Toneelknecht bouwt illusies en droomkastelen Mevr. v. d. Burch zag jong Oudewater geboren wprden 4 GEDICHT Van ongeacht muzikant tot een geëerd burger Gymnasiast (16 jaar) achter de matglazen deur Spannende hersengymnastiek bij Australische omroepen Mensen in hun werk (93) Goochelt met touwen en levert regen IN WERELD VAN DE SCHIJN Bij de komst van 4500 kinderen Vandaag veertig jaar verloskundige HET ZEVENDE KRUISOVER NAZI-DUITSLAND X van de week MIRLITON r Verbetering van positie De tijden veranderen, de mensen ook Wat ligt je nader aan het hart: je hoorn of mijn dochter Huizen, auto's en hoofdpijnpoeders ENQUETE WERKVACANTIE Pleegdochtertje 15) helpt haar ouders en werkt op kantoor Een oud orgel in een dorp aan de Prachtige staal van orgelbouwkunst TWEEDE BLAD - PAGINA 2 GOUDSCHE, COURANT ZATERDAG 18 OCTOBER 1952 in e«P«nnen afwacht,ng. m de zaal kUnkt zacht geroezemoes "T lTkamers z'«ge" ardon e" een halve rij voor *tch opstaan, de suppoosten haasten zich om hier en daar nog iemand van een Sonoor0ir ï°0rZlen/ Daïr WlT>t Het VO€tllcht aa". de zaallichten doven, drie vinrh i khnkenhet gord,jn »aaÉ °Pen 'en het spel kan beginnen! ~:f ZL et ZOVer 'S6r UChter dat gordljn al heel wat verricht. De wagens met decors en requisieten zijn uitgeladen en een voor een heeft men de bedmven opgebouwd en weer afgebroken. Het laatste bedrijf eerst en het eerste bedrijf Jïfï''<"en J" kan "W straks bij de arangementen alles op volgorde Beroe£f»«eibfhappcn brengen hun eigen reisdtcor en hun eigen toneel- meester mee. Die heeft natuurlijk de leiding. Na de voorstelling wordt alles weer in de auto'* geladen. Zijn er veel kleine nuKKen, clan werkt men op z n chinees: toneelmeester, toneelknechts, chauffeurs en helpers vormen een levende ketting. De, revue vergt het mees te werk. Dan komen de toneelknechts 's morgens om vijf uur al uit bed ten einde om half zes present te zijn. Bij de schouwburg ■taat de wagen al voor. Die is in de nacht gekomen van des plaats, waar de vorige avond een voorstelling is gegeven. De ehauMeifrs zit ten nog wat te slapen, maar al spoedig is men bezig De bedrijven en de tussenscè- nes worden opgebouwd en afgebroken. Zo hu en dan gaat de toneelmeester even in de zaal zitten om alles te beoordelen en het licht te controleren. De man in de lichtcabine krijgt zijn gegeveris, die hij nodig heeft voor 's avonds, de toneelknechts weten nu precies, waar alles staat en wat de volgorde is. want de toneelveranderingen tij- denV dp voorstellingen moeten vlot verlopen en een hapering of vergissing werkt funest 's Avonds gaan de mannen zich even opknappen en een uur voor de voorstelling zijn ze weer aanwezig. De artisten worden geschminkt er ko nen nog een paar aanwij singen. Alles klaar' Eerste gong slag. Het publiek gaat er gemakkelijk bij zitten en het gordijn gaat open. Als het gordijn voor de laatste maal valt, begint het opnieuw en wanneer het publiek al lang op één oor ligt en misschien alleen in zijn droom nog iets van een revue af weet. dan sjou wen de toneelknechts nog met requisieten en zetstukken Voor het scherm gaapt leeg en ongezellig de grote zaal. daarachter wordt heel die wereld van schijn deskun dig ingeladen en om een uur of drie zegt men elkaar welterusten. Applaus-deskundige Jiet gordijn: de schelding tussen toneel en zaal. twee delen, die bij elkaar hóren Met twee man moet het opengetrokken worden Aan het eind van de voorstelling en aan 't eind van een bedrijf is het even aanpakken het applaus moet tot zijn recht komen F.en goede toneelknecht, al ziet hij niets van het publiek, voelt instinctmatig hoeveel applaus er nog in zit De snelheid, waarmee het doek valt. speelt ook een rol en daarom trekt men het graag ..in Wag ner" open. Het schuift daarbij niet in zijn geheel open. maar men haalt in het midden op Daarbij is het tempo van openen en sluiten veel sneller Op zo'n toneel ln de Goudse Nieuwe Schouwburg is 't twaalf-meter breed, twaalf' mater diep en zeventien meter hoog kan men allerlei doeken laten zakken Die zijn bevestigd aan touwen. Een toneelmees ter zegt trekken In onze schouwburg heeft men zestien trekken Deze zivn voorzien van gewichten al naar de zwaarte van het doek Al deze trekken komen samen, op de snoe- renzolder. Een enkele keer loopt er wel eens een snoer uit zijn katrol. Dan klimt de toneelknecht vliegensvlug al die hoge ladders en trappen op om buiten adem de zaak weer op rolletjes te laten lopen want koning Publiek mag er niets van merken Artisten, grimeurs, Jdeedsters, toneel meesters en toneelknechts maken samen de voorstelling. Hoe is nu de onderlinge ver houding? Wel. er zijn artisten en ze zijn ln de meèrderheid die nooit zullen over slaan voor de voorstelling even' de toneel knechts de hand te drukken Even wordt geïnformeerd, hoe het thuis i», en hoe de zaken gaan Tussen de bedrijven verdwij nen ze snel ln hun kleedkamers Ze maken ruim baan voor de knechts, die sjouwen met palen met ijzeren gewichten cn coulissen en doeken ophalen en laten zakken „De amateurs lopen je altijd in de weg. apeciaal de kinderen Toch werken de to neelknechts graag met amateurs: ze Hun nen dan hun fantasie laten werken en voe len zich nog meer verantwoordelijk voor het succes. Mannetje uit maan laten komen? Accoord Soms komen ze voor de zonderlingste op drachten te staan: „En nu hadden we het tweede bedrijf zó gedacht", zegt de regisseur ..het mannetje uit de maan moet naar beneden komen". „Dan mag dat mannetje wel geen hoogte vrees hebben", zegt de toneelmeester dn hij verbaast zich al niet meer over de fantasie van de revueschrijver. Hij pej#st er alleen over hoe hij daar een meter of twaalf boven het toneel gedurende een halve voorstelling een kind kan laten zweven, zonder dat er ongelukken gebeuren. Het slot is, dat tij dens de voorsteüing het manbetje uit de maart natuurlijk netjes naar beneden komt en het effect is nog. goed ook. want de man in de lichtcabine heeft met een feele serie handles en knoppen net de juiste belichting uitgedokterd „Kijk", zegt een paar weken later een andere regisseur, „het tweede bedrijf speelt onder water en nu fated we enige .meisje» een duiksprong daarin nemen". Hij maakt een gebaar met zijn, hand en kijkt vervol gens de toneelmeester aan, want van.hem moet de oplossing komen „Juist", zegt deze dan en puzzelt een beetje en „Hoe bestaat het", zegt het publiek want natuurlijk dui ken die meisjes: Er kwamen wat touwlad ders bij te pas wat gewichten, die tezamen even zwaar zijn als de duikster en voldoen de repetities De electriciên gooit er een fceetje blauw doorheen voor de onderwater sfeer niet te veel. want anders ziet het pu bliek niets Volgende revue maar weer Zo gaat dat achter de schermen „Eerste toneel, derde bedrijf een bosdoek, tweede toneel eerste bedrijf een paleisdoek, of een fantasiedoek Of hebt u liever een gewoon kamerdoekje?. Uit voorraad leverbaar' Met «en gottsche haard? Of de hele gotische ka mer. Die staat hier naast de hoerenkamer. PriiispgHenkalrnder van Pro JujVentute ia er weer De Prinsaosénkalehder 1953 van het Ne derlands Verbond der verenigingen ..Pro Juventute' A