1
©s
P£JN
n&
s
Is het wel billijk en verstandig de
V.V.D. uit te schakelen?
V
ADArtSON
Brannigan wederom in actie
Kilometertellers trilden
voor een Goudse pijp
Internationaal muziekconcours steeg
uit tot muziekfeest
Zaterdag in feestend Gouda was
vol leven en beweging
Eerste blad - pagina 2
NA DE MISLUKTE KABINETSFORMATIES
Problemen vorderen juist samenwerking
Radioprogramma
voor morgen
Overleg als basis van
regeringsbeleid
Kort Journaal
Ons Land en de Wereld in 2 MINUTEN
Truman tekent de
Conventie van Bonn
Iedere dag
Amerikaanse professor adviseerde
Nederlandse industrie
Gestandaardiseerde bouw van scholen
ggfa&X CtU-SstMvtddmtifa'mrfEB «£*B
Sanapirin
Oost-Duitsers verhinderen
wijding van vijf priesters
Europese herbewapeningsproblemen
IN HET BRANDPUNT
door Andrew MacKenzie
Week verliep goed
en prettig
Goudse zeekadetten
moesten cup afstaan
Motorrijders, ruiters en tippelaars trokken'
naar de feestende stad
In Caen zal de Goudse concoursvlag
wapperen als teken van beste prestatie
Mandoline-orkest
was openbaring
9 zenuwpip.
enuwpijn, kiespijn
Gouda-week
Wandeltocht niet ruim
1200 deelnemers
AKKERTJES'
di&
MAANDAG 4 AUGUSTUS 1952
(Van onze parlementaire redacteur)
Naarmate de kabinetsformatie langer duurt, begint men rich in som
mige kringen af te vragen, of het wel billijk en verstandig is geweest
de V.V.D. bü voorbaat uit te schakelen bij de kabinetsformatie. Vooral,
wanneer men de problemen in aanmerking neemt, die in de komende
jaren moeten worden opgelost en waarbij het vooral zal aankomen op
algemene samenwerking, wederzijds begrip en aller medewerking. Men
denke bijvoorbeeld aan het opvangen van een massale werkloosheid (een
nationale ramp), de ontwikkeling van de P.B.O., de huurverhoging, de
definitieve ouderdomsvoorziening, de defensie en de buitenlandse
politiek.
DINSDAG I AUGUSTUS l
(AVRO 7 00 Nieuws; 7 15 Gr.pl (V P R O
7.30 Dagopening. (A.V R.O.) 8 00 Nieuws. 8 15
Gr.pl.; #00 Morgenwijding 9 15 Gr.pl.; #30
Voor de huisvrouw; 9 35 Waterstanden. 1.40
Gr.pl 10.50 Voor de kleuters; U 00 Voor de
zieken; U.30 Bariton en plano. 12 00 Gevar
mui.; 12 30 Land- en tuirtbouw; 12.33 Voor het
platteland; 12.40 Gr.pl.; 13.00 Nieuws, 13.30
Dansmuz 14 00 Mijn zoon en zijn grote vriend,
causerie; 14.15 Amusementsmuz 14 50 Orgel
en viool; 15 00 Gr.pl 15 30 Strijkork.; 1600
Planoduo, 16.15 Uchte mui.. 16.30 De Koning
en de appelbollen, hoorspel; 16.50 Gr.pl,; 17.15
Cello en plano, 17.45 Toerisme in de Ardennen,
reportage-reis; 18 00 Nieuwe 18 15 Surinaamse
volksmuz.18 30 RVU; i».00 Orgelspel: l#20
Orkestconc 20 00 Nieuws: 20 05 Filmmuz
20 25 Cabaret: 2105 Gevar. mui.: 2135 Orkest-
concert; 22 05 Disco-causerie 22.45 Buitenlands
overzicht; 23 00 Nieuws; 23 is Voordrscht. 33.20
Gramofoonmuzlek
HU'
Hoogmis, 1030
(K.R O.) 7 00 Nieuws; 716 Ochtendgymn
7.30 Gr pl 7.45 Morgengebed 100 Nieuws;
8 15 Gr.pl.; 155 Pontificale 1
Franse muziek; 11.00 voor
Gr.pl 12.00 Angelus: 12.03 Gr.pl.; 12.30 Land
en tuinbouw; 12.33 Gr.pl lg.55 Zonnewijzer;
13 00 Nieuws: 13.20 Actualiteiten: 13.25 Amuse
mentsmuz.; 13 30 Gr.pl.; 14 00 Gevar muz 14.35
Metropole ork 15.10 Zang en plano; 15 so Ben
je zestig?; 16 00 Voor de zieken; 16 30 Zieken-
lof; 17 00 Voor de Jeugd. 17.15 Fellcitatiea voor
de jeugd: 17 45 Regeringsuitzending: 11.00
Nieuws: 18.15 Actualiteiten; 11.20 Sportpraatje;
18.30 Gr.pl.; 19 00 Hier vrij Europa; 19.30 Gr pl
19.40 Dit 's leven, causerie; 10 50 Lichte mui.;
20.00 Nieuws: 20 00 De gewone man 20.16 Con-
certgebouwork.; 2125 Actualiteiten; 2135
Franse mui 22 05 Militaire causerie. 22.17
Or.pJ.; 22.45 Avondgebed 23 00 Nieuw»; 23 15
Strijkorkest.
Engeland, B.B.C.
12.00 Orgdlapel;
Home Service 334 meter.
progr.; 12.56
13.25 Gevar.
Weerberichten. 13.00 Nieuws. 13.10 Gevar.
progr 13.55 Sportberichten: 14 00 BBC Welsh
Orchestra: 14.15 Reportage; 15 00 Vespers; 15.45
Country Magazine. 16 16 Pianospel: 16 30 Lichte
mui.: 17.00 Voor de kinderen; 17.65 Weerbe
richten; 16.00 Nieuws; 10.15 Sport; 16 20 Gr.pl
19.00 Hoorspel; 11.30 Cello en piano; 20 00
Klankbeeld; 3100 Nieuws, 21.15 Wereldbe
schouwing: 21.30 Gevar. progr 22 00 Voor
dracht; 22.20 Pianorecital. 23 00 Nieuws.
Engeland. B.B.C. Light Programme,
1500 en 247 meter
12.00 Voordracht; 12.15 Amusementsmuz.;
J2.00 Sport; 13.3S Gr pl 13 43 Voor de kleuters;
14.00 BBC Welsh Orch 15.00 Orkestconc 15.45
Lichte mus.; 15.15 Mrs Dales dagboek: 16 30
Orgelspel; 16.45 BBC Northyn Orch,; 17 15
Sport; 17.30 Gevar. mui.; 16 00 Pianospel; 11.15
Klankbeeld; 16.45 Hoorspel, 19 06 Nieuws en
radiojournaal; 15.25 Sport, tl JO Gevar. progr
20.15 Gevar. mui.. 21 00 Gevar. progr 2130
Klankbeeld: 22 00 Nieuws; 22.15 Lichte mui.;
33 00 Voordracht, 23 15 Orgel, .viool en tenor,
23.56 Nieuws.
Brussel. 224 meter.
11.48 Gr.pl.: 12.30 Weerberichten 12 54 Opei a-
muz.; 1100 Nieuws: 11.15 Tulrfbouwkroniek.
13 30 Gr pl 14 00 Kamermuz.; 15 00 Gr.pl 15 30
Orgelspel; 16 00 Gr.pl 16.30 Orgelspel, 17.00
Nieuws; 17.10 Gr.pl.; 17.18 Voor de kleuters
17.30 Causerie. 17 40 Grpl; 17 50 Boekbespre
king; 16-00 Voor de Jeugd; 18 30 Voor de sol
daten 19 00 Nieuws; 19 40 Gr.pl.; H.50 syndi
cale kroniek: 20 00 Hoorspel; 20 30 Gr pl 22 00
Nieuws; 22.15 Grpl.; 22.55 Nieuws.
Brussel. 464 meter.
12.05 Gr.pl.: 13 00 Nieuws; 13.10 Gr.pl.; 17.00
Nieuws: lT is Amusementsmuz 11.30 Gr.pl.
49 00 Fluit en piano: II 30 Gr pl.. 19 45 Nieuws.
20 00 Gr.pl 22 00 Nieuws; 22 10 Gr.pl 22 50
Nieuws.
Op een ongeschikt tijdstip heeft het
hoófdbestuur van de V.V.D. een com
muniqué gepubliceerd, waarin werd ge
zegd „Het hoofdbeatuur van de V.V.D
meent dat het in deze omstandigheden de
vraag zal zijn of er een regering zal
kunnen worden gevormd, die niet onder
even grote druk van de raad van vakcen-
traien zal ataan als tot dusverre het geval
was".-
Daardoor was de kabinetsformateur, dr
Drees, volgens de woorden van het kamer
lid Tilanus in Lunteren „persoonlijk bele
digd omdat sedert de bevrijding de basis
van het regèringabeleid is geweest het
overleg tussen de organisaties van werk
gevers en arbeiders en van deze. via de
Stichting van de Arbeid, met de regering.
Indien men dan blijkens dit standpunU
van dr Drees zo prijs stelt op overleg als
basis van het regeringsbeleid, zou het dan
niet juister en billijker zijn ook het nieuwe
kabinet samen te stellen op basis van
overleg en de V.V.D. niet uit te sluiten?
