~v
Het GEDICHT
DE MARSKRAMER
een beroep, dat uitsterft
HOE
OOST-BERLIJNS BEVOLKING
WORDT GEKNECHT
Het relaas van een ontsnapte
Gi
ier zwaluwen-invasie
Wat Nederlanders in Nieuw Zeeland treft
Oud-Katholieke Gemeente toont
haar kerksieraden
1 Gouda's muziekconcours geopend
Goudse spetters
Prachtige collectie
oude kunst
Verhuisd in, van en naar Gouda
van de week
ONRUST
Ingezonden Stukken
«cac
H
H
i
Nederlandsche
Hundel-Maalschappjj N.V.
Gouda-week
Onze bioscopen
Honderd kinderen
gaan kamperen
Een gesprek in de trein
you am mm5 1
ïm,-
Vreemde distributie
BOEKENKEUR
Pubs zijn ongezellige gelegenheden
Tussen vijf en zes!
I
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 2S JULI 19SI
GISTERAVOND is Gouda's internationaal muziekconcours geopend.
Plechtig, vol fanfares en een goede wens. Met volksliederen Vlaggen en
toespraken en een concert door een Engelse mijnwerkersband, spranke
lend en fonkelend. En is het een wonder, dat in de internationale sfeer die
Gouda gedurende twee week-ends gevangen zal houden de woorden
„Vrede, vriendschap en liefde op deze eerste avond gesproken het
leitmotiv zullen vormen van deze grote manifestatie van een zuivere lief-
hebberij, die zulk 'n schone vorm kan aannemen?
W'
In vier talen spraK de voorzitter van het uitvoerend vomitvan het internationale mu
ziekconcours. de heer C. H. Hagedorn. gisteravond een woord van welkom tot de veer
tienhonderd deelnemers, die uit acht landen naar het muziekfestival van Gouda ztjn
gekomen. Een woord van welkom in de grote markthal, die door de kundige handen van
de heer G Schrayesande en de heer W Hoogervorst een uitstekend, qua acousttek.
voortreffelijke conrerthal is geworden. Op het podium de leden van de Markham Mam
Colliery Band. die voor het galaconcerl zorgden en de honderden toehoorders zeer
dankbaar stemden.
De heer L. J. Kappert. de promotor van
het muziekfestival, zei het zo treffend:
„Ons levensdoel is de gehele mensheid
samen te binden tot een harmonie van
vrede, liefde en welvaartHU zei dat voor
de ceremonie van het hijsen der vlaggen
van de acht deelnemende landen en hij
raakte daarbij de ideële drijfveer bij het
organisatorische werk. de kracht, die van
de eenheid uitgaat. De muziek is het mid
del om ons boven onszelf uit te heffen en
te begrijpen, dat in die atmosfeer van hoge
menselijke gevoelens de eigenwaarde plaats
maakt voor die grote waarden, die men
met een hoofdletter pleegt te schrijven.
„Want het hijsen der vlaggen is eigenlijk,
zo zeide de hqer Kappert, ons verheffen
boven onszelf, in de vlag van de ander
onze vlag te zien".
Deze ceremonie gebeurde voor de grote
markthal, Donderdag nog de plaats, waar
honderden varkens om kopers knorden,
gisteravond een grote concerthal met twee
duizend plaatsen, geschapen door bekwame
handen, die met eenvoudige middelen een
koude ruimte tot een imponerende hal
maakten. Een hal voortreffelijk van
acousttek. met een ruim podium en een
smaakvolle aankleding.
De drie Goudse muziekkorpsen, verbroe
derd tot één grote band, speelden de volks
liederen en één voor één gingen de vlaggen
vóór het gebouw in top. Het eerst het
zwart-geel-rood van België onder de klan
ken van de Brabangonne. vervolgens die
van Denemarken, Duitsland. Engeland,
Frankrijk. Noorwegen. Oostenrijk en ten
slotte de vlag van de gastheer Nederland.
Eén voor één. langzaam en plechtig, om
kracht bij te zetten aan het verlangen, dat
de heer Kappert bij elke vlag uitdrukte in
die ene zin ..In geloof, hoop. liefde en ver
trouwen hijsen wij deze vlag" Acht vlag
gen van acht landen, die in zeven-en-
tiyintig muziekkorpsen zijn vertegenwoor
digd.
„Op Gouda rust een zware taak, zo be
sloot de heer Kappert. door het hijsen der
vlaggen heeft het de taak op zich genomen
de mensheid door muziek te verheffen,
durft het aan te bouwen aan een nieuwe
wereld. God zegene het nietige werk, dat
hier verricht wordt!
Dank aan velen
In de concerthai heeft de voorzitter van
het muziekfestival, de heer <f. H. Hagedorn,
het welkomstwoord gesproken tot de veer
tienhónderd gasten, aan wie Gouda ge
durende twee week-ends gastvrijheid zal
bieden. Een welkomstwoord in vier taler.
(Engels. Frans. Duits en zelfs Deens), ook
gericht tot de leden der jury. Frank Wright
uit Londen, prof. F Wangermee uit Brus
sel en Jos de Klerk uit Haarlem, tot de
heer C. van Kekem, hoofd van de afdeling
Kunst van het ministerie van Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen, burgemeester
en mevr. James en burgemeesters uit om
liggende gemeenten, tot de heer Kappert.
de promotor, en de heer C. J. van Beekum.
de secretaris van de Algemene Ned. Unie
van muziekverenigingen, onder welker
auspiciën het concours wordt gehouden.
Een woord van welkom ook tot de leden
van het uitvoerend comité en alle mede
werkers, die in de afgelopen maanden hard
hebben gewerkt om die ingewikkelde rna-
chifle, die de organisatie van een dergelijk
festival is. te doen draaien. De samen
werking was voortreffelijk, zeide de heer
Hagedorn. de medewerkers, de leden van
de muziekkorpsen, die avond aan avond
voor de huisvesting op stap gingen, de
technische stat met de inrichtefs van de
concerthal, de heren G. Schravesande en
W. Hoogervorst. de aannemer de heer
Overkamp. de huisvestingscommissie en de
ambtenaren van de gemeente- en andere
diensten, zij verdienen alle grote hulde.
De heer Hagedorn kwam met twee ge
schenken. tabakspotten met een herinne
ringsopschrift, voor de heren Kappert en
Van Beekum. de grote stuwkrachten van
het cbncours Een warm applaus van de
vijftienhonderd aanwezigen (goeddeels
medewerkers en binnen- en buitenlandse
genodigden) -onderstreepte die hulde.
„IJ brengt kameraadschap
Burgemeester mr dr K. F. O James, die
hfct concours officieel opende, heeft in het
Engels de gasten namens de gehele bur
gerij een hartelijk welkom toegeroepen.
Gouda-ontvangt vele vreemdelingen, zeide
hij. dagelijks komen vele autobussen vol
mensen onze stad binnen. Maar u zien wij
met een ander oog. U brengt geen geld,
maar muziek, kameraadschappelijke ge
voelens en vrede. En daarom bent u hier
zo bijzonder welkom. Ook de burgemeester
bracht dank aan alle medewerkers en liet
•in het bijzonder het licht schijnen op het
grote aandeel dat mevr. C. P. Hagedorn-
Beijderwellen in de zo moeilijke regeling
van de' huisvesting heeft gehad. Een grote
bos bloemen, aaruzeboden dopr de kleine
Hansjé van LoonTdie tevoren mevr. M
James-v. d. Hoop een bouquet had over
handigd. was een kleine geste van grote
dankbaarheid. Ik prijs onze staij. aldus de
burgemeester, dat er zovelen zijn. die hun
huizen hebben opengesteld. Zonder hun be
reidheid zou er geen concours zijn ge
komen. Ik prijs ook Alen die er zich voor
hebben ingezet en dank daarbij in het bij
zonder de heren Hagedorn en M. W. G. M.
Darlington* mayor schreef
brief in het JSederlands
Het gebeurt niet veel. dat Engelsen
Nederlands spreken of in dit geval
schrijven. Een klein land ondervindt
nu eenmaal niet veel belangstelling
voor zijn taal. De burgemeester van
Darltngton gaf aan de leden van de
Darlington British Railways Prize Sil-
•t'er Band een brief mee met de beste
wensen voor het slagen van het mu
ziekfeest. Een brief in het Nederlands
geschreven. De voorzitter van het uit
voerend comité, de heer C. H. Hage
dorn, las die brief gisteravond voor
..Dat het concours zal mogen bijdragen
tot het kweken van internationale
vriendschap" is de wens van Darling-
tons burgemeester.
van Loon. de secretaris van het uitvoerend
comité, die bergen werk hebben verzet.
..Met dank en tn de verwachting, dat bui
tenlanders, Nederlanders en Gouwenaars
dit festival tot een groot succes zullen
maken en de verbroedering in de sfeer van
de muziek allen zal binden, verklaar ik
dit concours voor geopend", zo besloot de
burgemeester.
En toen speelden die Engelse mijnwer
kers. de mannen van de Markham Main
Colliery Band. onder leiding van de sym
pathieke mr E. Griffiths het ..Abide with
me" ontroerend door klank en expressie.
Een voortreffelijk begin van een voortref
felijk concert, van Flotows ouverture
Martha tot de lichtvoetige melodieën uit
de musical shows van Jerom Kern. van
Verdi s balletmuziek „Sicilian Vespers" tot
het grappig melodieuze ..The Tromboneers"
en de victorieuze „Ouverture "Solonélle"
van Tsjakowsky, vol warme zegepraal, die
de hondefden dankbare toehoorders van
hun stoelen deed oprijzen. Een veelbelo
vend begin, dat eindigde met het „God save
the king" en het Wilhelmus.
