GOUDA's GYMNASIUM IN NIEUW HUIS
Geschiedenis van zes eeuwen, waarin
de geest ^verrijkt is
Een hand uit het verleden
Decentralisatie schept voor het
Westen grootste zekerheid
RHELAUX
Dr Van Glinsteren fulmineert
tegen minister Wemmers
ADAjHSON
Het Goudse hart klopte altijd
warm voor zijn school
Kanaal-kwestie mag alleen multilateraalP
worden beoordeeld
Naar verdeling in dollar
en sterling-bloek
Geen avondwijding op
televisiescherm
Radioprogramma
voor het weekend
Het accpord van Hamburg in strijd geacht met
de Acte van Mannheim
Ongunstige economische
gevolgen gevreesd
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
BEURS VAN AMSTERDAM
n
jp r"
Door ANDREW MACKENZIEt
M'
e Januai
„vreugd
Stoven, vervangen
door kachels
twee'-
||-
;.r
Rectoren in de loop der eeuwen
270 Jactr in één
gebbuw
Parochieschool de
voorloper
Prijsuitreiking in
de kerk
Op de Westhaven
Opleiding van grote
waarde
Grondslag van onze
cultuur
EgRSTE BLAD PAGINA 2
DONDERDAG 3 JANUARI 1852
REDE Mr K. P. PAN DER MANDELE TE ROTTERDAM
In de eerste zitting van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Rotterdam
heeft mr K. P van der Mandele, die als
voorzitter werd herkozen, een rede ge
houden, waarin hij de politieke en econo
mische situatie in de wereld en de uitwer
king daarvan op ons land en Rotterdam
gchetste
De heer Van der Mandele ging uit van de
stelling, dat het Westen dient te wennen aan
de gedacht®, dat de beheersing van Oost
door West definitief is afgesloten en dat
deze helften van de wereld zich opnieuw
zullen hebben te organiseren, staatkundig
en poli'iek. stap voor stap. maar economisch
Onmiddellijk. Europa zal hebben uit te zien,
waarheen het voortaan zijn producten zal
kunnen exporteren, waarheen zijn mensen
zullen kunrten emigreren, waar In de wereld
zijn intellect en zijn kennis nog werkzaam
en waakzaam kunnen zijn.
Geen vermorsing
Bij de bespreking van de plannen om tot
grotere economische samenwerking in
Europa te komen, wees spreker er op, dat
Alle plannen daartoe, het ene na het andere,
mislukken. Het plan Schuman loopt nog al
tijd gevaar hier of daar te stranden, de po
gingen om meer algehele eenheid te bren
gen in de Rijnvaart falen nog en om Benelux
ten slotte toch te doen slagen, zal men van
beide zijden wel over heel grote obstakels
heen moeten stappen.
Een van die obstakels wordt gevormd
door de wensen of eisen van België inzake
de waterwegen. Het is te betreuren, dat. ter
wijl Rotterdam en zijn haven nog in puin
lagen, de roep om deze nieuwe waterweg,
die voor Rotterdam schade moet betekenen,
reeds luide en bij herhaling werd vernomen.
Verder betreurde spreker het. •'dat. toen in
Nederlandse kringen naar een tegemoet
komende oplossing werd gezocht, deze bij
voorbaat op zo beslist mogelijke wijze werd
afgewezen. „Het heeft ons vooral leed ge-
Öaan". aldus zeide de heer Van der Mandele
letterlijk, „dat men de diepere draagwijdte
van het vraagstuk in zijn volle omvang niet
heeft kunnen bevatten
Later in zijn rede zeide spreker over dit
onderwerp, dat zodra het Moerdijk-kanaal
als een West-Europese economische nood-
Zaak gevoeld zal worden, Votterdam aan
deze uitbreiding van onze Europese water
wegen van harte mee zal moeten werken en
bij deze, door de economische ontwikkeling
gerechtvaardigde aanwinst, peet zal kunnen
staan. Dit vraagstuk moet echter breed,
werkelijk Europees, men zou kunnen zeggen
multilateraal, niet bilateraal bekeken wor
den. Evenals de Europese Betalingsunie
zal slagen, zo moeten ook het verkeer, de
Verkeerswegen en de verkeersmiddelen in
grote stijl multilateraal worden bezien, wil
röen niet komen tot vermorsing van Euro
pees kapitaal en energie en tot een wedijver
in zijn scherpste vorm die de goede verhou
dingen zou dreigen te verscheuren tussen
hen die over de gehele lijn vrienden be
horen te zijn.
Churchill9s reis
Dat de oprechte pogingen om een Verenigd
Europa te stichten tot nu toe weinig voort
gang maakten, weet de heer Van der Man
dele daaraan, dat men bij die pogingen de
historische ontwikkeling van Europa te wei
nig in het oog heeft gehouden. Meet men een
Verenigd Europa oprichten, of helpt een
sterk gedifferenlieerd Europa niet veel beter
om nieuwe middelen en wegen te verzinnen
Om met onze Vroegere scheppingen buiten
Europa op een nieuwe basis samen te wer
ken? Europa, West-Europa althans, moet de
bakermat blijven van de individuele schep
pingsvreugde. van de vakman, die voldoende
Beloning vindt in het werk dat hijzelf tot
stand weet te brengen, van de denker, die
met zijn ideeën rijken kan doen ontstaan en
ten onder gaan, kortom het moet de wieg
blijven van de mens en niet van een be
paalde levensstandaard of een bepaald
systeem.
In dit verband herinnerde spreker aan
de pogingen van Engeland om het Wes
ten verdeeld te kragen in een dollar- en
een sterlingadminlstratie, daarbij uit
gaande van de stelling, dat, wil men
samenwerken en samen zaken doen, men
in verschillende kampen moet staan.
Churchill zal daartoe thans in Amerika,
datjzicij daar steeds tegen heeft verzet,
nogmaals een poging do.en en hoogst
waarschijnlijk met meer succes dan tot
nu toe. De medewerking en de stepn
van Amerika te verkrijgen om een
samengaan van Europa met het sterling-
bloc te bevorderen, zal een van de voor
naamste punten van Churchill's be
sprekingen uitmaken en spreker meende,
dat er reden is aan te nemen, dat Ame
rika het belang daarvan zal inzien. Al
leen als West-Europa ten slotte afzet
gebieden in bevriende combinaties of
onderling kan vinden, kan het zich per
mitteren om de verlokkingen van Mos
kou van de hand te wijzen en pas wan
neer eensgezindheid en klaarheid hier
omtrent bestaan, kan Churchill met
Stalin praten.
De keuze voor Nederland is niet moeilijk.
Als behalve ons achterland ook nog Japan,
wat waarschijnlijk lijkt, en Zuid-Oost-Azië
tot het sterling-bloc toetreden, krijgen wij
«en kans om onze banden ook met Indonesië
-weer op nieuwe leest te schoeien.
Een verdeling van de Atlantische gemeen
schap in een sterling- en een dollar-
administratie zou West-Europa veel eerder
en in veel kortere tijd tot een waardevolle
handelspartner van Amerika maken dan al
het gepraat over het opvoeren van de
productiviteit, die op zijn beurt natuurlijk
ook aodig is.
Coördinatie nodig
Nadrukkelijk zei de heer Van der Mandele,
dat de grootste veiligheid en tevens de
grootste zekerheid voor het voortbestaan
van het Westen ligt in de mogelijkheid van
zijn decentralisatie, waarbij hij er aan her
innerde. dat er al sinds jaren wordt gepleit
voor de bewuste spreiding van het Westerse
kapitaal en wel in die geest, dat één land
de dollars, een ander de werkgelegenheid
en een derde de arbeidskrachten verschaft.
Er is feitelijk geen behoefte aan een „Hoge
Autoriteit" in het plan Schuman. maar wel
aan een regionale associatie van ijzer- en
staalbedrijven, aan een „Western iron and
steel corporation", die uitmaakt, wie
het best kan leveren. Een gemeenschappe
lijke buitenlandse politiek, is de enige moge
lijkheid voor het Westen om zich tegenover
het Oosten met succes te handhaven.
In dit verband over het verkeer te
water sprekende, vroeg de heer Van der
Mandele zich af, of het niet mogelijk
zou zijn om in breed verband een unie,
een corporatie, een nieuwe Hansa te
stichten, die de regeling van het verkeer
in het gehele stroomgebied van de Rijn
en in de Noordzee-havens ter hand zou
kunnen nemen onder initiatief en met
medewerking* van de Kamer van Koop
handel en zonder „Hoge Autoriteit".
Wat de verdere economische ontwikkeling
van West-Europa aangaat, spreker was van
mening, dat het steeds meer de bedrijven
zullen zijn waaromheen zich de samenleving
groepeert, waardoor op den duur de naam
loze vennootschappen plaats zullen maken
voor stichtingen, waarvoor tal van aanwij
zingen in het Westen te vinden zijn.
Ten opzichte van de töekomst van Neder
land toonde de heer Van der Mandele zich
optimistisch: „Onder spanning en inspanning
zal een nieuw Nederland worden opge
bouwd". Ook voor Rotterdam dient zich een
goede toekomst aan. Naar voorlopige schat
ting bedraagt de tonnenmaat van de in 1951
binnengekomen schepen 23 millioen brt en
van het goederenvervoer ter zee over Rot
terdam 36 millioen ton. Trekt men daar de
olie-import af. dan krijgt men voor het goe
derenvervoer het cijfer van 24 millioen ton.
