SCHOUWBURG TWQLIQ GEOPEND Fa J. C. Den Boêr rode De vooruitzichten niet slecht Verklaring van A.K.U.-zijde in Glanzstoff-kwestie Hamburg probeert Rotterdamse transito te veroveren TEGEN BRAND- EN |SLECHT HELENDE WONDEN BIOSCOOP THEQTER BIOSCOOP TUEQTEP r tot 's avonds 9 uur Kerststaaf cadeau WINKELPAND Een amusant Kerstprogramma De lotgevallen van een Bakvi Onze prijs-rebus - III Kistkalveren kregen geen stro HET GEBREK AAN SCHOOLLOKALEN Sterker invloed van ouders op de openbare school Paüs zou Faroek als koning van Soedan hebben erkend Vele Gooise gemeenten worden samengevoegd Duits vertrouwen in principes van het Westen „tot aan de wortel aangetast De A.K.U. had ook vrij Meer woningen in de mijnstreek: hogere kolenproductie Amerikaanse spionnage in Rusland een verzinsel Nederlander bij Soebang doodgeschoten grote nadelen Met atoomenergie zal scheepvaart een bunkerdag kunnen besparen Investering van 12 min in Noorse kernreactor DE ZAKELIJKE KANT VAN DE SINAASAPPEL Uit de donkere kamer op donkere paden Havenkringen willen snelle voltooiing mogelijk maken Het Europese laboratorium voor kernphysica Het gaat Belgische textielindustrie niet erg naar den vleze Acht postzendingen voor een export-vergunning Sultan Hamid II spoedig in vrijheid 1 TWEEDE BLAD - PAGINA 2 GOUDSCHE COURANT DONDERDAG SOtCECEMBER 195[ GROTE VAART. Aalsmeer 18 v Harltngen n IJmuiden Afiena 18 v Amsterdam te Londen Aciena 18 v Bon ess te Gent Albert D, 18 v West Hartlepool All S 18 te Fowey Alja 18 te Southampton Alpha, 17 v King's Lynn Amasus riuvius 19 te Delfzijl verwacht Ameland 18 pass. Brunsbuttel Amstelstroom 20 v Leith te Amsterdam verw Anna Sylvia 18 v Agaddr .te P Lyautey Antares 18 te Leith Arak Uverpool-Telgnmoqth II bij SclUy Arent M is v Waterford Arnoudspolder p is Oueasant n Liaeabon Arran 17 v Bordeaux Att 8 18 V Drogheda te Dundtlk Baltic 18 te Penryn Barendsz 18 v Bolata te Manchester Berend N II v Rotteidam 4e Londen Bernisse 18 v Westonpoint te Belfast Betty Bordeaux-Casablanca p 19 «Finlsterre Bianca Fedala-Brest p 18 K St Vincent Bounty la pass. Gothenburg Bree Helle 18 v Bremen te Hamburg Brouwersgracht tl v Hamlna te Amst verw aland 18 v Kings Lynn n Newcastle Casablanca 19 v Casablanca n Nantes Catall Ham burg-Boston 19 v Cuxhaven Claes Compaen 19 v stralcund te Wismax Confid 18 paas. Vllsïlngen n Terneuzen Cooihaven 18 te Duinkerken Cornelia B p 19 Brunsbuttel n Garston Corona 19 v Norrkoping n Botterdam Da Capo 23 v Valencia te Rotterdam verw. Da Costa 18 pass. Keil-Holtenau Davtna Goekoop ia v Rott te Glassondock Deneb 18 v Rochester n Rotterdam Denl 18 v Rotterdam te Rostock 5®?. ï?uce 18 v Kings Lynn te Londen Delfzijl 18 te Boness Dorinda 19 v Antwerpen n Norrkoping Duivelend 19 te West Hartlepool verwacht Duurswold 18 te Newcastle blleum der Vereniging van Nederlandse Gemeenten werd. voor het aan te bieden geschenk een bedrag beschikbaar gesteld van een halve cent per inwoner. Nederland—Indonesië Borneo Amsterdam-Djakarta 1» v Suez rriesland 20 v Djakarta te Aden verwacht Rota inten 19 op 400 mijl W v Mlnikoi kou «ede Belawan-Rott 10 te P. Soedan Laertes Belawan-Anvst p 19 Kaap Bon »|apl a 1» v Amsterdam te Be la wan Radja 19 v Pladjoe n TJirebon Blngkep 18 v Semarang te Soerabaya Sumatra Belawan-Amst 20 te Alexandria Roeblah Java-Amsterdam p 19 DJeddah Ta wall 19 v Banjoewaingi te Panaroekan Zeeland Rott-Belawan p 20 Mlnikoi Java 19 v Amsterdanp n Djakarta Manoeran 20 v Djakarta te Amsterdam Groenendaal 13, Telefoon 2912. Geef Uw bestelling vroegtijdig op. Boter, Kaaa, Eieren. Fijne Vleeswaren en Comestibles. lste en 2de Kerstdag geopend tot 1 uur n.m. Oudejaarsavond bezorgen w(j thuis tot II u. 'nv. raadpleeg In «rnltige gevallen uw huisarts 250 gram Bankalkransfei voor 65 ct Spaar onze kassabons; voor ƒ5.—^een heerlijke BANKETBAKKERIJ PUNSEUE Zcugstraat. TE JCOOP: Nieuwjaarswensen voor het nummer van 31 December dienen uiterlijk 28 December in ons bezit te zijn. Van later binnenge komen advertenties kunnei^ wij de plaat sing niet garanderen. Midden Centrum. Bij aankoop vrij te aanvaarden. Brieven onder no. 11668, Bur. van dit Blad. r Zoekt (J Iets. bet zit groot ot klein T KLEINTJE zal Uw uitkomst zilnl RECNIE PROGRAMMA 8 BETER DAN OOIT I t DE K R S T W E E K PROGRAMMA'S BIJ UITNEMENDHEID Vrijdag 7 en Zaterdag Zondag 3-5-7 9.15 uur <2 voorst.) 3, 7 en 9.15 uur en 9.15 uur HEDY LAMAR (bekend uit Slmso« en Dellla) en RAY MILLAND In DE KOPERVALI.EI In technicolor. Toegang boven 14 Jaar ATTENTIE ATTENTIE Vanaf Maandag gebeel nieuw Kerstprogramraa Maandag Beide Kerstdagen Donderdag 3 en 1.15 u. 3-5-7 en 9.15 uur 845 uur JOHNNY WEISSMULLER In het oerwoud Beter dan ooit tevoren in FURIE VAN DE KONGO Het verhaal van de dampende jungle, vooraf o.a. een daverend lachsucces. Cassa steeds 1 uur yoor aanvang geopend Toegang boven 14 jaar. Vanaf VRIJDAG 21 Dee. t.m. DONDERDAG 27 Dec Van Vrijdag 21 Dec. tot en met ZONDAG 23 Dec Een VROLIJK PROGRAMMA JANE POWELL en RICARDO MONTALBAN Kleur door Technicolor? Toegang alle leeftQdc Maandag 8.15 u., beide Kerstdagen 3, 5, 7, 9.15 t en Donderd. 