Clochemerle
„Clochemerle": een parodie
in milde kleuren
UITSLAG
prijsvraag:
„Goudsche
Courant"
Het schoongeboende straatje
Belangrijk boek over de
jacht naar succes
Het GEDICHT
Een hand uit het verleden
Pas opgeknapte gracht een
vuilnisbelt van kerstbomen
Zal het evenwicht in de Staatsfinanciën door de
volkshuishouding kunnen worden gedragen?
ADArtSON
Zeugstraters tocli
Vijftien op één
ochtend
Met auto uit rijden:
drie maanden gevangenis
BOEKHANDEL VAN BURK
Onèe bioscopen
Conservatisme of prestigekwestie
Laatste piraten
De Gebochelde
Hoeveel
maal
Goudse streek en „Goudsche Courant
Zij gaan altijd hand in hand
Revisie Am. legertoestellen
in Europ.
Meer zout
Effectenen Geldmarkt
Dit jaar zal een toetssteen zijn
Het pak-voor-de-broek gerantsoeneerd
Ondanks noodlottige oorvijg
LETTERKUNDIGE KRONIEK
Een Amerikaans verschijnsel
dat ons allen aangaat
van de week
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
Economie en Financiën
Door ANDREW MACKENZIE
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE: COURANT
ZATERDAG 5 JANUARI 1952
l?OEt ZEUGSTRATERS! Vorig jaar ttebt
A ge bhrden geplaatst met protesten in
verband met de stank, die uit het water van
de vervuilde gracht opsteeg en ge had suc
ces met Uw actie: de gcnjeente heeft ten
koste van veel geld radicaal een eind aan
de onhoudbare toestand gemaakt. Maanden
is er aan gewerkt.
En nu zou men mogen verwachten, dat de
Zeugstraters dankbaar voor dit grote werk
sijn. dat zij zouden tonen, dat zjj zich ook
van hun positieve kant kunnen laten zien
en zorgen, dat de gracht er goed bij (Jlijft
liggen en niet verontreinigd wordt door
haar als vuilnisbak te gebruiken.
Dacht U dat? Vraag het de vaarder van
de gemeentereiniging, die dagelijks de
Goudse grachten afvaart om het voornaam
ste vuil in zijn schuitje te laden. Over de
Zeugstraat Is hij het slechtst te spreken. Na
de Kerst hebben velen gedacht hun Kerst
boom te kunnen opruimen door hem in het
water te gooien. Op het plaatje ziet U de
oogst van één morgen scheppen. Vijftien
bomen en boompjes plus de nodige lakken
zijn gisteren uit de Zeugestraat opgevist.
Op één morgen!
Dagelijks is dat zo. vertelt de vaarder. die
uit de gehele stad bijna een volle schuit
boompjes opbaggert. Maar ook al liggen er
geen boompjes in het water, dan nog heeft
Technische beurs weer
in Gouda
Te Woerden is een bespreking gehouden
tussen vertegenwoordigers van de Bond van
Kaasproducenten en Woerdense organisa
ties. naar arnleiding van het verzoek dezer
verenigingen om de technische beurs voor
veehouders, die de Bond jaarlijks te Gouda
organiseert, dit jaar in Woerden te houden.
De voorzitter van de Bond van Kaasprodu
centen sette uiteen, dat de Bond aan Gouda,
wegens de betere ligging de voorkeur blijft
geven. Alvorens het standpunt definitief
wordt bepaald, zar de Bond nog een verga
dering met standhouders beleggen om hun
mening te vernemen.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Leendert Johannes,, z. v. L. J.
Spec en E. v. d. Kleijn. Achter de Vismarkt
54; Leo, z. van H. J. M. Kraayenbrink en
W. Poldervaart, Turfmarkt 1; Maria Mag-
dalena, d. van P. J. H. Vergeer en A. H. van
Setten, Boelekade 207.
Ondertrouwd: J. A. A. Borgstein en A.
C. van Wijk; J. Houthoff en T. Boekamp;
H. G. van Loon en M. C. van Willigen;
G. G. Oosterom en G. M. Brouwers, A. M.
de Lange en C. M. v. d. Eng; A. H. Broek
huizen en W. M de Bruijn; W. Roeloffs
en P. M. van Welzenis.
Overleden. Petronella Lammers. geh. met
J. Verhart, 59 jaar; Joanna Margreta van
Bueren, geh. rriet C. Borst, 61 jaar.
KAASMARKT GROOT AMMERS.
5 Januari Aangevoerd 1 partij, zijnde 20
«tuks, wegende 140 kg. Ie Kwaliteit 2.31
per kg. Handel matig.
hij elke dag werk om alles, wat de bewoners
in het water gooien, er uit te halen en op
een betere vuilnisplaals te brengen.
De Zeugstraters klaagden over de stank
steen en been. Bij de droogmaking van hun
gracht kwamen hun zonden bloot te liggen.
oude fietsen, matrassen, enz., enz. Gaat het
dezelfde kant op?
Komt. Zeugstraters en omtrekkelingen.
Zergt, dat de kinderen, want die doen het
hoofdzakelijk, niet alles wal los en vast zit.
in het water gooien. Een schone gracht is
een visitekaartje vooc uw stad en uw straat.
De politierechter te Rotterdam heeft bij
verstek en conform de eis van het O.M. tot
drie maanden onvoorwaardelijke gevange
nisstraf veroordeeld de 30-jarige Goudse
heier J. T. wegens diefstal van een hoeveel
heid benzine.
Verdachte, vader van zes kinderen, is
steuntrekker van Sociale Zaken alhier. Op
16 November j.l. had hij zijn steungeld, ten
bedrage van 41, met aftrek van 7 voor
huur, zieken- en begrafenisfonds, ontvan
gen. Aizo 34, welk bedrag hij die dag aan
drank en versnaperingen in een eethuis op
één gulden na voor zichzelf opmaakte. Die
nacht besloot hij niet meeg naar de echte
lijke woning terug te keren, waar hij onge
noegen met zijn vrouw vreesde. Hq. wilde
naar een broer in Amsterdam gaan. Aan
eén gulden reisgeld had hij echter niet ge
noeg. Rondslenterend in aangeschoten toe
stand, had hij in de Prins Hendrikstraat een
vrachtauto zien staan. Hoewel niet ii\ het
bezit van een rijbewijs, doch wel kunnende
rijden, was T. in de cabine geklommen, ge
start en weggereden. Op de rijksweg onder
Woerden weigerde de motor. Verdachte liet
de auto in de steek, waarna hij weer was
teruggelopen naar Gouda.
De officier van justitie wees er op, dat
T. reeds enige malen is veroordeeld. Van
daar de hoge vrijheidsstraf die hij eiste voor
het onrechtmatig gebruik van benzine,
waarmee de rechter het volkomen eens was.
KERKELIJKE MUTATIES.
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Moer-
capelle H. N. van Hensbergen te Schalk
wijk; te Voorschoten W. G. Meyering te
Noordlaren.
Bedankt voor Amersfoort J. T. Doornen
bal te Oene.
(Advertentie)
Als" U genoten hebt van
koopt U het boek, waarin niets weggelaten
is, natuurlijk bij
KLEIWEG 39 TELEFOON 2412
Bestelauto na botsing op
Gr. Florisweg omgeslagen
Op de Graaf Florisweg is gistermiddag om
kwart voor zes een bestelauto uit Waddinx-
veen omgeslagen, nadat zij tegen een tegen
ligger was gebotst. De 'botsing ontstond na
dat de bestelauto, waarin zes personen za
ten, voor een onbekend gebleven wielrijder,
die bij het Sint Jozefpaviljoen plot
seling de weg overstak, had moeten
uitwijken De bestelauto werd flink be
schadigd. Geen der inzittenden werd ge
wond.
Puzzle-winnaars
Nauwelijks van het gepieker over een
rebus-verhaal bekomen of er meldde zich
een kruiswoordraadsel. En wat voor één.
Een zonder zwart, dat heel wat hoofdbre
kens heeft gekost. Voor hun peinzen, pro
beren en zoeken werden beloond:
Prijs Tan ƒ5.—: W. H. Verwey, Noord
kade 205 te Waddinxveen.
Prijzen van ƒ2.50: N. van Hulzen. Markt
5 te Gouda en mevr. M. F. Swart—v. d. Wal,
Van Itersonlaan 5 te Gouda.
De prijzen kunnen, aan ons bureau,
Markt 31, worden afgehaald of worden op
verzoek toegezonden.
Twee rake types uit Clochemerle: de burgemeester en de onderwijzer, die samen de
oorzaak zijn van vele dwaze gebeurtenissen rondom een „herenhuis".
Schouwburg Bioscoop. De verfilming
van de roman van Chevallier „Clochemerle"
die over een nuttig instituut gaat. dat ze
ker niet'in de wijnstreek Beaujolais mocht
ontbreken, tenminste niet in de kom van
het dorp Clochemerle. is een succes gewor
den. Op deze argeloze en zotte manier in
beeld gebracht, kunnen de gebeurtenissen
op het gelaat een glimlach toveren.
