Ontsluiting van Hitlanden
volgend jaar een feit
Het GEDICHT
In de geurende en geheimzinnige
wereld van Jacob Hooy
THAILAND IS VRIENDELIJK,
GASTVRIJ EN LEERGIERIG
DAAR STAAT EEN
HEIMACHINE
Tentoonstelling van kleinvee te
Stolwijk mag gezien worden
1
Woningbouw nodig voor industrialisatie
Goudse spetters
Inkomens
Schoonheidsverzorging
Nieuwerkerk werkt
aan zijn welvaart
Centrum uit Gouda
van de-week
won de wedstrijd
Loop der bevolking
Uitslag opstelwedstrijd
N. Y. Herald Tribune
Jaarfeest van Geref.
jeugdclubs
Onze bioscopen
Zonen van de Musketiers houden
in Reünie 'n reputatie hoog
Wij te Bangkok
TUSSEN ROZEN BOTTELS, WIJNRUIT EN DRAKENBLOED
Er veranderde weinig sedert 1 743....
Meester op vele wapens
Maar vrijheid is er het hoogste goed
Na de Portugezen
is het ontstaan?
Dit woord: TOETAKELEN
Een appendix van
Griet Manshande
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 22 NOVEMBER 1952
(Van een onzer verslaggevers).
NIEUWERKERK. -
Er wordt met voortvarendheid gewerkt aan het
plan tot ontsluiting van de Hitlanden onder Nieuwerkerk a d IJssel
de vergeten hoek aan de IJssel tussen Kortenoord en Capelle Men is
weliswaar nog in het papieren stadium, maar de verwachting is, dat het
volgend jaar begonnen kan worden aan de ophoging en de verharding
van de IJsseldijk, waardoor tussen Kortenoord en Capelle een recht-
streekse verbindingsweg zal ontstaan.
'k Wett niet. of u al eens een blik hebt
geslagen (n uto kolenkist. Ik wel. In m'n
eigen kolenkist dan, want met die van u
heb ik niets nodig of het moest zijn, dat
van plan bent zo nu en dan een kitje bij
me op de stoep te komen zetten. U kunt
het gerust doen: we nemen alles aan.
Toen ik me dus met een hoofd vol ban
ge voorgevoelens, die opgeroepen waren
door de stem van mevrouw Tergouw zelf,
over de rand van de kist boog, kwam ik
subiet tot de ontdekking, dat we snel op
weg zijn naar een financieel probleem. Een
poging om de oplossing van dit probleem
te verschuiven in een overigens duistere
toekomst, heeft tot gevolg gehad, dat we
nu warmte-piekuren hebben ingesteld. We
ontbeten namelijk met de wanten aan en
de das om.
Neef Gerard zegt,,'K zou wel eens wil
len weten, hoe het zou zijn als we de oorlog
Hadden verloren". En dan slaat hy op tafel
tit/m i met z'n vuist, maar we kunnen neef Gerard
niet helemaal au serieux nemen, want hij
wordt hoe langer hoe opstandiger. H\j zegt:
„In de krant staat, dat vier en tachtig pro-
ceqf van de Goudse bevolking minder
verdient dan drieduizend gulden en ik ge
loof er geen biet van".
Natuurlijk zei hij 't anders, want hij
sloeg er weer met z'n vuist bij op de tafel.
Ik geloof het zelf trouwens ook niet, want
er zyn twee soorten leugens: minder erge
leugens en statistieken. Van elke honderd
Goudse belastingbetalers zouden er maar
zestien meer verdienen dan drieduizend
gulden
'it Heb dat artikel over de welstand van
de Goudse bevolking met zeer veel aan
dacht gelezen.
Er zijn dus twaalf mensen in onze ztad,
die een inkomen hebben boven de halve
ton.
'k Zou wel eens willen weten, wie die
andere elf zijn.
JAN TERGOyW.
Advertentie I
Bfl do joogsta verbouwing en modernise
ring ven onse salons asm da Oudedtyk 5
hebben wQ da afdeling voor schoonhelds-
verxorglng weer ln ere kunnen herstellen.
Met genoegen delen wtf onse cllëntèle
mede. dat wjj er ln geslaagd zfjn Mevr.
van Hessen-Lutteken voor dese afdeling
te kunnen engageren. Mevr. van Hesaen-
Lutteken geniet in Den Haag en Voor
burg als medisch gediplomeerd schoon
heidsspecialiste grote bekendheid.
Gaarne is zfl bereid U met raad en daad
terzijde te staan om zodoende onze service
ook op dit gebied te vervolmaken.
W(j verlenen U advies zonder enige ver
plichting Uwerzijds.
DAMESKAPSALONS
Oudedijk5,Tel 22105 Ungerplein 2, Tel.48241
Behandeling alleen volgens afspraak.
Gezichtsmassage
Bal»- en decolleté-massage
Diveree gezichtsmasker*
Hormonenbehandeling
Académie S. de Beauté
Acné- en mUia-behandelipg
Corrigeren en epileren
van wenkbrauwen
Verven van wenkbrauwen
en oogharen
Diverse ontharingen
Make-up
Manicure en
handverzorging,
methode Peggy Sage
fVetensch. hoofdmassage
en anti-roosbehandeling
Hoogtezon
Infra-rood- en hoog
frequente bestralingen
Binnen- en buitenlandse
schoonheidsproducten
Maandag: NeptunusG.Z.C.
Het polo-programma voor de komende
week luidt:
Maandag: Centrale wintercompetitie: Nep-
tunus (Arnhem)—G.Z.C. (heren).
Dinsdag, kring Gouda: S.Z.P.C. 2—G.Z.C.
3 (dames); S.Z.P.C.—G.Z.C. 6 (heren); Gou-
wf-comb.—G.Z.C. 4 (heren).
Wqensdag, kring Rotterdam: G.Z.C.
Rotterdam 2 (heren).
de f&cetten van Nieuwerkerks economisch leven. Een overzicht
van het kwekerscentrum in de Zuidplaspolder.
Er leek even een vertraging in het plan
te komen en wel dooreet directe verband
tussen de ontsluiting van de Hitlanden en
de voorgenomén afdamming van de Hol
landse IJssel. Maar gebleken is. dat dit
verband niet zo ingrijpend is, dat de ont
sluiting van de Hitlanden zal moeten
■wachten op de totstandkoming van h?t
definitieve plan tot kanalisatie van de
IJssel. De bewoners van de Hitlanden, die
6tnd0) korte tijd waterleiding hebben ge
kregen en straks elektriciteit zullen heb
ben, zullen dus over een jaar de beschik
king hebben over een behoorlijke ver
keersweg. Dat zal betekenen, dat een ge
bied van zeven kilometer lengte, dat een
jaar geleden nog het „petroleum-tijdperk"
kende over-de mogelijkheden zal beschik
ken om zich economisch te gaan ontwik
kelen. Het-gebied zal door de gunstige lig
ging vooral aantrekkelijk zijn voor indus
trievestiging. Met dit oogmerk vooral heeft
het Nieuwerkerkse gemeentebestuur in
April het initiatief tot het plan genomen.
In de gemeente leeft overigens alge
meen het streven om een gunstig klimaat
voor nieuwe industrie te vestigen. De elec-
trificatie van de gehele gemeente vordert
ene] waterleiding is er sinds kort vrijwel
overal, eveneens een werk van de laatste
jaren terwijl onlangs met vreugde de
goedkeuring van het kostbare plan tot de
bouw van twee rioolwaterzuiveringsinstal
laties werd ontvangen.
