GOUD5CHE COUDANT
/a
wMWht
Kijker
99 c.
1.39
1.69
EPOORT
EPOORT
1.98
0
Roestend lunapark bij de Nijl
NG!
Vlootmanoeuvres voor 7 landen
van
Blank optimistisch ten aanzien
de ratificatie
Grote uitslaande bifand in
Amsterdams pakhuis
KOUDE KERMIS IN EGYPTE
Half mill- schade
voor
iseri
OEFENING CASTANETS
en
DREIGENDE STAKINGSGOLF IN
WEST-DUITSLAND AFGEWEND
Kostbare boeten vernield
DE CONVENTIE VAN BONN
d goedkoper!
RKOOPSTEB
betekent
'enen
Russische critiek op
theorie van Einstein
Eind 195.} een half
inillioen Duitse
soldaten
ExPoGé komt op voor
gegijzelde persman
exploitanten
Alphen danst op Zondag
Overleg tussen Bondsdag
en vakbonden
Geen werkvergunning
Gromyko ambassadeur
te Londen
Perzische olie naar
Italië
Nieuwe bankjes
van
Honderden schepen en vliegtuigen
Acht dagen oorlog
■DAG ia JUNI 1352
Zaterdag 14 Juni 1952
Prij» 10 cent per nummer
Verschijnt dagelijks
Prijs abonnement: per week ƒ0.45
per maand 1.95. per kwartaal 5.80
Bureaux: Zeugstraat 70—72
Telefoon 2745 (twee lijnen)
Advert.: 12 c. p. mm. bij contr. 10 c.
Directeur-Chefredacteur: S. H. VAN DER KRAATS
91ste Jaargang No 23611
Postrekening 48400
Ing. Med.: 24 c. per mm, contr. 20 c.
1
n nylonkou» met
.ceren van
idse nylon
in Al
tasie
m
EK:
:.m.
oor
oor
dig
eeeeee
op
slat
IKT 16, GOODS
1» Juni
Boekencentrum, Den Haag.
i werkt thans op
derlandse
A'S
maf
nieuwe
toekomr
i de
irs).
R.
soci
ie 1
sting
tslaj
GOUDA
GOUDA
EENDRACHT
MAAKT MACHT
ide-
op-
lur-
ge-
dat
>pen-
It^l
teilijke
nodig i
-eldt de
W. J. BFUyn. «appc
derxoek near de soc1l._.
Ujk-godidieaetlga situatl»
«sant
120 arbei
Nee
de t
verschil
eid.
Rotter-
imingen
te werk..
,.i onwel
“rden bel
tuut voot
en van
keren.
men
ïrkvergi
loeten zc
1 van
„Flnan-
ar hij
Rome
rege-
invoer
De
cial
Zuid-
ratuut
jium temi
num twnperatuur:
Weersgesteldheid: lichte
IC Juni
„Ause me de ouwe ingewuteld
hebbe, late me dit bankie be-
kleje
een con-
n rond
lebben,
voor
uit. een krant op het Jfoofd en
de schaduw zitten te zitten. Het
ideaal van een ideale vacantie.
Gouden slgarettei
baarheden zaten In de
tegenwoordiger van
Bussum op straat liet
heeft de koffer mét in
lltie gebracht.
iorga-
verzoeken,
de vorming
de bondsre-
usslsche
I. Man-
Ein-
dat
tijd
uni-
t uit Alexandrië slonk met de dag.
ergst waren wel de kleiöe, financieel
zwakke exploitanten er aan toe. wier bedrijf
hqn enig eigendom was. Meningsverschil-
‘conden onder deze omstandigheden wel
INDSTOFFEN
gende advertenties
igen zoi
bases
strijdkrachten en onderzeeërs voor het leg
gen van mijnèn, aanvalsvliegtuigen zowe.
van vliegkampschepen als van bases te
lanej. en raiders.
heer Bruyn
jke röntgenfoi
v.sgroep gewoiu.
zo'n plaatje uitei
geestelijke en maats
doch ook in brede
waard. Tot stellig
t rapport niet, tem
iet werk aan de Ho<
•idersgezinnen e<
Igeoefend. De
•ft eigenlj
1
Het Amsterdamse pakhuis de Sparre-
boom, tussen Leidsestraat en nieuwe Spie
gelstraat is gisteren in de vroege avond
goeddeels uitgebrand. Twee honderd vtff-
V
PUI ASTER*
AD ASTRA
TAMELIJK KOEL.
Weerveuwachtlng. meegedeeld 4
K.N.M.I. In De Bilt geldig Van
avond tot Zondagavond.