Nu de film een zotte maskerade van een
uitbundig stel middelmatige dilettanten (en
die zich tot 't niveau van middelmatige di
lettanten lieten neerdrukken) is geworden,
lym ze niemand onthutsen De ka* wordt
hier zo ontwapenend-kinderlijk in het volle
licht geknepen, dat men er bezwaarlijk een
OVER DE GRENSWIJZIGING
(Ingezonden, buiten verantwoordelijkheid
der redactie).
Met steeds toenemende verbazing hebben
wij kennis genomen van hetgeen in de ra
den van de omliggende gemeenten over het
grenswijzigingsplan van Gedeputeerde Sta
ten van Zuid-Holland is gezegd. Dit plan
beoogt o.m. een* betere en economisch-
geografisch juistere afbakening van de ge
meentegrenzen in onze omgeving. Deze
gemeentegrenzen zijn voor net merendeel
kunstmatig bepaald en met de veranderde
tijdsomstandigheden worden zij ouderwets.
De sterke groei van de stadsagglomeraties,
de industrialisatie, de nieuwe verkeerswe
gen en vele andere factoren maken wijzi
gingen tussen gemeentegrenzen noodzake
lijk. Hoe sterker de bevolking groeit, hoe
meer dit nodig zal blijken.
Een algemeen kenmerk van onze tijd zo
wel in het economisch als in het maatschap
pelijk leven is het streven naar efficiency
of doelmatigheid. Ook in de gemeentepoli
tiek is dat belangrijk.
Het past niet meer in onze tijd. dat er
buurtschappen zijn. welke aan andere ge
meenten grenzen, maar waarvan de bewo
ners kilometers ver van de bebouwde kom
van hun eigen gemeente verwijderd zijn.
Voor de gemeenten zelf geeft dtt dikwijls
ook veel extra uitgaven en lasten. Derge
lijke buurtschappen behoren door de aan
grenzende gemeente te worden overgeno
men. Wethouder Venteweg en Stolwijker-
sluis zijn er voor Gouda zeer zeker goede
voorbeelden van. zoals Rljneveld en Ran-
denburg dit zijn voor Boskoop.
Het is begrijpelijk, dat gemeenten, welke
hierbij gronden moeten prijsgeven, minder
enthousiast zijn. maar het is zeer zeker geen
gezonde gemeentepolitiek, allerlei bezwaren
te opperen, welke meer uit conservatisme
dan uit economische en geografische reali
teit stammen.
Is in de betreffende buurtschappen wel
eens een uitgebreide statistische enquête
onder de bewoners gehouden Een dergelijk
objectief onderzoek moet in een democra
tisch land toch de doorslag geven
OveT de gemeente Boskoop zouden wij
nog willen opmerken, dat hèt uiteraard een
economisch belang is. dat de kwekerijgron-
den van het sierteeltcentrum zoveel moge
lijk in één gemeente komen te liggen. Het
grenswijzigingsplan beoogt verder Gouda
van de nodige gronden voor verdere stads
uitbreiding te voorzien. Niemand zal hier
van de noodzaak kunnen ontkennen.
De bezwaren van de randgemeenten wor
den gemotiveerd met de onbekendheid van
het stadsuitbreidingsplan. Vroeger hebben
wij de bezwaren van het geheimhouden van
dit plan uiteengezet, de verdere conse
quenties daarvan zijn voor de gemeente
raad, maar wij menen, dat dit niet een mo
tief kan zijn voor de bezwaren van de rand
gemeenten tegen de grenswijzigingen van de
gemeente Gouda.
Zonder kennis te hebben van het stads
plat. moet het toch een ieder duidelijk zijn.
dat voor een harmonische groei van onze
stad de uitbreiding in noordelijke richting
moet gaan ten noorden van station en Graaf
Florisweg. Elke stad moet zich uitbreiden
rondom een stadskern Gouda's stadskern
ligt van station over Kleiweg naar de Markt
en omgeving. De stad heeft zich na de oor
log zeer sterk uitgebreid ten Westen van
deze kern. o.l. reeds te sterk en ook ten
Oosten daarvan.
Het is economisch geografisch noodzake
lijk dat nu eerst gronden ten Noorden van
station en Graaf Florisweg voor bebouwing
In aanmerking komen, wil men tot een har-,
monische stadsontwikkeling komen
Vroeger of later zal Gouda daarvoor van)
de gemeenten Waddinxveen en Reeuwijk
gronden moeten overnemen. Laten wij ho
pen dat een objectieve beoordeling de hou
ding van deze randgemeenten bepaalt en
dat men niet door sentimenten en conser
vatisme een ontwikkeling tracht tegen te
gaan die door de groei van onze bevolking
toch niet tegen te houden is en welke be
lemmering zeker niet aan de volkswelvaart
van deze streek ten goede zou komen
Drs F. J. HOOFTMAN.
vraagstuk van kan maken, 't Is allemaal te
gechargeerd om beschamend te kunnen zijn.
'tis onschuldige jool van een filmcast. die
zich zo provinciaal mogelijk uitdoste met
boorden met omgeslagen puntjes en snor
ren vol zwartselWeineen. deze „Bran-
quignol" van dik opgelegd Frans dwaas-
doen. kan niemand kwetsen, kan alleen
maar vermaken, vooral als men de roman
heeft gelezen en dan moet toegeven, dat
sommige typen niet eeni zo héél vreemd ge
chargeerd zijn. De minister, die het nuttige
instituut in het gefingeerde wijnstadje, waar
alles om draait, officieel moet inwijden, is
het mooiste type. Zijn toespraak is een kos
telijke parodie op de Franse welsprekend
heid.
Reünie Bioscoop. Wanneer u uit de
fiJmtitel mocht afleiden, dat u nu werkelijk
de laatste film over de laatste piraten kunt
zien. dan hebt u het mis. Want al geeft „De
laatste der piraten", of „de held der vrouwen
in technicolor", zoals de reclame u vertelt,
ige rumoerige taferelen van een negentien
de eeuwse zeeroversbende, het genre pira-
tenfilms is zo gewaardeerd, dat Hollywood
zichzelf een messteek zou geven, als het de
productie van dergelijke films zou stopzet
ten.
Stelt u dus gerust, pirateratories zijn er
zovele, dat u van dit genre ook in de toe
komst verzekerd zult zijn. En dat is ook
goed. Want het is leuk ter afwisseling eens
zo n heerlijke technicolor geschiedenis te
zien. Zeker een film als deze „De laatste der
piraten", die veel goedgelovigheid van u
vraagt, maar die u als u zich daartoe kunt
opwerken, genoeg avonturen doet beleven,
met een tikkeltje wrange humor en een iets,
naar uw smaak, te romantische liefdesge
schiedenis
U kent het recept: de grote zwaar bela
den galjoenen zeilen uit, ze worden geën
terd. overrompeld, de veroverde kapitein
maakt een paar passen over de loopplank en
het schip is van de piraten. Piraten, die.
zo doet u de film geloven, strijden voor een
rechtvaardige zaak ogenschijnlijk. Maar
achter de bonte kleuren schuilt het eigen
belang schrijnend als de fluitende kanonko
gels Dat eigen belang zegeviert over de
staat en het meisje. Een stukje idylle. Punt.
Beproefd recept, maar toch aardig. Op zijn
tijd. U ontmoet in deze geschiedenis Paul
Henreid. Jack Oakie en Karin Booth.
Thalia Theater. Het boek van Paul
Feral, waarnaar Jean Delannoy deze film
maakte, was in zijn tijd erg in trek. Maar
die tijd is lang voorbij. De lezer van heden
zal het stellig te langdradig vinden. Men
heeft ernstig gepoogd de film aan te passen
aan het huidige tempo en men is daas ten
dele in geslaagd, doch het is de samenhang
niet ten goede gekomen, hetgeen echter hen
die het boek lazen, dus de geschiedenis ken
nen, niet zal hinderen. De hoofdkenmerken
van het verhaal, sentimentele romantiek en
MARKTBERICHTEN
Graanbeurs Groningen
Groningen, 4/1. Rode tarwe 21.25—24.23.
witte tarwe 21.25—25.—, rogge 26.25—37.25.
wintergerst (vrij) 26.75—38.60, wintergerst
(inlevering 22.25—24.—, zomergerst 26 75—
29.50, Mgnsholtgerst 30.50—39.75, witte haver
26.25—32.25, groene erwten 42.80—59-r-, kool
zaad 40.35—60.35. karwij zaad 60.50-78.-.
geel mosterd 50.40—68.—, kanariezaad
40.35—43.85.
Op de graanbeurs was het aanbod niet
groot. Over het geheel was de stemming
kalm Tarwe was nauwelijks prijshoudend.
