anew
HOE IS NU EIGENLIJK
EEN DUITSER?
Goveka toonde agrarische leven
in vele facetten
Heidense offernacht op
een oude vulcaan
Jazz en swing zijn geen spekje
voor het Boedapester bekje
Aan Goudse veestapel is nog
wel wat te verbeteren
Kwaliteit van de Goveka-kaas
was vrij goed
Gedenkschriften van Truman
Oranjeboom
■m
„Tentoonstelling is een stimulans voor
de boer en voor de handel"
Bezoek is aanzienlijk
gestegen
Ijsjes van „Ome Jaap
uit Amerika
U
Gouwenaar voor
de televisie
Vechtpartij op Bosweg
De Goveka leerde:
Er is behoefte aan
stieren
goede stieren
Beste kaas kwam
uit Ouderkerk
assa- nuwcükB.L%»pNlt x
Xe bi) O» O* es
fiat a
In Oudewater staat een fonteindie
aan goede tijden" herinnert
Volgend jaar weer
een lichtweek
at
AAR
AN NEER
Azië eensgezind tegen
Malans rassenpolitiek
Veteranen Legioen
ook in Gouda
Zware luchtaanval
op Pjongjang
Geleerden stelden een grondig onderzoek in
RESULTAAT: TIEN
DIKKE DELEN
De Bromo krijgt geen geiten meer
Vriesweer in de tropen
MAN ACHTER DE TOONBANK
I WERD MULTI-MILLIONNAIR
Politicus, financier
en kunstverzamelaar
„Mijnheer de President" is nog verliefd
op het meisje met de blonde krullen
Leerzaam werk
-h
HET MOET UIT ZIJN MET DE PRET!'
Een lezing over Stalin
biedt meer ontspanning.'
„Niet voor arbeiders"
-ï
Rijk mits ongetrouwd
\ohm Sum
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1952
GOUDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
DE LANGE STOET DIEREN, die gistermiddag door de rietmatten van
het Veemarktterrein trok helaas een beetje over tijd om over
Houtmansgracht en Blekerssingel de parade der sterken te houden vorm
de een overzichtelijk slot van een goede tweede Goudse vee- en kaasten
toonstelling, die voor de agrarische bevolking van de wijde Goudse streek
een gebeurtenis van de eerste rangorde is geworden. Het was de optocht
der kampioenen en prijswinnaars, geopend door die keurige collectie rij
en werkpaarden, die des morgens op de Nietiwe Markt voor elke bezoe
ker van de Goveka een erehaag hadden gevormd, de meeste bewondering
oogstten en slechts de wens hebben achtergelaten, dat de Goudse streek
meer oog zal krijgen voor de paardenfokkerij.
De paarden eormden een erehaag poor de bezoekers aan de Gooefca. gf'ÏÏJ
schoonheidskoninginnen, dat een beetje peroeeld kijkt naar al die drukte, die de Goveka
op de veemarktterreinen brengt.
gemeenten, zoels de burgemeesters ven
Waddinxveen, Benthuizen en Moerkapelle,
De Goveka, manifestatie van de kracht
van het platteland, is een goede tentoon
stelling geworden, een goede afspiegeling
van wat de streek presteert en tevens een
les ln tekortkomingen. Een gebeurtenis ook,
die de belangstelling van een groot deel der
agrarische bevolking heeft envan de
bewoner van de stad, die meeleeft met de
krachtsinspanning van het platteland. Een
bewijs voor de groter wordende betekenis
van de Goveka is de groeiende belangstel
ling. Want ditmaal was het bezoek aanmer
kelijk groter dan verleden jaar.
Tentoonstellingen als deze hebben een
niet te onderschatten betekenis. Ir A. W
v. d. Plassche, de directeur-generaal van
de Landbouw, die de Goveka, na een inlei
dend woord van de voorzitter van het al
gemeen bestuur, wethouder A. Heerkens,
opende, wees op die betekenis. Er gaat van
een tentoonstelling als deze, zeide hij. een
stimulerende invloed uit op de boer. Maar
niet alleen die stimulans tot betere presta
ties is belangrijk, aldus lr v. d. Plassche,
ook voor de afzet en de export heeft de
tentoonstelling een grote betekenis. Daarom
was het zo verheugend, dat de Goveka bui
tenlandse belangstelling trok. Aanwezig wa
ren o.a. de heren C. J. Small ambassadeur
van Canada. P. H. Theron. handelsattaché
van Zuid-Afrika, J. Levacher, handels-
attaché van Frankrijk en Lorenzo Tozzo.i.
handelsattaché van Italië, en de vertegen
woordiger van de Britse ambassade, mr F.
C. D. Sargeant.
Verbeteringen mogelijk
Ir v. d. Plassche wees op het belangrijke
agrarische centrum, dat Gouda is. Een cen
trum van internationale betekenis, vooral
bekend door de Goudse kaas. De boeren
kaas, zo zeide hij, maakt nog altijd 15
van de totale kaasproductie uit. dat wil zeg
gen, dat 50.000 boeren elk jaar twintig mil-
lioen kg kaas produceren. Er wordt op agra
risch gebied zeer veel gepresteerd, aldus
ir v. d. Plassche. Hij wees in dit verband op
de t.b.c.-vrijmaking van het vee waarmede
reeds zóveel succes is bereikt, dat bepaald
kon worden, dat voor deze tentoonstelling
uitsluitend t.b.c.-vrij vee moest worden aan
gevoerd. Ondanks deze rem was de deel
neming zelfs groter dan verleden jaar.
Maar al kunnen wij trots zijn op onze
landbouw, aldus ir v. d. Plassche dat wll
nog niet zeggen, dat er geen verbeteringen
mogelijk zijn. Wij moeten naar verbeterin
gen blijven streven. De Goveka kan daartoe
een bijdrage leveren. welland
De voedselcommissaris voor Zuid-Holland,
de heer A. v. d. Hoek. heeft daarna een
kort propagandistisch woord jjsproken,
waarbij hij o.a. wees op het grote aandeel
van de landbouw in het nationa®I1ln^°"2®"
De landbouw is in staat het gehele Neder
landse volk te voeden en daarnaast nog
voor driekwart milliard ««Wen aan de ex
port deel te nemen, merkte hij op.
Goveka begon vroeg
Bij de opening waren ook aa^ez'g JH*
rijke functionarissen op agrarisch gebied
zoals rijkszuivel- en veeteeltconsulenten, de
directeur van de provinciale gezondheids-
dienst vertegenwoordigers van de besturen
van de andere agrarische .^istrictSnn,f<J°""
stellingen te Dordrecht. Leiden en Delft en
verder burgemeester en wethouders van
Gouda en burgemeesters van omliggende
Lekkerkerk en Gouderak.
Voor deze officiële opening was de Go
veka echter al begonnen. Want de boeren
houden er van vroeg te zijn Vandaar dat
het tentoonsjellingsbestuur als eerste punt
op het programma plaatste: „6 uur toelating
van het vee". En om zes uur was het al
druk op de marktterreinen. Grote vee
wagens brachten de dieren aan. Zij kW11
alle een ruime plaats, waarvoor tien arbei
ders van Gemeentewerken, die een ween
lang in de weer zijn geweest om alles voor
elkaar te krijgen, hadden gezorgd. De op
stelling van de dieren, groepsgewijze in
lange rijen, was goed. al waren er «roepen
som» moeilijk te zien.JBn er w»s voldoende
ruimte voor de bezodfcers om er langs te
wandelen, zodat ieder zich een goed beeld
kon vormen van de fokproducteni van d
Goudse streek, waarover "grarisc
medewerker u meer zal vertellen.
Kaasschoteltjes
in de nieuwe kleine markthal was het
centrum van de boerenkaas- Daar lagen de
UIT VROEGER TIJDEN
De Goudsche Courant meldde:
75 Jaar geleden.
Het kerkgebouw van de Ned. Herv. Ge
meente te Stolwijk zal eerlang inwendig
een grote verfraaiing ondergaan. Het
reeds lang de wens geweest een orgel in de
werkerk a. d. IJssel.
50 jaar geleden.
Tn Haastrecht en Vlist circuleren lijsten
ten ehide de minister v» Blnoen^e
Z'ke?»H»bd%?g'nmténïéerte bJn"mS ?oi
door
het vertrek van mr J. T. C. viruiy.
25 Jaar geleden,
uit een advertentie: Gouda. Markt: Groot
cwus-menaaerle der vier
extra attractie Lichtfonteinen of de grote
waterwerken van Versailles door lr An-
cillottl. 200.000 liter water per minuut.
kazen, die Woensdag al gekeurd werden, ln
lange rijen Zij trokken veel belangstelling.
De leden van het zuivelconaulentschap ga
ven daarbij de boeren (en boerinnen, die
immers feitelijk de kaasproducenten zijn)
adviezen, waarbij zich dikwijls een lange
gedachtenwiaseling ontapon. Maar niet al
leen kon men er leren, hoe men de beate
kaas kan maken, maar ook wat men er van
kan maken. Daarvoor awgden meisjes van
de huishoudschool, dia talrijke kaasrecepten
vertelden en het resultaat lieten proeven.