uit. Hef is weer een oijzonde- re kalender, met dertien zonnige foto's, die Prins Bemhard en enige van zijn vrienden speciaal voor Pro Juventute. dat zich het lot aantrekt van bedreigde k;nderen, hebben gemaakt Het z{jn charmante kiekjes, die een kijkje geven op de liefhebberijen van de prinsessen Koningin Juliana heeft dertien van de aardigste foto's voor deze maandka- onder beschikbaar gesteld De nieuwe ka- '«nder is een fra^i geheel geworden. Als u 2.75 op giro 51.74 00 ten name van de ka lenderactie Pro Juventute te Amsterdam stort, wordt het „foto-album"v toegezonden. Predikbeurten voor Zon dag Ned. Herv -Gemeente: Sint Janskerk (Ach- 'fj de Kerk 5) 9 en 10.30 uur ds G Boer (10.3° uur H Avondmaal); 5 uur ds Gerh. Huls (H Avondmaal en dankzegging) Zaterdagavond 8 30 uur in Koorkerk Avondgebed. Westerkerk (Emmastraat 33) 9 en 10.30 uur ds H v. d. Akker (H. Avondmaal), 5 uur ds J J. Koning (H. Avondmaal en dankzeg ging) Kinderkerk (in gebouw Calvijn. Turf markt 142), 10 uur de heer L. B Korstanje. Ver. van Vrijz* Ned Hervormden (Peper straat 128). 10.30 uur ds J. Verdonk. Remonstr. Geref. Gemeente (Keizerstraat 2). 10.30 uur ds H. J de Wijs Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134), 10 uur ds W. F. Schröder. Oud-Kath. Kerk (Gouwe 109). 10 30 uur Hoogmis. 7 uur Vespers. Dinsdag 9 30. Woensdag 7.45 en Donderdag 9 uur H. Mis Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur ds A Nijhuis. Geref. Kerk. Art 31 (Turfmarkt 54a). 9.45 en 4 30 uur leesdienst. Geref. Gemeente (Stationsplein 15). 10 en 5 uur ds C. Steenblok Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 5 uur prof. Wisse te Doorn Nederd Geref Gemeente (Turfmarkt 23 achter). 9 30 en 4 30 uur ds Joh van Weizen. Donderdag 7.30 uur ds Joh van Weizen Vrije Evang. Gemeente ((Turfmarkt 23), 10 en 5 uur ds J. I. van Wijck. Zaterdagavond 7.30 uur bidstond. Vrije Geref: Gemeente (Zeugstraat 38). 10 uur ds H> J Grisnigt Leger des Heils (Turfmarkt 111). 10 uur Heiligingsdienst 6 45 uur openluchtsamen- komst Markt. 7.30 uur Verlossingssamen komst. leiders majoor en mevr S Bartellng Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5 uur dienst. Gdudse Stadsevangelisatie (Spieringstraat 2a). 10.30 uur de heer J F Snoeks te Haar lem. 7.30 uur de heren J F. Snoeks te Haar- lefn en W F Kloos Pu/.zle*w innaars Zet dan die goudlerenkamer maar op zij. 't Lijkt wel een kameruitverkoop. Dus voor het eerste bedrijf een gewone kamer? Ja. natuurlijk met stopstukken, anders kijkt Jan Publiek dwars door de ra men de lege ruimte van het achterste deel van het toneel in. En we eindigen met een grote finale Dus laten het paleisdoek neer en zetten die praeticabels gereed, dat zijn die verhogingen, Iedereea kari» dan de ach terste rijen zien". .Zo helpt de toneelknecht ,met zijn raad en uit zijn grote ervaring iedereen, die op het toneel succes wil hebben. „Gewichtige" minister Soms speelt een gezelschap achter elkaar een vijftal voorstellingen voor kinderen. En vijf keer loopt de deftige minister aan het hof van koning Saldazar de Eerste met zijn actetas met kranten (le bedrijf, tweede to neel) het toneel op om zijn rol te spelen. Hij zet die tas altijd op hetzelfde plaatsje achter de schermen «Jn hef voorbijgaan grist hij hem dan zo mee. Zo'n mooie actetas .hoort bij zo'n minister. Maar de toneel knechts houden van een grap en stoppen een paar gewichten in de tas. Daar rent de min»ster de kleedkamer uit, hij heeft haast, want het wachtwoord hangt al in de lucht. En even later staat,hij op het toneel als een zwaarbelaste stationskruier' Als hij afgaat, staat de torieelknlcht met een serieus gezicht deskundig aan de wind- machine te draaien Want er moet wind zijn. volgens het stuk Hij kan het ook laten re genen. hagelen en beheerst donder en blik sem Voor een nummertje noodweer draalt hij zijn hand niet om. Eens heeft hij het zo erg laten regenen, dat een speler op het to neel. die daar zijn parapluie moest opsteken, doornat werd. Er was een fles water in de gesloten pUrapluie leeggegooid? Waarom zou men achter de schermen ook niet wat grap pen uithalen? Maar grappen of geen grappen: de to neelknecht houdt zijn trekkqn en gewichten in de gaten, hij is verantwoordelijk voor zi)n coulissen en doeken hij .kijkt voldaan naar zijji voorraadkamers vol met allerhan de meubels in allerhande stijlen en requi sieten. Dat is zijn domein en in de zomer, in de slappê tijd^ besteedt hij er zijn zorg aan. En dat ajles. opdat ijet publiek aan zijn trekken zal komen en de acteurs en actri^ ces iAmnen terugzien op een geslaagde voorstelling met veel applaus. Applaus, dat nooit voor de toneelmeester is maar waarvan hij ongetwijfeld een ge deelte verdiént. Het is een rare gewaarwording als een puzzelaar aan het eind van zijn piekeren in het magische figuur het antwoord ziet, hoe wel hij denkt, dat hij er nog niet is ..Klaar" antwoordde de puzzle zelf Gemakkelijker kan het niet. Voor drie puzzelaars heeft het muisje nog een staartje Het zijn Z Wild schut. Derde Kade 38 te Gouda, die de prijs van 5 won en de dames E Verduyn-Den Boer. Dorpsstr. 196. Zevenhq.zen en M Po- Iet-Harten. Kon. Wilhelminaweg 198 te Gou da. die ieder een prijs van 2.50 wonnen De prijzen kunnen aan ons bureau wor den afgêhaald of worden op verzoek toege zonden. KAASMARKT GROOT AMMF.RS 18 Optober Aangevoerd 13 partijen, zijnde 281 stuks, wegende 1967 kg le Kwaliteit f 2,39—2.40 2e kwaliteit f 2.36- f 2.38. extra tot 2,42 per kg. Handel matig. Gerekend naar de tien millioen Nederlanders; die op ons kleine grondgebied rondkrioelen en die allemaal als hulpeloze babies zijn begonnen, is het aantal, de mevrouw C. M. van der Burch-Everaars tijdens haar veertigjarige loopbaan als verloskundige in Oudewater en omgeving op de wereld geholpen heeft maar kleïn, 4500 ongeveer. Maar gerekend naar de bevolking van Oudewater 3800 met nog wat er bij voor de omringde buurten, is het een zeer groot aantal gemiddeld twee per week en de veronderstelling dat mevrouw Van der Burch ln vele gevallen niet alleen het rose molletje in de kinderwagen, maar ook het kwieke jonge moedertje er achter en wie weet ook nog de papa ter wereld heeft zien komen, is niet zo vreemd. Veertig Jaar hulp aan moeder en kind, vijf en veertig honderd prille ge luidjes van een splinter nieuw mensje, een onschat bare ervaring en men kan zich voorstellen, dat vele aanstaande moeders de weg weten te vinden naar het huis van de vrouw, wier levenshouding staat naar hulp geven juist ais hét zo hard nodig is. „Ik houd heus wel van mijn huishouding" zegt ze zelf „en koken doe ik zelfs erg graag en al zeg ik het zelf ook lekke.r. Maar altijd weer als ik stof afgeno men heb en ik zie dat waar ik begonnen ben de eerste stofjes al weer liggen, voel ik me onvoldaan De ecHte •voldoening kun je eigenlijk pas hebben als je resultaat ziet van je werk en als Ik een kindje in de wereld geholpen heb, zie ik ten minste waarvoor ik ge werkt heb." Men zal mevr. Van der Burch op het eerste gezicht j niet met een veertigjarig jubileum in verband bren- JjBL. gen ..Zolang lk voel. dat ik goed ben voor