De beste monsters rode gingen tot 24.25 en
de witte tot 25 Afwijkende soorten van
22.— tot 23.50. Rogge was iets duurder. De
goede monsters werden verhandeld wonr
37.25. Wintergerst was ongeveer 1— hoger
en werd tegen oplopende prijzen verkocht
Ir. het begin van de beurs werd 38 50 be
steed, later 38.60 en enkele mooie partijen
brachten nog 38.75 op. Voor de goede oar-
tijen zomergerst was om en bij 39.50 te
maken. Witte haver werd langzaam verhan
deld. De blanke monsters vonden kopers in
prijzen van 32.25. Voor enkele extra mooie
kwaliteiten werd 32.50 betaald. In groene
erwten kwam vrijwel geen verandering
De mooie kwaliteiten vonden plaatsing voor
om en bij 59.—. Tweede soort van 53.— tot
58.—. In bonen was geen handel. Het aanbod
van koolzaad had weinig te betekenen
Een paar extra mooie partijen karwij be
dongen 80.—. Overigens besteedde men voor
goed zaad 77.— tot 78.—. Kanarie was onge
veer 25 cent lager. Goed zaad werd voor
43.85 uit de markt genomen.
Markt Leeuwarden
Leeuwarden 4 Jan. Aanvoer: 72 stieren
van 2.44—2.69 per kg slachtgewicht. 151
vette koeien, eerste kw. 2.70—2.97,
tweede kw. 2.30—2.69. derde kw 2.03
2;29, 1077 melk- en kalfkoeien 500—
9.85. 128 pinken van 300— 540, 126 gras
kalveren 190395, 603 nuchtere kalve
ren 3551. 874 vette weldeschapen en
lammeren, vette en weideschapen 75—
125. lammeren 50—105. 586 vette
varkens. Oude varkens noteren 1.85f 2.
vette biggen 2—2.10. zouters 1.97-
2 per kg levend gewicht. 258 biggen en
lopers, biggen 35—55. lopers 56—90,
53 bokken en geiten, geen notering, 131
paarden 450—810. Totale aanvoer 4039
stuks.
Stieren: aanvoer iets groter, handel vrij
goed. prijzen als vorige week. Melk- en
kalfkoeien: aanvoer iets groter, handel vrij
goed. prijzen als vorige week.
Pinken: aanvoer gelijk vorige week met
slepende handel, prijzen als vorige week
Nuchtere kalveren: aanvoer minder, han
del vrij goed. prijzen lager. Graskalveren,
aanvoer iets groter, vlotte handel, prijzen
hoger. Varkens: aanvoer veel groter, handel
goed. Zouters en vette biggen, prijzen lager.
Biggen en lopers, aanvoer iets minder, ma
tige handel. Prijzen als vorige week.
Schapen: aanvoer veel groter, slepende
handel, prijzen niet hoger Paarden: aanvoer
ruimer, kajpie handel, prijzen niet hoger.
Fruitveiling Tiel
Op de Velling Septer Tiel waren de prijzen
als volgt: Appelen: Bellefleur Brab 2»—35,
12—20; id. Engelse 30—40, 14—22; ld. Drentse
17—23. 11—15; ld Dubb. 22—28. 12—17; Bender-
zoet Dubb. 1925, 814; Dljkmanszoet 14—24.
8—13; Goudrelnetten 24—40, 21—30, verpakt
42—52; ld. fabriek I 22—24, ld. II 14—20; Jas-
appelen 12—20. 4-10: Jonathans 35-48. 18—28:
Laxton superbe 30—45, 15—22; Present v Enge
land 26—42. 12—20; Pater v. d. Elzen 21—34,
14—18: Schöner v. Nordhausen 24—40, 12—20;
Sterappelen 22—38. 10—18. verpakt 42—58; Eijs-
dener Klumpkes 26—37. 14—19; Cox Orange 47
—87. 25—39: Zuur Kroet per 100 kg blank 270;
ld. rood 200: Zoet kroet per 100 kg 300
Peren: Brederode 33—42. 25—32; Com teste de
Pails 2540. 12—22; Gieser Wildeman 32—44, 20
—28: Leglpont 38—54. 18—30; Sint Remy 28-38.
14—22; Winter Jan 32—39. 20—30. IJsbout 24—34,
12—20. alles ln cents per kg. tenzij anders ver
meld.
Graanbeurs Leeuwarden
Leeuwarden 4 Jan. Witte tarwe 22.50—
f 25. rode tarwe 22.50—24.75. wintergerst
35—38. zomergerst 35—38.50. witte
haver 28.50—31.50, platte bonen f 40—
53, kleine groene erwten 45—54, per
100 kg. Stemming kalm.
Borgers 12—13. bintjes 9—9.50.
rode ster 13.50—14.50 per 100 kg. Stem
ming Borgers gewild, andere soorten kalm.
UIT VROEGER TIJDEN
De Goudsche Courant meldde:
75 Jaar geleden:
Het stedelijk museum is fn het afgelopen
jaar door 1170 personen bezocht, van wie
861 tegen de gewone toegangsprijs van een
kwartje en 309 tegen de verminderde entrée
van een dubbeltje. Deze cijfers tonen een
groeiende belangstelling voor de pog jeug
dige instelling. In 1875 bezochten 866 per
sonen het museum.
50 Jaar geleden:
Tot onderwijzeres aan de lagere school te
Reeuwijk is benoemd mej. G. Boer te 's-Gra-
venhage.
25 Jaar geleden:
Uit Stolwijk: In 1926 heeft het Gemeen
telijk Electriciteitsbedrijf van de Centrale
te Gouda betrokken 118.422 Kwu; tegen,
105.756 Kwu in 1925. Er is dus een vermeer
dering van het stroomverbruik van 12.861
Kwu.
De stroom van inzendingen heeft getoond, dat onze uitgebreide
lezerskring met levendige aandacht het verhaal in vijftig afleveringen
heeft gevolgd, waarin de betekenis van de „Goudsche Courant" voor
abonné en adverteerder is uiteengezet. Verscheidene lezers hebben in
•dichtvorm aan hu» grote sympathie voor ons blad uitdrukking gegeven
en er de uitstekende eigenschappen van bezongen. Uit al deze reacties
is zeer duidelijk geworden, dat ons blad in Gouda en omstreken een
belangrijke plaats inneemt.
In de prijsvraag ging het er om hoeveel maal de naam ..Goudsche
Courant" in de serie stond, de tekeningen en tussenberichten niet mede-
geteld. Het aantal bedroeg vijftig. Velen hebben goed „geturfd", al waren
er ook w<?l, die zich verteld hebben.
En nu de winnaars. De geldprijzen zijn ten deel gevallen aan:
prijs van 50.—: J. N. Lugthart, IJsselIaan 132 Ie Gouda
prijs van 25.—: J. Koorevaar, B. 39 te Berkenwoude
prijs van 10.—: C. Verdouw, Lethmaetstraat 9 te Gouda
Er waren voorts tien boeken als troostprijzen beschikbaar gesteld.
Een boek krijgen: C. Burger, Twaalfmorgen 157 te Reeuwijk; N. Gravesteijn,
Westhaven 48 te Gouda; C. J. de. Vos, Raam 47 te Gouda; M. Stubbe.
Benedenberg E 104 te Bergambacht; M. Slingerland. Joubertstraat 108 te
Gouda; mevr. A. S. van Marende Ruiter te Moordrecht; R. Kuylenburg,
Turfmarkt 14 te Gouda; C. J. Zwart, Schaepmanstraat 15 te Gouda;
KI. Molenaar, Emmakade 24 te Boskoop en M. C. de Heer, Steijnkade 17
te Gouda.
Ten slotte-de verrassing. weet, dat ieder, die aan de prijsvraag heeft
deelgenomen,,, een nuttig geschenk krijgt, zodat niet alleen voor de
winnaars der prijzen een aangename herinnering aan deze serie zal blijven
bestaan. Wat deze verrassing is?
Een anti-verliesplaatje, dat aan alle
deelnemers wordt aangeboden om aan
hun sleutelbos te bevestigen. Wie zijn
sleutels wel eens is kwijt geraakt, weet
hoe onprettig en lastig dit is. Welnu,
de „Goudsche Courant" komt U te hulp
met het anti-verliesplaatje. Verliest u
uw sleutels, dan leest de vinder op het
plaatje, dat hij uw sleutelbos aan ons
bureau moet terugbrengen, waar hem
een beloning zal worden uitbetaald.
De „Goudsche Courant" neemt de be
loning voor haar rekening, kijkt aan de hand van het nummer op het
plaatje in haar registers na aan wie de sleutelbos toebehoort en zorgt,
dat u uw verloren sleutels snel terugkrijgt. Zonder dat de verliezer er
Zelf enige moeite voor behoeft te doen. ontvangt hij dan zijii sleutels thuis.
Het anti-verliesplaatje is dus een bezit van belang. Het verheugt de
„Goudsche Courant" haar lezers deze dienst te kunnen bewijzen.
