Dreigt RUMPHIUS in het
vergeet ooek te geraken
{JijmdLuiA
Blinde natuurbeschrijver, een
unicum in de geschiedenis
ZIJN CARRIERE BEGON MET.
30 KARWATSSLAGEN
Zijn visitekaartje? B B met R
MADRID: het stenen hart
En tóch...
Brannigan wederom in actie
ijdelheid
Officieren uit India trainen het
leger van Nepal
Het vacantie-
huisje
Onze industrie koestert nóg
redelijke verwachtingen
voor
1952
MAX y/OISKI: muzikaal ambassadeur van Suriname
Merkwaardige
levensloop
Rumphius' graf
Zijn verdiensten erkend
De „sleutels" op het
herbarium
i
"-=»\
Plinius tndicus
jteni
ACHTER HET KANTEN GORDIJN (VI)
IJdel spel met
Het Lied van
Vaderdag
door Ds TH. SCHARTEN Ev.-Luthers predikant
Opstandige Gaullisten
polsten Pinay
Britse mijnwerkers
eisen hoger loon
Keurtroepen bewaken
de passen van de
Himalaja
GELD- EN EFFECTENMARKT
Opmerkelijke tegenstelling tussen
dividenden en koersen
Er wordt minder vlees
gegeten
Wrank van boze Britse
tankcommandant
V"
Het Lied van „iets willen hebben
II
door Andrew MacKenzie
1
1927. Gouverneur-Generaal Jhr. De Gratff
legt een krant bff het grafmonument van
Rumphius te Am bon.
15 Juni 1952 is het 250 jaar geleden, dat Rumphius in alle stilte op
Ambon stierf. In natuurwetenschappelijke kringen eert men zijn naam
als van een pionier, van wiens arbeid onder de moeilijkste omstandig
heden nog heden ten dage de vruchten worden geplukt. Een man, zonder
gerichte wetenschappelijke vorming, die zich 'nochtans ontwikkelde tot
een geleerde van formaat. Een natuuronderzoeker in de ware zin des
woords. die vrijwel zonder steun van voorgangers zich met ongekend
doorzettingsvermogen vastbeet in een nauwkeurige beschrijving van de
weelderige tropische natuur. Bijna 50 jaren arbeidde hij op het kleine
eiland Amboina en schreef een aantal werken, wwrvan het Herbarium
Amboinense. mepr bekend als Amboins KruydbofW grote vermaardheid
verwierf. Ruim 30 jaren besteedde Rumphius aan dit botanisch stan
daardwerk, bestaande uit 13 delen met ongeveer 700 prachtige platen.
B MET R dat zijn bruine bonen met rijst. Men zou dit typische Suri-
naamse liedje over het goedkoopste volksvoedsel ginds (dat men maar
schaamtevol afkort tot de beginletters) het „visitekaartje'' van de fluitende en
zingende Max Woiski kunnen noemen. .Niemand minder dan mr dr J. Buiskool,
president van het Hof van Suriname, noemde hem in een artikel in De West een
uitstekend muzikaal ambassadeur voor zyn land. Zo menigmaal hoorde men ook
over de radio aankondigen: „U hoort thans Lex van Spall met zijn Habanera-
orkest met zang van Max Woiski." Iedere avond staat hy in zijn Latin American
bar „La Cubana" te Amsterdam en zingt zijn eigen Surinaamse liedjes, zoals „Oen
na wani moro" („Wij verlangen niets meer") of „Piauw-Piauw", de song van de
verboden Chinese loterij, waar toch iedereen aan meedoet.
WfQISKI is een goede veertiger, die ons
met Joviale gemoedelijkheid in och
tendmantel en met een gouden aigaretten-
pijpje in zijn mond ontvangt.'
waaraan door vele vooraan-
tengeslacht naar hem te noemen: Rumphia
Amboinense. Jammer, dat het aan gerechte staande geleerden medewerking vi
deze boom in de In hetzelfde jaar werd de Rumphius-me- was. omdat hij hen een betere sagoberejding
•riet
in 1846 kon schrijven dat de nagedachtenis
san Rumphius bij de Ambonnezen algemeen
Warburg heeft dallle ingesteld voor verdienstelijke natuur- geleerd had. doch het is een feit. dat Rum-
He ge- onderzoekers in de Molukken, en kwam het phius thans op Ambon vrijwel vergeten is.
voor het nageslacht bewaard door een plan
tengeslacht naar hem te noemen: Rumphia Gedenkboek,
Amboinense. Jammer, dat het aan gerechte staande
twijfel onderhevig is, of de
Molukken voorkomt. Prof. O
hierover een belangwekkende studL -
A, schreven. Ook in enige soortnamen wordt de Rumphius-fonds tot stand, dat in 1909. bij Ook de „Rumphiusheuvel" nabij de Nltoe-
LS ADELBORST vertrok de 24-jarige herinnering aan Rumphius en zijn vrouw de dood van dr M. Greshoff, omgedoopt rivier kent niemand meer. Het zou interes-
Georg Everhard Rumpf, die toen reeds de levendig gehouden, b.v de orchideeën Pla- werd in Greshoff-Rumphius-fonds. het doel sant zijn bij de thans in ons land vertoeven-
nodige avonturen beleefd had in dienst der tanthera Susannae en Habenaria Rumphii. bestond in het bevorderen van het natuur- de Ambonnezen eens navraag naar Rumphius
V.O.C naar Batavia, vanwaar hij nog in ieder, die enige belangstelling voor de tro- wetenschappelijk onderzoek der Molukken. te doen. voor schrijver dezes, die jaren op
hetzelfde laar - 1653 - naar Ambon werd ge- pi8che plantengroei heeft, kent voorts de In 1908 stelde de K.P.M. een nieuw passa- Ambon heeft gewoond, staat het negatieve
zonden. Na enkele jaren zeide hij de mili- varenpalm Cvcag Rumphii. bij de Indone- gierskchip voor het inter-insulair verkeer in resultaat echter bij voorbaat vast
taire loopbaay vaarwel en gi'ng ais onder- siërs als Pakls hadji bekend. Het Natuur- dienst; het .mooie stoomschip voerde die
koopman in civiele dienst over met Larike historische Museum te Rotterdam bezit een naam „Rumphiusen heeft vele duizenden
op Amboina als standplaats. Het ls wel exemplaar van de zeldzame schelp Pleu- passagiers op de sneidienstroutes gevaren,
zeker, dat in deze laatste tijd de natuur- rotomaria Rumphii. tot het in 193? voor sloop verkocht werd.
studie de Jonge man blijvend in haar greep Dr C. L. Blume, die vier jaren directeur Zal de naam van Rumphius op Njeuw-
kreeg. Na tot koopman te zijn bevorderd, van 's Lands Plantentuin te Buitenzorg was, Guinea blijven bestaan? We kennen daar het
hetgeen een overplaatsing naar Hila, even- gaf omstreeks f820 een prachtig plaatwerk naar hem vernoemde gebergte Mocht de
eens op het eiland Amboina, bétekende, in 4 déjen uit^ .getiteld Rumphia status daar veranderen, dan zal het ver-
kwam Rumphius in 1870 op de hoofdplaats In 1902 verscheen het mooie Rumphius- moedelljk wel net zo gaan bI« in Indonesië,
Ambon te wonen, waar hij
ERGERLIJK IS HET GESOL met Rum-
nhius' grafmonument. Lang na ziin doot
de
in verschillende functies de
Compagnie bleef dienen.
In 1668 had Rumphius ont-
elag gevraagd om zich te
Batavia geheel aan zijn
Kruydboek te kunnen wij- y
den. Dit werd hem in 1669
nderdaad verleend, doch
"npr omstandigheden werd
Jt vertrek uitgesteld en na
ramp, welke heip in 1670
erkwam, een ernstige
gkwaal leidde tot bllnd-
id'bleef hij op Ambon
en in dienst der Compagnie.
Men staat er versteld van
als men verneemt, hoe de
„blinde ziener van Ambon"
zijn eenmaal aangevangen
werk wist voprt te zetten.
Wan! bij die ene ramp bleet
het niet. Eén aardbeving
in 1074 zijn geliefde
vrouw Suzanna en zijn
jongste dochter weg. In 1687
vernielde een grote brand
zijft collecties en manus
cripten, waarbij alleen het
handschrift van zijrf Kruyd
boek gered kon worden. En
toen de „Waterlandt" in
1692 met de eerste 8 boeken
van het Herbarium tèn on
der ging, was de teleurstel
ling niet te overzien! Later
bleek, dat door bemiddeling
van GouverneuV-Generaal
J. Camphuys de bogken
ongevraagd ■*- gecopieerd
waren. In 1698 overleed
Rumphius' tweede echtge
note. Wanneer men voorts
bedenkt, dat l}ei Rumphius
niet gegeven was gedurende
zijn leven zijn geschriften
gedrukt te mogen zien,
komt men tot de slotsom, dat het deze man
wel in alles ia tegengelopen en dat het wel
haast onbegrijpelijk mag heten, cjat hij met
ongebroken energie steeds weer aan het
werk toog. Eén voldoening mocht hij sma
ken, hij heeft zijn talrijke geschriften alle
kunnen voltooien!
