H Het GEDICHT Géza Maróczy Lynne Thorn's Dilemma EN OPSTANDING DER DODEN HOEVEEL EIEREN kan ik eten? DE KLEDERDRACHTEN VAN ONZE VOOROUDERS Waardevollehistorische verzameling ia AOAMSON ONS 1001-PA AS VERHAALT) RADIO met de Paasdagen Ja meneei, van de week de ontdekker van schaaktalenten Het Amerikaanse staalconflict BRIDGE-R UBRIEK Groot slam met dwangpositie Verzekerd bedrag thans 1881 millioen ZET DE ZORGEN OPZIJ ORANJEBOOM BIER! CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR WIJ' Wat kan. me gebeuren Andere nadelen Herinneringen aan vroeger tijden jaz^*jr£S2z>ti^zsr S? F' EERSTE BLAD - PAGINA 2 ZATERDAG 12'APRIL 1952 ZWALUWEN-RODE DUIVELS Landman in het doel Het Zwaluwen elftal, dat Woensdag 18 April in het Olympisch Stadion te Amster dam tegen de Rode Duivels uitkomt, is als volgt samengesteld: doel: Landman (Sparta); achter: Bakers (PSV) en Claus (Helmondia); midden: Hendriks (Vitesse) en Fanger (DWS); voor: Van der Bogert (DOS), Lugt- hart (Be Quick), Cor van derJSijp (Emma), Mommers (Willem II) en Sch&idt (Eindho ven). Reserves: Hagenaars (Volewijckers), Bak t Gooi), Kuipers (Volewijckers) en Tjep- kema (Blauw-Wit). Van Schijndel was gevraagd voor de rechtshalf-plaaU, doch de SVV-er is verhin derd in verband met zijn voorbereiding voor een examen. Over de bezetting van de rechtshalf-plaats zal nog nader worden be slist. De aanvang van de ontmoeting is bepaald op 6 uur. Het elftal van de Rode Duivels ia als volgt samengesteld: doel: Seghers (la Gantoise); achter: Oversteyns (Stade Leuven) en Van Brandt (Lierse S.K.); midden: Erroelen (Ra- Raceg op Zandvoort Bij de motorraces, die Zondag 18 Mei op het clrciiït van Zandvoort worden gehou den. zullen naar de K.N.M.V. ona meedeelt, uitsluitend seniores aan de start komen. Alleen de lichte klasse zal een nationaal karakter dragen, omdat ons land voor deze klasse voldoende deelnemers kan leveren, die een interessante strijd waarborgen. In drie andere klassen, die voor de 290 c.c.. d% 350 en 500 c.c. zijn "behalve Nederlandse cracks ook buitenlandse renners geënga geerd. Engelsen, Duitsers. Franaen, Oosten rijkers en Belgen. Het is zelfs niet uitge sloten, dat ook Italianen van de partij zul len zijn. In de halve finale van het tournool om de Duncan beker (dames beneden de 2S jaar) heeft mej. Rigolet (Zwlts.) met s—i, 6—4 renny ten Bosch (Ned.) uitgeschakeld. Gent) Ariën (Beringen F.C.) en Bollen (Waterschei Thor); voor: De Bruyne (St Nl- M.8:ÏC^ V*n steelant (St Niklaas S K.), Van Pottelberghe (F.C. Brugge), Givard (A.S. Herstal) en Masyn (F.C. Brugge). ZONDAG 13 APRIL (le PAASDAG) 1852. Hilversum (N.C.R.V 7.00 Paaszangdienst; (K.R.O.) 8.00 Nieuws, sis Gr.pl.: 8 25 Plechtige hoogmis; (N.C.R.V.) 130 Nieuws; 8.45 Gewijde muz.; (I.K.O.R.) 10.00 De open deur- 10.30 Kerkdienst; 11.40 Koorz.; (N.C.R.V 12.00 Geestei. liederen, (K.R.O.) 12.15 Apologie; 12.88 Gr.pl.; 12.45 Zijne Heiligheid de Paus geef de zege Urbi et Orbi; 12.00 Nieuws; 13.10 Verzoekprogr. (in de pauze: Katholiek Thuisfront overal); 14.05 Uit het Boek der Boeken; 14.20 Omroeporkest; 15 30 Melodie der bergen, causerie: 18.00 Cello; 18 30 Vespers; (N.C.R.V,) 17.00 Gereformeerde kerk dienst; 18.30 Evangelie-verkondiging; 19.30 Nieuws; (K.R.O.) 19.45 Het werk van het apostolaat der hereniging onder de Oekraïni- sche uitgewekenen; 19.52 Boekbespreking; 20.05 De gewone man; 20.12 Gevar progr., 22.45 Avondgebed; 23.00 Nieuws; 23.15 Gr.pl. Hilversum II, 298 meter. (I.K.O.R.) 7.00 Paasvroegdlenst; (V.A.R.A.) 8.00 Carillonklanken8.15 Nieuws; en postdüiven- berichten; 8.30 Paasochtendklanken; 9 00 Gr.- Pl.2.45 Geestelijk leven, causerie; 10.00 Luit spel; 10 15 De vreemdeling, hoorspel; 10.40 Mannenkoor; il.oo Hoe Nellie de Koe een haas ving, lente-pastorale, (A.V.R.O.) 12.00 Disco- causerie- 12.40 Voor de jeugd; 12.50 Beiaard concert; 13.00 Nieuws; 13.10 New York calling; 13.15 Orkestconcert; 13.50 Even afrekenen, heren, 14.00 Boekbespreking; 14.23 Gr.pl.; 14 40 Lichte muz.: 15 05 De Kruisweg, spel; 13.55 Concertgebouworkest. 16.30 Sportrevue; (V.A.R.A.) 17 00 Klassieke muz 17 15 Monus de man van de Maan; 17.35 Gevar. progr.; 18.15 Nieuws: (V.PR.O) 18.30 Jeugddienst; (I K O.R.) 19.00 Voor de jeugd; 19.35 Bijbelver telling; (A.V.R.O.) 20.00 Nieuws; 20.05 Gevar. muz 21.15 Hersengymn.- 21.40 Amusements- muz.; 22.10 Kamerork.; <23.00 Nieuws; 28.15 Weekoverzicht; 23 30 Dansorkest. Engeland, B.B.C. Home Service. 330 meter. 12.15 Causerie; 12.30 Muz. causerie; 13 10 Cri- tieken; 14.00 Nieuws; 14.10 Causerie- 14.40 Gr- pl.; 15.00 Wenken voor de tuin; 15.30 Hoorspel; 16.45 Cavalleria Rusticana, opera; 17.45 Boekbe spreking; 18.00 Voor de kinderen. 18.50 Cause rie; 19.00 Nieuws. 19 15 Symphonie-ork.; 20.45 Kerkdienst: 21.25 Liefdadighetdsoproep; 2130 Hoorspel; 22.00 Nieuws; 22.15 Hoorspel; 23.10 Strijkork.; 23.52 Epiloog; 24.00 Nieuws. 12.00 Theaterorkest; 12 30 Kerkdienst- 13.00 Verzoekprogr.; 14.15 Gevar. muz - 14.45 Variété- ork.; 15 00 Gevar. progr.; 15.30 Gr.pl.; 18 30 Voor de vrouw; 17.00 Gevar. progr.; 17.30 Gevar. muz.. 18.30 Hoorspel- 18.00 Muzikaal drama; 18.30 Gevar progr 20.00 Nieuws; 20.30 Gevar. muz.; 21.30 Community hymn-siOging; 22.00 Gevar progr 23 00 Nieuws; 23.15 Vierhandig pianospel; 23 30 Muzikale causerie; 23.48 Orgel; 0.15 Lichte muz.; 0.56 Nieuws Brussel, 484 meter. 12 08 Lichte muz.; 13.00 Nieuws- 13.15 Gr.pl.; 18.30 Dansmuz.; 17 00 Nieuws; 17.10 Dansmuz.; 19.00 Godsdienstig halfuur- jé.45 Nieuws; 20.00 Gr.pl.; 20.45 Christus, oratorium; 22.30 Gr.pl.; 22 50 Nieuws; 23.00 Dansmuziek; 23.55 Nieuws. Brussel, 324 meter. 12.00 Radiojournaal; 12.34 Lichte muz.; 13.00 Nieuws (tussen 13.00—14.00 uur sport); 13.15 Gr.- pl. 13.30 Voor de soldaten; 14.00 Gr.pl.; 15.30 Klankbeeld; 16.00 Gr.pl. (pl.m. 17.00 sport); 17.45 Sportuitslagen; 17.50 Gr.pl.; 18 00 Harp; 18.30 Godsdienstig halfuur; 19 00 Nieuws; 19 30 Gevar. progr.; 21.30 Actualiteiten 2145 Gr.pl 22 oo Nieuws; 32.15 Verzoekprogr 23.00 Nieuws; 28.05 Dansmuziek. MAANDAG 14 APRIL (2# PAASDAG) 1852 Hilversum I, «92 meter. (N.C.R.V.) 6.00 Nieuws; 8.18 Or.pl.; 8.20 Ca rillonbespeling; 8.30 Morgenwijding; 1.15 Engelse Paasiiederen; (K.R.O.) 9 30 Nieuws, 9.45 Gr.pl.; 9.55 Plechtige Hoogmis; 11.30 Gr.pl., 11.35 Strijkork.; (N.C.R.V.) 12.15 Massale koor zang; 12.30 Land- en tuinbouw; 12.33 Kamer- muz.; 12.59 Klokgelui; 13.00 Nleuwa- 13 15 Vo caal ensemble; 13.45 Gr.pl.; 14.00' Voor de jeugd; 15.00 Amusementsmuz.; 15.30 Vocaal kwartet; lS.oo Voordracht; lS.Jo Gr.pl,; 17,10 Meisjeskoor- 17.30 Voor de Jeugd; 17.45 Rege ringsuitzending; 19.00 Nieuws; 10.15 Viool; 10.25 Voor de mannen ln grijs, groen en blauw; 11.30 Gr.pl.; 12.00 Sport; 19.15 Gr.pl.; 19.25 Amuse mentsmuz.; 20.00 Nieuws; 20.10 Kerkconcert; 21.00 Pasen 1952. causerie; 21.30 Philh. ork.; 23.35 Gr.pl.; 22.45 Avondoverdenking; 23.00 Nieuws; 23.15 Concertgebouworkest. Hilversum II, 200 meter. (V.A.R.A.) 0.00 Nieuws; 0.11 Gr.pl.; 1.45 Voor dracht; 0.15 Kamerorkest; (V.P R.O.) 10.00 Paas- dienst voor kinderen; 10.30 Vrijz. Protestantse kerkdienst; (V.A.R.A.) 12.00 Militair orkest; 12.30 Land- en tuinbouw; 12.33 Lichte muz.; 13.00 Nieuw»; 13.15 Oevar. progr.; 14 00 Radio Philh. ork.; 15.05 De nacht van Merlijn, hoor spel: 15.45 Dansmuz.