COUD5CUE COUPANT
Idjlcer
'Ups
'S/£
WEEPBEPKUT
wid'ilf 1
S.O.S. op de Nieuwe Maas
Er is geen enkele zekerheid dat
Lages nooit vrij komt
Je
Noordafrikaanse kwesties op de
agenda der Algem. Vergadering
Hand
CONCLUSIE NA CRATIE-DEBAT
Wettelijke waarborg niet mogeLijk
Trawler met een ongewone vangst
Ook Oostenrijk zal
worden besproken
115
DE PUBLIEKE OPINIE OVER
DE WONINGNOOD
meer
Ook Duits schip raakte
de Fuglen
Frankrijk zal debatten boycotten
----e-
op de Fuglen aankomen
Amerikaanse communisten
bij de Ver. Naties
Russisch protest bij Frans
bestuur te Berlijn
Bonn verlangt
„off shore-orders”
t
Regering niet aan
toezegging te binden
R/ rt
I Ui
15 0CT0BER 1931
Prij» 10 cent per nummer
Donderdag 16 Oct. 1952
Verachijnt da gel Ij ka
Bureaux: Zeugstraat 70—72
Telefoon 2745 (twee lijnen)
fitste Jaargang No 21717
Chef-Exploit at ie; D. DE KLERK
Dlrectenr-Cbefredactevr; 8. H. VAN DER KRAAT8
Postrekening 48400
A Vervolg op pagina 2
ERSUM
HiER
OMERSUKE-N
hij
de
KIJKER
:gl
1947 36 V»;
tril
ide hij een speld
De Deense
rtHmmnwmutwwtmmwwmmwmmumuwwumwwwwuuHHmuwnwwwMWMwwwwuwiw
echter aan het
>ed te doen hadl
Doodstraf in alle opzichten
verdiend
Prija abonnement: per week 0.45
per maand f 1.95, p. kwartaal 5.80
FAROEKS MEMOIRES IN
ROMEINS BLAD
coaster Ft
Birkenhcat
bleek, dat de klei
-. De schoent
cade gebracl.
ftS
d, In zalm
a. br., p. mtr
Ister
kar
dat F
igen.
in de
iwoo
scha]
V
ptB ASPERA
AD ASTTDA
eendracht
werd dooi
i het schc
touden,
- Tiet
genwoor-
jissie van
insdag
•A aan
- rerlet
aan één der grootste
Li de
ten. Daar
de straat
ergadering
deze laat-
treffend staal
aardig, onzin-
ge-
die
ïwe-
Om de Duitsers er van te doordringen wie
de oorlogsmisdadigers ztyn, op wier gratie
z|j aandringen, herinnerde de minister er
nog eens aan. dat Lages 268 arrestanten zon
der vorm van proces heeft laten doodschic-
t«i. HU is ook verantwoordelUk voor zes
Siibertanne-moorden en voor de deportatie
Advert: 12 c. p. mm. bij contr. 10 e.
Ing. Med.: 24 c. per mm, contr. 20 c. MAAKT MACHT
nog 1 op de 3 gezinnen woi
zinnen en. nu 1 i
eft ook gevraag!
iemocratleën"
Vergadering
bij ges vrt
be- tingen.
leven
beurt.
igers
alle op-
serd de
iter met
ssagiers-
de been g
_.i op het 'voc
zag vlak achter
een Duits
geraakt schi
$en
agem.»
'et onafhan-
kon worden
jko, „is ge-
its- Amerikaanse
irborg dat Oos-
<-„1 worden.”
"'-jecho-
estie „inmen-
idse aangele-
staten, met name door
ondermijnende actlvi-
■Unie, China, Tsjecho-
.j dat
heb het
w«t onze ree.
te handelwijz*
innen drie w<
.ister heb ik
iel
cm. b,reed,
«lifefc. pee J2O
•760 o m.m.
Stil, 0.
8.4 gr. C.
9 8 gr. C.
8.8 gr. C.
Licht bewolkt.