Overwegend zwaar bev“'’-‘
enkele buien. ---
tot Noordwestelijke wind. Tamelijk
Weerkundige waarnemingen
imorgen om 8.40 uur werden te 1
i volgende weerkundige waarnei
door het
i Zaterdag-
Voor een half milliopn gulden aan lunapark-materiaal, eigendom van
Nederlandse exploitanten, is vrijwel geheel verloren gegaan door een
avontuur, waarbij de Nederlandse handelsgeest het moest afleggen tegen
Oosterse listen en zakenmoraal. Slechts één zogenaamde Parijse ketel ter
waarde van 25.000 is door de eigenaar op avontuurlijke wijze uit de
boedel gered en naar Nederland teruggevoerd, de rest is voor een prik
overgegaan in eigendom van het Egyptische parlementslid Halim, destijds
organisator van een wereldtentoonstelling in Cairo.
De l.
vaardigden v
van Ex-Polit
jem- teren beslotei
meJ schriftelijk tv
irva* tegen de
die oud-i
zul'
een motie aangenomen,
res van de regering ge
ien het feit, dat van
concentratiekam-
len een bedrag v
ontvangen. d<
wordt terug
r’grievend
irag van
{even dc
De nieuwe uniform-overall,
de toekomstige verschillende
van de B.B. (Burgerlijke
(sters), zal worden gedragen,
kleur van de uniform voor de
lichter van kleur dar. dé ovzt
Chefi^xploitatie: D. DE KLERK
Er zal in Alphen aan de Rijn in Avifauna nose g*
op Zondagen mogen worden gedanst De in Bon:
burgemeester ven Alphen aan de Rijn heeft
thans de vergunning daarvoor verleend.
snkokers en andere kost-
koffer, welke een ver
een juwellersflrma In.
_j staan. Maar de vinder
inhoud netjes bij de po-
-jze3
fiscus blei
Nederlanders. 1
den betaald ol
op de spullen.
Zo hebben de trotse bedrijven va.n de ver-
De dreiging van een nieuwe stakingsgolf
West-Duitsland is voorlopig afgewend
__jr een overeenkomst, die tussen Bonds-
ziin kanse,*er Adenauer en de president van het
illen Dultse vakverbond. Fette werd bereikt. Be
rn in sloten werd. da| het hangende ontwerp van
i bedrjjfswet door een commissie uit le-
»tsn in Hn J van de Bondsdag en van het vakver-
.ersnn Tpmd *>ond zal worden besproken, alvorens het in
het Parement zal worden behandeld.
net oaaset- Het v%JlV(Jrbond heeft dc Iaatste tw war_
scheidene korte proteststakingen georgani
seerd. omdat het ontwerp, naar de mening
van het verbond, de arbeider niet voldoeh-
de medezeggenschap in de bedrijven zou
garanderen. De commissie zal bestaan uit
vier afgevaardigden van het parlement en
vier van het vakverbond.
In de bijeenkomst, die door veertien ver
tegenwoordigers van de regering en de
Bondsdag en door zes afgevaardigden van
ihet vakverbond werd bijgewoond, werd
1ZEURIG wikkend en wegend Nederland
K heeft tegenwoordig een sociologische
knobbel. Daf is een veflUzend sympathiek
knobbeltje. Men treft het Dij alle gezindten.
De grote’’ kerk heeft een eigen Sociolo
gisch Instituut, dit heeft weer een eigen
orgaan en in een speciaal nummer daarvan
js verschenen het. rapport van een onder
soek, dat bij gezinnen van bij het Hoog-
ovenbedrijf werkende arbeiders is inge-
*leld
in Den Bosch congresserende afge-
Van de Nederlandse Vereniging
LAA-cvJtieke Gevangenen hebben gis
ten, de minister van justitie
- te verzoeken, de maatregelen
gegijzelde journalist Hommerson,
e oud-verzetsman is, op te schoften. Zij
illen ook aandringen op het waarborgen
van het verschoningsrecht der journalis
ten.
Voorts hebben zij
waarin aan het adri
protesteerd wordt tegi
Nederlanders uit Duitse
pen, die destijds in Zweden een bedrag van
ƒ47.50 in kronen hebben ontvangen, deze
som thans per deurwaarder wordt terugge
vorderd. Dit wördt te meer "grievend ge
noemd, waar een bedrag van ruim 100 mil-
lioen gulden, uitgegeven door instanties
als het militair gezag, nergens te verhaien
bleek.
[gemene verandering in het ms
schappelijk bestel meer verantwoordel
5 In hoeverre de kerken van de bevindii
gen van dit belangwekkende rapport wer
kelijk kunnen profiteren, l$an Kijker niet
beoordelen. Wel ia hij Donderdag jJ. op
de jaarvergadering van de Maatschappij
roof Nijverheid en Handel even geschrok
ken, toen tijdens het debat een prae-advl-
aeur het verband tussen deze apaiearenda
personeelspolitiek en de Marahall-dollars
even aanroerde. Doch na dit rapport te
hebben gelezen, meent Kijker, dat dit
Marshall-geld in elk geval dan wordt be
steed voor één der voornaamste doel
einden, waarvoor Amerika het uitgeeft....