- 16 45 Voor de Jeugd; 17.15 Sport; 17.45 Gr.pl.; 18.00 Nieuws; 18.15 Strijk- sextet; 18 35 Klankbeeld over vogels; 15.50 Jazzmuz.; 19.10 Twintig vragenspel; 19.30 Viool; 20.00 Nieuws- 20.05 Peer Gynt, voordracht; 21.60 Cabaret; 21.50 Metropole ork.; 22.25 Een phoe nix die te vaak verrijst, hoorspel; 23.30 Nieuws; 23.45 Socialistisch nieuws in Esperanto; 23.50 Gramofoonplaten. Engeland, B.B.C. Home Service, 330 meter. 12.10 Gr.pl.; 13.00 Gevar muz.; 13.25 Gevar. progr.; 13.55 Weerberichten; 14 00 Nieuws 14.10 Gr.pl.; 15.00 Discussie; 15.45 Lichte muz.; 16.20 Reportages; 16.45 Hoorspel; 18.00 Voor de kin deren; 18.55 Weerberichten; 19.00 Nieuws; 19.15 Sport- 19.30 Orkestconcert; 20.15 Reportages; 20 45 Gevar. progr 21.18 Discussie; 21.45 We reldcommentaar; 22.00 Nieuws; 22.15 Hoorspel; 22.28 Vlooi; 24.00 Nieuws; 0.03 Sport. Engeland, B.B.C. Light Programme, 1599 en 247 meter. 12.00 Lichte muz.; 12.30 Dansmuz 13.15 Or- keatconcert;. 14.00 Verzoekprogr.; 14.45 Voor de kinderen; 15.00 Lichte muz.; 15.55 Sport; 16.10 Militair orkest; 16.30 Dansmuziek; 17.00 Sport; 18.25 Gr.pl 18.30 Sportuitslagen; 19.00 Zang; 19.15 Muziekspel- 20 00 Nieuws; 20.25 Sport; 20.30 Variété ork.; 21.00 Frienda and Relations; 21.30 Gevar. progr.; 23.00 Nleuwa; 23.15 Dansmuz.; 24.00 Voordracht; 0.20 Gevar. muz.; 0.56 Nieuws. Brussel, 494 meter. 12.08 Orkestconcert; 13.00 Nieuw»; 13.10 Gr.pl.; 18.00 Dansmuz.; 18.00 Orkestconeert; 1845 Nieuws; 20(00 Gr.pl.; 21.15 Kamermuz 21 58 Gr.pl.; 22.00 Nieuws; 22.10 Dansmuz.; 22.50 Nieuws; 23 001 Cr.pl. r 33.55 Nieuws. Brussel, 324 meter. .00 Cfr.pl.; 12.30 Weerberichten; 12.34 Voor de boeren; 12.42 Gr.pl.; 13.00 Nieuws; 13 15 Plano; 14.00 Radio Philh. ork 15.00 Gr.pl.; 18.15 Cello; 15.50 Gr.pl.- 18.00 Koorzang; 17.00 Gr.pl.; 17.10 Amusementsmuz.; 18.00 Causerie; 18.15 Gr.pl.; 18.25 Kroniek; 18 30 Voor de sol daten; 19.00 Nieuws; 19 30 Gr.pl.; 10.50 Radio- feuilleton; 20.00 Omroepork 20.45 Gr.pl.; 2100 Actualiteiten; ai.is De Oorlog, oratorium; 22.00 Nieuws; 22.15 Verzoekprogr.; 23.00 Nieuws; 23Ü0S Gramofoonmuziek Luxemburg, 1293 meter. 7 30 Nieuws; 1.20 Liederen en dansen; 1.40 Muziek bij het huishouden; 13.15 Musette-ork.; 13.27 Muzikale zwerftocht- 15.30 De klokken van Corneville; 17.30 Voor de dames; 10.41 Van het ene tot het andere refrein; 22.30 Goe denavond, beate vrienden; 23.30 Dansmuziek. (Advertentie) jtópyveAhujituj! U bant da zovaelsta van» Strand vraagt. Hoa kan bat ook an ders xo'n kwaliteit voor die prijs! IN ieder kunstenaar leeft het verlangen om eens het werk te scheppen, waarin zijn diepste motieven op volkomen overtuigende wijze gestalte krijgen, een werk, dat al het voorafgaande niet overbodig maakt, maar er de bekroning en de bezegeling van is. Van dit verlangen naar de hoogste prestatie spreekt Boutens* gedicht „Daar is een lied", doch tevens van de onaantastbare zekerheid, eenmaal dit doel te zullen be reiken. Hij weet, dat hij dat uiterste lied niet gezongen heeft in de vervoering van zijn jongelingsjaren, en dat het ook niet geklonken heeft uit de vreugden en smarten van zijn rijpere jaren. Nu pas, in zijn ouderdom zal hij het kunnen zingen, en het zal een lied zijn als een opstanding, als een volkomen vernieuwing; al het voorgaande zal er in Samenvloeien en ondergaan, om geboren te worden tot een nieuw bestaan. Maar tevens weet de dichter, dat hij het nooit zal zingen dan waar hij de harteklop der liefde hoort en dat, hoe groot zijn zekerheid ook mag zijn, het wonder slechts ge schiedt aan wie de overgave kent. Daar btyft een lied dat 'k nog niet zong. Dat 'k om zijn gouden zekerheid Heb uitgesteld als een die jong Uit hoog geluk steeds hoger beidt. Daar is een lied.... Daar is een lied dat 'k zingen moet O de avondzon op 't lentegras! Eer de onontkoombre dood voorgoed Mijn stille lippen vult met as. Wel leende ik nachten lang als knaap Mijn hoofd aan den gesterden wand Totdat het bloed zong in mijn slaap Als de echo van een hemels land Wel droeg ik rijper vreugd en smart Tot waar aan zoom van zomerzee Het luide kloppen van mijn hart Zong met het hart van moeder mee Ik weet dat ik het nergens zing Dan hier waar ik uw hart hoor slaan, 't Lied waarin alle leed verging En elk ding beidt zijn bestaan Zo laat mij nog in zaal ge wacht: Het hoogste heil is nimmer ver: God zendt het in den slaap vannacht, Ik zing het met de morgenster! P. C. BOUTENS (1870—1943). DINSDAG 15 APRIL 1352. Hilversum I, 402 meter. 7.00 Nieuws; 7.15 G gebed; 8.00 Nieuws; 8.15 Gr huisvrouw. 9.30 Waterstanden. 9.35 Gr.pl.; 9.40 Lichtbaken; 10 00 Voor de kleulers; 10.15 Gr.pl.; 11.00 Voor de vrouw; 11.30 Gr.pl.; 12.00 Angelus, 11.03 Promenade-ork 12.30 Land- en.tuinbouw; 12.33 Promenade-ork 12.55 Zonnewijzer- 13 00 Nieuws; 13.20 Actualiteiten; 13.25 Metropole- ork.; 14.00 Gevar. progr 14 50 Gr.pl.; 13.30 Ben Je zestig?; 16.00 Voor de zieken; 16.30 Zieken- lof; 17.00 Voor de Jeugd; 17.45 Regeringsuitzen ding. 18.00 Nieuws; 18.15 Actualiteiten; 1820 Sportpraatje; 16.30 R.V.U.; 19.00 Gr.pl.; or.pl.; 19.15 Voor God en Sint Joris, klankbeèld; 19 40 Dit is leven, causerie; 19.50 Gr.pl.; 20.00 Nieuws; 20.08 Radio Philharm. ork.; 20.30 Bezoek Ko ninklijk Paar aan Amerika; 20 45 Radio Phtlh ork.; 21.25 De Radiodokter; 21.35 Bas; 22.45 Avondgebed; 23.00 Nieuws; 23.15 Gr.pl. Hilversum II, 298 meter. (A.V.R.O.) 7.00 Nieuws; 7J5 Ochtendgymn. 7 30 Gr.pl; (V.P.R.O.) 7 50 Dagopening; (A.V.R.O.) 8.00 Nieuws; 8.15 Gr.pl.; 8.45 Vo caal dubbelkwartet^BBtito_ Gr.pl.. 9 25 Voor de hulsvrQU' 10 50 VoOr de kleuters; il.00 R de zieken; 12.00 Plano en zang; 12.30 tuinbouw; l?33 voor het platteland; 12.40 Orgel; 13.00 Nieuws; 13 20 Dansmuz.; 14 00 Voor de vrouw; 14.30 Gr.pl 15.30 Ohze Amerikaanse buren; 18.00 Orkestconcert: 16.30 Voor de kleu ters; 16.50 Kinderkoor; 17.20 Voftr de jevgd: 17 30 Sopraan; 18 00 Nieuws; 18.15 Or.p) 18.25 Gevar. muz.; 18 55 Voor de kinderen; 19 00 Plano; 19 15 Paris vous par le: Jt 26 Fanfare- ork.; 19 45 Bezoek Koninklijk Paar aan Ame rika; 30 00 20.00 Nieuws? 20.05 Gr.pl.; 20.15 Ge varieerd progr.; 21.15 Gr.pl.; 21.30 Vragenbe- antwoordlng; 21.46 Gr.pl.; 22 10 Discogram; 22 45 Buitenland» overzicht; 23.00 Nleu,ws; 23.15 Nationale schaakkampioenschappen; 23.20 West-Indische muz.; 23.50 Gr.pl. 8.15 Gr.pl.; 8.45 Vo- 0 Morgenwijding; 9.15 ulsvrQuw; 9.30 Gr.pl.; tl.00 R V.U 11.30 Voor TELEVISIE-PROGRAMMA. (K.R.O.) 20.15—21.45: 1 Actualiteiten; 2. Weeroverzicht; Pauze; I. Cabaret. Engeland, B.B.C. Home Service, 330 meter. 12.00 Lichte muz 12.30 Gr.pl.: 12.58 Have a go; 13.25 Voor de arbeiders; 13 55 Weerberich ten; 14.00 Nieuws. 14.10 Music Hall; 45.10 Ge var. muz.; 15.00 Vespers; 16.45 Schots ork.; 15.00 Voor de kinderen; 10 55 Weerberichten; 19.00 Nieuws; 18.15 Sport; 19.20 Gr.pl.; 20.00 Gevar. progr.; 20 30 Orgelconc.- 21 00 Klankbeeld; 22.00 Nieuws; 22.15 Causerie; 22.30 Gevar. progr.; 23.00 Causerie; 23.30 Recital; 24.00 Nieuw»; 0 03 Sport. Engeland, B.B.C. Light Programme, 1599 en 247 meter. 12.00 Mrs Dale's dagboek; 12.15 Variété ork.; 12.45 Voordracht; 13.00 Gavar. muz.: 13 45 Or- kestconc.; 14.45 Voor de kinderen; 15.00 Voor de vrouw; 18.00 Muzikale causerie; 10.30 Voor de holdaten; 16 45 Lichte muziek; 17.15 Mrs Dale's dagboek; 17.30 Lichte muz.; 18.30 Revue- ork 10.00 Orgelspel. 