DUU
z
wervende rovers m ons
land
Moordrecht toonde met trots
sieraad: de K.V.T.
Stille werkster voor de naam
van de Goudse streek
H« GEDICHT
MOSKOU IS KEN STAD MET TWEE
VERSGHILLENDE GEZICHTEN
Prachtig ballet, verdraaid
geschiedenisonderwijs
Zigeuners, eens de schrik der
plattelanders
VOLGENDE PATIENT!
zijn
„O, dit nog even zien, kan het nog?„
Feestelijk versierd dorp "bereidde de
Koningin geestdriftige ontvangst
S£*i&JSSsr wi" Moord"cht 101 "n waardi«
AT Cf
AAR.
ANNEER
„Dat zijn de baronnen
Tapijt voor Prinses
Beatrix
Goudse spetters
Rijtoer
Politie: „Alles is
prima verlopen"
I Mensen in hun werk (80)
Vrouw van hotelhouder is altijd voor
anderen in de weer
X
de-*odvanbr°eiin* «roefifbSri-rSSMtebSSJsrs
FAUNUS
Britse
zag
huisvrouw
Moskou
(Uit de Daily Mail door Winfrid D ray sort)
Schrijnende
woningnood
Hoe is het ontstaan?
BLIKKEN DOMINEE
Grote misleiding
Juridische gelijkheid voor
de Duitse vrouw
Samenwerking met
sluikhandelaars
Onbetrouwbare schout
4
TWEEDE
- PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG IS JULI 1831
(Van onze speciale verslaggever)
JÜIfI£ï?iASLUI.S' thal!Vy*' BurO«meester Jamet neemt afscheid van H.M. de
Koningin, stapt uit de open auto om plaats in te ruimen voor mr L A K>*n»r
de commissaris der Koningin. Drie meter verder roept een Z^doek kSSSSü
Juliana een hartelijk welkom toe in Moordrecht. De wtocht kan beginnen Én
glorieuze intocht langs duizenden mensen, die zich om een plaatsje langs het smalle
Oostende en de Dorpsstraat verdringen. Moordrecht bereidt Koningin Juliana^een
spontane ontvangst, zoals Oudewater, Haastrecht en Gouda dat tevoren hebben
In Moordrecht werd het bedrijf van de Koninklijke Verenigde Tapijtfabrieken bezichtigd.
Koningin Juliana maakt een praatje met Bertha Verhoef, die het voor Prinses Beatrix
aangeboden tapijt heeft geknoopt. Links van de Koningin burgemeester Brandt en rechts
de heer Spaan, directeur van de K.V.T.
gedaan door een Juichende bevolking. Moor
drecht had zijn innige verknochtheid een de
Koningin getoond op geeitdriftlge wijze.
Zes uur. De zon wierp nog spaarzaam
haar stralen over het versierde dorp.
Die Oranjezon, die 's morgens nog van
niet* wilde weten, maar in de vroege
middag haar gulheid over de Goudse
streek uitspreidde. Oranjedag, manifes
tatie van (filer verknochtheid aan Ko
ningin Juliana was voorbij. Een grootse
dag, vol warmtevol gezelligheid, vol
ongedwongenheid.
De gedachten gaap nog even terug.
Naar Oudewater, naar die huiselijke
sfeer in de Heksenwaag Natuurlijk
toil ik ook wel eens o0 de weegschaal"),
naar Haastrecht en fijn rijk patriciërs
huis („Ik heb nooit geweten, dat Haas
trecht zo'n sieraad heeft"), naar Gouda
met zijn indrukwekkende opening van
het gerestaureerde stadhuis, naar Moor
drecht en zijn K.V.T. („Oh, dit nog even
zien, kan het nog").
Het was een rijke dag.
m
T.m. 4 Sap», M-13.30 en 1.30-8 uur Muaaum
H«t Catharlna Gasthui»": Tentoonstelling
.Bloemen uit da Goud#» Bauw" Ca Zondag»
geopend van 3—4 uur. Maandags en Vrijdags
alleen van t.1%-8 uur).
li juli 7 uur, O.N.A.-terr#ln: voetbalwad-
atrijd O.H.A.—D.H.C.
II Juli I uur, Klelwegstraat: atraatpredlklng
Goudse Stadsevangelisatie.
li Juli 7 uur Olymplaterrelns Voetbal wad'
strijd OlymplaSteads Volharden.
tl juil 7.30 uur Da Zalm: openbare verko
ping pakhui» en woonhuizen door notaris F.
j. 3. Koerei. i
Juli' 7.SO—I-K) uur Opebbare Leestaal:
Spreekuur ..Pro Juventute'1, advlaauso mej
van Leeuwen. g
is Juli 7.30 uur Nederd. Garat. Gamaanta:
Spreekbeurt da Joh. van Weizen.
ts Juli I uur Keflnle: Spreekbeurt ds J. B0r<
ger voor Logoaverband.
14 Juli I uur Het Blauwe Kruis: Jaarverga-
daring Oudheidkundige Kring ..Die Ooude".
Bioscopen
Het gebeurde gisteren in Oudewater
tijdens het Koninklijk bezoek. De
Koningin maakte een wandeling van
het stadhuis naar de historische hek
senwaag. BH de autoriteiten en het
gevolg hadden zich de journalisten
aangesloten. Tussen het publiek een
oud vrouwtje, dat misschien voor het
eerst van haar leven de Koningin zag
en vol ontzag keek naar allen, die in
de stoet meeliepen. In hoar hoofd
speelde iets uit oude verhalen over
een uitgebreide hofhouding, vermoe
delijk vit vroeger tijden, maar kan het
ook anders in zo'n oud stadje als
Oudewater. „Wie zijn dat", vróeg een
jongetje haar, toen de journalisten
voorbij kwamen., „Dat" antwoordde
zij wijs, „zijn de baronnen".
De persmensen diep gelukkig.
Voor het raadhuis stonden burgemeester
K. H. Brandt en de wethouders B- van Gent
en H. Rietveld, om H.M. met een diepe bui
ging te begroeten. „Uit naam van het ge
meentebestuur van Moordrecht en van de
ingezetenen dezer gemeente heb ik de hoge
eer. zeide de burgemeester. Uwe Majesteit
aan de ingang van ons raadhui9 te verwel
komen, en Uwe Majesteit onze vreugde te
betuigen, dat ook wi» het voorrecht mogen
genieten. U onder Alep Onze ge
meente wacht U op in het gewaad van
vreugde en heeft zich voor deze blijde feest
dag getooid. Deze uiterlijke vreugdetekenen
zijn de uitdrukking van de innige verknocht
heid en trouw aan onze Koningin en aan ons
Koninklijk Huis. van. de welgemeende toe
genegenheid en liefde van Moordrechts bur
gerij".
Daar stond ook de 15-jarige Jo de Bruin,
In een leuk wit japonnetje om Koningin Ju-
bos rode en witte anjers aan te
voV twaalfduizend knopen per dag heeft
gelegd, kreeg er een warme handdruk en
een enthousiast compiment vdbr.