KIJKER.
W. J. Bruyn. Rapport betreffende het on
derzoek naar de sociale, culturele en kerke-
Ie in indus^rie-arbei-
de gezinahooMen bij
-1 zijn. Uitg.
In C .jber 1946 brachten de'Nederlandse hun^enls
kermisexploitanten Hommerson. H. Janviei ien kond
en F. Vermolen een kort bezoek-ean Egypte njef yjy,
om zich te oriënteren over de mogelijk- deeldhek
heden, die voor een Nederlands lunapark in kwam nc
Egypte zouden bestaan. Zij légden contact
met de Egyptische kermis-impresarlo Aly
Hassan, die reeds eerder lunaparken in
Egypte had geïntroduceerd. Overeengeko
men werd, een contract te tekenen voor
Cairo en Alexandrie.
In Maart 1947 vertrok de expeditie, be
staande uit 45 Nederlandse mannen, vrou
wen en kinderen met hun matenaal naar
Egypte. Toen negen maanden later, in
December 1947, de balans kon worden opge- jeder uwg
maakt over het eerste jaar in Egypte, moest
men reeds vaststellen, dat' de lunapark- enover dr
expeditie voorshands op een grote teleur-
stelling was uitgelopen. Men had nog geen NMlp.r|nnd
hap- vier 'maanden kunnen draaien. Sedert Sep-
:ring tember van dat jaar stonden de draai- en -.-iij.- 'hW_?
con- zweefmolens, de schiettenten en de auto-
>s on een veld aan de ?.en “Pze’OTns
«e vrouwen ep kinderen
-J- ”ielal op koster
«rug te k
uv. vormen
werker
lelie schepen,
1 van de
iaal sein
«varende
..JandelUki
2‘-~evaller
11 Convooiroutes zullen gedurende de oefe
ning worden gebruikt, waarbij zich op de
kortere routes soms meer convooien tege
lijk zullen bevinden. Sommige van deze rou
tes werden in de 2e wereldoorlog gebruikt,
en ze zullen ongetwijfeld bekend zijn aan
velen van de officieren en schepelingen, die
aan de oefening deelnemen. De convooien
zullen veel aanvallen moeten doorstaan,
want in de oefening Cestanets is de „vij
and” goed voorzien van alle bestaande aan-
valswapals tegen de scheepvaart: onder
zeeërs en motortorpedoboten voor tor-
pedo-aanvallen, bovenwaterschepen, lucht
voorts besloten zowel de ondernemers!
ni^aties als het vakverbond te
voorstellen in te dienen voor di
van een economische raad voor d.
publiek.
Hangende het thans ingeleide overleg
heefj het vakverbond toegezegd, dat ver
dere demonstraties en stakingen ten gunste
van een volledige Medezeggenschap der ar
beiders zullen worden afgelast.
Radio-Moskou heeft meegedeeld, dat de
Ru/sis^he plaatsvervangende minister ven
buitc^Mandse zaken Andrei Gromyko is be
noemd tot ambassadeur te Londen. Hij is
als zodanig de opvolger van Georgl Zaroe-
bin, die ambassadeur te Washington is ge
worden.
scooters, werkloos op een
Nijl bij Cairo. Vele vrouwe..
begonnen toen ree^s veelal op
de familie naar Nederland fert
Wat was er gebeurd?
Toen men in Cairo aankwam bleek er
geen werkvergunning, waarvoor Aly Hassan
had moeten zorgen, aanwezig te zijn. De
invloed van deze laatste bleek minder
groot te zijn, dan men aanvankelijk had
aangenomen. Doch men was nu eenmaal
met al het kostbare materiaal in Egypte en
was geheel afhankelijk van Hassan. Op zijn
advies trok de troep naar Alexandrië „waar
Aly Hassan wel een vergunning zou kunnen
krijgen". Inderdaad is het Nederlandse luna
park daar voor het eerst gaan draaien,
doch eerst na twee maanden van gedwon
gen werkloosheid, want ook de vergunping
in Alexandrië bleek alleen maar in de,fan
tasie van de heer Hassan te bestaan.
Faroek maakte 9n ritje dooi
Op 5 Juni 1947 opende het lunapark 2
poorten en het scheen een succes te zul
worden. Duizenden Egyntenaren draaiden in
de zweefmolens rond en/zelfs koning Faroek den
en de jonge koning va(n Irak zaten in de bon(
autoscooters van de heer Hommerson. Tegen bet
het einde van September, toen l.-» ««.«,«1-
zoenln Alaxandrië ten eind».liep en na vier
”«M»ïr»vice maanden ook de attracties iets minder be-
i gepv ge gonnen te iopen, werd in AlexaiTOrië opge-
SZa^*nn„a bro^en en verhuisde men weer naar het
"ge* terrein aan de Nijl bij Cairo, waar het
lunapark opnieuw werd opgetrokken. Ver
der is het nooit gekomen.
