2È.
KERSTFEEST: Feest van Jezus' geboorte
Klaartjes Kerstfeest
bij de dieren
Kerstbomen van dertig meter hoogte
aan het strand van Sydney
Zweden dansen op Kerstdag
om de rijk versierde boom
Geen Brit weerstaat de kerstroes
Geld speelt dan geen rol
Welke leeftijd is de beste voor Trouw jong,
een meisje om te trouwen?
Hoe men in de loop der eeuwen feest vierde
Juiste jaar en datum
onbekend
Waf van het heidendom
restte
Hoe is het ontstaan?
Glimwormpjes verlichtten
de boom
HET KERSTFEEST VAN
JULIA en haar MOEDER
)e thermometer wyst soms 100 graden
ihw
Verhuiswagens vol
pakketten
mits....
Volgens wiskundige
formule
ROND DE DERTIG
TE OUD!
Niet voor het vijftigste....
"|7"laartje lag
haar bed.
voorover op
- haar bed. Haar blonde
lange krullen vielen wijduit
over haar kussen. Luisterend
hief zij haar hoofdje op. Ja,
daar werd de deur dichtgesla
gen. Louise was weer wegge
gaan en Klaartje was alleen in
het huisje. Klaartje snikte. Ze
was er al aan gewend geraakt,
dat haar stiefzuster, die voor
haar moest zorgen, nooit vrien
delijk of aardig tegen haar was,
ja. haar zelfs verwaarloosde en
dikwijls wegging. Maar dat ze
haar op Kerstavond alleen zou
laten, nee, dat was te erg.
Klaartjes lijfje schokte van het
huilen. Nu stond beneden in de
kamer, naast de kachel, die
waarschijnlijk uit was. een heel
klein boompje Ze had er bijna
het hele jaar voor gespaard. Ze
had ook een beetje lekkers ge
kocht. Kaarsjes en ballen had
zij nog gevonden in een doos,
van vorig jaar, toen haar moe
der nog leefde. Ze had zo ge
hoopt, dat Louise een beetje
gezellig zou zijn en thuis zou
blijven. Och, eigenlijk had ze
niet beter kunnen verwachten.
Louise had haar vrienden in de
stad. Ze werkte op een kantoor,
voor halve dagen. Dan kon zij
de andere helft van de dag ge
bruiken om het huishouden te
doen. Maar daar kwam niet
veel van terecht. Meestal moest
Klaartje nog een heleboel doen,
als zij uit school kwam.
Klaartje stond op. Ze waste
haar gezichtje en ging naar be
neden. Besluiteloos bleef zij in
de kamer staan. De kachel was
bijna uit. Louise had er geen
kolen op gedaan. Bij het zien van
het boompje schoot er weer een
brok in haar keel. Tranen rol
den weer uit haar grote, glan
zende bijna altijd vragende
ogen.
Klaartje keek uit het raam.
Ze zag, dat het helder weer
was. De maan verlichtte de bo
men van het bos. De sneeuw
glinsterde. De takken, niet door
de wind beroerd, droegen roer
loos hun vlokkenvacht. Klaar
tje kon het binnen niet Uithou
den. Ze nam haar manteltje,
zette haar muts op en trok haar
laarsjes aan. Voorzichtig sloot
zij de deur achter zich, bang
om lawaai te maken in de
blankbleke stilte. Even later
liep zij door de ongerepte
sneeuw in het bos.
Klaartje kende ieder plekje
van het bos. Voor verdwalen
hoefde zij niet bang te zijn.
Toen zij een tijdje tussen de
bomen en struiken had gelopen,
zag zij sporen in de sneeuw van
dieren. Zij herkende die van de
herten en van de haasjes.
Ze liep even ip de richting
van de sporen. Misschien zag
zij wel een hertje!
Na een tpoosje sloeg zij links
af en na enige tijd, stuitte zij
weer op sporen. Weer liep zij
verder en weer kruiste zij een
in de sneeuw platgetreden pad.
Het leek wel, of allerlei sporen
uit verscheidene richtingen naar
één punt gingen en alsof zij
in een kring om dat punt heen-
PAGINA 2- WOENSDAG 24 DECEMBER Ï852
tl* op6"ba" schouwburgen en
gedurende het feejt gesloten werden,
nn bisschop van Arleg, wees er
op. wanneer men de verjaardag van een
lid van het gezin wilde vieren, dagen te
voren alles werd gereed gemaakt, het huls
werd gereinigd, men bracht bloemversie-
komen, zagen tij op het altaar ook een
wiegje met een kind er in. Als de priester
voor het altaar begon te wiegen en „eia,
eia" te zingen, wiegden ook de kinderen
en zij paarden hun stemmetjes aan die
van de geestelijken en deden inmiddels
hun schellen klingelen, zodat de hele kerk
er van vervuld werd. Hoewel deze cere
moniën van vrolijke aard waren, hadden
zij een heilig karakter.
Langzamerhand ontaardden zij echter cn
vooral de nachtdiensten gaven aanleiding
tot grove buitensporigheden. Gedurende de
Middeleeuwen kenmerkte zelfs een grote
mate van losbandigheid het Kerstfeest, dii
renbanen herinnerde aan de heidense feesten.
JJennegroen, hulst met rode en mistletoe met witte bessen doen In dezp dagen
weer opgeld. Op de Kerstboommarkten rtjen zich de sparren in alle maten
W.nuTJ^t«dXklïrènSirrkl1,UUm Zr S,e^k °Pgütuuid met zUvo™
kleurige glinsterende ballen en vele kaarsen een plaats krijgen in de huiskamers
huiskamers, want is er wel één gezin in den lande dat ™eèn
Kerstfeest viert? Al denken velen met meer aan de diene zin van dit twt
in de sombere wintertijd gev.erd. een feest van het licht"dat 2e duSn™wee?
van de^feer"Het' ffezin iSS.'SLÏ? M deg.^lbgheid
van de sfeer. Het gezin vereent zich aan de dis, men voelt zich meer één dan ooit.
Tn weerwil van de grondige onderzoekin
gen. ven Clemens Alexandrinus af tot in
onze dagen gedaan, zijn het jaar en de dag
waarop Jezus, wiens geboorte de aanleiding
tot het Kerstfeest is, geboren is onzeker.
Het enige, dat wij weten is. dat hij toen
Herodes de Grote koning over Israël was,
des nachts het levenslicht aanschouwde
Reeds de Syriër Jacob van Edessa heeft dit
getuigd. Men neemt verder aan, dat waar
schijnlijk het jaar 749 of 750 na de stichting
van Rome het geboortejaar is. doch wat tóe
maand of de dag betreft is niets met zeker
heid te zeggen. w B„Ci„ -
Dat 25 December de ware geboortedag zou nacht geopend, de gelovigen^'brachten die zlin Wlt Paard trok hij door°het land, on
zijn, rust slechts op een oude overlevering, nacht in de heiligdommen door. Dit achtte vlng z^n offers en deelde zijn zegen uit. I
ksndoen' voor'ÏTvSJS -JSSSr ZuU RlJ F/ waren tr°uwens nog andere gebruiken
voor de geboortedag van uw Jl/ nv.r«.huv«.H Ai* i,»»-
Heer!"
1/li de Romeinse Bacchanaliën en Sai
Hoogtijdagen voor de kerk ln de Waterse kerk aanleiding dl
B van Jezus' geboorte in het lai
U hel aanbreken van de dag, vertelt dr
if T Schotel in zijn „De Openbare
Eredienst der Ned. Herv. Kerk in de 16de,
17de en 18de Eeuw", werden de deuren der
heiligdommen reeds voor de scharen ont
sloten en ze bleven later zelfs de gehele
overgebleven, die haar oorsprong had
den in het heidendom. Zoals gezegd gaven
'Saturnaliën
de viering
geboorte in het laatst
ber te stellen en daarmede koos
een tijd, die ook bij de Germaanse stammen
heilig was: De midwintertijd, de terugkeer
van de zon na de kortste dag. aahgeduid met
de naam Juul of Joel. Tegen de naderende
winter begon de tijd voor de god Wodan. Op
die men eerst in 't Westen en later ook H
het Oosten volgde. Naar alle waarschijnlijk
heid heeft de Kerk haar keus op deze dag
bepaald, daar in de heidense wereld in die
tijd de Saturnaliën werden gevierd, de fees
ten, die moesten herinneren aan het geluk,
dat de gouden eeuw kenmerkte er» gedu-
men vooral zeer belangrijk, omdat
r fteker hield, dat Jezus zijn levensreis
de nachtelijke uren had aangevangen.