In de shotezaal
Daarna wandelde het gezelschap naar de
cantine. waar de Koningin zich met velen
over de economische betekenis van het be
drijf heeftonderhouden en waar verver
singen werden aangeboden. Natuurlijk werd
ook een bezoek aan de showzaal van de
K.V.T. gebracht. Heel huiselijk ging het
daar toe. De Koningin was er zo geïnteres
seerd voor de prachtige producten van de
K.V.T., dat zij er nauwelijks van kon schei
den. „Oh. dit nog even zien. kan het nog?"
klonk het. toen het gezelschap op het punt i*T._
't Zou allemaal goed gegaan zijn, als ik
maar' wat groter van stuk was geweest,
ufhnt ik ben maar een klein mannetje.
Had tk nou maar meer durf gehad, maar
dat heb ik ootk niet -Dat noemen ze nob
een handicap. En in die handicap zit het
'm juist.
In het begin ging alles goed. hoewel ik
bijna te laat was voor de rijtoer. Dat
komt, doordat ik eerst even de versiering
ben gaan bewonderen. Ik vond de Kteiweg
stond naar de bovenhal te" gaan. Dn de Ko
ningin liep naar een ander karpet om er
het dessin en de kleur van te bewonderen.
In de bovenhal stonden verscheidene ver
tegenwoordigers van diverse groeperingen
van de burgerij om aan H.M. te worden
voorgesteld. Daar waren ds D. P. Kalkman.
Geref. predikant, ds P. A. Stapert. Ned.
>or H. G. J. de
Herv. predikant, pastoor 1
- Wijs.
liantheen
bieden, een welkomstgroet vaa «te Oranje- de heer H. Ockersè, voorganger van de Ned.
verenffing. waarvan het bestuur In gespan- Herv. Evangelisatie, ds B. Nieuwburg, pre-
nen aandacht naar dit aardige tefereeltje sident van het college van regenten en re-
keek. gentessen van de Drost IJzermanstlchting,
In de raadzaal werd H.M. voorgesteld aan dokter J. D. van Westendorp, notaris L. van
de leden van de gemeenteraad. Natuurlijk
werd daar het portret van H M de Koningin
boven de schouw bezichtigd, dat de
Rotterdamse schilder A. v. d. Plas heeft
geschilderd. De Koningin wuifde de sluier
voor haar gezicht weg om het schilderij
goed te kunnen zien. Zij was er vol lof over.
Kaas en springtouwen
Het bezoek aan het raadhuis duurde
slechts kort. Geen tien minuten later sloe
gen <*de motoren van de auto's aan voor de
korte rit naar de Koninklijke Verenigde Ta
pijtfabrieken. H.M. nodigde burgemeester
Brandt uit, in haar auto plaats te nemen en
toen begon de korffe rit door de feestelijk
versierde Dorpsstraat. Heel Moordrecht was
op de been. juichte spontaan en bejubelde
de Koningin zo vreugdevol, dat men het
in Nieuwerkerk heeft moeten horen. Zo en
thousiast was de bevolking, dat bij de in
gang van het fabrieksterrein van de K.V.T.
buiten elk protocol om moest worden stil
gehouden omdat enkele aanwezigen het Wil
helmus aanhieven, een initiatief dat spon
tane zanghulde op het gehele fabrieksterrein
tot gevolg had. Bii de ingang bood Laantje
Oudijk onder geleide van haar moeder,
mevr. A. Oudijk—v. d. Graaf namens de
Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen
een kaas aan en vier springtouwen voor de
prinsessen. Op 't fabrieksterrein haddaji de
ouden van dagen, de met vlaggetjes getooide
schoolkinderen en de leden van het perso
neel met hun familie een plaats gevonden. z
Zelfs was er een grote tribune opgericht.
De harmonie van de K.V.T. speelde een'
vrolijke mars. toen H M. toegejuicht door die
duizendkoppige menigte zich naar de in
gang van de fabriek begaf, waar zij begroet
werd door de directeuren van de K.V.T., de
heren N Spaan en H W J. Hellebrekers. Zij
hebben, nadat ook mevr. A. A. Brandt-Mi-
schon de Sedan, de commissarissen der ven
nootschap. de heren J- W. A Meeuwissen,
mr M P- L Steenberghe. A. Ankersmit mr
W Nolen. H. Kampschreur. de adjunct-di
recteur. de heer W. L. Stevens, de secretaris
der directie, drs A. Spaan, de procuratie
houder en chef van de verkoopafdeling de
heer N. W. de Jong en de heren C. P
Koevoet, hoofd van de ontwerpafdeling en
C M- de Zwart, chef van die afdeling, waren
voorgesteld, de Koningin door de grote fa
briekshal rondgeleid.
Een handdruk voor Bertha
Lange, de heren M. Goedhart hoofd van de
school met de Bijbel. M. R. van Mtren,
hoofd van de openbare school, zuster Ber
nards. hoofd van de R.K. school, zuster A L.
v. d. Berge, wijkzuster van het Groene
Kruis, de heren A. Hardijzer, voorzitter van
de Hollapdse Maatschappij van Landbouw,
C. Bos. voorzitter van de Chr. Boeren- en
Tuindeysbond. A. H. Hoogendoorn. verte
genwoordiger van de afdeling Moordrecht
van het Ned. Verbond van Vakverenigingen,
J. Priem.'namens de Chr. Besturenbond en
N. de Bruin, namens de Kath. Arbeiders
beweging en J. A. de Jong. de commandant
van de brandweer.
Stem des harten
En toen kwam het i
"Schooljeugd HM.
it. waarop de
Koningin Juliana hulde
kon bqlulgen. Dal was. toen H. M op het
balkon van het hoofdgebouw verscheen en
de kinderen haar een zanghulde brachten.
Vijfhonderd jongens en meisjes zongen er
het „Stem des Harten", «een lied op tekst
van de heer Joh. Jansen, onderwijzer aan
de openbare school en op muziek van de
heer Jac. J. Polsonnier. hoofd der openbare
school te Moerkapelle, en „Wij leven vrij.
wij leven blij". Frisse kinderstemmen, voi
vreugde, die warmte in alle harten zongen.
H.M. heeft na afloop in de persoon van diri
gent C. van Gent alle schoolkinderen daar
voor hartelijk dankgezegd.
De zanghulde was het besluit van het be
zoek aan Moordrecht en aan de Goudse
Koningin Juliana vertrok, uitgeleide
Eindelijk was ik op de plaats, ufaar ik
dacht, dat niemand staan zou. Maar er
waren meer mensen, die dat gedacht had
den, want ik stond op de achterste rif van
de zeven. Voor me stond een meneer in
een staand boord, 't was een erg boven-
ae-maatse-meneer en ik kwam ongeveer
tot aan zijn taille. Drie kwartier heb ik
op rjjn rug staan kijken. had een vis-
graatje aan. „Links van me stond een juf
frouw met een kind met een lolly en kle
verige handjes Het zei telkens. „Opa",
tegen me en da's niet leuk. Dan zei de
juffrouw: „Dat is opa niet" maar het kind
keek me telkens aan alsof het zeggen wou:
„Wij weten wql beter. Gewoon laten klet
sen".
Rechts stond een man, die beweerde, dat
alles hem geen steek kon schelen, dat hij
wou, dat hij thuis was, en dat hij allang
thuis was geweest, als hij+wnaar door de
afzetting mocht. „Wat u. nfeneer", zei hij.
