9 WEE ZUSTERS Reuzenmoppen na zeshonderd jaar nog volkomen ongenaakbaar Di PRESCOP De werkgelegenheidspolitiek van de regering 38$? keent de f EVEN NADENKEN j ADAMSON DE In de vierkamp in Amersfoort oogstte G.Z.C. successen Gouda komt goed voor de dag op de beurs voor souvenirs Werk in particuliere- of overheidssfeer? Industrie biedt de meeste werkgelegenheid Radioprogramma voor morgen Ongewenst speelgoed D.D.D. Besluit Uw maaltlid met één of twee Bennies. De Oranje vertrekt op 4 Februari weer Debat over IJtunnel BEURS VAN AMSTERDAM CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR Zakelijk beheer bij de Spoorwegen Op oudé vestingwerken gestuit Oudewater was omsloten door muur van één meter dikte en vijf meter hoogt» Rechthoekige stad Lening leidde tot de bouw Uit vroeger tijden Lengte van 1800 meter Zes poorten °e AT C~J AAR. ANNËER. Poloploeg werd winter-kampioen Drie Goudse records gebroken W. A. DE BRUIJN In 't rijk van molentjes en klompen Aardewerk vormt de- hoofdschotel Chr. Geheelonthouders hadden toneelavond „Mozes en Jezus" EERSTE BLAD S PAGINA 2 DONDERDAG 22 JANUARI 1953 (Van onze parlementaire redacteur) Niemand kan met aekerheld zttgen hoe het economische leven aich in 195» «al ontwikkelen. Twee leiten staan echter vast: 1. de investeringen hehïL hÏ neivlnv tot 2. de werkloosheidscijfers aUn verontn de K i e f t gisteren in de Eerste Kamer, gering reeds heeft genomen en noe vooi 1 mededeling in de Troonrede, dat voor het scheppenTan'werkrë- ifsleven van avt>nnn«n4 v.is neiging tot inkrimpen en 2. de werkloosheidscijfers zijn verontrustend *00* deze feiten, .Idos minister v. d. Kief t ristcrcn in dc Eerste Kamer ,U„ de m'atre yeien gebaseerd die de regierinf reeds hoeft genomen en nog voirnemens is te stellen. De mededeling in de Troonrede, dat voor het seheppm van we, tegenheid het particuliere bedrijfsleven van overwegend belang is, is nog onver minderd van kracht. Terwijl met het oog daarop belastingmaatregelen Jerfen voorbereid, kon men echter de werkloze bouwvakarbeiders niet werkloos laten rond open. Bovendien worden de uitgaven voor de versneld. ..„„-.Ij!-." rondlopen. Bovendien worden de uitgaven voor de versnelde uitvoêrtê, openbare «erken slechts ee*iaal gedaan, terwijl de vermindering van tokom" sten door belastingverlaging jaren achtereen wordt gevoeld. Tegen het laatste argument van de minis ter bracht de heer Molenaar (VVD) in, ,dat er geen woord van waar is. dat de uit gaven voor de werkverruiming slechts voor eenmaal worden gedaan. Want als de par ticuliere werkgelegenheid niet aantrekt, dan 6taat men volgend jaar weer voor dergelijke uitgaven. Bovendien worden met de uitvoe- VRIJDAG 23 JANUARI 1153. Htlverium I. 402 meter. (V.A.R.A.) 7.00 Nieuws; 7.13 Gr.pl.3 00 Nieuws; 8.18 Gr.pl.; 8 50 Voor de huisvrouw; 0.05 Gr.pl.; 9.35 Waterstanden; 9-40 Voor de kleuters: (V.P.R.O.) 10.00 Kinderen en Men sen, causerie; 10.05 