OPMERKELIJK
houding van
waar de door de Nederlanders gegeven na
men verdwenen zijn of successievelijk ver-
dwijnenl
phius' grafmonument. Lang na zijn dood
werd op het graf van Rumphius aan
Grote Olifantstraat bij Batoegadjah een ge
denkteken opgericht Het werd helaas deer
lijk geschonden. Een tweede gedenkteken,
door toedoen van Gouverneur-Generaal G
A. G. Ph. baron van der Capellen in 3
opgericht, ondervond evenmin een piëteit
volle
behandeling; het werd verwaarloosd.
De laatste officiële hulde, door de regering
van Nederlands-Indlë betoond, was de
kranalegging bij het monument door G G.
jhr Mr A. C. D. de Graeff tijdena zijn be-
TTITERAARD IS DE DOOR RUMPHIUS wetóe'wÏ.ldMrlog I. er ook v»n
V in zijn werken toegepaste nomenclatuur dft gedenkteken niets meer overgebleven.
niet in overeenstemming met de Linnaeaan- wtj vragen ons af, of er nog eens het ini-
se. Hierdoor wordt het raadplegen en terug- t'atief zal worden genomen voor een nieuw
vinden uitermate bemoeilijkt. Verscheidene gedenkteken als waardige hulde aan onze
geleerden hebben getracht om" de^e kloof grote pionier? Van het Ideaal, dat dr Gfes-
voor het Kruydboek te overbruggen door hoff zich 6telde. n.l. om te Hila eeh „Rum-
het samenstellen van een „sleutel* We ken- phius-station" te zien verrijzen, zal door de
nen dergelijke sleutels van A. G. E. Tb. gewijzigde verhoudingen wel nooit meer tets
Hens«^el (1833k J. K. Hasskarl (1866) en E komen Toch leeft in de kringen der be-
fenaars van
mphius nog al
thieke poging
torische Verer
boten" ten spijt. Freddie werd *1 spoedig
als Amerikaans staatsburger geïnterneerd!
maar kwam later toch veilig de oceaan over
En Max eert zijn oude vriend nog altM
door het liedje te zingen, dat Freddie la
zo'n voortreffelijk arrangement bracht: „My
sugar is refined, she's one of the high claw
kind".
Max Woiski heeft nu veel van zijn dro
men verwezenlijkt; hij wil na <)e hot-jazz
en de woogle-boogie, het enthousiasme voor
de Hongaarse muziek, een eigen genre, dat
uit een mengelmoes van Surinaamse en
Zuid Amerikaanse muziek bestaat, nog ver
der populair maken. Bijna kinderlijk zijn
de liedjes, die Max met zijn eigpn orkestje
(twee Surinamers, een Indonesiër en een
gewezen Amsterdamse bakkersjongen)
bréngt, zoals „Aleesie brtm bron" (Aange
brande rijst), „Ik heb alles voor je over
zing Max in het Surinaams, „ik koop voor'
jou de duurste schoènen, de duurste japon
nen, maar op zekere d*g ben ik woedend
op je geworden, omdat je mij die lekker»
aangebrande korstjes van de Masoesa-rijit
niet hebt gegeven". En dan improviseert da
band verder „in choro": een wilde, rhyth-
mlsche, op Zuid-Amerikaanse muziek g».
- inspireerde klanken-cacophonie. waarbij da
Deze ambassadeur, die juist dezer datfkn sfeer van een ander werelddeel bijna tast-
zijn twintigste gramofoonkantja „vol" baa? wordt. Daarna grijpt Max Ineens ziin
maakte, begon zijn onrustige, zwervende
carrière destijds in zijn geboorteplaats Pa
ramaribo met 30 karwatsslagen van pa
Woiski, waarbij hijzelf hardop moest tel
len. Want vader was hoofdonderwijzer en
zijn strenge opvattingen gedoogden niet. dat
zoonlief „clandestiPff"—bij een danslustige
timmerliedenverenigtng gemusiceerd had.
Maar het ergste van al was en dit had
het dienstmeisje hem verraden dat Max
Surinaams gezongen had en dej;e inheemse
volkstaal (een mengelmoes van verbasterd
grijpt Max ineens zijn
fluit en „gilt" met verbluffende virtuositeit
boven alles uit; met een verbazingwekkend
gemak en een natuurtalent, dat iedereen
hem wel als ^en meestér moet erkennen
Reeds meermalen heeft hij In „La Cubana"
andere grote sterren latenoptreden, zo&li
een koffiekleurige minstreel uit Trinidad
Sir Lanoelot, die Calypso-liederen ten ge
hore bracht of Jimmy Davis met negro
spirituals. En iedere avond ia het kleine
La Cubana zo vol'„ dat men over de hoof
den kan lopen en velen buiten moeten blij.
Engels. Spaans en negerdialecten) negeer- -ven. Men wil steeds weer horen, hoe Ma*
de men eenvoudig in „betere kringen",
waar uitsluitend Hoog-Nederlanda als voer
taal gebruikt werd. Pm Wolski had voor zijn
zoon een degelijke loopbaan in het hoofd gn
het was ook uit deze overweging, dat hij
hem dadelijk inschakelde, toen ln Suriname
het serieuze werk van het scheppen van een
Burgerlijke Stand aan de orde was.
zijn „Piauw, plauw, piauw. go mik m»
lauw" zingt of zijn „Kolosee". Maar we
moeten ons gesprek met M«c beëindigen,
want zijn vrouW en de drie zwarte deug.
nieten zitten al aan tafel. Max snuift met
een tevreden gezicht de etensgeuren op: hU
gaat zijn lievelingskostje-eten, nL „B.ê.
met R."
Merfill (1917). Merrill, de eminente thans
76-jarlge kenner van de tropische flora, ge- j^,*.
van de natuurstudie de naam
jtijd voort, getuige "4e sym-
van de Militaire Natuur-
tuigt in zijn werken van een diepe eerbied pat|-
voor Rumphius Dat Merriil's verdienste historische Vereniging, die na de oorlog het
ook in Nederland niet onopgemerkt is ge- werk van de Ned. Ind Natuurhist. Ver
bleven, blijkt uit de benoeming tot Officier voortzette en zich voorstelde om het door
in de orde van Oranje-Nassau, welke onder- haar te geven tijdschrift „Rumphiana"
scheiding deze Amerikaan in 1948 te beurt te noemen. Het is er niet van gekomen,
viel! omdat dank zij het energieke streven van
n I de heer L. J. M. Butot de militaire vereni-
Llteratuur over KumpniUS S^g de Stoot heeft gegeven tot de wéder-
oprichting van de N J.N V. in 1861.
- Nwfcrland mét het
TïIOGRAFISCHE BIJZONDERHEDEN vin-
-*-* den we o.a., behalve in het reeds aan
gehaalde Gedenkboek, ió de bijdragen van
P. A. Leupe (1871), Cd. Busken Huet (Het
Land van Rembrandt; 1882). Papageno (Java-
Bode; 1896), M. J. Sirks (Indisch NaUuur-
En hoe staat het in
eren yan de nagedachtenis aar» Rvimphius?
Toegegeven. Rumphius was een geboren
Duitser, doch filj is Nederlandfer geworden
in hart en nieren en hij beheerste onze taal
tot in de perfectie. Zou het v*n te gedurfd
onderzoek; 1915). P. Honig F. Verdoorn optimisme gewagen, indien we de hoop uit-
(Science and Scientists in the Netherlands spraken, dat ook ln Nederland door proml-
Indles; 1945), G. Ballintijn (Rump*ius; 1944) nenfe figuren het initiatief zei worden ge-
Het laatste boekje, dat we moeten zien als nomen om b.v. in een fimet universlteits-
cen poging om aan de verdiensten van steden een gedenkteken op te richten? Onze
Rumphius ruimere bekendheid te geven, is Indische Plintu», die zoveel heeft btigedra-
daarin belaas niet geslaagd. Ona volk kent gen tot de wetenschappelijke roem ven Ne-
Fumphiua niet! En de Ambonnezen? Het derlend, heeft dit zeker verdiend!
moge waar zijn, dat jhr F. V. A. de Stuers F. J. PRONK.
„Dit was de eerste po
ging om Suriname tot een
geordende staat te maken
en ik herinner mij nog heil
goed, hoe ik met een pot
zwarte verf en een doos
met cijfers met vader door
Paramaribo en de buiten
gewesten trok. We gaven de
mensen namen en de hui
zen nummers..." Maar
wie «Set er iets tegen een
stem, die in het bloed ls?
Reeds op 7-jarige leeftijd
kocht Max voor een dub
beltje een blikken fluitje
en dit simpele instrument
was zijn lust en zijn leven
Totdat het zoontje van een
Rijke vtiend van vader ja
loers werd en het ding on
der zijn voeten vermorzel
de. De vader van de ver
nielzuchtige knaap koebt
ijlings een houten flageolet
en zo kreeg dit miniatuur
drama (met veel tranen)
toch nog een happy-end.
Op deze fluit speeU Max nu nog al meer Het gezin Woiski bestudeert de titelt
dan 32 jaren. Het benen mondstuk was al-
gauw stuk gebeten en werd al driemaal van enkele nivuwe gramofoonplaten, die
door een zilveren vervangen, meer hij hoopt 20 jultt vm papa opsenomen uterden.
met een soort bijgeloof op dit instru- 4 fff»
ment te blijven spelen tot zijn dood.
