f
VI
UIT DE OMGEVING
He» GEDICHT
Kerkelijk en
dankten ds
burgerlijk
Elzenga
Prachtig recreatiecentrum
ten offer te vallen
dreigt
l tï»
Nieuwe Amerikaanse luchtbasis
op Groenland
Duitse „collaborateurs" vinden
nieuwe baantjes
De Kon. Ned. Middenstandsbond jubileert
-
Predikant, die velen
lot steun was
m a
Automobilisten onder
•de loupe
Voor «le reclassering
Onze bioscopen
SCHRIK DER ZEVEN ZEEëiV"
>N GRAPPIG VERHAAL
van de we ek
ZIEKENBEZOEK
IN.V. Mulder heeft
voldoende werk
Nabijheid van de Pool schept
ongewone technische
Het „tuintje van
Groenland
Zware brand in
Groningen
Deel van oefening Mainbrace
wegens slecht weer afgelast
Oorlogsschepen helpen
trciler-in-noo»l
Niet alle werkgevers van hen gediend
De arme bloedver» anten van Bonn
kampen met te veel kampen
Vluchtelingenspreiding
Kabinetscrisis in
Israël
Possen? Kom nu
Sprekende cijfers
GEEN MOORD OP DE BIESB0SCH!
1000 Hectaren voor 100 millioen
RIJNFRONT OF ELBEFRONT
Deens-Duits-Nederlandse resolutie in
Raad van Europa
Elk land gelijk recht
op verdediging
Krachtiger optreden tegen
Mau Mau-terreur
DE
Pionierswerk had ongekend succes
»7'™
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1952
■fj'v'/* - -v. Hni|
„Bij de Romolnen'sprak men slechts van
emeritus als men zich zeer verdienstelijk
voor de stad had gemaakt en zo mag Ik
zeggen, dat gij bene emeritus zijt". aldus
sprak o.a. de heer A Heymenberg, secretaris
van b®t College van Kerkvoogden der Ned.
Herv. Gemeente gisteravond in de St Jans-
kerk, waar In een speciale bijeenkomst af
scheid werd genomen van ds tl. ««Elzenga,
dje na een 40-jarige ambtsvervulling, waar
van 22 jaar te Gouda, met emeritaat gaat
cn zich le Driebergen zal vestigen.
Velen waren gekomen om ds Elzenga de
hand te drukken en verscheidene afgevaar
digden uit het kerkelijk en het maatschap
pelijk leven,spraken woorden van gr».te
waardering en warme Vriendschap uit je
gens de predikant, wiens bescheidenheid,
trouw en toewijding hem zo bem;n4 deden
zyn met alleen m de Hervormde Gemeente,
maar ook daarbuiten.
Zo was het ook verklaarbaar, dat wet-
en d'c de eenvoud, de grote bescheidenheid
vooral van ds Elzenga memoreerde. Gij
waart bij uw rondgang in «je gemeente de
kerkvoogdij tot grote steun.' zodat wet op
gebouwd is voor een belangrijk deel door
uw ëteun kon worden tot stand gebracht.
De adjunct-directrice van het Van Iterson
ziekenhuis, zuster M M Barnhard over
handigde een sigarettenkoker als dank voor
het feit. dat nooit tevergeefs *een beroep
werd gedaan. Ook de heer Hagedorn bood
mede als vriend en buur een stoffelijk blijk
Van waardering aan.
Ds Schroder herdacht met dankbaarheid,
dat in het te weinig bezochte convent van
predikanten ds Elzenga steeds trouw aan
wezig was en ook meermalen de Lutherse
Gemeente zijn trouwe diensten heeft mogen
bewiiien.
Na zang van het koor „Vrede" sprak ds
Elzenga. die zeide met gevoelens van bij
zonder grote dankbaarheid de avond te heb
ben meegemaakt en diep getroffen te zijn
door de velé woorden en blijken van dank
en vriendschap. Spreker zeide met alle lief
de nog enkele» jaren te hebben willen ar
beiden. maar de wet is streng en tevens
houder Hagedbrn namens het gemeentebe- beveiligt ze ook. Men moet ook van werk.
stuur hartelijk dank bracht voor het vele 1 dat men liefheeft, afstand weten te doen.
maatschappelijke werk. dat ds Elzenga tij de tijd daartoe gekomen ts ook al voel
zijn rondgang in de gemeente en de laatste .me j01}*-
jaren in de ziekenhuizen verrichtte en del Aan het einde van de bijeenkomst maak -
Intensjcvp belangstelling voor de sociale ten velen vaa de gelegenheid gebruik ds en
mevr. Elzenga de hand te drukken.
Zondagmiddag om 5 uur hoopt ds Elzenga
in de St Jan zijn af scheidspredikatie te
houden.
2 langst»
norten. die hij altijd aan de dag, legde. „Gij
waart een arbeider in stilte en eenvoud'
zo reide de wethouder.
De bijeenkomst, waar alle Goudse predi
kanten, veie ouderlingen, diakenen en
kerkvoogden en de heren Verhagen en
Mulckhuyse namens het classicaal bestuur
aanwezig waren, werd ook bijgewoond door
de zoon van de scheidende predikant, ds
H. R. Elzenga. die te Roosendaal in het
ambt Staat, en voorts door de emeritus pre
dikant ds F. W. G. Verheul wiens aanwe-
z.gheid als vertegenwoordiger van de oude
garde door ds Eizenga ten zeerste op prijs
werd gesteld.
Ds J. J. Koning, voorzitter van de Cen- Reünie Bioscoop. Verhalen over stout-
trale Kerker.rad. opende de bijeenkomst met moedige zeerovers zijn altijd een couraht
toespraak, waarin hij memoreerde, dat artikel geweest. Geen wonde?, dat de film-
„Veilig Verkeer" bood bun
de helpende band
Nietsvermoedende wielrijders in Onder
de Boompjes werden gisteravond opge
schrikt door het knerpen van autobanden
over de straat. Zij kekeh verschrikt achter
zich en overtuigden zich er van dat ze
goeH rechts hielden. Even later zag men bij
het Koekoeksplein een bedrijvige verkeers
agent staan, die een auto stil hield en nadat
het denkbeeldige verkeer gepasseerd was,
weer door liet gaan
Dit alles had te maken met Veilig Ver
keer. Met een agent naast zich en de rem-
baanmeter voor de bank reden de automo
bilisten hun rondjes. Zij deden hun uiterste
best om geen bord te missen. In de garage
van „De Producent heerste grote bedrij
vigheid. Daar werden de auto's gekeurd.
Onder leiding van brigadier Bonkes en de
heer Werkhoven werd alles onder de loupe
genomen en zij. die lachend naar voren
reden met een gezicht alsof aan hun wagen
niets mankeerde, kwamen tot de ontdek
king. dat het achterlicht juist nu niet
wérkte of dat de sporing niet geheel* juist
was. Over het geheel voldeden de wagens
aan de eisen.
Hoewel het weer tegenwerkte waren er
toch meer liefh^pbers dan vorig jaar. het
geen bewijst, dat hét begrip Veilig Verkeer
steeds meer veld wint. Mensen als de heer
Werkhoven en de keurende monteurs, die
geheel vrijwillig vele uren opofferen om
dit werk te doen. gaan voor in de strijd om
een veilig verkeer Niet alleen Gouwenaars,
maar ook automobilisten van buiten de
stad onderwierpen zich aan de proef.
Volgende week Zaterdag zal het in Gou
da Nationale Reclasseringsdag zijn. Dan
zal uw aandacht worden gevraagd voor het
werk van de reclasserings-instellingen van
alle gezindten De grootste dier instellin
gen zijn bet Nederlands Genootschap tot
Reclassering, de R K Reclasseringsvereni-
ging, het Leger des Heils en de Prot. Chr.
Reclasseringsvereniging Deze instellingen
doen zeer belangrijk werk ten behoeve van
gestraften door o.a. toezicht te houden,
bulp te verlenen aan gevangenen, voor-
Hchtings rapporten samen te stellen om de
rector zo goed mogelijk in te lichten over
de persoon en de levensomstandigheden
van de verdachten en, door de nazorg,
waarbij gestreefd wordt naar een goede
plaats voor de ex-gevangepe in de maat
schappij.
Dit menslievende w^rk, waardoor velen
weer op het goede pad zijn gekomen kost
veel geld, dat door particulieren moet
worden bijeen gebracht. Het Gouds comité
waarvan de heer L. Verjaal. Krugerlaan
29 (giro no 133659) penningmeester is zal
volgende week Zaterdag een beroep op u
doen om de collecte voor de nationale
reclassering te steuaen. Laat dat beroep
niet vergeefs zijn.
Zondagsdienst artsen
Van Zaterdagmiddag 2 tot Maandagmorgen
8 uur zijn aanwezig de doktoren:
Krimpenerwaard: J G. Antvelilk te
Schoonhoven (telefoon K 1823432). R.
Boomkens te Krimpen a. d Lek (telefoon
K 1895—289). J. N. B. v. d. Grient te Berg
ambacht (telefoon K 1825216), W J-
Leeuwenburg te Ouderkerk a. d. IJssel
(telefoon K 1894—266).
Boskoop: C. H. Flim (telefoon 38)
Haastrecht. Oudewater en Polsbroek:
T. S. J. A Bonga te Haastrecht (telefoon
K 1821-303).
Moordrecht en Nleuwerkerk a. d. IJsael:
J. H v Westendorp te Moordrecht (telefoon
K 1827—325).-
ReeuwUk J. P- Hoeneveld (telefoon
K 1829-227).
Waddinxveen: P. v. d. Linde (telefoon
K Zevenhuiien en Bleiswflk: J. Tol te Bleis-
wijk (telefoon K 1892500).
Rmmeistol
Collecte-opbrengst. De collecte ten bate
van ..Draagt elkanders lasten ter bestrijding
van de tuberculose heeft f 48.50 opgebracht.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk. 10 uur
ds J. B. Th Hugenholtz. Ned. Herv. Evan
gelisatie. 8.30 en 6.30 uui
Bergambacht
Hoogverraad
Predikbeurten. - Ned Herv. Kerk 9.
6.30 uur ds J. Lekkerkerker. Uitgetr.
Herv. Kerk. 9 30 en 6 30 uur lecsdten
Geref. Kerk. 10 en 8.30 uur ds J. Flret.