In deze kleine hal vroeg ook de Provin
ciale Gezondheidsdienst de aandacht voor
de t.b.c.-bestrijding onder het vee. In die
prachtige stand kon men bijvoorheeld de
vooruitgang op het gebied der t.b.c.-vrij
making van het vee constateren uit enige
cijfers. Op 15 Juli 1951 waren van de 13.098
bedrijven in Zuid-Holland er 4969 vrij ver
klaard Op 15 Juli van dit jaar kwamen van
de resterende 8129 bedrijven er 1093 of
13,5*/» vrij van t.b.c. Een flinke vooruitgang.
In die periode werd in totaal aan slacht-
premles ƒ332 410 uitgekeerd. Ook was er
een instructieve atand van de Vereniging
voor kunstmatige inseminatie „Gouda en
omstreken".
In andere stands, over het gehele marKt-
terrein verspreid, vfroeg de techniek van de
landbouw de aandacht. Daar konden de
boeren zich op de hoogte stellen van nieuwe
gereedschappen voor landbouw en veeteelt.
Zo toonde de Goveka het agrarische leven
in vele facetten. Zij was een Interessante
tentoonstelling voor de boe<| die een in
druk wil hebben van de prestaties van zijn
collega's en daaruit lering wil trekken, «n
voor de stadsbewoner, die oog heeft voor
de schoonheid der dieren.
In optocht gingen Woensdagmiddag
de kinderen van de Puttekade te Bos
koop naar een terrein van de heer
W. Oskam, waar een Uscoman klaar
stond om alle kinderen een iisje te
geven. Deze tractatie kwam ven de
heer Jacob Brouwer. d>* In Amerika
woont en die op de Puttekade is ge
boren. De heer Brouwer, die sedert
20 jaar niet meer in Holland is ge
weest, kreeg enige tijd geleden in
Amerika bezoek van de Boskoopse
handelskweker, de heer M. C. Ra-
vensberg. De oud-Puttekade-bewoner
verzocht toen de heer Ravensberg
namens Hun „Ome Jaap" alle kinderen
van de Puttekade een ijsje te geven.
De heer G. G. A. Montagne. directeur
van het bedrijf voor keramische producten
GEMO, zal vanavond om kwart over acht
medewerken aan een televisie-uitzending
van de AVRO, waarin hij een wandbord
zal tonen, dat volgende week aan Prinses
Beatrix zal worden aangeboden. Het bord.
dat een middellijn heeft van dertig centi
meter. draagt een afbeelding in Delfts
blauw van de foto. waarop de prinses
juicht bij een Nederlands waterpolodoel-
punt tijdens de Olympische Spelen.
Op de Bosweg la een flinke vechtpartij
geweest, waarbij twee personen licht wer
den gewond. Toen een 28-jarige opperman
een woordenwisseling kreeg met emand,
die achter het raam van zijn woning zat.
kwam de bewoner naar buiten om de kwes
tie opVde vuist te beslechten. Het werd een
levendig gevecht, waarbij de opperman een
opstopper gaf. die de bewoner enige ver-
lieapunten bezorgde Op dat moment kwa
men twee broers van de bewonet te hulp,
aie de opperman vast pakten en hun broer
gelegenheid gaven de stand in evenwicht
te brengen. Bij deze stand kwam een andere
bewoner van de Bosweg, een 48-jarige heler,
op het strijdtoneel. Hij had aan een van de
broers een boek geleend en dat tussen de
vechtersbazen op straat aangetroffen Hij
bukte zich om het boek op te rapen, maar
ging terstond knock-out door een flinke
dreun. De politie heeft twee broers, die
•lagen hadden uitgedeeld, in verzekerde be
waring gesteld wegens openlijke geweld
pleging met vereende krachten. Zij ver
moedt, dat de broers ook aandeel hebben
gehad in een vechtpartij enige maanden ge
leden, waarbij een Gouwenaar zes tanden
heeft verloren.
ZUIVELBEURS LEEUWARDEN.
29 Augustus. Gouda Volvet ƒ2.352.36.
Edammer 40 pi. 2.13—2.14, broodkaas 40
pl. ƒ2.14—2.15 per kg. Stemming kalm.
KAASMARKT MEERKERK.
29 Augustus. Aangevoerd 58 partijen. Ie
kwaliteit 2.34—2 37, 2e kwaliteit ƒ2.30—
2.33, extra tot ƒ2.38 per kg. Handel matig.
OUNDVEE. PAARDEN (drie sodrten), var-
rU ketw> schapen, geiten en zuivel, «lef»"
de verscheidenheid die de Goveka biedt.
Het laatste, de zuivel l^kcre kaa« en
kaazgerechten - zal de h«Uvrouw he4
meest Interesseren; de verschillende dier
soorten zullen voornamelijk de aandacht
van de fokkers hebben. Het ls blijkbaar de
bedoeling van de organisatoren van de Go
veka om uitsluitend geregistreerde fokdle-
ren op deze tentoonstelling te hebben;geen
slacht- of ongeregistreerde *ebr?/^d!®r®*;
De registratie van al deze dieren ge
schledt in hoogste ressort in de
stamboeken en blHkbaar 1. de vroegere
varkens- en schapendag de grond.laa ic-
weest voor deze tentoonstelling die breed
is opgeaet.
Het is een loffelijk streven van de orga-
nisaloren om all. dl«r»oorWnlarbeoorde-
ling bijeen te brengen: de beste fokkers
leren er nog van en voor de minder goeden
s hït een leerdag van betekenis evenata
voor de jongeren, die het nog moeten leren.
Maar een groot bezwaar van een ten
toonstelling als deze is dat men alles met
kan overzien, met gevolg.dat men ófjjrac-
tiach van alles niets, althans heel weinig
ziet öf dat men slechts van één onderdeel
voldoende notitie kan nemen en de rej
moet verwaarlozen. Geen van beide is goeg.
want een boer heeft nu eenmaal in zijn
bedrijf met de meeste der geëxposeerde
diersoorten te maken.
DE KWALITEIT van de kaas op de Gove
ka was ongeveer gelijk aan de kwaf'
teit van de kaas, die verleden jaai
pxnoseerd .Vrij goed", zo was het oordeel
N Verkley te Alphen a. d. Rijn. K. Aae
Lte's Gravenhage. H. Scheer te Schoon-
«T _n ji p Tiersma te Gouda. Toch
kwam de kwaliteit in het algemeen niet uil
Wpn ae kwaliteit van de kaas, die voor de
gewone streekkeuringen wordt aangevoerd
Een gemiddelde van 85' punt dat.
Wat model en korst betreft waren de H-
ventig Goveka-toendlngen beten
De uitslagen waren, klasse A (tot
StolwUlTsdd'A. Scheer, Berkenwimde; Se.
kg.); .a. W. van Ooster
OMrim-kprk a d IJssel. (De beste kaas
S de^mntoonateUing); lb. V van Vu»-
!pn Kamerik. 2. J. Rijlaarsdam. Alphen a.d.
Rijn; 3. W. de Jong Dzn L?kk®rkfrkR_a*
Joh Bouwman, Bleskensgraaf, 4b A. Baas,
Moordrecht. 4c. M C. Bogaard. Stolwijk.
Eervolle vermeldingen kregen: C. Streef-
land Lekkerkerk; Jac. v^ d. Bunt Reeu-
l»Hk' J P. v. d. Bas. Bergambacht. P.
Zeeuw, Nieuwerbrug a. d. Rijn; J. Mu|Mjk,
Gteisen Nieuwkerk; D van Dam Haast
recht Joh. Bouwman. Bleskensgraaf. Wed.
M Blanken—Kool. Gouderak; J. Pons Dzn.
Bergambacht. C. de Jong Wzn Ouderkerk
a d IJssel; M. Dogterom. Lekkerkerk; M.
T.I.O.D.-jeugd in Voorburg
Fvenals andere jaren heeft de jetigd van
de Goudse lawntennlsclub „T.I.O.D. deel-
„f„^nen aan de jaarlijkse tenniswedstrijden
ta Voorburg en ook nu hebben de junioren
aardige resultaten geboekt Bert Elshou die
hat eerst aan een tournooi deelnam,
,1 Ln beker beslag. De eerste prijs bij
di meisje» kwam dit Jaar Piet in Gouda
terecht daor In een spannende eindstrijd
WtUyOosterling met gering versclul ver-
SlMdeWffiaM behaalde, in de tweede al-
dol in* Hans Bovenkamp ook een eerste
Brits terwijl in de vierde afdeling meisje»
al finale een Goudse aangelegenheid was
in gewonnen werd door Jopie Steketee. In
dï vijfde afdeling van de meisjes kw»™e"
twee Goudse meisjes, Nolly de Graaf
en Wies Krom, in de finale. Nolly de Graaf
Té Jongste deelnemer, de U-Jarlge Keesje
Temple», behaald, nog een eerste prijs
de troostrondu.