19.15 Gr pi 19 45 Hoor spel; 20.00 Nieuws; 20.25 Sport; 20.30 Verzoek programma; 2100 Hoorspel; 22 00 Gevarieerd programma; 22S0 Sport- 23.00 Nieuws; 23 15 Actualiteiten: 23.20 Lichte muziek; 24.00 Voor dracht; 0.20 Gevar. muziek; 0 58 Nieuws. Brussel, 414 meter. 12.05 Orkestconcert; 13 00 Nleuws;»13.10 Gr.pl.; 14.80 Oude muz.; 15jOO Jazzmuz.; 1600 Gr.pl.; 17.15 Lichte muz.; 18.30 Gr.pl.; 19.00 Zang; 19.30 Gr.pl.; 19.45 Nieuws; 20 00 Gr.pl.; 21.00 Zigeunermuz.. 21.15 Orkestconcert; 22.00 Nieuws; 22.10 Lichte muz.; 22.50 Nieuws. Brussel, 324 meter. 11.45 Gr.pl.; 12 30 Weerberichten; 12.34 Gr.pl 12.50 Koersen; 12.55 Gr.pt.13.00 Nieuws; 13.15 Amusementsmuz.; 13.45 Gr.pl 16 00 Koorzang; 17.00 Nieuws; 17.10 Gr.pl.; 17.15 Voor de kleu ters; 17 30 Causerie; 1T.40 Gr.pl.; 17.50 Boek bespreking; 18.00 Plano; 18.30 Voor de soldaten; 19.00 Nieuws- 19 30 Gr.pl.; 19.50 Kroniek; 20 00 Hoorspel: 21.15 Omroepork.; 21 45 Actualiteiten; 22.00 Nieuws; 2215 Amusementsmuz.; 22 45 Gr.pl.; 22.55 Nieuws. Luxemburg, 1293 meter. 7 25 Refreintjes; 7.30 Nieuws; 8 00 Nieuws; 8.15 Liederen en dansen- 8 40 Muz. bij het huis houden; 13.15 Musette-ork 13.27 Muzikale zwerftocht; 17.30 Voor de-dames, 19.39 Cock tail melodie; 22.01 Variété; 22.30 Goedenavond, beste vrienden. Daul Kere» heeft het sterk bezette mees- x tertoumooi van Boledapest gewonnen, de zoveelste eclatante overwinning, die deze pur aang-tournooirot aan zijn reeds schitterende staat van dienst heeft toege- Ove'r het tournool wil ik het ditmaal niet met u hebben; pera en radio hebben in de afgelopen weken hieraan uitvoerige com mentaren gewijd. Ik wil wel even stilstaan bij de man. aan wie het tournool was ge wijd" Maróczy Géza. de beroemde Hongaar se grootmeester, die op 28 Mei 1051 op 82- jarige leeftijd overleed. Maróczy was evenals onze landgenoot dr Euwe geen schaakprofessional; hij was ingepieur van beroep en beoefende het schaakspel louter als liefhebberij. Zijn grootste successen waarmede hij een we reldnaam vestigde, verwierf hij in de periode 1898—1908, toen hij tientallen eerste «n tweede prijzen in de sterk bezette „bad- plaats"-totimooien (Ostende, Monte-Carlo, Karlsbad, e.a.) voor zich opeiste In die tijd werd hij algemeen als de ernstigste rivaal van dr Lasker beschouwd, doch Maróczy heeft nimmer de wereldtitel geambieerd. Na 1908 heeft Maróczy door beroeps plichten gehinderd nog maar hoogst zel den de internationale schaakarena betreden. Zijn resultaten waren over het algemeen bevredigend, doch bereikten nimmer het hoge peil van weleer. Maroczy's verdiensten als theoreticus (zijn standaardwerken over de Franse en Sici- Iiaanse Partij zijn heden ten dage nog ac tueel) moge hier worden gereleveerd, als- mdüe zijn feeling vpor het ontdekken van schaaktalenten. Ongeveer 1920 heeft Marocy bij zijn verblijf in ons land. de 19-jarige student Euwe een wereldcarrière voorsjJeld en de introductie in de internationale schaakwereld op zich genomenin 1935 zag Maróczy, als dr Euwe's secondant, zijn voorspelling van dichtbij bewaarheid; Mies Menchik dankte haar opleiding als schaakspeelater in hoofdzaak aan de be roemde Hongaar die zich er dus op k-on beroemen twee schaakwereldkampioenen te hebben opgeleid. En ten slotte Szabo. zijn talentvolle landgenoot, die alles, maar dan ook alles aan de grote Hongaarse groot meester te danken heeft Maróczy was een lange, magere, doch statige verschijning kaarsrecht tot in hoge ouderdom, met gitzwarte, lange haren. Hij was het volmaakte voorbeeld van een gentleman, die bij winst of verlies steeds zichzelve bleef. Niemand kan er zich op be roemen Maróczy ooit uit de toon te hebben zien vallen; dit Was bij deze mens eenvou dig niet mogelijk. Merkwaardigerwijs drukten deze natuurlijke courtoisie en rustige charme hun stempel ook op de tour- nooien, waaraan Maróczy deelnam. Het was of alle deelnemers hun uiterste best deden de omgangsvormen van de Hongaar te evenaren. Zelfs JWmzowitsch was aanvaard baar wanneer Maróczy in zijn nabijheid was! Waar heden ten dage vooral bij de jongere, na-oorlogse meesters op dit gebied nog wel het een en ander ontbreekt, is het toch wel goed. dat de persoonlijkheid, "di| Maróczy was, niet licht wordt vergeten Hieronder een partij van de grote Hon gaarse meester, toen hij nog beroemd moest worden. Wit: G. Maróczy Zwart: K. Exner Gespeeld ln Boedapest. November 1894. c2—e4 Pbl—c3 f2—f4 Pgl-f3 h2h4 Pf3g5 Pg5 Xf7 d2d4 e7—e5" Pb8cB «5Xf4 «7—g5 g5g4 h7h6 Ke8Xf7 Het z.g. Hamppe-Allgaier Gambiet, (jat om streeks de tijd, waarin deze partij «Verd ge speeld. nogal opgang maakt. Tegenwoordig heeft men deze voortzetting als onvolwaar dig voor wit geboekstaafd «n wel op grond van de voortzetting 8d5!. 9. LX|4, Lb4. 10. e5. Le6, 11. Le2. Dd7. 12. 0-0. Kg7 en zwart is, met behoud van het stuk, prac- tisch buiten gevaar. Maar toen was men zover nog niet. 8d7—dB? 9. Lflc4t Kf7-g6 10. Lel X f4 Lf8g7 11. Lf4e3 Pg8—f6 12. 0-0 DdB—e7 13. a2a3 d&-d5? Zwart wil profiteren van de ongedekte positie van Le3 en rekent nu alleen op 14. PXd5, P>Xd5. 15. LXd5, Tf8! enz. en zwart heeft het ergste gehad (Kg8h7h8 enz Maróczy heeft echter een erg onaangenaam kwaliteitsoffer achter de hand. 14. TflXfBtü Lg7Xf6 15. Pc3Xd5 De7—d8 16. e4e5 Lf6Xe5 Gedwongen. Want 16Lg7, 17. Pf4f, Kh7, 18. Dd3t, is ineens uit. Fn na 16 LXh4 ligt de volgende zeer fraaie variant klaar: 17. Pf4f, Kg7. 18. Ph5t. Kg6, 10. Dd3f!, Lf5 (op KXh5 volgt 20. Lf7 mat) 20. Pf4t, Kg5. 21 DXfSf!!, KXf5. 22. Ld3f. Kg5, 23. Peett. Kh5, 24. Pg7 mat! 17. h4h5t! Kg6g7 Pion h5 te taboe wegens 17KXh5, 18. Pf4t. LXf4, 19. Lf7j, Kg5, 20. LXf4f, KXf4. 21. Dd2t. Ke4, 22. Telt. Kf5, 23. Tflt, Ke4, 24. Tf4 mat. 18. d4Xe5 g4g3 19. Ddld3 Pc6Xe5 20. Le3d4 Dd8—g5 21. Ld4Xe5t Zwart geeft het op. want op 21 DXeö volgt 22. Dg6t, Kf8. 23. Tflt enz. CHR. VLAGSMA. De grote staalbedrijven ln de Verenigde Staten hebben zich wederom tot de rechter gewend. Zij willen trachten de opvordering van de staalindustrie door de regering als nog ongedaan te maken. Intussen hebben zij de verzekering gegeven, dat zij de pro ductie zo spoedig mogelijk weer op normaal peil zullen brengen. De rechtbank heeft zich niet bereid ver klaard de klacht, Ingediend door vier grote staalmaatschappijen, onmiddellijk in behan deling te'nemen. Op onderstaand spel moest Z 7 harten spelen, voorwaar geen kleinigheid. Djt spel is dan ook alleen maar te maken met een dwangpositie. De kaarten waren als volgt verdeeld: 4 b 8 5 3 4 7 2 7 0 5 4 3 4» 7 V v b 8 5 3 v 10 9 4 v b 10 4 h v 10 6 5 4 4 a h 7 4 4 a h 10 9 4 4 h 4 9 8 2 W kwam uit met ruiten 7 en het spel ver liep als volgt; W N O Z 1. 4 7 4 8 4 10 4 h 2. 4 3 4 2 4 9 4 3. 4 5 4 6 4 10 4 h 4. 4 8 4 V 4 v 4 4 5. 4 2 4 3 4 6 4 9 6. 4 b 4 b 4 6 4 7 7. 4 7 4 4 4 4 2 8. 4 7 4 5 4 5 4 a 9. 4 2 4 8 4 10 4 h 10. 3 4 3 4 V 4 io 11. 