Zestiende eeuws Gouda m
een Hilversumse studio
1
Jacq. Heims eerste woord was
MODE
EEN HALVE EEUW SCHEPEN BOUWEN
EN REPAREREN
Klqi|e pndememing nam een
grote
L e£n goede
Gast en gastvrouw verkozen
de vrijheid
is een besmettelijke ziekte
B R U IJ N
JAN VAN DEN HEUVEL
RAILS VERSPERD BIJ VUGHT
Attentie! Opname over vijf tellen
Achter de „coulissen" van hoorspel
„Gespiegeld in kerkeglas"
Het spel begint
rrNc n'v""rrsom kwa,t s?r,v°"en
T
EEN GOED POTLOOD
'I
Schrijf-, Tel- en Rekenmachines,
Stencilmachines - Kantoormeubelen
COPIEER INRICHTING
Trein reed op hindernis, maar hleef
als door wonder in rails
St
Xffi'
Sr&Sfl
Wedstrijdprogramma op a.s. Zondag
Voetbal
Korfbal
Hockey
Belangrijke experimenten met de
gevoelens, die levens vergallen
Drie regels om niet
bang te zijn
Kousen worden kostbaar
op slot en dan
nicus: Attentie!
len
was be
te lezen
l totaal-
ik te ge-
•ondverf. Voor
ver was. had
de spelleider.
zijn blauwe
de tekst laten
Boskoop
Volkspensioen als ouderdomsvoorziening.
De Boskoopst Besturenbond belegde Don
derdagavond een bijeenkomst in „Ons Huis",
waar de heer J. van Dijck uit Deh Haag
sprak over „De toekomstige ouderdomsvoor
ziening". Spreker wierp een terugblik op
hetgeen sinds de taqhtlger Jaren is gepas
seerd. Tot 1913 werd een beetje gedokterd.
Toen kwam door de bemoeiingen (tan ds
Talma de invalide- en ouderdomsvoorzie
ning tot stand. Daarna werd in 1919 d,e vrij
willige oudardomsverzekerüig geboren. Ver
volgens berfp,rak de heer Van Dijck de In
validiteitswet] én de noódwet-Drees. zomede
de dekkingssystemen der kosten van het
pensioen. onffleen evenredigheid te verkrij
gen tussen lonen en prijzen Het plap der
legering nailnde spreker funest. Daarom
haeft de Ceittrale van de vakcentrales een
plan ontworpen. daWnhaudt een verplicht
bedrijfsfonds] door afotiders en zelfstandi-
jjdfi om te ikomen Jut een volkspensioen,
j-wit afgesterflfd is opft» arbeidslonen, zonder
Indeling van gemeeéttn in klassen. Dit plan
'\an Ipet NVV heeft Mk de Instemming van
|ie KAB en de Dh(m Vakbeweging. Aller
«oei is. dat nitty "Wjbr kan of behoeft te
worden gezegd „oudjjen arm". s
pouderak jL
i BurgerlUke Stand. ffiGetrpuwdr L ïols te
Krimpen a. d. Ussel'M C. yan Damll
WOverleden: p. Boe# 79 jaar M
{Predikbeurten. - N&. Heiv. Keflk sA.oiur
fls W Rldinsiburger lef Amersfoort MDffflwfoe-
d«ning): 8.30 uur ds A\ J. Timmer te ®Jer-
kenk a. d. IJssel (bevestiging AmbtsilMfcers)
Haastieqht v "f
Predikbeurten, - Ntt. rt»v. Kerk l«,')uu-
ds W de Voogd van «fa- Stfaaten (noobW-
diening). {fed. Herv f Hmmgellsatle JlWlen
8 30 uur de htyi 6. de Êatei. - Geref. §t#tk
to ten 6 30 li tl ty ds L. van Urk.
Predikbeurten. - Ned Herv. Kerk 10 uur
ds J B. Th Hugenholtz. - Ned. Herv. Evan
gelisatie to uui de lieer De Groot. Nieuw-
Xjekkerland: 6.30 uur leesdienst
P uut
IGeref.
Ned.
[eer H.
I en t
«[enl
TWEEDE BLAD PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
(Van onze r~
hun 1
zijn.
srk betreft, nooit heleméal tevreden
Peggy van Kerckhoven kan wel tevreden
zijn Haar stuk is goed gespeeld. De tekst
was waardig zonder holle frasen. De rede
r\RC,Fl MTI7IM waar verslaggeveri van burgemeester Martens, waarin hij de
"U T K AN SWE*UNCK met Snrhuu. geschiedenis van de glazen verhaalt, is te
kerkklokken. Dezg muziek gaat let* nr, center luiden van twee lang. maar de stem van Constant van Kerck.
spreekt, maar blvft toch zacht hoorhnnr r ac,lter0rond, wanneer de omroeper hoven vergoedt hier veel De moeilijkheid
Kerkeglas. We vragen uw aandacht voor Woens zijn woorden Gespiegeld in bij dit stuk zit in de tijdsovergang. Zij
over de wereldberoemde Goudse Glazen T spe' door ppMV van Kerckhoven beeft dat opgejost zonder een spreker in
St Janskerk te Gouda. °rote oebrandschilderde ramen in de
Dit staat op pagma één van het manuscript r„
11 Januari 1952: zender Hilversum hoorsvel dle pa°'na "aa' Uitzending
Het venijn zit m de staart. Dat staat er niet hu C.R.V tijdsduur 45 minuten.
•n de schrijfster. maar vraag het de regisseur Dirk Verèl
I T?irktl VerèI schiet lan*s bet tafeltje,
u ,van inl«ven" zegt hij, ..je moet
^Er is zo het een en ander gepasseerd SU^anvoHen"J# SChePPCn 06
NC.R.V. het hoorspel de aether heeft
"A"0JLden t.er. «tegenheid van de her-
Han Surink en Frans Vasen luisteren toe
z-ijn jpnge acteurs aan 't begin van hun
denkina van hit 10°Pbaan. jongens met een grote ambitie
honderd ïaar ael«Sn V'°r_ L" VOlgens de deskundigen zit er talent in.
o er .jaar geleden is, Goudse Sint Maar.... toneelspelen is moeilijk. Wim van
te schakelen. De overgang echter van de
brand met het aardige tafereeltje van de
loterij naar het bezoek van Dirck Crabeth
en burgemeester Martens aan Herman Leth-
maet. deken van Sint Marie te Utrecht, zal
voor niet-ingewijden wel wat moeilijk zijn
geweest. De grote verdienste van het spel
Ammerstol
Bergambacht
il Inv
Het aantal Inwoners steeg In het afgelo
pen jaar met 87. Op 1 Januari 1951 bedroeg
antal inwoners 3830 (1941 mannen en
vrouwen) en op 1 Januari 1952 3917
(1978 mannen. 1939 vrouwen. Er wer4en fi9
Janskerk door brand werd vernield. Het
hoorspel gaf niet de geschiedenis van do
kerkbrand, maar een historie van de
Goudse glazen met de brand als aankno
pingspunt. ^En daarom begon het spel met
de geluiden van de storm. waaruit het on
weer optrad, dat op de avond van de der
tiende Januari 1552 de toren trof
houden
De dames en heren komen even handen
geven en verdwijnen Dat zit er ook weer op.
Doch tie heer Verèl houdt er een paar
bij hun jasje vast.
„We gaan eerst theedrinken", zegt hij,
„en dan heb ik nóg wat"- Onder het thee
drinken gaat de tas open en komt een ma-
nuscript voor de dag. „Een klankbeeld over
toneel en komt'uïf Schoonhoven en'begint I de Flying Enterprise. Gisteravond half-
elf kreeg ik de tekst. Die heb ik toen
gecorrigeerd. We gaan nu dadelijk repete-
i kinderen geboren. Het aantal overleden
zit in het feit. dal!he eeni «tuk ^™'«tme personen bedrhagt 31. Er werden 24 huwe-
U geworden, waarbij de geloofstegenstel- iljke„ ^oHroklfejCltiJ
lingen terecht op de achtergrond zijn ge- vertrokken h
i praatje ijver Gouda.
Half twee l Nu gaat het beginnen. Op
name op de band. De studio is gelucht en
Willem van Oranje verzoekt aan pastoor
Bourgeois om zijn „stinkpijp weg te doen.
