KOLEN, STAAL EN BLLK HIELPEN
WALES UIT DE „SOEPKEUKEN"
A.B.C.-puzzle
Nieuwe boeken voor de jongsten (0-10)
,Ik heb steeds getracht
mijzelf te laten groeien...
Onze lezers halen herinneringen op
aan een onvergetelijke 5e December
Noodsprong van Italiaanse
democratie kan mislukken
Ex-koningin Helena van Italië
te Marseille overleden
Varkensvet in de
margarine
Anti-democraten in oppositie verenigd
Verdeelde democraten
Gehuurde auto's verkocht
Brand in emballageloods
van groenteveiling
Weinig Italianen kenden
haar van gezicht
Prins Bernhard hezocht
Truman
Splitsing in Russische
orthodoxe gemeente
te Berlijn
Het vliegen wordt
goedkoper
Inbrekers vervoerden hun buit met
een gestolen vrachtauto
Een van de mannen te
Lopik gearresteerd
Nieuw f iguur
Hij
Rijmpjes
Directeur van Ommelanden
tweemaal veroordeeld
IN GESPREK MET HARALD KREUTZBERG
Om het mesten van varkens
lonend te maken
Kunstmatig kale schedel
Den Haag en Amsterdam werken weer
samen in het Holland-Festival
Sociaal drama met happy ending
ontdekt II
De vreselijke jaren
Kinderen van hun tijd
Soldaat door schot uit
stengun gedood
Berlijn heeft
kousen-automaten
Economische conferentie
Britse Cemenebest
Geen enkele wens vervuld en
tóch het heerlijke feest
1944.... LANGS DE WEG
Het kleine, „grote geschenk"
S'
Gratie verzocht voor
oud-kamparts te
Amersfoort
BOËKENKEUR
Herdrukken
DERDE BLAD - PAGINA
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1952
(Van onze Romeinse correspondent)
JJE COMMUNISTEN hebben gelijk, als zij er op wijzen, dat de Christen-democraat
Tesauro als rapporteur over het wetsvoorstel voor een kieswethervorming niet de
Ideale figuur is. Deze Italiaan heeft namelijk een fascistisch verleden, dat door geen
verzachtende omstandigheid is schoongewassen. In een boek verheerlijkte hij tijdens
het bewind van Mussolini de totalitaire staat en hij smaalde op de democratie, met zijn
„demo-liberale instellingen". Enfin, men kent dat nog wel. Deze man moet nu op een
belangrijke post meewerken aan de hervorming van een bij uits
instituut! Het is natuurlijk geen Helde voor de democratie, welke
hierover een wolvengehuil doet aanheffen. Het Is die hervorming zelf, welke zij willen
saboteren.
redige vertegenwoordiging, maar het land
is verdeeld in gewesten, die elk een bepaald
aantal afgevaardigden klezeq. In theorie is
er één Kamerlid op elke 80.000 inwoners,
maar het ingewikkelde stelsel brengt mee,
dat in elk gewest vele tienduizenden stem
men der kleinere partijen verloren gaan.
In 1948 „kostte" een Chr. dem. Kamerlid
niet meer dan 65.000 stemmen tegen 120.000
voor een neo-fascist, destijds de •kleinste
partij en daarom die, welke het grootste
aantal stemmen verloren zag gaan.
Met dat al gaan wij hier een onrustige tijd
tegemoet. Men kan er zeker van zijn, dat
communisten, nenni-socialisten en neo
fascisten plies in het werk zullen stellen om
te verhinderen, dat de wet wordt aange
nomen. in de commissies en in de Kamer zal
zij worden gesaboteerd. Reeds IS verklaard,
dat zij een grondwetsherziening nodig zou
maken en in dat geval is het uitgesloten, dat
zij van kracht wordt voor de verkiezingen.
Naast de actie inhet parlement zijn be
togingen en stakingen te voorzien.
Deze hervorming is dan ook in feite een
kunstgreep van de Christen-democraten, die
gedurende vier jaar. de eerste viool hebben
gespeeld en die hun>a?itie niet willen ver
liezen. Van meer algemeen belang is de her-,
vorming, aangezien bi) verkiezingen volgens
het in 1948 gevolgde stelsel de kans op een
regering, die met enige bestendigheid aan
het bewind blflft. niet groot is. De mening
van de neo-fascisten over de hervormings
plannen vertoont overigens een broederlijke
eensgezindheid met die van de communis
ten. Ook zij voelen er niets voor. de Chris
ten-democraten vrij spel te laten.
Indien het lukt. enkele weken tijd te win
nen. dan is de wet te laat om, ook al wordt
zij aangenomen, nog te kunnen worden toe
gepast by de aanstaande verkiezingen
Vandaar dat de commissie van voorbereiding
■dag na dag samenkomt, vergadert tot drie,
vier uur in de morgen, zonder ook maar één
«tap verder te komen. Vandaar dat er van
communistische zijde1500, en van neo-
fascistische zijde 450 amendementen op het
voorstel zijn aangekondigd, wier volledige
behandeling de Kamer ruimelf jaar tijd
zou kosten. Een vrolijk vooruitzicht, vooral
als men weet dat het gehele politieke leven
in Italië sedert maanden wordt beheerst
door deze kwestie.
Om te redden, wat er in Italië van de
democratie nog over is, zijn de vier demo
cratische partijen het erover eens. dat de
kieswet moet worden gewijzigd. Partij»,
die verwante idealen voorstaan, zullen hun
stemmen bij elkaar mogen tellen en de
groep, die tenminste 50.01 procent van alle
stemmen verkrijgt, zal bij wijze van premie
drie vijfden of twee derden van alle zetels
mogen bezetten Over het aantal is men hei
na maanden gekibbel nog altijd niet eens
De Christen-democraten zouden 385 zetels
met de kleinere democratische partijen wil
len delen. De sociaal-democrate.. van 370 tot
ten hoogste 380. Ook dit heeft alweer een
reden. Wordt de premie al te groot, dan
bestaat de kans, dat de Christen-democraten
alléén meer dan de helft van alle zetels
krijgen en dus. wanneer het absoluut nodig
is, een één-partij-regering kunnen-vormen.
En die zou hefel gauw ontaarden in een ge
matigde dictatuur naar Spaans model er
nog sterker clericalisme dan waarmee men
nu reeds te kampen heeft.
De sociaal-democraten stellen nog andere
eisen. Wel wetende, dat het nieuwe stelsel,
waarbij de stem van de ene burger twee
maal zo zwaar zal wegen als die van de
andere, eigenlijk in strijd is met de demo
cratische principes, vraagt Saragat, dat drie
wetsontwerpen, die de democratische vrij
heden besnoeien, door de Gasperi zullen
worden ingetrokken of sterk gewijzigd. Het
gaat om de wet ter regeling van stakingen,
de perswet (die o.a. in-Inbeslagneming van
ganse oplagen en dus in een soort censuur
voorziet) en de wet. waprbij de propaganda
niet alleen van de neo-fascisten, rtiaar ook
van de linkse oppositie onder toezicht wordt
gesteld.
De secretaris der Christen-democratische
partU. Gonella, heeft in een rede te Rieti
alle concessies aan Saragat geweigerd en
niettegenstaande eindeloze besprekingen zijn
de secretarissen der vier democratische par
tijen het er nog altijd niet helemaal over
eens, of en zo ja in welke vorm zij het ont
werp voor de nieuwe kieswet zullen steunen.
Feilen van oude stelsel
Tot juister begrip van dit alles wijzen wij
er nog op, dat ook bij het bestaande stelsel
de samenstelling der Kamer niet nauwkeurig
overeenstemt met de politieke schakeringen
in de natie. Wij hebben hier weliswaar even-
Misleiding met vervalste
rijbewijzen
De officier van justitie bij de rechtbank
te Amsterdam heeft vanmiddag tegen twee
Amsterdammers terzake van het vervalsen
vdn hun eigeij en een gevonden rijbewijs,
en het hiermee huren van personenauto's,
die zij op verschillende automarkten ver
kochten, respectievelijk 2' en 2 jaar ge
vangenisstraf met aftrek geëist. De ver
dachten gaven ter zitting de feiten toe.
In de periode December 1951—Juni 1952
hadden de mannen in Amsterdam twee
auto's, in Haarlem één en in Den Haag één
gehuurd en verkocht. Toen zij voor de
tweede keer in Den Haag een wagen wilden
huren ontdekte men de vervalsing.