Morgenwijding- (V.A.R.A.) 10.20 Gr.pl.: 10.30 Schoolradio; 10.50 Orgel en zang; 11.25 Radlofeuilleton; 11.45 Vocaal dub- belkwartet(A.V.R.O.) 12.00 Metropole ork.; 12.30 Land- en tuinbouw; 12.33 Sport en prog nose; 12.43 Rally van Monte Carlo; 13.53 Gr.pl.; 13 00 Nieuws; 13.20 Gevar. mui.; 13.50 Gr.pl.; 14.00 Voor de hulsvrouw; 14.20 Orgelconcert; 14.4» Voordracht en muz.; 1600 Pianorecital; 15 30 Lichte muz.; (V.A.R.A.) 18.00 Gr.pl.; 16 30 Voor de jeugd 17 00 Meisjeskoor; 17 20 Muzi kale causerie; 18.00 Nieuws; 18.15 Felicitaties; 18.45 Achter de horizon, hoorspel: 19 00 Koor zang: 19.15 Orgelspel; (V.P.R.O.) 19.30 Vreugde en verdriet, causerie; 19.50 Berichten; 20.00 Nieuws; 20.05 Het geheim, causerie; 20.15 Prot. kerkliederen; 20.30 Europa één, causerie; 20 40 Aanpassing, causerie; (V.A.R.A.) 21.00 Metro pole ork.; 21.30 Sliedrecht. het dorp der piet ter». klankbeeld; 21.55 Gr.pl.; 22.05 Buiten lands weekoverzicht: 22.20 Lichte muz.; (V.P.R.O.) 32.10 Vandaag, causerie- 32.45 Avond wijding; (V.A.R.A.) 23.00 Nieuws; 23.15 In hu welijk en gezin; 23.30 Pianorecital. Hilversum II, 298 meter. (N.C.R.V.) 7 80 Nieuws7.10 Gr.pl.; 7.18 Och- tendgymn 7.30 Gr.pl.; 7.45 Een woord voor de dag; 8.00 Nieuws; 8.18 Gewijde muz.; 8.45 Gr.pl. 9.00 Voor de zieken; 9 30 Voor de hulsvrouw; 9.38 Radio Philh ork.; 10.30 Morgendienst; ïl.OC Pianorecital; 11.30 Gr.pl.; 13.30 Land- en tuin bouw; 12.33 Gevar. muz.- 12.89 Klokgelui; 13.00 Nieuws; 13.15 Surinaamse volksmuz.; 13.45 Gr.pl.; 14.00 Schoolradio; 14.30 Viool en plano; 14.55 Or.pl.; 15.16 Boekbespreking; 15.35 Gr.pl.; 16.00 Het snoeien van tuinheesters. causerie; 16.15 Sopraan en piano; 16.30 Gr pi.; 17.10 Ge varieerde muz.- 17.30 Militaire causerie; 17.40 Or.pl.; 17.45 Fries progr.; 18.00 Gr.pl.; 18.10 Sa lonorkest: 18.40 Huismuz.; 19.00 Nieuws; 19.10 Regeringsuitzending; 19 30 Gr.pl.; 20.00 Radio krant; 30.20 Gevar. muz.; 20.50 Je leert het met vallen en opstaan, klankbeeld; 21.20 Gr.pl.; 21.30 Kamermuz.; 22.00 Vocaal ensemble; 22.25 Kunstrubriek; 22.45 Avondoverdenking; 23.00 Nieuws: 23.15 Evangelisatie-uitzending; 23 30 Gramofoonplaten. TELEVISIE-PROGRAMMA. (A.V.R.O.) 20.15—21.45: Engelen zonder vleugels, toneelspel. Engeland, B.B.C. Hom® Service, 330 meter. 13.00 Lichte muz.; 13.25 Gevar. Ihuz.: 13.55 Weerberichten. 14.00 Nieuws; 14.10 Gr.pl.; 15.00 Vbor de scholen; 16.00 Hoorspel; 16 30 Orkest- concert; 17.30 The V and a' Museum; 18.00 Voor de kinderen; 18.85 Weerberichten; 19.00 Nieuws; 19.15 Sport; 19.20 Gr.pl.; 20.00 Gevar. muz.- 20.40 Causerie; 21.00 Klankbeeld; 21.45 Zangrecital; 22.00 Nieuws; 22.15 Amerikaanse nieuwsbrief; 22.30 Gevar. progr.; 23 00 Viool en piano; 33.45 Parlementaoverzicht; 34.00 Nieuws. Engeland, B.B.C. Light Programme, 1500 en 247 meter. 