In 1938 bereikte men in Rotterdam met de
zelfde correctie het cijfer van 39 millioen
ton. Het vooroorlogse peil is dus nog lang
niet bereikt. Sommige Noordzeehavens, zoals
Amsterdam en Antwerpen, zijn gelukkiger,
andere, zoals Hamburg, hebben met grotere
moeilijkheden te kampen. Misschien is voor
deze laatste haven de zwaarste tijd echter
weldra voorbij.
De heer Van der Mandele zeide tegen het
einde van zijn rede met voorzichtig opti
misme, dat men in de laatste weken, terecht
of ten onrechte, het gevoel krijgt, dat de
donkerste wolken voor de wereld enigszins
aan het wegtrekken zijn.
De N.C.R V verzoekt ons mee te delen,
dat de in enkele bladen gepubliceerde be
richten over een herhaling, op Vrijdag a.s
in het N.C.R.V.-televisieprogramma van de
uitzending van een avondwijding uit de
Nederlands-Hervormde Kerk te "Blaricum
voorbarig zijn Na uitgebreide proefnemin
gen is gpbleken, dat deze buitcnuttzending
I met de thans beschikbare zenderapparatuur
technisch nog niet wel mogelijk is De
N C.R.V. zal dus Vrijdag het aangekondigde
televisie-programma uitzenden, waarin geen
uitzending uit Blaricum voorkomt.
(Advertenties)
20 tabletten 45 ets
VRIJDAG 4 JANUARI 19».
Hilversum I, 4S2 meter.
(V.A.R.A.) 7.00 Nieuws; 7 15 Ochtendgymn.
7 30 Zendersluiting; 9.00 Nieuws. 9 12 Gr.pl.
(9 30—9 35 waterstanden); 9.50 voor de huts
vrouw; (V P.R.O.) 10.00 Thuis, causerie: 10 05
Morgenwijding; (V.AH.A.) 10.20 Orgel en
tenor: 10.45 Voor de zieken. 11-10 Sopraan en
piano; 11.30 Onderwijscongrfes van de P. v. d.
A. (A.V.R.O.) 12 00 Dansmuz.12.30 Land- en
tuinbouw; 12.33 Sport en prognose; 13 00
NJenws; 13.15 Mededelingen of gr.pl.: 13.20 Or
kestconc.; 14.00 Kookpraatje; 14 20 Gc.pl. (om
14 45 voordracht). (V AR A.) 16 00 Muzikale
causerie: 16 30 Zendersluiting; 18.00 Nieuws;
14.15 Felicitaties 18.45 Denk om de bocht.
19.00 Onderwijscongres van de P. v. d- A.;
(VPRO.; 19.30 Feestgetijden, causerie; 19.50
Berichten: 20 00 Nieuws: 20 05 Boekbespreking;
20 10 Gr.pl 20.30 Benelux: 20 40 God heeft de
mensen nodig, causerie; (V.A.R.A.) 21.00 Gr.pl
21.50 Buitenlands overz.; 22.05 Gevar. muz
(V.p.n.O.) 22.40 Vandaag, causerie; 22.45 Avond-
wijdlng: (V A R A.) 23.00 Nieuws; 23.15 In hu
welijk en gezin, causerie; 23.30 Hawailanmuz.
Hilversum II, 244 meter.
(K.R.O.) 7 00 Nieuws; 715 Morgengebed: 730
Zenderslulting: 9.00 Nieuws; 910 Voor de huls
vrouw 9 35 Gr.pl.; 9.45 Radio Phllh.; Ork.: 11.00
Voor de zieken: 11.40 Gr.pl 12 00 Angelus; 12.03
Gr.pl. (12.30—12.33 land- en tuinbouw);, 12 55
Zonnewijzer: 13 00 Nieuws, 13.20 Nieuws van
de luchtmacht; 13.25 Metropole ork.; 13.45 Voor
de vrouw: 14 00 Pianorecital; 14 20 Residentie
Ork Voorburgse Oratorium Ver. en solisten,
13.35 Amusem muz 16 00 Voor de zfeken: 1B.S0
Zendersluiting; 18.00 Neuws; 18.15 Opbouw in
liefde, causerie; 18.25 Gr.pl. r 18 35 Regerings
uitzending; 18.45 De uitkijkpost- 18.55 Gr.pl
19 05 Vraagtekens voor a.s. dienstplichtigen,
causerie: 19.15 Regeringsuitzending; 19 75
Piano en orgel; 19.52 Actualiteiten; 20 00
Nieuws. 20.08 De gewone wran; 20.15 Sympho-
nette ork. en solisten: 20.55 Aan 's lands gren
zen. klankbeeld; 21.25 Pianorecital; 22 00 Om
de toekomst van Nederland, klankbeeld; 22.25
Lichte muz 22.45 Ik geloof ln ene. heilige.
Katholieke kerk. causerie: 23 00 Nieuws; 23.15
Amusem.muz 23.40 Lichte "muziek.
HET INNERDEIITSCHE VERKEER OP DE RIJN
TELEVISIE-PROGRAMMA.
(N.C.R.V.) 20.15—21.46: 1. Kroniek van
actuele en Interessante zaken; 2. Egypti
sche kunst; Pauze; 3. Tirol; 4. Dagsluiting.
Engeland, B.B.C. Home Service, 330 meter.
12.00 Amusem -ork.; 12 20 Schoolradio: 12.35
Pianorecital; 13 00 Dansork.; 13 30 Voor de ar
beiders: 14.00 Nieuws: 14.10 Gr.pl.; 14.40 Orgel
spel 15 00 Orkestconc.: 16.15 Critieken; 17.00
Hoorspel: 18 00 Voor de kinderen; 19.00 Nieuws;
19.15 Sport; 19 20 Strijkensemble; 19.45 Hoorspel;
met muz 21 00 Klankbeeld; 22 00 Nieuws: 22.15
Nieuwsbrief uit Amerika; 22 30 Gevar. progr.;
23.00 Plano en sopraan: 23.55 Verslag Ver. Na-
t.es; 24.00 Nieuws
Engeland, B.B.C. Light Programme,
150» en 247 meter.
12-00 Mrs Dale s dagboek; 12.15 Militair ork.;
12.45 Voordracht 13.00 Orgelspel; 13.30 Opera-
ork 14.15 Voor de kinderen; 14.45 Voor de
kleuters; 15.00 Voor de vrouw; 16.00 Amusem.
muz 16.30 Voor de soldaten; 16.45 Lichte rnifz
17.15 Mrs Dale's dagboek: 17.30 Orgelspel; 11.00
Orkestconc 18 30 Amusem.muz 19 15 Voor de
jeugd; 19.45 Hoorspel; 20.00 Nieuws en radio-
Nieuws; 23.15 Actualiteiten; 23 20 Amusem.muz.;
24.00 Voordracht; 0.15 Lichte muz.: 0.56 Nieuws.
Brussel, 484 meter.
12.05 Omroepork.; 13 00 Nieuws; 13.10 Gr.pl.;
16.30 Pianorecital; 17.00 Nieuws; 17.10 Dans
muziek; 18 00 Gr.pl 19.45 Nieuws; 20.00 Om
roepork 21 00 Gr.pl 22.00 Nieuws; 22.10 Gr.pl.;
22.55 Nieuws; 23 00 Gr.pl.; 23.50 Nieuws.
I.uxemburg, 1293 meter.
7 30 Nieuws; 8 20 Liederen en dansen; 840
Muz bij het huishouden: 13.15 Musette-ork. v.
Radio-Luxemburg- 13.27 Muz zwerftocht; 17.30
Voor de vrouw. 20 15 Sterrenregen; 22.01
pianorecital; 22.30 Goedenavond, beste vrien
den; 23.30 Dansmuziek.
Tjjdens de gisteren gehouden vergadering
.ar, de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Rotterdam heeft dr W. E- "an
Glinsteren op scherpe wjjte gefulmineerd
tegen het accoord, dat na het bezoek van
minister Wemmers aan minister Seebohm ia
bereikt met betrekking tot de Nederlaudae
deelneming aan het innrrdeutsche verkeer.
De heer Van Gunsteren stelde, dat de
Nederlandse regering hiermede definitief
de basis van de Acte van Mannheim heelt
verlaten, dat Nederland met dit accoord
de belangen van ztfn Rijnvaart vrijwillig
onder Duitse contrftJe stelt en dat Neder
land zich aldus neerlegt bij een definitieve
Inkrimping van zijn Rjjnvloot en de behulp
zame hand biedt om de Duitse RUnvloot ln
snel tempo de plaats van de Nederlandse te
doen innemen.
Spr. noemde de lijn van de minister van
Verkeer en Waterstaat duidelijk en con
sequent. Bij de behandeling in de Staten-
Generaal van de wet. regelende het ver
voer met binnenschepen, ging de minister
dit pad op door buitenlandse Rijnvaarders
op de conventionele Rijn vrij te stellen,
doch Nederlandse Rijnvaarders te binden,
ln de Economisch-Stttistische Berichten
toonde jhr Van Eysinga het conflict met de
Acte van Mannheim aan en kwam tot de
conclusie, dat de binding van Nederlandse
Rijnvaarders door de rechter niet van toe
passing zou moeten worden verklaard.
Men had blijkbaar niet met een vergissing
.an de ipinister te doen, want bij de behan
deling van de begroting van Verkeer en
Waterstaat ging de Minister consequent
door. De minister komt eigenlijk in de lijn
van de grondbeginselen van de oude gilden,
die de Acte van Mannheim 1868 en voor
dien de Acte van Mainz 1831. zomede de
slotprotocollen van Weenen 1815 hadden af
geschaft. De minister wil namelijk vracht
hoogte en verdeling der goederen gaan rege
len. Historisch bezien en naar de tekat te
oordelen ia een principiëler strijd tegen de
Acte van Mannheim nauwelijks denkbaar,
aldus dr Van Gunsteren.
