C. J. J. (van Goudse H.B.S.)
veertig jaar bij onderwijs
Het GEDICHT
Nederlands koperen stemjnen
zingen in het buitenland
Zij viel niet van het dak
maar wel door de mand
Olifant kan niet tegen kietelen
Enquête Wérkvacantie
Juridische studente (20)
A „zat" aan zee
Het gemaal in Haastrecht heeft
electrische pompen gekregen
„Ik ben nu aan de tweede pluk"
Tekenleraar èn
een goede vriend
Les geven voor plezier
C. J. J. Bosch
Grafici tonen hun
kunst
Loop der bevolking
Onze bioscopen
„De Bron", meesterlijke verfilming
van actueel probleem
Feestdag voor „De Haoge Boezem"
Twee burgemeesters
even machinist
van de week
Verhuizingen binnen
de gemeente
Openbare seliool aan
Graaf Florisweg
Ingezonden Stukken
Gevlucht en in nood
Misdaad op
bestelling
Extra aanbieding
Automatisch telefoneren
met Achterhoek en Twente
Schuiftrombonist werd succesvol fabrikant
Eindhoven naar Amerika
f Het ontstaan
Dickens' „Moeilijke
Tijden"
De wei
j AMERIKAANSE'EIGENAARDIGHEDEN
dêfe i"i»
Vijf en twintig liter
purgeermiddel voor Eva
EEN CIRCUSDOKTER VERTELT UIT ZIJN LEVEN
f
Lyceumleerling (17)
voer op zee
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1952
(Van een medewerkster)
JJET IS EEN VREEMDE GEWAARWORDING, Jaren na Je eindexamen de
Goudse HBS weer Ie betreden. Op het eerste ge/icht is er weinig veranderd.
De vroegere grijze deuren zijn nu groen geworden, maar de wat ouderwets aan
doende witte borstbeelden staren nog even onbewogen voor zich uit. De grote
barst in de gangvloer zit er nog en de trapleuning is als altijd glad van de vele
handen, die er elke dag langs glijden. Als de bel gaat. barst achter alle deuren
het rommelige lawaai los, dat je je herinnert en de leerlingen dragen hun boeken
even nonchalant onder de arm als altijd. Maar de leraren zijn vreemden ge
worden. Hun docerende stemmen achter de kiaasedeuren ken je niet meer en
aan hun gezichten kun Je niet zien of ze zich in de stelling van Pythagoras of
in de voorzetsels met de derde naamval specialiseren
Maar als de deur van het tekenlokaal
«.opengaat zie je de zilveren krullen boven
een vertrouwd openhartig gelaat en. een
6tem. die je altijd zou herkennen, noemt je
naam. je eigen vertrouwde meisjesnaam
van-vroeger.
Veertig jaar is de heer Bosch aan het te
kenonderwijs verbonden waarvan vier en
dertig aan de R.H.B.S. in Gouda en
honderden jongens en ngiisjes hebben op
zijn houten stoeltjes gezeten Eindeloze se
ries onberispelijke ellipsen heeft hij voor
hen op het zwarte bord getekend en de te
kening van de spoorweg-met-telegraafpa
len op het bord. waaruit de beginselen van
het perspectief duidelijk worden, heeft on
telbare voorgangers gehad.
„En ik heb er nog altijd plezier In, hoor",
zegt de aanstaande jubilaris. „Die jeugd,
die houdt je wel jong en ik houd er van
om mee te doen. Als er eens een avondje
is. dan dans ik toch nog zo graag met dat
jonge goed!"
Dat ..dat jonge goed" en alles, wat ooit
jong goed geweest is in dat bekende teken-
lokaal. de diepe belangstelling geniet van
de jubilaris, blijkt wel. Niet alleen herin
nert hij zich letterlijk iedereen, die in het
gesprek te pas komt. maar de heer Bosch
vertelt, dat hij een archief bijhoudt met ko
lommen voor overgang en eindexamen en
ruimte voor bijzonderheden. Studie, exa
mens. verloving, huwelijk en de geboorte
van de kinderen, alles komt in het archief
terecht „Acht dikke schriften zijn het nu
al. vertelt de amateur-archivaris Hij heeft
vde vaders en de moeders in de klas gehad
er nu zijn hun kinderen eveneens zijn leer
lingen. ,.lk ben nu aan de tweede pluk
bezig", zegt hij.
„Ga maar eens opzij"
Het ia een prettig idee voor alle oud-
leerlingen. maar ook voor de scholieren van
nu. dat de belangstelling van de heer Bosch
niet alleen hun goede of slechte teken
prestaties geldt, maar ook uitgaat naar hun
successen in het grote leven, naar hun geluk
en hun tegenslag. Maar al zullen zc dat niet
allemaal weten, ze hebben goede«herinne-
ringen aan de uren in de lichte tekenzaal
en aan de man. die daar hun al of niet wan
kele schreden leidde.
Hoe kon je zitten tobben met zo n el
lips. die maar puntig bleef en met die fles,
die alleen scheef wou zijn. Een wanhopige
blik en meneer Bosch had het al gezien:
,,Ga maar eens op zij. mijn kind Een greep
in de borstzak en daar was het potlood al
Hè, was die ellips eigenlijk wel zo raar
geweest' Met één lijntje zag ze er al heel
fatsoenlijk uit. En die fles. nou, die viel
ook mee. Het potlood dikte even wat aan.
jrecies op de goede plaats en daar kwam
iet Wonderkrijtje ook al voor de dag! Een
voorzichtig lijntje en de fles was «en vol
maakt product geworden. Het verwonderde
je al niet eens meer. dat er een sierlijke
acht in de bovenhoek kwam te staan....
Ja die cijfers voor tekenen, lichtpumen
op een soms wat duister rapport Die uren
in dat tekenlokaal, waar je nooit bang
hoefde te zün voor een onverwachte
schriftelijke beurt, een proefwerk en waar
ruimte was voor een praatje met de buren
en een grapje in het alggmeen, waarin de
leraar dikwijls genoeg voorging
En nog voorgaat, zoals hij zelf
Als ik er volgend jaar uit moet. zal het
me genoeg spijten, want de omgang met
ïpuad die zal ik missen. Maar ja. n°u
kom ik eigenlijk altijd tijd te kort want
ik mag zo graag pianospelen en ik studeer
wat kunstgeschiedenis en ik teken toch a-
tiid buiten en daar schiet nu niet veel tijd
voor over. Als ik eenmaal met pensioen
ca dan ga ik in de vrije kunst. Nu expo-
feer ik ook wel. bij Sint Lucas in Am
sterdam."
Ondertussen lopen er steeds jongens en
meisjes In en uit. Die hebben een vrij uur
en komen nu uit liefhebberij wat tekenen.
In het lokaal er naast zitten een paar vijfde
klassers. die de heer Bosch wat bijstoomt
in beschrijvende meetkunde, waarin hij
tegenwoordig ook lesgeeft. Theoretisch is
dit een vrij uur voor hem, maar in de prac-
tijk komt dat wel iets anders uit. „Ja, ik
houd nu eenmaal van mijn vak en je kunt
niet gelukkig zijn. als je werk niet naar je
zin is", zegt de jubilaris.
Nu de klacht over ,.de tegenwoordige
jeugd" zo dikwijls gehoord wordt, is het
Interessant, de mening te horen van iemand,
die al veertig jaar lang temidden van de
jeugd gewerkt heeft. „O. anders zyn ze
wel. maar je moet ze aanvoelen en tege-
moet komen en als je dat maar wilt, kun
je het best met ze vinden En het cjredo
van de man. die zoveel ervaring heeft In
de omgang met jongens en meisjes, kon
geen gunstiger getuigenis zijn voor de jeugd,
die het in de ogen van zovele ouderen dik
wijle verkorven heeft.
(Van een medewerkster)
Op 1 October hoopt de heer C. J. J.
Bosch, leraar in het tekenen aan de
Rijks Hogere Burgerschool te Gouda,
veertig jaar by het onderwijs werk
zaam te zijn. Hij werd 21 October 1888
te Zutphen geboren en ving zijn loop
baan op I October 1912 aalX op de
Tekenschool voor Kunstambachten van
de Maatschappij te Amsterdam, een
functie, die hQ tot 1 September 1918
vervulde. Met ingang van 1 Januari
1914 werd hij aan het onderwijs in
Gouda verbonden. Hij werd onderwij
zer in het handtekenen by de ge
meente Gouda en tevens was hy te
dezer stede onderwijzer aan de ge
meentelijke inrichting tot opleiding
tan onderwijzeresten en hoofdonder
wijzeressen ener bewaarschool en on
derwijzer aan de Rijksnormaallessen
De relatie met de Goudse H.B.S
dateert ran 15 Januari 1918. Twee
mattnrlfn was de hieer Bosch er leraar
in tijdelijke dienst. Zeven maanden
later keerde hij er terug, sinds 1 No
vember 1918 is hy leraar in vaste
dienst
De heer Bosch is ook acht en twintig
jaar, van 9 September 1918 tot 1 Oc
tober 1946, leraar aan de Avond
nijverheidsschool te dezer stede ge
weest. Twee jaar (1946—1948) gaf hij
ook nog les aan de Bijzondere
H B S. te Woerden.