Afnemende maan
op 7 09; onder 17.42
op 8 31; onder 18.49
:heden: Api
4 nu 20
leden, twee jaar geleden nog
Wo<
Neder
een twee -
soheepje op sleeptouw
Schipper H.
ter vond het
morgen om tien uui
graad en het bleek vei
Wachtsman Nielsen zag Stentor recht y" me'
naam Nordan c
«gen, waarna d<
een ruwe zee i
van de bem
met kunst en
hebl
:hip
a slf
vinden,
ving.
stelde hij ten
iet getatoueerde
Prof. O
nister dot
zelf en zijn
gemaakt. X
zijde op
voortdur
’•■ordt
Slowakije en de andere volksdt
op de agenda der Algemene
té plaatsen, te aanvaarden.
Jacob Malik, voormalig Sowjet-afgevaar-
digde bij de V.N., is gisteravond uit New
York naar de Sowjet-Unie vertrokken.
(Van onze parlementaire redacteur)
De gratie voor Lages is een feit. Daar valt niets meer aan te veran
deren. Daarom is de klemmeride vraag geworden: zal Lages inderdaad
levenslang gevangen blijven of zal hij toch nog eens vrijkomen? De
minister van justitie, mr Donker, deelde gistermiddag in de Tweede
Kamer mee, dat thans nog ongeveer 850 politieke of oorlogsmisdadigers
gevangen zitten. Er zijn na de bevrijding 140 doodvonnissen uitgesproken.
Daarvan zijn er 40 voltrokken. De doodstraf van de overige 100 is ge
wijzigd in levenslang. In het algemeen moet gelden, dat zij niet voor
verdere gratie in aanmerking komen. Onder hen zullen er echter ook
zijn, die wel voor gratie in aanmerking komen, omdat in de eerste tijd
na de bevrijding zwaardere straffen zijn opgelegd dan later en door
gratie die rechtsongelijkheid kan worden geëffend. Men kon uit het
betoog van mr Donker afleiden, dat als het aan hem ligt Lages levens
lang houdt. Maar dat zegt niets voor de toekomst.
ge-
lor-
sr het
schip
lijnt te
van 70.000 Joden uit Amsterdam, alsmede
voor het wegvoeren van 400 Nederlanders
voor arbeid in Duitsland, van wie de mees
ten zyn omgekomen. Lages was zeker niet
een correcte politiechef, want hy is ook
verantwooitieiyk voor mishandelingen. Ook
ik ben vam mening, aldus mr Donker, dat
Lages et^I fler ergste oorlogsmisdadigers is
geweest en dat hij de doodstraf in
zichten heeft verdiend.
Het is een tekort aan schuldbesef aan
Duitse zyde, dat voor dergeiyke individuen
in de bres wordt gesprongen. De aandrang
van Duitse zyde om geen doodvonnissen
meer te voltrekken is bij de gratieverlening
aan Lages volkomen buiten beschouwing ge
bleven.
)D8
uren, pracht
cm. breed, J95
matrozen Nielsen (rechts) en Holst nemen de schade op. die de Fuglen
uit Aerosköbing aan de voorsteven heeft opgelopen.
regeling
zijn met
kan een
en wat e
js mini
;t levenslang.
De bestuurscommissie van de Verenigde Naties heeft gisteren besloten de Tunesische
cn de Marokkaanse kwestie op de agenda te plaatsen, ondanks de protesten van de
Franse afgevaardigden.
Da Algemene Vergadering zal zowel de Franse politiek in Noord-Afrika als de rassen
politiek in Zuid-Afrika bespreken. Tot het laatste werd zonder stemming besloten. De
Zuidafrikaanse afgevaardigde G. P. Jooste protesteerde, maar hy stond niet op een
stemming.
De Franse afgevaardigde, Hoppenot. verklaarde dat Frankryk de debatten over de
anse politiek in Noord-Afrika zal boycotten. Zyn regering kon geen Inmenging dulden
haar eigen zaken.
(Van onze Rotterdamse correspondent).
In de duisternis van de nacht flitste gistermorgen omstreeks vijf uur bij licht 16
op de Nieuwe Maas, tussen Maassluis en Vlaardingen, de signaallamp van de
Deense coaster Fuglen: S.O.S., waarschuw sleepboot. Het binnenvarendes.s.
City of Birkenhead ving het signaal op en waarschuwde over de radio de wal.
