-Kopenhagen 17 op de Elbe Heerengracht Kotka-Rott p 18 Brunsbuttei Helios 17 pass. Brunsbuttei Henrica 18 v Lissabon n Leixoes Hoop 17 v Sarpsborg n Rlsoer Hoflaan Hamlna-Hull p 17 Kaap Arcona Holendrecht 17 nog rede Kragero Hollandia 18 v Kopenhagen n Odenee Hunze I 17 v Wamemunde Import 14 v New Orleans n Vera Cruz Inspé 17 v Hudiksvall Jaba verm 18 v Boston n Rotterdam Jaga 18 p Holtenau Jakob Oorburg 17 te Lverpool v Bayonne Jo 17 v Newcastle n Ostende Jokurna 17 v Gent n Rotterdam Jobnny 17 te Great Yarmouth Jozef swenden 16 v Antwerpen te Wat-rford Joao 16 v Rotterdam te Hamburg Jura 18 pass. Brunsbuttei Keizersgracht 17 v Helsinki n Kotka Koningin Juliana 18 te Honfleur verwacht Larix 18 v Domsjo te Gefle Leenden B 22 v Rotterdam t« Genua verw Leuvehaven 17 v Gothenburg n Kopenhagen Leny 17 v Gothenburg te Kopenhagen Libelle 18 v Cuxhaven Lies 17 v Newcastle n Hamburg Looiersgracht 17 v Rotterdam te Helsinki Lucas Bol, 2. 20 v Corsica te Londen verw. Lydta 17 v Stockholm Madjoe 15 v Rostock te Stockholm Madzy Stetttn-Emden p 17 Holtenau Marcella 18 v Vlaardingcn te Duinkerken Maria Theresia 18 v Tyne te Kopenhagen verw. Marletje Btthmer p 17 Kp La Haque uitreis Markab 17 v Havre n Delfzijl Mars 17 te Karlstad v Lidkoplng Masvlc Kotka-Creeksea p 16 UtkUppan Mary Ward 17 te Liverpool Matar N 17 v Requejada te Tonnay Charente Matthew 17 v Oslo n Irvine Meike 16 v Sharpness te Manchester Metropole 18 te Soderhamn Meymere 17 v Spvilla n Gandla Michel Swenden 15 v Rotterdam te Dublin Mies 18 v -Calais n Rotterdam Mirzam Njp 17 Oporto n Nantes Missouri if te Stettin v Rudkoptng Mlzar N 18 v Birkenhead n Swansea Mudo 16 n Amsterdam Na to li v Gent te Antwerpen Neeltje B 17 v Stockholm n Gefle Nelly 17 op 150 mijl ZZW Ouessant Neptunus 17 v Guernsea te Goole Netta 17 v Brest n Casablanca Nettie Norrtelie-Tyne p 18 Holtenau Nezo 18 te Aalborg Nteuwland 17 v Rott te Grangemouth Nimrod 17 te Grangemouth Noordland 17 v Cardiff te Gent Nottingham 17 v Antwerpen n Dover N'Uenburgh 17 v Stockholm n Rotterdam Oise 16 v Amsterdam te Parijs Oleum 16 v Middlesbro te Newcastle Oldambt 17 te Oxelosund Omlandia Wasa-Zaandam p 18 Bornholm Palma 18 v Kalmar te Karlshamn Paramount 17 v Newcastle Pavonis 18 p Brunsbuttei Peter Swenden 18 v Newport te Dieppe Phoenix Rott-Rostock p 16 Holtenau Poseidon 17 te Wlsmar Poortvliet 18 v Hartlepool n d Tyne Prins Bernhard Dieppe-Cork p 17 Landtend Prinses Wilbelmina li v Nantes n Requejada Prinsengracht 18 v Hamina te Amst verw. Refuge I 17 p Hansweert Regeja 17 v Plymouth n Telgnmouth Reglna 18 te Wasa Renovatie 18 te Middlesbro Rema 17 v Grangemouth n Newcastle Rigel Gdynia-Amsterdam p 18 Holtenau Rika 17 v Grimsby n Newcastle Rottum 18 p Holtenau Rubicon 17 n de Tyne Ruja 17 v Brunsbuttei R-P.S. Sllgo-Lissabon p 17 Finisterre Seaham 17 v d Tvne n Amsterdam Sparta 17 pass. Brunsbuttelkoog 9p«s verm 18 v Boston n Scheveningen Spica 17 v Leith n Grangemouth Stientje Menslnga 17 v Drogheda te Dieppe Scheldevaart HANSWEERT, 17 December voor 4 uur Ge passeerd met bestemming naar: Rotterdam: Putten. Balthes Johanna Vis ser; Overijaeel. De Vries; Nieuwendtjk, Patje; Bu tenia 2. Vredenborg; Tibena. Zwa.-tbo!: Centruet 5. Braam Columbia. Michielsen; Al- hatroe. Verbiest; Energje. Grlnwle: Geertje. Holiebrandae- Rhenanla. Den Breejen Re*. Pijl; Josef Mdhllg Telegraaf 15 Kösi; Charioils. De MeyerTelegraaf 4. De Been; Jaoo. Ooumare; Refuge l Dijkstra; Toller 1 Boot; Eben Haezer. Theunlsse. Morning. Zwets; Anna Maria. Wels: Nelly Pols Dor drecht: Willj) Jeanne. De.Vriens; Lavoisier. Burgers; Ganymede De Haas: Mededinger v wijngaarden. Amsterdam: Velp Top Stad Amsterdam 2 Been; AJadl. Verdoom Amstel 8. Heyboer Werkendam: Onderneming De Waal: Voor den tijd. Kornet: Res Nova Hoe- gendoom. Gennep: Hubert Marie. Rensen. tieve 3. Van Dijk We- Dreunen Tilburg: Anjo. Jacjo. Heek. Hengelo: Johanna. Kik Vllssingen: 4 Gebroeders. Van Denderen. Jotire; Verwisseling. Smook Kerkdrlel: Schel- dezonen De Koning Deventer: Era Ver eeclt. Duitsland: Neptun Springfeld: Fluvlale Pole; Greta. Pastorimis; Mustgny Muller: Fs.i- to 42 Schulze: Gegerdi Van Dongen: Fluvlala 9 Van Schljndel: Liberte. De Boef; Mlglana. Pauwels- Fraternlté 10 Van Hemelrijk: Monty. Blom: Mannheim 306 Gassert: Seam 7. Van Zanten; Baden 347. Platz; Stad Tilburg. En gelsman- Capella. Bt»rm: stad Meenen Car- pentler- Stad Arnhem Van KauterenBertus. Breure. Bazel: Heldi Halier Schol ten: Rhelnunion 4 Van strijdonck; Plllon. Vermetren- Schelde- land. Van Strlen; Plz Sol Kleffer- Exoress »5. v d Stadt. België: Variatie. Versluis; Rlo. Ruitenberg: Vught. Verkalk; otto Halier Neuer: Nem». Hoogendoorn; Pax. Bos: Hollandia. v, d Wolf; Nooit