L de Groot, Ouderkerk a. d. IJssel; L. A.
Mourits. Reeuwijk; Wed P. Jreure: ®erf,"
nmbacht" C. de Groot. Zegveld, J. v. a.
Heuvel, Czn., Reeuwijk; C. H. VrJUndt,
Moordrecht; Gebr. v. d.HavenNoordeloos.
Wed. H. C. Bongers, Oud Alblas, J. v. a
Vlist en Zn., Gouderak.
geslaagd.
Te Amsterdam is gisteren geslaagd voor
het practijkexamen spreekvaardigheid in
dé Engelse taal. luitenant W. E. Kronenburg,
alhier.
Advertentie
Doe mee aan de grote
school tchoanan
prijsvraag
200 waardevolle
prijzen
IEDEREEN kan GRATIS
maadoan. Haal Uw lorasuliar bij
Hoogstraat 14, GOUDA
Beginnen we met het rundvee, dan blijkt
onze eerste indruk helaas niet onverdeeld
gunstig te zijn. En het is een ervaring van
zeer vele jaren, dat die eerste indruk niet
liegt. Wel kwam het later wat bij. maar
onze overtuiging is toch dat hier nog wel
het een en ander te verbeteren valt.
Achterstand in te halen
Nu is men in zijn streven niet altijd even
gelukkig, maar het blijkt dat men ook hier
niet steeds alles heeft mee gehad. Eerst
was hier een „zelfkazend" gebied, waarin
men van de runderen alleen maar een grote
hoeveelheid melk verwachtte. Nog slechts
kort streeft men naar aanzienlijke verho
ging van het vetgehalte. De verbetering
van het exterieur had hier ook lange tijd
niet de aandacht als ln andere fokgebieden.
In dit laatste licht bezien kunnen we con
stateren dat de veeverbetering hier toch
wel reeds goed heeft doorgewerkt. Maar
er ls behoefte aan goed fokkende stieren.
Er waren verschillende collecties afstam
melingen van één stier o.a. van verschil
lende K.Ij-stieren, die de jury geen eerste
prijs waard achtte. De groep van acht
koeien, dochters van de thans zevenjarige
stier Herbald van de K.I. Vereniging De
Horizon" te Rotterdam, moest zich verge
noegen met een 2A-prijs. terwijl die van
Dolik 37. (een nog oudere Rijkspremiestier.
een 2B-prjjs kreeg. Dolik is van de K.I.-
vereniging „Gouda e.o.".
Ook de groepen jongere telgen, o.a. van
een drietal K.I.-stieren. konden slechts de
kwalificatie ..matig" behalen.
Zie. dat is jammer een K.I.-stier, die toch
maar een beetje goed fokt. verwekt jaar
lijks wel zo vele dochters, dat uit een jaar
gang gemakkelijk een goed achttal moet
i zijn samen te stellen en uit meerdere jaar-
I gangen oüdere dieren toch stellig een goede
groep koeien!
Kampioenen
Herbald ls een stier van ongetwijfeld be6t
exterieur: diep. breed. vlak. met veel adel
en van zeer goed type. Zijn productie-
afstammlng is ook best in orde. zodat het
kampioenschap, dat hij verwierf, verdiend
WReservé werd Nelson een driejarige
Friese uit de Eduard-lijn. eig. K.I. vereni
ging Gouda en Omstr.. een behoorlijk *oor-
tige stiet, met niet te fraaie kop. terwijl
het geheel edeler kon. Liever zagen we de
rijkspremie Faust. een zoon van de Almelo
se preferente Anna's Adema, eig. A. B.
Uyterlinde e.a. te Zoetermeer. Hij is soor-
tiger en edeler dan Nelson, al is zijn ach
terstel niet onberispelijk.
Ontegenzeglijk waren er goede en zeer
goede koleien, zoals de kampioene Anna 57.
een Friese, dochter van Klaske's Adema.
van H. de Jong Mz. te Lekkerkerk eén
mooie mooisoortige melkkoe met goed
ruim en vierkant uier. goede benen en met
zeer goede productiegegevens. Heel goed
was ookj de reservekampioene Aukje 4.
eveneens een Friese van A. B. Uyterlinde
te Zoetermeer. een goede typische melkkoe
met voldpende melk. doch niet te hoog vet
gehalte. goede uier. doch de spenen iets
wijzend*' en meerdere anderen. Doch we
zagen ook bekroonde dieren, die we liever
wat lagei of helemaal niet bekroond hadden
gezien. Maar er bestaat verschil van smaak
en van ihzicht!
De groepenindeling leek ons ook wel eens
wat gezicht: waarom 3 pinken van eén
eigenaar en van één vader?
Er was een aardige fokfamilie van Miens,
van W. de Jong te Waddinxveen. een dito
van een jiier van C. Bongers goede uiers
(Van onze correspondent)
Het was in 1948. ter gelegenheid van het
jubileum van Koningin Wilhelmina, dat
Oudewater zich opmaakte voor zijn eerste
lichtweek. Een gebeurtenis, die de burgerij
van Oudewater zeer lang zal heugen. Een
gebeurtenis ook voor meer dan 100.000
vreemdelingen, die Oudewater bezochten en
die zich verlustigden in de aanschouwing
van de versierde en verlichte straten en ge
vels De herinnering zal nog weieens uitgaan
naar het mooie lichteffect van het stadhuis,
de verlichte gevel van het huis van de heer
Van der Lee met in zijn tuin de geweldige
beuk met enige honderden oranjelichten. de
kademuren en brugbogen met hun reflecte
rend licht op het water enz., enz. Hoe aar
dig was het niet, die honderden burgers en
burgeressen, gestoken in oud-Hollandse Kle
derdrachten. Het is alweer lang ver eden
tijd, maar toch is er nog iets overgebleven
van deze lichtweek. Er is Iets blijven staan,
dat tot op heden zijn aantrekkingskracht
nog niet heeft verloren.
Het was ln de dagen ven voorbereiding
voor de lichtweek. dat ook de leden van de
buurtvereniging Lange Burchwal Noord, ge
hoor gevend aan de oproep om ook hun
buurt te versieren, de koppen bij elkaar
staken en besprekingen voerden. Over de
massale verlichting der buurt was men het
al gauw eens, doch het pleintje in de uit
hoek gaf nog enige bezwaren. Het was niet
zo eenvoudig om dat tot een mooi geheel te
maken. jDe heer M. de Jong nam toen het
initiatief om een fontein op te richten in
deze verloren hoek, die vaak in een mod
derpoel yras herschapen. Een plannetje werd
ontworpen, dat aller goedkeuring kreeg. De
voorzittër nam op zich in overleg te zullen
treden met de gemeente-architect, de heer
Hogendoorn. Hij zegde alle*1 medewerking
toe. De buurtvereniging bezat enige vak
mensen, zoals een metselaar, timmerman,
electricien en een tuinman, die er hun
schouders onder zetten. De fontein kwam
er. In dé lichtweek had zij veel bekijks. De
fontein bleef staan en werd in 1949 weer
voorzien van bloemen en licht. Des Zater
dagsavonds worden nu nog steeds de lich
ten ontstoken .Dank zij de subsidie, die van
gemeentewege werd gegeven, kon ook dit
eens begonnen werk door de buurtbewoners
in stand worden gehouden. De laatste jaren
onderhoudt mej. Kamermans, die haar hart
er aan heeft verpand, de fontein. Onlangs is
de fontein weer verfraaid. 3 Metalen kikvor
sen spuiten 'n straal water omhoog. De nieu
we verlichting geeft het geheel des avonds
een fantastisch aanzien. Plannen bestaan om
in 1953 weer een lichtweek te houden. De
buurtvereniging Lange Burchwal zal zeker
weer acte de présence geven. Want heus, de
fontein zal er dan nog staan.
doch daaraan niet evenredige productie
welke laatste ook een wel aardige fokfami
lie had. Verder waren er een zeer goede
bedrijfsgroep van vijf (uit een stal van 24)
van Uyterlinde (iets wijzende sppnen aan
ruime uiers) en een goede groep van H. de
Jong te Lekkerkerk vormden een goed deel
van de groepenkeuringen ,en goede voor
beelden voor een volgende tentoonstelling.
Bij de paarden
Bij de paarden was het Gelders type niet
talrijk vertegenwoordigd, wel waren er en
kele heel goede, zoals de kampioene G.
Sophia, een Nubert-dochter van H. Heems
kerk te Asperen en de reserve, haar dochter
Paula Sophia, d. Kavalier. f. e. Heemskerk.
Het Gronings type telde enkele goede
kroonmerriën; kampioene werd de bekende
mooie Laretta. d. Haakon uit Bellerette. eig.
M. P. Vrij te Nootdorp; reserve werd de ty
pische zware ster Lanetta, eveneens d. Haa
kon van G. Oudijk te Zevenhuizen.
