In Groningen gaan de matadors
elkaar (figuurlijk) te lijf
O
WEE
ZUSTERS
adAnson
fAramco boort naar olie in gebied
dat niets anders oplevert
Tijdsomstandigheden maken inbreuk
óp eeuwenoude traditie
Oranjeboom
DE
Het rad van fortuin draait
Eerste blad - pagina i
I ERIC SCHRIJFT ONS VAN HET EUROPESE FRONT 47-2:
De Duitser Tiedtke na de eerste dag
met vier punten aan de kop
Radioprogramma
voor morgen
Willy Schagen in Londen
tegen Randolph Turpin?
X—n
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
BEURS VAN AMSTERDAM
ïir/.
Donner houdt de leiding
in Beverwijk
Boksen in Amsterdam
Beursoverzicht
SAOEDIE ARABIE EN NEDERLAND
Vestiging van Aramco Overseas Ltd
is daarom van groot belang
Belangrijke bron van
dollarinkomsten
Nederlanders graven haven
in Australië
ZUID-AFRIKA HEEFT 350.000
WONINGEN NODIG
In verband met veranderde levensstandaard
Voor inheemsen
en Europeanen
Drie duizend mensen een ilat
Het lootje moest worden
verdiend
Nieuwe officiële gewaden als Koningin
Elizabeth II wordt gekroönd
Show bij Hartnell
w K53C
De illem Ruys in
het Suezkanaal
Koppermaandag, 't feest der boekdrukkers
en letterzetters
De eerste Maandag na
Driekoningen
Van Gogh-tentoonstelling
in Zundert
i.J-
VRIJDAG 9 JANUARI 1953
VRIJDAG 9 JANUARI 1953
EERSTE BLAD' - PAGINA 3
t,Ah, ma petite tiranne (O, m'n kleine tiranne Zoals Napoleon met deze
vier woorden een wereld van gevoelens openbaarde ten opzichte van zijn Jose
phine de Beauhamais, zijn Jozefientje mag ik wel zeggen, kan ik me voorstellen,
dat er vannacht ook iemand onder de Martinitoren of desnoods niet onder de
Martinitoren deze woorden hardop gezegd heeft, zómaar midden in de heldere
Groningse vriesnacht. En die verzuchting gold dan niet de verrukkelijke Josephine,
maarHoe zit het eigenlijk, heeft het ivoor een beschermheer of bescherm
vrouw? Enfin, laten we maar zeggen Het Ivoor
Het IvoorDat kleine en toch stevige, dat altijd weer lokkende en altijd weer
vluchtende wezentje heeft hier in de Groningse Harmonie huisgehouden op een
manier, dte mannen en vrouwen op hun stoelen heeft doen verbleken van verbit
tering, van angst en van ergernis. Ik zie nog de kleine mevr. Van Hassel haar
kleine Clement om 2 uur vannacht een kus op het bezwete voorhoofd drukken na
een strijd tegen Kees de Ruijter. die eenvoudig niet mooi meer geweest toas, ik
zie nog Piet v. d. Pol na zijn nederlaag tegen Metz woedend zijn queue tn zijn
foudraal pakken en met grote stappen de Harmonie verlaten, ik zieja, ik zie
nog zo veel, want die eerste dag van de wedstrijden om het Europees kampioen
schap 47/2 is een dag (met een behoorlijk stuk nacht) van verrassingen geweest.
Dat mogen we wel even constateren.
Zeeruime tijd was de strijd om deze titel
een soort privé-aangelegenheid tussen
Van Hassel en Piet v. d. Pol. De wedstrij
den, die voor de firtale tussen de beide
matadors moesten worden gespeeld, dien
den eigenlijk alleen maar tot beider groter
glorie. Het lijkt er op we zijn natuurlijk
voorzichtig alsof we deze tijd achter de
rug hebben De nederlagen van Piet v. d.
Pol en Van Hassel. resp tegen Metz en
ZATERDAG lt JANUARI 1153.
Hilversum I, 401 meter.
(V.A.R.A.) 7.00 Nieuws- 7.13 Gr.pl.; MO
Nieuws; S 18 carlllonmuz.. 1.30 Gr.pl.- 8 50 Voor
de huisvrouw. 8 00 Radio Philharm. Ork 9.35
V, Waterstanden 9 40 Haarlemse Orkestvereniging
en koor. (V.P R-O.) 10.00 Tijdelijk uitgescha
keld, causeiie; 10.05 Morgenwijding; (V A R A.)
10 20 Voor de arbeiders in de continubedrijven;
11.35 Orgelconcert- 12 00 Gr.pl 12.30 Land- en
tuinbouw, 12.33 Roemeens ork 13.00 Nieuws;
13.15 Commentaar; 13.20 Promenade ork 1400
Klankbeeld over het oude en het nieuwe Am
sterdam- 14.30 Waarom ik van Amsterdam hou,
prijsvraag; 14.32 Concerlgetbouwork.; 15 12 Ver
volg prijsvraag 15.15 Een stad wordt schoon
gemaakt. klankbeeld 15.30 Gr.pl 16.30 Vervolg
prijsvraag: 18 35 Amsterdatn en de sport, cau
serie; 16 50 Amateuruitzending, 17.13 Voor de
jeugd 18.00 Nieuws; 18.20 Orgelspel. 18.35
Gr.pl.' 19.00 Artistieke staalkaart, (VPRO.)
19.30 Passepartout, causerie; 18.40 Het Oude
Testament in deze tijd. causerie 19.55 Deze
week. causerie; (V A R A 20 00 Nieuws; 20 05
Gevar. progr.; 22.00 Socialistisch commentaar:
22.15 Amusementsmuz.; 22 40 Onder de pannen.
23 00 Nieuws- 2*15 Gramofoonplaten.
meter.
Hilversum II, 298 1
(K R O f.00 Nieuws; 7.10 Ochtendgymn..
Gewijde muz.;
115 Gr.pl.; 9.01
7.30
i Morgengebed; 8 00 Nieuws.
Voor de vrouw; 9 35 Gi.pl 10.00
Voor de kleuters; 10.15 Gr.pl.; 1100 Voor de
zieken; 11.45 Gr.pl 12 00 Angelus. 12.03 Gr.pl.;
1230 Land- en tuinbouw 12.33 Gr.pl 12 55
Zonnewijzer; 18.00 Nieuws; 13.20 Lichte muz;
13.40 MettQpole Ork.; 14 00 Boekbespreking;
14 10 Gr.pl.; 14.20 Engelse les; 14.40 Amateur
uitzending 15.15 Kroniek van letteren en kun
sten- 15.55 Rotterdams Philharm. Ork 16.20
Lüchtvaai tcauserie. 16.30 De schoonheid van
het Gregoriaans; 17.00 Voor de jeugd. 18.00
Lichte muz.; 18.15 Journalistiek weekoverzicht;
18 25 Pianoduo. 18 40 Regeringsuitzending;
19 00 Nieuws 19.10 Gr.pl 19.20 Parlementair
overzicht 19 30 Gr.pl 20 20 Lichtbaken, cau
serie; 20.40 1 00 Jaar kromstaf; 2100 Gevar
progr 2150 Actualiteiten; 22.00 Lichte muz
22.30 Wij luiden de Zondag in; 23.00 Nieuws;
23.15 Nieuws In Esperanto-, 23.22 Sport. 23 30
Gramofoonplaten.
Engeland, B.$.C. Home Service, 336 meter
12.00 Orkestconcert 12 55 Gevar. progr 13 55
Weerberichten. 14.00 Nieuws; 14 10 Gr.pl 14 45
Arbeidersorkest: 15.10 Lichte muz.; 15 40 Sport;
17.05 Orkestconcert; 18 00 Voor de kinderen;
18.55 Weerberichten; 19 00 Nieuws- 19.15 Sport.
19.30 Lichte muz.: 20 30 Interviews, 21.00 Gevar
progr.: 22.00 Nieuws. 22.15 Hoorspel; 23 45
Avondgebeden; 24.00 Nieuws
Engeland, B.C. Light Programme.
1500 en 247 meter.
12.00 BBC Welsh Orchestra; 13.00 Gr.pl.; 13.15
Lichte muz.- 13.55 Sportparade; 14.15 Rhythmi-
ache muz 14 45 Voor de kleuters, 15 00 Variété
Or*. 15 45 Gr.pl 16 00 Sport; 17 00 Mililtalr
ork - 17.30 Koorzang; 18 00 Dansmuz. 18.30
Sporj19 00 Jazzmuz.- 19 45 Causerie; 20.00
Nieuws en radiojournaal: 20.25 Sport; 20.30
Hoorspel: 27.30 Concertork en koor; (22 15
voordracht); 23 00 Nieuws; 23 15 Dansmuz 24.00
Gramofoonplaten; 0.58 Nieuws
Nordwestdeutscher Rundfunk. 319 meter.
12.00 Amusementsmuz. 13.00 Nieuws; 13.25
Lichte gr.pl.: 14.00 Vrolijke muz.; 15.00 Koor
zang; 16.00 Gevar. progr.; 18 00 Populaire muz
19.00 Nieuws 19.30 Mannenkoor. 20 00 Gevar
progr 2145 Nieuws; 22.10 Orkestconcert; 22.25
Dansmuz 24.00 Nieuws. 0 10 Dansmuz.; 1.00
Jazzmuz 2.00 Weerbericht; 2.15 Gevar muziek.