4 4 4 b 4 h 4 4 De twee overige klaverenslagen zijn voor Z en het contract is gemaakt. O komt in elf de slag ln een zeer moeilijke positie. Wat moet hij weggooien? Hij verwacht bij Z nog 1 ruiten en 1 klaveren evenals bij W. ln welke mening hij nog versterkt wordt door het wegwerpen door Z van de klaverenboer in N. Gooit O nu een ruiten af en Z heeft werkelijk nog een ruiten, dan zou het con tract gemaakt zijn, omdat dan belde ruiten In N vrij komen. Hij moet er dus op specu leren dat W nog klaveren 9 heeft. De rede nering van O is volkomen logisch. Heeft Z dus één klaveren en één ruften, dan is het contract altijd down. wanneer W maar kla veren 9 heeft. Heeft Z nog 2 ruiten dan is het contract ook down. wanneer O maar de ruitendekking vasthoudt. Alleen in het ge val dat Z nog twee klaveren of klavéren 9 en een ruiten zou hebben, dan is het con tract niet te verliezen. Door het vasthouden van de ruitendekking heeft O twee kansen tegen één. DE „NATIONALE" IN 1951 In de op 9 Apr!! gehouden vergadering van de Nationale Levensverzekering-Bank N.V., gevestigd te Rotterdam, werden de jaarstukken over 1951 goedgekeurd en het dividend bepaald op 24 per aandeel (on veranderd), terwijl de rentevergoeding over het onverplicht gestorte kapitaal wederom op 4 pet werd vastgesteld. De heren mr H. C. Hintzen en mr T. D. Zijlker werden als commissaris herkozen en tot directeur weyj benoemd mr H. G. van Everdingen, voorheen directeur van de Vesta, een dochteronderneming van de Nationale. Over de ontwikkeling van het bedrijf wordt in het verslag gezegd, dat de in 1951 behaalde productie ongeveer overeenkomt met die van het voorafgaande jaar. De "klei ne teruggang is'hoofdzakelijk toe te schrij ven aan het feit, dat de boeken iets eerder (Advertentie) 1507/8 Nou, dat werd me daar wat Junkie, die in het donker liep en dus zo ;oed als niets kon zien, stapte op de rol- chaats. En toen gleed hij opeens onderuit, imdat dat ding natuurlijk begon te rol len Bons!!!daar zat Bunkie plotseling op de grond. Bijna was hij nog van de trap gevallen ook. "want daar was hij vlakbij. Ge lukkig gebeurde dat niet, maar de rol schaats, die door Bunkie's val door de lucht vloog, kwam wél op de trap terecht. En dat gaf opeens 'n verschrikkelijke herrie in het stille huis Rommeldebommel-bons-bons-rrrang-bom Zo kletterde dat ijzeren ding met veel lawaai de trap af, van tree tot tree, tot-ie helemaal beneden was en daar nog met een laatste' klap tegen een deur bonsde Nou, je begrijptmet zo'n herrie mid den in de nacht was natuurlijk iedereen op hetzelfde ogenblik klaar wakker geschrok ken Allemaal sprongen ze van schrik overeind. Oom Tripje schoot zijn bed uit en holde de gang op. Wat gêbeurt daar? Wat Is dat?! Ook de anderen kwamen hun bed uit. en 3 renden ze allemaal de gangen op. Heel het huls was opeens in rep en roer werden afgesloten om het jaarverslag eerder te doen verschijnen. Aan nieuwe verzekeringen kwam een be drag van bijna 238'/* millioen tot stand, tegenover 251'/» millioen in 1950 De portefeuille nam af met bijna 100 millioen, waardoor het totaal verzekerde bedrag bij de Nationale per 31 December 1951 is gestegen tot 1.881.587.061. Ook de Vesta ontwikkelde zich krachtig en uitkomsten laten zich gunstig aanzien Van de Eerste Rotterdamsche, waarin de zaken van het concern Nationale zijn onder gebracht, die op het térrein van de schade verzekering liggen, overschreed de premie ontvangst me! een toeneming van ongeveer 1.400.000 ruim de 9 millioen gulden. De resultaten van de derde dochteronder neming, de Arrthemsche Hypotheekbank zijn eveneens alleszins bevredigend. Over 1951 bedraagt de bedrijfswinst van de Nationale 6.671.631 (v.j. 7 199.278) en na reserveringen, de zuivere winst 962.628 (v.j. 895.142) welk bedrag bovenvermelde uitkeringen toelaat. goed behoed door Anne Loraine Vertaald uit het Engels tn Ze rende de laatste traptreden op. Ze wil de voortmaken om zo gauw mogelijk bij hem te zijn. Ze wilde haar mooie droom in wer kelijkheid omzetten.... Haastig liep ze haar kamer binnen. Ze zag Nan niet, wat een uitzondering waa, daar deze haar bijna altijd opwachtte. De haard was aan 't uitgaan en er heerste een «onbehaaglijke kilte in het vertrek. Ze pookte Jn het vüur en zette een ketel water op. Eerst toen zag ze het telegram, dat tegen de klok op de schoorsteenmantel stond. Ze nam het op met 'n vragende blik in haar ogen. Ze zag niet, hoe Nan even doodstil om de deur keek om zich dan weer heel stilletjes terug te trekken. De klok sloeg 7 uur en Lynne besefte, dat ze voort moest maken om op tijd te komen. Ze scheurde het telegram open. -En lasHet water in de ketel be gon te koken en de deksel ging met veel lawaai op en neer. Ze lachte vaag en laa het IHWWIWWIlWWIIIIHIlfflfPil'iUWWIIIIWIWWOTBWWWWWHIIHUIWHWHIIgHlilWWIIIWIHIWIIIIIWefc? telegram nog eens. „Ik begrijp 't niet", her haalde ze zachtjea voor zich heen, „hoe kan dat nu Nan alipte geruisloos de kamer binnen en nam het telegram uit haar handen. Iets niet in orde? vroeg ze bfj het zien van Lynne's doodsbleke gezicht. Ik geloof 't niet, antwoordde Lynne langzaam. Ik begrijp 't alleen niet. Lees jij 't eens, Nan Nan las het telegram hardop voor: „Jean en ik zijn vanmorgen getrouwd, Jimmie." Lynne staarde Nan aan. Ja juiat, zei ze met een verwrongen lithje, dat laa ik ook. Ik begrijp 't niet. Dat ia toch onmogelijk.... Hoofdstuk III. Lynne ging de volgende morgen op ge wone tijd naar de kliniek, ondanks Nan'B aandringen, om één dag vrij te nemen. Waarom zou ik? antwoordda Lynne kalm, terwijl ze haar ta3 inpakte. Ik zal het vandaag bijzonder druk hebben, ik kan on mogelijk gemist worden. Nan keek haar vriendin aan. Wanneer ze gedacht had, dat Lynne verdriet of andere emoties zou tonen, kwam ze bedrogen uit. Na de eerste vreselijke schok had Lynne het verdriet, dat ze voelde, diep in. haar hart ge sloten en met niemand zou ze er ooit meer over spreken. Ook met goede vrienden niet. Nsn had 's nachts wakker gelegen om te ho ren, of ze uit Lynne's kamer, die aan de hare grensde, geluiden vernam, die iets van ver driet verrieden, doch ze had niets gehoor."). Maarbegon ze haperend, maar vind je 't dan helemaal niet erg? Je zou haast denken, dat je zoiets verwacht had. Lynne ^keek.Nan even aan met een won derlijke peinzende uitdrukking in haar ogen. Misschien heb ik dat inderdaad, zei de langzaam. Het mag je vreemd toeschijnen, Nan, maar ik geloof dat ik diep in mijn on derbewustzijn zo iets verwachtte. Ik hoopte natuurlijk aldoor, dat Jimmie net zo veel van mij hield als ik varfl hem, maar iets heel diep ln me zei me, dat een dergelijk gèlux niet voor mij bestemd was. Ik had Jimmie zo weinig te bieden Weinig? Nan's stem schoot veront waardigd uit. Wat is dat voor waanzin Lynne? Je bent meer waard dan tientallen Jimmies en dat weet je hepl goed! Wees maar goed boos op hem, Lynne, dat ver dient hij. Je hebt een hevige schok gehad en hoe sneller je zoiets afreageert in tranen en boosheid, des te eerder ben je er over heen. Laat je er niet te veel door van je stuk brengen, lieve kind, zulke dingen ge beuren ons allemaal en je moet 't als een goede les zien om een volgende keer ver standiger te zijn Lynne glimlachte moeilijk. Ik zal inderdaad volgend maal verstan diger zijn, zei ze langzaam. Wees daarover maar niet bezorgd. Ik moet nu weg. Maak je over mij geen zorgen, ik ben heus niet over m'n toeren door het gebeurde. Ze wandelde rustig naar de kliniek en deed haar best haar aandacht op de om geving, waar ze door kwam, te concen treren. Het l|ad 's nachts geregend en de trottoirs waren nog vochtig. Kleine kinde ren, die door de overbelaste moeders de straat op gestuurd waren, hingen op de stoepen