Het bleek, dat de kleine Deense schoener, welke bij licht 16 voor anker gelegen
had, aangevaren was door het s.s. Stentor van de KNSM en door een schip uit
Hamburg. De schoener, die aan de voor- en achterzijde beschadigd werd, is naar
de Parkkade gebracht, waar onderzocht zal worden of het schip in dok moet.
Met het overlijden van een der gewonde
slachtoffers van dé spoorwegramp te Har
row is het aantal doden tot III gestegen.
74 Slachtoffers bevinden zich nog in het
I ziekenhuis. Vandaag is het officiële onder
zoek na'ér de ramp begonnen. Dertig spoor-
I wegheden zijn als getuigen opgeroepen
_Jen
:t is.
klaagde Frank Bancroft zei. dat zijn
?rband met de V.N. hem vrijstelt van
twoorden van vragen
indere employé’s van de V.N wel-
antwoord te geven op de vraag of
communist zijn geweest.
Een Amerikaanse vrouwelijke functiona-
van de ri* van Verenigde Naties heeft tegenover
■nda zei Amerikaanse subcommissie van de Se
naat voor inwendige veiligheid medege
deeld, dat zij communiste is geweest. Zij was
de eerste van 13 personen van wie men ver
wacht. dat zij contact hebben met de com
munistische partij. De vrouw. Ruth Craw
ford. verklaarde dat zij in 19,35 tot de cöm-
munistische partij is toegetreden, gedurende
ruim een jaar lili Is geweest en het niet
nodig vindt zich daarom te verontschuldigen.
Mej. Crawford wil geen namen van an
deren noemen. De subcommissie zal zich nu
bezighouden niet de zij daartoe
verplicht i
De bekh
dienstver^
het beanti
Twee ar
gerden
zij ooit
plaatseiyk
latige wind
icht hier
nachtvorst. Morgen
Ide temperatuur als
Aan de Veerhaven te Kruiningen werd
Prins Bernhard gisteren verwelkomd door
burgemeester, wethouders en gemeente
secretaris van deze gemeente. Een muziek
gezelschap speelde het Wilhelmus. Spoedig
l Een ver jaarstaart met
honderd kaarsjes f
Met tal van vlaggen en bloemen
was Dinsdag de Vierde Klanderij-
f dwarsstraat te Leeuwarden versierd. I
ter ere van de h^er P. Kobus, die zijn
100ste verjaardag vierde. Een ere-
poort gaf toegang tot zijn woning.
j Een taart met honderd kaarsjes werd
y de jarige gebracht. De heer Kobus
y stamt uit een wel zeer sterk ge-
slacht. Zijn zuster werd 95 jaar. zijn
f halfbroer 94 en een tante bijna 98
jaar. Nog dagelijks kan men hem een
l wandeling zien maken.
De waarnemende Berlijnse verteg!
diger van de Sowjet-contróle-comnü
Duitsland. Rassadin. heeft Woensdag een
nieuw protestschrijven gezonden aan de
Franse autoriteiten in Berlijn, die verleden
week zijn eerste schrijven „beledigend"
noemden en terugzonden
Ditmaal stelde Rassadin de Franse auto
riteiten verantwoordelijk voor mishandeling
en arrestatie van communistische spoor
wegarbeiders. die op 29 Augustus een de
monstratie in de Franse sector bij woonden.
In het oorspronkelijke schrijven was slechts
de Westberlijnse politie verantwoordelijk
gesteld.
De Franse commandant van Berlijn, gene
raal Carolet. had verleden week verklaard
„deze beledigende nota” niet te kunnen aan
vaarden Hij had er voorts zijn verbazing
over uitgesproken, dat hij eerst toen wefa
gewezen op iets, dat in Augustus was ge
schied.
DE SPOORWEGRAMP
TE HARROW
_romyko heeft in naam van de Sowjet-
afvaardiging gevraagd, de Koreaanse kwes
tie voorrang te geven in de politieke com
missie. Het voorstel van het secretariaat
geeft het Koreaanse probleem de derde
plaats, na de kwesties van de collectieve
maatregelen en de ontwapening.