Gedaoht. Plk: Rika Korporaal; Stad Amsterdam 12. Zaal SoestdUk Vastree Edel weiss XI v. d. Krans: Schwtrzwald Janssen»; 1823** DIN5DAG ZONDAG VRIJDAG MAANDAG m=v IJ-20N0V. Haagse litteraire prijzen uitgereikt In tegenwoordigheid van een groot aan tal genodigden, onder wie de Belgisch# ambassadeur, de heer E. Graeffe. heeft burgemeeater Schokking op het HaagM stadhuis de litteraire prijzen uitgereikt, die door het bestuur van de Jan Campert stichting *qn xoegexend- Ven de oe- kroonden waren persoonlijk aanwesif d« Vlaamse auteur Willem Elsschot. (schuil naam van Alfons de Ridder), die voor zijn gehele oeuvre de ConstantiJn Huy. gensprljs 18SI kreeg 2000) en Josefi Mendels. aan wie de Jury voor haar romen ..Als wind en rook" de VU ver- bergprijs 1950 1500) heeft toegekend Verhinderd wegens ziekte wai Hendrik de Vries, die voor zijn gebundelde en on. gebundelde poëziebeschouwingen da nieuw ingestelde essay-prijs 500) kreeg, terwijl de ouders van de jong gestor ven dichter Hen Lodelzen. die om ïUn dichtbundel ..Het innerlU* behang" posthuüm werd geëerd met de Jan Cam- pert-prljs I960. 800) door verblijf in het buitenland niet in de gelegenheid waren deze prijs in ontvangst te nemen- Namens de Jen Campert Stichting sprak de voorzitter, mr F. Bordewtjk Elsschot drukte er zUn verwondering over uit, dat men de prijs een een Belg had toegekend. HU vond dit een onver wachte prachtige uitdrukking ven de ware Benelux-gedachte 4 ffOENSPAO 19 DECEMBER 1951 EERSTE BLAD - PAGINA 3 (Vsn onse correspondent) Het Nederlandse aandeel in de groots opgezette Van Riebeeck-herdenking omstreeks April in Kaapstad, begint allengs vaste gestalte te krijgen. Die her denking aan de Tafelbaai zal geen officiële zijn, met veel plechtigheden en veel toespraken, doch is bedoeld als een massaal volksfeest onder de leus „Een volk hou 'n nasie". De Nederlandse vertegenwoordiging zal derhalve ook geen regeringsdelegatie zijn, doch een groep van representatieve personen, daartoe uitgenodigd door de Zuidafrikaanse regering. Nor wi.) vernemen is het vrij zeker dat van die groep deel zullen uitmaken de he ren: jhr mr F. Beelaerts van Blokland, vice ■prssident van de Raad van State, mr J. Donner, voorzitter van de commissie van Advies en Coördinatie in zake de culturele betrekkingen tussen Nederland en Zuid- Afrlka (vergezeld van echtgenote), dr H. K- E- Gravemeyer, momenteel in Zuid- Afrika in opdracht van de Generale Synode van de Ned. Herv. Kerk. lid van de commia- lie-Donner. mr J. Keuning, Voorzitter van de Nederlandse Zuid-Afrikaanse vereniging voorzitter van het comité Van Riebeeck- herdenking 1952, directeur van de Neder- land»e Bank voor Zuid-Afrika (vergezeld van echtgenote) en tenslotte D. J. Lambooy, hoofdredacteur van het A.N.P. als vertegen woordiger van de Nederlandse pers. Door hat Van Riebeeck-comité tullen gelden worden ingezameld voor een ge- eehenk van ona volk aan Zuid-Afrika. Het i»l zich daarbij mogen verheugen in een lUbeldie van het RUk. en voor de reat zul len de kosten moeten woa-den bestreden uit de opbrengst van de beslag op de in Miart door P.T.T. uit te geven serie van vier Van Riebeeek-poatzegeli. Men hoopt daar de interesse van ona volk voor te kun nen wekken, terwijl de verkoop zal worden geitimaleerd door inschakeling van een graot aantal scholen. De vorm van het geschenk is nog niet tot in finesses gereed Het zal beeldhouw werk omvatten voor de ginds door de be volking van de Unie op te richten Poort van Afrika, maar het ontwerp voor die poort is nog altijd niet klaar en de Neder landse bijdrage ia daar natuurlijk afhanke lijk van. De gemeente Culemborg de geboorte plaats van Van Riebeeck zal Kaapstad een schilderij van de kunstschilder Brink- greve aanbieden, voorstellende het Interieur vin de Barbara-kerk In Culemborg. waar in Jan van Riebeeck is gedoopt, en waar de Nederlandse herdenking zal plaatsvinden Omgekeerd zal Zuid-Afrika een bijdrage leveren voor het carillon, dat in genoemde kerk zal worden aangebracht. Op vele andere wijzen zal intussen het Nederlandse- medeleven In de Van Rie- beeck-feesten die zeker niet uitsluitend voor de blanken bedoeld zijn zich mani festeren. „Oud-Culemborg" zal ginds worden op- gebouuwd vlak bjj de Tafelbaai, met het Marktplein, het stadhuis en de daarbij paa iende woningen. In de grote zaal van het Raadhuis zal een expositie worden inge richt. waarin de maquette van de Zuider- jiee-werken worden opgesteld, en de gemeenten Amsterdam en Rotterdam, als mede enige grote firma's met inzendingen vertegenwoordigd zullen zijn. Er zullen elders In Kaapstad, dat z'n Aderlevstreet weer Herenstraat zal do pen schilderijen van 17de eeuwse mees ters uit het Rijksmuseum te