5.15 U. GROOTS KERSTPROGRAMMA KATTRIJN GRAYSON - DAVID NIVEN Mario LANZA (de tweede Caruso) TOT ZIENS IN NEW-ORLEANS Een film vol vaart en humor. Kleur door TECHNICOLOR. Toegang alle leeftijden Voor de Jéugd: Zaterdag-, Maandag- en Donderdag middag 3 uur. het vrolijke sprookje. Nederlands gesproken. DE ZOETE BR IJ. Speciale prijzen: 35 ct. 50 ct, 75 ct en f 1.00. Zie nadere aankondiging IN EEN ALLES OVERTREFFENDE VROLIJKE REVUE,- EN 8HOWFILM .IN TECHNICOLOR (HAPPY GO LOVELY) EÉN FEESTPROGRAMMA VOOR ELKE LEEFTIJD I De Amsterdamse politierechter heeft de 40-jarige ex-veehouder, thans schillenböer, C. J- W. uit Duiven- drecht veroordeeld tot 25 gld boete subsidiair vijf dagen. In September van dit jaar. toen de verdachte nog veehouder was. had hij vier atierkal- veren variërend van 2 tot 6 weken oud, in afzonderlijke houten boxen van 1.19 m. lang en 70 cm. breed in een donkere slecht geventileerde schuur ondergebracht. Deze kistkal veren. die op houten vlonder» met bijna geen stro er op stonden, waren zodanig met korte kettingen vastge bonden, dat zij zich nagenoeg niet konden bewegen. De beesten stonden in hun eigen uitwerpselen. De ver dachte had geen stro neergejegd, omdat als de kalveren dit opaten net vlees niet meer blank zou blijven. Een anonieme klacht. Ingediend bij de Rijkspolitie, bracht de zaak aan het licht, waarop een onderzoek door de politie en een veearts volgde. De Officier van Justitie eiste 150 gld boete subsidiair 10 dagen. DONDERDAG 20 DECEMBER 1951 TWEEDE BLAD - PAGINA 3 Kamer (Van onza parlementaire redacteur). Miniiter Rutten heeft gisteren In de Twee- ge Kamer meegedeeld dat de vooruitzich ten niet alecht ztjn voor het onderbrengen vin de komende grote atroom van nieuwe leerlingen. HU verzekerde er bU dat dit op timisme op goede gronden rust. Maar alle klassen suilen volgend jaar vol >Un. Er is uiteraard een achterstand in de houw van scholen, maar tot dusver is vol gens minister Rutten in de behoefte in be vredigende mate kunnen worden voorzien. Boulering is nergens voorgekomen. In 1952 en 1953 zullen wel enige moeilijkheden ont daan en zal wel onderwijs moeten worden gegeven in enige noodlo- kalen. Ook zal hier en daar roulering moeten worden toegepast. Of er in 1954 verbetering komt, hangt af van de scholen bouw in 1953 Maar als het mogelijk blijft per jaar 1200 lokalen te bouwen, dan zal v?n 1955 af het tekort in elk geval worden in- gelopen Tn het komende topjaar zullen de leerlin gen worden opgevangen door binnen de wettelijke regeling de klassen met het groot ste toegestane aantal leerlingen te bevol ken Het aantal kinderen dat daardoor kan worden geplaatst l» niet gering, want lang niet overal zijn de klasaen thans vol bezet. Bovendien zijn in 1950 en 1951' ongeveer 2600 tot 3000 scholen gebouwd, waardoor enige reserve is gevormd, die in 1952 kan worden gebruikt. Gezinskorting voor alle takken van onderwijs De motie van de heer Peters om de ge- finsreductie voor alle takken van onder wij» wettelijk te regelen, ontraadde de mi nister omdat dit vertragend zou werken op de verlaging van het schoolgeld en op de in voering van gezinsreductie in takken van onderwijs waar dit thans nog niet het geval jg Gemeentescholen hebben trouwens een gchool geld regeling volgens gemeentelijke verordening. Ik ben bereid, aldus minister Rutten. te gtreven naar meer gelijkheid In de school- geldrëgelingen. maar dit moet geleidelijk gebeuren. Gezinsreductie is of wordt bin nenkort ingevoerd voor èlle takken van onderwijs. Het vaststellen van de vermenigvuldi gingsfactor. waarop de tweede motie van de beer Peters betrekking heeft, ressorteert onder de minister van Binnenlandse Zaken en cte heer Peters is dus met zijn motie aan het»erkeerde adres. De financiële gelijkstelling zal worden doorgevoerd in alle takken van onderwijs. In overeenstemming met de gedachten daar omtrent van de Kamer worden wettelijke maatregelen ln deze geest voorbereid. In dien thans bij het lager onderwijs de ouders iccoord gaan met een zogenaamde compro mis-school. dan is dat hün zaak. Bij de replieken diende de heer v. S1 e e n (PvdA) een motie in. waarin als het oordeel v»n de Kamer wordt uitgesproken, dat het onderwijs in beginsel kosteloos behoort te zijn en dat zulks bij voorrang voor het la ger onderwijs in de practijk dient te wor den gebracht. Minister Rutten had tegen het beginsel van deze motie groot bezwaar om de con sequenties en hij noemde haar ..onaanvaard baar". De communisten kwamen met een motie, waarin de minister wordt verzocht een les je met een anti-Joodse strekking te doen verwijderen uit een taalboekje voor de R.K. lagere school. Over alle motier zal Vrijdag aan het slot van het onderwijsdebat worden gestemd. Beheersvorm openbare school BU de behandeling van de afdeling lager onderwUa verklaarde minister Rutten met genoegen te hebben gemerkt dat men van alle tijden genegen is de ouders een ster kere Invloed toe te kenneiY bjj het beheer van de openbare school. Opvoeding is in de eerste plaats een taak van de ouders, maar de zchool heeft die taak meer en meer over genomen. Daarom moeten de ouders meer invloed kragen. Op het departement wordt er thans aan gewerkt om de gedachte van de versterking van de invloed ven de ouders op het beheer van de