Vrijdagavond heeft in een emballageloods
van een veiling te Zwaag (N.H.) een felle
brand gewoed. De brand werd om half ne
gen ontdekt en met zestien stralen bestre
den door de brandweer van Zwaag, Hoorn
en Blokker. Om tien uur was de brand ge
blust. De helft van de loods, 50.000 manden
en tienduizenden kisten gingen verloren.
Volgens een voorlopige schatting bedraagt
de schade 125 000 gulden, welke door ver
zekering wordt gedekt.
Men vermoedt, dat de brand is gesticht.
Dit vermoeden is gegrond op het feit, dat
ook vorige week brand in hetzelfde vei
lingcomplex is uitgebroken. Toen werd in
de veilinghal een schade van 5.000 aange
richt.
Vacature mr Uolsius. In de vacature wijlen
mr E. J. M H. Boisius (K.V.P.) is tot lid van
de Provinciale Staten van Zuid-Holland be
noemd verklaard de heer J. C. Schrama te
Sassenheim.
Helena van Savoye. gemalin van wijlen
Emanuel de Derde, de ex-koning van Italië,
is te Marseille overleden.
Ex-konlngin Helena, die 79 jaar oud ge
worden is, leidde de laatste jaren een terug
getrokken leven in Montpellier, waar zij
haar villa slechts verliet voor bezoeken aan
kindertehuizen in de omtrek. Verder ging
zij eenmaal naar Nice, in 1949, en eenmaal
naar Londen, in 1950.
Heiena's echtgenoot, ex-koning Victor
Emmanuel de Derde, overleed in December
1947 in Alexandrië. Hij had in 1946, toen
Italië bij volksstemming republiek werd, af
stand van de troon gedaan. Zijn zoon Um-
berto regeerde na hem slechts 35 dagen.
Helena was een dochter van koning Ni-
colaas van Montenegro. Zij trad op 23-jarige
leeftijd in het huwelijk en werd koningin
in Augustus 1900, toen zij 27 jaar oud was.
Zij was Grieks-orthodox opgevoed op een
school voor officiersdochters bij St Peters
burg (het huidige Leningrad) in het tsaris
tische Rusland, doch werd voor haar hu
welijk opgenomen in de Rooms-Katholieke
kerk. Slechts weinig Italianen kenden haar
van gezicht, daar zij alle openbaarheid ver-
Prins Bernhard heeft Vrijdag een bezoek
gebracht aan .president Truman. Hij ver
klaarde na afloop, dat het bijzonder aange
naam was geweest, maar hij weigerde mee
te delen wat de president en hij gedurende
hun onderhoud van 20 minuten hadden be
sproken. De prins reed In een auto, die
werd bestuurd door generaal-majoor Wal
lace Graham, de lijfarts van de president,
naar het Witte Huis.
's Morgens had de Pr ins. een bezoek ge
bracht aan het Walter Reed-ziekenhuls voor
een periodiek medisch onderzoek.
meed. De enige maal dat zij in het publiek
verscheen was in December 1935, toen de
oorlog met Abessynië woedde en Mussolini
op de Italiaanse vrouwen een beroep had
gedaan om haar gouden trouwringen te of
feren, omdat het land goud tekort kwam.
Koningin Helena schonk toen haar trouw
ring tijdens een plechtigheid bij het graf
van de Italiaanse onbekende soldaat en
sprak daarbij haar eerste radio-rede uit,
waarin zij de door de volkenbond tegen
Italië genomen sancties veroordeelde.
De Russische orthodoxe gemeenschap te
Berlijn is in pro- en anti-Moskougroepen
uiteengevallen. Hierdoor is een einde geko
men aan de na-oorlogse samenwerking. De
Russische pastoor. Polosjensky, die de kerk
leiders in de Sowjet-Unie trouw blijft, ver
klaarde, dat de afgescheiden groep slechts
ongeveer 60 leden telt. „De gerezen moei
lijkheden zijn van politieke aard", zo zei
hij. „Wij. die onder de rechtsbevoegdheid
van Moskou vallen, geloven niet in ver
menging van geloof en politiek". De afge
scheidenen wilden volgens hem in de Sow
jet-Unie het koningschap herstellen.
Hij voegde hieraan toe. dat men echter
onder gevoelens van wrok uiteen was ge-
_aan en dat de onafhankelijken gebruik kon
den blijven maken van de Russische ortho
doxe kathedraal in de Britse sector van
Berlijn, indien zij dit wensten.
In totaal telt de Russische kerkgemeen
schap in Berlijn, uitgezonderd de Sowjet-
bezettingstroepen, 700 personen.
Het belangrijkste resultaat van de IATA-
conferentie in Cannes is de invoering van
een toeristenklasse-net in Europa met
ingang van 1 April 1953. Een ander belang
rijk besluit is, dat er naar zal worden ge
streefd een inderdaad wereld-omvattende
toeristenklasse-dienst in werking te hebben
op 1 April 1954. Een eerste stap op die weg
naar het goedkopere wereld-luchtverkeer is
gedaan met de instelling van de nachtvluch
ten tegen goedkopere tarieven op enkele
lijnen in West-Euro,pa enige jaren geleden.
De tweede was de invoering van de toeris
tenklasse op het traject over de Noord-
Atlantische oceaan en uitbreiding van de
speciale nachtvluchtdiensten. De derde zal
voor 1 April a.s. voorbereid en voor uit
voering gereed zijn.
Midden in de winter
komkommers
Philips heeft proeven genomen om de mo
gelijkheden te onderzoeken of kaskomkom-
mers midden in de winter kunnen worden
geproduceerd. Op 28 November zijn de eer
ste producten van deze proefnemingen aan
de Loosduinse groenteveiling aangevoerd.
Deze komkommers brachten 1.33 per stuk
op. De allereerste komkommers heeft het
Philips-concern aan de Koningin aangebo
den. Het ligt in de bedoeling van Philips
om planten het gehele teeltseizoen met ho-
gedruk-kwikdamplampen te belichten. De
eerste komkommers waren van goede kwa
liteit.
De rijkspolitie trof Donderdagmorgen te
Lopik, op de Lekdijk nabU het Koekoeks-
veer, onder verdachte omstandigheden drie
mannen bQ een vrachtauto aan. Op een
sommatie vluchtten twee hunner het griend-
hout in en trachtte een derde zich onder de
auto te verschuilen, doch de politieman
wist hem te arresteren. Korte tijd later
kreeg de politie uit het aan de overzijde
van de rivier de Lek gelegen Ameide be
richt, dat daar 's nachts was ingebroken, in
het manufacturenmagazyn van de firma C.
van Toor en een grote voorraad manufac
turen tot een waarde van 10.000. benevens
enig geld. was gestolen.
Al spoedig bleek, dat de aangehoudene be
trokken was geweest bij deze inbraak. De
drie mannen hadden eerst de vrachtauto
gestolen uit een schuur te Lopik. Aange
zien dit gebouw niet afgesloten kon woe
den. verwijderde de gebruiker 's avonds de
accu en sloot de auto af. doch deze voor
zorgsmaatregel bleek voor'de dieven geen
beletsel te wezen c.n met de vrachtauto
weg te rijden.
De gearresteerde. A Z. uit Jutphaas. die
op de nachtelijke rit de wagen had be
stuurd, heeft al meer inbraken op zijn straf
lijst staan. Bij zijn arrestatie waren de
manufacturen reeds opgeborgen in een
woning aan de Lekdijk, waar de politie
WAT 'n geluk. dat de uitgevers elk jaar.
voor Sinterklaas, zorgen dat er nieuwe
boeken te krijgen zijn. St. Nicolaas kan
natuurlek In Spanje geen Nederlandse
boeken kopen en als hij hier eenmaal is
aangekomen heeft hij het zo druk. dat hij
niet precies kan nagaan welk boek de
jongens en meisjes al kennen. Geeft hij nu
een boek, dat'pas verschenen is. dan weet
hij zeker, dat het voor zijn vriendje of
vriendinnetje gloednieuw is.
Misschien zal hij net als de kinderen
Want Sinterklaas heeft vorige jaren al
Kennisgemaakt met Pinkeltje, dat kereltje,
dat niet groter is dan de pink van een ge
woon mens en hij weet dat kinderen dol
zijn op dat kleine kereltje, dat zijn bestaan
te danken heeft aan Dick Laan. Nu brengt
Pinkeltje een bezoek aan Artis, maar niet
zo ineens, eerst beleeft hij nog allerlei
avonturen in het grote huis waar hij in een
muizenholletje woont.