Eerste ateen gelegd
Onze stadgenoot, ds H. Fokkens, emeritus
predikant van dg Geref. Kerk van Hol-
landseveld. heeft onder grote belangstelling
de eerste steen gelegd voor de nieuwe kerk
in zijn oude gemeente te Hollandseveld
Hij hield daarbij een toespraak over de be
tekenis van het fundament Jezus Christus,
waarop alleen maar gebouwd mag worden.
De nieuwe kerk, die op de plaats van de
oude verrijzen zal. zal 480 zitplaatsen krij
gen. waarvan 50 op de galerij. De bouw zal
geschieden door onderlinge samenwerking
van alle aannemers in de gemeente, waarbij
de gemeenteleden het grondwerk en allerlei
andere arbeid zullen verrichten.
Automatisch telefoneren met
Goeree en Overflakkee
Met ingang van 30 Juli zal weder enige
uitbreiding gegeven worden aan de moge
lijkheid tot automatisch interlocaal ver
keer. Dan zullen nl. de aangeslotenen van
geautomatiseerde telefoonnetten, van het
district Rotterdam, o.a. Gouda en omstre
ken, de verbindingen met de aangeslote
nen van de netten Dirksland. Herkingen en
Middelharnls lang» automatische weg tot
stand kunnen brengen.
„Laks vindtt parbsvendal. Houw nais.
Est-ce-que te chewtm to the Veemarkt-
hallen?"
Dat zijn xo de talen, die men heden ten
dage »n Gouda hoort spreken. De kans be
staat, dat er straks een paar Noren of
Engelsen thuis komen met ren Gouds
accent. Mevrouw Tergouw heeft niet de
minste moeite met haar Engelse gasten
Als het over eten gaat. wij*t re naar haar
mond. Dat begrijpt iedereenVan Elly heb
ik plezier; ik weet nou tenminste, waar
voor ik dat kind naar de HBS gestuurd
heb Het y* verbazend, wat Keesje er van
terécht brengt. Die jongen heeft een na
tuurlijk aanpassingsvermogen.
Gisteravond kwam mister so and so
thuis en hij legde twee repen chocolade
op tafel
„For you", zei hij tegen Keesje.
Thank you beleefd", zei Keesje en hij
nam één reep weg.
Zelf heb ik er nogal moeite mee. 't Is
al een hele poos geleden, dat ik op de
schoolbanken zat. Ik weet niet veel meer
te zeggen, dan ..A horse and a cow are
animals" 't Is het enige zinnetje, dat nog
ergens is blvven ronddolen in m'u hoofd
en ik spreek het vloeiend uit ook. Maar
ik kan toch kwalijk de hele avond zitten
beweren, dat een paard en een koe dieren
zijn. Dat wordt zo saai op de duur
Bij neef Gerard lijkt het wel. of ze bezig
zijn de toren van Ba bel te bouwen. Neef
Gerard is een vasthoudend mannetje, dat
niet van plan is om voor welke spraakver
warring ook aan de haaf te jftian. Hij
heeft Noren op bezoek en daarop is hij
duchtig geprepareerd HU heeft een Noors
woordenboek gekocht, maar toen hij thuis
kwam. bleek het Noors-Duits te zijn Nu
is Duits niet bepaald neef* sterkste zijde
van zjjn ontwikkeling, dus h\j zit nu steeds
met twee woordenboeken op tafel, aan
elke kant van zijn kopje één.
Als ze nou wat willen weten, laat neef
het eerst opschrijven, want dat is secuur
der. Dan gaat hij het opzoeken, maar dat
duurt even. want neef moet er telkens het
alfabet bij opzeggen
'k Zal je zo antworten". zgt neef dan,
„pak ondertussen nog maar een stroop
wafel". t Kost nicht Dina op die manier
een kapitaal aan stroopwafels.
Ondertussen hoop ik. dat het bestuur van
de Gofida-week b(j een volgende gelegen
heid eerst cursussen in vreemde talen gaat
organiseren We zijn vlug genoeg tian be
grip. k Moest vanmiddag uit kantoor even
b(j de schoenmaker aan.
Schoenen klaar?" vroeg ik.
Let 'e kaik" zei de schoenmaker.
JAN TERGOUW.
rpER GELEGENHEID VAN de Gouda-Week
A heeft het kerkbestuur ven de Oud-
Katholieke Gemeente besloten om ven
23 Juli tot en met 1 Augustus in de Oud-
Kstholieke Kerk ean de Gouwe een ten
toonstelling te houden van oude kerkelijke
kunst.
Deze gemeente bezit tal van kerksieraden,
waarvan over het algemeen de jaren, waar
in zij vervaardigd werden, nauwkeurig be
kend zijn. Zij vormen de gulden draad der
vrome offervaardigheid, die drie eeuwen
lang van het ene geslacht op het andere
overging, getuigend hoe ook hier religie en
kunatgevoel samengingen om de luister van
a Heren huis te dienen
Een der fraaiste kunststukken, die tot
het liturgisch vaatwerk behoren, is een rijk
gedreven, vergulden monstrans (1637). Tot
deze groep behoren verder een gedreven
verguld zilveren ciborie (18251650), twee
gedreven vergulde keiken. uit de eerste
helft der 17e eeuw en een eenvoudige beker
met deksel (18e eeuw). Ook zijn er twee paar
zilveren ampullen (1640 en ongev. 1750), een
gedreven zilveren lavoboschotel (1733) met
kan, een gegraveerde zilveren schotel uit
1675 een zilveren oliedoos uit het begin der
18e eeuw en een kleine verguld zilveren
pixis met oliedoos uit de 19e eeuw.. Een
hjeel bijzonder bewerkte zilveren godslamp
In laat-Hollandse stijl van 1631 is eveneens
geëxposeerd.
De kandelaars ztijn van verschillend
metaal. Vier koperen kandelaars zijn uit de
17e eeuw. 'wee zilveren uit de eerste helft
der 17e eeuw. vier andere zilveren uit het
begin der 18e eeuw en twee kleine zilveren
kandelaars van laier tijd. Voorts zijn er twee
zilveren armluchters uit de 17e eeuw. een
koperen kroon uit 1700. een gedidsven zil
veren wierookvat (1631) en een gedreven zil
veren scheepje (1680), imitatie van een 17de-
eeuws fregat
De meeste antependla en daarbij be
horende paramenten munten uit door prach
tige tekening. Van enkele is ook het jaartal
der schenking met grote nauwkeurigheid
vast te stellen.
Dia handerden jaren
nog vol glans
Bij de met de hand geweven en gebor
duurde voorwerpen zijn exemplaren van
Binnen de stad
H. d. Jong van Vossiusstraat 53 naar
Wilhelminastraat 58. W. C. KHjn v. P C.
Bothstraat 37 n Geertje de Bultsteeg 2;
H. C. P. v. d. Post-Reters v. F.erste Pot
gieterstraat 32 n. Spoorstraat 35; J. v. d.
Post v Lethmaetstraat 83 n. Spoorstraat 35,
J. L. Kloosterhuis v. Joubertstraat 46 n.
Vossenburgkade 31; W G. Leenders (2
pers.) v. Lemdulsteeg 37 n. Graaf Floris-
weg 77; L. Egberts-v. Biezen (3 pers.) v.
IJssellaan 62 n. Staringstraat 34; J. W.
Roepers (3 pers.) v. Snoystraat S8 n. IJssel
laan 62; H G Hei (4 pers.) v. Vossiusstraat
3 n. Staringstraat 5: G. H. Goos vc Kruide
nierstraat 5 n. Herenstraat 72; P. R. Prevo
(2 pers.) v. Karekietstraat Tl n. Moor-
drechtse Verlaat 20: B P. Esser-v d Bergh
v. Turfmarkt 42 n. Krugerlaan 118; J. G.
Spijkerman-v. Hooff v. Bockenbergstraat
18 n Sint Josephstraat 50: S. P. Hofstede-
Spee (2 pers.) v. Bockenbergstraat 62 n.
IJssellaan 108; G. A. Sevink v. Crabeth-
straat 18 n. Walvisstraat 52; C. Groenen
dijk (4 persv. Oosfhaven 63 n. Turfmlrkt
C. d. Joode (2 pers.) v. Moordrechtse
Verlaat 20 n. Karekietstraat 71; J. G. d.
Jong (4 pers.) v. Geuzenstraat 10 n. Schel-
temastraat 22: J. d. Vries (4 pers.) v. Peper
straat 110 n. Raam 211; H. C. Plak-Geukes
Raam 64 n. Blauwstraat 17: W. Plak v.
Blauwstraat 16 n. Blauwstraat 17; G. J.
Snoek v. Willem Tombergstraat 34 n. Cfa-
bethstraat 71; J. Snoek-Looijaard v. Vierde
Kade 15 n. Crabethstraat 71: W. J. v. d.
Bos v. Zoutmansplein 10 n. Spieringstraat
83a; W. J. Flux v. Herenstraat 90 n. Corn.
Ketelstraat 81.
Vertrokken
P Roggeveen (4 pers.) van Staringstraat
5 naar Australië. K. Kruimink v. Kruger
laan 181 n. Den Helder. Buitenhaven 5; J.
