Voorglas dichtluchtkraan op
Het GEDICHT
Een apart ploegje
kerels-van-stavast
rl
Willem van Asch (95 jaar)
heeft „lek boven water"
Dood en leven tussen de puinhopen
van het geteisterde Wilhelmshaven
Burgemeester aan heimachine
Bouw van vijftig woningen in
Oudewater begonnen
Werk van ruim
'n half millioen
Uit vroeger tijden
Epiloog van feestweek
Oudste ingezetene van
Gouda overleden
Ingezonden Stukken
Te vlot
Denkt U er om...
Goede tentoonstelling van de
Goudse Sierduivenclub
Prima initiatief van
jonge vereniging
Het ivereldkampioenschap dammen
DAGENAIS HANDHAAFT ZICH
Onze bioscopen
Fanfan la Tulipe, 'n geestige
historische vervalsing
van de week
Aan een Zeedistel
De nacht is mijn
Koninkrijk
Verhuizingen binnen
de gemeente
Loop der bevolking
GESPRE i
Marine-duikers naar het Faustus-wrak
De marine duikt....
Aankleden.
Naar beneden
Kleine beloning
MET 'S LANDS OUDSTE VEEKOOPMAN
BOEKENKEUR
Vaticaan en Vrijheid
ff,
Recept voor Welvaar!
»r.
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 15 NOVEMBER 1952
(Van een onzer verslaggevers).
OUDÏWATEK. - Voor d, «„te mul in ,eechied.„l, i, Oudeweter beun-
nen een een werk. dei meer den een kelt millioen tulden rel koeten. Burtemeeeler H F
Arke heen tletermiddet de eerete peel i„ de trond teel.,en voor een eomple, ven vu'tti,
mule h*4*""4' _h« 'ta4« een lente l|jd ven voorbereldln,. w.erl. velï
moeilijkheden moeoten worden overwonnen. Hel tel betekenen, del etreke - binnen een
leer - nemen ven de ItJ.t der teehll, wnnin.eoekenden kunnen „orden W.I"
del restten ...innen, die .1 ierenl.nl In bouwvelien een de Lente Burehw.l wonen einde-
Hik u,t de ellende ven verrekkende en scheurende muren en toehtende remen verloel
sullen worden.
Wachten is op annexatie
Gistermiddag is met enig ceremonieel de
eerste van de achthonderd palen geslagen.
Burgemeester Arke bediende de heimachinè
om veertien meter hout de grond in te drij-
ven Maar voor hij dat dead in aanwezig
heid vin Ir G. F. E. Kiers, hoofdingenieur-
directeur en de heer De Graaf, adjunct-
directeur van de Provinciale Directie van de
Wederopbouw, de beide wethouders K van
Engelen en J. W. Hagoort en gemeente
secretaris A. W. den Boer en vele raads
leden, hield de burgemeester een korte toe
spraak. waarin hij wees op het belang vart
dit grote werk voor zijn gemeente. „Wij
hopen, dat dit niet het laptste grote werk
van meer dan een half millioen gulden in
onze gemeente zal zijn", zei hij, „want er is
nog veel te doen. Vooral op het gebied van
de woningbouw, want met deze vijftig wo-
ringen zal de nood geenszins verholpen zijn.
Wanneer we er nog vijftig meer zouden
mogen bouwen maar 4aartoe "l eerst
het grondgebied van Oude water moeten
worden uitgebreid zouden we een eind
opschieten. En dan praten we nog niet eens
ever het opruimen van krotwoningen, waar
aan nog geen aandacht kan worden geschon
ken". Hij bracht dank aan allen, die aan
de voorbereidingen hebbeh medegewerkt en
sprak de hoop uit, dat op de bouw zegen
zal mogen rusten.
De woningen zullen in negen blokjes van
twee. twee blokken van tien en één blo'c
van twaalf worden gebouwd. Het zullen
arbeiderswoningen zijn. waarvan er 22 be
stemd zijn voor grote en 28 voor kleine
gezinnen. De woningen voor kleine gezin
nen (zes personen) zullen beneden een grote
eetkamer, een woonkeuken en een douche
cel en boven vier slaapkamers krijgen. In de
woningen voor grote gezinnen (negen perso
nen) komen beneden een grote huiskamer,
een woonkeuken en een bijkeuken en boven
drie grote slaapkamers en een douchecel.
Bij elke woning zal een schuurtje komen.
In Januari werd begonnen aan de voor
bereidingen voor de bouw van 32 contingent
woningen In het uitbreidingsplan pan de
Oude Singel. In Mei werden de plannen ter
goedkeuring naar Den Haag gezonden, maar
in die tijd kwam ér het bericht af, dat zes
tien woningen aan de Lange Burchwal, die
gevaar voor de bewoners gingen opleveren,
binnen niet al te lange tijd ontruimd en af
gebroken moesten werden. Er werd bepaald,
dat ter vervanging nieuwe woningen zullen
worden gebouwd, een werk- dat geheel ge
subsidieerd zal worden door het Rijk. Maar
cm die hulzen te kunnen afbreken was het
noodzakelijk voor de bewoners een onder
dak te vinden, totdat de nieuwbouw aan de
Lange Burchwal voltooid is. Burgemeester
Arke heeft toen In Den Haag weten te be
reiken, dat er nu niet 32 maar vijftig wonin
gen gebouwd mogen worden, zodat men
straks over woonruimte de beschikking
heeft, waarin de gezinnen, wier huis zal
worden afgebroken, kunnen wonen. Dat
was een verheugend bericht en direct begon
men aan de voorbereidingen voor dit grote
complex. Er werd veel werk verzet door
wethouder K van Engelen, gemeentesecre
taris A. W. den Boer en gemeente-architeet
J. C. Hogendoorn. en het resultaat was, dat
men met goede plannen naar Den Haag kon
en geld wist aan te trekken. Ongeveer
105.000 was nodig voor het bouwrijp
maken van de grond, dat door de firma Van
Staveren en Versluys is geschied, terwijl
506 000 werd uitgetrokken om de bouw te
financieren. De bouw werd opgedragen aan
de Oudewaterse Bouwonderneming, een
combinatie van de plaatselijke aèftnemers-
firma's Vermey, C. Blonk en Zn en W. B.
van Dijk.
De heer M. Lunenburg
overleden
Op 83-jarige leeftijd is overleden de oud
hoofdagent van politie de heer M. Lunen
burg. Van 15 April 1898 tot zijn penslonne-
nng op 1 Mei 1932 is de heer Lunenburg bij
de Goudse politie werkzaam geweest, aan
vankelijk als agent en sinds 1 September
1P20 als hoofdagent Van 1 November 1807
tot hij de dienst verliet trad hij teverts op
als concierge van het politicbureau. Dat
was ln de tijd. dat het politieapparaat veel
kleiner van omvang was dan thans en er
ir. het bureau, dat nu de dienst lang niet
meer kan omvatten, nog plaats was voor de
conciërgewoning en voor het kantoor van
de gemeente-ontvanger. De heer Lunenburg
was onderscheiden met de eremedaille ver
bonden aan de orde van Oranje Nassau in
zilver.
De teraardebestelling zal Maandag op het
R.K. kerkhof geschieden na de uitvaart-
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv. Gemeente: Sint Janskerk
(Achter de Kerk 5) 9 en 10.30 uur ds J. J.
Koning, 5 uur ds H. M. Cnossen (doop-
dlenst): Zaterdagavond 8.30 uur in Koor
kerk Avondgebed: Westerkerk (Emma-
etraat 33) 10 uur ds H. v. d. Akker. 5 «uur
ds G. Boer: Kinderkenk (gebouw Calvljn,
Turfmarkt 142) 10 uur de heer P. Lievaart.
Ver. van Vrijz. Ned. Hervormden (Pe
perstraat 128) 10.30 uur ds J. F. Kruljt,
Den Haag.
Remonstr. Geref Gemeente (Keizerstraat
2) 10.30 uur dr W. R. M. Noordhoff. R'dam.
Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur
ds W. F Schröder.
Oud-Kath. Kerk (Gouwe 107) 10.30 uur
Hoogmis. 7 uur Vespers. Dinsdag 9.30 uur,
"Woensdag 7.45 uur en Donderdag 9 uur H.
Mis.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur
ds A. Nijhuis.
Geref. Kerk art. 31 (Turfmarkt 54a) 9.45
en 4.30 uur ds G. Koenekoop.
Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en
8 uur dr C. Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 5 uur
ds P. Dijkstra. Maassluis.
Nederd. Geref. Gemeente (Turfmarkt 23
achter).9.30 en 4.30 uur ds Joh. van Weizen;
Donderdag 7.30 uur ds Joh. van Weizen.
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23)
10 en 5 uur ds Q- de Vrie, Cadzand; Zater
dagavond 7.30 uur bidstond; Woensdag 7.30
uur bijbellezing ds J. I. van Wijck.