Neen, dit is niet helemaal juist. Pinkeltje
is er nu eenmaal. Van de mensen is dat
kleine ding een beetje bang, behalve van
meneer Dick Laan en telkens als hij op
avontuur is geweest, gaat hij die meneer
opzoeken om hem er alles van te vertellen
en meneer Laan vertelt dit dan verder aan
de kinderen. En dit gebeurt nu ook en deze
keer horen de kinderen op die manier wat
Pinkeltje allemaal in Artis in Amsterdam
heeft beleefd.
Dit Pinkeltje-boek ls weer even kostelijk
als de vorige, vol humor en volkomen pas
send in de sprookjes- en fantasie-wereld,
waarin het kleine kind leeft. Een heerlijk
boek ook om voor te lezen. Uitgave Van
Holkema Warendorf te Amsterdam. Rein
van Looy zorgde voor de grappige teke
ningetjes.
INTUSSEN krijgt Pinkeltje misschien con
currentie van Baron van Tetteren, een
schepping van Douwe Helder. Twee boek
les De Avonturen van Baron van Tetteren
en „Koning Bastiaan in Tettendorp vor
men een sprookje vol grote mensen dwaas
heid. Hoe de mensen ook worden belaagd
door rovers of door boze machten die in
de wereld der volwassenen „beroerde om
standigheden heten-het loopt per slot van
Suk allemaal goed af. Altijd is er wel een
ieddende engel al verschijnt die soms in
de gedaante van een beer. En wat vooral
belangrijk is: zowel de baron als de burge
meester van Tetterdorp komen tot de ont
dekking. dat men heel goed gelukkig kan
*ijn ook^al mist men rijkdommen en zelfs
Da brlliluif
brilslang van etc jaar of tien
die kon inééns
Hij gaf van ichrik een gilletje.
geheel van streek
Nu heeft hij een nieuw brilletje.
Uit „Rijmpjes en versjes uit de nieuwe
doos" door Han G. Hoekstra (Tek. F iep
Westendorp).
al mist men de wondertrompet van puur
goud, waarop men maar behoeft te spelen
om alle mensen blij. alle zieken gezond te
maken. R. Westra heeft beide boekjes van
leutige illustraties voorzien. Kluitman in
Alkmaar is de uitgever van deze twee
boekjes, die ook afzonderlijk gelezen kun
nen worden, en die een aanwinst beteke
nen voor de boekenkast van ieder, die wel
eens geroepen is zejs- tot achtjarigen voor
^Oofop „Pippi Langkous", dat boekje vol
„kolder" van Astrid Lindgren is een ver
volg gekomen „Pippi Langkous gaat aan
boord" Onlangs vertelden wij een en ander
van Pippi Langkous, dat raf^e
maal ln haar eentje In vjlla Kakelbont
woont en dat allerlei malle dingen doet.
waarvan jongens en meisjes benedentien
jaar alleen maar in hun stoutste fantasieën
durven dromen. Eigenlijk gaat zij pas aa
het eind van dit tweede deel aan boord
en tevoren heeft zij weer massa s gekke
dingen gedaan tot verrukking van de buur
kinderen. die soms in al dat mals worden
betrokken. Liesbeth Borgesius-Wildschut
heeft deze, voor kinderen, die nog in een
fantasiewereld leven, dwaze, maar aanne
melijke avonturen vertaald en J. Huizinga
zorgde voor enkele schetsmatige tekeningen.
Buiten de sfeer van het sprookje valt
,,'n Beetje stout, 'n beetje lief" van Nanda.
Het verhaal van een zevenjarige jongen bij
wie grootmoeder komt „thuis passen" wan
neer vader en moeder enkele dagen de stad
uit moeten. De titel verraadt al, dat oma
heel wat met het joch te stellen hgeft....
Illustraties van Rein van Looy. Uitgave
„De Sleutel", Haarlem.
COMMIGE maar lange niet alle
kinderen houden van rijmpjes, maar
dan moeten ze levendig zijn, tot de kin
derlijke verbeelding spreken en vooral niet
zeurderig of al te „leerzaam" zijn. Daarom
is het bundeltje „Versjes over mensen,
dieren en dingen, dat Peter onder dé titel
„Moet je horen... bij de Arbeiderspers
te Amsterdam heeft dóen verschijnen niet
bijster geslaagd, al heeft I. Spreekmeester
er vrij aardige tekeningen bij gemaakt. Dit
bundeltje valt wel heel erg in de schaduw
vergeleken bij hetgeen Han G. Hoekstra
en Fiep Westendorp samen hebben tot stand
gebracht' met „Rijmpjes en Versjes uit de
Nieuwe Doos". Dat is al leven, .die versjes
of het nu aftelrijmpjes zijn of verhalende
rijmen, ze zijn pittig, ze spreken direct tot
het kleine kind enze zijn afgestemd
op liedjes uit de Oude Dbos. die in ons
volk leven. De kleintjes zullen ook deze
versjes gemakkelijk uit het hoofd leren.
De geestige tekeningen van Fiep Westen
dorp konden niet beter. Een verrukkelijk
boekje voor de kleintjes, die zo langzamer
hand het gewone prentenboek zijn ont
groeid, maar die moeite hebben over te
gaan naar het echte „leesboek".
later op de dag de gehele voorraad in be
slag nam
De twee mannen, die gevlucht waren, zijn
de politie bij name bekend en zij zullen
waarschijnlijk niet lang meer van hun vrij-
Of de politie hiermee ook een draad ln
handen heeft om beide inbraken, die in de
vorige week in de gemeente Lopik gepleegd
werden op te helderen, valt nog niet te
zeggen. In elk geval wordt daar een naar
stig onderzoek naar ingesteld. In Lopik was
n.l. in de nacht van 18 op 19 November een
partij kaas op een gestolen wagentje ont
vreemd en op 22 November werd aangifte
gedaan van een inbraak, waarbij de inbre
kers ruim 1000 in handen viel
De directeur van De Ommelanden te
Groningen, F de B., is door de kantonrech
ter te Groningen veroordeeld tot een boete
van tweemaal 6. De eerste boete werd ge
geven voor het inrijden op een voor de fa
briek postende staker, de tweede voor het
niet tijdig laten verlengen van zijn rijbe
wijs, hetgeen aan het licht kwam, toen hij
voor het eerste feit een proces-verbaal
kreeg.
De heer De B. was op 11 October met
zijn wagen uit de richting Groningen met
vrij grote snelheid komen aanrijden. Zon
der vaart te minderen was hij het fabrieks
terrein opgereden. Bij de poort stonden drie
stakers. Eerst toen de heer De B. vlak bij
was. had hij m£t de claxon een sein ge
geven. Een der stakers kon slechts door
snel opzij te springen een aanrijding met
de auto ontgaan.
wordt men
voor zichzelf,
TN EEN RUSTIG HOEKJE VAN EEN
A AMSTERDAMS HOTEL zitten we tegen
óver het dans-fenomeen Harald Kreutz-
berg. In zijn pretentieloze kleding, zijn
simpelheid van bewegen, is hij voor ieder
een 'n ..man aan een tafeltje" zonder meer
Maar wij zien hem van heel dichtbij en
constateren, dat de prachtig strakke lijn
van zijn kale schedel, de* heldere doordrin
gende ogen en de gespannen mond. die
soms verbeten schijnt, maar zich wonder
lijk makkelijk plooit tot een lach. de indruk
geven van een eigenaardig masker, dat
psychologisch moeilijk te doorgronden valt.*
Kreuttzberg stelt zich echter makkelijk
open. want hij zegt:
„Soms ben ik dwaas en uitgelaten, dan
weer vrolijk of ernstigJa. in mijn
vagebonderend leven, al zwervend over de
aardbol, heb ik er steeds voor gewaakt niet
op een bepaald gebied te verstarren. In mijn
scheppend werk ben ik ook nooit een voor
stander geweest van een idee of systeem
ik ben voor alles een dromer...."
En met een lach. alsof hij zich wil ver
ontschuldigen voor deze „onbescheiden
heid":
„Ik heb steeds geprobeerd, mijzelf te laten
groeienik heb nooit iets willen for
ceren. Met het stijgen der jaren
rijper, maar steeds strenger
steeds critischer...."
In al zijn reacties ontwikkelt Kreutzberg
een natuurlijkheid en bescheidenheid, die
ons weer eens bewijst, dat werkelijk be
langrijke mensen zelfs geen zweem van
hoogmoedigheid hebben Hy vertelt heel-ge-
zellig van „vroeger", toen hij reeds als 5-
jarige op de- toneelplanken van het Lobe
theater te Breslau stond en in de operette
„Der fidele Bauer" de rol van „Heinerle"
speelde. Hij zong en acteerde aardig en een
krant schreef schertsend:
„De directie van het theater overweegt in
alle ernst, de kleine Heinerle tien pfennig
per avond te geven teneinde hem voor het
toneel te behouden".
