m
BOEKENKEUP
SPORTPRAET van eric
Wales
er dan Zwitserland
mdB
Zwitsers multimillionnair reist „derde"
Hollandse huizen waar ze welkom zijn
T WATERKRACHT
is
A*
l
„Alles rustig in de Congo"
Een land om in te dromen
ik.
Arcadië
Licht boven de pas
«EO
Het werk van de Interlocale
Woningruilcentralc
f Kort Journaal van
.de wereld
Ruxie, ruzie
dlIsle- J
Hij schonk millioenen weg
Korea en Indo-China, één oorlog
IN HET BRANDPUNT
KWSSH35 ÏÏSSÏ
Minder aan de strijkstok
Terugkeer van militairen
uit Korea
Vier nieuwe gevallen van
kinderverlamming
Canada vraagt naar onze
Kerstboomartikelen
j VISSERSREUNIE IN DIEPPE (IV)
(Van Lerwick tot Dieppe
A :ib
De geschiedenis |ran de getemde Rhone
Gigantische taak ErS
Cyprus wil braakliggende gronden
in cultuur brengen
Aantal schapen sou worden verdubbeld
Boeren moeilijk te
Verscheidene stuwdammen
overtuigen
Jagersreflexen of
complexen
Delfland wil geen onzuiver water
in zijn boezem laten lozen
Zonder gekheid,...
Heerst er stilte voor de storm?
Officieel België is
optimistisch
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
1 - i I
VRIJDAG 5 DECEMBER 1852
VI
BEN EEN BEETJE benauwd geworden, dat gij. trouwe lezer die mijn
ontdekkingstocht door Wales uit uw fauteuil gevolgd hebt, hard aan een
vacantie toe zijt. Dat gij, nu ge u door de rijstebrijberg van historische, politieke
en economische'feiten hebt heengegeten, recht hebt op een stukje Luilekkerland.
En per slot van rekening kunt ge nooit een land helemaal begrijpen door er maar
voortdurend ernstig over te praten. Ge moet er ook een beetje over kunnen
dromen. Welnu, dromen kunt ge in dat onvergelijkelijk mooie Wales zoveel ge
Wilt. De Welshmen doen het zelf ook. Niet over het smokerige industriegebied
van het Zuid-Oosten, maar over dat andere, dat échte Wales. Het Wales van de
heuvels en de bergen en de rivieren. Dat wilde, onbedorven land, dat ik een van
de mooiste heb gevonden, die ik ooit gezien heb. Om die waardering in een juist
daglicht te stellen, moet ik daaraan toevoegen, dat ik Zwitserland niet zo'n erg
mooi land vind.
Zwitserland vind ik een]
land mèt bergen. Wales
een land van bergen. De|
Zwitserse kolossen,
zeker driemaal zo hoogj
zijn als Wales' hoogste
top, Snowdon, zijn mij te
veel berg. Te hoog en te
onbereikbaar. En te zeer
décor. Als men in Zwit
serland op een berg wil
klimmen, moet men een
leren broek en spijker
schoenen en touwen,!
staalblauwe ogen en zeer
goede tanden hebben. Om]
op elkaar te klemmen. In
Wales hoeft ge sleehts|
een warm hart te be
zitten.
Daar moet ge niet
rekenen in zoveel duizend
meter hoog. maar in de
paar vierkante meter van
een dal, die zo onbegrij-|
pelijk veel schoons kun-!
nen bevatten, dat dat'
gekke hart van u ineens
veel sneller gaat kloppen
Ge kunt In zo'n dal waar,
Altijd een schuimende.-
rivier door zijn rotsigef-
bedding stroomt, ineens*
een koninklijke zalm zien]
springen op zijn niet t"
stuiten weg naar de plas'
sen waarover zijn instinct
hem beloften influistert
Het is vreemd, dat heli
in zo'n dal waar de rivier
zün eindeloos lied zingt, tussen de roerloze
dennen zó stil kan zijn, dat ge uw hart
kunt vóelen kloppen.
Ge hoeft werkelijk niets van historie te
weten om geraakt te worden door de grijze
ruïne, waar het gekras van de kraaien de
sombere herdenkingshymne van de ver
getelheid is. Maar ge moogt vooral niet
naar een comfortabel land verlangen. Zo'n
georganiseerd land waar de zon gegaran
deerd schijnt uit een altijd blauwe hemel,
zo'n land waar alle wegen recht zijn, alle
bergen een kabelbaan hebben en alle be
zienswaardigheden in kaart zijn gebracht.
Zo'n land waar ge Weet. waar ge aan toe
berrt. Zo'n land waar ge alle sensaties en
alle ontroering op nimmer falende dienst
regeling met modern comfort voorgescho
teld krijgt.
Als gij dèt wenst, moet ge nooit naar
Wales gaan. Maar misschien zijt ge
el tevreden met het gezelschap van een
udde schapen, die naar onze smaak altijd
te prefereren is boven dat van een kudde
ensen met een goud-gegalonnèerde her-
>r. Misschien zit ge liever ergens in een
eiland dan op een café-terras. Misschien
"kt ge graag naar zo'n vriendelijke berg-
-k. waarin (zilveren forellen flitsen. Zo'n
k, die zacht ruisend in duizend bochten
ijn weg zoekt langs de hazelaars onder de
ude grijze stenen brug door, kabbelend
angs de groene bergweiden. Misschien
"rinkt ge liever een glas melk, dat u aan
gereikt wordt door de wat schuwe boeren-
"ochter, die wel Megan zal heten, dan een
-opje koffie in het bergrestaurant.
Ge hebt zo immers het beste uitzicht op
ie bergen van Wales, die door de deuwen
een een volk veilig beschut hebben. Ze
)jn wild, die bergen, en kaal en onher-
ergzaam en nors. Grimmig en soms een
-etje droevig. En vooral grillig en onhe
rkenbaar.
Die bergen veranderen altijd, zoals het
er het ook doet. Als het regent of mist,
ijn ze guur en dreigend en onherbergzaam
oals het schildwachten past in tijden van
evaar. Maar ze kunnen ook vriendelijk
Ijn, wanneer de zon achijnt. Vriendelijk
een paar wolkenschaduwen. die zij ovep'de
hellingen jaagt als pagrden. die jolig yóort-
galopperen over de ruige heggen en de
brokkelende muren, die de Wellanden
scheiden
k zal mijn leven niet vergeten hoe Ik
een bergpas onder Dolgelly beklom. Het
land dat onder in het vriendelijke dal mij
had toegelachen, begon, naarmate ik hoger
kwam, te verstillen en te versomberen. De
pas vernauwde zich tussen steile, kale hel
lingen waar rauwe rotsblokken lagen, als
hadden reuzen ze daar achteloos neerge
smeten. De wind was gaan liggen en grijze
nevelflarden daalden neer. En Ondanks dat
het pas middag was, scheen er een nacht
in de dag te gaan vallen. De rotsen werden
glimmend zwart en zelfs het gras langs de
weg was niet licht en vrolijk meer. De
èchapen op de hellingen begonnen bijeen te
drommen en hielden op met grazen. En de
flarden van de mist leken gekwelde gees
ten die zich heen spoedden naar een nood
lottige samenkomst ergens op de gekerfde
granieten flanken van een berg.
Toen. terwijl het duister zo nabij scheen,
zag ik een oranje licht over de top van de
pas dagen. Ik haastte mij naar boven, om
aan deze beklemming der soberheid te ont
komen. En aan de andere kant van de pas
was het licht. De zon was door de mist en
de wolken gebroken En haar warme licht
koesterde l»et dal. Het speelde over de
gouden herfetboesen daar beneden en
streelde de verweerde grijze huizen aan de
kronkelende straten van het kleine stadje
Dolgelly De-weiden werden weer groen en
Wales glimlUfote, zoals het dat doet wan
neer de Megans en de Lyns, de dochters en
zonen van zijp valleien, hun bittere dromen
vergeten en gaap zingen en dromen over
hun Cymru, hun land.
zoals de dalen, die zij beschutten. Dat is
het fascinerende van Wales. Het land is
nooit hetzelfde. Ge zijt op de top van een
berg en ge voelt U eenzaam en verlaten
Maar nauwelijks daalt ge driehonderd
meter af. of ge zijt in een warm en gastvrij
dal. Beschut met de beschutten. In een arm
en toch rijk Arcadië, waar het leven nog
wordt geleefd zoals eeuwen geleden.
En het weer speelt dat spel mee. Het
dreigt met zware wolken en regelsluiers en
wilde winden en dan ineens wordt de
hemel schoongeveegd en speelt de zon met
Kerst- en Nieuwjaarsgesprekken
met Indonesië
Van 15 tót en met 20, 22 tét ep met 24. 27.