mijn werk. ga lk door. zet dat er voor al bij ln de krant, want elke keer weer zijn er men- kOKhBÊi f sen, d e denken dat ik er 'gféufE, me%»ophoud en dan komen «r ze vragen of ik misschien fjWBpfei*» oor dat éne keertje nog helpen wil. omdat ik de wmrtmpP** andere keren ook geweest ben. Waar die geruchten toch vandaan komen, ik kan er niet bij." „De pak" gelukkig voorbij Het kenmerkende van haar carrière oemt mevr. Van der Burch haar strijd oor de hygiëne. ..Toen ik pas in Oudewa ter kwam als Groene Kruiszuster kreeg ik julderf per jaar en dan moest ik hulp en waar dat het hardst nodig was. Maar het was overal nodig, veel meer dan we ons nu nog voor kunnen stellen. Ontluizen en wassen was toen schering en inslag, t mi "e claal van i die in een ziekenhuis of Onze bioscopen Thalia Theater. De inkt. waarmee de erdragn van Bonn zijn ondertekend, is nauwelijks opgedroogd, en de natuurlijke tegenzin om althans een gedeelte van het, Duitse <volk weei* als goede buren en zelfs als bondgenoten te accepteren, amper over wonnen: of daar komt weer zo'n film. die er oor gemaakt schijnt te .zijn. „opdat wij niet ergeten". De Amerikaanse regisseur Fred. Zinnemann. die al th zijn Zwitserse ijd films met een sterk humane inslag maakte kreeg een roman van Anna Seghers te verfilmen, „Das siebte Kreuz". waarin de ontvluchting van een zevental gevangenen het concentratiekamp Westhofen bij Mainz beschreven wordt. Zes worden er achtereenvolgens gepakt en door een beest achtige kampcommandant gekruisigd, het zevende kruis blijft leeg. want één vluchte ling ontkomt aan de stilde jacht, dank zij- het ondergronds verzet, dat toen reeds (de geschiedenis speelt zich af in 1936) ln ge organiseerde vorm tegen het Nazi-regime optrad. Het lag niet in de aard van Zinnemann, het accent al te zeer te leggen op de wreed- Advertentie) Dat opstijgend brandand tuur, van Uw maaj tot hoot in do keel kunt U blussen in een paar minuten, met één of twee Renmes. Deze smakelijke tabletten werken onfeilbaar, ook bij U. Koop'een pak bij Uw apotheker of drogist, en zorg er voor altijd een paar bij d'e hand te hebben. Ze zijn hygiënisch verpakt, êén voor één; zo practisch. En onopvallend in te nemen - zonder water of wat ook. heden ln de kampen, het mens-onterend treden van SS en Gestapo of op de ment telt v^n ae doorsnee-Duitser, die zich zo merkwaardig goed ban hqt totalitaire systeem wist arfn te passen Veeleer verlegde hij het zwaartepunt naar de ..goede" Duit sers. zij. die zich niet lieten meesleuren in de vloedgolf, maar hun geloof in een betere toekomst behielden en dat principieel in het verzet tot uiting htfachten Spencer Tracy geeft, bijna 15 jaar nadat hij voor zijn rol in ..Boys Town" de Aca demy Award kreeg, een prachtige creatie van de opgejaagde vluchteling, sober uitge beeld in al zijn hoop. angst en vertwijfeling Zelfs in het nogal betreurenswaardige slot. waarin plotseling een liefdes-affaire met Signe Hasso is vfrwerkt, die volkomen uit de toon valt, kan hij overtuigen Hij blijft een merkwaardig acteur, vrij passief van houding, maar met altijd zuiver doorvoeld karakterspet. Onder de voortreffelijk be zette bijrollen treft men o.a. Agnes Moore- head en Felix Bressart aan. Schoon schip gemankt Reünie Bioscoop. - Bud en Lou maken schoon schip in de letterlijke zin. want zij bevrijden de show-boat, waarop ze werken, van een stelletje beroepsgokkers van de slechtste soort, dat op slinkse wijze voor driekwart eigenaar van de River Quecn werd en er een (vals-) speelhol van heeft gemaakt. Die schoon schip-makerij gaat echt op z'n Lou en Buds èn al wordt het verloop er van een beetje brokkelig ver teld, de bedoeling ls het publiek te laten der r goed lukt. Verschelde- „Ik ben geen dichter, dat staat vast," schreef Du Perron eens, en al mag het dan Juist zijn, dat hij deze uitspraak als een boutade bedoelde, iets is ,er toch van waar Hij is in ieder geval geen dichter die een droom te vertolken heeft, een nuchtere visie op mensen en dingen spreekt zich bij hem uit in een taal, die van nuchterheid niet vrij te pleiten is. Doch ook daaraan zijn voordelen verbonden. Hij geeft zich zoals hij is, hij maakt zichzelf noch zijn lezers iets wijs. Zo ook in onderstaand „Mirliton", waarin de bezwaren van de ouderdom met meedogenloze scherpte getekend en ten slotte aanvaard worden. Aanvaaad met een zijdelingse blik op de vriendschap, die misschien niet door de alge mene aftakeling zal worden aangetast. Dat deze vriendschap de kans heeft tot het einde toe te blijven bestaan, wordt duidelijk. Het is een mannelijk, weerbarstig gevoel, dat zich niet uitput in genegenheidsbetuigingen. „Blijf tot uw laatste grom mijn vriend". n Dit alles verklaart de naam, „mirliton" nog niet. Wat heeft een rietfluit, of een papieren toeter waarmee carnavalsgan- gers zich vermaken, met dit beeld van de ouderdom te maken? Zou dit misschien de onuitgesproken situatie kunnen zijn waar de dichter van uitgaat; hij host mee in de roes van het carnaval, blaast even zinloos als d'e anderen op zijn mirliton, maar dan overvalt hem opeens de gedachte aan de naderende ouderdom? Natuurljjjc, dat is het! Daarom dat „met stille trom verdwijnen langs een achter buurt." daarom ook dat opgewekti^rhythme van de eerste strophe, zo merkwaardig met de inhoud in strijd. We dansen nog, maar straks is het afgelopen, we joelen nog, maar straks verdwijnen we van het feest. Merkwaardig, op de achtërgrond van dit gedicht van de nuchtere Du Perron toont zich iets dat herinnert aan de fantastische maskerstukken van de Vlaamse schilder James Ensor. E. du Perron (1899—1940). Mijn vriend, jiln weldra de ouderdom ons onherstelbaar heeft verzuufi, als onze leden, goor en krom. en enkel nog door jicht bestuurd, verraden 't I» gans uitgevuurd", zullen w\j dan met ^stille pom verdwijnen, langs een achterbuurt, mijn vriend Dit wacht de fraaiste bruidegom: de hardste munt raakt afgeschuurd, en dit karkas, door ons gehuurd, kruipt door ons vel en keert niet om 't ls wél! Blif] totuui laatste grom mijn vriend. Uit: „Parlando" lachen, wat bijzom ne scenes zijn geestig en origineel, de ove rige volgens het oude beproefde goot en smijt recept Het geheel is kolder. Het is echter prettig dat Costello nu eens niet op zo'n overdreven manier de onnozele uit hangt als hij gewoonlijk doet. Naast de bei de komieken treden Rita Johnson en Alan Curtise het meest op de voorgrond. Vrouivenkooi Schouwburg-Bioscoop. Een film over de vrouwelijke massajeugd. die in de zonde dreigt onder te gaan. Maar ook een film over de enkeling, die. dank zijnde helpende hand, die haar toegestoken wordt, of dank zij een beetje liefde, zo u wilt. de kracht vindt om de cirkel van oorzaak en gevolg te doorbreken en het beetje geluk te vinden, dat toch vocrr leder mens is weggelegd. Dank zij het spel van Daniele Delorme en de regie van Maurice Clocke bezit deze film tai van gevoelige scènes, maar ze is tevens gewor den een pleidooi yoor de moderne opvattin gen omtrent het gevangeniswezen. Er wor den twee opvoedingsgestichten n. ast elkaar gezet: een ouderwetse met cellen voorzien van* tralies, een