Van de trekpaarden, waaronder enkele
goede, naast minder excellerende, werd
kampioene de bruine Bertha v. Kluko. drie
jarige. van P. J. v. d. Eyk te Hazerswoude.
doch wti meenden dat deze reserve werd
omdat ze niet van de klasse was als de
schimmel van gebr. v. d. Velde te Moerka
pelle. Olga v. Moerkapelle, een jonge Eer-
nard v. d. Schaapshoeve, beste merrie, cor
rect en fraai gelijnd.
Verder waren onder het kleipvee de
schapen, de varkens en de geiten goede
dieren. naa6t minder opvallende exempla
ren: we hebben ze echter niet alle kunnen
zien. Wel zagen we dat de kampioen ooi
de 2-j 6834, t e. N. J. W. Olieman te Leid-
schendam. een mooi schaap is en de reserve
7244 van dezelfde, een mooi type. vóór iets
licht; maar het is nog een éénjarige.
Kampioen ram was 957 van G. Oskam te
Lekkerkerk. reserve 931 van wed. C. Doel
man te Leidschendam. beide goed soort.
En ln de productieklasae der geiten waren
dieren met opvallende productiegegevens;
zo gaf Margriet van C. Lugthart te Gouda
als 5-J. 1154 x 4.09 in 412 dagen en Frannie
van A. J. Emons te Rotterdam zelfs 1236 x
4.43 in 317 dagen, evenals als vijfjarige.
31 Aug.: Collecte voor Ned. Vereniging
30 Aur. 10 uur Coornhert «vmmsluij: O''1"
clële opening Chr. lagere landbouwschool en
Chr. lagere tuinbouwschool.
31 Augustus. 1-34 uur, Nieuwe Mirkt 10: Ten-
toonstelling Goudse D"hl'ail^re"^l"*ïitriU,_
30 Aug. S uur. hoek Burg. M»rten*stra»i
FluwetenSlngels Straatpredlking Goudse Stsas
evangelisatie.
Bioscopen
Reünie: Flitsende vleugel* *net Stephen
McNally en Gall Russell). 7 en 1.15
Schouwburg: De gesluierde M«Ja (piel M>ua
Lltto en Willy Frltsch). 0.15 uur.
Thalia: Always In my heart (Ret Kay Fran
cis en Gloria Warren). 8.15 uur.
Tentoonstellingen e.il.
Museum Het Catharlna GasRuls: Bloemen
uit de Gouden eeuw. 1012.30 tn 1.3(Wi uur
(•s Zondags van 2-4 uur. "s Maindags en vrij
dags alleen van. 1.30-5 uuij. ,.v.
Museum „De Moriaau": Tentoonstelling teke
ningen e d van Goudse stadhuli en Markt. 10-
12.30 en 1.30—3 uur (Zondags gesloten).
Stadhuis: Gelegenheid tot bezichtiging, van
10-12 en 2-4 uur ('s Woensdsgs niet. za
terdags alleen van 3—4 uur).
Apothekersdienst
Steeds geopend (des nachts alleen voor re
cepten) Apotheek E. Grendel, alleen Lange
Tiendeweg 9.
WAT ZULLEN WE ETEN
ZATERDAG:
Gebakken aardappelen
Appelmoes
Kofflevla
Indonesië zal het plan van India om do
kwestie van de Zuidafrikaanse apartheids
politiek voor de Verenigde Naties te bren
gen steunen, omdat dit overeenstemt met do
nationale idealen van Indonesië, zo heeft de
Indonesische minister van voorlichting.
A Mononoetoe. medegedeeld. Hij zei. dat de
ti estand in Zuid-Afrika in andere delen van
de wereld reacties en botsingen tusseri
rassen tot gevolg zou kunnen hebben, wat
zeker niet in het belang van de wereldvrede
zou zijn.
De voorzitter van de machtige Chinese
vereniging op Malakka heeft de apartheids
politiek in Zuid-Afrika een ..klassiek voor
beeld van 's mensen onmenselijkheid tegen
over de mens genoemd. Hij juichte India s
voornemen toe. Volgens welingelichte krin
gen te Karatsji zal ook Pakistan India
steunen. Uit Rangoon wordt gemeld, dat
Birma de zaak eveneens zal voorstaan.
DE KLEREN MAKEN DE
DEMOCRAAT
Als onderdeel van de campagne ter ..de
mocratisering van de kledij" heeft de Egyp
tische minister van Financiën Donderda
verklaard, dat de ambtenaren van zijn de
partement in het vervolg in hemdsmouwen
met open boord en zonder fez op kantoor^»
mogen verschijnen. De minister van Sociale/
Zaken is nog democratischer! Hij heen
meegedeeld, dat hit niet zal aarzelen zeil
het voorbeeld te geven door een hoed tc
gaan dragen.
Op 10 September zullen speciale commis
sies bijeenkomen om de toepassing der klc-
dinghervorming na te gaan.
Een overzicht van een gedeelte van het tentoonstellingsterrein Op de morjrond ee
poede groep drachtige koeien. Op de achtergrond de ringen, waarin de dieren aan d
y jury werden getoond.
Afdeling van deze vereniging
van militairen opgericht
De dertig tot veertig in Gouda wonende
leden van het Veteranenlegioen Nederland
hebben gisteravond in Concordia, dat voor
een derde bezet was, een afdeling Gouda
van het Legioen opgericht. Het Legioen is
een stichting, waarvan alle militairen
maar voornamelijk zij die in Indonesië hun
diensttijd hebben vervuld lid kunnen
worden. Over het doel van de stichting
vertelde de heer A. F. Pasanea. hoofdbe
stuurslid uit Den Haag, een en ander. Bij
de terugkeer in het vaderland kenden de
militairen, die in Indonesië hadden gestre
den, een grote teleurstelling. Zij hebben er
offers gebracht, maar de vraag rees voor
hen- wat hebben deze offers opgeleverd?
In de Oost hadden zij zich één als Neder
lander gevoeld, terug in het vaderland kwa
men zij direct in contact met de verdeeld
heid in politieke partijen. Het nationaal be
lang staat niet meer op de voorgrond, zo
zeide de heer Pasanea, maar het partij
belang.
Het legioen wil de versterking van het
nationaal bewustzijn bevorderen, het aan
zien van Nederland in binnen- en buiten
land herstellen en de beste nationale tra
dities propageren. Spreker wees op het ge
bruik van de nationale vlag. die op elke
haring- en ijskar prijkt bij wijze van re
clame. Gelukkig zo zeide hij. is er nu in
Den Haag al een politieverordening, waar
bij het gebruik van de vlag als reclame
wordt verboden.
Voorts wil de stichting er wordt aan
gewerkt haar in een vereniging om te
zetten de banden onderhouden tussen de
veteranen en hen. waar dit nodig Is. te
steunen. Het legioen, dat thans elfduizend
leden telt. heeft «is laatsts punt op zijn
Vanochtend is een grote aanval waai
schijnlijk de grootste van de Koreaans
oorlog gedaan op militaire doelen in hi
gebied van de Noordkoreaanse hoofdsta
Pjongjang, zo deelt de vijfde luchtmach"
groep mede.
De bevolking van Pjongjang was tevors
door middel van strooibiljetten en de rad:
gewaarschuwd.
GRIEKENLAND BEZUINIGT
OP TROEPEN
Het Griekse kabinet heeft besloten h«
leger in te krimpen, teneinde de uitgave
te verminderen. In bevoegde kringen g<
looft men. dat met een vermindering va
het landleger met twintigduizend man vo
staan kan worden. Leger, vloot en luchjg
macht zouden dan te zamen 140.000 ma
tellen.
Zuidafrikaans gerechtshof
houdt voet bij stuk
Het hooggerechtshof te Kaapstad hee
eenstemmig de wet op het hoge parlsmer
talre hof ongeldig verklaard.
programma het aanknopen en onderhoude,
van contact met gelijkgerichte groepen.
Na de pauze werd een tweetal films ovt
de Oost vertoond. De eerste geeft een kijk.
In de oerwouden op Sumatra, de tweec
film laat enkele Indonesiërs in hun dag»
lijks leven in hun vreugden en zorgen zie
Ter opening Van de blieenkorpst wet
een minuut stilte in acht genomen voor <L
gevallen militairen en geluisterd naar hé
volkslied. De vergadering stond onder le
ding van de voorzitter van het voorlopl
afdelingsbestuur, de heer L. Imhotz.
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1952
EERSTE BLAD - PAGINA 3
DARMSTADT, Augustus.
AMERIKAANSE en Duitse sociologen heb-
bén Juist dezer dagen een grondige
studie, welke se In deze stad met 90.000
Inwoners hebben gemaakt, beëindigd. Hun
bevindingen en conclusie hebben ze neerge-
men, beginnen de denkbeelden zich te wijzi
gen en hierin aehuilt het gevaar vóór gis
ting", zegt ..Stars and Stripes".