Amsterdam worden geëxposeerd, alsmede familiepor tretten. enz. Concerten zullen gegeven worden door de muaicua Hans Henkemans de bariton Lau rens Bogtman en de pianist Hans Osieck. De K.L.M. heeft daarenboven, evenals in 1938 (ter gelegenheid van de Voortrekkers feesten). bij wijze van vlagvertoon een extra-vluchj: geprojecteerd. Tijdens de feestelijkheden in Culemfcorg zal een Van Riebeeck-oratorium worden uitgevoerd: tekst van prof. Smit. muziek van Monnikendam. Het Radio Omroepkoor zal medewerking verlenen. Er zal een of ficiële ontvangst zijn ten stadbuize en een défilé van vele verenigingen. In de oudheid kamer Voet van Oudheusden wordt een historische tentoonstelling ingericht en later omstreeks Mei zal ej; een Zuidafri kaanse expositie te bewonderen zijn. die een reis door Nederland maken zal en zal starten in het Kpn. Instituut voor de Tro pen te Amsterdam. Dit woord: GRASDUINEN Igemeén bekend ii de uitdrukking: ergens in grasduinen: naar harte lust rich ergens mee bezig houden. Zo zal een boekenliefhebber zeggen: ik heb een paar uur zitten grasduinen in die bibliotheek. Het is duidelijk dat i grasduinen, zo gebezigd, een werk- woord is. Oorspronkelijk echter is - het een zelfstandig naamwoord. Oud- i tüds zei men: in grasduinen paan en bedoelde, volop genieten. Grasduinen rijn dan met gras begroeide heuvels. Anderen menen, naar mij voorkomt j met meer grond, dat grasduinen de plekken in de weide zijn waar het 'i gras het weligst groeit en het dichtst U staat. Een koe die in grasduinen gaat. zoekt dus de beste plekken uit. krijgt f; het beste en lekkerste gras. Daarmee 1 stemt overeen dat ergens in grasdui- jr nen ook «eorkomt in de betekenis: f erpena van smullen, met smaak toe- i tasten. BritsNoors visserijgeschil ten gunste van Noorwegen beslecht Het Internationaal Gerechtshof heeft, uitspraak doende in het Brits-Noorse vis serijgeschil met betrekking tot de uitge strektheid van de Noorse territoriale wate ren. Noorwegen in het gelijk gesteld. Het Hof concludeerde, met tien tegen twee stemmen, dat noch de door Noorwegen ge volgde methode voor afbakening van de territoriale wateren, noch de getrokken grenzen zelve, zoals vastgesteld bij decreet van 1935. in etrijjl zijn met het internatio nale recht. de archieven van de Topografische Dienst te Delft heeft Ir C. Koeman, aatla- tent b(j de opleiding van geodetische Inge nieurs aan de Technische Hogeschool, een grote portefeuille manuscript-kaarten van Zuid-Afrika gevonden. Zij zijn vervaardigd onder de Nederlandse gouverneur van de Kaapkolonie Van de. Graaff (1784—1791) en waren niet b(j de Topografische Dienst ge ïnventariseerd. Ter gelegenheid van de her denking van Jan van Riebeeck in Zuid- Afrika in 1652 *al een keur van deze kaarten in kleuren en met toelichting in drie talen worden uitgegèven. aldus wordt aan de Volkskrant gemeld. De grootste kaart heeft een afmeting van anderhalve meter b(j 98 centimeter. Nederlandse geleerden achten deze vondst van groot belang. Tot dusver werd de Ne derlanders vaak verweten, dat zij tijdens hun bewind over de Kaapkolonie niets op cartografisch gebied hebben gedaan, afge zien van enkele gebrekkige kaarten uit de eerste tijd. Steeds heette het. dat slechts de Engelsen betrouwbare kaarten van de Kaap hebben vervaardigd. De eerste tot dusver bekende goede kaart stamt uit 1795, ten tijde van het Engels tussenbestuur. De In Delft gevonden (oudere) collectie is niet alleen vollediger, maar ook nauwkeuriger. Gouverneur Van de Graaff. die als genie officier steeds veel belang heeft gesteld in de cartografie, heeft tijdens zijn bestuur DVIVENKROWEK (Van een speciale medewerker) TJT/"AAROM wil een lezer weten kan ik van een dufcf, die (desnoods ernstig) aan een infectieziekte geleden heeft, doch die ik met een der moderne geneesmiddelen waar tegenwoordig zoveel mee geadverteerd wordt, genezen heb, niet kweken U bedoelt toch niet te zeggen, -da't bacillen en coccen erfelijk zijn.»....? Hij vraagt dit naar aanleiding van wat ik genoemd heb, principe nummer één tracht nooit een duif te genezen met de bedoe ling er nog prijs mee te winnen op de vluchten, of er een ras van op te bouwen die lijdt aan op gezette (en ongezette) tijden terugkerende diarrhee. Inderdaad is het zo. dat bacillen, coccen protozoa en virussen niet erfelijk zijn. Zij zijn alleen maar besmettelijk. F.n nu weet iedere lief hebber, die met zijn tijd meegaat en uit allerlei pppulaire publicaties ook wel het een en ander over duivenzlekten heeft ge leerd. dat er tussen „erfelijk" en „besmet telijk" een zo groot en duidelijk verschil bestaat. Eehk andere kwestie is. of het niet zó Is, dat „erfelijk" en ..besmettelijk" in de practijk der liefhebberij