M. Bezem v. Fourieweg 1 n. Rotterdam,
Straatweg 227; I. M. J Bastiaens v. Graaf
Florisweg 77 n. België; C. W. Blooa v.
Westhaven 11 n.' Zwammerdam, B 16; H.
Tamerus (4 pers.) v. Turfmarkt 77 n. Alphen
a. d. Rijn, Opweg 10; R. Revet (5 pers.) v.
RhijnVis Feithstraat 15 n. Utrecht. Paulus
Potterstraat 17; W. F. Steenbergen v.
Tweede Kade 30 n. Gilze, Rijksweg 121;
M. F. v d. Wolf-Piket v. Woudstraat 25 n.
Reeuwijk. Tempel C 24: R H. Stokkfng v.
Gouwe 86 n. Huizen, Naarderstraat 192; J.
M L. Vos v. Turfmarkt 122 n. Den Bosch.
St. Janssingel 21; P Egberts v. IJssellaan
62 n Australië; C. J. W. T. Neefs v. Jou
bertstraat 46 n Den Bosch. W v Oranje
laan 30. P. A. Jongh v. Achterwillens 9 n.
Utrecht. Pieterstraat 9; J. Kooien v. Turf-
singel 76 n Den Haag. De Heemstraat 14;
J. E M. Zaal. v. Graaf Florisweg 88 n.
Groot-Brittannië; H. C. Versteeg v. Geu
zenstraat 60 n. Nieuw-Gutnea: A. D H.
Abee v. Winterdijk 17 n. Vlaardingen. Von
delstraat 20; K Stoppelenburg v. Bilder-
dijkstraat 13 n. Vliat, 51; M. P. W. Versteeg
v. Geuzenstraat 60 n. Utrecht. P. C. Don-
dersstraat 29; P. v. Dam v. Herenstraat 66
liefde die niet tot bloei gekomen is. en waarin hij voor zijn zielstoestand dat prach
tig beeld geeft van de vogel, die in de nacht wakker wordt, omdat de hemel gloeit en
dan, in de mening dat de dag aanbreekt, wil beginnen te zingen.
Maar eer 't zijn vaakrige oogjes gans ontsluit,
Is het weer donker, en slechts droevig bloeit
Door 't sluimerend geblaarte een zwakke klacht."
Zulk een vroegtijdig zingende nachtelijke vogel komt ook in het gedicht „Onrust" van
Jan .an Nijlen voor. Doch hoe anders is hier de toon! Dat ook Van Nijlen zichzelf in
die vogel herkent, is duidelijk, maar wat bij Kloos verwoord wordt met een onmisken
baar tragisch accent, verschijnt bij hem met de lichte toets van de ironie. Die is er al
direct in de woordenkeus: de vogel wordt geacht, mar de wet dat lied te zingen
in het uur van de dageraad. Maar er is meer. De onverwachte vraag: En jij dan.
waarom slaap je niet zou de dichter nooit aan zichzelf kunnen stellen, indien hij
niet het vermogen had om tegelijk met de betrekkelijkheid van alie dingen ook de eigen
betrekkelijkheir te aanvaarden. Hij is in staat om zichzelf van buitenaf te beschouwen,
plotseling een standpunt in te nemen, vanwaar kwaliteiten als verlangen en onrust als
betrekkelijke dwaasheden gezien worden.
Kloos, met duizend ketens aan zijn Ik geklonken, vermocht dat nooit. Daarom is
Kloos een tragisch dichter, Van Nijlen een dichter met humor.
Waarom zingt midden in den nacht
Die vogel plots het lied
Dat, naar de wet. hij wordt geacht
Te zingen als in 't weiflend uur
De daagraad wordt geboren?
En jij dan, waarom slaap je niet 1
Dan zou je hem niet horen.
Uit: „Het Oude Kind".
JAN VAN NIJLEN (geb. 1884).
n Deurne. Vreewijk 16; N Sinke v. De la
Reviaan 40 n. Rotterdam. Srhiedamsewcg
100: R Kampman (5 pera.) v. Boelekade 146
n. Rheden. Thomaesenweg 35: A. M. E. de
Rijk v. Bothastraat 20 n. Den Haag. v.
SoutelandeUan 31; A. J. Verkerk-den Her
tog v. Crabethstraat 51 n. Amsterdam,
Amsteiveenseweg 1094; H. J. Appel-Anker'
(2 pers.) v. Prins Hendrikstraat n. Rotter
dam. Korenbloemstraat 3a; G Boender-
maker-Coomans v. IJssellaan 167b n. Den
Helder. Duinweg 21.
Gevestigd
A. A. Hageman van Rijsbexgen naar
Koekoekstraat 45: J. Diepenhorst v. Moor
drecht h. Crabethstraat 24: W Honkoop
(5 pers.) v. Den Haag n. Onder de Boompjes
31; J. Th. Meeuwsen v Leidschendam n.
Winterdijk 19; A G. d. Groot v. Groot-
Ammers n. Van Bergen IJzendoornpark 9c;
J. C. Heuvelman v. Gouderak n. Jan Luy-
kenstraat 40; T. C. A. v. Ruiten v. Gilze n.
Gravin Beatrixstraat 8; J. C. M Bakker v.
Amsterdam n. Krugerlaan 64; J. C. M.
Houdijk v. Rotterdam n. Krugerlaan 177:
P. Verkaaik (3 pers.) v. Utrecht n. Sophia-
straat 14; J. H. Kunst v. Huizen n. Markt
34; J. M. Voordouw v Zwammerdam n.
Vossiusstraat 105; M. Möls (4 pers.) v. De
venter n. Hoogstraat 24; A Belt if. Wijchen
n Lethmaetstraat 18; J. E. M. Jaspers v.
Ubbergen n. Van Strijenstraat 5; A. Plenk
(3 pers.) v. Oostenrijk n. Rhijnvis Feith
straat 25; P. Duhlmeijer-d. Boer (4 pers.)
v. Amerika n. Regentesseplantsoen 18; M.
de Kleine-Jongenecl v. Reeuwijk n. Mr D.
J. vén Heusdestraat 51, K. L. v. Bree v.
Den Haag n. Lemdulsteeg 12; D. v. Hattem
v. Nieuwveen n. Slapperdel 7; H. v. d.
Veen v. Muntendam n. woonschip „Gouds";
E. C- v. Deutekom v. Utrecht n. Regentesse-
plsntsoen 32; M. Eisma v. Den Haag n. De
la Reylaan 40; J. v. Helden (4 pers.) v. Al
phen a. d. Rijn n. Winterdijk 21; C. v.
Buren v. Hilversum n. Burg. Martenssingel
4; A. v. d. Schaft v. Centraal Bevolkings
register n. Teunisbloemstraat 8: E. A. M.
v. Catz v. Amersfoort n. Graaf Florisweg
90; M. A. M. v Dijk v. Groningen n. Uiver-
plein 106; C. W. Schuurman (2 pers v.
Rotterdam n. Oosthavqp 63; M. E. C. Remie
v. Vreeswijk n. Graaf Florisweg 77; D. J.
Cabout v. Den Haag n. Van Bergen IJzen
doornpark 15; K. A. Schraa V. Olst n. Burg
Martenssingel 19; E. C. d. Jong v. Bloemen-
daal n. Graag Florisweg 77; A. P. v. Veen
v. Heerlen n. Graaf Florisweg 77; F. Postma
v. Heerlen n. Graaf Florisweg 77; M. H.
Coops v. Loerren n. Wijdstraat 31; G. M.
de Knoop v. Vlaardingen n. Jan van der
Heijdenstraat 4.
MIDDENSTANDSEXAMEN
uVoor het middenstandsexamen zijn ge
slaagd: mef. F Quint en de heren A Gros-
newegen, H Engelhard, J. v. d. Pavoordt,
K. Imbens. J. de Jong en A Broer.
MARKTBERICHTEN
KAA8MARKT GROOT AMMERS
26 Juli. Aangevoerd 17 partijen, zijnde
stuks, wegende 3521 kg le Kwaliteit ƒ2.5
ƒ2.27, 2e kwaliteit ƒ2.20—ƒ2.22. extra tot
2.31 per kg. Handel vlug.
(Buiten verantwoordelijkheid van de redactie)
Muziekconcours
Bij het lezen van het programma van het
internationaal muziekconcours bemerk ik.
dat er niets staat vermeld van concerten op
de Markt of marsen door de stad. Het con
cours is maar voor «en deel der bevolking,
nu het binnenshuis wordt gehouden tegen
entrée. Waarom geen concerten op de Markt,
zodat iede'reen vrij kan genieten? Dat trekt
mensen en geeft voldoening. Laat men als
nog proberen enige concerten van de gas
ten op de Markt te organiseren.
Een lezer.