Bij de behandeling van de Wet Goederen
vervoer Binnenschepen in de Eerste Kamer
der Staten Generaal nam de Minister het (n
zijn antwoord aan de heren Anema en De
Vos van Steenwijk dan ook niet voor de
Acte van Mannheim op, en proclameerde
kalmweg de opportuniteit preferent' Hoven
de beginselen van het recht.
Het gccoord van Hamburg
Een derde duidelijke en consequente stap
werd gedaan in de bespreking in Hamburg.
Het binnen-Duitse verkeer kan ten dele
riikomen als gevolg van een Duitse welwil
lendheid en een bilaterale overeenkomst,
doch niet als gevolg van een erkenning an
een internationaal recht, hetwelk niet alleen
geldt voor één buurland van Duitsland,
dorh voor alle ondertekenaars van het
Tractaat van Mannheim. Wat de buiten
landse medestanders van Nederland pp het
stuk van de vHJheld van \aart op de Rijn,
zo ais Zwitserland en België, op deze poli
tieke ommezwaai te zeggen hebben, f# niet
mis *Un- In leder geval is deze eertiUdtge
handeling van Nederland ten aanzleR van
Duitsland naar de mening van dr Van. Gun
steren een ongelukkige Inleiding op ftn in
ternationale RUnvaartconferentie, waaraan
botten Duitsland en Nederland ook Qrank-
rjik, België en Zwitserland zullen deel
nemen.
In eert commissie van zee personen) waar
onder één Nederlandse ondernemèrjial de
omvang van de Nederlandse rechtf|P|pr«fcn
bepaald. Door een aanvaarding WM, dfe?e
..methodus procedendi" word», dwyDuifse
controle aanvaard en het Jpiedetimndse
rechtsstandpunt prijsgegeven. Eenngial op
gegeven, zal hierop naar spr. Vreest, nau
welijks terug te komen zijn.
Öe uitvoering van deze transported Wordt
commercieel en fiscaal aan Duitjse firma's
gebonden. Dit kan aldus «pr. niet ^anders
dan het begin van het einde
band met een klant wordt ii
Officiële notering van de Ver. v d Rffectenhsndel
WOENSDAG 2 JANUARI 1952.
t ged. en bied. S ged. en laten bieden 1 laten
ACTIEVE OBLIGATIëN
V.K. Heden
Nederland
1947Crt$1000 3! 102' »t 193
1948 31
Belegg Cert 31
1950 31
1947 (3D 3
1937 3
1947 1000 3
Invest Cert 3
1962-64 3
NWS 2-1
Ndlnd '37 A 3
Grootbk '46 3
84' 4
85'
88A
98'
83
83
85
87' 4
70 A
8611
OBLIGATIëN
mst '47 Jl-3 88»
Bandoeng 4 67
Batavia 4 72'
Geld 49 2e I 3 on+
Rott '37 1-3 31
ZÖOH '38 2e 8
FrGroHpbk 31
Nat Hpbk 3l
Rott Hpbk 31
WestHpNO 31
VerTrans R.b 51
RottSchhpbk4 96
Bergh&Jurg 31 91
Levers Zp 31 93
PhlllpsllOOO 31 100"4
Stokvis 31 96*
Bat Petrol 31 92® i
Artitoiiwa list
Witte Kruis 8« 134
AmstWnBw 2» 102®
KonPetr '50 31 103 4
Philipe 1 1000 4 104'
AANDELEN
\mst Bank Wh
mstGoei Bk 110
Eseompto Bnk 46 »t
HollBkUn cA 233'/*
MljFiNatHerst 70
•'orloAZn v 127
8411
89
8411
85 118
85'4
96' 4
1337 38 Het werd almaar kouder, want
de winter ging doorzetten
Ze hielden de thermometer in 't oog, en
die daalde elke dag meer. Het ging flink
vriezen.
Fijnzei Bunkie. Nou kunnen we
gauw weer schaatsenrijden!
Ja, als het ijs dik genoeg is. zei Rick
Dat is het gauw genoeg, ais 't zo door
blijft vriezen, meende Oepoetie.
En zo ging het ook.
Elke dag. als ze naar school gingen, ke
ken ze naar het water in de singels, dat
al met 'n laag ijs was bedekt. Zou het al
dik genoeg zijn Ze gooiden er geen ste
nen op om te zien, of het al goed was,
zoals sommige kinderen doen. Nee, dat
deden ze niet; want op die manier wordt
het ijs verknoeid en kun je er niet goed
op rijden
Ze keken er dus alleen maar naar.
Ik geloof, dat we niet lang meer hoe
ven te wachten, dacht Rick.
De schaatsen kunnen wel vast uit het
vetzei Oepoetie.
En dan gaan we weer lekker zwieren:
lachte Bunkie.
83 'It
51
96
90".
91*4
100'
96'
92".
117
135
103
104' i
104A
169f
112
47' i§
233'/*
Heden
212
V.K.
NBkvZAfr 500 21 Of
v'edCreuBk B 96
NedMiddstbk 90[
Rotterd Bank 167
Slavenb Bank 113".
Twents Bk cA 160' 4
Zuidh Bank B 92'.
RdamBeJ C A 199
Ver Trans A 17 h
Albatr Superf 159
Alg Norit 307*
Allan Co 93'
Alweco A 46'/«
Amst Ballast 109
Breda Mach 118t
Bronswerk 98'4? ïoo'^t
Btlhrmann Pap 110+
Dikkers A 140'/i
DrieHoefijzena 135
DRU 124
EMF Dordt 94' i
Emb F èt Hth 116
Gouda Apol K 175
Gruyterde pA 122'
Heemaf A 148'/.
Heinek Bier A iT4*/«t "4'/»t
'ero Cons A 133 134+
Hoek's M6cZat 232*
HoIlKunstil A 121+
lat QewBeton 126
Int Kunst^t Ind 95
Int Vtseose C lOOt
Kempkes Mf 80' 4f
Klinker Isol '33'
Kondor 218*
KNed Gist Splr 229
Kon Ned Zout 295
KonVer Tapijt 305
Kwatta Choc 148
Letter* Adam 206
•-o.\* Ned Bk 194'
Mulders FvRM 'Jt
NA Autob Vre 148
"Am FftUnaf 85'
N Kalser»Fraz 1025
"4 «tcheeptb 148
112' «t
1605
17' «t
160'/»
309
93"t
46'
109»/»
nat
137*
120*
175+
120'/»
149*
230f
122f
128'/.
102>/«t
821
34
207'M
303
194|
58{
146
Nilma
d'Oranjeboom
Rommenhf»ller
Rott Drooad A
''"•inneviV A
Schelde NB A
Stokv 500-1000
Stork
VerBllk 1000 A
VerPhar Fa A
Werkspoor A
Wfiers Ind A
ZwanenbOraA
Aniem NB A
Overz Gas&F!
Borsumij A
IntCrt&Hd Rd
Lindeteves A
Gem EiaWAW
Arendsburg A
Besoeki A
Sedep
VUchArnold A
""itnosrl A
Albert HeiJnA
Blaauwvrlea A
NedMil Walvis
Th om sen A
ZeeKSalOO cA
Deli Spoor A
N-I Spoor A
Madoera pA
Sem Cherib A
zijn. HÏt ver-
ndjrectyen het
K Heden
2tt4*/*t 216+
1 154 157
K Heden
4'/*+ 216+
•4 157
118+ 119'
306' 310|
l'Ol
120".
185t
191
73
124+
llf
72
94'/. 83":
107*/*+ llOt
30* «t
30'
3
CERTIFICATEN VAN
AMERIK. AANDELEN
Am Smelt Ref 106J'. 103'
Anaconda Cop 5555tëxdi'
Bethleh Steel
Gen Motor 58 56
Int Nickel of C
Kennecott Cop 97
Nash Keivin 21/.
Republ Steel 47
Stand. Branda
Un Stat Steel «A
Ctt ServComp 314
MidContComp 74'»
Shell Union 74 1
N York Cent 20' »t
Pennsylv Rr 20A
Canadian Pac 30i*
Prolongatie 3'/»
47'
95®/»
21II
47
43'
112'/»
75'/.
75' 4
20'/.
20'
ACTIEVE AANDELEN
Cult. H&l B A
NatHandbk A
AKU
Bergh&Jura
Berkel Pat
Ned Ford A
Ned Kabel A
Philips A
Wilton-FUenA
Billiton 2e r A
Dordt Petr A
Kon Petr A
Kon Petr oA
Moeara En A
Amst Rubb A
Rnndar Rub A
V K
E K.
LK.
41
83'/*
141
157' «t
159"»
159* 4*
228'
2285
U2
115?
187
1085
307'/i
158
150'/i+
183'/»
185'/'S'/«
186'/«|
245fxdxcl
206
m'i,
150
152'/*
373'/*
173
263'
265
290-'
291' .29
291
448
450
91'
93|
93"»
92'
94'
DeïiBatRub A
Kend Lemb A
Lampong Sum
O-Java Rub A
Oostkust N
Serbadj Rb A
VerlndCult A
HollAmLtjn A
KoJa-Chl-PvA
KNSM NBz A
Kon Paket A
KonRtLlovd A
NdSchUnia A
Ommeren ch
St MU Ned A
HVA A
Java Cult A
N-I Sulk U A
VerVorst C A
DellBatMi] A
Dell Much cA
SenembahM A
M'tllA-C NB A
V K
E K.