Ondanks de drie-jarige HBS, ondanks het
blokken op alle mogelijke vormen van han
delscorrespondentie en de studie voor MO-
boekhouden, waarvoor hij in 1936 naar Ne
derland kwam, bleef één woord groot in
Woiski's levensboék staan: muziek. Hij kon
het „snabbelen" niet laten en speelde b.v.
een hele avond op een Haagse dansschool
guiféar en saxofoon voor de somma van een
rijksdaalder. Zijn eerste vaste engagement
kreeg hij in een Indisch restaurant bij de
Waalbrug te Nijmegen en daarna volgde een
tournee door Nederland en België (1939)
Hoewel hij nooit «en noot muziekles gehad
had, werd hij tenorsax bij een Amerikaans
dansorkest te Parijs. Zijn vrouw, alias Al-
mita Mayo danste en zong ln een baren
de toekomst scheenzonnig en zorgeloos.
Maar de oorlog dwong hen. naar Amster-
dag terug te keren en hier leerde Max op
het Leidsepiein de befaamde negerpfanist
Freddie Johnson kennen, met wie hij ging
samenwerken, tot de Duitsers deze schep
pers van (naar hun smaak) „cultuurloze
kleurlingenmuziek" verjoeg.
begon het tweetal een eigen zaak, waar
bij ^Franse bazar-stoeltjes ln een primitieve
omgeving uitgaand Amsterdam zich ver
drong het bordje „Für Wehrmacht ver-
WAS de welwillende
houding van het V'.O.C.-bestuur. want
verwonderlijk was. dat deze heren, wier
tnige oogmerk was veel geld verdienen,
Rumphius in staat stelden in hun dienst zijn
ntudie* voort te zetien. Zij voorzagen hem
zeli's van tekenéars. toen zijn blinde ogen
hem lnvde steek lieten! Overigens moet het
voor Rumphius een grote teTeurstelling ge-
wiest zijn, dat de Heren Zeventien minder
voortvarend bleken, foen het op het druk
ken van zijn geschriften aankwam! Dat de
boeken toch in druk verschenen, is voor(
ien groot deel aan" Rumphius' vrienden te
danken. Aan de Amsterdamse hoogleraar
Johannes Burman danken wij de uitgave
van het Herbarium, dat eerst in de jaren
3741 tot"1755 verscheen. Verscheidene van
Rumphius werken werden meermalen her-
drukt en vertaè'ld".
BELANGRIJKE ONDERSCHEIDING
- J voor Rumphius was zijn benoeming tot
lid Van #e' Weenee Academia Naturae Curi-
osorum in 1681; hij ontving bij die gelegen
heid naar de gewoonte van die tijd een bij
naam, t.w. „PLINIUS INDICUS". Een niet
geringe eer voor de grijze natuurvorser, om
met de grote Plinius te worden vergeleken!
Toch ging de vergelijking ln één opzicht
mank: Pliniua werd beroemd als compilator;
Rumphius leverde oorspronkelijk weiTc'
Linnaeus heeft de naam vah deze pionter
voo
Als een koele dronk op een warme zo
merse dag zal jus d'orange, met andere
woorden sinaasappelsap, zeer welkom zijn.
U kunt Se sinaasappelen zelf uitpersen of
ze gevtfr Vit blik. Vergeet u echter niet
het sinaasappelsap te vermengen met .Ci
troensap. drie Selen sinaasappelsap op één
deel citroensap gftft ten smakelijke drank.
TI/TADRID"
Honna
(Van onze reis-redacteur)
r\P DE PUERTA DEL SOL, het plein
dat het hart van Madrid wordt ge
noemd, is een klokkenwinkel, die bij
toyze van reclame een hele batterij
klokken heeft buiten hangen. Die klok
hen wijzen stuk voor stuk de tijd aan
van de Amerikaanse republieken, die
eens. tot in het begin van de 19de eeuw,
als koloniën deel uitmaakten van het
machtige, met glorie en goud beladen
Spaanse rijk. Het is een pathetische her
inneringdie hier de Madrileenen dag
trekt een fagade op. Ner- Madrid was zwaar gehavend; nog drie, vier
gens kan men de hoofdstad zo goed jaar geleden droeg het de littekens van de
met de politiek vereenzelvigen als in belegering, die 29 maanden duurde met de
Spanje. De-Officiële Spaanse politiek ls «1- troepeA ven 1franco genesteld in de univer-
tiid in Madrid gemaakt. Voor de Andaloesi- «telt,wijk. Nu rijdt men vol vertast», het
eche „grandes" de ündbouw en het at!(- heeld v«» de grauwe armoe yen het Speen-
renfokken voor de Catalanen de Industrie, 'e «nd nog voor ogen, door de gloednieuwe
voor de Madrflenen de politiek. Voor An- wuken in een luaueure, moderne twee-
daloeslë de enarchistisehe volkswoelingen, deks-bus of in een snelle, geruislose tram.
voor Baskenland en Catalonië het autonts- <?een puinhopen nfeer. wel bouwgteUfugen.
me en separatisme - voor Madrid de rede- E™ vrijwe geheel nieuwe boulevard ln de
voeringen de manifesten, de wetgeving. Ben -pran V'a -reeks, toet winkels, waarop het
- „an n» nnvailmndsta kenmerken van het Panjse luxe-centrum afgunstig kan zijn,
amerikaanse republieken kan lezen, waar VJL v.ndaa« is de scherpe bijna met bouwblokken*van tien. twaalf verdie-
iêzingen en tentoonstellingen worden AV sctfdtnendLccenfimring van"dU verachtim Th.«terS' «8's, een snechtti
overal zijn de „Casas Americana»", de
„Amerikaanse huizen", verrezen, waar men
de Spaans-italige kranten van de Zuid-
wijd aan Spaans-sprekende kunstenaars. -
waar men ln een prettige sfeer de facade 8
var, het „Spaanse moederland" kan be- Het verschanst stch ln Madrid
M Het trekt er -alle diensten en instellingen
paar procent meer koffie dan in de koffie-
samen, het maakt Madrid, veel meer nog
hulzen en voor l.ndgenoot en vreemdeling dïn'"hït ÖVit giweesiT,; tot het admtnistra:
Maar oi aeze u.v( muiis<r« nnlifiokp wplpnacbannelHlte
is het er dus goed toeven,
speculatie op een onvruchtbare nationale
trots er toe zal feijdBs^en het uit de recente
geschiedenis vool (gekomen nationaié min
derwaardigheidscomplex te verhelpen?
Madrid vraagt het zich niet af. Het spel
der Spaans-Amerikaanse solidariteit moet
tieve, militaire, politieke, wetenschappelijke
en eillturele centrum. Er heerst een officiële
bedrijyigheid, die zelfs ln het' oog valt in
de drukte v«,n deze millioenenstad (groeiend
en groeiend is Madrid de laatste jaren het
millioen gepasseerd). Men ziet er de ganse
oer inpaens-AmeriKaanse sonaameu moei gloednieuwe militaire aüto's over leving geeft. Men moet de bankpaleizen
boulevards glijden met de elegantst»offl- zien die Madrid (en niet v.n V»nta.g «f
machtig
palacehotel met een zwembad op het dak.
En flats, fiats en nog eens flats in ontel
bare blokken tot aan de verre rand van de
stad. Een nieuwe univeralteitswijk is prac-
tisch voltooid in een heuvelachtig park-
landschap.
TS MADRID ZO RIJK? Madrid ls de minst
productieve stad van Spanje. Natuurlijk,
ler is weer een concentratie van Castiliaan-
^'"„grandes", trotse adel en geld-adel, die
een gouden rand aan de Madrileense samen
leving geeft Men moet de bankpaleizen
De TWEEDE ZATERDAGin Mei
is Ma, (met klnterlach!) steeds
blij. Ja, op go'n dag heeft Ma d'r
dag maar weldra is het VADER
DAG. De dag voor *t hoofd van het
peztn die niet (uit hebzucht-naar-
gewin), doch slechts tot heil van dat
gezin zich stort de wvde wereld
in. Jq. daarvoor is het. dat zo'n
PA gagt voor harde itrijd voer
Vrouw en Nazaat. En daarom krijgt
h(j, ééns in 't jaar een kruikje of
een feestsigaar een overhemd, dat
hem niet klemt of 'n das, die uiterst
mi ld hem stemt.
O JA, MEVROUW) verzit zijn tin
nen! En haal "maar eens. om te
beginnen «en hele stoet vriendin
nen binnen. De Allerknapste, die U
hebt. O ja. dat is een goed recept.
Die goeie Paps! Mevrouwtje, spdir
'm. en gun hem ééns in 'f jaar een
Harem. Uit dankbaarheid (vol wel
gevallen) bekijkt hy U atf 't liefst
van allen.'
li
W1EN NEXRLANDS BLOED in <f
ader zag is zéér gesteld op Vader
dag. En wie die dag eens nader
zag en Alles in het kader ztg
van „Iemand, die het biste wou
voor kinderen. Moeder de Vrouw
die zegt, terecht het komt hem tot!
De vraag is nu alléén maar:
„HOE?"
WE$zNU: het antwoord op die vraag
dat geef ik U. niet dufster-'vaag
maar zeer concreet, (Ik ben goed b i j.
„Geef hem nou eens een avond
vr ijl"
WOUTERTJE.
WsyWVMWMWMMW4WW4MMlWW>'l*W««W*'»
A Hebt u een el met een gebarsten schaal
dan kunt u het toch toei koken. WrDft'A
eerst wat citroensap ap> de barst, leg het
vervolgens óp «en lepel en dompel het la
ei-n pannetje met goed tvarm. maar nlii
kokend water. Zet het op het vuur en laat
het tien minuten koken. Het ei, is dan hord.