dikwijls op hetzelfde neerkomen. Of ge nó van de hond gebeten wordt of van de kat, het resultaat 1». dat het zeer doet. De meeste duiven- ziekten. die „spuiterij" veroorzaken, zijn tegenwoordig, bij tijdig, doeltreffend ingrij pen, gemakkelijk te genezen. Zaak is echter de even noodlottige als alomtegenwoordige complicatie: trichomonas columbao, die als •en hyena op de loer ligt om zijn weerloze prooi bij de keel te grijpen, uit te schake len. Het „geel" of „vet" zoals de volksmond deze ware geesel van het duivenhok noemt, wordt veroorzaakt door een flagel of zweep- diertje, dat tot de gewone kropbewoners behoort. Het wordt in de keel- en króp- slijmvliezen van minstens driekwart van «He duiven aangetroffen en gedraagt zich daar ogenschijnlijk heel fatsoenlijk. Dat be tekent. dat de afweermiddelen in het bloed ener gezonde duif in staat zijn de parasiet te beteugelen. Immers, wat gebeurt er wanneer, als ge volg van uitputting en zwaktetoestanden, na zware vluchten of infectie door cocci- diose enz., de kracht van die afweermidde len verlamd is? Dan gebeurt het maar al te vaak. dat er woekerngen ontstaan van myriaden dezer flagelleri, in het slijmvlies van bek en keel der duif (gele, kaasachtige Proppen), aan de aars. en. in het ergste ge val, in de lever Ziektehaarden in de lever maken de duif negen keren van de tien waardeloos voor de vluchten. Het wordt een .spuiterij" zonder einde. Geen enkel modern chemotherapeuticum of antibioti cum brengt hier nog baat. Het behoeft geen betoog, dat diarrhee langdurig en herhaaldelijk het duiven- lichaam zeer verzwakt. Wegens hun ge ringe weerstand tegen infectieziekten schreef ik is de aanwezigheid van „smet- «tofdragers" op het hok, een permanent ge vaar (voor de andere duiven), waartegen niet genoeg gewaarschuwd worden kan. En de kweek? In theorie is de fokwaarde van een duif onveranderlijk, dwz onafhankelijk van de invloed der cultuuromstandigheden Waartoe ook de nadelige invloeden van ernstige ziekten behoren, mils geen schade werd toegebracht in die zin. dat de voort planting onmogelijk is geworden. Wanneer alweer in theorie een zieke of zwaar ziek geweest zijnde duiver paart met een zieke duivln, en de eieren worden toevertrouwd aan de zorgen van een gezond broedkoppel, dan is er alle kans, dat de jon gen. die er uit voortkomen, gezond zuHen zijn. De „Malade" vén dr Bricoux en de „Zieke" van Leopold Bostijn. om een paar beroemde voorbeelden te noemen, hebben kampioenduiven voortgebracht, zo oud, zo ziek en zo yersleten als zij waren. Die van Pol vloog, na drie jaar kwakkel achtig" te zijn geweest, op zijn vijfde jaar nog de 8e prijs nationaal St Vincent en op zijn zesde nog de 34e nationaal van Pau Van deze laatste vlucht kwam hij bloedend door schotwond en zonder staart, totaal uit geput binnengevallen. ..Overwinnen of sterven", zei Pol. „dat is zijn devies. Hij brengt het vel thuis en de ring. meer zit er niet aan. Hadden mijn gezonde duiven die energie en die mor dant gehad: ik speelde de „eerste tien" Inationaal!" Er ls veel voor te zeggen om van zulke karakterduiven, al zijn ze nog zo ziek en ersleten. te kweken. Pol Bostijn. had hem een tijdlang op een apart hok zitten, in observatie. De eieren van zijn duivin wer- sterk geijverd om Zuid-Afrika ln kaart te brengen öp zijn gezag werdén oude kaarten voor het archief van de Verenigde Oost- indische Compagnie bijeengebracht en aan gevuld met nieuwe kaarten. Toén Van de Graaff echter wegens onenigheid met de Heren Zeventien over de militaire uitgaven werd teruggeroepen, besloot hij zijn levens werk niet uit handen te geven. De gehele collectie ging naar het moederland. Hoe zij in de Delftse archieven is beland, is een raadsel. De vaak teer brede kaarten munten uit door knappe tekening en artistieke uit voering. Zij behelzen een schat van ge gevens over toestanden ten tyde van het Nederlands bestuur. Door de vondst van ir Koeman is de studie van Zuld-Afrika'a historische cartografie en geografie mogelijk geworden. De oudste van de onlangs ge vonden kaarten Is een teekaart uit 1687. De oudste expeditiekaart dateert van 1752. Kerstfeest bij de Ambonezen In alle 48 woonoorden der in ons land ver blijvende Ambonezen zal kerstboom branden Deze wordt, tezamen met een kerstmaaltijd, vanwege het ministerie van Uniezaken en Overzeese Rijksdelen ge schonken Zoals reeds werd gemeld, zal het Ned. Roode Kruis voor de versiering zor gen. Voor alle kinderen tot zes jaar heeft het Roode Kruis 50 gram breiwol ter be schikking gesteld. Kinderen en volwassenen zullen voorts een zoete kerstversnapering ontvangen. In samenwerking met het mi nisterie en het Roode Kruis is ook de stich ting Door de Eeuwen Trouw doende