Bodegraven
j. j.
ds Elzenga er naar heeft gestreefd de ver
deelde gemeente te brengen tot één geloof
en eén belijden. Gij hebt vele moeilijkhe
den en beproevingen moeten doorstaan,
"maar ge zijt er met Gods hulp doorheen
gekomen Namens de gemeente werd de
predikant de volledige Winkler Prins Ency
clopaedic een toper, een voetkussen en een
wanddoek aangeboden.
Vervolgens richtten ds H. v d Akker
namens het ministerie van predikanten,
d aken J. Bol. de ouderline Verhagen uit
Oudewater namens het classicaal bestuur de
heet G. van Gent als koster, mede namtns
zijn vrouw en het kerkelijk personeel zus
ter M M Barnhard. adiunct-directrice
het Van Itersonziekenhuis en ds W
Schröder. Luthers predikant, 'als voorzitter
van het Gouds convent van predikanten,
het woord tot ds Elzenga.
Burgemeester mr dr K. F. O. James, met
va< antie buitensland» vertoevend, had een
afscheidswoord por brief door ds Koning
voorgelezen, gezonden Hierin zegt de bur
gemeester dat de predikant velen to{j be
moediging en troost is geweest en dat men
zijn steun cn toewijding node zal missen. „In
preek en omgang hebt gij ook voor mij
veel betekend".
Een tabakspot met aan de vier zijden resp.
het Goudse wapen, het kerkelijk zegel het
Hu genotenk ruis en het symbool der Theolo
gische Faculteit, werd de scheidende herder
en leraar aangeboden door de heer Hev-
menberg. sprekend namens kerkvoogdij,
college van notabelen, commissie van gp-
pertoezicht en commissie voor kerkbelang.
producer er iets in zag: zeeslagen, zeil
schepen met bolle zeilen, vreemd en bont
uitgedoste piraten, mannenmoed, avontuur
vreemde landen, •verrassende ontmoetingen
De stories liggen maar voor het oprapen
De Amerikaanse filmindustrie met haar
grote ervaring op het gebied van de cow-
bov- en wild-westfilm heeft ook op dit
gebied fenomenale prestaties geleverd.
Vooral regisseurs, met een zwak voor mas
saregie hebben hun lusten er op kunnen
botvieren.
Met ..De schrik der zeven zeeën" heeft
men weer een ander element toegevoegd.
er wordt gevochten, er is spanning. Lief-
an hebbers van sensabe komen aan hun treic
F maar er zit ook een hoop dwaze grapjasserij
bij. 't Is weer net zoals men meer kan con
stateren de Amerikanen steken de gek met
zichzelf. Zo nu en dan is dit verhaal een
zuivere parodie Alleen door de keuze al
van de hoofdrolspeler Donald O'Connor,
is een op en top imitatie van Danny Kaye
dat zegt al iets. Een tenger ventje als
Bloody Daney lijkt op een schoothondje, dat
Nero heet. Hij dartelt een beetje door ge
vaarlijke situaties, trouwt een lief meisje,
ontmaskert een schurk, neemt in z'n een
tje een schrp, raak f in en uit de gevange
nis. en is van het begin tot het einde een
watervlugge geluksvogel.
Om alles nog wat echter te maken, heb
ben ze 't geval nog gekleurd ook Het is
een kleurig prentenboek met kostelijke
scènes geworden Men kSn er gerust breed
uit voor gaan zitten om eens gezellig te
lachen.
De tegenstelling tussen dood en leven heeft Gerard den Brabander enige merkwaar
dige gedichten in de pen gegeven. In enkele daarvan wordt het leven gezien als een
blinde, maar in wezen ontembare kracht; in andere daarentegen heerst de dood als een
voortdurende bedreiging van al het levende. Tot deze laatste groep behoort ook
„Ziekenbezoek een sonnet waarin de beklemmende sfeer van een ziekenhuis op treffen
de wijze wordt geheeld.
Nu is het wel opmerkelijk, dat in de poëzie van Den Brabander gewoon-menselijke
gevoelens en reacties zulk een belangrijke rol spelen. Ook hier Wat is er ten slotte
gewoner" dan die jongeman, die in de voor hem overweldigende benauwenis van het
ziekenhuis met zichzelf geen raad weet, zichzelf ziet staan met zijn zielig zakje vruchten
en eigenlijk maar het liefst de benên zou nemen uit dit oord der verschrikkingen? Een
onbekende? bet moept wat: hij is zeer na aan ieder van ons verwant!
Doordat de dichter zichzelf bloot geeft in zijn hulpeloosheid en zwakte, bereikt hij
tevens dat zijn lezer hem volgt alsof er iets van hemzelf in het geding was: hij loopt
met hem dooi de spookachtige gartgen, staat met hem voor de gesloten deur, waarachter
de doodsstrijd misschien reeds gestreden wordt.
Dan komt de grote schok: het vinden van de zieke, onherkenbaar na de operatie,
cn het machteloos besef, dat de dood hier rondgaat, onverschillig, en zich reeds lang op
znn keuze bezonnen heeft. Het is alles zo gewoon, zo volkomen in overeenstemming
met de eigen ervaring, van zulk een ziekenbezoek, dat de lezer geneigd kan zijn zich
af te vragen, in welk opzicht die van de dichter de zijne te boven ging. Maar dan kan
het hem door dat beeld* van het venster als een slecht verzorgde wond cdat andere
van de dood. die verstrooid de kalkschilfers van de muur plukt, duidelijk worden
hoezeer hier voor de dichter elke waarneming de kwalijke bijsmaak had van ziekte
cn dood. hoe volstrekt hier het Jeven gezien werd. als onontkoombaar in de greep van
Nu weet ik auwlijks meer wat ik hier moet.
Ik sta hier met een pover zakje vruchten
en overweeg of ik nog zal ontvluchten:
het riekt zo wee naar chloroform en bloed.
Daar wikt een burrie met onhoorbre spoed.
Ken deur ontkent hardnekkig doodsgeruchten.
O. moederlief, hier, in een poel van zuchten,
vind ik u weer en weet niet wie ik groet.
Gij ziet zo moe. zo wit. zo overwonnen:
het daglicht kleeft zo geel en zo geronnen
op dit verziekt en klamme middaguur.
De dood gaat peinzend om van buur tot buur
of plukt verstrooid de schilfers van den muur,
maar heeft zich op zvn keuze reedt bezonnen.
Uit. „Opus V"
GERARD DEN BRABANDER (geb. 1900)
Thalia Theater. Wanneer het laden van I
een schip, dat munitie van Engeland naar I
het Verre Oosten móet brengen bijna klaar
is. doen zich. als- gevolg van sabotage, ont
ploffingen voor. Er zijn slachtoffers. Eén
er van is de buurman van Jimmy Ellla. die
door misleidende propaganda voor wereld- I
vrede verblind, zich bij een sabotagebende
had aangesloten Jimmy, die in zijn dom
enthousiasme zeif de ontstekingen, die de
(ontploffingen veroorzaakten, had vervaar
digd. is door dc gevolgen geschokt en vol
I zelfverwijt Hij wil zich losmaken van de
bende, die hij nu in 't ware licht ziet. maar
de gewelddadige dood van een ander ben
delid, dat deze methode om vrede te bren
gen ook te gortig was gaan vinden en terug
wilde krabbelen, maakt hem bang Terwijl
aan de ene kant de politie hem in de gaten
houdt, gaat aan de andere kant de bende
Jimmy als voor haar gevaarlijk beschou-
Van deze basis uit wordt de gefantaseerde
geschiedenis, die aanvankelijk wat traag
verloopt, doch geleidelijk de spanning van
een thriller gaat krijgen, naar een climax
gevoerd. Kenneth Gritfith tekent de rade
loze Jimmy uitstekend De politie-comman-
dcr van Lian Redmond, lijkt ixy sommige
scènes wat erg flegmatiek. Zijpr medewer
kers (Andre Morell en Anth<iny Bushell)
hebben meer menselijke eigenschappen ge
kregen in dit boeiende verhaal *dat, hoewel
wat opgeschroefd, toch een waarschuwing
inhoudt voor wat mogelijk in de toekomst
gebeuren kan.
De schat van Monte Christo
Schouwburg Bioscoop. Een nieuwe
editie van de Monte Christo-serie, een
romantische geschiedenis rondom een
samenzwering met een majesteit als een
gewillige centrale figuur en een met zware
volmachten bekleed minister als de man.
die weet dat geld macht ts. Verraad, list,
brute kracht en de alles helende kus zijn
weer de' hoofdtrekken van het verhaal,
waarop de oppervlakkigheid duimen dik
licht en dat daarom soms zo heerlijk on
gewild grappig is. Men zal de gehele ge
schiedenis niet graag au serieux nemen
Dat is ook de bedoeling niet. Voortdurend
stelt men de toeschouwer door nonchalance
tegenover een product van een onlogisch®
fantasie.
Ditmaal is het geen koene ridder, die zich
met de degen door de geschiedenis heen-
worstelt. maar een lieftallige, bijdehante
jonkvrouw, die als ze zich wel heel erg In
de nesten heeft gewerkt, gered werd door
een overgelopen ridder, die met zijn degen
de hele zaak schoon veegt. Dat hij dat doet
is logisch. Wij hadden het toch over de
alles helende kus.
Burgerlijke Stand
Geboren Pleter, z. v. A J Bras en M
Tollenaar. Houtmansgracht 11; Wilhelmina,
d. v G. de Bruin en M. Heeren. Walvis-
straat 50. Ernst Arthur, z. v. A. de Bruijn
en M v. d. Wildt. Van Baerlestraat 65:
Arie Otto, z. v H. Boot en A. Sanders. F
W. Reitzstraat 3; Alexander Antonius. z. v
C. J A. Steenbergen en S. J. v. d. Meer.
Zoutmanstraat 8, Abraham, z. v. C. Her-
menet en C Noordegraaf, Kleiweg 12;
Gerrit Marinus. z. v J. Perdijk en J. E.
van EiJI, Heerenstraat 18; Leendert Gerard,
z v A van Meerveld en W van Staveren
Keizerstraat 13: Hendrikus. z. v H W. van
Os en E J. Nieuwenhuizen. Tweede Kade
50; Rudolf Jan, z. v. J. R. Kikkert en J. C.
van den Ban. Van Bergen IJzendoornpark
3; Boudewijn Maria Antonius Johannes, z.
v. J. F. A Kouwenberg en P van Werk-
hooven Groenendaal 87a
Ondertrouwd: F. J Lugthart en W D
Versluis; D. Kwaak en M. Smit; J. Noort-
hoek en W M van den End: 1 Bont en J
Zappeij; W. H van Tend en P M C. van
Markestijn: C Baelde en J. M Blok. T
Schouten en J. C Sirre; L. Bras en J J D
de Vroedt; G. Boom en R. Duquenne; H.