openbare school wettelijke vorm te geven. Zodra het voor-ontwerp gereed is. zal ook met de mensen van het bijzonder onderwijs hierover overleg worden gepleegd om misverstanden uit de weg te ruimen en eftn bevredigende oplossing te vinden voor de beheersvorm, waarover thans nog niets ivalt te zeggen. Vandaag komt bij de verdere behandeling van de begroting van onderwijs, kunsten en wetenschappen, ook de radio en de televisie ■n de orde. Vrijdagmiddag zal de heer Burger aan de minister-president vragen stellen over het verbod adh ambtenaren om lid te zijn van de communistische partij, waarna zal worden beslist of de heer Wagenaar (CPN) over dit zelfde onderwerp ook nog een interpellatie zal mogen houden, waardoor een debat mo- igelijk is. Dat kan niet bij het stellen van vragen. De waarnemende minister van buiten landse zaken van Egypte. Farag Pasja, heeft meegedeeld, dat het Vaticaan de benoeming .van Ahmed Rasjid Bey tot Egyptische ge zant bij de Heilige Stoel heeft aanvaard en diefts geloofsbrieven uit naam van „koning Fhroek van Egypte en Soedan" heeft goed gekeurd Een woordvoerder van de aposto lische delegatie van het Vaticaan te Caïro deelde mee. dat men alleen wist. dat Jiet Vaticaan de benoeming van de nieuwe Egyptische gezant heeft goedgekeurd. Diplomatieke kringen te Cairo staan sceptisch tegenover de Egyptische verkla ring. dat het Vaticaan de nieuwe titel van koning Faroek zou hebben erkend. Dit heeft tot dusver alleen Perzië gedaan. De provinciale (Noord-Hollandse) com missie voor de gemeentelijke indeljpg heeft ingrijpende voorstellen geformuleerd voor de Vechtstreek en Het Gooi. De commissie komt tot de conclusie, dat Naarden en Bus- sum en de villawijk van Huizen moeten worden samengevoegd. Ook de vereniging van Laren en Blaricum wordt noodzakelijk geacht. Eveneens wordt bepleit de samen voeging van Weesp en Weespercarspel, de stad Muiden en het Dorp Muiderberg plus het landelijk deeel van Muiden en Diemen. Ook zullen één moeten worden Nederhorst, Den Berg en Nigtevegt. 's Graveland zal on der dezelfde naam Ankeveen en Kortenhoef gaan omvatten. De „kapitein Ros" die de benden van de Da roei Islam zou aanvoeren, dient in werke lijkheid als majoor in Nederland -4 Dean Acheson: Acheson heeft in een persconferentie ver klaard. dat het neerlaten van twee spionnen in de Sowjet-Unie door de V.S. een „ver zinsel" was. Het bericht was in overeen stemming met de „communistische pogingen om de V.S. en hun bondgenoten te beschul digen van agressieve bedoelingen ten op zichte van het rode blok". Hij zei verder, dat de „Europese landen meer voortgang hebben ggmaakt in de rich ting van eenheid in vier jaar dan in de afgelopen 500 jaar". De Westelijke geal lieerden ho'opten in het begin van het vol gende jaar de Regelingen voor zelfbestuur van West-Duitsiand en de deelneming van dit land aan de Westeuropese verdediging te voltooleft. De toestand in het Midden-Oosten was ernstiger geworden en de Westelijke landen hadden terrein verloren bij hun pogingen om een redelijke oplqssing voor de Per- sUche en Egyptische crisis te bereiken. Uit Djakarta wordt gemeld, dat even bul ten Soebang de 23-jarige Nederlandse on dernemingsemployé H. Borg door onbeken den is doodgeschoten. Borg reed op een motorfiets naar de onderneming „Tjibo" Men Vond hem enkele kilometers buiten Soebang met een schot in het hart. Zijn polshorloge was gestolen, doch de bescha digde motorfiets hadden de daders laten lig gen. Het slachtoffer zou op oudejaarsdag in het huwelijk treden. Anderhalf jaar ge leden kwarp zijn vader door een aanslag om het levén. (Van onze parlementaire redacteur) De woningnood in de mUnstreek is het voornaamste beletsel om meer mijnwerkers aan te trekken en aldus de binnenlandse kolenproductie op te voeren, waardoor dan minder peperdure buitenlandse kolen be hoeven te w orden Ingevoerd. De heer M a e- n e n (K.V.P.) pleitte daarom gisteravond bU de afdeling MUnbouw van de begroting van Economische Zaken voor de bouw van een extra aantal woningen in de mUnstreek. Indien de Limburgse productie, die thans per jaar ruim 12 miliioen ton bedraagt, met een miliioen ton kan worden opgevoerd hetgeen volgens de heer Maenen deskundi gen niet onmogelijk achten dan zou dit een besparing betekenen op de hjvoer van Amerikaanse kolen van ƒ40 miliioen. Voor een deel van dit bedrag kunnen al 1000 wo- ningep extra worden gebouwd, een blijvend bezit uit de bspartng van één jaar. en tevens een blijvende basis voor een hogere pro ductie. Minister v. d. Brink verklaarde, dat de kolenproductie thans het kernprobleem is van alle Europese landen. Nergens is nog de voor-oorlogSe productie bereikt, terwijl de industrie met ongeveer 25* is uitgebreid en dus meer kolen behoeft. In het komende jaar zal .Europa 35 miliioen ton kolen uit Amerika moeten invoeren met een waarde van- 700 miliioen dollar Dat is ongeveer driekwart van de Marshall-hulp aan Europa. Dure import Dit jaar heeft Nederland ongeveer 2 mil iioen ton kolen ingevoerd uit Amerika en dat zal volgend jaar nog 800.000 ton meer moeten zUn- Voor dese 2.8 miliioen ton Ame rikaanse kolen zal 180 mllUoen in dollars moeten worden betaald. Door de vracht >Un die Amerikaanse kolen tweemaal so duur als de Limburgse. Een aanmerkelUke uit breiding van de Limburgse productie is dus noodsakelUk. In Duitsland is de bouw van mijnwerkers woningen ter hand genomen om mijnwer kers te trekken naar het Roergebied. Ook in het kader van de O.E.