Daarna volgden de zorgen van de balletr
les, waar hij de slechtste was Jaren
lang klonk nog het verwijtende:
„Kleine Kreutzberg slecht" in zijn oren....
„Ach neen," zeiden zijn ouders, „de to-
neeladspiraties van die jongen worden nooit
wat". En zij stimuleerden een andere artis
tieke kant in hem: het tekenen. Hij werd
Xtwerper van reclameplaten, illustratief
sdewerker van tijdschriften en ten slotte
vinden we hem als modetekenaar in een
groot modemagazijn te Breslau terug. Maar
op allerlei feestjes gaf hij wilde geïmprovi
seerde dansen, zodat iemand op een avond
eens tegen hem zei:
„Man, ik geloof, dat je beter danst, dan
tekent
Hij kwam in contact met de Zwitserse
danskunstenaar Max Terpis, toen ballet-
Een Zuidafrikaans negeropperhoofd
i heeft bij een pharmaceutisch labora-
torium te Darmstadt een tamelijk grote
hoeveelheid blondeermiddel besteld.
Het is bestemd voor het blonderen van
de haren der 50 vrouwen van het 5
opperhoofd.
het j
Douwe Helder. (Tek. R. Westra).
Uit Koning Bastiaan in Tetterdorp door
Het Is zeer waarschijnlijk, dat binnen af
zienbare tijd enig varkensvet in de marga
rine zal worden verwerkt, aldus wordt ge-
meld uit Industriële kring. Dit vet zal op
smaak, kwaliteit en kostprijs van de marga
rine geen enkele invloed hebben, terwijl op
de dollarrekening by het aanschaffen van
vetten en oliën op de wereldmarkt weer wat
zou kunnen worden bespaard. Het belang
rijkste echter zou zijn, dat de varkenshou
ders hiermede uit de thans bestaande prU-
zenimpasse zouden komen.
Varkensvet is een weinig gewild artikel.
De lage opbrengst ervan duwt haast auto
matisch de gemiddelde varkensprijs, dus de
teelt, naar beneden, omdat de boer op basis
van zijn productiekosten een bepaald bedrag
voor zijn vette varkens moet ontvangen.
De stapel van vette varkens liep van
134.000 stuks in Mei 1950 terug tot 115.000
stuks in Mei 1951 en op 1 Mei van dit
jaar tot 98.000 stuks. Omdat de varkensteelt
als een der voornaamste basis van het klei
ne boerenbedrijf wordt beschouwd, ziet men
deze teruggang met ongerustheid. Aange
zien de slechte afzet van vet en spek de
voornaamste reden van deze teruggang is,
werd naar een oplossing gezocht om het te
len van vette varkens door betere afzetmo
gelijkheden weer aantrekkelijk te maken.
Uitvoer van ham
in blik
Het telen van vette varkens is daarom zo
belangrijk, omdat de uitvoer van hammen
in blik op het ogenblik zo groot is. De fi
nanciële resultaten daarvan overtreffen op
het ogenblik zelfs die van de bloembollen.
Indien de stapel vette varkens nog verder
zou teruglopen, dan zon deze belangrijke
uitvoer ernstig worden belemmerd.
Indien nu echter het overtollige vet aan
Öe ham „tot waarde" zou kunnen worden
gebracht, dan zou de boer eeft betere prijs
voor zijn varkens kunnen ontvangen. On
gemerkt voor de margarineconsument zou
dusdoende ten bate van het bedrijfsleven
'het mes aan twee kanten snijden.
Met de varkensprijzen \gfcs het aanvanke
lijk zo. dat de garantieprijs voor baconvar-
kens voldoende was om een bodem in de
markt te houden. Nu de afzet van bacon
echter teleurstellend is en de verhouding
tussen baconvarkens en vette varkens sterk
is veranderd, is de bacongarantie onvol
doende geworden om 4e prijzen van vette
varkens te steunen.
Bij het overnemen van varkensvet der
hammen voor de margerineindustrie wordt
gedaèht aan het beproefde systeem van uit
de markt nemen van deze vet-overschotten
De margarine-industrie betrekt door de
overheid aangekochte grondstoffen als
palmolie, walvisolie, ed. Toevoeging van
varkensvet zal volgens technici, niet op be
zwaren kunnen stuiten. Aangezien het Ne
derlandse volk per jaar ongeveer 173.000.000
kilogram margarine consumeert, zou de
hoeveelheid bij te voegen varkensvet in ver
houding zeer gering zijn.
Kreutzberg kan zijn oude liefde het
lekenen nog niet vergeten.
meester van de opera te Hannover, die hem
als solo-danser engageerde. Al spoedig trad
op bij de Staatsopera te Berlijn en maak
te" hier grote naam. Max Reinhardt liet
Kfeutzberg tijdens de Festspiele te Salz
burg optreden als „Zeremomenmeister" in
Gozzi's „Turandot" en hiermede was de
eerste stap naar de wereldroem gedaan. Tij
dens zijn eerste optreden te New York,
waar hij een half lege zaal verwachtte, trok
hij een geheel uitverkochte schouwburg
en bracht eeh duizendkoppige menigte hem
een ovatie. Sedertdien maakte Kreutzberg
15 tournées door de Verenigde Staten, be
zocht Japan en vele landen van Europa.
HET WAS IN HET JAAR 1928, dat Harald
Kreutzberg (toen 28 jaar oud) voor het
eerst in Nederland optrad. Hij was toen
reeds geheel kaal en niemand wist. dat dit
„kunstmatig" was. In het dans drama „Don
Morte" moest de kunstenaar een hofnar
creëren, waarbij de voorgeschreven kale
toneelpruik weigerde op zijn blonde haren
te blijven zitten. Kreutzberg liet zich toen
door de kapper zo glad maken als een
biljartbal en deze kunstmatige kaalheid
bleek tijdens zijn dansen dermate expres
sief te werken, dat hij nooit meer een enkele
haar heeft laten groeien
Hoe hij precies aan zijn dansen komt? Dat
is de vonk der inspiratie, dit wonderlijke,
niet te omlijnen begrip. Kreutzberg schept
grotendeels met zijn intuïtie; achteraf kan
het nuchtere verstand amper scherp analy
seren, hoe hij aan een bepaalde vorm ls ge
komen. Maar zijn grote vreugde is. dat de
„man in the streef' hem begrijpt; dat zijn
gedichten of verhalen, zijn symbolische,
plastische vertellingen met het medium der
bewegingskunst aanspreken en voor vëlfen
helder als glas zijn.
Maar er bestaat geen grotere criticaster
voor zichzelf, dan Harald Kreutzberg: ter
wijl hij oefent in de garderobe van een
theater (en hier oefent hij meestal) ziet
hij zichzelf in gedachten van een afstand.
Soms zegt de strenge rechter: er moeten
nog minstens twintig bewegingen uit. het
kan nog soberder, nog strakker.
„Ik denk aan een modeleur. die steeds
nieuwe stukjes wegschaaft. totdat hij ten
slotte de geheel zuivere vorm heeft overge
houdenEn dan zegt hij:
„Het schepp enis een kwaalik zou
van een smartelijk geboorteproces willen
spreken".
Maar de twintig jaren, dat hij met zijn
eigen figuren door de wereld trekt, hebben
hem in geen enkel opzicht vermoeid. Hij
denkt niet aan een eindstreep: hij is nog
dagelijks zijn eigen uitvinder, zijn eigen
choreograaf, zijn eigen coetumièr. Ieder
reisdoel vult hem met nieuwe vreugde: zo
hoopt hij binnenkort weer naar Amerika te
gaan, vervolgens naar Helsinki en in Maart
naar Israël.
,Tk ben zeer benieuwd, dit nieuwe land te
ontmoeten. Joden zijn een uitstekend
theaterpubliek, ik denk b.v. aan mijn prach
tige tijd in Berlijn.
Zo naderen we al meer en meer de gees
telijke gestalte van deze begenadigde
kunstenaar. Hij verraadt ons, dat hij ook
dansend door het leven gaatzonder
droefenis steeds afscheid kan nemen en
iedere vorm van sentimentaliteit overwon.