De meeste nieuwe inwoners zijn Rooms
Katholiek, het merendeel van dé oorspron
kelijke bevolking is protestant. De vrouwen,
uit de stad afkomstig, zijn tamelijk geëman
cipeerd en de meesten barer bedanken er
voor veldarbeid te verrichten, terwijl daar
entegen de dorps- en plattelandsvrouwen
het heel gewoon vinden op het land te wer-
ken. Ondanks de financiële ineenstorting
U& ln een week. ast Hen deken ramt. I h„ dnd vsn de hehbe„ de
waarvan er «even sUn gedrukt. Van nieuw-aang*komenen als groep meer geld
dit omvan,r«ke werk <al een.,amenvattlnj d,„ de oeerspronkelUkc bewonera.
(In het En«el. woeden „teven In een oeh Ht, va„ dlt ,11<s prij„tlj!lna,
eltlid not HJvtt boek dat In de Vereol.de 0p„pr0pte £h0|.„, godsdlenet-cénlllcten en
Staten het licht aa aten en dat be.temd t voortdurende „liberalisatie" van
voor het trote publiek, voor rover dit am.oude lr,d|tl„ di, eentr,a,i ,1» ij/.ten wet
woord verlantt on de vreat wat voor een folden De Ieuwe bew0„er, va„ d« dorpen
„,.M. ,1* rti.tta.v onto look oloowlille Is
zijn er niet snel in geslaagd de gelederen
toert mem de Duitser nu toch eigenlOk la.
Het Amerikaanse legerblad „Stars and
Stripes", dat te Darmstadt verschijnt voor-
gpclt, dat het boek tn culturele kringen
preciés dezelfde uitwerking zal hebben als
de bom die in 1944 op Darmstadt viel. Het
bénadert zeer sterk een welomschreven
antwoord op de vraag, welke politici, psy
chologen en ook gewone stervelingen reeds
lsng bezighoudt: Wat is de Duitser eigen
lijk voor iemand?
Dr S. gragf Grlgsby, een expert op het
gebied van de sociale wetenschappen en
verbonden aan het Amerikaanse Staata-
departement. had de leiding van het des
betreffend onderzoek en hij werkte samen
met dr Nels Anderson, verbonden aan de
afdeling Arbeldsggngelegenheden van de
Amerikaanse Hoge Commissie en dr Henry
Meyer en dr Aahley Weeks, beiden van de
New Yorkse universiteit. Ze lieten een groot
gantal enquêteurs bezoeken brengen aan
gezinnen en scholen, aan industriële onder
nemingen en regerlngsbureaux; in feite
werd eigenlijk iedere bewoner van Darm
stadt ondervraagd.
„Stars and Stripes" is zo gelukkig geweest
reeds een blik te hebben mogen werpen in
de bevinding en van de enquêteurs en de
conclusies van de geleerden. Hét merkwaar
dige is. dat de jeugd ovep het algemeen pes
simistisch bleek te zijn, daar ze vreest, dat
Duitsland in de toékomst slechts „slacht
offer" kan zijn.
Jeugd zonder illusie
„TENDEREN zijn geestelijk ouder dan ze
op Ejond van hun leeftijd zouden
moeten zijn", zegt het blad ..De opstellen,
welke op school worden gemaakt, geven
blijk van weinig gevoel voor humor en wat
er nog aan humor voor den dag komt, wijst
op een zekere spanning. Snedige kinderen
schijnen er niet të zijn. Dr Anderson ver
klaart. dat de na-oorlogse kinderen als ge
heel genomen zich weinig illusies maken
en ook tonen te gebrek aan geeajdrift.
Een van de voornaamste conclusies waar-
te» de onderzoekers verder zijn gekomen is,
dat de dorpen in de nabijheid van steden
als Darmstadt het toneel zijn van de sociale
revolutie, welke zich dezer dagen in West-
Duitsland voltrekt. Doordat tal van Darm-
•tadtera zich ln de naburige dorpen hebben
gevestigd, nadat hun stad heftig was ge
bombardeerd. terwijl er na de oorlog vele
tkichtelingen uit Oost-Duitsland bij kwa
van de conservatieve gemeentebesturen
binnen te dringen, maar thans beginnen ze
toch een zekere invloed uit te oefenen.
Heren en knechten
De „werkers" zijn verdeeld in „lagen". Er
zijn drie lagen var» arbeiders: de ambtena
ren vormen de bovenste laag en ze dwingen
nog" steeds het traditionele respect af, dat
de bureaucraten in Duitsland zo lang heb
ben genoten. Daarna komen „de arbeiders
met het witte boordje" en de onderste laag
wordt gevormd door geschoolde en onge
schoolde hand-arbeiders. Resten van het
oude gildenstelsel krachtens hetwelk leer
lingen slecht worden betaald en ieder
strikte gehoorzaamheid verschuldigd is aan
zijn „meerderen"/ karakteriseren eveneens
het beeld, dat de arbeldswereld biedt en
dragen er toe bij. dat de voorlieden indivl-
duéel neiging hebben „dril-sergeants" van
de industrie té worden. Slechts ongeveer
een derde van alle fabrieksarbeiders heeft
het gevoel techtstreêks contact met zijn
onmiddellijke superieuren te hebben.
Dr Grigsby heeft verder geconstateerd,
dat de Duitse enquêteurs, die allen een
universitaire studie achter de rug hadden,
aanvankelijk (tot ze beter waren gevormd)
uitstekende analysten waren, maar als „be
zoeker" vrijwel waardeloos. Hun sociale
standing en hun hooghartige houding, waar
uit duidelijk sprak, dat ze „eerbied ver
wachtten" zaten hun dwars wanneer ze bij
voorbeeld arbeiders moesten ondervragen
Zelfs al had de enquêteur nooit een houweel
gezien, dan stelde hij toch vragen op een
bepaalde manier, waarbij een bepaald ant
woord als het ware werd opgedrongen,
zodat hij. in plaats van inlichtingen te vra
gen aan de arbeider, hij zichzelf interviewde.
„Stars and Stripes" biedt troost aan
iedere Duitser, die zich miskend of onjuist
beoordeeld acht op grond van de hier bespro
ken studie. Een gerucht wil. dat de enquê
teurs in hun vrije tijd de Amerikaanse kolo
nie te Darmstadt hebben geanalyseerd en
volgens het blad moet het resultaat daarvan
nu ook niet zo schitterend ztjn.
Advertentie
CongreM NeJ. Christelijke
Geheelonthoudersvereniging
Te Zutphen is de 71ste algemene ver
gadering gehouden van de Ned Chr. Ge
heelonthouders Vereniging. De leiding be
rustte bij prof dr A H. Edelkoorts uit
Utrecht. In zijn openingswoord deed prof.
Edelkoort een beroep op de kerk om po
sitief de zijde van de christelijke drank
bestrijding te kiezen.
Voorts werd het woord nog gevoerd
door burgemeester De Jong van Zutfen
(een bekend drankbestrijder), namens de
zusterorganisaties, door de burgemeester
van Rhedcn, de heer J. de Bruin, voorzit
ter der Ned Ver voor Afschaffing van Al
coholhoudende dranken en door de hoofd
inspecteur van de volksgezondheid, de
heer Severijnse. Deze toonde aan. dat het
wijnverbruik in ons land daalt en het ver
bruik van bier stijgt Het na de oorlog
aanmerkelijk toegenomen verbruik van al
cohol vertoont sedert 1950 een dalende
tendenz. Vergeleken bij de cijfers van
1935—'39 is het gebruik nog hoog. Ten aan
zien van de behandeling der slachtoffers
van drankmisbruik verkeert ons land te
genover andere landen in een verbU|ÉMe
positie, aldus spr.
Het jaarverslag van de secretaris, de heer
J. J. Smit. vermeldde een stijging van het
ledental van 5355 tot 5417. Tot hoofdbe
stuursleden werden herkozen prof. dr A.
H. Edelkoort en de heren J. J. Smit en dr
J. van der Spek.
De is een onuitputtelijk onder
werp: t.fBl Jan haar nog zo grondig be
studeren. telkens stuit men op iets nieuws
in haar wezen.
Leo Tolstoi.
MADRID. Ajlgustui.
ALHIER afln twee boeken verschenen
welke beide de geschiedenis behande
len van een man. dl# begon als bediende
In da kruldenleriwlnkel van stjn vader en
dia hot bracht tot multl-mlllionnalr. minis
ter on kunstverzamelaar van internationale
vermaardheid. Deze man ia Francisco Cam-
bo. Vermoedelijk zou hU het tot eerzte mi
nister hebben gebracht, wanneer h|j zich
niet In 1919, HJdens een politieke vergade
ring In bet Bosque Theater te Barcelona,
drie woorden had laten ontglippen: „Repu
bliek? Monarchie? Catalonië!