Brussel, 324 meter
11.45 Gr.pl.; 12.30 Weerberichten; 12.34
Planorecital: 13.00 Nieuws. 13.15 Vlaamse muz
14.00 Orkestconcert; 14.w Gr.pl.; 15 00 Muziek-
kronlek- 16 00 Gr.pl.; 16 45 Engelse les. 17.00
Nieuws: 17.10 Gr.pl.; 17.30 Orkestconcert. 1830
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws; 19 40 Gr.pl.;
20 00 Cabaret; 21.15 Moderne tijden; 22 00
Nieuws, 22.15 Gr.pl. 22.55 Nieuws; 23.05 Dans
muziek.
Brussel, 414 meter.
12 05 Gr.pl.: 13.00 Nleuwsl 1*10 Verzoekprogr.;
14.06 Klassiek verzoekprogr.. 15.00 Gr.pl 16 30
Lichte muziek- 17.00 Nieuws; 17.15 Lichte muz
16 30 Accordeonspel 1900 Minneliederen; 19 4,0
Gr.pl.- 19.45 Nieuws; 20.00 Lichte muz 20.15
Orgelspel; 20.30 Chansons. 21.00 Gr.pl.; 22 00
Nieuws; 22.10 Gr.pl 22.15 Jazzmuziek: 22.45
Gr.pü- 22.50 Nieuws; 23.00 Dansmuziek; 23 55
Nieuws.
Vingerhoedt, zou men tenminste zo kunnen
verklaren Er is ook nog een andere ver
klaring. maar Piet v d. Pol, die 's middags
tegen de Fransman Galmiche maar net met
de hakken over de sloot was gekomen,
heeft de vermoeienis van onmiddellijk
daarna weer een partij te moeten spelen,
niet aangekund. De Rotterdammer had, zo
als te doen gebruikelijk de laatste tijd,
weer niet veel geoefend en moet zo'n eerste
dag altijd gebruiken om zich in te spelen
Dit is niet gelukt.
Tegen Galmiche zat al eep nederlaag in
de lucht en was de Fransman tenslotte
niet onder de zwaarte van zijn eigen voor
sprong van meer dan 100 caramboles be
zweken. dan hadden we gistermiddag, of
beter gezegd gisteravond, want alle tijden
zijn hier een beetje door elkaar heen ge
lopen. Piet al woedend zijn queue in zijn
foudraal zien ateken. Maar het ivoor, dat
hem al zo dikwijls goed gezind is geweest,
kreeg weer een zwak voor de lange Rotter
dammer. liet de kleine Frarteman met het
beloofde land van de overwinning in het
zicht, hijgend op 383 staan en gaf Piet de
kans om met een briljante serie van 96 het
Groningse publiek te bewijzen, dat hij het
«og wel kon. Wat er nou een paar uur later
tussen v. d Pol en zijn kleine tiran Is ge
beurd weet ik niet maar een feit fs. dat
we voor onze ogen iets ongelooflijks zagen
gebeuren. Piet v. d. Pol. die door Metz.
toch waarlijk niet onze meest briljante
ivoorridder, met 152 schamele caramboles
naar zijn hotel wej-d gestuurd.
Helemaal uit vorm. maar dan ook vol
komen. dat was onze enige conclusie. En
onze hoop. dat Piet de tweede dag grim
miger en fanatieker dan ooit zal terug
keren.
Hij niet alleen
MAAR het zij hem en zijn supporters tot
troost, dat met Piet v. d. Pol niet de
enige biljartgrootheid is onttroond, dat het
integendeel gisteren de dag bij uitstek was.
waarbp de biljartmatadors elkaar figuur
lijk met de queues om de ofen hebben ge
slagen Zo heeft Tiedtke. de Duitser, die
'we vorig jaar In Brussel nog vergeleken
met een cowboy op het biljart, zijn land
genoot Lutgehetmann de stuipen op het lijf
gejtfagd. Tiedtke mag dan niet meer zo
wild op hpt groene laken te keer gaan els
in Brussel, zo af en toe knalt het door de
Harmonie alsof er een revolver wordt af
geschoten. Tiedtke lacht dan maar eens.
want zijn Wild West-show mag door de
echte fijnproevers niet helemaal au
serieux worden genomen, het publiek vindt
dit toch wel leuk Wat Tiedtke voor zijn
landgenoot liet liggen, aan aanvangsstoten
wel te verstaan, was het oprapen niet
waard en Lutgehetmann ging dan ook red
deloos de mist in. Ook niet leuk als ie
kampioen bentEn nu mag men van
Tiedtke nög zoveel meer zeggen, hij heeft
het. door s avonds de Fransman Galmiche
te verslaan, toch maar gepresteerd twee
winstpartijen op zijn naam te brengen, iets
wat de anderen nog maar moeten probe
ren. Over decepties in Groningen gespro
ken. wat tussen Van Hassel. de Belgische
kampioen, en Vingerhoedt gebeurde, was
ook niet leuk. Vingerhoedt is. dat weet
iedereen, een beroemd biljartspeler. We
reldkampioen fantasie-classique. Europees
kampioen drie banden, maar geen kader
speler.
Het lijk/1 een beetje op een contradictio
door er op te laten volgen, dat hij het zelfs
door zijn overwinning op Van Hassel nog
niet is! Toch is dat de waarheid. De kader-
lijnen op het biljart, ach. ze interesseren
hem maar matig. Hij is niet de man. zoajs
bijvoorbeeld Piet v. d. Pol. om er een
brillant spel mee te spelen. Dit is niet het
spel van Vingerhoedt. Hij scoort degelijk in
niet alle snel tempo goed opgebouwde se
ries. Waarbij de positie hem niet interes
seert Van Hassel is bij hem vergeleken
veel meer virtuoos, maar werd door een
paar van deze degelijke series, met een slot
van acquit gescoord, aangeslagen en kwam
dit niet meer te boven Vingerhoedt had er
bijvoorbeeld al 225 toen Van Hassel. de
arme Van Hassel, nog op 28 stond te bibbe
ren. En wat hij ook probeerde, het-wilde
maar niet lukken. De kleine tiran
's Avonds wilde Vingerhoedt, die Inmiddels
een machtig zelfvertrouwen had gekregen,
hetzelfde spelletje nog eens dunnetjes over
doen met Lutgehetmann. maar de Duitser.
weer helemaal bekomen van de nederlaag
tegen Tiedtke, gaf hem daartoe geen kans.
Hier was het weer de degelijke Lutgehet
mann. die zleh met kleine series en ten
slotte met een machtige slotserie van 224
caramboles, de 'grootste van de eerste dag,
liet zien wat hij werkelijk waard is Kees
de Ruyter heeft twee merkwaardige par
tijen gespeeld Hij is er na aan toe geweest
om evenals Tiedtke vier punten In de
wacht te slepen (zijn overwinning op Metz
had niets om het lijf), maar van Van Hassel
heeft hij niet kunnen winnen, d w.z. Kees
de Ruyter heeft wel de kans gehad en de
kleine Belg was mat de halve knock-out
tegen Vingerhoedt In zijn knieën nqg erg
bibberjg. maar tegen het slot. toen het een
'cweslie voor hem was geworden van leven
)f dood. wist hij zich te herstellen en de
weede dreigende nederlaag van de dag te
voorkomen
De uitslagen waren:
utgehetmann
ïedtke
Vingerhoedt
Van links naar rechts: Vingerhoedt, Van
Hassel Lutgehetmann, Galmiche, De Ruyter
en Piet tt. i. Pol.
De verrichtingen van de Nederlandse
kampioen in het halfzwaargewicht, Wllly
Schagen. hebben ook In Groot Brittannië
de aandac ht getrokken. Jack Solomons .heeft
de Amsterdammer nu een gevecht in Lon
den tegen Randolph Turpin aangeboden. De
ze partij zou medio Februari gebokst moe
ten worden. Door onbekende oorzaken werd
de datum tijdens de onderhandelingen door
Solomons verschoven naar 19 Januari.
Deze mededeling kwam precies een dag na
dat Schagen het contract voor de partij te
gen de Duitse halfzwaargewichtkampioen
Hecht, op 23 Januari in Hamburg, had ge
tekend en dus moest hij afzien van het En
gelse aanbod F.r zijn thans onderhandelin
gen gaande om Schagen toch in Februari
tegen Turpin in de ring te brengen Zoals
bekend verdedigt Schagen op 2 Februari in
Amsterdam zijn titel tegen Wim Snoek.
(Advertentie)
dmt Vormtmlljk glaa kt mei
i Hai
el
Van de Pol
Galmiche
Tiedtke
Galmiche
Van de Pol
Vingerhoedt
Van Hassel
De Ruyter
Tiedtke
Lutgehetmann
Vingerhoedt
De Ruyter
Van Hassel
Metz
Van de Pol
Galmiche
241
24
47
10.04
400
24
87
16.66
400
23
76
17.39
263
23
56
11 43
400
20
113
20
214
20
81
10.70
400
26
97
15.38
385
28
85
14 80
400
19
120
21.05
222
19
61
11.68
152
21
29
7 23
400
21
113
19.04
400
7
224
57.14
131
7
64
1871
400
19
88
21.05
365
19
79
19.21
luidt
de stand:
matchpnt.
gemidd.