De autoriteiten van Cairo bleven bij hun
weigering, toestemming te geven voor de
exploitatie van het lunapark De inkomsten
waren dus nihil, de' onkosten hoog en de
correspondent te Rome van de
Times" meldde Vrijdag, dat naai
vernomen had de Britse ambassade te F
stappen heeft gedaan b|j de Italiaanse
ring met betrekking tot een plan tot ii
van Perzische olie in Italië voor raffinage
en latere hefuitvoer. De Italiaanse rege
ring verkeert In een moeilijke positie aan
gezien geen vergunning nodig is voor al
dus bewerkte olie, zo meldt de correspon
dent.
Graaf Ettore della Zonca, directeur van de
E.P.I.M. (Ente Petrolifero Italia Medio
Oriente) heeft medegedeeld, dat het tank
schip „Rose Mary" met 1.000 ton Perzische
olie te Suez wordt verwacht. Deze olie werd
te Benda Mashur aan boord genomen voor
dé maatschappij Bubenberg te Spiez ih
Zwitserland, die rechten heeft verworven
jip 200.000 ton olie van het contract van de
■'E.P.I.M. met de nationale Perzische olie
maatschappij. De olie zal in Italië geraffi
neerd moeten worden. Graaf della Zonca,
die in Den Haag de zitting van het Interna
tionaleGerechtshof heeft bijgewoond, ver
klaarde, dat de lading niet in beslag kan
worden genomen dooj: een uitspraak van het
Hof in Den Haag, aangezien de zaak ^hans
sub judice is.
Dè directeur van de E.P.I.M. deelde ver
der mede, dat de Britse delegatie te Bern
stappen heeft gedaan bij de Zwitserse re
gering. maar dat deze geweigerd heeft maat
regelen te nemen, aangezien'het niet strij
dig is met de Zwitserse wetten om in Italië
geraffineerde Perzische olie in te voererf.
Inmiddels is de Perzische minister voor Eco
nomische Zaken te Rome aangekomen voor'
het voeren van besprekingen met Graaf del-
ica. Naar vernomen wordt, is de olie^/
_jor de E.P.I.M. en Bubenberg gekocht
werd, op ruilbasis betêald met Italiaanse
goederen.
Het ongeval met de Westkust
De Raad voor de Scheepvaart onder voor
zitterschap van mr A. Dirkzwager heeft
gistermiddag het ongeval met het mbtor-
sphip Westkust behandeld Dit schip kreeg
op 9 December 1951 voor de Engelse kust
slagzij en moest door de bemanning worden
verlaten. Een lid van de bemanning van een
Engelse reddingboot is hierbij om het leven
gekomen. Het schip zelf is behouden De
inspecteur-generkal van de scheepvaart, de
1 heer J. Metz, stelde voor, kapitein J. Bak
ker vrij van schuld te verklaren. De raad zal
schriftelijk uitspraak doen.
West-Duitsland zal eind 1953
tingent voor het Europeée leger van
een half millioen man op de been he
zo heeft Adenauers gevolmachtigde
ligheidszaken, Theodor Blank, voor de
1Zjindse pers verklaard. Blank ba
seerde zijn prognose op de verwachting, dat
alle betrokken landen het legerverdrag
voor het einde van dit jaar zullen hebben
geratificeerd. Duitsland zou daarin hem
voorgaan en het HJdt volgens hen» geen
twQfel, dat het parlement in Bonn het ver
drag medio Augustus zal hebben aanvaard.
Het zou Duitsland niet meer dan' twaalf
maanden kosten zfln .twaalf divisies op de
been .te brengen, met dien verstande dat
deze divisies dan pas medio 1954 strtfdvaar-
zouden zUn. Als voorwaarde voor een
snelle uitvoering der verdragen noemde
mk. dat eerst beslist zou worden over
het lot van die Duitse gevangenen, die door
de Duitsers niet als porlogsmisdadigers
worden beschouwd. „Mlanneér dit niet ge
beurd is kan men vgn geen Duitser ver
langen, dat hy de uniform aantrekt”.
*felank heeft zijn optimistische tijdprog-
-jesteld op een ogenblik, waarop zich
~onn vele hindernissen voor een spoe-
dige ratificatie der Europese verdragen op- Maxlmi
stapelen. De Bondsregering heeft in haar Minimi
officiële bulletin nofmaals de wens tot een
ratificering nog vóór de parlementaire va
cantie uitgedrukt. Er hangt volgens dit re-
geringsorgaan voor geheel Europa veel af
van het tijdstip, waarop Duitsland de ver
dragen aanvaardt. „Duitsland staat op een
voorpost en de organisatie der verdediging
zou opnieuw moeten worden geconcilieerd
Hedenr
dam de
gedaan:
Barometer: 758.2 mm.