EATEBDAü
- PAGINA S
Onze tijd is er een van de massa en het
massale. Iedereen en alles is georganiseerd
in kleiner of groter verband. We hebben te
msken met collectieve arbeidscontracten,
jfr worden poliklinisch behandeld voor
«me kwalen. Op reis gaan wij niet meer
,neen of met enkele anderen nee. met
bussen vol „doen" we Parijs, per geweldige
tnuringcsrs «ight-seeing-en we Europa (aan
jut kant dan altijd!).
£n Het gjleen ons doen is massaal Ook
«ns denken moet dikwijls zo heten Want
,ls je niet vóór Amerika bent, word je
Kn communist genoemd En in het omge
keerde geval moet je beslist anti de Rus-
liiche mens zijn. Ook in de Kerk treedt
ine massale doordraaiers-geest zo nu en
dm naar voren. Ik weet niet of u. toen
dominee Niemöller zijft reis maakte achter
het ijzeren gordijn, wel eens kennis ge
nomen hebt van hetgeéh van bepaalde
«jde in de kerkelijke pers over deze veel
«ontreden christen geschreven is je
wreef gewoon je ogen uit!
Menigeen voelt zich vandaag de dag soms
ikelig beklemd Wat ben je anders dan
ton kaart in een gewéldig systeem van
uniforme kaarten. En o lieve hemel!, als
jt kaart op onverklaarbare wijze zoek is
jt bent dan onbekend, je bestéét gewoon
niet voor de betreffende instantie.
Heleméél triest wordt het. als een mena
begint te piekeren: ben ik Boven wel bé
kend' Het massale van de huidige samen
leving kan zo overweldigen, het ten
ilotte je eenling voelen kan een mefra zó
aangrijpen, je levensomstandigheden kun
nen dermate benauwend en moeilijk zijn,
fa* je tot een dergelijke vraagstelling
komt. Ook al ben je nog zo „christelijk"
opgevoed, ook al ben je nog zo overtuigd
dat er wel een God zal wezeq.
Dit is ongetwijfeld de diepste nood,
waariq j^ cis -mens kunt geraken. Want
öier staat je bestién op heel aparte wijze
Toen het bataljon. waarmede ik ln In
donesië wa», na aankomst op Midden Jav»
na enkele dagen aangetreden stond Jo.r
voor enige tijd opgesplitst te worden over
eea aantal andere en de jongens du» her
en derwaarts verspreid zouden komen te
liggen, heb ik hun dit woord van God mee
gegeven „Ik weet waar gij woont". Met
andere woorden: je kunt je nog zo eenzaam
voelen in dit wijde land met alles dat ons
zo vreemd aandoet, je kunt nog zoveel
moeten meemaken: je bent tóch bekend!
Ook al denk je misschien op een gegeven
moment van God en mensen verlaten te
zijn.
Dat zelfde woord van God moge ik hier
ook doorgeven éan alle vertwijfelden. En
als u het eerste stukje van Lukas 19 leest,
zult u merken, dat HIJ omziet haar de
enkeling in de massa
Wanneer dit goed tot je doordringt, kan
je het leven weer aan. Dan Jach je. Niet
hooghartig. Maar met die ootmoedig©
dankbaarheid en humor, welke de ge-
wichtigdoende kaarten-wereld dóór heeft.
Het is uiat prachtig om op vijfjarige leef
tijd te worden opgenomen in de deftige
Horseguard i» Whitehall in Londen. Nu ja.
de prachtige laarzen ontbreken en de uni
form is niet helemaal compleet maar als
je vriendjes je zo zien dan zullen ze wAt
jaloers zijn.
Drie leiders van de „opstandige Gaul
listen" hebben een langdurig onderhoud
gehad met premier Pinay, ten einde na te
gaan in hoeverre de huidige Franse regering
bereiï ia de inzichten der Gaullisten op het
gebied van buitenlandse politiek en lands
verdediging te verwezenlijken. De drie
vooraanstaande aanhangers van generaal
De Gaulle waren: de generaals Billotte en
Hontsabcrt en Barachin. Z(j zouden, vol-
gena berichten van gewoonlijk welingelichte
zijde, met premier Pinay gesproken hebben
over de volgende onderwerpen een her
ziening van de Atlantische strategie, de rol
van hat Franse leger bij het tot stand komen
van de Europese verdedigingsgemeenschapT
het veryaardigen tn Frankrijk van atoom
bommen en raketten en het aantal Britse en
Amerikaanse divisies, dat in Europa in geval
van oorlog beschikbaar zal zijn.
Vah politieke zijde wordt vernomen, dat
de drie leiders met hun onderhoud te
weten hebben willen komen of het gerecht
vaardigd zou zijn Pinay s binnenlandse po
litiek na het sluiten ven het thans lopende
debat over de militaire begroting te blijven
iteunen.
Het dagelijks bestuur van de Britse
mijnwirkerabond heeft besloten voo£ zijn
100.089 leden een loonsverhoging van 30
iMfflng per week te vragen. Indien deze
tit wordt ingewilligd, zal dit de uitgaven
ran het staatsbedrijf met 40 tót 50 TOlHioen
pond (400 i 500 millioen gulden) verhógen.
De looneisen zullen vrijwel zeker de
rteenkoolprijzen doen stijgen. De prijzen
zijn reejis onlangs met ingang van a.s.
Zondag met vijf shilling per ton verhoogd.
De -eis Van de mijnwerkers wordt als een
ernstige slag voor de regering beschouwd.
/~\fficieren uit India werken
vormlne van een nieuw Ne
NEPAL, Juni.
aan de
ormlng van een nieuw Nepaleea leger
n keurtroepen bewaken thans de hoog
gelegen paaien van de Himalaja. die van
hef onder communistische controle staande
Tibet naar Nepal lèiden. Op verzoek van
de Nepaleae regering is een uit 150 officie
ren bestaande militaire missie, welke onder
bevel staat van generaal-majoor Y. S.
PananJoe. uit India naar Kathmandoe ge
komen om daar een jaar te blijven, ten
einde mee te werken aan het trainen van
het 29.9CT man tellende Nepaleae leger en
adviezen te geven aangaande de uitrusting,
de opstelling en legering der troepen.
De bezetting van Tibet door Chinese troe
pen verleden jaar heeft India er meer dan
ooit van bewust gemaakt, dat de Himalaja-
bergketen haar natuurlijke bescherming is
dat haar vriendschappelijke betrekkin
gen met China voorzorgsmaatregelen op
verdedigingsgebied niet mogen uitsluiten.
Het in de Himalaja gelegen koninkrijk
Nepal met zijn besneeuwde bergtoppen, on
doordringbare wouden en steile passen ligt
als een verdedigingswerk langs een groot
deel van de Noordelijke grens van India
Het is daarom niet slechts in bet belang yan
Nepaf zelf. maar ook in dat van Jndie. dat
deze kleine, fiere, onafhankelijke staat be
veiligd wordt door een sterk, goed geoefend
leger van zichzelf, dat op de modernste
wijze is bewapehd.
Veertien passen de laagste is de 2000
meter hoog gelegen Rassoeda-pas ten
Noordwesten van Kathmandoe. de hoogste
de met ijs en aneeuw bedekte 5500 meter
h'öge Nangpa-pas bij de Mount Everest
leiden van Tibet over met eeuwige sneeuw
bedekte hellingen van de Himalaja naar de
dalen van Nepal Deze passen langs welke
de eeuwenoude wegen van de zouthandel
van Tibet naar Nepal lopen, ziin niet moei
lijk te bewaken Maar zij \tereisen een goed
geoefende en beweeglijke troep, die over de
moderne verkeersmiddelen beschikt. Het
leger moet ook worden geoefend in het
weerstaan van mogelijke luchtaanvallen.
Het rijke dal van Kathmandoe Kathman
doe is de hoofdstad van Nepal ligt slechts
een goede 85 kilometer hemelsbreed van de
bergachtige Tibetaanse grens en iets meer
dan 160 km van de Tibetaanse hoogvlakte,
die zich er achter uitstrekt. Een luchtaanval
van over het Himalajagcbergte is zeer goed
mogelijk, wanneer eventueel de vijand i
de andere
[ere zijde van de bergwand zicb be
vindt.
