welkom
i
UIT DE OMGEVING
Henriëtte Roland Holst op
82-jarige leeftijd overleden
Een stroom Jeugdlectuur gaat aan
Sinterklaas vooraf
terstond
V.
Ds. Van Rossum: meerderheid
legge haar zienswijze niet op
Chr. Besturenbond hield een
propaganda-avond
Catarrh
Israels volwassenen naar school
Verdachte beschuldigt haar
overleden man
9
Modaliteit of richting
Kerkorde beoogt eenheid
in verscheidenheid
Concessie van Van Gog
met 5 jaar verlengd
AAR.
ANNEER
„Wat doen we met
onze vrijheid
„Wat de K.N.M.B.
zoal doet"
Een goed en goedkoop
voor de feestdagen
Wolle Klaver
C.Z.C. schqot bij Neptunus
(loor het net heen
wat zullen
Zij gaf meer dan veel, zy gaf alles
VICKS VATRO NOL
ONTSPANNING EN ERNST VOOR BOVEN DE ZESTIEN"
Eerst komen de meisjes aan de beurt
Te laat
Eind aan Babylonische spraakverwarring
- ll%'
Kerstgeschenken van
vijand in Korea
Stof tot nadenken
Beneden de zestien
Eis 15
jaar
Declamatorium over
Henric van Veldeken
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
GOUDSCHE COURANT
DINSDAG 25 NOVEMBER 1953
Op een gemeente-avond van de Vereni
ging van Vrijzinnige Hervormden in „Het
Blauwe Kruis", sprak gisteren ds J van
Rossum, Ned. Hervormd predikant in Win
terswijk, over „Modaliteit of richting?"
Ds Van Rossum begon met op te merken,
dat het woord „modaliteiten" uit de toelich
ting op de nieuwe kerkorde stamt. Vroeger
•prak men van „richtingen" al werden
deze in de „oude kerkorde", het Algemeen
Reglement voor de Ned. Herv. Kerk, dat
gegolden heeft van 1816 tot 1951, niet ge
noemd, maar wel stilzwijgend veronder
steld maar de nieuwe kerkorde, eerlijker
en reëler, heeft hiervoor, naast zoveel an
dere vreemde woorden, het woord „moda
liteiten" ingevoerd. Hiermee heeft de Ned.
Herv. Kerk officiéél erkend, dat er ver
schillende wijzen (modus wijze) van
evangelieverkondiging zijn, terwijl door het
woord „modaliteiten" tevens is uitgedrukt,
dat in de verschillende wijze van evangelie
verkondiging tenslotte toch slechts één en
hetzelfde Evangelie naar voren wordt ge
bracht. Het oude woord „richtingen" sugge
reerde meer een uiteengaan der verschil
lende meningen, stromingen en zienswijzen,
het woord „modaliteiten" brengt meer een
suggestie van eenheid in verscheidenheid.
Namen en benamingen plegen dikwijls een
wens, een streven, e^n pretentie uit te
drukken. Zo ook hebben we in het door de
nieuwe kerkorde ingevoerde woord „moda
liteiten" ongetwijfeld met wat de Engelsen
noemen „Wishful thinking" te doen. De
nieuwe kerkorde beóogt een grotere een-
neid in het geestelijk leven der kerk te
scheppen. Dit is een streven, dat alleen
maar is toe te jyichen, want „een rijk dat
tegen zichzelf verdeeld is, kan niet be
staan", en in deze tijd, waarin de onkerke
lijkheid en hand in hand daarmee de on
verschilligheid voor geestelijke dingen een
steeds wassende stroom is, kan de kerk
zich de weelde van een onderlinge rich-
tingsstrijd heus niet meer permitteren. Doch
de eenheid in verscheidenheid welke de hui
dige kerkorde op het oog heeft, is alleen
bereikbaar, als de verschillende „richtin
gen", die er op het ogenblik in de Ned.
Herv. Kerk zijn, elkaar ook werkelijk als
„modaliteiten" gaan beschouwenl En daar
aan ontbreekt, zeide spreker, nog wel het
een en ander.
Eigen maatstaf
Immers, lettende op de feitelijke toestand
in de Ned. Herv. Kerk ziet ds Van Ros-
- gum daar op het ogenblik de toon aan
geven door de z.g. midden- of neo-ortho-
doxie, een gematigde rechtzinnigheid, die
optnstaat voor een zekere mate van bijbel
kritiek, veel verouderde zienswijzen heeft
laten vallen, moderne allures aanneemt,
maar met hand en tand vasthoudt aan wat
zij het „indlscutabele" noemt: de vlees
wording des Woords in de persoon van
Jezus Christus, zijn schulddelgend lijden en
zijn lichamelijke opstanding uit het graf.
Deze midden- of neo-orthodoxie vormt de
meerderheid in de vertegenwoordigende li
chamen der kerk en bezet de sleutelposities
in alle raden en commissies die er zijn.
Daartegen aangeleund staan die „vrijzinni
gen" die de geloofsopvattingen van deze
meerderheid voor 80 90'/. kunnen delen
en daarom zeide spreker, soms ook een
atukje van de kluif krijgen toegeworpen
Het gevaar van de huidige ontwikkeling
ziet ds Van Rossum hierin, dat een be
paalde modaliteit, n.l. de modaliteit van de
op 't ogenblik bovendrijvende groep, zich
zelf als maatstaf aan de andere modalitei
ten gaat opleggen. Want daarmee zou een
voudig bestendigd zijn wat altijd de kanker
van de Herv. Kerk geweest is, n.l. de over
heersing van de ene gtoep door de andere,
van de minderheid door de -meerderheid
Men ziet het in Gouda, waadde modaliteit
van de Vrij*. Hervormden door deifkerke-
raad niet als modaliteit, d.w.z. als een an
dere wijze van evangelieverkondiging,
wordt erkend en een groep trouwe lidmaten,
omdat zij een andere wijze van evangelie
verkondiging begeert, eenvoudig buiten de
peur wordt gehouden. Spr. betwijfelt ten
Zeerste of deze houding van dp kerke-
raad wel in overeenstemnjing is met het
apostolisch karakter vad de kerkorde,
waarvan men zo hoog pleegt op te geven.
Om nog te zwijgen van de onnoemelijke
achade„ welke door deze bekrompen hou
ding aan de kerk wordt aangedaan!
De neij-orthodoxie heeft tot deze exclu-
«ivislische houding te minder het recht, om
dat zij, wat haar dogmatisch gehalte be
treft, slechts een except uit de oude ortho-
doxe leer is, Sprekirs berwMr tegen deze
„modaliteit is, dat ze zo halfslachtig.is Im
mers ze geeft toe, dat er in de Bijbel le-
eenden en onwaarschijnlijke verhalen voor
komen (b.v. het scheppingsverhaal en dat
van het paradijs), ze is zelfs, in brede
lagen, geneigd toe te geven dat de* geboorte
van Jezus uit de maagd).Maria een oud
christelijk theolofeoumenoA is, d w.z. een
godsdienstige voorstelling, Wie geboren is
uit de mythische denkwijze van die tyd,
maar ze houdt hardnekkig! vast aan het
«jlbbóleth, dat Christus lichamelijk uit zijn
«af verrezen is. Hoewel tochl zowel het een
als tirt ander duidelijk in de Schrift ge
leerd wordt.
Andere visie mogelijk
Voor 't laatst beroept men zich dan op de
uitspraak van Paulus in 1 Kor. 15 14: „A{s
Christiü niet is opgestaan, dan is onze
prediking ijdel, en ijdel ook ons geloof
Maar wie zegt dat Paulus hier een licha
melijke opstanding bedoelt?vroeg ds Van
Rosïum. Hij wees op teksten, óók bij Pau
lus. die in een andere richting wijzen. Is van
Iemand, die blijkens" 2 Kor. 5 16 geen
waarde hechtte aan het kennen van Chris
tus naar het vlees en die schreef, dat vlees
«n bloed het Koninkrijk Gods niet kunnen
beërven (1 Kor. 15. 50), te verwachten, dat
hil zoveel waarde zou hebban gehecht aan
een vleselijke, lichamelijke opstanding?
Ten overvloede staat er dan nog In de
eerste brief varr Petrus (3 18), dat Chris
tus wel gestorven is naar het vlees, rtiaar
opgewektnaar de geest! Spreker wilde
hiermee zeggën, dat er ook een ander* yi-
•ie op het Evangelie en een andere In
terpretatie van de Bijbel mogelijk is. Het
volle Evangelie", waarmee men van deze
gljde zo gaarne schermt -r „alsof wij er Iets
van zouden verdonkeremanen", riep spre
ker verontwaardigd uit is niet de enig
mogelijke en zeker niet de enig juiste inter
pretatie van de Schrift: er Is, behalve „une
art de grouper les chlffres" ook „une art de
grouper les textes"!