29 tot en met 31 December 1952 jen op 2 en 3
Januari 1953 zijn Kerst- en Nieuwjaarsge-
sprekken (familiegesprêkken) met een maxi
male duur vaa drie minuten tegen verlaagd
tarief toegelaten over de rechtstreekse ra
diotelefoonverbindingen met Indonesië
Aanvragen die op 3 Januari 1953 bij het
sluiten van de dienst nog niet zijn afgedaan
zullen op volgende dagen worden afgewik
keld. Aanvragen voor deze Kerst- en
Nieuwjaarsgesprekken kunnen van 8 De
cember a.s. af worden ingediend bij de tele
foonkantoren. Gesprekken tegen vol tarief
zijn in genoemd tijdvak eveneens toegelaten.
Deze genieten uiteraard voorrang boven de
Kerst- en Nieuwjaarsgesprekken.
In het verkeer met Suriname. Curacao,
Aruba en Nederlands Nieuw-Guinea zijn
permanent familiegesprekken toegelaten.
Op uitnodiging van het bestuur van de
stichting Interlocale Woningruilcentrale *i|n
gisteren 70 burgemeesters, wethouders en
hoofden van geineentelMke hulsveatlng»-
bureaux te Utrecht byecirgeweest om van
gedachten te wisselen over onderlinge sa
menwerking op het gebied van de hulsves
ting en in het bijzonder over wonlngrull.
waarbij de uitnodigende stichting een waar
devol intermediair wil zijn.
Nadat de heer Schippers uit Rotterdam
over de samenwerking, niet alleen regionaal,
maar landelijk bezien, een uiteenzetting had
gegeven werd door enkele gemeentelijke
autoriteiten deze rede onderstreept. Voorts
wérden suggesties gedaan om deze samen
werking effectief te maken. Het nut van de
halfjaarlijkse bijeenkomsten van de provin
ciale werkcommissie werd nader uitge
werkt. Deze commissies bestaan thans in 9
provincies. Op hun vergaderingen zijn
steeds vertegenwoordigers uit andere delen
des lands aanwezig.
Daarna sprak de heer Tazelaar uit 's-Gra-
venhage over interlocale woningruil en in 't
bijzonder over het werk der stichting. Spr.
had in het bijzonder studie gemaakt van
de bezwaren, die wel eens uit en door het
publiek gehoord worden. Hierover gaf hij
eert nadere verklaring. De grootste moei
lijkheid is wel. dat vrijwel iedereen door
ruil beter wil worden De vele vragen, die
later uit de vergadering gehoord werden,
wezen aiie naar de behandelde bezwaren te
rug.
De voorzitter, de he-er H. A. Bekkcr uit
Utrecht, constateerde in zijn slotwoord, dat
de gedachtenwisseling vruchtbaar was ge
weest. omdat misverstanden zijn wegge
ruimd en verder bouwstof voor nauwere
samenwerking is aangevoerd.
Crank Coe. die geweigerd heeft voor de
Senaatscommissie-McCan an te verklaren of
h-y wel of niet tot een splonnage-oiganlsatle
In de oorlog of In het bijzonder tot een com
munistische splonnage-oiganlsatle had be
hoord. Is ontslagen als secretaris van het in
ternationale monetaire fonds.
Lewis scoort. President Truman heeft zfjn
goedkeuring gehecht aan de door Lewis In
diens onderhandelingen met de mtjndirecties
bedongen loonsverhoging voor de Amerikaan
se vetkoolmynwerkers van 1.90 dollar per
dag. De Amerikaanse raad voor de stabili
satie van lonen en prijzen had zich tegen een
algehele toekenning van deze loonsverhoging
verzet.
,.De wereld hangt te
genwoordig van ruzie
maken aan elkaar,"
zegt mijn tante Amalia.
als ik nog wel eena bij
haar op bezoek kom.
Zeg dat wel. tante.
Ik heb hier weer een
briefwisseling tuaaen
Heracles en de Zwolae
Boys, waar de honden
geen brood van lusten. Joost mag weten
wat er in die „beruchte wedstrijd" ia voor
gevallen, maar onze telexmachine wordt
rood-gloeiend van de protesten. Het
Heracles-bestuur wenst te constateren
het bestuur van de Zwolse Boys consta
teert nadrukkelijk.Zo vliegen de ver
wijten over en weer, lopen over en weer
Almelose en Zwolse koppen rood aan en
Erie maar piekeren wat er bedoeld wordt
met: „het wil het Heracles-bestuur voort»
voorkomen, dat het Z.B.-beatuur het kli
maat voor het Inbrengen van de „klacht"
(alsjeblieft tussen aanhalingstekens, anders
zou men eens denken dat er een klacht
mee bedoeld werd) niet ongunstig achtte.
Het onzuivere klimaat...." (fe
Nooi geweten, dat het klimaat in Zwolle
onzuiveri wks. Wij herinneren ons, dat
a Bakhuys nooit meer een groot voet
baller uit Zwolle Is gekomen. Zou er dan
toch iets aan de lucht mankpren En
Erie maar piekeren.
Ruzie, ruzie
TfVen helder als koffiedik ia het gékrakeel
in de ijswereld, dat nu al een paar jaar
de bonden, die allemaal waken voor de be-
h ngen van pe schaatsenrijders, als kemp
hanen tegenlelkaar opjaagt. Woensdag is de
N.1J.B. (Nederlandse IJsvereniging Bond)
weer in een vergadering bijeen geweestj
om te betogbn dat men niets heeft teged
de N.V.B.H.S. (Nederlandse Vereniging tqt
Bevordering van Hardrijders op de Schaaté)
maar dat men de organisatie van de langgh
baansport via de gewesten van de KNS H
(Koninklijke Nederlandse Schaatsenrijden!»
Bond) onjuist en' onpractisch achtte en dat
het gewest Zuid-Holland (voormalige Zuir
ind)
Nu een» geen abracadabra
eindelijk eens een geluld uit de «chaat-
J-i genrijderswereld, dat ledereen be
grijpt. Aan <Je provinciale kampioenschap
pen zullen in het vervolg nog slechts de
rijders kunnen deelnemen, die ln de betref
fende provincie wonen. De nummers 1. 2
en 3 van het algemeen klassement van elk
provinciaal kampioenschap zijn gerechtigd
deel te pemen aan het Nederlands kam
pioenschap. dat niet zoals wij hadden
opgevangen in 's Gravenhage. maar in
's Gravendeel zal worden gehouden. Voorts
mogen in het nationale kampioenschap
starten diegenen, die in de voorafgaande
twee jaren op de 1500 meter op Nederland
se banei een tijd hebben genoteerd van
minsten^ 2 min. 42 sec.
Niet naar Davos
De wetis van Klaas Schenk om met de
„kernploeg" van de K.N.S.B. naar
Davos tp gaan, blijft onvervuld. De keua is
weer gevallen op Hamar, waarheen d#
ploeg pp Zaterdag 27 December vertrekt.
(Dat wil dan toch zeggen, mijne heren, ala
Nederland ijsvrij is. wat me nog helemaal
niet zo zeker lijkt). De N.V.H.B.9. kondigt
aan. reeds op 22 December met een groep
rijders naar Hamar te vertrekken. Waarom
s'n haast.
Botwinnik verloor
n Moskou wordt pm het schaakkampioen
schap van Sowjet-Rusland gespfeeld. In
de vierde ronde verloor de wereldkampioen
Botwinnink van de jeugdige Ryssische
grootmeester Talmanow. Ook Keten leed
een onverdachte nederlaag tegen Geiler.
önen naar Toulouse
ide Finse international Aulla
Ry tkoZnen, die In 31 wedstrijden is uit
gekomen ids mid voor of als binnerispeler,
te Parijja gearriveerd op doorreis naar
anf Toulou
enf verze»
Hollandse IJ3bortd) zich nog
zal beraden of het nog wel lid
van de K.N.S.B
wereld hangt tegenwoordig
ruziemaken aan elkaar, neef....'»
Zeg dat wel, tante.
ernstu
:al bjijvel
Een rijdende Migros-winkel
Zwitsers dorp.
De Zwervers in een boekje
Lex Metz, aen tekenaar met veel humor,
werkt mede aan de ..Groene Amsterdam
mer". waar hij een populaire rubriek „De
Zwervers" verzorgt. Men kent Metz' geestes
kinderen sinds geruime tijd; een lange uitge
rekte en een korte dikzak i la Watt en half
Watt Welnu, hun avonturen op de voorpagina
van het hoofdstedelijk weekblad z«n thans
gebundeld in een aardig boekje, dat opent met
'n goede karakteristiek van het luimige lijnen
spel door Jac. van der Ster en waarmede de
uitgeefster, de N.V Em. Querido A'dam. de
bewonderaars van het duo zeker verplicht
heeft
Perzische denker in
leesbare vorm
Bij de Arbeiderspers te Amsterdam verscheen
een klein, uitstekend verzorgd boek. waarvan
de naam sommigen zal aantrekken, maar ve
len zal afschrikken: ..Fragmenten uit de Masn-
nawi van Djalalu'ddin Rumi". In dit boek
heeft dr R. van Brakell Buys een zeer belang-
rrtk geschrift, dat wel de Koran van Perzid
wordt genoemd, toegankelijk gemaakt
Naai de geleerde inleider zegt. heeft dit
werk van de grootste Perzische diebter-fflo-
soof. dat in omvang gelijk is aan de Hlas en
de Odyssee samen, veel van een oerwoua.