In politieke kringen te Madrid heeft men
hem nimmer vergeven, dat hij het zo heftig
opnam voor zijn geboorteland patalonië. De
man, die met niets hegon en ln 1947 op 71-
jerige leeftijd in Buenos Airea overleed als
multi-millionnair, heeft indertijd twintig
jaar lang Cataloniës onafhankelijkheids
strijd aangevoerd Later verliet hij de poli
tiek en ging hij een rol «pelen in de inter
nationale financiële wereld en werkte hB
o.a. mee aan de grondvesting van het grq^e
hydro-electrische concern Chade. dat
takkinfen heeft in Latijns Amerika.
Twee aanslagen
éFWEEMAAL trachtten politieke tegenstan-
ders hem te doden. De eerste maal ge-
•chiedde dit ln 1907. toen een kogel hem
ln de onderrug trof terwijl hij op weg was
nëar een politieke bijeenkomst. De tweede
maal werd een aanslag op zijn leven ge
daan in 1922 in de buurt van Jerez, in An-
diloesië; bij deze gelegenheid drongen ver
scheidene kogels in de wagen, waarin hij
wa* gezeten, maar hij wist ongedeerd te
ontkomen. In Juli 1936, bij het uitbreke^l
van de burgeroorlog, viel een menigte zijn
woning in Barcelona aan, maar op dat
ogehblik verbleef hij buitqn Spanje. Zijn
aahhangera gaf hij toen de raad de Nationa-
liaten met geld te steunen. Indien ze te oud
waren om zélf de wapens op te nemen en
In de nationalistische gelederen te vechten
indien zé jong en gezond waren. Zelf even
wel vestigde hij zich nimmer meer in Spanje
én zijn laatste levensjaren sleet hij in
Buenos»Aires.
De twee boeken, waarin het leven van
deze self-made man worden beschreven, zijn
getiteld „Vida de Cambo". (Het leven van
Csmbo en dit is van de hand van Maximiano
Garcia Vencra en „Cambo" door Jesua Pa
bon. ln belde vindt men allerlei bijzonder-
bedert over het leven van de man, die
rijkdommen verwierf en zich opwerkte
tot een groot man en tegelijkertijd wordt
daarin het verhaal gedaan van de voortdu
rende strijd, welke het welvarende Spaanse
gebied, Catalonië. in de eerste veertig jaren
van déze eeuw voerde teneinde een zekere
n)»te van zelfregering te krijgen.
Deze strijd heeft Spanje'a regerende klas
se die toch al niet «tevig meer ln héar
schoenen atond. verder verzwakt.
Naérmate het jaar 1936 naderde zag men
de toenmalige regering ala het ware op
éen ineénstorting aansturen.
Garcia Venero bijvoorbeeld schrijft daar
over: Hoe gebrekkig het raderwerk van de
monarchistische pSilementaire machine
Werkte, bleek met grote duidelijkheid tij
dens de discussies, die van 1907 tot 1909
wérden gevoerd over de Gemeentewet. Er
werden 2êi3 amendementen op die wet
ingediend en er wérden 5311 redevoe
ringen daarover ln het parlement gehouden.
Adviseur van de keuken
TN DE JAREN twintig bezat Cambo reeds
A een groot fortuir. en nu ging hij kunst
voorwerpen verzamelen en werd hij een van
Europas geestdnftigste verzamelaars. Hij
zond zijn agenten uit om in heel Europa
Gainsboroughs. Boticellis en andere be
roemde schilderijen te kopen Het gebeurde
wel. dat hij op één dag acht of negen tele
grammen verzond naar zijn agenten, waar
in hij aanwijzingen gaf over hetgeen hij
verlangde en hoe zij de gewenste schilde
rijen machtig konden worden.
Later heeft h|J 50 schilderijen gelegateerd
aan het Museum in Barcelona, o.a. werken
van Rubens. Goya en Van DUck.
Verscheidene malen is hij lid van het ka
binet geweest, maar nooit lang. In die da
gen had geen kabinet een lange levens
duur en de ministeries volgden elkaar snel
op. Koning Alfonso liet hem. in de kritieke
dagen voor de val van de monarchie in 1931
bij zich roepen om zijn advies in te winnen.
De burgeroorlog gaf de strijd tussen Bar
celona en Madrid een nieuwe wending. De
middenklassen hebben zich bij elkaar aan
gesloten uit vrees alles te verliezen (hetgeen
ze in 1936 bijna toch deden) terwijl de ar
beiders eveneens meer internationaal zijn
gaan voelen, zodat Cataloniës onafhanke
lijkheid voor hen een punt van onderge
schikt belang werd Desniettemin leeft in
Catalonië nog altijd het verlangen naar on
afhankelijkheid. maar de hartstochten, wel
kt de mensen in het verleden, in de tijd.
waarvan de hierboven genoemde boeken
over Cambo gewagen, bezielden, slepen
de massa nu niet meer mee.
(Van onze correspondent te Soerabaja)
yOALS ZO VELE Aziatische landen, la
Indonesië een land van grote en
vaak zeer frappante tegenstellingen. Men
«let er. tot zelfs in de grootste steden toe,
naast kaarsverlichting neonlampen bran
den. Door de strajen rijden de duurste
Amerikaanse auto's en aan de kanten van
die straten zitten de bedelaars by tientallen,
i woont in een huis met twaalf ka
de ander hulst onder een brug. In
de dagbladen leest men over plannen van
de Indonesische regering om een televisie
zender te bouwen, maar toen wy onlangs
niet eens zo héél erg van de buiten
wereld geïsoleerde dessa kwamen, liep de
gehele bevolking uit om getuige te zyn van
het daar nog nooit vertoonde wonder van
een in een auto gemonteerd radiotoestel.
Over hetgeen wy daar In de bergen mee
maakten. op nauwelijks 125 km van Soera
baja met zyn moderne ziekenhuizen, zyn
grote rabrieken en zyn universiteit wil
len we hier het een en ander vertellen. We
beleefden er nameiyk het jaariykse nach
telijke offerfeest op de rand van de krater
van de vulkaan de Bromo.
De Bromo is op zichzelf reeds een
zienswaafdigheid Zij ligt op een hoogte
van ruim
vlakte, de ZandzeP geheten
gergebergte Die zandvlakte is een trooste
rdag gloeiend heet en
wij er in do
2.000 mater in een grote
d Zandzee geheten, op het Teng-
zandvlakte is
loze verlatenheid,
des nachts steenkoud,
tweede helft van Juli waren, vroor het er
zelfs! De Zandzee is omgeven door een
keten van steile en enige honderden meters
hoge bergwanden Midden in de zandvlakte,
gezien van Oostelijke richting uit. verrijst
de bijna 300 meter hoge Bromokrater. waar
boven'jaar in. jaar uit een grote rookpluim
hangt
De oude Bromo berokkent de met weinig
aardse goederen bedeelde bewonèrs van het
waterarme en derhalve weinig vrucht
bare Tenggergebergte veel schade Zijn
zwaveldampen zijn slecht voor de groente
tuinen en de asregen, die hij tenminste één
maal per jaar de hoge ijle lucht inblaast,
valt vaak in zó n dikke laag op dei aarde
neer, dat alle jonge planten gedood worden.
Is het daarom wonder, dat eens per jaar
de Tenggerezen aanhangers van de leer
van Boeddha hun krater beklimmen om
de vulkaan offers te brengen? Dat gebeurt
in de nacht, een maand en een dag na het
Indonesische Idoel Titrfeest
In die offernacht onder het schijnsel van
een zilveren maan. dat het zand in een zee
van licht zette, heeft de oude berggod Bro
mo bij een temperatuur, die tegen de ach
tend beneden het vriespunt daalde, de van
vrieskou huiverende en klappertandende be
woners van zijn gebied kleine nietige
mensjes in een machtige natuur ontvan
gen en in de gelegenheid gesteld hun jaar
lijkse offers te brengen, opdat naar bet
heet de oude heer. die daar diep in de
aarde verborgen woont en af en toe met
zijn duim in de aardkorst, die hpr
zijn woning vormt, een gaatje krabt,
komende jaar door dit gaatje ntet te
van zijn boze en kwade luimen zal/laten
blijken.
"BOEDAPEST, dat
-D Volksdemocratie
Gemoedelijk, een klein pijpje smorend,
waaraan zo nu en dan slechts eefi onbe
tekenend haaltle werd gedaan, net genoeg
om het vuur niet geheel te laten doven,
nam de oude Bromo op waardige wijze de
gaven in ontvangst, de huurpenningen van
de bewoners van het dak van zijn huis.
Huiverende colonne
Dulzqnden, de nachtelijke koude van een
zandvlakte op een hoogte van 2.100 meter
en de verre tocht trotserend, kwamen naar
het middelpunt van de altijd indrukwek
kende Zandzee. Zij vormden, van inspan
ning hijgend, maar niet transpirerend, een
menselijk lint, dat zich langs de Oostelijke
zijde van de berg omhoog slingerde, of weer
rugglged naar beneden, in snelle gang.
opgelucht door het volbrachte rituee? en in
-het blijde vooruitzicht van een gunstig
Bromo-jaar. dat beslist komen zal. Daar
beneden, aan de voet van de kraterhelling,
voegden degenen, die hun offergave ge
bracht hadden, zich bij de velen, die in de
Zandzee het traditionele nachtelijke Bro-
mc'-feest vierden.