4
18 60
2
2Q.67
2
19.66
2
18.21
2
15.74
2
15.06
2
1174
0
13 48
D* heer G. warning, oud-directeur van de
Twentse Bank. is Woensdag op 70-Jarlge 'eef-
tijdw (e Amsterdam overleden
Thor Heyerdahl. bekend om zijn reis me
Kon-Tiki. is thans op weg naar de Galapago<-
eilanden. samen met de geleerde Eric Reed en
dp Noorse cineast Per Höst.
Ruwe lippen'PUR0L
1949/50. V- Maar nou zal ik Jullie eerat ieta
warms geven, zei Pilon. Wacht eena.... Ik
heb ieta. dat je beat zult lusten!
Hij atond op en ging naar de keuken; toen
kwam hij terug met een pan, die hij op de
kachel zette.
Even geduld. Jonfeena, het la zó warm!
zei hij.
En toen de Inhoud van de pan begon te
pruttelen, lichtte PUon het dekael op en
roerde met 'n grote lepel* Een heerlijke
lucht drong in hun neuzen.
Erwtensoep! liepen ze.
Pilon lachje en gaf een knipoogje.
Ik dacht wel, dat het jullie zou beval
len. Een kop erwtensoep na zo'n ijstocht il
niet kwaad, he?
Mmmm! Nau! zei Bunkie, en hij likke
baardde.
Wat rook die soep lekkerI
Toen dié warm genoeg was geworden,
haalde Pilon vier grote kommen uit deJcast.
Hij schepte ze allemaal vol.
Hief. pak aan. jongens, zei hifi
Toen zaten ze alle vier met een kop vol
heerlijke snert voor zich. Dat zag er fijn uit!
Er dreven 'n heleboel schijfjes worst in en
vlees; dat was een soepje, dat smaakte.
Officiële notering van de Ver v d Effectenhandel
DONDERDAG 8 JANUARI
I ged. en laten bieden I laten t ged en bied
ACTIEVE
Nederland
l947Crt$1000
1948
Selegg Cert
19!
<3è)
1947
1937
1947 I 1000
Invest Cert
1962-64
NWS
Ndlnd '37 A
Grootbk 40
OBLIGATIëN
V.K. Heden
3» 101A 101
3i 62' 92A
3i 94'.
31 92A 92'/.
93' 93'MI
3 93'
94,»,
H.V,
94 ih
95'
77A
94
93U
1Q3' i
101 lil
98 li
OBLIGATIëN
Amst '47 3i-3 97
Batavia 4 71t
Gouda 41 103
R'dam '52 4i 102' »t
Z-Holland 4l 104' i*
FrGron Hyp 4è 103'
Rott Hpbk 31 90*
West) HypB 4è 102'
VerTrans Rb 66'
Rott5k-hhpbk5 103'
Bergh&Jurg 31 96'
Levers Zp 98'
PhllipsllOOO 4 101 li
Stokvis 3* 98'
Pegem '52 4» 1Q4'104
ProvNdBrab 4è 104' j 104'
Bat Petrol 3è 96|i 98li
Kon Pet r 50 3i 109' t 110
Amst 01 100 3 ll2t 113''.
AmstWnBw 2è 106 107
'sHage Pr 1 21 104"t 104' -I
'sHage Pr II 2è 103'102'
R'dam Pr 1 21 103 102' 1
R'dam Pr IJ 24 05'100
UtrechtPr'52 24 104' 104'/.
Witte Kruis 88 139'
BredaWbl '52 4 ÏOOA
AANDELEN
Amst Bank 165'/. 165'
Amst Goed Bk 126 126'
Escompto Bnk 58' 59At
HolIBkUn cA 188' 191
MijFiNatHerst 82'
V.K.
NBkvZAfr 500 160'
NedCredBk B 100' -
NedMiddstbk 96'
Rotterd Bank 155'
Slavenb Bank 114' »t
Twents Bk cA 164t
Zuidh Bank B 99'
RdamBel C A 2061
Ver Trans A 46
Albatr SuperlHl 133'
Alg Norit 257
Allan Go 92
Alweco 57'.
Amst Ballast 103*
Breda Mach 112'
Bronswerk 85
Bührmann Pap 104+
Dikkers A 153
Drie Hoefijzers 142T
DRU 78
EMF Dordt 92'
Emb F Hth 109'
Gouda Apol K 166'/»
Gruyter de pA 130
Heemaf 167''»
Hemek Bier A 186
Hero Cons A 109
Hoek's M&Zst 2251
HollKunstzl A 94
Int Gew Beton 124
Int Kunstst Ind 70[
Int Viscose C 93' »t
Kempkes Mf 69*
Klinker Igol 311
Kondor 186*
KNed Gist Splr 190
Kon Ned Zoul 271
Kon Ver Tapijt 136
Koudiis Voed t 123
Kwatta Choc 117
Letterg Adam 19 It
Meelf Ned Bk 194$
Mulders FvRM 57'
NA Autob Vre 132
NAm Fitting) 36'
N Kalser-Fraz 74'
Nd Scheepsb 149'
Ntjma 160"»
d'Oranleboqm 153'.
Rommen+n^^r 95
Heden
181'/.
269
137'
123+
37
74
151+
181'
153"»
90
299'
97$
95+
117
91'/«t
125+
136'
V.K. I
Rott Droogd A 299
Rouppe vdV A 96'
Schelde NB A 94t
Stokv 500-1000 116+
Stork 120
VerBlIk 1000 A 145'
VerNdRubf A 109
VerPhar Fa A 90+
Werkspoor A 125+
Wyera Ind A 136'/»
ZwanenbOrgA 159
Aniem BB A 81+
Overt Gas&F) 78»/.
Borsumfl A 95+
IntCrtfcHd Rd 140'/.+ 140'/»
Lindetoves A 131'/. 131'M
NAfr Handv A 180
Tcls&Oe HMi- 101'/» 101'/»
Gem »gW&W 128'/. 128
N1 evelt G A 245 245
Arendaburg A 46'/»+ 48
Besoekt 92[
Sedep 46
Ngombezl A 116'
Albert HeUn A 168
Blaaowvrtes A 72
NedMii Walvi» 77'
ThoUisen 111'.
Dell Spoor A 34 It
N-I Spoor A 8+
Madoera pA 97»
Sem Cherib A 28 2
CERTIFICATEN VAJ4
AlfERIK. AANDELEN
Am Smelt Ref 43'/,
Anaconda Cop 44
Bethlfh Steel 55ft
Gen Motor 87'/»
Hudson Motor .17'
Int Nick of Ca 46'
Kennccott Cop 78A
Naah Kelvin 22'
Packard Mot 5'
Rep Steel 47'.
Stand Brands 27
Un 'Stat Stee* 43'
Cit Sérv Comp 93
Continent Oil 62'
Imperial Oil 37'
Mid ContComp 64'
Shell Union 70'
Tide Water 22t 2!
Interc Rubbei 3"»t 3,'
N Vork Cent 23V»
Pennsylv Rr 23'
Canadian Pac 35
Prolongatie 3
t
U8t
70'/»
78+
110'/.
34'/.
8'
43^
551,
67 ,V
17'
46'
78'
22 A
5A
46:
4251
93' 1
6IV»
37'»
63'
70-,1,
23'I*
23H
ACTIEVE AANDELEN
V K.
E.K
LK
V.K.
E.K.
LK
Kend Lemb A 57*
57*
58
Cult H&IB A 43
43'»
Lampong Sum 22'
22'.'»
NatHandbk A 988
98+
O-^ava Rub A 27[
25
25
Nd HandMij cA 149' t§
149'
Oostkust cA 75"»
77
78
AKU A 154+
154'
Serbadj Rb A 38
38*
39*
Bergh&Jurg A 280+
261
VerlndCuit A 23*
23*
Berkei Pat A 100+
99't
HoNAmLlin A 129"»
128' i
Calvé Delft cA 118
1178
KoJa-Chi-PcA 114'
114' 1
Fokker A106'/»
106
KNSM NBz A 131"
133'
Gelder Pap A 156
156
Kon Paket A 105'
106+
KNHoogov cA 154'/»
KonRtUoyd A 117'
118'
118'/»
(Ned Ford A 183+
NdSchUnie A 120'»8
121
121
Wed Kabel A 213+
212
Ommeren Seh 253 f
153Vt
Philips A160'/»
160V,1',
159*/»60
St MU Ned A 135'/»
HVA A 83'/»
136
Unilever 177'
178'/»»
178''»' 1
83'/<48
83*/«4
Wilton-Fijen, A 164'
—J
165
Java Cult A 3B
38
Billiton 2e r A 171'
*173
289"»
N-I Sulk U A 78'/»
78'/»
Dardt Petr A 290^
VerVorst C A 14".+
15'/»
Kon Petr A 309'
310
309'/»' 1
DellBatMij A 99'/»
100
Kon Petr oA 308'/»
308'/»
Dell Mtsch cA 70'/»
72f
Moeara En A 493+
-i
SenembahM A 58'
58'/»+9'/»
Amst Rubb A 77'/»
Bandar Rub A 82'/»*
78"»+
82*
79'.'»t
84
DIVERSEN
165»/»
DellBatRub A 82
82*
B3'/»t
Müll&C.NB A 185
De uitslagen van de derde ronde van het
internationaal hoogoven achaaktoumooi te
Beverwijk luiden-
BouwmeesterRossolimo Donner
Heiden feld 1—0. Trott—Van Scheltlnga
0EuweCortlever Fuster
O'Kelly de Galway 0—1; Kramer—Toran»
Na de derde ronde luidt de stand 1 Don
ner 3 pnt 2. O'Kelly de Galway 2' pnt.;
3 t.m 6. Euwe. Bouwmeester. Toran en Ros
solimo ieder 2 pnt 7 t.m. 9 Van Scheltinge,
Kramer en Cortlever ieder J' pnt 10 t.m.
