iil
GOUD5CUÈ COURANT
IKE
IQ
WEEPWNT
Èisénhówfer liet Taft ver achter zich
onmögelijk te worden”
„Rijnvaart dreigt voor Amsterdam
-j
Peter werd op Schiphol
geboren
jkwit
Voorstel Grote Drie
voor een
Minister Joekes verwacht
massale werkloosheid
Oostenrijks vredesverdrag
1
de kijker
JHR VAN LENNEP IN SOMBERE REDE:
Dunnê kanaaltvanden maken de
toestand uiterst kritiek
EERSTE VOORVERKIEZINGEN IN DE VER. STATEN
I
4J
aO
■JES
lefepreek tijdig 1
Feni
m duïdhU,u^-£dm'
Ban vpt^r dere
rerband met
meente-ontvanger
Duur nerhalingsocjfeningeii yerr<
Vpor resflPve-offieiercn en.
néergestort
Metéor in Friesland
Trurttati'verslagendoor Keiauver
Ouders verlieten brandend huis door
spacing in het vangzeil
r 13 MAART 1952
Vrijdag 14 Maart 1952
Verschijnt dagelijks
Advert: 12 c. p. mm, bij contr. 10 c.
90ste Jaargang No 23536
Directeur-Chefredacteur: S. H. VAN DER KRAATt
Chfef-Exploitatle: D. DE KLERK
Ing. Med.: 24 c. per mm, contr. 20 c.
Kaap Passeso Sicilië'»
gisteren op
iarri weerde
J
innenkast
tn
>ak 9Jp et
bi
wer<
ind.
Valse munters
Gui
a An de Burgermeester.
A
uvjiiwxovvi» uixicn □vuuuui nviauvci lavunei IV
Van de 36.766 democratische stemmen kreeg hij er 20.147 en
c
V
dag 17 Maart J
?oons
0
Breuk in Labourpartij
voorldpig geheeld
Binnen een week
npar dp maan
Prijs abonnement: per week ƒ0.45
per maand 1.95, per kwartaal 5.80
PEB ASPERA.
AD ASJBA
het
het
Ri
EENDRACHT
MAAKT MACHT
ver
in het
ge-
n dat
llioen
i. Het
lur
TO SPADARO
s op aangrijpende
JEGANG 18 JAAR
..ig voor
Ame
studie'ht
?nd
'gd \j?ust(uur
Bureaux; Zeugstraat 70—72
Telefoon 2745 (twee lijnen)
postrekening 48400
Gada
Soenget
Haa
IN
DS,
lm 4
ikkën r»
fde de eerstkomehw?
90 dagen.in totaal
'ten zal. grrferitt
inhangei
ittgegeven.
ementaire 1
tg, well_
i de na de
wijze vo"
wordt
zit geen
en door
rnaamste
tiscfi niét
vertegen-. blijven, liefst van 'een heel goed sóórt. niet
?er-
ten,
geleken
□n Nelle!
i te Wastenaar
imen van „Naar
- 3 d 10
u<ls s. visuele
-J:>. Hier wekt
ntje (gespeeld
en vertelt haar
weer is. Aan de
nks de heer
lie voert.
te aanvaarden, waardoor de onafhankelijkheid van Oostenrijk
ld. Hei Gr.twerp-verdrag telt slechts acht artikelen en is Don-
ladeurs van de drie Westelijke mogendheden te Mos-
ssprekingen over
sful n Gibraltar
im te Oslo
te Singapore
abayg p 12 Balt
iakarta p 11 Poelau Laut
i mijl ZZO v St Helena
asaki p 11 Formosa
a 150 mij) ZW v Flores
mijl Z Kp St. Vincent v
hoogte i
landse -
lang of
speurdei
De gearres.
staan. Tiet
ïlgië nog
»rs vah
niet achterl
zijn, dat atij
Prijg 10 cent per nummer
Burlings n Casablanca
hampton verwacht
i te Ceuta verwacht
sk v. Holl n Maassluis
Cp Guardafui v Colombo
mijl ZO v Kaap Race
VAART.
ZW v Hongkong
ok te Singapore.
i Port Swettenham
Algiers v_R'dam n Sidon
>ek n Sidon
bij Gibraltar v Sidon n
i van f^JüDA roepen
skkingWafi:
i met geldende wedde-
ugdaftrek.
>ma machineschrljvcn
nst. Infunctietreding
Na de luidruchtige vreugde, die te Amsterdam gevolgd fs op de .mede
delingen van de minister van Verkeer en Waterstaat over de verbreding
van het Merwedekanaal, worden nu des te somberder geluiden over deze
kwestie in de hoofdstad vernomen en de Amsterdamse Kamer van
Koophandel heeft zich daarvan tot tolk gemaakt. „Als er niet spoedig
verandering in de situatie komt”, aldus jhr H. van Lennep, „dreigt de
Rijnvaart vanuit Amsterdam onmogelijk te worden en zullen we in het
zicht van de haven stranden”. Een telegram aan de minister bracht ook
deze op de hoogte van de bezorgdheid van de Amsterdammers over hun
Rijnverbinding.