somber, donker hol. verve loos en triest, een oord dat de schuldige mens neerdrukt en waaruit hij niet komt als een vrij mens. maar als een mens. die bezield is met gedachten van wraak en ran cune. Daarnaast een moderne jeugdgevangenis, waarin de gevangene een eigen kamertje krijgt, een vriendelijk gebouw, waarin licht en lucht kunnen toetreden, gelegen in een groot park met sportvelden en zwembaden. Met deze twee systemen maakte Micheline kepnis Ze is op het slechte pad terecht ge komen door vrienden en vriendinnen, ze maakt in de gevangenis kennis met een leidster die haar begrijpt en een gunstige Invloed op haar heeft Zo komt de film toch tot een goed einde. De scènes fn de oude gevangeni- zijn de beste uit de éilm, die een zwak begin heeft. Dat ls de schuld van het scenario, dat wel wel gemakkelijk over de oorzaken van de afdwaling heen loopt De opnamen In Lyon zijn prachtig. De hoofdrolspeelster heeft men omgeven door een aantal zeer goede acteurs. inrichting moesten worden opgenomen en zo niet weg konden. Langzamerhand is dat minder geworden en later toen ik me hele maal op kraamverzorg.ng ging toeleggen moest ik vechten tegen „de pak Alle Jein- deren werden toen nog gebakerd. De moe ders noemden dat lokker warm en begre pen niet, dat die kinderen in hun dikke om hulsels kou leden met hun natte broekjes, die maar twee maal per dag en bij de rijk dom. waar een baker was, driemaal ver droogd werden. Ik heb wel eens een babie. die stijf Ingepakt zat. met een heel «tel kruiken weer bij moeten brengen anders was hij gestorven van de kou Soms was het wel wanhopig Ik legde precies uit. hoe en waarom een kindje moest worden aan gekleed en legde het netjes verzorgd in de wieg. De volgende morgen vond lk het te rug, stevig in de pak Dan was moeder of een zuster geweest en die wisten het na tuurlijk beter. Maar dat is nu helemaal achter de rug net als dat gedoe met die spenen Dat viel ook niet mee, maar nu.zie je ze toch nergens meer." Jammer vindt mevr. Van der Burch het. dat ze zelf geen kinderen heeft „Op de kweekschool voorspelden ze me. dat .k cr zeker twaalf zou krijgen, maar het heeft niet zo mogen zijn en ze laat een beeldie zien van egn moèdcr met twee kleine km-, dertjes. dat ze na het examen gekregen heeft, ,,'t Is jpmmer, want ik ben dol op kinderen, maar ik zie ze. nu toch elke dag m mijn werk." In huis lopen trouwens twee honden, die „de vrouw" tegemoet springen als ze de sleutel in het slot steekt. „En verder genieten mijn man en ik van de tuin." En dat de tuin haar belangstelling heeft, blijkt wel uit het feit, dat ze precies weet. hoeveel en welke vruchtbomen er In staan. In de loop van het gesprek doet deze ge routineerde hulp-van-de-ooievaar een merkwaardige onthulling, die vooral de aanhangers van de ooievaar vreemd'in de oren zai kiinWen. ,,'s Zomers heb ik volop tijd voor de tuin, want dan ls het nooit druk. maar s winters komen er altijd veel 'meer kindertjes, dus dan is het hard wer- wen Blijkbaar blijft toch een enkele ooie vaar over in het koude Noorden en maakt in zijn eent je overuren, terwijl zijn collega's in het warme Afrika passagieren. „Ik zou hetzelfde kiezen" ln de loop van een" gesprek komt ook het geheim van de levenslust en het jeugdig uiterlijk van mevr. Van der Burch naar vo ren. „Ik houd van mijn werk en als ik weer moest beginnen, koog ik hetzelfde. Trou wens. wie dit weVk met tegenzin zou doen, moet er maar helemaal niet aan, beginnen, want dan zmi het een hondenbaan zijn Je moet nu eenmaal altijd klaarstaan, dag en nacht en lk heb liever, dat ik een paar uur te vroeg geroepen word. dan vijf mi nuten te iaat" Wie de frisse verschijning ln haar grijs blauwe japon ziet. kan zich voorstellen, dat er reikhalzend naar haar komst wordt uit gezien en dat alleen al een blik uit haar •verstandige blauwe ogen voldoende is om de spanning te verminderen Het is te be grijpen, dat de jonge moeders hun eigen vüelzijn en dat van haar. kindje graag in die stevige handen leggei^. En dat al die dank bare moeders uit Oudewater en omgeving vandaag op h&ar feestdag naar hotel Rij- kelijkhuizen stappen, ook al voelde de ju- bilaresse aanvankelijk weinig voor een offi ciële viering, zal niemand wonderlijk vin den. Het zal druk zijn op die receptie en al die mensen, jonge en al oude. ze brengen voor mevr. Van der Burch een eigen geschiede nis mee en tal van herinneringen zuHen op nieuw levend worden, zowel voor haar ais voor haar patiënten en oud-patiënten. En de wens van allen zal zijn, dat zij na het stralende feest van heden nog vele malén hulp zal mogen bieden bij het gelft-uren dat zelfs de grootste nuchterling nog als het grootste scheppingswonder beschouw? de geboorte vjn een nieuw mensenkind. Tentoonntrlling Merken van Jan Van Ham Na de volgende week eindigende tentoon stelling van grafische kunst, zal in het Museum Het Catharina GastViuis ter ge legenheid van diens 6Ö-s«e verjaardag een tentoonstelling worden gehouden van wer ken van de kunstschilder Jan van Ham. een oud-Gouwenaar. Vólgende week Zaterdag middag zal met een inleiding van de letter kundige Jan Engelman te Utrecht deze jubileum-expositie worden geopend. BENOEMING Tot onderwijzer aan de Graaf Jan van Nassauschool is benoemd de heer R. Veer- mén. PLAATSELIJK NIEUWS Zondagsdienst doktoren Van Zaterdagmiddag 2 tot Maandagmor gen 8 uur zijn aanwezig de doktoren: Krimpenerwaard: G. J. Barten te Schoon hoven (telefoon K 1823339), A. Blom te Krimpen a.d. IJssel (telefoon K 1895—355), J den Boon te Lekkerkerk (telefoon K 1805- 333). Joh. Bouman te Gouderak (telefoon K 1827—312). Bodegraven: D. Ragay (telefoon 38), wijk zuster Beerenpoot (Kerkstraat 85). Boskoop: C. H. Flim (telefoon 38). Haastrecht, Oudewater en Polsbroek: J. J, Hoving te Oudewater (telefoon 57). Moordrecht en Nleuwerkerk a.d. IJssel: J. H. van Westendorp te Moordrecht (tele foon K 1827—259). Reeuwjjk: J. P. Hocneveld (telefoon K 1829-227). U'addinxveen: J W H. Helleman (tele foon K 1828-379). Zevenhuizen en Blelswjjk: J. Tol t« Bleiswijk (telefoon K 1892500). Ammerstol Predikbeurten. Ned Herv. Kerk 10 uur de heer E. van Loenen te Bilthóven Ned. Herv. Evangelisatie 10 en 6.30 uur de heer Schaap te Huizen. Bergambacht Predikbeurten. Ned Herv. Kerk. 9.3B en 6 30 uur ds J. I.ekkerkerker. Uitgetr Ned. Herv. Kerk. 1.30 en 8.S0 uur leesdienst. Geref. Kerk. 10 en 8.30 uur ds J. Firet. Boskoop Geslaagd Mej. F. J Berg ie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam geslaagd voor het candidaateexamen rechten. Predikbeurten. Ned Herv Kerk 9 30 uur ds G. C. Tromp. 8 30 uur ds A. de Leeuw Geref Kerk. 9 30 en 5 uur ds H. Pol. Chr Geref. Kerk. 9.30 en 4 30 uur leesdienst. Ver. van Vrljz Hervormden (ln Remonstr. Kerk). 10 uur de heer P J. van Ouwerkerk. Geref. Gemeente. 9.30 en 6 uur leesdienst. Hekendorp Predikbeurten. Ned. Hen Kerk. 10 uur cis A de Leeuw te Boskoop. 8 30 uufr de heer D. G. van Hoeven te Waddinxveen. Haastrecht Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk. 10 uur ds W de Voogd van der Strsaten. 8.30 uur ds J Eikema te Stolwijk. Ned Herv Evan gelisatie. 