12.00 Mrs Dale'» dagboek; 12.15 Orkestconcert; 12 45 Voordracht; 13.00 Parlementsoverzicht; 13.15 Lichte muz.; 13.45 Orkestconcert; 14.45 Voor de kinderen: 1580 Voor de vrouw; 16.00 Lichte muz.; 18.45 Gevar. muz.; 17.15 Mrs Dale's dagboek; 17.30 Orgelspel; 18.00 Orkestconcert; 18.45 Verzoekprogr.19.15 Gr.pl.; 19.45 Hoorspel; 20.00 Nieuws; 20 25 Sport; 30 30 Gevar. progr 31.00 Gevar. muz.; 21.45 Hoorspel22.15 Actuele vraagstukken; 23.00 Nieuws; 23.15 Actuele cau serie; 23.30 sport; 23 30 Lichte muziek; 0.05 Voordracht; 0.20 Lichte muz.; 0.56 Nieuws. Nordwestdeutscher Rundfunk, 309 meter. 12.00 Lichte muz.; 13.00 Nieuws; 13.25 Lichte muziek; 15.50 Omroepork.; 16.15 Kamermuz.; 17 00 Nieuw»; 17 45 Gevar. progr.; 19.00 Nieuws; 10.45 Operaconcert; 20.46 Amusementsmuz.; 31.45 Nieuws- 22.10 Gevar. muz.; 24.00 Nieuws; 0.30 Dansmuziek; 1.15 Gevarieerde muziek. Brussel, 324 meter. 11.45 Koorzang; 12 00 Omroepork.; 12.30 Weer. berichten; 12.34 Gr.pl.; 13.00 Nieuws; 13.15 Orgelspel; 14 00 Schoolradio; 15.30 Gr.pl.; 16 00 Moderne muz.- 16.40 Gr.pl.; 17.00 Nieuws; 17.10 Planorecital: 17.40 Gr.pl.; 18.00 Causerie: 18.30 Voor de soldaten;; 19.00 Nieuws; 19.40 Gr .pi.; 20.15 Symphonie ork.: 22.00 Nieuws; 22.10 Cau serie. 22.15 Internationale Radio-Universiteit; 22.45 Gr.pl.; 22.55 Nieuws. Brussel 484 meter. 12.05 Lichte muz.; 13.00 Nieuws; 13.10 Gr.pl.; 16.00 Lichte muz.; 17.00 Nieuws; 17.15 Gr.pl.; 17.30 Planorecital: 18 30 Filmmuziek; 19.00 Gr- pl.. 19.45 Nieüws; 20.00 Orkestconcert; 22.00 Nieuws; 32.10 Kamermuziek; 32.40 Gr.pl.; 22.50 Nieuws. Luxemburg, 1293 meter. 17.30 Voor de dames: 18.36 Het successen- freln; 20.15' Sterrenregen; 22.01 Kamermuz.; 32.30 Goedenavond, beste vrienden; 23.30 Dans muziek. uurtje; 19.41 Van het ene tot het andere re* ring van openbare werken slechts weinig arbeider» tegelijk aan werk geholpen, ter wijl uitbreiding van de industrie (door het schep pen van een gunstig belastingklimaat) veel grotere werkgelegenheid J «chept, omdat nu eenmaal de industrie de meeste arbeiders kan op nemen Overigens is er geen sterveling die de werklozen werkloos wil laten rondlopen, maar het gaat er om of men hen aan werk wil helpen in de overheidssfeer of in de particuliere sfeer. Daarom is het te betreu ren, dat nog maanden en maanden moet worden gewacht alvorens de belastingont- werpen zullen zijn aangenomen. Nu het economisch aspect zo snel kan wijzigen, is het een gebrek, dat de belastingpolitiek daarbij niet snel kan worden aangepast en men moet zich afvragen of dit nadeel niet op de een of andere manier kan worden ondervangen. Zorg weggenomen- In tegenstelling tot de heer Molenaar was de heer T e u 11 n g a (KVP) zeer tevreden met het antwoord van miniater v. d. Kieft, omdat hy er uit had begrepen, dat er geen zorg over hoeft t» bestaan, dat door de maatregelen ten behoeve van de werkver schaffing. de andere groep van maatrege len in het belang van de werkgelegenheid in het particuliere bedryfsleven, daar onder zou lijden Minister v. d. Kieft verklaarde hierna nog eens, dat hij aanvankelijk, evenals de heer Teultngs, ook