Dat betekent, dat over enige weken
dit werk zal kunnen worden aanbesteed
en dat Nieuwerkerk over enige tijd van het
probleem der stinkende sloten met het
daaruit voortvloeiende gevaar voor de
dieren zal zijn verlost. Ook uit hygiënisch
oogpunt wordt er dus belangrijke vooruit
gang gemaakt.
dan is de bouwkoek voorlopig op. De
bouwfjrond in het Dorp is vol, de verdere
expansie kan alleen worden gezocht in het
uitbreidingsplan Bermweg.
ISaar verbinding van
ticee kernen
De raad heeft een flink crediet uitge
trokken voor het bouwrijp maken van
gronden in dat plan, zodat in het voorjaar
kan worden begonnen aan de aanleg van
straten.
De bebouwing van het uitbreidingsplan
aan de Bermweg is ook in ander opzicht
belangrijk. Het plan ligt tussen de twee
afzonderlijke kernen van de gemeente, de
's Gravenweg en het eigenlijke dorp. Wo
ningbouw op dit gedeelte zal betekenen,
dat deze twee dorpskernen langzaamaan
met elkaar worden verbonden, zodat aan
een eeuwenoude „afzondering" een einde
zal komen. Aardig is, dat ook aan het
aanzien van dit gedeelte flink aandacht
wordt geschonken. Er zal een beplanting
komen langs de dijk langs de Kerklaan en
er is een plan om hier een plantsoen ter
grootte van één hectare aan te leggen.
Daaruit blijkt, dat de gemeente de re
creatiemogelijkheden in Nieuwerkerk niet
veronachtzaamd.
Predikbeurten voor Zondag
Woningbouw
Al deze plannen zijn gericht op beter
wonen en industrievestiging. Wat dit
laatste betreft blijkt Nieuwerkerk door zijn
ligging aan goede verkeers- en waterwe
gen in een gebied tussen de grote steden
aantrekkelijk te zijn. Het gemeentebestuur
heeft al menigmaal verzoeken om inlich
tingen ontvangen en laatst nog de komst
van een handel in bouwmaterialen op het
industrieterrein bij Kortenoord kunnen be
groeten. Maar de grote moeilijkheid blijft,
dat Nieuwerkerk op huisvestingsgebled
niet die vorderingen kan maken, die in het
belang van de industrialisatie gewenst
zijn. Er zijn weliswaar sinds de bevrijding
ruim honderd woningen gebouwd, maar
de wachtlijst is nog lang en telt zo onge
veer honderdvijftig namen, vooral van
mense^h, die in de plaatselijke industrie
werken, doch geen woning in Nieuwerkerk
kunnen krijgen. De laatste twintig der in
aanbouw zijnde woningen zullen deze
maand betrokken kunnen worden en ver
der is het plan volgende maand veertien
nieuwe woningen aan te besteden, maar
Ned. Herv. Gemeente: Sint Janskerk
(Achter de Kerk 5) 9 en 10.30 uur ds
Boer, 5 uur dr Gerh. Huls; Westerkerk
(Emmastraat» 33) 10 uur ds J J. Koning
(jeugddienst), 5 uur ds H. M. Cnossen;
Kinderkerk (gebouw Calvijn, Turfmarkt
142) 10 uur de heer R. v. d. Brug
Ver van Vrijz. Ned. Hervormden (Pe
perstraat 128) 10.30 uur ds J. Verdonk
Remonstr. Geref. Gemeente (Keizerstraat
2) 10.30 uur ds H. J de Wijs (Avondmaal).
Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur
ds W. L. Steinhart, Utrecht.
Oud-Kath. Kerk (Gouwe 107) 10.30 uur
Hoogmis, 7 uur Vespers; Dinsdag 9.30 uur
en Woensdag 7.45 uur H. Mis; hedenavond
7.30 uur Vespers.
Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 5 uur
ds W. van Dijk.
Geref. Kerk art. 31 (Turfmarkt 54a) 9.45
en 4.30 uur ds G. Koenekoop.
Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en
5 uur dr C. Steenblok.
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 5 uur
cand. Ji Velema, Den Haag.
Nederd. Geref. Gemeente (Turfmarkt 23
achter) 9.30 en 4.30 uur ds Joh. van Weizen
Donderdag 7.30 uur ds Joh. van Weizen.
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23)
10 en 5 uur ds J. I. van Wijck (v.m. doop-
dienst); Zaterdagavond 7.30 uur bidstond.
Vrije Geref. Gemeente (Zeugstraat 38) 10
ds H. J. Grisnigt.
Leger des Heils (Turfmarkt 111) 10 uur
Heiligingsdlenst, 6.45 uur openluchtsamen
komst Markt, 7.30 uur Verlossingssamen
komst. leider majoor en mevr. S. Barteling.
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5 uur
dienst.
Goudse Stadsevangelisatie (Spieringstraat
2a) 10.30 en 7.30 uur de heer W. F. Kloos.
I
„"TEN DICHTER VOOR DICHTERS" heeft men Leopold wel genoemd en tot op zekere
-*-Jhoogte ié dit juist. Het is bij hem of de taal ophoudt teken, aanduiding en beeld te
zijn van wat zich in zijn diepten voltrekt, tot in zijn meest eenzelvig prevelende verzen
toe lijkt zijn taal niets apders dan de wijze waarop bij hem de meest onnaspeurbare en
fijnste rimpelingen van het gevoel aan de oppervlakte komen. Deze uiterste verfijning
en gevoeligheid van zijn taal eist geschoolde verzenlezers en dichters zijn dat uiteraard.
Vandaar de boven geciteerde uitspraak. Doch het zou onjuist zijn te veronderstellen, dat
er in zijn werk niets te vinden is, dat in veel wijdere kring genoten kan wprden.
Men neme onderstaand gedicht.
Het gegeven is vrij eenvoudig. Een dode hond op een marktplein. Daaromheen de mensen,
die in het dode dier niets anders zien dan iéts walgelijks en afschuwwekkends, en dat
uitspreken, het aldus overstelpend met woorden van bitterheid en hoon. Eén is er echter,
wiens liefdevolle blik niets weerzinwekkends ontdekken kan. De liefde ziet alleen het
waardevolle en vindt het woord, dat beschaamt en verzoent tegelijk. Die adel van het
cemoed dat in staat is in het meest verworpene en geschuwde het onbezoedelde te
ontdekken zag Leopold verpersoonlijkt in Christus. Maar zijn gedicht doet nog iets
anders dan dit inzicht vertolken het maakt ook de zachtheid en nederigheid van de
Christusfiguur voelbaar Zozeer dat men zou kunnen zeggen dat het uit het gevoel
daarvoor geschreven werd; zelfs in het bittere middengedeelte blijft een milde aanwezig-
Jesus. die door de wereld ging,
was in een landstad aangekomen
en had zijn ongemerkten weg
over het marktplein heen genomen.
En zag eep hond stroef als een wolf,
plat op de stenen, onbewogen,
wiens leven heengeweken was,
wiens Jozef uit de put getogen
En om het kreng verrot en vocht
stonden de mensen stil en keken
en waren bits: een gierenzwerm,
die op een aas is neergestreken
En een: de walg van dit gezicht
benevelt en verwart het hoofd
met troebelingen als een kaars
roetwalmend door de wind gedoofd.
Uit: „Oostersch II"
Een ander: van dit gisteftd vod
en vuil het enigste gewin
Is duisternissen voor het oog
en schrik en afschuw voor den zin.
Zo zong een ieder daar zijn lied
maar allen in denzelfden toon
i/èberstelpten met verwijt
spraken bitterheid en hoon.
(Van een onzer verslaggevers)
STOLWIJK. Voor de fokkers van
kleinvee is het tentoonstellingsseizoen
aangebroken.