Dé heer Bosch is uit Zutphen gekomen,
maar hij is een Gouwenaar geworden en
voor de H B S. met al haar leraren, oud
leraren. leerlingen en oud-leerlingen heeft
hij in zijn hart een grote plaats ingeruimd.
Op 1 October zal de sch ooi hem in intieme
kring huldigen, bescheiden, want de jubila
ris is zelf een bescheiden man, die voor zijn
veertigjarige loopbaan geen andere ken
schetsing weet te geven dan: „Ik heb mijn
plicht gedaan."
Eén kostbaar cadeau heeft hij al. sinds
jaren, de hartelijke vriendschap van zeer
velen Want C. J. J. al z'n oud-leerlingen
herinneren zich zijn voorletters is van
alle leerlingen, die hij in de loop der jaren
gehad heeft, de vriend geworden. En hij is
het gebleven.
Pu/zle-winnaare
Vol was het laatste woord van de kruis-
woordpuzzle, vol zeiden de puzzelvrienden
met voldoening en vol raakte onze brieven
bus. Er waren weer vele goede oplossingen
en daarvan zijn de bekroonde:
Prijs van 5: A Wolbers. Tol. Goejanver-
welledijk in Gouda.
Prijzen van 2.50 mevr. E. J Visser-Pe
ters. Vossiusstraat 125 te Gouda en J. A.
Doomhein, Lijsterbesstraat 55a te Waddinx-
vecn.
De prijzen kunnen aan ons bureau worden
afgehaald of worden op verzoek toegezon
den.
Tentoonstelling in Gouds
museum geopend
Gisteravond is in "het museum ..Het
Catharina-Gasthuis" een expositie van gra
fische kunst geopend Achttien leden van
de Vereniging tot Bevordering der Grafi
sche Kunst vragen daar de eerstkomende
weken aandacht voor hun prestaties.
Burgemeester James wees er in zijn
openingswoord op. hoe belangrijk het is
de kunstenaar van deze tijd en het publiek
tpt elkaar te brengen. Vooral het feit dat
rifc poging daartoe hier op zulk een verant
woorde wijze geschiedt, stemde hem tot
datnkbaarheid. Er is hter een grote ver-
seftflidenheid in toegepaste technieken,
onderwerpen en opvattingen, zodat zeker
de hoop mag worden uitgesproken, dat
veletn in de komende weken de weg naar
het museum zullen vinden
De heer Hans van -Dokkum, voorzitter
der exposerende vereniging, gewaagde van
het .Internationale peil der Nederlandse
grafiegc. In de laatste Jaren kan werkelijk
gesprffken worden van een hernieuwde
creatiuf vermogen van de Nederlandse gra
fici. Ons land was dit jaar op de Biennale
te Veniptlë vertegenwoordigd met een ver
zameling grafiek, die daar zeer de aan
dacht itetrokken heeft.
Nu far het echter wel duidelijk, dat de
graficus niet alleen de belangstelling nodig
heeft vatn de landelijke en de gemeente
lijke overheid, ookdie van het publiek
kan melt gemist worden, aldus spreker.
Vroeger vond de grafische kunstenaar zijn
afnemers vooral onder kunsthandelaars en
de colleetionneurs, thans begint men zich
veel meer <Jot de bredere lagen der kunst
minnende tentoonstellingbezoekers te rich
ten. De bevtrekkelijk lage prijzen der pren
ten maken dit mogelijk.
Trouwens, de belangstelling voor de
grafiek ls groeiende Dat bewijzen ook de
tentoonstellingen, die thans ter gelegenheid
van het veertigjarig bestaan der Vereni
ging gehouden worden.
De heer Van Dokkum besIoq| zijn inlei
ding met het uitspreken van ae wens, dat
ook deze Goudse tentoonstelling er toe zal
bijdragen, dat de grafische kunst niet lan
ger beschouwd wordt „als de zelfkant van
het schone weefsel der beeldende kunst".
Binnenkort hoopt onze medewerker op
deze belangrijke tentoonstelling terug te
komen.
Geveatigd: D. P. C. Harmsen (2 pers.)
van Utrecht naar Burg. Gaarlandtslngcl Ofi.
J. D. de SenerpontDomls (5 per*.) van
's-Gravenhage naar Burg. Gaarlandtslngcl
98; A. v Wijnen van Wageningen naar
Graaf Florisweg 4; A. J. Emmelot (3 pers.)
van Bergen op Zoöm naar Karekietstraat
70; K. Kruimink van Den Helder naar Kru-
gerlaan 181. J P. G. M Wever van Sittard
naar Nieuwe Markt 25: S. E. G. de Haas van
Rotterdam naar Onder de Boompjes 79
C. Schouten—De Bruin van Leiden naar
Oosthaven 56; H. W. H. van Gent van
's-Gravenhage naar De la Reylaan 40, H. A
Marselis van 's-Gravenhage naar De la Rey
laan 40; G Schuurkamp van Zevenhulzen
naar Scheltemastraat 8 J Bakker (6 pers.)
van Tilburg naar Sophiastraat 73; A. P. G.
Spit (3 persvan Indonesië naar Van Swie-
tenstraat 26; H. Bouter—Schippers van
's-Gravenhage naar Vossiusstraat 3: A. C.
Tollenaar (3 pers.) van Waddinxveen naar
Wilhelminastraat 30; A. C Th. Lipman—v.
Schle van Voorburg naar IJssellaan 40a
Vertrokken: J. v. Roon van Jan van Re-
nesseplein 10 naar Reeuwijk. Nieuwdorper-
weg E 15: G M C. Dernee van Kleiweg 37
naar Boxtel. Hal 4; A. W Verbakei—Steen
kamer van Nieuwe Haven 147 naar Wad
dinxveen. Stationsstraat; H. M. v. d. Pa-
voordt van Lange Tiendeweg 12 naar Groat-
Brlttannlë; K. Bos van Helmersstraat 18 n.
Rotterdam, v. Speykstraat 149: W Bos van
Helmersstraat 18 naar Rotterdam, v Spevk-
straat 149, W G Bosman van Eerste Hie-
ronymus van Alphenstraat 13 naar Wasse
naar. Dr Leydstraat 32: G. Bosman van
Eerste Hieronymus van Alphenstraat 13
naar De Lier. pa. Bosman: M. Kuik van
Jan Philipsweg 42 naar Soest. M.ddelwijk-
straat 21; C. M E. Batelaan van Westhaven
11 naar Bennebroek. Rijksstraatweg 101; J.
M. Faaij—Merkesteljn van Goejanverwelle-
dijk 22 naar Haastrecht Provincialrweg
West 87. T. P. J. de Wringer van Wijd-
straat 11 naar Rotterdam. Spoorsingel 9;
M. H. Roos— De Water van Krugerlaon 135
naar Zoetermeer. Stationsstraat 83; M. v.
WcnsveenAbbema van Van Bergen IJzen-
doornpark 9 naar Nijverdal. Molenweg 2;
J. v. d. Vlist (2 pers.) van 'Burg. Martens-
singel 76 naar Arnhem. Rozendaalseweg
484 H J. M Sukkel van Crnbethpark 25
naar Nijmegen. Archipelstraat 111: J. M.
Bonten—Vcrsfelt van Eerste Potgieterstraat
31 naar Rotterdam. Nw Binnenweg 162a;
C. A. J. Dessing van Westhaven 45 naar
Nieuw-Zeeland: J. C. M. v. d. Zwan van
Westhaven 11 naar Nieuw-Zeeland; P. van
Dam van Westerkade 1 naar Nieuw-Zee
land.
Sehoxwburg Bioscoop. Spanning i« «en
van de kenmerken van deze bijzondere film.
Aanvankelijk de spanning, die voor een ge
slaagde film normaal mag heten. Dit is
wanneer het politie-onderzoek naar aanlei
ding van de vermissing van een neger
meisje, dat 't laatst gezien is in gezelschap
van een blanke vreemdeling, de oorzaak
wordt van relletjes, die dreigen uit te
groeien tot een plaatselijke rasaenoorlog.
Daarna een spanning opgevoerd tot een
hoogte die men, voordat men „De Bron"
zag, in een film onbereikbaar zou hebben
geacht en die wordt vastgehouden geduren
de geruimte tijd. Dat gebeurt wanneer de
verblijfplaats van het kind (een diepe
schacht waarin het gevallen is) ontdekt is en
reddingspogingen worden ondernomen De
film geeft daarvan een uiterst suggestieve
tekening, een verbluffende samenbundeling
van -spel, muziek en beeld, geaccentueerd
door een fascinerende cadans der machines,
voor het boren van een reddingschacht
nodig.
Andere kenmerken Zijn de moedige, on-
belichting van het
melding
probleem, met een vermeld
van de oor-
(Van
verslaggevers)
HAASTRECHT. Twee burgemeesters
hebben gistermorgen de twee electrische
pompen van het gemaal van het water
schap „De Hooge Boezem" achter Haas
trecht in werking gesteld. deden dat
door een druk op de knop en een paar
draaien aan de kraan. Een licht gezoem
aievende drijfriemen en toen een druk op
de schoepen. Klotsend en schuimend werd
het water van het boezrmkanaal naar de
IJssef gedreven. Het electrische tijdperk
was voor het waterschap ten oosten van
de Vlist begonnen.