9 en 6 30 uur de heer J Versluis ta Oudshoorn. Geref. Kerk. 10 en 6 30 uur dl i Ui k. Moerkapelle Eind November doorlichting der bevolking In de raadzaal is een bijeeakomst gehou den. waarin aanwezig was eén groot aantal personen, dat ls aangezocht zijn medewer king te verlenen voor de binnenkort te de zer plaatse te houden massale doorlichting van de bevolking op tuberculose. Na een welkomstwoord van de voorzitter van het plaatselijk comité, de heer JV p v d Tas. verleide mr G C. v d Willigen, burgemees ter vah Lekkerkerk en voorzitter van de stichting Goutude. over doel en werkwijze, waarna de secretaris, mr dr J. F Taat, wet houder van Boskoop, een uiteenzetting gaf voor de te volgen werkmethode bij het hui*- Burgerlijke Stand Geboren: Hannah, d van P. van Schraven- dijk en A F. Hijmang, Briandstraat 4; Alida Adriana, d. van C H. den Hartigh en A A Vuurena. Prins Hendrikstraat 25, Alexander Stephanua Maria, z. van F. J. van Ham en E. P. C. de Goeij. Jan Luykenstraat 48. Ondertrouwd: H. ten Wolde en H Janssen; C. v. d Klis en d_- Wieser en P. Leeflang; C. W. Spek en C A. Revet; A. Schoonderwoerd en B Fluit; S Leuvenlnk en J. O Kelder: Geul en M. J. Vergeer; O. Tier en E. H. J. W J Wft; J. T. Overleden: Matthias Vullinga, 46 j.: Marg- e van Blanken, wed. van Johannes Grlf- 'ioen, 58 jaar; Johannes Eldert de Jong, 67 j. Het onderzoek in Moerkapelle zal waar schijnlijk in de laatste week van> November worden gehouden Het 's de bedoeling de doorlichting te houden ln iet gtbouw van het Groene Kruis. Predikbeurten. Ned Herv Kerk. 9 30 en 8 30 uur d» P Zijlstra te VUardingen —'Geref Ormeente 9 30 2 en 8 30 uur ds W de Wit. Moordrecht Predikbeurten. Ned Herv. Kerk. 10 uur ds P A. Stapert Ned Herv Evangelisatie. 10 en 6 30 uur de heer H Ockerse. Geref. Kei k 10 en 6 30 uur ds D P Kalkman, t Oud Geref. Gemeente, 10 en 4 uur leesdienst. Ouderkerk a. d. IJssel Predikbeurten. - Ned Herv Merk. 9 30 en 6 30 uur ds A J Timmer Wijkgebouw La- geweg 9 30 en 6 30 uur de heer A de Redeltjk- heiU Geref Kerk, 9 30 en 6 30 uur ds C. A Vreugdenhil. Reeuwijk Wachtmeester De Jong gaat jubileren Op 25 October zal het 25 jaar geleden zijn, dat de heer A de Jong. wachtmeester eer ste klasse der Rijkspolitie, alhier in politie dienst trad. Hij werd opgeleid in het oplei- dinasceqlrum voor politietroepen te N.eu- wersluis en' daarna geplaatst bij de Rotter damse politie. N» enkele jaren dienst te Rotterdam werd hij in 1933 benoemd tot ge meenteveldwachter te Papekop Bij de op heffing der gemeentepolitie ging hij over naar de Rijkspolitie. Kort na de bevriiding kwam wachtmeester De Jong naar Reeu wijk als postcommandant aan de Platteweg. Op 1 Januari 11 werd deze post opgeheven en gevoegd bij "de post Reeuwijkbrug. beho rend bij de groep Bodegraven Gedurende zijn verblijf te Reeuwijk heeft wachtmeester De Jong zich leren kennen als een uitste kend politieman, die de gemeenschap steeds met raad en daad bijstaat In het kerkelijk leven heeft hij z(jn aandeel Hij fs ouderling der Geref Gemeente. edlkbeurte». Ned. Herv Kerk. 9 38 en d Heide - Ned Herv [Kerk Sht r»wl1k. 10 en 8.30 uur ds E. J de Lint te sint PhH!p*land. Geref Kerk. 9 30 en fl3o uur os J. Kapteijn Stolwijk 'Predikbeurten. Ned. Hen*. Kerk. 18 uur ds J. Etkema. Ned. Herv Evangelisatie. 9 30 l SO (bed H Avondmaal) en 7 uur ds J Arkema te Zeist. Geref. Gemeente, 9.30 en 8 30 uur leesdienst Waddinxveen M. Hij koop f In de leeftijd van bijna 78 ja«r ie alhier overleden de heer M Hijkoop J Fzn.. oud- directeur van de Coöperatieve Boerenleen bank. De heer Hijkoop had enige tijd voor gemeentebelangen zitting in de gemeente raad en was oud-bestuuralid van de Zuid- plaspolder in Schleland. De begrafenis zal Dinsdag om 12 uur op de Algemene Begraafplaats alhier, geschie den Excelsior won. De damclub Excelsior ;eft in de tweede ronde van^le competitie met 14—6 van Damlust 2 gewonnen. De persoonlijke resultaten luiden: C. H. Kramp—D Zwanenburg 2—0; A. Blom—A. Beuzekom 20: A Blonk—P. J. Zwanen burg 2—0: C Blonk—C N. Molenaar 2—0: Twlgt—W Heuvelman 20: H. TroostJ. de Bode 1—1; P. Vlnk-J v d. Hee 1—1: D- La Grand—A de Frankrijker 1—1; J. Tim merman—H J. v d. Wouden 1—1; G. Hee- ren—H. J. Kuil 0—2. Zevenhuizen Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk. 10 uur ds W Bloemendaal. - Kepel e. d Rotte. 10 uur ds G. Samsom te Rotterdam. Oeref. Kerk 9.38 en 2 30 uur ds A. P. Heiner- *•- monstr. Kerk, 3 uur ds C, de Haas te Voor burg. één station. Jack Davey keert nooit minder Ij uit dan f850. Waarlijk, gemis aan opwinding Jj door de radio is er in Australië niet. mijn- Uw beroep, heer? Muoicuo. Geen ambtenaar, bjj welke officiële instantie ook, wordt bij dit ant woord koud of warm. Er was echter eens •en tijd, waarip de „Spielleute", „varende Ltite" of „Gehrende" (benaming ontleend aan hun beroepshalve bede len van giften) zeer ge tocht waren om hun prestaties, maar als bur gers nauwelijks meetelden. Hun herkomst ls terug te voeren tot de Romeinse histrio- nes. ook wel gladiatores genoemd. Deze gouden zich van Rome uit onder de bar- barenstammen hebben verspreid. Eerst in Zuid-Frankrtjfc, Uter ook naar het Noor den ep Oosten van Europa. Als zwervers zonder vaderland, zonder rechten en plich ten, trokken zij als jongleurs, minstreels en juglares langs de wegen. Droegen de volks poëzie van plaats tot plaats, gaven het leven van burgerij en edellieden kleur en glans, maar werderl door beide volksgroe pen veracht en als zeer minderwaardig be schouwd. Dit in schrijnende tegenstelling tot de eer en het aanzien, dat de barden en Skalden, die met zang en spel de godsdienst •erden, te beurt viel. Een VAN DE EERSTEN, die zich het wis selvallig! lot van de muzikanten aan trok, was de koning der,Oostgothen: Th«o- dorik, die zij het op kleine schaal paal en perk atelde aan de dikwijls onrecht vaardige en beledigende behandelingen, welke de muzikanten van de zijde der bur gerbevolking hadden te verduren. In 554 echter ondernam de Frankische koning Chilbert een poging om de „Spielleute" voor goed uit zijn rijk te verdrijven. Hendrik III was in 1034 al even onvriende lijk, een grote groep muzikanten had een openbare feestelijkheid te Ingelheim met *el. zang en dans opgeluisterd. Toen het hter op betalen aankwam, stuurde de vorst hen zonder geld, maar beladen met scheldwoorden en verwensingen de stad uit met de boodschap, dat die „Teufelsgnos- sen" voortaan maar weg moesten blijven. De meetrekkende vrouwen of dansactrice/ waren in het oog der burgerij helemaal verwant aan den boze. Niettemin speelden zij een grote, en volgens de kronieken ook zeer aangename, rol in het leven van voor name edellieden en burgers. Zij begeleid den het spel van haar mannen met zang en dans en ontvingen daarvoor een be hoorlijk handgeld. Het was dan ook heel- wat dat zij boden. 