Hij hoeft zich ook nooit aan te passen aan 'n
nieuwe omgeving, maar hij heeft 'n scherp
I intuïtief gevoel voor de stemming, die het
publiek in de zaal „uitstraalt
„Wanneer ik maar één voet op het toneel
heb gezet, kan ik b.v. al 'n zekere koelte, 'n
zekere terughoudendheid merken. Geluk
kig overkomt mij dit niet dikwijls
Kreutzberg vergelijkt het ontstaan van
zijn dansen met het opbouwen van mozaïek
werk. Een woord of een enkel beeld haakt
zich in hem vast. het gaat bij wijze van
spreken „naar binnen".
„Ik bouw er aan. steentje voor steentje.
Soms lukt het in korte tijd, maar meestal
wordt een dans pas na een moeilijk gevecht
met de materie geboren. En het wordt
.steeds lastiger, ik ben zo zelden met rpijzelf
tevreden
En hiermede moeten we ons interview
beëindigen, want Kreutzberg moet zich
reisvaardig maken voor de voorstelling
(Van onze Haagse correspondent)
■JVTaar wij vernemen zal in het seizoen
1953 het Holland-Festival weer verdeeld
worden over Den Haag en Amsterdam.
Zoals men weet was men in Den Haag.
toen Amsterdam verleden jaar geen sub
sidie meer wilde verlenen, op eigen wieken
gaan drijven, iets wat wonderwel lukte.
Het Holland-Festival bleef behouden en
Amsterdam had niets. Amsterdam heeft
echter een ander plan achter de hand ge
had. Was het ln Den Haag scheef gegaan,
dan zou men ln Amsterdam alleen zijn
begonnen. De neiging bestond zelfs al
in Amsterdam in 1953 desnoods naast het
Holland-Festival een Amsterdams Festival
te organiseren, met de Opera en het Con
certgebouworkest als steunpunten.
Nu de plannen voor het Holland-Festival
1953 al in een vergevorderd stadium ver
keren en de programma's zo goed als
vastgelegd zijn - natuurlijk zijn zij voor
uitbreiding vatbaar ere nu de laatste
voornemens van Amsterdam bekend zijn
geworden, meende het ministerie van O.,
K, en W. alles te moeten doen om een ver*-
snippering te voorkomen. Het Holland-
Festival heeft in het buitenland een zeer
goede naam verworven. Deze eenheid en
samenwerking moet tegen elke prijs voor
ons aanzien bewaard blijven. Er is der
halve van ministeriële zijde een wenk ge
komen om tot overeenstemming te gerakeri.
En deze overeenstemming is er dan. zij het
niet van harte, gekomen. Den Haag en
Amsterdam gaan weer samen met het
Holland-Festival tn zee. Voor 1953 zijn
weer subsidies gevraagd aan Den Haag.
Amsterdam en het Rijk. Alleen zal elke
bijdrage, die vroeger 70 000 bedroeg,
t-hans tot 80.000 moeten worden ver
hoogd. De leiding van het Holland-Festival
en het bureau zullen in Den Haag gevestigd
blijven. Eveneens zal de plechtige opening
in de Ridderzaal een Haagse aangelegen
heid zijn. in Den Haag wordt evenwel de
verwachting gekoesterd, dat men in Am
sterdam. dat toéh al de premières heeft
van de operavoorstellingen en van het
Concertgebouworkest, nu ook eens aan
het Residentieorkest, dat in Amsterdam
geen voet aan de-^rond kon krijgen een
kans geeft. De uitvoeringen in Delft. Naar-
den en Gouda blijven in 1953 gehandhaafd.
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1952
TWEEDE BLAD - PAGINA 3
Zaterdag
Wales ontdekt.
Het is volslagen onmogelijk het hedendaagse Wales te be-
grijpën, zonder iets van zijn geschieden!» te weten. Nu hoeft
ge u daardoor niet te laten afschrikken want het is zij het
dan geen vrolijke nooit een saaie geschiedenis geweest.
En waar het er nu op lijkt, dat na al de tragedies Wales een gelukkiger tijdperk
is ingegaan, kunt ge de tocht naar het triest verleden gerust met ons mee maken.
Voorlopig overigens een nog niet al te ver verleden. Want eer we ons gaan
verdiepen in een tijdperk, dat al eeuwen voor Christus, begon, zou ik u wat
willen vertellen over de laaste twee eeuwen, die het gezicht van het belangrijkste
deel van het land volkomen veranderd hebben. Een periode, die begon met de
industriële revolutie. Toen die inzette, was Wales nog een rustig, pastoraal land
waar 90 pet van de mensen Welsh spraken, een land van boeren en herders.
Maar onder die vriendelijke heuvels in het Zuiden lagen onmetelijke lagen van
het zwarte goud, de steenkool, die Wales op de wereldkaart zou brengen. Een
jizerindustrie had Wales al. die was in 1759 begonnen, maar zij werkte met hout
in plaats vRn kolen. De voortschrijdende techniek en vooral het Bessemer-proces
brachten een omzwenking van ijzer naar staal en het is zonder twijfel deze
industrie geweest, die de stoot heeft gegeven tot de winning van steenkool op
grote schaal.
Dat ging in Wales vrij gemakkelijk, want
in de ..mining-valleys", de mijndalen van
het Zuiden, lagen de kolenlagen haast open
en bloot. Het bleek steenkool te zijn van
een uitstekende kwaliteit de Wajes-
anthraciet is niet voor niets beroemd en
van een enorme variëteit. En in het midden
van de vorige eeuw begon de export van
kolen, die van het dorpje Cardiff dat in 1800
nog maar tweeduizend zielen telde, de
grootste kolenhaven ter wereld ging maken.
Een derde industrie was inmiddels
onUtaan. die tevens de derde steunpilaar
van de economie van Wales zou worden.
Wales begon blik te maken, en het deed
dat op zo'n enorme schaal, dat het al
gauw op 2 pet na de ganse blik-productie
van Groot-Brittannië en de helft van de
wereld-productie voor zijn rekening nam
Op die drie pilaren, steenkool, staal en
blik, steunde tot voor kort de ganse
economie, een economie, die tot de eer
ste wereldoorlog Wales een geweldige
welvaart heeft gebracht, zo niet tn ao-
ciale dan toch ln industriële zin.
Dat deze industrialisatie het Zuidoosten
van Walës, het gebied dat strekt van Kid
welly tot Chepstow, volslagen veranderde,
hoeft geen betoog. Immigratie op grote
achaal uit Engeland, Ierland en Italië werd
uitgelokt door de bij de dag groeiende
werkgelegenheid en het landelijke karakter
verdween net zo snel als de weilanden
opengescheurd werden door de mijnen op
zoek naar meer en meer steenkool. Het
gebied ver-Engelste, de oude taal verdween
en het vriendelijke rustige landschap in de
dalen maakte plaats voor de miserabele
mensen-conglomeraten, de arbeidsslaven
van weleer, die de Industrie naar zich toe-
zoóg, die zij huisvestte ln eindeloze rijen
sombere huizen, samengeperst in de nauwe
dalen waar de speelse riviertjes van weleer
zwart werden van het vuil en het stof.
Zwart -zoals de mensen, die er woonden,
zwart zoals de huizen en de lucht, vuil en
vet en vochtig.
Maar toch voer Wales niet slecht, de ar
beiders leefden onder ellendige omstandig
heden, maar niet slechter dan elders en ze
werkten en ze verdienden.
Ze werkten en ze verdienden, .totdat de
verschrikkelijke depressie kwam, die dit
kleine stuk Wales waar twee-derden van
de goed twee millioen inwoners samengeklit
v/aren, lam sloeg. Die depressie werd inge
leid doör de eerste wereldoorlog. De oorlog
zelf bracht geen onoverkomelijke moeilijk
heden en zorgde na de vrede zelfs voor een
korte hoogconjunctuur. Maar toen die voor
bij was, begon de eindeloze periode, die men
in Wales de „jaren tussen de oorlogen"
noemt. De jaren, waarin het van dag tot
dag slechter ging. waarin er iedere dag
meer werklozen kwamen, waarin er in
Wales verschrikkelijk gebrek is geleden,
waarin machteloze mannen hongermarsen
organiseerden. De jaren die in Wales een
bitterheid hebben gekweekt, die nu nog niet
helemaal is uitgesleten.
Wat was er gebeurd? De dde steunpilaren
van Wales, kolen, staal en blik waren
krakend Ineengestort. Afnemers, dia ln de
oorlog afgesloten waren geweest, hadden
nieuwe markten gevonden, olie kwam de
scheepskool vervangen, de prijzen waren te
hoog. omdat Engeland zich aan de hoge
pondenkoers vast bleef klemmen en boven
op dit alles kwam de wereldmalaise, die
uiteraard de kapitaal-industrieën het eerste
en het hardste trof.