In Nepal is geen gebrek aan strijdbare
mannen De Goerkha'a stiian bekend ais de
stoutmoedigste strijders tër wereld. Van de
8 millioen zielen tellende bevolking dragen
eT 100000 de militaire uniform. Maar het
grootste deel en. ook het beste van Nepals
strijdbare mannen hebben in het buitenland
in vreemde legers gediend. Meer dan 50 000
hunner dienen in de legers van Engeland
of van India. o.a. dienen zij bij de acht
Goerkha-bataljons. welke de Engelsen nog
het recht hebben ln Nepal te recruteren. of
in de Goerkhabalaljons van het leger van
India In eigen land heeft Nepal een leger
van 16 2000Ö man en een vrijwel even
grote militie, welke momente'cl tijdelijk met
groot verlof is. Tot voor korte tijd werd het
leger slecht betaald en onvoldoende ge
oefend Tijdens de regering van het huis
Rana. ontvingen militairen per maand
slechts 15 Nepalese roepees (ca? 10
waarom het -onverdacht anti-bolsjewistische
Spanje niet in het Westerse verdedigings.-
blok is opgenomen. Er is een nieuw
aan dag voor ogen wordt gehouden, bijgekomen: dat der Spaans-islamietische
maar het spel met die herinnering is solidariteit. Tijdens de reis van de minister
eieren, die een" Madrileense zich maar dra»- gisteren) bij tientallen telt. Men ipoft het teerd Fransman als tolk en gids, ln klein*
men kan. „P.M.M." zijn die auto's gemerkt, «hi., i« s. «w. s. «*1,1.*.
de initialen van het militaire autopark -
Para mi mujer". zegt de bevolking. Dat hoofdstad van dit «traatarme land het zich
httizen zien. Maar rijk. Hoe zou Madrid «'^georiënteerde arbeiders gesproken. Dis
symptomatisch
vandaag.
voor het Spanje van
van buitenlandse zaken Artajo door de isla-
mietische-*landen zou'men uit de Spaai^
bladen de indruk hebben gekregen, dat er
betekent: „Voor mijn vrouw
kunnen veroorloven rijk te zijn?
In Madrid gaat ook de armoede aehuil
Madrid is zélf een fagade, waarachter achter coulissen. Bedelaar*? Niet in Ma-
Sprekend met meer ontwikkelde Span- njeuw machtig statenblok in de maak verkommering en verwaarlozing van drid! Men stopt hun een bundel lootjes van
lardpn uit allerlei kringen krngt men de een meu_w- macnt'» sw ei uiux ne k.
TJ ....Tja.. Ha cldfllclniart! iv. Ha hanrt titoa emM
jaarden uit allerlei kringen krijgt men de
indruk, dat zy met voorliefde voorbijzien
aan het recente «vérleden en terugzien naar
de glorietijd. Het ia1 of zij daar nog dagelijks
Voedsel uit putten voor de ijdele trots .door
dik en dun op hun vaderland, waai
de vreemde journalist alle politieke
tartëla, misère openleggen om te besluiten waarmee de wereld rekening zou moe-
met'een: „Maar Spanje
.ras. Dat alie$ was „show" zonder werke- Spanje schuil gaat. Het is een coulisse,
?ij*e betekenis. tegen welks achtergrond zich het Spaan,.
v, .se politieke spel van schijn, bluf en
n RMRMadrid trekt voor binnenlands ge- jdelhcid afspeelt, een coulisse tioor ie
dun op hun vaderland. waarWa'n zij ké-uik de fagade op van e&i nog altijd 0gen van het corps diplomatique, van
mde journalist alle politieke en ma- invloedrijk, politiek beduidend Spanje, economische onderhandelaars, van de
zakenlieden, die er heen vliegen en
F,r«nsman wilde de nuchtere Nederland*
bewijzen, dat de verzetsgeest nog leef»
Hü zocht zijn mensen uit, hij kende ze goed.
Pablo, dit is Henrique, hij is „goed".-
We hebben er een gebaar geleerd: ev«B
staatsloterij in de hand, waarmee ze me^ d® vinger'op de wang het rechterMf
lapgs de café-terrassen keurig bedekte be- Eroot opentrekken Dat betekent' 'J*
delarij plegen-. Of ze drijven een quaei- vertrouw die vent daar naast ons met
clandestiene hendel in zwarte sigaretten on- Maar Pablo en José en Pedro hebben o
der het ntets-4iend« oog van de politie nuchtere? Nederlander niet overtuigd.
men in andere Spaanse steden vertelden slechts de verhalen, die W
1 kende, de verhalen van armoede en geur»
We 4. tata—Ata- ln_.?c.h,erul.t?»n«- VëRëtsiKëSt? sl«k»
- v «rUfWV. f, V41V. tl IIVVIV ftttWtf» Cl» TfT QLIILCl UJlgailg. Y C AC IflftOV,
Jis een prachtig houden. De vermanende, belezendeweer terua Eeh coulisse die hop dnn 2Vn m verje buitenwijken, moedeloosheid en doffe berusting. Eén kee
land. nietwaar? mag er f®ei» pedante toon, die de Spaanse pers bij 0ok niet nalaat te imponeren door zy,n A* <gkennlng:,.Verz«U
de bouwputten en steigers gewandeld, kom! Er is immers geen organisatie.,
tn de peripherie, waar bus en tram en Heen. Madrid is óók niet rijk. maar
vagë op niets gelundeerde' hoop '"K" «««"l A«wrilca en de Western fraaiheid, zijn weeMeng, opzet, zijn dji-
voor de toekomst vinden. wereld aanslaat, wekt de \ndruk alsof gelijke luxe.
Deze atmosfeer van plechtig, maar steriel Spanje t ets meer heeft aan te bieden Spanjaarden hebben ons gezegd, als wij dTrand°mT'he^hVbnuwHp h«t'hart "van" SpanTe'van* - een" «tenen had
gedenken is door het regime overgenomen dan een strategisch operatieterrein, dat, ons erover verwonderden, jiat ergens nóg J!' ,op, j van het bebouwde ln een verdord organigme. Niettemin 1» «Wy V
meer dan dat zij, zoals m«n weldens ZOu het ooit bruikbaar willen worden, de puinhopen van de burgeroóflog niet wa- gebied, de holen, die tn de heuvels zijn gtenen hart het symptoom v#n het «nif«
zegt, door het regime is opgewekt. Het practisch van de grond af zou moeten ren opgeruimd „Die laat, men opzettelijk uitgegraven. Voor de ingang hangt een warm-beleefde ideaal van dez£ dictatuur
heden levert geen stof meer op. waarmee worden opoebouwd en geoutilleerd. Om llg?e»n al? waarschuwing aan het volk: wéét lap soms is er zelfs een planken deur. het herwinnen van de eeitt zo glorieus wa
de regering het volk aan zich zou kunnen j. j h j bhiiiiste indruk in het bin- o eei? burferoorlog kost." Er hangt een wasje buiten. Daar wonen h®'d van Spanje. Het Fraeico-bolwerk Mir
binden. De redevoeringen over ggrarische 7„u in SI«nJe mdeht wensen, dat dat de enige Bttiwien. drid is bedoeld als een demonstratie én s»
waarschuwing tegen het grootste gevasn
hebbejjj, met een zeer links georiën- det Spanje bedreigt: het sepgfatism».
a Spanje mdcht wensen, dat dat de enige atrimmen
tje in oorzaak was Maar in ieder oevaf: in Me- v
hervormingen, economische opbouw en so- (als het kan) ook een beetje tn oorzaak was! Maar in ieder gevaf: in Ma-
ciale verbeteringen zijn verstomd. Maar het buitenland ts het Madnd begennen, drid heeft „men" die politiek niet gevolgd.
"Vsn oudsher vormen de' vacanties bij ona
thuis het grootste probleem. Dat is nu
eenmaal een Rotteigiamse kwaal Andere
mensen kunnen advertenties in de krant
zetten in de trant van „Woningruilaan
geboden een riante villa op vijf minuten
van zee en strand, twaalf slaapplaatsen,
gevraagd dito huis in Gelderland en ze
krijgon er meteen per kerende post 2345
verschillende aanbiedingen op Weliswaar
blijkt dan soms bij nadere kennismaking,
dat ze bedoelden „vijf minuten van zee per
straaljager" en dat de riante villa er enkel
maar voor de leukigheid bijgezet is, terwijl
de „twaalf slaapplaatsen -berusten op het
formaat van lilliputters, waarvan men er.«
mogelijk een half dozijn in één ltts-jumeaux
kan onderbrengen maar dat is allemaal
van later zorg. Maar d^n moet je in Rot
terdam wonen! We kunnen natuurlijk aan
bieden een heel lief gelegen huis op nette
•tand we zijn netjes, maar daar houdt
bet dan ook meteen mee op! Suggesties als
..uurverbinding met allerlei badplaatsen",
-vijf minuten vsn 'de boulevards (per
tram)", „riant uitzicht oj> de .-nieuwbouw.
van zeventig etagewoningenViMJn wat dies
2 zij. sorteren uiteindelijk niet het min-
«te effect.Behoudens één keer, toen een
tod-Rotterdammer Ineens sentimenteel
*erd en zowaar ruilen wilde, hebben we
nog nooit één sollicitant zien opdagen en
«us zoeken we andere wegen. e
T\Ju! wordt dat zoeken allengs gemakke-
lijker. gezien het feit. dat de seniores
"'t JNt midden allang, eigen paden bewan-
wtyjpbat een trekkamp hier tn een
•Poffkamp daar, een jeugdherbergrallye
aus en een studiereis zo, en daarmee heb
ben we heel wat vraagstukken opgelost.
Vroeger was dat veel en veel zwaarder
Toen. in die eerste na-oorlogse jaren, huur
den we een complete verhuiswagen af en
borgen de hele familie in een of andere
Noordzeebadplaats of tussen de dennen op.