„Natuurlijk", zei ik dan egi ik hoopte, dat
het staande boord een flauwte zou krijgen,
want ik zag van de hele rijweg niets, maar
het kreeg geen flauwte, zodat ik begon
te vrezen, dat ik van de rijtoer alleen
maar de herinnering aan een visgraatje
zou meenemen.
Toen kwam dat jongetje. Hij had eer
karretje bi) zich: een kinderwagen-onder
stel met een zeepkistje er op. Eerst wot
hit een kwartje hebben, maar voor twee
dubbeltjes mocht ik in dat zeepkistje staan.
Dal was een schoon gezicht. Ik keek royaal
over het staande boord heen en in de
dihptezag ik het kind met de lolly. Het
keek een beetje verbaasd.
Toen kwam de stoet de hoek om. Ieder
een rekte zich en ik rekte mee. Maar het
zeepkistje kon daar niet tegen. De bodem
schoot er tfit en ik viel als een rijpe pruim
van een b< om.
Terwijl i t daar lag, ging de stoet voor
bij. Uit n{j l heb ik m'n ogen dicht gedaan
Toen ik z weer open deed, zag ik een
lolly onde 1 m'n neus.
„Opa", zjet het kind.
JAN TERGOUW.
Thsli» Theater: Drie van de Infanterie (met
Stewert Granger en Walter Pidgeon). Maan
dag, Dinsdag en Woensdag t uur: Kindenoor-
stelling met de „Betoverde Prinses".
Reünie Bioscoop: Hannoc. de Indlaail (mat
John Hall).
Schouwburg Bioscoop: In da klauwen dar
Maffia (met lllvana Mangano).
Aanvang: 7 en 1.15 uur; Zondag I, I, T en l il
uur; overige dagen 1 en I-1S uur.
Zondagadieiut doktoren
Bij afwezigheid van de huisarts zijn. vsn
Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavond 13 utir ta
consulteren de doktoren H. Reedijk. Crabeth»
strait 41 (telefoon 3133 en J. H. F. ftemme.
Pluweiensingel 51 (telefoon 3003.
Apothekertdiemt
Steeds geopend (des nachts alleen voor re
cepten) Apotheek G. Paria, Weathaven 14.
WAT ZULLEN WE ETEN
ZONDAO
VermicolUtoop ïx
Kalfslapjes b lui
i Doperwten
Aardappelen
Custerdvle met krulabei
Macaronlpap met fflMJr
MAANDAG:
Vermlceltiaoep
Er waren 127 man in touw
„Alles is uitstekend verlopen, we hebben
geen enkele stoornis gehad", zo la de terug
blik van da Goudse politie op het Koninklijk
begoek. Met alle manschappen is de politie
de gehele 0ag ln de weer geweest om alles
to vlot mogelijk te leten marcheren. In
totaal zijn 127 mtn op de been geweest van
vroeg tot laai. Er waren er 47 ven de ge
meentepolitie en tachtig va» de reserve-
polltie. Het bureau Merkt 31 wes slecht*
door drie leden bezet. Voor één dag zwaaide
de inspectrice van de kinderpolitie er de
scepter, bijgestaan door twae heren. Verder
waren allen op straat.
Een groot voordeel ls de diemt vsn de
reservepoli tie gebleken. Het waren thans
en de Tiendeweg ook, maar die allen Gouwenaars, die voor de efsettingen
kostte nog al d. want er was veel tb- szorgden en die de bezoeker precies kondsn
vertellen, waarheen hij kon gaan. In andere
gevallen was steeds de hulp vsn Rijkspolitie
nodig en dan kon het nltuurlijk gebeuren,
dat deze door plaatselijke onbekendheid niet
de vrije weg kon aanwijzen. Het Goudse
publiek heeft dit zeer op prijs gesteld
Eveneens was de burgerij uitstekend te
spreken over de regeling, dat geen rijwielen
in de binnenstad werden toegelaten. Het
voordeel was, dat er geen fietsen achfeg de
afzetting hekken, die speciaal uit Bén
Hhsg waren geheeld - weren, die gemakke
lijk staan onmogelijk maakten.
«r niet gebeurd. De
E.H.B.O. heeft slechts in drie gevallen hulp
moeten vertenen, toen toeschouwers, moe
vsn het laitee wachten, dreigden flauw
vallen. Doof spoedige hulp kon dit steedi
worden voorkomen.
De grote ft rukte in de avonduren bracht
nieuwe problemen. De Tiendewcaf en do
Kleiweg waren zo vol. dat het verk*r moest
worden omgelegd over de Hevef en de
singels. Grote moeilijkheden heeff di|*loor
tijdig ingrijpen niet opgelsverd.
CTEEDS KLEINER wo/dt het aantal mensen, dat nog nooit een nacht ergens anders dan
in kat eigen bed Heeft geslapen en al mag het voor de oudsten onder ons als een
deugd gelden, altijd vóór de nacht weer qnder het eigen dak terug te keren, meer en meer
wint het verlangen, er wat langer op uit te trekken, veld. Niet langer is> vacantie het
voorrecht van enkelingen. Mensen, die er vroeger niet over dachten, de wereld in te
trekken, maar die nu hun broer, hun vriend en hun buren zien gaan, ze krijgen ook de
imaak te pakken en ln de vacantiemaanden gonst ons kleine land van mengen uit het
vlakke Westen, die nu de bossen opzoeken en evengoed van lieden Uit het heuvelachtige
oosten, die onze kant uitkomen. Dat ze daarbij de Goudse streek niet vergeten, daar
mogen we alleen, maar bljj om zijn. Misschien zijn er Gouwenaars, die zich afvragen,
wat hier te zoeken is, maar dat moeten ze dan maar aan de bezoekers vragen, want dit
weten de aardige plekjes, de oude gebouwen en andere merkwaardigheden best te vinde*
Ze zijn verrukt van het nu in volle glorie prijkende stadhuis, ze komen niet uitgekeken
in De Moriaan", ze genieten van de zon op de Reeuwijkse Plassen, ze verbazen zich
over het aantel kronkels van de Vlijt en kijken hun ogen uit in de minlaiuurstadjes
Oudewater en Schoonhoven.
Hoewel een deel vsn de vscantlegangers,
dis hlsr enige dagen blijven, wel bij familie
of kennissen onder dak komt volgens een
enquête van zeer jonge datum brengt het
grootste deel van-de Nederlanders de vacan
tie bij familie door zijn
er altijd nog mensen genoeg
over. die een beroep doen
op de hotelruimte in Gouda
en omstreken. Als men dan
verhalen hoort over goede
service en een uitstekende
keuken, dan denkt men on
willekeurig san de mensen,
die min of meer achter 4p
schermen de Goudse streek
een reputatie bezorgen, die
steeds opnieuw gasten
uit andere delen van Neder
land. maar zeker ook uit het
buitenland, naar de pijpen-
stad doen trekken.
De hotelhouders ln en
rond Gouda moeten maar
niét boos zijn, wanneer het
licht deze keer valt op
de gastvrouwen-ln-het-
groot, die men geen hbtel-
noudster of hotelierster kan
noemen, omdat ze net .als
alle huisvrouwen w%r-
achljnlijk geacht worden
„zonder beroep" te zijn en
wettelijk geen andere kwa
lificatie krijgen dan: huis
vrouw van
Dit moge voor de gewone
hulsvrouw al wat onrecht
vaardig klinken, ln dit ge
val zou men bijna het woord
schrijnend mogen gebruiken.