De feestdag zelf bracht men door met
In
ons land leeft de herinnering daaraan nog
voort in St. Maarten en in St. Nicolaas met
hun witte schimmels. De geschenken, die
Sint uittjeelt. symboli:
zingen, bidden en het vieren van het Avond- Wodans zegen. Het aanleggen
rende welke festiviteiten het standsverschil riep.
maal, terwijl de prediker het grote gebeu
ren ia Bethlehems stal voor de geest terug
ln de maatschappij werd opgeheven.
De Kerstfeestviering is echter niet te
grote
vuren was een der hoofdkenmerken van het
Joelfeest en nog heden ten dage laaien in
vrijwel alle landen de kerstvuren hoog op.
Eigenlijk stamt de kerstboom ook uit de
Een onzer kerkelijke geschiedschrijvers Rome. maar in Egypte en Gallië begonnen. Wodansdienst. De altijd groene den, zinne-
merkte op: „Zulk een feestviering toch had vanwaar zij zich naar het Westen en het beeld van de zomer, werd door de blijde
voor het spelende vernuft, dat bij de Chris- Oosten verspiedde. Zij ving aan met de schare ter ere vón de Zonnegod rondge-
tenen van die dagen zo levendig was. wel- Advent, ter vöoi fcifexéiding van de plechtige dragen en in de besneeuwde grond geplant
licht enige overeenkomst met de vreugde- viering van Jezus' menswording en strekte vo°r de deuren, thans heeft hij een plaats
..-i»- gevonden in de huiskamers en In de laatste
- jaren ook op de pleinen en in de straten
De feësten-eyclus Werd besloten met de onzer steden. Aan Wodan reeds werden ver-
daKt 4®r verschijning (Epiphanie). De Ad- guide appels en noten ten offer gebracht.
nog sporen van oude
volle gedachtenisviering van de gebeurtenis, tevens ter herinnering aan de beloften dooi
dié voor de gelovigen de aanvraag van een God aan de vaderen gedaan,
nieuwe gouden eeuw was geworden, de
geboorte van Christus, door wie allen Vrij- QMMI
gemaakt werden van de zonde, om naar de ventstijd moejt met
geest gelijken, broeders en zusters en kin
deren van één Hemelse Vader te zijn".
Bovendien was 25 December de dag
en in stilte Overal viftdt i
..J?.. ,Vee t,g dage" "Sf sagwr en va" het ou<te bijgeloof in ons land.
worden gevast, alle feesten en wereldse Zo ligt tussen Thorn - dat ln 1951 sijn
waren verboden, ook 1000-jarig bestaan vierde - en Kessenlch
vermakelijkheden -rTT..
de Westerzonnestand, „de dag. waarop de bruiloften. Men moest daarentegen de ar- in Midden-Limburg een turfmoeras," dat bij
men spijzigen, zieken bezoeken en het lot hoot water door de Maas wordt over-
v®rlicb'ten- strobmd, waarin volgens de overlevering
Op de laatste dag van de Advent, de een \ehele stad met kerken en torens ver-
hemelbol zo weldadig voor de aarde, zijn
zegen voor het geschapene begint te her
nieuwen".
Als vanzelf hechtte zich aan deze feest- Kerstavond (24 December) werd het kerk- zonk. In de Kerstnacht hoorden de bewo-
««"oemd. gemeenten steeds bet
dag de dankbare herinnering
van het Licht der Wereld.
de komst
die in de Adventsdagen waren gedragen,
Dichters noemden de dag van Jezus' ge- werden vervangen door lichtere, de gor-
boorte, de dag der nieuwe zon. de koningin dijnen werden weggeschoven, de kerk
met name het koor werd versierd. Jong.
luiden der verzonken klokken, die in onder
aardse krochten de komst van de Messias
verkondigen.
Hoewel de Hervormden de Christelijke
In de apostolische tijden werd het feest fris groene dennentakken werden op de tolMedMCT bleven viè^n als
van Jezus' geboorte nog niet gevierd. De vloer gestrooid, tapijten spande men tus- £rk Kerkwaren de me t Predikanten
eerste Christenen schijnen minder gewicht sen de zuilen van het koor. de vaak met tegen d vierina voorni teaen hfkt ,nnlfi
te hebben gehecht aan de geboorte, dan aan
Christus' eerste optreden als leraar, zijn
lijden, zijn opstanding en hemelvaart, en
de uitstorting van de Heilige Geest. Zij
ocu uc iuirai van uei nuor, oe vaan mei o.
floïtSastra hlatóè8 ^'bewaar" men zelde' vu»«
plaateen te voorschtjn.^n reeds vroeg m> dë de™cb b,)g«lo°' kerstfeest"
Kerstmorgen baadde het kerkgebouw zich Opide Synode van Dordrecht in 1574 werd
achtten'de "dag'zijns doods hoger dan dië >n een zee van licht, de kerkgangers wer- £e;slote" a}leJen den Zondag te vieren en
zijner geboorte vandaar dat het Kerstfeest den verwelkomd door orgeltonpn, vaak ook ?et volk tot de afschaffing van het kerst
nas veel later dan de andere feesten in de do°r trompetgeschal. teest le, vermanen. Evenwel zou men de
Christelijke Kerk werd ingevoerd Om OP het ruwe. pas uit het heidendom gewoonlicke materie van de geboorte Chris-
Te Rome vierde men het Kerstfeest reeds getreden volk. levendige indruk te maken. sondags vóór den Christdag, of indien hij
vrij vroeg zeker tussen het jaar 352 en 386. bediende de geestelijkheid zich van be-°P, de" t predickdagh mogt vallen alsdan
Uit een homilie (preek) van Chrysostomus. paalde schitterende ceremoniën en van dra- behandelen In sommige gemeenten werd
|n|| ni— zelfs het kerstfeest officieel afgeschaft.
In steden als Delft, Rotterdam. Dordrecht
letje van Bethlehem" met vaak bewonde- ®n 's-Gravenhage hield men zich niet aan
renswaardige uit hout gesneden figuren van «et synodaal gebod en toen men te Leiden
mensen en dieren Het bekende „Kindeke hoorde, d?t in genoemde gemeenten wel
wiegen" dateert reeds uit deze oude tijden degelijk gepreekt was. schreef men de voor-|
gehouden 25 December 386 voor de ge- matlsche voorstellingen. Kerstspelen wer-
raeente van Antiochië, blijkt, dat het feest den uitgevoerd.^ nergens ontbrak een „stal
kaar tien jaar tevoren nog onbekend was.
Nadien is het met grote geestdrift zowel in
het Oosten als in het Westen gevierd.
mand gewerkf' Sfd'Hfa"eVkreifen rus!, en vormde "een" der hoogtepunten van de gestelde afschaffing toe aan "de Juiheid der
opdat zij zich zouden verheugen in de wel- godsdienstoefening.
Tn Amcrg»r«am f
In Amsterdam trokken de kinderen aan De Dordtse Synode van 1578 vernietigde
hand hunner ouders ter kerke, dé klei- het besluit van haér voorgangster en her-
échter" een 'zuiveV'geestelijk karakter heb- nen droegen ieder een wiegje en een schpl, stelde de kerstviering zij het dan in uiter-
ben vandaar dat op bevel van de keizer aldus Walich Sywaertsz. In de kerk ge- mate sobere vorm weer in ere
daad de stervelingen in Jezus gegeven. Vas
ten was niet veroorloofd. De vreuj
TVadat de chef Julia gegroet
had, bleef zij nog aarzelend
staan.
Kunt u mij gebruiken, als
hulp, vroeg zij ten slotte. De
chef dacht een ogenblik na.
schrikten op. Klaartje stond op
Zij voelde instinctmatig, dat
haar stiefzuster veranderd was.