Vrije Geref. Gemeente (Zeugstraat 38) 10
uur ds H. J. Grisnigt.
Leger des Heils (Turfmarkt 111) 10 uur
Heiligingsdienst, 3 u. muziekuitvoering. 6.45
uur openluchtsamenkomst Markt. 7.30 uur
Verlossingssamenkomst, leiders Envoy en
jnevr. Den Ouden. Schiedam.
Kerk van Christus en de Heiligen van
de Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5 uur
dienst.
Goud* Stadsevangelisatie (Spieringstraat
2a) 10.30 en 7.30 uur ds J. Segaar. Schiedam.
De Goudsche Courant meldde
75 Jaar geleden
Uit Boakoop: Er Is in de afgelopen zonler
veel regen gevallen. Ook het najaar was
zeer nat, maar tot heÜen nog niet zo nat als
vorig jaar. In het vorige najaar is er menig
geboomte door ziekte van de wortel gestor
ven. Thaits is de boezemstand voortdurend
op laag peil gehouden, hetgeen in de kwe
kerijen niet gering wordt geacht.
59 Jaar geleden
Bij Koninklijk Besluit ls de héér A. L.
Wichers met ingang van 1 December be
noemd tot burgemeester van Oudewater
met toekenning van gelijktijdig eervol ont
slag als burgemeester der gemeente Wou-
brugge.
25 Jaar geleden
Op verzoek van de Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer heeft de directie van
de Nederlandse Spoorwegen bij wijze van
proef besloten een latere trein van Den
Haag naar Gouda te laten rijden. De proef
zal gedurende November en December wor
den genomen. Dan vertrekt de laatste trein
uit Den Haag om 23.30 uur, nu om 22.22 uur.
VVV heeft het verzoek gedaan om de Gou
wenaars in de gelegenheid te stellen de
MengelbergTConcerten en de operavoorstel
lingen in Den Haag bij te wonen.
Goudse wielrijdster in Den Haag
ernstig gewond
In de Lekstraat in Den Haag is de 24-
jarige mej. C. V d. Pavoordt van de Lange
Tiendeweg te dezer stede, die op de fiets
was. aangereden door een taxi, die bij het
passeren van andere voertuigen iets te ver
naar links uitweek. Met een schedèlbasis-
fractuur is zij in zorgwekkende toestand in
het ziekenhuis aan de Zuidwal opgenomen.
Zij ls nog steeds buiten bewustzijn.
Burgerlijke Stand
Geboren: Adrians Cornelia Maaike, d.
van D. L. Dijkxhoorn en A. M. van den
Dungen, Crabethstraat 16: Henricus Fran-
ciscus, z. van C. Schenk en M A. Spruijt,
Kon. Wilhelminaweg 79; Adriana Wilhel-.
minu Maria. d. van W. A. Veerkamp en A.
A. M. de Brabander. Raam 11; Willem
Pieter Johannes, z. van W. J. Donk en A.
F. Rugers, Raam 306.
Ondertrouwd: L. van Erkel en J. Koster;
J. M. Gerhards en P. Zwijnenburg; A. de
Jong en A. B. Koster; N Revet en S. C. in
't Hout; J. Hoeksel en A C. Oudijk; A. J.
van Duuren en G. G. Luichjenboer; P. de
Gruijl en G. Reinders.
Overleden: Mattheu» Lunenbetg, 83 jaar.
Dammen
Damlust won van Schoonhoven
Damlust won met 14—6 van Schoonhoven
De persoonlijke resultaten luidden
A- v. d. Berg (Damlust)-—M Droog 2—0, P.
Versloot—W v. d. Horst 1—1, N v. d. Wou
denb. de Hoop 20, C. Molenrtar—A. Bou-
ter 2—0, P Tom—A. Mesker 1—1, P. Gf
Schouten—P. de Jong Jr 1—1, G. J. Barbier
N. W. Veer 1—1, A. Blok—J. J. v. d. Horst
2i—0, A. G. v. Zeijst—J. Maasland 2—0, P.
J. Zwanenburg—P. de Jong Sr 0—2.
Zwolse voetballer krijgt
Franse uitnodiging
De linksbuiten van de Zwolse Boys. Th
Heldenrijk. heeft een verzoek ontvangen om
zich in verbinding te stellen met de F.C. Metz,
een profclub uit de eerste Franse divisie,
waar Jaren geleden Bep Bakhuis voor heeft
gespeeld Men vermoedt, dat dit verzoek uit
gelokt is door het goede spel van Heidenrijk
ln de wedstrijd Zwolse Boys—V.S.V. van 9
November J.I.. waarvan het Franse club
bestuur dan op de hoogte zou zijn gesteld
Heidenrijk heeft het verzoek, doorgegeven aan
zijn vereniging en naar wij vernemen bestaat
er weinig kans. dat hij op de uitnodiging zal
ingaan.
Gisteravond zijn de medewerkers aan het
internationale muziekfestival en de Gouda-
week in Central bijeen geweest om van de
voorzitter van het stichtingsbestuur, de heer
C. H. Hagedorn, eens te horen welke goede
herinneringen aan Gouda en Goudse gast
vrijheid er in het büitenland leven. Uit
reacties uit alle landen is gebleken, dat het
muziekconcours een onvergetelijke gebeur
tenis is geworden en dat onze stad zich veel
goodwill heeft verworven. Het was ook een
bijeenkomst, waarin het stichtingsbestuur
alle medewerkers hartelijk dankzegde in
de hoop. dat het volgend jaar aan de
Gouda-week een nieuwe grote attractie zal
kunnen worden verbonden.
De heer L. de Groot vertoonde een aantal
kleurendia's van het koninklijk bezoek en
van de feestweek.
jarige leeftijd overleden mevr.
Elisabeth Bloot—Bloot, die de oudste inge
zetene van Gouda was. Zij werd 2 Decern-'
ber 1856 te Moordrecht geboren en trouwde
26 April 1901 met David Bloot, die op 3 No
vember 1928 overleed. In 1939 vestigde mevr.
Hoot zich in Gouda.
Thans is de oudstfe ingezetene van onze
stad mevr. de weduwe Catharina Maria Ba
den—Neckenauer, die 15 Maart 1857 in Rot
terdam werd geboren en sinds 1932 inwoon
ster van Gouda is. Zij woont Oosthaven 35.
Een jongen (15 jaar) kwam dezer dagen
bij zijn patroon met de mededeling, dat hij
zijn portemonnaie met 21 verloren had
De patroon belde direct de politie op. in de
veronderstelling, dat die jongen de porte
monnaie had gestolen. Resultaat: de
jongen wordt aangehouden, terwijl hij toch
verklaart de portemonnaie niet gestolen te
hebben. Hij is die morgen thuis koffie
wezen drinken. Gevolg: de moeder aan de
tand gevoeld en huiszoeking van onder tot
boven. Zonder resultaat. De jongen blijft
in arrest. Dan de gelukkige wending: de
eerlijke vinder meldt zich. die het geld
gevonden heeft waar de jongen volgens zijn
verklaring het ongeveer verloren had.
Stel u eens voor. dat de vinder het geld
gehouden had. Dan Was de jongen gebrand
merkt als dief of oneerlijk, omdat zijn pa
troon zo vlot is met zijn verdenking.
Voor deze patroon en eventueel anderen
is de moraal, dat, al komt men uit een ar
beiderswijk uit een tamelijk groot gezin,
men toch eerlijk kan zijn en dat men er
beter aan doet eerst uit te zoeken of iets,
dat vermist wordt, niet verloren kan zijn.
rrs -At b.
«tmitlMHHMHIHMHIIIHHW»»»»*»»»»»""*"]
A.s. Donderdag sluit de inzending voor de tweede ronde van de bromfiet-
senrallye, de attractieve prijsvraag in competitievorm van de „Goudsche
Courant". Wilt u in aanmerking komen voor de twee bromfietsen en de 48
andere prijzen, dan moet u uiterlijk a.s. Donderdag opgeven hoeveel en
welke fouten de tekening in on§ blad van Donderdag 30 October bevat en
hoeveel maal het woord Gouda voorkomt in de advertenties in dat nummer.
Voor de kleurwedstrijd moeten de gekleurde tekeningen eveneens uiterlijk
a.s. Donderdag worden ingezonden.
Op Donderdag 27 November versohijnt de derde foutentekening. Hieraan
zal een bijzondere Sint Nicolaas-attractie verbonden zijn. Niet alleen gelden
de inzendingen dan voor de bromfietsencompetitie, maar bovendien worden
uitsluitend voor deze ronde speciale prijzen uitgeloofd. Enmooie
prijzen!