'Heinrlch van Veldecke bezingt het als volgt: Da uiar Sptet und Gesang, Turnier und Gedrang, Pfeifen und singen. Tanzen und springen. Trommel und Saitenspiel Mancherlei Freuden viel Muziek en poezie in de hogere betekenis vsn het woord waren dezei „8pielleute" vreemd. Zij waren bovendien meesters in het goochelen, koorddansen en dresseren van dieren Op bruiloften miste men hen nooit, zelfs niet in het armste gezin. F DE LOOP DER EEUWEN veranderde echter de positie van het trekkende zwerversvolkje. Enigw vorsten bleken zo'n behoefte aan permanente verstrooiing te hebben, dat zij enige van de beste muzi kanten in vaste dienst namen en zodoende te allen tijde de beschikking hadden over de nóte gaie in hun hofhouding. eviel hen dit, dat zij zelfs enkele daarvoor een extra; e steden toestonden eveneens zamenlijke fooitnr Zó goed beviel hen dit, dat zij zelfs enkele bevoorrechte steden toestonden eveneens muzikanten aan te stellen. Wij spreken than« over de 14de eeuw Een eeuw later, toen het contact tussen de steden door de grotere ontwikkeling van handel en ver keer aanmerkelijk nauwer was geworden en daarmede ook de concurrentie, zij het in nog tamelijk onschuldige vorm, haar intrede had gedaan, wilde iedere stad de beste groep „Stadtpfeifer" hebben. Zwer vende muzikanten werden niet meer ge duld. Men had eigen mensen. Onder de Rijkssteden was vooral Augsburg trots op zijn ..óffentliche Zinkenblfiser", dit tot grote ergernis van de adel, die het allesbehalve op prijs stelde, dat ook de bevolking der steden de beschikking kreeg over muzi kanten met een vaste aanstelling. Zij na men het Keizer Sigismund zeer kwalijk, dat hij in de jaren 1432 tot 1434 zo kwistig met „Stadtpfeifer"-vergunningen strooide. In de gedichtenverzameling van Clara HStzlerin (1471) vindt de adellijke woede in de volgende poëtische bewoordingen een uitweg: König Sigmund war der ij/nn öeraubt^ Da er trummet und pfeifen «rlaubt Den Stettn zo pemaine. Das hat Inn pracht gross ubertnut, Es gehort naeh recht, gewohnhait put Den Fiirsten zu allaine". De steden stoorden zich echter uiteraard niet in bet minst aan deze protesten. Hun muzikanten bliezen onverstoorbaar en met des te groter enthousiasme. Maar zowel letterlijk als figuurlijk niet op eigen houtje. Er was weliswaar in iedere stad een nieuw gilde gevestigd, het „Stadtmusi- ker"-gilde, waarvan de leden een zeker aantal rechten hadden, het dienstverband met de stadsbesturen was aan de andere kant allesbehalve soepel. Zo had het gilde o.a. de volgende verplichtingen: Op bepaalde feestdagen moesten de meester en zijn gezellen (de „Stadtmusiker" of „Thürmer' zo genoemd naar zijn woon huis, de stadstoren) van de toren af zingen en blazen. Dit mocht uitsluitend met blaasinstrumenten geschieden en heette „abblasen" of ,,vom Thilrm-blasen". Het staat niel vast dat onze uitdrukking „hoog van de toren blazen" hiervan is afgeleid. Het „abblasen" is een oeroude gewoonte, f' e nog in zijn oorspronkelijke vorm voort leeft in het dorpje Reutlingen in Wttten- daarvoor een extraatje kregen. Van de ge zamenlijke fooienpot wérd een vrolijke „Adjutantenschmauss" aangericht. Een andere voorname plicht van het ste delijk muziekcollege was het blazen bij passiespelen en processies. Voor een Goede Vrijdag processie werd in de 16de eeuw in verschillende steden de volgende samen stelling van het blazerscorps vereist: „2 Thürmgesellen auf Pferde, wëlche mit Sortindlen in den Trompeten mitleidigs b lasen". Tot diep in de 18de eeuw stond het aan tal muzikanten van een stad onomstotelijk vast. Wanneer een van de burgers het waagde bij een bruiloft meer muzikanten te laten spelen dan geoorloofd was, werd hij met een behoorlijke geldboete gestraft. Behalve het aantal, was ook net loon en de keuze van instrumenten van overheids wege zorgvuldig vastgesteld. Zo mochten de muzikanten in verscheidene Rijkssteden geen trompetten en peuken gebruiken: al- berg. Wanneer daar een van de burgers is gestorven, speelt een blazerskwartet ter ere van de dode een gelegenheidskoraal. In de loop der jaren echter moest de to ren plaats maken voor het bordes van het stadhuis. De muzikanten moesten er voor het mor gen- middag- en "avondgebed en op dë?i heilige avonden voor de grote Christelijke feestdagen bepaalde koralen blazen. Het salaris werd door het stadsbestuur bepaald. Fooien mochten de leden van het gilde nimmer aannemen. Een uitzondering maak te hierop de nieuwjaarsdag, wanneer zij de burgemeester een aubade brachten en leen de vorsten hadden trompettisten en paukenisten in dienst. Zij Vormden een bijzonder geprivilegeerd gilde en bekleed den de officiersrang Aan het hof waren zij geziene en geëerde gasten. Bij de keuze van hun levensgezellin behoefden zij ook niet hun beroep te verloochenen, zoals de stedelijke muzikanten, die geen serieuze vrijage met een burgerdochter konden be ginnen zonder hun instrument aan de muur te hangen. In 1483 verpandde Augsburg de oogappel van een rijke bakker haar hart aan een charmante jongeman. Blauch genaamd. De schoonvader in was zeer met hem ingenomen, maar Blauch was hoornblazer in het stedelijk muziekgilde, hetgeen een onoverkomelijk bezwaar was voor een huwelijk. De bakker stelde de beminde van zijn dochter ronduit de vraag: Wat ligt je nader aan het hart, Je hoorn of mijn dochter? Blauch wai een vurig minnaar en het werd dus de dochter, maar daarmee was hij hoornblazer af en voortaan wijnhande laar. Een paar eeuwen later was de stadsmuzi kant al heel wat in eer en aanzien geste gen. In de 19de eeuw verdween langzamer hand geheel het vooroordeel tegen roepsmusici. Uit het stedelijk muziekgilde groeide het collegium musicum, de basis van ons tegenwoordig concertleven En de musicus een buitenbeentje? De al gehele nivellering van het maatschappelijk leven heeft ook hem gelijkgeschakeld, het geen goed beschouwd toch wel jammer is. Schooleuraua 'Si—1'S3eerste schooldag.spoel ik het bord, waar hij even later van Vrienden en klasgenoten hokken samen zal eten, en onder mijn oog formeert de kok r j w-t wil Ka- Op het plein. Verhalen over trektochten, liftavonturen en blauwe bergen gaan rond Plotseling word ik er ook in betrokken „Waar ben jij geweest1 Wdt heb gedaan? Ja, wat en waar? 4 Donker hangt de nacht boven het dal, waarin het kleine Luxemburgse dorp zich aan de vlakheid van 't omliggend plateau, sehijnt te onttrekken. Van de rechtse heu vel hebben de abdijklokken hun roep voor de laatste vesper reeds lang over de vel den gebeierd; en waar de zwartheid van de nacht die der heuvelen raakt, is het moeilijk te wéten wat sterren en wat de vage lichten van eenzame boerderijen zijn. Van tijd tot tijd glijdt een auto snel de heuvel af, zodat een schelle lichtbundel als in vogelvlucht het dal beschijnt. Ik huiver: de naphten zijn koud in dit dal. Ik trek mijn schouders hog.'rop en versnël mijn pas. Boven me barst het kerkcarillon plotseling uit in de melo die. die ik maar niet kan onthouden, om dat hij op een Hollands wijsje lijkt, maar net iets anders ls. Tien slagen volgen. Tien uurl M'n werkdag van veertien uur zit er weer op en tegelijk merk ik. hoe moe ik eigenlijk ben. Veertien uur bijna onafge broken arbeid. Zwijgend draai ik me om. Kijk, daar waar de straat zich verbreedt om over te gaan in het marktplein, daar óp die hoek, waar alle lichten nog volop brandenden vanwaar nog zacht de tonen van een radio me bereiken, daar in