En Wales, dat zo vol vertrouwen had ge
steund op de drie steunpilaren, had geen
enkele andere industrie om op terug te val
len en ging in dit vrije spel der economi
sche krachten reddeloos ten onder. Wie de
werkloosheidscijfers van die jaren leest,
moet schrikken. Het gemiddelde voor het
industriegebied in Wales lag op 30 pet.
In Engeland is het door de bank in de
slechtste periode nooit hoger dan 10 of 12
pet geweest. En er waren in Wales gebie
den, zoals de beruchte Rhonddavalley, waar
00 pet van alle mijnwerkers werkloos wa
ren. Waar de mannen tien of meer jareh
achtereen de hele dag met de handen in de
zakken op de hoeken van de straten ston
den en grapjes maakten als: „Ik ga maar'es
naar huis. want vandaag is het mfjn beurt
om te eten."
Het was de periode van de soepkeuken,
„ttie dole" zoals dat beschamend instru
ment der machteloze goedhartigheid daar
hsette. Zij bereikte haar dieptepunt In de
jaren van 1030 tot 1933. Ik heb eerder schert-
aend gezegd, dat Wales een land is, waar
geen woorden voor te vinden zijn. Gè kunt
dat op deze periode met de bitterste ernst
van toepassing brengen. De mijnen met hun
erbarmelijke arbeidsvoorwaarden schenen
de mijnwerkers een hemel, wanneer zij
weer eens een dag mochten werken.
En wanneer ge u nu eens aan Aneurin
Bevans felheid mocht stoten, moet ge rrtaar
bedenken, dat hij een kind van die periode
is. Er zijn trouwens andere, meer gematigde
Welshkopstukken van de Britse Labour-
party uit die tijd voortgekomen: Jim Grif
fiths en David Grenfell. oud-mijnwerkers
die in sociale rechtvaardigheid en een ge
leide economie geloven met het vuur van
een religieuse overtuiging.
De toenmalige conservatieve regering heeft
ten slotte ingegrepen. Zij heeft, zij het aar
zelend en mistastend, de eerste stappen ge
zet op de weg, die Wales ten sldtte uit de
misère heeft geholpen, de weg van indus
trie-spreiding. Het begon in 1036 met de
Treforest-trading estate, een complex van
met regeringssteun opgezette lichte indus
trieën. Maar het moeit 1939 worden voor
dat de tweede wereldoorlog Wales weer
naar boven trok.
Want toen schreeuwde Engeland om kolen,
ataal en blik en toen stonden de drie steun
pilaren weer overeind.
Naar eerst thans bekend ia geworden,
werd Dinsdag op Deelen bij Arnhem een mi
litair door een 6chot uit een atengun van een
schildwacht gedood. Er stonden drie mili
tairen bij de schildwacht, toen op onver
klaarbare wijze de stengun afging. Een 21-
jarige militair, die vlak voor de schildwacht
stond, werd in de hartstreek getroffen en
onmiddellijk gedood.
De 27- jarige schildwacht, bij wie het
echot uoor de kleren ging, moest met een ze-
nuwscnok in het militair hospitaal in Arn
hem worden opgenomen. Het ongeval ge
schiedde bij de magazijnen op Klein Heide-
kamp welke magazijnen bewaakt worden
door het bewakingscorps van de landmaent.
DE WILLEM RUYS
VERTROKKEN
Voor de dertigste maal is gistermiddag 't
ra.s. Willem Ruys van de Koninklijke Rot-
terdamsche Lloyd naar Indonesië vertrok
ken. Onder de passagiers bevinden zich op
deze reis o.a. een aantal Nederlandse en
Duitse artsen en 24 Nederlandse emigranten
met bestemming Australië. Aan boord be
vinden zich ook 27 R.K. geestelijken en drie
Sredikanten. Een bijzonder groot aantal
ederlandse onderwijskrachten maakt dit
maal de reis mee onder auspiciën van de
Stichting Nederlènds Onderwijs in Indo
nesië.
LIVER
E Ierse
MONTGOMERY
Newton
^Baai
RADNOR
uiijl i
CAR MA
Cardiff
BRISTOL
Kanaal v Bristol
WALES op
NEDERLAND geprojecteerd
Wt li dan het land van de duizend bergen, de onuitspreekbare namen en de mijnen.
«et it een land met twee gezichten. Het ene is dat van het Noorden, pastoraal land
«on bergen. rivieren en wilde betovering. Het andere is dat van het Zuiden, waar het
«Wart van de kolenmijnen het groen van de heuvels verdrong. De mingebieden zijn
•P deze kaart gestippeld aangegeven. Het gebied dat Oostelijk van Kidwelly ligt werd
vooral getroffen door de tragedie van de ongekend hevige depressie in de
„jaren tussen de oorlogen".
De verdwenen kunstschatten
van de familie Krupp
Een Britse woordvoerder heeft te Bonn
verklaard, dat het in West-Duitsland, Gr.-
Brittannië en Nederland ingestelde on
derzoek naar de verdwenen kunstschatten
van de familie Krupp thans is voltooid. Hij
zei dat een „bepaald gedeelte" er van ach
terhaald ls, dat terug zal worden gegeven
aan het huidige familiehoofd, de 44-jarige
Alfried Krupp von Bohlen und Halbach.
De waarde van het vermiste werd door
de Duitsers op ongeveer 5.300.000 gulden ge
schat. De vermiste kunstschatten bestonden
uit wandtapijten, schilderijen van oude
meesters en antieke stukken. De waarde
van het thans achterhaalde is niet bekend.
De kunstschatten zijn. onder nimmer op
gehelderde omstandigheden na de oorlog
vermist, toen de Westerse verbondenen het
reusachtige huis van de familie Krupp, nabij
Essen, hadden gevorderd.
Alle vrezen van de Berlijnse jongeling
schap ten spijt bedient deze Duitse zelf de
automaat, waaruit zij, na sluitingstijd van
de winkels een paér nylons „trekt". Met
nylons kun je sukkelen: ongelofelijk lang
kunnen ze meegaan, maar het kan ook ge
beuren, dat je er een ladder in haalt en
wanneer je dan net op weg naar een feestje
bent. is je ellende niet te overzien. In Ber
lijn wordt die ellende nu teruggebracht tot
een financiële strop, want er zijn op ver
scheidene plaatsen in de stad automaten
geplaatst, waar men zich voor de somma
van vijf mark een paar nylons kan ver
schaffen. Twaalf kastjes bevat de kousen
automaat en daarin zijn de drie meest ge
vraagde maten en kleuren nylons te koop
gelegd.
De Berlijnse jongelingschap heeft de wenk
brauwen gefronst, toen zij van dit nieuwtje
hoorde. De jongemannen vrezen n.l., dat de
strop van een paar nylons, die op staande
voet door een nieuw paar moet wordj
vervangen, een strop zal worden voor
beurs.
jrden
rfun
A een grote stad heeft een toren met een keizerskroon
B is een stad in Noord-Brabant met veel natuurschoon
C in Noord-Holland tussen Uitgeest en Akersloot s t s
D in Zuid-Holland heeft een standbeeld van Hugo ie Groot
E in de wandeling „de Lichtstad" genoemd
F ln Friesland heeft een kaatsveld, wereldberoemd
G bekend om zijn Martini-toren
H in Noord-Holland, werd Jan Pieteraz. Coen geboren
I ln Zeeland, dat oesters verzendt
J in Friesland, eertijds om zijn klokken bekend
K in Limburg met een steenkolenmijn
L is een universlteltstad, gelegen aan de Oude Rijn
M in Limburg bekend om zijn carnaval
N een stad in Gelderland, gelegen bij Berg en Dal
O heelt een oorlogsmuseum, bekend wijd en zijd
P in Gelderland herinnert aan de bezettingstijd
R ln Zuid-Holland is een grote havenstad
'S is bekend om zijn geestrijk nat
T In Noord-Brabant, dat stoffen fabriceert
U is een stad waar men promoveert
V waar Michlel de Ruyter ter wereld kwam
W is gelegen tussen Naarden en Amsterdam
IJ vindt in de visserij zijn bestaan
Z 'in Noord-Holland, js gelegen aan de Zaan
De punten achter elke regel geven aan uit hoeveel letters elke plaatsnaam bestaat
(de letter Ij telt voor 2 letters).