Protesterend tegen het plaatse
Oostenrijkse kwestie op dé a
Gromyko, dat deze kwestie niet
kelijk van de kwestie-Triëst kc
beslist. „Triëst”. aldus Gromyko,
worden tot een illegale Brits-Am<
basis. Wij hebben geen waarborg
tenrijk niet een tweede Triëst zal
De agendacommissie besloot een Tsje
Slowaaks voorstel, om de kwestie „inr
ging der V.S. in de binnenland
genheden van andere
het organiseren van
telt in de Sowjet-1
zich voor het hoofd als
wat er nu is gebeurd.
Er wordt natuurlijk
een communistische rel i
nemen hun kans op agitL..-
men anders verwachten? Zij -
niet over ónze overheid te beklag
ellendig stom blaast men hen soms
len!
West-Duitsland rekent er volgens het
Düsseldorfse Handelsblatt op Amerikaanse
offshorebestellingen tot een bedrag van 160
millioen dollar te verkrijgen. In Duitsland
heeft men zich erover beklaagd, dat de
bondsrepubliek tot dusverre veel minder
materiaalbesiellingen voor de Amerikaanse
troepen heetf ontvangen dan de andere
Westeuropese landen. De bondsregering
heeft zojuist in haar bulletin nog eens ge
wezen op het grote belang, dat zij hecht
aan de verwerving van Amerikaanse bestel
lingen. Zij hoopt daardoor het dollartekorf
tenminste enigszins te kunnen beperken.
rensdag is in IJmuiden gearrive»
■rlandse motortrawler Allan Wat<
ee a driehonderd ton wit pass,
‘eeptouw.
Ouwehand van de Allan Wa-
passagiersscheepje Dinsdag-
ur bij de 54ste breedte-
erlaten te zijn. Met
•n het vaartuig, dat
losgeslagen was van een sleep en
de naam Nordan draagt, op sleeptouw ge
kregen. waarna de terugreis naar IJmui
den over een ruwe zee werd aanvaard
Twee leden van de bemanning van de
trawler zijn met kunst en vliegwerk op de
Nordan overgestapt en hebben ruim een et
maal op het stuurloze schip gebivakkeerd.
De verbinding met de slepende trawler
werd tot twëe keer toe verbroken. Gewa
pend met zwemvesten en een fikse dosis
koelbloedigheid hebben beide opvarenden
van de Allan Water tenslotte de Nordan de
haven van IJmuiden binnengebracht. Tus
sen de pieren ging het blanke scheepje ver
schrikkelijk te keer, maar om twee uur
Woensdagmiddag lagen sleper en buit veilig
voor de wal in IJmuidem
De Allan Water zou. toen hij het passa-
giersscheepje vond, juist met de visserij be
ginnen. maar vermoedelijk is deze op
brengst van de reis heel wat hoger dan de
lage haringbesommingen. die de trawlers de
laatste tijd boeken. De opschriften op het
schip wijzen er op. dat het 'n Zweedse boot
is die vermoedelijk voor reparatie naar een
werf onderweg was.
TlE gratle-verlening aan één der grot
Lf Duitse oorlogsmisdadigers is in
Tweede Kamer ter sprake gekomi
hoort het geval eer thuis dan op c
te Amsterdam of in een herrie-ver
in de Haagse Dierentuin. Vooral deze
«te vergadering was weer een treffend
van hoe het niet moet: onwaardig.
nig om de gekke dingen, die werden
gchreeuwd, oneervol voor de mensen,
zich tooien met het etiket der verzetsbe\,„-
ging. om het volkomen gebrek aan zelfbe
heersing, dat hier tot uiting kwam. Dit
moest te ongunstiger voor de herrie spre
ken, omdat vooraanstaande vertegenwoor
digers van deze lieden met de minister had
den gesproken en blijkens het communiqué,
waarvan de formulering duidelijk bewees
dat het gezamenlijk was ongesteld, waren
de partijen het eens geworden op deze
grondslag: geen sentimentaliteit in de ver
dere behandeling van deze misdadiger. De
demonstratie te Amsterdam was gelukkig
veel waardiger. Zij kon het zijn, omdat hier
mensen protesteerden, .waarvan velen direct
of indirect bij de misdaden van deze Hitler-
knecht betrokken waren geweest.