Voor de hedendaagse. Westerse lezer, is de
draad moeilijk te volgen, temeer doordat de
nistische aanvallen in Korea van de laatste
maanden voornamelijk ten doel hadden de
Amerikaanse strijdkrachten in het Verre
Oosten te binden, opdat de Vietminh vrij
spel zou hebben voor zijn plannen ln Indo-
China. Deze veronderstelling gaat wellicht
wat ver, omdat er toch geen sprake van zou
kunnen zijn. dat de Amerikaanse troepen op
korte termijn in Indo-China zouden kunnen
worden ingezet. Daartoe zou toestemming
van het Congres nodig zijn, die slechts na
een Intensieve propagandacampagne ln de
Verenigde Staten verkregen zou kunnen
worden. Wel echter bestond de mogelijk
heid. dat Washington zou besluiten wapens
en materieel aan het
Koreaanse front
E RUSSISCHE HOUDING ten aanzien
van de Koreaanse kwestie schijnt, zo
rchreven wij dezer dagen, de conclusie te
rechtvaardigen, dat Moskou geen wapen
stilstand in Korea wenst, aangezien het van
een voortzetting van de oorlog slechts voor
den en zo goed als geen nadelen te ver
wachten heeft. Deze gedachtengang wordt
gestaafd door de recente ontwikkelingen in
et Verre Oosten, te weten de opleving van
de strijd in Korea zelf en het grote offen
sief van de Vietminh, dat op het ogeOblik
tn Indo-China gaande is. Het begint er meer
«n meer naar uit te zien, dat deze twee
strijdtonelen onderdelen zijn van één groot
strategisch plan. dat ln
Moskou is opgesteld
Jarenlang rheeft het
Westen in de overtui
ging geleefd, dat het
zwaartepunt van
Sr=We-ȕend'o? in
munistische Vietminh werd als een aange-
rechtvaardigen, aangezien de
de Vietminh toen nog beperkt
ontreden van verspreide guerrillabenden.
SfftfmelHk primitief bewapend waren en
nauwelijks georganiseerd. Men kon toen de
SïïKdiiS beweging in Indo-China nog op
iAn Bin stellen met het optreden van de
communistische bandietenbenden op Malak-
ka en in Birma. In de loop van de tijd ts
daar echter verandering in gekomen en
Ac gebeurtenissen van de laatste maanden
tabbtn iestaatslieden ln het Westen de
ogen geopend en hen tot het Inzicht ge-
bfacht. dat wat zich op het ogenblik in
Tndn-China afspeelt niet minder belangrijk
K* oorlog in Korea. De Vietminh be
schikt thans over een goed georgamseerde
voortreffelijk bewapende strijdmacht, die
pfet alleen volkomen tegen de troepen van
de Franee Unie opgewassen, maar op het
ogenblik zelfs duidelijk ln de meerderheid
bliikt te zijn. Deze töeneming in kracht
heeft de Vietminh kennelijk te danken aan
de Sowjet-Unfe. die sinds enige tijd voor
wapens en munitie (en wellicht instruc
teurs?) schijnt te zorgen.
KST feit dat het begin van de Vietminh-
veldtocht in Indo-China samenviel met
een sterk verhoogde gevechtsactiviteit in
Korea lijkt een bewijs temeer voor de ver
onderstelling, dat belde campagne onder
delen vormen van één grote stIa!!gwC]i
conMptle va» de communleten m Azië. Wal
ter Lippmanu waagt het In de KtpM
Tribune zeltt 4* beweren, dat de comma-
i,
onttrekken en ter be
schikking van 't Fran
se opperbevel te stel
len. Bovendien hing de
mogelijkheid in de lucht, dat een deel van
de Amerikaanse troepen in Korea vrijge
maakt zou worden en vervangen door zuw-
koreaanse divisies, een en ander volgens het
[Plan van Eisenhower. Zou dit eenmaal ge
beurd zijn. dan zou het waarschijnlijk veel
gemakkelijker worden het Congres warm
te maken voor het denkbeeld van een daad
werkelijk Ingrijpen in de strijd ln Indo-
China. Dus was het voor de communisten
zaak haast te maken met de campagne van
de Vietminh, terwijl tevens de Amerikanen
aan het verstand moest worden gebracht
(namelijk door een reeks felle aanvallen in
Korea) dat van een vrij maken van Ameri
kaanse troepen voorlopig geen sprake kon
zijn.
WALTER LIPPMANN, wiens stem gezag
w heeft ln de Verenigde t Staten, komt
dan tot de conclusie, dat het lïwuen iIn het
licht van de huidige ontwikkelingen, ver-
keerd zou zijn de oorlogen in Korea en
Indo-China als verschillende aangelegenhe
den te blijven beschouwen. Amerika en de
V.N. zullen zich moeten aanpaMen aan de
politieke werkelijkheid en dieweAdflttfM
la. dat Korea en Indo-China strijdtonelen
zijn van dezelfde oorlog
In feite houdt deze redenering een piei-
dool in voor het Franse standpunt. dat de
oorlog in Indo-China een internationale
aangelegenheid is. Zoals men weet heeft
Frankrijk op grond van deze stelling reeds
meermalen blf ie Verende State,
drongen op meer hulp ln wapene en m»
tezieel voor ha.r strijdI tegen de communie
ten in Zuld-Oozt-Azlé. Nu de taak taal
spannen tn Indo-China wordt
erkenning van het Frame atandpunt utter
aard gunstiger.
beeldspraak hem niets zegt. De bewerker heeft
uit deze jungle een boeket geplukt, dat met de
toelichtingen en de Inleiding samen de moeite,
die het beschouwen toch nog vergt, rijkelijk
beloont.
Interessant is in die inleiding ook de beschrij
ving van de positie van het kalifaat, dat ln de
Mohammedaanse wereld ook na het verlies I
van elk territoriaal gezag een positie behield
als die van het Pausdom ln de ChristeUJke we-
reld. Boeiend is het relaas over de ondergang I
\an Bagdad (800.000), nu uiterlijk een onaan-1
zienlijke woestijnstad en over de geestelijke
herrijzenis van de Islam.
In dezelfde uitgave, in de Scriptorium-reeks,
verscheen al eerder een bewerking van een ge
schrift van al-Ghazzaji. een Pers uit de elfde
eeuw. Djalalu'ddin Ruml leefde twee eeuwen
later. De uitgever stelt met deze reeks een cul
turele daad, waarvan echter het effect moei
lijk te pellen zal zijn.
'Toulouse. ;Hlj za]
iploeg van
tweede dfc
l Intussërfi
'Stade Fringais.
'geleden een cont|
bi) hij zich venfei
vereniging te.igpf
hiervan niets te
Het Europi
libre
Voor het Europi
dat van
feill* .gehouden zal t
de volgende Inschrijvingen l
Rudolph en Splehhann (beiden L_ -
Van Hassel èn Bdulanger (beideirHBelgl#
Grivaud en Galtniche (beiden Ffïnkrljk'
De Ruyter (Nedei^jnd), Pinto (Portugal)
Nussberger (Zwittferland) Men vgrwacKT
'C^rijvmgen van tweej Bjaanse
Wie de een waarschijngWc IjoV
zijn. (C
ijnt, da\ de organisator^ ver-,
iben dat nog een tweede Neder
landse «Rteler zou deel nemen De K N.B B.
heeft echter hegloten alleen Kees de Rio
ter tof te vaardigen.
Tn 1941 deed de Zwitst
Hy bezat een bedrijf r
door hem opgericht als de
Zwitserse francs was zijn
coöperatie, die aandeelhoi
salaris van 30.000 frs als
merkwaardigs,
dan 15.000 werknemers. Het was
het kapitaal van 13 millioen
hij aan de leden van de
/as met een
h aanhanger
noemt van het kapitalisme, heeft ten koste van grote offers een handelssysteem
in het leven geroepen, dat met recht de naam verdient van „sociaal kapitalisme''.