Wind: Zuid-West 3.
Temperatuur: 158 gr C.
dmum temperatuur: 18 uur 28.8 gr. C.
iperatuun: 8 uur 15.8 gr. C.
Afnemande maan
Zon, op 4.17; onder 81.04
Maan op 0.44; onder 13.33
Af nemende maan
Zon op 4J7onder 21.05
Maan op 0.58; onder 14.54
/dat door
le categorieën
Beschermers
De blauwe
vrouw is iets
lan de overall voor de
man. evenals het vlotte petje, dat bij de
man wat strakker van lijn is.
deeldheid in het Nederlandse kamp. Daarbij
kwam nog. dat een breuk m$t Aly Hassan
onvermijdelijk was. De Nederlanders begon
nen een proces tegen hem wegens contract
breuk en kregen daarin de steun van de
heer Halim, een Egyptisch parlementslid.
Intussch beleefden de Nederlanders vreem
de avonturen, toen een groep van 60 r
stokken gewapende Arabieren een overvi
op het lunapark deed.
De uitspraak van de Egyptische rechter
bleek een Salomonsoordeel te «yn: „Gaat
ieder uws weegs. De een heeft geen ver-
enover de ander, de ander niet
- een". Een paar dagen later
bareMe de bom, die Aly Hassan voor de
1 had gefabriceerd: er kwam
van 130.000.— voor achter-
ig. De Nederlanders bestre-
ig heftig, doch de Egyptische
•ef onbewogen by de protesten der
Eerst moest de 130 mille wor-
«f andefi werd beslag gelegd
enigde amusementsbedrijven en de kleine
ondernemers jaren lang blootgesteld gestaan
aan de onbarmhartige Egyptische zon. In
deze jaren daalde met de dag de waarde
van de lunaparkuitrusting. De kleinere
bczenrrtylerpen alle schuld op de grote com
binatie. die hen in dit avontuur gestort zou I
hebben, zonder zich vooraf goed op de hoog- 1
te te stellen van de toestanden ter plaatse.
Men verweet elkander oneerlijke afspraken j
met Aly H^ssan en oneerlijke verdeling der
inkomsten. ^laar hoe 't ook moge zijn, mei
uitzondering van de „Parijse ketel" van Van
Morckhoven, is zowel het materiaal van de
verenigde amusementsbedrijven als de spul
len van de kleinere ondernemers een roem
loze ondergang beschoren geweest In de
Egyptische woestijn.
De cominandanteu
an de Nato-landen zul- De zeestrydkrachten van de .blauwe
mk
Power, die zijn hoofdkwartier te Fori
ardediging en luchtbe- Sout;hWick bij Portsmouth heeft. De bevel-
ezijde, van een marine- hebber der oostelijke Atlantische Oceaan
admiraal Sir George Creasey, zal van he
maritieme hoofdkwartier Pitreavie bij Ro
sy th uit aanzienlijke internationale mari
tieme aanvalseenheden leiden. Voor ver
schillende gebieder».: zijn énderbevelhebben
aangewezen, waarbij °°k de Commandan
Zeemacht Nederland? schout bij nacht, C. W
Slot, die zijn hoofdkwartier op Walcheren
zal vestigen.
De maritieme luchtstrijdkrachten van de
„blauwe" partij zullen onder leiding staan
van de geallieerde bevelhebber van de ma
ritieme luchtstrijdkrachten van het Kanaal-
commando, wiens hoofdkwartier zich in
Northwood bevindt. De leiding van de mari
tieme luchtoperaties zal geschieden via de
marinehoofdkwartieren te Walcheren.
Chatham, Brest, Plymouth en Rosyth De
luchtverdediging van de „blauwe” partij
door middel van jachtvliegtuigen, zal wor
den geleid, door de betrokken nationale be
velhebbers*.
De strijdkrachtep van de „rode" (aanval
lende) partij, zullen worden geleid van Lon
donderry uit, duikboten en verkenninjte-
vliegtuigen van het Coastal command, Tn
Den Helder (torpedomotorboten), terwijl de
oppervlakte-raiders en de aanvallende
luchtstrijdkrachten van verschillende cen
tra uit zullen worden geleid.
Het orgaan van de Russische marine „Rft
de Vloot" heeft in een artikel van een halve
pagina Einsteins relativiteitstheorie veroor
deeld en verklaard, dat de geleerde de na
tuurkundigen In „het moeras van idealis
me” heeft gevoerd
In het M-tikel. geschreven door de acac
micus ATMax‘mov. wordt gezegd. ..de c
vattingen van Einstein hebben de natui
kondigen niet voor- maar achteruit 1
bracht. Vele physici erkennen thans.