rond en aten daar met vuile vin gers hun ontbijt, bestaande uit kleverige boterhammen met jam. Lynne mompelde hier en daar een vriendelijke groet en som mige kleuters herkenden haar als „de me vrouw die naar je tong kijkt". Een auto passeerde dwars door een grote plas en spatte haar jas onder de modder. Het kranten-mannetje op de hoek riep haar vrolijk goedenmorgen toe, als gewoonlijk. Ze knikte hem vriendelijk toe. Alles wat ze te doen had. hield ze zich zelf ernstig voor, was Jimmie en Jesn bulten haar ge- dachtenwereld te sluiten. Ze had de hele nacht wakker gelegen en toen de morgen aanbrak, stond voor haar vast, dat het ge beurde haar leven en vooral haar werk niet moebt bederven. Ze was koud en miserabel geweest, maar er was een zekere rust uit gegaan van deze zekerheid. Het was over duidelijk, dat Jimmie nooit echt van haar had gehouden. Alle liefde was van haar kant gekomen. Zij, die zulke goede hersens had, zo midtjen in het leven stond en da gelijks haar gezond verstand moest ge bruiken, was als een dom en goedgelovig schoolmeisje hals over kop verliefd gewor den op een man, die naar op z'n hoogst een aantrekkelijk en amusant meisje vond. Misschien had hij het achteraf wel zeer vermakelijk gevonden pijnigde ze zich zelf dat zo'n blauwkous stapelverliefd op hem was geworden Misschien had hij er met Jean over gelachten en hadden ze zich samen geamuseerd over het enthou siasme waarmee ze op Jimmie ingegaan was. Het was nu wei duidelijk, dat Jimmie en Jean altijd al van elkaar gehouden had den. Toen zij aankwam, hadden ze waar schijnlijk alleen maar een beetje ruzie ge had, zoals verliefde mengen .dat wel meer hebben. Het moest voor Jimmie prachtig geweest zijn haar dat onervaren groentje uit te spelen tegenover het meisje dat hij werkelijk liefhad.... «et grootste gevaar voor Lynne was haar geschokte zelfvertrouwen. De vrouwelijke charme, die ze langzaam in zich had voelen opbloeien, Tyas door het gebeurde in de kiem aangetast. In haar verdriet streefde ze thans naar het andere uiterste: opnieuw werd iedere vrouwelijke ijdelheid vermeden en baseerde ze zich slechts op haar verstan delijke gaven. Als ze niet zo toegegeven had aan al die uiterlijke onzin, zou ze deze vernedering nooit ondergaan hebben, hield ze zichzelf streng voor. Voor het eerst in haar leven had ze zich van haar roeping af laten brengen en had ze nietige, onbelangrijke dingen een rol laten spelen, die niets met haar ambitie een goed dokter te zijn te maken had den. Ze had dwaas als ze was gedacht, dat Jimmie èlles voor haar zou kunnen betekenen en hoe kon 't anders dan dat ze nu de prijs moest betalen voor een derge lijke domheid? Toen ze bij de kliniek was aangekomen, keek ze even omhoog naar "tie grauwe morgenhemel. Vaag was nog een enkele ster zichtbaar. Ze herinnerde zich, hoe ze als klein meisje voor 't eerst de sterren bewust gezir.c. nad en hoe haar vader haar gewezen had op hun schoonheid. „Kies een leid-ster Lynne", placht hij later tot haar te zeggen, „en laat niets je van de gekozen weg afbrengen". Eerst hadden zijn woorden niet veel betekenis voor haar gehad, (Wordt vervolgd!. ré, NEDERLANDERS, zijn nu eenmaal zéér theologisch aangelegd. Dus wa« het volstrekt niet te verwohderen dat we op die tweede Paasdag, ergens bjj een bloembol- lentocht aangeland op een zonnig hotelterras verwikkeld raakten in ren schier eindelo- ae discussie over de opstanding. Ik weet niet neer hoeveel verschillende beschouwingen wel ten beste gegeven werden, 'waarbij de nodige vaktermen bovendien de spraakverwarring nog kwamen vergroten. Dat is het leuke van vak termen: ze schijnen ren gesprek te vereen voudigen, maar bij nadere beschouwing blijkt iéder er iets anders onder te verstaan. Kort om, via spoken en sterke verhalen over ver schijningen uit de spiritistenwereld én verder Itngs felle debatten tussen „dood is dood" en „neen. er is een hiernamaals", waren we op dat plan terecht gekomen, waarop verder pra ten in wezen enkel herhaling is. En toen nam ipeen» de oude dominé Lucassen het woord. Niet, dst we toen reeds wisten, dat hij zo heette of dat was. Hfj waa tot op dat moment «Heen de eenzame nabuur aan een aangrfn- aend terrastafeltje geweest. We hadden vol- «trekt niet op hem gelet, al was me wel even 2gevallen dat h(j soms flauwtjes gliiklarhte, i een onzer erg aan het doorslaan was. Dat had^tne moeten waarschuwen voor de toehoor- der-vakipan, want predikanten zijn daaraan gemakkelijk te herkennen. Eerlyk gezegd verwachtte ik dat h\j ook zou lijden aan die «ndere spreektierenkwaal, dif pleegt ingeleid te worden met de zinsnede: „ln de grondtaal itaat eigenlijk...." en dan krjjg je iets te ho ren, dat geen gewoon mens er ooit in lezen zal. Maar dat viel mee. Hjj stelde zich voor, maakte zijn excuses, «fat hjj zich in het gesprek mengde en zei ver- volgens „Ik geloof dat u allemaal veel te theore tisch bent. U «it daar over die opstanding te redeneren alsof het een soortement ding is; Iets als een' stoel of een tafel. Maar het is een werkelijkheid, weet u? Je moet midden in die werkelijkheid gaan staan. Je moet erin leven, om zo te zeggen „TkUS 's nachts om twaalf uur naar een kerkhof?" daagde de stoerste verdediger van „dood is dood" hem uit. „Dat zoudt u natuurlijk kunnen doen", ant woordde de gast, „maar ik vrees dat u daar tuigd bent, enkel maar uzelf tegenkomt. Al kan dat voor een keer ook geen kwaad; ja, al is dat mis schien wel broodnodig, maar daarover mag ik niet oordelen We schoten in de lach: het schot wal raak, want als iemand aan wat zelfbezinning toe diende te komen, was het wel deze interpel- lant, wiens werk hem geen tijd laat voor eten en drinken, laat staan dus voor denken. Maar dominé Lucassen vervolgde reeds zijn ver haal. „Wat ik bedoelde, is dit. Je kunt over op- er zjjn andere hele brokken, A LS ik fen bom gegooid had, zou de uit je geen raad mee weet. Je houdt dat werking nauwelijks heftiger hebben kun- onbegrepene niet achter; de Bybel wil nu nen wezen. De boer en zijn drie zussen verre- eenmaal in zijn geheel verkondigd wezen, zen als één man en over hun smalle lippen maar als je erover spreekt, zit je er toch niet kwam een stortvloed van woorden, waarin van volledig in. Vooral met de dood had ik het koffie en zoet geen sprake meer was. Pas moeilijk. Ik was een paar maal bij stervenden toen ze uitgeraasd waren, kon ik mijn relaas geroepen; ik had hen getroost zo goed als ik ten einde brengen en hun wijzen op dat auto kon en soms was ik jaloers op hen geworden, busje met de gedwongen reizigers, en op heel men lopen of fietsen, en aangezien ze zelfs trouwer dan ooit kwamen opdagen en al hun kinderen hadden meegebracht tot en met een zuigeling van vier maanden, hadden we er zelfs nog een numeriek voordeel van, terwijl vreemd genoeg de collecte eveneens een ver meerdering der offervaardigheid aanwees. Zo gingen drie maanden voorbjj. Steeds geen busje en geen Jelgersma's. Maar wel die aanwas aan kerkgangers en offerpenningen. En toen op een late avond kwam diezelfde landarbeider-ouderling weer naar me toe. Ik zal dat nooit vergeteA: zijn hele gezicht straalde. Hij had een enveloppe in zyn hand en terwgl hy me die overhandigde, zei hij: „Van Jelgersma; en of doomnie eens met hen