Het kweken van duiven is een sport, die
reeds jaren lang wordt beoefend. De belang,
stelling daarvoor groeit nog steeds. Men
kent twee soorten, de postduif, die uitslui
tend op viiegcapaciteit wordt beoordeeld en
de aierduif. het tentoonstellingsdier bij uit
nemendheid. Gezien de verscheidenheid in
kleur en vormen, is het een genoegen een
show van sierduiven te bewonderen. Het
pleit voor de inzenders, dat ze hun dieren
in de best mogelijke conditie exposeren.
Dat de Goudse Sierduivenclub, die van
daag en morgen zo'n tentoonstelling houdt,
daarvoor over prima tentoonstellingsdieren
beschikt, blijkt wel uit de toegekende
predlcaten. In keurige kooltjes, overzich
telijk opgesteld Ln de garage van de firma
Wever aan de Kleiweg, zorgen de dieren
voor een aantrekkelijke 6how. Bij het be
treden van het tentoonstellingslokaal, valt
fleurige versiering op, welke geheel in
stijl is met het geëxposeerde. Dat de leden
van de G.S.C. ook vaardige knutselaars zijn,
bewijzen de uit karton vervaardige duiven,
die aan de zolder zijn opgehangen. Een mooi
staaltje van huisvlijt. Onder de ruim twee
honderd inzendingen is een mooie inzending
blauw-zilveren Hollandse Kroppers van T.
Anders met als uitblinker de oude dofter.
De kwaliteit van de Hessische Kroppers is
minder, evenals de witte Holle Kroppërs die
ook niet boven het middelmatige uitkomen.
Een collectie geschubde Poolse Linx, in
gebracht door T. Anders, is van behoorlijke
kwaliteit. Ook hier is de oude doffer de
beste.
In de Raadsheren is de rode kleurslag
middelmatig. In geel en getijgerd zijn er
echter een paar fraaie dieren van A. de
Groot, met a!s uitblinker de oude getijgerde
doffer. De Oud-Holandse Tuimelaars vor
men een klasse apart. Niet minder dan
viermaal is het predicaat Z.Z.G. toegekend
met als de beste, een fraaie Witroek-duivin
van D. Geurts.
Enigei Steinheimer Bagadetten zijn van
behoorlijke kwaliteit. De beste is een jonge
doffer van M. J. ten Brink uit Bodegraven.
In de IJsdulven is een prima vogel. Dat i«
de Holvleugel-duivin oud van G. Brands.
Een mooie inzending Monnikduiven ver
dient vermelding, alsmede een collectie
Duitse schoonheidspostduiven in verschil
lende kleuren.
De Schildduiven blijken van behoorlijke
kwaliteit, evenals de Antw. Smierels. Witte
Hagenaars van L. W. Versluis en G. de Vos
met als de beste een Z.G. oude doffer van
L. W. Versluis uit Waddinxveen.
Hoewel niet hoog bekroond, zijn de door
de Groot ingezonden Schoorsteenvegers
het bekijken ten volle waard, aangezien deze
koffiebruin gekféurde vogels maar op weinig
tentoonstellingen te bewonderen zijn.
De Vinkdqiven vormen in verscheiden
heid en kleuren een zeer
klasse. Een opvallend fraaie rood-zwartvleu.
gel Witpen jonge duivin
lokroep van hun baas hun lange halzen laten
sidderen, vormen een behoorlijke groep, in
zender A. de Groot. Bijzonder ook zijn de
Nonduiven. Met hun contrasterende kleuren
komen ze voortreffelijk uit in de tentoon-
stellingskooi. Van de drie en twintig inge
brachte dieren is de zwarte oude doffer
van A de Groot de beste. Matig van kwali
teit zijn de ingezonden Chin,,, Meeuwen. Bij
de Italiaanse Meeuwen zijn enige goede
dieren van Teus Brinkman en J. Stilting.
Bij Tripier Gestokt is een verdienstelijke
oude duivin van J. Kelder, die het predi
caat Z.G. werd toegekend M.ede door de
■voortreffelijke organisatie is de tentoon
stelling van de nog jonge „Goudse Sierdui
venclub", het bekijken ten volle waard.
Als juryleden fungeerden de heren G.
Bontekoe uit Den Haag, L. van Heusden uit
Delft en A. Lorius uit Gouda.
den
(Van onze dammedewerkei)
Donderdag zijn cfe spelers, wedstrijdleider
en verslaggevers met de autobus van Nij
megen naar Winschoten getrokKen. alwaar
Vrijdagavond de Se ronde werd gespeeld
Het valt op. dat met het vorderen van net
tournooi de belangstelling toeneemt, zowel
de speellokalitetten als allerwege in t
lande. Geen wonder overigens, wapt het ver
loop ls tot nu toe niet alleen spannend, doen
ook in hoge mate verrassend te
men stelt zich algemeen de vraag, of het Piet
Roozenburg nog zal gelukken zijn achterstand
lRVoorIOWlm Roozenburg was de Donderdag
helaas geen rustdag, omdat hij te Rotterdam
moest werken. Dit was te meer pech. ómdat
juist hij Vrijdagavond tegen ae leider
Dagenais moest uitkomen Zijn clubgenoten
van „Constant", die' juist ln deze week het
hoofdklassekampioenschap van Rotterdam
veroverden, beloofden voor hem te zulten
„duimen" Dit heeft echter niet mogen hel
pen. want de Rotterdammer heeft verloren.
In een stelling, welke er zo op het oog gun
stig voor Roozenburg uitzag, bracht de Cana
dees een verradend offer, waarna hij een
voordelig eindspel inging Zoals reeds meer
is geschied, wist Dagenais dit eéndspel op
Laaie wijze tot winst te voeren.
De Nederlanders Keller en P Roozenburg
raakten niet verder achter, want beiden won
nen. respectieveliik van Forclaz en Verleene.
Zij overspeelden hun tegenstanders volkomen
Saletnik en Deslaurlers speelden een zeer
nregelmatige partij; remise was echter het
resultaat.
Eveneens remise werden de partijen Blzot
—Huisman en Bonnard—Gédance. Deze laatste
hl ijkt soms verdedigend zeer taai te zijn. het
geen b.v ook Keiler heeft ondervinden. De
beide Nederlanders maakten het elkaar niet
a! te moeilijk en handhaafden hun goede po
sitie op de ranglijst
De Noord-Afrikanen Post en Ir De Descallar
kwamen ditmaal goed voor de dag. Belden
i c van Fanelli en Fankhauser. Van
Voorwedstrijd van ontmoeting
om Gouden
Onafhankelijkheidsbeker
Als voorwedstrijd van de ontmoeting om
dé Gouden Onafhankelijkheidsbeker wordt
Zondagmiddag 12 uur op Spangen een wed
strijd gespeeld tussen een Rotterdams Afde-
lingselftal en een Sparta-combinatie. De
beide ploegen zullen als volgt in het veld
komen:
Afdelingselftal: Tombroek (Zuiderster);
Broeks (Hurricanes) en Van Leenen (Heke
lingen); Kuypers (DHS), Janssen (ODI) en
Lenselink (AVO); Wouters (ODI). Stolk
(Schiedam). Trip (Hekelingen), Hartogs
(DOK) en Mom (DOK). Reserves: Ruts (St
Lodewijk), Buising (Florissant), De Does
(LMO), v. d. Geyn (DOK) en Bens (Roga).
Sparta-combinatie: Hellwig; v. d. Linde
en Nijssen; v. Oost. Brandse en Steeman;
Bazuin, Molenbeek, Doornhein, Jorissen en
Borrani
In het Bondselftal van Zondag zijn twee
wijzigingen aangebracht. In plaats van
Louer (N.O.A.D.) speeltLuUten (D.O.S.). Voor
rechtsback Goldman van H.B.S.. die ge
blesseerd is. zal Wagener van Willem II In
vallen.
De wedstrijd wordt geleid door de heer
P. P. Roomer, die wordt geassisteerd door
de grensrechters Westerlaken en Ruyzeveld.
.Dammen.
deze laatste werd dit zeker met verWacht,
doch hij maakt een flinke inzinking door
De Chinees King speelde tegen de Belgische
kampioen Verpoeet een aanvallende partij en
wist eep winnend eindspel te verkrijgen.
Op de persoonlijke ranglijst heeft Dagenais
uiteraard de leiding behouden: hij heeft thans
16 uit 9 Na hem komen Bonnard en Keiler
met 12 uit 8. Piet Roozenburg heeft 11 Uit 8
en relatief dus 3 verflespunten meer dan
Da^enais
In het landenklassement heeft Nederland
(Keiler. P Roozenburg en lr Van Öijk) met
33 punten de leiding.
Zaterdag wordt wederom in het hoge Noor
den gespeeld en wel te Leeuwarden. Zondag
DE HONDE VAN
ZUID-ITALIë
De achtste etappe van de Ronde van Zuid.