In de volksvertegenwoordiging is de zaak
zuiverder gesteld. Van volksvertegenwoor
digers kan men verwachten, dat zij zich niet
zo door hun gevoelens laten meeslepen. Zij
zullen van de regering geen dingen verlan
gen, waarin zij niet kan treden. Maar onze
Tweede Kamer zou een slechte volksverte
genwoordiging zijn, wanneer zij niet een
kwestie ter sprake bracht, die het volk zo
hoog zit. Want de zaak-Lages is weer zo’n
misselijk, lamlendig geval, waarvan de Ne
derlandse overheid het geheime recept
schijnt te bezitten om ze in de wereld te
kunnen brengen. In de Kamer is het recep^
van de flater eigenlijk al onthuld: de dosis
perfectionisme is hier te groot geweest.
Men heeft alles zo grondig willen doen, men
heeft zoveel rechtvaardigheidshooi op zijn wordt opgt
vork genomen, dat enige, van de grootste ^er volken
boeven er mooi doorheen konden zeilen.
Ons volk is reëel genoeg, om te beseffen,
dat men in het geval-Lages niet meer terug
kan De overheid heeft ook in dit geval, na
eindeloos getalm en nu ook onder dwang
van dit uitstel, de meer en meer gebruike
lijke ruil gedaan, het leven wordt geschon
ken. het recht op de vrijheid wordt geno
men. Het is voor de veroordeelden een f
nadlge ruil. Vandaar het woord grat._.
Wanneer de mens de keus heeft, tussen de gelij
doodstraf en de levenslange gevangenis- wet.
straf, kiest hij honderd tegen één het laat
ste, ondanks alle verhaaltjes over knagende
gewetens. Want de misdadiger weet, dat
r.iemand op de voltrekking van de dood
straf kan terugkomen en dat hët met de
practijk van dat levenslang nogal eens wil
meevallen. Per slot van rekening kost
iedere gevangene veel geld
En deze kwestie, de gewoonte om levens
lang veroordeelden na een aantal jaren vrij
te laten, vormt eigenlijk de kern van het
misnoegen, dat bij ons volk heerst, ook
degenen, die na het gesol de genomen
slissing thans willen billijken. In de Kamer
Is dat duidelijk tot uiting gekomen.
Als iets tegen het rechtvaardigheidsgevoel
van ons volk in druist, is het wel deze ge
dachte, dat de man. die zelf geen geni
kende, die het wapen van de terreur he
gehanteerd als weinig anderen, en die een
ijverig werker was bij het georganiseerde
uitroeiingsproces van <ie Joden, wellicht
nog eens als vrij man door ons land zal
gaan, waarschijnlijk op weg naar die Hei
mal, waar misschien geestverwanten hem
met een hoeraatje begroeten en voor de
geestrijke vêrtroosting zorgen, die dit soort
heren zich bij de gemeenste oorlogsmisda
den ruimschoots wisten te verschaffen. De
minister is duidelijk geweest: als het aan
hem ligt, gebeurt het niet. Maar hij kan
zijn opvolgers niet binden. De minister
heeft ook verklaard, dat hij zijn beslissing
niet heeft genomen onder Duitse dwang.
Dat zou ook al heel erg zijn geweest. Het
doet al eigenaardig aan, dat de begenadiging
van Lages in Bonn zo geestdriftig is ont
vangen. In de volksvertegenwoordiging is
er om geklapt, toen eeft regeringspersoon
er op zinspeelde. Doch Kijker kan desnoods
begrijpen, dat het bloed ook te Bonn kruipt
vfhar het niet gaan kan. Menselijk is zo'n
reactie verklaarbaab.