Nog onlangs heeft de plaatsvervangend
fractieleider van de V.V.D.. het kamerlid
Korthals, in zijn partij-orgaan geschreven,
dat de V.V.D. geenszins tegenstandster is
van overleg. „Dat overleg in de Stichting
van de Arbeid achten wij van het hoogste
belang en men kan toch waarlijk weten dat
zeer vooraanstaande liberalen haar mede in
het leven hebben geroepen. Eén van de
leden onzer Eerste Kamerfractieprof.
mr A. N. Molenaar om nu maar heel
djcht bij huis te blijven is aan de ge
dachte van samenwerking tussen werk
gevers en werknemers in deze vorm be
paald niet onschuldig! Integendeel, hem
komt de eer van het vaderschap toe!
Hieruit kan dan blijken dat samen
werking met de V.V.D. niet als hope
loos moet worden beschouwd, al zal
regeren langs de weg van de minste
weerstand natuurulijk gemakkelijker
zijn. Maar er moet juist in het maat
schappelijk leven een bereidheid groei
en tot wederzijdse samenwerking. Dat
is ook de kern van de P B.O.-gedachte.
Onjuiste keuze
In de komende jaren zal de P B O de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie, tot leven
moeten worden gewekt. Voor het v
krijgen van een zo groot mogelijke welvaart
is het doel van de P.B.O.: een goed
organiseerde, harmonische samenwerking
tussen de overheid en het gehele bedrijfs
leven om aidus tevens de tegenstellingen te
overbruggen tussen de staat en de burger,
tussen de ondernemingen onderling en tus-
den de ondernemingen en de arbeiders.
Het top-orgaan van de P B O is de
sociaal-economische raad, die uit 45 leden
bestaat, voor een derde vertegenwoordigers
van de ondernemers, voor een derde ver
tegenwoordigers van de arbeiders, terwijl
ten slotte een derde van de leden is be
noemd door de overheid, die daarvoor per
sonen heeft uitgekozen, die naar haar
mening als deskundigen nog meer het alge
meen belang in het oog zullen houden.
Let wel: er zijn dus drie groepefy ovér-
held. werkgevers en arbeiders Zowel dr
Drees als dr Beel hadden gedacht aan een
speciale minister of staatssecretaris voor de
ontwikkeling vaq de P B O. en daarbij had
men volgens de rede van de hoer Tilanus in
Lunteren voor de taak gedacht aan de heer
A. C. de Bruyn. de voorzitter van de Katho
lieke Arbeidersbeweging (K.A.B.), die meer
malen In het openbaar de werkgevers heeft
beschuldigd, dat zij de ontwikkeling van de
P B O. tegenhouden.
r
Binnenland
Nieuwe oliebron in het Malangse. Vier kilo
meter ten Zuiden van Soeriberredjo. in het
Malangse. 1» een nieuwe oliebron ontdekt. De
bevoegde instanties zijn hiervan op de hoog
te gesteld. Naar Aneta's correspondent meldt,
worden binnenkort ln Malang deskundigen uit
Djakarta verwacht om ter plaatse een onder
zoek ln te stellen.
Nieuwe handelsovereenkomst met Portugal.
De vorige week is te Lissabon een nieuwe
handelsovereenkomst met Portugal getekend,
waarbij de contingenten voor het handelsver
keer in de periode van 1 Juli 1952 tot 30 Juni
1953 zijn vastgesteld.
Man door gasverstlkking om het lev«3> ge
komen. In een perceel aan de Zeestraat te
's Gravenhage is de 7l-Jarlge bewoner dood in
de keuken aangetroffen. De man Is vermoede
lijk tegen een gaskomfoor gevallen De slang
van dit toestel is losgeschoten en de man Is
door uitstromend gas om het leven gekomen.
Ds Hoekendijk hoogleraar. Ds J. C. Hoeken
dijk te Genève heeft zijn benoeming aanvaard
tot hoogleraar vanwege de Ned. Hervormde
Kerk aan de Rijksuniversiteit te Utrecht,..Hij
heeft bedankt voor zijn benoeming tot hoog
leraar aan de theologische faculteit van de
Boston nlversity (V.S.) en aan de Andover
Theological School te Newton (V S
Buitenland
Relletjes In Italiaans gomaliland. Naar
thans bekend wordt, hebben Donderdag In de
havenplaats Kismajoe (Italiaans Somaliland)
demonstranten de politie met messen en ste
nen aangevallen. Twee Italiaanse politieman
nen en een Inheemse onderofficier werden
gedood. Er Is een uitgaansverbod tussen Zons
ondergang en Zonsopgang uitgevaardigd en
velen zijn aangehouden. De demonstraties
waren georganiseerd door het jeugdverbond
als protest tegen overheidsmaatregelen tijdens
het bezoek van een regeringsfunctionaris aan
de plaats.
Zonegrensincident. Volgens Radio-Berlljn
heeft een detachement van de Oostduifse
Volkapolitle Zaterdag, onder bevel van een
Russische kolonel, bi) Ratheburg (Mecklen
burg) een strook van de Westelijke zone bezet.
Een Britse officier heeft bi) de Russische kolo
nel hiertegen geprotesteerd.
Is de gedachte om de heer De Bruyn voor
die functie aan te zoeken niet zoiets aja het
tegen de haren Instreken van de werk
gever»? Ia dit het leggen van een baaia voor
overleg en aamenwerking? Terwijl juist de
bereidheid tot aamenwerking aanweaig moet
zfln om de P.B.O. tot leven te wekken?
Principiële fout
Het lijkt er op of beide formateurs hier
op het punt hebben gestaan een principle!?
fout te maken. In de P.B.O. staat de over
heid tussen en boven de werkgevers en ar
beiders. als hoedster van het algemeen be
lang. Ia het dan niet een principiële fout
als stuwende figuur voor de ontwikkeling
van de PB O iemand te kiezen uit de
werknemersgroep' Het zou even onjuist
zijn geweest iemand te kiezen uit de werk-
geversgroep Maar er is toch ook de oi
heidsgroep. dië speciaal het algemeen be
lang in het oog houdt en daardoor
meest geschikt en bevoegd is de aamenwer
king te bevorderen
Als er personen uit de vakbeweging in
het kabinet worden opgenomen zei men
zelfs de schijn moeten vermijden, dat de
vakbeweging alleen maar haar zin
doordrijven Die machtspolitiek zou onver
standig zijn als de vakbeweging voor de
toekomst algemeen vertrouwen wil winnen
Psychologisch verkeerd
Wat geldt voor de P.B.O., geldt ook voor
het sociaal beleid in het algemeen, ook op
dit zeer belangrijke gebied is samenwerking
vereist. Werkgevers en arbeiders betalei
samen de premie. Zeer moeilijk en apart Is
hierbij de positie van de zelfstandigen, die
veelal tot de aanhang van de VVD be
horen. met werkgevers, mensen uit de mid
dengroepen en employé s (maar zeer weinig
handarbeiders) Is het dan billijk en
atandlg. wanneer men zo veel waarde hecht
aan overleg, de V V D bij voorbaat uit te
schakelen Ook bij de huurverhoging hebben
twee partijen belang, de arbeiders en de
huiseigenaren Eveneens bij de werkloos
heid en de definitieve ouderdomsvoorzie
ning zijn twee partijen betrokken:- werk
gevers en arbeiders.
De oplossing van al deze problemen ver
eist een brede samenwerking en wederzijds
begrip Daarom lijkt het niet verstandig een
bepaalde groep der bevolking, die boven
dien bij de vemezingen in aantal is toege
nomen. -bij voorbaat uit te schakelen bij de
kabinetsformatie en nu al vijf weken ach
tereen overal buiten te houden.
Het is ook psychologisch zo verkeerd.
President Truman heeft Zaterdag de con
tractuele overeenkomsten van Bonn gete
kend. Amerika is aldus het eerste land. dat
de conventies heeft bekrachtigd.
In een verklaring zegt Truman; ..Bekrach
tiging van deze documenten betekent d<
laatste in een lange 6erie pogingen dezer
regering om langdurige en vriendschappe
lijke betrekkingen tussen de V.S. en Duits
land tot stand te brengen Deze bekrachti
ging is ook een verdere stap ln de richting
van het verzekeren van de veiligheid van
Wesl-Europa en het gehele Noordatlantische
gebied".
Communistische rel
in Berlijn
In Berlijn zijn Zondag communistische de
monstraties gehouden. Oorspronkelijk had
den de communisten het plan 10.000 werkloze
jongeren in een park in de Britse sector te
verzamelen. Er kwamen er echter veel min
der en naar Reuter meldt waren er meer
anti-communisten dan communisten. Velen
van hen droegen geen zwarte hemden. De
politie liet slechts personen toe met West-
berlijnse papieren. Zij had zich op omvang
rijke ongeregeldheden voorbereid. Een hon
derdtal jonge communisten, dat een optocht
wilde houden, werd met gummiknuppels
uiteengedreven. Op een andere plaats wer
den strijdliederen aangeheven. In het ge
heel zijn 46 jongeren gearresteerd.
(Advertentie)
Rook 10 dagen
illéénOran! Dan 1
bent U Uw ro
kersmoeheid'
kwijt.Dan heeft
U de sigaret
van Uw leven
gevonden!
Oran zal U
iedere dag
beter
smaken!
van de
Amerikanen
kaan»". Oran is
Amerikaanse
sigaret I
"sun-kissed tobaccos
Een pluim voor de P.T.T.