Burgemeester Lepelaars en burgemeester
Schuman als eerste burgers van Vlist en
Loplk, de voornaamste gemeenten in het
waterschap, hebben <je nieuwe periode
voor het waterschap ingeleid Het was een
vreugdevol moment voor het waterschaps
bestuur toen deze vernieuwing ln gebruik
kon worden genomen. Het betekent, dat
voortaan per minuut vijfhonderd kubieke
meter polderwater naar de IJgsel kan wor
den gestuwd, dat het polderpeil beter be
heerst kan worden en dat de Krimpener-
waard. zoals de heer K. Vonk Noordegraaf.
de dijkgraaf van het Hoogheemraadschap,
opmerkte, weinig overlast .zal worden aan
gedaan. zoals in het verleden nogal eens
het geval schijnt te zijn geweest. De be
maling van de twaalf polders, die onder de
hoede van 't gemoderniseerde Van Nooten-
gemaal in Haastrecht staan, is nu aanmer
kelijk verbeterd. Twee en veertig honderd
bunder zijn aan zijn zorgen toevertrouwd.
Vroeger langs de Vlist
De voorzitter van het waterschap, de
heer H. Hakkesteegt uit Lopik, had voor
zijn feestelijke speech de geschiedenis nog
eens nagelezen. Hij riep beelden op van de
vijftiende en zestiende eeuw toen de lozing
in dit gebied nog op natuurlijke wijze ge
schiedde. aan de watermolens, die tot 1872
het waterschap bemaalden, molens, die aan
de Vlist een aparte bekoring gaven, maar
in de loop der j aren alle zijn' verdwenen.
In 1872 werd de bemaling aanmerkelijk ver
beterd door het gebruik van een stoom
machine, waarnaasf in 1913 een tweede
werd geplaatst. Zij konden 350 kubieke
meter per minuut in de IJssel brengen
Acht en dertig jaar hebben deze stoom
machines dienst gedaan, totdat de tijd ge
komen was voor de electrische motoren.
Twee jaar geleden kwam de eerste, gis
teren stond er de tweede in het gemaal.
En om het eens extra feestelijk te maken,
heeft men ze 's morgens allebei offièieel
in gebruik genomen in een hernieuwde om-
geving. want 'het gebouw aan Haastrechts
Hoogstraat is grondig gerestaureerd.
Daarbij zijn natuurlijk speeches gehou-
Ingekeerd en eenzelvig is Leopold door het leven gegaan. Een mens. die zich schuw
terugtrok bij elke ruwere aanraking en welke beroering was niet ruw bij deze
opperste gevoeligheid?
Maar ook: een geest die weigerde eeft beschuttend pantser op te bouwen, een schijn
gestalte te scheppen terwille van het verkeer met anderen Want zulk een schijn
gestalte. waarachter het ware ik schuilgaat, betekent toch altijd een compromis, een
zichzelf gedeeltelijk prijsgeven, een zich inlaten met de banaliteiten en trucjes van
Mie menselijke omgang. Liever de eenzaamheid dan de gemeenzaamheid die gekocht
wordt door de verloochening van het meest waardevolle.
Door deze nergens beschutte gevoeligheid moest voor Leopold de omgang met mensen
inderdaad worden tot een chnjnisch lijden, een Immer voortgezette kwelling. Zo
spreekt hij het ook uit in onderstaand gedicht, en bitter voegt hij er aan toe: daarbij
vergeleken is de koorts een zegening: die geeft de lijder tenminste nog ogenblikken
van respijt.
En zie eens waar je je ten slotte mee "inlaat! Met heel veel moeite wordt er een
klein beetje goeds bereikt, maar altijd komen de ongerechtigheden zich aandienen,
de aard van de mensen (die van hyena's en lage dieren) zorgt daar wel voor. ar
En pas op voor hun vriendelijkheid. Meen niet. dat ze je zullen helpen, omdat ze
Je vroeger geprezen of bewierookt hebben. Wend je maar eens tot hen. als je in
nood verkeert, en je zult merken hoe hard ze zijn.
Inderdaad, een bittere kijk op het menselijk geslacht. Maar voorgedragen met zulk
een onvergelijkelijk eigen accent., dat het eens te meer duidelijk wordt, welk een
kostbare schat Leopold te behoeden had.
Omgang met mensen
Omgang met mensen, nabuurschap:
een slepend zeer, een chronisch lijden;
O zegening dan van de koorts met zieke en met gezonde tijden.
Met moeite en zichgeweldaandoen komt er een luttel goeds tot stand.
De ongerechtigheden doet hun eigen grondaard aan de hand.
Waar zijn, waar zijn de stromen nu van mildheid gul en goedertieren?
Zy leeuwetelgen? ach ik zie hyena's slechts en lage dieren.
Hun hout geeft bij verbranden geur van myrrhe en van olibaan,
Maar op den tand van barre nood voelt het als flint en kiezel aan.
Uit: „Ooslersch III" *L H. LEOPOLD (1865—1925)
l) oltbaan. olibanum welriekende hars van een Aziatische boom.
flint, viint veldkei, vuursteen.
den De heer Hakkesteegt sprak zijn
vreugde uit over de totstandkoming, de
heer A Stuurman uit Vlist, een van de
twee boezemmeesters van het waterschap
onthulde een gedenkplaat met de namen
van de bestuusleden. de heer K. Roorda.
chef-constructeur bij de Gebr. Stork en Co
N V. te Hengelo, die de installatie leverde,
bracht beste wensen over namens zijn
bedrijf en de heer J Scharioo. de admi
nistrateur van het Gemeentelijk Energie
Bedrijf te Gouda, dat een nteuwe stroom-
klant heeft gekregen. dank(e voor de pret
tige samenwerking. Beste wensen kwamen
er ook van het Hoogheemraadschap Krim-
penerwaard en van de vertegenwoordiger
van de Provinciale Waterstaten van Zuid-
JJolland en Utrecht, de heer A. G. Brugge-
man. ter«wijl de heer Th. Hooft, de aan
nemer van het restauratiewerk, de rij van
sprekers met een gelukwens besloot.
F. J. Boegheim (3 pers.) van Herenstraat
158 naar Vondelstraat 36; D. Zuiddam (2
pers vah Vondelstraat 36 n%ar Heren-.traat
158; J. K. Posthuma van Koningin Wilhel-
minaweg 251 naar Gouwe 220. B v. Dijk
(2 pers.) van Doelenstraat 32 naar Fluwe-
lensingel 71; C Mulder van Boomgaardstraat
100 naar IJssellaan 167 b. A. Maaten (3 pers.)
van Burgemeester Martenssingel 76 naar Ko
ningin Wtlhelminaweg 287; J. J. A. Seijn
(4 pers.) van Vrouwesteeg 7 naar Stoof
steeg 7; J. v. Dam van Vondelstraat 18 naar
Eerste Schöolstraat 17; L de BodeDe
Grijl van Turfsinge] 66 naar Krugerlaan 207;
M. J. M. Siebes van IJssellaan 65 naar
Hoogstraat 3; M Siebes—Schoiten van Spie
ringstraat 61 naar Hoogstraat 3; J. Kelder
vair Tollensstraat 32 naar Nieuwe Haven 332;
J. M. Teijkenv. d- Palm van Onder de
Boompjes 127 naar Bogen 33; A. de Keizer
van P. C. Bothstraat 95 naar Wilhelmina-
straat 34; E. v. Vliet—Bijvank (2 pers.) van
Dr Leijdstraat 15 naar Veerstraat 2: N. J.
Cabout—Tom van Winterdijk 29 naar Cron-
jestraat 27; A. Cabout van Jan Luykenstraat
20 naar Cronjestraat 27: F. G. Tousaaint (3
pers.) van P. C. Bothstraat 97 naar Jan Phi-
weg 91: D. v. d. Starre van Raam 37 b
naar Rpieringstraat 137; J. L. in 't Hout (2
pers.) van Lange Dwarsstraat 29 naar Botha-
straat 24; H- N. v. Dasselaar—Verbruggen
(3 pers van Willem Tombergstr. 68 n. Lijs-
terbesstraat 24: P. Spruijt (2 pers van Stoof
steeg 7 naar Tweede Schoolstraat 10; M. G.