De prijzen bij de winnaars en de anti-verliesplaatjes bij alle deelnemers
aan de prijsvraag worden in de loop van de komende week thuisbezorgd
Ten slotte zegt de „Goudsche Courant" hartelijk dank voor de grote
belangstelling, die zij voor haar prijsvraag heeft ontmoet. Deze prijsvraag
heeft onderstreept:
QOUD5CHE
COURANT
ridderlijkheid en moed in «terk contrast
met valse lafheid, zijn vrij goed gehand
haafd en op de voorgrond geplaatst De
film verwekt daardoor al evenmin een hoge
dunk van de adel uit het land van Lodewijk
XIV. Pierre Blanchard vertolkte de trouwe,
oryrtuimige De Lagardére, die zich, wanneer
het verhaal de crisis nadert van tijd tot tijd
in de geheimzinnige Le Bonu omtovert op
bewonderenswaardige wijze. Ook de valse
intrigant Gonzague, van Paul Bernard, is
goed getroffen. Vvonne Geaudeau zet de op
de ontroering werkende figuren van Aurore
en Claire de Nevers met veel charme op het
doek.
Veemarkt Zwolle
Zwolle 4/1 Aanvoer: 1499 runderen, 282
graskalveren, 720 nuchtere kalveren, 74
schapen en lammeren, 101 drachtige var
kens, 626 biggen, 17 geiten. 218 magere
varkens.
Prijzen: neurende en versgekalfde koeien
f610 tot f900, dito schokken en vaarzen
f580—f765. guste koeien f450—f645, guste
vaarzen f 410—f 595. voorjaarskalvende
koeien f 580f690. pinkstieren 1380510,
pinken f 300—f 470, fokkalveren f 140—f 290.
nuchtere kalveren f30f45, vette schapen
f 80—f 125. lammeren f 85—f 90. biggen 8 a
10 weekse f30—f44, 14 weekse f50—f65,
drachtige varkens f280—f375. vette koeien
eri ossen f 2—f 2.60, vette stieren f 1 90—f 2.40,
vette kalveren f 1.60f2.15, vette varkens
f 1.70 tot f 2.10 per kg slachtgewicht.
De handel in kalf- en melkkoeien was vrb
goed met behoorlijke prijzen voor de beste
soorten met papieren. De overige soorten
moeilijk te verkopen en kalme handel. De
schapen en lammeren, handel normaal met
hoge prijzen. Voldoende aanvoeren op de
varkensmarkt. Handel goed en vaste
prijzen.
Veiling barendrecht omstreken.
Bsrendrecht. 4 Januari 1952 Andijvie 44—57;
Boerenkool 14—11: Kroten 8—20; Rodekool 11.00
—18.80; Gelekool 8.70—14.80; Groenekooi 11 50—
18.90; Winterpeen 14—19; prei 24—27; Selderij
4—7; Glassla 18; Glasstoofsla 1.01 per kg:
Spruitkool 12-18; Peterselie 2-4; Uien 22-33;
Witlof 21—37; Veldsla 25—86. Aanvoer spfuiten:
75.535 kg
Doyenné du Comlce 77—96; Comtesse de
Paris 44—48: Jonathan 36—41; Goudrelnetten
36—45, Alllngton Pippin 26—35: Laxton Superbe
34—40; Cox Orange Pippin 68—91; Groninger
Kroon 22—35.
COÖP. tuinbouwveiling der zuid-holl.
EILANDEN TE ROTTERDAM'.
Prijsverloop van 4 Jan. 1952. Groenteveiling:
Aardappelen, grote 0.14; Andijvie 47—83. bel
de per kg; Bloemkool 35—59 per stuk; Boeren
kool 19—16; Kroten 16—24; Rodekool 10—23;
Gelekool 10—13; Groenekooi 18—21; JVaspeen
25—37: Grote Peen 13—15; Prei 22—30. alles per
kg; Selderij B.1011.10 per 100 boa: Knolselderij
8—17 per stuk; Spruiten 28—41; Uien 29—31;
Witlof 32-43. alles per kg.
Fruitveiling: Druiven 1.53—1.55 per kg.
Appelent Bellefleur 0 14-0.26; Cox Orange Pip
pin 0.52—0.M; Glorie v. Holland 0.25—0-42;
Goudrelnetten 0 37—0.47: Groninger Kroon 0 21
-0.34: Laxton Superbe 0 280.47; Zoete Erm-
gaard 0 20—0.40. alles p«r kg.
Peren; Beurre Alex. Lucas S S0—0 S<; com
tesse de Parts 0.33—0 44: Klelpeer 012—0.42. St.
Rémy o 29-0.47, alles per kg.
ia
Officieren van de Amerikaanse luchtmacht
hebben te Frankfort medegedeeld, dat de
mogelijkheid bestaat, dat de Amerikaanse
luchtmacht in Europa contracten zal slui
ten met Europese firma's voor de revisie
van haar C-47 transpor ttoestellen. De offi
cieren zeiden, dat het eerste C-47 toestel.
dat door een firma op het Europese vaste
land in revisie werd genomen, onlangs naar
de luchtbasis Rijn-Main is teruggekeerd.
De revisie geschiedde zoals wij reeds meld
den. volgens een „proefcontract" door da
N V. Avio-Diepen op Ypenburg. Het toestel
was het eerste van verschillende toestellen,
die in de hangars dezer maatschappij aqn
een revisie onderworpen zullen worden
Een woordvoerder deelde nog mede. dat
de resultaten van het proefcontract gunstig
waren en hij gaf te kennen dat de Ameri
kaanse luchtmacht in Europa met andere
Europese firma's eveneens contracten zou
sluiten. De herstelwerkzaamheden, die in
Europa verricht worden voorkomen dat
kosten gemaakt moeten worden voor het
vervoer van de toestellen naar de reparatie-
werkplaatsen in de Verenigde Staten en
bovendien wordt het Europese ecónomische
leven er door geholpen Het nieuwe plan
zal. naar wordt verwacht, niet alleen de
kosten der Europese verdediging voor de
Amerikaanse belastingbetaler verminderen
en de zo nodige dollars aan bevriende lan
den in West-Europa verschaffen, maar ook
indirect een bijdrage vormen voor de de
fensie-organisatie van generaal Eisenhower.
Meer Am. Liberty schepen
in exploitatie
De ys National Shipping Authority heeft
medegedeeld.' dat zij nog 18 libertyschepen
heeft toegewezen aan 17 scheepvaartmaat
schappijen. die deze zullen exploiteren als
algemene agenten voor de regering bij het
vervoer van gestorte ladingen voor de ECA
Met de toewijzing van deze schepen wordt
het totaal gebracht op 469. Hiervan Worden
in totaal 400 stuks gebruikt voor het vervoer
van ECA-verschepingen .Van de overige 69
schepen worden sommige geëxploiteerd
voor de militaire Sea Transport Service
(MSTS). terwijl andere Victoryschepen zijnta
die oorspronkelijk op „bareboat" basis wer*f
den gecharterd door de maatschappijen,
doch die thans op basis van algemeen
agentschap worden geëxploiteerd.
2ATEKDAG 5 JANUARI 1952
EERSTE BLAD - PAGINA 3
door Ds G. v. VELDHUIZEN.
N.H.-Predikant
Toen ik haar leerde kennen, wae ie de
„chtig reeds gepasseerd en hard op weg
Le een begrip te worden: het begrip ven
2? «revierende liefde. Niet dat rij elch
a.t relt bewust wae Integendeel, haar
«erken droegen dat noodtakeltike kenmerk
„,n elk waarlijk oprecht goed werk. dit
ge bedrijver relf er volatrekt geen erg in
bid. Maar wij. omstanders, zagen 't wel en
beBe?MÏn»ehh*eW> achool in het brokje
,taaat voor haar kleine raam Ze vond. dat
5 t" schoon moest wezen, dat men er des-
„wenat van zou kunnen eten. ohchoon
Sand daartoe ooit lust getoond had. Nu
hig ook dit reepje trottoir de eigenschap,
tat er vele mensenvoeten overheen gingen.
b«! de lieve dag lang en vaak ook nog dos
nachts gelijk pleegt te geschieden In een
gmkï; stadsbuurt. Ware zij een dtehter-
?ÏÏ.r geit geweeat. zij had ongetwijfeld
een roman „Voeten" kunnen scheppen en
het zou een Imposant kunstwerk zijn ge-
„nrgen Er bestond immers zo onnoemelijk
„nol verschil tussen al die mensen, die
Sar huisje voorbijtrokken. Voeten van
„.«■knrmers en werkgevers, van bejaarde
onoetjes en dansende hummels, van politie
agenten achter boeven aan en omge-
iffi - van de stuntelende ruggemerg-
•SSnt on het hoekje en van de hem -
om Veet ik welke instantie of statist'ek
ti bevredigen - controlerende genees
heer: een hetrleger van voeten.