De besturen van diverse verenigingen ver
zetten bergen werk om 'n show te organise
ren en aantrekkelijk te maken. De klein-
veefokkers nemen de door hen gefokte
dieren nog eens in ogenschouw, in stilte
berekenend wat hun dieren kunnen be
halen. De éénkleurige dieren worden ter
dege onder de loupe genomen of er een
anders gekleurd haartje qL veertje in het
dekkleed aanwezig is. dat'dan vakkundig
wordt verwijderd. Meerkleurige dieren
worden nauwkeurig getoetst op scherpe be
grenzing van de kleurverdeling
De fokkers van konijnen zetten hun
dieren op de weegschaal, om zeker te zijn
dat het vereiste gewicht kan worden ge
haald. De dieren van grote rassen worden
extra gevoerd om toch maar aan een be
hoorlijk gewicht te laten komen. Bij de
dwergrassen wordt het rantsoen een beetje
Verminderd om vooral aan de minimum
gewichtsgrens te kunnen voldoen. Dat er
ook voortdurend wordt (.geborsteld om de
pels zo glad en glanzend mogelijk te ma
ken. is vanzelfsprekend.
De fokkers van slerdulven zijn dagelijks
bezig om hun dieren té trainen, ten einde
de raseigenschappen ten volle tot hun
recht te doen komen.
Het ligt voor de hand, dat zulke ge
selecteerde dieren een tentoonstelling tot
een fraai geheel maken.
He^ exposeren op een tentoonstelling is
voor de fokker van kleinvee het hoogte
punt van zijn liefhebberij. Niet alleen
wordt de waarde van deze liefhebberij be
paald door het genoegen, een bekroning
van de fokproducten geeft de grootste vol
doening. Een der meest geliefde tentoon
stellingen is èen show in clubverband. Daar
immers zijn de inschrijfgeldoi zo laag mo
gelijk gesteld en er zijn geen uitgaven aan
verzendkosten. Tevens kunnen deze expo
sities worden beschouwd als een „generale
repetitie" voor de grote landelijke tentoon
stellingen. die de sluitsteen van het ten
toonstellingsseizoen vormen. Jammer is
het dat, op enkele uitzonderingen na, nog
steeds geen pluimvee mag worden ge
ëxposeerd.
Grote verscheidenheid
Dat ondanks dit gemis de show, georga
niseerd door „Het Overschotje" te Stolwijk,
zulk een fraai geheel vormt, is te danken
aan de verscheidepheid van de inzendin
gen. Men ziet hier 'het konijn in vele vor
men en kleuren en prachtige sierduiven in
bekende soorten. Ook zijn er de vliegers bij
uitnemendheid, de postduiven, welke het
niet is aan te zien, dat de meeste al hon
derden kilometers „achter de rug" hebben.
Een der grootste attracties is de „team
match", diè onder de naam „Rondom Lek
en IJssel" de postduivenhouders uit Gouda
en omgeving in het geweer heeft geroepen.
Niet minder dan negen verenigingen na
men hieraan deel. Per vereniging werden
twaalf duiven ingezonden. Winnaar van
deze match is geworden de Goudse post
duivenvereniging ,,'t Centrum" met 1123*/*
punt, met als zeer goede tweede „Dé Reis
duif" uit Gouda, die 1122 punten behaalde.
Bij de sierduiven werd nu de Hollandse
kropper van T. Ahders uit Gouda onbe
dreigd als de beste oude doffer gekozen.
De beste oude duivin was de Hollandse
tuimelaar witroek van D. Geurts. De jonge
Modanezer krasdoffer van A. de Groot
kreeg een prijs als de beste. De prijs voor
de beste jonge duivin werd toegekend aan
de geel-zwartvleugel witpen vinkduif van
D. Boere.
De inzending konijnen is niet groot,
doch prima. Een kapitale witte Vlaamse
reus van J K. Groeneweg uit Oudewater
is de beste van de ingezonden grote rassep.
Een praChtknaap, die ten voile het pre-
dicaat Z.Z.G.' verdient. Een jonge Gouwe
naar voedster van J. Oskam was de beste
in de middenrassen.
Het ideaal van elke fokker is om het zo
vurig begeerde predicaat „uitmuntend" te
behalen, doch zo weinigen bereiken het. Dat
het te bereiken is, (bewijst de fraaie
Black and Tan jonge voedster van J. W.
de Jong, die zulk een hoge onderscheiding
te beurt viel. Welverdiend is zijn dier als
en/Boe i
f/ »pr<
Jezus i
tap naar het liggend dier
r 8Je en zeide enkel dit
en was beschamende rondom:
de tanden zijn als paarlen wit.
Jozef, hier: het leven; de put voor het
lichaam.
J. H. LEOPOLD (1865-1925) l«naar 0-2.
Dammen.
DAMCLUB „DAMLUST".
Uitslagen onderlinge competitie: H. J. v.
Wouden—P. J. v. d. Ham 1—1; M. de
Bruijn—J. C. de Bruijn 2—0; H. Broekhui
zen—J. Nieuwhuizen 0—2; P. Versloot—JC
d. Hee 2—0; A. Beuzekom—P. G. Schouten
2—0; C. Molenaar—J. Cde Bruijn 2—0;
Blok—A. Boer 0—2; M. de Bruijn—A. G.
Zeijst 0—2: N. v. d. Wouden—C. de Grovt
-0; P. J. v. d. Ham—W. Heuvelman 2—0;
NieuwhuizenH. J. v. d. Wouden 1—1: H.
J. Kuil—P. Tom 2—0; P. J. v d. Ham—A.
v. d. Berg 0—2, H. Broekhuizen—C. N. Mo- Schoanhov
lenaar 0-2. 1 D&nlust 2
de beste vap alle ingezonden konijnen ge
kozen. De vader van dif, opvallend mooie
dier is de beste ram van zijn klasse. Een
zeer goede rood-oog Pooltje van C. Bos
verdiende een pNjs, alsmede een beste
Luch Rex van A. de Groot.
Een sieraad op deze show is wel de in
zending kleurdwergen van mevr. v. d.
Klink-Carrée uit Stolwijk. Een rammetje
van bruin Chinchillakleur Js de beste, een
diertje dat men heel gemaldtelijk in een
vinkenkooitje kan houden. Ook een ver
dienstelijke inzending Cavia's van A. de
Groot uit Gouda kreeg een goede beoor
deling.
Keurmeesters waren voor de postduiven
de heer G. Boden uit Rotterdam, voor de
sierduiven de heer A. Lorius uit Gouda
en voor de konijnen de heer KI. Steenhuis
uit Stadskanaal.
Gevestigd: J. E. Maitimo van Zeist naar Van
Baerlestraat 42 aJ. E. Groenendaal (3 pers.)
van Nieuwenhoorn naar Bockenbergstraat
78; F. J. W. Hauffe (3 pers.) van Amsterdam
naar Bogen 29; A. W. Waardenburg (2 pefs.)
Van Noordwijkerhout naar Burgenfeester
Gaarlandtsingel 33; D. Bakker (4 pers.) van
Oud Beijerland naar Burgemeester Gaar
landtsingel 52; M. D. Catlelv. Leeuwen van
Zoetermeer naar Burgemeester Gaarlandt
singel 57; N. J. v. d. HoogenSpek van
Ouderkerk aan de IJssel naar Burgemeester
Gaarlandtsingel 59; P. Schoen (6 pers.) van
Workum naar Burgemeester Gaarlandtsin
gel 67; 'J. C. A. Siebes—Regtvoort van
Zwammerdam naar Gouwe 321; A. J. de
Bruijn van Utrecht naar Graaf Florisweg
93; A. M. Blaas van Dordrecht naar Graaf
Florisweg 77; C. T- V. Moes van Den Haag
naar Graaf Florisweg 77; A. M. v. Rooijen
van Montfoort naar Graaf Florisweg 77. A.