Naar
staat ei
vaai*wo
omdat:
„De werkloosheid,
vloeden sterk is I
voorjaar en zomt
■merkelijk zal dale
de vooruitzicht
weer gunstiger
gevolgen daaxvr-
en de daaraan v
in diverse stre
werkloosheid een
zal worden uitgevoc
dien de algemer -
zal» worden yerLc^x»..
dit jaar een belangrijk f
militaire bouwwerken zal
dan het vorige jaar
De vraag of oj J
seizoenin-
na6rm«te
*n, weer aan-
de mening van minister Joekes be-
_*r binnen afzienbare tijd weinig ge- in c
zoor een massale werkloosheid, en wel keri
..i te 'wm.
t het r~.
i de wer
rden niet.
rkloosheidsvoorj
trent noodzakqjijke
tement van
eindigd.
De toepassing van de in de
standsregeling ópgenomen bepaL„_.
toekenning van een z.g. nooduitkering (80
pet van de sociale bijstandsuitkering) aan
llfersonen, die doör eigen schuld werkloos
zijn geworden of dan personen.'’die tijdens
werkloosheid frauderen, heeft de kandacht
van de minister. Gebleken is, dalkin de
:tijk veelal door (Je behandelin^iwwr
sies voor
resultaat
welke door s<
toegenomen, i
iet aanbreker
len;
aten voor het bouwbedrijf
zijn geworden, met alle
ran voor de bouwnijverheid
i verwante bedrijfstakken;
treken met grotere structurele
aantal openbare werken
jerd, jyaardoor bovep-
riene'structuur dier -gebieden
jrbeteYd
;en belangrijk groter bedrag aan
u’°rken zal worden besteed - -
jaarf practijk veelal door (Je behandelini
>p grond van de huidige toer kwesties in df plaatselijke commissi
sociale bijstand een bevredigend n
r J Vr-~ 1 1 r-v -4*- -1 bereüfl.
nst i
raise
In verschï
jaailem, An_
ensen Rotterdam wer-
valse bankbiljetten/van honderd dollar
geboden, vijftien 4n totaal. De bankbil-
t»» Uh hXr onderscheiden. Een Onderzoek wees uit, dat
f» oned rfleerd de verspreiders de wijk naar Bflgie had-
den genomen. Tweè ■'Nederlandse recher-
nirs brafhtM de ^Belgische pohtie cm de
agte van de’ resultaten van het^fteuer-
onderzoek en het duurde toen niet
>f de Belgische politiebron na knap
L*rswerk övergaan tot de arrestaties.
?steerden zullen in België terecht-
ixct onderzoek in deze zaak duurt in
nog steeds voort, wa«t de vervaar-,
vah de valse bankbiljetten zijn nog
ehterhaald. Er jouden aanwijzingen
_j reeds uit België zijn verdweppn.
ouderdomsvoorziening
In antwoord op vragen van de heer Gort
zak heeft minister Joekes gistermiddag in
de Tweede Kamer meegedeeld det een
wetsq|werp tot verlenging van de noodwet
oudenKnsvoorziening thans bij de Raad
van StWe is om advies. Dit wetsontwerp
bevat tevens een nieuwe bepaling dat 100
e|gen inkomsten worden vrijgesteld. De mi
nister verwacht dat het wetsontwerp zeer
spoefiig bij de K&mer kan worden ingediend
en nog vóór de verkiezfngeh kan worden
behandeld.
Gistermiddag is een MeteoÊ van de vlieg
basis Leeuwarden neergestort bij DronrUP
(Fr.). De piloot, de 23-jarige res. 2e It H.
Stikvoort uit Voorschoten, kwam om het
leven. D^oorzaak van het ongeval is nog
niet bekeiNd.
JDedaMoot keerde terug van schietoefe-
de^VHehors.
daar uiterst belangrijk geacht, omdat zij
een gerst» aanwijzing vormen vóór de kan
sen van de voornaamste candidates
Eisenhower verklaarde gisteravond bij
zijn aankomst te Parijs (uit' Frankfort) diep
onder de in'drug te zijn van het resultaat
der eerste vcorverkiezingen. „iedere AmW
kaah zou trots zijn bij de ontdekking, dat
ipening over
r. Omtrent
>n de g^ne-
wetsontWCTjj,da’t minister
Tweede Kamer heeft ingëÜièr
op pensioenen
Minister Beel heeft gistermiddag
woord op vragen van de heer v. Sle<
gedeeld, dat aan alle gepensionneer
niet de bijzondere toeslag ingevolge de wet’
'van 16 Augustus 1951 is uitgekeerd. Van de
75.M0 gevallen zijn er nog 400&>in beh
liny. Er wordt naa/gestreefd deze uitl
te doen in Mei. Voor de toeslag op de
taire pensioenen zijn nog 10*00 gevalle..