J. Smid en B N. van Pruissen.
Overleden: Johannes Houdijk. 72 J.
Burgerlijke Stand. Getrouwd
Poot. 24 1. en H. Hoosbeek. 25 j.
Overleden: Iz v. d. Neut. 78 j. (wedn. v.
C. Nap): A Uithol. 66 j. (echtgenote van
J. Bogaard).
Geslaagd: De heer J Schouten Dzn.
alhier slaagde voor het vakdiploma aard
appelen-, groenten- en fruithandel.
Benoeming. Tot hoofd van de binnen
kort te openen tweede C!rr. kleuterschool
in de Van Tolstraat, achter het gemeente
huis. is m.i.v. 1 November a.s. benoemd
mej H B-iane te Alphen c. d. Rijn. thans
als zodanig werkzaam te Zwammerdam.
Boskoop
In het verslag van de N V. Mulder s Fa
briek van Rollend Materiaal en Landbouw
machines te Boskoop wordt gezegd, dat de
opdrachten van de N V. Ned. Spoorwegen
met betrekking tot de herstelling van goe-
dcTenmateneel in 1951 sterk zijn vermin
derd Dit veroorzaakte een terugslag in het
bedrijf. Niettemin kon in het algemeen ge-
ryimen de gang van zaken in het verslagjaar
bevredigend worden genoemd. Niet alleen
omdat in het eerste half jaar nog op de or
ders van de N V Ned. Spoorwegen winst
kon worden behaald, doch ook omdat thans
de moeilijkheden op de assemblage afdelin
gen zijn overwonnen.
Met betrekking tot de afdeling landbouw
werktuigen moet worden geconstateerd, dat
het steeds moeilijker wordt een behoorlijke
aizet te behalen. Dientengevolge is het be
drijf er In 1952 toe overgegaan om in deze
afdeling werktuigen op het gebied van de
bouwnijverheid te vervaardigen Mom'entecl
kan worden gezegd, dat de ontwikkeling van
deze fabricage reden geeft te verwachten,
n de toekomst hiermede behoorlijke re-
su taten kunnen worden bereikt
In 1952 werden wederom orders van de
N V. Ned Spoorwegen ontvangen en wel
voor het verrichten van herstellingen aan
beschadigde personenrijtuigen Thans zijn de
desbetreffende afdelingen geruime tijd va.)
werk verzekerd
Blijkens de verlies- en winstrekening
y-erd een overschot verkregen vèn 131 372
ivorig jaar 20 104) Voorgesteld wordt 4
(nihil) dividend uit te keren.
Wisselbeker gewonnen. Bij de districts
chietwedstrijden van het personeel van de
reserve Rijkspolitie behaalde de reserve
wachtmeester M. Bakhuyzen het hoogste
aantal punten en won de wisselbeker.
Met bakfiets te water. Een bediende
an een winkelbedrijf alhier raakte ter
hoogte van de gasfabriek de macht over het
stuur van zijn bakfiets kwijt. De carrier
kwam in de langs de weg lopende wetering
terecht. De jongen kwam er droog af De
lading van (ie bakfiets moet worden afge
schreven.
Frans M.O Voor het examen Frans
M O ts te s Gravenhage geslaagd de heer
A J Oortgiesen te Boskoop.
Bloemenveiling. Coöperatieve Vereniging.
De Boskoopse veiling, 19 september.
Grootbl. rozen per dos van 20 stuks: Mad.
Butterfly 1 40—2.40. Cath. Pechtold 120—
1.80, Roselandia 1 10-1.90. DuisuUrg 120—
2.20, Betier Times 1.20—1.50, Hadley 3.40—
4.40. Gemengde grootbl. 5369, Poiyantha-
rozen per bos van 10 stuks. Ellen Poulsen
24—44, Else Poulsen 43—51, Juweeltjes 1.10—
1 40. Wollsglone 1.10—1.40, Sweetheart 90—
1.70, Ingar uhlson 33; Poulsens Pink d3—67,
Diversen per bos van 10 stuks: Clematis
Prins Hendrik 1.80; idem mevr. le Coultre
180, idem Durandu Id—34. Physalis Fran-
ohetti 51—54; Dahlia s 1427. Tros-chrysan-
then 2862. idem gemengd 17—,25; Chry»
September Whue 23- 38-, idem Sept. Yellow
25—37. Chrys. klembl. 80—1.70; Estrie 8,
Vuurpijlen 24 -27, Sierbiezen 32; Asclepia s
18, Phoxen 13. Montbretia's 8--10; Zonne
bloemen 85, Sneeuballen 28—47; Pernettya-
takken 1.00—1 70, idem gemengd 80. Sier-
pluimen 1 80— 2.20; Helianthus 26—28. Goud-
bi. Ligustrumtakken 21—23. Divêrsen per
tak 16—22. Diversen per tak: Varens 53.
Ster van Bethlehem 17. Pernettyaplanten
90—1.10; idem grote planten 1.40—2.10.
Burgerlijke stand. Geboren; Carolina d.
van J van Delft en G. W. le Feber; Gijsje
Marytje d. v. J. Slappendel en G. M. Laros.
Paulus Franclscus Joseph z. van C. M.
S tra ver en G. Bresser.
Ondertrouwd: T. Bosch 22 j. en E Verkade
Ij., N. van Gemeren 30 j. M Griffioen 21 j.
Getrouwd: J. Immerzeel 27 j. en L. Peters
J-
Overleden: Doras van Gemeren 77 j.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Gevonden: Speelkonijntje. tabakspijp, drie
kinderportemonnaies. kindertasje, fietspomp,
shawl, handschoen, kinderarmbandje, kaats
bal. armband, damesiijwiel, rijwielsleutel,
gebreide want, herenhorloge met ketting.
Gouderak
Predikbeurten. - Ned. Herv Kerk. 9.30 uur
ds Jac. plomp; 7 uur ds P A. Kluzener, te
Rotterdam.
Haastrecht
Nieuw boezemgrmssl is klaar. Vrijdag
morgen is het geëlectrificeerde boezemge
maal van het waterschap „De hooge boezem
achter Haastrecht' in gebruik genomen.
Predikbeurten. - Ned Herv Ke.k 10 uur
ds W de Voogd v. d. Straaten. - Ned. Herv.
Evangelisatie 9 30 en 6 30 uur de neer G de
Pater -- Geref. Kerk: 10 en 6 30 uur ds L.
v. Urk.
Hekendorp
Predikbeurten. Ned Herv Kerk: 10 uur
ds A de Leeuw te Boskoop. 6 30 uur de heer
H. Groenendijk te Scheveningen.
Moordrecht
Tien brandweerkorpsen
strijden in Moordrecht
Aangemoedigd door het succes van de in
1951 te Zevenhuizen gehpuden brandweer-
wedstrijd. werd besloten ook dit jaar zo n
oefening te organiseren
In overleg met de betrokken gemeente-
•sturen zal op Zaterdag a s in Moor
drecht deze wedstrijd - behoudens een
enkele variatie - op dezelfd? wijze wor
den gehouden als het vorige jaar te Zeven
huizen Deelnemers zijn de brandweer
korpsen uit Bodegraven. Boskoopr Capelle
aan den IJssel. Gouda. Moerkapelle. Moor
drecht. Nieuwerkerk aan den IJssel. Reeu-
wijk. Waddingen en Zevenhuizen
De wedstrijd zal staan onder algemene
leiding van de heer P. C. van Bork. ad-
lunct hoofd-brandmeester bij het ministe-
Binnenlandse Zaken te 's-Graven-
hage
Burgerlijke stand. Geboren: Hendrina
Teuna d. v. S. Lely en M. van Wolfswinkel;
Christlaan Eliza, z. v. J. Fees en C. Ver
doold.
Onderlinge competitie. De uitslagen van
de damvereniging Moordrecht luiden: P.
TwigtH. Admiraal afgebr.; G. M van Je-
veren—J Verhoef 2—0: J. van dér Panne—
W van der Panne 2—0; A van der Ree—G
de Bruin 0—2: N. RosenboomH Riemeis
2—0; C. van Mullem—H. Alphenaar 0—2; T.
van Blitterswijk—M. C. Terjouw 2—0
Nieuwerkerk a. d. IJssel
Voordracht voor Vrouwenbond. Voor de
afdeling Niemverkerk a. dl. IJsel van de
Chr. Vrouwenbond sprak zuster Van Kuyk,
verbonden aan de Mr Willem v. d. Berg
stichting te Noordwijk aan Zee, over het
leven en de-opvoeding van het zwakzinnige
kind. Zij noemde het leven VBn deze kin
deren te Noordwijk gelukkig, daar hier de
juiste sfeer heerst waardoor het kind ge
legenheid krijgt zich te ontplooien en gun
stige karaktereigenschappen te ontwikkelen.
Benoeming. Aan de gemeertelijke huls-
houdcursus voor het voortgezet lager onder
wijs is met ingang vén 10 October benoemd
mej. E. van Klaveren te Asperen
Voor Chr. sanatoria. De huis aan huis-
colleete ten bate van de Chr sanatoria voor
b.c.-bestrijding heeft 139.60 opgebracht.
Gevonden voorwerpen: Zakmes cein
tuur. contact-sleutel. autowiel met
band longensvéindjack, zakkammetje,
schpp. tasje en sjaaltje.
Burgerlijke stand. Geboren Arie Jacobus
v K Slob en M. C. van der Linden. Go-
vert Roelof z v. J Oosterom en H Pierik
Willem z v A. Muit en C. Vis; Louwcrlna
Willempie d. v A Looye en J Kaat: Aria
v A Baas en N. v. d. Kolk.