de Ambonezen een Kerstfeest te bereiden. Gasvergiftiging te Vianen Bij zijn thuiskomst na een kerkdienst, vond een inwoner van Vianen zijn ruim 62- jarige echtgenote buiten bewustzijn op de keukenvloer liggen met een koffiekan in haar hand. terwijl uit een openstaande gas kraan. waarvan de slang was afgerukt, het gas de keukenruimte instroomde. De ogen blikkelijk gewaarschuwde dokter stelde vast dat de vrouw door gasvergiftiging was overleden. Daar de vrouw de laatste tijd aan duize lingen leed. is het niet uitgesloten, dat zij, toen zij koffie hee/t willen zetten, bij het openen van de ga/craan een duizeling heeft gekregen en in haar val de slang heeft af gerukt den, voor alle zekerheid, overgelegd. Nadat de „zieke" genezen was en hij zelfs weer sterk begon te vliegen, mocht hij gewoon op' het hok van de wevenaars vertoeven. En in voor- en najaar weer gewoon zelf jongen opbrengen. Deze gevallen van de ..Malade". die een ganse lijn kampioenen gaf. en de „Zieke", die eveneens een buitengewone kweker was (en nog is) zijn natuurlijk uit zonderingsgevallen. Alleen met uitzonder lijke kampioenen mag het risico van be smetting van de andere, op het hok aanwe zige duiven, gelopen worden. Wil het de verkeerde kant uit denk aan het geval Mariisen! dan is het leed niet te overzien. Erfelijk en besmettelijk, ik geef het «raag toe. zijn niet hetzelfde. Maar zo maar voor-'t-vaijerland-weg kwe ken van „spuiters"-recldi\4sten, kan u ln de kortste tijd duivenboer-af maken (Van onze correspondent te Bonn). Het na-oorlogse Duitse publiek gaat gaarne uit en kUkk daarbij niet op een mark meer of minder. Dat hebben ook de circusdirecteuren begrepen en zo zijn er in de loop van de laatste jaren weer lenten verrezen, die de goede naam van het Duitse circus eer aan doen. De start was wat aarzelend. Van de eens zo pralende ondernemingen was in 19*5 hoegenaamd niets overgebleven en er be hoorde heel wat moed toe aan de kostbare wederopbouw te beginnen. Daarvoor moest men zich om te beginnen diep in de schuld steken, vervolgens voor een aantrekkelijk programma zorgen en ten slotte maar hopen, dat de mensen voor de traditionele zand- en zaagselromantiek nog vatbaar waren Inderdaad bleek al spoedig, dat het circus nog altijd vele vrienden heeft, bij jong en oud. en sneller dan verwacht was. konden de voorgeschoten gelden worden terugbe taald De centra van het nieuwe Duitse clrcusbedrijf zijn Hamburg en Miinchen. Van deze steden uit zetten zich in het voorjaar weer grote „karavanen" in bewe ging. die zich langs vele steden en dorpen slingeren, totdat zij er in het najaar terug keren om hun winterkwartieren te betrek ken en zich up het nieuwe seizoen voor te bereiden Vele oude namen zijn weer op de aan plakbiljetten te lezen. Hagenbeek heeft in Hambui g weer eqji circuë opgebouwd met prachtige exotische dieren. München kan trots zijn op zijn circus Krone, maar de grootste sensatie van het afgelopen seizoen was een spiksplinternieuw circus, dat zich kon sieren met een nog beroemder naam: Grock. Dat de 71-jarige clown altijd ook een handig zakenman is geweest, wist men al. Toch heeft het eerst enige verbazing ge wekt. toen hij in de herfst van het voiHge jaar in Hamburg met een eigen circus voor de dag kwam. Grock. alias dr Adrien Wet- tach. wist wat hij deed. Zijn eerste tournée door West-Duitsland is prima verlopen. Grock zelf is het" middelpunt van het pro gramma en staat ondanks zijn jaren meer dan een uur in, of liever op. de manége. Want als nieuwigheid heeft hij een ver hoogde draaibare piste, waardoor de toe schouwers het gebodene van alle kanten kunnen gadeslaan. Grock heeft een circus met 3000 zitplaat sen en 60 wagens. Om het échter te maken, woont hij zelf ook in een circuswagen. Op de achtergrond heeft deze half-romantiache. half zakelijke Zwitser echter zijn kasteel ln San Remo. Na de oorlog schijnt hij er veel geld bij ingeschoten te hebben en het los aan zijn geld hangend Duitse publiek voelt zich zeer gevleid, dat Grock nu in zijn mid den is. Met eigen artisten is het Duiöe circus nog altijd niet verwend. Daarom zijn het hoofdzakelijk buitenlandse krachten, die voor dit deel van het programma moeten zorgen Voorbeeldig is daarentegen weer de Duitse dressuur Dressuurgroepen zijn het dan ook geweest, die het gemakkelijkst de kans kregen buitenlandse tournées te maken De tijd schijnt echter niet ver te zijn. dat men in het buitenland ook weer met een compleet Duits circus kan kennis maken. Zoals een goed huisvader tegen het einde van het jaar de balans van twaalf maanden opmaakt en terugblikkend, overweegt wat lering uit het verleden voor de toekomst valt te trekken, ziet ook Amsterdam aan het einde van het jaar