En we zeiden de hele dag. dat we het toch
zo goed getroffen Hadden en dat alteS zo
leuk was, en dat er toch maar niets boven
een eigen huisje-voor-een-hele-maand ging
Hoé harder we dat zelden, hoe meer er in
werkelijkheid aan ons geluk ontbrak Daar
had jt bijvoorbeeld dat badpl'aatsverblijf,
dat we zonder nodig d«derzoek hadden ge
huurd Het zag er iluk uit, het lag dicht
o ij zee maar we hadden er niet op gelet.
dat er een visrokerij pal naast stond. Waar
schijnlijk had vader het bekeken op die
enige dag ln het jaar, dat de wind niet
ergeiio in het Westen zat. magr aangezien
deze dat li?" Augustus wet pleegt te doen,
zijn we en passant méé doorgerookt Zo
tegen Sinterklaas snuffelden onze kennis
sen niet n\eer vragend als ze ons tegen
kwamen. maar daarvóór had Jan en Alle
man ons bedenkelijk aangekeken als we ie
dicht in hun nabijheid kwamen! Een ander
jaar beWof het geen ppling-en-stokvis-
rokerij maar een huis. dat we deelden met
de eigenaarlijke familie, die bovendien een
eigenaardige, maar geenszins aardige *a-
milië bleek. Overdag 'zag je niets van hen:
dan zaten ze In een geheimzinnig bijge
bouwtje door hun gordijntjes' te loeren
Achteraf denken we. dat ze dan plannen
uitdachten om ons het leven zuur te ma
ken gedurende de meer nachtelijke uren.
Hoe dan ook. zodra onze kleintjes naar bed
gingei.. kwamen de eigenaars te v.oorschijn
en begonnen op hun zoldertje, vlak boven
die kinderkamer, volksdansen of zoiets uit
te voeren. Het zullen werkelijk wel oud-
Hollandse schippersdansen geweest zijn, of
mogelijk studeerden ze een gymrtéstiek-
concours in voor als de badgasten verdwe
nen waren Een lawaai 'om een steen wak
ker te mqken! Daar komt dan nog bij. dot
di® huisjes daar erg gehorig zijn Niet ge
woon gehorig, als bij de stedelijke nieuw
bouw, waar je je buren in dé andere straat
kunt horen fluisteren, maar buitengewoon
gehorig met een soort geluidsversterking n
belendende kamers en percelen De eige
naar exploiteerde dat voortreffelijk: hij
werd de derde dag verkouden, en dat be
tekende bij hem een n:es-hoest Ik weel
niet of je dat geluid kent. Als ze het bij
Jtn film nodig hadden, zouden ze '1 denke-
■Bl mixen uit een combinatie van een
gruwende hyena, een beledigde zeeleeuw,
een achteruilgedraaide dictator en een ver
snelde portie tankgesehut. Ais je je dat
voor kunt stellen, ben je een eind op weg
om ons genoegen in te denken. Van de vier
de tot de zevende nacht zijn we alle twaalf
zes keer uit bed geblazen en daar waren
die bedden dan weer niet op berekend, zo
dat we op de duur ze afbraken en onze
matrassen op de kale vloer neerlegden.
Ie moet niet denken, dat dit een oplossing
J was. want toen kwam er mot over onze
schandalige steedse manieren. De eigenaar
beweerde, dat dit zijrP mairassen de ne<
zou omdraaien en stelde het alternatief
exira huurverhoging of naar huis 'terug!
En we snapten, dat we eindelijk in de vr.l
ge'open waren, die voor ons opnjézet w
en dat deze huisbaas bahoorde bif het <g.li
der hapoexters. Maar hij heeff ëf^een tv
van gehad, want we ontmoetten op dat
strand kennissen, wie hij 't het vorig jaar
ook had .geflikt en Vreemdelingenverkeer
bewaarde ons voor verder trammelant
Maar je begrijpt in elk geval wel. dat we
r.iet helemaal uitgerust thuis kwamen' Al
leen, waar zullen we van 't jaar weer be
landen' Weet u soms iets voor een nette
familie?
Kanttekeningen
Hu de Kerkorde ln de Hepvormd» Kerk
sinds Met van het vorige Jaar function-
wordt de asndacht van allen, die op
belangstellende gemeenteleden, getrokken
naar het Ontwerp-Dienstboek waarnaar in
de Kerkorde telkens wordt verwezen.
De Commissie voor het Dlepstboek heeft
Orden van Dienst ontworpen nieuwe Formulie
ren voor Doop. Avondmaal. Bevestiging vsn
Ambtsdragers nieuwe lidmaten, huwelijk,
enz D* Kerk krijgt van de Synode de tijd
om deze ontworpen liturgieën fh de praktijk
te beproeven, alvorens de definitieve tekst
van het Dienstboek wordt vastgesteld, opdat
gebleken practische bezwaren daaruit kunnen
worden verwijderd Middelerwijl worden deze
nieuwe liturgieën in de kerkelijke vergade-
ingen en pers bestudeerd en besproken Ook
daarbij zullen bezwaren naar voren komen.
rmee de Kerk bij de vaststelling van de
eindredactie rekening kan houden.
Dr A T N Lekkerkerker. die bij de voor
bereiding en het ontwerpen van deze litur
gieën nauw betrokken (s geweest, heeft een
tstekende handleiding bij de studie van het
Ontwerp-Dtenstboek geschreven onder de
titel „Kanttekeningen bij het Hervormde
Dienstboek", waarvan deel j kortgeleden Is
verschenen bij Boekencentrum N V. te 's Gra-
venhage.
Ds W. A. Zeydner. voorzitter vsn de Rtad
voor de Eredienst, schreef er een Introductie
'ij. De auteur geeét in cflt boek niet alleen
kanttekeningen" bij de ontwerpen, maar bo-
endlen en dat maakt zijn werk Juist zo
iteressant en waardevol een verantwoor
ding waaróm deze liturgische geschriften zo
geconclpieeid In hel gangeboden ontwerp
Dienstboek, zoals thans is gebeurd. Alle daar-
foorkomende elementen van de eredienst
worden door de auteur In zijn „Kanttekenin
gen" onderwoi pen aan een historisch en cri-
tlsch theologisch onderzoek Hij biedt de lezer
odoende volop de gelegenheid door te drin
gen tot alle achtergronden der liturgie. Deze
kennis kunnen allen die t.z t. hun oosdeel
over de eindredactie van het Dienstboek zul
len hebben uit te spreken, onmogelijk ont
beren Dit maakt dan ook voor hen de be
studering van d»t werk beslist noodzakelijk,
willen zij gefundeerd kunnen waarderen en
oordelen. Een van de belangrijkste hoofd
stukken zal o i blijken te zijn dat over de
Binding aan het Dienstboek; de auteur pleit
voor binding, voor zover het in het Dienst
boek gaat om de leer. en voor vrijheid ln de
ceremoniën.
Voor allen, die belang
vormd kerkelijk leven,
terende studie.
leller
terwijl zijzelf voor hun voeding moesten
zorgen Zij deden per dag slechts gedurende
twee uren dienst, voor de rest namen zij
een burgerlijk baantje of werkten op het
land Dit betekende dat het Jleger niet alleen
voldoende geoefend was, maar dat het
bovendien open stond "Voor allerlei politieke
invloeden, doordat het dagelijks in contact
was met_het.burgerlijke leven.
In de dogen van de Rana's. toen bijna
niemand er een politieke mening op na hield,
kon deze vermenging van de militairen met
dc burgers geen kwaad. M§ar thans, nu
allerlei'politici in het land hun mening ver
kondigen. moet de uiterste zorg worden ge
dragen dat het leger, welks loyaliteit reeda
op de proef Resteld, is tijdens de twee mis
lukte opstanden Vegen dg regering, vrij
blijft van politieke pressie Sinds de Nepii-
le»e Consresregering aan het bewind is ge
komen. is de soldij van de soldaten ver
hoogd tot een bedrag viermaal zo hoog als
h»n vroegere, n I 30 Rs tn geld en 30 Rs. In
jpyensmiddelen De eerstvolgende stap, dié
men zal doen. zal zijn de grootte vefi het
leger terugbrengen tot 10 k 15 000 man. die
zullen worden ondergebracht in kazernes
en die de gehele dag hun militaire t£ak zul
len uitoefenen, terwijl zij worden geoefend
in het gebruik der moderne wapens.
Het overschietende deel van het leger van
heden zal wordeft omgeschoold in een ge-
waajsnde politie of worden ondergebracht
bfj de militie, die in eeh land. waar bijna
iedere ma"h van nature soldaat is.
verdedigingslijn van het land zal
(Ven onze financiële medewerker.)
Verleden, heden en toekomst hebben alle
drie hun Invloed op de koeravorming
van de fondsen en wat de fondsen tn het
algemeen betreft, heden en toekomst uiter
aard het meest. Van bepaalde fondsen kan
worden gezegd dat het verleden bü de waar
dering krachtig meespreekt. De meerdere
of mindere regelmaat van de dividenduit
keringen is by de Massificatie van de aan
delen een hoogst belangryke factor en be
tekent ook in tüden van depressie voor de
koersen een grote steun, zoals b(jv. ten on
zent biykt uit het lage rendement van aan
delen Nederl. Gist- en Spiritusfabriek en
te New York uit dat van de aandelcp Ame
rican Telephone Telegraph Co.. om slechts
twee van de meest bekende te noemen. En
men zal daarom by de beoordeling van
fondsen bet verleden zeker niet mogen uit
schakelen. Klassieke wysheld leerde reeds,
dat een goede naam beter ts dan goede olie.