A. Burger (2 pers van Oudewater naar Hel-
mersstraat 18; A. M. Westhof—d. Maker van
Noordwijk naar Koningin Wilhelminaweg 81;
C. V. Huizing—Westhoff (3 pers.) van Noord-
wijk naar Koningin Wilhelminaweg 81:
W v. Kranenburg van Dell naar Koningin
Wilhelmiaweg 251; W. Gijzen van Vlissin-
gen naar Krugerlaan 98; W. v. Groningen
(3 pers.) van Reeuwijk naar Punt 15; M. v.
d. Zee van Sneek naar Krugerlaan 139; H. V
Drie van De Bilt naar Ranonkelplantsoen 13;
Boef van Valkenburg naar Spiering
straat 121; J. W. Geerling (4 pers.) van
Centraal Bevolkingsregister naar Stoofsteeg
21; P. Bouman van Rotterdam naar Veerstal
18; N- P. v. As van Streefkerk nfar West
haven 11; G. C. Sterk van Den Haag naar
Westhaven U; A. S. Brem—v. Galen van
Rotterdam naar Dijkstraat 9.
Vertrokken: M. G. Bruijnel van Gouwe 23
naar De Haag, Van Voorschotenlaan 28; G.
Dijkstra van Boeboom Toussaintkade 18
naar Finsterwolde. B 8; J. C. d. Beij van
Kuiperstraat 15 naar Eindhoven, Stratume-
eind 48; J. W. te Hennepe van Walvisstraat
naar Nieuw Lekkerland. Middelweg 35;
A. v'. d. Ban van Van Belgen IJzendoornpark
3 naar Amersfoort, Koningin Wilhelmina
weg 1; P. M. Groenendaal van IJssellaan 14
naar Waddinxveen. Meidooi®nstraat 14; C.
Verbree (2 pers.) van Blekeresingel 82 naar
Delft. Langendijk 72; H. v. Harten (4 pers.)
van Parkstraat 23 naar Amsterdam. Groen
marktkade 10; G- Oskam—Bruijft van Kru
gerlaan 159 naar Haastrecht, Provlncialeweg
West 44, E. Oudijk van Westhayen 68 naar
Den Haag. Veluweplein 43; M. C. v. d.
Laand. Ouden van Oosthaven 17; naar
Groningen, Nieuweweg 28; N. v. Oort (5
pers.) van Wijdstraat 33 naar Rotterdam
Abtsweg 58; S. J. fdeijn (b pers.) van Vos-
senburchkade 120 naar Kampen. Fernhout-
straat 19; J. BrasDe Jong van Vierde Kade
28 naar Waddinxveen, Aeadastraat 51 a; J
H. v. d. Meide van Onder tfe Boompjes 123
naar Ter Apel, Stationsstraat 3; K. Jansen
van Bockenbergstraat' 78 naar Nieuwen
hoorn, Dorpsstraat A 81; W. I. den Edel (4
pers.) van Bockenbergstraat 78 naar
Nieuwenhoorn, Dorpsstraat A 81.
Hilversumse gymnasiast wint
de prijs
De New York Herald Tribune organiseert
in samenwerking met de United Nations In
formation Division, in Maart 1953 een „New
York Herald Tribune-forum for high
schools", waar leerlingen van middelbare!
scholen uit verschillende landen bijeen zul-1
len komen. Ook, uit Nederland wordt
één leerling uitgenodigd voor een verblijf in
de Verenigde Staten van eind December tot
eind Maart 1953. De K.L.M. biedt een gratis
retour-vlucht aan. terwijl de verblijfkosten
voor rekening komen van de N. Y. Herald
Tribune.
De leerlingen die voor deze reis in aan
merking wensten te komen, moesten op
school een opstel schrijven in het Engels
over de Verenigde Naties.
Nadat Vrijdagmiddag de schrijvers van de
6 beste opstellen voor een onderhoud op het
ministerie van Onderwijs. Kunsten en We
tenschappen in Den Haag waren verschenen,
werd, in tegenwoordigheid van dr Marshall
Swa6, „public affairs officer" van de Ame
rikaanse ambassade, als winnaar uitgeroe
pen Th. P. H. van Lohuizen, leerling uit
de 5e klasse gymnasium A, van het gemeen
telijke gymnasium te Hilversum.
Geld uit keuken gestolen
Uit de keuken achter een woning aan de
Bodegraafsestraatweg is een portemonnaie
met 24 gestolen. De vrouw des huizes
was boven aan het werk en toad de keuken
deur niet op slot gedaan
KAASMARKT GROOT AMMERS
de 115 stuks, wegende 805 kg.
2 39—/ 2.43. 2e kwaliteit 2.3'
per kg. Handel kalm.
aliteit
-/ 2.38
De heer Polet sprak ovt. het
kerkelijk leven
De meisjesvereniging op Gereformeerde
grondslag „Bidt en Werkt" en de jongelings
vereniging op 'Gereformeerde grondslag
„Samuel" hielden gisteravond een gecom
bineerde jaarvergadering in „Kunstmin"
onder leiding van de voorzitter van de jon
gelingsvereniging de heer H. J. Meter. Uit
het jaarverslag, dat gecombineerd op rijm
werd voorgedragen door de secretaressen
en secretarissen bleek, dat de nv sjesver-
eniging in het afgelopen jaar is gegroeid tot
drie afdelingen, terwijl de jongellngsvereni-
ging niet op een grote groei kan bogen.
De hoofdschotel van deze avond was de
inleiding vah de heer G. H. Polet over het
onderwerp „Het kerkelijke leven: deva
luatie of inflatie". De titel van het onder
werp heeft tot doel i'ets te laten zien van
de practijk van ons kerkelijk leven, aldus
de heer Polèt. We zoeken ln de kerk de ge
meenschap der heiligen. Calvijn heeft de
Gereformeerde kerk gesticht en Kuyper
heeft in de kerk een waardevol hulpmiddel
gezien om de eenheid te bewaren. Een do
minee moet koelbloedig zijn en mag niet
heet of koud worden, want elke Zondag
wordt hij tweemaal gewogen op de weeg
schaal van zijn gehoor. De ene kerkganger
vindt de dominee een pracht kerel in zijn
preek en een ander vindt hem te dogma
tisch, zonder dat men weet, wat dit eigen
lijk betekent.
Wij jongeren, ging spreker verder, vin
den dat een dominee met ons moet kunnen
meedoen, niet alleen in het oplossen van
vraagstukken waarmee we op onze vereni
gingen zitten, maar ook in sport en spel. Op
de preekstoel moet de dominee Gods Woord
brengen, want de Bijbel is een boek vol le
vensvragen en antwoorden. Het is zo, dat
ons Christus gepredikt moet worden. In
onze tegenwoordige maatschappij vindt de
geest van de leugen een goede voedingsbo
dem. Het is daarom piet alleen goed dat
we zeggen Christus is in ons, maar we moe
ten ook weten wie Christus is. En dit wordt
ons geleerd door de prediking van Chris
tus. Als we dan zeggen, de preek doet ons
niets, dan hapert er iets 'bij ons. We moeten
ook zelf iets doen en dat is het luisteren en
leren. Anders is de kerkgang maar sleur.