Lbehandeling. Ook hiervoor wordt* geöt^ei
Lnaar uitkering in Mei. Er is geen reden
spreken van ernstige- vertraging
|k geen bijzondgremaaT>ggelen nodi(
s vraag of vóór Paserr’^yentue
ihotkar
W0I>MV
Deze-
de sfeer waarin 4e kiyestift
Friese zijde.,js
ten de
de zijde van her bufgerli].. -
handhaving van de orde wel wat
handig aangepakt. Ditmaal zal
van be^de kanten wat
zijn om ongeregeldhedi
was het maar’c—*-1
zaak evenmin goe
de ‘regel J-
Tijdens eim verbi
Kijker getracht zi,
beeld van de (Friese
dat op een afstand
een
taal
f^j
België gegrepen,
De Belgische politie heeft t«4prusscl twee
Belgen aangehouden en één^Nederlander.
die in Nederland valse bankbiljetten van
honderd dollar hebben u|)tgegevei\. Wegens
hetzelfde feit zijn te Verviers een Engelse, l’0611
vrouw en een Nederlander gearresteerd. Rjiaa
Enige tijd geleden .Constateerde de^nmifB^,
nele voorlichtihjjBttienst in Den Haag, daiWfc
er in Nederland een valse muntersbende aan
het werk moest «nn. In verscheidene ste
den, b.a. VolendarnSHaarlem, Arnhem, Am
sterdam, Delft, Leidenden Rotterdam -
Se& valse bankbiljett
aan]
jette
stand der werkloosheid verlenging van de
de overbruggingsregeling genoemde uit-
ringstermijn \Yenseliik en mogelijk is
dient te worden bezien in het kader van de
met het oog op de aanstaande invoering
van de werkloosheidswet noodzakelijk ge
worden nieuwe opzet der complementaire
Werkloosheidsvoorzieningen.Hf t hièrom-
ak^ijke overleg met het depar-
Financiën is echter nog niet be-
r Eerstq kievitsei l
f Tr Ruurlo is gisteren het eerste kie-
f vitaei gevonden. Het is vanmorgen
door de vinder, de heer Slutter, op S
Soestdjjk aangeboden aan de Koningin.
De nationale partijraad van de Britse so
cialistische partij heeft.’ na een bijeenkomst
waarbij het vaak fel toeging en zich heftige
debatten ontsponnen tussen de volgelingen
van Attlee en de aanhangers van Bevan,
een communiqué uitgegeven, waarin de
eerder door de parlementaire fractie van
Labour genomen beslissing, welke vóórziet^
in het w4er invoeren van de na de oorlog
aljgeschefte disciplinaire wijze van stemmen
voor de Lagerhuisfractie, wordt bekrachtigd.
Andere maatregelen ïljn niet genomen.
Bij het debet was het tot een hevige strijd
gekomen tussen Bevan en leiders van de
vakverenigingen, die hem en de 56 anderen
die tegen het herbewapeningsprogramma
hebben gestemd, in een resolutie wilden
veroordelen.
x Na tussenkomst van Greenwood, de
..oudere staatsman van de Labour-partij”
zagen de vakverenigingsleiders af van hun
motie van afkeuring.
^r toch geep Fries 'iri de i
zijn. Voor de volstrekte
lijkt Kijker eenheid van t
wint de oorlog heeft hem te goe
.dat cultuur wel van belang is, m<ai«Yat
x rechtszekerheid zelfs’i'an nog groterWay-dë
moet-worden geacht.
Tot slot dit< achter de Friese actie zit
geen streven naar een afscheiding. De Frie-
1 zen zijn Nederlanders,, Wat anders, van
t aard dan de 'overigen, maar niet minder
Kijker is met <^eze overtuiging'uit Fries-
zijn. 1
president Trmnan slechts 16.298.
Iusenhowet<,diep
onder de indruk”
Het landelijke Nev) Hampshire (ten Nqpr-
i New York) ‘is een van de «einste
Binnen een uur nadat mevrouw Dumexsch
Wintsch gisteren op Schiphol uit de uit
Montreal gearriveerde K.L.M. Constellation
P.H.-T.E.S. was gestapt, schonk zjj op Schip
hol het leven aan een zoon. De geboorte ge
schiedde in de keuringskamer van de ba
rak van de geneeskundige dienst der K.L.M.