Italië. van Syracuse" naar Enna (242 km), is
gewonnen door de Italiaan Astrua. Zijn tijd
was 8 uur 80 min. .10 sec. Het verdere klasse
ment van de achtste etappe luidt: 2 Coppi
(It.) 8.50.17; 3 Bartali (11.) 8 50 22, 4 Fornara
(It.). 5 Louis Bobet (Fr.), 6. Carrea (It.), 7
Noltfn (Nederland), allen zelfde tijd als
Bartali. Gelissen eindigde op de 38ste plaats
in 8 52.15. terwijl De Vries (Ned.) 4lste \4erd
in dezelfde tijd Maenen moest de strijd
staken. Na de achtste ronde luidt het alge
meen klassement 1. Coppl (It.) 40-57 34: 2
Magni (It41.04 06; 3 Minardi (It.) 41.06 48; 4
Carrea (It.) 41.08 00: 5 LOuis Bobet (Fr 41.08.22
36 Gelissen (Ned) 41.51 02: 39. Nolten (Nedj
42.04 50; 41 De Vries (Ned.) 42 14 37
Schouwburg Bioscoop. Wanneer de geholpen
Fransen het hebben over Fanfan la Tulipe, 1
dan bedoelen ze daarmee het proto-type van
de Franse soldaat, een door de eeuwen heen
gegroeide figuur, door de legende omstraald
met een nimbus van zowel in Mars als in
Cupido belichaamde eigenschappen plus nog
aantrpirireiHir» I een dosis bravour en charme. Die legendari-
-WDr.1I|»11 Ische figuur vond zijn ontstaan in de tijd van
>00 war u- de huurlegers en hun ronselaars, die van
öoere is <jorp dorp trokken en met vpel tam-tam
veruit de beste. Zij won de wisselbeker als de arge]0ze boerenjongens happig trachten
zijnde de beste van de tentoonstelling. In de te maken op het vooruitzicht van roem en
Modanezers is een verdienstelijke inzending eeri vette buit en mooie vrouwen. Voor het
van A. de Groot, met als uitblinker de jonge gros van hun „slachtoffers" bleef dat alles
doffer.
Enige zwarte Oosterse Rollers van A.
Broeckx, -met als beste een jonge duivin,
verdienen eveneens vermelding.
Stargarder Sidderhalzen, dieren die op een
T\E VOORKEUR VOOR BEPAALDE PLANTEN en dieren is meestal een kwestie van
-L' verwantschap: we ontdekken in zulke levensvormen een overeenkomst met onze
eigen geaardheid. Zo la het ook bij Geerten Gossaert als hij de zeedistel zijn lievelings-
plant, zijn „volschone beminde", noemt. Hij herkent ijl de distel iets van zichzelf en
omgekeerd; geen van beiden heeft het tere en kwestbare van wat snel opschiet en even
spoedig weer vergaat, geen van beiden de bedwelmende, maar zo kortstondige schoon
heid van de roos in bloei.
In de karige duingrond staat de distel, blootgesteld aan de gure zeewinden. Maar. in
zijn verweer heeft hij karakter gekregen: een forse stengel, nervig en verhard; vér-
bleekte, harde, scherpgepunte bladeren; een edele vorm aan het lijden gewonnen.
Kan de dichter dat nu ook van zichzelf zeggen? Moeilijk! Maar zo zou hij willen zijn:
vol levensaanvaarding en krachtiger, naarmate h#t lot ongunstiger ls. Terwijl hij de
distel verheerlijkt, onthult hij een trek ln het eigen wezen en ontvouwt hij een levens-
orogramma, waarin het lijden een zinvolle plaats gekregen heeft.
Heil u, volschone beminde!
O distel, scherp als het wee
Van de winterse, westerse winden.
En zilt als het schuim der tee!
Niet onzer de tedere rankheid
Van terigeren eendaosgroei;
Niet onzer de vluchtige schoonheid.
Van der h)ze zoetrokigen bloei.
Uit: „Experimenten".
Uu> blad, in den storm der getijden,
Verbleekt en uw stengel verstijft;
Maar uw vorm, uw in levend lijden
Verworven karakter blijft.
Heil u, volschone beminde!
O distel, scherp als het wee
Van de winterse, wereldse winden,
En zilt als het schuim der zee!
GEERTEN GOSSAERT (geb. 1884).
meestal een illusie, maar er waren ook van
die snuiters onder, die het droombeeld (voor
de tent van de ronselaar), later in werke
lijkheid wisten om te zetten, daarbij flink
Reünie Bioscoop. Jean Gabin vereen
zelvigen wij Onwillekeurig met havenkroe
gen, fatale vrouwen, drankmisbruik en an
dere zelfkanterigheden, waar hij met zijn
nobele inborst in verzeild raakt en maar
al te vaak, zoals het pessimise van de „rea
listische" Franse verhaalmakers wil. ver
strikt wordt en ten gronde gaat. In „De
nacht is mijn Koninkrijk", zien wij hem nu
eens als een volkomen normale arbeider in
een alledaags miljeu, die dan echter zijn ge
zichtsvermogen verliest. Deze persoonlijke
ramp verandert zijn leven totaal. Aanvanke
lijk denkt hij. dat zijn leven verwoest is.
maar te midden van lotgenoten wint hij een
totaal nieuw en dieper besef van waarden
en eert geluk, waar hij als ziend mens mis
schien blind voor zou zijn geweest.
Het verhaal is bijzonder eenvoudig. De
doordachte, gevoelige, maar onsentimentele
manier, waarop George Lacombe het in
filmbeelden heeft verteld, maakt de film
aangrijpend Bovendien geeft zij een inte
ressant beeld van het leven in een Frans
blindeninstituut. Jean Gabin, die eigenlijk
wat te oud is geworden voor zulke rollen
er zijn niet veel ongehuwde spoorweg
arbeiders van middelbare leeftijd, die als
charmeur aan hun trekken komen Si-
mone Valère al» het blinde onderwijzeresje
en Suzanne Delhelly als de echt menselijke,
helemaal niet zoetelijke non, vormen een
prachtig trio en ook de andere karakters
zijn zeer overtuigend uitgebeeld.
door een aanleg, die hen door
gaans in de burgerlijke Samenleving tot
deugnieten en nietsnutten bestempelde. Dit
type nog een beetje geïdealiseerd en „men-
heeft Fanfan la Tulipe.
De Franse scenarioschrijver René Wheeler
en René Fallet inspireerde de figuur van
Fanfan tot het schrijven van een filmscena
rio, waaruit ten slotte onder de zeer bekwa
me regie van Christian Jaque een opmerke
lijke en plezierige film ontstond
Men gnuift van intens genoegen bij het
aanschouwen van de fijne spot. die de filtp
drijft met het krijgshandwerk uit de galante
18e euw, door het met talent grotesk ver
wrongen beeld van een ln onze ogen reeds
vrij ridicule historische realiteit. Die lach
wekkende historie-vervalsing op de rand
van de burleske, treedt uit haar algemeen
heid ais het gaat om figuren met naam en
toenaam genoegzaam bekend, als een koning
Lodewijk XV. wiens historisch „portret" in
de film ongemeen verfraaid is en zo tot ons
spreekt als een meesterlijke caricatuur.
Fanfan la Tulipe is tegen deze merkwaar
dige achtergrond getekend, niet als het pro
to-type van de Franse huursoldaat, maar
als een gelukzoeker-fton Juan, die als ge
meen soldaat de dochter des Konings wil
huwen, wat hem, terloops gezegd, uit de
hand is voorspeld. Met deze Fanfan van
eigen typering (een prachtige creatie van
Gerard Philippe), grepen de filmmakers de
kans om tevens een satire te leveren op het
type Amerikaanse filmheld la Errol Flynn.
die met 't flitsend rapier in de vuist zijn te
genstanders rauw lust bij dozijnen tegelijk
en die in de liefde zo hartgrondig verwend
is. dat hij de gemakkelijke prooi al lang .er-
smaadt en alleen door het schier onbereik
bare nog wordt geprikkeld tot daden van
niet te geloven kracht en behendigheid.
Deze tendens naar parodiëring heeft vele su-
bliem-geestige en ook kolderachtige momen
ten opgeleverd, maar het is gebleven bij
momenten, waarbij dan de te lange serieuze
gedeelten wel heel erg in kleur verbleken,
doordat ze te veel herinneren aan het ge
wone genre avonturenfilm. Jammer, maar
desondanks is Fanfan la Tulipe een bezoek
ten volle waard.
Zij komen naar Gouda
Charley Chaplins „Limelight"; het geestige
Italiaanse „Don Camillo" en de nieuwe Ne
derlandse film „Sterren stralen overal", die
in Januari in première iaat, zullen in Gouda
worden vertoond. De directie van de
Schouwburg Bioscoop heelt deze films In
gehuurd.