■7® echter geen romancière ze was
enkel maar keurig wijtje. dat voor haar
Sam fen schóón straatje wenste. Ze zou
*--en antwoord kunnen geven op de vraag
iar het Waarom van deze begeerte. Al-
thins niet anders dan met *n: „Nou dóór-
im fiat mot toch?" Wel kunnen we vast-
om. dat paadje niet in haar
wie zou de moeite ne-
a" h;tetWXs dan" met"~'n~ "Nou déér-
„nv nat mot toch?" Wel kunnen we vast
stellen dat het schone paadje niet in haar
stenen. a« moejte ne„
nip^bii haar aan te bellen of haar te be
zoeken' Neen, dit daarom rustte in het heil
ener gemeenschap, die ook liever- nette
schoenen behoudt vanwege de algemene
Indruk en de representatie En dus leverde
zii daartoe haar bijdrage en hoeais^ze
maar éventjes kon, zou ze elke ongerech
tigheid in 'n minimum van tijd van haar
terretrtje verwijderen en op bijkans alle
uren van het etmaal nog gauw een emmer
tje water uitgieten, opdat het geheel weer
blonk als 'n spiegel.
Ik zei reeds: ze begon eep begrip te wor
den. Zeker voor de straatjeugd, die ge
neratie na generatie werd aangetrokken
door zulk een ichoohheidscampagne en die
dus opzettelijk en met laaiend leedver
maak vuile achterpoten neerprentte op die
pas gladgeschuurde steentjes en hoe ge
lijkt reeds één belhamel dan op een dui
zendpoot. Ja, zeker voor de straatjeugd,
die tegelijk generatie na generatie op
eens de lol van zoveel baldadigheid kwijt
raakte omdat ze niet óp kon tegen 'n ouder
wordend wijfje, dat elke aanval toucheerde
met 'n serene glimlach en 'n bezem. Zonder
één verwijt, zonder één dreigende blik
zonder één opgeheven vuist. Daar legt
de grootste kwajongen het uiteindelijk
tegen af; de zachte krachten winnen steeds
Een Nieuwjaar ia een pas geveegd straat
je, waar moddervoeten op gezet worden
of moeten we maar meteen van poten
spreken? Laten we erkennen: we hebben
al weer de nodige zolen en hakken op onze
steentjes gekregen, om van onze tenen
maar te zwijgen. We hebben trouwens zelf
óók ons aandeel geleverd op andermans
erf. Zo is het leven nu eenmaal. En dat
betekent, dat we, alle goede voornemens
ten spilt, al weer heel wat verwensingen
geslaakt en oorvegen uitgedeeld hebben
èn aangehoord èn gekregen. Natuurlijk met
geen ander gevolg, dat men nu juist temeer
lust krijgt om ons te sarren en het bloed
van onder onze nagels vandaan te halen.
Zodat men dit en zodat men dat en nog
veel meer
Wacht eens even. Men zou ook naar
buiten kunnen gaan en doodgewoon zijn
stoepje kunnen schoonboenen. Dat wint het
altijd, weet u. Zoals die Ene gewonnen
heeft en winnen zal. Die niet moe wordt
al het onreine en onzuivere wég te wassen.
Die al maar van vergeving blijft spreken,
ons leven lang. Herinnert U zich Hem nog
van Kerstfeest en Oudejaarsavond? Wel.
Hij waadde door niets dan vuii en modder
en Hij hield schone voeten.
Na de ateenkool en de aardolie is zout
onze belangrijkste delfstof. De zoutindustrie
te Boekelo produceerde in 1940 210.000 ton
zout en over 1952 is een productie bereikt
van omstreeks 480.000 ton. Een zeer opval
lende stijging1 du«. die van des te meer be
tekenis is, omdat de stijging geleidelijk gaat.
In 1946 bedroeg de gemiddelde productie
per maand 15.000 ton. in 1947 en 1948 20.000
ton. in 1949 27.500 ton, in 1950 34.000 ton en
in 1951 ruim 39.000 ton. De zoutbehoefte
blijkt dus voortdurend groter te worden.
Het is echter niet zo. dat de Nederlandera
zelf flbveel hartiger gaan eten. want de gro
tere productie vindt vooral haar weg naar 't
buitenland. Bovendien kunnen uit z«ut ver
schillende grondstoffen voor de chemische
industrie worden vervaardigd. Zout bestaat
uit natrium en chloor en voor beide ele
menten zijn tal van -toepassingen mogelijk.
Natrium kan worden omgezet tot natron
loog, dat bijv. voor de aluminiumfndustrie
onmisbaar is en chloor heeft o.a. als bleek
middel een vrijwel unieke plaats in de rei
nigingsindustrie. De Boekelose zoutmijnen
zijn daardoor heel belangrijk geworden voor
het Nederlandse economische leven en aan
gezien onze bodem nog geweldige zoutvoor-
raden bevat, behoeft men niet bang te zijn
dat deze industrie met een tekort aan
grondstoffen te kampen zal krijgen.
(Van onze financiële medewerker)
Uet jaar 1952 aal in meer dan één opiicht een toetssteen xjjn voor de beoordeling van
de naaste toekomst van ons land, niet alleen wat de Internationale verhoudingen
betreft, maar ook ten aanslen van de financiële en economische ontwikkeling ln het
binnenland. Het sal moeten bltyken of de noodvoorsieningen. welke de laatste jaren werden
getroffen, langsamerhand kunnen worden gemist en of de nationale economie op eigen
benen kan gaan.
Met behulp van buitenlands kapitaal (dol
lars) en grote krachtsinspanningen van de
bevolking is hier en daar een evenwicht
ontstaan, waarvan nu zal moeten blijken of
het, ook zonder buitenlandse hulp, kan wor
den gehandhaafd. Zo zal de economische
hulp van de V.S.. die sinds 1947 voor Ne
derland ca 8 1 milliard heeft bedragen, in
1952 tot 8 100 millioen beperkt blijven, al
komt daarvoor dan ook de militaire hulp
via de M.S.A. (Mutual Security Agency) in
de plaats. En dat het ons vooreerst nog niet
gemakkelijk zal vallen aan de buitenlandse
verplichtingen te voldoen, is wel gebleken
volksvertegenwoordiging
heeft'mét een Kleine meerderheid van
stemmen het voorstel om lichaamsstraffen
in de scholen opmeuu) in te voeren, aange
nomen. Het wettelijk toegestane rantsoen
is een pak van zes slagen per dag en per
leerling Bovendien wordt uitdrukkelijk be
paald, dat voor het toedienen van de kastij
ding niets „ergers" mag worden gebruikt
dan een roede, bestaande uil een bundel
twijgen of een „middelmatig sterke, buig
zame stok".
•Met deze beslissing is een eind gekomen
aan een atrijd, welke drie jaar heeft ge
duurd. tussen de Beierse minister van cul
tuur. dr Alois Hundhammer. en de Beierse
Sociaal Democratische partijleiders.
Belerens eerste minister van Cultuur na
de oorlog. Franz Fendt. een sociaal-demo
craat, schafte de lichaamsstraffen, welke ln
Beieren van kracht waren lang voor de
nazi's aan het bewind kwamen, af. In 1947
voerde Hundhammer, een christen-demo
craat, ze weer in en sedertdien is hij voort
durend aangevallen door opvoedkundige
organisaties en de Sociaal-democratische
oppositie.
Alvorens het geschil aan het parlement
werd voorgelegd, hield de heer Hundham
mer een stemming onder de Beierse ouders,
die met een meerderheid van 61,2*1* vóór
"iet pak slaag stemden.
In de volksvertegenwoordiging werd van
yee zijden jeen lans gebroken vóór afschaf
ing van de lichaamsstraf, n.l. door August
Hausleiter. een voormalig christen-demo
craat, die in 1949 zijn eigen partij vormde,
de rechtse Deutsche Gemeinschaft en van
de liberale leden Otto Bezold en Hildegard
Brücher.
Het christen-democratische lid Georg
Meixner verdedigde evenwel het pak-voor-
de-broek, dat, zoals hij zeide, alleen zou
worden toegediend om de orde in de klas te
handhaven en niet, omdat de prestaties van
de leerling in kwestie te wensen Heten. Er
zal een „straffenboek" worden bijgehouden,
waarvan de onderwijzers elke maand het
hoofd der school Inzage moeten geven.
"TVE HEER MEIXNER verdedigde
lichaamsstraf met het argument, dat
geen leerling zou mogen worden toegestaan
tegen zijn onderwijzer te zeggen: Je kunt
toch niets tegen mij beginnen en als u het
hart hebt mij aan te raken, komt u voor de
rechtbank".
Tijdens (je debatten merkte een sociaal
democraat op:
De stok past niet in deze tijd van
moderne opvoeding, ledereen spreekt van
menselijk fatsoen, maar vergeet, dat de
jenge spruit met grote zorg dient te worden
omringd.
Ja, maar geen kleine dwazen, kwam
prompt het antwoord van de oppositie.
De heer Hausleiter bracht hiertegen in. dat
onhandelbare leerlingen, geen haar beter
zullen worden als ze worden geslagen, zeker
niet. wanneer de hele klas een wfld gekrijs
van leedvermaak aanheft.