Maar de tendentie van de fondsenmarkt.
de richting, waarin zij zich beweggt. wordt
toch in sterkere mate door het heden en de
toekomst bepaald, hetgeen, wat de töe-
De Slagerapatroonaverenigingen te Hil
versum en Haariem^hebben vanochtend aan
de beeturen van de vakgroep Slagerij en
van de federatie van Slagerspatroonsbon
den een telegram gezonden van de volgende
inhoud:
„Dringen er met de meeste ernst en klem
op aan. dat u zich onverwijld met de minls^
ter in verbinding stelt in verband mét de
onrustbarende prijsstijging van vee. meer
ln het bijzonder van de varkens. De omzet
in onze winkels loopt zienderogen terug,
terwijl het ons onmogelijk is de ons -toeko
mende prijs aan het publiek door te bere
kenen Een verhoging van het subsidie op
het veevoer en een afremmen van de zeer
hoge vleeswaren- en baconexport zouden
reeds op korte,termijn verlichting brengen".
Een Britse tankcommandant is gisteren te
Evendorf in Neder-Saksen met zijn tank het
terras van een restaurant opgereden, omdat
de eigenaar hem geen glas bier wilde ver
kopen. zo heeft een Britse militaire woord
voerder meegedeeld. De militaire politie
onderzoekt het incident.
De eigenaar van het restaurant heeft aan
Reuter meegedeeld, dat een Britse soldaat
hem een fles Franse cognac te koop had
aangeboden. Hij was daar niet op ingegimn.
Even later bood de soldaat nem 60 Engelse
sigaretten aan tn ruil voor een flea Duitse
brandewijn. Ook dit weigerde de eigenaar.
Daarop was de soldaat, die volgens de
restauranthouder niet dronken was. maar
wel wat gedronken scheen \e hebben, ntet
zijn tank door de tuin gereden. Bloemen.
struiken en meubilair welfden vernield Op
een meter afstand reed de tank IsmgB enkele
ligstoelen, waarin gasten lagen te slapen.
Voor hef restaurant schoot d.e militair een
granaat af, waardoor enkele ruiten sneuvel
den „De luchtdruk was verschrikkelijk",
aldüs de eigenaar. „Mijn vrouw is nog aan
beide oren doof en mijn negenjarige zoon
viel uit zijn bed Een 30-tal tafels en stoelen
ts vernield en de tuin is een ravage".
PF.INZENSVOLLE zware stonden
heb 'k dagen, uren en seconden
- verschrikkelijk diep nógedacht en
breng U thans een wégenvracht
van Nederlandse woord-besteding
In een nauwkeurige ontleding, 't Gaat
om de uitdrukking: „Iets innen"
„iets willen hebben" of „iets win
nen" Iets „inpikken" of „incas
seren" - iets «„grijpen" - ofwel „iets
begeren".
HET KIND zegt simpel maar: „IK
WIL". - En 't blijft dan bij een kleine
gril Het kind praat niet gecom
pliceerd. Het zegt: IK WIL, ala 't
Iets begeert
MAAR I.ATER, als hij een student is
en tónen wil. dat hij een vént ts
dan zegt hij „Ja! Dat zal wel lukken!
Ik kén de Ouwe Heer z'n nukken
Ik zal hem wel „EEN POOT UIT
RUKKEN". v
Het heet TARIEF" bij bus of taxi.
QiJ tandartsen heet'het „EXTRACTIE",
de cowboy zegt: „Ik werp mijn lasso"
maar de bankier spreekt van IN
CASSO Hij noemt het somtijds ook
EMISSIE De hengelaar zegt: „*k
VANG F.EN VISSIE".
EN DE NOTARIS. ho£g te eren die
noemt het: „Huizen transporteren"
„onroerend goed executeren" of
„Wilsbeschikking testateren". Maar
k pik
hem in! Verbaliseren! De Inbrekpr.
(soms zwaar te vatten) zegt
„KRAAKJE ZETTEN" dan wel
„JATTEN". De deurwaarder zegt
kalm: „IK VORDER" de handels
man noemt het „EEN ORDER".
En Neêrlands Beheers-Instituut
praat van „beheren", resoluut maar
Rekenkamer, (goede, oude) die
noemt het doodgewoon maar
FRAUDE.
Menige stad noemt, naar mijn mening
- „iets willen hebben": PREMIE
LENING. De Fiscus noemt het
DWANGBEVEL en legt beslag tot
op de bel. De melkboer drukt
dan op die bel en zegt: „Mevrouw,
ik wéét het wel kom. over 't oude
postje zwijg ik maar tfie twee pop
'die KRIJG IK!"
van nü..
MIM
ACH hoe men ook de hebzucht
noemt rfiet fraaie woorden soms
verbloemt 't komt èlles op het
zelfde neer *t gaat om het „heb
ben" keer op keer. Wij eisen.
vragen of verlangen wij gaan „iets
innen" of „iets vangen"
En IK? Sta ik $ls rhinder zondaar
in blanke engelen-japon daar? O
neen! Ook bij ónze kassier ver
schijn ik als begérig dier en zeg:
„Als het U niet ontrieftbetéél dit
versje, alstublieft!!"
WOUTERTJE.
mÊÊmmwiiKÊMmMm
komst betreft, wil zeggen dat de beurs steeds
de neiging heeft op haar yoonfit te lopen.
Dit word» wel zeer duidelijk, wanneer
me» de koersbeweging van de thans ge
passeerde vijf maanden van het lopende
jaar beschouwt, in het licht van de in 1961
behaalde resultaten en de tot dusver uit
gekeerde dividenden. Blijkens een bereke
ning van de Amsterdamsche Bank/Incasso
Bank hebben tot begin Juni 88 ondernemin
gen over 1951 een hoger, slechts 12 een lager
dividend uitgekeerd, terwijl bij 69 onderne
mingen het dividend aan dat van 1950 gelijk
was. Stelt men nu tegenover deze dividend
uitkeringen het koersverloop van de aan
delenmarkt. dan ls dit laatste met het eerste
allerminst in overeenstemming. Het alge
meen gemiddelde, daf blijkens de opgave
van het C.B.S. in 1951 reeds van 162 85 tot
140 93 was gedaald, ging gedurende de eerste
vier maanden van 1952 verder tot 126 86
(2.9 April) terug, een (eruggang. waarin alle
rubrieken deelden. De dividendverhogingen
bij 15 ondernemingen variëren van 25 tot
75 pet en zijn dus niet onbelangrijk, waartoe
o m. ook de „Dividendstopverfijning" heeft
bijgedragen.
In w-lke mate het gemiddeld aandelen-
rendement door dit tweeërlei én tegen
strijdig verloop gestegen is. blijkt uit een
berekening van de fa Willems St Cie. .vol- jÊL
gens welke het rendement op aandelen op
basis van de toen over 1951 uitgekeerde
dividenden begin April j.l. 7.3 pet bedroeg
tegen gemiddeld 6 pet in 1951 en 4.ft pet ln
1950.
'oor dit op zichzelf vreemde verschijnsel
zijn intussen wel redenen aan te voeren
Wij hebben er vroeger reeds op gewezen, dat
de waardejrtng voor aandelen, welke de
laatste jstrén' een sterke stimulans bezat in
de jjfkeer van vaste rente dragervde fondsen,
sinds medio 1951 aanmerkelijk is vej-minderd
door het verkregen evenwiclTT" uji 'de "be-
talingsbalans en het als gevolg hiervan
terugkerend vertrouwen in de waardevast
heid van het geld De prijsdaling op de
grondstoffenmarkt was een invloed, welke
zich in dezelfde richting fceweegt. terwijl
zy tegelijkertijd de ln' het algemeen niet
ongerechtvaardigde vrees voor een terug
gang van de bedrijfswinstèn heeft opge
roepen En het ifs in, de laatste tijd ook
weer duidelijk geworden, dat al wordt
de betekenis van verleden en heden niet
verwaarloosd, bij de waardering van aan
delen de verwachtingen voor de toekomst
domineren.
Het eigenaardige hierbU is echter, dat
blijkens de gepubliceerde jaarverslagen de
directies in vele gevallen ten aanzien van
1952 een gematigd optimistische toon doen
horen. De eerste maanden van het lopende
jaar zijn voor tsi van bedrijven nog zeer
bevredigend geweest, vele zyn nog voor ge
ruime tijd in sommige gevallen voor enke
le jaren, van orders voorzien en al sullen
dan de tqpefffer* van 193J niet worden ge
baald, ten aanzien van de resultaten voor
het lopende jaar worden toch redelijk gun
stige verwachtingen gekoesterd.
Niettemin ondank» de over 1951 bevre
digende dividenden en het daardoor en door
de koersdaling van de laatste maanden aan
merkelijk verhoogde rendement, ondanks de
moedgevende verwachtingen voor het lo
pende jaar. ls er van een opleving van
de belangstelling voor de aandelen
markt nauwelijks sprake. Er valt bij het pu
bliek ten aanzien van de fondsenmarkt een
indolentie waar te nemen, welke tot uit
drukking komt in de aanmerkelijk kleinere
omzetten. Gedurende de eerste vijf maan
den van het lopende jaar mebben deze op de
aandelenmarkt 124.3 millioen bedragen te
gen 165.1 millioen in de overeenkomstige
periode van 1951.