Daarvoor moeten we strijden tegen ons zelf
om te willen leven naar Gods Woord. Dan
wordt ook de band van de leden van de
zelfde kerk inniger.
Na de pauze werd opgevoerd „Feinaert de
Vos", welk stuk. bewerkt door de heer A.
Koster, een beeld geeft van het egoïsme van
de mensen en als zodanig een getrouwe
weergave van het menselijk leven in het
algemeen is. Ds A. Nijhuis wekte in zijn
slotwoord op steun te verlenen aan het ver
enigingsleven van de jeugd.
Markten te Barneveïrl
PLUIM VEEM AR KT. Aanvoer ca 19 000 stuks,
handel redelijk. Prijzen: oude lichte kippen
1 90—2 05; oude zware kippen 2 10—2 25;
N -H blauwe kuikens 2 SO— f 2 85. alles per
kg Per stuk: oude hanen ƒ3 50— 5 50 oude
eenden 0 90—ƒ180; tamme konijnen l 3 oo—
8 50; tamme Jonge duiven 0 80— 0 75;
ganzen 7 00—9 00: hazen ƒ4.00—6 00; fa
zanten 3 00—4 50- patrijzen ƒ125— 2 50.
EIERMARKT Handel kalm, atfnvoer es
875.000 stuks Prijzen kippeneieren 22 25—
23 00 algemene prijs 22 50. kg-prtfs 2 50;
henneneieren 18 50—20 25; algemene prijs
19.25, kg-prljs 3 50
EIERVEILING „BARNEVELD—EDE". Handel
kalm aanvoer ca 560.000 stuks Prijzen kippen
eieren van 61/85 gram 22 25- 22 83 hennen-
eieren van 52 58 gram 18.71 20 54. alles per
100 stuks
KAASMARKT. Handel matig, aanvoer I
partijen boerenkaas Prijzen: 2 39—2.41
por kg.
Dam lust leidt in competitie
Goudse Districts Dambond
De competitie van de Goudse Districts
Dambond is begonnen. In de eerste ronde
versloeg Damlust 1—Damlust 2 met niet
minder dan 19—1. Excelsior won van Moor
drecht met 13—7. De tweede ronde verliep
vrij normaal. Gouda klopte Schoonhoven
met 13—7 en Excelsior hield Damlua 2 in be
dwang. De derde ronde leverde grote ver
rassingen op. Zó moest Gouda zich tevreden
stellen met een gelijkspel tégen Moordrecht.
De grootste verrassing wae dat Schoonhoven
een punt af moest staan aan Damlust 2.
In de 4e ronde ronde won Damlust met
14—6 van Schoonhoven.
De stand is nu:
2 2 4
2 11 3
Damlust
Excelsior
Gouda
Moordrecht
Schoonhoven
33—7 2.-
27—13 2--
23—17 1.1
17—23 0.50
Reünie Bioscoop De geschiedenis van
Frankrijk, die zo vaak met bloed en tra
nen werd geschreven, is reeds vele malen
als een dankbaar onderwerp voor een film
aanvaard. Na de film „De drie musketiers",
waarin o.a. wijlen Douglas Fairbanks Sr
zijn degen met vele tegenstanders kruiste,
zijn het nu de zonen van deze dapperen,
die het werk voor het heil van Frankrijk
in de geest van hun vaders voortzetten.
In een opwindend verhaal zien we op
nieuw een episode uit een woelige tijd her
leven, waarin, dank zij het fraaie techni
color, de. pracht en praal, van het Franse
hof en de kleurrijkheid van de bonte gewa
den des te beter tot hun recht komen De
musketiers, één van hen is Cornel Wilde
als D'Artagnang, doen daarbij aan dapper
heid niet voor hun roemruchte voorgangers
onder. Want ondanks de grote overmacht,
waarvoor ze zich bij hun poging, de kroon
prins van Frankrijk uit de handen van de
Hertog van Lavalle te bevrijden, geplaatst
zien, weten zij zich door hun meesterschap
op het zwaard vaak uit moeilijkheden te
redden. Maureen O'Hara, die dfc kunst van
het schermen aardig meester is, vertolkt de
Aladdin en z'n lamp
Schouwburg Bioscoop Een Icleurrijk
sprookje, in de pasteltinten van cinecolor
geschilderd, ia „Aladdin en zijn lamp Een
geschiedenis uit de Oosterse wonderwereld
en dus een bloemrijk verhaal van Oosterse
romantiek. Aladdin is er de dappere zak
kenroller in, die op prinses Jasmijn verliefd
wordt. Jasmijn mag hem wel. Helaas, er is
iemand, die roet in het eten gooit. Wel
brengt een toverlamp, die elke wens ver
vult. in diverse gevallen een oplossing, maar
toch komt er elke keer een kink-in de ka
bel. Aladdin en Jaslmijn worden verkocht
op een slavenmarkt, worden achtervolgd en
krom-
komen na een serie gevechten op het
me zwsard samen geboeid in een grieze
lige martelkamer. Gelukkig valt daar Alad- psultaat bewonderen van twee reizen
dins tegenstander Jh de zelfgegraven kuil
als slachtoffer van de geest van de tover
lamp. Zodat ook deze vlucht uit de werke-
23—37 0.33 lijkbeid. die wat aantrekkelijke ontspanning
lt—43 0.33 I biedt, zijn happy-end krijgt.
rol van Claire, die als dochter van de vroe
gere musketier Athos hun gelederen ver
sterkt, op de haar eigen charmante wijze,
onderwijs en bouw schuilkelders.
Bulldog Drummond
Thalia Theater Deze terugkeer is het
begin van het einde van een stel zeer ge
vaarlijke, voor niets terugdeinzende ban
dieten, die Londen orweilig maken Daarom
laat de ex-kapitein Drummond even zijn
stal met model-varkens in de steek. Hij
slaagt er in deze bende op te rollen.
Bij detectivefilms en thrillers is de regie
de voornaamste factor. Men kan zich voor
stellen. dat een regisseur in de handen staat
te wrijven bij het zien van een donker slop-
je, een bpuwval met sluipgangetjes. op- en
af-trapjes en de ruines van het na-oorlogse
Londen. Daar kan iets van gemaakt wor
den: een stel schijnwerpers voor de felle
lichtplekken en de zware schaduwen, een
beetje regen om de straatstenen te laten
glimmeren en dan liefst nog een beetje
Londense mist er bij om de juiste sfeer
voor allerlei rlllerig-lugubere dingen op te
wekken. Dikwijls is het zo, dat toe
schouwer de contróle op de juiste gang van
het filmverhaal verliest, doordat de regie
haar fantasie zo opzweept, dat hij bijna
snakt naar het moment, dat de dader
wordt gegrepen.
In deze film heeft de regie zich met aan
buitenissigheden bezondigd. Er zit, een lo
gische gang van zaken in het verhaal, en
de spanning bjijft gezond Men heeft er als
het ware een sportief element ingeschakeld.
Natuurlijk wint Drummond, maar daar is
moed voor nodig En ook verstand Men
heeft gelukkig de bezoeker niet beschouwd
als iemand, die n\en alleen maar behoeft
te laten rillen. Margaret Lelghton zoi*t
voor een knappe vertolking vart de vrou
welijke detective-sergeant en Walter
Pidgeon speelt de hoofdrol En hoe
In het journaal kan men het filmisch re-
filmoperateur is meegeweest om de beman
ning van de Faustus te redden en een ander
om te laten zien door welke mooie land
schappen de reia van Prins Bernhard gaat.