Na van 6 Juni af. onder auspiciën van het
technische hulpprogramma van het M_SA.
ter bevordering ran een gezond* uitwisse
ling van ideeën in Nederland te hebben
vertoefd, ia Seymour Tillea aaalstent-
profeasor ln bedrtjfstechnischf weten
schappen aan de Purdue Univeraitelt
te Lafayette in de Amerikaanse staat In
diana. Zaterdagmiddag aan boord van het
m.s. Westerdam van de Holland-Araertka-
L(Jn uit Rotterdam naar New York vertrok
ken.
Aan de technische hogeschool te Delft
heeft prof. Tilles drie cursussen gehouden,
met als onderwerp ..Het verband tussen
ontwerp en product", één voor laatste jaars
studenten (23-25 Juni) en twee voor indus
triëlen en bedrijfsleiders uit alle delen van
het land (2-4 en 7-9 Juli). Asn deze bijeen
komsten gingen bezoeken (ter ,ori.e"^a^iif)
aan verscheidene Nederlandse industriecen
tra vooraf Aan het slot van zijn verblijf
dat aanvankelijk korter zou duren, maar op
veler verzoek werd verlengd heeft prof.
Tilles nog ideeën en suggesties uitgewis
seld met enige vooraanstaande vertegen
woordiger* van de Nederlandse metaalver
werkende industrie, die zijn laatste twee
cursussen in Delft hadden gevolgd Ook is
een groot aantal deskundigen van de P T.T..
onderverdeeld in zes groepen, nog in de ge
legenheid geweest, te profiteren van enige
voordrachten over werkvereenvoudiging
- Het is vooral de welwillendheid. waar
mee men aandacht schonk aan mijn ziens
wijzen op de structuur van de bedrijfsor
ganisatie. de keuze van werkwijze, het kwa
liteit- en tijdprobléem (het hoe lang en
wanneer), de mogelijkheden tot kostenver
mindering. het contact tussen de weten
schap (universiteiten) en de industrie, kort
om de verbetering van de Productie en de
opvoering van de productiviteit, die mij de
indruk geeft dat mijn verblijf m Neder
land zin heeft gehad Men moet echter niet
denken dat ik hier alleen maar in staat ben
geweest te vertellen hoe het wel en hoe he?
niet moet. Bij de P T T. bijvoorbeeld valt
hier. voor zover het de organisatie van het
Min. In 't Veld Inschakeling
van bekwame architecten
Onlangs heeft het bestuur van de Maat
schappij tot Bevordering der Bouwkunst
B NA. zich tot de ministerraad gewend
met een telegram, waarin gesteld werd.
dat aan bepaalde firma's de vrijheid was
gegeven plannen voor gestandaardiseerde
scholenbouw op te dringen aan gemeente
en schoolbesturen, buiten het normale
urgentieprogram om en met opzijzetting
van reeds in alle instanties goedgekeurde
bouwplannen Aan deze gestandaardiseer
de plannen zouden financiële, noch andere
voordelen boven de normale bouwwijzen
zijn verbonden, terwijl het bouwkundig
peil zeer laag zou moeten worden aange
slagen.
De minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting heeft thans, naar men ons van
de zijde van zijn ministerie meedeelt, aan
de B N.A. meegedeeld, dat er geen sprake
van is dat scholen aan gemeentebesturen
worden opgedrongen met opzijzetting van
andere scholenbouwfflannen De minister
sc'.reef verder q.m. het volgende:
Om de kosten van scholenbouw en daar
mee de lasten van het Rijk te beperken is
een aantal bouwondernemers uitgenodigd
om een pnjsaanbieding te doen voor ont
werpen voor scholen in seriebouw. Deze
ontwerpen zouden in samenwerking met
op het gebied van scholenbouw bekwame
architecten tot stand moeten komen en aan
bepaalde etsen moeten voldoen. Door de
minister goedgekeurde aanbiedingen zou
den tot een bepaald aantal kunnen wor
den uitgevoerd boven het voor de scholen-
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
1683/84 Elke dag gingen de jongens ln de
buurt van het meer op onderzoek uit. Ze
konden hier fijn hun vermaak zoeken en
het was er heel mooi. met al die bomen
en struiken om hen heen.
Elk ogenblik zagen ze weer iets nieuws.
Op een morgen kwamen ze door de strui
ken toen Rick opeens bleef staan.
Kijk, kijk. gauw!
En over het zand huppelde een leuk. jong
konijntje tussen hen door. Zo'n aardig, klein
donsbolletie! Ze bleven staan en keken het
beestje na. dat met z'n kleine pootjes ver
der dribbelde en onder de struiken ver
dween.
Leuk. hè? zei Bunkie.
Die is zeker z'n moeder kwijtgeraakt,
meende Rick.
Ze dachten er niet aan. het kleine beestje
te pakken. Dat hoorde hier. in het bos;
niemand wou het kwaad doen.
Overal ontdekten ze hier allerlei dieren
in het bos; prachtig gekleurde vogeltjes en
brutale eksters. Dat zag ie nooit in de stad!
En de jongens verveelden zich geen ogen
blik.
Tegen de middag hoorden ze opeens een
gefluit.
Oom Tripje roept! zei Rick.
Dat wa« zo. Oom Tripje, die begrepen had
dat de jongens nu en dan op de reis weieens
wat verder van de bus zouden zijn. had een
fluitje gekocht, en dat hoorden ze al van
ver.
Eten. jongelui! zei hij.
(Advertentie)
bouw vastgestelde bouwvolumen. De
bouwondernemers zouden zelf hun op
drachtgevers moeten vinden. Slechts door
het ministerie van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen urgent geachte scholen
zouden in aanmerking komen Het laat zich
aanzien, dat deze opzet, waardoor boven
het in he't bouwprogramma voorziene aan
tal nog een aantal zeer nodige scholen kan
worden verkregen, zal slagen. Elk gemeen
tebestuur kan. wanneer er volgens het
ministerie van Onderwijs, nog meer scho
len urgent zijn dan in het bouwprogramma
voor de gemeente zijn voorzien, boven dit
programma gaan. mits een goedgekeurd
ontwerp als hier bedoeld gekozen wordt
en zolang het aan de bouwondernemer
toegewezen aantal niet is uitgeput. De in
schakeling van bekwame architecten waar
borgt een goede architectuur.
(Advertentie)
opwekkend-pijn ver drijvend
werk betreft, voor de Amerikanen nog veel
te leren, aldus prof. Tilles.
Midden September hoopt de Amerikaan
se professor ons-iand opnieuw te bezoeken,
om zijn cursussen voort te zetten en moge
lijk resultaten v»n vroegere lezingen te be
studeren. Het is vrijwel zeker, dat hij na dit
tweede bezoek, dat ongeveer drie maanden
zal duren, in Januari 1953 via de Internatio
nal Labor Organization als adviseur op het
gebied van de productiviteit voor een jaar
zal worden „uitgeleend" aan de regering
van Israël.
Vooral met het oog op deze aanstelling
zijn de ervaringen, in Nederland opgedaan,
voor mij van het grootste belang, verklaar
de prof. Tilles.
De Ooatduitse «taatsveiligheidspolitie heeft
de inreisvergunning van vijf Rooms-Katho-
lieke printers, die te Erfurt in Thüringen
gewijd zouden worden, ingetrokken
De Oostduitse functionarissen hadden de
benodigde passen uitgereikt aan vijf gees
telijken en de Suffragaan-bisschop van Ful-
da. Bolte. die hen zou wijden, doch volgens
de politie waren de passen niet geldig, om
dat het vijftal in West-Duitsland heeft ge
studeerd en de passen ..ongeoorloofd waren
uitgereikt door ondergeschikte beambten".
Bolte kon Erfurt, dat tot zijn bisdom be
hoort. bereiken, doch kreeg hier te horen
dat hij de wijding niet mocht verrichten en
Oost-Duitsland moest verlaten.
9f8 p 1
1 In 1 Cbm»5m"
HET GAAT NIET bijster vlot met de
Westeuropese herbewapening De plsn-
nen die in Atlantisch verband zijn opge
steld voor de defensie van Europa waren
uiteraard voornamelijk gebaseerd op de mi
nimum-eisen. die de militaire leiders aan
een efficiënt verdedigingsapparaat meenden
'te moeten stellen Het begint nu steeds dui
delijker te worden, dat bij het vaststellen
van die plannen te weinig rekening ls ge
houden met de economische draagkracht
van de Europese leden def NAVO. óf (en)
daè men te vee) gerekend heeft op de goed-
het
T"
geefsheid van
Amerikaanse Congres
het geval dat de
defensierekening niet
mocht kloppen De
ze lichtvaardigheid
wreekt zich nu Engeland noch Frankrijk
(de twee voornaamste Europese leden van
de NAVO) zien kans de oorspronkelijke
herbewapeningsplannen ten uitvoer te leg
gen en Washington weigert de dollartoewij
zingen te verhogen. De Engelse premier,
Churchill heeft reeds ln het Lagerhuis
aangekondigd dat de herbewapening zal
moeten worden ingekrompen tepeinde de
economische crisis het hoofd te kunnen
bieden.
"LIET ziet er naar uit dat het in Frankrijk
dezelfde kant uit zal gaan De Franse
regering had de Verenigde Staten verzocht
Om verhoging van de dollartoewijzing voor
d.e z.g. „offshore' -bestellingen. dat zijn
Amerikaanse orders voor wapens en mili
taire goederen aan de Europese industrie,
ten behoeve van de Europese verdediging.