LK
89'/«1
83*
84,'*1
27*
27»
35 f
33(
R2
39
40t
32
184'/»
182
128'/»
128
130-'/»*
117'
UVItB'l*
118' »9
139'
140
140'
141'/»t
14lV*28
181
181
151
152'/4
97'
99' «+100
99*4
44'
45+
86
86' 4
21
20'/»!
101'/4
101'/«*2
72
73'/»49
67»/*
87'/»
DIVERSEN
168
165
uipi in zptt
financieel belang betrekkelijk door de tui-
senschauelingj van Duitse financiële en fii-
ceie aut^riteiteii.
Dr Van Gupstenen verwacht vèrdragende
gevolgeA vaniidezè regeling.
In de eerstè plaats betekent deze rege
ling naar zijn'mening een dolkstoot tegen de
Acte van Mannheim, «jm wel van achteren,
sein. hetwelk jjhr VarfEysinga heeft gege-
veft. geen uitwerking, heeft gehad, is de
toestand bepaald ernïjjii te noefnen. Naar
spr. oordeel is er nu cfmdelijk ook een taak
voor de Kamet van Kbitóhandel. Moerdijk-
Een opzegging der Acte fdor Nederland zou
eerlijker en waprdiger gfweest zijn Voorts
betekent deze regeling,J dat Duitsland het
Nederlandse verkeer imlluitsland mede be
lt, ter.wijl daartegeower het Duitse ver-
r op de Nederlandse wateren aan
generlei beperking bltóft onderworpen.
Mede een gevolg hiérvan zal zijn, dat de
„oelneming van de Nederlandse vaart in
Duitsjand zal worden Afgegrendeld, terwijl
het accres van het verkeer in de toekomst,
anders dan voor de oorlog, uitsluitend de
Duitse vaart ten goedë zal komen.
Nederland zal niet meer de schipperij
voor de Rijn benevene gijrivieren en kanalen
leveren, doch Duitsland zal in snel tempo,
beschut door deze maatregelen, een nieuwe
vloot opbouwen, die de plaats zal innemen,
welke Nederland voor de oorlog bezat.
Voorts zal in tijden van laag-conjunctuur
de Duitse vloot, niet alleen voor de Rijn,
doch ook voor Elbe, Weser en West-Duitse
kanalen naar Nederland en België kunnen
vloeien, op grond der in die landen be
staande vrijheden, terwijl de Nederlandse
vloot in Duitsland geblokkeerd blijft,
De heer Van Gunsteren acht het een errt-
stig bezwaar, dat de Nederlandse onder
nemers voor deze regeling niet zijn gehoord.
De ondernemers oordelen er volgens spr-
onverdeeld ongunstig over. Nu hef alarm
kanaal. Rijnvaartpfemifes en prijsgave
van de Acte van Mannheim, vormen een
reeks actueele problemen, welke tot het
belang van de in Rotterdam gedomicilieerde
ondernemingen in onmiddelijk verbond
staan.
Spr. pleitte ervoor, dat de Kamer met
spoed deze aangelegenheid ter hand neemt.
In zijn repliek bracht de heer J. Schilt-
huis juridische bezwaren tegen de rede van
dr Van Gunsteren naar voren. Verder wee»
hij er op. dat het niet geheel juist is. dat
de Nederlandse ondernemer zijn aanvraag
voor deelneming aan het Innerdeuteche
Verkeer alleen door bemiddeling van
Duitse firma kan indienen. Deze aanvraag
dient te geschieden door een „vestiging" in
Duitsland, wat niet geheel hetzelfde ls.
De heer Van Gunsteren zeide daarop, dat
het zeer wel mogelijk is. dat deskundigen op
juridische gronden geen bezwaar tegen dt
voorgestelde regeling hebben, doch dat hij
voor de economische gevolgen van deze
regeling heeft willen waarschuwen.
De Kamer verenigde zich met het voor
stel van d© voorzitter, deze aangelegenheid
in de Commissie voor de Scheepvaart te
laten bespreken en bestuderen.
GUNSTIGE STEMMING.
Amsterdam, 2 Januari.
De onlangs aangekondigde verhoging van d«
vennootschapsbelasting in Indonesië had g*""
nadelige Invloed op de cultuurafdeltng.
volop mededeelde in de gunstige stemming.
Mede gezien de progressiviteit van de verho
ging acht men haar geen ernstige handicap
voor de eventueel daarvoor ln aanmerking
komende maatschappijen. De leidende culturM
avanceerden circa twee punten. De Irtdone*
slsche openbare nutsbedrijven waren wederom
vast.
Hoewel de markt geen verlaten Indruk
maakte, had de handel vandaag niet veel V
betekenen. De voornaamste industrieën steg»
2 tot 4 punten, waarbij Unilever van 183' op
186'/. kwam. Kon. Olie steeg in de laatste tap»;
tot 292 (288' Op de scheepvaartafdeling Wo
ven de winsten beperkter, maar óok hier r**
de tendens uitgesproken vast.
Uitermate verwaarloosd lag de beleggltt
markt, waar de conversielening 1947 de en-
was. die regelmatig verhandeld werd. Hier
heerste een amper prijshoudende stemmm*
De Amerikaanse afdeling begon het
Jaar met een getrouwe nabootsing van wau*
street. Het agio werd een fractie hoger ge
taxeerd op Si*'i procent. Ook de cJollaroou-
gaties waren een kleinigheid beter
24)
Bramtigan liep langs de vestibule toen
daar jui6t iemand in zijn jas geholpen werd.
Nu al weg? vroeg hij verwonderd.
Ik heb een afspraak over een halfuur,
antwoordde Drew bedremmeld.
Brannigan raadpleegde zijn horloge en
nam afscheid van Brooke.
Op dat moment kwam df butler toe
lopen en vertelde geagiteerd:
Hoofdinspecteur Brannigan wordt
dringend aan de telefoon geroepen. Ik
jnoest vooral zeggen, dat het dringend was.
Jeremy bracht Brannigan naar de zit
kamer en sloot de deur zorgvuldig.
Ja Brannigan. Wat is er?
O hier Taske. Ik heb je iets belang
rijks te vertellen. Waar kan lk je ergens
ontmoeten? Een rustige plaats alsjeblieft
Kom naar de Ingang van de Central
Line bij Not ting Hill. Zorg er voor, dat
je met gevolgd wordt. Ik zie je daar over
tien minuten.
Er waren veie gaejten, die r-et vreugde
Brannigan met spoqd zagen vertrekken.
Brannigan zelf voelde ook lets van vreugde
Hij had het gevoel/, dat hij nu een heel
eind zou opschieten in deze zaak. Hij
kende Taske en wist, dat diens telefoontje
een belangrijke mededeling zou inluiden.
Brannigan bracht Taske. nadat zij elkaar
gevonden hadden, naar zijn flat. Nadat zij
zich rustig hadden geïnstalleerd, de gor
dijnen gesloten en de huisknecht wegge
stuurd. wierp Brannigan een vragende blik
naar zijn vriend.
Ik wou je vanavond iets vertellen van
lang geloden. Over een ongeluk met een
bootje op het Ontario-meer op de grens
van Canada en de Verenigde Staten, vijf
en dertig jaar geleden, begon Taske zijn
verhaal, terwijl hij een sigaret rolde.
Het zal niet de eerste affaire zijn, die
pas veel later opgehelderd wordt, viel
Brannigan hem in de rede.
Inderdaad, maar dit is toch wel uit
zonderlijk lang. Burgess was vijf en dertig
jaar geleden een jongeman, die niet lang
tevoren uit Engeland was gekomen. Het
was een ..Streber", die niet van financiële
gaven ontbloot was. Maar hij maakte een
..valse start" door ruzie met zijn compag
non te krijgen een andere jonge Engels
man die Garrett heette, Robert Bolton Gar
rett
—De uitvin Ier van het Garrett-procea?
vroeg Brannigan opgewonden.
Dat is 'm. Garrett was iets ouder dan
Burgess en zo slim als de duivel. Hij in
troduceerde namelijk in Amerika dat nieu
we procédé voor staalfabricage, maar
hoofdzakelijk door onenigheid met Burgess
kwam er van practische verwezenlijking
niet veel terecht. Zij gingen met vacantia
naar het Ontario-meer om uit te rusten
en daarna fris opnieuw te beginnen. Maar
hun samenwerking werd tijdens die vacai-
tie afgebroken. Garrett verdronk namelijk.
Zij brachten die vacantie met hun drieën
door. Burgess, Garrett en diens zevenjarige
zoon Gordon. Garretts vrouw was een paar
jaar tevoren gestorven. De twee mannen
en de jongen hadden onderdak gevonden in
een hut bij het meer. Meestal gingen zij
overdag met de boot vissen. In die buurt
was de oever van het meer vrij eenzaam,
hoewel er meer mensen dagelijks naar het
water kwamen om te vissen. Een van die
zomerse dagen, dat ook de andere hutten
bewoond waren, kwam Burgess druipend
nat naar een van die verblijven toe. Het
enige wat hij wist uit te brengen was:
Ik begrijp niet wat er gebeurde. Help
me ze te vinden
Taske zweeg even. Brannigan wachtte on
geduldig.
En verder? vroeg hij.