Ondertrouwd: T Schep 23 j. en M de
Jong 20 j te Lekkerkerk: C A Houtzager
26 j. te Schiedam en C. W Rijneveld 23 j.;
G v d. Heuvel 65 j en P Brouwer 45 j
Getrouwd M. Merbis 26 j. te Ze-venhui-
»n en M P A Sparreboom 29 j
Predikbeurten. Ne£ Herv Kerk. 9 en
30 uur ds j. J. Timmer. 10 45 uur ds D G
an Hoff te Rotterdam Geref. Kerk. 10 en
uur ds J. C Brussaard te Oegstgeest
Geref Gemeente Zaterdag 7 uur ds H. IJg-
tenberg te Rotterdam.
Ouderkerk a d. IJssel
Burgerf(jke Sfand. Geboren: Adrianus.
zoon van A. Verkaik en A. de Jong
Gehuwd: J. H. van der Welle. 24 j. te
Den Haag en A. W Vreugdenhil. 25 j.; M
van Kooten. 31 j., te Krimpen a.d. IUssel
en C. A van Vuuren. 27 j
Overleden: J. E. de Jong. 73 j., wed. van
G. Vis.
Loop der bevolking. Ingekomen- in A
95 A J Markus en echtgenote van Zeven-
in A 278 E. van Setten van Ech-
teld; in B 43 C. A. Baas van Den Haag;
in C 97 J. J Os van Rotterdam
Vertrokken: van A 287 naar Goud* N
Terlouw; van kw. 73 naar Ede A. Holder-
mans; van Kw. 10 naar Den Haag .A. W.
Vreugdenhil
Predikbeurten. Ned Herv Kerk. dorp
9.30 en 6 30 uur ds A. J. Timmer (H
Avondmaal); Wijkgebouw Lageweg 9 30 en
6 30 uur de heer A de Redelijkheid; Gerei
Kerk: 9.30 en 6.30 uur ds C. A. Vreugden
hil.
Oudewater
Burgerlijke Stand.
Wilhelmina. d. v. W
dam.
Gehuwd: Joh. A. v. d. Hoogen. 25 Jr en
A. H. van Vliet. 26 Jr te Willeskop.
Predikbeurten. Ned Herv. Kerk 9 30
en 6.30 uur ds J Wieman. Geref. Kerk
9.30 en 6.30 ds J. M. Bloemkolk te Heerlen.
Geref. Gemeente 9 30 en 6.30 uur lees-
dienst. Oud Kath. Kerk 8.30 u. Hoogmis.
Schoonhoven
Aquariumhouders bjjeen. De twee
maanden geleden opgerichte vereniging van
aquariumhouders „de Zilvertetra" hield in
de „Stadsherberg" 'haar eerste contact
avond. Als sprekers traden op de heren
D. C. v. Dalen en J. v. Vliet van de Utrecht
se Aquariumvereniging „Natuurgenot" De
heer v. Dalen sprak over de leefwijze en
kweekmogelijkheden van de zalmsoorten,
de heer Vliet vertoonde een kleurenfilm
over de bouw en inrichting van het aqua
rium.
BugerlUke Stand. Geboren: Sternen,
z. van S. Booij en S. Scheer, Marinus Jan,
z. van M van der Ree en M. Mets; Willem
Aart Jacobus, z. van B. J. Velthuizen en
A Scholten; Klazina Adriana. d. van L.
Tanger en P. van Halewijn; Adriaan, z van
A. Bouter en J. van Vliet.
Gehuwd J van Wtngen, 32 Jaar en G.
W Rozendaal. 29 jaar.
Vrrlichting van Kesper- en Stationsplein.
De kosten van aanleg der verlichting van
het Keaperplein en de verbetering van die
van het Stationsplein worden geraamd op
pl.m. 15.000, schrijven B. en W aan de
raad.
Met de commissie van openbare werken
zijn B en W van gevoelen, dat
het niet verantwoord Is tot deze uitgave
over te gaan In verband daarmede stellen
B. en W. de raad voor thans alleen de gel
den tot een bedrag van 8635 toe te staan
voor de aankoop van de benodigde kabel
en eenvoudige lantaarns, aangezien binnen
kort de bestrating van het Stationsplein
toch zal moeten worden gewijzigd en de
aanleg van deze kabels dan tegelijk kan
geschieden.
Naar uitvoering rioleringsplsn Halve
Maan—Nassauksde. B en W stellen de
raad voor te besluiten tot het uitvoeren
van het rioleringsplan Halve Maan Nassau-
kade door de Dienst van Gemeentewerken,
onder bepaling, dat 60 *1» van de stichtings-
kosten voor rekening dezer gemeente, zul
len komen Deze kosten bedragen 56.132.
Hieronder zijn niet begrepen de kosten van
architecten-honorarium ad 2415 en de
kpsten van toezicht ad f 1200
B. en W. van Lopik zullen aan de raad
dier gemeente voorstellen het overige deel,
dus 40 voor rekening van Lopik te ne
men. Eveneens zijn zij bereid ditzelfde te
doen betreffende een bijdrage van 40 in
de exploitatiekosten
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 10 en
6 uur ds J. v. d. Heuvel (v.m H Avond
maal). Oud. Kath. Kerk 10 30 uur H. Mis.
Remonstr Kerk 10.30 uur dienat. Ger.
Kerk 10 en 6 uur dlenat.
Reeuwijk
Predikbsurtrn. Ned. Herv Kerk 9.39 uur
ds Jansen te Daarle. bevestiging candidal q.
j v d Heide. J uur Intrede ds G J v d
Heide. - Ned Herv. Kerk Slu.pwyk. 10 uur
ds N H. van.Zanten, legerpiedikant. 6 30 uur
ds J. Enketaar. Geref. Kerk, 9.30 en 31 uur
ds J. Kaptetjn.
Stolwijk
In de vergadering van de Jongeren groep
van de Bond ven Kaaaproducenten is a'.s
voorzitter gekozan de heer .P de Jong. d;e
reeds bestuurslid van deze afdeling was.
Het aftredende bestuurslid de heer A. Ver
bum werd herkozen. In de p'.aats van de
heer J Verburg. die niet herkiesbaar was,
en de heer P- de Jong werden gekozen de
heren A. Meerkerk en D. A. Anker.
In sloot geraakt. Gistermorgen kwam
mevr. Fredrikze—Hordijk met haar rijwiel
aan de Bilwijkerweg te vallen, waarbij iij
in een moddersloot raakte. Zij was zo over
stuur dat zij na thuiskomst geruime tijd
het bewuetziln verloor.
predikbeurten. Ned. Herv. Kerk. 10 uur
ds J Eikema. - Ned. Herv Evangelisatie. 8 38
en 7 uur ds J van Amstel te Eemnes-Buiten.
Geref Gemeente. 9.30 en 0.30 uur leesdienst
Waddinxveen
Excelsior. Uitslag 3e ronde onderl winter
competitie damvereniging ..Excelsior': C.
H. Kramp—A Blom 1—1; A. A. Rietveld--
C. H. Kramp 0—2; G Heeren—A. A. Riet
veld 1-1 W. v d. Heijden-D la Grand
0-2; C. H. Kramp—T. Twigt 1—1; C. W
van Dam—J. Timmerman 2—0; A Blom—
C. Blonk afgebr H. Troost—A. N Ut-
tooij afgebr.; A. Zwanenburg—A. van Ho
ven 1—1.
TOG. Uitslag 2e ronde onderlinge
wintercompetitie R K. damclub „T.Q.G.";
Jac Steenbei gen--Th v. d. Starre 0—2. A.
v. Ardenne—J. W Tillemans 1—1, A. Jen-
maat—M. Jaspers 2—0; Jac. Steenbergen—
G Bosman 1—1.
Burgerlijke Stand. Geboren: Abremint
Adriana. d. v. P. A. van Tol en R. Ver
steeg. woonschip nabij Burg. Trooststrgat;
Frederikus Cornelis, z. van J A Doeleman
en S H. v. d Klauw, Esdoornlaan 31; Ma
rton Elizabeth, d. van P C. Bostelaar en
M A v. d. Krans. Kerkweg 175; Johanns
Wijnanda, d. van J. Huijsman en P. Son-
neveld. Bodegraverstraatweg 57.
Gehuwd L. C. van Beek en J. Klomp
Gevonden voorwerpejt. Kinder-zonne-
bril; huissleutel; blauwe kinder-portemon-
naie.
Predikbeurten. Ned. Herv Kerk 8.45
uur de heer D G. van Hoeven 10.30 uur d«
J, J. Moll. 6.30 uur ds J. v d. Haar.
Ger Kerk 10 en 6.30 uur ds J. Snoey.
Remonstr Kerk 10 uur ds F. Palmboom te
Zwammerdam Chr. Afg gemeente 930
en 5 uur ieesdtenst Ver. Wel en Evan
gelie 3 30 uur ds J. A. Peters te Den Haag
Zevenhuizen
- Geboren: Aeltie
Kulk en F J Zul-
Moiorrijder reed tegen muur
Gistermiddag om halféén is een motor
ongeluk gebeurd op het kruispunt Zuideinde
—Middelweg. Op dat tijdstip naderde op de
Middelweg een bromfietsrijder, de 19-jarige
Aart Klaas Verweij. de Middelweg naderde,
werd voorkomen.
De motorrijder, die de bromfiets voorrang
verlenen moest, minderde vaart, teneinde
de bromfiets gelegenheid te geven bet Zuid-
einde op te draaien. Toen de bromfietser
weifelde trachtte de motorrijder achter hem
om te rijden, doch hierdoor kwam hij tegen
de muur van de op de hoek staande woning
terecht.
Hij werd ernstig aan het hoofd gewond
en is. na ter plaatse behandeld te zijn, naar
zijn ouderlijk huls aan de Groeneweg ver
voerd.
De motor werd aan de voorzijde ernstig
beschadigd
Voor t.b.c.-bestr' ding. De ten bate van
het t.b c-fonds „Draag Elkanders Lasten
gehouden collecte heeft 139 14 opgebracht.
Burgerlijke Stand. Ondertrouwd: Leendert
dert de Koning 25 j. en Adriana Marie var.
der Wiel. 24 j., Hermanus Zevenhuizen 31
en Aaitje Claztna Bikker. 27 J.