op het standpunt had gestaan, dat er samenhang moest wezen in de plannen tén behoeve van de werkver schaffing en van het bedrijfsleven. Maar het plan was niet te verwezenlijken, omdat de maatregelen ter bestrijding van de con junctuur-werkloosheid sneller moesten worden genomen en in de begroting gemak kelijker konden worden verwerkt. Het kardinale punt is echter dc bestrydlng van de structuur-werkloosheid, het schep pen van werkgelegenheid voor de snel groeiende bevolking De regering heeft geen aansporing nodig de Industrialisatie te be vorderen. Ieder jaar moet voor 40.00» nieu we jonge arbeiders werk worden gevonden Daarvoor is nodig, dat het productie apparaat wordt uitgebreid en wordt ver nieuwd om te kunnen concurreren op de buitenlandse markt. In 1951 moesten w(j 44 pet van onze nationale productie uit voeren. De Ver. Staten exporteren slechts 5,4 pet van hun nationale productie. Voor de bestrijding van de werkloosheid, heeft he| nieuwe kabinet voortgebouwd op wat het oude reeds had gedaan. Nadat )n de loop van 1952 tot een bedrag van ƒ201 millioen reeds maatregelen waren getrof fen in het belang van de werkverruiming, besloot de regering in December 1952 tot de besteding van een extra bedrag voor open bare werken 50 millioen), versnelling uit keringen oorlogsschade in 1953 (ƒ50 mil lioen), verhoging van het voor de premie- bouw uitgetrokken bedrag met 20 millioen. Op de oorspronkelijke begroting voor 1952 en 1953 waren reeds posten opgenomen voor het scheppen van werkgelegenheid tot een totaalbedrag van 60 millioen. En opndat de In Indonesië zijn onlangs Nederltmders In moeilijkheden geraakt, doordat fcun uit Nederland alarmpistolen als speelgoed zijn toegezonden. In Nederland zijn enkele soorten alarm pistolen in de handel gebracht, die volgens de vuurwapenwet zonder vergunning kun nen worden gekocht. Dit is niet het geval in Indonesië, waar volgens de vuurwapen- regeling-1936 Alle alarmpistolen onder de omschrijving „vuurwapenen" vallen. De In voer van een alarmpistool van welk soort dan ook In Indonesië, kari de ontvanger in grote moeilijkheden brengen, aangezien de invoer zonder vergunning een ernstig straf baar feit oplevert. Er wordt dan ook voor gewaarschuwd geen alarmpistolen als speelgoed naar Indonesië te zenden. d« poi i geneest de huid. ENEESMIDDEL TEC (Advertentie) Krabben en peuteren maakt de kwaal steeds erger. De helder vloeibare D.D.D. dringt diep in ioriër door. sulvert. ontsmet verbeterde betalingsbalans daartoe ruimte bood, is de begroting voor 1953, in verge lijking met het voorafgaande Jaar, verhoogd met posten tot een bedrag van 218 millioen die eveneens direct of indirect de werkge legenheid bevorderen. In totaal 630 millioen Neemt men bovendien in aanmerking een bedrag van 31 millioen aan derving van inkomsten wegens verlaging van de slgaren-accyns en het weeldetarlef van de omzetbelasting voor een aantal artikelen, tot