Deze verminderde vraag naar Nederland
se aandelen is ook niet ten goede gekomen
aan de Amerikaanse shares, noch ook aan de
obligatiemarkt. De omzet tn eerstgenoemd"
waarden was in de eerste vijf maanden
1952. wat de originele aandelen hel
13.569 stuks tegen 19 759 in dezetWtrtferiode
van het vorige jaar voor de certificaten
resp 61.268 en 87 249 Op de obligatiemarkt
de omzet in genoemde periode incl.
brieven f 257 millioen tegen 385 mll-
"lfde periode van 1951.
en niet mag worden aangenomen,
dat zij. die over vrijkomende gelden be
schikken, zich van elke belegging ln fond
sen onthouden, zal mer. tot de conclusie
moeten komen, dat behalve in een zekere
gereserveerdheid ten aanzien van de aan
delenmarkt. ook in het gebrek aan beleg
ging zoekend kapitaal de oorzaak voor de
sterk ingekrompen affaires op de effecten
beurs moet worden gezocht
De tijd is. naar het zich Iaat aanzien,
voorbij dat tot aankoop van aandelen moet
worden geadviseerd omdat obligaties mjst
het oog op het gevaar voor verdere waar
devermindering van het geid. grote risico's
opleveren. Ook ten aanzien van de rente
stand schijnt er een zekere stabiliteit te
zijn ingetreden welke dagbelegging in obli
gaties aantrekkelijker ^Faakt En het ia
thans dan ook niet: óf tW een, óf het ande
re maar: én '/et een èn het andere. d.Wrt.
bij de belègging van kapitaal zal men zo
wel aan obligaties als aan aandelen aan
dacht moeten schenken.
Want ook al mist men de profetenmantel,
zo mag toch uit het bovenstaande wel de
gevolgtrekking worden gemaakt, dat er
tal van Nederlandse aandelen zijn. welke
bij de belegging van kapitaal niet behoevert
te worden vermeden
Het rendementsverschil tussen obligaties
en aandelen is o.i. ongemotiveerd groot.
pandbriei
lioen in
Brannigan kreeg plotseling een levendig
beeld van de lange zakenman met zijn witjte
«•reft, die met een bittere blik oVér de zee
uitstaarde. Het was eéh vreemd beera en
«et paste niet by een man, die een gepij-
®!gde geest had.
Maar liet hij zich er nooit over uit. wqt
•We.praatje» precies inhielden? drong Bran-
r'lsan aan.
George schudde zijn hoofd.
Ik mocht daarnaar Wét «ragen, myn-
«eer, antwoordde George eenvoudig.
Zodra' de kellner vertrokken was. wendde
Brannigan zich met een vrij wanhopig ge-
b"f tot Sir Arthur.
U hebt het nu zélf gehoord, lord Tem-
P'éham werd, er toe gedreven zich het levgn
benemen. Maar hoe moet ik deze zaak
«ilvfwen? En wtt wt, hefï motief? Daar zie
«P het ogenblik «een gat ln. ln l«d«r ga-
val, lord Templeham is dood. Ik zal een
kort rapport opatellen en ik denk *vel. d'at
Ik na de eectie weer de zaak van die de-
viezensmokkel kan opnemen.
Sir Arthur «tak zijn hand uit.
V kunt zeker niet meer doen. mijnheer
Brannigan. Ik heb hier ln het hotel een
kamer genomen. Wilt u mij even laten waar
schuwen, als u iet» heeft ontdekt?
Brannigan klopte zijn pijp uit in de as
bak Ergens diep in zijn hersenen vormde
zich een idee, maar hij kon er nog geen
vorm aan geven. Hij dacht ef éomber ge
stemd aan.&at het moeilijkste geval, dat hij
ooit had opgelost, dat van de vergiftigde
pennen vias geweest. Maar de brleyen be
vatten toen de oplossing, dpte keer was er
niet», dat hem op een spoor zou kunrten
brengen. En toch lag in de kamer naast
hem het etoffeiyk overschot van de wapeft-
magnaat.
Nog steeds verdiept in het geval, liep hij
■de suite Uit. De a^ent stond op zijn post.
De hoofdinspecteur liep dwars door de
menigte, die zich ir de hall had verzameld
om even uit te rusten na de lunch Branni
gan had hoegenaamd geen trek. De dood
van lord Terfïpleham betekende méér voor
hem, dan hij wel wilde toegeven
De hoofdinspecteur kniPP®«"de even met
de ogen, toen hij buiten in het felle zonlicht
trad Hij staarde enkele ogenblikken naar de
heuvel aan de overzijde Een vergelijking
trekkend met de somberheid van Lorden,
meende Branhigan dat hij naar toneel-cou
lissen staarde, want hij vond iets kunstm^
tigs zitten in de rode,-en witte huizen, de
brandende zon en de exotische bloemen in
de tuin vön het Casino. Hij zou het geens
zins vreemd gevonden hebben, als de gasten,
die aart de kleine tafeltjes zaten te luieren
onder de fel gekleurde parasols, plotseling
een lied uit een operette zoudan gaan ringen.
Zo plotseling als dit beeld bij hem was op
gekomen, verdween hét echter weer. Hy was
in Monte Carlo en zat Wet in een schouw
burg: eeo 4tian vtfn grote faam had men ge-
dwonjjert zich van het leven te beroven, en
binnen enkele uren zou hij zich moeten zet
ten aan het schrijven van een van de moei
lijkste rapporten, pielke hij ooit samenge
steld had Het was best mogelijk, dacht
Brannigan, dat de kletspïaetj» van enkele
der hier in de zon zittende mensen de dood
van lord *Templeham veroorzaakt hadden.
De hoofdinspecteur liet zich vallen in een
gefnakkelijke stoel en bestelde een vermouth,
".juist wilde hij een 6lokje nemen, of hij zette
zijn glas abrupt neer. Achter hem was een
vrouw in het Enggls aan het praten.
Ik twijfel er niet in het minst aan, zei
zij op een toon, welke eigen is aan zeer ge
fortuneerde mensen. die vrouw sprak En
gels. Ik denk. dat zij dacht dat ik haar niet
zou kunnen verstaan. Zij Woemde mij een
„uitgedroogde oude heks'" En wanneer er
mensen zijn. dig. dat zeggejfibegint het leven
alle betékenis voor mij te®vèrïiezen.
Braffhigan huiverde plotseling, ondanks
de warme zonnestralen. Begint het leven
alle betekenis voor mij W verliezen
HOOFDSTUK II
Brannigan draaide voorzichtig zijn stoel
om, zodat hij de spreekster kon zien. Het
was een lange, magere vrouw, die eens by-
zonder mooi moest zyn geweest. Nu waren
alleen haar ogen nog aantrekkelijk. Zij had
zich fe sterk opgemaakt: de rouge accentu
eerde nu slechts haar ingevallen wangen, en
haar lippen waren te fel aangezet. Maar
toch zag zij er nog gedistingeerd uit. Haar
handen waren lang en goed gevormd. Bran
nigan schatte haar leeftijd op vijftig. Haar
gezicht had geen onbekende trekken zij
was het type van de vrouw, wier foto's ge
regeld in de society-kolommen van de dag
bladen verschijnen. Hij zou haar overigens
nog geenszins een „uitgedroogde oude heks"
noemen.
Sla toch geen acht op die roddelpraat
jes, tante Adèle, zei de jonge man. die naast
haar zat. Er zijn altijd mensen, die zulke
dwaze dingen zeggen.
Ja, maar niet'zoiets, zei de vrouw. ter-
Ui zij rilde. Het is té afschuwelijk. Wan
neer vreemden gaan zeggen, hoe verschrik
kelijk lelijk ik er uit zie, is er niets meer
onv voor te leven.
U voelt zich terneergeslagen, stelde
de jonge man haar gerust.
Hij kon niet ouder zijn dan even twintig
jaar. Hij had blond krullend haar en ?ijn
©gen, zoals Brannigan opmerktê, waren van
een bqzonder licht blauw. Hij droeg een
blauwe blazer met twee rijen knopen, een
witte flanellen broek en rookte Turkse si
garetten uit een lang Ivoren pijpje.
Zou jij Je niet net zo voelen? vroeg de
vrouw.
Beste tante, u maakt van een mug een
olifant! en hij lachte. Misschien «prak dat
mens over heel iemand anders.
Dat hoop ik'dan maar De vrouw begon
wart opgewekter te kijken. Ja misschien sprak
zti wel over Iemand andera. Nee, Terry, IX
drink niets meer. De zon schijnt mij te fel.
Ik ga een uurtje rusten.
De jonge man begeleidde zUn tante naar
het hotel. Brannigan legde honderd franc*
neagt zijn glas, en volgde beiden.
In de lounge hield hij George aan.
Wie is die vrouw? vroeg hij.
Lady Adèle Forster. Sir. Haar jacht, de
„Golden Boy", ligt in de haven. Men zegt,
dat zij millioenen bezit.
O.
Brannigan had al heel wat over Lady
Adèle, de enige dochter van de Earl of
Dorton, gehoord Haar man, een groot
grondbezitter uit Noord-Engeland. die steeda
een geweldig geluk op de rennen had, liet
haar bij zijn dood een geweldig fortuin na.
Dt schryvers van de socjety-kolommen in
de bladen schatten, dat zij töch zeker tien
millioen pond bezat. ZU was nooit her
trouwd en zwierf van de ene hoofdstad in
Europa naar de andere en nu en dan maakte
zU een érip naar Florida of de West-Indische
eilanden, meestal gedurende de winter
maanden. Een groot deel van haar kapitaal
had zy belegd in de Britse filmindustrie.
Vaak verschenen dan ook foto'8 van .haar
in de kranten, als zU weer eens de première
van een film had bijgewoond.
En wie is die jonge men?
I
(Wprdt vervolgd.)