Geboren: Jan z. v. A. de Vogel en C M
Óngeluk in trannformaloriiui»
dat goed afliep
Gistermorgen moesten er enige noodza
kelijke karweitjes worden verricht in het
I transfomatorhufsjes aan de Middelweg Om
niet te veel ongerief te veroorzaken ge
schiedden deze werkzaamheden onder volle
spanning
De 54-jarlge heer S. Wobbes alhier, tech
nisch ambtenaar bij de stedelijke fabrieken
van Gas- en electriciteit te Lefden. was,
hierbij behulpzaam Op een moment moest
hij een schroef vastdraaien met een schroe
vendraaier. deze schoot uit en maakte con
tact met een isolator, met het gevolg dat de
heer Wobbes aan de spanning bleef vast
zitten Een arbeider, die in het huisje aan
wezig was. had de tegenwoordigheid van
geest hem los te trekken, waardoor erger
spieren
De heer Wobbes is naar zijn woning ver*
voerd Hij klaagde over veel pijn in *Un
van den Hoek
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk: 10 en
7 uur ds W Bloemendaal. Kapel a d
Rotte 10 uur de heer D Hoek te Rotterdem
- Geref Kerk 9 30 en 6 30 uur ds A P Hel-
ner. Remonstr. Kerk: 3 uur ds J- Laforet
te Rotterdam.
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv. Gemeente. Sint Janekerk
(Achter de Kerk) 9 en 10.30 uur ds G. Boer.
5 uur ds G. Elzenga (afscheid) Zaterdag
avond 8.30 uur In Koorkerk Avondgebed.
Westerkerk (Emmastraat 33) 9 en 10.30 uur
ds H. M Cnossen. Kinderkerk (In gebouw
Calvijn, Turfmarkt 142) 10 uur de heer R R-
Munniks (met kinderkoor ..Jong Vrede").
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (Peper
straat 128) 10.30 uur ds Kr. Strijd. Den
Bosch.
Rem. Geref. Gemeente tKeizeretraat z>
10.30 uur ds H. J. de Wijs
Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur
ds W F. Schroder (H Avondmaal).
Oud-Kath. Kerk (Gouwe 107) l°30_.u"r
Hoogmis. Hedenavond 7 uur Vespers. Dins
dag 9.30 Woensdag 7.45 en Dinder^M 8 uur
H. Mis. irAt
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur d»
A. Nijhuia. .,a. 94«
Geref. Kerk art. 31 (Turfmarkt J4a)
en 4.30 uur de G. Koenekoop
Geref Gemeente (Stationsplein 15) 1" «n
5 uur dr C. Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 5 «u
ds P Dijkstra. Maassluis. 13
Nederd. Geref. Gemeente (Turfmarkt
achten,9 30 en 4.30 uur ds Joh. van Wel
Woensffag 7.30 uur ds Joh. van We'""
Vrile Evang. Gemeente (TurrmarW
10 en J uur ds J 1 van Wijck. Zateru.»
avond 7.30 uur bidstond.
Vrije Geref. Gemeenle (Zeugstraat
10 uur ds H. J Grisnigt ur
Leger des Heils (Turfmarkt 1)
heiligingsdienst. 6.45 uur °Penlc^;£en.
komst Markt. 7.30 uur verlossing^arn,^
komst, leiders majoor en mevr. S. .iiicen
Kerk van Jezus Christus vanJe Hems
der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5
dlGoud8e Stadsevangelisatie (SpierIngstj^
2a) 10.30 en 7.30 uur de heer W.
(met koorzang).
Grafische kunst in
Omeentemuseum
■Hat CUM"
rins Gasthuis"
Vrijdag zal in het Jorden
nna Gasthuis" een tentoonstelling Ver.
seopend van «erkfcn van laden der
tot bevordering
eniging
kunst,
ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1952
TWEEDE BLAD - éAGINA 3
Een verslaggever van de New York
Times, die een bezoek brengt aan een
nieuwe Amerikaanse luchtmachtbasis te
Thule op Groenland, heeft gemeld, dat dese
basis, op een afstand van ongeveer
15M kilometer van de Noordpool gelegen,
reeds wordt gebruikt door straaljager-een
beden van de Amerikaanse verdediging,
hoewel >U nog niet geheel is voltooid.
De basis, een tussenstation voor Inter
continentale bommenwerpers, zal 263 mil-
lioen dollar kosten. Van dit bedrag is vol
gens de verslaggever reeds 165.8 millioen
besteed.
Thule. afgelegen en woest, wordt door de
ongeveer 5 000 Amerikanen die er verblijven
ironisch het „tuintje" van Groenland ge
noemd. De Amerikanen wonen tn spBctaa:
ontworpen huizen, die de vorm heuben
van grote pakkisten en die bekleed zijn met
alumium.
Voorts meldt de verslaggever, dat-dag en
nacht bulldozers en auto's langs de wegen
rijden. Er is een 2.000 meter lange pier voor
schepen gebouwd en een lange rolbaan aan
gelegd.
Radioverbindingen worden bemoeilijkt
door het Noorderlicht en gewone compassen
kunnen, door de korte afstand tot de mag
netische Noordpool, niet \yorden gebruikt.
Om de moeilijkheden te ovtrwinnen heeft
de luchtmacht reeds een 400 meter hoge
antenne gebouwd op een nabijgelegen berg
top. Bijzonderheden over de radio-instal-
iattea op Thule zijn zo streng geheim, dat
zelfs het personeel van de luchtbasis offi
ciële redenen moet kunnen aanvoeren om de
installaties te bezoeken.
Groenland is sedert 1814 een Deense be
zitting. In de tweede wereldoorlog, toen
Denemarken door de Duitsers was bezet.
Een «ware brand is glstermldda* uitgebro
ken in de ollefabrleken van de N V. P. E.
Roelfsema te Hoogkerk bij Groningen. De
Groninger brandweer rukte onmiddellijk
uit om assistentie te "trienen aan de be-
I órijfsbrsndweer en vroeg later om v er ster-
DTOOLCffXfifl. kln*- De brand woedde op de vierde en
f vUfde verdieping van het fabriekscomplex,
waar de schilderafdeling i« gevestigd.
Het verkeer op de wee GroningenHoog-
.....j „j ,- - -•kerk ondervond grote moeilijkheden, te meer
rnrd tatod volcens „«„„„komst oot daar de bran«d een worume rookoBlwlk.
keling veroorzaakte
tussen de Amerikaanse regering en de Deen
se gezant in Washington tijdelijk onder
Amerikaanse bescherming geplaatst De
Verenigde Staten erkennen nadrukkelijk de
Deense souvereinltelt en kregen het recht
meteorologische en radiostations en vlieg-
bases aan' te leggen. Na de oorlog werd het
Amerikaanse protectoraat opgeheven, doch
de Verenigde Staten behielden hun basis.
Het vuur concentreerde zich volgens de
laatste berichten in een liftkoker en kon
elk moment naar buiten storten, waardoor
het hele fabriekscomplex met zijn zeer
brandbare inhoud groot gevaar liep.
Roelfsema's oliefabrieken vervaardigen
olie uit lijnzaad en zgn schilfers, een olie
houdend veevoederproduct.
Het hoofdkwartier van admiraal Sir
Patrick Brind te Oslo, opperbevelhebber
van de oefening Mainbrace. heef! officieel
de oefening Mainbrace, voor zover die op
Noors gebied gehouden zou worden, afge-
last. Vliegende storm en hoge zeegang had
den de vloot genoodzaakt naar het Zuiden
te koersen, aldus de Reutercorrespondent
Hawkins. «Re zich aan boord van het
vliegkampschip F.agle bevindt. Ook werd
een beraamde aanval van 7« vliegtuigen
van een Amerikaans vliegkampschip op
een door de Oranje-partjJ bezette haven
door dit besluit afgelast.
Twee Britse fregatten, die deelnemen aan
de oefeningen, zijn met spded de 437 ton
metende Britse treiler St Benedict te hulp
r
KIEL. September.
VOOR de twee millioen inwoners van
Wkst-Dultslands armste „land
wijk-Ilolstrin. begint het leven
minder mo«
I wel enige
Sie<
ierhand Iets minder moeilijk te i
(e tijd dure
worden.
I duren aleer
ze zich niet meer beschouwen als „de arme
bloedverwanten van Bonn" Op het ogen
blik. zeven jaar na het eind van de oorlog,
heeft dit aan meren en hagen rijke land nog
altijd te worstelen met het vluchtelingen
vraagstuk.
Door de stroom uitgewekenen uit Midden-
en Onst-Duitsland In 1945. werd het aantal
inwoners plotseling verdubbeld en van al
die vluchtelingen zijn er slechts enkelen
werkelijk in de oorspronkelijke bevolking
opgegaan Bovendien heeft men in brede
kringen het gevoel, dat de federale regering,
die in Bonn zetelt, 800 km verwijderd van
Sleeswijk-Holstein de belangen van dit land
«rwaarloost ten bate van de dichterbij ge
legen en rijker landen onder de negen
Raten, waaruit de Duitse federatie beslaat
Veel landen hebben hun Siberië, maar
West-Duitsland heeft Sleeswijk-Holstein. Is
een bittere opmerking, welke men hier soms
hoort maken. En ook heet het wel „De hoge
gmbtenaren. die dienstreizen maken van het
Zuiden of Westen van Duitsland uit, komen
niet verder dan Hamburg. Ze konden ge
makkelijk een stukje verder reizen en ook
bij ons eens een kijkje komen nemen
De ambtenaren te Kiel (de hoofdstad, die
deerlijk gcha vend uit de strijd is gekomen
terwijl ze bovendien haar voornaamste be
staansmiddel: de Duitse marine-dokken,
■■verloren) hebben met cijfers een
beeld van de tegenwoordige toe
stand opgehangen.
Bevolking verdubbeld
TN 1939 telde Sleeswijk-Holstein 1 588 000
1 Inwoners, getuigen de statistieken In
1949 was dit aantal gestegen tot 2 600 000 In
verscheidene (deden (s het (nwonerfal meer
dan verdubbeld. Moellin. de geboorteplaats
van de Duttse grappenmaker Tij! Uylen-
spiegel, telde voorheen 6000 zielen, thans
meer dan 13.000. Twintig procent van alle
valide werkkrachten zijn werkloos. Geest-
hacht aan de Elbe (met een bevolking van
20000 inwoners tegen 8000 vóór de oorlog)
maakt er aanspraak op, wat betreft de
werkloosheid alle records met stukken te
Slaan, een gevolg van het feit. dat de enige
industrie welke het plaatsje rijk was. de
grote dynamietfabriek. welke de wereld
bekende Zweed Alfred Nobel, die de vredes
prijzen instelde, indertijd heeft opgericht, ts
ontmanteld. De regeringsambtenaren geven
echter toe, dat er voor de toekomst enige
hoop op verbetering bestaat.