welke maatregelen in 1952 werd besloten, dan komt men tot een gezameniyk bedrag van 630 millioen voor bestryding van de werkloosheid. Daarnaast heeft minister v. d. Kieft giste ren meegedeeld, dat de uitgewerkte belas tingplannen zijn departement hebben verla ten en binnenkort In de ministerraad zullen worden besproken, waarbij ten bate van het bedrijfsleven is gedacht aan vervroegde af schrijving en een verbeterde regeling van de verliescompensatie, aan enige verlichting van de vennootschapsbelasting en aan ver laging van accijnzen en omzetbelasting als compensatie voor de huurverhoging. De heer v. Tilburg (PvdA) maakte direct al bezwaar tegen verlichting van de vennootschapsbelasting indien daaraan geen voorwaarden worden verbonden. Er zal dus nog wel enige strijd worden gevoerd over die belastingplannen. Over de middengroepen zei minister v. d. Kieft, dat de minister van Financiën daar mee slecht* zijdelings heeft te maken. De inkomstenvermeerdering voor de intellec tuele middengroepen zal moeten komen van de particuliere werkgevers. De heer Teu- lings ls natuurlijk benieuwd of er na alle werkverruimingsmaatregelen nog iets 'zal overschieten voor een loonsverhoging voor de middengroep onder de ambtenaren, waarvoor de KVP in de bres is gesprongen. Ook hierover zal nog wel strijd worden ge voerd. Dinsdag en gisteren werden slechts algemene financiële beschouwingen gehou den. Uitspraken van de Eerste Kamer wer den niet gedaan. (Advertentie) Om dat inorpond nurbrandoa op do mate to blusien. Meer en meer wordt het gewoonte van lijders aan brandend maagzuur, altijd Rennies bij de hand te hebben. Ze zijn één voor één hygiënisch verpakt en onop gemerkt in te nemen waar U maar wilt zonder water of wat ook. En Rennies zijn nog smakelijk ook. Vraag Rennies bij Uw apotheker of drogist. Het m s. Oranje zal, zo Verneemt de MIJ Nederland uit Djakarta, na het uitvoeren van noodzakelijke noodreparatles op 4 Fe bruari van Tandjong Priok vla de gewone route en aanloophavens naar Amstertf vertrekken, waar het schip omstreek» Februari wordt verwacht. De duur van de definitieve reparatie» in Nederland wordt geschat op 2'/i maand, het geen betekent, dat het schip in de loop van de maand Mei weer beschikbaar komt voor de geregelde dienst Amsterdam—Indonesië. De Amsterdamse gemeenteraad is gister middag in openbare zitting begonnen aan de bespreking van een voorstel van de dienst der publieke werken van de gemeente vdor eeh autotunnel onder het IJ, ter voorberei ding van welk werk 500.000 te voteren zou zijn en voor later aan te leggen personen- tunnels. De autotunnel is ln dit plan sis volgt geprojecteerd: Mosplein—Meeuwen laan—met boog langs Oosterdok—Foellestr. —aansluiting binnenring. De plannen van P.W. vonden zowel In stemming als critlek, welke laatste zich vooral baseerde op een plan voor een ge combineerde auto-, voetgangers- en wielrij- derstunnel. het zogenaamde