Wij schaarden ons in de lange en einde
loze rij, die de helling van de Bromo op
kroop. Dat was niet zo eenvoudig, want
de steile Bromo-straat was in deze win
terse nacht minstens zo druk als de Am
sterdamse Kaiverstraat op Koninginnedag
Het einddoel van de klimtocht. de smalle
kraterrand, was dicht bezet met een van
koude rillende en met alle soorten van kle
dingstukken behangen menigte Uren lang
werden de offeranden in de krater gewor
pen. waar ze werden opgevangen door an
dere Vrienden van Bromo. die deze nacht
de honneurs waarnamen.
De wat beter gesitueerden \yferpen hun
gaven in de armen van hui» minder met
aardse goederen gezegende broeders, die
zich enkele meters onder de rand van de
krater hadden opgesteld en zich daar han
dige keepers toonden. Een levensgevaariyke
toer, want wie uitgiydt en verder in de
krater valt. komt er niet meer uit
En zo verdwenen de witte kolen, de bos
sen wortelen, de niaiakölven en zo nu en
dan eens een enkele levende kip in de kra
ter, om er een tydje later door de nieuwe
eigenaar weer uitgedragen te worden. Al
leen het geld. dat men Bromo toebedeelde,
ging verloren in het zand. Dat was èeht
voor de oude bergman
Geen maagden meer
De keepers daar beneden riepen voort
durend: „Waar blijven de geiten?" Zij her
innerden daarmede aan de vooroorlogse ja
ren, toen Bromo op elk offerfeest ook tien
tallen van deze dieren aangeboden kreeg.
Die beestjes waren toen 50 cent waard,
maar kosten nu 50 roepiahs en meer. in
lang vervlogen jaren, zo vertellen de oude
verhalen, werd er zelfs elk jaar een maagd
in de krater geworpen Of er toen ook
keepers op de binnenhelling stonden'
Ten slotte, na de lange nacht, kwam de
zon op met zijn felle kleuren en zijn lange
schaduwen over de witte wolkennevels, die
zich in de Zandzee hadden gespreid Het
offerfeest was ten einde Het gamelan
orkest. dat zich de gehele nacht aan de
voet van de krater had laten horen, ging
naar huis, de bergbewoners keerden naar
hun dessa's terug om er het dagelijks werk
te doen. dat daar bij de genade van de
grote Bromo wordt verricht en dat naar
zij in deze nacht sterker nog dan anders
hopen lang en onverstoord verricht zal
kunnen worden
LONDEN. Auguatua.
WANNEER men de gedenkachrlften leest
van staatshoofden, uit het verleden,
die in hun tyd mede de geschiedenis heb
ben gemaakt, kan men dikwyia niet nalaten
te bepeinzen hoe intereasant het zou zyn er
kennla van te nemen wat degenen, die nu
aan het bewind *yn en derhalve thans ge
schiedenis maken, voelen en denken.
Deze wens gaat nu. voor een deel althana
ln vervulling, want een van de bekendste
figuren in de internationale politiek, de
man, die besloot de eerste atoombom op
Japan te werpen, de president van de Ver
enigde Staten. Harry Truman, heeft enkele
maanden geleden een journalist. William
Hillman. toestemming gegeven uitvoerige
uittreksels uit ztjn persoonlijk dagboek te
publiceren. De journalist kreeg tevens in
zage van privé-correepondentie van de pre
sident en bovendien stond Truman hem
verscheidene interviews toe. Uit dit alles
i* een boek gegroeid, getiteld „Mr Presi
dent". dat thans bij Hutchinson te Londen ts
verschenen Stellig zal het tn Europa niet
zoveel opgang maken als het tn Amerika
deed. vooral, omdat het djar in een tijd
verscheen, toen het nog lang niet zeker was
of Truman zich al of niet wederom candi-
daat zou laten stellen voor het president
schap. Bovendien wordt in het boofc gespro
ken over allerlei vooral ln Amerika bekende
figuren, die de Europeaan uit de aard der
zaak minder hebben te zeggen. Hiertegen
over staat evenwel, dat men bij de lezing
van het boek zich niet meer behoeft af te
vragen of Truman de verschijning daarvan
heeft goed gevonden om er politieke munt
uit te kunnen slaan of niet en derhalve kan
men het met meer objectiviteit dan bij de
verschijning in Amerika beoordelen en het
waarderen zowel ter wille van de histori
sche betekenis, welke dit werk heeft als om
de menselijke factoren, welke er uit spre
ken. Deze bladzijden geven een scherpe
kijk op het karakter van de man. wiens
menselijke eigenschappen en wijsheid nim
mer werden aangetast door de hoge func
tie. welke hij bekleedt. Men kan er uit leren
welk een zeldzaam grote verantwoordelijk
heid de president van de Verenigde Staten
tegenwoordig draagt en bovendien vertelt
het boek veel over Amerika en de Ame
rikanen
Wil men een korte samenvatting geven
van het boek. dan kan men dit doen in de
eigen woorden van de president: „ik wil
graag dat het publiek het presidentschap
leert kenhen, zoals ik het heb ervaren en
ook wens ik. dat de mensen mij leren ken
nen zoals ik werkelijk ben".
Geen slaapliedjes voor Rusland
DEZE twee doeleinden heeft mr Truman
met grote openhartigheid, bescheiden
heid en humor nagestreefd.
„Niemand kan aan alle etsen welke het
presidentschap stelt, geheel voldoen, zegt
hij. daarvoor telt het te grote en te veel
verantwoordelijkheden. Alles wat een mens
kan doen is zijn taak zo goed mogelijk ver
vullen Voor een president komt het er
vooral op aan op de hoogte te komen van
feiten. Hij kan echter zijn werk onmogelijk
behoorlijk verrichten, wanneer hij de men
sen om zich heen niet vertrouwt Er zijn in
de wereld toch altijd veel meer goede dan
6lechte mensen"
In het boek is de zienswijze van Truman
over verscheidene hoogst belangrijke inter,
nationale vraagstukken neergelegd, over
problemen als het herstel van Europa
strijd om de macht met Rusland, de hulp
aan minder ontwikkelde gebieden en ook
wordt een hoofdstuk gewijd aan zijn besluit
een atoombom tegen Japan te gebru
Bijzonder tekenend voor de wijze, waarop
hij tegenover Rusland staat ls een memo
randum, gedateerd 5 Jan 1946 en gericht
aan Byrnes, destijds staatssecretaris. Tru
man beweert in zijn boek Byrnes di
memorandum te hebben voorgelezen, maar
bij de verschijning van de Amerikaanse
uitgave van het boek tn Maart van dit jaar.
verzekerde Byrnes er niets van te weten
ln bedoeld document legt Truman er de
nadruk op. dat het zeer noodzakelijk is een
ferme houding aan te nemen tegenover Rus
land. ..Tenzij het een ijzeren vuist naar
zich ziet opgeheven en een krachtige taai
te horen krijgt, is een nieuwe oorlog op
komst De Russen verstaan maar één taal
Over hoeveel divisies beschikt u? Ik acht
het piet juist langer het spelletje van com
promissen te spelenik heb er genoeg
van de Sowjets langer in slaap te sus-
Ten aanzien van zijn besluit een atoom
bom op Japan te laten werpen verklaarde
Truman, dat hij de overweging had laten
gelden, dat een Invasie in Japan ongehoord
veel slachtoffers zou vergen „Het was niet
gemakkelijk dit besluit le nemen." zeide
de president tot Hillman. „Ik was niet
bijster ingenomen met dit wapen. Ik voelde
echter geen gewetensbezwaren wanneer ik
bedacht, dat hierdoor op de lange duur mil-
llóenen mensenlevens konden worden ge-
sd".
Goede soldaten
SPECIAAL voor dit boek heeft Truman
zijn intieme levensgeschiedenis geschre
ven". van zijn eerste jeugdjaren in Missouri
if tot het dramatische ogenblik, waarop hij
werd geroepen president Roosevelt op te
volgen. Tussen die twee uiterste punten
vallen zijn ervaringen als artillerie-officier
in fsankrljk tijdena de eerste wereldoorlog
i*xQn intrede in het openbare, leven.
HU onthult, dat hU het vice-prealdent-
ichap niet begeerde en dit slechts aanvaard
de toen Roosevelt er op atond dat hy dit
wel zou doen In het belang van zUn land
en de Democratiache PartU- HU wlat, dat
(Un vrouw en dochter het niet prettig zou
den vinden. „Maar a#k twee toonden zich
goede soldaten toen ik vertelde, wat er ge
beurd waa. Na de benoeming tot president
waren we geen van drieën in onze achik.