Het comité deelt mede. dat op Zaterdag
avond 26 Juli. Zondagavond 27 Juli, Maan
dagavond 28 Juli, Woensdagavond 30 Juli,
waarachijnlijk Donderdagavond 31 Juli, Vrij
dagavond 1 Augustus en Zaterdagavond 2
Augustus, zowel variété als concerten op de
Markt worden gegeven. Maandagavond 4
Augustus la er een gratis cabaret-avond
voor de pleegouders en Dinsdag een histo
risch spel op de Markt. Alles gratis toegan
kelijk. De entreé van het concoura Is zt
laag. gehouden, dat practisch een ieder het
kan bijwonen. Gratis toegang zou een
groot tekort opleveren. En betaalt inzender
dit?
buitengewoon fraaie weef- en borduurkuns* j
Deze stukken zijn voor het merendeel dr:e
en vier eeuwen oud en worden nog steeds
gebruikt bij de kerkdiensten, de mooiste!
ervan op hoogfeesten waarop zij het voor
deligst tot hun recht komen. Dank zij dei
gebruikte, bijkans onverslijtbare zuiver na-,
tuurlijke grondstoffen en materialen en het j
degelijke werk van bekwame vervaardigers]
zijn zijde pn fluweel na honderden jaren)
nog in goede conditie. De kleurige borduur-)
reis zijn niet verschoten, doch veel eer teer
der en dieper van tint geworden. Rijkelijk
verwerkte gouddraden bezitten nog hun
eerste glans. Vernieuwing is nooit nodig
g*Tecr Venetiaans- of snder kantnaaldwerk
omlijst «oms de rijke altaar-voorzetsels en
getuigen van het eindeloos geduld der
nijvere vrouwen, die de bijna onzichtbare
steekjes stuk voor stuk in langdurige een-|
fonige arbeid naast elkaar plaatsen. Men,1
eronderstelt. dat veel ervan in kloosters
ervaardigd is en gezien de bestemming van
e kant zullen vele goede en vrome gedach
ten mede erin verwerkt zijn.
Het mooiste van hetgeen te zien zal zijn.
is het naald-schilderwerk, dat zich nog in
bijzonder goede «taat bevindt, niettegen-j
staande zijn ouderdom.
Gelukkig zijn er in de loop der laatste
eeuwen tot heden toe steeds piëteitvolle en
hulpvaardige Oud-Katholieke vrouwen ge
weest. die de waarde en schoonheid van
het kostbare bezit volkomen beseften. Zo
doende werd de nodige zorg aan het onder
houd besteed en kan men nu nog ten volle
an de luister genieten.
(Advertentie)
ZATERDAG
8 uur Veemarkthallen Ere wedstrijd
internationaal muziekconcours.
8 uur Markt: Concert mondaeeor-
deonvereniging Crescendo
9.15 uur Markt: Concert Beierse amu
sementskapel De Astra's met jodelzang
van Pia van Kersbergen.
ZONDAG
12 uur Veemarkthallen: Ontvangst
deelnemende korpsen aan internatio
naal muziekconcours.
1 uur Veemarktterrein: Muzikale
marswedstrijd.
2 uur Veemarkthallen: Internationaal
muziekconcours.
8 uur Veemarkthallen: Erewedstrljd
internationaal muziekconcours.
8 uur Stationsplein: Vertrek mar»
harmonie ..Glorieux" uit 's Hertogen
bosch. Route: Vredebest, Kattensingel,
Bolwerk. Gouwe, Dubbelebuurt. Wijd
straat. Markt.
8 35 uur Markt: Militaire taptoe har
monie ..Glorieux" uit 'a-Hertogen
bosch Na afloop rondgang Mafkt. Klei-
weg, Kattensingel. Crabethstraat, Sta-
tionsplein-
MAANDAG
8 uur Veemarkthallen: Galaconcert
door een der deelnemende korpsen.
8 uur Markt: Concert „St Caeeilia".
8 45 uur Markt: Concert ..De Pionier"
9.30 uur Markt: Concert „Per aspert
ad aatra".
VOORTS
Nieuwe Markt: Pretpark, geopend tot
11 uur. Donderdag en Zaterdag tot
12 uur.
Markt: 1012 en 2—8 uur Potten-
draalerij-
Oud Katholieke Kerk (Gouwe 107):
Maandag 7—10 en overige dagen 10-8
en 7—10 uur Tentoonstelling oude ker
kelijke kunst.
Waaggebouw: Donderdag. Vrijdag en
Zaterdag 10—12 en Zondig 2—4 uur
vertoning Goudse kaasfilm
Binnenstad: van Dinsdag af Braderie
(verkoop voor de winkel).
Devlezenbank
Agentschap Gouda
Tuiimarkt 30
Reiideviezen
Bagage- en
Ongevallenverzekering
Vraagt- onze
desbetreffende brochure
Ik sal je gelukkig maken
Thalia Theater. Brokkenpiloot Hein*
Rtihimnn. de komiek van het Duitse witte
doek. probeert deze week op de lachspie
ren te werken in „Ich mach' dich gllicklich"
een bezigheid, die hem uitstekend ligt en
waar hij heel goed in slaagt
Als een jorige. voortvarende journalist te
gen een meisje aanloopt, dat hem beslist ge
lukkig wil maken, maar hem tot twee maal
toe zijn baantje en zijn verloofde doet ver
liezen en hem ten 6lotte dwingt een .schijn
huwelijk" met haar aan te gaan om zijn
eigen en haar goede naam te redden, moet
het wel een nurks zijn, die bij al deze zotte
situaties niet kan lachen.
De film is geen groots product van de
Duitse filmindustrie maar als vacantiefilm
bijzonder geslaagd. Het aardige bakvisje
dat Heinz als het noodlot achtervolgt. 1*
Hertha Feiler en zij weet de man met het
droge gezicht heel aardig partij te geven
Kiisscn ist keine Siind
Schouwburg Bioscoop. Bij het maken
van operette-film» doen de Oostenrijkers
geen moeite eens een keer origineel te zijn.
Of men nu zo'n film van twintig jaar gele
den ziet of een van recente datum, zoals-
..Klissen 1st keine Silnd". zij zijn. zowel wat
opzet als wat uitwerking betreft, practisch
aan elkaar gelijk. Maar ontegenzeglijk gaat
er. vooral door dp zang en dans. nog altijd
een zekere bekoring van uit. welke nog
wordt versterkt als de Wener in optima for
ma. Hans Moser. zijn komische mimiek er
de vrije loop in kan laten In „Klissen 1st
keine Sünd" is hij weer goed op dreef, dit
maal als de vader van een meisje, dat zan-
ggre* en -igchtgenote van een zanger wil
worden. Elfievltfayerhofer heeft een ideale
Zomerwerk van Herv. Jeugdraad
vanmorgen begonnen
Honderd jongens en meisjes zullen de ko-
mende weken onder leiding van de heer J.
Kanis profiteren van het zomerwerk van de
Hervormde Jeugdraad. Zij zullen een week
een fijne vacantie gaan genieten in kam
pen in Hellendoorn. Hulshorst en Soest
Vanmorgen ie de eerste groep vertrokken. De
groep die naar Hulshorst gaat. veertien jon.
gen die daar uitstapjes zullen maken naar
de zandverstuiving ..Het Hulshorster Zand",
de Poolse Allee en de Zuiderzeewerken bij
Harderwijk.
Van 9 tot 16 Augustus gaan vuftig meis-
es naar een kamphuis in Soest Het is de
eerste maal. dat er een vacaptieweek voor
meisje» 1». De derde groep - 3» longw» -
gaat op 16 Augustus naar Hellendoorn, een
bekende plaats voor de kampeerders van de
Herv. Jeugraad. want verleden jaar wero
daar ook gekampeerd Velen, die ervorlt
iaar waren, gaan ook dit jaar mee Ook dll
kamp aan de voet van de Eelerberg -
duurt een week. annrda\
Al dit zomerwerk is moselUk óoord»^
Goudse particulieren en instellingen ntjdra-
gen hebben gegeven voor het kampfond*,
zodat kinderen - het zijn jongens en meis
je» van 12 tot 16 iaar - uit minder draag
krachtige gezinnen ook van een fijne wees
vacantie In de bossen kunnen
benodigde celd is echter nog met geheel
bij elkaar Bildragen voor het Kamprouw
kunnen worden 8"^ op
157127 ten name van de Nutsspaarbrmx ten
gunste van de Hervormde Jeugdraad
Engel» jeugdorkest speelt
Donderdag op de Markt
Donderdagavond zal de Norman
Youth Silver BSnd. het F.ngelse mugdorke»
uit Blackpool, dat verleden jaar op het
concours van Kerkvade zon diepe Indruk
heeft achter gelaten een ,cf.nc.?ri
Markt geven. In de Markthallen *Pee»
Maandagavond bet Kongsberg Bvorkes er
uit Noorwegen Het geeft daar een gal»
concert.
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv. Gemeente. Sjot Jenekerk
lAehter de Kerk Sj: 9 en in SO uur d» H. v
d Akker (9 u 1eusddten«ti: 5 uur ds D.
Bouinen Katwllk »»n Zee. Z»t"d»i;»ona
9 30 uur in Koorkerk Avondtebed
berk (Emmastreat 33), 10 uur dr Gerb. HM*
5 uur d, H. M. Cnossen (doobdlenslV Kin-
•Oerkerk (in eebouw Calvijn Turtmerkt 1U>
10 uur de heer P Llevaart.
Ver. van Vrijz. Ned Herv
no. 128) 10.30 uur ds P. A. Stapert Moor-
nd In de rol van het
ft zij volop eelegen-
'éreeet men graag het ge-
eit. En het verhaaltle?
toe bij zoveel Weense
het heter
Francis weet «en
Hij Weet bil voor
lijdt aan een ongeluk
een race niet zal win-
stem voor de
ambitieuze meisji
heid deze te lati
Bij zulke ?.a|
brek aan orl.