De Amerikaan vervolgde grimmig:
Tk wou dat ik wis', wat er verder ge
beurde. Er was heel wat herrie geweest
over deze zaak. Het was een mooie zomerse
dag. een beetje wind maar niet te veel.
De kano. waarin zij het meer op waren ge
gaan, verdween ongeveer honderd meter
uit de kust onder water, het lichaam van
Garrett werd enkele uren later gevonden,
het stoffelijk overschot van zijn zoon is
nooit aangespoeld of opgehaald. Burgess
bleef ook later vertellen dat hij zich niets
kon herinneren over wat er eigenlijk ge
beurd was. Een en ander lijkt me nogal
verdacht, ook achteraf met de officiële ver
klaringen van het onderzoek in handen. Ik
kan me voorstellen, dat het voor de men
sen. die ln de omgeving het drama hebben
meegemaakt, nog moeilijker was om het
geval te beoordelen. Vooral na de inciden
ten bij het onderzoek.
Hoezo, incidenten?
Nou ja. bij het onderzoek bleek duide
lijk, ook uit allerlei getuigenverklaringen.
dat Burgess en Garrett voortdurend ruzie
hadden over de wegen die zij moesten
volgen om het nieuwe procédé rendabel te
maken. Burgess wou in de eerste plaats
geld verdienen. Garrett voelde meer voor
vervolmaking van zijn denkbeeld alvorens
het grootscheeps in practijk te brengen. En
er waren allerlei getuigen, die verhalen
konden geven over de meest hooglopende
ruzies Bij zo'n onderzoek geeft dat altijd
aanleiding tot verohderstellingen en moei
lijkheden voor een of beide partijen.
En wat wist Burgess zich nu eigenlijk
wel te herinneren?
Dat ze aan het vimen waren en ver
der alleen, dat hij op de deur van een van
de hutten beukte om te vertellen dat de
hele mikmak ondersteboven was gegaan en
dat hij de enige overlevende meende te
zijn.
Het ia natuurlijk mogelijk, overwoog
Brannigan. dat ze ruzie kregen, dat de
kano kantelde, dat de anderen verdronken
en dat Burgess naar land zwom.
Maar ze konden allebei goed zwem
men. zowel Garrett als zijn zoon.
Dan kunnen ze bulten westen geslagen
zijn, waardoor ze moesten verdrinken toen
hij de kano liét kieperen.
Op het lichaam van Garrett werd geen
enkel spoor van geweldpleging gevonden.
En op dat van de jongen?
Tja, dat is het hem Juist. Hoe zit het
met dl* Jonge*, waarvan het lichaam nooit
werd gevonden?
Zij keken elkaar een. Brannigan her
vatte het gesprek na enkele minuten stilte,
maar werd onmiddellijk door Taske in <le
rede gevallen.
Ik heb me een volledig rapport latw
toezenden, en daaruit blijkt, dat Bur#|
tot het laatst toe heeft volgehouden zioj
niets over het «lgeval te herinneren.
er gebeurd is. zowel met Gat reU sis nw
zijn zoon Gordon, is niet meer na te
Maar Burgess' geheugen was verder v#F
komen Intact.
Ik vind dat dit zaakje ergens nwr
riekt, zei Brannigan kort maar kracht»
Vind lk ook. Maar in het licht van
zaak waar we nu in zitten zou ik zeW®°;
dat een heel belangrijk punt is. wat
met die Gordon Garrett gebeurd is.
Je bedoelt chantage door hem?
kan ook ieta anders zijn. Iemand op o
oever kan Burgess gezien hebben, toen
zijn metgezellen onschadelijk maakte.
zijn kans hebben ëfgewacht tot Burgess tv*
genoeg wgs om hem goed te kunnen pi",
ken. Ook chantage, maar door heel iema-
Natuurlijk, dat zou mogelijk zijn. Ma
iemand die meer dan dertig jaar w«
om een rijke bron aan te boren is ook
zeldzaamheid.
(Wordt vervoll®
inieir
pONDERDAG 3 JANUARI 1952
GOUDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
werd tijdens TolliuS' tectoraat hernieuwd
(in 1666).
van
ttll*
doe l
JfGEN ZAL HET NIEUWE bEBOVW van het Coomhert-Gymnasium uun ae -
iVansemtraat worden ingewijd. Gaarne voldoe ik aan Ket verzoek van de redactie
I „GoudSche Courant" om naar aanleiding van deze heuflijke gebeurtenis iets tejver- sieraad
Jomtrent het Goudse Gymnasium en zijn geschiedenis en tevens omtrent/ wezen en Vormen hët Grieks
ban de gymnasiale opleiding in het algemeen.
Istrekt ons stadsbestuur tot bijzondere*eer, dat het, ondanks de hoge kosten, tn deze
Praesidium atque deem quae sunt et
gaudia vitae,
Formant hic animos Oraeca Latim rudes.
de Hetgeen dr Kespef
cipe, dat lons thans vanzelfsprekend lijkt,
vond echteer destijds slechts met moeite in
gang en .zelfs toen wettelijke bepalingen
deze vernieuwingen eistfen, werden ze in de
practijk .aanvankelijk vaak genoeg gesabo
teerd. Zoiiok te Gouda.
groi d van de Koninklijke Besluiten
Goudse Reglement
gewijzigd
n hetzelfde metrum van 1815 Werd ook h<
•V^Dr de L tijnse sch(
echs te iijn, tot een dude talen zouden
l dn vrebgd in het leven, schotel bli ven,
cs 'Jen Latijn hier het nog derwijs ge [ever
ruwe gemoed. I mene gesi hiedenis
■■taHvarai
He)strekt ons siaas^uur coi uVzunaere-eer, ami net, ondanks de hoge kosten, tn deze Het was een goede gedachte van onze
zorgvolle tijden het besluit tot de bouw van een nieuw Gymnasium heeft genomen. Het burgemeester deze versregels te doen aan-
gemeentebestuur zet daarmede eert goede traditie voort; ook in het verleden heeft Gouda brengen ln de vestibule van het thans ge-
herhaaldelijk blijk gegeven prijs té stellen op goed onderwijs en bereid te zijn daau/oor reetjgekomen
offers te brengen. Het was de Goudse Vroedschap, die in 1577 de overtuiging uitsprak,
dat „aen ene goede schole die ere ende welvaeren ener stadt gelegen es". En tn 1880 ging
het stadsbestuur ertoe over de bestaande Latijnse School om te zetten in een Progym-
,m (een beéerfet Gymnasium fmet 4-Jarige cursus), hoewel dit, voor die tijd, zware
ciile offen vergde. Negen jaar later toonde men wederom, hoezeer |nen besefte,
'da| „ere ende nJetvaeren" der staH aan een goede school gelegen warpn, dfeor he\ Pro-
nasium tot fan uoIledii| Gymnhsmm met 6-jarige cursus te hervormen, al had de stad
js en was djf» Jjet gemeentebestuur volgens de Hoge
van zulk een school.
nog geen 20.0004
van 1876 niet uïrphcW
was
tot oprichflin|
>K THANS la jhet verbiijdei
|gemeente| ziel
ten van de bc
lm heflft lal
nietigelijkieen Gi
wikkeling de stf
bezfli", zodat, de
steegs rijke
rig 'komt ml
Griitse Oud
vadlr zijn zofn b|
bracht om h<_
onderrichten»' en
rarium van 500
vader, verschrikt,
le be-
UóprHHHI
Van net rtieuwe Gyhi-J1
afscHrikken, vfant 1st
:kse tragicus Zegt. |,ont-
iitiier)
eraan
het schogf
ileraénbestede
•uchtfafwerpen? Onwilieö
hierbij een (anecdote ^uift
de gefest. Topnjff
de wijSg«er AristiW
wijsbegeerte telT
daarvóór een n
phmen vroeg, rim
uit: „voor zulk eel
drag kan ik wel een dlaaf kopen!" „Doei
antwoordde Aristippus, „dan Hebt -
De 4de Jqnuarl is in de geschiedenis
het Gdudse Gymnésium een vreugd)
Zal straks, 4 Januari 1952, de opi
plaat» hebben van ons nieuwe schoi,
LouW, precies 62 jaar geleden, 4 Januari
1890, heerste in onze schooi, ondanks de
kilte van de beruchte Winter, gelijke vreug
de: ook toen betrok men een nieuw school
gebouw, het mooie herenhuis aan de West
haven, dat wij nu juist hebben vaarwel ge
zegd, het huis, dat aan het einde der 18de
eeuw de eer dit ontdekt te hebben komt
de heer G. Schrijvers toe bewoond werd Traudfinlu*
door mr C. J. de Lange van Wijngaerden. irauaen,us
lDr J. J. A. Zuidweg,
rector het Coornh^rtgymnasium.
van dit geslacht. Bij zijn '/benoeming ls het
wonderlijk tbegegaan. De,tt«ieuwe rector,
later de school tot grote f)
kreeg aanvankelijk geen*
woning en geen bezoldig!
Men kan zich afvragen,
die
ei zou brengen,
|chool. geen vrije
-at ;nen aan zulk
En zoals nu onze erkentelijkheid zich richt
tot het stadsbestuur, zo ging toen aller dank
baarheid uit naar één man, de heer G. J.