Hot r. l.rwi, bourgeois om zijn „stinkpijp" weg te doen.
da maï u ,SP{egf kerkeglas - Even nog een paar aanwijzingen het rode
nnnt m.. a a 31 »m van onze stadge- lampje gaat branden, de regiekamer gaat
h ^i,ksen - beR0" l. Maan- op slot en dan klinkt de stem van de tech-
?n£ur« tn HlI,versum Toen kwamen de nicus: Attentie!.... Opname over vUf tel-
spelers en speelsters bij elkaar in de len
V.A.R.A.-studio, want de w J.
N C R V heeft gee'n ge- Jfr -,•# .je V
legenhcid om hoorspelen r j
andere troep ge weest. dan JtÊÊlL^ i
die in de omroepgidsen
aangegeven stond De rol
van Dirc Crabeth was niet
in handen van Frits Bouw
meester maar van Piet te
Nuyl Sr. Tine Medema
speelde Neeltje Crabeth in-
plaats van Dogi Rugani en
Faes Dircs van een ver
tolker in Wim van Sieren-
berg de Boer. de professor
in de kunstgeschiedenis was
Jack Dixon.
Deze bijeenkomst
legd om de rollen
en om iedereen een
indruk van het stui'
iten. Dadelijk daarop oe-
gonnen de repetities.
Woensdagmorgen stond het
stuk in de grondverf,
dat het zo
Dirk Verèl.
enige malen
potlood door d
dansen, want drie kwar
tier is drie kwartier en
geen seconde meer. dus hier
'ri stuk er uit en daar 'ti hal.
ve zin snoeien én ..Als we 't
tempo nou hier en hier en
hier iets vlugger nemen,
dan komen we precies uit".
En dan kijkt Verèl naar
Jan. Dat is Jan Moene. de
technicus, de man va"
knoppen, wijzers en lichtjes
de toevlucht van allen, die
%naar iets met een hoorspel
hebben te maken. Jan
steekt een sigaret op en
zegt iets. dat blijkbaar
„o.k." betekent.
want ow zeven uur vanavond moet
het er uit".
De Goudse Glazen van de gebroeders
Crabeth en de Flying Enterprise van ka
pitein Kurt Carlsen. In zo n $tudio ligt daar
maar een kwartiertje tussen.
Berkenwoide
Predikbeurten. Ned
Ingekomen personen 282.
w. Ned. Herv
lom.*— Geref, Gei
Bodegraven
Predikbeurten. Ned Herv Kerk 10 uur
.Joh Verwei ut* (bed H D.) 6.30 uur ds Jac.
Vermaas Geref Kerk 10 en 8 uur as G. P
Hnrtvelt fbed. H.A.). - Geref Kflfk (art 31
K O.) 10 en 5 30 uur ds Joh. Dam, Geief.
Gem 10 en 0 uur leesdienst. Evang L,uth.
kerk 10 uur ds J. G v. d. Blink. Ned Herv.
pied. te Hilversum Vrij Evang. Gemeente
10 uur de heer Jb KleJn-Haneveld
(Advertentie)
ZATERDAG 12 JANUAftI 1952
Moordrecht
De heer W. L. Steven
overleden
In de leeftijd van 76 Ja._#.
nlng te Voorburg overleden de h-
Stevens, oud-directeur van de Kon
de Tapijtfabrieken, alhier. In 1908
de heer Stevens op gen terrein
Ringdijk gen cocosfabrlek. welke
loop der Jaren zo uitbreidde, dat
moest worden naar een ander fal
rein. Dat werd verkregen door
de steenfabriek van de heer F.
waar thans de huidige fabriekt,
legen. In 1933 heeft de heer Sti
teruggetrokken uit .het zakenlevi
Predikbeurten. Ned. Herv.
d« P. A stapeit: 7 uur jeugddlensl
Ke;k ïo en 6.;io uur ds D P. Kalk;
Herv. Evangelisatie 10 en 8 30 uip
Oekeise. Oud Geref. Gemeentel
uur leesdienst. - H.K. Kerk 7.30
Heilige Mis: S uu-r Lof.
Eeeuyijk
Indonesië—Holland per
Het was een goede gedachte!,van
vereniging om de heer Jan iGlis
Montfoort, did met drie anderery
van met een boot. per jeep uit
was gerepatrieerd, uit te nodigen
bvontuuijlijke reis te
stige
gavond de talrijke aanwi
in woord en beeld.
Ned. Herv.
6.30 uur de heer D
»rt. H.rv K„k
Nederlands fabrikaat
WESTHAVEN 19 - GOUDA - TELEF. 3089
Zie de etalage bij
ALLES voor Uw KANTOOR vindt U daar:
Reparatie en onderhoud van
alle merken machines door er
varen en vakkundige monteurs.
Willem van Oranje uit „Het ontzet van
Leiden" van Dirck Jansz. Verheijen. het in
1G03 geplaatste Glas 25 in de Sint Janskerk
te Gouda.
De generale
Dus Woensdagmorgen elf uur. „Zullen we
maar beginnen zegt de regisseur en de
spelers vinden het best. Ze verdwijnen in
de hoorgpelstudio en de regisseur in de re
giekamer Voor hem staat een microfoon,
en ligt het regieboek. Acht» hem zit Peg
gy van Kerckhoven. Ze kijkt de winterse
tuin in Hilversum in. maar ze ziet de
Goudse Sint Jan. Op den duur krijgt ze een
kleur van het luisteren en als ze zich even
omdraait, ziet ze haar vader Constant
Kerckhoven voor een der microfoons si
Hij is net aan een van zijn grote clausen
bezig. hij. Gijsbert Jan Martens, burgemees
ter van Gouda.
Maar dan zegt de regisseur: „Stop even
Jan". Dat is weer een andere Jan. Het ia
Jan Borkus, een jong acteur met een be
weeglijk gezicht en een gevoelige stem. Hij
sprak net tegen Willem van Oranje. Dat is
Beii Dijkstra en volgens de regie is de toon
te familiaar. Maar dat komt misschien om
dat Willem van Oranje een sigaret rookt.
Tine Medema roept: „Trek even een cos-
tuum aan!" en Jan Borkus klaagt: „Ik heb
het al drie dagen zo gezegd". Maar Dirk
Verèl weet, wat hij wil. „Overdoen!" Dan
begint Jan Borkus weer met een gezicht
als een vraagteken aan zijn gesprek met
Willem van Oranje.
„Zo is 't goed", zegt Dirk Verèl. Hij heeft
met gesloten ogen zitten luisteren.
,,'k Heb m'n stem wat lager gezet", zegt
Jan Borkus.
„Nee zegt Verèl „dat was 't niet. Je
speelde anders".
Achter Dirk Verèl staat Carel Rijken, de
V.A.R.A.-man. die al zo veel hoorspelen
over zijn hoofd heeft laten gaan. Hij is even
komen oplopen uit beroepsnieuwsgierig
heid „Ze horen zelf het verschil niet" zegt
hij en wijzend op de luidspreker „maar dat
ding geeft alle nuances zuiver weer. Laat
hem het zo maar zeggen, dan is het goed".
Jan Borkus heeft er vrede mee.
Zo gaat het door. Door de dubbele ramen
zien we de spelers van en naar de micro
foon gaan. ze vormen soms troepjes, op de
achtergrond zitten er een paar te praten,
een deur wordt dichtgeslagen.
Anton Burgdorffer speelt pastoor Jodo-
cus Bourgeois. Hij is er echt tn. Hij bijt fel"
van zich af tegen de ketters, die de kerk
en, de glazen willen vernietigen Naast hem
staan de gebroeders Crabeth: Plet te Nuyl
en Jan Borkus. Faes Dircs. de stoelen-
draaier uit de Groenendaal. de eerste ket
ter. die in Gouda op 't schavot zijn leven
liet. kijkt toe. Ze lezen allen hun rollen op,
maarze spelen!
Dat is het wonderlijke. Ze gesticuleren en
ze maken mimtek en behalve de bevolking
van de regiekamer ziet niemand hen.
Sfeer voor de microfoon
Om kwart over twaalf zegt de heer Verèl:
„We houden er mee op. Om half twee op
name". Een paar minuten later zit zes
tiende eeuws Gouda in de studio-cantine
en zegt Constant van Kerckhoven „Die mi
crofoon is een vreselijk ding. Ik ben altijd
doodsbang, dat er iets mis zal gaan.". Piet
te Nuyl Sr. twintig jaar radio-artist. haalt
even de schouders op. maar hij heeft ook
die angst gehad.