terug. En ondanks de nood der tijden en de druk der noodzakelijke wereldbewapening die vooruitgang moeilijker maakt dan ooit, is er alleszins reden tot tevredenheid. Want hoeveel wensen ook onvervuld moesten blijven, hoe benauwd de vooruitzichten ook zijn met betrekking tot de uitvoeringsmogelijkheid van tal van plannen, op een speciaal gebied staat Amsterdam er in deze December maand weer beter voor dan een jaar geleden; de haven van Amsterdam heeft, groeiend in geestkracht en in daden, meer dan ooit in de jongste historie bijgedragen tot de noodzakelijke welvaart die de basis zal moeten vormen voor iedere sociale of culturele vooruitgang. Uitbreiding opslagruimte is hard nodig Het is moeilijk de betekenis van een zee- en Rijnhaven in cijfer*/precies en juist, ook in vergelijking tot anderen, uit te drukken. Amsterdam echter kan zich verheugen in het feit. dat de aangekomen acheepstonnage èn het totaal van de goederenomslag hoger 1* dan ooit sedert mensenheugenis het ge val is geweest. Nog zijn uit de aard der zaak. de totale cijfers van dit aflopend jaar niet bekend Maar tot begin December wae de totale m3 inhoud der aangekomen «chepen met 22 000.000 ton. 863.000 m3 groter dan ln het zeer gunstige jaar 1950. In dat jaar verwerkte de haven ven Am sterdam 6.8 millioen ton goederen. Raamt men de omslag voor de nog resterende da gen van dit jaar op eenzelfde niveau als dat van de voorgaande weken dan zal de hoofdstedelijke heven ovqr 1951 meer dan 8 millioen ton goederen hebben verwerkt. Dat het aantal binnengekomen schepen enkele tientallen lager ligt dan verleden jaar indt *Un ooreaak vooral in het wegvallen van de coasters die in de eerste maanden van 1956 steenkool uit Engeland aanbrach ten en waarvan er somtijds meer dan 80 per maand de haven binnenvielen. In totaal kwamen er in 1950 (alles gere kend tot 1 December) 437 schepen met «teenkool aan; dit jaar slechts 139. Met dien verstande dat de afmetingen van de kolen- «chepen dit jaar veel en veel groter waren dan verleden jaar Minder houtschepen Nog een andere vermindering in «cheeps- aantal valt er waar te nemen en wel bij de houtvaart. Het is bekend dat dit jaar de aan. voer van hout uit de Oostzee aanzienlijk lager is geweest dan verleden jaar. In de eerste plaats hangt dit samen met de con junctuur ln de houthandel, waar juist bij de aanvang van 1951 zeer grote voorraden aanwezig waren. Deze grote voorraden heb ben hier en daar. mede als gevolg van de hoge prijzen, tot financieringsmoeilijkheden geleid, die weer een beperking van nieuwe aankopen tot gevolg hadden. Ook bepaalde ^xportmoeilijkheden in Finland hebben tot een daling van de houtaanvoer geleid, zodat dit jaar elechtt 370 houtsohepen arriveerden tegen 443 over de eerste 11 maanden 1950. Dat voor Amsterdam, lijndienst- en dus stukgoederen bij uitnemendheid, de stuk- goedomslag de allesbeheersende rol speelt, mag als bekend worden veronderstelt. Dit impliceert echter ook dat in Amsterdam de aanvoer van 8 millioen ton goederen waar- stukgoed het belangrijkste deel uit- ikt. voor leven, bedrijvigheid èn winst mogelijkheden van de haven, van veel en veel- meer belang zijn dan de omslag van misschien 10 millioen voor het grootste deel uit olie bestaan wanrbij het stuwadoors- werk alleen bestaat uit het machinaal lossen of het aansluiten van een vulslang aan boord Van de ruim 4000 schepen die Am sterdam ah bestemming hadden waren er ditmaal 2098 met stttkgoed geladen tegen 1940 verleden jaar. Cijfers kunnen een merkwaardig inzicht geven in de tendensen der economische ontwikkeling. Het is bekend hoe sedert bij kans twee jaar de Amsterdamse haven zich tot de eerste Westeuropese ln- en uitvoer- haven voor de Zuidamerikaanse Oostkust heeft ontwikkeld. Blijkens de scheepvaart- cijfers is deze groei oQk in 1951 behouden gebleven: van Amsterdam gingen, tot eind December 60 schepen naar de Zuidameri kaanse Oostkust tegen 47 over 1950. Ook de vaart naar Noord-Amerika vertoont een merkwaardige en opvallende stijging die natuurlijk voor een deel samenhangt met het kolenvervoer uit Noord-Amerika. waarvoor Nederlandse schepen leeg naar de Noordamerlkaanse afscheephavens vertrok ken dit jaar gingen er 124 naar Noord- Amerika. waarvan 89 ledig: verleden jaar was het totaal slechts 52! Uit Noord-Amerika kwamen ditmaal 130 schepen aan waarvan 65 met steenkool: verleden jaar waren dit er 56 waarbij geen enkele kolenboot! Onder Russische vlag Nog een opvallend verschijnsel in het Amsterdamse scheepvaartverkeer, een ver schijnsel dat zich eerst- de allerlaatste maanden begon te vertonen. Is het naar Amsterdam komen van Russische schepen. Terwijl in 1950 geen enkel 6chip onder Rus sische vlag Amsterdam