Einsteins relativiteitstheorie de doodlot
de weg ié van de moderne physica"
Maximov critiseert verder de Rur~'-
natuurkundigen Y. I. Frenkel en L. I.
delsjtam wegens het aanhangen van 1
steins theoretische stellingen en zegt,
het „Einsteinianisme" zich de laatste
heeft gemanifesteerd In lezingen in de ui
versiteit van Moskou
tig fietsen, die in de kelder, van het pak
huis stonden in de daar gevestigde stalling
en die toebehoren aan employé's van de
Hollandsche Bank Unie, konden tydig in vei
ligheid worden gebracht, doch een groot
aantal waardevolle boeken van de firma
Swetc en Zeitlinger vonden een einde in de
vlammen, voordat de brandweer het vuur
bezworen had.
De brand, waarvan de oorzaak nog niet is
vastgesteld, btak omstreeks kwart voor zes
naar buiten, v^uurtong.en lekten uit de lui
ken van de tw^deverdieping en grepen
snel om zich heen?*De stallingbaas had de
tegenwoordigheid van geest, de Holland
sche Bank Unie te waarschuwen, waarop
enkele bankemployé's zich ijlings naar het
bedreigde pakhuis begaven en de fietsen
naar buiten brachten. Intussen vond het
vuur een welkom voedsel in de honderden
en honderden boeken: van de bekende Am
sterdamse boekhandel Swetz en Zeitlinger,
die zowel een winkel als een opslagplaats in
De Sparreboom heeft ondergebracht. Voor
al» de nieuwe 'boekhandel werd erngMg ge*
trfjffen, doch ook ging een niet önWnzien-
lijk deel van het antiquariaat van de boek
handel jammerlUk in de vlammen op.
Met vijf stralen bevocht de Amsterdamse
brandweer, die snel ter plaatse was, het
vuur, doch zij kon weinig anders doen dan
uit de verkoolde resten ven het aan de
voorkant vrijwel geheel uitgebrande oude
koffiepakhuis, hele pakken smeulende boe
ken naar buiten te werken. Drie brand
weerlieden werden onwel door de verstik-
kerfde rooit en werden behandeld in het
aangrenzend* Instituut voor Physische The-
rapie. Het gebpuw van de Rijtuigmaat-
zijn vernietigend werk binnen een half
uur tijds grondig volbracht. De tweede, der
de en vierde verdieping van het dertig me-
J ter diepe pakhuis waren toen reeds aan de
voorkant geheel uitgebrand. Zo groot was
de hitte, dat aan de achterzijde van het
pakhuis opgeslagen papier en boeken ge
schroeid bleken.
Enige honderden Amsterdammers, die
zich op dit uur van hun ^erk naar huis be-
gSven, bevolkten de overzijde van de Kei-
jVK‘ zersgrécht en sloegen de strijd van de
;dIn" brandweerlieden, die het vuur aan alle zo si
kanten bestreden, met intense belangstel- Blan
ling gade.
Dit Sociologisch Instituut is overal aan
het onderzoeken: bij de Hoogovens, te En-
ichede. te Nijverdal en or komt nog meer
un de beurt. Zo'n onderzoek bestaat
eigenlijk uit enige honderden gesprekken
met de arbeidersgezinnen. Niet alleen dus
met de man, ook met de vrouw en zo nodig
met andere gezinsleden wordt gesproken.
Deze gezinnen worden in overleg met ver-
tqjenwoordigers van bedrijf en van arbei
ders gekozen en men trachtte een zo goed
mogelijk „monster" van de arbeiders bij
de Hoogovens samen te stellen.
De achtergrond van dit onderzoek lag op
godsdienstig-sociaal terrein. Immers, men
beweert gaarne, dat fn industriële gebieden
de onkerkelijkheid en ongodsdienstigheid
jterker toenemen dan in landbouwgebieden.
Nederland moet industrialiseren, dus heb
ben de Kerken nu maar hun verdere ver-
iwakklng af te wachten? Of moeten zij, na
een nader onderzoek van de feiten, haar
maatregelen nemen?