TOEN Duttweiler ln 1923 naar Brazilië ging
om daar een kleine koffieplantage te be
ginnen, merkte hij spoedig hoe weipig de
producent zélf aan de koffie verdiende en
hoe groot de winsten waren, die door de
tussenhandel werden opgestreken, een winst,
die tenslotte door de consument moest wor
den opgebracht. Daarom wilde hij een sys
teem in het leven roepen, waardoor hij
koffie, en ook andere levensmiddelen, zo
goedkoop mogelijk aan de consumenten zou
kunnen leveren, en wel door het uitscha
kelen van de trusts, die vorm van tussen
handel. die volstrekt onnodig was Bij zijn
terugkeer in Zwitserland concludeerde hij.
dat de reeds bestaande coöperaties zich aan
de grote winsten hadden aangepast en daar
door de belangen van de kleine verbruikers
niet meer voldoende dienden.
Het gelukte hem daarop, ondank* de
grootste tegenstand en alle mogelijke vor
men van boycott, zijn syeteem van „de
laagste prijzen voor de beste standaard-
artikelen" door te zetten en zelfs kon hij
zijn vroegere concurrenten dwingen, zich SMmUi
bij zijn prijzen aan te sluiten.
In tegenstelling met de „en gros'-firma'a
begon hij met de „migros", een soort mid
den-groothandel in de vorm van rijdende
levensmiddelenwinkels. Het waren eenvou
dige fordwagens, die de dorpen volgens een
vastgestelde dienstregeling bezochten en
levenemiddelen aanboden, meestal in twee
kwaliteiten en reeds van tevoren verpakt.
De prijzen lagen in doorsnee 30 procent la
ger dan in de andere winkel*. Daarna ont
stonden in de steden zijn migros-winkels, die
later voor een groot gedeelte werden om
gebouwd in zaken met zelfbediening. Overal
waar Duttweiler kon vaststellen, dat de
trusts, de tussenhandel en ook de coöpe
raties. te grote winsten maakten, greep hij
in om de belangen van de consument te
dienen.
Op deze manier ontstonden ook de „kleine
taxiV een nieuw bedrijf, dat zich. ondanks
de tegenstand, toch kon doorzetten en dat
inmiddels in Zürich navolging heeft gevon
den in de „blauwe taxi's", die even goed
koop vervoeren als de „gele" wagens van
Duttweiler.
Nog niet heel lanc geleden voelde
hl| zich redwongen. een waarschuwing te
laten horen aan het adres van de slagers,
die h() liet weten, dat hun winstmarge te
breed was. ZUn waarschuwing werd in de
wind geslagen, omdat de verenigde slagers
van mening waren, dat Duttweiler ln ztJn
winkels met «elfbediening toch geen vlees
G. Duttweiler, liever sigaren dan
milUoenen.
zou kunnen verkopen, zeker niet in kleine
porties, die kant en klaar Igepakt lagen en
bovendien nog vers moesten zjjn. Daarop
ging „Duttt", zoals hy algemeen wordt ge
noemd, tot de aanval over. Hy opende in
ZUrich een grote moderne markthal, naar
het Amerikaanse voorbeeld van de „super
market", waar porties vlees- en worstwaren
keurig verpakt in de open koelkasten liggen
voor veel minder geld dan ln de an
dere winkels. Het succes was zo groot, dat
Duttweiler de afdeling slagerU dadelijk
moest vergroten.
T AGE prijzen, grote omzet, was en is zijn
parool. Ondanks de kleine winsten werd
zijn coöperatie financieel zo sterk, dat Dutt
weiler zijn zaken niet alleen kon uitbrei
den en moderniseren, maar ook nog genoeg
geldmiddelen overhield voor culturele doel
einden. zij het dan dat daarover door de
commissarissen werd beslist. De Migros
zorgde voor een soort volksuniversiteit met
20.000 deelnemers en voor een eigen hotel,
waar de leden van de coöperatie tegen een
uiterst lage prijs een heerlijke vacantie'
kunnen doorbrengen. De Migros betaalt uit
stekende lonen en salarissen en heeft een
vacantie en pensioenregeling, die naar Zwit
serse begrippen voorbeeldig is. wat door de
vakverenigingen volmondig wordt toegege
ven.
Ook wordt de Zwitserse filmproductie ge
steund, aangezien de regering zich vóór der.
gelijke projecten weinig interesseert, en zt
kon onlangs de première van „Heidi" plaats
vinden, een productie der Praesens Film
Mij. welke misschien wat te eenzijdig-
Zwitsers en vooral een beetje te sentimen
teel is. Verder beschikt Migros over eigen
persorganen; vooreerst over de Brticken-
bauer. een weekblad voor de leden van de
coöperatie, en verder over „Die Tat", de
politieke spreekbuis.
Duttweiler. die een mooie villa met een
prachtig park aan de gemeente ZUrlch ca
deau heeft gedaan, woont zelf in het meest
bescheiden huisje aan bei meer van ZUrich.
zonder personeel. Hy reist per spoor in de
derde klas en rtydt zelf in een kleine Ita
liaanse Topolino. terwijl de andere commis
sarissen hun zware Amerikaanse wagens bU
voorkeur niet in de buurt van de Migros
parkeren om hun „chef" niet te prikke
len. Hy i* en bjyft de verdediger van de
vrije handel en van de vrye concurrentie
en hü beschouwt de drang naar persoon
lek bezit als een van de peilers, waarop
ook de moderne economie dient te worden
opgebouwd. Daarom kan er by hem geen
sprake zjjn van communisme.
Duttweiler is het type van een uitvinder.
Telkens is hij op zoek naar iets nieuws, naar
een verbetering. Kort vóór de oorlog be
pleitte hij het aanleggen van grote voor
raden van levensmiddelen in tanks onder
water, daarna verdedigde hij de bouw van
een eigen Zwitserse handelsvloot en na de
oorlog was hij een van de eersten, die een
grote levensmiddelenactie in het leven riep.
waarvan ook ons land ln 1945 profiteerde.
Bij alle waardering voor deze man blijven
toch. vooral voor de buitenlander verschei
dene vragen open In de eerste plaats: of
zijn systeem niet de dood betekent voor de
middenstand. Duttweiler antwoordt hierop,
dat alleen zulke middenstanders worden uit
geschakeld. die over te weinig vakkennis
en handelservaring beschikken en die niet
ijverig genoeg zijn. Alle anderen kunnen
naast zijn Migros blijven bestaan en zelfs
bloeien, ornaat zijn systeem van elk artikel
meestal slechts twee sóórten opneemt, zo
dat de middenstand de mogelijkheid heeft
om zich te specialiseren op alle andere soor
ten. van de goedkoopste af tot aan de fijn
ste luxe-artikelen. Bovendien zouden de
middenstandszaken ln de buurt van een Mi
groswinkel Juist bloeien.
Ryl
J^e beki
uitmaken van de
C., een club uit d^
t het bestuur van het
it de Fin geruime tlJ4j
heeft getekend.' waar-
ld onv.voor deze Parijs*
In. Rytkoenen zegt, zich
rlnneren
g kaÜnpiorn
Marseille^
Een groep militairen van het Nederlandse
Detachement Verenigde Naties, hoofdzake
lijk samengesteld uit Vrijwilligers, die op 8
Januari 1952 via Engeland naar Korea zijn
vertrokken, zal onvoorziene omstandig
heden voorbehduden 8 December a.s. per
troeperttransportschip naar Nederland te
rugkeren en begih Januari 1953 aankomen.
Post. bestemd voor deze militairen dient
wil zij in de tussenhavens kunnen wor
den uitgereikt uiterlijk op 5. 9. 21 en 28
December a s. in Nederland ter post worden
bezorgd. De adressering moet als volgt ge
schieden. Rang. naam en voorletters, leger-
nummer. aanvullingsdetachement N.D.V.N
ip thuisreis naar Nederland. Amsterdam-
Schiphol-railftair.
De naam van het schip en de tussen
havens mogen niet worden vermeld.
Het aantal aangegeven gevallen van kin
derverlamming in de week van 23 tot en
met 29 November bedroeg vier gevallen, als
volgt verdeeld over de provincies: Gelder
land 1; Noord-Holland 1; Zuid-Holland 1;
Limburg l.
Canadese importeurs hebben zich tot het
kantoor van de NederlandsCanadese Ka
mer van Koophandel In Montreal gewend
om te informeren naar onze exportmogelijk
heden van Kerstboomartikelen, wollen stuk
goederen hoeden, handdoeken, lint. katoen
draad e.d. nu deze bij import uit Polen en
Tsjecho-Slowakije niet meer t« betalen zijn.
De Canadese regering heeft namelijk be
paald, dat bij Import uit deze landen de
aangegeven waarde op de douanepapieren
zal worden verhoogd, omdat men de ge
gevens op deze papieren niet erkent.
Men heeft in Cénadese kringen sterk de
Indruk, dat goederen onder de reële markt
waarde worden ingevoerd, wat in strijd is
met de overeenkomsten. De contróle door
Canadese ambtenaren wordt door Polen en
Tsjecho-Slowakije belet. Om de dumping
methoden tegen te gaan zal nu. naar be
hoefte. de aangegeven waarde op de douane
facturen verhoogd worden tot maximaal 50
Procent. Indien nodig zal men ook de z.g.