Deze „offshore'-orders. die dus in de plaats
konten van .rechtstreekse gratis wapenlevé-
ranties, hebben het vooiSieel dat de Europe
se industriël? ontwikkeling er door wordt
gestlmqleerd, terwijl bovendien aanzienlij
ke kosten voor de verzending der goederen
er door worden uitgespaard. De ..offshore'-
orders die ten slotte in Frarfkrijk werden
geplaatst, bleken echter aanmerkelijk klei
ner te zijn dan de Franse regering had me
nen te mogen hopen. Dit was voornamelijk
een gevolg van het feit. dat het Amerikaan
se Congres het oorspronkelijk hulpprogram
ma van president Truman met een aanzien
lijk bedrag heeft besnoeid. De Amerikaan
se regering is dus op het ogenblik niet in
staat aan het Franse verzoek om vergroting
van de „offshore-orders te voldoen, ook al.
zou zij dat willen. Uiteraard kan de rege
ring ie Washington er niet aan denken mid
den in de verkiezingscampagne het Congres
alsnog om verhoging van de toewijzing te
verzoeken.
TE PARIJS heeft de weigering van de
Amerikaanse regering diepe teleurstel
ling gewekt. Men ziet echter in dat verder
aandringen niet de minste zin heeft. Dean
Acheson. de Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, heeft trouwens in zijn
persconferentie van de
vorige week nog
eens ten overvloede
duidelijk gemaakt, dat
- de weigering definl-
tief is Waarschijnlijk
zal Frankrijk dus de kwestie ter «prake
brengen op de jaarlijkse conferentie van de
leden der NAVO. die in September begint
Te Lissabon is namelijk bepaald, dat de le
den-landen van de NAVO elk jaar bijeen
zullen komen, ten einde hun bewapenings
programma's te herzien en eventueel ln
overeenstemming te brengen met hun fi
nanciële mogelijkheden De Franse regering
zal in deze bijeenkomst uiteen zetten, dat
het haar gezien de enorme kosten w»arop
de oorlog ln Indo-China haar jaarlijks komt
te staan, onmogelijk is het bewapenings
program volgens de plannen van Lissabon
ten uitvoer te leggen zonder extra hulp van
Amerika Tenzij er een oplossing voor
Franknjks huidige financiële moeilijkheden
gevonden wordt zal een belangrijk deel
van het productieprogram niet binnen de
voorgenomen termijn kunnen worden uit
gevoerd.
Een en ander komt dus hier op neer. dat
Frankrijk zowel als Engeland in Lissabon
te veel hooi op hun vork hebben
genomen en dat. tenzij Amerika bij
springt. de bewapeningsprogramma's be
snoeid zullen moeten worden. Dit betekent
een lelijke streep door de rekening van de
NAVO-strategen Een Europees defensie-
apparaat dat aan redelijke eisen voldoet is
blijkbaar niet binnen de gestelde tijd te
verwezenlijken, ondanks de enorme bedra
gen die er aan ten koste worden gelegd. H«
zal de NAVO-conferentfe ln September niet
aan stof voor discussie ontbrekeq. En de
Europese (en niet te vergeten de Ameri
kaanse!) belastingbetaler kan zich vast
voorbereiden
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦«♦•♦♦♦♦♦♦•♦MM»»»
hij zo nu en dan uit het gezichtsveld ver
dwijnt.
Brannigan krabbelde wat op een bloc-
n°— Ik zal me in verbinding stellen met de
Sürete. Die Fransen moesten maar eens
wat actiever naar Oudinöt gaan zoeken.
Brannigan keek op zijn horloge
Ik heb zo dadelijk een Bfspraak. myn
heer Blair. Mag ik u nog even bedanken
voor uw bezoek' Ik zal u natuurlijk op de
hoogte houden van de ontwikkelingen in
deze zaak.
Meent u dat werkelijk?
Natuurlijk!
De Ainerikaan keek enigszins sceptisch.
Als u me soms nodig mocht hebben, ik
ben in de buurt. Ik vermoed zo, dat er bin
nenkort genoeg actie zal zijn.
Binnenkort genoèg actie zal zijn. Bran
nigan dacht over deze woorden nog eens
goed na, toen zijn bezoeker wae vertrokken.
47)
Zij worden dus nu goed bewaakt,
merkte hij op. -- Maar hoe staat^ het met
kolonel Oudmot?
AU Simpkins hem inderdaadachterna
sou zitten, zal hij het niet makkelijk hebben.
HU heeft in Pengueux een huis. maar hij
U daar op het ogenblik met. Hij ging na
de gebeurtenissen op de boulevard in Men
ton naar een hotel en verdween
ton"naar een hotel en verdween de vol
gende dag. De Süreté heeft hem nog met
gevonden. Maar ik heb daarnet al gezegd,
dat ik óók met geloof dat Simpkins naar
Frankrijk is teruggegaan.
-~ Oudinot zal er wel een bepaalde reden
voor hebben, dat hij zo uit het gezichtsveld
blijft, merkte Blair op. - De Franse politiek
ts mij altiid duister gebleven Nu en dan
kreeg ik wel eens de indruk, dat ar een
of andere burgeroorlog aan de gang was.
Oudinot heeft waarschijnlijk enkele doods
vijanden. Ik kan het dus best begrijpen, dat
De hoofdinspecteur was hier echter nog
niet helemaal zeker van.
Brannigan liep naar het raam. Honderden
mensen liepen voorbij de muren van de
Yard. zonder dat zij er enig idee van had
den. welke grimmige geheimen daarachter
waren verborgen.
Brannigan besefte duidelijk, dat hij nog
nooit een zaak te behandelen had gekregen,
welke zó veel verantwoordelijkheid op hem
had geladen. Simpkins streefde er bepaal
delijk naar Grt>ot-Brittannië op haar knieën
te krijgen.
Een paar honderd meter verder waren
leden van het Lagerhuis aan het bespreken
hoe het land de moeilijkste en gevaarlijkste
economische crisis van de twintigste eeuw
te boven zou kunnen komen. Alleen door
een verhoging van de productie kon Enge
land haar kracht en macht bewaren....
Maar een grootmeester op het gebied van
de misdaad had het voorzien op twee man
nen. die voor het economische leven van
het land van onschatbare waarde waren.
Een van hen had hij il uit 0e weg geruimd!
Wanneer en waar zou hU voor de tweede
keer pogen toe te slaan?
Binnen enkele dagen zou Brannigaq het
antwoord weten.
HOOFDSTUK XVI.
Een kl^p incident leidde er toe. dat .het
werit op ae dokken aan de Clyde lam werd
gelegd. Een havenarbeider werd gesnapt,
toen hij met een pond gestolen suiker een
schip wilde verlaten. Hij werd voor enkele
dagen van de haventerreinen yerbannen.
Deze onbelangrijke gebeurtenis vond in de
morgenuren plaats Dezelfde middag nog
verlieten alle havenarbeiders het getrokken
schip.
Op een massavergadering van de arbei
ders werd geëist, dat de collega die voor
korte tijd de toegang tot de schepen was
ontzegd, direct weer zou mogen gaan wer
ken. Deze eis werd afgewezen. De volgende
dag werd op geen enkel schip meer gewerkt.
De stakers groepten samen bij de ingangs
hekken van de dokken. Enkelen onder hen
hadden er geen idee van, waarom zij eigen
lijk staakten, maar allerwege werd gespro
ken over „dictatoriale bazen", „de arbeiders
in eert hoek schoppen" en „hoge Pieten die
je 't vel over de oren halen". En telkens
als een groep arbeiders het werk wilde gaan
hervatten, kwam er een agitator, die de
opstandige gevoelens weer aanwakkerde.
Afgevaardigden van de vakverenigingen
spanden al hun krachten in om de arbeiders
weer aan het werk te kirijgeri. Meestentijds
hadden de stakingen langs de Clyde niet
langer dan een week geduurd, daar het ge
zonde verstand van de arbeiders en de over
redingskracht van de bestuurders der Bon
den en van het Ministerie van Arbeid vol
doende sterk waren geweest om degenen,
die tot staking aanzetten, de mond snoe
ren. Deze keer liep het echter anders. De
mannen verkeerden in een gevaarlijke stem
ming. Verbitterde agitators verlieten
's avonds Glasgow per trein. Zij belegden
geheimzinnige vergaderingen in smerige
kamers achter zorgvuldig gesloten deuren
in de havenbuurten van een zestal steden.
Toen de week teneinde liep, waren niet
alleqn de havenarbeiders van Glasgow nog
steeds niet aan het werk gegaan, maar
waren alle werven en kaden langs de rivier
de-Tyne verlaten. De staking kreeg een alge
meen karakter! Enkele dagen later begon
Liverpool te staken en weer later Cardiff
en Southampton. Ten slotte weigerden ook
de Londense havenarbeiders aan het werk
te blijven.
Grote voedselvoorraden, die op het punt
stonden gelost te worden, begonnen te be
derven. Goederen, die op verzending wacht
ten, stapelden zich op tot angstwekkende
bet-gen.
De dokken zagen er luguber uit. De kra
nen bewogen niét, de schepen lagen er ver
laten; slechts hier en daar zag men een lid
van de bemanning of een politiepatrouille.
Ten slotte kwam de regering in actie.