Mevrouw Dumexsch—Wir^sch was op weg
van Montreal, waar zij woont, naar Zurich,
haar geboortestad. De nieuwe wereldbur
ger. de eerste die op Schiphol werd geboren,
kreeg de namen Peter Pohumel. Hij i^ërd
met zijn moeder naar een ziekenhuis .te
Amsterdam overgebracht. Beiden maken het
goed. Peter is twee maanden eerder dan
verwacht werd ter wereld gekomen' De
heer Dumexsch verblijft in Montreal. Hij is
uifr Tsjecho-Slowakije gevlucht.
wijk te Goes
Om tien minuten vóór twaalf wandejde
gisteravond eenagent van politie nog door
de rustige Lange Kerkstraat in het oudste
gedeelte] van Goes, zonder iets ong<
“*te merken: om middernacht sloegen
.....irntn een woning uit, liet eep
zich gilleed uit een raam op c'
dieping valf^n en stonden twee
sen schreeuwend in het venster,
op het vangzeil, dat uitgerold
sprong brak de moeder van he
beide benen.
In de voorkamer boven een filiaal van de
firma Jamin brak de brand uit en zó snel
grepen de vlammen om zich heen, dat men
langs de trap de woning niet meer kon ver
laten. De dochter van de familie Krekel-
berg liet zich plompverloren vaffien en
1 terecht, maar haar oudeis durf-
t aan. Haar vader arriveerde be
houden in het springzeil, maar, haar moe
der kwam zo ongelukkig neer, dat zij het
genoemde letsel» opliep.
De brandweer rukte met veel materieel
Weinig bewolking.
Weerverwaehtirij?. meegedeeld door Jiet
K.n.m.i. in lïe jjiit, geldig van Vrijdagavond
tot Zaterdagavond.»
Heldere nacht met op de meeste plaatsen
zware nachtvorst efi weinig wind. Morgen
overdag zonnig en droog weer. Zwakke tot
matige Znidooste>i)ke tot Zuidelijke wintL en
hogere middagtemperaturen.
Weerkundige waarnemingen.
Hedcmn<zsgnom 8 40 uur werden te Rotter-
lam de volgentT^ weerkundige waarnemingen
„.laan: - v
Barometer: 710.6 ffl.m.
Wind: oosl 3
Temperatuur:' O.Kgr. C.
’Maximum temperatuur: 14.40 uur 7.4 gr. C.
Minimum tempera-tuur; 7.30 uur —2.0 gr C.
WeersgekjpUihëid: onbewolkt.
lï-'Maaft F Afnemende maan
Zon op B.56: onder 18.44
Maankop 23.55t ondej 7.87 7
- Dè iuchtnosttM*wèf' voor de Australische
statenbond, tehrfna en NieUw-Zeeland worden
net ingang Mn 17 M*art aanzienlijk verlatad.
Negen Inbraken pleegde de 23-jarigê C.
uit ©en Haag in één maand tijd. De officier *r
van Justitie bij de Haagse rechtbank eistï»een'
jaar en zes maanden^ V*
vanPde* populai're MacArthut op, zich yerenigde.
'terwijl het schip D:ï J~ J--TT-LS1-1:41.4.
t, om daarna tefug te
naar zijn basi», tüelke
leleerden ontworpen
.1 op 1J075 mailen
de aarde. Da Werner
von Praun, de.bouwtr van
de V-2 raken.' heeft V‘
klaard, dat deze basis in
luchtruim in. tien jaar 1
bouwd kan worden en 1
- mtllic .,-w
1 bedragen. Het den van ^ew York) ‘is een” van de foemSite nkaah zou trJts lijn bij de ontdel
zou tn vijj ,Noordamerikaanse staten. Bij de uerkie- zijn medeburgers zo n.gunstige the
tand van 23.T.0W/, ZjnKen in Novfenfber gal het slecht3.?50!u00 h'em hadden", ’’aldus Eisenhower.
1 deze oasts en Vlin ddl ruim 50 miilii}%n stemmen tfltbren- zijn verdere politieke plapnen kon
innen aiieggen. gen Niettemin wjrdetn de voorverkiezintfen raaf geen ujtiluitsel geven.'
erhoging van fusthui
ir dat integendeel gesti
1 naar een geleidelijke
bestaande fusthiyirtariei
enkele huishoudelijk,
deze veAtóering ter spr»
rd van gerechten gewisseld
r®n reclame-campagne om
life en fruit in hej binnenk
ep over de betali
ige'n.
uit, omdat in de Lange Kerkstraat, waar
de oude panden in de smalle straat grdot ge
vaar liepen, de geringste branfl tot een
ramp kap leiden. Tegen"T<wart over één wa.1^
•men echter de brand meester en hadden de
naastgelegen pandan hooWzakelijk water
schade opgelopen. VJ
SpaansrAmerikaanse
militaire conferentie
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Acheson heeft Woensdag op
zijn wekelijkse persconferentie medegedeeld
dat spoedig besprekingen tussen de Ameri
kaanse en Spaanse regeringen zullen be
ginnen over het gebruik van miliraire bases
in Spanje door de Verenigne Staten.