Het rapport van de heer Bruyn Is een
vr(j duidelijke geestelijke röntgenfoto van
een bepaalde arbeidersgroep geworden. In
de eerste plaats Is zo'n plaatje uiteraard
interessant voor geestelijke en maatschF
pelijke werkers, doch ook in breder kr
is het aandacht waard. Tot stellige con
clusies komt het rapport niet, tenzij mis-
gchlen deze, dat het werk aan de Hoogovent
op de meeste arbeidersgezinnen een gun
stige invloed heeft uitgeoefend. De humane
personeelspolitiek heeft eigenlijk heel wat
oproerige wind uit de ze.len genomen en
daardoor kan de toegankelijkheid van de
betrokken arbeidersbevolking voor vraag
stukken van levensbeschouwelijke aard eer
groter dan kleiner zijn geworden. Voor een
klein gebied, al vormen de Hoogovens nog
zo'n grote onderneming, werd dus wel een
antwoord gevonden op enkele vragen
Uit het rapport zet» blfjkt. dat de slot
conclusies niet zonder ondergrond zijn ge
nomen en het is zeker rfiteressant de onder
zoekers op de tocht langs 120 arbeidersge
zinnen (40 R.K.. 7 Geref-, 18 Ncd Her
vormd. 18 socialistisch, 10 communistisch, 7
uit kleine kerkgenootschappen en 20
„niets") te volgen. De critiek van veel ar
beidersgezinnen, vooral van de grotere ker
ken, op de geesteiykheid is doorgaans niet
mals. Zowel pastoor als dominee worden
er dikwijls op aangezien, dat zij meer aan
de kant van de werkgevers dan aan die van
de arbeiders staan. Bij de kleinere kerkew
en de sec ten is de eenheid tussen rijk en
«n veel gtoter en wordt bij het, wegen
iet leden veel minder op de beurs gelet,
menen blijkbaar veel arbeiders. Het is
drommels duidelijk, dat zelfs in ge^ovii"
arbeidersgezinnen n.et in alle volgz--
alles van de geestelijke leiders wc.— „L
nomen'De rapporteur meent, dat het w(_
r vallen van een aantal sociale functies der
kerk minder fien gezondmaking dan een
„vermageringskuur met veelal dódelijke
afloop" ketekent. Uitvoerig somt hij aller
lei aanleidingen tot geloofsafval of ver
andering .van richting op. Merkwaardig is
xijn inzicht, dat bij R.K, arbeiders een mate
van radicalisering mogelijk is, die bij goed-
protestantse arbeiders slechts weinig zal
voorkomen? Volgens zijn inzicht hebben de
Hoogovens, door gunstige sociale voorwaar-
ient voor een goed gezins-
en de kerken zouden door
I en overleg meteizo’n bedrijf
Icht een sterker contact met
innen scheppen.
hoofdstuk uan het rapport
chrijver de invloed van de
logovens en dé werkomge-
«JMerkwa^rdig, al deze
mensen! De
verschu
ur zoveel
terecht-
indien de bondsrepubliek niet zou ratifi
ceren. Daarom richten de blikken der an
dere landen zich op Bonn en deze ver
wachten, dat de Bondsrepubliek zal voor
gaan". Er mag volgens de Bondsregering
thans geen tijd meer verloren gaan.
Daarentegen zijn er in Bonn en In c*-
Duitse pers talrijke stemmen opgegaan, dk
zich tegen een overijld tempd verzetten en
die het Franse initiatief om voor de aan
vaarding der verdragen nog tot een bespre
king met Rusland te komen krachtig on
dersteunen.
cht, d
IcaHserir*
itestantse ar~«
orkomeiF Volge
ogovens, door 1
d»n, een fundami
k»en geschapen,
«menwerking en
in menig opzich'
de arbeiders kui
In het tweede
onderzoektMe sci
arbeid bij de Hoe
ving op de arbelderÖMerkwa/
ervaringen bij verwhillende-
arbeid bij de Hoogovens is zeer
lend en het'gaat er .dm, dat ieder
mogelijk in die verscheidenheid t-
komt op de plaats, die hetn het beste ligt.
De psychologische toetsing kan daarbij hel
pen. Sommige arbeiders, als kraandrUvers
en apparaatwachters, werken zeer op zich
zelf, anderen werken in groepsverband. In
de ene groep wordt weinig over politiek
of godsdienst gesproken, in de andere veel.
Het rapport gewaagt van een „gouden
ploeg,", samengesteld uit Rooms-Katholie-
ken, protestanten, E.V.C.-ers enTJ-V-V.-ers,
die prima schijnt te werken. De «ne ploeg
k veel homogener dan de andere en werkt
1 harder, omdat b^v. de smeltmeester met de
K mannen weet om te springen en er meer
Wt haalt.
De Hoogovens hebben een gunstige In
vloed op de welvaart der arbeidersgezin
nen. De verbeteringen bedragen, in geld
uitgedrukt, ƒ10 ƒ15 per week, verge
leken met het oude werk. Het loonpeil, in
de C.AO. vastgelegd, is gunstig, vooral in
de ploegendienst. Geen wonder, dat vaak
van zeer ver de arbeiders naar de ‘Hoog-
ovens trekken. Veel komen van het land.^
Zij worden beter betaald, maar krijgen op
ÓO duur ook Tieel andere behoeften. Zü
moeten met de andere arbeiders kunnen
«.meedoen”. In het rapport wordt het geval
aangehaald van een Drents gezin, dat aan
vankelijk op de vloer sliep, in de mening,
dat de bedsteden nog wel zouden komen.