Zeker, de hotelhouder,
wiens nasm op het vergun
ningsbord nsast de deur te
lazen is, doet zeker zijn
portie in het werk vsn elke
dag. maar zomin al* een
({oedwlllende gastheer een
ogeerpartlj in een normaal
gazin ln zijn eentje tot een
succes zou kunhen maken,
zomin zal de hotelhouder,
al wordt hU geassisteerd door een kok. kell-
nere en kamermeisjes, zijn ztsk door de
Jaren heen met blijvend, auccea kunnen drij
ven. Trouwem. men kan het de hotelhouder
gerust vragen: „Ik ben het hoofd, maar mijn
vrouw is net nekje", zegt hij.
Vroeg dag
Zelfs voor de mens. die regelmatig in
hotste vertoeft, ls het raoailijk zich een in
druk te vormen van het werk van de hotel-
gastvrouw en daarom vertelt ze het zelf:
„Om zeven uur ben Ik beneden, want ik
zórg altijd zelf voor de ontbijten van de
"ten. Ik maak ze niet allemaal tegelijk
laar.
kunnen we altijd extra drukte verwachten
van diners, recepties en andere bijeenkom
sten. Ala het heel druk is. worden ook ons»
eigen vertrekken in beslag genomen. Dat 1*
minder erg dan het klinkt, want op zo'n dag
hebben we toch geen tijd om bij elkaar tl
zitten". (e »*j
Hoe zakelijk dit ook verteld *ordt. Iedere
huisvrouw kan zich indenken, wat het be
tekenen moet zelfs in je huiskamer het veld
te moeten ruimen voor anderen Onwille
keurig drukt dit een stempel op de kamer,
die met een uitstekende smaak Ingericht en
gemeubeld net dat tikje huiselijkheid mist.
dat een boek in de vensterbank, een ver
geten bal of een haastig neergegooid hand
werkje kunnen geven
Biefstuk
„Als alles goed loopt, zie ik de gasten
meestal niet Soms. als er iets Is, waarmee
klaar, maar al naar de gasten ben'ed^r^. J«»n«r ^«meisje «®en
komen of bestellen, want verwiau.*- nee*I^jet' dan. word VIll
uitgedroogde kaas, koud* sieren of minder ,^,mt wel voor dat ik ln het "Sister ego
verse thee doen de naam van het huls geen
goed Om h-r, acht komen de kamermeisjes
en d»:. msak ik een inspectietocht langs de
«camera. Nu geef ik eerst het schone linnen
uit en dan wijs ik aan. wat die dag een
extra beurt moet hebben Dat zijn de werk
zaamheden, die élke dag terugkeren en ver
der hangt het van de drukte af. hoeveel Ik
moet meewerken. In het seizoen is het hotel
bijna elke nacht helemaal vol en natuurlijk
Het ia een genoeglijke rondleiding door
het hoofdgebouw geworden. De Koningin
toonde grote belangstelling voor het pro
ductieproces en liet zich door' de heren
Spaan en Hellebrekers uitvoerig inlichten
Er werd een bezoek gebrccbt aan de afdelin
gen voor het machinaal weven en knopen en
aan de handknoperij. waarbij de Koningin
xlch met enige personeelsleden onderhield
Aan het alot van de rqndlelding bood de
heer Spaan H M. een handgeknoopt tapijt
aan voor Prinses Beatrix, als herinnering
aan het bezoek Een crème-achtlg tapijt van
twee bij drie meter met smaakvolle bloem
motieven- „O. wat leuk." antwoordde H.M.
die namen» haar dochter alvast de hartelijke
dank overbracht, „ik vind het zo'n aardig
patroon'' én Bertha Verhoef, die het tapijt
ln veertien dagen heeft geknoopt cn daar-
jQE GEEST GEKETEND AAN DE STOF, de ziel geknecht ln het dier, is dat naar veler
opvatting niet het wezenlijke van 's mensen natuur? In ieder geval' toen Aart van
der Leeuw zijn gedicht „Faunus" schreef, was het die opvatting en Ln snï. Z
fMUlk kreef. De dichter zag hem vóór zich: de ruigbehnarde bosgod met zün hor#n«
reidans der nimfen aanvoerde bij de lentefeesten, is het niet meer. Er is een ander
hlïitemaehtiJle!!rt#0int"ta^nK"h he,mwee" ze«t de dichter veelbetekenend - sinds
hïeft Sfïr ïtef. *ie5 verh*ffen van da aarde en diens vlucht gevolgd
hemelblauw" W" 'tip ,n "het vormloo« en verlossend
Geen gave der aarde kan de faun meer bekoren, hij gruwt van het eigen tot een dier
KÜÏfrt ÏÏT1 An in geda?hte VOlgt hiJ de vogel n"r dl* ondere wereld
i wezens door een tuin van sterren schrijden.
Het dualistisch levensbesef van de dichter werd hier geprojecteerd ln een bij uitstek
heidense gestalte, en de keuze die de faun niet kan nalaten te doen. wekt - kenmer
kend genoeg voor de dichter van „Opvluchten" tot.... hemelverlangen.
De nimfen spotten met mijn puntige oren,
Mi?n baard vol bijen als een honingraat;
Doch ijlings vluchten ztf. wanneer een horen.
Of bokkepoot rnjfn hinderlaag verraadt.
Ik had hen eens zo lief, die luchtge geesten.
En, zelf een god van broeiing, groei en bUtei,
Voerde Ik den reidans btf de lentefeesten.
Tot stof en etuifmeel stove'om ons gestoei.
Nu doe Ik beter van dit spel te zwijgen.
Want mijn verlangens gaan van heimwee zwaar.
Sinds ik dien vogel eens omhoog zog stijgen.
Zeus' stormwind, zijn ontzaglijke aifelaar.
Ik kan z(jn koenen opsprong niet vergeten.
En hoe zijn vlucht, eerst log en nevel-grauw,
Allengs een stip tverd in het ongemeten.
Het vormloos en verlossend hemelblauw.
Waar ik een leger spreid van wilde rozen.
Belet een hete wens mij dat ik rust;
Koel ik mijn dorst met frisse bosframbozen,
Dan voel ik. dat die lessing mij niet lust,
En vaak des middags, als de drachtlga aarde
Haar gistend sap in «fan» en stenpal stuwt.
Terwijl mijn ziel van 't eigen tuig behaarde
En tot een dier vernederd Hchaam gruwt,
Fluister Ik peinzend: zou voorbij de wolken
Een wereld wezen, die van 't beest bevrijdt.
En zou Zeut' vogel reizen tot de volken,
4 Wier staatsie door een tuin van sterren schrijdt?
Bij haar bezoek aan het museum Bisdom van Vliet te Haastrecht kwam Koningin Julian»
op het balkon, Wuivend proet dn bevolking, Rschts burgemeester m Lepelaars,
Pit: „Opvluchten",
AAIT YAK DEI LEEUW,
bekende naam zie en dgt ik niets van de
gast gemerkt heb Dat spijt me dan natuur
lijk wel. Maar ja het toezicht op de keuken
kost veel tijd en dat kan tk toch niet ver
waarlozen"
„Is er nu nog vraag naar uitheemse ge-
rf-chten wanneer er buitenlanders komen of
viagen ze naar Hollandse specialiteiten, zo
als de wereldberoemde biefstuk?"