Hofstede (4 pers.) van Boomgaardstraat 20
r Snoysjraat 81; E de Jong (5 pers.) van
i boord woonschip naar Wijde Poort 7:
C. v. Roijen (3 pers.) van Boelekade 72
naar Boeiekade 127; S. F. de Waard (3 pers.)
an Jaagpad 19 naar Markt 33; J. S. de
Bruin (2 pers.) van Fluwelensingel 74 naar
Fluwelensingel 104; J. P. Groenendijk (2
pers.) van Fluwelensingel 104 naar Blekers-
slngel 34t K. C. de Bruin van Helmersstraat
2 naar Herenstraat 156; M. de BruinWild
schut (2 pers.) van Vondelstraat 40 naar He
renstraat 156; A. J. Holthuijsen (3 pers.) van
Vorstmanstraat 19 naar Burgemeester Gaar- j
landtslngel 83; J. Lulchjenbroer (3 pers.)
van v. d- Palmstraat 43 naar Burgemeester
Gaarlandtsingel 85; A. J. Krebaum (4 pers.)
van Herenstraat 156 naar Burgemeester
Gaarlandtsingel 88; H. G. de Gruijl (2 pers.)
van Erasmus8traat 5 naar Burgemeester
Gaarlandtsingel 90; J. C. G. Disco (4 pers.) j
van Krugerlaan 207 naar Burgemeester
Gaarlandtsingel 92. M. C. Swager (3 pers.)'
an Karnemelksloot 88 naar Burgemeester
Gaarlandtsingel 93; H. J. F. H. Taal (3 pers.)
van Joh. de Haenstraat 24 naar Burgemeester
Gaarlandtsingel 94; J. v. Leeuwen (2 pers.)
van Nieuwe Haven 332 naar Burgemeester
Gaarlandtsingel 95; L. J. Kraan (4 pers.)
van Vest 8 naar Burgemeester GaarlandU
singel 108; L. v. Unén (2 pers.) van Willem
Tombergstraat 36 naar Burgemeester Gaar
landtsingel 111.
MARKTBERICHTEN
KAASMARKT GROOT AMMERR
27 September. Aangevoerd 15 partijen,
zijnde 399 stuks, wegende 2793 kg. Ie Kwa
liteit f 2.40—f 2 4». 2e kwaliteit f 2.38—f 2.39,
extra tot f 2.49 per kg. Handel matig.
Chr. school komt bij de
Bodegraafse Straatweg
B en W. ontvingen een verzoek van het
bestuur der Vereniging tot stichting en in
standhouding van Chr. Nationale Scholen
te Gouda om thans uitvoering te geven aan
het raadsbesluit van 1939, waarbij medewer
king Werd verleend aan de stichting van
een school in het Noorden der stad..
In verband hiermede hebben B en W de
plaatsing der scholen in het Noordelijk
stadsdeel nog eens bezien. Zij zijn tot de
conclusie gekomen, dat het aanbeveling
verdient de Prot. ,Chr. school te stichten op
het'terrein op de hoek Stadhouderslaan—
Willem de Zwijgerlaan dat aanvankelijk
voor de openbare school aangewezen werd
De openbare school zal dan komen op een
terrein aan de Graaf Florisweg, naast het
St Jozefpaviljoen.
B. en W. stellen de raad voor daarmede
instemming te betuigen.
Tenslotte heeft het bestuur van de Stich
ting „Christelijke .scholen uitgaande van de
Neder lands Hervormde Gemeente te Gouda"
het verzoek gedaan om medewerking te ver
lenen voor het verkrijgen van bouwgrond
ten behoeve van een door die stichting in
het leven te roepen school.
B en W stellen voor hierop te antwoor
den, dat niet vóórdat een aanvrage binnen
komt grond beschikbaar kan worden ge
steld. zodat dit verzoek op het ogenblik niet
voor inwilliging vatbaar is, maar dat tn
het uitbreidingsplan-Noord wel zoveel
ruimte voor scholenbouw is opgenomen, dat
t.z.t aan zijn verzoek zal kunnen worden
voldaan.
Predikbeurten voor Zoming
Ned Herv. Gemeente: Sint Janskerk (Ach
ter de Kerk 5) 9 en 10.30 uur dr Gerh. Huls
(10.30 uur Oogstdienst); 5 u d6 J J Koning.
Zaterdagavond 8 30 uur in Koorkerk
Avondgebed.
Westerkerk (Emmastraat 33) 9 en 10.30 uur
da G. Boer (10.30 uur doopdienst); 5 uur da
H v d Akker
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (Peper
straat 128) 10 30 uur ds J. Verdonk.
Remonstr. Geref. Gemeente (Keizerstraat
2) 10.30 uur prof. cjr L. J van Holk. Lelden
Evang Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur
prof dr W. Kooiman. Amsterdam.
Oud-Kath Kerk (Gouwe 167) 10.30 uur
Hoogmis Dinsdag 9.30. Woensdag 7.45 uur
Donderdag 9 uur H Mis
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 upr ds
W van Dijk.
Geref Kerk art 31 (Turfmarkt 54a) 9.45
en 4.30 uur ds G. Koenekoop
Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en
5 uur cand. A. Honkoop. 's-Gravcnhage
Chr. Geref. Kerk (Go"uwe 141) 10 en 5 uur
ds J. van Genderen. Zutfen.
Nederd Geref Gemeente (Turfmarkt 23
achter) 9 30 en 4 30 uur ds Joh. van Weizen.
Woensdag 7.30 uur ds Joh. van Weizen
Vrije F.vang. Gemeente (Turfmarkt 23) 10
en 5 uur ds A Vermaas. Driebergen. Zater
dagavond 7 30 u bidstond Dinsdag. Woens
dag. Donderdag 3 en 7.45 uur Maranatha-
conferentie
Vrije Geref. Gemeente (Zeugntraat 38) 10
uur ds H. J Grisnigt.
Leger des Hells.(Turfmarkt.111) 10 uur
Hejligincsdienst 6 45 uur openluchtsamen-
knmst Markt. 7.30 uur Verloesln«samen
komst. leiders majoor en mevr. S Barteling.
Kerk van Jèzua Christus van de Hetligen
der Laatste Dagen (Spteringstraat 49) 5 uur
dienst.
Goudse Stadsevangelisatie (Spteringstraat
?a). 10 30 uur de heer J. .T. de Looy. Alphen
a d. Rtin: 7 30 uur de heer W Kwakernaak,
Bodegraven.
Burgerlijke Stand
Ondertrouwd: H. J. Korevaar en T. Piket;
A L. Lodder en H Kruijt; P. v d Laan an
W. Engelhard; B. J. v. d. Ree en A. A. van
Dijk; L. C. H Kalmeijer en H M. W. van
der Kaa; D. C. van Dijk en M. A. Nieburg;
A. de Zeeuw en J. van Haffen; B. L. F.
Spruit en C B. Hoogeveen.
Bulten \%rantwoordelijkheid van de redsctiet
Men schrijft ons: Er zijn mensen gevlucht
opgejaagd door oorlogsgeweld en politieke
verdrukking. Alleen West-Duitsland her
bergt al meer dan negen millioen vluchte
lingen. Dagelijks vragen weer honderden
uitgewekenen om „politiek asyl". Ook Paki
stan. Birma. Korea. Turkije, Transjordanië
en andere Aziatische landen kennen het
vluchtelingenproblemen
Hebt u weieens getracht u in de gemoeds
toestand van deze verdreven en berooide
mensen te verplaatsen? Zij lieten hun huis.
hun werk. de vertrouwde omgeving achter
zich en kwamen in een vreemd land
bijna altijd met lege handen. In grote kam
pen werden zij ondergebrachtmaar dan
verder? Zullen zij er in slagen zich weer een
menswaardig bestaan te verwerven? Wie zal
hen tot zolang kleden, voeden en een woning
verschaffen? Wie zal hen helpen om weer
een plaats in de maatschappij te vinden?
In vele landen zijn comité's opgericht voor
de hulpvetlening aan deze vluchtelingen. In
ons land heeft de nationale commissie voor
vluchtelingenhulp dit werk op zich geno
men. H.M. Koningin Juliana is bescherm
vrouwe dezer commissie, welke zoveel mo
gelijk alle schakeringen van het kerkelijk
en particuliere organisatieleven van ons
volk omvat.
In Gouda heeft zich een plaatselijk comité
gevormd, dat besftaat uit mevr. A. A. H.
Provo Kluit-Montagne, Burgem. Martens
singel 57 (secretaresse) en mevr H. Verzljl-
v. d Steenhoven en de heren A. Goede-
waagen. J J. Stalenberg en M. Wolters. Dit
comité zal In October een beroep op uw
medewerking doen. Laten wij. die in verge
lijking met deze vluchtelingen zo bevoor
recht zijn. tonen, iets van het onze te willen
afstaan om deze ontheemden weer een
beetje geloof te geven in een betere wereld.
beroep uitoefent. De leider ervan is eer
ere Mendora en zijn adjunct-directeur
zaak van de daar uit voortvloeiende exces
sen, naast een originele beklemmende ka
rakterschildering van de mens en van dlena
emoties als individu en als massamens.
De regie, het camerawerk en het spel zijn
voortreffelijk. Bij dit laatste domineren
Maidie Norman, rnet een meeslepende ver
tolking van de vertwijfelde moeder; Richard
Rober. die de sheriff in moeilijkheden in
net zulke forse lijnen tekent als Barry
Kelly de schijnbaar brute en zelfzuchtige,
maar in wezen opofferende self-made man
en Henry Morgan als de ten onrechte ver
dachte.