Ook de Gereformeerden zijn, aldus spre
ker, blijkens het rapport van d« door de
k ,Synode ln8®stelde commissie ter
bestudering van het vrouwenkiesrecht, van
mening, dat de teksten in die brieven van
Paulus, welke handelen over de positie der
vrouw in de gemeente „tijdgebonden" zijn,
d wz. verklaarbaar uit de zedeh en de
denkwijze van die tijd en niet meer abso
luut normatief voor ons, mensen van de
twintigste eeuw. Spr. vraagt zich echter af,
waarom dan die teksten, welke handelen
b.v. over de verzoenende kracht van Chris
tus bloed, niet „tijdgebonden" kuflnen zijn.
De orthodoxie heeft geen recht ons hier
verwijten te maken, aldus spreker, zolang zij
zelf andere bijbelplaatsen „tijdgebonden"
acht.
Voortgaande openbaring
Spreker stemt toe, dat de nieuwe kerk-
drde gebaseerd is op de „gehoorzaamheid
aan de H. Schrift". Maar wat houdt dit in?
vroeg hij. Eist de Schrift van ons, dat wij
ons slaafs zullen buigen voor haar letter
of dat we ons zullen richten naar datgene^
waarheen zij tendeert? „De letter doodt,
maar de Geest maakt levend", staat er ook
geschreven (2 Cor. 3 6). En volgens Joh.
16 12, 13 heeft zelfs Jezus het laatste woord
niet gesproken, maar worden wij verwèzen
naar de Geest der Waarheid, die ons tot de
volle waarheid leiden zal. „De waarheid zal
u vrij maken" (Joh. 8 32). Dus wijst de
Bijbel uiteindelijk* boven zichzelf uit: er is
een voortgaande openbaring, die 'niet met
het laatste bijbelboek is afgesloten.
Resumerend zeide ds Van Rossum dan-
baar te zijn voor het begrip „modaliteit",
dab de nieuwe kerkorde heeft gelanceerd
Hij erkent, dat er verschillende wijzen
van evangelieverkondiging mogelijk en mis
schien zelfs noodzakelijk zijn, waarbij hij
zich beriep op de tweemaal in het Nieuwe
Testament voorkomende uitspraak, dat er
„kinderkens" zijn, die roet „melk" moeten
worden gevoed, omdat ze de „vaste spijs"
nog niet verdragen kunnen. Maar hij meent
zich ten sterkste te moeten verzetten tegen
het drijven van een bepaalde „modaliteit",
die haar zienswijze als de enig legitieme
aan de kerk tracht op te leggen. „En ik
meen óók de Geest Gods te hebben",, aldus
eindigde spreker met een woord van Pau-
4u« (uit 1 Cor. 7 40) zijn peroratie. „Die
rSljl oordeelt, ls de Heer" (1 Kor. 4 4).
In deze góed bezochte bijeenkomst is
op de lezing van ds Van Rossum een ge
animeerde gedachtenwisseling gevolgd.
Aulobuidientl GoudaR'dam
Aanvragen om buslijnen naar
Zoetermeer afgewezen
De Commissie Vergunningen Personen
vervoer heeft de vergunning van de Gebr.
Van Gog te Capelle a.d. IJssel tot het on
derhouden van de autobusdienst Rotterdam
D.P.—Nieuwerkerk a.d. IJssel—Moordrecht
—Gouda station met een zijtak naar Zeven
huizen (Hof van Holland) met 5 jaar ver
lengd. Aan deze concessie is de beperking
verbonden, dat de dienstregeling uitsluitend
wordt ingesteld om te voorzien in de ver
voersbehoeften van de tussenliggende plaat
sen met de eindpunten. Deze beperking is
ingesteld om onttrekking van vervoer aan
de spoorlijn Gouda—Rotterdam tegen te
gaan. In Rotterdam geldt een verbod voor
locaal verkeer.
De aanvragen van de Gebr. Van Gog om
concessie voor het exploiteren van busdien
sten Zoetermeer—Gouda, Zoetermeer—Rot
terdam. Boskoap—Rotterdam en Zoetermeer
—Boskoop werden afgewezen.
Ook de N.V. Cltosa had vergunn» j
eW bi
ge
vraagd voor het onderhoüden van eeg bus
dienst tussen Gouda en Rotterdam. De Com
missie Vergunningen. Personenvervoer heeft
deze aanvrage echter afgewezen.
25 Nov. 6.30 uur, Stationsplein: Aankomst
van Sint Nicolaas, daarna rijtoer door da stad,
7.30 uur ontvangst door gemeentebestuur In
stadhuis.
7.30 uur, Openbare Leeszaal: Spreek-
Juventute. adviseuse mej. C. van
Leeuwen.
25 Nov. 0 uur Thalia Theater: Corsettten-
show Firma P Breek.
25 Nov. I uur, Concordia: Voorlichtingsavond
Firma Ruys en Co voor adspirant-emigranten.
26 Nov. 7.30 uur, veemarktrestaurant: Film-
■ertoning over rattenbestrijding.
26 Nov. 7.45 uur Veemarktrestaurant: Toneel
avond Friese Vereniging, opvoering „Spegel
fan 'e wrftld'V
26 Nov. 8 uur, Westerschool: Bijbellezing ds
H v. d Akker
26 Nov. 8 uur, Reitnie: Spreekbeurt ds J. Bör-
ger voor Logosverband.
26 Nov. 8 uur, Nieuwe Schouwburg: Ster-
26 Nov. 8 uur, calvUn: Bijeenkom
Bond, spreker ds J. van Slledregt.
Op de propaganda-avond van de Goudse
Christelijke Besturenbond, die gisteren in
De Beursklok gehouden werd. sprak de
'heer C. Groen, hoofdbestuurder van de Ne
derlandse Christelijke Bond van Overheids
personeel over „Wat doen wij met onze vrij
heid. Spreker begon met te zeggen, dat
de winterpropaganda van de Chr. vakbewe
ging als inhoud moet hebben: bezinnen en
getuigen. Bezinnen in eigen kring en getui
gen naar i?ult;en. Dit is hetzelfde als wat
men ook bèoogt met een Chr. sociaal con
gres. Helaas kon er geen Chr. sociaal con
gres worden gehouden, maar alleen een Chr.
sociale conferentie, waarbij men tot de slot
som is gekomen, da>t men hef op verschiiten*
de punten niet eens is geworden oger din
gen die het sociale leven betraten. Wel
heeft men elkaar kunnen viaden op het
voornaamste punt, dat ook de fiasis is voor
het christelijk sociale leven, nbmelijk De
betekenis van de Bijbelse boodschap voor,
het sociale leven". De conclusie is vastge
legd in een zestal punten, waarvan het laat
ste punt wel het voornaamste is „De In
deze zin verstane sociale ftrijd zal zien al
leen voor verwereldlijking en défaitisme
kunnen vrijwaren, wanneer hij gedragen
wordt, door die ernstige en vreugdevolle in
zet van heel ons leven, bij alle aandacht
voor het heden, zich uitstrekt naar de toe
komst van Jezus Christus en Zijn Konink
rijk, waarin allen de triumph vani Gods ge
rechtigheid over alle zonde en ellende der
wereld gewaarborgd wordt
Op deze basis staat ook de christelijke
vakbeweging. Wij zijn vrij omdat Christus
ons heeft vrijgemaakt. Maar ib die *rijhe^
weet een christen zich gebonden aan Gods*
Woord:. Hierin hebben we «en v«"|twoor-
deiijkheid. aldus spreker. Een Verantwoor
delijkheid die we genieten in vrijheid in so
ciaal en economisch opzicht. Als c^jj?te"en
zijn we het eens dat we daardoor oëra ver
antwoordelijkheid hebben votfr ^ezitevor-
ming. aldus de heer Groen ln Gods Woord
hebben we een bepaaWe "gracht namelijk
onze arbeid, die we in dienst hebben te stel.
len van Hen) Arbeid behoort tot
lijkheid van de mens. De bewuetheid datwe
een schepsel Gods zijn geelt ons ook de lmt
om te arbeiden. Als deze bewustheid ont
breekt, dan staan we op een kel'end vlak In
onze bewustheid moet ook het doel liggen
dat we in de vakbeweging najagen. En dit
doel binnen onze bewustheid geefg
vrijheid. Er zijn twee lijnen in t menselijke
leven. Het cht^telUk sociale leven naar ds
van Gods Woord en het niet naar dat Woord
willen leven maar de mens ini alles.willen
willen leven maar de mens n
eren. Dat Is de extreme tegenstelittg. Wij
hebben de Bijbelse booi'flmP in
schappelijke leven uit té drisen, zei de heer
schappelijke leven uj.
Groen. God heett het leven naar eigen «e-
aardheid een taak gegeven en ln het hells-
Messemaker verloor opnieuw
Opnieuw heett Mess'emakers een neder
laag geleden, zodat het na drie wedstrijden
nog steeds onderaan staat. Spangen 2 won
met 8-2 van de Gouwenaara. die hun eerste
bordspeler F- Roggeveen - Mi
deze tanêr - missen. Een troost isi er. Ook
Hillegersberg heett nog geen punt, maar het
heett alechts twee wedstrijden
Messemaker 3 won van Zwarte Dame 8
met 7'/i2'/«. De ^detailleerde
waren bij deze partij: A v. d. VUft-w- KoJk
1-0; W. Groenendijk—R. Oppelaar Vs-V»,
H. de Jong—D. v. d. Kroef 1—0; mr A. L.
Thierens—C. Boogaers £-1; P- v. d. Zou-
wen-D. Bron 1-4); A. Boot-Lupgens -O,
N. de Wit—F. Smits T—0; J-
0—1; O. J. v. d. Horst—Keyzer 1—0, H. v. d.