plan-Groot, waarachter zich ook de ontwerper van de Maastunnel, Ir Van Herwaarden heeft ge steld. Ook voorzover men het plan van PW aanvaardbaar achtte, werden waarborgen gevraagd voor de uitvoering van de plannen voor personentunnels. De op zichzelf aan trekkelijke gedachte aan een brug werd al gemeen als niet te verwezenlijken opgege ven. Over detailkwesties werden tal van vragen gesteld. SUIKERS OP DE VOORGROND Amsterdam 21 Januari Aandelen Philips zijn vandaag een beetje uit de toon gevallen met een verlies van bijna drie punten. Het bericht over de ln Venlo we gen» exportmoeilijkheden ontslagen 100 meis jes werkt blijkbaar nog na. Elders werd de rustige stemming geprolongeerd, waarbij de suikercultures de toon aangaven. In de suikerhoek heerste aanmerkelijke be drijvigheid, waarbij de belangstelling zich vooral concentreerde rond de Java Cultuur Mij. Ook de andere suikermaatschappijen wer den regelmatig in open hoek verhandeld en kwamen op hoger niveau. Wat de oorzaak Tn was viel moeilijk te achterhalen, rubberwaarden boekten eveneens een kleine avance. Tabakswaarden lagen enigszins gedrukt. (AdveHentie) Ik rook Hunter Mijn smaak is Hunter Navy Cut Ed beiden hebben gelijk als ze zeggen: Hal... HUNTER Heerljjk! De Newyorkse effectenbeurs heeft de gsteren ln functie getreden nieuwe président met een koersstijging begroet en de Amerikaanse af deling nam deze koersstijging met moeite over. Met uitzondering van Philips bleef het ni veau op de industriemarkt vrijwel gehand haafd. De scheepvaartafdeling was licht in "reactie. Guldensbeleggingen opnieuw vast, vooral voor de conversielening Officiële notering van de Ver. v. d. Effectenhandel WOENSDAG 21 JANUARI ged. en laten bieden laten t ged. en bied. 1971/72. Ja, nu moest Bunkie blijven lig gen; hy mocht niet lopen. En dus kon hij ook niet naar school. Hij hoefde niet op bed te blijven; tante Liezebertha maakte op de divan een ge makkelijk plaatsje voor hem, met kussens en dekens. Nu lag hij in de kamer, vlak voor het raam. Dat was natuurlijk veel gezelliger voor hem dan in bed te moeten liggen. Oepoetie en Rick moesten zonder hem naar school. Maar omdat Bunkie eigenlijk niet ziek was, hoefde hij niet achter te ra ken met de lessen. Meester gaf Rick de schriften en boekjes mee naar huiSk en toen kon Bunkie toch leren. Dan verveel je je tenminste ook niet, lachte RJck. Hij legde Bunkie uit, wat ze hadden ge leerd, en zo kon Bunkie zijn huiswerk ma ken. 't Duurde wel 'n week, dat hij moest blijven rusten. Dat was niet zo prettig, want als je weet, dat er buiten ijs is en je kunt dan niet meedoendat is 'n tegenvaller, niet waar? Maar het was nu eenmaal nodig, dat Bun kie bleef liggen, en zo kon zijn pijnlijke knie tenminste weer goed worden. De pijn werd met de dag minder, en na.een paar dagen voelde hij al bijna niets meer «r van. De dokter had gelijk gehad ACTIEVE OBLIGATIIN V.K Heden Nederland 1947Crt|1000 31 101'fi lOl'/t 1948 31 92A Belegg Cert 31 94* 1950 31 92'/. 