Ach. wat d<
char
Fran<
Reünie
massa, al i» hij
beeld dat een mi
lige liefde en dai
nen. Francis vertelt zulke dingen aan zijn
vriend Pete Stirling, want Francis kan pra
ten. al loop^hij daar niet mee te koop. Pete,
een goede1 jongen, maar niet een van de
snuggersten. maakt gebruik van de tipa die
Francis hem geeft, maar komt daardoor !n
moeilijkheden. De grootvader van zijn
Vriendinnetje wordt door een gokkersben-
de opgelicht en bij z.ijn pogingen de helpen
de hand te bieden, komt Pete in nog ern»ti
ger moeilijkheden. Gelukkig blijkt Francis
te vermurwen de leiding bij de reddings
actie te nemen. Het is een buitengewoon
grappige en geestige eeichetdenle. è*n waar
aan men zich eigenlijk ergeren moest, want
de mens wordt hier als de domme ezel. en
de ezel als de wijze men» voorgesteld. Als
verzachting kan echter dienen dat Francis
ook met minder goede men«eltjke eigen
schappen behept ia; hij drinkt!.... emmers
bier en is in staat van dronkenschap even
zeer een zot. Naast Francis zijn het Pioer
Laurie. Donald O'Connor en Cecil Kella-
wav die voor de vrolijkheid zorgen.
Vooraf draait een reportage over het be
zoek van Koningin Juliana aan de Goudse
streek, een film ongenomen door de direc
teur van Reünie, de heer T. J. v. d. Tooren.
Puzzle-M innaar»
Verleden week weer een krulawoord-
puzzle. Geen moeilijke, want na enig
nadenken kregen de vele puzzelaars - en
goede oplossers het juiste woord wel
op de juiste plaats.
Winnaars zijn mevr. C. Faas. Oostelnde
te Moordrecht (prijs van 5.—) en de heren
C. L. Berretty. Krugerlaan 11 en O. E
Wetzel. Relgerstraat 44 te Gouda (leder
2.30).
De prijzen kunnen aj»n ons bureau wor
den afgehaald of worden op verzoek
toegezonden.
no 2) 10 30 uur d« H: -I. de Wil».
Evang Lutherse Kerk (Gouwe 134). 10
uur ds A J Meijer Rotterdam.
Oud-Ksth Kerk (Gouwe 107). 1030 uur
Hoogmis.
Geref Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uut
ds J Snnev Waddinxveen v
Geref. Kerk «rt 31 (Turfmarkt 54a) B4s
en 4.30 uur ds G Koenekoop
Geref Gemeente (Stationsplein 18): 10
eh 5 uur leesdienst.
Chr Geref Kerk (Gouw* 141)' 10 en 0
uur ds W. Meijnhout. Freneker
Nederd Geref Gemeente (Turfmarkt 33.
achter)- 9.30 en 4 30 uur ds Joh van wel
pen Woensdag 7.90 uur ds Joh van WelzM-
Vrije Evsng. Gemeente (Turfmarkt 28»-
10 en 3 uur ds G. van Bruggen. Utrecnt.
Zflterdaaavond 7 30 uur bidstond.
Vriie Geref Gemeente fZeugatreat 38): 10
uur ds H J. Grlsnlst.
Leger des Heil» (Turfmarkt III): 10 uur
HeiH gin gad lenst (leider kant De Graaf met
de bemanning van de .Febe"V 645 UUf
Openluchtsamenkomst Markt 7 30 uur Ver-
losslngssamenkomet. leidster mevr Sr. kapt.
Kerk ven Jezus Christus van de Heiligen
der Laatste Dagen (Spieringstraat 49):
uur dienst.
Goudse Stadsevangelisatie (Spiering
straat 2a): 10 30 en 7 30 uur de heer W. F.
Kloos Zaterdagavond Naaier«traatGro#*
nendaal- 8 uur straatoredlking
Burgerlijke Stand
Geboren: Petronelle Maria, d v. B. Weel-
denburg en H. A. Verbij. Sophiastraat 73.
Pirk Johannes Nlcolnaa. z v D Alphenair
en W. Wilkhuizen. Bellamystraat 15: Jo
hanna Engellna. d. v. J. van Es en H w.
Palagraaf. Turfrnarkt 47: Arle. t v H.
Everllng en J. van Vliet. Ulverplein 27
Ondertrouwd: B. A. Baks en C H Nieuw»
veld: J. F. Keifaer en J. M. P Swavlng: O.
H. Viaaers en D. Jongeneel: A W de Vroom
en L. M. PerdUk: J A de Vetten en J C-
M. Houdijk: A. Schoonderwoerd en M. va«
Duuren: P. -I Donk 51» M^Roodsant
de Gouwe
Kopschool
In verband .net ie overplaatsing van de
Centrale Kopschool naar de bovenverdl*»
oing van de Gouwkschool ziln enige voor
zieningen aan het gebouw nodia. De kosten
van de werkzaamheden worden geraamd op
3.146. B". en W. vragei*, de raad een erediet
•eschlkbaar te etellen.
THE AMERICAN SECTOR
Bbl BblEJEHAtTE K3
AMÊPMKAHCK0H 30HW
V0US SORTEZ
(Van een onzer verslaggevers.)
DE LANGE Scandinavië-express vol vacantiegangers rolde op weg van
Kopenhagen naar Hoek van Holland door het vlakke, Noord-Duitse land
schap. Groepjes koeien stonden klein in hectaren groenvoer. Nieuwe
boerenwoningen keken vreugdeloos uit te smalle vensters. „Het is daar
erger dan in de oorlog", zei het meisje tegenover ons. Wiegend in.de
pluchen luxe van de Deense coupé richtte zij zich tot de dame naast mij.
maar had ons aller aandacht, wapt zij kwam uit Oost-Berlijn. Haar
verhaal was voor de Duitse dame naast ons interessant, voor ons beklem
mend, omdat ons de toestanden, waaruit zij gevlucht is, maar al te ver
trouwd voorkomen. Zonder dat de Oostduitse autoriteiten er de lucht van
kregen, had zij in West-Berlijn haar emigratie naar Australië voorbereid
en met een klein valies als bagage reisde zij de vrijheid in.
1 nen minstens 120 Mark per paar en menig-
I een v erdient niet meer dan 200 Mark per
1 maand. Daarom trekt men totaal afgedragen
Veel vrijheid, heeft zij tijdens zeven jaar schoenen aan.
Russische bezetting niet gekend. „Het
begint met kleinigheden, het lijkt zo erg
niet, maar voor je het weet ben je helemaal
gebonden". Ook dit hebben wij al eerder
ervaren. Het meisje was van het brede,
compacte type, dat in de verbeelding van
velen de Duitse vrouw representeert. Er
waren er veel zo. robuust en met onverslijt
bare zenuwen onder de „Wchrmachthel/e-
rinnen". In Oost-Berlijn was zij dokters
assistente. „Op 1 600 zieken kregen wij f
bonnen per maand voor volle melte" Zelf:
taptemelk is, naar zij vertelde, a'.leen maai
er» nog onvoldoende voor zieken beschik
baar. Gedeeltelijk ontvette nr-fk wordt offi
cieel zwart verkocht voor 2 Mark per liter
F.r is namelijk, evenals in Rusland, een offi
ciële bonvrije handel J' J
artikelen.
Westduitse politiemannen turen over
grens tussen Oost en West.
partijlid worden, zijn meestal ongevaarljjk
en worden niet als bij ons met de nek aan
gekeken. En te benijden zijn zij niet: geen
extra rantsoenen, wel meer verplichtingen.
Zij moeten niet alleen partijcontributie be
talen. De zuster van onze reisgenote heeft
drie kinderen en moet in een ziekenhuis
werken om de gezinsinkomsten aan te vul
len. Na de werktijd moet zij gaan
puinruimen Vele bedrijven hebben ieder
„spontaan" een eigen puinhoop geadopteerd.
Daar staat een bord bij: „De fabriek X heeft
rijwillig de verplichting op zich genomen,
it puin in twee weken tijds op le ruimen"
Gedurende de laatste
halve eeuw is er in onze
samenleving zeer veel ver
anderd. Op allerlei gebied
werd het dagelijks leven zo
wel in de steden, als op het
platteland, geriefelijker. De
verbindingen tussen stad (tn
land werden beter. Radio,
snelverkeer, voorlichting en
vele andere zaken hebben
het dagelijkse leven in ge
heel nieuwe banen geleid.
Een gevolg van deze ver
anderingen was het ont
staan van tal van nieuwe
beroepen, maar dat hield
ook in, dat andere vakken
gedoemd waren onherroe
pelijk te verdwijnen. In de
sfeer van de nieuwe tijd
pasten deze ouderwetse am
bachten niet meer. Een van
deze verdwijnende beroepen
is dat van marskramer.
Eeuwenlang trokken de
marskramers door ons land,
langs gebaande en onge
baande wegen, van boerde
rij naar boerderij, van het
ene dorp naar het andere.
Op hun rug droegen zij hun
houten mars en om het
met een vaak gebruikte uit
drukking te zeggen zij
hèdden heel wat in hun
mars. In de vele laden en
vakjes van hun mars had
den zij een keur van huis
houdelijke artikelen en sieraden, welke zij t
op afgelegen boerderijen aan de man mis
schien meer nog aan de vrouw brachten.
Zo'n mars was een warenhuis in het klein.
Het marskramersvak ging vaak over van va
der op zoon. De marskramers hadden hun
vaste klanten en waren vaak geziene gasten,
die niet alleen hun koopwaren sleten, maar
bovendien in vroegere tijden het nieuws
verspreidden en de groeten overbrachten
van familieleden, die vrat woonden. Zo
kunnen wij de marskramer uit vroeger tijJ
den ook zien als een voorlopef van de pers
en de posterijen.