Tine Medema zegt: „Op het toneel heb
Je steun van decor en costuum en publiek
Ik heb voor de microfoon het gevoel of
ik zweef".
De macht van het rode lampje!
Op de gezichten der spelers ligt'de span
ning.
Muziek van Sweellnck
De stem van Jan BurkosGespiegeld
in kerkeglas Peggy van Kerckhoven
zit weer met de rug naar de spelers. Dirk
Verèl bijt in een boterham, want die was
hij vergeten in lunchtijd, er was nog het een
en ander te doen en te praten, technicus
Jan Moene knikt even en dan is het spel
al een paar minuten oud.
Stem ah instrument
De spelers hebben één oog op 't manu
script. één oog op hun regisseur. Als ze eén
blad omslaan houden ze 't papier zo ver
mogelijk van de microfoon. Ze halen uit
hun stem wat er in zit. Dat ls hun instru
ment. De bewegingen van hoofd en hand
zijn krampachtig een handbeweging is de
veiligheidsklep voor hun gevoel.
Vele mensen menen, dat zulke acteurs
hun rol voop de microfoon staan te lézen.
Niets is minder waar. Dit Is veel moei
lijker dan levend toneel. Met groeiende be
wondering volgen we de stem van Bert
Dijkstra als Oranje en vooral van Constant
van Kerckhoven als burgemeester Martens.
Precies op maat wat timbre, volume en
tempo betreft. Als de figuur van Martens
uit het hoge kerkraam de geschiedenis der
glazen verhaalt, stéón we in de Sint Jan.
Heel z'n kunstenaarstalent legt hij in deze
zinnen.
Regisseur Verèl zit even te springen op
zijn stoel; hij maakt wat bewegingen met
zijn handen, dirigeert als een kapelmeester,
kijkt even naar zijn technicus Jan Moene.
Verbouwing Remonstrantse
Kerk gegund
De kerkeraad van de Remonstr. Geref. Gé-
meente heeft onderhands aanbesteed het
inwendig verbouwen van de kerk aan de
Keizerstraat Van de vijf inschrijvingen
was de laagste van de firma J. Slegt te Gou
da voor 19.329 en de hoogste van de firma
Chr. G. F. de Jong te Gouda voor 21.200.
Het werk is aan de firma Slegt gegund.
Werken opgedragen
B. en W. hebben het maken van een
beschoeiing van gewapend beton met bijbe
horende werken, langs het Jaagpad opge
dragen aan de firma J. Slegt alhier, de laag
ste inschrjjfster voor 7250.
Aan de firma Slegt is eveneens gegund
het verbouwen van een woonhuis en winkel
pand aan de Raam. voor rekening van de
heer J. .Postmus, voor welk werk zij bij
onderhandse aanbesteding met zes inschrij-
inschreef voor 4887.
vers het laagst
Tankvaart
i Kaapstad
Armtlla 7 v Haiphong te Mirt
Caltex Delft p li Ftnisterre n Rotterdam
Caltex Nederland p li Kaap st Vincent
Caltex The Hague p 11 Kaap Passero uitreis
Caltex Utrecht Sldon-Rott p 12 Ouessant
C'leodora 13 te Punta Caxdon verwacht
Corllla Sydney-Miri p 11 de Torresstraat
Dulvendrecht 11 op 950 mijl ZW v Azoren
Ena Marlel-Maracaibo p 11 Jamaica
Erinna p 12 de Andamanen ell. n Mirl
Esso Rotterdam 11 op 1200 mijl W v Landsend
Bangkok n Pladjoe
.Dertien en een halve minuut", zegt deze Woensdrecht li
en knikt. De heer Verèl knikt ook. Deze
twee mensen zeggen daarmee meer. dan
anderen in vijf zinnen. En Jan Moene kijkt
weer naar zijn lichtjes en wijzertjes en zet
een koptelefoon op We kunnen gerust pra
ten daar in de regiekamer: de hoorspel
studio vaart op eigen kracht, we hebben
geen verbinding meer rtiet de bemanning.
Jan Vasen en Han Surink zijn aan het
laatste deel bezig: twaalfhonderd mensen
zijn op 11 November 1944 door de Duitsers
in de Sint Jan bijeengedreven. Uit hun
stemmen wringt de angst omhoog. Als dan
de geschiedenis weerspiegeld wordt in deze.
toen blanke, ramen dan zal er ook een
raam moeten komen, waar zij op staan
de razzia's de hongersnood en ook
de bevrijding!
„Zo ls het geschied!" zegt Nell Snel „Op
27 November 1947 ls het bevrijdingsglas ge
plaatst. ter herdenking van hen. die toen
het volk verslagen en macht'loos scheen,
de vaan der vrijheid hebben hoog gedragen
door alles heen".
'lipes n v
Gadila 9 v Kaapstad te Buenos Aires
Tarakan te Adelaide verwacht
Marisa 13 v Punta Cardon te Paulllac verw.
Marpcssa 14 v Tamplco te Southampton verw.
Mlrza 11 v port Said n Gibraltar
Mttra 11 op 350 mijl NW v Port Darwln
Murena 14 v Sldon te Livorno verwacht
Myonia 13 v Sydney te Pladpoe verwacht
Ovula 16 v Curacao te Bergen verwacht
Paula 7 v Singapore n Bangkok
Rotula 12 te Holtenau verwacht
Sunetta 22 v Punta Cardon te Santos verwacht
Tankhaven 2, 11 v Djakarta n Palembang
Wieldrecht 12 v Belra te Bahrein
Op de seconde af
„Muziek komt tot volle sterkte en maakt
het slot. Orgelmuziek van Sweellnck en
kerkklok". Dit zijn de laatste woorden uit
het manuscript. Dan ia het gebeurd: opge
nomen op de band. Jan Moene draait aan
knoppen en zegt: ..Vier en veertig minuten
en negen en vijftig seconden".
Dirk Verèl zet z'n bril af en zegt: „Dat
ls netjes op tijd". Dan buigt hij zich naar
z'n microfoon en in de studio kjinkt zijn
stem: ..Dames en heren, mijn hartelijke
dank. Ik geloof, dat het zo goed is". Hij
behoort tot 4le aoort regisseurs, die. wat
Port de Bouc n Sidon
NederlandIndonesië
sar n Banjoewant
•rdam rv Djkarta
dam-Java 12 v
Blitar 11 v
Garoet 12 v Rotterdam
Indrapocra Rotterdam-J
Java Amsterdam-Belawan p U Guardaful
IJmburg 11 v Makassar
Mapia 12 v Tjirebon te
Mataram 10 op
Oranje Amst-D
Phrontlg
Polyphem
Slamat Belawan-Rott
Tablan Amst-Java p 12 c
Duivensport.
,,'t Centrum" exposeerde
De postduivenvereniging 't Centrum hield
een tentoonstelling. Keurmeester was de
heer ChristiMnse uit Leiden. De uitslagen
zijn:
Klas I, oude duiven vliegtype: 1. J. Hor
nis; 2. G Verwaal en Zn. Klas II. oude dui
ven van 100250 km: 1. M. L Dijkman; 2.
D. C. Brem. Oude duiven van 250—500 km:
1. P. G. Bunschoten; 2. M. L. Dijkman. Klas
IV oude duiven boven 500 km: 1 D. v.
Leeuwen: 2. P. G. Bunschoten. Klas V: oude
doffers vliegtype: 1. J. Hornis; 2. 3. Radix.
Klas VI: oude doffers van 100—250 km: 1
C. v Grieken; 2 J. Hornis. Oude doffers
van 250—500 km 1. G. Holthuizen; 2. J.
Hornis. Klae VIII. oude doffers boven 500
km: 1. J. Radix; 2. D. v. Leeuwen. Jonge
duiven vliegtype: 1. M. L. Dijkman: 2. J.
Radix: Klas X: jonge duiven 50200 km: J.
G. Holthuizen; 2 H. v. d. Pool. Kias XI: 1.
H. de Jong; 2 C. Verboom. Klas XII: 1. M.
L. Dijkman: 2. D. v. Leeuwen. Klas XIII: 1.
C. v. Grieken; 2. M. L Dijkman. Klas XIV
I. C v. Grieken; 2. W. v. d. Laan.
Waterpolo.