Troepen werden naar de havensteden gedi
rigeerd Snel werd met het lossen begonnen
Gelukkig bereikte het vlees nog juist op tijd
de winkels om een verlaging van het toch
al geringe rantsoen nog net te voorkomen.
Toen de schepen bijna geheel geloft waren,
druppelden de arbeiders naar het werk te
rug. Binnen veertien dagen werd weer vol
op gewerkt, doch inmiddels had het land
millioenen ponden sterling achade geleden.
De vakvereniglngsleidera en werkgever»
stonden voor een raadsel. Zij «peurden
naarstig naar de oorzaken van de massale
wilde staking doch konden geen bevredigen
de oplossing voor het moeilijke probleem
vinden. Algemeen waren zij, toen de 6takuig
uitbrak, de mening toegedaan geweest, dat
de arbeiders wel weer binnen twee of ten
hoogste drie dagen naar het werk terugge
keerd zouden zijn. Dat echter de onbeheerste
staking zich als een olievlek over het ganse
land zou verbreiden, hadden zij niet kunnen
voorzien. Toen ving de Inlichtingendienst
iets op. Een dokwerker, die te diep in het
glaasje had gekeken, had iets losgelaten.
Het was wel niet veel geweest
een of twee schijnbaar onbelang
rijke dingen maar de man van de Inlich
tingendienst. die zich ais werkman vér
kleed had en in het kroegje toevallig naast
hem stond, wist toen al genoeg. De ontbre
kende schakels waren snel gevonden. ue
volgende dag reeds circuleerde zijn rapport
op het Ministerie van Binnenlandse Zaken
en vervolgens op enkele andere Ministeries.
Voordat de dag geëindigd was. werd Bran
nigan bij de commissaris ontboden. En au
deed hem genoegen, daar het hem langza
merhand begon te vervelen dag in dag u"
te moeten blijven wachten, totdat Simp*"»
een ondoordachte zet zou doen
(Wordt vervolgd)
MAANDAG 4 AUGUSTUS 1952
GOUDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA T
TTENGELAARS, marktkooplieden ln hun
Ut feestelijk versierde kramen, wande
laars. motorrijders, automobilisten, brom
fietsers en landelijke ruiters en 's avonds
de Goudse Bietenbouwers en de Toeterkapel
rijn Zaterdag druk in de weer geweest om
het laatste weekeind van de Gouda-week
te vieren Zij zorgden voor de feestelijk
heden rondom het internationale muziek
festival in de Veemarkthal, dat ook Zater
dag en Zondag weer het hoogtepunt der
hoogtepunten bleek.
De laatste Zaterdag van de
Gouda-week heeft een tra
ditie gekregen De traditie
van de dag-der-sporten te
zijn. De dag van de groot
ste drukte, van het gaan
van de ene naar de andere
gebeurtenis. Een dag. die
begint met de reveille- der
hengelaars en om twaalf
uur eindigt met de laatste
«lag op de kop van Jut op
de kermis En tussen deze
proloog en epiloog vormen
zich de beelden van henge
laars aan de waterkant, van
de elegantie van paard en
ruiter, van zingende, luch
tig geklede wandelaars, van
ronkende motoren en van
gezellige tafereeltjes van
jolige muzikanten op het
podium voor de Waag De
feestweek brengt dan e.»n
lawin* van feestvreugde
Veel gezelligheid
Tienduizenden hebben
die dag voor de gezellig
heid gezorgd en er van ge
noten De braderie, een
prima middel om sfeer ln
de straten te brengen, trok
grote belangstelling. Alleen
zal zij volgend jaar wat
levendiger moeten worden
In verscheidene straten,
vooral in onze belangrijkst»
winkelstraat, de Kleiweg,
waren nog te veel open
plekken. Ook verdient net
aanbeveling, dat de bra
derie wat attractiever
wordt, vooral door het ma-
kén van stands, die iets an
ders zijn dan een etalage-op-straat. Maar
ln elk geval is ook dit jaar weer bewezen,
dat voor Gouda's feestweek een braderie
onmisbaar is. En voor de middenstand was
het weer een gebeurtenis, die getuigt van
paraatheid.
Een onweersbui heeft Zaterdagavond ge
dreigd de feestvreugde in de war te sturen.
Gelukkig was het na een uurtje droog, op
•en tijdstip, dat nog voor vele duizenden
vroeg genoeg was om naar de stad te trek
ken. Al merkte men de gevolgen van cie
enweersbul op het muziekfestival. w.«ar de
belangstelling matig was. de kermis kreeg
het na negen uur nog flink druk. al was
het er misschien niet zo vol als zonder bul
het geval geweest zou zijn. En de Toeter-
kapel van Sint Caecilia en de Bietenbou
wers van De Pionier konden op het pod.urn
voor de Waag nog spelen voor duizenden
toehoorders Zij hadden zelfs een „paard"
meegebracht om het maar zo leutig mogelijk
te maken Op de Tiendeweg liet „Per As-
peri ad Astra vrolijke klanken horen. Zo
kreeg Gouda nog een feestelijk besluit van
een dag. die tienduizenden ln de weer heeft
gebracht.
En zo blijven dan de herinneringen aan
deze goed en prettig verlopen Gouda-week.
waarvoor velen zich zoveel moeite hebben
gegeven. Zij verdienen grote waardering
voor hun arbeid om Gouda in het middel
punt der belangstelling te plaatsen.
Herinneringen ook voor zover het de bui
tenlandse gasten op het muziekfestival bé-
treft aan de stad en haar bevolking. De
buitenlanders waren enthousiast. Treffend
is dit wel gebleken ten aanzien van de twee
Engelse korpsen, die vorig weekeind hier
waren. Zij zijn nog even elders geweest,
maar de leden waren zo blij als wat, hier
nog een paar dagen terug te keren. Gouda
heeft hun hart gestolen, er is blijven ie
vriendschap ontstaan,
Ja. en ik ben niet de enige
Van alle kantan hoor je dat.
Bouw van garage
Na onderhandse aanbesteding is het bou
wen van een garage aan de Burgemeester
Martensstraat voor rekening van de heer
P. van Oostenbrugge. opgedragen aan J-
Kasbergen te Moordrecht voor 27.515.
Tot de mooie herinneringen aan de Gouda-
week 1952 behoort de stijlvolle verlichting
van de Karnemelksloot. In hondreden
lichtjes hebben figuren ran pbpen en
kaarsen aan de oevers ran de gracht een
pralhtig effect gegeven.
Kopk bijna op
De feestweek is nu over haar hoogtepunt
heen Heden- en morgenavond nog een na-
vleugje, maar voor de braderie en de ker-
ml« ii de koek op Opnieuw heeft de bra
derie getoond, dat in grote vrijheid en zon
der «1 te veel geregel iets best kan mar
cheren De stalletjes zijn weer opgeruimd
en ook de kermistenten zijn vertrokken
Door ha8r eenzfjdfgheid was de kermis niet
zo aantrekkelijk ais vorig jaar. maar niet
temin blijkt het toch altijd nog een gebeur
tenis te zijn. die heel velen trekt Alleen
de volgende keer moet het hoofd van Jut
met al z'n herrie maar niet midden tussen
de kramen gezet worden
En ook verdwijnt uit het stadsbeeld weer
het huisje op de Markt, waar volgen? he!
programma een pottendraaierlj ln werking
zou zijn. maar dat nu al voor het tweede
Jaar onbewoond ls gebleven Maar niet
meer op het programma zetten, want het
maakt geen goede Indruk als een aankondi
ging niet wordt gestand gedaan.
Zaterdag keerden de Goudie deelnemers
«*n het derde waterkamp van de Neder
landse zeekadetkorpsen. dat te Hilversum
Loosdrecht werd gehouden, terug. Het ls
hun niet gelukt de wisselbeker andermaal
te winnen Met 29 punten verschil moesten
zij in de afdeling Zwolle hun meerdere er
kennen.
Zwolle werd eerste met 469 punten; 2
Gouda met 441 punten; 3 Ymulden met 430
punten; 4 Amsterdam 2 („De Ruyter") met
334 punten, 5 Maassluis met 298 punten; 6
Amsterdam I met 289 punten.
Behalve voor de verschillende onderdelen
van het wedstrijd-programma werden pun
ten gegeven voor het korps dat uiterlijk de
beate indruk maakte. Hiermede haalden de
Goudse kadetten hun punten, die zÜ met
voetballen en hardlopen moesten derven.
Ondanks het feit dat drie kadetten uit
vielen. twee wegens ziekte en één omdat hij
onverwachts moest uitvaren, wisten de Gou
wenaars eerste plaatsen te bezetten op de
80 meter vrije slag en het volleybal, bij het
roeien en op 800 meter hardlopen werd
de tweede plaats genoteerd.
Dat tuuen Keulen en Parijs de weg naar Rome ligt, ls een oud gezegde. Maar
dat vele wegen naar Gouda leiden, zal voor velen misschien Iets nieuws zijn. Toch
hebben honderden landgenoten Zaterdagmiddag duizenden kilometers afgelegd
om elk op zijn eigen wijze Gouda te bereiken. Want Ter Gouw was gastheer
voor wandelaars, ruiters, motorrijders en automobilisten, die des morgens vroeg
op reis gingen om een trofee te veroveren. Gouda was het hart van Holland,
waar velen wegen tesamen kwamen. Zelf» uit Luxemburg, Duinkerken en
Turnhout, uit welke plaatsen automobilisten honderden kilometers aflegden naar
de feestende stad in Holland
A LLEMAAL HEBBEN WE WEL eens op de planken gestaan. De één met de zang- of
- muztefcuereniginp. de andere met de toneelclub of als gelegenheidsartist op een
bruiloft. En allemaal kunnen we dan meepraten over plankenkoorts. Gelukkig is gy
meestal na in uolle heoipheid petwoed te hebben reeds tijdens het optreden ver
dienen, maar dan maakt zij plaats voor een ander gevoel. Het is de herinnering aan
het succes, vermengd met het gevoel toch iets verloren te hebben. Er ii een leegte
ontstaan.