In Drente was hun spul, nog „knap", maar
in Velgen was het niets. De vrouw wilde
niemantf „over de vloer" hebben, eerzij
enigszins haar boel op peil had gebracht.
Betrekkelijk vee| arbeiders van de Hoog
ovens doen dubbel werk. Zij tuinieren nog
wat of verrichten andere hun vertrouwde
landeiyke arbeid en dank zl> de continu
diensten kunnen zij dat naast het indus
triële werk volhouden. De ploegendiensten
*ijn bij de Hoogoven-arbeiders in het alge- men de alg<
«een vrij populair. Het rapport behandelt schappelijk
Vrij uitvoerig de verschillende ploegen
diensten. Vo het verenigingsleven zyn
deze diensten niet erg bevorderlijk, doch
d« rapporteur* neemt dit bezWaar niet zo
«>og. Als er een wil Is, is er eer? weg. Is er
Weinig lust tot verenigingsleven of cultu
rele werkzaamheid, dan is de ploegendienst
een mooie aanleiding om zich overal van
te maken. De ploegendienst heeft echter,
naar des 'schrijvers mening, in het alge-
®een niet de nadelige werking op het ge
zinsleven, die men er dikwijls aan toekent.
grootste attractie van het Hoogoven-
Werk schijnt echter de grote zekerheid. Het
®en „safe" bedrflf. Een arbeider zei: „De
i ^r(shi komt zo zeker als de zon opkomt
I «n dan zit je bij de Hoogovens het beste".
I bljeen is dit sociologisch rapport --
I L0°r de Hoogovens zeker niet ongunstig, dersgezinnen. waarvan de gezim
I Het werk bij dit bedrijf leidt op zichzelf hat Hoegovenbedröf werkzaam
I I*enszins tot geloofsafval. Daarvoor echt Boekencentrum, Den Haag.
Op 18 Juni zal de grootste internationale vlootoefening sinds de
bevrijding, de oefening Castanets, beginnen. Sinds het begin
van deze maand zijn de betrokken schepen zich voor de voorbereidingen gaan ver
zamelen. In Plymouth, Portland, Portsmouth, Harwich; Leith en Den Helder oefe
nen de schepen van 7 landen (Groot-Brittannië, Fraqjcrijk, Nederland. Denemar
ken, Noorwegen, Portugal en Canada) te samen om te bereiken, dat zij met df
grootst mogelijke doeltreffendheid groepsgewijs en in elke combinatie van natio
naliteiten zullen kunnen opereren. Ook in andere havens, zoals Rosyth, Brest
Cherbourg en Chatham, zijn de regionale zeestrijdkrachten van de betrokken lan
den bezig zich voor te bereiden. Eveneens zijnfyeel voorbereidingen verricht op de
vliegbases van deze Nato-landen, vanwaaix^squadrons van maritieme jachtvlieg
tuigen en bommenwerpers zullen opereren. Een squadron van Britse marinevlieg-
tuigen zal opereren van een vliegbasis in Frankrijk uit.
De oefening Castanets zal 8 dagen duren,
onder omstandigheden, die de oorlogstoe
stand zo dicht mogelijk benaderen. Zee- en
luchtstrijdkrachten van de Nato-landen zul
len de ingewikkelde problei
scherming der zeeweg,
deel der Atlantische Ocei
de Noordzee, in de
Bovendien zal de vei-
scherming naar de zeezijde, van een r
basis in Engeland worden beproefd.
In totaal zullen cU-landen dMinemeu met:
•1 slagschip, 5 vliegkampschepen; 3 kruisers.
3 mynenleggers. 45 torpedobootjagers en es-
corte-schepen, 20 onderzeeërs, meer dan 70
mynenvegers en vele kleine vaartuigen,
zoals torpedomotorboten en patrouillevaar
tuigen. Meer dan 400 vliegtuigen van ver
schillende typen zullen bij de oefening
worden betrokken. Bovendien zullen de
deelnemende landen meer dan 100 oorlogs
schepen en marine-hulpschepen beschik
baar stellen voor het vormen van con
vooien. Rederyen werken eveneens mede.
Sommige snelle schepen, die op hun route
door het gebied van de oefening stomen,
zullen een speciaal sein voeren, aangeven
de dat zij alleenvarende schepen voorstel
len. die door „vyandeiyke” strijdkrachten
mogen worden aangei
11 Convooiro
worden
De
!ond£
Ma"», blot°iwaSce SM,
•lijke wind. Tamelijk koel weei0 <he doo
s Hoogovens
gaat er Óm,
die verschei
plaats, di
ogische toet
lige arbeidf
wachters,
ëii wérken
groep wordt
iienst gesprok*
waag
>teld