Thalla Theater Naar gegevens uit de
rapporten van 'n Amerikaanse staatscommis
sie is deze film vervaardigd. Deze commis
sie heeft zich bezig gehouden met misdaad
in het land en als deze film daarvan een
goed beeld geeft en er is geen enkele reden
om aan te nemen, dat zij dit niet doet. dan
zijn er enige zeer schokkende feiten aan het
licht gekomen Over het gangsterdom is
iedereen al enigszins ingelicht, maar hier
gaat het doek open over een tafereel, dat
zo verbijsterend is. dat men het haact niet
kan geloven. Een scenario-schrijver met een
of andere ziekelijke neiging had het niet
kunnen verbeteren. Het gaat over een troep
je misdadigers, dat moord op bestelling
doet en dus de zwaarste misdaad gewoon
als bero
zekere
een meneer Rlco,
Hun tegenspeler is de officier vari justitie.
Ferguson, een rol.'die op een buitengewo
ne wijze gespeeld wordt door Humphrey Bo-
gart. Ferguson kriigt eindelijk Rico in han
den. Met deze getuige z.al hij straks Mendo
ra op de electrische Stoel brengen Rico i*
echter bezeten van een angst, die bezit
neemt van heel zijn denken en handelen.
Hij vreest de wraak van zijn baas en bij
een poging om uit het politiebureau te ont
snappen, komt hij om het leven Weg is de
getuike en weg is dus de kans om Mendor»
te straffen. Gelukkig ontdekt de officièr
op het laatste moment nog een getuige, een
meisje. Het opsporen van deze getuige is
een van de allerknapste scènes uit de film.
die toch al rijk is aan sensatie Maar ner
gens krijgt men het gevoe' dat er overdre
ven wordt. Dat heeft wellicht ook zijn ow-
zaak in het feit. dat men naast Bognrt een
aantal karaktersoelers heeft gezet De koppen
ven de misdadigers zijn een studie waard.
Deze fffm 's mee- don een thriller zo nu
en dan is ze achokkend. ze verberst de toe
schouwer bijna geen enkel detail, ze is mee
dogenloos en hard, er zit geen greintje ro
mantiek in. Geen 1 efdes-«rène houdt de
strenge gang der gebeurtenissen tegen D»
humor is even wrang a's de omeevinf. waar
in gespeeld wordt en de muziek ts dreigend
en geladen met smnning Aan de regie en
vooral aan de belichting is grote zorg be
steed
Sensatie in San Benin
Krünir Bioscoop. Sensatie in San Remo
Is nu niet bepaald een sensatie, maar een
gewone showfilm. die met Duitse ingre
diënten en een Amerikaans sausje is ver
vaardigd. Marika Rókk, die er langzamer
hand heel wat filmjaren heeft opzitten, ac
teert, zingt en danst, zoals zij dat tien jaar
geleden ook deed, maar dan nu in kleuren.
Opnieuw blijkt, dat de Agfacolot toch nog
niet op het peil van de technicolor staat.
Overigens is er druk gebruik gemaakt van
spiegels, waardoor massale balletscènes wor
den gesuggereerd.
(Advertentie)
MANN Plano
Pfhno's ln
Stetnbach. Adam
steinway. enz
Vraag prijslijst iuu voor
adlge Plano's en Orge
Gar en franco levering
Met ingang van 1 October zal weder enige
uitbreiding gegeven worden aan de moge
lijkheid tot automatisch interlocaal ver
keer Dan zullen n.l. de aangeslotenen van
de geautomatiseerde telefoonnetten van het
district Rotterdam, waartoe Gouda en om
streken behoren, de verbindingen met de
aangeslotenen van de volgende netten langs
automatische weg tot stand kunnen brengen:
Aalten, Albergen, Almelo, Beckum (O.),
Beltrum, Boekelo, Borculo, Borne (O.), Bor-
nerbroek. Bredevoort, Buurse. Daarle. Del
den, Denekamp, Deurningen, Diepenheim,
Eibergen, Enschede. Enter. Geesteren (Gld).
Geesteren (O Glanerbrug, Goor, Groenlo,
Haaksbergen. Haarle. Haarlo, Hengelo (O
Hengevelde. Holten (O Isidorushoeve (St),
Kotten. Lichtenvoorde. Losser, Lutte (de),
Markelo. Meddo. Miste. Neede. Nijverdal.
Oldenzaal, Ootmarsum. Ratum, Rekken.
Reutum. Rossum (O), Rietmolen. Rijssen,
Saasveld, Tllligte, Tubbergen. Vasse (01).
Vriezenveen. Vroomshoop. Weerselo. Wier
den, Winterswijk, WooJd (het), IJzerlo,
Zieuwent en Bentelo.
Conrector Gymnasium
In 1942 werd de heer E. A. van der Bent
voor de cursus 1942 1943 benoemd tot con
rector aan het Coornhert-Gymnasium. Hoe
wel de heer Van der Bent van die tijd af
tot heden steeds deze functie heeft bekleed,
werd die tijdelijke dienst als gevolg van
de bezetting formeel niet verlengd. Nu
stellen B. en W. de raad voor hem alsnog,
te rekenen met ingang van 1 September
1943, te benoemen tot conrector in tijdelijke
dienst aan het Coornhert-Gymnaaium.
Zuid-Afrika wil afgestudeerde
Nederlanders
Bij de Stichting Landverhuizing Neder
land is een verzoek binnengekomen om Ne
derlandse afgestudeerden voor een aanzien
lijk aaptal specialistische vacatures bij het
departement van landbouw ven de Unie
van Zui<*-Afrika. De vacatures zijn op het
gebied van de biochemie, de landbouw-
chemie, het natuurkundig bodemonderzoek,
bodem-mlcrobiologie, spectrografie. plan-
ten-physiologie, phyto-pathologie. entomo
logie. genetica en dier-physiologie. Ook
worden er werktuigbouwkundige en civiel-
ingenieurs gevraagd. Van de candidaten
wordt verwacht, dat zij bereid zijn zich
voorgoed In de Unie te vestigen. In Novem
ber a.s. zullen Zuidafrikaanse autoriteiten
hier te lande de sollicitanten, die zich voor
deze vacatures aanmelden, ontvangen Ook
het Zuidafrikaanse departement \'an Bos
bouw heeft Nederlandse academici ge
vraagd. wier sollicitatie reeds deze maand
werd ingewacht.
if
Een dubbele waldhoori
J£EN NEDERLANDS MUZIEKCORPS in de finale om de ere-piijs van het Internationale
Muziekfestival tt Vichy, zo luidde kortgeleden een bericht in de nieuwsdienst va»
landsp Omroep, dat een kleine groep Eindhove naren machtig interesseerde. En tefl)
verkeerde een Eindhovens fabrikant van blaas instrumenten in spanning hoe dat i
Hij was naarjVichy gereisd om erbij te zijn als Nederlanders met zijn instrument
de ere-palm zouden wegslepen. Want het mag dan een succes zijn dat in Noord-Anft
wat muziekinstrumenten in gebruik zijn, die zijn naam als fabrikaattaanduiding draj
dan grote vojdoenlng geven dat sinds 1949 de Schenkelaar-productep ln steeds grcM
de grenzen overgaan, naar Zweden, Noorwegen. Denemarken en zelfs naajr Briüp
een succes ip een sterk bpet internationaal muziekfeest, een soort muziekolympiaML
een uitzonderlijke voldoening als dat bereikt wordt' met Instrumenten uit de fabn
een kwarteeuw geleden uiterst bescheiden stichtte en die nu mét uitzonderingjl
geboorteplaats van muziekinstrumenten, de bekende fabriek van Couesnon te Paï
grootste van West-Europa behoort. 'i
XfEN MERKWAARDIG BEDRIJF is zo'n
*-* fabriek van koperen blaasinstrumenten.
Men viïidt een onderneming van zulk een
omvang niet zo gemakkelijk. In Nederland
zijn, hjer en daar verspreid, kleine werk
plaatsen te vinden, waar enkele men
sen zich op het vervaardigen van, de
instrumenten voor onze hondferden muzlek-
corpsenl fanfare's en harmonieleren i-
gingen Itoeleggen. Te Eindhoven treft ^ten
een bedrijf aan. waarin 67 mensen wérken,
een «arital, dat men in de blaasinstrjmpn-
tcn producerende landen, zoals Beuië,
Engeland, Oost-Duitsland en Tstctfno-
Slowakije vergeefs zoekt. Hier een firmant
op jaren, nog steeds actief in de fafcrfek^
welke hij stichtte tyaaraan nu ooW( twee
zoons en eri een schoonzoon hun krèchten
wijden. Jong reeds liefhebber van rraiziek,
was hij een enthousiast bespeler vin de
achuiftrombone. Na zijp dagelijks J werk
was hij 's avonds een zeer gewaandeerd
lid van een bioscooporkest, dat toe® nog
een onmisbaar instrument was lij de
stomme film. Ongeveer 40 jaar gileden
begon hij een handel in muziekinstrumen
ten eri 15 jaar later maakté hij eeri aan
vang met het plan. waarmëde hij reeds
jaren rondliep: de fabricage van koperen
blaasinstrumenten. De sprong Weqd ge
waagd. eerst bescheiden, allengs, toen
bleek, dat het product de to|tg|van scherpe
critiek goed kon doorstaan,
mate. Do ventielinstrumeni?
trompet, de trombone, de
althoorn, de .bug#!, de coi
die onmisbare Instrumenten i?
corps ook mogen Heten, vorr
het product, dat |feze Eindho
in steeds groter éantallen ir
land afzette. Na
tweede spror
re
de
fdhoorn, de
en hoe al
een muziek-
len tezamen
?npe fabriek
net binnen-
oorlog, in 1949. werd
gewaagd In een wat
lart deljj
kRen ovt
deze tl
Ondanks het feit. dat
Staten een belangrijke loca)
gevestigd te Elkart, had
fabriek direct succes, to«
oorlog de eerste poging weèj
producten naar de V^rcnigj
te voeren. Nu zijn ar
orkesten' en
de oceaan, die beschikRi
ten. vervaardigd
fabriek. In 1951 bedroeg derj^
van de totale productie. T
62 procent van wat werd
hejt buitenland verkocht
Het Eindhovense product is||
jvgt in de Verenigde Stalffl
birdigd, ma&r het is weejB
J Frankrijk en Italië we|
staat tegenover, qat djj
wordt beschouwd.