Acheson las een vooraf opgestelde ver
klaring voor, waarin werd medegedeeld, dat
de Amerikaanse regering feen grondige
studie-had gemaakt van de rapporten, inge
diend door de Amerikaanse militaire en
economische grdepen. die Spanje in de afge
lopen acht maanden hebben bekocht.
De 3baans—Amerikaanse onm^rhandelin-
gen zullen te Madrid worden gevoerd. Zij
beginnen, zodra <ie nieuwe Amerikaanse
ambassadeur bij de Spaanse regering. IJn-
coln MacVeagh. Ie Madrid is aangekon^p.
MacVeagh wordt 23 Maart a.^ in de Spaarree
|hoofdstad verwacht.
De prijs van mazarine
Nn»r aan>4ding van de aandrang van de
margarine-fabekanten tot vaststelling vpn
een hog4^ margarineprijs. ter voorkoming
van ee^Bhargarine-oorlog, heeft minister
Manshd^gistermiddag in de Tweede Ka
mer verklaard dat de regering een niet-
noodzakelijke prijsverhoging zeker niet zal
goedkeuren. Indien de margarine-industrie
tpt-een'prijsovereenkomst wil komen, zullen
d& prijzen aap de hand van een onderzoek
n»ar de kostprijs* worden beoordeeld.
Woensdag is de Haghefilm
begonnen met de eerste opnai
de speeltuin een één-acter die 8
minuten zal duren, bedoeld als x
illustratie van het bekende liedje.
Heleentje van Capelle Lientje
door Emilietje Zoetmulder)
dat het buiten zulk mooi 1
camera A. Mallens en lint
W. Mullens, die de regi
van de
veilig;
aan kunt
dan ook
n zéggen-.
oudste v
gewoons
1 de
meisje
de eerste ver
se oudere men-
wachtend
rd. By de
iet meisje haar
De voqrverkiezingen in New Hamps/h e voor het Aifierikaanse' piresident-
sCTiap hebben tjweé verrassingen- opleleverd, ten eerste een royalé over
winning van generaal Eisenhbwer voor de republikeinse partii'(meer dan
dejhelft van de republikeinse stemmen) en tep, tweede een overtuigende
'zege van de democratisch^ senator Kefauver èp president Truman.
Eisenhower,kdie zelf niet bij d^veikiezingeii aanwezig was, verwierf
46.497 stemmen en liet daarmee" zijn voornaamste* tegenstander^Taft
(35.820 stemmen) ver achter zich. D9 andere.Republikeinse candidatën,
Stassen en MacArthur kregen slechts respc'ciieveljjk 6.549 en 2.9741
«temmen. Opmerkelijk is het geringe aantal stemmen dat de eeps zo 0
ue populaire MacArthut pp, zich yerenigde. h<
i«p Bij de democraten in New Hampshire blijkt senator Kefauver favoriet te
ie Bangkok
snghazl v Livefpbol naar
1 W v Teneriffe
Z v,Santa Cruz
N v Christmas eil.
11 Singapore
Thameshaven verw.
iardingen verwacht
Bangkok
12 te T. Oeban
NO v. Ponta del
indjong Priok n l
ramp te worden, zo vervolgde spreker. De
de gedoelde kanaalpenden hebben reeds naast
md, de bestaande waterpanden uitgegraven ge-
ka- deelten. welke door een dunne wand- van
de- het huidige fanaal zijn gescheiden. Aan on
derhoud van een en ander wordt in afwach
ting van de verbreding niets gedaan en de
aarden dam begint overal af te kalven. Ka-
pitéins van schepen hebben reeds duidelijk
gemaakt, dat deze toestand kritiek Is ge
worden. k
In een telegram aan de minister werd
met nadruk gevraagd onmiddellijk tot ver
betering over te gaan.
worden verwacht. ïndiif het betrol
servepersoneej geduimde de eei
drie jaren ten hoogste 90 dager
werkelijke dienst verrichten zal.
Voor de onderofficieren duur
het bepaalde in de .Dienstplii
herhalingsoefening 7 dagen langer
de Andere dienstplichtigen. In vt.--
him taak als-instructeur 4n leider op lager
niveau zal het noodzokewik zijn de kennis ya*n”dêlbe
en vaardigheid vqn de onderofficieren Jian". x Behalve
zienlijk op te'voeren, waarvoor een termijn
van 7 dagen onvoldoende is voor de jaren rop
1952, 1953 en 1954 in ^ele gevöllen zal moe-
icht op ten hoogste »18 da-
onderofficiercn
Na het tot stand komen\van het AtVan-
ti^h Pact werd overeengekomen de strijd-
krachTni van de verbonden landen op Ame
rikaanse leest te schoeie'n. Alk gevolg Hier
van kwam de Nederlandse legAleiding voor
de taak te staan de bij de landnVjcht inmid
dels ingevotyde' Engelse organisatie .om te
schakelen op 'de Amerikaanse. Hoewel in
zo hoog mogelijk tempo,aan
van de op dat tijdstip in werk
zijnde militairen is geWerkt, is
gelijk gebleken, zulks onder
tekorten aan Amgrikaans materi
onderdeden deze opleiding, het
jroot verband hieranden begrepen,
xvvien.