aandeed, kwamen er tn de laatste maanden van dit jaar reeds 19 Russische schepen, met haver, graan, hout en steenkool in Amsterdam. En zelfs steen kool uit het Donetzbekken bereikte, via de nieuwe Russische kanalen en de Oostzee, Amsterdam. Dat de Rijnvaart tegelijk met de opkomst van de export van de Duitse industrie de. laatste tijd een stijgende tendens vertoont is bekend. Reeds sedert dit voorjaar ver tonen scheeps- en goederencijfers van de Amsterdamse Rijnvaart een geregelde stij ging; over de eerste zes maanden van 1951 gingen 390.000 ra3 seheepsruimte naar de Rijn tegen 344.000 m3 over dezelfde periode van verleden jaar Wanneer eenmaal de scheeps- en goederencijfers van de laatste maanden bekend zullen zijn zal blijken dat juiSt in de laatste wintermaanden de vaart Rijnopwaarts van Amsterdam uit. belang rijk is toegenomen. Steenkool, copra, tarwe en palmpitten zijn de voornaamste pro ducten die via Amsterdam en de Rijn naar Duitsland vervoerd worden. En het aantal binnenschepen dat in de mdand November bil de Amsterdamse havendienst zich kwam afmelden om naar de Rijn te vertrekken is groter geweest dan ooit ln de laatste maan den of jaren het geval was. Het gebied van Amsterdams zee- en Rijn haven ls een van de belangrijkste werk tuigen ten bate van Amsterdams volksinko men.* En hoewel voor de groei van haven en handelsverkeer factoren van de meest uiteenlopende aard regelmaat en hoge frequentie der afvaart; de indruk die een buitenlands kapitein van haven en stad mee- mt: havengelden en imponderabilia als de „publieke opinie" in den vreemde een rol spelen ia het technisch niveau van de totale havenoutillage toch altijd mede een van de voornaamste factoren die de aantrek kelijkheid van een haven bepalen. Hoe beter een haven is uitgerust, des te groter is de kans dat handel en scheepvaart de moge lijkheid hebben verkeer naar deze haven te trekken Zodat dus de verbetering en uit breiding die de haves in het afgelopen jaar onderging alleszins vermelding verdient. Beginnend in het uiterste Westen vgn het havengebied valt het in gebruik nemen van de nieuwe Industriehaven, die tegenover het Noordelijk zljkanaal G naar binnenloopt tot de nieuwe Electrische Centrale aan de Hemweg, te vermelden. In de Petroleum haven werd de aanlegplaats voor de Wes telijke kade op de nodige diepte gebracht, zodati daar ook de grootste tankers kunnen ereh: de omzwaaiplaats voor de Petro leumhaven in het IJ werd op gelijke diepte gebracht. Tussen Petroleumhaven en Coenhaven werd de z.g Schroothaven verlengd ten gerieve van de Schrootmaatschappij die daar haar emplacementen heeft. In de Coenhavèn zelf worden, op de West wal en op de eerste pier twee nieuwe loodsen ge bouwd. Opslagruimte nodig Van nieuwe loodsen gesproken. Allcr- wege in de haven worden' loodsen gemoder niseerd en door verlaging van de 'vloeren voor mechanisch transport met behulp van forktrucs ingericht. Maar Amsterdam zou in feite veel en veel meer loods- en opslag ruimte kunnen gebruiken. Dit tekort aan opslagruimte is ln feite zeer zeker geen ty pisch Amsterdams en evenmin een typisch" havenverschijnsel. Als gevolg van nietiwe internationale handelsmethoden, waarbij grootscheepse regeó-ingsaankopen van sta- pelproducten een belangrijke rol spelen, is er in grote delen van West Europa behoefte aan opslagruimte. De grote Amsterdamse vcembedrijven die hun pakhuizen in het stadscentrum pogen af te stoten om over te gaan tot opslagruimten aan diep vaar water. zien zowel hun oude als hun nieuwe opslagruimten volgetast met producten en artikelen van de meest uiteenlopende soort. De gemeentelijke entrepots liggen boordevol en hoewel de totale goederenomslag in de haven met veel hoger ligt dan ln de voor oorlogse jaren is het merkwaardig orr zien hoe b.v. van de ruim 66 000 m2 opslag ruimte in het Nieuwe Entr«pótdok nog maar enkele procenten ruimte vrij zijn terwijl b.v. in 1938 van de toen beschikbare 66.000 m2 slechts 34 000 m2 ln gebruik waren. Een fjeliike ontwikkeling ziet men bij het Oud Entrepotdok, ziet a bij alle douane- en havenloodsen. Amsterdam heeft in de eerste plaats opslagruimte nodig! Om tot het havengebied terug te keren: voor de Superfosfaatfabriek werd het IJ verdiept zodat grote zeeschepen ook daar voor de wal kunnen laden en lossen. Het bedrijf hier heeft zich dit jaar blijkbaar gunstig ontwikkeld; Korea b.v. waar men tot dusvér menselijke faecalieën als mest stof gebruikte is een nieuw belangrijk afzet gebied geworden voor superfosfaat uit Am sterdam. Even voorbij de Superfosfaatfa briek kwam een pont-aanlegplaats voor een nieuwe veerdienst. Aan de Noordzijde van het IJ werd het kanaal bewestèn de •.SN. gegraven, zodat thans kustvaar