Steens Zijnen, destijds directeur der Kaar
senfabriek. Toen de gemeente n.i. geen uit
weg zag om voor het Gymnasium, tot welks
oprichting men juist besloten had, een ge
schikt gebouw te vinden, bracht de heer
Steens
-t p
een benoeming heeft eiM blijkbaar vroeg
:h dit ook amwant na een half
jaar dacht hij erover Gotjfpa maar wieer te
verlaten. Dan neemt de Vroedschap, die er
prijs op stelde de bekwame man voor Gouda
te behouden, een maatregel, die ons Huis
vestingsbureau vermoedelijk meer hoofd
brekens zou kosten. In een der hulzen Ach
ter de Kerk woonde een zekere Govert van
Proijen, een slecht sujet, die gescheiden
fhnTonuprw^hT; „Sï.ilS leefde van zijn vrouw. De vroedlchap zegt
Jon? hem aan binnen 24 uur zijn huis te ont-
gemeente voor dit doel het kapitale hui» niimen ten Bprieve van de rector; verder
I'wl-
e Witt ln 1672
"VTAAR OM totÏT<
de politieke
de val van Johai
lius met grote hfftigheid' openlijk de parfij
van De Witt. Hilgzag zich daardoor in 1672
genoodzaakt ontslag te vragen, leidde daar-
•ontuurlljk en zwervenï
1816
deze v
schouv
laatste
mocht
ur van elke
öden en g
speciale
reu to
eindelijk
van kara
stttuut,
leraren
naan» „Latijnse!
met
hoofd-
in mythologie0'llge-
wiskunde. Hoezeer
bijzaak werden be-
iruit, dat alleen het
ltijd eraan besteed
leraren er-
ir en conrector
hun reke-
de toestand tot 1850, toen dan
Itijnse School geheel I
"'e: het werd een ln-
b talen, geschiedenis
e door afzonderlijke
en wnrden. TTnnr de 1°89-
en of
lierf in li
jTollius'
veel
bhool.
brachtig
fien. Ook
Ingen zi'b
n toegekt
'exemplhfL-
lard. Qr Kesper dedt
hij ken nagaan.
lebrek
[er. Johadnes HeÜenius,
lacht aan He boeken, die
tgereikt: ze wer-
Igoijdstempel
pan jfle beste
silveren pen-
nög verschei-
luseum worden
dat voor
vermelding
lateert.
die Helle-
rden (Uitgere.
nden.fefi van \t
sjjW P
>f verguld zi
waartifen nö
n het Muse
deelt mede
de oudste
Uit 1652 da:
678—1886S.
mei Ver1
ivqlgcfeg was een der grootste geleer-
n zjjp| tijd, vooraj als k^nifer van het
«pk schreef hij een,uitgebreid
-dt Latijnse taal, dpf nog op de
Librije apnwezig is.
G+durendw'de eerste helft van de 18de
eeuw was d* Goudse School in| vervpj. Ver
melding verdient, dat in 1738 Voor het eerst
kachels in av school werden geplaatst! Ont
danks het ons allen z<j bekeide vochtige
klimpat deHifltpd, volstond men voordien er
mee de kMJderen stoven te laten mee
brengen? Ejpp opleving komt weer met het
rectoraat v«n mr Gijsbertus Koen. die, al
was hij slechts twee jaar,rectcir. veel goeds
tot stand bracht.
Men voegde
andere plaatsen,
een zogenaamde
minder zware éise
worden. Daar de
or &eze instelling
naam gym-
fenschool" betekent,
evenals veelal in
gymnésium
afdeling" toè, die
l bestemd
voor hen, die niet voor de academie opge
leid werden: Het
had
voldeed
werd het
werd de
schiedde vohral onder iftvloed van de ver
wachting, dat Goudpj tengevolge 'van de
M O Wet van 1863 wefepn Rijks H.B.S. met
jgen. die ook inder-
end. Deze maakte de
iet gymnasium over-
van het Gyi
van 1573 tot heden zijn:
1573—1002. Paulus Traudenlti».
Gouda en de daaraan voorafgaande scholen
1865—1672.
1672—1678.
1678—1686.
1686—1711.
1711—«37.
1737—1741.
1741—1750.
1750—1764.
1764—1768.
1768—1769.
1769—1784.
1784—1795.
1795—1809.
1809—1818.
1818—1849.
1850—1858.
388
1890—1919.
1919—1921.
1921-
1927-
3931-
1941—1942.
1942-1945
1945—1946.
Sinds 1946.
J1-É927.
27—>|931.
31—1941
Willem Trauderuus.
Gerardus Traudenlus.
Jacobus Hovlus.
Cornells Traudenius.
Johannes Wourdanus.
Jacobus Tcdllu».
Johannès Hellenlus.
Johannes Verwey (Johannes Phorbaeus).
Antony Fabre.
Westerhovius.
Otto Arntzenlus.
Abraham du Rij. i
Johannes ter Hóeven.
Gijsbertus Koen.
Simon de Leeuw.
Petrus Dausy.
Vatebender.
Johannes van Laar.
C. Schol van Egmond.
dr D. Willemier.
dr N. J. B. Kappeyne van de Copello.
dr D. Terpstra.
dr J. H. Slothouber, benoemd ln 1889, overleed voordat hij ln functie
trad.
dr A. van IJsendljk.
dr M. A. Evelein.
dr D. E. Bosselaar.
dr H. A. Mulder,
dr A. Lievegoed.
dr H. J. Tiele, waarnemend rector,
dr H. Hielkema.
drs E. A. A. van der Bent, waarnemend rector.
dr J. J- A. Zuidweg.
v-x-vv-v.'
3-jarfge cunsus zou id
daad in 1865 werd gedj
..tweede afdjeling" vari
bodig.
TN 1849 had de Lati
aan de Groene'
til'nse S
:w|eg, v
School het klooster
waar ze sinds 1579
gehuisvest Was geweest, verlaten, om als
gymnasium in 1850 de Sint Jorisdoelen te
betrekken.
Hier bleef de school ook na de wijziging
van 1865. Dr D. Terpstra. die sinds 1858 rec-
IJsendijk in functie, die dit embt tot 1919
zou bekleden.
En hienhede zijn wij aan een tijd ge
komen. waarvan velen onzer nok heugenis
hebben. Op dr Van IJsendijk volgde in 1919
dr M. A. Evelein als rector, in 1921 dr E.
Bospelaar, in 1927 dr H. A. Mulder, in 1931
dr A. Lievegoed. Na diens heengaan in 1941
trad de conrector dr H. J Tiele als waar
nemend rector op totdat 1 Juht 1942 dr H.
Hielkema als rector in functie trad. Dr Hiel-
kejna, die door de toenmalige N.S.B.-bur-
gerjneester. die op eigen gezag kon benoe
men, buiten de voordracht om was aange
steld, bleek in sterke mate Duitsgezind, en
bracht verschillende leraren van dezelfde
gezindheid in de school, waardoor deze
droeve tijden beleefde. Sinds September
1944 en meer nog sinds Januari 1945 be
rustte de feitelijke leiding bij de conrector.
aan de Westhaven ten geschenke te geven.
ruimen ten gerieve van de rector; verder
gelast de vroedschap hem „«ijne huijsvrouw"
m ZfiTZ --?■ Erefg V" °."w op zoeken en mït haar ale een „eerb.er
5 hEijaman" te leven, anders wordt hem ver-
Gymnai'um eeiE drürgende^is wetd^ doet Gouda on,zeB<1 A'dU" ge-
niets tf aan de waarde van deze unieke 8thiedde ,n 1574
daad: de naam Steens Zijnen zal in de Eerst in 1577 krijgt Traudenius ook een
kringen van het Gymnasium steeds met eer-- bezoldiging: 150 gulden per jaar en een
bied en dankbaarheid genoemd worden. In school: het CelJebroedersklooster aan de
1896 twijfelde in onze stad niemand eraan, Groeneweg, waar thans de Werkinrichting
dat voor de huisvesting van het Gymnasium gevestigd is, wordt tot school ingericht en
ongeveer het ideaal was bereikt. komt in 1579 gereed. Hier zou de school
Hoe ingrijpend de begrippen omtrent bijna drie eeuwen, n.l. tot 1849. gehuisvest
onderwijB in het algemeen en gymnasiaal blijven.
onderwijs in het bijzonder in de loop der De „Grote of Generaele School" kwam
tijden zijn gewijzigd, moge een vluchtige sinds 1579 weer in grote bloei. Er waren
blik ln de geschiedenis en de voorgeschle- vier klassen, loei, classes of scholae ge-
denis onzer school ons leren; een vluchtige noemd; de hoogste klasse kreeg les van de
blik, want het is hier de plaats niet om rector, de andere drie van ondermeesters,
deze materie uitvoerig te bespreken. Wie De rector legde eenmaal per jaar verant-
meer wil weten, raadplege in de eerste woording van zijn beheer af aan de scholas-
plaats de publicaties van dr L. A. Kesper, teren, later Scholarchen of curatoren ge-
eertijds conrector van onze school. Dr Kes- heten. Het aantal leerlingen onder Trau-
per heeft vele gegevens verwerkt in een 1 denius' rectoraat bedroeg ruim 200. Men be-
reeks artikelen ln de „Goudsche Courant" denke hierbij, dat de school tevens lagere
van 1890, in een boekje over de „Geschiede- school was en grotendeels in het onderwijs
nis van het Gymnasium te Gouda", dat hij in Gouda voorzag. In de eerste klasse wer-
in 1897 het licht deed zien en in een artikel den alleen lezen, schrijven en rekenen on
naar aanleiding van het 25-jarig bestaan derwezen; de meeste leerlingen gingen niet
der school als Gymnasium en het daarmee verder dan de eerste klasse. Als curiositeit
sameavallend 25-jarig ambtsjubileum van zij nog vermeld, dat de concierge, die de
de rector, dr A. van IJsendijk. Veel wetens- school „bezemschoon" moest houden, daar-
waardigs vindt men ook in enige artikelen I voor een bezoldiging „genoot", die na enige
van de hand van de heer G. J. J. Pot, ln malen verhoogd te zijn, vijf gulden per jaar
verschillende nummers van de „Nieuwe bedroeg.