„In het algeme«w geniet de biefstuk wel
de meeste belangstelling en dat mag ook wel.
want we brengen hem hier uitstekend",
zegt de gastvrouw met rechtmatige trots,
„maar ook andere schotels, in deze tijd bij
voorbeeld asperges worden veel gevraagd
Naar bijvoorbeeld spaghettlschotela of
rijsttafel is zó weinig vraag, dat het voor
ons de moeite niet is, er aan te beginnen".
Daar er ook kinderen tot het gezin be
horen ligt de vraag voor de hand, of er
voor het gezin apart ook nog wordt ge
kookt: „Nee, wij eten uit de grote keuken.
Als de kinderen uit school komen en roepen:
„Mam. wat eten we vandaag?'' dan moet
ik dikwijls eerst gaarv kijken, wat het eerst
op moet of wat het best uitkomt. Zo zijn
de kinderen gewend aan schotels die andere
kinderen alleen bij bijzondere gelegenheden
als bruiloften en dergelijke leren kennen,
maar", zo zegt de moeder in haar. „bUié
zijn ze gelukkig nog niet géwordén, wsnt
ze genieten elgenMjk nooit meer dan dat
ze bij vriendjes meeëten van de gewone
burgerpot. Ik krijg dan altijd te horen, hoe
gezellig en hoe lekker het allemaal wel
w*a".
Gewone een attractie
Het moet voor ten kind zeker een gemte
betekenen, nooit moeder in de keuken te
vinden met een schort voor en een doekje
om haar hoofd en een stapel oannekoeken
op het aanrecht, maar ze zijn in dit grote
huls met het vele personeel en moeder dik
wijl* onvindbaar opgegroeid en zullen het
misschien niet zo erg voelen Maar moeder
voelt het gemis aan huisellikheid heel goed
en ze spreekt met stralende ogen over de
vacantles, die voor dit gezin bulten het
seizoen moeten vallen, wanneer ze eindelijk
een* allemaal bij elkaar zijn en soma bij
fomilia het gewone eenvoudig ritueel soep
vlees aardappelen groente - met-
een-puddinkje-toe afwerken. ..Ze vragen me
dan wel van te voren, wat ze on* nu toch
wel voor moeten zetten, want ze verwach-
tén dat we erg verwend zullen zijn. maar
het ls ons het liefst, dat alles maar gewoon
Is. dat is voor ons toch buitengewoon".
Het is vreemd in een huis te wonen, waar
de voordeur zomaar openstaat, het te eigen
aardig het idee, dat ledereen zo maar binnon
kan «tappen en soms is het hard. wanneer
de intimiteit van het eigen gezin moet lijden
onder het belang van de zaak Maar ook ls
bet prettig, als de gasten steeds terugkeren
en hun tevredenheid uiten en Rla er menren
komen uit een uithoek van het land of ui'
het buitenland, omdat ze gehoord hehhen
dat de verzorging hier zo goed het "'«o
hier zo lekker Is En de vrouw/ a<-h(e« ie
schermen, die vele gasten eelfs ile' te
krijgen, zou geen vrouw zijn, wanneer ze
bij het horen van deze en dergelijke com
plimenten niet een klein beetje gevleid w»a.
En de Goudse streek zou ondankbaar »ljn,
vanheer se vergat deze atllle werksters aas
heer welvaart met erkentelijkheid te ge
denken.
MOSKOU maakt op de bezoeker, diefer voor 't
eerst komt, een ^nposante indruk. De hoofdwegen
zijn opvallend ruim en alles ziet er fris en
schoon uit. Maar als men uit*zijn auto s^pt en
eeff*zijstraat van Gorky-straat Moskou's
Champs Elysées inslaat, dan staat men opeens
in een andera wereld met slechte bestrating en
vuile bedompte binnenplaatsen, waar het kolen-
afval van de winter in hoge bergen ligt opge
stapeld. Het is haast ongelooflijk, maar die ver
waarloosde muur is de achtergevel van het aan
de voorzijtje zeer verzorgd uitziende winkelpand,
dat men Zo juist bezocht. Men sla onpiiddellijk
rechtsaf, als meA uit*zijn nieuwbouw-luxe-hotel
komt en binnen de honderd meter be
vindt men zich al midden in de armoedigste
buurt, die men zich denken kan. Moskou is inder
daad een stad van contrasten. Een twaalftal
wolkenkrabbers reikt hoog naar de hemel. Een
schitterend nieuw universiteitsgebouw is bijna
jen «an de pompeuze ingangen van Mos- voltooid, overal worden nieuwe regeringsge-
kou'f ondergrondse evenai* bouwen opgetrokken, maar de bevolking van Moskou wacht nog steeds
t op woonhuizen.
Er worden enige grote blokken met flats
gebouwd, waarvan ik er enkele heb bezocht,
maar daarmee is 't woningprobleem van
Moskou in de verste verte niet uit de wereld.
Ik weet heel goed. dat ook in Engeland
woningnood heerst, maar vergeleken bij
de toestanden in Moskou valt er bij ons
eigenlijk nog niet te klagen.
Op een morgeo maakte ik een wandeling
door Gorky-strftM met een lid van ome
delegatie, dat Russisch spreekt. We sloegen
een modderige zUweg in en bleven staan
voor een iimrt blokhuis. Er kwam een man
naar buiten en we knoopten een gesprek
met hem aan. Tot onze grote verraising
nodigde hU ons uit om binnen te komen.
We gingen de voordeur door en kwamen
ln e«t klein* vertrek zonder ramen. De
verlichting bestond uit een svwk electrisch
lampje. Er stond een vrouw t»lj een klein
gasfornuis te koken. Verder meubilair kon
den We niet ontdekken. We bevonden ons
naar men ons mededeelde in een ge-
opvoedkundige elementen (opvoedkundig ln
de communistische zin.r|pil te verstaan).
Ik bracht een bezoek aan zo'n club. De
meisjes die ik er zag waren ongeveer 11 jaar
oud en deden wonderlijk ouderwets aan.
Z« droegen dikke serge tunieken met stro
ken, donkerblauw van kleur, met een klein
hoog wit kraagje, en hadden het haar in
vlechten. Aan de muren waren groto por
tretten van Stalin, afgebeeld met een vader
lijke glimlach temidden van een groep
lachende, vrolijke kinderen.
Op een andere keer
bracht ik een bezoek
aan een dierentuin,
waaraan een „school
voor dipren (om ze
kunstjes te leren) is
verbonden, en een
eigen theater, hoofd
zakelijk vopr kinderen.
Ik zag een vos en
een raaf optreden en
gedurende de voorstel
ling gaf eéi instfuc-
trice uitleg van het
systeem der dressuur.
Ze zei: „We krijgen de
dieren Óp de dag van
hun geboorte en vor
men ze zó. dat ze ons
in alles gehoorzamen.
We hebben veel be-
wat hun verteld wordt, ook dat het Westen
zich voorbereidt op een aanvalsoorlog.
Gedurende mijn verblijf voelde ik de
kracht van al deze propaganda. Ik zag de
vbtetrikken. welke voor niets-vlrmoedenden
warén gelegd (ik doel hier op sommige ge
delegeerden uit de Westerse landen) en ik
zag hoe het lokaas werd geslikt.