Zeer interessante'opnamen!
de willen wij afscheid nemen
kje oude geurende romantiek
Amsterdamse Nieuwmarkt. Op*
straat denken we echter nog
de merkwaardige ontmoeting
kje verleden tijd, dat zich zo
moderne heden wist te hand-
Ook de huidige koning, een nog jonge
man. is zeer geliefd bij zijn volk en groot
was de vreugde, toen verleden jaar de
koning zijn studietijd in Zwitserland be
ëindigde en met zijn jonge gezin zich in
September 1951 te Bangkok vestigde.
Een tweede punt van overeenkomst is de
liefde van de Thailander voor water. Even
als ons land, is Thailand een zeer waterrijk
gebied. Vele grote en kleine rivieren door
bruisen het, terwijl vooral in en rond Bang
kok ontelbare grote en kleine kanalen en
slootjes als het ware een tweede verkeers-
net vormen naast de bestaande wegen.
TfTELKE NEDERLANDERS er te Bangkok
wonen Vertegenwoordigers van Neder
landse scheepvaartmaatschappijen, van vele
handelshuizen o.a. Philips van de
K.L.M.enz. De handelshuizen brengen de
Nederlandse producten daar aan de man.
Die komt men overal tegen: melk in blik,
grote rollen kabel van de Nederlandse
Kabelfabriek te Delft, gloeilampen en nog
zoveel meer. Natuurlijk is ook Rotterdam
vertegenwoordigd. Tegenover het moderne
hoofdpostkantoor vmdt men het kantoor
van de Rotterdam Tradingcompany, waar
in een verkwikkend Rotterdams tempo
wordt gewerkt.
Dan kan men er vele adviseurs ontmoe
ten: een ingenieur van de Ned. Spoorwegen,
die door de United Nations is uitgezonden
om te adviseren bij de opbouw van het Thai-
lands railverkeer, een officier van de Rijks
politie te Water uit Vlaardingen. die hulp
verleent bij de opbouw van de Thailandse
Politie te Water. Steeds meer Thailanders
bezoeken Nederland. Velen blijven er om te"
studeren. Deze verheugende belangstelling
van een Aziatisch land voor Nederland is
een bewijs, dat wij er goodwill bezitten.
Het is zaak onze aandacht voor dit zich
snel ontwikkelende tropische land niet te
laten verslappen.
JACOB HOOY, SEDERT 1743, vertelt een uithangbord op de hoek van de Klo-
J veniersburgwal en de Nieuwmarkt te Amsterdam. Hier vindt men een won
derlijke wereld van geuren, soms riekend naar de Hollandse slootkant blakerend
in de zomerzon, dan weer naar de bloeiend? heide of de weelderige specerijen
rijkdom van tropische landen
Wü zi,jn hier bij een der oudste en laatste groothandelaren in kruiden, die ons
land nog kent. Achter een antiek winkeltje, dat precies zo bleef, zoals de kruiden
koopman Jacob Hooy het eens inrichtte (nadat hij in 1743 van zijn kraampje op
de Nieuwmarkt afscheid genomen had), liggen zeventien zolders, waarop enorme
balen lindebloesems, anijszaad, Curagao-schillen, honingklaver en coriander op
hun afnemers wachten.
VAN HIERUIT LOPEN de verbindingen
naar de grote likeurstokerijen, inlei
van de oorspronkelijke Hooy-familie, zei
naar de grote likeurstokerijen, inlegge-
rijen en óndere smaak- en geurflfbtikanten. „Er is een mensenleeftijd voor nodig om
Zowel bij de scheppers van parfumerieën met dit vak vertrouwd te raken. Kruiden
tellers van kruiden-receptei. hebben geheel eigen wetten en het gebied
is zeer veelzijdig oneindig zelfs, zodat
men er feitelijk nooit uitkomt".
s bij de samenstellers van kruiden-recepten
is de naam „Jacob Hooy" een begrip ge
worden tot in alle uithoeken van Neder-'
land.
Maar in de kleine winkel bleef iets han
gen van de romantiek van het oude volks
geloof in allerlei kruidenbrouwsels. Nog
krijgt hier het mannetje, wiens overgroot
vader "reeds in dezelfde geblutste koperen
weegschaal het Ierse mos (voor de. borst)
zag afgewogen, op zijn beurt een „gek'ruyde"
remedie
Temidden van de vele tonnen en laatjes
met Latijnse opschriften kan men zich in
eens realiseren: Wat zou de wereld eigen
lijk zijn zonder kruiden?
Wild en gevogelte zet men namelijk niet
op tafel zonder marjolijn en rosemarijn, het
geurige lijnoen- of citroenkruid doet het
uitstekend bij komkommer en dragoh moet
in kruidenazijn, bacilicum hoort bij vlees-
TVE MAN. dii b(j Jacob Hooy achter de
toonbank staat, moet een meester op
vele wapens zijn. Zoals een apotheker met
zekere hand zijn flessen grijpt, zo moet hij
ook de weg weten in de vele tonnen en la
tjes bij het samenstellen der kruidenrecep
ten van homoeopathen en kruidkundigen.
Maar hij moet ook achter de schermen de
hakselmachine kunnen bedienen, alsmede
de mengsels kunnen samenstellen volgens
de beproefde recepten van Jacob Hooy,
welke documenten van geslacht op geslacht
in de zaak gebleven zijn en nog steeds voor
„strikt geheim" gelden.
Hij dient er ook mede
voor zorg te dragen, dat de
balen met honderden kilo's
rozenbottels of laurierblad
op de zolders komen, ter
wijl hij even goed een tech
nische uiteenzetting moet
kunnen geven over laven
delbloesem. als een advies
aan een huismoedertje, dat
kruiden vraagt om enkele
harinkjes in te leggen
Maar dit is het grappige
bij Jacob Hooy terwijl het
huismoedertje met een
miniatuur-hoeveelheid de
deur uitloopt, worden in
de opslagplaatsen dezelfde
kruiden in
schemering vroeger in de winkel daalt,
wordt deze suggestie nog versterkt. Want
wat is hier eigenlijk veranderd sedert ruim
twee eeuwen geleden?
T-TOOGSTENS MISSCHIEN, dat de vee-
11 artsen hun patentgeneesmiddelen kre
gen en niet meer hun recepten zelf samen
stellen uit het door Hooy geleverde zoet
hout-, elthaea-, sabinae-poeder en antimo
nium. Ook het hoestmiddel voor paarden-
droes is sterk verdrongen: vroeger gingen er
soms 1000 pakken tegelijk de deur uit en
tegenwoordig verkoopt men er af en toe
twee of drie
Maar nogmaals, wat is er eigenlijk we
zenlijk veranderd? De kruiden hielden hun
geurende, smakelijke, genezende en magi
sche kracht; zij behielden ook hun greep
op de moderne mens en de gesprekken, dte
hier soms gevoerd worden, zijn nog de
zelfde als in 1743....
Veel uit de antieke Cruydtboecken in
de archievëto van deze oude zaak vindt
thans nog toepassing en we zouden nog en
kele kolommen kunnen vullen met be
schouwingen over de etherische oliën of
over de bestellingen, die de keukens der
grote Amsterdamse hotels dagelijks bij Ja
cob Hooy doen
Overigens vergoten we nog iets: de her
komst der kruiden. Veel komt uit het bui-
land, uit de Balkan. Spanje, Duitsland
enfin, noemt u maar op. Natuurlijk le
veren ook de inheemse kruidentuinen en
enkele „laatste Mohicanen" der kruiden
zoekers hun bijdrage.