G. F. van Veen van Woudstraat 19 naar
Cronjéstraat 14. J v Oort van Turfsingel 9
naar Karnemelksloot 114, G. J. van Hof-
weegen (4 pers van Van Itersonlaan 14
naar Tweede Potgieterstraat 59. M J W.
Verkerk-De Heij v Snoyetraat 33 naar
Const. Huygens.straat 121, G. J. M. Ver
kerk van Zoutmanplein 5 naar Const. Huy-
gensstraat 121, J Koppenol (5 pers.) van Da
Costakade 55 naar Meidoornstraat 22, A F.
Westerhof van Graaf Florisweg 33 naar De
la Reylaan 40. F E J Zaal van Graaf Flo
risweg 88 naar Ridder van Catsweg 61, H.
G. A. Janssen-Suik van Blekerssingel 40
naar Groenendaal 39, P. Verkerk van Oost
haven 56 naar Peperstraat 54. D G Gijs-
bertsen-Verdoold (2 pers.) van Turfsingel
69 naar Karnemelksloot 21, J A v Kersber-
gen-Tillemans van Willens 67 naar Kru-
gerlaan 23, W. G v Kersbergen van St.
Josephstraat 12 naar Krugerlaan 23. M H.
Zappeij-De Roo van Kanaalstraat 11 naar
Graaf van Bloisstraat 19. A M M. Siebes
van IJssellaan 65 naar Gouwe 32. F J Mul
van Korte Tiendeweg 4 naar Burg Mar-
tenssingel 10, A Grootendorst (2 persvan
dr Leijdstraat 8 naar Nieuwe Gouwe 4. V.
W F. Diekstra (3 pers.) van Blekerssingel
46 naar Turfmarkt 29. F. A. de Jong (2 pers.)
van Z" Derde Kade 74 naar Kon Wilhel
minaweg 85. A. A. D Welffer van Van
Baerlestraat 47 naa» Kon Wilhelminaweg
251. J H. Stuffken van Fluwelensingel 36
naar Kon Wilhelminaweg 251. P M Spee-
v Brandwijk van Lange Wiilemsteeg 5 naar
Kon. Wilhelminaweg 251. J Lankrijer-Fa-
bre van Lange Tiendeweg 15 naar Burg.
Gaarlandtsingel 51, C. W M. Kort (4 pers.)
van Lange Tiendeweg 15 naar Burg Gaar-
landtstraat 51. R R Viethout (2 pers.) van
Blekerssingel 23 naar Burg. Gaarlandtstraat
53, P v. d." Ban (3e pers.) van Kleiweg 99
naar Burg. Gaarlandtstraat 56. B J Cattel
van Ridder van Catsweg 194 naar Burg.
Gaarlandtstraat 57. J. F Kempers (3 pers.)
van Herenstraat 146 naar Burg Gaarlandt
straat 58, C. Oosterwijk van Herenstraat
146 naar Burg Gaarlandtstraat 58.
Gevestigden: J. D. Tronchet van Schoon
hoven naar Nieuwsteeg 14. A. Blom (3 pers.)
van Amersfoort naar Snoystraat 89. C. H.
Berkhout (5 pers.) van Amsterdam naar
Burg. Gaarlandtsingel 31. G. C Zaal-v d.
Meer van Leiden naar Ridder van Catsweg
61 C. M. Menting van Haarlem naa;- Graaf
Florisweg 77, A. M. v. Rijn van Haarlem
naar Graaf Florisweg 77, T. S. de Hoop-
Oosterom van Reeuwijk naar Houtenstraal
2, J. W de Jonge (4 pers van Lange Ruige
Weide naar a.b. Joja Jaagpad J C van
Woudenberg van Utrecht naar Houtmans
gracht 16, L. H. de Hoop van Schiedam naar
Houtenstraat 2. L. Anket (3 pers.) van Stol
wijk naar Moordrechtse Verlaat 18. C v.
Wilgen-De Bruin van Nieuwerkerk a d IJ
naar Onder dé" Boompjes 107. P. A. L Moo-
ren (2 pers.) van Moordrecht naar Van
Baerlestraat 37, C. J Prinsenberg van Haas
trecht naar Bockenbergstraat 53. G. H.
Schaaij van Est naar Westhaven 11, J Snoep
(4 pers.) van Rotterdam naar Krugerlaan 38,
C C A. Manniën van Oudenbosch naar
Westhaven 25, A M. Veer van Lopik naar
De la Reylaan 40.
Vertrokken: M. C. P v d- Molen van
Ridder van Catsweg 67 naar Terschelling.
Willem Barendskade 1. A Mulder van Burg.
Martenssingel 61 naar Stolwijk, Beneden-
kerkseweg 51, A. Hofman van Karekietstr.
9 naar Middelburg, Spuistraat 2, A. T Tim
mer van Graaf van Bloisstraat 27 naar
Ouderkerk a d. IJ., a.b B 256. J Leeuwen-
heek (4 pers.) van Gouwe 186 naar Den
Haag, 1ste Van den Boschstraat 145, P den
Hertog van Achter Willens 26a naar Reeu
wijk, Platteweg H 250. J Peek (5 pers.) van
v. d Brinkstraat naar Den Haag. Sanden-
burgstraat 35, H. Erkel-Boerefljn van fCar*
nemelksloot 92 naar Vlissingen, Baselstraat
2, C. Verdouw (12 pers.) VBn Burgvhetkade
81 naar Australië. F v Es van Jacob van
Lennepkade 13 naar Weert. Kazernelaan
101. A. P. G Spit (4 pers.) van Van Swieten-
straat 26 naar Indonesië. R. A Middelkoop
van Graaf Florisweg 109 naar Frankrijk,
G. Vermeij (4 pers) van Karnemelksloot
74 naar Den Haag. Rodenbachstraat 48. W.
v d. Velde van Van Persijnstraat 8 naar
Den Haag, Nieuwe Schoolstraat 15a. D.
Floreij-Hulsman van Kon. Wilhelminaweg
251 naar Den Haag, Frankenstraat 69. L. A.
de Vleeschhouwer (6 pers) van Gravin
Beatrixstraat 28 naar Leeuwarden. Valerius-
straat 24b, W. H. J Kuijken (5 pers.) van
Krugerlaan 38 naar Rotterdam, Schepen
straat 25b.
Wie het laatst kust
Thalia Theater. Hans Moser als frt-
mofoonplatenfabrikant, 0einz Rlihmann in
de rol van verliefde neef van de huisknecht
van de fabrikant en The© Lingen als direc
teur van het bijkantoor van een filmmaat
schappij. Drie komieken doorkneed in 't vak,
ieder met een eigen stijl: de één geagiteerd-
drukdoenerig, de ander wat onnozelachtig.
maar verdacht goed in 't dronkenmannetje
spelen, de derde het in overdrijving ">e"
kend. Naast hen een Annie Rosar, die niet
alleen omdat ze daarvoor haar figuur mee
heeft een pracht pantoffelzwaaiende echtge
note op het witte doek zet, en Liane Haio
in de rol van filmster-zangeres, van
wie
haar directie wenst, dat ze immuun voor
Amors pijlen wordt gehouden.
Dat troepje speelt in een gecompliceera
verhaal over de veiling van een kus en met
persoonsverwisselingen als bron van de ver
wikkelingen, niet in alle opzichten origineel
weliswaar, maar vol geestige trekjes, grap
pige scènes en komische woordspelingen-
Het bezorgt de toeschouwer een paar uur
tjes van vrolijkheid. Ook laat het zo nu en
dan van een beetje show en goed gezongen
leuke liedjes genieten. Geen Jong paardje
meer, maar één dat het nog verrassend goea
doet.
hij onder water leeft, zijn eigen zeer be
perkte dampkring, te zuiveren. Dan vraagt
hij meer lucht van bbven en zet hij de ont-
lastklep meer open om zijn pak door te
spoelen Die verkleumde handen..., ja. dat
is een vraagstuk, dat wel nooit zal worden
VIJF METER.... TIEN METER.... VIJFTIEN METER.... Bijna
eentonig zingt de bootsman, die lijnhouder is, de woorden uit. Door zijn
handen glijden de luchtslang en de telefoonlijn, die tevens als seinlijn
fungeert, de enige verbindingen met de kwartiermeester Wout van
Fessem. gebreveteerd duiker van de Koninklijke Marine, een van de 56,
waarover ,,de baas" kan beschikken, die nu op weg is naar de bodem
een weg van twintig meter zakken, zoals de loding heeft uitgewezen
Twintig meterrrrrrHij moet er zowat zijn.
Vijf en twintig meterrrrr
Op de bodem, krast een nasaal geluid uit de luidspreker bij^frucht-
drukbord, waaraan officier-duiker, de luitenant ter Wil-
kens, nauwlettend alles in de gaten houdt en, naar gelang de diepte
die de duiker heeft bereikt, de toevoer van lucht uit de cylinders vol
van die samengeperste leeftocht voor een mens-onfler-water, regelt.