Zij begreep, dat Louise was
teruggekomen voor haar. Zon
der iets te zeggen omhelsde zij
de hertjes en de hazen. De
veldmuizen streek zij met een
vinger over hun zacht velletje
Zij aaide »het vosje en de an
dere dtérten. wierp nog een
laatste bhk op het boompje en
ging met Louise mee. De die
ren gingen nu ook terug naar
hun schuilplaatsen. Even keek
Klaartje nog om. toen de glim
kevertjes als kleine ^sterretjes
naar de hemel i logen. Hand in
hand liep zij met Louise naar
huis.
Dit woord: TUIN
eigenlijke betekenis van het
woord tuin is: omhetning. Daarna
duidt men er ook het omheinde stuk
grond zelf mee aan. De oude beteke
nis komt nog voor in enkele uitdruk
kingen In geschiedenisboeken l{est
men dat in ISflS de tuin der Unie door
de overwinningen van Maurits was
geslopen. Verder is er de zegswijze:
de kap op de tuin hangen, oorspron
kelijk gebezigd van monniken die hun
kapmantel op de omheining hingen
die het klooster omsloot en dan de
benen vamen. Nu gebruikt men de
uitdrukking in de zin van met een
bepaald werk ophouden Zo heeft een
menigte varianten, als de lier aan de
wilgen hangen, de naald in het speld
steken, de ploeg aan de wand, de toga
aan de kapstok hangen en het roer ifi
de heg steken.
Wanneer men zegt: iemand om de
tuin leiden, dus niet in de hof, maar
er om heen leiden, wil dit zeggen:
iemand misleiden, iemand de neus
nemen.
liëp. Klaartje besloot een spoor
te volgen, om te zien, of het uit
kwam, wat zij dacht. Ze liep
'zo gerui^oos als zij maar kon.
Het ging makkelijk, want de
sneeuw dempte het geluid.
Opeens stond zij stil. Daar, op
enige afstand glinsterde iets tus
sen de bomen. Klaartje schrok
een beetje. Dit was wel zo on
gewoon, dat zij niet jwist, wat
zij er van denken moest.
Een zaklantaarn was het niet,
dat zag zij wel. Maar wat kon
het dan zijn?
TV/Tet ingehouden adem sloop
1TJ- Klaartje naderbij. En toen
klopte haar hartje sneller van
verbazing en van blijheid, over
zo iets moois en vredigs. Zij
kreeg tranen in haar ogen.
Daar voor haar, op een open
plek in het bos, stond een spar-
reboompje. Dit op zichzelf, was
al verwonderlijk, want weken
lang waren er grote vracht
wagens vol Kerstbomen langs
Klaartjes huisje gekomen. Dit
boompje was vergeten, of het
was te klein, of niet mooi ge
noeg.
Niet mooi genoeg! Nee, dat
zeker niet. Klaartje s ogen glin
sterden. want wat zij daar zag
was iets, dat eigenlijk alleen
maar in een sprookje voor
kwam. In het midden stond het
boompje, hter en daar bedekt
met vlokken sneeuw. Malr over
al op de takken zaten glim
wormpjes en die verlichtten het
boompje zilverstralend in het
schijnsel van de maan.
In een kring er om heen, la
gen of stonden dieren, broeder
lijk naast elkaar. Een paar hert
jes, daarnaast een paar veld
muizen, die uit het aan het bos
grenzende bouwland waren ge
komen. Dan een grote hazen-
familie, en vlak er naast een
vosje, een marter, twee wezels.
Van haar schuilplaats uit, ont
dekte Klaartje ook nog een mol,
een paar eëkhoorntjes, een egel
en een das. De dieren lagen of
zaten daar rustig bijeen, alsof
zij er nooit aangedacht hadden
elkaar op te eten.
Als zij niet bang zijn vpor
elkaar, misschien zijn zij dan
Heb je al vacantie? vroeg
hij.
Morgen, antwoordde Julia.
Kom dan morgen terug, en
ga naar die juffrouw in dat kan
toor. Zij zal ie vertellen, wat je
moet doen. t
Julia maakte een sprongetje
vap blijdschap en maakte dat ze
weg kwam. na bedankt te heb
ben.
Ze ging vlug naar Suus' huls
en vertelde daar trots van haar
baantje. Direct daarna ging ze
naar het ziekenhuis, .fciita moëht
maar tien minuten bij'haar moe
der blijven Over veertien da
gen zou zij weer uit het zieken
huis mogen. JuUa vertelde haar
moeder, dat dé betrekking na
Nieuwjaar ook nog vrij was. Zij
repte met geen woord over haar
eigen baantje. Het moest eep
verrassing worden.
TJet ging goed met Julia's moe»
-l--1 der. Zij knapte helemaal op.
Voor Julia vloog de tijd. Zij had
het druk met haar werk Samen
met Suzan ruimde zij ook het
huis op. De volgende dag ging
zij haar moeder haflen. Julia had
bioempjes gekocht en iets lek
kers voor bij de thee-
O. riep haar moeder. Ik
vind het erg lief. maar je* bad
bet niet moeten doen. Ik denk
dat mijn beursje helemaal leeg
is.
Dat komt wel zo ongeveer
uit. antwoordde Julia lachend.
Maar kijk eens naar mijn beurs
je!
En toen zij het ongelovige niet
begrijpende, gezicht van haar
moeder zag. verklaarde zij
Mijn eerste weekgeld!
En zij vertelde haar moeder
wat er allemaal was gebeurd En
zo hadden zij. toen Kerstmis
kwam. geld genoeg, om een «n
ander te kopen. Samen hsdden
Julia en haar moeder een geluk
kige vrolijke Kerstmi*
Bockenheur
Twaalf Bijbelse hoorspelen
van Dorothy Sayers
Onder de Nederlandse t.tel „Koning Incog
nito" Is een vertaling verschenen van de
verzameling Bijbelse radio-hoorspelen, welke
de Engelse roman- en toneelschrijfster Dorothy
Sayers voor de B B.C. schreef en verzamelde
onder de ttltel „The man born to be king"
De vertaling Is van mevr mr H. C. Dirkse—
Bresters en de NV Boekencentrum te Gra-
venhage gaf het bqek uit.
Toen de directeur van de Peleglous Broad
casting van de B.B.C.. de predikant J. W
Welch, aan Dorothy Sayers vroeg of zij een
serie hoorspelen wilde schrijven over het leven
Christus, geschikt Om te worden uitge
zonden op het Zondagschooluurtje voor kinde
ren, aanvaardde miss éayers de opdracht
onder voorwaarde dat zij de persoon
Christus mocht Invoeren, hetzeflde soort i
llsme moch gebruiken als tn een eerder door
haar geschreven Kerstspel en gebruik mocht
maken van de moderne spreektaal. Deze voor
waarden werden niet alleen aanvaard, de lei
ding van deze afdeling van de B B C. stelde
er juist prils op. Vlak voor de eerste uitzen
ding werden Engelse journalisten met een ge
deelte van de tekst van deze spelen in kennts
gebracht en de critlek die van een enkele
zijde kwam. dreigde toen een spaak ln het
wiel te steken Een snel advies dat van be
voegden werd gevraagd, toonde echter aan dat
i geen bezwaren waren bij bischoppen. predi
kanten en ambtsdragers.
Het is een bewezen feit dat de twaalf spelen,
die werden opgevoerd tussen December 1941
en October 1942. niet alleen een groot succes
zijn geweest, maar, gezien de reacties uit alle
kringen van de Engelse luisteraars, van grote
evangeliserende waarde waren De schrijfster
confronteert in deze spelen de moderne mens
zonder enige terughouding met de echtheid
van God. Het pakte onkerkelljken zo goed
ais kerkelijken En deze hoorspelen laten zich
goed lezen ook.
De brandende kaarsen
n de serie van deze naam verschenen bij de
Uitgeverij J. N. Voorhoeve. Den Haag onder
de titel: ..Johg Nederland wil leven" een
speciaal voor Jongeren geschreven boekje van
de hand van de Hoofdlegerpredfkant ds A. J
W de Kluts: onder redactie van de Hoofd-
vlootpredlkant ds J. H. Sillevis Smitt en An
thony van Kampen: ..Nachtlanding", terwijl
de detde brandende kaars tot titel draogt
..De uitgestoken hand".| eveneens geschreven
door Sillevis Smitt. met gedichten van Jan H.
de Groot. Jo van Dorp—lYpma en het verhaal
..Brenger van goede tijding" van W M. van
Waisum—Qufspel. Op h«t laatste boekje heb
ben we naanfnerkiné: het motief in „De
uitgestoken hand" van Sillevis Smitt komt
óók voor In de schets „De Parelduiker" tn
dienst laatste boek ..De plunjezak".