De pertinente leugen wordt minder ge
bruikt dan de halve waarheid en verdraaiing
van de werkelijkheid. Ik moet bekennen,
dat ik het communisme, nu ik de Russen
in hun eigen land heb kunnen waarnemen,
moet zien als een uitdaging aan het Westen.
Het zal daarom nodig zijn, hier in het Wes
ten onze levensstandaard op te houden en
te verbeteren, vooral door opvoeding en
ontwikkeling, want alleen volledig ont
wikkelde mensen zullen het communisme
en zijn practijken kunnen doorzien.
Het kolossale Swerdlowplein te Moskou,
pezien vanaf het grote opera-gebouw.
IN WAGENS, waarvan de levendige kleu
ren allang waren weggewist door de re
gens van het Noorden, getrokken door
broodmagere vuilgrijze hitten, kwamen en
trokken de Zigeuners in het eerste kwart
van de achttiende eéuw.
In 1723 maakten ze maandenlang de grens
streek van Holland. Utrecht en Gelderland
onveilig. Als ze alleen er op uit gingen,
hielden ze met armezondaarsgezichten hun
hand op voor een aalmoes, maar ze gingen
onmiddellijk tot dreigementen over. wan
neer ze groepsgewijze verschenen bij een
zame. langs de dijken gelegen boerderijen,
in de omgeving van Asperen. Leerdam en
Heukelum.
mcenschappelljke keuken, die gebruikt werd
door enige families. Grenzend aan deze keu- .«„w.
ken waren drie kleine kamers vertelde j grip yoor behoefte
men ons en in elk van deze kamers van het aan Voed-
leefde een gesln.
Uit een van de kamers werd geroepen,
dat we binnen moesten komen, en enigszins
aarzelend liepen»we door. We persten ons-
langs een smal bed in een alkoof, met gor
dijnen er voor. en zagen dat in het vertrek
dat opvallend schoon was nog drie
andere bedden stonden, welke bijna de ge
hele ruimte in beslag namen De vrouw
die ons binnengeroepen had. wees op een
buffetje en legde ons uit. dat dit 's nachts
naar het midden van de kamer werd ge
schoven. opdat er nog een vijfde bed ge
plaatst kon worden.
We hoorden, dat deze ruimte „thuis" be
tekende voor vijf volwassen mensen: twee
wannen en drie vrouwen. De vrouwen ver
telde ons, dat het gezinshoofd het normale
gemiddelde Russische loon van 800 roebels
(ca 200) per maand verdiende. Een plaats
om kleren op te bergen, kon ik nergens
ontdekken. In het hele huis. t#r grootte van
een systeemwoning met twee verdiepingen,
woonden, naar men ons zei. 36 mensen. Ik
moet hierbij vermelden, dat deze omstandig
heden tot de allerergste behoren, maar uit
alle antwoorden op mijn vragen heb ik toch
wel kunnen opmaken, dat duizenden en dui
tenden Moskouse gezinnen in ongelooflijk
overbevolkte huizen leven.
Gezinsleven, zoals wij dat kennen. k8n
onder deze omstandigheden niet bestaan, en
vooral in de steden brengen oud en jong hun
vrij# tijd buitenshuis door.
De grootste attractie in Moskou is het
ballet in het Bolshoi-theater. Dit theater,
«n het ballet, dat hier gegeven wordt, zou
den een 'sensatie zijn in elk land. Ik heb
nooit ergens zo'n prachtige uitvoering gezien
<n zulk een enthousiast publiek.
Verder zijn er de „Paleizen voor ontspan
ning en cultuur", waar allerlei soort
pezigheden voor de vrije tijd zorgvuldig
Worden georganiseerd. Moskou heeft pio
nier-clubs voor kinderen, welke het equiva
lent zijn van onze padvinders(sters)-bewe-
Iing vermeerderd met een behoorlijke dosis
IDit woord:
pr *ün twee verklaringen voor deze
wonderlijke woordcombinatie. De
ent zegt: een uiterst rechtzinnige,
iteile predikant, dus: een sty«e vent,
oteof htf van blik was gemaakt.
De tweede zegt: blik staat voor: on
echt in vergelijking tot zilver. Men
«htynt in het leger een officier uan
de administratie „een blikken" te
noemen. Een blikken dominee zou
dan z^n: een straatprediker, een
-oefenaar".
Blik in de zin van: niet echt, ken ik
verder in het Nederlands niet. Het
Duiti evenwel heeft fiiech voor: sinn-
Zeug en daarin vindt de tweede
theorie dus steun. Daar staat echter
tegenover dat in het spraakgebruik de
term blikken dominee wordt gebezigd
voor zover mij bekend is. zelfs uit
buitend voor: iemand by wie er
geen lachje af kan. De theorie dat om-
«reeks 1950 in Utrecht een blikslager
umonde die aanvankelijk predikant
had willen worden, maar nu de halve
dag „blik sloeg" en de halve dag
Preekte, is niet meer dan een verzin
sel, en ons hele dres-
suursysteem ls op dete
behoefte gebaseerd".
Het kwam mij voor.
dat dit volkomen ana
loog was met het sys
teem van het commu
nistisch Rusland.
Ik beiocht ook een school voor jongens
van 7 tot 17 Jaar en vroeg of ik de school
boeken van de laagste klassen eens mocht
alen. De illustraties bestonden voor een
groot deel uit foto's van Lenin en Stalln.
Ik wees op een bepaalde passage in so n
schoolboek en vroeg de Russische tolk, deze
voor mU te willen vertalen. ZU las voor:
„Het continent van Amerika werd niet ont
dekt door Christopher Columbus, zoals men
ln de kapitalistische landen segt. maar door
de Russische ontdekkingsreiziger De
naam. die hier stond, sel me niets en was
me volkomen onbekend. De Engelse be
zoekers keken elkaar verwonderd aan. maar
voordat we hierop verder konden Ingaan,
luidde de schoolbel #n was ons bezoeJc ge-
•indlgd.
De populairste Engelse boeken *.n het
hedendaagse Rusland zijn vertalmgen van
Dickens. Ik vroeg of men meende, dat deze
boeken toestanden van het huidige Enge
land beschreven. Een van de tolken ant-
woordde «.rlljk: „Nee. we weten, dat hd
over toestanden van een 100 jaar geleden
80Naderhand vroeg ik er een professor nog
eens naar. dl# zei: ,.Ik begrijp, dat de toe
standen in Engeland zeer veranderd zbn
sinds Dickens' tijd. maar de gewone mensen
hier geloven, dat de situatie in Engeland
nog precies zo ls. als hij ze beschrijft
Een van de meest overtuigende Indrukken,
die ik van Rusland en van het Russische
volk heb gekregen, is dat het gewone volk
ernstig vrede wil. Velen van hen hebben
de oorlog van nabij meegemaakt, erger dan
wij zelfs ln onze gebombardeerde steden.
Schrikwekkend was voor mij echter de ma
nier waarop het volk misleid wordt dooi
de Russische leiders, wier daden geheel in
strijd Zijn met hun gepraat over vrede. Ik
moet er de nadruk op leggen, dat er uiterlijk
geen tekenen van spanning zijn in Moskou.