Een lid van de federalistische Beierse
partij verklaarde, dat een draai om de oren
op het juiste ogenblik toegediend menigeen
uit de gevangenis zou hebben gehouden
Waarop een socialist riep:
Ja, maar die eerste oorvijg maakte, dat
ik voor de rest van mijn leven aan één oor
doof ben. Als ik zie hoeveel sprekers hier.
wier taak het is de jeugd op te voeden, met
een ware hartstocht over lichaamsstraffen
spreken, ben ik blij, dat ik niet bij hen in
de klas zit.
CUCCES-WILLEN-HEBBEN is iets zó algemeen-menselijks, dat iedereen geboeid kan
meeleven met Charles Gray, de 43-jarige procuratiehouder van de Stuyvesant Bank te
New York, die hoofdfiguur is in de roman „Point of no Riturn" van de Amerikaan
John P. Marquand. ln een vertaling van de literator en neuroloog Johan W. Schot
man verschijnt de roman onder de titel „Het leven geeft niets terug" bij A. W
Sijthoff's Uitgeversmij N.V. te Leiden. Het eerste deel. getiteld „Een Jeugddroom
leeft o p", arriveerde al ln de boekhandel. Het tweede deel, dat „Afrekening met
Clyde" zal heten, volgt ongetwijfeld spoedig, want I en II kunnen niet buiten elkaar. Het
eerste deel heeft wel een eigen afsluiting, maar het biedt nog geen oplossing voor de
moeilijkheden, waarin Charles Gray Is geraakt. Van die oplossing wordt in een voorrede
van Schotman weliswaar gewag gemaakt, maar daarmee is de spanning nog lang niet
gebroken. Wie I dus heeft gelezen, wil per se grijpen naar II.
JJet zou niet helemaal rechtvaardig zijn, naast de gedichten die Eric van der Steen
en Gerard den Brabander aan Enkhuizen wijdden, onderstaand gedicht van Meulen-
belt te plaatsen. Tegenover Van der Steen's muzikaliteit en Den Brabander's hartstochte
lijke bewogenheid zou Meulenbelt's nuchterheid gemakkelijk als een tekort gevoeld
kunnen worden. In werkelijkheid is zijn nuchterheid echter een bewust programma. Deze
dichter wil op de begane grond blijven, en als zijn confraters op de basis van hun ervarin
gen prachtige bouwwerken trachten op te trekken, dan geeft hij er de voorkeur aan,
slechts een zakelijke plattegrond te geven. (Vandaar de titel van zijn bundel).
Hij tekent zijn bestaan als dat van een gewone burger: vele plichten, kleine vreugden
en verdrietelijkheden, maar tegelijkertijd laat hij gevoelen dat hij de neiging om grenzen
t« overschrijden en kluisters te verbreken zo eigen aan kunstenaars wel degelijk
kent. Daardoor verzinkt hij niet in zelfgenoegzaamheid. Uit het stukje, dat anders zou
willen, kijkt hij als het ware op zijn bestaan binnen de door hemzelf gekozen grenzen,
hij vermag zichzelf op een afstand en dus Ironisch te beschouwen.
Het lijdt geen twijfel, of in een stadje als Enkhuizen herkent hij lets van zichzelf: het
zelfde bekrompen, ja zelfs verschrompelde bestaan. Nuchter, zakeljjk en ietwat ironisch
tekent hij op, wat zijn blik hier r-* 7 t
ontmoet, totdat hu aan het einde hIIKil UJZGU.
-n het gedicht, schijnbaar nog
terend, een situatie onthult: De Poort, de Westerstraat, de Kerk, 't Stadhuis,
-De boot vaart af. De trein maakt een rechte l(jn met rechts de Drommedaris:
chtsomkeert". Terzijde van het dat is zowat de proopre inventaris.
woelig» leven liet het stadje en wat Geheel omwald. De mensen binnenshuis.
et komt uit een wijdere wereld,
blijft er niet, verlaat het zo gauw En alles klein en pittoresk verweerd,
•Is mogelijk is. alleen een carillon dat overrompelt
Wel is er In h*t werk van Meu-
lenbelt vooralsnog geen „Carillon De stad is niet vervallen of verteerd,
dat overrompelt", maar het neemt men ooelt het bij 't station: tij is verschrompeld.
voor zich ln door de eerlijkheid De boot waart af. De trein maakt rechtsomkeert.
J MEULENBELT.
;w»armee de dichter zich
eeft zonder mooidoenerij.
Vit: „Plattegrond".
Cucces-willen-hebben moge intussen iets
algemeen-menselijks zijn, het is zeker ln
zijn meest voor de hand liggende vorm van
maatschappelijk-geslaagd-willen-zijn typiach
Amerikaans Ik behoef dat wel niet met een
sociologische verhandeling waar te maken
Elke bioscoopbezoeker kent het Ameri
kaanse verlangen om er te komen. Wie ln de
race om er te komen niet mee kan, loopt in
Amerika kans, een droevige mislukking te
worden. De gemiddelde Amerikaan heeft
dus de neiging, een tikje boven zijn stand te
leven, uit angst, onder de voet te geraken.
Boven zijn stand te leven niet alleen ma
terieel, maar ook ideëel, in zijn ambities.
Dat maakt het leven enerverend en men
wapent zich tegen dat enerverende met een
sunny smile", die niet altijd hartelijk ge
meend is. of een „poker face", die niettemin
broedende onrust verbergt.
Elk volk heeft zijn eigen atmosfeer. Het
Franse heeft iets onbekommerds en non
chalants, het Engelse iets phlegmatieks, het
Duitse iets gekwelds, omdat het ideëel en
materieel „meistern" en „leisten" wil, het
Nederlandse iets nuchters, omdat het, tussen
de grote volkeren in zittend, iets beschouwe
lijks heeft gekregen, en het Amerikaanse
volk iets geforceerd evenwichtigs, dat de
grote psychische spanningen, die er in rond-
woelen. aan het oog onttrekt. Of het oog
moet de scherpte hebben van het oog van
een Sioux-opperhoofd, dat eens zei, dat de
blanken (en het opperhoofd bedoelde dan in
de eerste plaats de Amerikanen) op hem de
indruk maakten, allen krankzinnig te zijn
John Gray nu (de keus van zijn naam is
symbolisch; vertaalt u hem maar!) Is
Amerikaan die. hoewel hij toch al een man
in bonus is procuratiehouder bij een grote
bank! nóg angst heeft, onder»de voet te
worden gelopen. Hij zal misschien promotie
maken, en dat mogelijke promotie-maken
neemt hem dermate in beslag, dat hij eigen
lijk geen gelukkig moment meer in zijn
leven heeft.
Het Sioux-oog van de psychiater ziet, wat
er aan schort. Levensvreugd verwerft men
pas als men geestelijk vrij is, vrij van dat
jachtige verlangen-naar-succes. En hoe
komt het nu dan toch. dat John Gray met
z ij n begaafdheid en z ij n positie, het gevoel
van verzadigd gelukkig-zijn niet verwerven
kan!? Waaraan ligt het, dat hij twijfelt aan
alles, ook aan zijn liefde voor de vrouw, die
geknipt voor hem is?
Geen toeval is het, dat de literator èn
neuroloog Schotman deze roman te ver
talen kreeg, want terecht betoogt hij in zijn
voorrede, dat de roman meer een psycholo
gische roman is dan een tijdsbeeld. En on
danks het karakterverschil met de Ameri
kanen kunnen wij ons zeer gemakkelijk met
John Gbay identificeren, zozeer öat we ge
boeid, als gold het onszelf, de onthulling van
de macht, die zijn levensvreugde doet strem
men en hem doet twijfelen op het moment
dat hij promotie zal maken, mee beleven.
leden. Want bindingen aan het verleden
zijn de oorsprongen van John Gray's on
macht. Hij heeft, ondanks zijn 43 jaren, nog
geen kans gezien, met zijn jeugdherinnerin
gen af te rekenen. Ze omklemmen hem In
het onderbewustzijn en maken zich meester
van energieën, die hij béter kon gebruiken
Precies de energieën, die hem het gevoel
van bevrijd-zijn zouden kunnen geven en
di^ hem in zijn werk zelfvertrouwen zouden
kunnen waarborgen. Op zijn 43ste jaar ont
dekt hij eigenlijk pas. dat hij tot dat tijd
stip op halve kracht heeft geleefd, doordat
een deel van zijn geestelijke machine in be
ult de gelukkig succesvolle pogingen van
minister Lieftinck om uitstel van betaling
te krijgen voor de aflossing van 8 30 mil
lioen per Januari 1952, zijnde de op één na
laatste tranche van een in 1946 gesloten
lening ad t 200 millioen. Door het verkrijgen
van rtieuwe credieten tot een bedrag van
18 millioen, kan nu per saldo met 8 12
millioen worden volstaan, terwijl voor de in
Januari 1953 vervallende 30 millioen nog
geen regeling is getroffen. Behalve deze 30
millioen zal medio 1953 weer 8 7"» millioen
van het thans verkregen crediet moeten
worden afgelost, zodat ook 1953 nog een
moeilijk jaar zal worden, nog afgezien van
de jaarlijkse rente, welke over de buiten
landse schuld, welke ruim 3 milliard be
draagt, moet worden betaald.