Overigens alle drie zeer aan te bevelen
lectuur.
Ieder jaar wordt bij de Promotheus fontein in het Rockefeller Centre te New York
een reusachtige Kerstboom neergezet. Deze meer dan 25 meter hoge spar staat tegen
over de openlucht ysbaan, die zich In het Rockefeller Centre bevindt. De boom is met
7500 gouden en zilvesen ornamenten versierd, en is de hele Kerstweek verlicht. Op de
achtergrond het 70 verdiepingen hoge gebouw van de Radio Corporation oftAmerica
dat met enorme Kerstkransen versierd is. De laatste jaren is het in vele steden in al(«
delen van de Verenigde Staten gewoonte geworden op pleinen een dergelijke
Kerstboom neer te zetten.
Onderdrukking en Verzet
DE ONDERGRONDSE
HOUDT OP TE BESTAAN
Aflevering 30 van „Onderdrukking en Ver
zet" bevat o.m. een lijst van de 39 organisaties,
welke vertegenwoordigd zijn geweest ln de
grote adviescommissie der illegaliteit (G.A.C
Het is een kleine catalogus met de belangrijk
ste ..biografische gegevens. J Meulenbelt be
paalt zich vervolgens bij de moeilijkheden bij
de afwikkeling van het verzet en constateert
dat klaarblijkelijk door haar aard. de Illegali
teit geen in stellingen van blijvende betekenis
aan net Nederandse volk heeft kunnen over
dragen. Alleen de Stichting 1940—1945 heeft de
na-oorlogse periode overleefd, maar een monu
ment, door de illegaliteit aan ona volk gelaten.
Is zij niet.
H. M. van Randwijk belicht ln het hoofdstuk:
De ondergTonds'e beweging houdt op te be
valt staan" scherp het verschil In waardering,
dat de illegaliteit in Nederland ten deel viel
n valt en voert daar tal van oorzaken voor
De schrijver betreurt voora dat de geestelijke
erschljnlng van het verzet, het verzet als
morele daad. als politieke scheppingsdrift uit
het geestelijke en politieke leven van Neder
land vrijwel verdwenen ts.
Half toga, half clownspak
13ij de tutgeverij Callenbach te Nijkerk ver
scheen een boekje, met op de omslag een
afbeelding van een manneke, wiens rechter
lichaamshelft gekleed is In predikantstoga,
terwijl de linkerhelft in clownscostuum is ge
stoken. Daarboven stallt als titel .Meer dan
honderd kerkelijke dwaasheden"
En er stèèn dwaasheden In dit boekje, wijze
dwaasheden, maar ook zotte- Wie geen vreem
de is in (Hervormd) kerkelijk Nedeiiaod. zal
allerlei dingen en personen vlot herkennen, en
verschillende malen genteten van de rake spot.
Want voor de spottende pen van enige spé
lende herders", zoals de naamloze redacteuren
van deze "bundel worden aangediend, is geen
kerkelijke hoogwaardigheidsbekleder veilig Er
staat vele kostelijke humor in dit boekje, wel
moeten we er eerlijkheidshalve bij Zeggen, dat
de spelende herders zo nu en dan wel eens
uitgleden en daarbij naar onze smaak bulten
het speelveld van de humor terechtkwamen.
Wie geen gevoel voor humor heeft, moet het
niet lezen, omdat hij zal behoren tot degenen
over wie de twee telkens in, het boek voor
komende parkieten aan het slot aan elkaar
vragen „Zouden er mensen nijdig zijn om dit
boekje?", wie de humor waardeert zal - al
is het niet crttlekloos er veel plezier ln
hebben. De uitgave geschiedde deels ten hate
\an het Steunfonds van de „Bond van Neder
landse Predikanten".
■ÉMIlUIIIIIIHIUIIIill
ook wel niet bang voor mij,
dacht Klaartje.
Heel rustig, zonder onnodige
bewegingen te maken, kwam zij
dichterbij. Even ging er een ril
ling van onrustige schrik dooi
de dieren. Het boompje sidder
de bijna onmerkbaar. Iedere
spier was gespannen, klaar
voor de vlucht. Alle ogen waren
gericht op Klaartje. Zij stond
nu onbeweeglijk, enige ogen
blikken lang. Ook de dieren oe-
wogen niet. Zij ke^en alleen
maar. Topn strekte Klaartje
haar hand uit. Zij ging op haar
hurken zitten. Een eekhoorntje
maakte zich uit de kring los en
hipte voorzichtig en aarzelend
nog, naar Klaartje. Het diertje
snuffelde aan haar hand. De
dieren in de kring ontspanden
zich en bewogen een beetje on
rustig nog. Op een bepaald
ogenblik sprong het eekhoorn
tje op Klaartjes arm. Toen
stond het meisje op en droeg
het eekhoorntje naar de kring.
Daar ging zij op haar hurken
naast een hertje zitten. De die
ren waren nu aan haar gewend.
Zo nu eh dan kwam er een a&n
haar hand snuffelen, zelfs het
vosje kwarp, zonder haar kwaad
te doen. Met haar arm om een
gaasje heen, zong Klaartje
„Stille nacht, Heilige nacht." De
dieren luisterden naar haar hel
der stemmetje.
T ouise stampte de sneeuw van
haar schoenen. Ze deed het
zo zacht mogeljjk. Ze was terug
gekomen. Toen zij in de stad de
mooi verlichte etalages had ge
zien en zag hoe overal in de
huizen de kerstbomen brand
den, had zij spijt gekregen, dat
zij was weggegaan
Zij besefte plotseling, dat het
niet mooi van haar was geweest
Ze had een kerstkrans gekocht
en was teruggegaan.
Nu deed ze zachtjes de deur
open Ze wilde zo veel mogelijk
goedmaken. Ze besloot Klaartje
te verrassen.
Vlug maakte zij de kachel aan
en stak de kaarsjes op. De
kerstkrans legde zij bnder de
boom. Nu ging zij naar boven.
Zij vermoedde, dat Klaartje
naar bed was gegaan. Hoe
slecht Louise ook mócht zijn,
zij schrok hevig, toen zij het
lege bed zag. Waar was Klaar
tje? Ze vloog naar beneden en
keek door de deur naar bulten.
Geen Klaartje. Maar plotseling
zag zij, de voetstappen in de
sneeuw en zij besefte, dat die
van haar stiefzusje moesten
zijn. Zij blies de kaarsjes uit,
trok haar mantel aan en ging
naar buitnl. Zij volgde het
spoor.
Omdat het zo stil was in het
bos, hoorde zij reeds van
verre zingen. Zij herkende de
stem van Klaartje. Voorzichtig
naderde zij de plaats, waar het
geluid vandaan kwam. Zij werd
niet opgemerkt door het vredi
ge groepje bij de boom. Toen
zij het tafereeltje rond het
glimglanzende boompje zag,
kreeg zij tranen in haar ogen
van aandoening. Er veranderde
iets diep binnen in haar. Zij
kreeg een warm gevoel van
vertedering in haar hart, iets
dat zij tegenover haar stiefzus
je nooit had gevoeld. Zij bewoog
en stootte tegen een tak. waar
een droog twijgje afknapte. Het
groepje dieren en Klaartje
VOENSDAG 24 DECEMBER 1952
stagneren. De teen-agers (jeugd van 18 jaar
en daaromtrent) streven naar een gebrande
huid onder de stralende zon aan het strand
en voor de vrouwelijke Jeugd zijn er bijkans
elke week schoonbeidswedstrijden, die door
talloze verenigingen op charitatief gebied
worden georganiseerd.
Aan de vooravond van Kerstmis puilen
de pubs meer uit dan ooit, schuimt het bier
hoger en golft het lichtbruine vocht harder
over de toonbank tot ln de goot van het
trottoir, dat geflankeerd is door ontelbare
auto's, waarin even ontelbare flessen bier
Tun dertig meter hoog. ZIJ vormer, «en gpecl.1. «.reetieTooT de d^fe°i«k^Lf'.eK'beThoX
(Van onze correspondent in Australië).