En hiermede willen
van dit brokje oude
daar aan de Amsterdamse Nieuv
de nuchtere
lang ha over ae merKwaarmge ontmoeting
met een stukje
sterk in dit i
haven
Waar de tijd schijnt te hebben stil gestaan. Een kijkje in de romantische antieke
kruidenwinkel
der 17 kruidenzolders van Jacob Hooy
schotels en salie bij kiespijn, terwijl het
chichoreiblad bloedzuiverend werkt en het
gkeleizaak als een oud middel tegen steen
puisten geldt. Wilt u nog meer? Wijnruit
oftewel stuipekruid is beproefd bij kinder
stuipjes (volgens een oud volksgeloof dient
het middel in het hoofdkussen aangebracht
te worden), kattesnor bij niersteenen
dan zouden we het nog kunnen hebben over
jeneverbessen, venkel hysop, kamille, tijm,
gedroogde brandnetel. 'Zoethout. kalmoes_en
bitterzoet om over het drakenbloed en
het duivelsdrek, dat beelden van middel
eeuwse chirugijnskamers voor ons geestes
oog oproept, nog maar te zwijgen
Geloof overigens niet, dat het gemakkelijk
is met kruiden om te gaan. Dé huidige
eigenaar, de heer P. H. Oldenboom, wiens
overgrootvader in 1840 de winkel overnam
man achter de toonbank le
zeggen, hij hoort hier de
wonderlijkste vragen, waar
op hij een antwoord mqet
weten: „Ik heb zo'n pijn in
mijn buikzou u daar
wat voor weten?" Of: „Ik
wou ditmaal eens padde
stoelen inmakenweet
u ook. wat voor kruiden
daarvoor nodig zijn?"
Men ziet hier vele mensen van de „oude
stempel", die kruiden en specerijen vanouds
bij Jacob Hooy betrekken, die tenslotte in
feite beschouwd kan worden als een ouder
wetse drogist een handelaar in „droge
rijen". Hier Staat de volksvrouw uit de
Jordaan voor een „zakje zwarte peper"
naast de dame uit het. patriciërshuls, die
haar voorraad vlees-, worst- en wildkruiden
komt aanvullen. En er heerst altijd gezellig
heid en sfeer ln de merkwaardige winkel
van Jacob Hooy, waar men zich soms in
het ruim van een Oost-Indië-vaarder, te
rugkerend van de specerijen-eilanden, kan
wanen. Onder de enorme zwarte slang bo
ven de toonbank (een eeuwenoude schep
ping van hout met een kop naar twee zij
den en ineengekronkelde staarten) schijnt
de tijd soms stil te staan. Wanneer straks
de avonden nog sterker gaan korten en de
pEEN
INTERESSANTER BEELD dan een waterstraat aan de buitenkant van
de Thailandse hoofdstad Bangkok. Als in de prille morgen de tropenzon over
dit land is opgegaan, komt de stad tot leven. De Thailander verlaat zijn huisje,
dat aan het water staat of, op palen gebouwd, erboven hangt.
Zijn vervoermiddel is de sampan, het sierlijke ranke roeibootje, waarmede hij
zich verplaatst en zijn handelswaren vervoert. Een enorme drukte heerst weldra
op deze Bangkokse waterstraten. Kooplieden, die hun sampans hebben volgeladen
drijven of peddelen rustig op de
weer drijvende markten, waarheen
Tussen al die bedrijvigheid door
iatuur-sampans en pagaaien onver
met hun gladg eschoren hoofden
leggend om in hun koperen bedelnap
HET is EEN PRACHTIG LAND, dit
Thailand, dat vroeger Siam werd ge
noemd. En een prachtig volk, gastvrij en
vriendelijk, tegenover de vreemdeling, zo
lang deze zich niet bemoeit met de binnen
landse aangelegenheden. Want het mag dan
sinds eeuwen vreemdelingen binnen zijn
grenzen hebben, het heeft, in tegenstelling
met de omringende landen zoals Birma en
Irdo-China, altijd zijn volledige onafhanke
lijkheid kunnen bewaren. De vrijheid is de
Thailander tot een heilig bezit geworden,
dat hij ten alle tijde tot het uiterste zal
verdedigen.
Thailand heeft de deuren voor de vreem
deling altijd opengehouden, omdat hij weet
dat hij van hen wat kan leren. En onder die
vreemdelingen namen en nemen nog de
Waar palen liggen, palen staan,
Waar palen straks de grand in gaan
Met heiblok-discipline,
Waar Jan en alleman maar doet
Of heel de boel in gruizels moett
Daar staat een heimachine!
Waar alles kreunt, en alles steunt,
Precies of heel de wereld dreunt,
Een stoom- en rooklawine,
Waar kokend water spat en kruipt,
't Van vet en olie glimt en druipt:
Daar staat een heimachine!
Waar men met takels, staaldraad, touw
De grondslag legt voor een gebouw
Dat ~'t algemeen gaat dienen;
Waarin men straks volop geniet
Van alles wat vernuft maar biedt:
Daar staat een heimachine!
Waar men een eigen taaltje praat
En toch elkander goed verstaat,
Plus-minus met z'n tienen;
Met klonter-voeten dik van klei,
Waar 't liedje klinkt van hé en hei!"
Daar staat een-heimachine!
We staren vol bewondering
Naar 't steunend, dreunend, kreunend ding
En hen, die haar bedienen;
De „opbouw" raakte in de knel
Als er niet was zo'njtotig stel
Met zo een heimachine!
met levensmiddelen, stoffen, vruchten, waterkruiken en nog zoveel meer, dat
nuttig of nodig is voor het leven in
stroom langs de huizen. Wat verderop stui
de huisvrouw peddelt pm haar inkopen te
spelen kinderen op het water in hun mi
stoorbare Boeddhistische tempeldiena:
en oranje-gele gewaden, bij elke woning ai
eten te verzamelen voor kloosterlingen en priesters By elk huisje wachten zij
geduldig op de gave: een visje, wat rijst n)et pikante saus., wat vruchten. Dan
gaan zy weer een deur verder. Dit fascinerende schilderij van Oosterse bedrijvig
heid is vervat in een lijst van weelderig tropengroen, cocospalmen en breed-
bladige bananenbomen. I
irlanders een belangrijke plaats
is in het begin van de 17de eeuw had
'erenigde Oost Indische Compagnie
Ingrijke nederzetting in de toenmalige
id van Siam, Ayuthia. Er werd een
ide handel gedreven. Ook nu zijn
Nederlanders in Thailand, van wie
in de hoofdstad Bangkok leven,
•ij moeten dan nog worden geteld
federlanders. die er slechts tijdelijk ver
een expert in United
Na"ti|oüsverband en personeel van de
irdamse Ballast Mij., dat grote bagger-
:n uitvoert. Het is een gelukkige om
standigheid. dat de Nederlanders er in
land goed opstaan, want het land bezit
toekomstmogelijkheden.
IS ALTIJD een koninkrijk ge-
,t. Het land is een van de grootste
centen van de wereld en, wetend
igrijk de rijst als voedingsmiddel
.s. zal men de voorname plaats,
dit land in het Aziatisch bestel in-
niet in twijfel kunnen trekken
Tijdens de grote volksverhuizingen is het
ThaiJvolk uit het Noorden gekomen en
heeft I het zich gevestigd in de vruchtbare
laagvlakten van de grote rivieren, de Menam
Chao 1 Praya. de Mekong en verscheidene
lachtige stromen, die hun bruin-
water uit de berglanden van
Achtelr-Indië naar zee voeren.