„dumplng-duty" heffen.
Minister Staf reikte posthume
onderscheidingen uit
In de Rolzaal aan het Binnenhof te '«-Gra
venhage heeft Donderdagmiddag de minis
ter van Oorlog en Marine, ir C. Staf. aan
de nabestaanden van 28 gevallenen de door
H.M. de Koningin verleende dapperheids-
onderscheidingen uitgereikt. De onderschei
dingen. de Bronzen Leeuw; het Bronzen
Kruis en het Kruis van Verdienste, werden
toegekend wegens moedige en beleidvolle
daden tijdens de Meidagen van 1940, da
strijd in de lucht gedurende de oorlogsjaren,
verzetswerk en dapper optreden aan het
front in Korea. De namen der onderschei
denen werden reeds eerder gepubliceerd.
Bij de uitreiking waren tegenwoordig de
ohef van het Militaire Huis der Koningin,
de chef van de Generale Staf en die van de
Luchtmachtstaf, de hoofdlegeraalmoezenier
en de hoofdlegerpredikant en voort* enige
hoge militairen.
De minister zei het buitengewoon op prijs
te stellen de uitreiking te kunnen doen. Zijn
gedachten gingen terug naar hetgeen de
posthume onderscheidenen voor het vader
land hebben gedaan. De gevallenen zijn een
voorbeeld geweest en hun offer was niet
tevergeefs.. De minister heeft daarna de
onderscheidingen uitgereikt.
De Deense kanonneerboot Havoernen
ls Woensdagochtend op de Scroby zandbank
gelopen, vijf km van Yarmouth Twee Brits*
reddingboten redden Woensdagavond negen
mannen van het schip. Een hefschroefvlicg-
tuig redde vier leden van de bemanning.
Twaalf opvarenden zijn nog aan boord
VRIJDAG 5 DECEMBER 1952
EERSTE' BLAD PAGINA S
speciale verslaggever)
MEER daijéulzcnd Nederlanders die het
kleine vÜqb'Uf »P hun logger ontvluch-
'j>fmde stad Intrekken om eens
'hebben dan het dag en nacht
Sring. Die kan men niet ©ver-
J weinige vertier dat Dieppe
nat altyd moet eindigen in de
haven. Want een man. en
Jnan, is gauw uitgewinkeld en
jj)Men heeft het gelukkig snel
iets voor onze vissers ln
Ivorden gedaan. Van '1924 ge-
L Maar het is reeds vafoaf 1892.
jhgvissers bemerkten, dat zy
werden.
^erenlging Betsaïda. jyi 1892 te
jht en voornamelijk door
Kerk gem-oteMcrd. die
•|n' predikpnt war Ler-
ilen ien iNbomen van
•de pm daar deji Z$)dags de
teijdtot kerkgérg te bieden,
i het vangstsöiüoen vist onze
ir ln het Npqrdert, En de
Zondagf'ïï.erwiek aan.
•viste nam' echter be-i
eenjpanloaphaverg
bij. Daörbij kwam, da#
:hani.*rina van djl
Iwa-
»n. Van'*
[h ZqndfL.
H George k«
far gestel
perianal
n afg(
Malar Bou]
jurl Na
aecha
Under i
1 man keikbezdeki^
J aantal ségrk terijg
ibr de Schöttert beac
Boe langeé hoe m|y
op
f Diejipe En Betsaïda was
verslapte c
tl! 1924)
jnda
reeds zovele jaren ni
.rdihgse predikant H .7
{•formeerde Kerk. die
Lerwick was getrok
ken. me,t zijn echtgenote naar Boulogne.
Maar hij" had al gauw door, dat de meeste
loggers Dieppe binnenliepen. Hij pakte de
t&irt naar Dieppe, huurde een zaal van een
dpr hotels aan de Boulevard, die 's winters
toch leeg staan en bood daar gelegenheid
tot kerkgang. Er kwam een leestafel, men
kpn schaken en dammen en een der boven
zalen werd al spoedig tot hospitaal ingericht,
waar zieke vissers, bijgestaan door enkele
Nederlandse verpleegsters, wat op verhaal
konden komen. Lang heeft ds Heida, die
thans 77 jaar is en nog steeds verknocht
aan het werk dat hij nu van zijn studeer
kamer uit leidt, deze arbeid in Dieppe ver
richt. Het jaar 1938 was het laatste voor onze
haringvisserij. Een jaar later brak de tweede
wereldoorlog uit en toen de predikant in
1946 iy Dieppe terugkeerde, vond hij van
hotel Bellevue. dat zo dikwijls het verzamel
punt van d* vissers was geweest, slechts de
grondvesten Dieppe had zijn zware tol
de oorlog betaald, zeker niet in het minst bij
de proefinvasie van 1942, die 300Ö van zijn
burgers het leven kostte en een deel van de
stad in puin legde.
Dieppe Comité
"DETSAIDA kreeg een nieuwe vórm. Het
■L' Dieppe Comité werd opgericht, waarin
zowel de Geref. Kerk ala de Herv. Kerk en
de reders zitting namen. Het werk werd
'f Zaaltje" zoals de vissers de barak van
het Dieppe Comité noemen.
voortgezet, zelfs uitgebreid. Het gemeente
bestuur van Dieppe steldé een barak ter be
schikking in het Pare Jehan Ango, een hou-
te| behuizing, waarin eerst daklozen tijdens
de oorlog en later krijgsgevangenen hadden
vertoefd. In-die barak verricht het Dieppe
Comité nu nog het werk. maar voor het
laatst. De barakken zullen over enkele
maanden worden afbebroken. Het comité
hoopt echter; dat de plannen voor een
nieuwe Protestantse Ikerk in Dieppe;zullen
worden gereïliseerd"*en dat bij dit ^kerkje
(het oud,e werd in de oorlog verwoest) een
recreatiezqalüj zal komen. Waarover het
Dieppe Camtté in November en December
van elk jaarjpe beschikking zal krijgen
Nu is de Barak échter nog óen toevlucht
ele honderdbn van onie, vissers. Zij
,den er tijdschriften en boejten, zij kunnen
hun brieven schrijven, schaken, dammen
en ping-pong spelen. En Zondagmorgen
zsten er 300 vissers onder het gehoor van
ds De Kleer uit Scheveningen. die sprak
naar aanleiding van het tekstwoord In
Exodus 30 en de vraag stelde, of alle voor
spoed. alle goede vangsten, wel als een zegen
mogen worden beschouwd. De mens mag
verlangens hebben, maar er geen voor
waarde van maken. Een zegen is, als God
in onze nabijheid verkeert, ook aan boord
vah de logger. Het was een kerkdienst, waar
het koffiewater gezellig op de kachels stond
te koken en Maart van Duyn. matroos van
„De Hoop", het orgel bespeelde. Na de kerk.
dienst was er koffie met koek rondgediend
door de predikanten en hun echtgenoten,
die. met het echtpaar Thürmer. voor alles
zorgden, 's Avonds leidde ds Moerenhout
uit Katwijk aan Zee de dienst, sprekende
over de gelijkenis van de wijze en dwaze
maagden.
De Bond
HET tweede Nederlandse steunpunt in
Dieppe is op de Boulevard. Daar
zwaaien de bondsbeatuurder van de Centrale
Bond van Werknemers ln het Transport
bedrijf, Gerard van Houwelingen en zijn
vrouw de scepter. Zij wisten de hand te
leggen op de benedenhal van het in weder
opbouw zijnde Hotel de la Plage, een welis
waar kleine ruimte, maar metfhet vooruit
zicht yolgend jaar de beschikking te kunnen
bebben van een grote zaal, die nog bij het
hotel wordt gebouwd. Van Houwelingen
komt ook reeds jaren in Dieppe en ditmaal
had hij de beschikking gekregen over eep
aantal films, waaronder visserijfilms, die
Zaterdag en Zondag werden gedraaid. Het
kleine zaaltje was overvol en er was belang
stelling van de zijde van het gemeente
bestuur van Dieppe. Ook daar vindt de
visser een tijdelijk tehuis waar hij rustig kan
lezen en schrijven en iets terugvindt van
wat hij thuis achterliet: belangstelling voor
zijn persóon, huiselijke gezelligheid. Van
belde cpnira waait de Nederlandse vlag.