Zuid-Hollander" van Augustus 1950. En ten-
•lotte staan ons ln het schoolarchief de, i /tfi'inezi cr>nrtstl
jaarprogramma's van de »chool en de jaar- LsUlljllOV SlsitUU*
"Brslagen van de rectoren ten dienste. De
i hadden
belangrijke hervormingen plaats. Zo
werd door Willem Traudenius (16071615
het aantal klassen op vijf gebracht; de
laagste klasse heet locus nullus (de nulde
klas) en de kinderen in die klas, „in nullo".
heten nulliani.
Van 1623 af, in welk jaar Jacobus Hovius
verslagen van de rectoren ten dienste. De
hier volgende historische bijzonderheden ^TNDER TRAUDENIUS opvolgers 1
ontleen lk ln hoofdzaak aan dr Kesper. belangrijke hervormingen plaa
Een nieuwe, door hem opgestelde School-
order (1765) berust nog op het Archief. Blij
kens deze order waren de schooltijden van
half 9 tot 11 uur en van 2 uur tot half 5.
De Woensdag- en Zaterdag-middagen waren
vrij. Er werden een Paas- en Pinkstervacan-
tie gehouden, elk van acht dagen en twee
grote vacanties, elk van vier weken, in Juni
en in December. Bovendien was er nog een
korte vacantie tussen de beide grote vacan
ties.
Al was er nu wel een opleying, toch was
het aantal leerlingen der Goudse school in
de 18de eeuw gering. De szhool werd uit
tor van het gymnasium was geweest, be
hield de leiding als rector van de Latijnse
School. Toch moest men enige tijd later
wel zwichten voor de eisen des tijds
stelde men als conrector een wiskundige
aan, die tevens onderwijs zou geven in de
moderne talen.
In die toestand bleef de Goudse Latijnse
School bestaan tot 1880, toen Gouda een
progymnasium kreeg. De Hoger Onderwijs
wet van 1876 verplichtte n.l. gemeenten
boven 20.000 zielen tot oprichting van een
volledig gymnasium met 6-jarige cursus. In
plaatsen met lager inwonertal en
daartoe behoorde Gouda konden bestaan-
TV OUDSTE voorloper ven He, Goutoe «c'tor wTrdT'i^t plager wSSLSÏÏKÏÏI "ïd'Ca
"Gmneelnm Hebben wa t« elen In ie wlia aan andere eeholen. zodat de „Grote rectS „5 de Latdnze scholen worden omgezet ln een
IWtie- o, Grote ScHool, die herbonden School» pas zuiver „Latijnse School» Se'lne S
steeg.
T\EZE RECTOR voerde het bekende ge-
EJ h ni
wa» aan de Sint Janskerk. Doel was de wordt.^®
opleiding van zangers en koorknapen, aan Hoe was het onderwijs op de oude Latijnse
toie de voor de eredienst noodzakelijke ele- School geregeld? We weten er iets van uit
rnentaire eennis van kerklatijn en enige de oudste „Schoolorder" (reglement) op de
algemene ontwikkeling moesten worden bil- Goudse school van 1593. Op werkdagen werd
gebracht. school gehouden van 7 tot 11 uur; ook na
de middag werd nog les gegeven, maar het
een v'..iu Oi. «°ms le niet duidelijk hoe lang. Op Zondag begint
m Kolt „ü£sebrelder onderwd? d®" -oor de „hooi om g uur. De meesters gaan dan
«W dl. df r'^'11 'ïlér om beurten met de leerlingen naar de kerk IJ brulk de haWaarm>e m„M.
de^te?ddeleelL£ï m^Sinknütleü Na kKktlid werd toJ .hal,'.dr!f, sch?°' dclmp en beoorderlnp in de Franse Kerk
ParochlMch^T wiT h£!f. hl? gehouden; vermoedelijk betrelt dit gods- lOastHuiskerk). sinds I78< in de Janskerk.
rarocnieschoo1, wier bestaan reeds in het Sienstonderwijs. De schoolorder vermaant
minden van de 14de eeuw vast staat, had d meesters in de school hun plicht goed Tweemaal per jaar, in Juni en December,
l «L ire^f °m8treeka 1400 tot zulk een roem- te vervullen sonder op die tijdt maer had deze plechtigheid plaats de leerlingen,
rUk instituut ontwikkeld, dat van heinde en eenjasinta te sitten slaepen en niets te die een prijs gekregen hadden, bedankten
ver leerlingen tot zich trok. Men leidde er l d wat nJet streckt tot oirbaer van de daarvoor in tegenwoordigheid van het stede-
müL i u wat een veo1 «rondi8er kinderen, maer tot eijgen behagen". lijk bestuur, curatoren enz. Zij spraken
onderricht van het Latijn vereiste dan het ofschoon de Order voor de Goudse School daarbij onberispelijk Latijn, waar men ech-
onaerwijs aan koorknapen alleen. Wellicht t t 1666 van fcracht bleef, heeft het onder- ter niet te hoog tegenop moet zien: de be-
umek in die dagen is, dat de school kort na tocll de jnvloed ondergaan van een dankjes waren tevoren door de docenten
itw een speciale afdeling voor meisjes be- aigemene schoolorder van de Staten van opgesteld. Deze dankbetuigingen, gratiarum
w met een eigen onderwijzer Holland van 1825, die naar gelijkheid van actiones, meer gemeenzaam ..gratiassen"
wa een inzinking in de loop van de 15de onderwjja op aUe scholen streefde Vooral genoemd, zijn ieder welbekend uit het ver-
eeuw heeft de echool weer grot. neem In °°ded™d;,Jp verbonden leidraad voor de haal ven Gerrlt Wltse ln Hildebrands
ae eerste helft van de 16de. onder de rege- i...hnairan «mririo minaH» Camera.
De leerlingen* die naar de academie be-
vorderd waren die geslaagd waren voor
iel." va" de,ldd«. dnd« de keuzV"d*êr"'ieerboekên werkte guneltg.
te janken Kmde ^VnX fm zeer merkwaardigefiguur onder, de
fik rector optrad. Nannlua meek- SflTSr StëSj'JS* 'te
slechts vier klassen had. Het stadsbestuur,
dat nu de keuze had de Latijnse school op
te heffen of tot een progymnasium uit te
breiden, koos. ondanks financiële bezwaren,
het laatste. Maar om verschillende redenen
voldeden de progymnasia nergens. De voor
naamste was wel deze, dat leerlingen, die
verder wilden gaan, aangewezen waren op
toelatingsexamen tot de 5de klasse van een
volledig gymnasium. En ondanks de uni
forme wettelijke regeling^ waren er tussen
de gymnasia onderling zo grote verschillen,
dat men nooit goed wist, aan welke eisen
een candidaat zou moeten voldoen.
Toen het Goudse stadsbestuur tot de over
tuiging was gekomen, dat her Progymna
sium niet voldeed, stond het opnieuw voor
de keuze: of de eeuwenoude school geheel
op te heffen, of er een volledig Gymnasium
van te maken En alweer trotseerde men de
niet geringe bezwaren, die aan de oprichting
van een Gymnasium verbonden waren,
vooral onder invloed van burgemeester Van
Bergen IJzendoorn. Hoe de gemeente op de
meest royale wijze door het ingrijpen van
de heer Steens Zijnen de beschikking kreeg
over een schoolgebouw, werd reeds in de
aanvang van dit artikel verteld.
TN SEPTEMBER 1889 werd het Gymnasium
1 geopend, maar nog niet in het nieuwe
gebouw, dat nog voor deze bestemming in
gereedheid moest worden gebracht.