De Portugezen kwamen als Westerlingen
in dit land in de 16de eeuw. Ze waren han
delaars, maar ook zeeschuimers, welke be
roepen in die tijd maar al te dikwijls ge
combineerd werden. Handig maakten de
Portugezen gebruik van de onderlinge oor
logen tussen de vorsten van Thailand en
Birma. Beiden gaven zij militaire bijstand
en zij waren het. die vermoedelijk de eerste
kanonnen, hier hebben ingevoerd. Al deze
bezigheden gingen natuurlijk gepaard met
handelstransacties.
Maar ook de Nederlanders waren in die tijd
geen lammetjes en het kunstje, dat de Por
tugezen zoveel geld in het laatje bracht,
verstonden onze voorvaderen net zo goed.
Het duurde dan ook niet lang, in het begin
van de 17de eeuw, of de Nederlandse vlag
liet zich zien op de Siamese wateren. Aan
de mond van de grootste rivier, de Menam
Chao Praya, werd de eerste hederzetting
gesticht, later gevolgd door een veel grotere
in de hoofdstad Ayuthia, meer stroomop
waarts aan deze rivier gelegen.
Schouten, commandeur van deze neder
zetting te Ayuthia, omstreeks 1630. heeft
een prachtige beschrijving nagelaten vah
deze stad. Met haar vele grote paleizen,
haar meer dan 300 tempels waarin gouden
Boeddha-beelden, juwelen en kunstproduc
ten in overweldigende hoeveelheden werden
aangetroffen, moet deze stad een waar
Oosters sprookje zijn geweest. Jammer ge
noeg werd ook Ayuthia door het oorlogs
geweld getroffen en nog geen 100 jaar na
S' houten, was de stad een rokende puin
h top, waarvan het grootste deel snel over-
woekerd werd door de tropische planten-
g oei. Nu nog herinneren de enorme
tefnpelruïnes aan de pracht en praal van
deze eens zo machtige Oosterse stad
Nadien werd Bangkok gesticht, aan
dezelfde rivier, ongeveer 35 km. van de zee
verwijderd, ^angkok. stad van ruim 1.000 000
inwoners, stad van paleizen en prachtige
tempels, stad van grootse monumenten op
brede boulevards, maar ook. stad met
onmiddellijk achter elke verharde weg de
houten huisjes met rieten daken van de
Thailander.
Twee werelden ontmoeten elkaar hier;
de moderne wereld van verharde wegen en
stenen gebouwen, dringt onstuimig in het
glimlachende, wijze, oude Azië van houten
open huisjes, kleine lampjes, dlndeloze
reeksen kleine winkeltjes en rustig pratende
mensen. De boulevards vormen het Thailand
waarnaar wordt gestreefd, het land van de
toekomst. Het huidige Thailand loopt tevre
den op blote voeten door de modder, ploe
tert heerlijk in - de ontelbare slootjes en
kanaaltjes (klongs genaamd) en eet véel-
vuldig kleine hapjes in de vele eetgelegen-
heden of aan een draagbaar winkeltje. Deze
mensen zijn vrolijk en opgewekt, vriende
lijk! en voorkomend, dol op hun grote
schare kinderen. Ijverig en vlijtig mogen ze
niet geqoemd worden, wel kunstzinnig. Er
wordt overal tijd en moeite genomen en
gevonden, om een dagelijks gebruiksvoor
werp mooi te maken.
1LTOEVEEL VERSCHIL er ook moge zijn
-*"*• tussen de Tjiailanders en de Nederlan
ders. toch is er ook in vele onzichten over
eenstemming te. constateren. Daar is in de
eerste plaats hun grote liefde voor het
Vorstenhuis. Evenal* wii de zegeningen héb
ben gekend van een vele iaren achtereen
regerende vorstin, zo heeft men in Thailand
de vruchten geplukt van een ruim 40-jarig
bewind van een zeer verlicht vorst, Rama V,
die regeerde omstreeks de eeuwwisseling.
Elk jaar in de tweede helft van October,
wordt deze vorst op een nationale dag her
dacht. Zijn ruiterstandbeeld wordt dan om
geven door prachtig versierde schilden en
borden, welke daar geplaatst worden door
deputaties van scholen, ziekenhuizen, bedrij-
vefy overheidsdiensten, enz. Duizenden zijn
dan op de been en 's avonds is het geheel
sptoekjesachtig verlicht. Men ziet dan ook
de kleine man een in pisangblad gepakt
bouquetje bloemen, waarin een brandend
kaarsje, plaatsen aan de voet van het stand
beeld.
g 'T'oetakelen doet men eigenlijk een
A schip, dat men voorziet van alles
f wat nodig is om het zeilklaar te ma-
ken. Het betekent dus: uitrusten, op-
I tuigen. Wanneer een vrouw zich nu
s op een overdreven, smakeloze en
lachwekkende wijze „optuigt", zegt
f men eveneens wpt heeft dat mens
i zich toegetakeld.
Wij kennen het woord echter ook
%n een andere betekenis, namelijk in
i die van: mishandelen. Het lijkt of die
twee met elkaar in tegenspraak zijn,
maar wanneer men bedenkt dat de
5 mishandelde zich met een blauw oog
of een gezwollen neus moet vertonen,
waarmee zijn tegenstander hem heeft
s opgeknaptis dit ironisch gebruik
wel duidelijk."
Ten slotte: er bestaat ook een werk-
woord: aftuigen in de zin van iemand
i de kleren van het lijf scheuren. Ook
een schip dat buiten gebruik gesteld
wordt, tuigt men af, ontdoet men van
zijn tuig.
Vanzelfsprekend ontvangen veel schrijvers
en vooral bekende na het uitkomen van
hun boeken reacties uit de lezerskring. Maar
dat de weerklank zo groot en different ge
noeg is om er nog eens een apart boekje
aan te wijden, komt minder voor en een zo
danig uitgaafje betekent ongetwijfeld reeds
door zijn verschijning een triomf voor de
kwaliteit en het vermogen van de betrokken
auteur. Zulk een victorie blijkt dan te zijn
weggelegd voor de Griet Manshande Trilogie
van Jan Mens ..De Gouden Reael (1940), „De
Blinde Weerelt" (1948) en „Het Goede Inzicht"
(1949), waarover en waarvan de geestelijke
vader thans op verrassende wijze de gehei
men heeft onthuld aan de hand van gelijk
de ondertitel luidt „een aantal prijzende en
lakende epistels naar aanleiding van het ver
schijnen van de trilogje; benevens enige be- -
scheiden opmerkingen en toelichtingen be
treffende dezulke, mitsgaders enige stok
paardjes door mij bereden en gefokt"
De trilogie heeft destijds het hart van de
Amsterdammers en van een groot deel van -
de Nederlanders gestolen en deze „appendix''"
vol charmant uitgewerkte „voetnoten" zal niet
nalaten het populaire beeld wan Griet, een
figuur, gebaad ln het schone bjanke schuim
der fantasie en afgedroogd en opgewreven
met een historische handdoek, te verhelderen.
Het is ronduit een alleraardigst boekje ge
worden. waarin de voortreffelijke verteller,
die Mens is, zonder aarzelen het gordijn weg
schuift en iedereen, die er beiang in steit. een
blik gunt op de achtergronden, de tussen-
schotten en de belichting van een laat ons
zeggen geïnspireerd brein ln vol bedrijf,
welke de stof naan de maatstaven waarheid
en verdichtsel splitst, aaneenvoegt en opbouwt.
De duizenden vrienden van Griet Manshande.
de minnaars en kenners van Oud-Amsterda.o
(geen betere gids voor de Jordaan e.d. dan
de schrijver) mogen en zullen Jan Mens voor
zijn, ook weer door en door menselijke be-
bekeijtenlssen, dankbaar wezen.
Uitgever: NV. Ultg. Mij Kosmos, Amster
damAntwerpen.