Woensdag: G.Z.C.U.Z.S.C.
De wedstrijden voor de wintercompetitie
van de KNZB en de Kring Gouda worden
hervat Vastgesteld zijn voor:
Dinsdag, kring Gouda: Gouwe—OZV (ad.
spiranten). Gouwe—OZV (heren). Gouwe—
SZPC (dames). DONK—GZC 6 (heren)
Woensdag. KNZB: GZC—UZSC (heren).
RZPC—GZC (dames).
Zaterdag. KNZB: Robben 2Gouwe (he.
ren).
HOOG WATER.
13 Janaari.
Antwerpen 04.45. 17.06: Vlisslngen 02.41. 15.02
Terneuzen 03.11. 15.31; Wemeldinge 04.30, 16.48:
Hansweert 03.47, 16 09; Zterikzee 04.16 16.38
Brouwershaven 03.43. 15.54; Willemstad 05.25.
17.38: Hellevoetsluls 04.31, 16.42; Dordrecht 08.33,
18.44; Rotterdam 05.25. 17.51; Hoek van Holland
03.45. 15.52; Scheveningen 04.04. 18.14; IJmuiden
04.38, 16.48; Den Helder 08.25. 20.30; Kornwer-
derzand 10.34. 22.49; Harllngen 10.45, 23 00; Ter
schelling 10.20. 22.35; Zoutkamp 11.44. 23 54
Delfzijl 00.30. 12 54.
14 Januari.
Antwerpen 05.21. 17.42; Vlisslngen 03.17 15.31;
Terneuzen 03.44, 18.05: Wemeldlngé 05 05.' 17.22
Hansweert 04.21. 16 45: Zterikzee 04.50. 17.11;
,B.r,°.uvï?rMhaven 0418' 1629: Willemstad 08.00.
18.15; Hellevoetsluls 05.08, 17.17; Dordrecht 07.07.
19.17; Rotterdam 05.58, 11.27; Hoek van Holland
04.21. 18.29; Scheveningen 04.38. 18.45; IJmuiden
05.12. 17.19; Den Helder 09.05, 21.00; Kornwer-
derZand 11.09. 23.19; Harlingen 11.20, 23.30; Ter
schelling 10.57, 23.07; Zoutkamp 12.21. -
Delfzijl 01.04 13.31
(Van onze correspondent)
üondtrdrn r.l.lf.r. m.t d, Ireln D«n Bo,ch-Elndh«v™ ,.Un etn denr daitn „n eea
troot cevaar ontuupt. Eerit nu li bekrndirmaakl. dal Zondaiavond - naiana bal on
daraoak kon de rechercbe hot nleuwa niet eerder rrllceven - toen de trein ven het etatton
Voaht naar Eindhoven vertrok, do rail. nabtl het etatton Vuaht, vlak lama een diepe
floot, vnraperd bleken. De beatuorder >o( de barricade vlak voor etch on voeldo een
Hevige schok.
Hoewel de trein nog een matige vaart had
is het toch nog verwonderlijk, dat hij niet
uit de rails liep, hetgeen de bedoeling van
de misdacjige elementen geweest blijkt te
zijn. De bestuurder zette de reis voort, maar
waarschuwde onmiddellijk in Boxtel het
station te Vught. Bij onderzoek dQor spoor
wegpersoneel en recherche bleek, dat de
lijn door zware baddinfs verspead was. Het
staat vast, dat in de omgeving omtrent die
tijd twee mannen met rijwielen zijn gezien
Als de opzet was gelukt, zou een ramp bet
gevolg zijn geweest, want er heerste een
diepe duisternis en de spporsloot langs de
lijn is diep. Technici noemen het een won
der. dat de trein de htridernis nog heeft
kunnen nemen.
De recherche heeft een uitgebreid onder
zoek ingesteld en eniga arrestaties werdan
reeds verricht.
Predlkbei
ds W d
dtenihg).
8.30 uur de
lo ten1 8 30 ui
Hpkendpjp
Nieuwerkerk a. d. IJssel 4
Feestweek. De Mlddenstfndsverehiglng
heeft in principe besloten een feestweek te
houden van 16 tot 23 Februari. In deze
feestweek worden prijzen beschikbaar ge
steld. Ook zullen twee kindermiddagen wor
den gehouden, één op de 's-Gravenweg en
één op 't Dorp.
De eerste. Bij de heer C. Segers aan de
's-Qravenweg is reeds een lammetje ge
boren.
Geslaagd. - MeJ. A: Leppink ls te Rotter
dam geslaagd voor de akte Chr. Volksonder
wijs.
Bevolking toegenomen. Het aantal
inwoners op 1 Januari 1951 bedroeg 2271
mannen en 2261 vrouwen, totaal 4532 per
sonen. Op 1 Januari 1952 waren er 2331
mannen, 2342 vrouwen, totaal 4673 personen.
Een vermeerdering dus van 141.
Vakdiploma. Te 's-Gravenhage is ge
slaagd voor het vakdiploma aannemer, de
heer C. de Wit H. Pz.
Gevonden voorwerpen. Gevonden:
handschoen, glacé dameshandschoen, kin
derblouse, riek, baggerschut, want en zak
doek, sleuteltje.
Burgerlijke Stand. Geboren: Jan Adria-
nus, z. v. A. H. D, Bakker en J. H. M.
Keetels; Gerrit Jan, z. v. Stam en J. Heu
velman; Anneke Willemina d. v. F. A.
Meyndert en J. G. Koole.
Ondertrouwd: A. C. van Vliet 27 jaar en
A. Sparreboom 26 jaar; C. A. v. d. Bulk
33 jaar te Berkel en Rodenrijs en B. W M
Ammerlaan 27 jaar.
Overleden: H. van Arnhem 80 jaar, wedn.
van L. Vermey.
Ouderkerk a. d. IJssel
Predikbeurten. Ned. Herv Kerk 9.30 uur
ds A. J. Timmer; Woensdag 7 uur ds J J
Timmei te Nteuwdrkerk a. d IJssel. Wijk-
gebouw La ge weg 9 30 en 8.3o uu de heer" A.
Je Redelijkheid. Geref Kerk 9.3o en 8.15
ur ds C. A Vteugdenhil
WATERSTANDEN 12 JANUARI
Mannheim 3 00 0.008- Trier 5.82 +2.22- Keu
len 3 34 +0 94 Ruhrort 5 38 +0.57: Loblth 11 29
0 14; Nijmegen 9.02 0.03; Arnhem 8.82 +0 08
Eefde 4.75 +0 20; Deventer 3.88 +0.18; Namen
4.20 +1.25; Maastricht 45 45 onvr- Borgharen
45.01 - 1 44; Belfeld 15.49 +1 60; Venlo 14.82
+1.47; Grave 6 80 +1 07.
Opmerking; de stuwen op de Maas zijn open.
behalve Grave waar de stuw in de loop van
de dag wordt geopend.
ar dagferi
ratelen
voeren di
dat nog land
ruim 5000 We
n
lAl$ secrel
nlngmeestèr.'
vgn de héér
benoeming vat)
cotnmles-cheM» gameer
De hoofdschotel voor deze vergadering
was het bouwplan voor 1952) De gemeente ls
er in geslaagd een geldlening te krijgen en
de woningbouwvereniging kteeg het verzoek
om wper de öpuw van enkele huizen ter
hand te nemen. De door het architecten
bureau Stuurman en Zn ontworpen plannen
voor 33 woningen werden goedgekeurd,
terwijl de voorzitter kén mededelen, dat de
gemeenteraad al tot medewerking had be
sloten.
Burgemeester Warnaar, lid van het be
stuur, deelde nog mede, dat de mogelijkheid
niet is uitgesloten, dat in 1952 nog meer ge
bouwd kan worden. Er zijn plannen in voor
bereiding om in de bomenwijk een straat
aan te leggen langs de spoorbaan. Ook daar
kunnen huizen verrijzen. In verband met
het nog steeds grote tekort aan huizen, sprak
de vergadering als haar mening uit, dat hier
duplexwoningen. of nog liever huizen met
bovenwoning moeten komen. De architect
zal opdracht krijgen deze gedachtengang
nader ITit te werken.