Het zal derhalve, nóodzakelijk zijn orrfcde
destijds met groöt verlofgezonden nyjjiaf-
ren. bij wie dit tekort aanwezig is en op
wie straks eventueel eeh ‘beroep zal moeten
worden gedaan, ^-oor hun taak geschikt te
maken. Hetgeen uitsluitend kan geschieden
bij-herhalingsoefeningen.
ror<- y,e|; Voor het resopv^^^kineel^^F
5le landmacht-1905 bepaalt/M|^B^eer. aat
,or- het reservqpersoneel Be|tNW*Rïe rang van
tweede-luitenant om hit andere jaar ten
hoogste 25 dagen werkfelijke dienst moet
verrichten en dat«de reserye-officieren ver
plicht ziifi in elk tijdvak van drie jaren één
jaar voor ten hoogste 27 dagen en de andere
jaren vooijen hoogste 6 dagen in werkelijk^
ds een dienst/te tornen. De op deze wijze beschik-
irkend, bare tijd is in versshillende gevallen beslist
onvoldoende vcmu het bereiken van het ge
stelde doel. Gunstige resultaten kunnen
De heer Var. Lennep herinnerde er aan,
dat Amsterdam zepr geijvera heeft voor de
verbetering van de onhoudbare toestan-'
waarin enige gedeelten van het Merwedek;
naai verkeren. Bij de behandeling van c_
Rijksbegroting zegde de minister van Ver
keer en Waterstaat^belangrijke steun toe,
maar nu is gebleken^dat hoewel de mi
nister over spoedige verbetering sprak
Rijkswaterstaat eerst over drie maanden de
Aanbesteding kan doen houden, omdat de
bestekken nog niet gereed zijn. De verbre
ding van het Merwedekanaal kan niet zo
snel zijn uitgevoerd of de voorbereiding
voor andere gedeelten van dit kanaal ver
keert in een verder gevorderd stadium.
Normaal gesproken zou het reeds onaan
genaam zijn, maar ‘thans dreigt het een
lerdrukt wor
edertaal. Zij
cken. ook in
de rechtss—'
rechten voor het Fries op, die
een taal kan vorderen. Men kanJ
dit recht bezwaarlijk ontzeggen,
buitenstaander uit „Hollapd vraagt zi
of de voordelen van het min of mee-
matig accentueren van een klein t»
wel opwegen tegen de nadelen Wat
delen kunnen zijn, leert België, waar de
tweetaligheid in economisch opzicht en uit
een oogpunt van bestuurbaarheid altijd
enige bijzondere lasten op de gemeenschap
Toch hebben de Friezen*hun argufnenteTi.
die ook voor niet-Friezen de moeite f/an de
kennisneming waard zijn. Ook de regering
heeft de kwestie in beraad genomen. Enige
tijd geleden hebben enkele ministers te
Leeuwarden met allerlei voormannen be
sprekingen gevoerd, die ook in Friese krin
gen zeer op prijs zijn gesteld. Aan de gron
digheid en de nauwkeurigheid, waarmee de
probleqien werden onderzocht en bes)JWlken,
heeft Friesland verwachtingen vastgeknoopt.
Met name de minister van Binnenlandse
Zaken zat bijzorider goed in ds kwestie en
rfat is niet zo verwonderlijk als men weet,
dat hij ’indertijd pronjoveerJe op een proef
schrift met de titel „Zelfbestuur of «afhan
kelijke decentralisatie?'’ De theoretische
kanten van het vraagstuk waren hem niet
vreemd.
Waarop komen de argumenten van de
Friezen nu nefer?‘Vpor hen is het Fries de
moedeijtaal feq teverts het voertuig van eeil
rijk geschakeerd eigen culfcireel leven/
Jfëiesland h^eft, om’een vodrbeeld tcTioe-
n^n, onnoemelijk, veel toneelverenijThgen
•eii terwijl volgens het C.B.S. in 1945 49 in
het Nederlands 324 toneelwerkep versc^e-
nen, ^verden in dezalfde tijd in'Friesland
F *114 toneelwerken uitgegeven. Zuiver statis
tisch gezien was in verhöuding tot het taal
gebied slecj^s^enfiprg^uctie van 9 stuks te>
verwacljtet^y'Ö^raMjjÊrlei andere ^gebie
den hééft FrtÉSlancr’een intensief eigen
leven. Aldus, zo meent de Friese beiieging.