02*/. 1947 (31) 3 94A94?A'/»§ 1937 3 94'/. 04A 1947 1 1000 3 94 94'. Invest Cert 3 94 H 94'/» 1982-64 3 95A 95At'«§ NWS 21 77'/. 78*/» Ndlnd '37 A 3 94 94'/t Grootbk '46 3 94'/. 94'/. OBLIGATIëN Amst '47 31-3 97'/» Batavia 4 84'/. Gouda 41103 'dam '52 41104* Z-Holland 41105 FrGron Hyp 41102'/» Rott Hpbk 31 91* Westl HypB 41103'/. VerTrans Rb 66 RottSchhpbkö 102'/. Bergh&Jurg 31 98'/» Levers Zp 31 99'/. PhilipstipOO 4 101'/» Stokvis 31 99 Pegem '52 *1 104'/. ProvNdBrab 41 105'/. Bat Petrol 3199'/. KonPetr *50 31 112 Amst 01 100 3 119»/. AmstWnBw 21 108 'sHage Pr I 21 106'/. 'sHage Pr II 21 lOÖ'/.f lOS'/.f R'dam Pr I 21 105'/»t 105 R'dam Pr II 21 109'/«t 110§ UtrechtPr'52 21 102'/» 102'V? Witte Kruis 88 148 143 BredaWbl '52 4 100A AANDELEN Amst Bank 166'/. Amst Goed Bk 128*/. Escompto Bnk 62'/»f HollBkUn cA 190 MijFiNatHerst 85'/» 97'/» 80 104» —105 103 103 65'/. 102'/. 99*/. 101»/. 99'/. 104' t 105''. 99'/» 112'/» 119 108* 107? 165"» 127* 63'/» 189'/» 85'/. V.K. Heden NBkvZAfr 500 161 NedCredBk B101'/» 102? NedMiddstbk 104'/»? 104'/» Rotterd Bank 158 157'/» Slavenb Bank 118'/»? 118'/»? Twents Bk cA 166? 166'/»§ Zuidh Bank B 103 103'/» RdamBel C A 207 Ver Trans A 43 Albatr Superf 142' «8 Alg Norit 266 Allan éi Co 96'/» Alweco 58 Amst Ballast 108? Breda Mach 116? Bronswerk 87'/»? Bührmann Pap 105'/» Dikkers A 150 Drie HoefUzerï 144 DRU 79'/. EMF Dordt 95". Emb F Hth 108 Gouda Apol K 164 Ghtfter de pA 132'/. Heemaf 169'/» Heinek Bier A 184"/» Hero Cons A 112 Hoek's M&Zst 225 HollKunstz! A 91'/» Int Gew Betor 124'/» Int Kunstst Intf 73". Int Viscose C 94'/» Kempkes Mf 70 Klinker Isol 33'/» Kondor 186* KNed Gist Spil 197'/» 198 Kon Ned Zoul 288'/»? 267? Kon Ver Tapiji 142*/» 144 Koudijs Voed i 122? 122'/. Kwatta Choc 119 119 Letterg Adam 195'/» 195"» Meelf Ned Bk 198'/*f 199'/» Mulders FvRM 57'/» 58 NA Autob Vre 137'/» 135'/» NAm Fittlngf 38*/« N Kalser-Fraz 77 Nd Scheepsb 156? Nijma 162? d'OranJeboom 158* Rommenhöller 95 103'/» 207 42? 1419 264 96'/» 58 ,109? 117'/»? 79*/» 95*/. 108'/» 165'/» 132'/. 184'/» 91»/» 123 739 70'/»* 39'/» 76 155 160? 159'/» V.K Heden Rott Droogd A 308'/»? 309'/»? Rouppe vdV A 98 96'/» Schelde NB A 102 101'/. Stokv 500-1000122'/»? Stork 134'/» VerBlik 1000 A 147'/» VerNdRubf A 1149 VerPhar Fa A 92'/» Werkspoor A130? Wyers Ind A 137*/» ZwanenbOrgA 162? Aniem NB A 71"/»? Overz Gas&EI 91? Borsumij A ioo' IntCrt&Hd Rd 138'/»? Lindeteves A 142? NAfr Handv A ieO? Tels&Co HMlj 103 Gem EigW&W 130 Nievelt G k 248 Arendsburg A 54? Besoeki Sedep 55* Ngombezl A 120'/» Albert Heijn A 168 Blaauwvries A 74'/.? NedMU Walvis 77'/. Thomsen 113? Deli Spoor A 35'/» N-I Spoor A 8'/» Madoera pA 10''» Sam Cherib A 2'/« CERTIFICATEN VAN AMERIK AANDELEN 132'/» 147'/» 113'/» 92'/. 129'/» 137 162' 72*/. 91? 100'/» 140? 142 163 103 248 54'/» 96'/.?98'/«?9'/» 87 121? 166 74'/. 77'/» 113? 35". 8'/. Am Smelt Ret 41? 