&.C.-lamJen staat op voering van de kolenproductie thans in het middelpunt van de belangstelling en Neder land zal eveneens in staat moeten zijn een bijdrage te leveren. Duitser kreeg wasgoed na zes jaren schoon terug Nu het verstrekken van grenspassen in West-Duitsland met minder formaliteiten gepaard gaat, nemen steeds meer personen de gelegenheid te baat. om eens een kijkje over de grens te nemen, om familie te be zoeken at wat te gaap winkelen in de grensplaatsen. Van deze gelegenheid werd ook gebruik gemaakt door een echtpaar uit Nordhorn, dat Zaterdagmiddag via Rammelbeek naar Nederland kwam. in de hoop bij een was serij in de buurt van Ootmarsum nog iets vai\ het ruim zes jaar geleden meegegeven wasgoed terug te kunnen krijgen. Textiel is duur in Duitsland en h'et busretourtje Oot- maraum-Denekamp kon er daarom best af. Het echtpaar trof het buitengewoon. Inder daad bleek de bewuste was nog aanwezig te 'zijn. Kraakhelder en netjes opgevouwen lag 2e in de verzendafdeling te wachten op de komst van de eigenaren. De moeilijk heden om met het wasgoed de grens te pas seren, wérd na overleg met de douane aan de grenspost Rammelbeek spoedig opgelost. Woning als lokmiddel Opvoering van de Limburgse productie met een miliioen ton per jaar zal wel niet mogelUk zUn. maar 500.000 ton zou reeds een belangrUke besparing betekenen. In het al gemeen is een snelle opvoering van de ko lenproductie in Europa slechts mogelUk door nieuwe mUnwerkers aan te trekken en ook in Nederland zal de oplossing moeten worden gezocht in uitbreiding van de woon gelegenheid in de mUnstreek. Op het minis terie worden thaqs plannen uitgewerkt die in die richting gaan. De actie voor het werven van nieuwe mijnwerkers is gestaakt moeten worden^bij gdbrek aan hulsvesting. In antwoord op een communistische op merking, dat de Nederlanders in Polen niet met bloembollen moeten komen om te rui len tegen kolen, antwoordde minister v. d. Brink, dat in Amerika met bloembollen en ham in blik en dergelijke artikelen alles kan worden gekocht wat men hebben wil. De Poolse kolen zijn nog 20 per ton duur der dan de Amerikaanse kolen, waarvan de helft van de prijs bepaald wordt door de vrachtkosten. Indien mettertijd in de mijnstreek een extra hoeveelheid woningen wordt gebouwd hetgeen als gauw jalouzie kan opwekken omdat er overal woningnood heerst dan weet men tenminste waarom het nodig is. In de te Wupperthal gehouden algemene ver gadering van aandeelhóuders der Véreimg- ]e Gianzstofffabriken A G. heeft prol. PI Kamphuisen. ondervoorzitter van de raad van commissarissen der Algemene Kunst zijde Unie N.V. te Arnhem, een verklaring afgelegd. Hij zeide zulks naar aanleiding van in de vergadering gemaakte opmer kingen, het standpunt van de A.K.U. te willen uiteenzetten. Hij sprak echter niet als commissaris vart de Vereinigte Glanz- stoff A.G.. maar als bestuurslid van de A.K.U. Over de kwestie der inbeslagneming van aandelen A.K.U.. die voorheen Duits bezit waren, wilde )hij alleen zeggen, dat van dege aandelen Jslechts een naar ver houding klein deel ret^het oorspronkelijke bezit behoorde, daardoor omruiling tegen aandelen Vereinigte Glanzstoff verkregen werd. Hij achtte dit verder een aange legenheid. waarover noch de vergadering, noch iemand van het bestuur persoonlijk beslissen kan. Over de verhouding tussen A.K.U. en Glanzstoff. zoals deze in het jaar 1929 ont staan is. zeide prof Kamphuisen. dat ogen schijnlijk thans de indruk wordt gewekt, dat deze fusie voor de A.K.U. buitengewoon gunstig geweest zou zijn en dat een mooi en gezond Duits bedrijf door de loop der omstandigheden zonder tegenprestatie in Nederlandse handen zou zijn gekomen. Deze sitU8tle aldus te beoordelen is zonder twij fel onjuist: de transactie van 1929 is voor de A.K.U. beslist niet onverdeeld gunstig geweest. In verband hiermede noemde prof. Kamp huisen enige cijfers die naar het schijnt in Duitsland niet bekend zijn. In 1929 en in de daarop volgende jaren werd vrijwel het gehele Glanzstoffenaandelen-pakket van oorspronkelijk 75.000.000 Mark omgeruild tegen A.K.U. aandelen, terwijl de A.K.U. daartegenover ongeveer f 55.000.000 nomi naal A.K.U. aandelen uitgaf. Wanneer men zich flus afvraagt welke resultaten deze transactie voor de A.K.U. opgeleverd heeft, dan dient men naast e'.kaar te plaatsen de dividenden, die de die zij op de 55 000.000 A.K.U.-aandelen als dividend uitkeerde Dan blijkt dat van 1929 tot en met 1950 de A K.U. op de Glanzstoff rond 17.500 000 geïnd heeft, terwijl zij op de 55 000.000 "A K.U -aandelen ongeveer 31 400.000 uitgekeerd heeft. Bijgevolg heeft zij uit andere inkomstenbronnen 13.900.000 meer moeten uitkeren dan zij op haar Glanzstoffbezit geïnd Leeft. Groot verlies door confiscaties Verder wees prof. Kamphuisen er op. dat ook in dg jaren na 1945 het vroegere Duitse belang in de A.K.U laatstgenoemde grote moeilijkheden en schade heeft berokkend. Alleen op grond van de veronderstelling dat bij het uitbreken van de oorlog A.K.U.