Slechts weinigen'van de huidige generatie
kennen de marskramer, zoals hij met zijn
houten kast op de rug door het land trok.
Wel zijn er, die op een of andere boerderij
een marskramer ontmoet hebben, doch in
dat geval is ,de mars, als teken des tijds,
vervangen door één of meer koffers. De en
kele marskramer, die tegenwoordig zijn be
roep nog uitoefent, gaat ook niet meer te
voet, doch reist over het algemeen met de
fiets zijn klanten af. Ook de aard van zijn
koopwaar is veranderd. Er is veel bijgeko
men, zoals tandenborstels, wasknijpers, elas
tiek, enz. Maar de Enkhuizer Almanak en de
kalenders ontbreken niet, ook de stenen pij
pen, ouderwetse zakmessen en borstels vor
men nog altijd een belangrijk deel van zijn
handelswaar
boerderijen in de omtrek van hun dorp langs.
De marskramer, een figuur waarover wij
in vele geschiedenisboeken lezen, heeft te
genwoordig geen reden meer van bestaan.
Zijn rol is uitgespeeld. Over enkele jaren
•zullen ook zij, die tegenwoordig de boerde
rijen in ons land nog afgaan met hun krame-
rijen, verdwenen zijn. In deze tijd van snel
heid en haast, nu afstanden, hoe groot ook,
in korte tijd overbrugd kunnen worden, past
de marskramer niet meer. Maar in vele
verhalen uit vroeger (jagen zal de marskra
mer voortleven als een nuttig lid van de sa
menleving. De mars, waarin de marskramer
zijn kramerijen meevoerde, is nu al een mu
seumstuk geworden.
Met vele andere beoefenaars van oude
ambachten zal ook het marskramersvak
spoedig geschiedenis zijn en ïpet de mars
kramer is dan een merkwaardige figuur uit
ons landschap verdwenen.
Dombey en Zoon 1
De Prisma-uitgave van Het Spectrum t»
Utrecht—Antwerpen, vervolgde met het
achtste deel van de nieuwe volledige druk
van Charles Dickens' werken en wel „Dom
bey en zoon" I in de vertaling van Emmy
van Lokhorst en voorzien van illustraties
naar de oorspronkelijke prenten van Phiz
(Hablót K. Browne).
De Dickenskenners weten dat de schrij
ver in de jonge Paul Dombey zijn eigen
ieugdcrisis heeft uitgebeeld met al de gaven
waarover hij beschikte. Dickens zelf noemde
dit boek „een studie over trots", en trots
is hij- de genadeloze, koude koopman Dom
bey. voor wie alleen een zoon als voortzet
ter van de firma betekenis inhoudt. Maar
dat kind sterft, gelijk z'n moeder voor hem
en nu blijft Dombey achter met Florence de
dochter en een wereldje van onderdanige,
hem vrezende, hatende of vererende lieden.
En Dickens sleept al die figuren voor de
spiegel om lezers, lang na zijn verscheiden,
nog te boeien met zoveel verrassend zuivere
portretten van de wonderlijkste schepping op
aarde: de mens.
„Detective-omnibus" zal
passagiers trekken
Een wereldstadprogramma van louter ster
ren. zou de bundel criminele verhalen,
welke door de uitgeversfirma A W Bruna «1
Zn te Utrecht, onder de aardig bedachte ver
zamelnaam Detective-omnibus", bij wijze van
vacantieverrassing in het licht ls gegeven, m
ttieatersiyl heten. De passagiers dezer omni
bus zón immers zeker niet de eerste de besten,
ofschoon de kwaliteit van de thrillers nogal
uiteenloopt. Bij de werkelijk uitmuntende
Documenten In de zaak Harrison", een trou
vaille van Dorothy L. Sayers en Robert
Eustace, waarbij zij een vergiftlglngsgeval ter
ontwarring diep in de wetenschap (aten tore
nen op een onderbouw van psychologisch
knap geschreven brieven tussen de verschil
lende betrokkenen, valt b.v. de opening door
Georges Simenon. een pijpprobleem van de
beroemde commissaris Malgret. wat af. Een
slap gestopte póp. zouden we zeggen. Daaren
tegen Is James M Fox met „de Spion in ae
klem prachtig op dreef: sterk en gespannen
in bluf en bravour en mitsdien adembenemend
en amusant in hoge mate. Peter Cheyney neemt
ook een deeltje van de ruim 500 pagina's
voor zijn rekening met een misschien niet ge
heel bevredigende spookhistorie, maar „de
Brug" van Mr A. Roothaert. een van stralende
humor glanzende mobilisatieherinnering, is als
militaire novelle weer zeer genietbaar. Leslie
Charteris. die mr Tertiplar een flinke duit
laat verdienen aan-een bronzen Boeddhabeeld
je en Havank. wiens „Antiquair van Mont-
parnasse" aan de Schaduw de gebruikelijke en
royaal benutte kansen biedt sluiten de bonte
rij der hersenkronkelgenteën. dte ongetwijfeld
menig lezer voor ten minste een volle dag in
hun reiskoets zullen lokkenl
dit puin in twee weken tijds op
Maar ook als zij door het puin heen is, wach- i De marskramers waren gedoemd te
ten haar kinderen thuis vaak tevergeefs, dwijnen naarmate het wegennet zich in ons
land uitbreidde en de verbinding tussen stad
jt dan is er een verplichte partijbiji
komst. De een of artdere partijlummel, die
nauwelijks grammaticaal Duits kan spreken,
houdt dan voor de slaperige arbeiders een
toespraak vol met de al te bekende leuzen.
Dit is de „partijschool".
Toen de zuster van on2e reisgenote tn het
ziekenhuis kwam werken, werd zij door de
West-BerlHn personeelschef met enthousiasme begroet
nieuwe stappers gaat kopen en die oudjes als „kameraadske'want hij voelde zitrR
Iaat men in de winkel achter. als partijman nogal eenzaam in het be-
Een zwager van het meisje was vrpeger arijf. Vroeger moest hij de badhokjes in een
bedrijfsleider bij een Opelfabriek en moet gemeentelijke badinrichting uildweüen. Zijn
r.u als bankwerker aan de kost komen. Een promotie had hem wel meer geld, maar geen
t -langrijker post kan hij niet meer krijgen, vriendschap bezorgd. Het „kameraadske
et onder het personeel al gauw blijken,
dat zij niet met hart en ziel voor de partij
Was En een andere partijgenote waarschuw
de haar in vertrouwen voor de enkele
S E.D -leden in het ziekenhuis, die werkelijk
niet te vertrouwen waren. Ook voor zijn
kinderen moet men weer oppassen. Zij wor-
,.B dat zij plotseling tot activist den °P school uitgehoord Het is bijvoor-
w«i«. ui. v, rkoren. zonder dat zij zich bij-beeld niet toegestaan naar de R.I.A.S. of
zonder hadden ingespannen Zij mogen dan rechtstreeks naar Amerikaanse stations te
"niet eens weigeren voor de eer Zij dienen luisteren,
gedistribueerde hun collega's tot voorbeeld en ondanks de
extra-premies is dat voor het slachtoffer
omdat hij voor een Amerikaans kapitalis
tisch bedrijf heeft gewerkt Zijn kinderen
hthelte- i kunnen na de lagere school geen vervolg-;
onderwijs krijgen, tenzij hij eerst activist
wordt. En die kans is voor hem niet groot,
want bet zit hem niet alleen in de werk-
prestatie. Sommige arbeiders ontdekten I
hun verbari
it men in de H.O -zaken zijn,
de winkels van de Handelsorganisation.
Soms is daar boter te koop, voor 10 Mark
per pond, of een ander begeerd artikel.
Brood is overal vrij te koop. maar vet,
suiker, vlees of vis en melk zijn op de bon
en de me\kbon moet bijna altijd ongebruikt
worden afgedankt, omdat er eenvoudig geen
distributiemelk te koop is.
Er zUn verschillende rantsoenen voor ver
st billende groepen. De kleinste rantsoenen
zijn voor de huisvrouw. Arbeiders krijgen
Iets meer. De beste rantsoenen z(Jn voor de
„intelligentsia en de activisten". Tot de
intelligentsia rekent de distributie lang niet
alle intellectuelen, niet bijvoorbeeld parti
culiere artsen, wel dokters die in klinieken
werken. Geleerden uit West-Duitsland. die
een werkverbintenis in Oost-Berftfn aan
gaan. behoren alttjd tot de „intelligentsia".
Activisten ztjn Oostduitse Stachanov-arbei-
ders. Z(j hebben de voor hun werk gestelde
norm ver oyertroffen en z(jn tot „helden
der arbeid" uitgeroepen om hun mede-
arbeiders tot voorbeeld te dienen. De acti-
f visten ztjn de enige arbeiders, die geld heb
ben om in de H O.-zaken te kopen, dankztj
de hoge premlën. welke zjj boven het
basisloon krijgen. Hoe de rantsoenering Is?
Wel. een huisvrouw krjjgt bijvoorbeeld 150
Bezoek op Zondag
's Zondagsmorgens zijn de meeste mensen
*-* thuis en dan kan men bezoek verwach
ten. Groepjes van drie man. één S.E.D.-er.
één lid van de Ffele Deutsche Jugend en
de S.E.D., de partij die ongeveer één buurtbewoner werken systematisch een
rol speelt als destijds in Nederland j hele buurt af me| huisbezoek. Zij komen
I. De een wordt iid om zijn
inhouden, de ander om zijn kindi
lang niet altijd prettig.