•ijter mate aqn'de speèiiieW
dergelijke instrument®
j. De Amerikaanse tznp4M
illingen in Eindhoven i
ming met de cgpaciw
i en smeren hun
keel jaar u"
fixofoQnxabi
(rumenten i
vervparj
zodanige aa
volgeb.
een p
,d) 500
fanfare door de stad: egn attractie j
vóór jong en oud.
heden, die met de hand gebéuren
overhaast kunnen wórden gedaan.
het grote ogenL.....
keuren van het instrument op stemming
en toon en dan eerst is er een blaasinstru
ment ontstaan, dat na enkele nabewer
kingen, waardig woidt gekeurd de pabriek
te verlaten en de wereld van de muziek
binnen te treden.
..^T. V'ing. Op zijn!
geblazen op de eigen
hondelf
ofoons
waard
andeeli
npse in
i I
Inent b
llsll'
.Jig is. Het
da; ge-
laedrij als
nrloj een
'/daar mor'
fajifare.
kleinere fabriek -Ae Veldhoven werd de
fabricage van pakbfoons. die tot de klep- eindmoiuace komt Hét arnta'öéonhliw"'hét
instrumenten beHSren, ter hand senomen
En deze uitbrepoing bleek een succes
te zijn. A
Een KWARTEEUW GELEDEN werd
aangevangen met enkele Belgische
arbeiders. Wie thans de fabriek op volle J-'A dat goede blaasinstrumenten duur
toeren ziet draaien, valt direct op, dat ook zijn. Zij vertegenwoordigen voor de bezit-
hier het koperen blaasinstrument aan de ter dikwijls een klein kapitaaltje en een
lopende band ontstaat. Elke arbeider is ge- bezit, dat niet zonder reden wordt ge
specialiseerd in een onderdeel, waardoor koesterd. De wijze van fabriceren, het
niet alleen een grote bedrevenheid wordt langdurige en zeer secure handwerk,
verkregen, maar ook de gelegenheid wordt maakt, dtlt het overgrote deel van de kosten
geschapen aan een hoog productiecijfe* te
komeri. Men ziet er de gewone draai
banken waarop de kleine onderdelen, zo
als de ventielen voor de instrumenten,
worden gedraaid. Men zfet hoe de oervorm
van al dat „koper", dat straks in de hand
van de kundige muziekliefhebber in het
grote geheel van een corps heel wat wel
luidends moet produceren, wordt geperst
uit de platen messing de legering van
roodkoper en zink, die wij populair geel
koper noemen. En geleidelijk ziet men het
muziekinstrument groeien b.v. het inlassen
van het mechanisme, een secuur werkje,
dat met borax en zilver geschiedt. In de
felle vlam wordt het mechanisme, dat in
het instrument moet worden gelast, rond
gedraaid en net voldoende gloeiend ge
maakt dat het zilver gaat „lopen", zodat
de las tot stand komt. Dat kan, omdat
zilver een lager smeltpunt dan messing
heeft.
Als men b.v. de militaire signaalhoorn in
zijn oervorm ziet. waarvoor juist een op
dracht van 500 stuks is binnengekomen,
een instrument, dat kort en gedrongen is.
maar vóór het buigen een lengte van niet
minder dan 1 23 meter heeft, begrijpt men
dat ook dit buigen een secuur werkje is.
Het is nu eenmaal zo. dat de stemming en
de toon van een blaasinstrument o.a. wordt
bepaald door het conisch verloop van het
buizenstelsel. En bij gewoon buigen zou
den daarin veranderingen optreden, die op
de stemming een funeste invloed zoüden
hebben. Daarom wordt het instrument in
ongebogen vorm volgegoten met lood. zo
dat een vaste massa in het inwendige ont
staat. die toch ook nog de nodige soepel
heid bezit om mede te buigen en later door
smelting weer gemakkelijk uit het blaas
instrument kan worden verwijderd. Bij dat
buigen treden echter ook plooien in het
koper op, die er voorzichtig moeten wor
den uitgeklopt. Honen, slijpen of polijsten,
de eindmontage, het zijn alle werkzaam-
zijn. zal na lezing van „Moeilijke tijden''
■tellig zijn mening moeten herzien. Hoewel
deze roman niet tot de sterkste behoort van de
schrijver, toont hij ons de geboren vertellen,
die Dickens was. en bewijst hoe hij een open
eog had voor sociale misstanden, dte hij. alleen
door ze te beschrijven, zodanig aan de kaak
stelde, dat de ogen der Engelsen er voor wer
den geopend. Deze roman, die speelt in een
oud, smerig industriestadje, geeft een duide
lijk beeld van de wantoestanden op sociaal
terrein, die in Dickens' tijd algemeen waren.
De mensen denken er ln cijfers, winstmaken
w het enige doel der industriëlen, dte hun ar
beiders te lage lonen betalen en hen onder on
gunstige omstandigheden het grootste deel van
ée dag in hun bedrijven hard laten werken.
De hoofdfiguren zijn de schoolmeester Grad-
Ïi'lnd, die later in de politiek gaat en de in-
ustrleel Bounderby. een man. die prat gaat
op zijn lage afkomst en geringe ontwikkeling^
Voor hem is zaken doen alles en zijn vriend
Gradgrlnd wil slechts horen van feiten en hij
*dl niets weten van wat des harten ls. of ont
sproten ls aan de fantasie. Hij houdt er een wel
zeer zonderling systeem van opvoeding op na
en de gevolgen daarvan blijven ln zijn gezin
«Jet uit. Uit berekening werkt hij een huwe
lijk tussen zijn dochter en Bounderby in de
nsnd. zonder rekening te houden met het on
geluk dat hij daarmede over zUn kind. waar-
Van hy lh wezen zeer veel houdt, brengt.
Door allerlei gebeurtenissen ln het leven van
«Jn kinderen en door de omgang met zeer
eenvoudige lieden komt hy tenslotte toch tot
een hogere levensbeschouwing. Beter dan vele
theoretische uiteenzettingen, wees volgens
John Ruskin dit boek de werkeiyke sociale
ttisatanden aan.
De eerste uitgave vsn dit boek verscheen
onder de titel „Hard Times" in 1854. In een
vertaling van O. J. Werumeus Buning-Enslnk.
het thans als lode deel in „De Werken van
cnarles Dickensuitgegeven door Het Spec-
trum te Utrecht ln de goedkope reeks Prisma-
"««en. Het ia geïllustreerd met de oorspron-
vIiTjT®t ia ge
tekeningen van Fred Walker en A. B.
'tonkin ditzelfde deel 1« opgenomen Dlc-
JoWfhtor..
22?' "Schetseh uit Italië", ln 1844 gepubli-
amlf, ,ls "P^tures from Italy", door J*
•uteur geschréven ns een reis door Italll.
n en door Nedei lands als de wei tot nu toe
nog nlnriner aan een samenvattende studie ls
onderworpen. Misschien ls het, omdat voor
ons dc wei iets zo vanzelfsprekends is. Nu
zulk een studie van de hand van L. J. Goe-
demondt en J. G H. van Nes onder de titel
„De wei in' bU J. H. Kok te Kampen ls
verschenen, ziet men verbaasd welk een we
reld er in het weiland onder, tussen en bo
ven het gras leeft. De schryvers noemen het
een ..tevensgemeenschap" met als definitie:
„alle plantaardige en dierlijke wezens, die door
verschillehde oorzaken op een bepaalde plaats
zijn bijeengebracht cn in leven blijven". Hoe,
waarom, onder welke omstandigheden? Dat
leert deze overvloedig geïllustreerde verhan
deling. die de lezer verleidt de wei ln te gaan
en dat alles te zien.
(Van onze correspondent in Amerika)
JN WASHINGTON KAN "MEN vreemdp dingen beleven. Onlangs kwam midden
accent zeer sterk op de gemeenschap. Meer
dan in de meeste landen van West-Europa
ontwikkelt zich hier een samenleving in
de letterlijke zin \y»n het woord. De enke
ling ontleent de normen voor zijn gedrag in
hoge mate aan de gemeenschap, waar hij
in leeft. Natuurlijk kan men dat zeggen van
iedere gemeenschap, ook voor een Europese.