dat hotel, daar ben ik, Francis, de chasseur. Het is een goed hotel, een hotel waar je zou willen zijn om de dagen van je vacantie rustig door te brengen, één waar door een vingerknip de ober en door een vervolgens zacht -gefluisterd woord je aperitief onmiddellijk voor Je zou staan. Zo één is het. En in zo'n hotël is de matglazen deur, die toegang geeft tot het heilige der heiligen, de keuken, voor mij ontsloten. Waar een gast soms een verbaasde blik door de jialf geopende deur naar binnen werpt, daar in razend tempo het russisch ei, dat hij be stelde. En „razend" is de term, die bij dit leven past, waftt alles draait hier om snel heid. een waanzinnige snelheid „Francis, haal wat kolen", en nauw'lijks terug: „Francis, klop die room even"...', en heel de staf werkt koortsachtig om 't me neer de gast vooral naar de zin te maken- Dat 't tempo te hoog is, dat merk ik, zodra er een kleine fout begaan is: dan vallen hier alle maskers af, dan hoor ik de patroon hardgrondig vloeken tegen de kellner. die uiteindelijk ook gevoel blijkt te hebben, dan voel ik hoe de kok zich verbijt van machteloze woede, omdat er te veel van hem geëist wordt. Maar bij de matglazen deur zet de kellner z'n masker van correctheid weer op, en niemand, die iets aan hem merkt, en de patroon strijkt z'n haar weer glad en laat de vertrekkende gast naar behoren betalen, en men zou 't bepaald profaan vinden iemand te horen zeggen, dat diezelfde patroon kon vloeken als een ketter. In de keuken werkt de kok stug door en ik spoel m'n vijfhonderdste bordje die dagOch, ten slotte went alles. „Maar waarom heb je dat nou eigenlek gedaanf" vraagt een vriend als we naar huis fietsen. ..Wel", leg ik hem uit. ,,'t is een stap op weg naar m'n doel mensen te begrijpen in hun uierk en de dingen van twee kanten te bezien. Nooit zal ik meer dineren in een hotel zonder daarbij te be denken, wat ik nu gezien en geleerd heb. en nooit zat ik de kellner als bedienauto- maat beschouwen, maar altijd zal ik in hem de kameraad voelen uit de tgd. dat ik zelf bordjes spoelde". Wat ik hem niet met zoveel woorden zeg. is dat 't me ook een gevoel van innerlijke vreugde geeft, dat ik me opgenomen kan voeten ook in zo'n gemeenschap, vrij van elk snobisme, en joviaal wuif ik naar ie buschauffeur, die me bijna omver rijdt, en hij doet 't terug, want verleden jaar hebben we samen ruiten gewassen. FRANCIS. (Van onze correspondent in Australië) ware toneelspelers Zelfs van het weer bericht maken zij iets bijzonders. Qr^s geen copyright en geen De Bilt, dat de woorden in de juiste volgorde dwingend voorschrijft De omroeper lacht of ztngt en spreekt nataal, fluit of fluistert, al naar zijn stem ming ls. die het weerbericht bij voorbaat op hemzelf heeft uitgeoefend Hij is geen ambtenaar. Hij is geen dienaar van een ortv- roepvereniging. Hij behoeft zich niet te richten naar religieuze of politieke begin selen. Hij is niet anders dan een verkoper, vertegenwoordiger van een commerciële onderneming. De zenders, de omroepsta- tlons. zijn eigendom van particulieren, die hun „luchtruimte" verhuren aan iedere zakenman, die er reclame mee wil maken. Hij kan de artisten huren of de omroep er voor laten zorgen, gramofoonplaten laten afmaaien of een toneelgroep huren, of de gehele mierofoonverzor'ging in handen geven van het omroepstation. Daarbij wordt dan natuurlijk de reclame ingelast. Naast de particuliere zenders er zijn er honderden zijn er ook stations, die officieel genoeg zijn om regeringszender te heten Er zijn er meer dan veertig. Rege ringen zijn altijd deftig. Daarom is zo'n zen der serieus, du» weinig of geen grapjes, geen advertenties en naar men zegt meer „cultuur" dan bij de commerciëlë sta tion*. Toch is er één grappige uitzending, namelijk die van de vergaderingen van het federale parlement. Hierin zijn de laatste tijd zoveel onheuse woorden de aether in geslingerd leugenaar en ophitser, en zo dat de luisteraars klachten hebben inge diend Bij onderzoek bleek dat sommige Kamerleden het niet alleen leuk vinden zulke woorden in hun redevoeringen te gebruiken, maar ook als gefluisterde inter ruptie tijdens een rede van een politieke tegenstander, wetende dat de microfoon haar verder zal dragen tot ln de huiskamer, en de aandacht voor de redevoeringen af leiden. Bij de commerciële zenders vormt de „hersengymnastiek" een grote attractie De Australische omroepers Jack Davey en Bob Dyer hebben in deze hersengymnastiek een bedrevenheid verkregen, die elke andere, soortgelijke, uitzending in Europa in de schaduw stelt. Zij zijn nationale figuren geworden. Elke week luisteren honderddui zenden Australiërs. Aussies (oude) zowel als Nauesies (nieuwe), naar hun capriolen met het woord en naar de altijd weer hysterische opwinding, die zich Van de lijis- teraars-medespelers in de studiozaal ister maakt. Zulke „quizzies" zijn bij uit stek geschikt voor réclame. Iedere keer worden er grote sommen gelds en verrassingen uitgedeeld, als stof zuigers. radio-toestellen, camera's, was machines, polshorloges, soms zelfs auto's of een compleet gemeubileerd huis. EJke week worden bedragen tot zesduizend, en soms tienduizend gulden uitgekeerd, alleen maar omdat enkele personen een reeks vragen goed beantwoorden Dikwijls kan het luisterpubliek in de huiskamers aan de wedstrijd deelnemen. Kan een rechtgeaard visser nog iets be ters wensen dan het gezicht, dat boven staand plaatje hem biedt? Het is haast niet te geloven, want alles werkt mee. om zelfs de meest pessimistische hengelaar enthou siast te maken: de wijde uitgestrektheid van de grote rivier de oneindige rust, die je haast alle zorgen van de jachtige hedendaagse tijd doet vergeten een fles warme koffie en een mild najaarszonnetje. Het zal óns tenminste niet verwonderen als de jager met hengel en snoer, straks wanneer het thuis gekomen is, Jianden te kort heeft om de maat van de wissen ta demonstreren, welke hij ving of bijna had gevangen STELT u uitgekc Hooglopende gok T?INDEUJK vacantie. was 't dan Ik was be vorderd van de derde naar de vierde klas van 't R K. Lyceum voor meisjes. Maar wat nu? Twee maanden vacantie/ Wat moest ik met m'n vrije tijd beginnen? Geld voor er op uit te trek ken bezat ik niet. Ik liep al lang met het plan rond in m'n vacantie werk te zoeken en wat te verdienen, om zodoende 'iets te vergoeden aan mijn pleegouders, die mij tien jaar geleden zo liefderijk als hun eigen kind aange nomen hebben toen ik mijn eigen ouders verloor. Ik trok de stoute schoenen aan en solliciteerde bij een kledingmagazijn. Eerst vond men mij wel wat jong, maar 't mocht toch nog net. Men moet vijftien jaar zijn om te mogen wer ken, van tevoren wist ik dit niet. Ik werd aangeno men om enige weken ad ministratief werk te ver richten. Blij ging lk naar huls en vertelde aan mijn ouders dat ik gesolliciteerd had en aangenomen was. Eerst waren zij er niet zo mee ingenomen, maar later kon den zij er zich toch wel mee verenigen. 