Hoewel het leven er, naar onze begrippen,
zeer aan banden is gelegd, loopt alles nor-
De .ongewenste" elementen zijn trouwens
verwijderd naar concentratiekampen, en de
rest van de bevolking kan dus wel aan
gemerkt worden als loyaal tegenover de
regering. De mensen geloven werkelijk alles
Het Weatduitse kabinet heeft een wets
ontwerp goedgekeurd, waarbij de vrouw ju
ridisch aan de man wordt gelijk gesteld.
Dit houdt o.a. in. dat man en vrouw ge
lijkelijk aansprakelijk zijn voor het onder-
houd van het gezin. Haar arbeid in de huls
houding vindt erkenning, o.a. door de bepa
ling. dat. in geval van scheiding bij de ver
deling van het gemeenschappelijk bezit re
kening zal worden gehouden met'hetgeen de
vrouw door haar arbeid in de huishouding
heeft bijgedragen tot vorming van bedoeld
k#Het ontwerp zal na hét zoniei'i'eces bij het
parlement worden ingediend.
VUE HEBBEN een nieuwe patiënt op de zaal. Och, dat kon haast niet uitblijven, niet-
waar? Het is midden Juli Polop zomer. Overal in de natuur is er een ontplooiing
van leven, is er een driftig verlangen, het pas verworven leven te behouden, ln een wereld
vol gevaren. Een wereld, waarin ongelukken welhaast onvermijdelijk zijn.
Hoeveel jonge vogels zijn er in de afgelopen twee maanden b.v. uit hun nest geduikeld,
hoeveel bomen zijn er onverachillig-weg omgehakt en hoeveel gesprekken heb ik al niet
gehad met vogelvrienden, die vol zorg waren over het verongelukte grut, dat zonder
hun hulp onherroepelijk zou zijn verloren gegaan?
En hoe vaak heeft ons ruime
vogelhok al niet een tijde
lijke bewoner gehad, hope
loos verminkt of soms alleen
maar oppervlakkig gewond,
zodat beterschap en een
snelle vrijheid konden vol
gen? Dan mocht voor een
kortere of langere tijd weer
het bordje hangen met:
„Kamer met volledig gratis
pension, desgewenst 4niet-
stromend) water".
Sinds een week echter zijn
we weer tot ziekenoppasser
bevorderd. Ja. bekijkt 4 nu
eens de tekening en dan
maar raden! „Een uil!" riep
een joch, dat passeerde juist
toen ik de vogel van de
brenger had overgenomen.
Nee. natuurlijk geen uil,
want er 1* geen 6prake van
een sluier, die verenkrans
om de ogen. „In ieder geval
een roofvogel", zeggen de
lezers en mikken daarmee
al dicht naast de roos. want
inderdaad hij heeft de be
kende haaksnavel en de
echte roofvogelklauwen.
„Een valk dan? Want hij
heeft een donker oog en een
gevlekte borst!" Nu nog een
stap verder: de zwarte
knevelvlekken aan weers
kanten van de snavel. Die
„snorren" en natuurlijk nog
wel een paar andere kleine
kenmerken, die verraden de
boomvalk. Laat ik liever zeggen: het boom-
valkje, want het is maar een tenger vo
geltje. niet groter dan een duif en veel
fijner, slanker en lichter
Waarom was dit prachtige, dit ongeloof
lijk ranke en sierlijke vogeltje zo aller
naarst gewond? Waarom zat zijn linker
vleugel met bloed geplakt op zijn borst
veren?
Ncergesmakt op een bouwland. Oorzaak
onbekend", zou ik kunnen zetten boven
zijn kooideur.
Ik zal u zeggen, wat ik hiervan vtnd:
mijn vermoeden is dat de een of andere
en nu een goed woord zoekenenfin,
laten we zeggen, dat de een of andere
stakker een schot heeft gelost op dit bij
zondere en. in 't algemeen genomen, zo
nuttig roofvogeltje.
Ik wou, dat ik het er bij de mensen in
kon heien. nee. er in kon hameren, schie
ten voor mijn part, dat ze toch eerst hun
hersens gebrullcen, voordat ze met één
handbeweging, met één vingerdruk, zo'n
onherstelbaar ongeluk veroorzaken!
Een boomvalkje i» een prima muizen-
vanger en een weergaloos snelle libellen-
Door vrijwel elke avond weer op te bre
ken en de grens te ovefschrijden. bleven ze
steeds uit de handen van de justitie. Het
was hen echter onmogelijk ergens neer te
strijken en van één hoofdkwartier uit het
'and rondomgpf te stropen.
Daarom wendden zij zich met hun kara
vanen naar het Zuiden. Eerst zochten *ij
een schuilplaats in het dichte Ravenbos bij
's-Gravehmoer. Boven de deur van het huis
van die naam ziet men nog in steen uitge
houwen de kop van een zigeuner, die zijn
hoofd ontijdig verloor bij een poging het
huis binnen te dringen.
Door die ontvangst teleurgestajd, trokken
zijn stamgenoten verder en A||gen hun
kampement op in de heuvels van ae Zand-
schelle bij Loon op Zand. dat in die tijd een
grensplaats was aan de .Brabantse kant.
HET SCHEEN HUN TOE. da't zij in het
beloofde land waren terecht gekomen.
Hier was de justitie machteloos, omdat
meer dan één schout steekpenningen ont
ving van de rijke en geziene burgers uit
Waspik. 's-Gravenmd|r. Vrijhoeve en Sprang
Capelle, die als ware gangsters de smokkel
handel in het groot bedreven met schep
die op de rivieren voeren en aan kleine,
het riet verborgen steigers aanlegden, om
de sluikwaar aan land te brengen.
Zij zagen onmiddellijk nieuwe winstmo
gelijkheden in een samenwerking met de
Zigeuners en strekten daarom hun protec»
tie uit over de lieden, die berooid en slecht
gewapend in de heuvel» een toevlucht had
den gezocht.
Weldra werden deze kampeerders van
moderne wapens voorzien en gti
gewijs op roof uit.
De sluikhandelaars hadden begrepen, dat
men even gemakkelijk gestolen goi
kan afzetten als smokkelwaar, wi
men eenmaal de wegen kent.
Reders uit 's-Gravenmoer rustten zelfs
een schip uit. waarmee men de Zeeuwse
wateren bevoer, met een lading Zigeuners
en Zigeunerinnen aan boord. De vrouwen
werden op de eilanden aan land gezet,
waar zij haar ogen de kost gaven en haar
handen niet thuis lieten. Teruggekeerd op
het schip wisten zij haarfijn te berichten,
hoe de polderboeren huis en hof hadden
beschermd en op welke manier men er het
beste kon binnendringen
Daarna gingen in de nacht de mannen me
haar mee en kwamen vaak met buit bela
den weer aan boord van het schip, dat on
middellijk wegvoer en koers zette naar een
ander eiland of naar de Brabantse wal.
Hoewel de Zigèuners van hun ba&^s aar
de Zandschelle. hun strooptochten uitstrek
ten tot diep in Holland. Gelderland en
Utrecht, hadden de dorpen in de Langstraat
en in het Land van Altena het meest van
hen te lijden.
Zij oefenden daar een ware terreur uit,
zodat de bestolen boeren er liever het zwij
gen toe deden, dan de kans te lopen dat hun
hoeve in vlammen zou opgaan.