Na behandeling van enkele punten van
huishoudelijk belang werd de vergadering,
die geringe belangstelling had, gesloten.
Zevenhuizen
Mond- en klauwzeer geweken.
Alle gevallen van mond- en klauwzeer
zijn thans geweken. In totaal is op 28 bedrij
ven deze ziekte onder het vee voorgekomen.
Kleuter liep tegen motor. Een dezer da
gen stak het dochtertje van de heer C. S.
Bax aan de Knibbelweg plotseling de weg
over. waardoor het tegen een voorbij rijdend
motorrijwiel opliep. Zij werd tegen het weg
dek gegooid. Zij was even buiten bewustzijn
en kreeg een flinke wond aan het hoofd.
Pseudo vogel- en varkenspest.
Onder het pluimvee van een graanhande
laar uit deze gemeente is pseudo-vogelpest
geconstateerd. In opdracht van de genees
kundige Inspectie zijn alle kippen afge
maakt.
Er kwam nog een besmettelijke veeziekte
voor. de varkenspest, bij een dier van een
landbouwer apn het Noordeinde. In "t abat
toir te Gouda is één varken afgemaakt.
Predikbeurten. - Ned. Herv Keik 10 uur ds
v d Akker te Gouda Kapel a. d Rotte
10 uur ds W Bloemendaal. Geref Kerk 1.30
2.30 uur ds A P Helper.
an dtRiteang van Europa'^ grootste haven, de Ro
Idrp HeytSUaat
l)vai
RotteTt
de vpet van
mse Waalhaven,
gantisch [bedrijf,
klinkt,' de pnepmatiafche klinkhamers
roestbruine platen tijft scheepsrompen
i^ang
[Ujke tuind»
:t hooglied )vart de artièid
„nkpn van -de la^fpparattn
etudroogtjoktóen schip na schip lopnemen. om de reparaties uit te
id .werelfijè iêhoeft om "weer als zeewaardig schip de wereldzeeën
begin van dleke eeuw daar gevestigd pp een stjuk fcrond
'és, viert op «13 Januari a.s. zijn 50-jarig bestaan met
[voorziene orderportefeuille en een goede naam, die over
•ofden. Want npast de grote vlucht die de Rotterdamsche
|ls) scheepsrepafatiebe-drljf, bouwde zij niet minder dan
y>uw Amsterdam van de Holland —Amerika Lijn met zijn
ruim 31L000 ton, de gfootste was. En het is zeker niet in het minst deze jonge en energieke
vijftigjarige, die heeft medegewerkt en nog steeds medewerkt om de goede naam van
onze vaderlandse scheepsbouwindustrie te verwerven en te handhaven.
d/oogdokken
de gehele werêld beiend i
Droogdok Maatschappij nam -
275 zeeschepen, waarvan de r'
uanhd wereldjfe
lit ifcrjjf. aartttdt
1* ert ongeretft wi
iemeès, een vie Ivo
n Wf
it
um e
ie Nfë
de Rotterdamsche
Eerste Klasse
A; De Volewijokers—AGOVV
EDO—Frisia
Enseh Boys—GVAV
't Gooi—Gohead
Ellnkwljk—Heerenveen
Haarlem—Theole
B: Leeuwarden—VSV
Acht Hes—DOS
Wageningen—RCH
Sneek—AJax
Oosterpa ïkers—Enschede
Blauw Wit—Vitesse
Zwolse Boys—Be Quick
Ci DHC—RBC
NAC-BVV
Eindhoven—Juliana
ADO—Sittardia
Willem II—SVV
Feljenoord—Quick
Beijerheide—MVV
Ds NEC—NOAD
Xerxes—Sparta
HDVSPSV
VVVLlmburgia
Maurits—HBS
Br aban tla—Longa
WEST I
Tweede Klasse
A: ZFC-Baarn
HVC—OSV
WestfrisJa—AFC
H FC—Helder
VVA—Alcm. Victrix
B: De Spartaan—KFC
Sohoten—DWV
HRC-UVV
Heroules—ZVV
Zeeburgia—Volendam
WEST II
Tweede Klasse
A: RFC—Vriendenschaar
VCSFortune
HVVCVV
DFC—EBOH
Neptunus—ONA
B: Quick—Coal
Gouda—Overmaaa
riuka—Unitae
Leerdam—Schevaninian
Excalalor—UVS
Derde Klaasa
VIOSTYBB
HK A VV—Rijswijk
Roodenbuig—Blauw Zwart
De Postduiven—Archipal
Hlllegeraberg—BMT
HPSV—Hoek van Holland
B: ExcelsJor '20-Woerdan
vvpZandv. meeuwen
LFC—GDA
Wa ssen a a r—Laak kwartier
HBC-Alphen
Westark wa rtlar—Leonl dae
DL—HOV
Spartaan '20—DCV
SVW—Flakkee
VFC—Papendrecht
Olympia
ibbeldam—DHZ
Klasse
A: Wilhelmus—Warmunda
Tey lingenTHB
DCO—Rouwkoop
Lugdunum—Concordia (H)
ASC—SJC
Gr. Willem II Vac—Uaee
B: CromvLiet—SVH
's Gravenzande—Slod
Naaldwijk—Delft
Hillegersberg—Rava
Maasstraat—Duno
Ci BTC—Westlandta
Zwart Blauw —DHL
VDV-Het Noorden
RVC—Texas
Trans valia—OUveo
DDC—Quick Steps
Ds Te Werve—Belvedere
GSVDVC
St Volharden—Concordia
PDKHDV
I-enig en Snel—Tonegldo
DRLKranenburg
E: Waddinxveen—Stolwijk
Moerkapelle—Gouderak
A Iphia—Oudewater
Unlo—Ammerst. SV
Meerburg—DSO
VEP—Haastrecht
Fi WRW-FSV Pietoria
Poortugaal—SMV
Martlnlt—HWD
Zwervers—OVV
DZBDlndua
F DS—Aeolus
G: Dl ris*landRDM
Nieuwen h VND
Ursus—PFC
CKC—Nado V
Hion—DEH
Hermandad—Hellevoetslula
H: OSS—Alblaaaerdam
SSW-RCD
Strljen—Bolnes
Lekkerkerk—Merwede
Zwijndrecht—'a Gravendeel
Hardmxveld—Galukvogets
ZUID-ROLLAND
Eerste Klasse
Spangen—Gymnaslae ten
He* Zuiden—AchiUee
Tweede Klasse
Ons Eibernest—Deetoe
Vlcua Orientis—HKV
Aj Deetog 2—Dpeto$ 3
Olympiaan—Velox
OSCR—Regenboog f
B: vic. Orientis 2—Spangen I tl
HSV-Actlef 79
Gymnasiasten 2—Ready
De Algemene—Die Haghe
Derde Klasse
A: Spangen 3—Merwede
Quick 2—Het Zuiden 3
ODO—Deetos 5
B: De Overk Ons Kb. 1
TOV—Succes
Deetos 4—Zwerver4 2
Hou Stand—Velox 2
C: ALOActief 2
Poortugaal—Die Haghe S
Schiedam—HSV 2
Rozenburg—Olympiaan 3
D: Achilles 2—Fluks 2
DKC—Gymnasiasten 3
Wlon—Zuiderkwartier
Unicum—Het Zuiden 4
Vierde Klasse
Wlon 2—Rozenburg 3
De Spartaan—De overk. I
Charlols—Eureka
WESTEN
HEREN
Eerste Klasse
BMHC—TOGO
Laren—Be Fair
HDM—Amsterdam
HGC-SCHC
Promotieklasse
A; Be Fair II—Hilvereum H
Delfts® Studenten—Lelden
II DflHH—3N9
MRHC—Amei ifoort
B: BMHC Ill-Aeolus
RUswük-TOGO II
Groen Geel—HGC UI
As vlon—Victorie
DAMES
Eerste Klasse
Gooi—Be Fair
Hilversum—BDHC
TOGO—Rood Wit
Amsterdam—HHIJC
Promotieklasse f
A: HBSAmsteadam U
Laren—Am ersfoort
Plnoke—Rood Wit II
BDHC II—Strawberries
B: Leon Idas—Aeolus
BDHC in—TOGO
Lelden—HDM
Kampong-Kieviten
De geschiedenis van
Droogdok Mij gaat eigenlijk terug tot
1856. toen in Rotterdam de firma Duncan
Christie en Co wePd opgericht, die later
overging in de Maatschappij „De Maas",
waaruit uiteindelijk weer in 1902 de Rot
terdamsche Droogdok Mij ontstond
De Maatschappij „De Maas" was geves
tigd op een terrein in Schoonderloo. waar
zich op het ogenblik de St Jobshaven be
vindt. Dit terrein zou echter in 1905 moeten
worden verlaten in verband met haven-
aanleg. Toen deelhebbers in deze onderne-
j ming zich verenigden en plannen werden
f ontworpen om in plaats van de Maat
schappij „De Maas" te komen tot een onder
neming. die tot doel zou hebben de exploi
tatie van droogdokken en daarbij beno
digde werkplaatsen op zich te nefhen. moest
in de eerste plaats naar een ander terrein
worden omgezien. Men kon dit vinden bij
de Ruigeplaat. maar achtte het gunstiger
het te zoeken op de Heyplaat. toen nog een
landelijk stuk oevergrond. dat nog geen
Waalhaven in zijn habijheid had. Voor
ƒ44.000 werd de op 23 Januari opgerichte
Rotterdamsche Droogdok Maatschappij eige
naresse van 4'/» hectare grond.