Tegen het eind van het jaar zal het aantal
Inwoners, naar ze verwachten, dalen tot
2-19HM dank z(j de her-spreiding van de
vluchtelingen over minder overbevolkte
•taten, welke de regering te Bonn ter hand
heeft genomen.
Krachtens het programma van Bonn zul-
tegen April van het volgend jaar 600 OtM)
vluchtelingen uit Sleeswijk-Holatein over
Wheel West-Duitsland worden verspreid
Dp het ogenblik wordt elke maand ongeveer
14,000 vluchtelingen een nieuw thuis aan
gewezen. Het vorige jaar dreigde het vesti-
kjogsplan vast te lopen, met het gevolg, dat
*«000 vluchtelingen toen plannen maakten
«elf een „trek" te organiseren. De ambte
naren beschouwen het als een gunstig teken,
oat de treks" in Sleeswijk-Holstein en
"wer-Sakien zijn afgelast
Adenauers aanhangers, de Christen-demo-
vraten, zullen bij de algemene verkiezingen,
welke het volgend jaar in West-Duitsland
u" gouden, betere kansen maken als
vi l n. 18 de ontevredenheid der
luchtelingen weg te nemen en hen In de
avolking van verscheidene steden en dor-
P«n hebben doen opgaan. Dit alles neemt
5JJWI. dat men. wanneer men Sleeswljk-
otstein bezoekt, getroffen wordt door het
*r<»« aantal kampen, waar de uitgewekenen
onen In armoedige hutten en menigmaal
w verwijderd van elk centrum waar ze
wJu.ïouden hebben werk te vinden In het
lca^,rende Rijnland ziet men dergelijke
Ki»npen niet.
Partij der vluchtelinge»
D® v'uchtellngen hebben hun eigen partij
tor.«?VOrmd' we,k« 1" Sleeswijk-Holstein is
'"egetreden tot een coalitie, bestaande uit
roep Christen-demoeraten vrije demo-
vlal«n e.n, Dultse Partij Het is echter de
zal k °i eze coalitie het volgend Jaar «tand
in »,uden' Twee bekende persoonlijkheden
i, „JJk^wiJk-Holstein voeren de beide
°«l>en san. Lübke. de levenslustige, rood
wangige ex-zeekapitein is premier van de
staat Sleeswijk-Holstein en aanvoerder van
de Christen-democraten. De vice-premier en
minister van Financiën. Waldemar Kraft,
zelf een vluchteling uit de Poolse stad
P sen, is, dank zij zijn organisatorisch talent,
leider geworden van de Partij der Vluchte
lingen, officieel genaamd „Ugie van Ver
drevenen en Gedepossedeerden".
De sociaal-democraten, die in Kiel, even
als in Bonn. in de oppositie zijn, verklaren
de aanstaande verkiezingen vol hertrouwen
tegemoet te zien. Vooral van de arbeiders
in de steden verwachten ze steun te krijgen
Een van hun vooraanstaande persoonlijk
heden is Andreas Geyk, burgemeester van
Kiel Hij heeft er voor gezorgd, dat het puin
in Kiel werd weggeruimd en dat op vele
leeggekomen plekken parken en plantsoenen
werden aangelegd, zodat Kiel een van de
keurigste steden van West-Duitsland is en,
zoals htj welf zegt. wat uiterlijk aangaat, met
Londen kan wedijveren.
Sleeswijk-Holstein is een land vol tegen
stellingen. Ten einde tegemoet te komen
aan de wens van toeristen, biedt het ge
legenheid niet alleen tot baden, maar ook tot
gokken in oorden als het cilpnd Sylt in de
Noordzee en Travemünde aah de icust van
dertDostzee Ook nachtelijk vertier kan hier
worden gesmaakt.
Twee leden van het Israëlische kabinet
zijn afgetr^en op grond van een verschil
van mening met de regering over militaire
•dienst *voor vrouwen. De orthodox—Joodse
ministers beschouwen militaire dienst voor
vrouwen ais een bedreiging van de goede
zeden. De socialistische minister-president
Ben Goerion heeft tot nog toe bij wijze van
compronjis dienstplicht voor vrouwen in de
landbouw of in andere belangrijke werk
zaamheden in plaats van legerdienst goed
gekeurd De vertegenwoordigers van twee
kleine religieuze partijen in het kabinet, de
„Agoedath Israël" en de „Israëlische Arbei
ders Agoedath'namelijk de minister van
sociale zaken Levin en de plaatsvervangen
de minister van onderwijs Kalman Kahana
hebben hun ontslag ingediend.
Men verwacht, dat de regering tenge
volge van dit meningsverschil ten val zal
komen. Haar meerderheid in het parlement
ie verminderd tot vijf stemmen.
De verslaggever van de Daily Herald ver
meldt niet zonder trots, dat hjj er in ge
slaagd is door te dringen in het kamp van
de Nederlandse troepen, waar twee Canade
zen en een cameraman, die zich ó«>k konden
legitimeren, teruggestyurd werden. De oor
zaak daarvan is. dat de commandant, ge-
neraal-majoor Toet. geen vertrquwen heeft
in passen of andere legitimaties.
„W»t heb ik maling aan passen'" deelde
hij de verslaggever mee". In het concentra
tiekamp maakten we ze zelf. zodat ze niet
van echte te onderscheiden waren. Ik heo
geen vertrouwen meer in passen.
gezonden, die zich 40 mijl ten Noordwesten
van Aalesund aan de Noorse westkust tn
nood bevindt.
De treiler is in zware storm lekgeslagen
en heeft hulp van een bergingsvaartuig ge
vraagd De fregatten zullen bij de St
Benedict blijven tot een bergingsvaartuig
zal zijn gearriveerd. Naar gemeld wordt
lopen in het gebied, waar de treiler zich
bevindt, golven van vijf meter hoogte.
De Parijse couturiers doen de laatste ja
ren harnekkige pogingen de „queue de
Paris" uit de vijftig jaar oude stal te
voorschijn te halen, zij het wat gewijzigd
en uernieuiod. Ditmaal is het Pierre
Clarence, die zich door dit parade-paardje
heeft laten inspireren. Hij creëerde een
fourreau .ook al iets uit de oude doos) van
wit-zwart gestreepte zijden pékiné en gar
neerde die met een enorme rood gazen
strik op de rug.
FRANKFORT. September
tl ONDERDEN DUITSERS, die in dienst
"-T- zyn geweest van de Hoge Commissie
der Geallieerden, hebben een tijdlang
danig „in de rats" gezeten, omdat dit
lichaam geleidelijk werd opgeheven, zodat
ie nieuwe baantjes moesten soeken. Thans
evenwel slaken ze ee« zucht van opluch
ting: het blijkt veel gemakkelijker een
nieuwe betrekking te vinden dan ze had
den gedacht. Hun grootste zorg was, dat
Duitse werkgevers niets van hen zouden
willen weten en hen zouden beschouwen
als ..collaborateurs van de bezetters". Uit
statistieken, .gepubliceerd door het Ameri
kaanse Hoge Commissariaat, blijkt echter,
dat de meesten van zijn vroegere employé s
werk hebben gevonden en dat wel zonder
hierbU enige moeilijkheid te ondervinden.
Veel Duitsers zochten ns de oorlog een
goed heenkomen bij de militaire eenheden
der Geallieerden of in de civiele diensten
van het Geallieerde hoofdkwartier In de
chaos, welke in het na-oorlogse Duitsland
heerste en welke aanhield tot de stabili
satie- van de munt in Juni 1948, betekende
werk bij de Geallieerden niet slechts een
vast baantje, tnaar ook meer voedsel,
betere kleding en beter onderdak dan
iedere andere functie zou kunnen bieden.
In totaal hebben verscheidene honderd
duizenden Duitsers gewerkt voor de Ame
rikaanse. de Britse en Franse be/et-
tingsautoriteiten. In de na-oorlogse
(Van één onzer verslaggevers).
'tfï/'ELK rechtgeaard watersportliefhebber
kent Friesland» trots, het fameuse
Prinsenhof eigenlijk niet? Hoevele duizen
den drongen al niet door tot diep in deze
zwaar met riet omzoomde stroompjes? Hoe-
velen noemden 't schone Prinsenhof niet
«en dorado? Het z{jn onteibaren
Maar met dit Prinsenhof-, met alle Friese
meren tetamen. plus de Kaag de West
einder. de Brasem de Loosdrechtse plassen
en alle overige plassen in ons landje is 't
niet u-it Integendeel. Nederland kent name
lijk een water-centrum, dat zulke aantrek
kelijkheden charmes wisselende schoon
heid. wijdheid van blik en beslotenheid van
smalle kreekjes bezit dat geen enkel ander
recreatfeeebied voor de minnaar van 't wa
ter het hiervan in schoonheid kan winnen.
Met Leendert Vriens. z'n gemoedelijke
dikbuikige vriend Ad en een liever lui dan
moe zijnde duvelstoejager hebben wij Don
derdag met de Woelwater door de Biesbosch
»e7worven En met ons trokken de Kitty, de
Dolfijn, cen Piet Hein en vele andére
scheepjes van Biesboseh-minnaars door 't
/uidergat van de Visschen het Gat van
Honderddertig 't Gat van de Stek 't Bui-
tenkooigat en 't Gat van de Noorderklin De
tocht was een ware openbaring De Bies-
hoseh die als 't ware gevangen ligt tussen
de Amer en de Nieuwe Merwede bezuiden
Dordrecht, is zo rHk aan natuurschoon is
zo groots van stille pracht dat steeds meer
zoekers van stilte op het water naar dit ge-
I trekken. De „duizenden" kreekiea en
vooral gaten versnijden 't land zo. dat tal
lozen hier rond kunnen zwerven, zonder
ook maar een ogenblikje het gevoel te krij
gen: „Wet is het hier toch vervelend vol"
Men is alleen met z'n bootje en de natuur,
die bij wijze van spreken van meter
tot meter wisselt. De wilde vegetatie is van
een samenstelling en volledigheid* zoals ner
gens in West-Europa te vinden is. de vogel
bevolking is bijzonder rijk.