Hee—C. Kuit 1-0.
werk van Christus hebben we die taak te
volbrengen. Als we dit niet zien, dan komen
we terecht in het nihilisme. De Christelijke
vakbeweging moet getrouw zijn aan het
Woord van God om te kunnen werken aan
de op- en uitbouw van de vakbeweging,
want ook Merbij geldt: „Zoekt eerst het Ko
ninkrijk Gods en al het andere zal U wor
den toegeworpen" Als dit gebeurt, dan zul
len we ook, zo besloot de heer Groen de
vruchten zien en de vrijheid ln Christus
deelachtig wortlen."
Aan deze avond werkten mede mevr) Den
Hartog met declamatie en het Chr. mannen
koor „De Lofstem", onder leiding van de
heer W. Goedhart.
Lezing voor de Goudse
Middenstandsvereniging
Over wat de Koninklijke Nederlandse
Middenstandsbond voor zijn leden betelpt,
heeft op de gisteravond in „Ter Gouw™e-
houden, druk bezochte ledenvergadering van
de t Goudse Middenstanasvereniging voor
handel en industrie, de adjunct-secretaris
van de KNMB, de heer A. J. Van Ginkel,
gesproken. Voor velen is die uiteenzetting
een verrassing geweest, want zij bracht een
lange opsomming van organen en instanties
■waarin de K.N.M.B. zelfstandig, of binnen
het raam van de Middenstandscentrale,
vertegenwoordigd. Daaruit bleek dat' in
vrijwel alle lichamen- waarin zaken die het
raiddenstandsbelang raken aan de orde ko
men, de bond een vinger in de pafMieeft.
O.m. is de georganiseerde middenstand
vertegenwoordigd in de Sociaal Economische
Raad, het orgaan dat belast ls met het toe
zicht op en de uitvoering van de in wor
ding zijnde publiekrechtelijke bedrijfsor
ganisatie. Van de vijftien zetels die in de-
S.E.R. voor werkgevers beschikbaar waren
en waar een veertigtal organisaties naar
solliciteerden, kregen de middenstands
bonden er drie. Ook ln de Midden-
standsraad, een de regering adviserend or
gaan, waarvan het, naar de heer v. Ginkel
opmerkte, zo goed als zeker ls dat het
mede in de PBO zal worden opgenomen, is
de Middenstandsbond sterk vertegenwoor
digd. Spreker noemde nog vele ander* or
ganen. waarin vertegenwoordigers van de
middenstand zitting hebben.
De aanstelling van-een secretaris-generaal
voor de Middenstand noemde de heer v.
Ginkel een' van de meest verstrekkende
successen van het werk.
Voorts heeft de KNMB verscheidene eigen
organisaties, waarin de belangen van de
middenstand worden behartigd.
We doen al het mogelijke wat we kun
nen, met de middelen ,die de midden
standers .ons tea, beschikking stellen, ver
zekerde de heer Van Ginkel, die echter niet
verheelde, dat de middenstanders erg zui
nig zijn met die middelen. Hij vond dat
reeds 50 jaar geleden de arbeiders beter
dan de zakenmensen hadden begrepen, "dat
de kost voor de baat uitgaat.
De voorzitter, de heer J. F. W. Turion,
verklaarde in zijn dankwoord zeker te zijn
dat alle aanwezigen tot de conclusie zijn
gekomen, dat het hoofdbestuur hard voor
de middenstand werkt.
Na ballotage konden 23 nieuwe leden, aan
het totaal, dat daarmee op 175 kwam. wor
den toegevoegd.
De benoeming van drie leden voor het
nieuwe actle-comlté vin de Goudse Mid
denstandscentrale wérd tot de volgende
vergadering aangehouden. Dgn zal ook een
verzoek van ihet hoofdbestuur, om ta ko
men tot oprichting van een club voor
jeugdige middenstanders worden bekeken.
Tijdens de pauze werd een kaas verloot
De gelukkige was de spreker, zodat dé
Goudse kaas naar Voorburg ging.
Ammerstol
Ammerstol sag zichzelf.
Zondagavond zijn in Het Gebouw enige
voorstellingen gegeven van de film, die
onlangs van Ammerstol in gemaakt. De
belangstelling was groot, want velen wll-
dero natuurlijk zichzelf op het witte doek
zien. Dg verschillende tafereeltjes gaven
nog wel eens aanleiding tot hilariteit. B.v.
toen camera-,schuwe" vrouwen, die er
geen prijs op stelden als filmster, te fun
geren, in hun vlucht nog juist waren ge
grepen erf01 toch tegen wil en darde een
speels/Hadden. 's Middags werd voor de
jeugqjHn voorstelling gegeven.
IJsifub vergaderde. De IJsclub „Voor
uitgang" hield haar jaarvergadering. Als
bestuurslid werd, wegens bedanken van de
heer J P. Visser, gekozen de héér C. de
Waard. Het financieel overzicht gaf een
batig saldo te zien van 182. Ter sprake
kwam ook de haveloze toestand, waarin het
huisje naast de ijsbaan verkeert. De
restauratie werd nodig geacht. Tot slot
volgde de gebruikelijke verloting, waarbij
de heer J. P. Viseer een paar schaatsen
won.
Bergambacht
Klaprooscollecte. De collecte ten bate
van het Nederlands Oorlogsgraven Comité
heeft 88,63 opgebracht. 6
Onderlinge competitie-uitslagen. On
derlinge competitiewedstrijd damclub DID:
A. Post—H. Kamer 2—0; C. van den Berg—
W Ravensberg 1—1, K. Mak—C. van Eijk
0—2; J. Speksnijder—T. v. d. Hek 2—0; A
Pek—W. Kroone 11; A. Ouwerkerk—H.
Noorlander 0—2; C. Deelen—C. Teeuwen
afgebr.; J. IJ. ten Kate—H. Noorlander 2—0;
P. Vermast—A. Ouwerkerk 2—0; H. Kamer
H. Noorlander 20; P. VermaatK. Mak
1—1.
Boskoop
Ontwerp van Oud-Boskoper bekroond.
Het gemeentebestuur van Doorn heeft een
prijsvraag uitgeschreven voor het ontwer
pen van een nieuwe algemene begraafplaats,
inclusief R.K. gedeelte, van 10 ha, op een
daarvoor bestemd bosterreln. Het ontwerp
van onze oud-plaatsgenoot, W. C. J Boer,
tuin- en landschap-architect, te Rotterdam.
Is met de eerste prijs, waaraan een premie
van 750 was verbonden, bekroond
Ontspanningsavond. De Commissie Ont
spanningsavonden ten bate van het Herv.
Verenigingsgebouw, is er in geslaafd Za
terdag een avond te organiseren met voor
elck wat wils. Dat de avond is geslaagd, is
voor een groot deel te danken aan het op
treden van het dubbel-mannenkwartet
Euphonle uit Alphen a. d. Rijn.
Burgerlijke Stand. Geboren: Dorothea
Cornelia, d. van C. A. Vermeulen en D. C.
Verlaan; Eleonora, d. van P H. F. Besse-
link en M W. Cozljn; Hendrlka Gijsbertha,
d. v W. v. 'tWout en E. Roseboom.
Ondertrouwd: Pieters Baars, 26 J. en Jo
hanna Adriana Loef. 26 1
Getrouwd: Cornells Jozephus van Ooi, 30
j. en Maria Nederhof. 35 j.
Overleden: Johannes Groenendijk. 74 J
Gevonden "oorwerpen. Paar bruine
handschoenen, kist peren. Lindberghcap,
rood-gebloemd schdrt met zakdoek tn zak.
groene kinderwant, gebreide muts, bruine
want, zilveren kettinkje, bindtouw, arm
bandje, spa, damestas met inhoud, blauwe
duimwant. vulpotlood, grijze vingerwënt.
zwarte duimwant. groene want. roodbruine
poes, kinderwant.
Gouderak
Predikbeurt. Ned. Herv. Kerk, 7.15 uur
ds J Wieman te Oudewater.
Haastrecht
Burgerlijke Stand. Geboren: Gerrigje, d.
van j. Gravelan<f en G- Vóorsluijs; Augus-
tinus Nicolaaf, z. van N. Stolwijk en J. A.
Faaij; Lijntje, tl. van L. Smit en A. Verhoef.
4 mnd.
Ge.huwd. Teunia Achterberg, 22 jr te Stol
wijk en Wilhelmina Hendrika van der Graaf
23 jr.
Schoonhoven
Collecte voor Vluchtelingenhulp.
A.s Zaterdag zal in Schoonhoven worden
geabliecteerd voor de hulp aan vluchtelin
gen. Aller hulp wordt gevraagd om althans
enigen uit de vele mlllioenen, die op drift
zijn geraakt, 4e hand te reiken en steun te
verlenen.