Zo zal er gisteravond ook ren leegte ontstaan z(jn voor vele Gouwenaars Die vele
stadgenoten, die hun vrtje tijde vele maanden belangeloos hebben opgeofferd voor het
internationale muziekconcours te Gouda. De voorbereiding is voor hen een spannende
ttfd geweest. F.n toen voor alle buitenlandse deelnemers een onderdak was gevonden
en het hele concours georganiseerd was. brak de spannendste tijd aan Zou het lukken
Er heerste plankenkoort*. Een generale repetitie kon er niet pehouden worden. Maar
het i« gelukt! Het is zelfs een groot succes geworden.' Zo proof zelfs, dat we Zondag
avond bij de sluiting een tikkeltje weemoedig werden. Want dit was geen concours,
dit was een grandioos muziekfeest een Gouda-festival!
werden er vertolkt. Nu kan er tegen het
De verdienste van dit concours school
in het feit. dat het niet eenzijdig was. Het
was weliswaar instrumentaal, maar er was
variatie Behalve de fanfare- en harmonie
orkesten zijn er drie symphone-orkesten
en één mandolinegezelschap geweest Door
deze afwisseling zijn vele luisteraars in
contact gekomen met orkestformatie6. die
zij zelden of nooit hadden gehoord De lief
hebber van het symphonie-orkest is ge
confronteerd met de schone klank van het
blaasorkest en de minnaar van de harmo
nie- en fanfare-orkesten heeft de diepere
betekenis van de symphonische muziek
kunnen leren begrijpen. Natuurlijk is de
onvergetelijke indruk, die Gouda op haar
gasten gemaakt heeft, een -zeer belangrijke
factor. Maar de uitlating van een luisteraar
..nooit geweten dat zware muziek (dit was
een symphonie ven Schubert) zo mooi kon
zijn" is misschien wel het grootste winst
punt.
Zo wai bijv Zaterdag het mandoline-ge
zelschap „Frisch auf" uit Frankfort
a Main, dat het „Mandolineorchester 1911"
uit Kreuznach (D.) dit ensemble kon
wegens ziekte van de dirigent niet optre
den verving, een openbaring Deze tok-
kelinstrumenten verveelden niet. Men zou
kunnen verpnderstellen dat dit kwam door
de prachtige compositie, die het gezelschap
speelde, n.l. Orlando Paladino van Josef
Haydn, speciaal voor mandoline-orkest ge
schreven. Natuurlijk droeg Haydn's mooie
ouverture tot het succes bij. maar om de
lof van de zeer strenge Jury, bestaande
uit de heren Frank Wright (London), prof.
F Wangermée (Brussel) en Jos de Klerk
(Haarlem), te verwerven was er op dit
concours nog wel wat meer nodig En dit
..meer" bezat „Frisch auf" in overvloed
De nuanceringen bijv. waren enorm ge
varieerd en welk mandoline-orkest bezit
bijv leden die met hetzelfde gemak ln de
vijfde als in de eerste positie spelen? Dit
ensemble is verbijsterend De bezetting is
ook ideaal, zelfs contra-bas en pauken zijn
aanwezig!
Ook de overige numers in de ere-wed-
strijd speelde dit gezelschap voortreffelijk.
,Er zat diepte in het fond van het orkest
en er werd levendig gemusicéerd. Maar het
boeide niet meer. En dat was niet alleen
met dit Duitse orkest het geval, ook het
Ooitenrijkse en het Nederlandse orkest
wisten de belangstelling Zaterdag, de derde
concoursdag. niet gaande te houden. De
oorzaak zat niet in het spel van de orkes
ten. maar in de slechte programmakeuze.
Noch het muziekgezelschap „De Een
dracht" uit Enkhuizen, noch de Musik-
vereln der Bundesbahnbediensteten uit
Knittelfeld (O.) hebben één oorspronkelijk
werk gespeeld Uitsluitend ferrangementen
MAANDAG
8 uur Markt: Concert door Harmonie
..La Fraternelle" uit Caen (Frankrijk).
8.15 uur Veemarkthal: Variété-avond
voor pleegouders, die muzikanten gast
vrijheid hebben verleend.
DINSDAG
9 uur Markt Slultlngsavond Gouda-
week, opvoering openluchtspel .Den
Vaderlandt Ghetrouwe" door het ..Rei-
ïend Volkstheater" van Nationaal To
neel van België.
VOORTS
Oud Katholieke Kerk (Gouwe 107):
10—5 en 7—10 uur- Tentoonstelling
oude kerkelijke kunst. Tot en met
Dinsdag.
De "Moriaan 10—12.30 en 1.80—5 uur;
Tentoonstelling van oude gravuree en
tekeningen van stadhuis en stad.
De drukte begon des middags in Kunstmin.
Daar kwamen 1244 wandelaars aan de start
voor de Prinses Irene-wandeltocht. die de
deelnemers leidde langs parcoursen van
twaalf kilometer voor de jeugd, verzameld
In 26 groepen en twintig kilometer vpor de
senioren. Er waren 35 senlorgroepen. To
taal wandelden 602 personen in groepsver
band en 642 individueel.
Het Gouds Vacantiecomité had een mooie
tocht uitgestippeld. Lings de rijpende
boomgaarden en slingerende IJssel ging de
stoet langs de Goejanverwelledijk, door He
kendorp en vandaar de landwegen op. Langs
het landgoed Wiltenburg, Klein Vogelen
zang en Groot Vogelenzang naar het Reeu-
wijkse Plassengebied. Dit was voor de se
nioren. De jeugd sneed de omweg over He
kendorp af en wandelde via de Willenslaan
naar de Plassen.
Het was een bonte stoet, die langs de
wegen trok. De zingende wandelaars, de
haren wapperend in de wind. Het Goudse
DONK vormde de grootste groep in dit
gezelschap. Met vier en vijftig junioren
veroverde het de wisselbeker op Oranje-
trouw, dat twee jaren achtereen de beker
had gewonnen, maar nu met veertig deel
nemers niet de grootste groep had. De le
den van deze buurtvereniging werden nu
derde. DVV won de tweede prijs met 44
deelnemers. Drie uitvallers waren er. één
dame nog voordat zij gestart was en twee
moesten onderweg in een volgauto stappen.
Maar de beloning, een aardige wimpel, was
er voor allen.
De Prinses Irene wandeTtocht is een tra
ditie geworden, een goede, die de wande
laars uit de Goudse streek niet graag meer
zullen missen. Want zij behoort in het pro
gramma van de Gouda-week.
Bijna negentig ruiters
Terwijl- de wandelaars door de groene
dreven voortstapten, steeds verder van
Gouda af, was er een andere grote groep,
die naar Gouda toekwam. Dat waren de
bijna negentig ruiters, die op hun paarden
deelnamen aan de sterrlt voor landelijke
ruiters. Na hun aankomst op de markt kwa
men de paarden ln de ring, waar de dieren
werden gekeurd op de lichamelijke condi
tie en exterieur. Énkele uren duurde het.
voordat alle ruiters en amazones binnen
waren en daarmee de traditioneel geworden
Goudse pijp, de wimpel en een asbakje ver
dienden.
Toen begon onder leiding van instructeur
G. J. Alles uit Rotterdam een schouwspel
voor het oog. Alle negen en tachtig deelne
mers defileerden langs Arti Legi voor h«t
gemeentebestuur en de heren van het be
stuur van de Gouda-week. Het was eeb
prachtig gezicht toen alle paarden kop aan
kop een lange erehaag vormden en burge
meester James een inspectie afnam. Plech
tig klonk daarna het volkslied uit de instru
menten van De Pionier over de Markt. Het
was een hoogtepunt van de middag
In kaarsrechte rij stonden aangetreden
de leden van de Hollandse IJsselrutters uit
Oudewater, de Rijnruiters uit Koudekerk,
de Lekruiters uit Lekkerkerk. de Boek-
horstruiters uit Noordwijkerhout, de Irene-
ruiters uit Katwijk aan Zee, de Gouwerui-
ters uit Waddinxveen. de Eefidrachtruiters
uit Zevenhuizen, de Liesveldruiters uit Gr -
Ammers. de Koningin Emmaruiters uit
Wassenaar, de Palesteinruiters uit Zoeter-
meer, de Bentruiters uit Benthuizen, de
Weststichtse ruiters uit Montfoort en Gouda
Vooruit Burgemeester James heeft drie
prijzen uitgereikt. Een aan de oudste deel-
netner, de heer H. G, Brands van de Lies
veldruiters, die zestig jaar is. een aan Jantje
van Dijk uit Oudewater, die met acht jaar
de jongste deelnemer was en een aan de
leider van de Eendrachtruiters uit Zeven
huizen, die met de grootste groep naar
Gouda trok.