Bij de oprichting was direct al een voor
name vraag wie de leiding van deze jonge
onderneming moest worden opgedragen.
Men wist hiervoor ir M. G. de Gelder te
vinden, een ingenieur van de Kon. Marine,
die geruime tijd chef van Veritas in Parijs
was geweest. Door de forse voorwaarden,
welke hij stelde, deed hij zich reeds direct
kennen als een energiek man en spoedig
zou blijken, dat men met hem een bijzonder
goede keus had gedaan.
Gemakkelijk waren die eerste jaren niet
voor de R.D.M Het gemeentebestuur had
zo weinig vertrouwen in deze jonge onder
neming. dat zelfs de toenmalige burgemees
ter, de heer F. B. s' Jacob, voorstelde de
grond aan de Heyplaat maar aan de ge-
meente af te staan in ruil voor een ander
stuk grond. De R.D.M ging hierop niet in
maar zette door. Ir De Gelder zag de nood
zakelijkheid in. zich te omringen met goede
èen vakkundige medewerkers, die hij uit het
personeel van De Maas kon kiezen. De
meeste werktuigen van deze onderneming
waren echter verouderd. De magazijnvoor-
raden waren goed bruikbaar.
Al spoedig bestelde de R.D.M. in Glasgow
twee droogdokken en werd een aanvang
gemaakt met het graven van een haven
■oor deae dokken.' In 1903 werden beide
iroqgdokken afgeleverd en naar Rotterdam
versleept. De onderneming, die inmiddels
naar de Heyplaat was verplaatst, waar de
beide Prins Hendrikdokken waren gemeerd
en op bescheiden schaal werkplaatsen wa
ren verrezen voor de scheepsbouw, hout
bewerking. een machinefabriek, een gieterij,
een koperslagerij en een ketelmakerij,
boekte al spoedig een mooie order toen een
Italiaanse maatschappij haar opdroeg een|
stoomschip te bouwen voor de vaart in de
Middellandse Zee. Hiermee was een begin
gemaakt met de bouw van schepen en
sindsdien heeft de R.D M er niet minder
dan 275 gebouwd, waaronder de Nieuw
Amsterdam.
Reparatie hoofddoel
Het scheepsreparatiebedrijf mocht dan
hoofddoel van de onderneming zijn. de
Sectie-bouwEen gedeelte van de voor
tteven wordt gemonteerd
nieuwbouw moest dienen om de flexibili
teit van het bedrijf ten bate van de repa
ratie-afdeling te handhoven. En van het
begin af zag de jonge onderneming in dat
een reparatiebedrijf in staat moet zijn alles
te maken Vandaar dat het zich de eis
stelde, machinaal goed te zijn in8eriJ:h^
In de loop der decennia heeft de R.D.M.
zijn werkplaatsen voorzien van dikwijls
zeer kostbare werktuigen, vyaarmede het
mogelijk zou zijn al het benodigde voor be
langrijke reparaties binnen zeer ^orte tljd
te vervaardigen F.n zeker niet m het minst
hierdoor heeft de R.D.M ziéh ontwikkeld
tot één van de grootste scheepsbouwlndus-
trieën van Europa en heeft zij .b,]gedragne_n
tot de roem van de vaderlandse scheeps
bouw in het buitenland .„ions
De belde dokken maakten reeds in 1904
dat de resultaten van het reparatiebedrijf
gunstig waren Er dokten in dat jaar
schepen Een jaar later moest voor defirma
Jos de Poorter een stoomschip van 1880 ton
worden gebouwd en deze opdracht maakte,
dat de werfoutillage belanRrijk moest wor
den uitgebreid, n.l. met een buigwals en een
platenBChaafbank. KoHrlif
Hoewel in die eerste jaren het bedrijf
iroed van werk was voorzien, dwong een
teruggang in de conjunctuur tot een voor-
zichtig financieel beleid. En dat had ook
tot gevolg, dat men zich een
ïpurtp in het aannemen van orders Alleen
die welke met de bestaande outillage kon-
dén worde™ uitgevoerd, werden aangeno-
men.
Goede prestaties
Die R.D.M. leverde in de volgende Jaren
vele goede prestaties, zeker niet in het
■t In de nieuwbouw Men bouwde sche
pen voor Van Nievelt Goudriaan&Covoor
de Gebr Van Uden. Er werden snelle af
levertijden bedongen en de Jonge
wat^deVnaam van6™ werf^tet weinig ten
goede kwam. De confectlebouw deed zijn
intrede en dere achepen die naar een ge«kt
model werden gebouwd met kleine aiwu
kingen door de bestellers bedongen, konden
•"llf S-SSf groter nt"ntrden van de
bijbouwen van nieuwe heÜlnpn. Er kwam
maatschappij „Nederland" ga' een moole
order voor een schip van r#im 8000 ton.
waarvoor een nieuwe helling moest worden
gebouwd Reeds in 1910 werd het dulzendste
schio gedokt en het was dit jaar dat een di
vidend van 10 procent kon worden uitge
keerd.
Tuindorp Heyplaat
Het was één van de grote ideeën van de
heer De Gelder, dat in 1913 werd ge
realiseerd met de bouw van het tuindorp
Heyplaat. de pase «tussen de ongereptheid
van het Hollandse polderland en de ctag en
nacht voortploeterende werf. Meer dan
tegenwoordig lagen de terreinen van
R D.M vrij ver verwijderd van de woon-
céntra en dit leverde meer dan eens moei
lijkheden op bij het aantrekken van ar
beidskrachten. die men voor de werf nodig
achtte. Bij de stichting van het tuindorp,
dat voor 90 procent zou worden „bewoond
door werknemers van de R.D.M.. werd ge
bruik gemaakt van de open bebouwing,
waardoor de heilzame werking van licht en
lucht werd bevorderd. Het ontwerp was van
de Amsterdamse architect Baanders
De grote assendraaierij
huizen werden gegroepeerd in kleinere en
grotere blokken. Voortuintjes, pergola's,
poortgebouwen, vijvertjes, pleinen en plant
soenen en zelfs de verscheidenheid in vorm
van de gevels verlevendigden het beeld van
deze nederzetting in de schaduw van de
werf Was- en badinrichting, winkels, waar-
enkele zelfs samengebracht in een wa
renhuis van drie verdiepingen, een zwem
bad. een feestgebouw, dit alles maakte Hey
plaat tot £en lustoord, waar het niet alleen
goed wonen was na volbrachte arbeid, maar
ook goed rusten en ontspannen.
Het zou te ver voeren de lotgevallen van
de R.D.M. in den brede op de voet te vol
gen hoe men door de zware inzinking na
1930 worstelde die met een steeds minder
wordend aantal opdrachten en een zakkend
prijspeil, de leiding voor heel wat proble
men stelde Welk een gloriedag het was
toen de Koningin de Nieuw Amsterdam te
water liet en hoe moeilijk de oorlogsjaren
waren en niet minder de tijd na de bevrij
ding toen men voor de gigantische taak
stond de zeven gezonken droogdokken te
lichten, de beschadigde gebouwen te her
stellen en de geroofde machines en maga-
zijnvoorraden te vervangen. En daarna werd
te ver voeren de grote verdieasten te schet
sen van de leiders, die de R.D.M tot een
zo grote vlucht brachten, ir De Gelder, die
in 1918 overleed, zijn opvolger de heer Dijk
graaf die in 1932 het bedrijf ontviel En het
grote verlies dat de R.D.M. een klein jaar
'geleden trof. toen ir D. C. Endert Jr stierf.