's Maandags vertrok ik voor- 't eerst naar het „kantoor", 't Werk was prettig en afwisselend. Ik mocht op de telmachines en op de vermenigvuldig- machine werken- 'k Ver zorgde de facturen en een deel van de materiaalsta- ten, kortom, ik was een factotum. Wat vond lk het jammer toen de tijd om was, ofschoon het innen van mijn salaris natuurlijk weer prettig was. Trots stapte lk met een dikke portemonnaie naar huis en wilda het geld aan mijn ouders geven. Doch hiervan wilden ze nieti weten. Een deel mocht ik naar de spaarbank brengen en van het andere kocht ik voor moeder een mooi boek en voor vader ook or dat Bob Dyer ij heeft u nu op hpt toneel staat. Hij spreekt u toe: „Hi$r hebt u drie pond (een pond is f 8.50). Daarvan mag u er net Zoveel van verwedden als u wilt. Hoeveel zet u Twee pond Goed. Daar góat ie: Hoe spelt u het woord „systematisch" Natuur lijk geeft u het goede antwoord en u krijgt het dubbele van uw inzet er bij. Nu heeft u dus vijf pond. Va^r elk der volgende vier of vijf vragen fcunt u weer net zoveel inzet ten als u wenst en bij elk goed antwoord krijgt u de inzet dubbel terug. Dan komt er een ogenblik, waarop u bijvoorbeeld een bedrag vanf 500 in uw handen hebt. De ng is tot het uiterste gestegen, want nu wordt u voor een keus gesteld en komt de laagste vraag: „Wat kièst u. de vijfhonderd gulden of de oos (waarvan u de inhoud niet kent) De zaal brult: „een box (een doos). Mannen, vrouwen, jong en oud, gestiouleren en roe pen om het hardst. In hun ogen schitteren de lichtjes van verrassing en verwachting, van pret en van spanning. Want de box kan de grootste, zowel als de kleinste prijzen Inhouden: een wasmachine, radio, camera, auto. nylonkousen, kam. lucifers, gouden horloge, wie zal het zeggen Ik kies de box. segt het slachtoffer op het toneel. „Weet u het zeker vraagt Dyer, „Ik maak er f 600 van 6f de box". De box, brult het publiek. De box, zegt de man. „Ik maak er f 700 van 6f de box. segt Dyer". De box. brult hét publiek nog harder. De spanning is niet gewoon meer. En in de huiskamers van de luisteraars tril len de wanden van de flbro-huizen van het gedaver. De box, zegt de man-die-alle-ant- woorden wist. De box?, vraagt Dyer, of f 750. Het wordt de box. De box wordt ge opend: een pakje hoofdpijnpoeders De win- I naar heeft ze weken nodig- De zaal kan dan het lawaai niet houden. De wanden buigen- onder de druk van de atoomlach. Maar dezer dagen won een 22- 1 jarige arbeider, die van ver gekomen was, om ook eens die pret te hebben, met zijn halsstarrigheid een auto. Een monteur, dia kon kiezen tussen f 250 en een box, koos j de box: een complete radiogramofooninstal- latie. ter waarde van duizend gulden. De firma, die zo'n „quizzie" organiseert, 1 of de firma s, die er gezamenlijk hun prij- I zen in gestoken hebben, zowel als hun geld, varen er wel bij. Haar namen, genoemd! voor een duizendkoppig luisterpubliek, be- 1 zorgen haar een reclame, meer waard dan J zelfs tienduizend gulden. Wekelijks wordt e* 1 femiddeld duizend gulden uitgekeerd door! én station. Jack Davi uit dan f 850. Waarlijk, iets leuks Bovendien enkele schoolboekjes voor mijzelf Wat ik nog ovar heb zal lk gebruiken voor het aan schaffen van aan kleding stukje, wat lk zonder dit geld niet had kunnen ko pen, en natuurlijk kon ik alles wat royaler doen, toen ik met vacantie was in Nijmegen. Ik hoop van harte, dat ik volgend Jaar weer in de gelegenheid zal zijn om voor enkele weken gen baantje te bemachtigen. A. V. AAN DE HOLLANDSE IJSEL tussen Gouda en Rotterdam ligt het landelijke dorpje Moordrecht. In wezen la 't een dijk- dorp, met aflopende wegen de polder in, waar in de laatste jaren, dank zij de vesti ging van een industrie op het grondgebied der gemeente, een heel nieuwe moderne wijk is ontstaan. Men ziet het ook te Moor drecht heeft de tijd niet stilgestaan! En men mag de ijverige burgemeester der ge meente de heer K. H. Brand, gelukkig prij zen ala hij, daartoe gedwongen door het bereiken van de pensioengerechtigde leef tijd. zijn functie, die hem zo lief is. in No vember van dit jaar overgeven moet aan een jongere, dat hij kan laten zien hoe in de jaren van zijn burgemeesterschap de ge meente ia gegroeid. Benedendijks. in de kom der gemleote. h«ft de Ned Herv. kerk fier haar torenspits omhoog en in die kerk heeft bij alle moge lijke diensten en wat die» meer zij o.a. Zondagaschoolhoogtijdagep. de thans ruim 75-jarige heer P. W. Vrijlandt het orRel bespeeld. Officieel 58 jaar achtereen, maar in feite wel een h«ve eeuw lang. heeft hij met zijn orgelspel Jde kerkgangers gesticht of. hun lofzang begeleid. Daartoe gedwon gen 'door zijn gezondheidstoestand heeft hij 25 September 1.1. afscheid genomen van de hem zo vertrouwde dierbare plaats achter het klavier. En zijn slotaccoord was een diepgevoeld Te Deunt Laudamus: Wij loven U. o Godl rpOEN WIJ EEN DEZER DAGEN de heer Vrijlandt in zijn mooie woning, die ach ter uitzicht geeft op de IJsel, waar het fraaie wisselende beeld van de riviqr met de nog steeda vrij drukke vaart, voortdu rend het oog boeit, opzochten, was hij nog maar kort tevoren hersteld van een ern stige ziekte. Maar het duurde niet lang of hij del man, die voorheen graanhandelaar was holpijp, fluit praestant en viola. getuigde ons van zijn liefde voor de kunst: i Het orgelspel. En met trots toonde hij ons 1 het fraaie 18de eeuwse pijporgel, dat ln een der wanden van de achterkamer van zijn I huis is ingebouwd. Dit orgel, een unicum, is in 1779 gebouwd 1 door de orgelbouwer Mittenreiter, die enige 1 jaren later te Leiden is overleden, doch te-l voren meesterknecht geweest was bij del Goudse orgelmaker Bats. Honderd jaar 1 reeds is dit orgel in het bezit geweest van J de familie Vrijlandt De tegenwoordige be zitter heeft er een pedaal bij laten maken I en het tevens laten voorzien van een eleé- i trische windgeving. Het orgel is niet slechts zeldzaam mooL gemaakt volgens deskundigen, het vertoorip aan de bovenzijde van het front een ster. door de windganvoering in draaiende bewe ging wordt gebracht. Voorzover bekend bes staat er nog slechts één ander orgel, dat een dergelijke merkwaardigheid heeft, dëï bevindt zich in Gorlitz in Rusland. De pijpen die het front vormen, zijn ln drie groepen verdeeld. Kunstig snijwerk van verguld eikenhout sluit ze aan de t)d- 1 ven- en onderzijde af. De in wortelnotenheut uitgevoerde onder- I kfnt doet denken aan een ouderwetse la- t tafel. Maar het uiterlijke mag nog zo mooi zijn.1 van een orgel is het belangrijkste de klank, j de mogelijkheden van klankvorming, wanneer de nog montere, bejaarde heerl Vrijlandt op de bank voor het klavier! plaats 'neemj. zijn handen de toetsen roeren en de registers in werking stellei terwijl zijn voeten het pedaal bewerki rulst er door de stille kamer een vloed 3 klanken, die het oor streelt en waarvai men onder de Indruk raakt, men wordt i stille van. Hier speelt een man. die zijn dlep-1 ste gedachten uit in klanken vla het instru- 1 ment dat hij bespeelt die uiting geeft aan j zijn gejoof en aan zijn godsvertrouwen. Wat de Inrichting van dit fraaie orgel be- I treft, nog het volgende: het front laat 2f rf pijpen zien. het heeft de volgende registeiM:!

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1952 | | pagina 3