12. Fuster. Heidenfeld en Trott ieder 0 pnt.
Tijdens de wedstrijden in Krasnapolaki te
Amsterdam behaalde de Amsterdamse prof.
Jan Hagenaar zijn zevende overwinning ln
successie, nu op de Belg Marcel Craen. die
hij op de rand van een k o. bracht. Na een
hard gevecht werd hij Aet ruim verschil
winnaar op punten. Nico^ramer kon het
niet bolwerken tegen de sterke Belg Frans
Vicky, van wie de Amsterdammer ver
diend op punten verloor. Zijn stadgenoot
Henk Klok bokste na zes spannende ronden
onbeslist met de Belg Willy van Daele De
amateurpartijen gingen tussen Amsterdam
se en Rotterdamse boksers; de resultaten
waren:
Weltergewicht Baars (A.) onbeslist met
Kouwijzer (R). middengewicht Slaap (A.);
w.o.p. van Jan de Haan (R.)Zwaarwelter-
gewicht Zwaan (A): verliest o. p van
Schuurman (R weltergewicht Angel (A.)
onbeslist met Maag (R.).
GUNSTIGE STEMMING. LAPPEN NEDAM
VAST
Amsterdam 8 Januari
Over het algemeen heeft de Amsterdamae
Effectenbeurs andaag een gunstig verloop ge
had. vooral als men in aanmerking neemt, dat
New York gisteren wederom lager was Het
stemde tot voldoening dat de cultuurmarkt
niet achterbleef, maar een Iets vriendelijker
aspect vertoonde, hoewel de verlaten hoeken
hier nog steeds op wenig activiteit duidden
Vooral Amsterdam Rubber waren vast op circa
10 (77' 1). hetgeen men toeschreef aan de fraaie
productiecijfers over 1952.
Lappen Nedam stonden vandaag weer eens
in het middelpunt De Shell Oil heeft een ex
ploratie contract afgesloten met de Northern
Pacific, betreffende de ontginning van bepaal
de terreinen. Deze terreinen grenzen aan ge
bieden. die ln bezit zijn van de Nedam. zodat
de beurs opnieuw versterkt werd In haar ver
moeden dat ollewinsten voor de Nedam tot de
mogelijkheden behoren De Lappen "tegen van
f ISO—f i70 Min of meer stimuleerde dit ook
de koers der soortgelijke waardepapieren.
De Scheepvaartafdeling kenmerkte zich
eveneens door een gunstige ondertoom De
mogelijkheid, dat de deur tot onderhandelen
Inzake het Noord-Atlantisch vrachtvervoer nog
openstaat bleef oök vandaag niet zonder in
vloed en vrijwel alle fondsen hier stegen een
kleinigheid Het koersverloop op de industriële
afdeling vertoonde weinig belangwekkends
Over het algemeen bleven de internationale
soorten en met hen de locale industrieën goed
prijshoudend.
Advertentie)
Rheumatische pijnen slopen
Uw festel en Uw lichaam.
Bestrijd ie met Krusehen en befin
10 ten nieuw leven fit en vief
vrij van pijn.
Zoals Krusehen duizenden verlichting
bracht reeds na betrekkelijk kort gebruik>
zo kan zich ook bij U die weldadige
bloedzuiverende werking voltrekken. Met
Krusehen regelmatig gebruikt geen
onzuivei bloed meer En daarmee ls dan
de oorzaak weggenomen van die kwellende
rheumatiek Koop vandaag Krusehen bij
Uw apotheker of drogist en begin morgen
ochtend die heilzame kuur.
fT.1 rei
1
Het Midden-Oosten is sinds de zich daar in de bodem bevindende olie
ln toenemende mate aan de mensheid dienstbaar wordt gemaakt, van
uitzonderlijk belang geworden voor de gehele wereld, maar vooraf voor
Europa dat zelf vrijwel verstoken is van dit belangrijke product. Van
een passief geografisch gebied, dat als toneel gold voor de activiteiten
van de grote internationale oliemaatschappijen, wordt het zo langzamer
hand tot een gebied, waarin de laatse gebeurtenissen, zoals die in
Perzië in Irak en in Saoedie-Arabië wijzen er op de passiviteit over
gaat in een vorm van zelfwerkzaamheid, die, hoe rudimentair deze op
het ogenblik nog moge wezen, belangrijke betekenis heeft voor de toe-
komst.
in z+jn dagelijks leven onder de hete zon.
en in een verlaten gebied nodig kan heb
ben, moet wordèn verschaft om het werk
voortgang te kunnen doen vinden. Trans
port moet worden verschaft, voorraden
moeten worden aangelegd, er moeten repa-
ratiemogelljkheden zijn, kantoren en radio
verbindingen. Het is dan ook te begrijpen,
dat de organisatie van de Aramco in de
eerste vier jaar van haar bestaan vertien-
dubbeld 1», waarbü dan nog ongeveer 17.000
inlandse werkkranten moesten worden
geteld.
De ontwikkeling van het land wordt
daarbij niet vergeten. Landbouwkundige
projecten zijn ter hand genomen, kosteloos
onderwijs wordt gegeven, medische hulp
wordt verschaft, huizen worden gebouwd,
enz. enz.
Grote voordelen
De voordelen, die hier tegenover staan,
zijn echter groot. Concurrentie is er niet,
zodat men spaarzaam te werk kan gaan bij"
het boren naar olie Dit wordt in de hand
gewerkt door de grootte en de productivi
teit van de velden
Voor elke bron zijn echter nodig van 275
tot 500 ton stalen buizen, 1000 voet hout
en 400 ton moddermaterialen en cament
Elke boorinstallatie bevat ongeveer 350 ton
aan machines, gereedschap en constructie-
ijzer Hoewel een installatie bij méér bron
nen kan worden gebruikt, zijn hierbij niet
inbegrepen de materialen, nodig voor het
vervoer.
Het is te begrijpen, dat dit alles grote
kosten meebrengt, maar daartegenover
staat, dat een bron in Saoedie Arabië meer
dan tienmaal zoveel olie produceert dan
een in de Verenigde Staten.
Is de olie eenmaal uit de grond, dan komt
het transport ervan, alsmede het bewerken
Een van de belangrijkste zaken, die bij
de ontwikkeling van de olievelden naar
voren komen is het verschaffen van woon
gelegenheid aan de velen, die in Saoedie
Arabië werken. Daarnaast moet er voedsel
z(jn voor de blanken zowel ajS de nlet-
blanken. Het verschaffen er van is de eer
ste taak. die ter hand moest worden ge
nomen en die, naarmate het boren wordt
uitgebreid, steeds nieuwe aandacht vereist.
Daarnaast vereist het werk zelf de schep
ping en instandhouding van industriële In
stallaties en transportfaciliteiten. Dit alles
:t met uitzondering van enkele bouw
materialen als bouwsteen, uit het buiten
land komen. Het is daarom, dat de vesti
ging van de Aramco Overseas Ltd. in ons
land zulk een groot belang is voor Neder-
De wedergeboorte van de volkeren in dit
gebied, de geweldige olievoorraden, die hier
\e sluimeren liggen onder de dorre bodem,
en de invloeden van de Sowjet-Unie en
het Westen, welke hier elkaar kruisen, zijn
de drie belangrijkste factoren, die "die toe
komst bepalen.
In elk van de drie factoren is een zeirde
eenheid terug te vinden: de olie. Zowel de
sociale aspecten van <het vraagstuk van het
Midden-Oosten, als de economische en mi
litaire worden door de olie bepaald. Het
zijn vrijwel allen buitenlanders, die hier
4 dé activiteit ontwikkelen, maar en dit is
door de gebeurtenissen in Perzië wel heel
duidelijk geworden de regeringen uit dit
14 gebied kunnen met één slag de kraan,
waardoor die activiteit mogelijk wordt,
dichtdraaien.
Hoe de toekomst er uit moge zien, één
ding is zeker, het zwaartepunt van de we-
reld-olieproductie beweegt zich langzaam
maar zeker van het gebied aan de Ameri
kaanse Golf en de Caraïbische Zee naar
het Midden-Oosten en dit zal vermoedelijk
wel zo doorgaan tot het in dit laatste gf
bied stevig zal zijn gevestigd.
ln het licht van »het voorgaande bezien
krijgt *de Nederlandse verbonde;
het Midden-Oqaten nieurte betel
A 1
ien
verbondenheid met
ekenis door
de vestiging van de ArJmco Overseas Ltd
ln Den Haag1, een vestiging, die de inkopen
verzorgt voor een van de belangrijke maat
schappijen. die in het Midden-Oosten wer
ken Nederland zal dup meer dan vroeger
door middel van deze nieuwe vestiging in
aanzienlijke mate kunnen bijdragen tot de
ontwikkeling van dit in opkomst zijnde ge
bied met zijn ontzaglijke mogelijkheden.