Stukjes Nederland ln den vreemde, waar
een prachtig sociaal werk wordt verricht.
uwdam-oènt'rale
Jebruik gestéld
/Je regeringen
tegj/prestafl vormt met de stuwdammen
Lik yiigevxierd dooif de Compagnie Nationale
itojpij is? Zalts ondér de Fransen zullen er
1 hebben zij wel gehoord van de Tenm
||Io$fvelt in net leven gmoepen of van de
is^dat vijee$d. want déze genjengd-econoi
?fe<l!nipt
1921,
werd onlangs ipïqchtig
Republiek in tegenwoor-
Ise ambassadeurs. Deze
Genissiat en Seyssêl het
Rhone. Wat dit voor een
zijn die dit niet preciqS
alley Authority indertijd
ipestroï van de jRussen.
e maatschappij is één der
oocmeh als ^11
'Veelei
la allereerste, die in Frankrijk geboren werd als dochter van de
z.g- Rhóne-wét; haar prestaties zijn minsitenj; even geslaagd
Lan de T.V.#
Het te ondernemen werk was geen klei
nigheid-, het ging om niets minder dan het
grootste rivierdal in Frankrijk en zelfs van
de wildste rivier, pasklaar te maken ter uit
voering tfan hej drievoudig plan, behelzen
de een watefkrachtinstallatie, het bevaar
baar maken van dat deel en da irrigatie van
het land. De Rhóne met haar sterk verval
vervult niet haar natuurlijke functie van
erbindlngsweg tüssen Noord en Zufp, want
„0 jaar geleden, toen het verkeer por spoor
en over de wegen toenam, geraakte zij le
lijk op de achtergrond; stoom en motoren
hebben de langzame boten over de Rhöne
weggecbneurreerd. De cijfers wijzen dit
treurige feit uit, in 1939 bijv. bedroeg het
verkeer over de Rijn 5 millioen ton. terwijl
dat over de Rhóne geen tiende deel er van.
Gedegradeerd in haar hoedanigheden van
waterweg, is d« rivier slechts een aaneen
schakeling van rampen voor haar oever
bewoners geweest Zij trad buiten haar
oevers, daarbij 20 000 hectaren goede grond
meevoerend, zoals in 1886. toen de gehele
Camargue overstroomd werd evenals in 1840
onder een golf van 40 km breedte.
Van de oudheid af zijn er steeds plannen
beraamd om deze woeste stroom te tem
men. maér de techniek was nooit toereikend
natuurmacht te overheei
die ertoe ondernomen wei
zeldzaam en gedurende 2000
jaar kon het water vrijuit naar zee stromen
zonder hinderpalen te ondervinden door
Dadelijk na haar oprichting heeft de
Compagnie Nationale du Rhóne duidelijk in
gezien. welke voordelen Frankrijk kon ha
len uit een rivier, die zo uitermate geschikt
was om waterkracht te leveren en, eènn
van-stuwdammen voorzien, meteen bevaar
baar voor de scheepvaart zou zijn en de
grond langs de oevers een rijke bron voof
de bewoners.
lit de eerste dagen van 1947 werden de
enorme werkplaatsen geopend, waarbij het
meest moderne materiaal werd gebruikt en
7000 arbeiders werkten, waarvoor 7 echte
voorlopige steden moesten worden gebouwd
met scholen, brandweer, reinigingsdienst,
em Binnen 6 jaar was het gehele titanen-
werk voltooid, waarbij 50 millioen kubieke
meter aarde was verzet en buiten het eigen
lijke werk om, 7 bruggen. 3 spoorbruggen en
3 duikers gebouwd werden. Alles geschiedde
binnen de afgesproken tijd.
Het zou het eenvoudigst en veel minder
kostbaar zijn geweest, wanneer het hele dal
bij Donzère afgesloten was geworden Dit
hebben de technici echter niet kunnen doen,
daar dan het vruchtbare land van Tricastin
n zijn geheel opgeofferd moest worden.
Dus is men anders te werk gegaan en heeft
door het aanleggen van een 28 kilometer
lang kanaal de bocht afgesneden, die de
NICOSIA (Cyprus), November.
"pen belangrijk grotere productie van de
■Lj drie voornaamste voedingsmiddelen der
eilandbewoners: vlees, melk en kaas, wordt
verwacht als de plannen van hek Departe
ment van Landbouw op Cyprus zullen wor
den uitgevoerd.
De plannen willen de ca 132.000 ha grond,
die tot nu toe braak hebben gelegen en vol
komen onproductief waren benutten voor
het verbouwen van vicia sativa (een soort
van wikke). Proeven verleden jaar door het
Departement genomen hebben bewezen dat
het mogelijk is zelfs op land. waar geen
behoorlijke irrigatie is. wikke te verbouwen.
Dit jaar heeft men -verdere proeven geno
men om na te gaan of deze plant goed hooi
2ou kunnen opleveren en het resultaat was
*eer bemoedigend.
Men verkreeg een zeer goede kwaliteit
hooi, zeer geschikt om als voedsel te die
nen voor schapen en geiten, wanneer het
jaargetijde absoluut bijvoeding vereist.
Landbouwdeskundigen menen dat als het
brakliggende land op Cyprus elk jaar met
wikke wordt bezaaid, het aantal schapen
op het eiland gemakkelijk zou kunnen wor-
den verdubbeld.
Dit zou een aanzienlijk grotere productie
van vlees, melk en kaas betekenen. Van
welk groot belang een dergelijke grotere
i productie is, bewijst het feit, dat de ge-
noemde drie producten thans tien maal
zoveel kosten als voor de oorlog. De voor-
naamste oorzaak van deze prijsstfjging is,
dat het eiland niet voldoende produceert
I voor zijn snel groeiende bevolking.
Het resultaat van de proefnemingen door
I het Departement van Landbouw zal ook een
I grote sociale betekenis voor Cyprus hebben,
t Voldoende vlees, melk en kaas zou, zo-
i wel in de steden als in de dorpen de nog
f steeds stijgende kosten van het levensonder-
boud aanzienlijk omlaag brengen.
Om gelUke tred te houden met de stijgen
de prijzen, zijn de lonen ln de steden na de
I oorlog steeds omhoog gegaan. De dorpe-
lingen daarentegen zijn even arm gebleven
t: als voorheen.
Dit heeft geleid tot een emigratie op grote
«chaal van Cyprioten, die vrijwel allen uit
F de dorpen afkomstig zijn, deze mensen za-
I ten geen mogelijkheid meer hun levens-
I «landaard te verbeteren en gaven *r de
voorkeur aan hun fortuin te gaan zoeken in
verre landen.
Het verbouwen van wikke op de braak
liggende gronden heeft nog een andere,
meer actuele betekenis.
Wanneer het volgende jaar op diezelfde
gronden tarwe wordt uitgezaaid, zal de
oogst van veel betere kwaliteit en veel
overvloediger zijn, daar de wikke als „groen-
mest" dienst heeft gedaan en de grond
rijker aan stikstof heeft gemaakt. Men
behoeft er dan nog phosphaat aan toe te
voegen en men krijgt record-oogsten.
De enige moeilijkheid, die de deskundi
gen ontmoeten is dat de boeren op Cyprus
niet zo gemakkelijk te overtuigen zijn van
het nut van een toepassing op grote schaal
van de wikkebouw. De boeren er toe over
te halen zal heel wat moeilijker zijn dan de
technische uitvoering. De boerenbevolking
van Cyprus is scherp gescheiden in land
bouwers en veehouders (schapenherders ln
dit geval) en om deze mensen er nu toe te
brengen gemengde bedrijven op te petten
heeft heel wat voeten in de aarde
Alle boeren heeft men echter verplicht
ten minste een deel van-Jnun braak liggende
grond met wikke te bezaaien en zij krijgen
aanwijzingen hoe en wanneer zij moeten
zaaien.
Daarenboven worden voor ambtenaren
van het Departement van Landbouw op
grote schaal demonstraties gehouden hoe
het hooi moet worden gemaakt. Deze amb
tenaren zullen op hun beurt de boeren In
strueren.
Slaagt men er in deze wikkebouw op
grote schaal tot stand te brengen, dan zul
len duizenden hectaren tot op heden waar
deloze grond, daar watergebrek het niet
mogelijk maakte ze in cultuur te brengen,
worden veranderd in een rijke bron van
veevoeder. Daar het mogelijk is gebleken
ook zg. varkensgras op bedoelde gronden
te telen, verwacht men ook een toename
van het aantal varkens op Cyprus. Dit zou
niet slechts betekenen meer varkensvlees
voor de eilandbewoners, doch ook: export
er van naar Engeland.
De sluis van 26 m diepte, voordat het
water werd toegelaten.
Rhóne maakt tussen Donzère en Mondra-
gpn. Verscheidene stuwdammen moesten
worden gebouwd, zowel in de Rhóne als in
het kanaal. In de Rhóne werd een keerdam
van 28 meter hoogte gebouwd op 1 kilome
ter stroomafwaarts van het kanaal en wel
danig, dat geen slib, waaraan de Rhóne
Vijk is. in het kanaal kan komen Deze
dam is voorzién van beweegbare sluisdeuren
van 9 meter hoogte en elk 6 ton wegend,
wat met de te verdragen druk, een dubbel
wereldrecord is.