Onder het bewind van de belde laatsten
werd de Scheepsbouw Mij Nieuwe Water
weg bij de R.D.M. gevoegd
De scheepsbouw is afhankelijk van
gang van zaken in de scheepvaart. Objec
tief beschouwd mag de jubilerende onder
neming de toekomst optimistisch tegemoet
zien onder leiding van de huidige directeu
ren, de heren ir A Knape en ir K. van der
Pols en de onder-directeur, ir J. C van
Reenen. En tot slot mag worden gememo
reerd dat de geschiedenis van de R D M is
vastgelegd in een wel bijzonder fraai uit
gegeven gedenkboek, getiteld: ..Een halve
eeuw Droogdokeen boek dat samen
gesteld werd door de firma Wyt en meer
geworden is dan een samenbundeling van
het wedervaren van een scheepswerf in 50
jaren Het werd een stuk conjunctuurge
schiedenis. waaraan medewerking verleen
den de heren H. P van den Aardweg, prof.
dr J- H Kernkamp, drs W F. Koen. J. A-
Murray en A. M.
Met de paplepel
in gekregen
UIT vele en verschillen
de kringen betrekt
Mevrouw Mode haar die
naren en vele zijn de
wegen, die naar haar troon
voeren. Menig bekend Pa
rijs couturier heeft in het
beroepsleven rondgezwor
ven vóór hij zijn levens
werk ontdekt. Pierre Bal-
main o.a. toog. gelijk wij
u onlangs vertelden, wel
gemoed naar de Academie
voor Beeldende Kunsten
met de bedoeling architect
te worden, maar hij ver
liet ze als Modeontwerper
Dit alles geldt niet voor
Jacques Heim, die te mid
den van de modeWereld is
geboren en getogen. Zijn
ouders hadden een pelte
rijenzaak in het Parijse
Montmartre en in zijn
jonge jaren hoorde en zag
hij niets dan Mode en nog
eens Mode en ja ook
hoorde en zag hij veel
kunst en antiquiteiten,
want in zijn buurt wemel
de het van kunstzaken en
antiquariaten. Deze om
geving heeft stellig in
vloed geoefend op zijn
smaak en zeker op de
keuze van zijn levensge
zellin. want hij trouwde
met de dochter van de be
kende Parijse antiquair
Lion. Zij werd voor hem
niet alleen een uitstekend
echtgenote, maar ook een
bekwaam medewerkster.
Jacques was, toen hij
trouwde, reeds lang in
het modevak. Aanvanke-
lijklijk ging het hem niet
naar den vleze, maar in
1934 keerde zijn kans.
Jacques Heim in zijn studio, omgeven door rollen en
rollen stof, maakt een schets van een nieuw model, dat
hij heeft ontworpen
Plots kwam zijn zaak der
mate tot bloei, dat hij
filialen kon vestigen in
Cannes, Biarritz en Lon
den. In 1936 verhuisde hij
naar de Avenue Matignon
in Parijs, waar het huis
Jacques Heim nog steeds
is gevestigd. Hij kwam op
het denkbeeld een specia
le afdeling voor jonge
meisjeskleding te vormen.
..Heim Jeunes Filles" is in
de gehele wereld bekend
geworden en heeft overal
navolging gevonden. Tij
dens de bezetting moest
hij naar Spanje vluchten,
waar hij werd geïnter
neerd. Eerst in 1945 kon
hij de teugels van het be
wind weer in handen ne
men en sedertdien wordt
de Modewereld elk sei
zoen verrast met nieuwe
modellen, welke Jacques
in zijn studio, omgeven
door enorme hoeveelhe
den stoffen,, ontwerpt.
Zijn vrouw staat hem nog
steeds trouw ter zijde,
maar ook zijn dochter
Arianhe en zijn zoon
Philippe zijn opgenomen
in het bedrijf, dat zij zich
voorstellen op den duur
van vader over te nemen
en daarmede een traditie
tot in het derde geslacht
voort te zetten.
zijnvoorraaen te vervangen, cm vj r. D
met het bouwen van nieuwe fabriekshallen van Maanen mr W. G.
het bedrijf up to date gebracht. Het zou ook van der Plas
MET HET NOGMAAlSBRIEFJEdat
we te dezer plaatse reeds herdachten,
zijn vele andere logeergewoonten over
boord geworpen. Voorb(j de tijd, dat Ma
dame Etiquette de gastvrouw noopte, vóór
de logé arriveerde een grondige inspectie
van de logeerkamer te ondernemen, er bij
zonderlijk op lettend, dat de gast o.a.
postpapier en andere schrijfbehoeften ter
beschikking stonden, mitsgaders een trom
meltje biscuits, voor het geval hij in sla
peloze nachten iets te knabbelen wenste.
De Volkshuisvesting waakt er tegen
woordig voor. dat de meesten onzer geen
apart vertrek voor vriend of maag be
schikbaar hebben en alle logeergelegen-
heid, waarop we kunnen bogen, is de bank
Anpqt is aanstekelijk De man, die tegenover u in de trein zijn krantje leest, de
persoon naasJ Vie u in een wachtkamer zat. eeru spreker, die door de radio he
woord tot u richt zij kunnen u besmetten met de bacillen van de angst, zonder dat
u ze spreekt of ziet. Na een lange reeks proeven heeft men eindelijk meer taricht
gekregen tn de benauwende gevoelens waaraan velen ten prooi rijn ronder dat rij
goed beseffen, wat hen nu eigenlijk mankeert.
Als proefpersonen zijn bij de Pr°even
aan de Universiteit van Califorme 2Ï psy
chiaters gebruikt. Eerst werdeni er gramo-
foonplaten van nerveuze patiënten ge
maakt, die over hun moeilijkheden spra-
ken. Daarna werden deze gramofoonplaten
voor de proefpersonen afgedraaid waarbij
er voor gezorgd werd dat dezen, als de proet
begon, kalm tn rusttg waren. Hoe langer
zij luisterden des te onrustiger werden de
proefpersonen. Sommigen konden niet meer
stil zitten luisteren en anderen keken eens
steels om zich heen. Na dejroet deelden
Iedereen kan zijn vrees overwinnen,
mits hij de volgende regels in acht
wil nemen:
1. Houd uw angst niet voor u. Help
een ander niet in de put door uw
problemen te etaleren, maar be
spreek rustig dat, wat u kwelt.
2 Doe juist dat. waarvoormen be
vreesd is. Vlucht niet dadelijk in
paniek, voor wat u benauwt, maar
denk éven na. Als dat niet ge
noeg is om de angstgevoelens te
doen verdwijnen, doe dan juist
datgene, wat uw angst u beletten
toil.
3. Blijf niet afwachten of piekeren,
maar handel, hoe dan ook. Als
een ramp u angst aanjaagt, ga
er dan tegenin en blijf in geen
geval werkeloos.
Zit de angst erg diep, dan doet men
goed een specialist om raad te vragen.
de meeste proefpersonen mee
Het tuindorp werd een kleine lusthof. Deden.
even wanhopig gevoeld hadden at» de J«-
tiënten. wier woorden op de gramofoonpla
ten vastgelegd waren. K£,,„„7f.n Hat
De jongste onderzoekingen bewijzen dat
vrees niet altijd uit onszelf voortkomt,
maar dot deze heel vaak in het brem van
een ander ontstaan is Het opsporen van de
besmettingshaard is heel moeilUk. wam
toen u zich gisteren niet op uw gemak voei
de kan dat we! gelegen hebben aan het feit
dat uw werkgever u besmet heeft, die op
zijn beurt door iemand waarmee hij ^nchte
aangestoken was enz. enz. De onbestemde
angst die u vanochtend vervulde kan wel
ontstaan zijn in het brein van iemand die
zich nu op duizenden kilometers afstand
bevindt. Hoe lang een dergelijke ke"in«"
reactie kan duren is nog met bekend en
hoeveel mensen aangestoken kunnen wor
den staat evenmin vast. maar zeker is dat
bijna niemand immuum is voor vrees er
dat zelfs dieren aangestoken kunnen wor-
George H. Preston, de bekende psychia
ter, heeft er op gewezen dat een zuigeling,
die in de armen van zijn moeder sluimert,
begint te huilen als zijn moeder angstig
wordt. Volgens Preston js het feit dat som
mige kinderen zonder bepaalde reden bang
zijn als zij moeten gaan slapen te wijten is
aan de angst van de moeder dat het kind
's nachts iets zal overkomen, een vrees die
onmiddellijk op het kind overgebracht
wordt en het het kind onmogelijk maakt
in een donkere kamer in te slapen.