Geschiedenis
De geschiedenis van de %moqdermaat-
•chappij van de Aramco Overseas Ltd., de
Arabian American Oil Co (Aramco) is nauw
verbonden met de ontwikkeling van de olie
industrie in Saoedie Arabië, die is begonnen
in de ja ren dertig. Zij kreeg nieuwe belang
rijkheid toen het duidelijk werd, dat het
Westelijk Hal/rond steeds moeilijker het
Oostelijk Halfrond van petroleumproducten
kon voorzien. Het jaar 1947 bleek hierbij
een mijlpaal, omdat toen de behoeften van
Amerika dè productie begonnen te over
treffen. Dajarbij kwam', dat de uitvoering
van het Marshall-plan de aanvoer van aan
zienlijke hoeveelheden petroleumproducten
naar West-Europa nodig maakte, reden
waarom men steeds meer aandacht begon
te schenken aan het Midden-Oosten
De Arabian American Oil Co. bleek hier
bij een betrekkelijk sterke positie ln te
kunnen nemen, daar deze maatschappij de
faciliteiten voor uitbreiding in vérgaande
^taat van voorbereiding had.
Aramco
De aanleiding tot de ontwikkeling van
de oliereserves van Saoedie Arabië is ge
weest de ontdekking van olie op'het eiland
Bahr^irf in de Perzische Golf. In 1933 kreeg
de Standard Oil Company of California,
gestimuleerd door die ontdekking, ecmcon-
cessle van koning Ibn Saoed, die een op
pervlakte van 318000 vierkante mijl be
sloeg. Later werd de oppervlakte uitgebreid
'tot 440 000 vierkante mijl. Daarbij kreeg de
maatschappij tevens de preferentiële rech
ten over nog 177.000 vierkante mijl. De oor
spronkelijke concessie was geldig voor 66
jaar, te beginnen op 15 Juli 1933; die van
de supplementaire concessies eveneerts 66
jaar, maar te beginnen op 21 Juli 1939.
In 1936 kreeg de Texas Compaify de helft
van de belangen in Arabië en daarmee
kwam de Arabian Standard Oil Co tot
stand, welke naam in 1944 werd gewijzigd
in die van Arabian Americaln Oil Co.
Grote behoeften
De eerste jaren leverden
mets op. maar toch hielden
de boringen
ondegzoe-
£tn
W
Joris liet zich meetrékken irnde donkerte
van de barak en voeld* zich Tiaar neerge
duwd op een atapeltje graanzakken. De
deuropening tekfende zich als een plek van
grijs licht af tegen de duisternia. doch ook
dat licht verdween toen Sjakie 4e d®ur op
haar plaats zette. I
Joris, je bent een goeie, hoorde/hij toen
naast zich. Het was de zware, rauiVe stem
van Kees. Een ruwe hand tastte naar de
zijne en sloot haar in een atevige greep.
Sjakie zei wel, dat we vah je op aan kon
den. zei Kees en 'hij deed moeite om te
verbergen, hoe geroerd hij was.
Joris voelde ^en brok in zijn keel Onder
weg had hij aan een stuk door da reeks van
detectivahistorie door JOS. LOOSWIJKS
verwijten en verwensingen lopen repeteren,
die hij de twee vagebonden naar het hoofd
had willen slingeren, maar nu hij 'oij hen
was, kön hij zich daar niets meer van her
inneren. De tragiek van déze twee ver
schoppelingen, die zich in een volkomerf
hopeloze situatie nog zoveel moeite gaven
om het lot te odtiopen, dat hun onvermij
delijk beschoren was, werkte op zijn ge-
Wat hebtfen jullie ln 's hemelsnaam Uit
gehaald, fluisterde Joris tegen de twee
donkere gedaanten, die hij eindelijk kon
onderscheiden. Weet je wel wat je gedaan
hebt? Jullie hebben een. agent neergesla
gen. En door te vluchten hebben jullie
zo goed aU bekend.... Je kan de politie
niet ontlopen, dat la vechten tegen de bier
kaaiNou, wat moet dat nou met jullie^
Het was even stil in het donker. Kees
schraapte zijn keel, maar er kwamen geen
'woorden. Joris kende dat van hem Als
Kees zijn keel schraapte wist hij meestal
niets te verte%n. Het herinnerde Joris
plotseling ais een flits aan de jaren ln
het Huis en zijn hart werd warm van el
lende.
Lutóter. Joris, zei s|jaki« Ineens reso
luut. Je moet de zaak goed begrijpen. De
politie heeft ons 'gevat voor iets waar we
part noch deel aan hadden. Ze wilden ons
met de inbraak ln de bank opsehepen. En
ze vroegen waar de "poet zat. Kijk 's, als ik
iets gedaan heb en ik ben geknipt, dan
weet ik wat ikcte.doen heb. Kletsen. Ver
tellen, óm minder straf te krijgen. Dat wc/et
Ik drommels goed. En Kees evenzo. We zijn
geen nieuwelingen ln d&t vak. begrijp je?
Maar als we gepakt worden voor dingen die
anderen geflikt hebben en het wordt heet.
dan valt er maar één ding te doen: Er tus
senuit knijpen. Bonte honden als wij hebben
geen keus. Ze laten je ijskoud opdraaien
als ze hieAand anders vinden. Ozo.
Kees viel hem trouwhartig bij.
Juist zo, Joris, zo ls het, zei hij en ln
zijn ijver vergat hij te fluisteren, zodat zijn
ter. en hij ging verder: We hebben je ge-
rauwe bas door de bifrak klonk en Sjakie
„ssssssttt!" moest roepen.
Zo is het, zei Kees nog eens, è'u zach-
roepen om advies, Joris. Je was vroeger al
tijd zo slim als we in de penarie zaten. Üe
wist altijd wel een weggetje. Ik wist nooit
iets, voegde hij er treqrig bij. En nou had
den we gedacht, die Joris zal wel kunnen
vertellen hoe,we dat zaakje het best voor
elkaar kunnen boksen. Sjakie, vertel nou
es precies hoe het zit.
We kunnen niet zeggen *waar we die
nacht geweest zijn, zei Sjakie nadrukke-
rtjk langzaam. Zie je, daar zit de kneep.
We moesten liegen en dat was voor hen
reden genoeg om aan te nemen, dat we er
meer van bisten, we hebben om zo te zeg
gen geen alibi.
Nëe, zei Joris scherp, dat heeft de
inspecteur ine ook verteld. Jullie hebben
elkaar zo stom zitten tegenspreken, dat te
met de klompen voelden hoe het gelogen
was! Maar waarom eigenlijk? Als jullie
nergens van weten kan je toch beter de
waarheid vertellen?
Er klonk een diepe dubbele zucht uit het
donker
Nee Joris, dat kunnen wé nou juist
niet, zei Sjakie ln wanhoop. Joris, herinner
je je de ouwe Klaverman?
De ouwe Klaverman! Die naam toverde
Joris weer het beeld van zijn jeugd voor
ogen. de slaapzaal van- het Hufs, de witte
gangen en de klaslokalen, de recreatiezaal
en de hoge betegelde keukën De ouwe
Klaverman hoorde bij dat beeld even on
verbrekelijk als al die onvergetelijke star
re, dode dingen. Hij was een kromgebogen,
grijsharige man. onveranderlijk gekleed ln
een blauwwit gestreept mouwvest en een
zwartlakense broek, waaronder roodflu
welen pantoffels uitkwamen. Hele genera
ties ^an wezen had de oude Klaverman
langs zich heen zien gaan. terwijl hij rustig
en onbewogen zijn bescheiden werkzaam
heden met bezam en dwell in het huis ver
richtte. Onbewogen uiterlijk althans
Want sinds de dag waarop hij als door het
leven zwaarbeVochte man van vijfendertig
zijn intrede In hpt Huis had gedaan, had
hij zijn hart verpand aan de veriatenen die
er wqonden. Klaverman had een vrouw en
twee kinderen gehad, die bij een brand ln
zijn woning omkwamen. De overmaat van
liefde schonk hij aan vreemden, die geen
liefde kenden. Bij Klav/erman kwam geen
inwoner van het HuW tevergeefs met zijn
kleine zorgen en verdrietelijkheden. Lang
zamerhand werd hij de buffer tussen de
strenge, formele opperste, leiding en de
troep. De ouwe Klaverman
Leeft hij nog vroeg Joris met ge
dempte stem.
Hij leeft nog. zei Sjakie. En hij la
nog steeds In functie. Zie je, Joris, daar zit
nou de hele kwestie op vast. Die ouwe
kunnen we d'r niet inluizen, om zo ;e zeg
gen. Kijk, toen wt bij je geweest sljn ln
je winkel en juist vfcor we je geholpen
hadden met Je ij-kast, toen waren we zo'n
beetje aan het end. begrijp je Voor Ieder
een komt er wel eens een dag waarop hij
geen raad meer weet, zie Je. En aangezien
we gezworen kameraden zijn, Kees en ik,
kwam die dag voor ons allebei tegelijk. We
hadden genoeg van dat gegap en die poli-
tiegrapjes aan ons hoofd, en wij spraken
af dai we 'ns wat fatsoenlijker aan de kost
zouden proberea te komen. Maar weet jij
wel hoe moeilijk' dat is. Joris Wij wisten
het ook niet, maar nou hebben we het in
de gaten gekregten. En toen xXijn we naar
de ouwe Klaverman gegaan. We hadden
geen geld meer. en geen dak boven ons
hoofd. En we dachten: Misschfcn kan die
ouwe ons een beetje op gang helpen We
wisten dat er een nieuwe directeur was,,
die niet met zich liet spotten en bij diè
durfden we niet aan te komen. We wacht
ten de ouwe> Klaverman op toen hij de
stallen ging sluiten (Weet je nog Joris, we
mochten wel eens met hem rneeen
hij kende ons direct.