Alle drie evenwel hebben we de nieuwe
toestand moedig onder het oog gezien
hebben we dit i
Het is werkelijk roerend zo toegewijd de
president is aan zijn gezin. Met een bekoor
lijke kinderlijkheid zegt hij: „Ik was zes
jaar, toen ik op de Zondagsschool een meisje
zag zitten met prachtige blonde krullen. Ik
was ineens smoorlijk verliefd op hsar en
dgt ben ik nog. Dat meisje heet nu mevrouw
Truman en zij is de moeder van de bemin
nelijkste dochter ter wereld".
Politieke wijsheid
DE RAAD, welke hij degenen geeft, die
neiging hebben in de politiek te gaan.
werpt een licht op zijn eigen politieke wijs
begeerte: „U zult geen goed politicus zijn
tenzij u van de mensen houdt, hoeveel gij
ook over hen te weten komt. U moet er
naar verlangen andere mensen te helpen en
u moet ze niet helpen omdat u er zelf garen
spint, maar omdat zij er beter van wor
den"
Ook zijn uitlating, dat. wanneer hij een
goed pianist was geweest hij nimmer pre
sident van de Verenigde Staten zou zijn ge
worden. spreekt boekdelen. Hij houdt van
boeken, van proza en van gedichten, maar
buiten de politiek heeft muziek toch zijn
grootste liefde. Wat stijl betreft vindt hij
die van de bijbel ideaal Hij ia voor eenvoud,
zowel wat betreft het geschreven als het
gesproken woord. Inderdaad is het aan de
helderheid van zijn eigen stijl te danken, dat
de lezer v. n dit spannende en hier en daar
zeer onderhoudende boek sterk het gevoel
krijgt, dat ieder woord in dit werk ernstig
is gemeend.
„Mr President" is een boek dat niemand,
die de hedendaagse gepchiedenia wenst te
bestuderen mag verzuimen te lezen. En ook
degenen, die ln het menseiyk karakter wil
len doordringen heeft het veel te zeggen.
Het is met uitstekende foto's geïllustreerd.
Ad ovrtenUel
vóór HongarUe een
Volksdemocratie werd. beroemd was
om z(|n „Weln. Weib und Gesang. zal mee
dogenloos worden ontdaan van de laatste
resten van reeds böna geheel verdwenen
amusement. Dit werd meegedeeld in een
artikel in een van de laatste nummers van
„Estl Budapest", het blad van het commu
nistische partybestuur in Boedapest. Dit
officiële blad gaf toe. dat tal van pogingen,
de laatste drie Jaar ondernomen om de vro-
tyke. lachlustige Hongaren te genezen van
hun hang naar muziek en Westerse genoe
gens, hebben gefaald.
„De toestanden welke ln nachtclubs en
andere plaatsen van vermaak heersen, heb
ben we in de kolommen van dit blad meer
malen aan critiek onderworpen", schrijft
„Esti Budapest". „Er kwam echter vrijwel
geen verandering ln. Het ts een schrale
troost, dat openlijk vijandige programma's
zijn verdwenen, want in bedekter vorm
worden in die oorden van vermaak nog
steeda vijandige ideologieën verspreid. Een
medewerker van van het blad heeft enkéle
van de nachtclubs bezocht en hij is ge
schrokken van de toestanden die er heer
sen Geen sprake van Hongaarse volksdans
gen. De aanwezigen gaven zich over aan al
lerlei Westerêe dansen. Zelfs wordt er ge
swingd.
„Verscheidene aanwezigen hebben blijk
baar nogal diep in het glaasje gekeken en
voortdurend moedigen ze de muzikanten
aan verder te spelen. Iemand zegt ons: „we
mogen hier alles doen". We weten niet
precies wat deze zegsman daarmee bedoelt,
maar zeker is, dat strenge richtlijnen beho
ren te worden gegeven voor dergelijke ge
legenheden van vermaak, schrijft de jour
nalist.
„Het spreekt vanzelf", zegt het blad. „dat
we niet veel nieuwe Hongaarse liederen
hebben en ook hebben we er slechts wei
nige overgenomen van de Sowjet Unie en
de Volksdemocratieën. Dit ls echter nog
geen reden om weerzinwekkende jazzliede-
ren te spelen De werkelijke oorzaak van dit
alles moet worden gezocht in de oude geest
welke er heerst, bij de musici zit nog altijd
de hoop voor flinke fooien te bemachtigen.
De Bond van Artistieke werknemers behoort
groter aandacht te schenken aan de politie
ke en beroepstraining van musici werkzaam
in nachtclubs en andere oorden van ver
maak. Zowel de minister van binnenland
se handel al» de gemeenteraad dienen ten
spoedigste bindende instructies te geven".
Tot zover genoemd blad.
MENSEN, die van Boedapest naar Wenen
komen, hebben intussen verzekerd,
dat er in Boedapest heel weinig van die
nachtgelegenheden ztjn. De ontspanningsge
legenheden. welke men er nog vindt, heeft
men opzettelijk laten bestaan om te trach
ten het geld. dat nog in handen ia van de
vvoegére welvarende klassen, af te romen.
Arbeiders mogen die oorden van vermaak
niet bezoeken Een arbeider, die zich we
gens zijn prestaties bijzonder had onder
scheiden en die derhalve de titel Stakhano-
viet-arbeider voerde en die ook iets meer
verdiende dan hij nodig had voor zijn aller
noodzakelijkst levensonderhoud, meende,
dat hij gerechtigd was deze meerdere ver
dienste te besteden ln zo'n nachtclub. Toen
hij evenwel ging zitten en iets te drinken
bestelde, kwam een beambte op hem af.
•roeg hem hoe hij zijn geld verdiende en
wat hij op deze plaats uitvoerde
Toen hy ten antwoord de vraag (telde:
„zyn deze gelegenheden dan niet bedoeld
om de arbeiders enig vermaak te bieden,"
werd hij snel uit de droom geholpen en ver
zocht naar een van de ontspanningsgelegen
heden te gaan, waar hij kon kiezen tussen
een lezing over „Stalin's Marxisme en Lin
guistic" en een radio, die de „enkele nieu
we Hongaarse liederen en gezangen, welke
van de Sowjet Unie zUn overgenomen".
Andere Hongaarse bezoekers aan boven»
bedoelde nachtclubs en soortgelijke oorden
van vermaak, die vrijwel uitsluitend door
buitenlanders worden bezocht, werden heel
kalm door de staatspolitie weggeleid néar
het hoofdbureau van de Staatspolitie, waar
een grondig onderzoek naar hun economi
sche toestand werd ingesteld.
Eigenlijk is het verbazingwekkend, dat
er, ondanks de verwoede aanvallen, welke
worden gedaan op Westerse muziek, jazz
en alles wat verband houdt met de wijze
waarop men In Westerse landen verstrooi
ing zoekt, er nog altijd musici worden ge
vonden. die de moéd hebben Westerse me
lodieën te spelen of moderne Westrse rhyth.
men toe te passen bij hun dansmuziek.
Hiermede zal het evenwel spoedig gedaan
zijn. De laatst paragraaf van het hierboven
besproken artikel in „Esti Budapest" houdt
de bedreiging in, dat strengere maatregslen
sullen worden genomen ter verbanning van
de laatste flarden muziek uit het Westen,
muziek, waarvan de mensen in Boedapest
nog aityd houden, maar dia voor hen ver
boden is.
Aan de andere kant wil hij er niet van
horen zelf een oorlog te beginnen om te
voorkomen, dat Rusland de eerste slag toe
brengt. „Niet de oorlog kan de huidige
moeilijkheden tot een oplossing brengen,
maar juiste denkbeelden en goede zeden
moeten dit doen." zeide Truman tot de
schrijver van het boek „Ik hoop. dat de dag
nog eens zal komen, dat de behoefte ande
ren te doen gelijk men door anderen wil
zijn gedaan, regel zal zijn geworden. Der
gelijke dingen moeten we aanmoedigen"
Dit is slechts een voorbeeld hoe het
denkleven van de president door het chris
telijk geloof wordt beheerst
„De Bergrede", verklaart hy op een
andere plaats in het boek. „is het belang-
rUkste van de gehele bybel. Daarin ia een
lerenshouding neergelegd, welke, ntar ik
hoop. de mensen nog eens zullen leren be-
grypen als de enig juiste levenshouding".
t lm
goad
gezalxen
ondar 'H
dat Vor at olijk glaa blaft
De 42-jarige miss Mary Terry uit Bolton
(Lancashire) heeft een bedrag van ongeveer
30 000 pond (ongeveer 320 000 gulden) ge-
erfd. op voorwaarde dat zij ongetrouwd
blijft. Zij kreeg deze erfenis van de oude
directeur van een spinnerij, in wiens ge
zin zij 20 jaar als huishoudster gediend
heeft.
De gelukkige erfgename deelde mee. dat
zij geen vrienden heeft en er helemaal op
rekent, ongetrouwd te blijven. „De over
ledene heeft mij ook zijn voorraad wijnen
en sterke drank nagelaten", zo zei zij. „Ik
ben echter vrijwel geheelonthoudster".
Bpsitw MA&