Onze betalingsbalans
Vooreerst zijn we echter weer „uit de
brand", maar voor de naaste toekomst
zal uiteraard veel afhangen van de vraag
hoe de Nederlandse betalingsbalans zich zal
ontwikkelen. Het zou onvoorzichtig zijn de
verwachtingen te dien aanzien op de cijfers
van het tweede halfjaar te baseren. Ten
gevolge van enkele bijzondere omstandig
heden was het resultaat van de handels
balans in genoemde periode veel gunstiger
dan in het eerste halfjaar en die van het
tweede halfjaar 1950. Het vierde kwartaal
van 1951 heeft zelfs een overschot van 36
millioen te zien gegeven, terwijl dat kwar
taal in 1950 nog een tekort van 480 mil
lioen opleverde. Het tweede halfjaar 1951
liet een tekort Van 516 millioen tegen een
tekort van f 1712 millioen in het eerste half
jaar, zodat het gehele jaar ondanks het gun
stig verloop van de laatste maanden, toch
nog een deficit toont van 2228 millioen,
zijnde slechts 236 millioen minder dan in
1950. Terwijl als bekend de betalingsbalans
over het eerste halfjaar Van 1951 nog een
groter tekort te zien gaf dan in 1950. mag
wel worden verwacht, dat het tweede half
jaar gunstiger zal zijn, temeer omdat de
scheepvaart vermoedelijk in vrij sterke
mate tot dat resultaat zal hebben meege
werkt.
We zullen echter niet mogen vergeten, dat
evenals de Nederlandse invoer als gevolg
van Korea en de daarvan gevreesde gevol
gen een geforceerd karakter heeft gedragen,
ook de beperking van de invoer gedurende
het tweede halfjaar 1951 tot op zekere hoog
te geforceerd, althans abnormaal was in zo
verre. dat de grote bevoorrading ln het eer-
slag werd genomen door wat ai lang achter
de rug had moeten zijn. Het leven is zo ge
nadig met hem. dat hij de kans krijgt, het
verleden nóg eens te beleven. Hangende zijn
promotie gaat hij met een opdracht van de
bank naar Clyde, waar hij zijn jeugd door
bracht. Dat herleven van het verleden is de
inhoud van het eerste boek. John Gray on
dergaat daarin hetzelfde proces, dat een
psychiater kunstmatig in zijn patiënten ver
wekt, in de hoop, dat zij hun ingeklemde
spanningen kunnen afreageren, zoals Schot
man met een technische term ln de voorrede
verklaart, in de hoop ook, dat de patiënten
de gevangen energieën zullen kunnen vrij
maken. zodat ze kunnen overvloeien in het
leven van het heden Want al die bindingen
met het feitelijk al overleefde verleden
hebben geen zin meer.
Schotman spreekt van een psycho-a'naly-
tische wedergeboorte, die de auteur over
geheveld heeft in het volmaakt artistieke.
Het eerste deel onthult ons de resultaten
van het bevrijdingsproces nog niet. Daarom
is het tweede deel onmisbaar.
Een interessant werk overigens, dat in
klare taal de toestand van John Gray
schetst, een werk dat wemelt van zeer
typerende karakteristieken, een werk met
humor ook, belangrijk voor iedereen die
naar succes streeft en wie doet dat
niet? en belangwekkend ook om de socio
logische achtergrond. Het vertelt ons in de
meest onderhoudende vorm veel over het
Amerikaanse volk. dat in deze eeuw ge
roepen is. de fakkel der wereldbeheersing
over te nemen van het vermoeide phieg-
matische Britse.
W WAGENER.
ste halfjaar hier en daar een kopersstaking
mogelijk maakte en overigens de investerin
gen werden beperkt en bemoeilijkt. Mede
tengevolge hiervan is de werkloosheid in
sommige delen |van ons land belangrijK
groter dan een jaar geleden, wat wil zeggen,
dat het verminderde verbruik in het bin
nenland in de export nog geen voldoende
compensatie heeft gevonden.
De moeilijkheid voor Nederland Is dat
door het grotendeels wegvallen van onse
inkomsten uit Indonesië en de liquidatie
van onse buitenlandse beleggingen, de s.f.
onzichtbare export veel kleiner is dan
voorheen en de verhouding tussen lm- en
export voor onse betalingsbalans van veel
groter betekenis is geworden.
Harde valuta broodnodig
En het is nog altijd de vraag of te dien
'aanzien in ons land een zodanige ver
houding kan worden geschapen, dat op de
betalingsbalans een evenwicht wordt be
reikt. Vandaar dat dezer dagen een Am
sterdams zakenman gewezen heeft op het
gevaar van een overschatting onzer indus
triële potenties en er aan herinnerde, dat
van oudsher een handeldrijvend volk
zijn, waarin wij op vele andere een voor
sprong hebben, zoals ook de Belgen de
laatste tijd wel hebben ervaren. Eén van
de belangrijkste voorwaarden om die positie
in de wereld terug te winnen is echter een
harde valuta, waarop men in het buiten
land bouwen kan, tertoijl voorts voor het
buitenlands kapitaal waarborgen en moge
lijkheden moeten worden geschapen, welke
tijdelijke en permanente belegging in Ne
derland aantrekkelijk maken. En al kan
met Voldoening worden geconstateerd, dat
er ook op dit punt vooruitgang is, deze is tot
dusver voor een deel nog aan de verzwak
king van andere valuta (Frankrijk) te dan
ken.
De interne positie van de Nederlandse
valuta zal zodanig moeten worden versterkt,
dat we tot een vrij betalingsverkeer en tot
een natuurlijke rentevorming kunnen ko
men, terwijl ook de dividendbeperking zal
moeten verdwijnen ten einde de aankoop
van Nederlandse aandelen door het buiten
land te bevorderen.
Nog meer bezuiniging
Bij de jaarswisseling van 1951 en 1952 mag
met voldoening worden geconstateerd, dat
voor de Rijksfinanciën een evenwicht is be
reikt. Het is echter nog een open vraag of dit
evenwicht door de volkshuishouding kan
worden gedragen Wanneer we zien. dat de
belastingachterstand door het opleggen van
nieuwe aanslagen in November met niet
minder dan 215 millioen Is gestegen en
thans het formidabele bedrag van 1,1
milliard uitmaakt, is enige twijfel in dat
opzicht zeker niet ongerechtvaardigd. Wan
neer nieuwe inflatie kan worden voorkomen
zal met een geleidelijke teruggang van de
belastingopbrengsten moeten worden ge
rekend, zoals deze nu reeds kan worden ge
constateerd bij de Omzetbelasting, die in
November, ondanks de recente tariefsver
hoging, minder heeft opgebracht dan in de
tweede maand van het voorafgaande kwar
taal.
Hoezeer men zich dus over het hier en
daar bereikte evenwicht mag verheugen,
van een geconsolideerde toestand is bij de
intrede van 1952 nog geen sprake en de nog
altijd ruim vloelende belastingen zullen de
regering niet van verdergaande bezuinigin
gen op de overheidsuitgaven mogen terug
houden.
Wanneer men althans de noodzakelijke
kapitaalvorming door bedrijven en parti
culieren en niet door de Staat wil doen ge
schieden.
1341/42 Maar als je denkt, dat alleen de
jongens van het schaatsrijden genoten, heb
je 't mis. hoor
Oom Tripje en tante Liezebertha' hiel
den er ook van: en waarom zouden zij
thuis blijven De schaatsen werden in
orde gemaakt en ze begaven zich ook naar
het ijs.
Ik zal ie wel even helpen met het
aanbinden, zei oom Tripje.
En hij bond tante Liezebertha stevig de
schaatsen onder.
Zitten ze zo goed vroeg hij.
Best hoorlachte tante Liezebertha.
En toen oom Tripje ook zelf zijn
schaatsen had aangebonden, zwierden ze
samen weg. de gladde ijsvlakte op.
Heerlijk ging datHet winterzonnetje
scheen vrolijk op het witte sneeuwland.
Kou voelden ze niet, want als je schaatst,
word je heerlijk warm.
De hele middag reden ze. Je kunt er
maar niet genoeg van krijgenEn zo lang
duurt het niet. dat het ijs goed is, dus je
moet er zoveel mogelijk van genieten,
vonden ze
GEEN SLOTDIVIDEND SENEMBAH.
In verband met d« tegenwoordige gang van
zaken zal in de jaarlijkse algemene vergade
ring der N.V Senembah Maatschappij het
voorstel worden gedaan over het boekjaar 1S50
geen slotdividend uit te keren en derhalve
het dividend te bepalen op 4 pet, waarvan de
uitkering reeds is geschied.