Moerkapelle
De heer Slootweg hoofd Cbr. school
In de vecature, ontstaan door het vertrek
van het hoofd van de wriateHjke school, de
heer K. Huls, naar Olrobroek, heeft het
schoolbestuur benoemd de heer J. Slootweg,
hoofd van de school der Geref. Gemeente
te Wolphaartsdijk.
De heer Slootweg ls voor Moerkapelle
geen onbekende. Direct nadat hij ln 1838 het
onderwijzersdiploma had behaald, kwam hij
als kwekeling met akte op de Chr. school
alhier. Na enige onderbrekingen wegens het
vervuilen van tijdelijke functies, werd hij
in Januari 1941 als vast onderwijzer aan de
Chr. school alhier benoemd. Hij was hier
werkzaam tot hij in October 1947 naar Wol
phaartsdijk vertrok.
van bevolking wordt
Negentig prot
doorgelicht
Iets mepr dan 90®/» van de gehele bevol
king heeft zich bereid verklaard deel te ne
men aan het bevolkingsonderzoek op tuber
culose. Onder het resterende gedeelte van
de bevolking ls een groep personen, die in
militaire dienst ls, of werkzaam in een be
drijf, waar de arbeiders regelmatig worden
doorgelicht. Er is een gedeelte van ongeveer
5 dat zich om principiële redenen of uit
onverschilligheid niet wil laten doorlichten.
Collecte-opbrengst. De Klaprooscollecte
heeft ln deze gemeente 41,14 opgebracht.
Blntsng Soerabaja. Het muziekensem-
ble „Bintang Soerabaja" heeft onder Iet-
ding van de heer Stans uit Gouda een ge
slaagde uitvoering gegeven in zaal Luijtjes
Behalve zang- en muziekstukjes werden
voordrachten en schetsjes opgevoerd, die
zeer ln de geest vielen.
Ouderkerk a d IJssel
Opdracht bouw kleuterschool.
Het bestuur van de Sticbting Kleuter
school te Krimpen a. d. IJssel heeft aan
besteed het bouwen van een kleuter
school met vijf lokalen. Laagst schreef in
de firma Spruljtenburg Duijvendijk, al
hier, voor 75.527.
Burgerlijke Stand. Geboren: te Krimpen
a. d. IJssel Marinus z. v. C. Heuvelman en
D. Linge, Cornelia Pietertje Aartje, d. v.
H. de Jong en W. M. J. Korevaar.
Getrouwd: J. K. van yilet 28 J. en L. M.
Visser 23 j. te Krimpen aan den IJssel.
Reeuwi ik
S^nt komt 6 December.
Op 6 December brengt Sint Nicolaas op
uitnodiging van het St. Nlcolafcacomité een
bezoek aan het Verenigingsgebouw. De
Sint wordt tussen 2 en 3 uur met muziek
afgehaald. Verzocht wordt bij de Intocht
van deze hoge gast de vlaggen uit te ateken.
Klaprooscollecte. De Klaprooscollecte
heeft 102.50 opgebracht.
Groene Kruis. In de vergadering v^n
de afdeling Reeuwijk van „Het Groene
Kruis" werden de heren C. Bontenbal en
J. Edelman als bestuursleden herkozen.
Als dirigent bedankt. De heer Looren-
de Jong uit Moerkapelle, die bijna ze« jaren
directeur van de Chr. Gemengde Zang
vereniging is, zal met ingang van 1 Januari
zijn functie neerleggen.
Waddinxf/een
Aanrijding, die goed afliep
Een ongeluk, dat nog goed afliep, over
kwam de heer Ktngma, toen hij op de Zuid
kade, op' weg naar huls door een hem ach-
teroprijdende bestelauto werd aangereden
De heer Kingma werd tefen de grond geslin
gerd, terTÉjjl zijn rijwiel werd verpield,jWon-
der boven wonder kreeg de heer Kingma
glechts een verwonding aan een arm.
A Burgerlijke Stand. Geboren: Francois
Antonius. z. van F. M. Vogels en J. M
Hogerbrugge, Onderweg 03; Johanna Ja-
coba, d. van T. Schoutfui en E. I. van Eeden
Petersman. Noordkafl4E4; Ewaldina Johan-
G. A.
o uw, Clasina
Maria. d. van A. Marchand Jsn A. M. van
Leeuwen, Noordeinde 72. -f
Overleden: Anthonia Maria de Rooij, 73 J.
Gevonden voorwerpen: Kinderportemon-
naie; paar beenpijpen; damesoverschoen;
bril; bruine want.
d. van A. C. HoSgenöoorn
.Jong, Wilhelminakade 95,
VOOR EEN GULDEN
DE VIER PIGGELMEE-BOEKEN
nllel Tovervisje"
*De Wonderschelp"
»Plggelriiee «roeit en i
weer klein
„Piggelniee, de Baas van ito» c_»
EN DAN TENSLOTTE
BOEK VAN HARTEN TOONDER
iHET NIEUWE
en de
geheimzinnige Meridiaan
De plaaljesserles van de se hoeken
a{jn verkrijgbaar legen Inlevering van
Nieuwerkerk a. d. IJssel
Koper, die te laat in winkel is,
strafbaar gesteld
In de onder voorzitterschap van burge
meester J. C. Vogelkar gehouden gemeente
raadsvergadering werd het voorstel van B.
en W. tot grenswijziging langs de Hollandse
IJssel aangenomen. De grens zal weer als
vanouds midden door de IJssel gaan lopen.
Van de Bank van Ned. Gemeenten was een
aanbieding ontvangen voor een geldlening
van 75.000 a 3V» af te lossen ln één ter
mijn op 1 September 1958. Deze lening kan
bestemd worden voor colisolidering van
kleinere kapitaalsuitgaven en voor o.m.
verbouwing van het raadhuis. Besloten
werd de aanbieding te aanvaarden.
Conform het voorstel van B. en W. werd
het tarief voor het ophalen van vuilnis bui
ten de gewone ophaaldienst vastgesteld op
2,50 per half uur
De algemene politieverordening werd aan
gevuld met een bepaling, dat het voor een
koper verboden is zich na sluitingstijd in
een winkel te bevinden.
Bepaald werd, dat de Winkelsluitingswet
'51 niet geldt van 18 uur toF"24 uur voor
twee winkels, waarin geringe etenswaren
worden verkocht.
Aan de schoolschoonmaaksters van de
openbare lagere school II mevr. Smink—van
Weenen en mej. A. Smlnk werd eervol ont
slag verleend. Zij werden opnieuw in dienst
genomen op arbeidsvoorwaarden naar bur
gerlijk recht. Dit geschiedde, daar het sala
ris van meyr. Smink boven 400 komt,
waardoor zij onder de Pensioenwet zou val
len, wat voor gemeente en betrokkene extra
uitgaven zou betekenen. Overeenkomstig
het voorstel van B. en W werd het verzoek
van het R.K. schoolbestuur om medewer
king voor de aanschaffing van een tiéntal
telraampjes en een schoolbord, kosten 60,
Ingewilligd. Eveneens werd toegestaan een
aanvrage van de Vereniging tot Stichting en
Instandhouding van Scholen met de Bijbel
voor aanschaffing van 30 nieuwe banken,
het aanbrengen van een betere verlichting
ln vijf klassen en een werkbanrfc.
De heer A. v. dl Spek feliciteerde wethou-4
der Verboom met diens 25-jarige echtver
eniging en bood hem namens de raad een
cadeau aan.
Met ingang van 1 December werd aan de
heer N. Smit eervol ontslag verleend als ge
meente-ontvanger. Met algemene, stemmen
werd voorlopig in de vacature voorzien
door benoeming van dg heer Th Schrlek,
ambtennaar ter secretarie, tot tijdelijk ont
vanger. De heer Schriek werd beëdigd.
De begroting '52 werd in die zin gewijzigd,
dat de post voor uitzending naar kinderher
stellingsoorden enz. op ƒ400 werd vastge
steld, Jnplaats van op ƒ200.
De Ned Heidemaatschappij heeft een plan
ontworpen voor beplanting van de Kerk-
laan van de begraafplaats tot het gémeen-
telijk mafazjjn.
Collecte. De extra collecte voor de dia
conie, die tijdens de dankstond in de Ned
Herv kerk werd gehouden, heeft ƒ689,40
opgebracht. Buitendien kwamen nog twee
giften van 100 binnen.
Burgerlijke Stand, j- Ondertrouwd: M.
van Erk, 29 Jaar en. J. Edeling, 28 Jaar;
A. v. d Spek, 23 jaak en J. J Oudijk, 22
Jaar; G. van Bergen Bravenboer. 26 jaar
en A. v. d. Wilt, 24 jaar.
Getrouwd: C. L. Faasse. 28 jaar en P. K.
Schippers. 26 jaar.
Overleden: M. C. Broer, 80 jaar, wed.
iVan M. van Genderen; A. C. M. Streng,
Reeuwijk
Vernieler ^van beeldengroep aangehouden.