D, grootste twee kerstbomen ter wereld staan in deze Hfllige Week opgericht aan het
*rand van Manly (Sydney), maar Australië zelf kon ze niet leveren. Ze moesten per
chip worden aangevoerd van Norfolk Eiland (1500 km van Sydney, in de Stlllé Oceaèn)
Jezeekers van eeh der mooiste badplaatsen van bet Zuidelijk halfrond. i -,n „orhM«e«r»«H nr. gvM®nW no
I Emigranten van alle landen tullen gr op Kerstmis een bijzonder cachet aan («ven door Kgrat atain de „)slopy'a" (rammelkasten)
vertoning van volksdansen en door hun national, klederdrachten. Ook de Volendamee bi) tientallen in panne aan de kant van de
dansgroep van Jo Brugmans, die nergens en nooit ontbreekt, waar het erom gast een weg, als gevolg van „rijden onder de in-
ituk Nederlandse folklore te brengen, zal in Manly aanwezig zijn. Het gehele diplomatieke 1 vloed", een droevig bewijs van een Kerstmis
corp* van Sydney is uitgenodigd om dit Kerstfeest by te wonen. ------
'0 wordt Kerstmis in Australië getypeerd.
Het is cultuurloos en voor zover er
enige vorm van cultuur mocht zUn, dan is
dit uitsluitend van Engelse oorsprong en
heeft het geen enkele specifieke Australische
eigenschap, behoudens de elgendOmpteliJk-
heden. die generlei verband houden met
zonder Heilige sfeer.
Op kantoer en fabriek bieden de directies
in de dagen vóór Kerstmis het personeel
„party" aan, waar veel cake wordt gegeten
en veel bier gegwnken. Iedereen dromt zo
dicht mogeiyi$|fi| de grote lange tafel, waar
alles, wat de Mng streelt, staat uitgestald.
Er wordt misecnien twee minuten gespro
ken over de geest van kameraadschap en
Kat. Aladdin, Roodkapje, enz. Duizenden
kinderen trekken van het ene droompaleU
naar het andere om niets te missen van die
wondere schouwspelen. Dit is één grote ker
mis (geen Kerstmis) voor jle Jeugd om te
WOndere verbeelding. De Kon over ae gBesi van „meraaascnap en
- JP°Pp®n*P®1 11® hier tot grote over de collegiale sfeer in het afgelopen
Christus' geboorte Geleidelijk, doch heel hoogte gestegen Ook de etalages puilen uit jaar. en dan verdwijnen drank en cake in
langzaam, doen zich evenwel de „vreemde ^an poppen in de meest exotische en kost- een ommezien in de magen. Thuis eet de
invloeden' gelden. bare Weding. Maar daarnaast liggen dulzen- Australiër nog eens extra lekker van het
Hier. aan de rand der wereld leeft men den pistolen en revolvers en cowboy-kleding vlees, een half schaap, de ham en de plum-
^5i:?Jlnta8iekl,e,ur ®n von?- Met de Kerst- pudding, en neemt hy een extra dronk van
boodschap van „Vrede op Aarde" heeft dit het bier, dat allemaal een ha W Jaar van te
niets van doen.
Tegelijkertyd paraderen ln de straateta
lages der modehuizen de mooiste meisjes
van Australië in badcostuum voor samen
drommende menigten, die het verkeer doen
ln de Heilige Week met z n gedachten meer
bij de materie dan by de geest Maanden
van tevoren is er in de winkels en in de
advertenties al zóveel en zó dikwyit pro
paganda gemaakt met slagzinnen, en is er
door de radio nog véél harder geschetterd,
dat men wel hélemaal platzsk moet zijn
om niet in dé verleiding te komen Kerst
cadeautjes te kopen voor familie, vrienden,
kennissen en collega's op kantoor of fabriek.
Want „Kflrsttijd is geschenkentijd".
Soms krygt men de gedachte dat Kerstmis
in Australië helemaal niets te maken heeft
met Christus' boodschap Maar als men ziet
hoe de natuuriyke. aangeboren goedgeefs
heid van de bewoners van dit werelddeel
in deze tUd extra tot uiting komt. de lief
dadigheid werkelijk hoogty viert, dan moet
men. ondanks alles, erkennen dat de naaste
hun dicht aan het hart ligt.
Men kan niet verwachten, dat de Austra
liër, die in de Kerstweek ligt te zonnebaden
aan de sprookjesstranden, of een picnic
heeft in de „bush" (bos) by een creek"
(riviertje), veel van de sfeer om zich heen
voelt, die in Europa zoveel bydraagt tot de
(temming van de „Stille Nacht, Heilige
Nacht" HU zou haar misschien graag wil
len ondergaan, maar in huis hangt de hitte
van de dag, de temperatuur maakt hem
loom en zUn auto interesseert hem in die tyd
gewoonlijk meer dan de kerk. Dennebomen
zijn ongewoon. De „Tannenbaum" is een
zeldzaamheid. In de winkels staan hier en
daar kunstbomen. Er zijn glinsterende kerst-
versierselen te koop (meestal van plastic),
maar de grote massa heeft meer belangstel
ling voor cadeaux en kerstkaarten.
voren is besteld op afbetaling: „Lay-by for
Christmas now", luidt de slagzin in de
winkels in Juni
Met Kerstmis is het ryke Australië een
arm land.
Twee avonturen van
Biggies
In de Blgglea-aerie, die wordt uitgegeven
door de Uitgeverij Born N V te Assen, zijn
weer twee nieuwe avonturen verschenen van
de avonturier-vlieger majoor James Biggles-
worth. beter bekend onder de naam Biggies
Captain W E Johns, zelf een oud borlogs-
vlleger, weet op sappige manier te vertellen
over de avonturen, die zijn held tn de lucht,
maar ook op het land beleeft In „Biggies In
Egypte" raken twee expedities, die op zoek
zijn naar de „Verloren oase", slaags Biggies
en zijn vrienden krllgen het hard te verdu
ren. maar slagen er toeh*in alle moeilijkheden
le overwinnen en met kostbare gegevens ovei
de afstammelingen van het verloren leger van
Cambyses terug te keren. In ..Biggies, geheim
agent" gaan Blgglea. Algy en Ginger op zoek
naar een verdwenen professor, die de for
mule voor een dodelijk gifgas heeft uttgeVon
den Oudere Jongens zullen zeker smullen van
de ivonturen van deze moderne Old Shatter-
hand. die werden vertaald door D. L. Uyt den
Bogaart
v. Gorcum's Toneelfonds
Van Oorcums toneelfonds te Assen heeft een
nieuwe uitbreiding ondergaan, welke de
belangstelling verdient van de Jeugd Daar ts
allereerst een aardig*» vefteillng ln net land
Fantasia door Slmort- Tpérels. getiteld „De
klompjes van de Prinses": voorts een nieuwe,
geslaagde bewerking van het bekende sprookje
„Doornroosje" door J N v. d. Waa—v. Llere.
dan een herdruk van-Stlen de Bruyns „Ver
gouden Prinses", dat veel kinderen naar plan
kenwand lokt en ten slotte ls van de popölalr^
kinderoperette in drie bedrijven „Jonkei
pochhans met de ezelskop", tekst en muziek
door Joh. A. van Merkesteljn. de tweede druk
gereedgekomen.
A U een Australiër z'n familie in Europa
(Van onze Ldndense correspondent)
JuJET HELE JAAR vlaasen de Engelsen op het Kerstfeest, vant in dit aan traditie zo
rijke land ia dit de grootste van alle tradities. Kerstmis betekent, dat een punt achter
de alledaagse dingen wordt gezet. Dat geldt voor iedereen, godsdienstig of niet. De
wijdingsmomenten ontbreken natuuriyk niet. maar Kerstmis is vooral een welkome
vacantie midden in de winter, vooral dit Jaar, nu er vier vrUe dagen aaneengeregen
worden. Het is de enige Werkelijke reünie van familie en vrienden. Men reis naar elkaar
toe, van heinde en ver. Kerstmis is een waariyk rustpunt in een gejaagd bestaan. De
Kerstdagen zUn voor sommigen een periode van inkeer, maar voor de massa komt het
oude joelfeest om de hoek kyken, een tyd van vroiykheid, lekker en vooral veel eten
en drinken Het ia Sinterklaas. Kerst en carnaval tegeiyk. Het Kerstmannetje dat met
zUn rendierslee arriveert heet trouwens Santa Claus.
actrices, zoals Margaret LockWood, treden
als „principal boy" op. De „principal boy"
en de ..principal girl", beide door vrouwen
gespeeld, zijn de romantische figuren van
het verhaal. De andere, nooit ontbrekende
vrouwelijke hoofdrol, b.v. de wasvrouw
wordt door een man vervuld. Naar een pan
tomime gaat iedereen, kinderen en ouders,
ooms en tantes.