Wout van Fessem is als een spookmens op de bodem van de stroom aan
gekomen in dikke duisternis. Een mens die zich langzaam en houterig
beweegt, meer zwevend dan lopend door het water. Een mens met een
groot hoofd, waar uit een stroom van luchtbellen ontsnapt naar de water
oppervlakte.
TJoven water, op het dek van de
J* gingssleepboot Hercules, staan
mannen in gespannen aandacht: de boots-
man met de twee lijnen in zijn handen, de
luitenant ter zee, zelf duiker en wetend hoe i [N DE MOND van de Waterweg ligt
de man beneden op die beide kerels boven 1 een gevaarlijk obstakelhet
water vertrouwt. Alles wat hij naar boven zonken wrak van het Panamese
wil laten weten, heeft hij maar te zeggen. J Faustus. De Koninklijke Marine zal dit
Want terzijde van zijn hoofd, aan de bin-
nenkant van zijn helm, zit een kleine com
binatie van luidspreker en microfoon, die
een kruiegesprek met „boven" mogelijk
maakt. En hij hoort van boven komen:
-Daar beneden.hoe is het geluid?
Dat is maar miserabel. Het Donald Duck-
wrak opruimen, geholpen door ber.
ging snaartuigen met een sterk heffend
vermogen van de Engelse Marine. Maar
het zullen Nederlandse marine-duikers jg
zijn, die de springladingen zullen aan
brengen, die telkens een itlein gedeelte
van het wrak moeten afscheuren. Voor
a zij vele malen onder jf
water, dat tn de win- S
i lage temperatuur m
water moeten..
termaanden een
e heeft...
1 Ouer dit aparte ploegje marine-man-
I nen, de gebreveteerde duikers, matro-
zen, stokers-oliemannen, timmerlieden
-■ maar ook onder-officieren en officieren
hij onder water lei
effect, zoals ze dat in het duikbedrijf noe- elk „schot" zullen zij vele malen onder
men Maar daar is verhelpen aan.
Ik versta jullie niet, zegt de duiker op
de bodem in de duisternis met niets dan
water om zich heen, dat koud stroomt langs
zijn handen, de enige lichaamsdelen, die
onbeschermd zijn.
Het knarst door mijn hersens.
Boven worden w.t knoppen gedra.id. Hel I en hm Inlererannt, moeilijk "en nlel F
geluid wordt beter. Bovenwater" kan met 1 onpetwlIjS beroep Khreef onre spe- F
„onderwater een volledig gesprek voeren, Cjaie verslaggever bijgaande reportage.
wat bij dit enerverende en toch altijd niet
ongevaarlijke werk van groot belang is. -»l'™mMIIIBIlillUBIIIIBMW(HIIIIHBBIM*BSIWBRBI!liilliiil!l|tlJllfliniïlii!ll«illi!iaiWIBi«.
Want als de duiker naar zijn gevoel wat
te veel lucht krijgt, kan hij om een beetje slles °P *ast doend, zich een beeld moe-
minder verzoeken. Dan draaien ze boven ten vormen hoe het wrak eruit ziet. hoe
maar aan een kraan en Van Fessems adem- ^et '"B1 en h°e het het best kan worden opgelost. Die handen wennen aan veel. ook
haling wordt wat minder op de proef ge- aangepakt. Van hem wordt zoveel gevraagd, aan een langdurig onbeschermd verblijf in
steld. Als hij zijn werk heeft gedaan, krijgt behalve een knap uithoudingsvermogen op water, dat het vriespunt nabij is. Want het op de been houden, maar dan is het uiterste
hij bevel naar boven te komen. velerlei gebied, dat een duiker wel een dui- bedrijf vraagt niet of het zomer of winte- ook bereikt.
Daar benedennaar boven komen, zendkunstenaar-moet zijn, wil hij werkelijk 1* Insmeren met wat vet is het enige, dat
Blaas je maar vol. zegt de bootsman een duiker zijn. En ze zijn hgt. Ze kunnen verlichting kan geven. En als hij boven is,
Ze zullen het niet gemakkelijk hebben Dat
weten ze ook. Want het wrak ligt op zijn
zij en dat is altijd een handicép Een ge
zonken schip „recht op z'n kiel" hebben ze
ja, dat liever. Ze zullen een heel poosje onder
irden water kunnen werken zo bij het wisselen
van de getijden en natuurlijk bij goed weer.
Bij drie mijl stroom kunnen ze zichzelf nog
door
Dan is het „Ophalen".
en de duiker schroeft de ontlastklep in zijn bijna alles,
helm. die de afgewerkte lucht laat ontsnap- De een is er beter voor geschikt dan de
pen, wat dicht. Er komt meer lucht in zijn ander. Je hebt kampioenen en recordhou-
helm, die zich verder een weg zoekt naar - - -
ders. D» Engelsen moeten met een gewoon
zijn pak. Hij kan niet meer op de bodem duikerpak, dat eigenlijk maar een ouderwets
blijven, al zou nij willen. Als een klein ding is en in de vele decennia sinds zijn
formaat Michelin-mannetje wordt hij naar constructie weinig veranderd, al een diepte
boven gestuwd. Op dek van de Hercules van zijiets als 160 meter hebben gehaald,
palmt de bootsman met lange slagen lucht- Hier zijn ze wel eens tegen de honderd
't slang en telefoonlijn in. meter geweest. En ze spreken nu nog over
Twintig metervijftien metereen hun eigen afrtaalkampioen, die op net
tien meteroefenterrein bij Zierikzee, waar je kort
Hij „krijgt" vijf minuten op tien meter, onder de wal prachtige diepten van 30 en "™eten aanpakken,
zegt cnef Huiskens. Dat betekent dat de meer meter hebt, nog maar kortgeleden in UIterat belangrijk is,
1 „Q„ Ho WqIqP1IID4
ontfermen zijn maats zich direct over hem.
Het eerste wat zij doen. is een paar molton
wanten over die paarsblauwe en wel zeer
pijnlijk tintelende handen schuiven om die
ellende zo gauw mogelijk te doen ver
dwijnen.
Toch heeft geen duiker er spijt van, dat
hij zich voor het behalen van dit brevet
liet strikken. Zij hebben pleizier in hun
werk. Het vraagt kerels en het heeft altijd
een onbekende toekomst. Wat zullen zij
vinden? Hoe zullen zij dat werk onder water
dat soms zo
zeker nu ln tde mond
niHiiiiiiiP»'
duiker op tien meter vijf minuten moet 26 seconden op de bodem belandde zonder j8" de Waterweg, waar Roste wat het wil
blijven zweven om aan de veranderde druk hinder van de snelle en grote drukwisseling dat lastl8e wrak van de Panamese Faustus
te wennen. De compressie noemt men dat. te ondervinden. En die bodem lag maar m?ft, verdwijnen.
Want een mensenlichaam is geen machine. eventjes^8 meter onder de oppervlakte van M.et J8 I7la.n. ziJn Zd nV ln. Hoek van Ho1.
die je maar laat lopen onder alle omstan
digheden. Deze kerels mogen van ijzer en
staal zijn, een zware keuring hebben door
staan en op velerlei gebied meer kunnen
verdragen dan een normaal mens. er zijn
van die dingen, waartegen zelfs een duik»r
niet kan, waar de natuur „halt" zegt. En
als je door dat „halt" heengaat, kunnen er
onprettige dingen gebeuren Hebt u wel
een gehoord van caissonziekte en CO. 2
vergiftiging?
1JET HEEFT NOGAL wat voeten in de
AA aarde voordat een duiker te water is.
Een dikke wollen broek en een dikke wollen
trui zijn de eerste uitrustingstukken, die hij
aantrekt. Dan ia het zelf-aankleden afgc-
lopea Als een baby moet hij worden gehol
pen. Hij wordt door zijn maats in het
duikerpak geholpen en dan kan hij gaan zit
ten op een paar kisten. Het zware koperen
borststuk wordt over zijn hoofd op zijn
schouders gezet, de rand van het pak wordt
er overheen gehaald. Losse stukken worden
erop geschroefd om alles waterdicht te
klemmen. Het pak wordt om de benen vast
gesnoerd om te voorkomen, dat de lucht
zich daarin gaat nestelen en de duiker m
het water op zijn hoofd zet. De loodzware
•choenen worden aan zijn voeten gescho
ven, de helm gaat op het borststuk, de
«lang en de telefoonkabel worden aange
schroefd. En of alles nog niet zwaar genoeg
ls, worden aan borst en rug nog een paar
..«tukjes" lood gehangen.
Niet minder dan honderd kilo torst Van
Fessem nu. Alleen het voorglas is nog open.