De rijkspolitie heeft de vernieler aange
houden vanflée beeldengroep, die de beeld
houwster Sonja Meijer enige tijd geleden
voor de H. Zanen-kleuterschool te Ammer
stol heeft gemaakt. De vernieler was even",
voordat de beeljjMigroep zou worden ge
plaatst naar het atelier, dat op een eilandje
ligt, van mej. Meijer gegaan en heeft daar
zijn werk gedaan De dader is een Frans
man Hij zal voor de Officier van Justitie
te Rotterdam worden geJeid.
Postconunandant. De wachtmeester le
klasse van de rijkspojitie, de heer A. de
Jong. wordt met Ingang van 1 December
als postcommandant overgeplaatst naar
Zuidland. Voor hem komt ln deze gemeente
de wachtmeester le klasse de heer Eind
hout uit Puttershoek.
Burgerlijke Stand. Geboren Johanna
Maria, d van Wilhelmus J. de Wit en Wil-
helmina van Eijk; Leonards Johanna An-
tortia, d. van Antoon de Graaff en Jacoba
O verdam.
Loop der bevolking.
Vertrokken M. J. de Roö van D 28 naar
Den Haag, Jacob Karzstraat 386, A. Ver
geer van K 54 naar Haastrecht, Provin-
claleweg O 03.
Ingekomen- A. J. R Haske van Duits
land in Randenburg A 26, IL Benschop
van Boskoop in Middelburg B 59.
Winnaar ran vierkamp met
oOk H.Z.P.C. en U.Z.S.C.
GZC (heren) nam glsteravondjKleel aai.
een waterpolotournooi van Neptunus (Arn
hem), waaraan deelnamen UZSC, HZPC
en Neptunus. De Gouwenaars wonnen #e
vierkamp door overwinningen op HZPC
(4—3) en Neptunus (6-1) Neptunus won
met 3—2 van UZSC. In de verltezersrond»
won HZPC met 6—2-van UZSC.
De finale GZC—Neptunus gold tevens
als competitiewedstrijd. V. d. Tooren open
de de «core (01). Hans den Boer loste
daarna zo'n hard schot, dat de bal door
het net heen ging (0—2). Na een mooie
combinatie vtussen Den Boer en Cabout
prikte Beyderwellen nummer drie ln* de
rctos, dezelfde speler bracht de ruststand
op 0—4.
Van de Tooren nam na de hervatting het
vijfde en zesde doelpunt. Wever bracht na
zelf de bal te hebben opgebracht de stand
op 07. Cabout sloeg via de paal de Arn
hemse dotlman voor de achtste maal.
Kniest slaagde er ten slotte in de eer voor
•Neptunus te redden (1—0). 1
WOENSDAG
Gehakt
Witlofsla
Aardappelen
Drie in de pan
WE ETENf
De Staten-Generaa! hebben van de Stic#*
tlng Technisch Hoger Onderwijs ln het Zuiden
een adres ontvangen, waarin wordt betoogd,
dat Eindhoven uitstekend geschikt ls voor da
vestiging van een tweede Technisqhe Hoge
school.
DINSDAG 25 NOVEMBER lfi52
GOUDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - ^AGINA 3
T\e levensvlam van de grootste dichteres, die one land ooit voortbracht, Henriëtte Roland
L* Holst—van der Schalk, is in een rusthuis te Amsterdam gedoofd. Hel blussen van de
lichtende vlam ls niet plotseling geschied. Jarenlang taande de vuurtong al. Maar toen
men dacht, dat de laatste krachten waren verbruikt, flakkerde de vlam toch nog tweemaal
hoojs op, eerst ln „Het vuur brandde voort", een getuigenis In proza van de fakkelloop
van de bezielde strijdster voor^mens-idealen, en toen nóg eens in „Wordingen", „een
cyclus van liefde en vertrouwen", het laatste grote poëtische werk van de kunstenares.
verschenen bij de N.V. W. L. en J Brusse te Rotterdam, die si haar lyrische en epische
poëzie, al haar drama s en al haar prozageschriften uitgaf op een paar wérken na, o.a.
haar ontroerend loflied op Guido Gezelle, en ..Heldensage" (Querido)
In alle stilte ls vanmorgen het stoffelijk overschot van de dichteres in het crematorium
te Driehuis—Westerveld verast. Bij de crematie waren slechts haar naaste familieleden
en een twintigtal van haar beste vrienden aanwezig.
tot de bloemlezing van verleden Jaar ge
schreven. „En geen maakt bij oppervlakkige
beschouwing meer de indruk van een wan
hopige verscheurdheid. Bij herhaling werd
zij gedwongen tot zelfherziening. Telkens
heeft zij de bittere moed gehad om met een
genadeloze eerlijkheid -de eigen tekortkomin
gen en misvattingen te erkennen. Gedurende
half een eeuw heeft zij haar dromen en
droefheden, haar idealen en visioenen, haar
ontgoochelingen en haar behouden geloof
neergeschreven in een poëztte, die nimmer
iets anders was of wilde zijn dan de onmid
dellijke openbaring van haar ontroerd ge
moed. Bij haar is het onmogelijk, de gedich
ten los te maken uit hun onderling verband:
elk vers immers is een getuigenis van een
persoonlijkheid, die zich ontwikkeld heeft !n
voortdurende wisselwerking met een tich
ontwikkelende wereld".
Ik vergeleek in een letterkundige kroniek
naar aanleiding van de verschijning van
haar laatste grote dichtwerk, „Wordingen"
(een herrkrlstallisatie van al wat zij door
leefd en doorvoeld had) haar volledige
oeuvre dan ook met een passacaglia of een
fuga van Bach.
Enkele woorden dienen nog te worden ge
wijd aan Henriëtte Roland Holst als
dramaturge. Hoe rijk aan poëtische bespie
geling en verdiepte handeling haar treur
spel „Thomas More" niet slechts als lees
drama. maar ook als speelstuk ls, heeft de
vertoning van Comedia bewezen ter ge
legenheid van haar 80ste verjaardag. Tal
van lekenspelen dichtte zij voorts, waarvan
vooral gespeeld werden „Kinderen van de
zen tijd" en „Wij willen niet".
Hoezeer de dramatische kunst haar hart
had, bewijst het feit dat haar allerlaatste
dichterlijke werk, in 1051 verschenen, drie
Bijbelse spelen omval op het thema Saul en
David.
Een grootse studie over de hernieuwing
van de dramatische kunst publiceerde zij
In 1924.
Een dichteres is van ons heengegaan, die
een menaenleven lang geapannen beeft
verricht, gaf zij maar zelden minder dan
gifhzelf, verklaarde prof. dr Garmt Stuive
ling in zijn liefdevolle inleiding tot de over
zichtelijke bloemlezing uit haar gedichten
die verleden jaar r.og bij Brusse het licht
tag. „Niet alleen haar poëzie, ook haar stu
diewerken en biografieën, haar redevoerin
gen en brochures, en de ongetelde bijdragen,
enkele duizenden, verspreid over enkele
dozijnen tijdschriften, zijn vervuld van haar
bijzondere persoonlijkheid, die het uiterste
eiste van zichzelf en daarom ook van ande
ren Zij gaf meer dan veel, zij gaf alle6
Willem Kloos ontwaarde haar kracht al
ln 1895 (een jaar voordat de Noordwijkse
notarisdochter met de schilder en essayist
over beeldende kunst prof. R. N. Roland
Holst in het huwelijk trad). Naar aanleiding
van haar „Sonnetten en verzen in terzinen
geschreven", verklaarde hij ln zijn Tach
tigers-taal:
„Er klinkt een stem in dit boek zo over-
u etdfpend bedioonoen-sterkrdot zij u oppakt
ais met krachtige am en u omhoog houdt
op haar golvende voetmaat, zodat fjij niet
anders doen kimt dan luisteren, al slaat dat
ge luid ook als stormwind op uwe zielIk
zeg u. dat menig dezer woorden een lering
kan zijn voor allen een steun voor velen,
cm lichter le bewandelen des tevens steile
ueg".