Maar menselijk is ook in Nederland te
begrijpen, dat het volk in dit géval van be
paalde gevangenisgewoonten niet wil weten
en dat ook de Kamerleden bezwaren koes
teren tegen de huidige situatie, die maar
al te lichte het nu nog onbegrijpelijke over
betrekkelijk weinig jaren mogelijk zou
maken. Lages is nu 51 jaar en ruim zeven
jaar heeft hij nu al de vrijheid moeten mis
sen. Welk een ongelijkheid van straf wordt
hier op touw gezet in ons secuur landje,
waar men zware straften uitdeelt aan men
sen, die niet het duizendste deel op hun
kerfstok hebben van wat een Lages hier
heeft uitgehaald! Het is wel heel wonder
lijk. dat er eigenlijk niets meer aan te doen
is Dezelfde-minister, die de speelholen aan
vloog, omdat zij niet met zijn beginselen
overeen kwamen, dezelfde overheid, die
economises delicten soms zo zwaar deed
straffen d|e belastingfraudes zo hard liet
aanpakl^en. dat de mensen er materieel,
geestelijk of lichamelijk aan te gronde gin
gen. schiep een bijna idyllisch-lieftallige
gezoijdheidskolonte voor Duitse oorlogsmis
dadigers en liet de kans op de normaal te
achten afrekening met één der allerergsten,
de hemel mag weten waarom, voorbij gaan.
daarna begaf de Prins zich aan boord van
het vaartuig „Willem I". Rechts de com
missaris der Koningin in de provincie
Zeeland, jhr mr De Casembroot.
Paul Erik Nielsen en Carl Johan Holst, die
de wacht hadden, bevonden zich aan dek,
toen de Stentor een reus, in vergelijking
met de nietige schoener opdoemde. Een
botsing was onvermijdelijk,
„Ik werd door de schok van
worpen", vertelde Nielsen, die
dek had gestaan, „en ik zag vla
Nederlandse schip nog
komen, dat ons óók al
hebben."
Onmiddellijk werd door de gealarmeerde
bemanning van het scheepje de redding
boot gereed gehouden, maar de schade bleek
bij nader inzien niet zo groot te zijn, als
men verwacht had. De Fuglen is vanmorgen
aan de Parkkade aangekomen, de Stentor
is, met slechts geringe beschadiging, door
gevaren naar Amsterdam.
Er zal naar de juiste oorzaak van deze
aanvaring een onderzoek worden ingesteld.
Veranderlijke bewolking
Weerverwachting. meegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Donderdag
avond tot Vrijdagavond
Veranderiyke bewolking met
enkele buien. Zwakke tot mi
uit Noordeiyke richtingen. Vanna<
en daar mist en kans op
overdag ongeveer dezelf»
vandaag.
WEERKUNDIGE WAARNEMINGEN.
Hedenmorgen om 8 40 uur werden te Rotter
dam de volgende weerkundige waarnemingen
gedaan.
Barometer:
Wind.
Temperatuur
Maximum temperatuur. 10 uur:
Minimum temperatuur. 7 uur:
Weersgesteldheid:
17 October
Zon
Maan
T\e woningnood oplossen is altyd nog de belangrUkste taak van de regering,
vindt het publiek. Dat biykt geregeld uit de peilingen van het Nederlandse
Instituut voor de Publieke Opinie. Op gezette tyden vraagt het Nipo aan mannen
en vrouwen uit al^e lagen van de bevolking: „Ondervindt u persoonlijk moeiiyk-
heden door gebrek aan woning of niet?”
fn Augustus 1946 waren 33 *1» met woningmoeiiykh
Augustus 1948 31 Juni 1950 25 •/•-, Augustus 1951 24
In 1946 had nog 1 op de 3 gezinnen woningmoeiiykhtu.
1 op de 4 gezinnen en. nu 1 op de 5.
Het Nipo heeft ook gevraagd: „Wat vindt u: wordt de woningnood erger of minder
erg?" Hier volgen de antwoorden: erger 1bminder erg 52 hetzelfde 26*f»,
geen antwoord 6 Een meerderheid 52 vindt, dat' de woningnood af
neemt, maar een minderheid 16 is pessimistisch en gelooft, dat de
woningnood erger wordt.
Ex-koning Faroek van Egypte zal in een
artikelenserie in het invloedrijke Romeinse
blad II Messagero zijn volledige levensge
schiedenis vertellen
Zondag as verschijnt het eerste artikel
..Het is een verhaal, dat sensationele ont
hullingen zal bevatten”, aldus meldt het
blad.