De Britse oudgedienden in het Royal
Hospital te Chelsea laten zich met Kerst
mis de plumpudding best smaken. En dit
voorproefje doet de 83-jarige William Lloyd
gretig verlangen naar meer
T~)e Kerstdagen «Un
voor de Zweden
dagen van louter
vreugde en biydschap.
Men viert niet alleen
de geboorte van de
Heiland, maar evenzeer
verheugt men zich op
het licht in de duister
nis en het lengen van
de dagen. Aan het
Kerstfeest vóóraf gaan
weken van intensieve
voorbereiding. Dit is
Welhaast noodzakelUk.
want hóé zou men
anders de trieste
maanden October en
November, en de don
kere dagen van Decem
ber kunnen uithouden?
In October brak de zon
ditmaal maar twintig
uur door het wolken
dek ei) ln November
hebben wij in Stock
holm de rood-gele
kogel maar één keer
gezien! De overige tijd
was de lucht een grijzie
massa 't Was nat en
®^koud en ongezellig bui
tten
Maar door de duis
ternis heen ziet men ieder jaar weer
ais een veelbelovend teken, de grote
advents-sterren. Haast iedereen heeft dit
maaksel van papier, van binnen verlicht met
een lamp van veertig kaarsen, voor het
raam hangen, en byr.a iedereen kUkt er met
verlangende ogen naar, omdat het al een
stukje Kerst is. Een vóórvreugde.
Hiermede alleen zijn de kinderen echter
beeld te mogen volgen, want de meisjes
moeten overeenkomen met de tn de legende
beschreven heilige. Zij moeten mooie blauwe
ogen hebben, en lang blond haar moet over
hun schouders vallen. Ieder huisgezin,
iedere fabriek, iedere school en iedere stad
heeft een Lucia. Maar de meeste aandacht
trekt ieder jaar weer het meisje, dat aan
Stockholm het licht brengt
Reeds weken tevoren wordt zij door de
- ti - j ivrrvia wct\rit kvuicii nutui »j —v.
niet zoet te houden. Zij tellen oaarom de je7prs van ePn groot dagblad aangewezen.
J.n.n /4ren„ rrei/4^1rel i.An non A ,4rer» f S U Q10 n
dagen door middel van een Advents-kalen-
der. Iedere dag wordt een deurtje geopend
De jonge meisjes zagen de wachttijd reeds
jioor „Lucia" gebroken. Op de dertiende dag
van December was het hun taak om licht
te brengen. Met een kroon van zeven kaars
jes op hun hoofd, onthaalden zy in de
vroege ochtenduren hun ouders en kennis
sen op koffie en gebak, net als de heilige
Lucia eens heeft gedaan, toen standvastige
Christenen voor hun geloof in de kerker
smachtten. Het is een eer om haar voor-
Haar ter ere wordt dan een staatsie-tocht
door de stad georganiseerd en tienduizenden
waren ook dit jaar op de been om haar de
ooodschap te horen verkondigen
Steeds weer ontmoet je mensen, wie het
kerstgedoe, dat zo weinig met het wezenlijke
Kerstmis te maken heeft, tegen de borst
mo» Ifmit.rn.1 u,ii stuIt er zUn maar enkelingen, die zich
h« „V on'lKklren aan dstsene. wat teder-
het pakket of oe brief minstens twee j„„„ n»
hij het pakket
maanden van tevoren gereedmaken en
lenden. Daarom beginnen de winkels al in
September daAaan te herinneren Men leeft
hier drie maanden lang in ,een Kerstsfeer,
die het innerlijk niet beroert, maar de por-
temonnaie des te meer.
Van „donkere dagen vóór Kerst" merkt
men niets. We zitten midden in de zomer.
De thermometer wijst 78. 90, 98. 100, soms
IX graden Fahrenheit aan. Honderdduizen- ..lu..,, h' «"'."vrë
dm zUn in deze tyd met vacantie De *ho- «W"®" hnn J"',nk0
la rijn res tot acht weken gesloten. Zaken- mra k«"«Ud n!t te geven. Zoreer
lieden maken trips door Australië of in het worden de mensen door de kerstroes muige-
buitenland, of verwijlen in Pslm Beach. I taal. dat sU hnn tinnen setten op het nller-
Mindere goden zoeken vertier In Manly en
Dnnrl! re f core nnrlneo aleaiule. rere k re relAim ftte. VSSK IDI de "Uren te overtroeven.
een meent te moeten doen. De laatste uren.
voordat de winkels .voor twee of "drie degen
dicht gaan. bezwijken zU. die dapper verzet
boden. Of hun leven ervan afhangt, hollen
ze om nog een geschenk te kopen en aller
lei culinaire zaligheden in huis te halen.
Aan gewone Verjaardagen doen de Engel
sen nauweiyks, maar op Kerstmis geven te
elkaar de duurate cadeaux. Niet weinigen
e aaien, die
h schoon
Bondi. of aan andere stranden eiWsi
even ontelbaar zijn als fantaeÉPcl
van natuurtafereel.
In October hebben de warenhuizen de
komst al aangekondigd van „Santa" ln be-
gin November. Santa ls „Father C hristmas".
Hij is helemaal geen familie van onze Sin
terklaas. Helaas, want Snnta is een fantasie
loos gekleed, kort, klein dikkertje, verge
leken met de draent van onze Heilige Nico
laas. Voor de kinderen mag dat niet hinde
ren. Santa verschUnt in honderden waren
huizen of wandelt genoegiyk vóór de in
gang. in de hall of op het trottoir. Witge-
baard en gekleed in een rood jak en rode
muts, afgezet m^f een rand van sneeuwwit
bont, vermaakt hij de jeugd met z'n ver
haaltjes, en deelt geschenken uit.
Voor de winkeliers is dit een gouden tyd,
want de Australiër beschouwt Kerstmie ala
een goede gelegenheid om z'n vrouw een
Ijskast, vloerkleed, ameublement, auto,
saffier of orchidee te schenken. Zo'n
orchidee ls zoiets als de tulp ln het Neder
land van de 17de eeuw. met prijzen van
10 shilling tot honderd pond 850.—). In
dit land is alles groter dan in Nederland:
de afstanden, de steden, het geld en de
cadeaux. Zelfa de PTT houdt van dik doen:
drukwerk kost geen 2. maar 12 cent Ver
menigvuldig dit met de milllpenen Kerst
kaarten, die in deze dagen worden ver-
aonden en men weet meteen dat Tante Pos
ten „goede Kerst" geniet.
Tn de warenhuizen geven vele ontwerpers
een uitbeelding van kindersprookjes.
Het Is daar een volmaakte ontmoeting met
de rijkste kinderfantasie in de vorm van
bewegende poppen* Assepoester. Gelaarsde
Veel Chesterton en
vrij wat Dickens
De blografieën, die Chesterton over enkele
kunstenaars heeft geschreven, zijn na
tuurlijk één en al Chesterton, deze omgekeer
de Shew Zo heeft hij ons ook een Dickens
geschapen naar zijn beeld en gelljkenia. HU
ging zelfs verder en houdt ons een Samuel
Pickwick voor, die een tweelingbroer van
Chestertons eigen Father Brown moet zijn.
Vol van „die ernstige verwondering, die men
bij babies ziet". Zijn Dlckens-boek is een
heel groot essay over een menigte van onder
warpen. maar een boek over Dickens is het
toch ook Iedere biograaf voegt nu eenmaal
«ets van zichzelf toe aan het beeld, dat hij
ons geeft van de persoon, die hij beschrijft.
het beeld, dat wü aldus ontvangen, wordt
ook weer mede bepaald door onze speciale
ontvankelijkheid
waardevol voor wie van de werken van
dekens houdt is bijvoorbeeld Chestertons
^ontdekking", dat de romanfiguren van
oicitens xtattsch zijn. nooit ouder worden of
rijper de tijd bestaat niet voor hen en in
«overre hebben zy niets van de helden van
nioaerne psychologische romans en veel van
ae teveel plezieriger sprookiesftguren.