Maar het komt ons vogr, dat de enkeling in
Amerika zijn normbesef toch wat minder
aan zichzelf ontleent dan in Europa. Dit
maakt hem minder eigengereid, minder cri-
tisch, plooibaarder. Maar ook wanneer
hij de gemeenschap en haaf normen mist
onzekerder.
Om deel te nemen a*n het normbesef der
eemde d
up de dag, in het centrum van de stAd, een jonge vrouw Uit een raam van de Amerikaanse samenleving moet men zich
zesde verdieping fleklommen. Zij bleef staan op een soort daldijst en de samen- deel voclenyan de maatschappij, waar men
dromitiende menigte op straat begreep al spoedig dat de vrouw op het punt stond in, le®£t Dbet "Vf" dat. dan is
zelfmoord te plegen De spanning werd nog verhoogd doordat de vrouw niet A^i„iS.-!^n„^Darn»Hn
plompverloren naar beneden sprong, maar telkens handenwringend staan bleef ®0el overigen kan. In populaire litera-
op het uiterste randje. Np enkele minuten werd het geval nog dramatischer. loen tuur oVer opvoe<jjng en de weg naar succes
klom namelijk ook een'man door ,het raam naar buiten. Hij begon de vrouw gaat het steeds weer o«er dat „goed aange-
dringepd toe te spreken. Hy (Jroeg hapr of ze kindenen had, en al pratende naderde past zijn" als een hoog doel.
hij haar voetje voor voetje. Heel kaljn strekte hij tènslotte zijn arm naar haar uit. Pas aangekomen Europeanen lachen daar
Zij nam de uitgestoken hapdfaan en met kracht dxtfong de redder de overspannen nogal eens om. Mijar het is daarmee als met
vrouwlnaar binnen te klimmen. Zij werd overgebracht naar een ziekenhuis en de zoveel in Amerika, na één of twee jaar
volgende dag stond in de blapen een grote foto van de scène op de daklijst, plus Saat "len ®r behalve de ridicule ook de
een vejhaal dat zeer lovend^as voor da redder. "tSTde rS.tV weT.'v.n veel ouder.
f\ ii hier,dat hun kind populair zal zijn op
plet Was niet zijnfl eerste heïdend&d. In zich'te vestigen en hogrrcO te komen, zo S(hooi. Dat 8Chijnt hun vaak belangrijker
de laatMte wereldofrtlog had hij een hoge oordeelt de critische nieuweling uit de oude dan zyn rapportcijfers. En ze hebben niet
gen. omdat hij. uit het wereld Maar wie hier wat langer is. gaat helemaal ongelijk: een jongen met hoge
langeschioten vliegtuig, bemerken, dat de drang naar materiële cijfefs. die een buitenbeentje is en,een bui-
ad op Diiit*e jagers, vooruitgang toch slechts een halve ver- tenstaander, zal minder in harmonie zijn
ndepscheiding gekjjï
acpteVeind van eei
heldhaftig gevuurd!
A|a^i siijpi; optreden
heJ. Ametikaansj
btfllhadigdjlt
land had kannen
typte W(ash|ngtoji
zijiK) geweesü
meh althans.
jas het te danken, dat klaging is.
hoewel zwaar
naar Enge-
e vrouw, die
i gered, had
van haar kin-
it moést wel dc reden
|r wanjhoop- Dbt dacht
latei/ begonnen biÊcl
indekte doen. en dok
én. In het ziekeraauis,
;d^/fen in ojjper-
tbj-d er ten slotte
ad'ftiakr 500 dol-
jkcii in Wnshtyg-
Etcllen opnipjuw
In de Amerikaanse samenlevin
met zijn omgeving dan een dorridor van wie
valt het iedereen houdt.
fcotoden. Onmid-
Irz^k ingestem.
rt\et baar werk,
het er Aw|u,t
hét veMïïjalde
eer rol wilöe gaan
tie|. zou ilbehoefte Rebben
iciteit en wa
ïiitgckdmU
lar^eb»«
(oo.'infae gelej
de „held van dj
dellijk heeft mi
De'justitie is m
mapr op het ogen)
dat de tweede ver|jj
juiste is. De „held
spelen in de politii
gevoeld aan publiciteit en Wanneer jj«ij had
kunnen bewerkstelligen dkt de vrouw.'be
halve niet van het dak. ook niet door de
mand gevallen was. dan zou" hij zijn popu-
lairiteit aanmerkelijk hebben verhoogd.
Dit verhaal illustreert een drang, die
zeker kenmerkend ^is voor Amerika: het
streven naar publiciteit. Dé man. die op
nieuw een heldenrol wilde vervullen en
aldus opnieuw in het centrum van de be
langstelling wilde komen, zou men kunnen
beschouwen als een mens met een patholo
gische afwijking. Maar honderdduizenden
zijn er in dit land, die men volkomen nor
maal kan achten en die toch. voor het gevoel
de Europeaan, overdreven gesteld zijn
op de bekendheid en vooral op „in de krant
staan". Het is c-r die Amerikanen natuurlijk
alleen maar om te doen. de aandacht op
T?EN harde stomp is voor een olifant een
genottetyke liefkozing, maar strelen,
kietelen of zelfs een steek van een mug
kan de „dikhuid" tot razernU brengen.
Vandaar ook. dat een olifant vrUwel altijd
tracht hooi of zand of modder over zijn
rug te werped. om de huid tegen insecten
beten te beschermen. Dit staat te ledén ln
één van de ihteressantste boeken, die wij
ooit over dieren of circus gelezen hebben:
Circusdokter, geschreven door J. Y. Hen
derson en verschenen bij Scheltens en
Giltay te Amsterdam.
Via een lakoniek telefoontje van John
Ringling North „u bent een goede paar
dendokter, wilt u bij ons circus in dienst
treden?" werd „doe" Henderson dieren
arts bij het beroemde Circus Ringling.
Brothers and Barnum Bailey. Hij kon er
al metéén aanpakken: beren met wormen,
een leeuw met een ontwrichte kaak en.
vooral, de behandeling van dertig olifanten
aan een abces in het oor.
Even voordat de dokter in dienst trad
bij het circus waren in Atlanta bij het uit
de trein laden van de levende have enkele
olifanten dood neergevallen en een aantal
andere van deze dieren vertoonde ernstige
ziekteverschijnselen. Ogenschijnlijk was de
kudde vergiftigd, maar niemand kon zich
indenken, dat iemand dat met opzet had
gedaan. Bovendien werden de dieren ln
chemische fabriek stond. Onder de afval
producten van deze fabriek werden sporen
arsenicum aangetroffen en die geringe
hoeveelheid, terechtgekomen in het op de
grond uitgespreide hooi. was voldoende ge
weest om de reuzen van het oerwoud te
vellen.
Een groot deel van de olifanten kon in
het leven worden gehouden door een intra
veneuze injectie in het oor. maar de vloei
stof drong door in de tere huidplooien van
het oor en deed daar een atce6 ontstaan.
Kostelijk is dan het verhaal van de dokter,
waarin hij meedeelt hoe hij omzichtig" op
dc hoogte werd gebracht van het feit, dat
hij. dertig olifanten aan een abces zou
moeten behandelen. De operatie was niet
pijnlijk, maar het voortdurende gekietel van
de instrumenten, maakte de eerste patiënt,
Jenny, razend. Gillend en met de kop be
wegend. nauwelijks door de olifantenhaak
in bedwang gehouden, ging het dier onder
het mes.
Zeer begrijpelijk werd dokter Henderson
zenuwachtig en toen een andere olifant,
vlak achter hem. met de slurf een hevige
slag op het cement gaf. schrok hij zo. dat
hij achteruitdeinsde, struikelde en onder
Jenny's poten terechtkwam. Hij meende
vermorzeld te worden, maar het gevaar
kwam van een andere kant. Juist op dat
moment namelijk opende Jenny de blaas
„Ik slaagde er in. wel vochtig, maar toch
min of meer beheerst, de operatie te vol
tooien." schrijft Henderson. „De temmer
had zijn haak laten vallen en hield zijn
buik vast van het lachen."
Hoe moeilijk het is een olifant een pur
geermiddel toe te dienen, blijkt óók al uit
dit ene hoofdstuk. Een olifant heeft zo'n
kracht in zijn tong. dat niets tegen zijn
zin naar binnengaat. Twee man sterk hield
men dus de kop van de zieke olifant Eva
achterover om haar een purgeermiddel in
te gieten. Normaal is vijf liter ongekookte
verband met de neigin| v^n het publiek tynolie voldoende cm het begeerde doel te
om de olifanten te plagen, voortdurend be
waakt. Later bleek, dat dichtbij de vóór
laatste halte, waar de trein stopte, een
bereiken, maar zó ging het bij Eva niet.
Zodra een litertje in de bek
was verdwenen, zwaaide de
slurf naar binnen, zoog het
drankje op en spoot het uit
over de zwetende temmer en
dokter. Vijf en twintig liter
was er nodig, eer Eva haar
portie binnen had. en tegen
die tijd stonden de mannen tot
hun enkels in de lijnolie.