Arm „kameraadske'
T?en zdster van het meisje is lid geworden
dorp beter werd. De winkeliers in
dorpen hebben meer nog dan vroeger het
geval was, de taak van de marskramer over
genomen, want de handelaar in huishoude
lijke artikelen en de manufacturier gaan
tegenwoordig met een auto regelmatig de
T"kat is me een grappige geschiedenis geworden met die jonge gierzwaluwen! Ringl zei
de huisbel en daar stond een jongetje op de stoep. Hij droeg voorzichtig een karton
nen doosje. Een doosje met inhoud. Toen hij weg was, zichtbaar opgelucht, waren we
een jonge gierzwaluw rijker.
Ring! zei de bel en daar was een jongedame. Toen ze het hekje uitstapte, zichtbaar
tevreden, bezaten wij twee kleine halfwasjes, donkergrijze vogeltjes met vorkstaart en
lange spitse vleugels.
Rrrrring! dat was de telefoon. „Of meneer ook belangstelling had voor een jonge roof
vogelja, hij was zwart van kleurEen uur later hadden we drie gierzwaluwen.
Rrrrring! weer een zwaluw aan de telefoon en al telefonerende nam ik door het open
deurraampje een zakje aan, waarin nummer vQf zat te piepen.
^zoLfde
JN S B.
baan binnen en vragen, aan de heer ot
te des huizes, wat
I iv liuuuru, uc anuti um t.tjii r»„iu».i*ii
I mogen laten studeren, de zuster van onze Oder-NeisseHji
-at rfien bijvoorbeeld
n dejnkt. Het antwoord
medereizigster in de hoop, een gedeporteerd I zorgvuldig genoteérd „voor later gebruik'
dc trejnen zeifs ka
familielid bevrijd te krijgen ijoele hoop.
Maar mensen, die om dergelijke redenen propaganda ontko)
n niet aan de
Harde luii
onophoudelijk „nieuws" brullen,
over een Poolse minister, „vriend van het
Duitse volk", die een tentoonstelling heeft
geopend, ot over „Stalin. de grootste vriend
van het Duitse volk Op ieder huis is
minstens één portret van Stalin geplakt.
Hitier hing ook binnenshuis merkt onze
buurvrouw op. maar het meis|e maakt een
ongeduldig handgebaar. „De Russen zijn
erger". Het is deze „vrienden van hef
Duitse volk" overigens streng verboden, met
Duitsers om te gaan.
Het leven heeft alle fleur verloren. Kleine
genoegens zijn onbetaalbaar, een reep cho
colade kost 8 Mark voor 100 gram; confec-
tiejurken zijn duur, slecht en smakeloos.
Er zijn nog maar weinig particuliere indus
trieën, alleen de jeneverstokerijen zijn nog
geen van allen „volkseigen" gemaakt en
leveren in overvloed een ontstellend 6lecht
product. In alle modezaken ziet men de
zelfde seriejaponnen hangen en het bezit
van een exclusief nieuw kledingstuk is ver
dacht.
De dame naast ons vindt het allemaal
wel erg, maar erger nog, dat zoveel vluch
telingen naar West-Duitsland komen. „Wij
hebben al zoveel eigen problemen". „Ik ga
naar Australië", zegt het meisje, zonder
een spoor van verontwaardiging over dez^
reactie. En zij trekt zich in haar herinner
ringen of toekomstdromen terug.
AI die dierenvrienden, begaan met het 1 ben ik naar de slager gegaan en heb zegge
lot van de kleine stumpers, die uil hun een half ons mager gehakt gekocht, vooral
slordige iogement-onder-de-pannen waren I mager en ongezouten. Dit gehakt, iets met
(Van onze correspon»
nt in Nieuw Zeeland).
CHRISTCHURCH, Juli.
TTET was op een bepaalde dag, tegen het einde van de werktijd, dat wij er aan dachten
dat we hoognodig eens naar de kapper moesten gaan. Na even te hebben rondgekeken
bepaalden wij onze keus op een respectabel uitziende zaak in het centrum van de stad.
Dat werd echter een wonderlijke ervaring. Want toen wij binnen stapten zakten onze
voeten wegin een centimeter dik tapijt van haar! Dat was de oogst van bijna een hele
dag knippen: En men had nog niet de moeite genomen om het weg te vegen. Een bediende
Verboden -fecepten zat in een hoekje van de zaak te roken en wachtte rustig met ons te helpen tot zijn sigaret
TV dokter, voor wie het meisje gewerkt
heeft, had bijzónder veel maagpatiën
ten onder de arbeiders. Dit zou aan een zeer
ongezond drie ploegen-systeem te wijten
zijn. Allerlei medicijnen zijn in Oost-Berlijn
niet te koop. De dokters verwijzen hun
patiënten voor zulke geneesmiddelen naar
West-Berlijn, maar het is de bewoners van
de Oostelijke sector verboden, in het Westen
op was. Wij konden in een stoel gaan zitten en pas toen hij het sigarettenpeukje op de
grond had uitgetrapt, snorde even later een electrische tondeuse langs onze oren.
Dat duurde enkele minuten Toen werden
plotseling de witte jas en de nogal smoeze
lig uitziende handdoek van onze schouders
genomen. Een beetje verbaasd over deze
handeling gingen wij verzitten om in
makkelijker houding te komen, m
niet meer nodig, want de operatie was
een ge-
tar dat
r_._;ie wai
inkopen te doen. De grenscontröle ls stieng. reeds voltooid. Binnen drie minuten was al-
Een Oost-Berlijnse dokter kreeg enige tijd les gebeyird en konden wij weer naar buiten
geleden bezoek van enkele contröle-beamb- gaan, enigszins verbluft starend naar het
ten. Zij hadden op een treinpassagier een bonnetje van 2.25, dat ons vóór het beta-
recept van hem gevonden voor een genees- ]en (n de hand was gedrukt. Onnodig te zeg-
middel, dat in de Oostelijke sector niet te gen, dat de kwaliteit van het knippen omge-
koop was. Ze kwamen de dokter met klem keerd evenredig was aan de snelheid,
aanraden, dergelijke recepten niet meer te De eerlijkheid gebiedt ons hierbij te zeg-
echrijven. aangezien hij daar overtredingen gen, dat wij ook andere ervaringen hebben
mee uitlokte. Zeker, er was geen wets- opgedaan. Wij zijn eveneens in een kapsalon
artikel, dat een dokter verbood, recepten geweest, waar een behandeling gegevc-
uit te schrijven, maar niettemin zou het werd, die bijna op Nederlandse standaa
„onverstandig" van de dokter zijn, als hij lag. Maar het bevreemdende was, dat het
de waarschuwing niet in acht nam. Sinds- beide salons even druk was. En det is
dien verwijzen de artsen hun patiënten r.og wel typerend voor de mentaliteit van de
wel naar het Westen, maar zij schrijven Nieuw Zeelanders, die niet hechten aan
dan geen recept meer En apothekers in de
Westelijke sector verstrekken
ïiu zonder recept.
Het door een Oost-Beriyner meenemen
van een pond margarine uit We»t-BerHJn
wordt met vflf jaar tuchthuisstraf bedreigd,
maar tocb kan men het smokkelen niet
geheel beletten. De vroege arbeiderstreinen
,tservice" in de betekenis van het woord,
nodige welke wij eraan verbinden. Zij geven daar
niet am. hoe bijv. het haarknippen eigen
lijk gebeurt. En onder welke omstandighe
den, interesseert hen niet. Dat is een zaak
van de kapper. Dergelijke opvattingen ont
moet een Nederlander steeds weer. Hij is er
bijvoorbeeld niet aan gewend in een goede
werden In het begin door enkele controleurs zaak geholpen te worden door een bediende
behandeld, maar dese 'kregen een pak slaag
v»n de passagiers, zodat nu soms een grote
t Politiemacht op de been komt om steek-
4 Proeven te nemen. De schoenenwinkels in
West-BerHjn moeten nu en dan grote vuren
«oken om de oufle schoenen kwyt te raken.
ll®h er ophopen. Wie met een extra
P»m schoenen uit het Westen terugkomt,
by de sectorgrens de grootste moei-
II," -u miwriicua uc fti
tukheden. Maar in bet Oosten kosten schoe- ons
mogelijk in, in de hoop daardoor de aan
dacht te trekken van de voorbijganger.
Overigens heeft dat geen terugslag op de
bediening, die niets te wensen overlaat. Men
ls uiterst beleefd en nooit is de persoon ach
ter de toonbank iets te veel.
HET sterkste komt het gebrek aan deco
rum eigenlijk foP uiting in datgene, wal
men hier kortweg afkort tot de populaire
uitdrukking ..pub" (public bar): de in onze
Ogen vry schamele en magere vervanger
van ons café en restaurant, die in Nieuw-
Zeeland volkomen onbekende begrippen
zyn. Deze „pub" Is een qngezellige. koude
uei.a.Kic.u.B gelegenheid, waarin niet anders dan een
Nederlandse standaard toonbank staat. Er is zelfs geen enkele stoel
of bank. De kastelein troont achter de toon
bank in zijn heiligdom en distribueert van
daar alle soorten dranken, die men zich be
denken kan. mits zy een bepaald percentage
alcohol bevatten.