Maar als dat wordt dichtgeschroefd en de
lijnhouder doorpraait „Voorglas dicht" wor
den de luchtkranen opengezet. Dat er over
druk in helm en pak heerst, hoort men
direct aan het sissend ontsnappen door de
ontlastklep in de helm.
land. Zij hebben er zich al mee verzoend,
dat zij hier wel een stuk van de winter zul
len zitten. Het is groot werk, dat weten ze
wel. En daarom hebben ze er wel smul in.
r\UIKEN IS ZWAAR WERK. En het
legt de duiker geen gouden eieren
Voor het vermoeiende en gevaarlijke
verblijf onder water ontvangen zij
een toelage, die hen niet tot rijkaards
zal maken. In de zomer levert elke
minuut onder water een premie van
10 cent op; in de winter 20 cent. Dui
ken j dieper dan 15 meter dan
wordt de toelage verdubbeld. En be
neden de 45 meter wordt het drie
dubbel tarief. Van vijanden onder
water heeft hij in deze streken geen
last of het moeten de grote krabben
zijn, die met hun scharen nog wel
eens venijnig naar zijn onbeschermde
handen buten.
ümmnimit
TK HEB HET LEK BO- «p* - m
1 VEN WATER en werk „V. iiTn
nu alleen nog voor mijn Mé;
plezier," aldus de 95-jarige
veekoopman Willem van B W,-.-
Asch, die, vindt, dat men
van stil zitten alleen maar
oud wordt. Men kan
hem nog regelmatig de
Utrechtse aan de
Croeselaan waar gH|
te en te bie- I
lieve
is
veehande-
laar van ons land en wan-
neer van I
nog zo scherp als É!f
een mes", beweert hij hier- WÊB
mede geen woord te flÉlk VjAfl
De spichtige gestalte van W 7
Willem met het zwarte pet-
je 'en de onafscheidelijke f
?tok moge dan de indruk Tl aliiMÉft i i
wekken, dat men hef man
netje zo kan wegblazen het is hier de
schijn, die in ieder opzicht bedriegt. Nog
sleeds is hij de baas van de boerderij „De
Lagepoel" te Drumpt en hij laat zich de
kaas niet van zijn brood eten. Toen hij op
90-jarige leeftijd een zware operatie moest
ondergaan, zei hij tegem de zuster: „Nou
gaan we eens een versje zingen van 85 jaar
geleden.
„Iedere Maandag ben ik hier op de paar
denmarkt". aldus vertelde hij. „en ik ben er
niét alleen zomaar Ik doe altijd ihee
als de beesten niet te duur zijn en ik kan
et iets aan winnen. Een week geleden heb
ik hier nog zeven beste veulentjes gekocht
die ga ik Maandag markten bij Hë-
del
Koeien heeft Willem volgens zijn zeggen
„niet zoveel meer", want het zijn er „nog
maar" 25. Wanneer hij niets te doen heeft,
slaapt hij lekker uit tot een uur of
acht 's morgens, maar het liefst staat hij u
omstreeks 3 of 4 uur 's nachts op om zich Anders ga je er beslist onderdoor,
reisvaardig te maken voor «Ie veemarkt
Of Willem nog fietst?
Het hoofdle met de strak gespan
nen huid. de rood-omrande oogjes en
het licht gebogen vogelneusje knikt vin
nig en beslist ..Nog iedere dag. en als
het morgen nodig is, rijd ik nog van Drumpt
naar Den Bosch".
Bij „mooi blank weer" kan Willem ook
nog zonder bril lezen. Zei de dokter (die
hem onlangs eens onderzocht) tenslotte niet:
„Jongske. wat zijde gij een beste baas!"
(Om de woopden te herhalen, zoals Willem
deze formuleert.)
Drie jaar geleden (Willem was toen 92
jaar) reed hij nog een hengst op een con
cours. maar: „Jonge, jonge, wat had lk een
houw!"
Ook heeft hij vorige winter nog geschaatst
en niet zonder trots brengt hij naar voren,
dat hij „een buitengewone schaatsenrider
gewiest js, terwijl er nog differente mensen
in Utrecht zijn, die dat gezien hebben."
Wanneer men met oude Willem over het
onderwerp schaatsenrijden begint, gaat het
oude sportbloed in hem bruisen en «omen
de verhalen van vroeger. Ga er dan maar
rustig een hall uurtje bij zitten
Zo komt er dan een uitvoerige geschie
denis uit zijn jonge jaren, toen hij op een
hardloopwedstrijd met „zwierschaatsen"
moest verschijnen. En het mondje van Wil
lem spalkt open tot een gulle lach. omdat
eèn kennis hem nog mindere schaatsen wil--
Willtm van Asch (met zwarte pet) heeft
juist op de Utrechtse veemarkt een koe
gekocht en rekent af s
de geVen met de voorspelling, „dat hJJ
daarmede zeker zou winnen."
„Maar ik was zo lomp niet. dat ik dat
geleufde." aldus verhaalde hij verder. Hij
won toch de grote prijs van 75 en ging
met een boerendeern op stap tenslotte
kwam hij echter nog geld te kort en kreeg
hij klappen toe.
Waaraan Willem zijn grote vitaliteit op
deze leeftijd' toeschrijft?
Niet alleen aan het feit, dat hij nog dage
lijks brood met spek eel, dmch vooral, dat
hij nog niets van het hele varken ver
smaadt. Maar.. hij heeft overal steeds
maat in gehouden, zodat hij weer voldaan
lachend zegt: „Ik kan nog best "n borreltje -
drinken, zonder dat ik er last van heb."
En een vingertje gaat beslist de hoogte iru
.Denk er om. Altijd maar één. Meer niet.
- gEGIN AFDALENNNNN
Met een sprong is de duiker over
boord en direct verdwenen. Zijn reis naar
bodem is aangevangen. Hij duikt de het water. Zo een kan je een geboren duiker
duiaternii ln. Hij voelt de druk van dt noemen,
omgeving toenemen. Hij zakt verder, zweeft
«ven om te wennen, zakt weer verder. Drie r\r% wnnr
®tappe na etappe volgt tot hij met een i Q5 Op VOOl
lfCh 6i pl°' op de bodem ataat. Hij kan
U ^rthe7nW k^nn™" OP^'DmG mlnd"
W«M het omringende water doet hem al. fM, du,ker» "Z" marmeV v<""'
het ware dansend over de bodem zweven deeld in Ploe«en van acht man mct een
Alle bewegingen voor- en achterover onder- off'cier en twee onderofficieren, die allen
vinden weerstand gebreveteerd zijn en sinds de bevrijding al
HU krijgt het wel een. w.rm. D.n .eeken heel wat ondervinding hebben ongM.en
d« druppels vocht hun wea over ziln voor- van het werken onder moeilijke omstandig-
hoold, door zijn wenkbrauwen. Het Buto- heden, het ruimen v.n mUnversperrtngen en
Jhatlsche gebaar van zijn rechterarm naar wrakken.
"J".hoofd om die lastposten te verdrijven Dat afdalen en stijgen in etappes heeft
vmdt de helmwand op zijn weg. Krabben geen ander doel dan de duiker te behoeden
l««t immers nieLytfergeet het maar. Zijn voor de met recht gevreesde caisson-ziekte.
">nden verkillen-'en als het winter is, ver- Een snelle drukwisseling brengt stikstof-
•tenen ze langzaam. Maar hij is duiker en bellen in het bloed. Pijnlijke gewrichten zijn
werk moet worden gedaan, werk dat er het gevolg van. Daarom zal hij telkens
•»e«n vakmensen kunnen en dat ook van op een bepaalde diepte enkele minuten blij-
nem verlangd wordt. Want duiken alleen ven zweven om geleidelijk aan het verschil
»t geen zoden aan de dijk. Van hem wordt In druk te wennen. Bij het ophalen zal hij
verlangd, dat hij Kathle-mijnen vindt en die periodes van rust ook gebruiken om
opblazen gereed maakt. Van hem wordt zoveel mogelijk armen en benen te bewegen,
verlangd, dat hij onder water met de snij- En als hij veel lucht nodig heeft gehad,
«ander kan werken, kettingschalmen kan ligt de C O. 2 vergiftiging op de loer.
ooorhakken, buizen aan elkaar kan zetten. Zijn helm en pak zit dan te vol met kool-
Kettingen rond wrakken kan aanbrengen en zuur en de hoofdpijn en andere onaanee-
explosieve ladingen kan plaatsen. HU zal naamheden waarschuwen hem dat het tUd
in die duisternis onder water, bUna wordt zijn pak, het kleine wereldje, waarin
.TE moest je karien eens gaan opruimen." een dode zeevogel, slachtoffer van de be- jonge leven in donker bestipte meeuwen-
J ruchte stookolie van de zeeschepen. De vo- eieren en in kleine donsjongen, die neer
had mUn vrouw al eens tegen me ge- wgg geringd Ue nng werd 0pgeZ0naen hurkten tussen het brokkelig puin. dat de
zegd. ..'t Is meer dan erg. alles ligt er door naar de piaats van herkomst, met name de tere leventjes met hun eigen kleur bescher-
elkaar en als er iemand op je kamer komt,
wat dan
Daar antwoordde ik den op. dat ik mijn
bezoekers nooit in een kast ontvang en ver
der. dat ze waarschUnlijk zouden zeggen
„Kijk, kUk. Is u aan 't opruimen? Ja.
moet ik thuis bepaald ook eens doen"
Maar ze had gelijk,
beide heren uitnodigde tot een bezoek aan
'd zijn museum en aan de natuurreservaten,
waar de broedterreingn liggen van ettelijke
vogels, die daar .van staatswege worden
moet werkelijk iets beschermd.