Hier kan men volgens liefhebber*
als Leendert en Ad de watersport
pas goed bedrijven: er is getij wat z'n
eigen charme heeft er zijn honderden
banken, die 't varen niet tot een doods
werkje maken, kortom- di is zoals
Ad het wel heel kernachtig uitdrukte
..geen klunzen", zoals in 't Prinsenhof,
waar je keer op keer in 't riet duikt.
Hier is wijdheden geen bekrompenheid
De contact-commissie voor natuur- en
andschapsbescherming heeft er dan ook
zeer goed aan gedaan, de trommels flink te
roeren Grote gevaren toch bedreigen de
bosch. welke als recreatiecentrum vlak
ten Zuiden van Nederlands met mensen
volgepropte hoekje van Zuid-Holland, on
vervangbaar is. leder weekeinde trekken al
duizenden dit gebied in. rust en schoonheid
':end. De almachtige waterstaat is echter
van oordeel, dat uit waterbouwtechnisch
oogpunt de Biesbosch In haar huidige ge
daante moet verdwijnen Zii dient ingepol
derd te worden, met behoud van hier en
daar stukjes ongerepte natuur. Nu mag
het waar zijn dat Nederlands cultuurgrond
behoefte heeft aan min of meer kunstmatig
toegevoerd water en dit in ons waterrijke
Naar van betrouwbare zijde wordt ver
nomen, is gisteravond tn een defensiedebat
van de commissie van algemene zaken van
de Raad van Europa van Deense. Neder-
I a n d s e en Westduttse zijde de vrees ge
uit. dat Europa, ingeval van een Russische
aanval, verdedigd sal worden aan de Rijn en
niet aan de Elbe. Parlementsleden uit dcre
drie landen stelden voor de raadgevende
vergadering een resolutie voor te leggen,
die er op aandringt, dat de atrategische
plannen der NAVO rekening moeten hou
den met de verdediging van het gebied van
lal 1 e landen van het Atlantische Tact.
Alle landen, die de noodzakelijke opoffe
ringen aanvaarden, aldus deze resolutie,
hebben evenveel recht op verdediging van
hun grondgebied. De resolutie verzoekt
voorts het comité van ministers van buiten
landse zaken van de Raad er naar te stre
ven, dat dit beginsel in de besluiten van de
N A V.O., zowel op politiek als militair ge
bied, tot uiting komt.
De Zweedse en Ierse afgevaardigden ver
dedigden opnieuw de traditionele neutrali
teit van hun landen en verzetten zich tegen
bespreking van het onderwerp door de com
missie.
HET ..BIETENCONFLICT"
NAAR WENS OPGELOST
Vertegenwoordigers van alle Nederlandse
suikerfabrieken en de gezamenlijke schip-
persorganisaties hebben in Den Haag be
sprekingen gevoerd om te komen tot oplos
sing van de dreigende moeilijkheden in het
bieten- en pulpvervoer per% schip
Het resultaat vél deze besprekingen is ge
weest. dat partijen tot volledige overeen
stemming zijn gekomen Voor deze campag
ne zullen alle schippers, zowel zijtje bij
de fabrieken, als zij. die bij de organisaties
vast hebben ingeschreven, worden geplaatst.
In de toekomst aanvaarden gowel de suiker
industrie als de echippergorganisaties het
principe van een evenrWHge vrachtverde
ling.
land doch dit behoeft toch niet ten koste
te gaan van een gebied dat uniek is. en dan
geenszins alleen uniek als watersportcen
trum. Nergens meer in Europa vindt men
een zoetwatergetijdendelta Nederlands
oervorm zodat 't behoud van de Bies
bosch. uit wetenschappelijk oogpunt bezien,
van het grootste belang is De grofe botani
sche en ornithologische betekenis varu't ge
bied roerden wij hierboven reeds aan. ter
wijl ook uit een economisch oogpunt bezien
de Biesbosch van grote waarde is Men den-
ke slechts aan de riet en grienjcultures Een
inpoldering zal dit alles grotendeels vernie
tigen en de ongeveer 1000 hectaren cultuur
grond die men zou winnen, worden dan wel
heel zwaar betaald. Zo'n honderd millioen
zal dat werk zeker wel vergen
F.n dan: hoe st%«t het met de plannen tot
afsluiting van de'talrijke verbindingen met
Vertraging in behandeling
gratieverzoek W. Lage»
Op 12 Juli 1950 heeft de Bijzondere Raad
van Cassatie de voormalige chef der Duitse
S.D en Sipo te Amsterdam, de toen 48-
Jarige Willy F. P Lages. ter dood ver
oordeeld Hierop is een gratieverzoek ge
volgd. Men heeft zich nu afgevraagd
waarom de beslissing op dit verzoek zo
lang op zich laat wachten.
Naar wij vernemen is de oorzaak hiervan
gelegen tn de indiening bij de Hoge Raad
van een verzoek tot revisie van de uit
spraak van de Bijzondere Raad van Cas
satie Dit verzoek heeft de Hoge Raad in
raadkamer behandeld en niet ontvankelijk
verklaard. Nu deze beslissing gevallen is.
zal een beschikking op het verzoek om
gratie niet lang meer op zich doen
wachten.
de zee? Mocht in de toekomst dit werk aan
gepakt worden, dan zijn de kapitalen, die
men nu aan de Biesbosch wil spanderen,
weggegooid En mag men dit doen. zelfs al
moet men nog 20. 30. 40 of 50 jaar wachten
op de rechttrekking van Nederlands kust?
De Contact-commissie die toegaf zeker
wel algemene economische belangen te kun-
nen onderkennen, strijd voor een edele
zeak. Daarom heeft zC twee alternatief-
olannen opgesteld die waterbouwtechnisch
aan de eisen voldoen, dus waterstaat tevre
den kunnen stellen maar waarbij iets
meer rekening wordt gehouden met de Bies
bosch als onvervangbaar brok wonderbaar
lijke natuur. Men strijdt met recht voor be
houd van wat onvervangbaar, bijzonder
kostelijk en kostbaar is.
De blanke inwoners van Kenii hebben
van het bestuur van deze Britse kolonie
geëist, dat het onverwijld krachtige, op een
noodtoestand gebaseerde, maatregelen zal
nemen om paal en perk te stellen aan de
misdadige bedrijvigheid van de „Mau Mau".
een geheime organisatie van Inboorlingen,
die er naar «treeft de blanken, door het
plegen van een reeks gewelddaden, uit
Kenia te doen vertrekken.
De eis werd gesteld na een besloten ver
gadering der Vereniging van Blanke Kie
zers in Kenia. Verklaard werd. dat de
regering in ernstige mate te kort is ge
schoten bij het vervullen van haar be
stuurstaak. De eis wordt gesteld* dat een
gerechtelijk onderzoek zal worden inge
steld. om uit te doen maken wie verant
woordelijk is voor het „miserabele be
stuursbeleid".
Het bestuur van Kenia heeft de tekat
gepubliceerd van een wet. die ten doel
heeft krachtiger te kunnen optreden tegen
de zes weken geleden begonnen terroris
tische campagne van de „Mau Mau". Vol
gende week Donderdag zuilen de bestuurs
ambtenaren een speciale bijeenkomst hou
den ter bespreking van de te nemen be
strijdingsmaatregelen.
„hongerjaren" tot 1948 klampten de Duit
sers zich letterlijk vast aan hun baantje
in dienst van de bezetting, waarbij zij
soms niet schroomden andere Duitsers aan
te geven als „nazi's" of als jwarte han
delaars ten einde hun eigen positie te
versterken.
Kenterend getij
IN DIT, zoals ln menig ander opzicht,
is er sinds 1948 een kentering gekomen.
Geallieerde waarnemers in West-Duits
land hebben herhaaldelijk te kennen ge
geven. dat de Duijsers een nieuwe on
afhankelijkheidszin aan de dag leggen en
een stijgende afkeer van het bezettings
leger, hoewel dit zichzelf tegenwoordig
meer beschouwt als ..defensietroepen" dan
als ..bezettingstroepen".
Waarnemefa alhier zijn het eë over eens.
dat de rijkdom en voorrechten, welke de
Geallieerden en in het bijzonder de Ame
rikaanse bezettingsmacht, in Duitsland ge4-
nieten, grote afgunst en antipathie heb
ben gewekt. Daafbij, aldus de waarnemers,
heeft men wel eens neiging te vergeten
hoeveel de Geallieerden hebbén bijgedra
gen tot de opbloei van Duitsland. Alle aan
dacht concentreert men op de irritante be
zetting en op rijkdommen, die niet altijd
verstandig worden besteed. Er zijn echter
ook aanwijzingen, zij het in geringere mate,
maar daarentegen des te verontrustender,
welke de veranderde geestesgesteldheid
der Duitsers doen uitkomen. Zo heeft zich
in Hesse een geval voorgedaan, waarnaar
thans een ernstig onderzoek wordt inge
steld, n.l. van diefstal van denazificatie-
documenten der Geallieerdén. welke
iemand, vermoedelijk een lasteraar, ge
bruikt heeft om een Duitser, «jiie vroeger
voor de denazificatie-autoriteitien werkte,
zwart te maken en te dwingen ?ich uit het
openbare leven terug te trekken Op grond
hiervan behoefde het niet te vérwonderen,
dat de Duitsers, die in dienst der Geal
lieerden hebben gewerkt of nóg werken,
de schrik om het hart is geslagen.
En hun angst groeide nog. wanneer ze
advertenties lazen als die van pen Trana-
portffrma. die chauffeurs zocht, aan de op
roep uitdrukkelijk toevoegend, dat het voor
ex-employé's van de Geallieerden „onno
dig was te solliciteren".
Ook zijn er berichten, welke er van ge
wagen. dat de sollieitatte-stijkken van
werkzoekenden, die in dienst zijn ge
weest van de Geallieerden, eenvoudig op
de Arbeidsbureaux blijven rondslingeren,
terwijl er ook gevallen werden gemeld van
particuliere werkgevers, die nieta moesten
hebben van sollicitanten, die voor de Ge-'
allieerden hadden gewerkt.
Het valt mee!