- aandelen ln Duitse handen waren, heeft de Amerikaanse regering een deel van de A.K.U.-activa in Amerika in beslag genomen en ook de Britse regering heeft een dergelijk voornemen. Weliswaar heeft de Neder landse'regering zich bereid verklaard de A.K.U. gedeeltelijk voor haar verliezen In zijn voordracht over „de samenwerking tussen Nederland en Noorwegen op kern- phjjfcisch gebied" heeft prof. dr J. M. W. Milatz te Utrecht, hoogleraar in de proef ondervindelijke natuurkunde aan de Rijks universiteit te Utrecht nog een en ander verteld over de atoomenergie. Hij deed o.m. uitkomen dat het zuivere rendement van 1 kg steenkool gelijk is aan 8.7 kWh. In de practijk blijkt dit rendement echter slechts een deel daarvan te zijn. Het rendement van 1 kg uranium 235 is echter gelijk aan 23 mil iioen kWh. Dit komt overeen met het ren dement van 2600 ton steenkool Voorts deelde hij mede, dat in de kern reactor te Kjeller 12 miliioen gulden is ge- investeerd. Zij zal in de practijk een capa citeit blijken te hebben van 300 kW. De re actor bevat 3000 kg uranium en 6000 kg zwaar water. De kosten voor Nederland be dragen ongeveer 3 ton per jaar plus de bij dragen in de vorm van de ganse hoeveel heid uranium. Voorts deed prof. Milatz nog enige mede delingen met betrekking tot de ontworpen kernreactor voor kleine koopvaardijschepen. Dit ontwerp is van de hand van ir Odd Dahl, de constructeur van de kernreactor te Kjeller. Het project is geschikt voor een schip van 5000 ton. Een vaartuig voor proefneming heeft men al op het oog. Bij deze reactor, die ook met zwaar water zal worden toe gerust, zal een loden reflector worden toe gepast in plaats van een van grafiet. On danks de omstandigheid, dat dit enige be zwaren oplevert, zal voor de koeling, dus «.Dit la een navel" iel In de nieuwe lood» ▼an de firma Anthony Veder Co de heer Mol en hU hield ons met eerbied en liefde een aapplge vrucht van koninklijke kleur voor. Die gevoelens golden de zoete slnttfcPP®1 die hij ons liet keuren en zti zijn vOpiar- nsar als men bedenkt, dat de heel MoPwor- «itter is van de Nederlandse Bond van Grossiers in Verse Zuidvruchten en Aan verwante Artikelen. Als de appeltjes van Oranje 's winters-in Rotterdam worden geveild, gaat ér ln één week tijd» voor mlUloenen guldens om en dat betekent winst en werk. De winst, zei de heer B. van Engel, is niet eens het be langrijkste - de heer Van Engel is voor zitter van de Nederlandse Vereniging voor de Fruit- en Groentenimporthandel maar de werkgelegenheid, die wordt geschapen u aanzienlijk. Dit seizoen had Rotterdam het geluk, dat Hamburg te laat contact met Spanje heeft opgenomen voor de transitohendel. De Hamburgers proberen hun schade nu wel ln te halen, maar een goed deel van de doorvoer komt via Rotterdam. Voor die doorvoer putten wij uit het Nederlandse Invoerquotum, dat aangevuld wordt naar mate wij sinaasappelen aan het buitenland kunnen doorverkopen. In dit seizoen is ons quotum 48.000 ton en tot dusver mag daar de helft van worden verwezenlijkt. De rest nemen wij eerst op. als blijkt dat Spanje een evenredig portie Nederlandse artikelen wil kopen Hamburg zal zich wel weer een groeiend aandeel ln de citrushandel gaan veroveren en dat zal speciaal onze export naar Duitsland dit seizoen ca. 18.000 ton beïnvloeden, maar Rotterdam heeft een voordeliger ligging die ons ln staat moet «tellen, onze vooroorlogse uitvoer naar het Roergebied te herwinnen. BU een beder felijk product als sinaasappelen Is snelheid van transport vsn doorslaggevend belang en daardoor kan Hamburg in het Roerge bied niet tegen ons concurreren. Het ideaal van de importeurs is nstuurlUk een vol komen vrU« invoer, zodat wij de koop- markt voor tal van andere landen kunnen worden. Vooralsnog ls het binnenlandse verbruik veel hoger dan de doorvoer, vóór de oorlog was het omgekeerde het geval. Zo leerden wij. dat sinaasappelen voor ons niet alleen een brond van vitaminen maar ook van deviezen zijn. En ook dat eep grote import van sinaasappelen van belang ia voor onze exportmogelijkheden naar Spanje. Öe heer Mol vertelde ook. dat het met fruit eigenlijk net is als met kinder spelen. In de knikkertijd wordt vrijwel niet getold en als het tollentUd is. moet je niet met vliegers aankomen. Zo eet de Nederlander zomers zachte vruchten en in de herfst stevige appelen, maar 's winters prefereert hij sinaasappels en dat komt uit stekend overeen met het seizoen voor die vruchten. Althans vooiszover het Spaanse sinaasappelen betreft, want 'e zomers ko men wel sinaasappelen utf Califot-nië en Weat-Indie. DBt het wel degelUk een kwes tie is van vraag en niet van aanbod bleek uit een in Nederland genomen proef met gekoeld bewaarde pruimen, waarvbor na het normale seizoen vrijwel geen markt bleek te bestaan. De Spanjaarden hebben begrip voor het belang van moderne methoden bil de afzet en de behandeling van hun fruit en om een behoorlijk aandeel in die handel te houden zijn goede schepen en goedgeoutilleerde opslagplaatsen gebiedend vereist De sche pen van de Oranjelljn hebben zich een uit stekende naam verworven