Hoeveel zij van ziehgelf eiste, moge blij
ken uit het fett, dat zij, toen zij omstreeks
het jaar 1900 sociaüste werd, Karl Marx in
tensiever bestudeerde dan menig rood poli
ticus. De vrucht van die studie werd „Kapi
taal en Arbeid in Nederland", in 1902 ver
schenen. doch nadien herhaaldelijk tn
nieuwe drukken bijgewerkt tot in 1932 Zij
had tfch in 1932 echter al jarenlang afge
keerd van de S.D.A.P. en eerst een uitCT^t
linkse, doch niet meer strijdvaardige, posi
tie Ingenomen. In die houéing etste zij ook
alles van zichzelf Zij voegde aan haar socia
listische geloofsbelijdenissen in poëzie „De
jHiieuwe Geboort"-1l903) en „Opwaartsehe
fagegen" (1907) toen „De Vrouw In het Woud
goè (1912). waarin zij. als Dante verdwaald
in 's levens woud. de vergissing erkende, dat
Droom en Daad samen zouden tynnen
wonen Vervolgens bezon zij zich ln „Feest
der Gedachtenis" diep op het leven van
enkele grote voorvechtsters, ln de strijd om
het geluk der mensheid, Mary Wollstone-
craft, Louise Michel en Katharine Bres-
chowsky De poëtische biografieën van deze
figuren zijn te beschouwen als studies, waar
in de kunstenares zich vrijwel vereenzelvig
de met de beschrevenen, om eigen idea
lisme te voeden met het hunne. Maar ook
om tot het wezen van haar roeping te ge
raken. Zij ervoer, dat zij, als Vestaalse
priesteres van het vlammende woord, een
j piofetesse-taak te verrichten had. In „Ver-
zonken Grenzen" (1918) openbaarde zij daar-
W haar religieuze aard. Doch deze wending
wwaKeerst nog eens aan een zware proef
onderworpen. De dichteres van het tdeële
communisme bezocht n 1. na de zegepraal
van de Russische revolutie Moskou. In „Tüs-
schen twee Werelden" legde zij van dat be
zoek verantwoording aan zichzelf af. Maar
daarna, in 1927, schreef zij „Heldensage",
waarin zij voorgoed met de idee, dat tn
Rusland haar idealen in vervulling zouden
kunnen gaan. brak Peinzopd bij het prëal-
4traf van Lenin, die zelf nooit praal zocht
of verlangde, constateerde zij droef, dat de
valse pronk millicg|gp verblindde en af
hield van zelfstandig denken. Bijna tege
lijkertijd publiceerde de dichteres toen het
belangrijke werk „Verworvenheden", waar
in het ontroerende getuigenis voorkomt:
Ik heb den duisteren en harden waan
Qtlük een keten achter mij gelaten
en alé een kind gaat door de morgenstraten,
ga Ik. met lichte kleren aangedaan.
Deemoed, zij die Ik van mij had geweze' in
mijn lange donkere hoovaardtgheid,
Ik heb haar weer, 'k ben uan den waan
genezen,
die loochent, o Leven, dat gil mysterie zij t.
„Vernieuwingen", „Tuisen Tijd en Eeuwig-
beid", „Uit de Diepte", „ln de Webbe der
Tijden", „Een requiem voor Gandhi" en
tenslotte het reeds genoemde Wordingen
luidden de titels van de grote dirhtwerken.
die tussen 1929 en 1949«' ontstonden en waar-
In het proces van de vergeestelijking voort
ging tot in de lofliederen, waarvan het laat-
•te luidt:
'o wij zaligen, -
die mogen bezingen
't groot en schoon bewegen
van den mensch van nu,
wijd en wijder trekt
't meegeuoel zijn kringen,
goluend gaan de wegen
en de wind wordt luw.
I
Stemt, o „«temt met ons in.
gij Dichters van morgen,
met ons, Dichters van heden,
in het ruischende lied
God ter eere, in wiens h<Brt
ook gij zyt geborgen
en Menschheid ter eere.
die haar stroom in Hem giet.
„/■^een leven, en zeker geen vrouwenleven
in dit land, is zo zeer uit één stuk ge-
lee^d als dat van Renriëttg Roland Holst",
hééft prof. Stuiveling nog ln zijn Inleiding
geluisterd naar elke klank die «Q
te kunnen vernemen In God» gehooriaal.
Het alphabet, waarin s(j al wat tot baar
doordrong, optekende, was maar van men
selijke makelij, en dna ontoereikend. Maar
al te vaak notuleerde de dlohterea met da
hartstocht van een profete» ook misverstan
den. Maar haar oenvro la do volledlgato
poging, ooit In onse letterkunde ondernomen,
om ten bate van mens en maataehapptf ket
mysterie ie verstaan en, ontraadseld,
uii te schrijven In dat ontoereikende alpha
bet. Van 11 c h 1 e I f gaf s|) alles.
W. WAGENER.
(Op verzoek van de familie hebben wjl
het herdenkingsartikel over Henr. Roland
Holst—v. d. Schalk gisteren nag niet ge
publiceerd).
AdvertenUê)
Zodra U een
Va- tro-nol in leder neusgat "toet,
voelt U een heerlijke opluchting.
Het verzacht snel de prikkeling.
'maakt het slijm los en vermindert
de zwelling der slijmvliezen 1
NEUSDRUPPELS
Vandaag trouwt de heer G. Jansen uit Does
burg, dank zij het lelt, dat het water van de
XJaael in zijn woonplaats zo laag staat. Ois-
teron slipte zijn wagen namelijk bij bft ge
msentehuis en viel ln de rivier, maar ae heet
Jansen kon er uit komen en zich redden
liet feest gaat door
De hond In de pot-actle van de A.V.R O.
heeft al voor 54 blinden geleidehonden op
geleverd Men wil er nog 34S bijeenbrengen.
Voor Albert Schweitzer heeft de V P R O.
al 50 0M bijeengebracht.
Ken 14-jarlgc Jongen te Grootebroek kwam
gisteren met zijn fiets te vallen en werd door
een autobui geraakt Hij is kort nadien over
leden.
TTET is WEER al enige weken geleden.
We zaten met een heleboel dames opge-
«loten in een zaaltje voor een modeshow,
een ahow, speciaal voor de Pers niet te
verwarren me? een divankleed of het kleed-
Je voor de haard En de heren, die ze. de
show, hadden georganiseerd waren wel zo
goed ons. behalve thee en cake. ook nog een
pauze aan te bieden Toen draaiden we ons
om om een praatie te maken met onze ach
terbuurvrouw, die ons vol belangstelling
vroeg hoe wij dat nu deden, zo'n verslag
schrijven over een modeshow waarop wij.
natuurlijk ontzet, vroegen of zij dan» zelf
géén journaliste was. want wat moest zij
anders op zo'rv show voor de Pers En be
scheiden antwoordde zij:
Zo'n beetle, ik schrijf wel eens een
stukje in Elsevier Waaron wij onmiddellijk
vroegen of zij bijgeval Martien Verdenius
JBRUZALEM. November
DUIZENDEN volwusenen, die Zich de
{■state jaren In Israël hebben gevestigd,
zijn teruggekeerd uasr de aehoolbznken om
nieuw Hebreeuwa te laren, de taal van bun
nieuwe vaderland, tfïaar zitten jonge en
hele oude mannen en vrouwen en mensen
van" middelbare leeftUd naazt elkaar, ver
enigd in de atrjjd tegen de taal-barriére,
welke hen belet zich geheel agn te pazaen.
Naar schatting strekt de helft van alle
ël geen Hebreeuws en
volwassenen Ir) Isrsfttl
daar ze uit vijftig verschillende landen af
komstig zijn. heerst er een Babylonische
spraakverwarring. En *o kan men, avond
aan avond, ln honderden leslokalen, recht
geleerdendokters, Ingenieurs, verpleeg
sters, zakenlieden, Kulsvrouwen en handels
lieden in koor de zltfnetjes horen opdreunen,
welke ze in het Jkven van alle dagTJiodig
hebben.
Ze zijn gezeten op imalle bankjes en steu
nen met de armen of ellebogen op lage les
senaars, bestemd voor bfel wat jongere
leerlingen, goedgeklede dame» met <rüa
haar, kaalhoofdige zakenmensen, en grijzen
de heren van verschillende beroepen en
laten de klanken van de voor hen vreemde
taal ln hun oren en hoofden hameren. De
methode, welke bij dit taalonderricht wordt
toegepast, ia de mensen de uitdrukkingen tn
zich te laten opnemen door gewoonte, via
het oor en door voortdurende herhaling.
Dezelfde methode werd tijdens de oorlog ln
het Amerikaanse leger toegepast om de
G I's iets te Ieren van de moeilijke Azfati-
schVtüleo. Zondeè zich daarover te scha-
menof verWèRn te worden „zingt" de klas
de woorden ekQinnen. die de onderwijzer
heeft voorgezegd, vijf uren achtereen, elke
dag, gedurende de vijf maanden, welke de
spoedcursus duurt. Elke dag zitten 26 000
van dl» volwassen leerllngey op de harde
banken en meer dan duizend onderwijzers
zijn belast met het geven van die taallessen.
Behalvede avondscholen, waarin elke
f vond vijf uren I es wordt gegeven, zijn er
ook kostscholen, waar de leerlingen dus in
tern vertoeven. Al die scholen worden on
derhouden door het ministerie van Ondér-
wijs en Cultuur; de leerlingen betalen
slechts een gering inschrijvingsgeld.
Hebreeuws wordt er in gestampt
In een van die Ulpan, zoals deze scholen
worden genoemd, te Jeruzalem vertelde
het hoofd, de 34-jarige heer Yeodsh SjOeval,
dat bij vroeger chemicus te New York ls
geweest en dat hij pas drie jaar getedeh
naar Israël emigreerde.
Heel spoedig gaf lk mij er rekenschap
van dat het nodig was taalonderricht op
grote schaal te geven.
De leerkrachten, die hem ter iljde staan
zijn eveneens immigranten, die pas drie of
vier Jas/ in Israël wonen. Ze zijn evenwel
In staA nieuwe landgenoten, die nog niet
zo laftg In Israël wonen, onderwijs te geven.
Be Amerikaanse chemicus, die leraar is
geworden, zei verder, dat bij het taalon
derwijs* de directe methode grote voordelen
biedt.