Gisteren is de economische conferentie
van het Britse Gemenebest begonnen, die
ten doel heeft middelen te vinden om de
zwakke positie van het pond sterling te
versterken en de wereldhandel nieuw leven
in te blazen.
Aan deze conferentie, die de belangrijkste
sedert 20 jaar wordt genoemd, en waarvan
de uitslag van invloed kan zijn op de wel
vaart en het geluk van ongeveer een kwart
van de wereldbevolking, wordt deelgenomen
door de eerste ministers van Engeland,
Australië. Canada, Ceylon, India. Nieuw-
Zeeland. Pakistan. Zuid-Rhodesia en de ko
loniën en door de ministers van financiën
van India en Zuid-Afrika.
De premiers van laatstgenoemde twee lan
den zijn verhinderd de conferentie bij te
wonen. Minister Churchill is voorzitter van
de bijeenkomst.
Eerste narcissen op de veiling. Te Rijnsburg
per bos van de hand ging. De aanvoerder was
de heer Van Emmerik uit Voorhout.
Jongen onder zand bedolven. Bij afgravin
gen te Katwijk werd een elfjarige jongen on
der neerstortend zand bedolven. Toen men
hem had bevrijd, was hij reeds overleden.
ren al groot. Onze dochter
dat werkje graag aan
Gelukkig hadden
"STOOR de vierde maal geven we u een blik ln de herin
neringen van onze lezers en hiermede tevens een
kijkje in een sanatorium een gewone huiskamer en op
een barre weg t(jdens de hongerwinter. Natuurlijk zen
den we ook de auteurs van deze verhalen een honorarium
nan 15. De Redactie.
was studente en onze zoon zat vriend, die werkzaam was bij
ln de hoogste klas van de H.B.S. de politie. Hem werd gevraagd
Zoals gewoonlijk werd er tegen zes gezinnen aan te wijzen,
5 December om hun verlang- waaraan de giften goed zouden
lijstje gevraagd. De volgende
dag lagen ze bij ons bord toen
zijn besteed Was het een won
der, dat het gezinnen waren,
we aan tafel gingen. Dat van waarvan de vader tijdelijk voor
mijn zoon leek wel een waslijst
groot; bovenaan stond een
maanden of jaren afwezig was!
Wij kregen adressen met nauw-
armbandhorloge. Mijn dochter keurig opgave van de leeftijd
was wat bescheidener en begon der jongens en meisjes.
haar lijstje met een vulpenhou
der. Die avond liep het gesprek
onder het eten natuurlijk over
Na enkele dagen leek de
kamer van mijn man meer op
een pakhuis dan op een gezel-
de Sint-avond en over de mooie lige kamer. Alles lag daar door
etalages in de stad. elkaar; poppen, bromtollen,
treinen, ja wat al niet en na
tuurlijk ontbraken wat prac-
tische dingen voor de moeder
der kinderen niet, plus wat
snoeperij voor de kinderen.
- Ook de mannen hielpen trouw
i vol verlangen luikend bi, het lnpakken ,n 5 De.
d.!?..™00l?_.di??e1..5n cember lagen keurig netjes zes
pakken klaar. Om zeven uur
kwam een taxi voor en daar
ging het tweetal met de pakjes
op stap.
Bij hun thuiskomst kwamen
ze niet uitgepraat over al die
verrukte gezichtjes, het was
voor die gezinnen zo'n blijde
niet voorziene verrassing. TJTET WAS op de dag van de
Tot slot was er die avond 4e December 1944, toen ik
voor ieder toch nog een stukje van Overijsel kwam. Toen
banket, want mijn man had maakte ik op die lijdensweg na
niet kunnen nalaten de traditio- Apeldoorn kennis met een Rot-
nele boterletter te laten bezor- terdammer en zijn dochtertje,
gen. Met zekerheid kan ik nu die net als ik op eten uit waren
neusjes gedrukt tegen de mooie nog zeggen, dat mijn kinderen geweest. Die man duwde een
.Sinterklaas-etalages, een plan- nooit zo'n gelukkige en tevre- handkarretje en zijn kind, een
den avond hebben doorleefd als meisje van twaalf of dertien
Jaar liep er verhongerd en ziek
naast. Daar mijn fiets onklaar
geworden was. besloten we met
z'n drieën op huis aan te trek
ken voor zover wij dezelfde
weg moesten, wgnt we wilden
met Sinterklaasavond graag
Ach, zei mijn dochter, het
is toch zo zielig als je nu door
de stad loopt en je ziet dan die
kleine arme pêuters staan, met
hun neusjes gedrukt tegen de
ruiten,
naar i
dan te weten, dat die" stum-
perds niets krijgen misschien.
Dit gesprek knoopten.mijn man
en ik in onze oren en zo kwa
men we. hierop voortbordu
rend, tot een plan, dat we met
onze kinderen wilden bespre
ken. Eh dat dedefl we de vol
gende avond aan tafel, want
dat was eigenlijk het enige
uurtje, dat we met z'n vieren
bij elkaar waren.
We vertelden, dat we naar
aanleiding van het gesprek ovef-
arme peuters, met hun
netje hadden gemaakt, waar
over zij nu ook hun mening het Sinterklaasfeest van *36.
moesten zeggen. Wij stelden
toen het volgende voor: als wij
nu met z'n viertjes al het geld.
dat als cadeaux voor de Sint
avond zou worden besteed, eens
bij elkaar legden en dan het
bedrag zouden besteden om
aan arme gezinnen een prettige
Sinterklaas te bezorgen! Er
werd echter bij gezegd:
v. D.—S.
1) Wie dit voorbeeld zou wil
len volgen, kan zich eventueel
wenden tot Gem. Dienst van
Sociale Zaken ter plaatse, Red.
Jullie beiden moeten er
ten volle van overtuigd zijn.
dat er voor jullie die avond
niets, maar dan ook niets, ook wel eens meegemaakt.
NICOLAASAVOND 1948
Het verhaal, dat ik u ga
vertellen, ls heel eenvoudig en
verscheidenen uwer hebben het
het leven dan alle anderen blij
en opgewonden te zien, terwijl
je eigen stemming steeds ver
der onder nul zakt.
niets, zal zijn. Volgens onze
mening zouden we dan zes ge
zinnen gelukkig kunnen maken.
Ik had zestien maanden in
het ziekenhuis gelegen en was
weer zover hersteld, dat ik tn
het sanatorium „Zonnestraal"
Hierover werd natuurlijk door «en nakuur kon volgen. Veel
.hen beiden even terdege be- kennissen bezat ik niet en het
raadslaagd. want ze wisten nu, bezoek, dat ik in al die maan-
dat hun toestemming zou In
houden „geen armbandhorloge"
en „geen vulpen". Spoedig
echter waren ze het volkomen
eens met ons plan Besloten
werd dat zij het geld, dat be
den kreeg, was practisch nihilj
In het Sanatorium had Ik ook
niet veel vrienden, want ik was
er. wat men noemt, „nog
nieuw". Mijn vrouw had tn de
jaren van mijn ziekte iemand
stemd was voor cadeautjes aan ontmoet, voor wie zij zich
ons, «r ook bij zouden leggen, meer interesseerde ■«--
Mijn dochter en ik zouden zo'n zle^f "?an
voor de inkopen zorgen,, want
mijn man en mijn zoon lieten
Zo naderde de St. Nicolaas-
avond. Het was een uur of acht
toen de pakjes werden uitge
deeld. U moest die glundere
gezichten eens zien! Ze waren
opgewonden de T.B.C -patiën-
ten! Het was weer eens een af
wisseling van de dagelijkse
sleur en ledereen was nieuws
gierig wat hij zou krijgen. Ze
werden dan ook extra verwend
door hun familie.
Voor mji was er. zoals altijd,
niets. Ik kan niet vertellen wat
er in je omgaat als je merkt.
dat er niemand is. die aan je
denkt. Er.is niets harders in
Maarhet onverwachte ge
beurde. Bij de pakjes, die na
kwamen, was er ook een voor
mij bij. Er zat niet veel in: een
tube tandpasta, wat koekjes en
een rijm. Het was van een
zuster uit het ziekenhuis, waar
ik zestien maanden had gele
gen. Het ging niet om dat pak
je, maar het idee, dat er op
deze grote wereld nog iemand
was, die aan je dacht dat gaf
je weer moed! Dat pakje bete
kende voor mij meer dan het
grootste geschenk. Het was iets,
dan voor dat je tot diep in Je ziel trof.