Het aanvoerkanaal heeft een uiterst zwak
erval. 145 Meter breed (d.i. meer dan het
Suez- en Panamakanaal) loopt het gestadig
door tot een piot&tfnge val van 23 meter
diepte. Onder deze enorme val function-
neert de „André Blondel' -centrale. waar
naast een kolossale sluis van 26 meter
diepte is gebouwd, «aardoor het water met
een snelheid van 6 meter per minuut in- of
uitstroomt, hetgeen wederom een wereld
record betekent. Na zyn plicht te hebben
gedaan, dringt het water een tweede kanaal
binnen, waarvan het verval eveneens zeer
«vak is cn dat zich met de Rhóne verenigt.
De centrale heeft haar naam te danken
aan één der eerste pioniers van de Rhóne-
werken, n l. André Blondel, Zij omvat 6
Kaplan-groepen van 50.000 kWu elk met een
kracht van 300 000 kWu. waardoor een ge
middelde productie van 1.980 millioen kWu
per jaar geproduceerd kan worden.
Met. deze stuwdammen is een nieuwe
etappe begonnen in de uitvoering van het
programma van de Compagnie Nationale du
Rhóne. welk programma voor 20 jaar is
vastgesteld en waardoor Frankrijk in 1970
een energie-supplement van 13 milliard
kWu zal rijk zijn. dit is ongeveer de totale
pruductie van het jaar 1.938 en het dubbele
van de energie door de Franse spoorwegen
gebruikt en de energie-waarde van het
steenkool-bekken van de Saar Tengevolge
van deze grote aanvulling zal langs de ge
hele rivier de electro-chemie en de elec-
trische metaalbewerking, welke beide aar
dig wat energie aankunnen, ontwikkeld
kunnen worden. Ook wil men de bevloeide
oppervlakte van 20 op 300.000 hectaren
brengen. De rivier zal dan over haar ge
hele loop bevaarbaar zijn en Marseille met
Genève en wellicht ook Straatsburg en P~*
terdam voor de transport van wijn te w
verbinden.
Enige dagen geleden heeft de rechtbank
te Brussel de eigenaar van een groot land
goed, een gewezen kantonrechter, tot een
hoge geldboete veroordeeld omdat hij een
schot met een karabijn van zwaar kaliber
een soort waarmee men in de Congo op
olifanten jaagt! had gelost op een 12-
jarig jongetje dat over de omheining van
zijn tuin was geklommen. De knaap werd
hierdoor ernstig gewond en moest geruime
lijd ln een ziekenhuis doorbrengen Ter
vetontschudiging voerde de heetgebakerde
man aan: „Ik was woedend en had onbe
wust een jagersreflex".
Het Belgische blad Het Volk maakt er
in dit verband meldirig van. dat twee Franse
jagers, ruzie makend over een patrijs, die
zij beiden beweerden te hebben geschoten,
elkaar zodanig toetakelden, dat zij zich
onder medische behandeling moesten stel
len. Eén der jagers had zelfs de neus van
zijn collega volkomen afgebeten.
Het blad merkt op. dat jagers blijkbaar
over merkwaardige reflexen beschikken en
vraagt zich af of men niet beter van jagers
complexen kan spreken. Het blad stelt voor.
een wetsvoorstel in te dienen op grond
waarvan candidaat-jagers aan een psy
chisch onderzoek worden onderworpen al
vorens hun èbn jachtvergunning wordt uit
gereikt.
Eén van Engeland» be
roemdste Siamese katten.
de Landenaars deze
week op een k/impioenen-
show kunnen bewonderen,
snuffelt hier aan een soort
genoot, in werkelijkheid
een met heet water gevttl-
pumrrrt-kruik, welke
hem roor kouvatten moet
behoeden
Aantal radio-luistgraars. Het aantal
gegeven radio-ontvangtoestellen in Nederland
bedroeg op 1 December l 719.435. tegen 1.710.915
op l November. Op laatstgenoemde dag wa
ren er 495.875 aangeslotenen op het rtjks-
radtodistributtenet. tegen «84.920 op I October.
Nieuw lid van de Tweede Kamer. De heer
j. Bommer is Donderdag, bij de aanvang van w
21nmmSaJ?rkU,rt iS'ai'- wn het hoosheemraadschap eerder sedane
beid, in de vacature mr A M. Joekes. I toezeggingen heeft ingetrokken, merkte de
Hoe graag het ook Den Haag
ter wille wil zijn
Aan hët einde van de Donderdag gehou
den verenigde vergadering van het hoog
heemraadschap Delfland te Delft, heeft de
hoofdingeland de heer R. Smitskamp vra
gen gesteld over de plannen van Den Haag
tot xulverlng van het rioolwater en lozing
van het afvalwater op Delflands boezem.
De dijkgraaf van Delfland, mr dr Th. F. J.
A. Dolk, zei in zijn antwoord dat het verzoek
om de vergunning betrekking had op af
valwater van 260 000 inwoners. Spr. wilde
uitdrukkelijk verklaren, dat dit verzoek is
geplaatst in het kader van het door de Raad
der gem Den Haag genomen beginselbesluit
over te gaan tot het zuiveren van het riool
water in die gem. en tot het geleidelijkaan
verlaten van het thans gevolgde systeem,
waarbij het rioolwater naar zee wordt ge
perst. Dit beginselbesluit heeft betrekking
op alle inwoners en industriële bedrijven
van Den Haag en omliggende gemeenten.
Delft, Rijswijk. Voorburg en Wassenaar, met
een totaal aan inwoner-equivalenten van
1.050.000.
Ten aanzien van de vraag of het college
dijkgraaf op. dat er geen vooroverleg met
dijkgraaf en hoogheemraad is gevoerd.
Uit een deskundig rapport blijkt dat het
rioolwater, ook na zuivering, nog niet alle
voor de kwaliteit van het boezemw
schadeiyke bestanddelen zal hebben
loren.
Het is duidelijk, dat dit Delfland voor een
moeilijk probleem plaatst. Enerzijds kan
men de ogen met sluiten voor de dringende
redenen welke Den Haag tot het inzicht
brachten dat voortzetting van de rioolwater
lozing op zee geen ongelimiteerde voort
gang kan hebben, anderzijds mag Delfland,
hoe graag het Den Haag ook ter wille wil
zijn, de kwaliteit van het boezemwater niet
aan deze belangen opofferen, voor welke
kwaliteit Delfland krachtens zijn roeping
moet opkomen. Deze plicht prevaleert en
het is dan ook onmogelijk Den Haag in zijn
project te volgen, wanneer dit zou moeten
gaan ten koste van de zuiverheid van Delf
lands boezemwater.
Den Haag zal niet op de medewerking van
Delfland kunnen rekenen. Ook wat het be
perkte plan Eskarhppolder betreft voor
260 000 inwoners zal. zolang dit plan de
eerste stap vormt tot verwezenlijking van
een groter plan Delfland eenzelfde houding
moeten aannemen. Dit standpunt van Delf
land is aan Den Haag bekendgemaakt.
DAT DOET MAAR! In een hotel f
Derby in het Engelse graafschap York
zal de komende veertien dagen niet ge
stookt worden. De kat heeft in de
schoorsteen gejongd.
WAT BEDOELT U DAARMEE? De
Liverpool Echo schrijft: „Een commis
si e van Schotse juristen en andere ge-
interesseerden by de hervorminq van
het huwelijksrecht heeft voorgesteld,
dat huisvrouwen een salaris zal worden
toegekend voor hun huishoudelijke ar
beid. net als gewone, ordentelijke huis
houdsters".
n LA DOUCE FRANCE. En het Engelse
filmblad Quiz schrijft: „De geschiedenis
wordt eenvoudio, maar voortreffelijk
gespeeld door Jean Gabin en Mariene
Dietrich als de Franse arbeider en zjjn
vriendin, die hy vermoordt De Fransen
zün subliem in dit soort dingen."
ACTE-DAS. Toen de 11 weken oude das
hond Mungo Park in zijn kanarie-gele
truitje op het Londen se vliegveld aan
kwam om naar New-York te vertrek
ken. bleek hij zijn toelatingsbewijs voor
de Ver. Staten te hebben opgegeten. Een
puntje van zijn stamboom stak nog uit
zijn bek. Hij vertrok een vliegtuig later
met nieuwe papieren in een tas (dus
niet in de das).
SCHERVEN BRENGEN Mevr. Wini
fred Wright in Dallas (Texas) wandelde,
nadat haar echtscheiding was uitgespro
ken, naar het huis van haar ex-echtge
noot en sloeg er de radio, het televisie
toestel, de koelkast, de spiegels en de
lampen en serviezen aan scherven.
„Ik wilde zeker weten, dat mijn mans
tweede vrouw er niets van hebben zou",
verklaarde ze voor de rechter. Ze heeft
nu iet* gekregen wat haar mans tweede
vrouw óók niet heeft: veertien dagen
cel.