Ik heb les gegeven ln gewone avond
cursussen en ben toen tot de ontdekking se-
komen dst de leerlingen er spoedig genüSeg
van krijgen en afvallen. Altijd waren er ver
scheidene cursisten, die vol moed begonnen,
maar het al spoedig opgaven, daar «e da
lessen te moeilijk vonden. By deze directe
methode, zijn da leerlingen bij voortduring
actief bezig doordat leder woord en elk zin
netje ln koor moet worden herhaald en met
de behandeling van de moeilijke grammaire
wachten we. tot de leerlingen de beginselen
van de taal onder de knie hebben Het per
centage afvallers en het veVloop zijn nu heel
laag. niet meer dan vijf procent. En tegen
woordig horen we maar weinig klachten
over (Je moeilijkheid van de, taal
Op de presentielijst treft men namen, aan
van immigranten uit Polen. Hongarije. Gr -
Brittannié, Frankrijk. Irak, Noord-Afrika,
Zuid-Afrika, de Verenigde Staten en vele
andera landen.
Ook niet-l8raêliëra maken een dankbaar
gebruik van de Ulpan (school voor volwas
senen) om de taal van hot land te leren Zo
vindt men op de schoolbanken in Jeruzalem
een Zweedse zendeling, een Engelse Angli
caanse priester, een Franse monnik en een
gebaarde Rus, wiens bezigheden tot nu toe
niemand nog heeft kunnen ontdekken.
Een aardige jonge vrouw, op wier arm
het nummer staat getatoueerd. dat zij tn
hei concentratiekamp der nazi's droeg, ant
woordde op een desbetreffende vraag van
schrijver dezes: „Ik wil Hebreeuws leren,
omdat ik hier woon en werk „De taal leren
betekent, dat Jk een gesprek zal kunnep
voeren met mijn buren, dat lk een He
breeuwse krant zal kunnen lezen, dat Af
kruidenier en de vishandelaar mij verstaan
als ik boodschappen ga doen", zei een grijs
harige dame, die haar eerste jeugd reeds
léng achter de rug had. In antwoord op
een zelfde vraag.
Zeven officiële talen
■PIGENLIJK lieten alle leerlingen, welk
beroep te ook hadden, zich op de
zelfde wijze uif „Afgestudeerden" van deze
„Volksuniversiteit" zijn in ataat kranten te
lezen, betrekkelijk vlot aan een gesprek deel
te nemen, een zaak te drijvfen en alles bij
elkaar maakt deelneming aan de cursus,
dat de leerlingen zich meer „thuis" gaan
gevoelen. Reeds verscheidene duizenden
immigranten hebben hun „diploma" behaald
van de negentien „volksuniversiteiten" en
ongeveer 20.000 volgen op het ogenblik de
cursussen
De heer Sjoeval is echter van mening, dat
de bestaande Ulpanim (volksuniversiteiten)
niet voldoende zijn om het gehele taalvraag
stuk tot oplossing te brengen.
Ter toelichting van «Un standpunt wees hQ
an de taalverwarring, welke In een typlache
nieuwe Immlgrantenatad heerst, bijvoor
beeld in een plaats sla Lqd of Ramleh waar
Duits, Roemeens. Bulgaars, Pools. Hongaars,
Arahltek Ylddlacb allemaal .officiële" ta
len *Un Z|Jn bedoeling ls groepen bekwame
onderwijzer» naar dia plaatsen te sturen
teneinde alle ..gemeenschappen" van nieuwe
Immigranten te veranderen In Hebreeuwa
sprekende derpen en steden.
Paardenmarkt te Ujrecht
Op-.-de Utrechtse paardenmarkt werden
Maandag aangevoerd 4U paarden
Prijzen: luxe paarden 1000— J 1200. werk
paarden 1351100oüde paarden f 800-
000; paarden boven 3 Jaar f 750looo paar
den beneden 3 jaar 60<H-/ 900; veulens 300
521- hitten 400—750 De handel wat atug.
Uit Guusje Erica door Mart ie Verdenius
(tek. W. A. v. f Walle).
was en dat was zij. En toen werden we met
een verschrikkelijk intiem en vertrouwde
zij ons toe, dat zu bezig was aan een meis
jesboek ..Een luchtig, vlot en gezellig meis
jesboek rnoest het worden had de op
drachtgever de Hoilandia Drukkerij in
Baarn, gezegd, een beetje Cia6y van Marx-
veidtachtig En kleintjes zeide Martie» dat
zij met wist of dat zou lukken, waarop wij
bemoedigend antwoordden, dat zij dat zeker
kón.
Toen was de pauze ten einde en na a/loop
van de show hadden we allemaal haast om
weg te komen en zo vergaten wij allee over
Martie Verdenius en haar meisjesboek-in-
ording.
En nu kwam „Guusje Erica" van Martie
Verdenius op onze tafel en wij begonnen ar
geloos te lezen, over een meisje, dat op de
eerste bladzijde radeloos is en dat op d
tafel in haar kamer een groen schrift vindt,
dat haar moeder er heeft neergelegd met
een briefje, waarop te ltzen staat ..Om uit
te raze»" en dat doet zij dan Want de ze
ventienjarige Guusje Erica heeft haar eind
diploma in haar zak en wil Rechten gaan
studeren maar Moeder (natuurlijk spreek
je niet over Mam van iemand, die 365 da
gen van je leven wil roven) en Pap willen
dat zij eerst een jaar de huishouding doet
We waren meteen midden in het ver
haalecht Martie Verdenius. deze Guus
je Erica, deze haar dochter, die spot met
haar omgeving, maar in de eerste plaats
met zichzelf en haar eigen bekommerrilssen.
Heel vermakelijk vertelt zij van haar avon
turen met de pollepel en alles wat daarom
heen gebeurt en over alle mensen en kin
deren, die zich er om heen Tirotperen.
jonge meisjés, zo om en de bij 'de leeftijd
van Guusje Erica, zullen er van smullen
En toen schoot ineens de naam Cissy van
Marxveldt uit ons onderbewustzijn omhoog
O. Martie, je bóek is even vlot en fleu
rig, geestig en amusant als de boeken van
e voorgangster Cissy, maar het ie toch he
lemaal Martie hoor. niets ge
dat blijde slot is énig! En de illustraties
Nu wij de» ochtends aarzelen waarmee we
ons zulle.i omhullen: met onze regenjas of
met onze bontmantel en dan maar beslui
ten de regenjas over de bontmantel aan te
trekken, doet hel ons natuurlijk goed te
welen hoe wij er over een maand of acht
Oif zullen lopen Zó.' Een gestreepte ka
toenen blouse, een rose broekje rhel half
lange pijpen en een strohoed, die. wan
neer wij hem wat meer op ons voorhoofd
zetten dan deze mannequin heeft gedaan,
ons tegen al te felle zonnestralen be
schermt. Percy Trilnick heeft de Lande
naars tijdens een show dit zomerbeeld voor
ogen getoverd
d Walle kunnen er echt wel mee
door al heeft hij wel eens moeite met z'n
handen we bedoelen niet zijn eigen han
den, m^ar die van zijn figuren.
Voor de Nederlandse .Guusje Erics's"
die. al hebben ze het einddiploms goed en
wel in de zak, ontdekken, dat ze toch niet
precies mogen doen wat ze willen, is het
misschien een troost, dat het in Zweden net
zo is. Stelt u voor. dat Kati, die al goed en
wei op kantoor ia. voor een poosje naar
Amerika wil, omdat haar vriend Jan haar
suf zeurt over de Amerikaanse architectuur
en die dan van tante, door wie zij 19 opge
voed. te horen krijgt, dat zij niet alleen mag
gaan. Deze tante, een beetje een oudbakken
mensje, dat nota bene laarzen draagt, aan
gemeten knooplaarzen, model, begin van
deze eeuw, wil'mee! Maar zoudt u nu den
ken, dat die twee toch geweldige avonturen
meemaken endat tante nu eens bewijst,
dat je tegenwoordig op alle leeftijden kunt
trouwen. Astrid, Lindgren heeft er een ai-
lervermakelijkst, geestig geschreven verhaal
van gemaakt onder de titel „Kati in Ame
rika" Haar stijl herinnert even aan die van
Martie Verdenius en mevrouw M. J Mola-
nus-Stamperius heeft het zó goed vertaald,
dat die stijl behoorlijk tut zijn recht komt
Uitgave Kluitman te Alkmaar.
Heel wat minder hups schreef Willy Cor-
sari „En in die Sneeuwbal zit ik", zij heeft
een rustige, maar toch wel onderhoudende
manier van vertellen en zorgt er voor hu
moristisch te blijven op de momenten waar-
zij tragisch zou kunnen worden.
Willy Corsari. die ook enkele detective
verhalen op haar naam heeft staan, hpeft
nie.t kunnen nalaten even <*e politie ten to
nele te voeren, de he^djn (e laten verden
ken van begunstiging Van inbraak en haar
de echte misdadigster te laten ontmaskeren
(Advertentie)
mijhhardt
fêpkdDeece
Ch lor op hyJJ-tamjpasta
bovendien de waardevolste,namelljk
de enige met Vitamine A en D.