In de aandeelhoudersvergadering der N V
Handelsvereeniging ..Amsterdam" deelde de
directie desgevraagd mede, dat nog niet vol
doende gegevens beschikbaar zijn om finan
ciële uitkomsten te verstrekken over het ver
streken boekjaar Wel waren de totaalcijfers
van de productie in 1951 bekend (waarbij voor
de laatste maanden enkele taxaties). De
H.V.A. heeft In 1S51 totaal verkregen 66 200 ton
suiker (in 1950 totaal 50.189 ton). 3540 tin ta
pioca (953 ton) 3050 ton rubber (3500 ton). 11 000
ton vezel (5737 ton). 20 500 ton palmolie (22.111
ton). 6400 ton palmkernen (0243 ton) en 8.600 000
halve kg thee (3.694.100 halve kg).
proost
O. ik weet zeker, dat hij in leven is.
oor het eerst hoorde Ik iets van hem,
!nJMr in New York. Ik neem
ooit telefoongesprekken aan. behalve
®"neer een van mijn secretariaten kan
a van wie het ia en waar het over
HL Ze kwamen me alleen zeggen, dat
rdon Garrett aan de telefoon was. Mijn
crataris wist niet, dat die naam iets
°or me betekende, maar ik sprak met
en zei, dat hij loog. Maar hij hield
1 en zei, dat hij na zoveel jaar wachten
-ï eens wat zien wou voor zijn zwljg-
am"eid, die mij voor de electrische stoel
noedde. Hij zei, dat ik zijn vader met
en Paddie overboord had geslagen.
®u'fe*« zweeg en staarde langs de
1 active heen. alsof hij in een ver ver-
«n keek.
u heb toch niet zonder enig
aangenomendat hü Indtrdaad was
WJ beweerde?
Denkt u dat ik gek ben? Ik vertelde
hem, dat hij naar de pomp kon lopen. Zijn
enige reactie was de mededeling, dat ik
de volgende dag een brief zou krijgen,
waarna hij de telefoon ophing. De brief
kwam inderdaad. Hij beschreef daarin hoe
hij als jongen na het ongeval zijn weg had
gevonden naar Toronto, hoe hij zijn naam
had veranderd in Goulston en door de
politie naar een tehuis voor onverzorgde
kinderen was gestuurd. Hij sloot boven
dien een paar van zijn schoolschriften in.
Ik kan me nog heel goed herinneren hoe
het joch bij dat meer dagelijks voor de
hut in die schriften zat te werken. Het
was hetzelfde handschrift. Hij vertelde
enige bijzonderheden over zijn vader, die
alleen Garrett en ik konden weten. Hij
vroeg mt deze gegevens eens te verifiëren.
Dat dead lk natuurlijk. Ze klopten.
En toen begon het spelletje van be-
"zeker. Hij vroeg honderdduizend dol
lar. Ik betaalde. X
- Dat was het stomste wat u kon doen.
U had de politie moeten waarschuwen,
zodat hij in de val was gelopen.
Daar heb ik ook over gedacht inder
tijd, maar die Garrett leek me een gewiek
ste knaap, die daar toch niet in zou zijn
gevlogen. Het overhandigen van het geld
gebeurde dan ook op een ingewikkelde ma
nier. Ik moest het geld aan een van mijn
mensen geven, die moest het naar een be
paald restaurant brengen, waar hij aange
sproken zou worden door een vreemdeling,
die hem vragen zou, of hij iemand wist,
die een reisje naar' het Vrijheidsbeeld zou
willen maken. Mijn vertegenwoordiger
moest dan antwoorden, dat hij een broer
had. die daar Woensdag wel vrij voor zou
hebben. Waarop de ander zou antwoorden:
„Goed, als het Woensdag kan zal ik hem
meenemen". Daarna zouden zij naar buiten
drentelen en moest mijn man, wanneer de
ander daartoe het teken gaf, het geld over
handigen. Het gebeurde, zoals de opdracht
luidde. Een van mijn andere mensen hield
ondertussen een oogje in het zeil. De Jon
geman, die het geld in ontvangst nam was
pas een jaar of vijf en twintig, en kon
onmogelijk Gordon zelf zijn. Maar slim jyas
hij wel, want hij had de eerste dagen, na
dien geen enkel contact met iemand, die
Garrett kon zijn. Een paar dagen later raak
ten wij hem kwijt. Ik geloofde dat Gordon
tevreden was, want het eerste jaar daarna
vernam ik niets meer van hem.
Een afperser is nooit tevreden, merkte
Brannigan droog op.
Dat had ik ook moeten begrijpen, maar
de wens was de vader van de gedachte
Een jaar na die eerste eis belde hij me
nog eens op Alles verliep precies als de
eerste keer. alleen stuurde hij ditmaal een
andere vertegenwoordiger. Ik betaalde
weer. maar probeerde hem niet te laten
volgen. Garrett vertelde me namelijk, dat
hij wist, wat er vorige keer gebeurd was,
en dat hij zijn eisen wat hoger zou stellen,
indien we nog eens een poging ondernamen
om hem op te sporen. Sindsdien heb ik
ieder jaaj zo'n verzoek gehad. Ik heb ieder
jaar weer betaald.
Kunt u ons een denkbeeld aan de hand
doen, hoe vreemd dan ook, wie die Gordon
nu eigenlijk is? Want het is wel zeker, dat
hij niet onder zijn gewone naam leeft
De oude man schudde het hoofd.
Geen enkele. Ik heb het mezelf ook
vaak afgevraagd. Ik heb dat cerate jaar
Iemand van Potters Detective Bureau aan
gesteld. om er achter te komen, maar die
kon geen enkele aanwijzing vinden. Sinds
dien heb ik het niet meer geprobeerd.
Die vermoorde detective Marshall was
anders ook van Pottera Bureau
Ja, inderdaad, ik was weer van plan
een poging tedoen. Ik kwam naar Engeland,
om die poging makkelijk te maken, want
de tijd voor de betaling nadert weer, en
misschien kan ik hier, in een vreemde om
geving ontdekken wie er achter deze zaak
steekt. In de Verenigde Staten zit hij in
zijn eigen omgeving, en kan het iedereen
zijn. Hier moet hij opvallen ais iemand, die
hier ook heen gekomen ia, maar hier niet
thuis hoort.
De moord op Marshall heeft echter
geen enkel licht gebracht.
Daar was ik inderdaad erg door over
stuur. Voordien had ik niet de indruk, dat
Gordon een moordenaar waa
Bovendien kan uw komst naar Enge
land uw afperser wel eens goed in de kaart
spelen. Hoe weet u, dat hij niet hier woont,
en tot dusver een jaarlijks reisje naar Ame
rika maakte, om uw geld te innen? De jon
gen was per slot van rekening toch hier ge
boren.
Daar hebt u gelijk in. Burgeas zag
bleek. Zijn stem had geen enkel typiach
Amerikaans accent. Misschien kan ik beter
terug gaan naar Amerika
Niet in paniekstemming raken, waar
schuwde Brannigan, want de stem van de
mllllonnair toonde, dat hij zeer opgewonden
was. Het wordt nu langzamerhand tijd, dat
u eens tegen die Garrett gaat optreden. Per
slot van rekening, ala u werkelijk zijn vader
niet vermoordde
Dat ia nu juist, wat ik niet weet. fluis
terde Burgess angstig. Wat ik Indertijd bij
het onderzoek verklaardfc -is de waarheid.
Vanaf het ogenblik, dat wij op het meer
weer eens ruzie kregen, tot het moment
waarop ik op de deur vaa de hut klopte,
herinner ik mij niets meer. Misschien ben
ik werkelijk een moordenaar.
Brannigan keek de millionnair acherp
aan.
Kunt u zweren, dat uw verhaal over
dat geheugenverlies waar is?
Het is waar, ik ben bereid er een eed
op tc doen. Robert Garrett irriteerde mij
altijd tot het waanzinnige toe, maar ik heb
nooit het gevoel gehad, dat ik hem nog
eens zou kunnen vermoorden. Bovendien,
was ik dat wèl van plan gewee&l, dan zou
ik toch zeker eerst gezorgd hebben, dat zijn
zoon er geen getuige van was?
Behalve wanneer u hem gedood hebt
in een opwelling.
Brannigan zweeg even en vervolgde;
U bent toch eigenlijk onnoemelijk stom
geweest. Veronderstel, dat u de eisen van
Gordon had afgewezen en naar de politie
was gegaan. U had dan het risico gelopen,
terecht te moeten staan wegens moord.
Maar Gordon zou de enige getuige zijn ge
weest. Een goed advocaat zou zijn getuige
nis met weinig moeite omver kunnen wer
pen. Per slot van rekening wa» het nog
maar een kind, toen het gebeurde. En
waarom ging hij niet onmiddelltjk naar de
politie?
(Wordt vervolgd.)