kwam pratenHij dacht even na en toen vervolgde hij: „Ik wist het wel dat Jezus het winnen zou TAIE volgende ochtend vroeg was ik weer bij de Jelgersma's. De voordeur was en bleef gesloten eri dus wandelde ik achterom, de staldeur in. Ik weet niet of u zo'n - Friese stal kent. Daar staat voor kapitalen en kapi talen stamboekvee; het mooiste van Europa, to niet van de hele wereld. Goed, stadsmensen houden niet van die lucht daar, maar ze kun nen de producten van de boer toch wel waar deren en ze, zullen wel begrijpen dat het een r«k bezit is. Welnu, midden in die schuur trof ik boer Jelgersma. Zodra hy me zag, kwam hy voor zyn jaren en doen vlug op me toe en begon te gpfrken. Alleen, hij kon niet uit zijn woorden komen en ineens begon hij te schreien» als een kleine jongen. „Doomnie", zei hy, „Doomnie, de duivel had me te pakken en ik wist het niet. Doomnie, ik ben zo blij dat jullie me <Ut gezegd hebt. Ik heb het zo zwaar gehéd al deze tijd. Ik heb zo moeten vechten. Maar Jezus heeft me er doorbeen gehaald, doomnie. Maar ik bljjf dêbmnie dankbaar, want ik was dood en ik zou dood gestorven zyn, als me dal niet ge- zpgd was We hebben die morgen niet zo heel veel meer tegen elkaar gezegd. Dat was ook niet nodig, geloof ik. Alles wat de moeite waard was, was immers gesproken. Deze mens had zijn eigen dood gezien en was levend gewor den. In die enveloppe had genoeg geld geze ten om een heel dorp gratis vele jaren lang in autobusjea le laten rijden, desndbds de hele wereld over. Hy had gesproken en hy had een daad gesteld. Hij leefde. Ja, nu leefde hij echt XIET bleef even stil nadat dominé Lucas sen dit verhaal had verteld. Toen namen er twee tegelijk het woord. De een zei mis prijzend „Een bewijs uit het ongerijmde". Een ander sprak: „Er zit iets in.. De oude baas glimlachte, en hy zei: „Nu, niet weer aan de theorie beginnen, hoor! Jelgersma vocht zich met Hem een weg naar het leven toe en hij zou je vierkant uit lachen als je tegen hem zei dat voor die Hem iets te,onmogelijk zou wezen... Maar je moet er midden in springen en zwemmen Toen stapte hy op en wandelde weg. G. VAN VELDHUIZEN. JN HET DORP, waar ik mijn kinderjaren doorbracht, was het gewoonte, en dat zal nu nog wel zo zijn, dat'er met Pasen wedstrijden in h^t eieren eten werden gehouden. Dat gaf vreselijke taferelen, als de zweten de boerenjongens het tot twintig, veertig en soms wel zestig stuks pet* man brachten. Tenminste, het was een akelig gezicht, maar of daar nu werkelijk zulke grote gevaren aan verbonden waren, zoals sommige zwartkijkers beweerden, zou ik willen betwijfelen. Nog levendig herinner ik me het indrukwekkende moment, waarop de grote kommen met hardgekookte eieren, door moeder de vrouw of anders door de wa^ird van de herberg werden binnengebracht ep hoe dan de jonge kerels'uit de buurt, of het nu potige bonken of pezige taaie mannetjes waren, op de paas*- lekkernij aanvielen alsof ze uitgehongerd waren, terwijl de toeschouwer* hen aanvuurden bij het naar binnen schrokken en hen uitlachten als ze het na een stuk of zes al moesten opgeven. Zien eten doet eten en zö ging ook het publiek, oud en jöng, al gauw met die aanstekelijke wed*- strijd meedoen! De dokter aan de Paasdls j ^LS IEMAND 'n enkele keer eens heel veel nieren kunnen de extra-belasting van het wegwerken van een schaal met eieren wel Zijn aan, tenminste als zö'n krachtproef tot één enkele maal in het jaar beperkt blijft. eieren eet, zal hem niet veel gebeuren, lever of nieren ziek, dan hebben ze al n dat met het vervullen van hun normale taak en het verrichten van extra werkzaamheden zal dus stoornissen geven: giftige eiwit- wordt. Eieren bestaan voor een ge- verteringsproducten circuleren dan door h«st vet (de dooier) en verder over- bloed, hetgeen ernstige gevaren meebrengt. Ook lijders aan hoge bloeddruk moeten voorzichtig zijn met overdadig eiwitver- dit houdt er verband mee, dat bij hen vooropgesteld tenminste hij gezond ls. Het is echter lijk wel verschillend, welke hoeveelheid ver- wegend uit eiwit. Eiwitten zijn in zoverre onmisbare voedingsstoffen, dat zij bij uiteen vallen in het darmkanaal z.g. aminozuren bruik, dit h die het lichaam voortdurend nodig de nierfunctie dikwijls niet intact is. Daar- dat heeft voor opbouw van cellen. Wanneer eiwitte» toevoert. de spijsvertering het moeilijk i want maag en alvleesklieir m zien, dat zé voldoende sappen voor de extra eiwit aan deze patiënten te verstreiy splitsing ih aminozuren produceren. ken op lange termijn dan om een formi- Een gedeelte van de eiwitten zal dan meestal wel ongesplitst doorgaan naar fle dikke darm en onder Invloed van de daar normaliter aanwezige bacteriën een rottings proces ondergaan. Zodoende zal het ver slinden van een massa paaseieren zich mo- ttt-at „«rm W9,r|n gel ijk erwljs wreken doorhet^ optreden v,n WAJ0^fe"e„d «eStThTe» ÏÏu° tegenover is het denkbaar, dat lijders ,en lijderessen aan zware* bloedarmoede jufst voordeel kunnen hebben van zeer ruime eiwittoevoer, want hun hoeveelheid bloed Het Is echter juistex meer of minder hevige dlarrhee, die echter - _oM Hot PnR-_ meestal wel gemakkelijk geneest als de JSJ? darm een paar dagen met rust wordt yrtjwel BÜeen sprake is van gekookte eieren, velaten' Hard of zacht koken maagt voor de gezona- I he,d nlet veel verschil, hoogstens zullen de /Je Zieken. zwavelverbindlngen, d!e zich bij hard kokéh vormen, een schadelijke werking kunnen TTEEL ANDERS staan de zaken echter als uitoefenen. Ook dit is dus een reden de lijders aan nier- of leverziekten zich eieren-consumptie niet te overdrijven, wagen aan onmatige eiwitconsumptie. De Laat ovèrigens echter iedereen 0e Paas- lever namelijk, die zeldzaam vernuftig in- tractatie in zodanige vorm nemen, als het gerichte chemische fabriek van het levende hem het beste smaakt. Terloops zij nog op- organisme, heeft als één van haar vele werk- gemerkt, dat mensen, die aanleg voor vet- zaamheden ook het ontgiften van amino- zucht hebben, zónder bezwaar het wit v«jfc terwijl de nieren eieren mogen nemen, want daarvan wordt zuur-afbraakproducten, tot taak hebbéh de eindproducten der eiwit- stofwisseling uit het lichaam te verwijderen, kunnen zij beter overlaten fian de slank» Een gezonde lever en een paar gezonde gezinsleden! men niet dik; het vette eigeel evenwel omdat ze zo rustig en zeker die grens nader den. En toen kwam opeens dat geval met boer Jelgersma. JelrfeZsm* was de rykste boe*, ver in de standing het Zomin spréken tels over de lente, omtrek. Een ongetrouwd man, die samen Vandaag, nu we hier zo heerlijk in hel zóflne- woonde met drie elkander* evenbeeld. tja zitten" hij keek dankbaar naar de wol- Overigens geen prettig stel om te zien, zo keploze hemel, en trok daarop behaaglijk aan schriel en zo zuur en zo gierig dat je er naar ayn pijp vandaag proef je die lente in al- van werd. Maar ik had er trnuwe kerkgan- le». Maar ga nu eens in hartje winter aan de gers aan: ze ontbraken nooit en ze brachten lente denken. Dan kun je het allemaal wel bovendien nog een hele stoet van arbeiders en die schone schyn, die zo'n har ongeestelijk 1» staan verborg. Toen nam ik afscheid. Ik stak myn hand uit en zei: „Denkt u er eena goed over na het gaat niet om ons; het g^at °h" uzelf". Maar