Met auto uit Luxemburg
Enkele uren later stond de Markt in het
teken van het stalen ros. Ruim tweehon
derd motorrijders, bromfietsers en enkele
auto's defileerden voos burgemeester James.
Het was het sluitstuk van de derde Goudse
Pijpen«territ, die jaarlijks in de feestweek
onder auspiciën van dp motorclub Gouda
Tergend» pijnen duldeloo6,meer niet hope-
looe, went AKKERTJES'verelaen alle
pijnen «nel en zeker. Weiger namaak.
hc/pert direct
wordt gehouden. Van heinde en verre wa
ren de rijders gekomen om een Goudse pijp
aan hun prijzenkast te kunnen toevoegen.
Mevrouw Michaelis legde in haar auto de
grootste afstand af. Zij was des morgen»
vroeg uit Luxemburg vertrokken en reed
driehonderd zeven en tachtig kilometer, alg
maar stempels verzamelend naar Gouda.
Met tweehonderd en zes Wlometer werd de
heer Verducht uit Heerlen tweede in deze
groep.
Over prestaties gesproken: hoe vindt u
die van de heer De Leeuw uit Rotterdam'
Hij startte op z'n bromfiets uit Duinkerkep
en bromde 255 kilometer op Gouda aan
Maar men behoeft niet uit het buitenland
te vertrekken om zo'n afstand te halen. Vier
enthousiasten startten uit Roodeschool en
brachten daarmee 251 kilometer onder de
wielen. De beker was na loting voor de
heer De Weij uit Den Haag.
Ook in de klassen motoren werden lange
afstanden afgelegd Bij de „zware won de
heer Arkestein uit Rotterdam de beker Hij
startte te Nieuweschans en toerde 278 km
naar de pijpenstad. De heer Hebeis uit Rijs
wijk vertrok uit Roodeschool. Zijn kilo
meterteller wees 251 km meer aan dan des
morgens. Wist u. dat Delfzijl drie kilometer
dichter bij Gouda ligt dan Roodeschool. Dat
bewees de heer Elzer uit Delfzijl, die de
derde prijs won met 248 km
In de klasse lichte motoren gingei
prijzen naar Groningen en Delfzijl.
Van Vuuren startte in Roodeschool
ook 251 kilometer naar Gouda en de heer
Schenkel startte uit Delfzijl, hetgeen 248
km op zijn naam bracht.
Er waren ook prijzen voor de verst ko
mende buitenlander Twee Belgen namen
de prijzen mee Rogier Heijerman
bekend sterritrijder uit Lookeren werd
met 160 kilometer eerste en E. Malfet uit
Turnhout met 120 kilometer tweede.
En wie de oudste deelnemer was? Er wa
ren drie deelnemers, die 71 jaar iijn. Maar
de heer A. Huisman uit Stolwijk is het
eerst van de drie geboren, zodat hij deze
prijs meenam. Hij legde de minimum af
stand van vijftig kilometer op de bromfiets
af. Pas vier weken geleden werd hij uit een
ziekenhuis ontslagen Naar het Westland
ging voor de tweede maal de wisselbeker
voor de grootste groep. Met veertien motor
rijders was de motorclub Het Westland uit
's Graveqzande het sterkst vertegenwoor-
uitvoeren van een arrangement niet het
minste bezwaar bestaan. Natuurlijk is het
altijd beter om een oorspronkelijk werk
uit te voeren, maar bewerkingen mits
vakkundig behandeld kunnen muzikaal
zeer zeker verantwoord zijn. Bach was daar
een grote meester in. Arrangeurs van for
maat zijn er ook nu wel. Maar zij interes
seren zich blijkbaar niet voor de blaas-
orkesten. Dit schijnt aan mindere goden
overgelaten te worden. In het arrangeren
zijn zij heus niet onbedreven, maar het
artistiek onderscheid missen zij. Een
fantasie uit der Freischütz ,die een half uur
duurt, is al bij voorbaat gedoemd om als
enige verdienste de tijd te kunnen rekken.
Het is met de arrangeur, die fantasieën sa
menstelt al net zo als in de literatuur bij
de novelle-schrijvers; een grote roman
schrijven is makkelijker dan een kort ver
haal.
Dit slechte programma was er de oor
zaak van, dat deze derde concoursdag wel
de minste van de vier is geworden. Hij
liet duidelijk zien, dat niet alleen ln Ne
derland, maar ook in andere landen de
literatuur voor fanfare- en harmonie
orkesten stiefmoederlijk bedeeld wordt.
Toch is er de laatste tijd een streven om
hierin verandering te brengen. Maar de
r jderne componist geeft zich vaak te wei
nig rekenschap van de mogelijkheden, die
de blaasinstrumenten bezitten. Er wordt
voor amateurs te moeilijk geschreven!
Erewcdstrijd onder Tmaat
Jammer, want deze musici hebben veel
voor hun kunst over. Er i* met liefde en
toewijding gestudeerd om op dit concour»
een goed figuur te slaan Want alleen met
hard en nog eena hard werken heeft de
Musikverein der Bundesbahnbediensteten
zo'n mooie orkestklank kunnen krijgen. Het
zwakke punt bij de meeste harmonie-orkes
ten is de houtblazers maar hier zijn de
klarinettisten uitmuntend. Dit klonk gemak
kelijk en zuiver. Tevens bezit dit orkest
waldhorens. inplaats van oorhorena. Dit
moest overal ingevoerd kunnen worden,
went het timbre is veel warmer en toch
blijft de klank helder Door deze instrumen
ten werd het jagerskoor uit de eindeloze
Freischütz-phantasie een prachtig stuk
muziek. De nummer», die dirigent Franz
Maier echter uitgekozen had voor de ere-
wedstrijd. waren beneden peil Wanneer de
Veemarkthal in een Wéinstubbe veranderd
gewceat was. had niemand er aanstoot aan
kunnen nemen Maar op dit hoogstaande
concoura hoorden kunstmatige vogelgelui
den, sentimenteel liederentafelzang en ge
fluit niet thuis.
Ook het Duitse mandoline-orkest „Frisch
auf" was schijnbaar op de ere-wedstrijd in
een Zaterdagavondstemming De potpourri
„Unter der Dorflinde was gezellig geweest
voor een bruiloft. Daar hadden de gacten
dan uit volle borst de volksliedjes kunnen
meezingen Maar hoe voortreffelijk ook uit
gevoerd: voor een muziekfestival zijn deze
werken onwaardig.
Sympathiek van de Duitsers was het om
tevens een werk van een Nederlandse com
ponist te spelen Het was Vita Mandollnis-
tica van onze mandoline-specialist Joh. B
Kok. Gezellige muziek, echter zonder enige
pretentie.
Het vijf en vijftig jaren oude orkest De
Eendracht' uit Enkhuizen had deze dag
wel met pech te kampen. Dit orkest, dat in
de eerste afdeling uitkomt, speelde^werken,
die voor een ere-afdeling nog moeilijk zijn.
Dit konden in hoofdzaak de saxaphoons en
in het bijzonder de sopraansaxophoons niet
bolwerken, s Avonds speelde het ensemble
veel beter Maar toen trad het onweer als
spelbreker op. De harde regen, die op het
lange dak van de hal neerkletterde, vond in
die grote ruimte een goed functionnerende
klankbodem Zo erg werd het zelf», dat het
orkest op een korte afstand slechts vaag te
horen was
Misschien had het optreden van de har
monie „Oraaco" uit Bergen op Zoom deze
Zaterdag een gunstiger beeld kunnen ver
lenen. maar helaas stelde dit orkest de reis
naar Gouda een dag uit. Jammer, want het
goede programma, dat dit orkest zou uit
voeren, had bet heJe beeld van de Zaterdag
in gunstige zin kunnen veranderen.
Uitstekende slotdag
Was de belangstelling Zaterdag zeer
matig, Zondag was er veel publiek De hal
was uitverkocht De luisteraars konden nu
van een uitstekend programma genieten.
Wel was er veel gearrangeerd werk bij,
maar de keuze van de nummers was veel
beter.
Het programma bracht voor Gouda een
oude bekende n.l. Carlton Main Frickley
Colliery Band uit Engeland. Dit mijnwer
kerskorps. dat verleden jaar in onze stad
zo n uitstekende indruk heeft achtergela
ten, bracht ook nu weer een programma,
dat er zijn mocht. De ouverture Egmont van
Ludwig van Beethoven mislukte enigszins
door het falen van de solisten Het valt ook
niet mee om vioolmuziek op blaas instru
menten te spelen. Maar het orkestspel was
ngen de ^jitmuntend. Eveneens was dit het geval met
De heet? de wel wat lange selectie uit Tschaikowsky's
en tufte werken, doch de solisten hadden zich nu
keurig hersteld. Grote indruk maakte ook nu
weer het imposante slot met de buisklok
ken Evenals verleden week Zaterdag, toen
de Markham Colliery Band dit werk
tolkte, kon de Veemarkthal dit grot»
luidsvolume niet verwerken. Het vibrato van
d® Engelse orkesten doet echter enigszins
week aan.
Een ander hoogtepunt vormde het optre
den van het symphonie-orkest uit Duisburg.