voor dit ver voer. Wat de verpakking betreft hebben de Spanjaarden hun licht opgestoken in Ame rika. Al kwamen zij niet in aanmerking voor gratis Marshall-reisjes, tal van Spaan se exporteurs zijn gaan kijken, hoe men in Californië de gevoelige vruchten behandelt en thuis hebben zij die methoden nauwkeu rig nagevolgd. Amerikaanse machines voor de behandeling van het fruit worden nu in Spanje in licentie gebouwd. Dit jaar was de oogst in Spanje over vloedig. maar veel sinaasappelen zUn te vroeg geoogst en hadden een te laag suiker gehalte. Deze zure sinaasappelen zullen echter over ongeveer tien dagen op zijn en daarna zal men een opmerkelijke verbe tering In de aangeboden vruchten kunnen constateren. De navelappelen, die het zoetst zijn, zlin dit jaar vril schaars. ook voor het warmte transport licht (ge woon) water worden toegepast. De voortbe weging zal geschieden met behulp van een turbine, waarbij transmissie zal geschie den langs electrische weg. Indien de voort- stuwingsmachinerie moet stoppen, zal het niet mogelijk zijn de reactor onmiddellijk onwerkzaam te doen zijn. In dat geval zal de opgewekte electricitelt worden opgeno men in een belastings-weerstand. De ge zamenlijke installatie zal een geringer ge wicht hebben dan dat van een normale ma chinerie inclusief de brandstof. Het grote voordeel van de toepassing bU de scheepvaart sal echter *Un. dat een dure bunkerdag wordt uitgespaard. Dit is van grote betekenis omdat de dagexploitatie van een dergelUk schip ongeveer f 10.000 kost, to deed prof. Milatz uitkomen. Prof. Milatz herinnerde er aan. dat Sir John Cockcroft in een lezing te Oslo heeft doen uitkomen, dat met het oog op het ko- lengebrek de stroomopwekking via atoom energie nauwelijks duurder zal behoeven te zijn dan die met behulp van kolen. Ja dit verband wees p"rof Milatz er tevens op. dat de ter beschikking komende hoeveelheid uraniunt voortdurend stijgt. Dit blijkt ook uit recente vondsten van uranium in Frank rijk. In een samenvatting vah zijn voordracht heeft prof. Milatz nog eens doen uitkomen, dat de samenwerking in het verband van de stichting voor fundamenteel onderzoek der materie (opgericht door de toenmalige mi- nister-president Schermerhorn) door de Ne derlandse physische laboratoria, mogelijk heden heeft geschapen, die elk laboratorium apart niet zou hebben kunnen verkrijgen. KORTE KRONIEK Koningin Wilhelmlnafonds en Nederlands Kankerinstituut hebben een overeenkomst aangegaan waardoor het Fonds zich bezig houdt met propaganda en geldinzameling en het Instituut jaarlijks maximaal f 50 000 ont vangt Prof. dr L. J. M. Beel is benoemd tot voor zitter van de Staatscommissie tot herziening de Grondwet. De Stichting Nsd. Schoolradio (AVRO VARA en "VPRO) Is officieel «fpgericht Voor 1952 wordt voorzitter de 'heer G de Clerq. Te Hilversum zal in de eerste helft van Juli 1952 de nationale lathyrustentoonstslllng worden gehouden. Ir J. Mtrland, president-confrpis&aris van de Maastrichtse zinkwitmaatsohappil te Eijsden Is benoemd tot officier in de Orde van qranle Nassau schadeloos te stellen; maar deze schade loosstelling kan bij verre niet voorkomen dat de A.K U. door deze confiscaties een zee» groot verlies lijdt. Ten slotte legde prof. Kamphuisen de volgende verklaring af: „Het A.K.U.-bestuur ziet zeer goed in dat het uit verschillende hdofde ongewenst is, dat het kapMaal van de Glanzstoff. de groot ste Dujtse rayon-onderneming. ,voor prac-ri tisch 100 procent in buitenlandse handen is. De A.K.U. heeft er steeds aan medegewerkt, dat de Glanzstoff-directie voor het over grote deel Duits is en dat in de raad van commissarissen de zetels paritair verdeeld zijn. waarbij bovendien door de doorslag gevende stem van de voorzitter van de raad van commissarissen het zwaartepunt aan Duitse zijde ligt. Zij is bereid de nodige waarborgen te geven dat ook in de toekomst de Duitse invloed in de directie van de Glanzstoff vast staat. Hierover wordt tus sen A.K.U. en de Glanzstoff onderhandeld Verder maakt de aankoop van Vereinigte Glanzstoff-aandelen uit het bezit van A K.U. 'Onderwerp van bespreking uit. waarbij er naar wordt gestreefd de aankoop zo te regelen, dat aan de Duitse vooroorlogse aan deelhouders een zo gunstig aanbod gedaan wordt, dat hun belangen in zekere mate behartigd kunnen worden. Het voornemen om deze verklaring af te geven bestond reeds voordat de eis van de advocaat dr Kübel ons bekend was. Nu acht de A K.U. zich daartoe niet meer in staat. Het A.K.U.- bestuur dient thans te onderzoeken of door deze eis niet een nieuwe situatie ontstaan is alhoewel zij in beginsel ook verder hpt voornemen heeft door onderhandelingen met de Glanzstoffdirectie voor de hangende vraagstukken een duurzame oplossing te vinden". Duitse stemmen De voorzitter der vereniging voor de ver dediging der belangen van de Duitse aan deelhouders. Schmid. heeft tegenover de Nederlandse bestuursleden bezwaren ge maakt tegen het voornemen van de Neder landse regering om de in beslag genomen aandelen te verkopen. „De gebeurtenissen der laatste weken", zo zeide hij. „hebben het vertrouwen van Duitse aandeelhouders ir de morele principes van het Westen tot aan de wortel aangetast" Hij wees er nog eens op. dat Difitsland niet kan afzien van zijh overheersende kapitaalspositie in de maatschappij. De Nederlandse bestuurs leden hebben van hun kant mededeling ge daan. dat zij voorlopig er van af zouden zien over het dividend van 3*/« te beschik ken. De voorzitter van de Raad van Commis sarissen der Vereinigte Glanzstoff Fabriken, Herman J. Abs, deelde mede. dat de direc tie van Glanzstoff de in 1929 tussen ..Enka" en Glanzstoff gesloten overeenkomst als nog steeds bestaande beschouwt. Hij zeide ver der, dat de Duitse directieleden krachtig geprotesteerd hadden tegen de transactie met de in beslag genomen A.K.U.