In wanhoop richtten de dorpsschouten een
dringend schrijven aan de Gecommitteerde
Raden te 's-Gravenhage. met het verzoek
troepen uit de Brabantse garnizoenen te
Tevoren hadden zij al de Fiscaal van Hol
land overgehaald eens te komen kijken naar
de bewapening, legering en de sterkte van
de Zigeunerbenden te Loon op Zand.
De Gecommitteerde Raden hadden echter
wel andere dingen aan hun hoofd, die zij
belangrijker achtten. Het dringende schrij
ven verdween zonder enige kanttekening.
ten tigeunerjamine misten aanaaenng
naar wat een der kampleidsters als
„laatste nieuws" voorleest.
fgedaan, hoewel onbeantwoord, ln een
portefeuille der criminele papieren", ge
waarmerkt V.S. (hetgeen wil zeggen Ver
traagde Spoed).
Zelfs aan het geduld van eenvoudige
dorpsschouten komt een einde. Na een jaar
lang tevergeefs op antwoord te hebben ge
wacht. werd een tweede expressebrief ver-
len. ditmaal vergezeld van een drin
gend schrijven van de drossaard van Loon
op Zand. die allang in het defensief was ge
drongen.
T\E RIJKE SMOKKELAARSBAZEN, ach-
AJ ter wier brede ruggen de Zige«ner*
zich zo goed konden verschuilen, besloten
daarop een tegenzet te doen. Een van hun
creaturen, de schout van Waspik-en-Capel-
le. liet twee getuigen voor de schi
jager. Dat dit lichte, ik zou willen zeggen
tere diertje, een om maar eens wat te noe
men. een duif ook maar een veertje zou
kunnen krenken, dat idee is wel zo be
lachelijk, dat ik er geen woord aan zal
verspillen.
Mocht iemand dit in ernst beweren, lach
hem dan vierkant uit met z n praatjes. Dit
vogeltje mag dan een kromme snavel heb
ben en gele roofvogelklauwen. het maakt
zelfs geen schrammetje op mijn hand als
ik hem, ondanks zijn protest, opneem om
hem te onderzoeken.
O, ik weet 't wel. Niemand heeft een
schot gehoord en zeker, de vogel kan tegen
een draad zijn gevlogen.
Maar eén bliksemsnelle boomvalk, die
tegen een draad botst, vliegt zich te pletter,
zoals dat korhoen enige weken geleden,
dat met verscheurde kophuid en zware
vleugelwond werd gevonden.
Geen schot gehoord? Nee, maar een
windbuks is geluidloos en al even gluipe
rig als de verfoeilijke katapult.
A angenomenl Er zijn bijzonderé gevallen,
waarvan men zich van een beslist scha-
van zijn dorp verschijnen, die
laag beweerden, dat
iepen bank
j hoog en
de drossaard de aller
beste vriend en helper der misdadigers was.
In dit schaakspel volgde de ene zet prompt
op de andere. Nauwelijks waren de twee
getuigen weer terug in Brabant, of de dros
saard liet hen grijpen en hen het vuur zo
na aan de schenen leggen dat zij hun ver
klaringen herriepen.
Toen begonnen ook de heren te Breda
mee te 6pelen Met behulp van hun uitste
kende scherprechter ontlokten zij aan een
gevangene een uitgebreide bekentenis. Zo
kwamen zij nauwkeurig te weten hoeveel de
scteaut van Waspik-en-Capelle jaarlijks aan
zwijggeld beurde, de namen van de kleine
helers werden opgeschreven en men ervoer
dat de voorlichtingsdienst van de Zigeuner*
beter en nauwkeuriger werkte dan die van
de justitie.
De heren van Breda beschikten over veel
betere connecties dan d» dorpsschouten en
de onbetrouwbare schout werd naar 's-Gra-
verthage ontboden, waar hij enige onaange
name maanden in de Gevangenpoort door
bracht. terwijl in zijn plaats een *nder
werd benoemd.
Niet lang daama werd door de Staten-
Generaal een plakkaat uitgevaardigd tegen
landlopers, vagebonden en bedelaars, zowel
mannen als vrouwen, die zich onder de
naam van ..Heidens" ophouden in deze stre
ken. Hiermee waren de Zigeuners bedoeld,
waarin men met de beste wil van de wereld
geen Christenen kon zien.
Dit plakkaat was werkelijk met bloed ge
schreven. Alva zou de tekst niet verbeterd
hebben.
Iedere Zigeuner, die voorzien was van
schietgeweer, kon zonder genade worden
neergelegd en elke groep, die zes of meer
mannen of jongens boven de zestien jaar
telde, werd vogelvrij verklaard.
De nacht vóórdat dit plakkaat in de ste
den en dorpen was aangeslagen, vertrokken
vijfhonderd ruiters en infanteristen, die deel
uitmaakten van het Bossche garnizoen, uit
de stad en vielen, nog voor dag en dauw.
het kamp op de Zandschelle aan.
Nadat de wagens en hutten in brand wa
ren gestoken, keerde men terug met zestig
gevangenen; van degenen, die ontkomen
waren, had men niet veel meer te duchten.
Zij zochten hun heil in een snelle vlucht
naar het Zuiden en keerden in Brabant niet
terug.
delijk dier moet ontdoen. Het is echter van
groot belang, w i e dat noodzakelijke werk
moet doen! Enig bewijs voor mijn mening
heb ik niet. Nog niet. Dat heb ik pas, als
het gewonde dier dood is en we de hagel
korrels kunnen gaan zoeken. Maarhij
gaat niet dood! Geen sprake van!
Eergisteren zat hij nog op zijn tak en
lekten er bloeddruppels van onder zijn
slapneerhangende vleugel, zijn mooie lange
spitse zwaluwvleugel. Maar hij ging eten.
dat 't een lust was!
Jammer voor hem heb ik geen muizen,
geen meikevers en ook kan ik geen libellen
voor hem gaan vangen. Maar toch krijgt
hij goede kost Het bloed is gestold en nu
drupt er af en toe wat lymphe uit de wond,
hetgeen hem niet belet steeds levendiger te
worden, tegen het gaas op te klauteren en
de hoogste zitplaats uit te zoeken. Daar zit
hij dan, een toonbeeld van rust.
Zijn gevlekte borstveren heeft hij even
losgeschud, zijn markante kopje rust bijna
grappig op het romig wit van zijn donzen
halskraag. Een gele washuid over de
snavelbasis, een fijn pootje geel genageld
precies onder het midden, het andere om
hoog getrokken en verstopt in de flossige
veren.
Weer denk ik bij het zien van die dunne
vogeltenen aan duiven en aan moordver-
halen.
Och. zullen we er maar eventjes om
lachen?
Jawellachen!maar er drupt toch
weer wat uit de roodgekleefde veren!
En toch1
Toch gaat deze boomvalk binnenkort op
eigen wieken de lucht inl Reken maar!
S. VAN DER ZEE.
De Republikeinse candidaat voor het Pre
sidentschap der Verenigde Staten met zÜn
naamgenootje: Dwight David Eisenhotoer
Sr met zön vierjarige kleinzoontje Dwight
David Eisenhower Jr te Fort Sheridan kt
Illinois.