Ik kan niet vertellen wat het
ls als Je weet, dat je volkomen
alleen bent en dat niemand aan
je denkt. Vergeten zijn is de
zwaarste straf die een mens kan
ondergaan.
Ik zou de lezers op het hart
willen drukken, als ze zo'n een-
De gratie-adviescommissie heeft thans ln
onderzoek een door dr N. van Nieuwen-
huyzen tijdens de bezetting kamparts te
Amersfoort en deswege na de bevrijding
veroordeeld tot een vrijheidsstraf van 20
jaar ingediend verzoek om gratie. Behal
ve dr Van Nieuwenhurzen ls ook de voor
malige lijfarts van Himmler, dr Felix Ker
sten uit Stockholm, door de justitie gehoord.
Laatstgenoemde had over deze veroordeling
een brief geschreven aan de minister van
Justitie. Voorts heeft de Federatieve Raad
van het Voormalig Verzet in Nederland be
slaten het gratieverzoek te steunen. Van
de zijde van de familie van dr Van'Nieu-
wenhuyzen wordt nog meegedeeld, dat de
kroongetuige bij de'behandeling voor het
bijzonder gerechtshof, prof. dr J. G. G.
Borst te Amsterdam, een schrijven heeft ge
richt tot prof. dr G. E. Lar.gemeyer. waarin
hij het gratieverzoek van dr Van Nleuwen-
huvzen eveneens steunt.
Prof. Borst, die als promotor van het art-
senverzet in het kamp Amersfoort gevangen
werd gezet, zou gebleken zijn, dat de arts
Nieuwe'nhuyzen de kennis en de bekendheid
miste om de medische praktijk in zulk een
omvang uit te oefenen en dat bovend en het
organisme totaal ontbrak om de verzorging
van een dergelijk grote gemeenschap te re
gelen.
Ook verscheidene pud-gcvangënen zouden
ït verzoek om gratie steunen.
thuis zijn. Na een uur te hebben
gelopen, hebben we het meisje
op de kar gelegd, want zij was
zo ziek. dat zij niet meer kón.
Met het kind op de kar, vaders
jas onder haar hoofd en een
paar zakken en een zeiltje er
over heen, gingen we verder
om de beurt het karretje du
wend. waarop ook nog een zak
je met aardappelen lag.
Met de avond gingen we pro
beren om ergens onderdak te
krijgen of in 't hooi te slapen.
En eindelijk, toen we een plek
je gevonden hadden, kwamen
we tol de verschrikkelijke ont
dekking dat het meisje dood op
de kar lag.
Bij die boer durfden we het
niet zeggen, bang dat we
anders misschien niet mochten
blijven met een dood kind bi)
'ons. Dus toen zijn we 5 De
cember daar vandaan gegaan,
nadat we eerst 's morgens nog
geconstateerd hadden, dat van
dalen dat zakje met aardappe
len die nacht ook nog gestolen
hadden.
Zo ben ik met die vader
verder getrokken zover als onze
wegen samengingen. Onderweg
hadden we nog een keer
tróle. Misschien kan leder zich
Indenken Wat die vader voelde,
toen die moffenknechten dat
zeiltje van de kar trokken om
te zien, wat er onder zat.
Verder kan ik niks meer
schrijven, want ik ben geen
schrijver en ook geen verteller.
Wij zijn die Sinterklaasavond
thuis gekomen. Die v«der met
zijn gestorven kind en tk met
mijn gedachten. Dit is iets. waar
ik iedere Sinterklaasavond aan
moet denken.
B. A.
P.S. Mocht dit voor publica
zame kennen: stuur hem dan Jie aanmerking komen, dan
een kleinigheidje met Sinter- "an het misschien wat anders
klaas U steekt hem een hart opgemaakt worden,
onder de riem en hij zal deze Aan dit P.S. hebben we geen
geestelijke injectie nooit verge- gehoor willen geven omdat we
ten. Want het gaat niet om de menen, dat dit ontroerende ver
inhoud maar om het gevoel, dat haal juist in zijn eenvoud tot
zo iets geeft, dat je toch niet onze lezers evenzeer zal spreken
helemaal alleen staat. als het dit tot ons heeft gedaan
L. P. Red.
Oplossingen van dete puzzle moeten ulterlU»
Donderdag a.s. In ons bezit zQn. Voor goede
oplossingen worden een prtjs van Ian
twee prijzen van Ml beschikbaar 'gesteld. Op
het adres vermelde men: Puzzlernbrlek Over
Oplossing S'puzzle
De oplossing ven de S-puzzle van vorig*
week is als volgt: 1. Erfenis; 2. Eerloos; 3.
s; 4. Somtijds; 5. Tumulus; 6. Emo-
Lijfarts; 8. Ischias; 9. Nergens; 10.
11. Dikwijls; 12. Eethuis. 13. Rece-
pis; 14. Volgens. 15. Reagens; 16. IJslanda;
17. Herodes; 18. Erfhuis; 19. Intimus; 20.
Dreumes. De wapenspreuk luidt: Eersteling
der vrijheid.
Stel je voor, dat ik de
dominee trouwde
Dit boek. dat bij het eerste verschijnen in
weden reeds dadelijk veel belangstelling
tiok door de openhartigheid, waarmede de
schrijfster Ester Lindin de ongehuwde moe
der verdedigde.' is bij de Uitgevers-mij.
Strengholt te Amsterdam in herdruk ver
schenen. Op vaak ontroerende wijze wordt
e geschiedenis behandeld van een onder
ijzeresje. dat in een gehucht )n een uithoek
an Zweden belandt en daar. vooral in het
begin, een zeer moeilijke tijd doormaakt De
hervormingen, die zij wil invoeren, stuiten
telkens op het conservatisme van de bevol
king.
Mede door haar grote eenzaamheid geraakt
zij in een penibele situatie, waarin zij zich
echter voor een zo vooruitstrevende Jonge
vrouw van een tamelijk naïeve kant laat zien.
Gelukkig komt alles echter weer op zijn
pootjes terecht.
De uitstekende vertaling Is van Marie W.
Vos.
Een hofdame uit de 18de eeuw
Zoals we van haar gewend Zijn. geeft Marle
an Zeggelen In dit boek op boeiende wijze
en goed gedocumentéerd verslag van het
leven van een „grande dame" ln de 18e eeuw.
Wij leven mee met de intriges van de hertog
van Brunswijk tegen onze stadhouder Wll-
n V en zijn vrouw „Wlllemijntje". Geen
mder dat dit boek rtteds een 5e druk be
leefde Uitgever is J M Meulenhoff te Am
sterdam
„Koen en „Kees
Jan Mens over een schooljongetje. Want
volwassenen zullen met Koeh meegrieze-
ils hij bij zijn opoë thee krijgt uit een
afgewreven met de punt van
waarin ze eerst haar neus heeft ge-
En met hem meeleven als de jongena
uit zijn klas ln het badlokaal bemerken, dat
Koen een „ongelukje" heeft gehad Dit ge
noeglijke boek verscheen In herdruk bij de
Uitg Mij. Kosmos te Amsterdam
In de Prisma-pocketreeks een herdruk van
een bijna klassiek geworden boek over een
Amsterdamse jongen ..Kees de Jongen" van
de onderwiisvernieuwer Theo Thijssen An
ders dan Mens. ook dSn Piet Bakker, be
schrijft hij op gevoelige wijze de tomeloze
fantasie van een volksjongen met een warm
kloppend hart. „Het Spéctrum" deed er goed
aan deze negende druk in haar goedkope serie
op te nemen
De Hemel mijn beloning
Thornton Wilder leeft in ons: land vooral
bekendheid verwor en dOor zijn «"cel gespeel
de toneelstukken r,et sterk experimentele In
slag „Onze stad" en „Met de 'nakken over
de sloot" De overrompelende humor van zijn
roman „Heaven's my destination", waarvan
de voortreffelijke vertaling door Yge Fop-
pema nu als vijfde druk in de Prlsma-reeka
van het Spectrum ls opgenomen, mag men
echter evenmin missen Het boek beschrijft,
hoe een mens van goeden wille, maar met
een idee-flxe tot allerlei dwaasheden komt.
teneinde zichzelf en zijn medemensen van zijn
goede bedoelingen te overtuigen.
Jij, meisje
Bij de Uitg MIJ J H Kok te Kampen ver
scheen een «e druk van Jy. meisje, van
Annie Ferwerda-v.d Berg Een vlot geschre
ven verhaal op christelijke grondslag voor
jonge meisjes, die op de drempel van vol
wassenheid staan.