Pubs zijn, vooral na werktijd, al van verre
afstand te herkennen, door de grote aantal
len auto's, motoren en fietsen ervoor. Voor
al Donderdags en Vrijdags na vijf uur, als
de fabrieken gesloten zijn en iedereen zijn
loon heeft ontvangen, zijn de pubs erg in
trek en staan er alle soortèn vehikels voor
de deur. Soms zitten de vrouwen dan te
wachten tot het manlief behaagt om weer
naar buiten te komen, maar meestal gaan
zij ook mee naar binnen. Trouwens lang
behoeven de buitenblijvers nooit te wachtei),
want om precies ze6 uur sluiten de poorten
van dit alcoholistisch dorado. Tussen vijf en
zes moet men dus zien aan zijn trek te
komen. En het is dan ook een zeer drukke
schouder aan schouder, zonder enige tussen
ruimte. Frisse lucht is er uiteraard niet
veel, want meestal hébben deze zaken geen
ventilatie. Heeft men in het uurtje, dat ter
beschikking stond niet genoeg naar binnen
kunnen krijgen, dan is de enige opi
om nog wat mee naar buiten te nemen
het daar meestal zwaar debatterend op
te drinken.
Het behoeft waarlijk geen betoog, dat ge-
legenh'eden als deze pubs over het algemeen
de Nederlander niet liggen. Hij is gewend
aan zijn uitstapje naar een café of. restau
rant, waar hij op zijn gemak zijn bestelling
kan consumeren het is niet verwonderlijk
dat de pub niet veel bezocht wordt door
onze landgenoten. Te meer niet daar de
meesten niet kunnen wennen aan de uit een
slang geschonken pot bier. wat veruit de
meest gedronken alcoholische drank is.
Schuim behoort er hier met op een glas
bier, want dat maakt de inhoud kleiner,
Bier behoort bij elk feestje in Nieuw Zee
land. Zonder dat is een goed partijtje abso
luut ondenkbaar. Veelal wordt de
van de hoeveelheid plezier, welke
heeft gehad, afgemeten naar het aantal
flessen, dat geledigd is. En wij kunnen
verzekeren, dat. als men met deze maat
meet, de meest gezellige avonden een da
verend resultaat hebben opgeleverd.
in hemdsmouwen. De man of vrouw, die
hier geboren en getogen ls, valt dat echter
niet op. Zij hebben nooit anders gezien en
een gevoel voor decorum en aankle4ing is
bij hen niet aangekweekt. Een Europeaan,
die langs de straten wandelt en zijn nieuws
gierige ogen laat dwalen langs de vele grote
etalages, ziet ogenblikkelijk dat zij niet zo
smaakvol en met zorg zijn ingericht als in
Men stopt er veelal maar zoveel
De Romeinenbrief
Tn de bekende serie Korte Verklaring 5
scheen dezer dagen bij Kok te Kampen
«Je derde druk van de vertaling en verkla
ring van Paulu6' brief aan de Romeinen,
waarvan wijlen prof dr J. A. C. van Leeu4-
wen bij zijn overlijden ongeveer twee-derde
deel gereed had. welk werk aan de hand
van zijn dictaten werd voltooid door zijn
leerling dr D. Jacobs.
De inleiding alleen al ie bijzonder instruc
tief en oriënterend, doch ook de in zes
Hoofddelen verdeelde commentaar is hel
der en zeer geschikt voor elkeen, die de Ro
meinenbrief. welke zulke bijzonder moei
lijke problemen aan de orde stelt, eniger
mate wil begrijpen. Ook zeer aanbevolen
bedrijvigheid daar binnen. Men staat er voor verenigingen en gesprekslezlngen.
geduikeld, al die medelijdende mensen, ze
waren oprecht verheugd, dat ze hun vonde
lingen hadden kunnen afleveren. Toch moe
ten zij opgemerkt hebben, dat er steeds die
per wordende rimpels op ons gelaat kwa
men en dat onze stem al bezorgder begon
te klinken. Want, beste mensen, jullie waren
van de zorg af en wij kwamen er tot onze
oxen in te zitten.
Van alle vogels namelijk, die we nu zo
successievelijk in handen hebben gekregen,
waren het de gierzwaluwen, die ons het
te hoofdbrekens en de meeste teleur
stelling gaven. Niet ajleen deze zomer, maar
ook vorige jaren, al moet ik zeggen, dat we
nog nooit zo'n grote aanvoer van verV-
cngelukte gierzwaluwen hebben beleefd als
dit jaar. Tot nog toe hebben wij nog nooit
zo'n langvleugel in leven kunnen houden.
Natuurlijk weet je nooit wat voor inwendige
verwonding ze hebben opgelopen door hun
val van een hoge dakrand, maar het wan
hopige is dat ze iedere vorm van voedsei
steevast weigeren. Ik heb al wat moeite
gedaan, het beste zwaluwenvoedsel dat ik
maar kon bedenken, in hun stijfgektemde
bekjes te wurmen, waarbij nog zo deksels
goed moet worden opgepast voor beschadi
ging van.de fijne snaveltjes, en ik heb er
wel bij staan trappelen van spijt als ik
zo'n broos leventje uit m'n handen lang
zaam zag wegvloeien. Telkens weer op een
andere manier hebben we hgt geprobeerd.
In de koude natte Meidagen hielden we ze
warm. in de warme dagen hebben we ze
koel gezet, alle soorten voedsel zijn ge
probeerd... het gaf niet. Na langdurig ge
martel kwam altijd onveranderlijk het einde.
Omdat het echter zo sneu is, iemand met
een vogel weg te sturen en eerlijk gezegd
ook omdat ik het niet wilde opgeven, heb
ik steod6 aangenomen wat me werd ge
bracht.
En nu beleven we iets merkwaardigs.
Onze redenering was altijd geweest: zwa
luwen zijn echte insectenjagers. Hoog in de
lucht of laag over het water zoeken ze hun
voedsel, dat uit vliegen bestaat en muggen,
kleine vlindertjes e d., maar steeds insecten,
insecten! Het is dus logisch, dat je ze niet
met brood of zaad aan boord moet komen.
Dit deden we dan ook niet. Al onze vogeltjes
echter gingen dood. zonder dat we er achter
konden komen waar de fout zat.
Wel had ik steeds, het vermoeden, dat de
kleintjes als we ze kregen, al zo verzwakt
waren, dat hun meest elementaire levens
functies niet meer normaal werkten, o.a.
het slikken, zo iets belangrijks voor een
jong dier.
De omstandigheden leidden er echter toe,
dat we in de loop van een zekere dag vijf
jonge gierzwaluwen kregen, stille vogeltjes.
die meest met gesloten ogen lagen. Toen
water nat gemaakt, werd hun met kleine
beetjes op het einde van een pink voorge
houden en.na enige moeite en vooral na
enig strijken met een vinger over kopje en
rug. brak een wilde onberedeneerde voed-
seidrang door. plotseling en hevig.
Het lukte, de zwaluwtjes aten gehakt en
wel met een gretigheid, alsof ze in hun
jonge leventje nooit anders hadden ge
kregen.
Toch mogen we aannemen dat hun ouwe
lui niet met rauw gehakt in hun fijne
snavels hebben rondgevlogen om hun kroost
daarmee te plezieren.
Vele vragen kwamen er toen bij ons op,
vragen waartoe het experiment ruimschoots
aanleiding gaf. Hoe veel en höe vaak vot-
rèn. ziedaar het eerste vraagstuk De eerste
nacht, toen een onweer me uit de slaap
hield, zat ik om drie uur vrolijk en wel,
alleen een beetje slaperig, bij het kleine
grut en gaf ze hun portie, in de hoop, dat"
ze zich eindelijk eens zouden stilhouden. Ik
wist niet. dat jonge gierzwaluwen ononder
broken een sjieperend geluid maken, dat
alleen plotseling sterker wordt, wanneer ze
iets van voedsel bemerken.
maak ik een sprong van een kleine
week. Onze zwaluwenkolonie, is aangegroeid
tot 'n tiental kleine schreeuwertjes, die door
de gehaktkuur van rustige vogeltjes zijn
veranderd in een stel roerige en bijdehande
gewiekste duveltjes, die de toegestoken pink
zo gulzig besabbelen, dat ze er soms aan
blijven hangen. Wat kan de oorzaak zijn
van deze duidelijke en zichtbare vooruit
gang? Komt het doordat de kleintjes elkaar
kunnen zoeken en verwarmen? Stimuleren
ze elkaar door hun Instinctieve hongerge-
luidjes en de voortdurende hunkering van
hun lichamen, hetgeen ze belet in te slui
meren en langzaam -weg te zakken in de
gevoelloosheid, die onvermijdelijk naar het
einde voert? Het is maar een veronderstel
ling. maar het is toch wel opmerkelijk, dat
ze al sterker worden in hun bewegingen en
dat ze met 1
verzorger 1
Denkt U nu niet,
laat sussen door dit aanvankelijke
moet bekennen, verrassende succes. Want
we weten al te goed, dat we van het gehakt
af moeten om een overgang te zoeken naar'
het insectenvoedsel. Ook zijn we er ons
van bewust, dat deze vogels over een maand
zelfstandig hun kostje moeten kunnen op
scharrelen en wel in suizende vaart hoc-g
boven de huizen.
:rker worden in hun beweginj
iet heldere pientere oogjes na»
•r liggen uit te kijkenL.J
U nu niet, dat ik nre In
naar hun
slaap
We zullen de moed er echter inhouden,
want dat doen de kleine rakkertjes ook.
S. VAN DER ZE*.