Tubs 120 - 9) - 70 bii Apothekers eo Drogisten
De Noordelijken hebben de Britae strijd
krachten ln Korea via luidsprekers kerst
cadeautjes beloofd. Deze zouden aan de
prikkeldraadvenroerringen gehangen wor
den Door de luidsprekers werd gevraagd
Waarom ga 1e niet thüis Kerstmis vieé'en
vrind? Je cadeautjes zullen zoais gewoonlijk
aan de prikkeldraadversperring hangen"
Vorig jaar hingen de Chinezen kleine ge
schenken. zoals oakjes sigaretten en siga
rettenkokers aan een versierde kerstboon#
dip zij in door de Britten bezet gebied ach
terlieten.
Een gezellig boek, vol verwikkelingen, maar
zonder veel diepgang Het i« verschenen ln
de „Sneeuwbal Serie" van Kluitman en Hen
Borrebach heeft het op zijn bekende wijze
geïllustreerd.
OOK fn „Morgen is ailea anders" van mevr.
L. van der Meer-Prins duikt even de
politie op, hier echter niet in het kader van
een luchtig en biij-eindigend avontuur. Da
hoofdfiguur in dit verhaal. Anke. ia een ar
beiderskind. dat van jongs af aan heeft ge
droomd boerin te worden. En wanneer zij
dan als dienstbode op een boerderij komt,
waar de enige zoon des hulzea, een knappe
jongen met een olijk lachend gezicht, gere
geld zijn vacantiea doorbrengt, dan kan er
heel wat gebeuren.
Uitstekend is in dit boek het leven op
een boerderij beschreven en zijn de mensen
in hun onderlinge verhouding getekend Het
is een door en door waar, levensecht boek/
dat toont, dat een meisje gelukkig kan
worden, ook ai trouwt zij niet met baar
eerste liefde. Een boek dat meisjes aan de
ingang van het leven tot nadenken zal stem
men, en dat ze nog wel eens ter hand zullen
nemenlaterIllustraties van Hans
Borrebach. Uitgave Kluitman
„Klein ais Sterren" speelt eveneens te
midden van werkende meisjes en vrouwen.
Marijke van Raephorst geeft hierul het ver
volg van ha»r Warenhuis-roman „Voor de
tweesbrong^ a«-zij voert haar lezeressen te
rug n^ar de afd. Boeken van hetzelfde Wa
renhuis, maar ook naar de gezinnen van
OIgé en Greet, vroeger daar werkzaam.
Noch in het ambtenaren- noch in het Boek
handelaarsgezin gaat ailea van een leien
dakje en ook de meisjes, die nu op de Roe-
kenafdeiing van het Warenhuis werken,
hebben haar tegenspoeden, al waart Amor
er toch ook rond
Een goed en ook leerzaam boek, versche
nen bij M. Stenvert Zn. te Meppel.
EEN „WAAR GEBEURD" verhaal, waar
van ouderen zullen genieten, maar dat
men ook jongeren in handen kan geven ia
„Prelude" van C. H. Abrahall waarin de
jeugd van de Australische pianiste Eileen
Joyce wordt beschreven. Tot haar negende
'tar woonde zij in een afgelegen oord van
asmanlë en de enige muziek, waarmede
zij daar kennis maakte, was die van een
mondharmonica Dan komt zij in Australië,
ontdekt er de pianp en heeft dan maar één
verlangen meer: te leren spelen. Hoe dit
arme mijnwerkerskind haar wil doorzet an
dan ook hulp krijgt, heeft de Engelse auteur
voortreffelijk beschreven en Diet Kramer en
Peter van 'tSant hebben het uitstekend
vértaald De tekeningen waarmede .Anna
Zinkeisen het boek heeft verlucht, (fiogen
gezien worden.
Voor „dertien jaar en ouder" heeft me
vrouw A. Rutgers van der Loeff-Basenau
haar „Rossy, dat Krantenkind" bedoeld Ook
Rossy is een armoed-kindje en tijdens haar
eerste levensdagen „verdiende ze al geld"
met het te kijk liggen in een nieuw soort
couveuse. Maar wanneer zij veertien jaar
is geworden, staat ze hele dagen aan de
wastobbe en brengt 'savonds de kranten
rond. dromend van danseres te worden.
Dapper is zij! Als er brand uitbreekt jfc hun
primitief huisje, redt zij haar byoertje.
maar wordt zelf deerlijk gewond./Koste
lijk beschrijft mevrouw Rutgers v.Loef!
hoe zij plotseling het middelpunt isjvan de
stad, hoe leder haar helpen wil en t. met
een zichzelf op die wijze onderscheiden. Het
is allemaal typisch Amerikaans, maar da
eenvoudige Rossy schaadt he* niet. dat er
zoveel drukte over haar wordt gemaakt.
Voor de jonge lezeressen ligt er zeker een
wijze les itl verborgen. Illustraties van Rëir.
van Looy Uitgave Ploegsma te Amsterdam.
Tegelijk met het verschijnen van de twee
de druk van „Guusje uit de Goudsbloem"
doet de schrijfster Rie van Rossum haar be
lofte gestand en vertelt zij in „Guusje op
Moeders stoel", hoe het verder met het ge
zin Smit gaat. Vader ia niet langer bloe-
Amerllca door Astrid Lindgren
(tek. Hans Borrebach).
menkoopman en hij en moeder hebben „een
kindje besteldzoals Guus op haar veer
tiende jaar krijgt te horen. Een wat lang
uitgesponnen, maar niet onverdienstelijk
verhaal, verschenen bij Bosch Keuning
N V te Baarn
In, „Juf en Jeteke" ertelt Mimi van den
Hetgrel van een deftig en rijk jong meiaje,
dat genoeg heeft van lanterfantèn en dan de
huishouding gaat doen in een „mbederlooa
gezin", waar de dienstbode en het tienjarig
dochtertje haar met tegenzin zien komen en
waar ze heel wat moeilijkheden moet over
winnen vóór zij het hart van het kind steelt
en. zich haar eigen hart ontstolen ziet.
Een aardig gegeven dat Mimi van den Heu
vel helaa» niet altijd „fijn" heeft uitge
werkt, terwijl haar taal hier en daar slor
digheden vertoont Illustraties van Rein van
Loov. Uitgave .,De Sleutel" te Haarlem.
DE MOORD OP KEESJE SCHRELIRS
Gisteren heeft de advocaat-generaal bij
"het gerechtshof te 's-Hertogenboach, mr A.
H M H. Receveur, een gevangenisstraf van
15 jaar en terbeschikkingstelling van de re
gering geëist tggfen de 42-jarlge weduwe J
M. G.-H. uit Zleriksee, wegens moord op bet
8t-jarlge Zêeuwse boertje Keegje Schreurs
De nüsdaad Is, zoals men zich zal herinne
ren, "egaan In Augustus 1948 te Bergen op
Zoom, waar de verslagene in hft St. Csths-
rinagestlcht zjjn levensavond doorbracht.
aehalve moord waren de verdachte dlef-
en verberging van de stoffelijke resten
ten laste gelegd. Zij werd in April van dit
jaar wegens moord door de rechtbank te
Breda veroordeel^ tot een gevangenisstraf
van lOiaar en terVeschikktng*t|lling van de
regering.
Ter zitting van gisteren zei de verdachte,
dat haar onder 'verdachte omstandigheden
overleden echtgenoot, de wachtmeester der
rijkspolitie G., de moord op Keesje Schreurs
zou hebben begaan Zij bekende schuldig te
zijn aap de beroving en het made doen ver
dwijnen van het stoffelijk overschot in de
achter het huis aanwezige put.
De advocaat-generaal, die de verhalen
Verklaringen voor het hof van topver
dachte als „druipend van onwaarachtigheid
en de verdachte zelf als „een leugenachtig
mens" kwalificeerde, was van oordeel, dat
alleen de grove hebzucht de drijfveer tot
de moord ls geweest „Haar geweten'aldus
mr Receveur, „is afgestompt".
De raadsman, mr Van Ginneken uit Beir-
gen op Zoom, acht op juridische gronden h^t
ten laste gelegde niet bewezen. Zo het hof
verdachte (och schuldig zou bevinden, dan
acht de raadsman termen aanwezig om de
geesteszieke^ verdachte niet een te lange
gevangenisstraf op te leggen, maar haar
na een korte Hraf ter verpleging te doen op-
nemef! Het hol zal over veertien dagen uit
spraak doen.
Op tekst van de dichter Pater Jac. Schreurs
heeft Herman Strategier de muziek geschre
ven voor een declamatorium over Henric
van Veldeken, de middeleeuwse dichter ven
de minneliederen en de St Servaas- legende,
waarmee de eigenlijke letterkundige ge
schiedenis ven ons land ln de tweede helft
der tweede helft der 12e eeuw begint
Het declamatorium ls opgedragen aan de
dirigent André Rieu en zijn Maastrichts Ste
delijk Orkest, dat het werk a s. Zaterdag
avond ép een abonnementsconcert te Maac-
tricht ln eerste uitvoering zal brengen.