De invloed van angst op de gedachten-
processen, is ook zeer interessant. De jong
ste proeven hebben uitgewezen, dat iemand
die bevreesd is zichzelf niet meer is, en
dat een geringe angst het denken belem
mert. Grote angst kan het een mens zelfs
onmogelijk maken na te denken. De psy
chiater Edward Lodholtz wijst er op dat
angst er toe kan leiden dat de hersens tij
delijk geheel uitgeschakeld worden Bij
plankenkoorts komt het voor dat de betrok
kene zich niets meer herinnert en dat niets
tot hem of haar doordringt. Iemand die
bang is heeft neiging de dingen te verge
len, in extreme gevallen zelfs zijn eigen
naam
Vreemde stof
Wat betreft de lichamelijke gevolgen van
angst kan gezegd worden dat de onderzoe
kers van de medische faculteit in New York
ontdekt hebben dat b(j angst een geheim
zinnige stof in het bloed komt die de orga
nen van het lichaam er toe brengt zich sa
men te trekken terwijl er aanwijzingen
zijn dat deze geheimzinnige verbinding, die
uit het bloed verdwijnt zodra men niet
meer bevreesd is, de oorzaak is van de tal
loze lichamelijke verschijnselen die bij
angst optreden. In medische kringen is men
tot de overtuiging gekomen dat een aan
tal lichamelijke afwijkingen als suikerziek
te, asthma en vele andere voor een deel
door angst veroorzaakt worden.
De geleerden zijn er nog niet in ge
slaagd de stof te isoleren, of nauwkeu
rig na te gaan wat de lichamelijke gevol
gen van angst precies zijn. doch bij de
proeven is reeds gebleken dat angst het
functionneren van de inwendige organen
belemmert en vooral de spijsvertering in
de war stuurt. Zelfs in minder ernstige
gevallen kunnen de lichamelijke gevrfl-
gen zeer ernstig zijn en het komt zelfs
voor dat mensen van angst sterven.
Meestal treedt dan eerst vaatkramp op.
waardoor het hart zich krampachtig sa
mentrekt, het hele lichaam is als ver
lamd. en spoedig treedt de dood in.
Een bekende Amerikaanse oogspecialist
s van oordeel dat iemand vaak op zijn
ogen afgekeurd wordt, omdat de onder
zochte persoon zich zorgen maakt over de
uitslag van het onderzoek. Bij proeven aan
de Columbia University te New York, is
gebleken dat angst het gezichtsvermogen
zeer ongunstig beïnvloedt.
Bij deze onderzoekingen is ook gebleken
dat iemand minder gevoelig voor angst is
in de zitkamer. Logeren is. om kort t«
gaan. niet meer zo'n formele aangelegen
heid als het vroeger placht te zijn en mis
schien in sommige families, waar men
trouw blijft aan gewortelde tradities en
eens gevestigde opvattingen, nóg is. Laten
"de conservatieven evenwel de moed heb
ben die overgeleverde getvoonten met
wortel en tak uit te roeien, ten gerieve
van zichzelf en niet in het minst van de
gasten Want een logeerpartij naar oude
trant is. of was. geen sinecure, voor gast
noch gastvrouw, het was een vermoeiende
affaire, die van de gastvrouw een hele
reeks voorbereidingen eiste en waarin
schenkster en ontvangstel- van de gast
vrijheid zich dermate moesten uitputten
te voldoet) aan dé regelen van het toen
malige logeerspel. dat ze na afloop van
de logeerpartij eenvoudig uitgeput waren
dagen nodig hadden om op verhaal
MJkomen alvorens ze van de herkregen
vrijheid konden gaan genieten.
Een logeerpartij betekende voor alle be
langhebbenden een tijdelijke slavernij. De
gast. vooral de vrouwelijke gast vond bij
aankomst een volbezett programma van
alle geneuchten. welke haar zouden wor
den „aangedaan" kant en klaar. Niets was
vergeten, van het bezoekje aan nicht Miep
tot de uitgang naar schouwburg öf concert
plus winkelen toe. Geen pioment werd de
gast aan zichzelf overgelaten. Moest de
gastvrouw ondanks de toen natuurlijke
aanwezigheid van „het meisje" toch even
een blik in de keuken slaan, en was de
gasthèer nog niet present wegens een zat
kenconferentie. die juist als er logees
waren vee'vuldie en langdurig bleken, dan
werd vijfjarige Mies of zesjarige Piet
..gealarmeerd" om tante gezelschap te
houden Het zou onhartelijk zijn geweest
als de logée ook maar een halve minuut
niet werd beziggehouden, hoewel Madame
Etiquette deze logée wel wenken gaf zich
eens in de logeerkamer terug te trekken
(jawel, des winters, als er niet werd ge
stookt') Natuurlijk mocht de logée geen
vriendin ter Dlaatse vaan be'oeVen zon
der de gastvrouw, want dan leek het of
men haar huis als hotel beschouwde. Men
ziet: gastvrouw en gast waren grondig
aan elkaar geklonken.
Tegenwoordig zijn we gemakkelijker:
gast- en gastvrouw zijn tot de slotsom ge
komen dat het voor beide partijen aange
namer is, elkaar vrij te laten. De goede
gastvrouw stelt geen programma meer op
maar vraagt tegenwoordig naar de plan
nen van haar gast en zij vindt het hele
maal niet schrikbarend, wanneer blijkt, dat
de logée enkele punten op haar program
ma heeft, welke zonder medewerking van
gastvrouw of -heer kunnen worden uitge
voerd. ja waarbij hun aanwezigheid zelfs
niet gewenst is.
De gast geldt tegenwoordig als tijdelijk
lid van het gezin, hetgeen dan echter voor
haar de plicht meebrengt zich te schikken
naar de daar heersende regelen en zich te
houden aan de uren voor maaltijden en
rust. welke daar gelden. Want hoe de tij
den en de zeden mogen zijn veranderd;
het orivé-huis waar men logert, is nog
steeds geen hotel.
We hebben nu al zo lang nylons gedra
gen. dat ei op kousengebied werkelijk
eens iets nieuws moest komen. Dit is er al,
vernemen we uit Parijs: „gevlamde" kousen,
d.w.z. kousen in verschillende kleuren ge-
aai temana n.™r weven, waarbij de ene tint zachtjes over-
naarmate zijn lntelltgentle-quotient hoger vloeit in de andere. Als materiaal dienen
is Aan de middelbare schoof U bij een on- natuurlijk nylon en zijde, maar voor Iwt
derzoek waarbij duizend leerlingen betrok
ken werden, overtuigend bewezen dat er
een direct verband bestaat tussen „koel
bloedigheid", en „intelligentie". De psy
chiaters zijn van oordeel dat het niet alleen
minder gemakkelijk is een intelligent mens
angst aan te jagen maar ook dat minder
intelligente mensen minder gemakkelijk
hun angst overwinnen. De psychiaters wij
zen er op dat een en ander verklaart,
waarom primitieve, weinig ontwikkelde
volkeren meer aan phobleën lijden, dan
meer ontwikkelden.
overige zijn deze kousen gloednieuw. De
kuit wordt door deze kousen bedekt met
een donker laagje, dat naar voren toe licht
uitvloeit.
Ander nieuwtje: kousen bezaaid met (na-
maak)juwelen en kousen gegarneerd met
een fluwelen belegsel.
Voor degelijks gebruik, kousen met een
hiel in donkerder tint dan de rest van de
kous. hetgeen een slankmakend effect geeft.
Dior kiest hiervoor toastkleur met hielen
van te sterk geroosterd brood. Voor de
avond lichte tinten.