Het lange tijdsverloop na het uitspreken
van het doodvonnis kan men echter niet
voorbijzien, aldus miflister Donker. Op 12
Juni 1950 is de doodstraf voor Lages onher
roepelijk geworden. De uitvoering moet dan
binnen betrekkelijk korte tijd (zeg zes we
ken) gebeuren. Dan moet over gratie zijn
beslist. Dat de overheid twee jaar solt met
een veroordeelde, acht ik in strijd met een
behoorlijke rechtspleging. Tegenover Lages
is het misschien niet erg als hij tienmaal
twee jaar in onzekerheid zou verkeren,
maar van de overheid is dat geen behoor
lijke rechtspleging en ik heb het mijn taak
geacht te voorkomen, dat onze rechtsbede
ling door een dergelijke handelwijze bezoe
deld zqu worden. Binnen drie weken na
mijn optreden als minister heb ik over de
gratie beslist.
Maar waarom is er twee jaar gewacht
alvorens over de gratie werd beslist? Een
afdoend antwoord op die vraag is niet te
geven, aldus de minister. Na een gratie
verzoek moet het advies worden ingewon
nen van de gerechtelijke instanties die het
vonnis hebben uitgesproken. Het gratie-
advies van het Bijzonder Gerechtshof is
uitgebracht op 21 September 1951 en van
de Bijzondere Raad van Cassatie op 28
September 1951. Op 3 October 1951 zijn die
adviezen binnengekomen op het Departe
ment van Justitie. De verdere vertraging is
gedeeltelijk veruorzaakt door de aanvrage
om herziening van het vonnis door Lages.
Op 15 Mei 1952 heeft de Hoge Raad dit ver
zoek ontvangen en 26 Juni niet ontvanke
lijk verklaard.
Dat er nadien niet spoedig een beslissing
is gekomen, kan ik niet anders zien dan
als eén lacune in de besluitvorming van
de regering. Er dient nog te worden opge-
merhit.dat de rechterlijke gratie-adviezen
niet eenstemmig waren en dit kan mede
twijfel hebben doen rijzen aan de recht
vaardigheid van de voltrekking van de
doodstraf. Op grond van de richtlijnen voor
het gratiebeleid had Lages in 1950 ge
ëxecuteerd moeten worden, maar in de
twee jaren daarna heeft de overheid niet
gedaan wat de plicht van de overheid ware
.geweest.
Prof. Oud (V.V.D.) merkte op, dat de ml-
loor zijn gratiebesluit het voor zich-
-iJT opvolgers niet gemakkelijk h^eft
.i. Want de aandrang van Duitse
gratie voor oorlogsmisdadigers zal
iren en naarmate Duitsland weer
'"'lenomen in het normale verband
ïren, zal het voor een toekomstige
regering moeilijker zijn zich tegen gratie te
verzetten. Men kan er daarom zeker van
zijn, dat Lages na korte of langere tijd
vrij komt. De regering is in dit opzicht
niet aan banden te leggen en de rpinister
heeft zich ook niet .willen binden.
Ook de heer Bruins Slot (A.R.) geloofde
niet in een waarborg waardoor Lages nooit
ge- zal vrijkomen. Een wettelijke regeling op
itie. dit punt is niet mogelijk omdat een der-
■"lijke wet In strijd zou zijn met de Grond-
.._t, waarin het recht van gratie is vast
gelegd als een uitsluitend voorrecht van de
Koning.
De heer De Kadt (P.v.d.A.) meende echter.
dat er wel degelijk een waarborg is in de
wil van het parlement. Als de Kamer ver
klaart, dat zij invrijheidstelling van Indi
viduen als Lages niet duldt, dan geldt dat
niet alleen voor deze minister, maar ook
voor de komende ministers.
Minister Donker oordeelde, dat hiermee
de spijker op de kop was geslagen. Of La-
vrij komt, zal afhangen van de opvat-
die in de volksvertegenwoordiging
en van wat er in de maatschappij ge-
Een wettelijke regeling is niet moge-
^£1 lijk. Die zou in strijd zijn met de Grondwet.
ge- Met een toezegging kan een minister niet
nade z0n’ 0Pv°lger binden en wat een toezegging
leeft van betreft, aldus minister Donker, ik
een zit hier ook niet leven
i als men leest en ziet,
rd.
tuurlijk weer gezegd, dat dit
tische rel is. De communisten
tatie waar. Hoe kan
n? Zij hebben zich
igen. Hoe
s de winti
te l
hen