VROEGERE Amerikaanse Hoge
Commissaris McCloy heeft echter her
haaldelijk ontkend, dat er inderdaad ern
stige pogingen zijn gedaan door Duitse
ambtenaren of particuliere werkgevers om
bedoelde mensen buiten het beroepsleven
Duitse dienst te weren Uit statistieken
van de Hoge Commissie blijkt, dat zij tus
sen 1 Januari en 1 Maart van dit jaar 1760
heeft ontslagen, al of niet op hun
eigen verzoek Slechts 1073 van de ontsla
genen verzochten hulp om egn nieuwe
baan te vinden en de Hoge Comjnissie was.
in samenwerking met de Duitse Arbeids
bureaux. in staat voor 924 hunnpr werk le
vinden bij particuliere ondernemingen of
in regeringsbureaux. Van de 1760. die ont
slag kregen, namen 299 ontslag op eigen
verzoek en aangenomen wordt, dat zij
ander werk hadden gevonden. Verder wa
ren er 387 personen, die ontslag kregen en
die niet vroegen aan nieuw weëk te wor
den geholpen, hoewel allen we|rd meege
deeld. dat zij die hulp zouden kunnen krij
gen ais zij dit wensten.
Slechts voor 86 van de bovenbedoelde
1073 ontslagenen, die hulp verzochten, was
de Hoge Commissie niet in stapt de man
of vrouw in kwestie bij een nieuwe werk
gever aan te bevelen en dit was dan in
de meeste gevallen te wijten aan de om
standigheid. dat hun ex-chefs bij de Hoge
Commissie niet in staat waren te verkla
ren. dat de ontslagene in staat was het
werk te doen waarnaar hij solliciteerde
Blijkens de statistieken slaagden slechts
54 ontslagenen, die hulp vroegen bij het
vinden van werk. er niet spoedig in een
ndere betrekking te vinden.
r-1
De, betekenis van cje
(Van een onzer verslaggevers).
Een halve eeuw geleden werd het een
middenstander. In casu een schilderspatroon,
nog kwalilk genomen, wanneer hij een be
zoek aan de schouwburg brengend, plaats
nam in de parterre, hij hooide op de galerij
te zitten vond men. aldus de heer L. de
Groot, vóorzitter van de Koninklijke Ne
derlandse Middenstandsbond die dese
maand zijn 50-jarig bestaan viert. Thans is
de toestand wel heel anders geworden.
De K.N.M.B.. de oudste middenstandsor
ganisatie. werd 3 September 1902 te Am
sterdam opgeriéht tijdens het derde Inter
nationale Middenstandscongres, waarvan
prof. M. Noordtzy. regeringsvertegenwoordi
ger. voorzitter was. Op 29 Januari 1903
werd onder voorzitterschap van prof.
Noordtzy te Utrecht de eerste algemene
vergadering gehouden: 46 verentgingen, zo
wel plaatselijke als vakorganisaties beslo
ten toen tot stichting van de Nederlandse
Bond van Verenigingen van de Handeldrij
vende Middenstand, een organisatie met
federatief karakter, zich niet begevend op
godsdienstig of staatkundig gebied. Ook de
R K. Hanze Verenigingen in het Zuiden des
lands traden tot de bond toe. Tot eerste
voorzitter werd gekozen de heer J. S.
Meuwsen uit Amsterdam, die deze functie
heeft bekleed tot 1915. HU werd toen opge
volgd door de heer H. K. Koppel uit
Gravenhage. die vier jaren voorzitter
was en in 1919 werd opgevolgd door de
heer Ed. G. Schürmann uit Rotterdam, die
in 1938 werd opgevolgd door de huidige
voorzitter, de heer L. de Groot uit Velp
De bond omvat thans 117 plaatselijke af
delingen en 45 lande!ijkê vakorganisaties,
ih totaal meer dan 50.000 leden
Om de betekenis van het initiatief van
mannen als Meuwsen. Nou wens. Schür
mann en anderen, die de Bond hebben ge
sticht. te kunnen schatten, moet men zich
verplaatsen in de maatschappelijke verhou
dingen ten tijde van de eeuwwisseling De
industriële revolutre het tijdperk, dat ruim
een eeuw geleden werd ingeluid door de
technische vooruitgang, had haar sociale
gevolgen De toenemende welvaart g.ng ge
paard met bittere armoede, slechte levens
omstandigheden en onvoldoende beloning
van het arbeidende deel der bevolking.
Vrouwen- en kinderarbeid kwamen veel
voor Reactie bleef niet uit: in alle landen
verenigden de arbeiders zich om door
middel van organisatie weerstand te kun
nen bieden en te 6treven naar betere ar
beidsvoorwaarden Massaproductie en han
delsverkeer werden bevorderd, maar zij
verdrongen tevens het handwerk De positie
van de ambinehtspatroon. die kwaliteits
producten verveardigde. werd.oiMiermljnd.
ni« van
Middenstand
Bij het begin der eeuw bestonden er grote
sociale spanningen en men vreesde versto
ring van het maatschappelijke evenwicht.
Onze toenmalige minister-president dr A.
Kuyper bevorderde daarom krachtig de
pogingen om de zelfstandige kleine onder
nemers tot organisatie te brengen Het re
sultaat van de bond. Uitvoerig heeft de heer
Dc Groot de geschiedenis van de K.N.M.B.
geschetst.
Op 9 en 10 September 1903 werd te Rot
terdam het eerste Nationale M.ddenstands-
congres gehouden, tot en met 1S37 werd
jaarlijks een dergelijk congres gehouden.
Toeft dd/ongen de tijdsomstandigheden tot
een onderbreking welke zou voortduren tot
1947. toen men weer te Haarlem bijeen
kwam. Sindsdien zijn de congressen om de
twee Jaar gehouden. In totaal zijn tot nu
toe 37 van dergelijke congressen gehouden.
Tussen de beide wereldoorlogen zijn in de
Haagse Dierentuin twee massale demons
stratievergaderingen gehouden één tegen
de weeldebelasting en één tot het bepleiten
van een constructfeve mfddenstandspolitiek
door de regering te voeren Beide hebben
het gewenste effect bereikt.
In 1918 werd een bondsbureau ingesteld.
Op 1 Maart 1919 trad de heer A Ingenool Jr
uit Rotterdem op als directeur van dit
bureau, dat te 's Gravenhage Is gevestigd.
Van 1 Januari 1935 ia de heer F. L. v. d.
Leeuw directeur.
Gemakkelijk hebben de pioniers het niet
gehad. Hun belangeloze, opofferende arbeid
vond maar zelden evenredige waardering
en leden waren karig met het beschik
baar stellen van daadkracht en geldmid
delen in 1902 werd begonnen met een con
tributie ven vijf cent per iid/Ven 1 Januari
1953 af bedraagt het lidhjIaaUchap 6.—
per lid.
Op September 1919 werd de Midden-
standsraad ingesteld steunende op de drie
Middenstandsorganisaties. waardoor het
regelmatige contact met de regering werd
tot stand gebracht. Dit «dviesroJJege werd
eerst geleid door mr A. J M J baron
van Wijnbergen, later door urof. dr F L.
Muiswinkel.
Door gestage actie staan de Middenstan
ders thans in de verhouding tot de rege
ring niet langer achter bij andere groepen
uit het bedrijfsleven In de in 1919 inge
stelde Hoge Raad van Arbeid kreeg ook de
Middenstand zijn vertegenwooidiging ln de
na de bevrijding inga#telde Sociaal Econo
mische Raad is dit werk voortgezet even
als in de Stichting ven de Arbeid, waarin
den. en kleinbedrijf zijn vertegenwoor
digd Midden- en kleinbedrijf nemen een
belangrijke plaats in het sociaal eftonomi-
ache bestel in.
Wil de K.N.M.B. aiin historische plaats
kunnen handhaven dan zal op korte termijn
moetdó
k «aft vi
worden gevonden
voldoende geldmid-
worden gestreefd
tbreidmg van het
oploi
voor het gebrek -
delen en er
naar verbetering
kader.
De eenheid ln de mlddenstan<j6beweg:ng
dreigde wel eens verstoord te zullen wor
den toen ln 1915 en 1918 de confessionele
organisaties werden opgericht De eenheid
in verscheidenheid, karakteristiek voor ons
volk werd echter spoedig hereteld door de
permanente samenwerking in de Commissie
van Overleg, in de Middenstandsraad en
elders.
Terecht wordt de Middenstand wel eens
de ..ruxzegraat van een natie" genoemd, de
geschiedenis heeft ook ln de jongste tijd ge
leerd dat het maatschappelijke evenwicht
daar juist het gemakkelijkst wordt ver
stoord. waar de middengroep ontbreekt of
innerlijk zwak Is. Het dienen der gemeen
schap is de natuurlijke taak vsn. de mid
denstander. In de afgelopen jaren heeft de
Middenstand geleerd op eigen benen te
staan en al zijn de omstandigheden in een
halve eeuw sterk veranderd, de midden
stander van 1952 heeft nog ten volle geloof
in eigen toekomst.
24 en 25 September houdt KN M.B.
zijn Jubileumcongres 1952 te 's Gravenhage.
Op de eerste dag is er o« een ontvangst
ten etadhuize. een herdenkingsvergedering
in het Kurhaus te Scheveningen. een re
ceptie en een jubileumvoorstelling in de
Kurzaal te geven door de Hoofdstadope
rette. De tweede dag wordt het congres ge
houden; Prof. dr W R. Heere Uit Tilburg
zal spreken over „De waarde eft betekenis
van het ambacht vocfr ons volk", terwijl
prof. mr P J. Oud uit Rotterdam zal spre
ken over ..De positte van de zelfstandige
ondernemer in het midden- en kleinbedrijf
ln onze samenleving".
Op initiatief van het Jubileumcomité zul
len de afdelingen Amsterdam, 's Graven
hage en Rotterdam hulde brengen aan d«
nagedachtenis van de overleden bondsvoor
zitters en in hen aan allen, die de bon4
in de loop der jaren door de dopd zijn ont*
vallen.
Daartoe zullen Maandag 22 dezer kransen
worden gelegd op het graf van J S Meuw
sen op de begraafplaats Zorgvlled te Am
sterdam (11 uur), op het graf van H K
Koppel Jr op de Israëlletische bearaafij.aats
te Wassenaar (14 uur) en op het grat van
Ed G. Schürmann op de Algemene Be
graafplaats Crooswijk te Rotterdam (18 u.).