Op een rustige, prettige ma
nier, zonder opsmuk, vertelt
Henderson van het werk tus
sen de dieren: de paarden
vooral die zijn grote liefde
hebben, het luipaard Sweet
heart. na de geboorte met
moeite in leven gehouden, de
ónhandelbare casuaris, die
fikse slagen kan uitdelen met
zijn vleugels-met-weerhaken,
de aanval van eeri woedende
ijsbeer
En dat is nog maar een klein
gedeelte van dit boek. Het
wonderlijke ia, dat de dokter
er, schijnbaar zonder opzet, in
slaagt, tóch de wonderlijke
efeer op to roepen van het
circus, de atallen en de artiaten,
zodat het boek een geheel èn-
dere achtergrond krijgt dan
f wanneer de dokter zijn erva-
j ringen in een „gewone" die-
renkliniek zou beschrijven. De
vertaling van J. F. Kliphuis
f past zich goed bij de eenvou-
v dige betoogtrant van de sehrij-
ver aan.
ve
T^EZE WEE^C publiceren j^ij weer twee antwoorden van jongelui, die hun
vacantie geheel of gedéeltelijk met werken hebben doorgebracht. Deze
(keer is de ketize gevallen pp de inzendingen van een jong meisje en een
,et4d- - -------t-x j_ -x.-i
jongeman, dié beiden met jde zee Rebben kennisgemaakt^ zij het op wei
zeefi verschillende wijzen. {Het toegèzegde honorarium vari 15 wofdt dc
twl
verschillende wijzen.
uitverkorenen" toegezonden. Volgende week meer!
/~\P ZOEK naar een baantje om mijn
vacantie nuttig te besteden, kwam mij
ter ore. dat et op één van de Posten van
de Reddingsbrigade, die men overal lahgs
onze kust. aantreft, wel plaats was voor
een flinke, gediplomeerde EHBO-er of -ster.
Aangezien ik wel flink maar niet gediplo
meerd wak. (ik studeer „Rechten" en tel
twintig lentes), spande ik mij eerst enige
tijd in om bedoeld EHBO-diploma te ver
krijgen, wat mij wonderwel gelukte. Waarna
ik mij ontspande op het strand van één
onzer badplSatsen, voorzien van een grote
verbandkist Twee {naaiden lang zat ik daar.
van °s morgens 10 uur tot 's avonds 6. En
maar zitten! Bij slecht weer binnen in de
Post, bij mooi weer daarbuiten, steeds fn
gezelschap van mijn collega-strand-sitter.
de reddende zwemster. Haar taak was om.
al toeterend en blazend, diegenen, die zich
ver in zee begaven, te waarschuwen:
„U kunt nog verder, maar denk er om, ga
niet té ver!"
Sloegen zij deze waarschuwing in de
wind, die heerlijke, zilte zeewind, dan was
het zaak er met de boot op uit te trekken
en te redden, wat er te redden viel.
Gelukkig echter waren de meer dagelijks
voorkomende ongelukken van onschuldiger
aard. Een scherpe strandschep, prikkel
draad. glasscherven of oud roest waren
meestal de oorzaak, dat op drukke dagen,
vooral in de vacantiemaand Augustus, mijn
voorraad verbandmiddelen snel slonk.
Kwam men om verbonden te worden en
was de wond niet van ernstige aard. dan hebben wij ook afdelingen Marine onder
mocht men kiezen tussen iets en -niets er onze hoede gehad Dan was het omgekeer-
op. Koos men iets. dan mocht men nóg de het geval. Niet wij hielden hén bezig,
eens kiezen en wel tussen jodium en raer- maar zij óns. En aangenaam, wel te ver-
curochroom.
De meesten. vooral mannen, kozen mer-
curochroom, want dat prikte niet zo
Verder hadden we de taak kinderen, die
hun moeder kwijt warerr geraakt, zoet ie
houden. Met bekwame spoed hesen we in
dergelijke gevallen een grote witte vlag
met een zwart vraagteken er op. En dan
maar afwachten of de betreffende moeder
al in de gaten had gekregen, dat haar
spruit er vandoor was. Soms bleek, dat zij
eerst moest ontwaken uit haar dutje om dit
gewaar te wordenEn wij intussen
maar proberen de huilende en schreeuwen
de Jantjes en Pietjes bezig te houden.
Waarlijk niet altijd een gemakkelijke taak!
Van Jantjes gesproken, enige keren
staan!
Op drukke dagen kreeg ik vaak assisten
tie van de kinderen van dè tentenbaas en
van jeugdige badgasten. Als ik, geheel be
langeloos en zonder verplichtingen, iemand
had verbonden, dan rammelden zij demon
stratief met de collectebus. Hadden wij op
provisiebasis gewerkt, dan zouden zij op die
manier ons beslist veel voordeel hebben
gebracht!
Nu echter kwam het de Brigade ten goede,
de Brigade, die mij negen weken, m dienst
genomen heeft, en mij hierbij naast werk
toch ook een prettige vacantietijd heeft be
zorgd, zodat we het nuttige met het aange
name hebben verenigd.
I. K.
UENT U wel eens in Casa-
blanca geweest? Neen?
Stelt U zich dan voor een
brede palmenlaan. Links
hypermoderne kantoorge
bouwen en hotels met twin
tig verdiepingen; rechts de
Arabische wijk met smalle
kronkelstraatjes en schil
derachtige Mohammedaanse
huizen. Scherper contrast
tussen West en Oost is
moeilijk denkbaar. Zojuist
heeft u zich bediend van
warm en koud stromend
water en daar ziet u een
oud mannetje, gebukt onder
zijn zware geitenleren zaK,
met een belletje Sn de hand,
die water loopt t« verko
pen. Hij heeft een tulband
op het hoofd en is gekleed
in een lang gewaad, waar
onder een paar grauwgeel
gekleurde punten van zijn
muilen uitsteken. De vrou
wen zijn meest gesluierd.
Haar kleding varieert van
effen lichtblauw tot donker
bruin.
Hoe ik dit alles weet,
vraagt u? Wel. In mijn
vacantie heb ik gemonsterd
als bediende op een coaster.
De rei» duurde ongeveer
een maand. We deden Ca
sablanca aan. maar ook
Bordeaux, Port Lyautey en
Londen. Bordeauxde
stad van de rode en de wit
te wijn; Port Lyautey te
midden van ooievaars- en
fchildpaddenkolonisa in het
binnenland van Marokko,
waar men meer Amerika
nen dan Muzelmannen ont
moet, Londen met zijn Pic
cadilly en Tower Bridge,
met zijn Big Ben en St
Paul's Cathedral.
Mijn bedoeling was niet
zo zeer geld te verdienen,
dan wel wat meer van de
wereld te zien. Ik heb wat
gezien, al is het een beetje
beneden mijn verwachtin
gen gebleven Aan boord
was het twaalf uren achter
een flink aanpakken gebla
zen: schrobben, dweilen,
soppen, poetsen en vaten
wassen. Had je daarna nog
wat fut onder de leden, dan
kon je er op uit trekken.
Heus. in het begin bleef er
niet veel fut over. Later
ging dat beter en toen was
alleen het uitblijven van
een flinke storm een be
letsel om jezelf een knoes
tige zeebonk te voelen.
Wel hebben we in de Golf
van Biscaye harde wind ge
had. Een geweldige sensa
tie was het daarbij om met
een tot de rand gevulde
soepterrine over een dek
last van vaten en balken te
klimmen. Huizenhoog spat
te het zilte schuim over het
schip heen. Toen ik 's mid
dags als een bijna volleerd
kellner met zeebenen de
thee boven bij de passagiers
bracht, namen de biscuitjea
een duik In de woelige
baren, terwijl de wind zich
als een gulzige dief meester
maakte van de melk in het
kannetje. Een storm was het
niet volgens ae zeelui, maar
wat men op tjee een harde
wind noemt, pleegt men
thuis gezeten in een fau
teuil aan te duiden met
„orkaan". Daarom had ik
graag willen weten wat men
op zee onder storm verstaat.
Ik heb niet alleen wgt
gezien, ook wat geleerd.
Niet slechts het hanteren
van bezem en dweil en het
dagelijks afwassen van ber
gen vaatwerk, hetwelk op
een slingerend schip vlie
gend armen- en benenwers:
vergt overigens een goe
de vooropleiding voor a.s.
huisvaders doch ook heb
ik leren beseffen wat vrije
tijd betekent. Wat zijn wij,
scholieren die 's morgens
om halfnegen in de school
banken kruipen en er na
verschillende pauzes om één
uur of vier uur weer uit
stappen, toch eigenlijk ver
wend met een grote hoe
veelheid tijd. welke wij naar
goeddunken kunnen ge
bruiken.
De vacantie ls voorbij.
Het was er niet één van
luieren en in-het-zonnetje-
bakken. Wanneer ik ech
ter bij handelskennis (ik
ben leerling van een lyceum
en zeventien jaar oud) mijn
aandacht moet schenken
aan een stel model-conos-
sementen, dan denk ik toch
even aan mijn emmer en
mijn dweil, aan mijn bezem
en mijn vatenkwast, die ik
graag nog wat langer had
willen vasthouden.
M. R. D.