Ja waarachtig, ktoam Kees er tussen.
Kijk eens aan. daar hebben we Kees ook
nog, zei nij
We vroegen hem om raad en hij stond
maar zijn hoofd te schudden en te zeggen.
Jongens nog an toe, jongens nog an toe.
(Wordt vervolgd
kers vol en in 1938, nadat millioenen 'dol
lars waren uitgegeven, kwam het keerpunt
men „struck oil".
De olie was er nu. maar voordat de we
reld daarvan kon profiteren, moest er no*
veel worden gedaaq. want behalve olie was
«r niets dan zand en een bevolking, die
nog nooit eea Europeaan had gezien. De
Amerikaanse onderzoekers vonden bet zelfs
nodig om baarden te laten groeie"n en in
heemse kleren aan te trekken, teneinde de
bevolking niet af te schrikken. Er moesten
hotels komen, winkels, wegend een pier,
huizen, water moest jvorden gesuppleerd,
ziekenhuizen, een telefoondienst en wat
dies meer zij en alles moest uit de Ver-
enlgde 8taten, aan de andere kant van de
wereld, worden aangevoerd.
Sindsdien is er veel van het benodigde
gekomen en er wordt nog steeds voortge
bouwd. oek dank zij de Nederlandse'krach-®
ten. die bij de Aramco werkzaam zijn. De
olieproductie is inmiddels sterk opgevoerd,
zo snel zelfs, dat in 1948 per dag reeds
400 000 barrels werd geproduceerd. Twee
jaar geleden werd bovendien de 1067 mijl
\ange Trans-Arabian Pipeline geopend,
waardoor de olie uit de omgeving van Qatif
en Abqaiq met eety minimum van moeite
«■n koeten, dwars dóór Arable naar de Mid
dellandse Zee wordt gepompt. In het eind
punt Sidon komen dan de tankschepen van
dc Nederlandse Pacific Tankvaart Maat
schappij en halen ?r de olie, die zij in een
soort pendeldienst naar de Caltéx-raffina-
*derljen in Pér nis vervoeren, ter*"
king tot dat onmetelijke gamma van pro-
hedendaagse maat-
t
éucten. waarover onzè
schappij wenst te
Grote organisatie
Het is te begrijpen, dat het in st^nd hou-
van de productie ln een van alles be
halve olie verstoken gebied een ontzaglijke
ls. Voor de meest elementaire behoef-
U een ontzaglijke organisatie nodig. vOe
'""•"Porganisatie Is daarom zeer belang-
n)« en daarnaast zijn er de verscheping, de
vu «n distributieproblemfn.
>rtlwel allee wat de moderne Westerling
De Hollandse Aanneming Maatschappij is
gisteren met eert groot baggerwerk in de
buurt van Freemarllle (Australië) begonnen
Dit werk. dat ongeveer 20 millioen gulden
kqst. omvat het graven van een vrije haven.
W«artoe o.m twee zware zandbanken die
nen te worden opgeruimd. Aan de haven
zullen een nieuwe Australische olieraffina
derij van de Anglo Iranian Oil Cie. en een
hoogovenbedrijf worden gébouwd De ha
ven moet gereed zijn. voordat de raffina
derij is voltooid Het werk zal ongeveer drie
jaar duren. Bij de fabrieken zal een dorp
voor ongeveer 20.000 inwoners worden ge
bouwd.
Een van de grote Nederlandse baggerma
chines is ^hans aan het werk.
Staal ls hier het belam
ïngrijkste matfkiaal
en drukvaten, pijp
doeleindi
Tweeduizend zwaarden van Household
Cavalry" en „Yeomen of the Guard",
eeuwenoude Britse lijfwachten, worden op
het ogenblik gereviseerd, om er tijdens de
kroningsfeesten op hun voordeligst ,uit te
kunnen zien.
PRETORIA. Januari.
T^RAAGSTUK Np 1. dat zich hier in het
Nieuwe ,Iaar voordoet, is het woning
vraagstuk. De eerstvolgende tien jaar zal
Zuid-Afrika meer dan 350 000 huizen moe
ten bouwen ten behoeve van Afrikanen en
hiermede (s een bedrag van honderd mil
lioen pond stérling gemoeid. Een desbetref
fende mededeling werd nog juist in het Oude
Jaar gedaan tijdens een congres, dat. hier
is gehouden, dat twaalf dagen heeft geduurd
en waarin het woningvraagstuk in de lan
den bezuiden de Sahara werd besproken.
Allerlei onderwerpen, welke rechtstreeks
of indirect verband hielden met dit vraag
stuk kwamen aa« de orde. maar in het bij
zonder werd toch gesproken over de behoef
te aan woningen voor de Zuid-Afrikanen.
Het congres was georganiseerd door de Com
missie voor Technische Samenwerking in
Afrika ten Zuiden van de Sahara, welke in
1950 te Pariis werd samengesteld.
Tiideng zijn openingsrede zeide de Zuid-
Afrikaanse minister voor Gezondheidszorg
en Maatschappelijk Werk. dr KarL Bremer,
dat- het woningvraagstuk in Zuid-Afnka ur
eent is geworden.
In Zuid-Afrika. aldus zeide hij, hebben
we te maken met een sterk en snel toene
mende bevolking, speciaal met een snelle
uitbreiding van Afrikaanse inheemsen, van
mensen, die in eén overgangsstadium ver
keren van het leven in de stam naar een
meer geciviliseerde bestaansvorm. Doze
mensen hebben dringend behoefte aan wo
ningen. wellye op hoger peil staan dan de
verblijven, waarin ze lot dusver zijn ge
vestigd. Deze betere woningen vormen een
integrerend deel van hun vooruitgang. Al
leen voor bedoelde inheemsen zijn 350.000
woningen nodig in de eerstvolgende tien
jaar. hetgeen ongeveer honderd millioen
po,nd sterling zal kosten Bovendien zijn er
ook huizen nodig voor Europeanen, daar de
industrialisatie een diepgaande invloed heeft
op de levensstandaard van de Europese be
volking en hierdoor wordt het woningvraag
stuk nog nijpender.
Dr Bremer zeide. dat dit vraagstuk niet
beperkt blijft tot Zuid-Afrika. De meeste
landen in Afrika doen dezelfde ervaring
op, zij het in beperkter mate dan in Zuid-
Afrika.
TN EEN PRAE-ADVIES, dat het congres
werd voorgelegd, werd gezegflC' dat de
grote moeilijkheid welke zich voordoet is.
dat een groot deel van de Afrikaanse stads-
bevölking niet voldoende inkomen heeft om
zowel een behoorlijke woning ais goed voed
sel te betalen.
Dit betekent, dat, wanneer ze een behoor
lijke woning krijgen, ze óf moeten bezuinigen
op hun voedsel, hetgeen ondervoeding met
zich zou brengen, óf moeten uitzien naar
middelen om hun inkomsten te vergroten,
hetgeen tot misdaad zou kunnen leiden
In een prae-advies betreffende ..Huis
vesting en Gezondheidszorg" werd betoogd,
dat bij het beschikbaarstellen van kapitaal
voor woningbouw dit moet worden be
schouwd als investering op zeer lange ter
mijn. waarbij de rente moet worden berei
kend in ..gezondheid" zonder te spreken
over een wankele koers en gcdeprccicerde
j valuta. Betere huisvesting, aldu» de opstel
ler van dit prae-advies. zal de last welke op
de belastingbetaler drukt voor het ond'er-
I houd van ziekenhuizen, gevangenissen en'
rechtbanken verlichten.
In een ander prae-advies werd de moge-
j lijkheid besproken jaarlijks 35."
voor Afrikanen te hou'
I lijk programma te kunm
j de opleiding van bouwvakarbeiders ter hand
moeten worden genomen. Heeft men geen
I leger van 3500 bouwvakarbeiders, dan zal
van uitvoering van het programma niets
1 kunnen komen. Op het ogenblik beschikt
1 men slechts over duizend geschoolde bouw-
vakarbeiders.
Ten slotte werd in een prae-advies over
I meubilering gewezen op de wenselijkheid
Afrikaanse meubelontwerpers op te leiden
en van Afrikaanse arbeidskrachten gebruik
te maken om meubels te maken voor Afri-
kaanse huizen.
Miss Betty Spence. een Zuid-Afrikaanse
architecte. die vroeger verbonden was aan
het South African BuilcHnK Research Insti
tute. Het Bureau voor Onderzoekingen in
zake Woningbouw, die dit prae-advies had
opgesteld, betoogde, dat*de houding van de
Afrikanen ten aanzien van woninginrichting
gegrond is op de wens der inheemsen op dit
punt de Europeanen naar de kroon te ste
ken.
:J '1 UI.
.000 wite ngen
m eenjlerge-
"(yéffzal 6nel
zijden
wedstrijd in het puin
De gelukkigen, die een lot hebben weten
Ie bemachtigen, gaan af en toe. als ze een
vrije dag hebben, met vrouw en kinderen
een wandelingetje maken in de nieuwe
Stalin Allee om vol trots de hunnen te laten
zien ..hoe onze aardige, kleine flat al vor
dert". Ze moeten zich door bommenkraters
en o,yer zandbergen en smalle zandspoortjes
heen worstelen en dan kunnen ze een blik
werpen op kolossale, paleisachtige gebou
wen. rijk voorzien van pilaren en gebeeld
houwde friezen en op lelijke, kale ge
bouwen mfet platte daken.