-aandelen. Zij wilden slechts de overeenkomsten van 1P29 en 1939 beschouwen als een basis voor besprekingen om tot een permanente op- tossing te komen Na de rede van prof. Kamphuisen deelde dr Kilbel, de vertegenwoordiger van de voor malige Dnitse houders Van A.K.U.-aandelen, medf, dat waarschijnlijk de belde maat schappijen geen proces sou hebben aange daan. wanneer hij van^de lopende onder handelingen op de Hoogte was geweest. De heer Scbmid zeide nog te hopen, dat de mededeling van de A.K.U. het conflict min der scherp sou maken. Het dient echter voor do volgende jaarvergadering van de Glanzstoff in de komende zomer tot oplos sing te zUn gebracht. Juwelcndief bekent De Zwolse recherche is er na een onder zoek. dat precies een maand duurde, in ge slaagd een brutale juwelendiefstal. gepleegd in de namiddag van 15 November, op te helderen. Dezer dagen bekende de 56-jarige straatfotograaf J. U. H. S. uit Amsterdam, dat hij de diefstal had gepleegd. Op zijn aanwijzingen slaagde de politie er in alle gestolen voorwerpen, die op verscheidene plaatsen opgeborgen waren op te sporen. Op 15 November kreeg de politie bericht, dat ten huize van de familie De H. in de Oranje Nassaulaan was ingebroken. Vermist werden juwelen tot een bedrag van 7000 gulden en een geldkistje, inhoudende waar depapieren. De politie stelde diirect epn onderzoek in. Dezelfde avond werd de straatfotograaf op heterdaad betrapt in Apeldoorn. Hij was bezig een inbraak te plegen. Direct was toen het vermoeden gerezen, dat S. ook de diefstal in Zwolle had gepleegd. Hij reed per bestelauto, die tevens ingericht was als donkere kamer, het land door. Met de Zwolse recherche maakte hij na zijn bekentenis een lange rit om de gestolen voorwerpen weer te achterhalen. Eerst ging de rit naar Apeldoorn waar in een boom, vlak bij de plaats waar S. op heterdaad werd betrapt, een zakdoek wej-d gevonden waarin het „gouden" deel van zijn bult was gewikkeld. Aan de rijksweg tussen Apeldoorn en Amersfoort, een heel eind buiten de eerste gemeente, kon de politie de zilveren»voor- werpen, dïe minder goed waren verborgen, achterhalen Tenslotte werd uit een moddersloot lans» de weg Zwolle-Kampen het geldkistje met de waardepapieren opgevist Ajlemaai op aanwijzingen van S. die nu radicaal schoon schip maakte. A mstcrdam-Rijnkanaal Burgemeester d'Ailly heeft ln de gister avond gehouden gemeenteraadsvergadering te Amsterdam, meegedeeld, dat Amster damse havenkringen zich bereid hebben verklaard enkele millioenen ter beschik king te stellen van het Rijk. indien door .gebrek aan Rijkskasmiddelen een snelle gereedkoming van het eerste deel van het Amsterdam—Rijnkanaal (het Merwede- kanaal) niet mogelijk zou zijn Op de rede van de heer Le Cavalier, die over de Antwerpse wensen t a v een Moer dijkkanaal sprak, komen wij nog nader terug. Burgemeester d'Ailly had te voren verklaard, dat de Belgische aanspraken naar zijn mening op goede gronden gewet tigd zijn. Er Is reeds 155 000 dollar beschikbaar ge steld ter financiering van een Europees la boratorium voor kernphysica. Volgens een raming van de Unesco zijn 200.000 dollar 'nodig Bijdragen zijn reeds toegezegd laor België. Frankrijk. Italië. Zweden en Joego slavië Zweden heeft bovendien de diensten van de universiteit van Uppsala aangeboden, waar een cyclotron gevestigd ls. Engeland bood de faciliteiten aan van de universiteit van Liverpool (met cyclotron) en Denemar ken die van het „Niels Bohr Instituut" te Kopenhagen. Nederlandse krijgsgevangene in Korea Op de lijst met namen van krijsgevange nen. welke de Noordelijken de vertegen woordigers der Ver Naties hebben overhan digd. komt ook de naam voor van de Ne derlander Arie Biever Terwijl er hoogconjunctuur heerst in de Belgische basisnijverheden, blijven de be richten omtrent de textielindustrie ongun stig luiden. Dit geldt vooral voor de binnen land ge markt. De uitvoer bleef zich in Oc tober ongeveer op het peil van September beïVfegen d.i. rüim 2 milliard francs maar deelde niet in de algemene stijging van de Belgische export. De textielexport naar Nederland kon zich op Iets minder dan 400 miliioen francs handhaven Nieuwe bestellingen zijn in het algemeen zeldzaam, zodat men zelfs een verdere daliry? van de textieluitvoer Mn December vreest. Wat de binnenlandse markt betreft, deze vertoont in de Decembermaand van dit jaar niet de normale opleving ca. 20 5 30 pro cent vergeleken met November Hoogstens is de verbetering vergeleken met de voor gaande maand, toen de toestand toch reeds ongunstig