kan Friesland ook bijdragen tot Ae verrij
king van de Nederlandse cultuur. Voor-*
waarde is qchter, dat de taal zich vrijelijk
kaniontwikkelen en*8at wordt dodr (ft hui-
^dige toestand onn4ogelijk gemaakt. Bij de
nu heersende verhoudingen, niet het minst
dootf de gelijkmakende invloeden, van radio,
bioscoop tenz., is het Fries ten dode opge- onut
flthreven. tenzij het roer bij het onderwijs Kr00
wordt gewend Zoals het nu is. leren de |00j(
kinderen in Friesland noen goed Nedcr-
lands, noch goed Fries. Bij het lager onder
wijs vraagt njen de tweetaligheid in zoverre,
dat in* de eerste leerjaren het Fries als
voertaal wordt gebnlkt er. daarna het
’NëddHands, perst als lestaai, laterals voer
taal bij het andere onderwijs.t Dit onder
scheid wil men* streng doorvoeren. Nu won
den de talen door elkaar gehaspeld, in
toekomst zou er een schëtpe scheiding wc
deft gemaakt fusseh Nederlandse en Friese
uren. Onderwijzers, «die Fri&s kennen meent
men genoeg te bezitten, want naar verhou
ding levért Friesland veel meer onderwij
zers op dan het overige NedetjlaaS. Onder
wijzers vo»men een.Frres exportartikel. Een
groot aantal 'onderwijzers bezit reeds
acte Fries, die wel niet officieel Is er-
A doch die volgens de Friezen 'veel moeilijken-
ds te behaleij dan één der andere daalacten
bij het lagen- onderwijs*.'
Dat de huidige toestand’voor de Frjezen
bezwaren heeftAwei*< Rijker bevestig^ d°or
eenfesp^ek met een jonge Gelderlander, die
na zijn ..onderduikperiode" in friesland
was blijven hangen. Kijker trof hem ergens
op het platteland- Deze jongeman had grote<
belangstelling voor de Friese taal ^gekrege]^
Hij mocht graag Èries lezen on vertelde
Kijker, dat de’ Friezen met hun taalactie
y i-i. toch meer in hun recht waren, daij, /le
rest van Nederland aanneemt. Het is ‘trou-
iWens een merkwaardig verschijnsel, dat
„import-Friezen" zich voor deze ding
interesseren, de. geletterden niet in
«te plaats. Het was deze jonge verl-,
fmordiger op' het Friese -njjatteland meer
malen overtomen,'dat e^Eoudige Friezen,
die Hun taal wel sprekeB’'haar niet be
hoorlijk kfinden fbzen, zodat zij herry wij
zend op een circulaire in het Fries, moesten
vragen: „Wat staat daar eigenlijk?" Dat
komt, omdat er v/roral hij het lager onder
wijs een '«•natuurlijke toestand is entetaan.
die voor Wide talen schadelijk blijkt te zijn.
Dè Friezen hebben meer verlangens, voor
al^ ingafte de zogenaamde cultuurspreiding.
Zij vinden, dat er zoveel in Holland en
zo w/inig in Friesland wordt ..cultuur’ge-
‘frj-preii", vdbral in de vorm van subsidiesi
De taalkwestie''!?’ echter het voornaamste'
punL
Hetkwam Kijker dienstig voor deze ziens-.
wijzè>wat uitvoeriger weer te geftén. Niet
temin behoudt Kijken ertkèle Stziya\en tegen
taogeUke gevolgen^van deze taalstrüd. Hij
zou hgt jammer vinden als op deKFriese
iJ’M’gMieestershamers en in de statige ver-
Y’kken van de fcflovinciale Staten te
t 4 lV*uwkrden missiven in twee tal?n Éouden
gaan circuleren. Voor de toepassing^ vpn hqt
Fries bij dg rechtspraak'‘kan-.Kijker hog
steeds weinig voelen, ook omdat er weer
nlet-Friese minderheden in Friesland zelf
- zouden ontstaan. Bovendien, als agn het
hoofdbezwaar van de Friezen wordt te
gemoetgekomen. zodat iedere Fries ook
loed Nederlands kent* ntfast uitstekend
F-ries een toekomstbeeld dat Kijker en
Triedand èn Nederland, gaarne gunt zou
De Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk hebben de Sowjet-Unie voorge
steld een verdrag t---~J-JJ_
zal worden hersteld. Het ontwerp-verdrag telt slechts acht artikel
derdagavond door de ambassadeurs van de drie Westelijke mogeno
kou overhandigd. De Sowjet-Utiie heeft zich bij de langdurige bes;
Oostenrijk reeds met zeven van de acht artikelen verenigd.
Weinig kans op Russische
Seen instemming
Volgens het enige nieuwe artikel moeten
de vief mogendheden afstand doen van alle
activa in Oostenrijk, waarop als voormalig
nazi-eigendom en oorlogsbuit aanspraak
wordt gemaakt. Dit artikel maakt het on
waarschijnlijk, dat de Sowjet-Unie het Wes
telijke aanbod zal aanvaarden. Rusland
heeft grote eigendommen in het Oosten van
Oostqprijk in bezit genqmen, aanvperend dat
zij oorlogsbuit zijn en voormalig Duits be
zit.