Het laatste type gebouwen overheerst.
Hier kan men langs trappen van ongever-
ifist dennenhout naar de zolder op de vijf
de verdieping klauteren nergens ziet men
echter deuren Want alle deuren, evenals
alle tarnen komen uit op de galerij, welke
langs het gebouw is aangebracht en dat het
omgeeft als een balkon zonder einde. Op
die manier is het gemakkelijk vpor de be
heerders zo'n functionaris vindt men in
BERLIJN. Januari
Het Rad van Fortuin zal deze maand aan
drieduizend van de 50.000 dakloze gezinnen
in Oost-Duitsland een twee- of driekamer
flat. gebouwd door de staat toewijzen. Voor
deelneming aan deze ..Nationale Wederop-
bouw loterij" konden geen lootjes worden
gekocht ze moesten worden verdiend. De
besturen van de vakverenigingen hebben
ze verdeeld en ze toegekend» als beloning
aan degenen, die vrijwillig hebben mee
gewerkt aan het herbopw-programm», met
de uitvoering waarvan een jaar geleden een
aanvang werd gemaakt.
Verscheidene houders van lootjes hebben
geholpen om het programma te financieren
door drie procent van hun inkomen af te
staan als een lening, welke na 1956 zal wor
den terugbetaald Anderen hebben honderd
halve dagtaken extra verricht, d.w.z. hon*
derd maal drie uren extra gewerkt na de
normale arbeidsdag of tijdens de weekends.
De meeste van de 3000 flats, welke dit
jaar in Oost-Berlijn zijn verrezen, zijn ge
legen in de Stalin Allee. De Socialistische
Eenheids (d w z de communistische) Partij,
die het plan heeft opgesteld, heeft opzette
lijk deze, anderhalve kilometer lange bou
levard. vroeger een winkelstraat, gekozen
voor dit doel De allee die "tijdens de oorlog
werd verwoest door de bombardementen
van de geallieerden is bedoeld om zowel
Oost- als West-Berlijners te tonen hoe de
hoofdstad „schoner dan ooit kan herrij
zen"
.Geschoolde arbeiders hebben de muren,
die waren blijven staan, omver gehaald en
de nieuwe gebouwd, maar het volk van
de kabinetministers af tot bejaarden, die
ouderdomspensioen genieten toe hebben
met schop en houweel gewerkt om het puin
weg te ruimen. De minister van Buiten
landse Zaken. Georg Dertinger, heeft met
zijn slaf de zijden vli% gewonnen tijdens een
Oost-Berlijn ln elk blèk woningen - lang»
de woningen te sluipbn en door elk raam
naar binnen te gluren teneinde na te gaan
wie van de huurders de euvele moed heelt
gehad de radio-zender van West-Berlijn
aan te zetten. Hiernaar luisteren is niet
toegestaan in Oost-Berlijn.
Papieren Gordijn
Sommige gebouwen staan nog verborgen
achte# een papieren gordijn, dat beplakt la
met portretten van Stalin en andere com
munistische leiders, en ook .met leuzen. De
voornaamste leuze voor alle bouwwerken
in de Stalin Allee is „improvisatie", maar
dit wordt nu juist niet van die papieren
gordijnen geroepen.
Vrouwen moeten zandrjjden met versle
ten wagens Op de volgende hoek staan jon
ge arbeiders te ..niksen", wachtend op de
nieuwe materiaalaanvoer door de vrouwen.
Er z(jn lijden geweest, dat de vrijwillige
arbeidskrachten hun eigen gereedschap
moesten meebrengen. Betonnen lantaarn
palen zijn aangebracht op onderlinge af
standen van veertien meter, maar zonder
lampen: enkele honderden meters verder
echter vindt men onbeschermde electrischa
peertjes op houten palen bevestigd.
Soipmige van die flats zijn al bewoond.
Toen de eerste koude inviel draaiden de be
woners de centrale verwarming aan. Helaas
het bleef koud in de vertrekken, want de
verwarmingsketels waren nog niet aange
bracht Een van de bewoners, een ..achtens-
waardig spoorwegman" kreeg toen een-,
denkbeeld ..Er ls een oude treinlocomotief N
n ons depot", zei hij. ..De wielen er van zijp
verdwenen, maar de machine werkt nog."
De volgende Zondag vervoerde een groep
huurders de locomotief naar de Stalfn A Ilea,
plaatste hem op een stenen voetstuk als
ware hij een held en hiermee worden sinds
dien de flats verwarmd.
Een monument voor Stalin tegenover de
veertien verdiepingen tellende skyscraper
op de boulevard heeft als achtergrond een
rode ster van houtsnijwerk. Het monument,
narfr men zegt het enige van die aard in
Duitsland, doet beter dan iets anders uit
komen van hoeveel betekenis de Stalin Al
lee is als Berlijns „eerste Socialistische
straat".
Het Nationale wéderopbouwprogramma
1952. waaraan grote publiciteit is gegeven,
was de eerste poging van Oost-Berlijn na
de oorlog om het woningvraagstuk op te
lossen. In de voorafgaande jaren had men
zieh voornamelijk bezig gehouden met her
stelwerkzaamheden en de constructie van
regeringsgebouwen zoals de Sowjet Amy
bassade het Huls voor Sowjet Cultuur oh
het hoofdbureau van de communistische
partij. De meeste mensen wonen nog onder
ongeveer dezelfde omstandigheden als de
Oostduitse vrouwelijke Stakhanovietarbeid-
ster (d i een arbeidstèr, die zich bijzonder
door ijver en productievermogen onder
scheid!) Frida Brons, die met haar man en
13-jarige zoon slechts over één kamer be
schikt.
West-Berlljn hffft dit Jaar echter 9000
woningen gebouwd, driemaal zoveel als er
in Oost-Berlijn z(jn verrezen.
ger van het gilde, die aan een 6tok een
vreemdsoortig toestel draagt, met eén paar
beweegbare beeldjes. Tc midden van een
dikke groene krans, die een tuin moet
verbeelden, ziet men een paar houftagertjes,
aantal vrolijke» matroosjes en
-*5r~
Dat de kroning van Elizabeth II tot ko-
,in van Engeland in Juni van dit jaar
ard zal gaan met bijzondere pracht en
met allerlei traditionele ceremonien,
dames en heren uit hoog-adel-
lijke Tbeflfgen bijzondere diensten mogen
bewijzen, hebben we al eens omstandig ver
teld en ook voegden wij er aan toe. dat
bij elke fupetie, welke die hooggeplaatsten
zullen krijgen te verrichten een bepaald
toilet behoort. Dit nu heeft vele peers en
nog meer peeresses ^9 schrik om het hart
doen slaan. Want lang niet allen beschik
ken over de voorgeschreven gewaden, ze
aan te schaffen is een kostbare geschiedenis
len vélen beschikken niet over de middelen
om dit te doen. Nu kunnen we zeggen ..was"
een kostbare geschiede^ite en ..beschikten"
niet over voldoende middelen. Want konin
gin Elizabeth II verstaat haar tijd en dus
heeft zij ingegrepen. Voor het eerst sedert
koningin Anna, die regeerde van 1702 tot
1714, zal van de traditie mogen worden af
geweken. d w.z. dat de functionarissen bij
de kroning een ander gewaad zullen mogen
aantrekken dan eeuwenlang was voorge
schreven. hoewel zij wel een bepaald ge
waad zullen moeten aandoen. Norman Hart
nell, de mode-ontwerper, die al menig toi
letje voor de koningin en voor prinses Mar
garet heeft gemaakt, heeft een aantal toi
letten ontworpen, welke de oude staatsie-
dracht kunnen vervangen en die heel wat
minder kosten. Daarbij heeft hij onderscheid
gemaakt tussen hetgeen peeresses zullen
behoren te dragen en hetgeen geschikt
wordt geacht voor dames, die geen peeress
peeresses reeds eeuwen li
iningsplechligheid hebben gedra-
peers
bij een kroningspl
gen en dat op het ogenblik 60 pond sterling
600) kost, Jag de meuwe „siaalsiemuls"
vervaardigd uit fluweel» versierd met ver
gulde tressen en paailtn, welke muts maft
voor drie vier pond sterling 30 a 40)
kan verwerven. Dit model heeft de konin
gin gekozen uit dertig ontwerpen. Naast
het traditionele staatsiegewaad van kar
mozijnkleurig zijden fluweel met afzonder
lijke lange sleep, afgezet met hermelijn, een
gewaad dat thans 300 pond sterling kost
3000) kon men het nieuwe staatsiekleed
zien, vervaardigd van velveteen en waar
bij mantel en sleep aaneen zijn geknipt. Dit
gewaad is afgezet mej wit konijnenbont en
het model biedt het voordeel, dat het na
de plechtigheid kan worden „afgedragen"
als avondtoif^U
Iedere vrouw. die^Wien peeres» is, heeft
Hartnell een sluieracfitfee hoofdbedekking
gemaaku weike bij een middag- of avond
toilet behoort te worden gedragen. Zo'n
middag- of avondtoilet (eveneens van voor
geschreven model) met de sluier zal elke
dame moeten aantrekken, wanneer zij een
voudig de kroningsplechtigheid bijwoont,
maar- geen „officieel" gewaad drgagt.
l.inks: Nieuw staatsiekleed voor een baro
nes met de'nieuwe „staatsiemuts", beide
ontworpen onder de drang der tijdsomstan
digheden en passend bij de „austirity", de
soberheid, welke tn het Engeland van onze
dagen slagwoord is. In het midden het
nieuwe gewaad voor een baron. Rechts:
het officiële gewaad met kroontje voor een
plechtigheid wel
Oflnodig te zeggeti, dat oc
koningin de nieuwe gewaden
he^ft goedgekeurd.