Hadden de blazers, vooral in de ouverture
van de opera „Die Zauberflóte" iets zui
verder kunnen zijn en was het tempo van
dit werk iets aan de trage kant. de vertol
king daarna van de Noorse rhapsodie van
Svendsen was werkelijk in één woord af Dit
avonds, na de bui. zijn de meeste
deelnemers weer naar huis gegaan En zij
zullen verder vertellen, dat de ritten en
tochten naar Obuda tot de prettigste beho
ren. die er in den lande worden gehouden-
Niet alleen de motorrijders zpllen deze lof
voor Gouda uitdragen, maar ook de wan
delaars en de ruiter». Zij allen zijn voor
volgend jaar onze beste ambasaadeura.
grote symphonie-orkest speelde deze karak
teristieke volksmuziek werkelijk schitte
rend.
Ook onze harmonie „Oraaco" uit Bergen
op Zoom leverde een khappe prestatie De
lang niet gemakkelijke Folkloristischte Dan
sen van de Nederlandse componist Boedijn
werden dan niet feilloos, maar dan toch zeer
verdienstelijk vertolkt.
Ook onze Zuiderburen waren Zondag op
het concours vertegenwoordigd en wel door
de Kon harmonie „St. Pieter' uit Tienen
Het ensemble bezit vele uitstekende krach
ten, maar er echuilen ook enkele instrumen
talisten onder dit grote gezelschap, die nog
niet aan het peil van hun muziekvrienden
toe zijn. Jammer, want ook doordat er te
hoog gegrepen waa met de composities,
klonk hat geheel erg rommelig.
Stralende hoogtepunten
Een nog groter harmonie-orkest. La Fra
ternelle uit Caen (F liefst 100 man sterk,
had zich bepaald lot het uitvoeren van
composities van landgenoten. Eerst een-
prachtige uitvoering van de Carnaval Ro-
main van Hector Berlioz, toen als klap op
de vuurpijl het tweede nummer de Suite
Provengele van Darius Milhaud, ln een uit
stekend arrangement van Dupont. Deze
derne muziek is voor leken moeilijk te
grijpen Maar de luisteraars, onder wie
vertegenwoordiger van de minister van
Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen,
burgemeester en mevr. James, de burge
meester van Tienen en vele andere autori
teiten. werden door de prachtige vertolking
zo in de ban gehouden, dat de aandacht bij
na tastbaar werd.
Dat een groot orkest lang niet altijd
zwaar en log behoeft te spelen, werd hier
duidelijk bewezen. Het was alles licht en
beweeglijk, vol dynamische schakeringen.
Dg en zwaar klonk echter alles bij de
Musikverein der Bediensteten der Stadt
Salzburg (O.) Uit een heel ander hout gesne
den was de Kapelle der Schutzpolizei uit
Frankfurt am Main. Een prachtig orkest met
m &arm timbre!
Het pas één jaar oude orkest Paul Kruger
uit Den Haag verdient een pluim. Lang niet
alles was vlekkeloos, maar wat in een korte
tijd gepresteerd is. ia enorm. Het was een
lust voor het oog om dit orkest, met de fel
rode tunieken, in de marswedstrijd in actie
te zien.
's Avonds weer de ere-wedstrijd. Voor de
orkestleden is het misschien een wedstrijd
geworden, voor het publiek was het een
feestconcert. Een concert zo groots opgezet
als er in Gouda wel nog nooit geweest zal
zijn. Het publiek was verrukt. Het applau-
sseerde niet meer. maar bracht de ult-
Derenden ovatie op ovatie. Alleen het bel-
„tje van de voortreffelijke jury herinner
de somtyds aan het concours, want dit con
cert was geen amateurswerk meer. Hier
inden vakorkesten van leren!
Schitterend spel
Allereerst de orkestvereniging uit Duis
burg met een compleet symphonie-concert.
Het programma bestond uit de ouverture
Egmont en de Unvollendete van Schubert.
Tussen deze twee meesterwerken zong een
uitstekende sopraan begeleid door het or
kest. aria's. Hierna het orkest van de
Schutzpolizei met een perfect uitgevoerde
Hongaarse Rhapsodie van Liszt. Toen kwam
de .Carlton Main Colliery Band enkele de
len spelen uit de tweede Suite in F majeur
an Holst. Verzorgd was niet alleen de aan
kleding van het orkest, maar in het bijzon
der de uitvoering. Een prachtig werk deze
Suite' En wie realiseerde zich toen hoe daar
na met Beethovens vijfde symphonie gesold
werd Toch niemand! Want de manier waar
op deze Engels mijnwerkers de selectie van
thema's uit deze grootste aller sympho-
nieën speelden, was enorm We dachten al
lemaal, dat het peil van de orkesten toen
niet meer kon stijgen, want hier werd wer
kelijk gemusiceerd, dit was geen noten-
lezerij meer Dat amateurs tot zulke dingen
in staat waren, is eenvoudig niet te ge
loven. Toen de harmoriie La Fraternelle op
trad. dachten we. dat we droomden. Een
schitterend werk speelde zij n.l Fanfare La
Péré van de grote componist Paul Dukaa.
Van één ding zijn we, na dit gehoord te
hebben overtuigd: niemand in Gouda "zal
meer kunnen beweren, dat een harmonie
orkest ondergeschikt is ahn het symphonie-
orkest.
Als laatste nummer speelden de Fransen
de ouverture Le roi d'ys van Ed. Lalo. Het
laatste accoord van dit werk betekende te
vens het einde van dit muziekfestival.
Hoogst aantal punten
Zoals te verwachten was. heeft dit uit
muntende Franse orkest ln het concoura
beslag gelegd op het hoogste aantal puni
De prachtige concoursvlag, die hierv
beschikbaar was gesteld, zal dus voortaan
in de Franse havenstad Caen de herinnering
aan het Goudse concours levend houden.
Burgemeester mr dr K F O. James over
handigde de vlag aan de president van het
orkest. Het ls mij een buitengewoon groot
genoegen, zo zei de burgemeester in het
Frans, om u te bedanken voor de sublieme
muziek waarop u ons hebt vergast en-waar
door u de door onze stad beschikbaar ge
stelde concoursvlag mee kunt nemen naar
uw stad, die hetzelfde wapen draagt als
onze stad: door de doornen naar de sterren
Na de vreselijke verwoesting, die uw stad
In de oorlog heeft doorgemaakt, hebt u niet
alleen gewerkt aan het herstel van uw ge
bouwen. maar ook aan het herstel van de
cultuur, de beschaving en de muziek Uw
bezoek aan onze stad. aldus besloot de bur
gemeester, he?ft een diepe genegenheid
tussen de bevolking van Gouda en die van
uw stad geschapen In zijn dankwoord sprak
de president, de heer L. Ch. Barthèlémy,
zijn dank uit voor de hartelijke ontvangst.
Hij zeide zich in ons iand geen vreemde
ling te voelen. En dit woord is toch wel de
bekroning op het werk van het huisves
tingscomité en de vele pleegouders
Uitslagen Zaten
rdag:
le Afdeling mandoline: Mandoline-orches-
ter Frisch Auf. Frankfurt am Main, con
certwedstrijd 443 p. le prijs, ere-wedstrijd
413 p. le prijs.
Ere-afdeling harmonie: Musikverein der
Bundesbahnbediensteten, Knittefeld: mars
wedstrijd 99 p le prijs, concertwedstrijd
384 p. le prijs, erewedstrijd 373 p. 2e prijs.
le Afdeling fanfare De Eendracht. Enk
huizen concertwedstrijd 330 p. 2e prijs, ere-
wedstrijd 349 p. 3e prijs.
Uitslagen Zondag:
4e Afdeling harmonie Paul Kruger, Den
Haag marswedstrijd 96 p. le prijs, concert-
wedstrijd 384 p. le prijs.
Ere-afdeling symphonie: Orchester Ver-
ein Duisburg: concertwedstrijd 400 p le pr.
Superieure afdeling fanfare Frickley Col
liery Band concertwedstrijd 411 p. 2e prijs,
Pri jzen
erewedstrijd 2e prijs,
"aperleure afdeling hai
Fraternelle. Caen: concei
lie:
harmonie
Istrijd 437
le prijs met lof van de jury, erewedstrijd
le prijs. Kapelle der Schutzpolizei. Frank
furt am Main: marswedstrijd 100 p. le pr..
concertwedstrijd 432 p. le prijs met lof van
de jury. erewedstrijd 3e prijs. Kon. Har
monie St Pieter. Tienen: concertwedstrijd
367 p. 2e prijs.
le Afd. harmonie; Oraaco, Bergen op
Zoom: concertwedstrijd 356 p. 2e prijs.
2e Afd. harmonie: Musikverein der Be
diensteten der Stadt Salzburg: concertwed
strijd 362 p. 2e prijs.
De ereprijzen werden als volgt toegekend:
La Fraternelle kwam ln het bezit van de
zilveren legpenning van H.M. de Koningin,
de concoursvlag beschikbaar gesteld door
de gemeente Gouda, de zilveren legpen
ning door de minister van Onderwijs. Kun
sten en Wetenschappen beschikbaar gesteld,
de verguld zilveren medaille van de bur
gemeester van Gouda.
Het Frankfortse jeugdorkest kreeg de zil
veren legpenning die Prins Bernhard be
schikbaar had gesteld, terwijl de Markham
Colliery Band in het bezit kwam van de
verguld zilveren medaille van de Commis
saris der Koningin in de provincie Zuid-
Holland.
De extra prijs van de Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer behaalde Kunst na
Arbeid in Purmerend en de extra prijs die
ae Kamer van Koophandel voor Gouda en
Omstreken had beschikbaar gesteld ging
naar het verenigingslokaal van de Schutz
polizei van Frankfurt am Main.