ders tot achter de N D.S.M. emplacementen kunnen varen. Zo groeide het Amsterdamse havengebied in een jaar waarin dit ingewikkelde econo mische complex tal van gedenkwaardige gebeurtenissen vertoonde ./ie met vreemde gasten het ganse water gebied van Amsterdams haven, dat zich in feite uitstrekt van Tiel tot IJmuiden be zoekt. wordt onwillekeurig verleid tot Ame rikaanse superlatieven. Want daar in Tiel_ de grootste binnenscheepvaartsluis ter eld en in IJmuiden de grootste zeesluis ter wereld en benoorden dit complex ver heffen zich de hoogovens der staalfabrie ken die de grootste ruwijzerexporteur ter wereld zijn En dit jaar kreeg Amsterdam de grootste drijvende kolenlaadbrug ter wereld en de Klrkouk die van de N D.S.M - helling te water ging was de grootste tan ker ooit in Nederland voor buitenlandse rekening gebouwd en anderhalve maand geleden kreeg het Noordzeekanaal de eerste havenradar van het Europese Continent. Maar naast deze feiteh en zaken herin nert Amsterdam zich van de verlopen maan den: de uitbreiding bij Ketjen ten dienste de productie van kraakkatalysatoren de petroleumindustrie; het 75-jarig jubileum van het Noordzee.canaal en daar mee samenhangend, van de lijndienst op de Mersey door het Continental Steamship Cy en van v. Es en v. Ommeren ln het afge- lopeh jaar vorderde de nieuwe uitbreiding van de Graansilo Mij: de petroleumhaven eg 10 nieuwe tanks; de Oceaan een nieuw kantoorgebouw. Er kwamen 10 nieuwe kranen en vier grote weegkranen voor het steeds voller wordende houtveem staan op de nominatie. En dan was er de voorjaars-Rijnreis van burgemeester d'Ailly. begin van de ko mende feestelijke opening van Amsterdams nieuwe verbinding met de Rijn het Amster dam—Rijnkanaal Want heden en toekomst de haven van Amsterdam worden in feite en in gedachte volkomen beheerst door de totstandkoming van dil nieuwe kanaal. Deze grote vergadering in de internatio nale positie van Amsterdam brengt natuur lijk ook voor de haven gevolgen met zich. In de eerste plaats heeft de dienst der Havens- en Handelsinrichtingen plan voor de aanleg van een formeringshaven aan de ingang van het nieuwe kanaal in voorbe- reidlng. Vóór de dijk naar de Oranjesluizen ligt een strook grond die weggegraven zal kunnen worden, zodat de waterruimte voor de Zeeburgersluizen aanzienlijk verbreed wordt. Maar de vergroting van de waterverbin ding van Amsterdam met de Rijn heeft nog andere consequenties. Zou men. zoals bij het ontwerpen van kanaal en sluizen gerekend werd. voor de toekomst een kanaalvaart op Amsterdam van ruim 50 millioen ton mogen verwachten, waarvan bijkans de helft Rijn vaart. dan §ou de verkeersdrukte op het IJ een dusdanige vorm aannemen, dat er een nieuwe oplossing gevonden zal moeten wor den Daarbij komt. dat de gemeente Am sterdam heeft voorgesteld de IJponten met. 10 meter te verlengen waardoor de prac- tiache doorvaart voor zeeschepen op het IJ mede verminderd wordt Het vraagstuk van een kanaal om de Noord, dwars door Am sterdam-Noord. waardoor de doorgaande stroom van Rtjnschepen naar het Westelijk havengebied eh verder naar het Noordz.ee- kanaal geleid zou kunnen worden, wordt hiermede urgent. De Decembermaand van het jaar 4951 is een gerede aanleiding1 het heden te verge lijken met het verleden: met veel groter spanning ziet Amsterdam uit naar de resul taten van het nieuwe laar 1952 het eerste jaar waarin de grote Rijnschepen, ongehin derd door te vele en te nauwe sluizen, in de kortst, mogelijke tijd Amsterdam zullen kunnen bereiken. Eigenlijk heeft Amsterdam dertig faar lang gewacht op deze verbinding, die thans verkregen wordt: Amsterdams handel Am sterdams scheepvaart en Amsterdams haven zullen reeds in het komende jaar moeten bewijzen deze nieuwe gfote Europese yer- keersweg ten volle waard te zijn. Hei Ko mende jaar zal voor Amsterdam vah groter betekenis kunnen zijn dan enig jaar sedert het begin van deze eeuw. KERKELIJKE MUTATIE^ Ned. Herv. Kerk. Bej-oepen te Ontario (United Church) P de Jong. cand te Gouda. Te Brisbane (Austr.) J. W. v. d. Meene te Utrecht Te Maartensdijk A. J. Wijnmalen te Oldebroek. "YTERGIS u niet: dit is maar nigt een gewone driekwart mantel, gegarneerd met ocelot. Want het jasje is geheel gevoerd met dit bont en het model is er op berekend binnenst buiten (e worden gekeerd. En zo hebt u twee jassen in één. wat juist voor een ocelotjas heel practisch ts. Draagt men dit bont altijd aan de buitenkant, dan gaat het heus vervelen! UN WIE 2oti niet wensen dat zo'n nerzkraag. van Paquin, voor haar aan de kerstboom hing? Ach ja, deze aarde bevat toch jtoel heel goede eji begerenswaardige zaken.'

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1951 | | pagina 3