Om de dames en heren, die
zulks aangaat een ep ander
le tonen, is dezer dagen in
de salons van Hartnell te
Londen de merkwaardigste
modeshow gehouden, welke
ooit gehouden is sedert de
wereld met modeshows is
verblijdt De uitnodiging tot
biiw oniAg daarvan werd ver
zonden door de „Earl Mar
shall". en natuurlijk kwamen
in de eerste plaats de peers
en peeresses hiervoor in aan
merking. En nu hebben ze
hun keuze kunnen maken.
Naast kat kroontje, dat
Hoofdtooi voor een dame. die de kronings
plechtigheid in de Westminster Abbey zal
bijwonen, en die geen officieel kronings
gewaad draagt.
Gistermorgen vroeg is de Willem Ruys het
Suezkanaal binnengevaren, nadat het schip
zeewaardig was verklaard. Gisternacht om 3
uur liep het de baai van Suez binnen.
Langs de kade te Suez stonden veel belang
stellenden.
De voorsteven van de Willem Ruys is aan
stuurboordzijde gehavend. Ook is er een
gat van achttien duim vlak op de waterlijn
en nog een gat onder het anker. Een derde
gat bevindt zich op de plaats, waar de
naam van het schip is aangebracht. De
bovenbouw is beschadigd en eveneens de
verf op de zijde.
Het schip, dat twaalf uur vertraging heeft,
kreeg toestemming tot de vaart door het
kanaal na zeewaardig verklaard te zijn.
Mogelijl^zullen in Port Said enige herstel
werkzaamheden aan het schip worden uit
gevoerd voordat het de r?is door de Mid
dellandse Zee onderneemt.
De passagiers schijnen nog steeds niet te
kunnen begrijpen hoe het opgeval zich heeft
toegedragen. Een der vrouwelijke opvaren
den zei, dat zij door de schok uit haar bed
werd geworpen toen kort na middernacht
de botsing zieh voordeed. Direct daarop
werd alarm gegeven en kregen <le passa
giers order de reddingsgordèl om,te doen,
tfdch aan 'tffik te begeven en zich gereed te
Tiouden voor de reddingboten die tot vieren
gereed werden gemaakt.
rï-^_ w,r.^.„I.wr.rw,. rond wie een aantal vrolijke» matroosjes en
I OT BETREKKELIJK korte Hjd geleden mclsJes hand aan hand een rondedans uit
hebben de typografen in ons land de VOeren. tot vermaak van allen, -die het zien.
Koppermaandag de eerste Maandag na i Terwijl de burgers er hartelijk om lachen
Driekoningen - feestelijk gevierd. Van- I houdt een moeder van het Leprozenhuis, op
daar dat velen meenden dat dit feest zijn z'n Zondags uitgedost, hun een tinnen bord
naam had te danken aan het drukkersvak voor waar0ver een witte doek met rode
en men beweerde dat Koppermaandag een kwasten is gespreid. Hoe meer zij lachen,
verbastering was van Kostersmaandag. DU dee te meer zjj geven, want een vrolijk hart
is echter geenszins het geval. ..Kopperen" maakt de mensen mild
is een oud werkwoord dat de drievoudige oP Kpppermaandag kregen de lepro;
betekenis van smullen, drinken en pr"*
ken in zich verenigt, oude Amsterdai
zeggen, dat kopperen was ..den k
maken." Kopper betekende een
maaltijd. z(j. die kopperden werden ..kop
perekens", d.l. pretmakers genoemd.
JN VROEGER dagen werd
K
ij luid:
maandag in ons land vrij luidruchtig
gevierd. Maar wie weet er thans in Rot
terdam. Amsterdam. Den Haag of Utrecht
nog van de koppervreugde? Wie weet er
daar nog wat „Verloren" of „Verzworen
Maandag" betekent voor Noord-Brabant en
Zeeuws-Vlaanderen. zo goed ala voor het
Skandinavische en het Centraal Europese
Alpenland, waar men in Januari ..berchtelt",
zoals wij „kopperen"?
Weleer liep ln Utrecht op deze dag het
lk op stelten door de 6traten. vermomd
K lag
en verkleed, en het vroeg bij de „goede luy-' 'kunnen als
den" giften, welke 'e avonds met rumoer
teerd werden. En zo was het in alle
steden en dorpen, zelfs op de Waddeneilan
den.
ons Caspar Coolhaes in zijn „Comp-
ta*r Almanach oft Journael op het jaar
mededeelt, kwamen in het begin der
17de eeuw de jonge lieden 'b morgens vroeg
reeds op straat en deden alsof op die dag
„allthtucht ende soberheyt" ter zijde, en alle
..ontucht, ijdelhej%efl«e sotternije" er voor
in de plaats gesteld moest worden. Zij lie
pen langs straten en wegen en maakten veel
pret ..alsof zij kinderen, jae veel meer 6ot-
t§n waren, «onder eenige schaemte." Maar
wat deden zij dart?, zal men vragen. Knik
keren. kolven, kaatsen en „den bal 6laen
met koeklepels". Anders niet? Maar dat is
toch niet zo erg! Doch Coolhaes vertelt ver
der dat zij na hun kerkgang naar de
„weertshuljzen", d.i. naar de herbergen
gingen, om daar te eten en te drinken, „en
somtijds den gantschen nacht te blijvjen".
De Vlielandse dominee Frans Esauszoon
den Heussen vertelt ons in zijn in 1638 ver
schenen boek over het kopperen der eilan
ders. Op Koppermaandag verkleedden de
Vlielandse jongelingen en jongedochters
eich, eerstgenoemden in meisjes-, laatstge
noemden in Jongenskleren. Zo uitgedost hiel
den zij een optocht, een ging voorop, die op
een oude viool kraste, anderen klapten met
tang en asschop en allen zongen .en 6PJXH)-
gen. Huis aan huis vroegen zij om ofeaen,
vis en brood; kregen ze spek, ham of/worst,
dan was bet nog beter. Met wat wai verza
meld. gingen zij naar de herberg, Waar de
tafel aangerecht was en lustig werd gedanst
onder het zingen van „Heyle kop eri heyle
bier!" Dat noemde rma^heylekoppen zegt
dbminee Den Heussen, diFHet sterk afkeur
de. Die arme Vlielanders. die ook zo graag
eens vrolijk wilden zijn!
Te Amsterdam trokken op Koppermaandag
de leprozen door de stad. Een brent in het
gemeentearchief brengt zo'n optocht yit 1592
in beeld. Dj* leprozen, gezeten «p' door hek
ken omsloten 6leden, komen van het Damrak
en de stoet beweegt zich tusseiW+. Btadhuis
(het tegenwoordige Paleis) en de in het be
gin der 19de' eeuw verdwenen, midden op
de Dam staande Waag door. De leprozen
dragen „een vlieger opte borst, een kloppe
in de hant, en een hoet op 't hooft bekleet
met eenen witten bandtOp hun schoot
hebben zij een bord„ waarop elke voorbij
ganger een geldstuk werpt én ln elke slede
figt een bierton. De stoet wordt voorafge
gaan door het houtzagersgilde. welks trom
melslager het muzikale gedeelte verzorgt.
Achter hem schrijdt plechtig de blazoendra-
middagmaal in het Gasthuis, de vol
gende dag in het Burgerweeshuis in de Kal-
verstraat. Toen in de 17-de eeuW de bevol-
roljjke kmg van Amsterdam hand over hand toe
nam. werd de toeloop bij de optocht zo
groot, dat de leprozen er niet meer door
konden komen, waarom in 1604 aan de pret
een einde kwam.
Toch konden de leprozen hun Kopper
maandag niet terstond geheel opgeven. Nog
enige lijd hielden zij een omgang te voet
;n de naaste omgeving van het Leprozenhuis,
waar het toen nog niet zo druk was.
In Holland en Vlaanderen noemde men
Koppermaandag ook wel „Verloren Maan
dag".
Nog lange tijd is de Koppermaandag ge
vierd, vooral door de drukkers en zetters, die
op die dag hun klapten een proef van hun
Nieuwjaarsgeschenk
Ter gelegenheid van de herdenking van de
100ste geboortedag van Vincent van Gogh
zal in het parochiehuis in Zundert op 30
Maart een tentoonstelling worden geopend
van werken van de schilder. Tevens zal op
die dag in de morgenuren een gedenksteen,
worden onthuld.
In een bedrijf in Duitsland is een afumi-
niumklediug beproefcf tegen hittm^van 1000
•graden, waarbij een thermometW welkt
Pon hrnnrtntoormnn in 7«L. h.i .U
een brandweerman in dit "pak bv zich
droeg slechts een temperatuur uan 23 gra
den Celsius aangaf Het aluminium ts zo
dun als sigarettenpapier, en loordt op een
gewoon pak geplakt Sppciale afdelingen
politie en brandweer Mn WestrOuitsland
zullen deze pakken gain dragen.