was. 10 procent. In nijverheids- kringen wordt er op gewezen dat de ont houding der Belgische kopers niet aan ge brek aan geldmiddelen is te wijten, nu de koopkracht van de lonen, ondanks de be wapening, -op peil wordt gehouden en steeds aanpassing aan het indexcijfer der klein handelsprijzen plaats vindt, terwijl er toch ook weer opnieuw gespaard wordt. Maar op de massale aankopen aan het einde van het vorig jaar moest een reactie volgen. Voorts schijnen d« afnemers nog steeds te specule ren op een verdere prijsdaling. Export-moeilijkheden Het systeem der vergunningen die steeds voor een beperkte duur worden gegeven. Is niet bevorderlijk voor de export. De uit- voerbelasting hpt laagste tariëf ad 1 pro cent geldt slechts voor katoenen gareps De overige textlelproducAi zijn vrijgesteld. In de sector der getwijnde garens, waar Binnenkort wordt, nssr De Telefraaf meldt, de InvrUhlidstellIng verwacht van ■ultan Hamid II. die In 195S In verband met de affaire-Westerling In Djakarta werd gearresteerd. is zelfs sprake van, dat sultan Hamid opnieuw met het gezag over de Indonesische daerah West-Borneo jaj worden bekleed. De toestand ls daar nl. voor het centrale gezag der republiek zeer ongunstig, zo al niet on houdbaar geworden. Van het prestige, dat sultan Hamid in Pontianak geniet, zou de Indonesische regering gaarne weer gebruik willen maken. Het enige, dat de autoritei ten te Djakarta nog weerhouden heeft om sulthn Hamid, die een voorstander was van het federalisme, in vrijheid te stellen en te rehabiliteren, is de vrees, daarbij „het ge- zicht te verliezen". Naar een aanvaardbare geen waarde gehecht oplossing van dit typisch Oosterse probleem wordt op het ogenblik ernstig gestreefd. En binnen afzienbare tijd zal het eerherstel van Hamid dan ook wel een feit zijn. Overigens vernam het blad, dat de sultan het uitstekend maakt. Met zijn gezin be-» woont hij een ruime bungalow bij Djokja karta, hij heeft bedienden tot zijn beschik king en geniet een behandeling, die met gevangenschap alleen nog de naam gemeen heeft. ^De sultan van Djokja, die zich tot de ge- wvoren vijand van Hamid had verklaard, blijkt thans veel dan invloed te hebben ingeboet. Aan de van tijd tot tijd opduiken de berichten, dat de berechting van sultan Hamid binnenkort aan de orde zou komen, wordt door degenen, die van de huidige situatie in Indonesië op de hoogte zijn, door combinatie van garens een fantasie product wordt gemaakt, leidt dit tot moei lijkheden Men moet hierbij ook nog de 5 procent geblokkeerde bedragen van de ex portopbrengst bij uitvoer naar de E.B U.- landen rekenen, dc vergunningskosten. de kosten van verzending, enz De winstmarges in deze branche kunnen deze kosten niet dragen. Het systeem der vergunningen is. naar ik zo juist verneem, vanaf 17 December in zo verre gewijzigd, dat de betalingsvisa bij export naar de E.B.U -landen voortaan door de banken zullen worden gegeven. Men heeft mij echter voorgerekend dat daarvoor acht(!) postzendingen zUn vereist. In de tild van Kerstmis en Nieuwjaar nu de post toch reeds zaer belast is. kan dit tot nieuwe ver tragingen aanleiding geven Wat de invoer betreft, deze steeg van 1 106 miliioen frank in September tot 1.281 mil iioen in October De aankopen van ruwe katoen, van afval, van gekamd of gekaard katoen worden niet getroffen door de re cente beperkingen welke in het Belgisch- Amerikaanse handelsverkeer werden inge voerd De achteruitgang van de globale productie van rayonneweefsels welke enige maanden geleden inzette, houdt aan tengevolge van de nadelige verkoop op de binnenlandse markt, kleinere uitvoer en grotere Neder landse mededinging Bakkers nog, niet tevreden Ruim vijfhonderd bakkers waren Maan dagmiddag in Alkmaar bijeen om te protes teren tegen de regeringsmaatregelen ten aanzien V4in de volksbroodprijs De bakkers zijn niet tevreden met de 30 cent subsidie op de bloem per honderd kilogram en één cent prijsverhoging. Men is algemeen van oor deel. dat het verplicht verkopen van het zgn. volksbrood beneden de kostprijs onrecht vaardig is. De' vergadering heeft moties hierover doen toekomen aan de minister van Landbouw. Visserij en Voedselvoorzie ning De ministerraad en de Tweede Ka mer. Men acht strijd woor een betere brood prijs zeker verantwoord. De vergadering was belegd bqiten de patroonsbonden om en ontving blijken van instemming van afde lingen uit Brabant en Zeeland. De besturen der landelijke organisatie komen in Januari in Den Haag bijeen om eveneens over deze zaak te spreken. WATERSTANDEN tjiROTE RIVIEREN. It December. De waterstanden op de Gelderse IJssel xljn boven 2.70 th. Rhelnfelden 2 08 9; Bretsach 1.59 +3; Straatsburg 2.35 —10: Maxau 4.04 4-2; Mann heim 2.65 -8; Malnz 2 53 —12; Blngen l 79 —5; Caub t.90 —8; Koblenz 244 —11. Bonn 1 88 —12; Keulen 1.99 —II; DUsseldorf 3 28 —12; Ruhrort 4ai8 —19; Wesel 4.12 —2; Emmerik 3.48 -8; Plo- chingen 1.44 +4; Stelnbach 1.32 +5; Trier 188 —6: Lobith 10.41 —11; Nijmegen 8.25 -11; Arn hem 8.15 —9; Eefde 3 64 li Deventer 2.69 —9; Monsln 55.50 Vtsé 50.68 +U; Borgharen 40 59 +1»; Belleld 11.99 +1; Grave 4-U +2.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1951 | | pagina 3