ze lieten myn uitgestoken hand. leeg in de lucht hangen. Hun ogen waren brandend van haat: drie schrikgodinnen met een boze duivel daartussen. „Kryg ik geen hand?" vroeg ik nog ten overvloede. „Nooit meer", zeiden ze. Ik denk niet, dat ze ooit zo eenstemmig waren geweest. De volgende Zondag was er geen autobusje. Het scheelde overigens, maar vier" kerkgan gers want hun arbeiders waren allemaal ko- hun gezinnen mee. Die kwamen daar Zondag aan Zondag ergens diep uit de greiden met een autobusje aanryden, en zodra je dat rare ouderwetse vehikel in de verte zag aanhobbelen, wist je dat je weer op een dertig kerkgangers méér mocht rekenen. Daar heb je dan als jong pastor je plezier in, want niemand staat graag voor lege stoelen en banken te praten. Had je me in die eerste tyd gevraagd wat ik van de Jelgersma's dacht, och, dan waren ze „Welnu zei de predikant, „dan weet u toch er zekpr nlrf bekaaid afgek omen. Trouwe lie- beredenen, maar echt ia het niet. Of wat an ders: misschien bent u één van allen wel (ens verliefd geweest?" Het scheen een rhetorische vraag, maar aan gezien er tenminste vier paartjes in ons mid den waren, die elkaar reeds korter of langer kenden, knikten er terstond een half dozyn hoofden van „Ja", en de blos van enkele an deren sprak boekdelen. ook wel dat er geen enkele theoretische ver handeling in staat is om die toestand te be schrijven. Misschien bestaat er wel een of an dere wetenschappelijke, chemische formule voor, maar die benadert het wezen der zaak evenmin als de grootste kunstenaar <m met zyn verzen of muziek doetNu, zo afaat het ook met de opstanding „J^AN zullen we due moeten wachten tot we dood zijn", wierp onze aartstwyfe- latr in het midden. „Alleen doden kunnen er dan over meepraten. ,Ja", waa het antwoord. „Ja, mita u maar begrijpt dat we helemaal niet behoeven te wachten op ieta dat we allang zyn. De grote vergissing is juist dat we uit het feit, dat we ilapen en eten en drinken en zo opmaken dat we nu werkelijk écht leven. Maar dat doen we niet. Hoogstens noem ik dat slaapwandelen. „Nou-nou", weer een interruptie; de zo veelste. TLJIDDEN i in» myn kamer zaten, stootte hy „Doomnie moet naar de Jelgersma'a toegaan. De Jelgersma's zyn al dood voor ze dood gaan. Ze zijn zo vreselijk gierig, dat ze het nooit voor God kunnen verantwoorden. Nou moet doomnie eens horenEn hy vertelde, hoe deze schatrijke boeren hun arbeiders -dwongen met dat bttsje mee ter kerk te trek ken en niet lopende of op de fiets te gaan, op dat de kosten ervan over zoveel mogelijk kop pen konden worden omgeslagen. Verbeeld je .Ja, u kunt natuurlijk van mening met me dat boer Jelgersma eens ieta meer dan de drie verschillen, maar ik heb geleerd het zó te stel- stuiver had moeten dokken, die het vervoer lén. Men praat het my niet meer uit myn per hoofd thans kostte! Terwijl het hém toch hoofd. Echt leven, dat zou toch een vreugde werkelijk geen zorgen behoefde op te leveren moeten wezen. Je zou je geluk niet op kunnen als hij voor de hele autoryderij moest op- met alles wat je zag en hoorde en genoot, draaien. Maar we zyn blind en doof. We zeggen hoog- Ziezo, dat was de boodschap van die boc- atens: „Waar blyft de tijd?" omdat we hele ty- renouderling en voor alle zekerheid voeg ik den verslapen en niet opmerken khoe boorde- er aart toe, dat deze man,zelf niet by Jelgers- B4tr nu >n. ma in dienst was en dat hy evenmin zoiets i heeft niet al» de dorpsanarchist was. Neeir, hij waa al- dén, had ik dan gezegd; een beetje stug en zonder ooit een glimlach te vertonen, maar je kunt ook niet alles eisen die welwillende droom werd ik neens gestoord door een van myn ouder lingen, een kromgewerkte landarbeider, wien je niet aanzag dat hy een kennis bezat, waar op menig gestudeerd mens jaloers zou wezrn. Die kwam op een dag aan mijn deur en wilde l. eens onder vier ógen spreken. Toen rpQEN de jonge Koningin Wilhelmina in 1898 werd x ingehuldigd, zijn haar 240 costuums van de in- nse klederdracht vol heerlijkheid alles is. U hebt derhalf uur zitten praten, maar gezien wat er te zien viel. U hebt de vogels leen maar bedrbefd en bang om die ryke niet horen zingen; u hebt de bloemen niet be- *ust geroken. En vóór u het weet, is deze dag weer voorbij; en is ons leven voorbij; en dan gaan we zogenaamd echt dood. Maar we wa ren, het allang!" Er zat ieta waara in deze opmerking. Natuur lijk aan 4lle kanten aanvechtbaar, maar tege lijk op een pl andere wijze toch juist. Ik wiPde er juist een antwoord op formuleren, toen do- Lucassen «ei: „Misschien mag ik u een verhaal vertellen, dat destijds jaren en jaren geleden grote iadruk op me gemaakt heeft." We knikten belangstellend en meteen stak hij van wal wTK was toen jong predikant, ergens Friesland. Het doet er minder toe waar, al *ou ik u naam en toenaam kunnen zeggen. Ik tal miaachien drie jaar in het ambt ayn ge weest destijds, en ik beken eerlyk, dat ik zelf toen ook nog al eena met de opstanding over hoop lag. U moet dat goed begrijpen" voeg- boer, die dood was voor zyn tyd. En dus moest ik er op uit om die boodschap over te bren gen. Ik kan je zeggen dat ik er nog al tegen op zag rrt dat gevoelen verminderde niet, toen boers Jelgersma me met uitgestoken hand te gemoet trad en me linea recta naar de mooie kamer sleepte, waar de drie zussen zaten te vegeteren rond hun voorvaderlijke koffiepot. „Of doomnie koffie wilde?" „Of doomnie er zoet in wilde hebben?" „Of doomnie een stuk koek wenste../' dat ging zo maar door. Hartelyk voor hun doen, al begreep ik op eens, dat aan die hartelijkheid bygedarhten ten grondslag moesten liggen. Misschien deze, dat ze iets hadden opgevangen van de dorpse afkeuring over hun autobusbedryfj«. Mis schien die andere, dat ze me rechtstreeks naar in hun oude zathe hadden riep komen, en zich dus meenden te mogen verheugen op een on derscheidene behandeling, waarbij de arbei der» werden gepasseerd om hun landheer aan zijn volle eer te helpen. Hoe het ook zij, ik dronk myn koffie en viel toen wel wat laat met de deur in huis. „Boer Jelgersma", zei de hy er haast verontschuldigend aan toe ik, „we hebben klachten tegen u...; u bent „nok als predikant moet je geestelijk groeien" gierig en dat komt niet goed met een men», Er zijn enkele dingen, waar je vast van over- die gierig is den/en zilveren kettingen, hangertjes en oorbellen. Een zwart-en-wit korfje om eed „snees" eieren te vervoeren. Een zakelijlf uitziende heldere wit katoenen njuts mei keelbanden (kennelijk: „ik houd "niet van die modefratsen") en daarnaast één hoofd* tooi van gebrocheerde linten en bloemen ais het kroontje van een madonna-béeld. Een droom van een bedjasje van Coroman- del sits (ja, daflfr haalden wij vroeger onze stoffen vandaan), een paar mitaines: tricot met kanf afgezet; een-platte strooien kin- derboed opgedoft met enorme veren en strikken, een sombere rouwmantel met Wtresfigut'en bewerkt, een sierlijk stro-hoedje IJ SCHREVEN daar „mensen en dat met kralen en linten versierd. Wat een was geen vergisaing. Ga het costuum- pracht-en-praal kuierde vroeger, breeduit? gebouw maar eens binnen. Eerst ziet men over de weg of wipte vlug een winkel bin? niets anders dan een warreling van witte nen om nog géuw een boodschap te doem mutsen en kappen. Even