In de Westelijke nota woi»dt gejpgd dat
Oostenrijk bij de verklaring van Moskou
van 1943 reeds volledige onafhankelijkheid
is belodfd. Dat deze belofte nog onvervuld
sociale bij- is, schrijven de drie Westelijke nwgendhe-
iling. inzake den aan tfë Sowjet-Unie toe. W
Vlammenzee in oude
eze
als c,
i de
:iale
e tal
jassii
is qi te hoog
Op de gisteren in Utrecht gehouden alge-
menerjaarvergadering van de Nederlandse
r~ dfvan binnenlandse groothandelaren in
•nte en fruit is rpet algemene stemmen
lotie aangenomen, waarin wordt be-<Wp*te
dat onder geen voorWaarde een vft- vlami
verhoging van fusthuur aanvaardbaar
is. ernaar dat integendeel gestreefd dient te
woflen naar een geleidelijke vermindering
d^jbestaande fusthiyjrtarieven.
lijke aaken. die
rop deze veApiering ter sprake kwamen,
werd van affrachten gewisseld over een te
hit de onderofficier, werkeiyk bevredigend lér*n e.n over de betalingspositle aan de
meer door ^den*Hierbij zal een totale extra-dyur- veilingen. Het
"■VeüVJS Uitkering bijzondere toeslag
repen, te vol- T - h ft inp'*Hiknd I
g in ant-
iéddê we’ Verlenging 4hn de noodwet
j. Van uC
hehande-
tkering
mili-
len in
ervoor wordt, ge&tyeefd
_..3i. Er is geen reden om
ërjgtige. vertraging zodat
geert bijzondere maiTbmgelen nodig zijn.
de vraag of vóór Pasen**teyentueel een
^voorschot kan worden verstrekt, verklaarde
minister Beel dat men daarmee voorziohtig
moet .zijn.' omdat het vervelend is wanneer
een^ bedrag moet woTden terugbetaald, in
dien te veel blijkt te zijn uitgekeerd.
Dit is in de fantaste van
een kunstenaar L. het tpe-
komstip» schip naaf* de
Vnaan, zwevend twee hon
derd mijlen boven-de opper
vlakte van die planeet. Op
het „maanschip” zijn foto
grafen bezig „close-up"
opnamen te maken t
maan, 'terwijl het
zweeft, om daarna t<
keten naar zijn basif, t
dé geleerden ontw<
hèbbed
boven d
Pre
V-2
ird,
luchtrui
bouwd
de kosten vier
dollar zullen bedr
„maanAchip"
dagen de afstc
mijlen tussen
de maan kunnen
HTE LEEUWARDEN zal het dezer dagen in
o-*- de omgeving van het Zaailarid. waar
het gerechtshof zetelt, weer een ietsje span
ne® Er komt een „Friese zaak" voor, een
be,redijyngszaak in hoger beroep. In Friese
kringen wordt eT^j^k over gespróken.
Waarschijnlijk, zeer waarschijnlijk, loopt? de
zaak buiten de rechtszaal heel wat kalmer
at dan -de vorige maal, toen het tot opge-
t wonden tonelen is gekomen.
Deze stemden overigens wel ovgreen met
«ezet «h van
bestuur is de
t erg hard-
men licht
t meer op zijn hoede
-den te voorkomen, al
omdat relletjes de Friese
- joed zullen doen als zij in
andere, zaken werkelijk dienen
een verblijf in Friesland heeft
tich een nauwkeuriger
e kwestie te vormen, dan
dat op een afstand doorgaans mogelijk is.
Want er is een Friese kwestie, omdat er
een Friese taal is. Een eigenaardige om
standigheid ligt nu al dadelijk hierin, dat
deze taal er in zekere opzichten A-eel beter
voorstaat dan een jaar of dertig geleden.
Als een Fries van het platteRmd destijds in
Leeuwarden zaken had af te handelen en
hij wildip dat in het Fries doen, wprd hij
zogenaamd niet verstaan. Vai^daag is dat
heel anders. Talen hebben vake? de eigen
aardigheid. dat zij tegen d(| verdrukking in»
groeien.
Er zijn Friezen, die bewyren dat hun taal
onderdrukt wordt. Zij vinden het Fries hun
v moedertaal. Zij willen haar in het openbaar
spreken, ook in de openbare vergaderingen,
in de rechtszaal, kortom zij eisen al de,
>r het Fries op, die jnen voor*
i vorderen. Men kanffle Friezen
■-'waarlijk ontzeggen, 'doch de
JCr uit „Hollapd vraagt zich af,
.1n mjn of meer kunst-
i een klein taalgebied
nadelen Wat de na
dert België,
imisch opzit