Chesterton ts met zijn grillige gedachten-
«ronkels en zijn barokke rykdom aan para-
ooxen we) bijzonder moeilijk te vertalen en
woorden als „blue" hebben toch il
ou-betekenlssen. die zy In Nederlandse Vtr-
InuJ* verll«en en waar het Chesterton Juist
«UW om gaat. Dit ln aanmerking genomen,
erdient de vertaling van mevrouw p J. M
ooneman-Droog grote waardering. Deze ver-
ti een deeltje van de Prisma-boeken,
«n welke serie de uitgeverij Het Spectrum
de werken van Dickens laat verschijnen.
oor weinig geld kan men zich thans dus het
kn«l!u,van en het belangrijkste over deze
•oateigka verteller ln eigendom verwerven.
Et zUn winkelt, die het hnn klanten gemak
kelijk maken door apeelale Kerstmis-spaar-
elnba te organiseren, waaraan men maan
denlang bydraagt. zodat de klap tenslotte
nfoi tè hard aankomt. De posterQen moeten
selfs verhuiswagens huren voor de bezor
ging van de lawine aan pakketten. Die poet
weet zich ook nauwelQka raad met de hon
derd millioen Kerstkaarten, die iedereen
aan iedereen stuurt en die de huiskamers
sieren als papieren getuigen van vriend
schap en verbondenheid. Er worden kapita
len aan uitgegeven.
Langzamerhand ziet men het Londense
straatbeeld veranderen. De slanke spar
staat met zUn zilveren ster en gekleurde
lichtjes weer tussen de fonteinen van Tra
falgar Square, het jaariykse geschenk van
de .stad Oslo De boom is enkele weken lang
het middelpunt van avondiyke massazang.
waaraan allerlei kóren en verenigingen
meewerken. De schone, ontroerende kerst
liederen. waaraan Engeland zo ryk ia, vor
men een verbiydend tegenwicht tegen al te
banale kerstuitspattingen Op de avond vóór
Kerstmis krUgt alleen al het reusachtige
Waterloo-station tachtigduizend kerstrei
zigers te verwerken. Overal in de stad komt
men zingende en hossende groepjes tegen,
papieren mutsen op het hoofd.
Tot aap-lcerltmis klinken tot laat ln de
avond de stemmèkjes van kinderen, die met
een lantaarn of .Kaarsjes in het donker gaan
van deur tot ,deur om door hun „earoia"
harten te vermurwen en beurzen te doen
openen ten.neh©eve van zwakken en zie
ken. f
Smullen en kussen
Overal stygen heerUjke geuren op, want
de kalkoen of de kerstgans of anders maar
een doodgewone kip staat op het vuur.
Kalkoen eten is je ware en de slagerswin
kels poeliers bestaan hier niet zUn de
laatste weken verduisterd door de zware,
vette vogels, die met de lange nek omlaag
aan de gevel bengelen. Ze gaan grif weg
voor dertig of veertig gulden het stuk!
Speciale zorg wordt besteed aan de be
reiding van de plumpudding, waarin aller
lei zuidvruchten gaan. Het roeren van het
beslag duurt by grote instellingen vaak
weken! Allerlei autoriteiten worden uit
genodigd om mee te roeren.
De maretak met >Un witte besjes vervult
een werkeiyk onmisbare functie, omdat er
onder mels.les en vrouwen mogen worden
gekast. Op kantoren en fabrieken ontbreken
de uitdagende takjea al evenmin. De mare
tak is elgeniyk het sluitstuk van een bol-
of kroonvormlg Kerstornament, de Engelse
kusboog, welke nog la vele plaatsen aan
de soldering pleegt te worden opgehangen.
Het ia een vernuftig bouwsel van met den-
negroen en linten bekleed IJzerdraad, waar
op kaarsen s|)n aangebraeht en waaraan ap
pels hangen, met daaronder de mistletoe.
Zonder soenen la een Engelse Kerstmis on
denkbaar.
Op Kerstochtend vinden de kleinen ge
schenken in hun kousen, welke aan de
schoorsteenmantel of over het voeteneinde
van het bed hangen. Oazen kerstkousen met
cadeaux en al kunnen de fantasielozen ook
kant en klaar kopen. De winkels beschikten
dit jaar over de grootste speelgoedcollectie
sinds 1939. En voor het eerst was er werke-
lUk goed speelgoed voor Alle beurzen. De
hobbelpaarden en teddyberen houden on-
verSaagd stand in dit atoomtijdperk, dat de
kinderen gelukkig wil maken met van
kleine „straalmotoren" voorziene helicop-
tertjes, gevechtstanks en tommyguns van
plastic, die water spuiten.
Op Boxing Day. zoals de Tweede Kerst
dag hier heet, naar de collectebussen, waar
mee men eens placht rond te gaan. begint de
pret voor de kinderen pas goed. Want
Kerstmis is vooral een kinderfeest, ook om
dat dit de eerste maal is, dat duizenden
kinderen, die op kostschool zUn. in he'.
ouderiyk huis terugkeren, waar zij jaren
lang alleen maar ln de vacantles komen.
Dan wachten voor hen de pantomimes en
de circussen. Pantomimes zUn hier geen ge
barenspelen, zoals het Nederlandse begrip
zou suggereren, maar operettes naar een
sprookjesmotief, met zang, ballet en re-
vuescènes. Met de oude harliquinades.
wanfuit ze voortgekomen zyn, die op hun
"Beurt weer afstammen van de Romeinen,
hebben ze weinig meer gemeen.
Kenmerk van de pantomime is de travesti
waarbij dus de manneiyke hoofdrol door een
vrouw wordt vervuld. Vele bekende film-
TK
A jai
DE door u gestelde vraag
„Welke leeftijd is de beste
voor een meisje om te trou
wen?" is maar niet zo alge
meen geldend te beantwoorden.
Omdat trouwen niet een een
zijdige. maar een tweezijdige
handeling is, speelt ook de leef
tijd van de man, met wie het
meisje zal trouwen, een belang-
rUke, zo niet de belangrijkste
rol.
Dit subjectief
kan de vraag als volgt objectief
worden beantwoord: Gegeven
dat de leeftijd van de bruigom
is x jaar, is de beste leeftyd
voor de bruid van deze brui
gom x 7. Dit geldt voor
waarde van x boven 16.
J. A. C.
BEN nu 48 jaar en twee
geleden heel plotseling
weduwe geworden, wat mij na
tuuriyk veel heeft doen naden
ken over myn 26-jarig huwe-
lUk.
Ik ben op mUn 20e jaar ge
trouwd en heb een hee) goed
en gelukkig huwelijk gehad,
hoewel we ook met ziekte te
kampen kregen Maar juist om
dat we jong getrouwd zijn en
dus nog optimisten waren, heb
ben we ontzettend veel voor
elkaar kunnen zijn. Ik ben nu
nog altyd Innig dankbaar, dat
ik zo jong getrouwd ben en dus
al deze mooie jaren nog gehad
heb. En daarom zou ik iedei
meisje aanraden: Als het mo
gelijk is en je tijd hebt gehad
om elkaar goed te leren kennen,
trouw dan vroeg, mits je aan
staande man een behoorlijk be
staan heeft en jullie zoveel van
elkaar houden, dat jullie ook
samen de tegenslagen, die toch
ook in ieder huweiyk komen,
samen het hoofd kunnen bie
den.
R. B.
Mjet hoeveel enthousiasme dit alles overi
gens gebeurde, het waren toch maar
voorbereidingen. Maar als op de vóóravond
van Kerst dus 24 uur eerder dan in
Nederland de kaarsjes worden ontstoken,
dan wordt er uitbundig gedanst en gespron
gen om de kerstboom. Leuke wijsjes met
geestige inhoud volgen elkaar op. De boom
doet dan denken aan het symbool van Lui
lekkerland. Er hangen smakelijke lekker-
nUen in, zoals chocolade en noten, kransjes
er. snoepgoed. En bet geheel gaat schuil
onder lametta. kleurrijk glaswerk en enge
lenhaar, om niet te vergeten, lange serpen
tines met de Zweedse vlag. Onder de boom
liggen, hoog opgestapeld, de cadeaux.