te van de 1072) een veelzijdig geleerde, maar tevens j het eindexamen, zouden we tegenwoordig
Piaats de practl£ vai? de kerk wHdt dienên een onevenwichtig karakter Tollius had ge- zeggen - hielden bij diezelfde gelegenheid
een weten^hann«uft« «r-hnAi heel Europa bereisd en de geneeskunst uit- f Latijnse redevoeringen, die in druk ver
en ?P i s?ho®'» «aar Latijnse d waarin hij buitengewoon bekwaam i schenen. Ons Archief heeft er nog enige
I lee Men moM zlch ÏZ,i „1,1 verwen- bentellen can. Men kan alleen maar blij
Wal II en be8Jyde®rd- Heren als men aan het hoofd der Latijnse I zijn, dat we thans de kinderen in het open-
•terk C5 oorspronkelijk medici predikanten of advocaten baar geen oude-mannetjes-wijsheden laten
!and e;f&nf H^he?r Kïïïï «nrtSen Set staaï die soms zelfs hun functie als napraten. Wat bijvoorbeeld te denken van
der Wi-ppb H« zodanig naast hun onderwijsbetrekking be- een misschien 15-jarige, die waarschuwt
stad n hadden, later kreeg de eWen yddr 2815 was aan de Academie tegen het toelaten van onrijpe jongelingen Het Gymnasium begon zijn leven onder
JchooP^H VOlledlg xe**ep*ch»p over de WeWem voor »Yetter|n te verkrijgen. zo- aan de academie? ongunstige omstandigheden. De tot rector
gaarT ma^1r,WavL.n^r p.re®le^ Jf. dat het altijd theologen, juristen enz Aan het begin van de 19de eeuw begon benoemde dr Slothouber stierf nog voordat
1572 ónHsr i X.1* waren die zich aan het onderwijs wijdden een nieuw inzicht zich baan te breken: hij in functie kwam en ook de inspecteur
i onder oppertoezicht van de vroedschap. njet zelden weer veriieten om hun men kreeg oog voor de volkomen eenzijdige der Gymnasia, dr Van Eijken die de oprich-
g i f vroeger ambt weer op te nemen. Tollius oriëntering der Latijnse scholen, die uit- ting van deze school zo krachtig had ge-
nector zonder salaris is waarschijnlijk de maker van het distichon, sluitend in de klassieke talen onderricht steund, overleed, voordat de school werd
dat nog heden op het poortje van het Celle- gaven en ging terecht eisen, oat ook andere geopend. Eerst 4 Januari 1890, de dag waar-
TN 1573 werd als rector aangewezen Paulus broedersklooster aan de Groeneweg staat. Iwakken ln de opleiding van aanstaande stu- op de school aan de Westhaven werdinge-
A Traudenius. de eerste van vijf rectoren I waar de school was gevestigd. Dit poortje I denten zouden worden betrokken. Dit prin- wijd, trad ook de nieuwe rector, dr A. van
drs E. A. A. van der "Bent, daar dr Hielkema
voortdurend afwezig was. Van regelmatig
onderwijs kon in de beruchte hongerwinter
geen sprake zijn, al deden Van der Bent en
de overige goed-Nederlandse docenten wat
ze konden.
Na de bevrijding op 5 Mei 1945 werd dre
Van der Bent met de waarneming van het
rectoraat belast, totdat 16 Juli 1946 dr J. J.
A. Zuidweg, de tegenwoordige rector, in
functie trad.
Vermeld moge nog worden, dat sinds de
H.O -wet van 1876 een splitsing van het
gymnasiaal onderwijs in een litterair-
historische (de A-afdeling) en een wis- en
natuur-kundige richting (de B-afdeling) on
vermijdelijk bleek. Alleen in de hoogste
twee klassen heeft de splitsing plaats. Sinds
de laatste dertig jaren zijn de eisen voor
de klassieke talen voor beide afdelingen
aanmerkelijk verlicht en de eisen voor de
exacte vakken voor de B-afdeling belang
rijk verzwaard. Het einddiploma A geeft
recht tot studie in theologie, letteren en
rechten; het B-diploma tot wis-, natuur-,
schei- en geneeskunde en rechten.
r\E GROTE WAARDE van de klassieke
opleiding wordt ook in onze dagen nog
door talloos velen, ook uit het kamp van
medici, ingenieurs en wis- en natuur-kun-
digen beseft. Voor hen. die prijsstelten
op een brede algemene ontwikkeling en die
zin hebben voor studie, biedt het Gymna
sium nog altijd een prachtige opleiding.
De kennismaking met de talen en de be
schaving van Grieken en Romeinen is en
blijft een kennismaking met de gronden van
onze cultuur en is als zodanig van het groot
ste belang. De kennis van de oude talen is
daartoe onontbeerlijk. Ieder, die enigermate
met deze stof op de hoogte is, kan getuigen,
dat het volstrekt onmogelijk is van dichters
als Homerus, Sophocles, Vergilius en Hora-
tius, uit een vertaling een juiste indruk te
krijgen. De bestudering der talen op zich
zelf geeft reeds een buitengewone training
van de geest, die ook voor de kennis van
moderne talen rijke vrucht afwerpt. Het
grote nut van de klassieke lectuur, heeft
men wel gezegd, le, dat ze niet gelezen
maar alleen bestudeerd kan worden Inder
daad moet men zich bij het vertalen van
een stuk Grieks of Latijn wel bijzonder con
centreren en zich van elk détail rekenschap
geven. Wie deze stof vluchtig doorkijkt,
brengt er niets van terecht.® De
die zich dagelijks met deze materie bezig
houdt, krijgt daardoor ook voor vele ver
schijnselen in de moderne talen een diepei
inzicht, dan wie deze oefening mist
Ook etymologisch (voor de kennis van
vreemde woorden) geven de oude talen een
grote steun bij de studie van de moderne
met name van Frans en Engels. Zijt ge u
bewust, dat elk nummer van de „Goudscht
Courant" een stroom van woorden bevat
die regelrecht aan het Grieks en Latijn zijn
ontleend? Ik sla willekeurig de eerste pagina
van het nummer van 8 December op. Hei
zou zeer tijdrovend zijn alle Griekse en
Latijnse woorden op deze pagina op te
schrijven: ik doe slechts een greep. Er
wordt gesproken van synthetische rubber
het probleem der defensie, export en import
nationale productie, de publieke opinie, een
organisatie-schema, barometer en thermo
meter, maximum en minimum temperatuur
oeconomie en politieke conferenties, tele
visie. Daar hebt ge al 20 Griekse en Latijnse
woorden. In de kop van de krant zijn de
woorden December, nummer en redacteur
Latijn, om nog niet eens te spreken van
en de eerste helft van het woord Zaterdag
het Goudse wapen, dat in de linkerboven
hoek staat m,et het onderschrift- per aspers
ad astra.
Wie het nut der klassieke talen wil be
strijden met de dooddoener, dat ze onprac-
t.sch zijn, neemt een onhoudbare positie ln
De klassieke talen leven elke dag in elke
krant, in elke bioscoop (een Grieks woord!
of cinema (Grieks!), of die nu in Gouda
naar de Griekse muze Thalia, of ln Den
Haag naar de Griekse god Apollo of het
Romeinse Capitool heet! Uit een oogpunt var
practisch nut kan het onderwijs in de klas
sieke talen de vergelijking met bijvoorbeeld
de wiskunde glansrijk doorstaan. Ik ben em
groot bewonderaar van de wiskunde: de
vormende waarde van deze wetenschap voor
het logisch denken kan moeilijk te hoop
worden aangeslagen. Ook haan practisch
nut in de techniek ie evenmin te ontkennen
alt het nut van het bakkersbedrijf of de
kledingindustrie. Maar wat men als nlet-
vakman in de practijk van het dagelijks
leven met de wiskunde te maken heeft, dat
blijft beperkt tot de rekenkunde van de
lagere school, terwijl men om zo te zeggen
geen twintig regels in een krant kan lezen
zender profijt te hebben van enige kennis
der klassieke talen.
T?N TOCH is dit alles nog niet het belang-
rijkste; het gaat bij de klassieke oplei
ding niet alleen en zelfs niet in de eerste
plaats om de bestudering der klassieke
talen.
Ik zei het reeds: in de Oudheid liggen dt
grondslagen van onze gehele cultuur, van
onze godsdienst, wetenschap en kunst
Ieder weet, dat het Nieuwe Testament in
het Grieks is geschreven, ieder weet, dat
de Grieken in beeldhouw- en bouwkunst
een nooit overtroffen hoogte hebben be
reikt. Niet ieder weet misschien, dat dt
gehele planimetrie (vlakke meetkunde
reeds bij de Grieken was afgesloten en dai
er in later eeuwen slechts weinig aan is
toegevoegd. Heeft niet de phllosophie van
Plato en Aristoteles en andere Griekse
denkers de gronden gelegd voor alle
moderne wijsgerige stelsels? Is niet he<
Romeinse rechtsstelsel in alle staten van
West-Europa doorgedrongen en ls niet het
Latijn de taal van de Christelijke Kerk in
de Middeleeuwen en daarmee de taal van de
Middeleeuwse cultuur? Talloos zfjr» de dra
den, die ons direct aan de Oudheid ver
binden.
Komen nu onze gymnasiasten van dit alle*
grondig op de hoogte, onthouden ze dit
alles en worden ze grondige kenners dei
klassieke beschaving? Natuurlijk niet! Een
voorbereidende, algemeen vormende school
kan slechts gronden leggen. Noem mij eens
een school, waar de leerlingen wel gron
dige kenners van welke wetenschap dan
ook worden! Alleen de voortreffelijken
onder een grote schare van middelmatlgen
brengen het ver in kunst en wetenschap.
Maar ook de anderen zijn, ieder naar zijn
aard en aanleg, door het onderwijs toch
andere mensen geworden dan ze zonder dit
zouden zijn. Wie zijn kind muzieklessen
laat geven, doet goed, ongeacht de resul
taten. Op vele tientallen bereikt slechts één
aardii
talent,
genie. Maar ook de minstbegaafde
ige hoogte, één op vele duizenden
blijkt een talent^één op vel
ID v
ile millioenen een
BHHHNHHHHHHrttogaafde heeft
zijn geest ontwikkeld en verrijkt Niet
anders is het met de klassieke opleidlna
En zo begin lk in het vast geloof, dat
deze opleiding een eeuwige zin heeft, in
grote dankbaarheid, dat de stad Gouda in
deze ontredderde wereld ons dit zichtbaar
bewijs van waardering voor deze geestelijke
waarden heeft geschonken, met blijdschap
mijn taak ln het nieuwe Gymnasium, dat
open staat om alle jongeren van welke
levensbeschouwing of maatschap! Mke
positie ook, iets mee te geven van h©' »rf.
goed der Ouden Alle mensenw V
slechts een pogen en wij fate©
Maar lk weet, dat de nieuwe v
docenten en leerlingen allei en
zal zijn om ons best te doen «o ve-
mogelijk te falen.
J. J. A. ZUIDWEG.