Op zo'n buitenkansje, een uitnodiging van
Kcbeuren In m roerende goederen. Dus d„ "gehalu reageertJ ;en „ogclllelhübber
daar zit ik dan voor m'n stapels en ik zoek siechts op één manier. „Aannemen!"
en sorteer, schik hier. bundel daar. men En zo ging het mij ook. toen er zich een
man! mijn ks*f worden dromen van net- mogelijkheid voordeed dat ik de derde rou
worden in het ornithologisch verbond, djt
hetd en ordëW$cht een karweitje voor een toestemming zou krijgen tot 't betreden van
mistige, grauwe dag in November, zo'n grijze beschermde gebieden in het broedseizoen.
saaiheid, die voorafgegaan werd door regen waar we m volle vrijheid waarnemingen
j zouden mogen doen.
gevolgd zal worden door regen, kille De stad Wilhelmshaven. eens een der ma-
motregen. zonloze druilerigheid. die een rltieme steunpunten van de Duitse titanon
mens grieperig en balorig maken en hem macht, draagt haar oorlogswonden»open en
..„ui bloot. Wonden, eerst geslagen door het oor-
al wear doen verlangen naar het licht lo8sgaweU 'dBarna,idoor8ee„ stelselmatige
en de warmte van de zomerdagen. ontmanteling, die in de haven, alle tegen-
Toch wel gezellig werk. dat ordenen van kanting ten spijt, alles met de grond gelijk-
F„ i,„m. rofoimpat maakte, wat maar aan de oorlog herinnerde,
je inboedel Er komt een prettige regelmaat had Rotterdam gez,pn in ayn tragische
in. en je houdt een heleboel ruimte over. dagen. Niet minder erg was het beeld van
waar dan weer nieuwe rommel in kan. Al- Wilhelmshaven met zijn opengereten duik-
leen voor iemands tijd ls het een gevaar- boothavens, sljn binnenste buiten gekeerde
bastions en immense steenblokken, open
lijk werk. Want al snuffelend, al zoekende gebarsten en omgewenteld door de onweer-
In mijn dozen, mijn mappen en laden, word staanbare elementen een schouwspel, dat in
ik afgeleid en (het is me al vaker overko- a! rijn oatreddering toch onzegbaar boeiend
,1, i„ Q„„ „n was, gezien onder de steeds wisselende be-
men!) dan strijk ik in een hoekje neer en ga ,lchllng van u„ Jee arndryvende wolkc„.
platen bekijken of, nog erger, lk ga lezen, gevaarten.
Wanneer lk echter een stapel oude schetst
boeken ln handen krijg, dan is het helemaal V^IJ passeerden straten. Waar een afzet-
mis Want mijn schetsboeken vormep een ting was aangebracht door middel van
lang verhaal van alles wat ik in de loop van een gesjwnnen stalen draad en een rood
jaren heb gezien en genoteerd, een j>onte rij vlaggetje. De mensen ging er hun dagelijkse
landschappen. DlanteS: dieren, waarvan ik ,ang keke„ even
mc de de ails, de MW en de plaats nog dmmende slag een groot gebouw een
nauwkeurig kan herinneren. En zo ben ik
dan blUven steken.hopeloos gestrand In van at°f puln werd ««Pleten. Zij
het opnieuw genieten van een serie teke- wa,'e" ,er hhjkbaar-aan gewend, maar ons
ntngen. die me uit het kille mistige heden ga' het een gevoel van onbehaaglijkheid
verplaatsen naar die onvergetelijke romer- omdat in ons openbrak de beklemming, die
reis. enige tijd geleden, een reis in het de enkele na-oprlogse jaren nog maar nau-
mooiste jaargetijde, waarvan dé herinnering welijks bij ons hadden kunnen wegnfmen.
mij nu nog verwarmt. Wat kan een mens 's Avonds laat, toen de nachtwind langs
beter doen dun anderen van zijn vreugden mijn raam het gerucht van een verre ker
kten meegenieten. Mensen, die misschien mis voerde-gjngen in bonte rij de beelden
met een griepje liggen te worstelen en pok van eerste reisdag aan mijn geest voorbij
na8r zomer8e dagen in maflr toen ik in het nachtelijk donker de
schreeuw van een zilvermeeuw herkende.
riAARÖM ga lk u aan da hand van mijn ""^on mijn vermoeide gedachten een
SJ tekeningen en notities vertellen van die steunpunt. Want zij volgden de onzichtbare
rel» naar de mooiste vogelgebteden. die lk v0«el °P zUn brede vl"ch' over de slopende
„Vogelwarte-Helgoiand". het beroemde vo- mend omgaf
gcltrekstation. dat sinds de tweede wereld- Dood cn i.cven tussen puinhopen en een
oorlog verplaatst was naar Wilhelmshaven stad. die zich krampachtig probeerde op te
De 'leider van dit station, prof. Drost, richten dat waren de hoofdindrukken op
waardeerde deze attentie zozeer, dat hU de d'e eerste dag in dat geteisterde Wilhelms
haven.
BOEK van de Amerikaan Paul
anshard heeft nogal wat stof doen op
waaien Aan ons het niet enig stof aan de
geestelijke stofwolken toe te voegen, te meer
omdat voor een zeer belangrijk deel dit werk
berust op waarnemingen, die in het land van
de auteur zijn gedaan Dit geldt niet 4n de
laatste plaats voor het hoofdstuk Kerk en
Geneeskunde, dat enkele interessante bladzij
den over de leer en de practijk inzake zekere
buitengewoon moeilijke gevallen voor genees
heren bevat.
De Nederlandse vertaler Willem Hijmans
geeft ln de voorrede zijn visie op de noodzake
lijkheid dit boek in ons land te introduceren
welke introductie zakelijk door G J. A.
Ruys' Uitgeversmi} te Amsterdam is verzorgd
waarbij hij voorop stelt dat elke geloofsrich
ting de volledige vrijheid moet hebben haar
geestelijke waarden te verdedigen en uit te
dragen, doch waarbij men er voor dient te
waken, aldus de vertaler, dat welke geloofs
richting dan ook die vrijheden In anderen zou
trachten te beknotten. Het gevaar van die toe-
knotting achten schrijver en vertaler aanwezig.
Aan de hand van tal van voorbeelden, voorna
melijk ontleend aan het leven in de Verenigde
Staten van Amerika, licht de schrijver zijn
stelling toe Boeken als deze dragen licht een
beschuldigend karakter, waarbij het oude
adagium: „hoor ook de wederparty moeilijk
in toepassing is te brengen, omdat deze uiter
aard niet aan het woord kan komen. Hier
worden dus strijdpunten opgeworpen op een
terrein, dat gelijk boven aangeduid, buiten het
domein van ons blad ligt. Voor het vormen
van een oordeel in deze kwesties kan Paul
Blanshard bouwstoffen aandragen, dledecri-
tische lezer naar eigen inzicht zal dienen te
verwelken.
BIJ de NV
Utrecht is v
M Bogders een
Uitgeverij De
land
.anteern
brochure verschenen'onder de
pt voor hogeie^welvaait waar-,
in tie senrijver op klaie en deskundige wijze
de betekenis van het Schumanplan voOi de
Nederlandse arbeider uiteenzet. De Neder
landse Katholieke Arbeidersbeweging ver-,
leende aan de verspreiding van "dit actuele
geschrift haat medewerking en voorzag het
van een „ten geleide".
S. VAN DER ZEE -
ooit heb betreden.
stad en zij streken met hem neer In de on-
De aanleiding tot die tocht is gauw ver- beschrijflijke ravage van muurbrokken, ste-
te4d. Twee vogelfotografen, de heren C. van nen en gruis. Een woestenij van dorre, dode
der Geest uit Enschede en H. Wlechman fiit dingen, waaruit, o! wonderlijke tegenstel-
Amsterdam, vonden aan het Noordzeestrand ling, toch weer het leven opbloeide. Het