O DAAROM. Twaalf jonge Turken storm
den b(j de uitgever van een Turks blad
0 te Istanboel binnen en schoten Hem
vijf kogelt in het lijf. Waarom? Wel. zo
vertelden ze, de uitgever had een
schoonheidswedstrijd georganiseerd en
daar waren ze al tegen. Hij had het
portret van mi*s Turkije op de voor
pagina van zyn blad gezet en dat von
den ze schunnig. En toen had een Ame
rikaanse matfoos dat blad op straat aan
zyn hart gedrukt en het portret gekust.
Daarom hadden ze die uitgever neerge
schoten. De uitgever i* buiten levens
gevaar. Dat wil zeggen
G BOL. John Stranghan reed bij het En
gelse plaatsje Berwick in zyn melkauto
de heuvel af Hem tegemoet rolde een
bol vuur de heuvel op. John Stranghan
sprong ztjn wagen uit, de wagen vloog
tegen een muur. de bol barstte met een
hevige knal. Verklaring: het was een
zeldzaam onweersverschijnsel, de zoge
naamde bolbliksem.
STICHTING. Een kerk in Los Angelps
vond het bezoek aan de Zondagsschool
maar matig en vond het middel om het
wat te stimuleren. De filmcowboy Roy
Rogers kwam met zijn paard Trigger in
de kerk en gaf een pracht van een
shoiv. Er waren die dag 1800 kinderen.
Zy gingen gesticht huiswaarts,
INTERVIEW. De Nobelprijswinnaar
Frangois MauriaC wordt nog steeds be
stormd door journalisten, die 'hem dui
zend en een vragen stellen. Dezer dagen
zocht een Braziliaans reporter hen| op.
En, meneer Mauriac. zo «tqfc hy
van wal, bent u van plan naar Stock
holm te gaan?
Ja zeker.
Nu. zei de reporter, goede reis dan.
En hij verdween
BRUSSEL. November.
T~tE BELGISCHE koloniale autoriteiten in
de Congo kijken in spanning toe of de
woelingen, welke zich in het naburige
Britse Kenya voordoen, naar de Congo zul
len overslaan. Tot nu toe kunnen ze melden
„Alles rustig hier". Ook in het mandaat
gebied van Roeanda-Oeroendi. dat gelegen
is tussen Kenya en de Congo is tot nog toe
niets bUzonders voorgevallen.
Toen de Mau Mau beweging in Kenya
begon en er ook in Zuid-Afrika ongeregeld
heden uitbraken, vreesde men, dat het Bel
gische gebied eveneens zou worden aange
tast. Want, aldus zeiden ze, in het Zwartste
Afrika bestaan geen grenzen. En zo be
gonnen de kolonisten in de oerwouden en
de rimboe van de Congo, de grootste waak
zaamheid te betrachten en des nachts slie
pen ze met een geweer bij het bed en een
revolver onder hun kussen. Totnutoe is er
evenwel niets gebeurd.
In officiële kringen meent men en de
publieke opinie deelt deze mening dat
dit te danken is aan het „verschil in om
standigheden". In de Belgische Congo, tach
tig maal zo groot als België zelf, bestaat
geen „Afrikaans nationalisme", zeggen ze.
Er bestaan slechts enkele, elkaar na-ijverige
stammen, die rustig leven pnder een „Pax
Belgica". In de Belgische gebieden bestaat
geen officiële „kleur-barrière De kinderen
van inboorlingen bezoeken dezelfde scholen
als het kroost der blanken en hun ouders
zijn in staat hen netjes te kleden en alles
te geven wat ze nodig hebben. Als er on
officieel toch zo iets is als een afscheiding
tussen blank en bruin, dan is dit een ge
volg, zeggen de Belgen, van het verschil
in levensstandaard tussen Europeanen en
inboorlingen. Als er al sprake is van ach
terstelling van een bepaalde bevolkings
groep. dan zijn het de Belgische kolonisten,
die reden menen te hebben zich te be
klagen Nog onlangs heeft een Bond van
Kolonisten zich gewend tot de Verenigde
Naties met de klacht, dat de regering dis
criminerende maatregelen tegen de blanken
in Roeanda-Oeroendi had genomen
Als een tweede factor, welke bijdraagt
tot de rust, die in de Belgische Congo
heerst, kan worden beschouwd het feit,
dat er daar geen tekort aan landbouwgrond
bestaat. De meesten van de 70.000 Euro
peanen in de Congo hebben gouvernements
betrekkingen. zijn in dienst van de één of
andere onderneming, of werken in en bij
de mijnen, met inbegrip van de uranium-
mijnen. Slechts 7000 a 8000 Europeanen zijn
werkzaam in de landbouw op een gebied,
dat twaalf millioen inboorlingen bergt.
op, dat hun kolonie de enige in Afrika
is, waar de veiligheidsdienst iedere loon
trekker. of hij nu een blanke of een don
kere huidskleur heeft, ten goede komt.
Gratis onderwijs voor de Afrikanen, dat
wordt gegeven in 25 000 scholen, geeft hun
bovendien het gevoel, dat zij niet onder
drukt worden. Vakverenigingen van Con-
golezen bestaan sedert 1948 en de inlandse
arbeidskrachten plegen in Arbeidsraden
met hun blantte werkgevers overleg inzake
arbeidsaangelegenheden.
De Belgische autoriteiten zijn overtuigd,
dat hun politiek in Afrika niet alleen vrede
tussen de rassen verzekert, maar da4 de
negers inderdaad geen andere politiek
wensen. Belgen van alle politieke schake
ringen zijn het er over eens. met uitzonde
ring van de communisten, dat het niet on
democratisch is de inboorlingen het kiea-
recht te onthouden, daar ze nog niet „poli
tiek rijp" zijn.
De inboorlingen nu reeds kiesrecht tjs
geven j-ou pure nonsens zijn, verklaarde
de Belgische premier, de heer M. A. van
Acker onlangs, nadat hij een tocht door de
Congo had gemaakt.
Sommige kolonisten menen evenwel, dat
de regering, me' haar „welwillendheid en
toegemoetkomendheid'' slechts zaad zaait
voor moeilijkheden in de toekomst. Een af
vaardiging van kolonisten maakte onlangs
haar opwachting bij de minister van Kolo
niën en verzekerde bij die gelegenheid, dat
de Unie van Zuid-Afrika „het laatste bóij-
werk van de Europese beschaving op het
vasteland van Airika" is. De minister ant
woordde:
Mijn regering zal nooit de politiek,
gevolgd door de regering van dr Malen.
toepassen.
In regeringskringen te Brussel is men,
aldus zeggen ze. niet onder de indruk ge
komen van de vrees, welke de kolonisten
koesteren. Een functionaris verklaarde:
Wij hebben onze Mau Mau moeilijk
heden gehad, 25 jaar geleden in de
streek van Kasai van Midden-Congo. De
inboorlingen geven er zich thans reken
schap van, dat een herhaling van wanorde
lijkheden, welke wij natuurlijk zouden on
derdrukken, de vooruitgang slechts kan
belemmeren.
Gewooniyk goed ingelichte waarnemers
alhier zyn evenwel niet zo vol vertrouwen.
Ze vrezen, dat. wanneer de regering niet
de grootste waakzaamheid betracht, de rust,
welke er thans heerst, slechts de stilte zon
zyn, welke aan een storm vooraf pleegt te
gaan. Geheime organisaties, die een politiek
en godsdienstig karakter dragen, ztfn bezig
anti-bianke gevoelens te verspreiden in de
landbouwgebieden, arbeidskampen en in de
negerwyken van de steden.
/~\NDER die onruststokers zijn twee grot*
organisaties, n 1. de Kibangoei, die ver
antwoordelijk is voor het uitbreken van
ongeregeldheden in 1927 en de Kitawala'a.
De leider van de Kibangoei's, een „tover
dokter", genaamd Padi Simon, is de laatste
jaren opgesloten geweest in een Arbeids
kamp. daar hij té boek staat als een on
ruststoker. Allerlei propagandamateriaal,
dat naar verluidt een „tevolutionnair ka
rakter" droeg, werd onlangs in beslag ge
nomen op een schip, dat te Matadi, een
haven van de Congo-rivier. uit Europa
aankwam.
Inmiddels is bekend geworden, dat de
Belgische politie in de Congo enige tien
tallen leden ^an Kibangoei en de Kitawaia
heeft gearresteerd, wegens opruiing tegen
de blanken in de geest van de Mau Mau
in Kenya. Men krijgt de indruk, dat deze
arrestaties voorlopig als zuiver preventieve
maatregelen zijn bedoeld. Echter, het sim
pele feit, dat het Belgische bestuur het
nuttig en nodig acht voorzorgsmaatregelen
te treffen, zal de stemming onder de blanke
bevolking stellig niet ten goede komen.