wachten: het wat een indrukwekkende gestalten schree blijkt, dat orider die blanke hoofdtooi ge- den langs de huizen in dagen-van-rouw. zichten zitten. Geen starre poppenkoppen, - maar mènsengezichten, vervaardigd door "I7ELERLEI vragen rijzen bij de bezoekerg de bekende maskermeester Eef- van Maa- op: waarom zette men in Friesland nen te Velp. Dat zij geen ogen hebben, vin- het land, waar het steeds waait - - zulk eeii heemse klederdrachten aangeboden; deze werden in het Rijksmuseum te Amsterdam bewaard en verhuis den in 1919 naar het Openluchttheater te Arnhem, waar zij in een apart gebouwtje konden worden be wonderd. De tweede wereldoorlog kwam, de poppen met hun kostbare kleding werden veiligheidshalve overgebracht naar het juist gerestaureerde kasteel De Doornenburg in de Betuwe; de eveneens zeer kostbare collectie sieraden, welke in de goede oude tijd door mannenvrouwen en kinderen waren ge dragen werd in een bankkluis te Arnhem gesloten. De Duitse bezetting deed het kasteel De Doornenburg in de lucht vliegen de kluis van de bank werd leeg geroofd. Niets en dan ook niéts bleef er over van deze unieke verzameling. Wat 'n vijfÜ9 mr geleden noeite bij elkaar gebracht wellicht met niet al te veel was, is nu grotendeels niet nwfr te vinaen. &n ioen toog een aanbal dames met véél moed én véél opti misme enige jaren geleden weer aan het werk, om Koningin Wilhelmincu bij haar 50-jarig regerings jubileum nogmaals een geschenk aan te bieden, be staande uit een bloemlezing der vaderlandse kleder drachten. In October 1949 zijn de 80 costuums aan Prinsjes Wilhelmina aangeboden op het terrein van het Openluchttheater te Arnhem en wandelden een aantal 'dames en heren in de prachtige kjedij der verschil lende provincies door het Zaanse dorpsstraatje, met de karakteristieke groen-geschilderde houten huisjes. Een Maar tachtig costuums? zegt u misschien. Tèchtig costuums, zeiden de mensen-die-het-weten-konden. want, och, er bleef zo weinig over van wat eens be schouwd werd als te horen bij het leven- van-alledag. Trouwens, men hipld niet op toen er 80 waren; moeizaam, héél moeizaam klom het aahtal tot over de honderd en nog steeds werkt men dóór. Men speurt en zoekt, men koopt en bedelt en nog zijn er Nederlan ders, die niet wéten, dat rhen zó maar: costuums, schoeisel, sieraden, mutsen, tip- doeken hoeden mitaines enz. enz aan het* „Landelijk comité tot verzameling van Ne- woonruiihte worden bijgebouwd, volgt: in- derlandse volksklederdrachten", p.a. Open- woning. En dat te met de costuumpoppen luchtmuseum. Arnhem, zenden kan. ook het geval. Vandaar, dat de eerste in- Automatisch wordt die goede gave dan druk zal zijn: wat staan al die mensen dicht .1. J., An alUéar .4* entfinimc knmen 7r\ niftt ffnnn typische kleder dracht uit Spaken burg den sommige bezoekers een bezwaar. Maar enórme zonnehoed op het hoofd en droei kijk eens even naar die bruine kraalogen ln men in een deel van Limburg een soorj het gezichtje van een kleine speelpop, die „zigeunerdoek" over het hoofd geslagen ^lg ook in de vitrine huist? Stel u voor, dat al énige uitzondering op alle kappen en jm»t> die levensgrote gestalten u zó zouden aan* sen? Waarom draagt de een pijpekrullen ep staren een boze droom gelijk. Het is ponnyharen, terwijl men ginds angstvallig alsof deze ménsen wat in zichzelf gekeerd elk haartje verbergt onder een metalen zijn, zij staan na te denken; straks heffen helm en weer elders het haar in een don- zij wellicht het hoofé op en kijken u aan. kere streep van h,et voorhoofd Terugslaatf Maar misschien bestaét u helemaal niet Waarom «zette men bij kerkgang een hoedje voor hen en gaan zij rustig door met hun met veren bóvenop een witte muts, waar zelfbespiegelingen. onder dan weer streeksgewijs een oor- ijzer praalde? Waarom is er verschil in S diZZ Zeeuwse dreven tussen protestantse en ka- de jonge en oude gezichten, daarna de 7mi«»i in nis in dracht. Die van de eilanden, uit de polders, zusters zowel in kappen als in van de zandstreken. De meeste kleuren zijn donker en stemmig. Heel vroeger te deze sieraden? Ja, waarom. Hoe ontstaat een mode éh mMdoen^'n^blhve/ru'Toct/ook6 w.eer°ln Maar naarmate een co,tuum uitsterft, uit- ™^db°e"a.W newest tUüw as£ bepaald sluitepd door oydarentradities? Wat doet het er toe. De hoofde neemt zwart, bruin, paars en donkergroen zaak jg deze Er Jg een einde gnomen aan de overhand. Wat helemaal niet saai be- Nederlands volksklederdrachten; over 'n 26 tekent. Kijk maar eens naar de cape van wanrschitnlttk niets» meer van tt. b«paur^Ww^ffi'fomTnoSm"Lr;«t? maar oranferoo* van binnen voor wer£ S?£k?nhWS,d'"it^Ju'hïïï haar, die de kleren onderhouden, rangschik- buiten met een afstekende kleur van bin nen voor de feestdagen. Mutsen en siera den, beugeltassen, tipdoeken en schorten, zij vormen de bevalligheid en speelsheid, maar ook de waardigheid, die aan vrouwen kleding de bekoring geeft. ken en bestuderen zo heel» dankbaar moe ten zijn. Door publicaties (o.a. „Nederlandse kle derdrachten" door Riet Hylkema), die in het MU,. costuumgebouw te krijgen zijn en door de rmirtlïm P">chttï» tekeningen van Duyvetter, die er bengelt met contectie-Jurkles en waaiende ,rachl me„ te reddMtiwal haren, gun\mi-kauwend op een flets Heel begrijpelijk; en tóch is 't nu juist de tijd reaaen vail- eerbied te leren voor wat wès en het schone Het geschenk van Nederland aan zijn Ka te waarderen in wat bestónd. ningin is gewonlen een geschenk van Ne derland aan zichzélf, doordat de eigenares* a j de gehele collectie,weer bereikbaar en be- ATATUURLIJK vallen eerst de poppen-in- kijkbaar maakte voor ledereen, dte dé 1 hun-geheel op: de mannen en vrouwen moeite (Hl nemen bver het prachtige ter- uit Groningen en Friesland, Zeeland en rein van* het Rijksmuseum voor Volkskunde Brabant, van-de Veluwe en uit Limburg, de „Het Nederlands Openluchtmuseum" te Ingekapselde baby-in-'t-pak ei) de wufte gaan dwalen, over de heuvela, langs de Hoevelakense jongeling Naast veel etem- beekjes, door de kruidentuin en langs 41 mlgs en deftigs is er toch ook nog veel die prachtig bewaarde huizen, boerderijen, kleurigs te zten. Marken, Urk, Bunschoten, molens en winkeltjes. Staphorst, Volendam Dat men San ook kennis gaat maken met T?mbli, T' """/TV1' tl" broers-en-tustera In klederdracht. ?L.ïïLiï!Ï:jS2ïbL2ï,tïï:JrtJSL.ÏÏÏ.0 «"«T vanzeH; meu zal verbaasd staan atlsch wordt die goede gave aan oiu» mi tyu, u.t u.tIWu u.tm M '«en zaï veiDaasa siaan >1 van het nationale geschenk, dat op elkaar, de costuums komen zo niet goed tipdoék voor kerkbezoek. Naast bloemen- wat hjer in vier jaren }a tot stand gebracht. Prinses Wühelmina *n bruikleén tot hun redt Laten wil hopen, dat .er ^^en la er de monstrans en het I. H. S. Maar kléér ls noJ ,n genen d|,e museum op de Waterberg afstond spoedig een grotere expositieruimte be- tngewerxi. daari dat voortaan ook op üw medewerking H-K.H. "wij^weTe^het maaT al' te 'goed: Vis een schikbaar zal kunnen worden gesteld en bevolking groeit en er kan geen evenredige» dan is dit tijdelijke euvel verholpen. Wat verderop een zijden halsdoekje tn wordt gerekend, warme kleuren en de schittering van gou- M. *J. VAN HEEMSTRA.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1952 | | pagina 2