Als men eindelijk met het openen der
pakjes begint, blijkt opnieuw hoe lang zich
groot en klein op deze dag heeft voorbe
reid. De kinderen geven de ouders geschen
ken, waarmee zU soms langer dan een maand
btzig zijn geweest, en anderzijds hebben de
ouders vaak nog langer moeten sparen om
•net zo gulle hand te kunnen geven.
Daarby vergete men niet. dat dit mate-
ialistische feest ook een uitbundig et«n
»ist Alles W8t lekker is. hoort op tafel en
de traditionele rUstebrij en de „lutfisk" mag
daarby niet worden vergeten.
Als dan op deze dag vóór Kerst het geluk
volmaakt is en de kinderen met het speel
goed in hun handen naar bed zijn ge
bracht, komt er voor de ouders niet veel
meer J^an slapen. Reeds om een uur or vier
's ochtends wordt het feest voortgezet Na
dat men tevoren de aardse geneugten in zo
volle teugen heeft genoten, denkt men nu
echter aan Hepi. die in deze nacht is ge
boren. Na een speciale Kerstdronk en een
eerste ontbijt, gaat jong en oud naar de
kerk. Er moeten twee, soms drie. godsdienst
oefeningen worden gehouden om de mensen
niet teleur te stellen
Het allermooiste is echter op deze Eerste
Kerstdag de kerkgang zelf. Meestal ligt er
sneeuw. En wat kan dan meer de gevoelens
weeMeven, dan een wandeling door de
wit|M stilte' Velen gaan naar een kerkje
builen de stad om nog meer van de stem
ming te genteten. Terwijl dan de natuur rus
tig onder de witte, dikke deken slaapt en
het licht, dat door de gekleurde kerkramen
valt, op fascinerende wijze door de sneeuw
in nog meer kleuren wordt gebroken, hoort
men het spel van het orgel werkelijk als
een blijde boodschap.
De kerk zelf is rijk versierd en ln plaats
van het koude electrische licht verspreiden
nu honderden kaarsen een feestelijke glans.
De Zweed spreekt trouwens niet van „kaar
sen". maar npemt dit terecht: „levande
ljus". levend licht.
Op de namiddag van deze Kerstdag wor
den nog eens de lichtjes aan de boom
ontstoken Maar dan gaat het iets rustiger
toe en zingt men. als overal ter wereld, het
„Stille nacht, heilige nacht
IK VIND de beste leeftyd
te
T"ve BESTE leeftijd om te trou-
wen. zowel voor man als
vrouw vind ik vijftig jaar. Dan
it de liefde zeker blijvend Op
die leeftijd kun je alle twee een
mooie t(jd achter de rug heb
ben, veel plezier hebben gehad
en 's mans hoofd is dan niet meer
meer verdriet dan plezier van
beleeft, hoewel ik zielsveel
van kinderen houd, misschien
te veel.
Ook al botert het helemaal
niet in het huwelijk, wanneer
je 100ouder bent, ben Je ver-
op hol te brengen door alle aar- $1Icht bU a elkaar te
dine die rm werk Trouwens, de vader moet
trouwen tussen 24 en 27
jaar, waarschUnHjk omdat ik
zelf 26 jaar was, toen ik trouw
de. misschien ook. omdat ik tU-
dens de bruidsdagen geregeld
hoorde: „Wat een prachtige
leeftijd om te trou.wen, niet te
oud en ook niet te jong". Mis
schien ook, omdat moeder, die
zelf op haar 21e jaar getrouwd
was, ons steeds vertelde, dat
het toch wel wat erg jong was
en dat wij beter wat later kon-
den trouwen, „want dan heb je je 'het 'uitgêëft
nog wat meer aan je jonge
tyd", voegde zy er altUd bU
Je het helemaal niet erg om
thuis te blUven bij de kinderen,
als er eens een feestje of iets
prettigs te beleven valt. Dit
zelfde geldt niet voor die heel
jonge vrouwtjes en dat valt
ook weer te begrUpen. daar zU
de pretjes nog niet gehad heb
ben.
Bovendien kom je, als je niet
zo piepjong bent, beter met het
weekloon van je man toe, daar
je niet zo onbezonnen meer
bent en eerst even denkt voor
dige meisjes, die op zijn werk
met hem willen flirten en waar
van de vrouw natuurlijk de
dupe Is.
Is dc vrouw vUftig jaar. dan
cal zU ook niet meer van pure
moedeloosheid uit haar huis
vluchten. En dan is er nog een
voordeel: Als je jong trouwt en
er komen kinderen, dan heeft
de man al heel gauw het gevoel
bU de kleintjes te worden ach
tergesteld. En dat, terwUl Je
met die kinderen tot en met in
de zorgen zit en Je er dikwyis
zUn kinderen biyven zorgen ook
al zou hy van zUn vrouw weg
gaan en geen man verdient zo
veel. dat hy twee gezinnen kan
onderhouden en dus moet hij
wel bij zUn vrouw bHjven. hoe
vervelend ze ook is. Ben je
vUftig, dan doen allerlei
fltoeiiykheden zich niet meer
vopr en kun je nog vele jaren
lief en leed samen delen en
juist op later jaren heb je
elkaar nodig.
J. v. L.—F.
Daarby heb je, op je
heel wat ervaring achter de
Dit wat betreft jonge vrou
wen. Maar nu moet ik nog even
zeggen, waarom ik meisjes zo
rug vooral ala ja ié betrekking lond d« d'rU« °"d vlnd.°»
bent geweest en daarom vind "d« t,r?JSen',.D".ls
vlug gezegd! Het lfjkt mi] beter
kinderen te krUgen als je onder
de dertig bent of desnoods even
er boven dan op latere leeftijd.
Bovendien hoor je steeds van
mensen op latere leeftyd. dat
zU er zo tegenop zien. En dit ts
toch ook weer niet goed Ik zal
u maar eerHjk zeg^n- Ik heb
er nooit tegenop gezien hoor!
Publicatie van dese ant-
woorden betekent niet. dat I
w|| ons met de Inhoud daar- i
van geheel kunnen ver- i
enigen of het standpunt j
van de inzenders delen.
Mevr. K. v. d. D—V.
Prettig boekje over de
huiselijke Troelstra
was geen corrigerend, maar een inspl-
i erend opvoeder", zo schrijft Jelle Troelstra
In „Mijn vader Pleter Jelles" en ongetwijfeld
zullen velen dat beamen als zij gelezen en
genoten hebben van alles, wat over de legen
darische figuur Troelstra door zijn zoon op
bijzonder geestige wijze wordt verteld. Het is
niet de politieke Troelstra. waarmee we In
dit werkje worden geconfronteerd, maar de
huiselijke en dat wil nu ook weer niet zeggen
dat Pleter Jelles zo vreselijk gesteld was op
warme pantoffels en een luie stoel. Hij had
nooit erg veel tijd om werkelijk „huiselijk"
te zijn. maar toch hebben zijn kinderen aan
de „helt" uit hun kinderlaren onvergetelijke
herinneringen
Het heeft Jelle Troelstra niet veel moeite
gekost deze herinneringen neer te schrijven.
Steeds schoten hem weer nieuwe dingen te
binnen. Typische grapjes van zijn vader, klei
ne komische en soms tragische gebeurtenis
sen. een pak slaag van heit. die niet alleen
hardhandig, maar ookhardvoetig was!
Ook zijn moeder, de schrijfster Nienke van
Hichtum. herdenkt Jelle Troelstra. ZU ver
rijkte de kinderlectuur met haar gevoelige
boek „Afke's Tiental dat ook ln het buiten
land geprezen werd als een van de beste kin
derboeken En dan spreekt de schrUver over
zichzelf als de zoon van de „rooie". die vrij
willig in dienst ging en door iedereen werd
gewantrouwd
Het boekje, dat is uitgegeven bij de N V.
de Arbeiderspers te Amsterdam, ts vorlucht
met vele tekeningen, facsimile's en foto's uit
het beslt van de familie.