41". Anaconda Cop 42-iV? 43A Bethleh Steel 55? 55t Gen Motor 66' 67A Hudson Motor 16?4 17'/» Int Nick of Ca 45'/. 45'/» Kennecott Cop 76»/» 76'/. Nash Kelvin 22A 22'/» Packard Mot 7A 7? Rep Steel 45H 48 A? Stand Brands 27 27 Un Stat Steel 42*/.? 42'/»? Clt Serv Comp 91 90'/. Continent Oil 59j\t 59'/»? Imperial Oil 36i»g 36"» Mid ContComp 62'/. 82"» Shell Union 68'/» 68". Tide Water 23'/» 23' Interc Rubber 3'/»? 3A? N York Cent 24A 24A Pennsylv Rr 23'/» 23"» Canadian Pac 33'/» 33'/. Prolongatie 3 3 ACTIEVE AANDELEN (Advertentie) V.K. EK. L.K. Cult H&IB A 47V» 48V. 48'Wt NatHandbk A 99'/» 99 V. 1008 100'/» Nd HandMij cA 151'/» ISO'/. AKU A 150'/» 158'/»?'/»5 156'/» Bergh&Jurg A 263? 264 Berkel Pat A 101'/» 100'/» "alvé Delft cA 121 119 Fokker A107'/» 109 -Selder Pap A 153'/» 154'/» (NHoogov cA 158? 159 183'/» Ned Ford A 186? 212 Philips A163'/» 160'/»1 180'/»?*/» Jnilever 184'/» 183'/»?4 184 Wilton-FUen A 166 188'/» lilllton 2e r A 172'/» 173 Oordt Petr A 296 296? Kon Petr A 316'/» 317 317-Vi Kon Petr oA 314'/» 315'/» VIoeara En A 504'/» 500 Amst Rubb A 81'/* 82'/» 82?'/» Bandar Rub A 87 86* 87'/»? DellBatRub A 90? 90* 91? V.K. Kend Lemb A 60'/» Lampong Sum 23* O-Java Rub A 27'/. Oostkust cA 83'/» Serbadj Rb A 40*/. VerlndCult A 28 HollAmLijn A 130 KoJa-Chl-PcA 117 KNSM NBz A 139'/» Kon Paket A 110 KonRtLloyd A 123'/» NdSchUnie A125'/» Ommeren Sch 158'/» St Mij Ned A 142'/» HVA A 88'/» Java Cult A 37'/. N-I Sulk U A 80 VerVorst C A 16'/. DellBatMij A102'/»? Dell Mtach cA 76 SenembahM A 65'/* DIVERSEN Müll&C NB A 171 EK 60* 138'/» 109'/» 123'/» 124»/»5 144 899 40*/.l,/»9 81 16*/.?*/.» LK 60'/» 24 27'/»? 41 26'/»? 131'/» 117'/» 138'/» 109 123'/. 124'/.?*/. 150'/i| 90-'/»9 41'/.'/»9 81'/>9 17 103 74'/»? 65*/» 170*/» Kruiswoord-puzzle t A r 7 1 9 10 11 12 1) 14 If 11 18 19 20 21 22 2} 24 if Jé Horizontaal: 1. Hindoerijk uit de 20e eeuw. S. Ligt op de trap 10. Klein kind. 12. Dorp ln Gelderland, lï. Muzieknoot. 14. Rivier ln Duitsland, zijtak Rijn. 16. Onheilaanbrengende godin. 17 Gemeente ln Drente. 10. Vordering. 19. Plechtige gelofte. 20. Deel van de Bijbel. 21. Sportterm. 23. Lidwoord (Fr.). 24. Visje. 26. Ba nier. Verticaal: 2. Onbepaald telwoord. I. Gesloten, 4. Dorpje ln Gelderland. 5. Buitenhaven. Slede. 7. Telwoord. 9. Dorp in Gelderland 11. Sabelbekvogel. 13. Stengel. 15. Lus. 10. Vlakte maat. 21. Badplaats ln België, 22. Vod. 24. Wel aan. 25. voorzetsel. Oplossing puzsle van gisteren. Horizontaal: 1. Spoed. 5. Air. 0. Vel. I. Eb. 9. Oka. 11. Es. 13. Rot. 15. Pit, 16. Andro. 17. Elf. 19. Sol. 21. Ra. 22. Eed. 24. Ut. 25. Kor. 2». End. 29. Marne., Verticaal: 1. SI. 1. Pro. 3. Eva. 4. De 5 Abo. 7. Lel. 9. Erker. 10. Kedoe. 12. Stelt. 14. Taf. 15. Pos. 19. Lak. 20. Oud. 22. Era. 23 Den. 26. Om. 29. Ne. De Nederiandse Spoorwegen, die een on derneming als iedere andere onderneming is. behoren zichzelf te kunnen bedruipen. Vandaar, dat gestreefd is naar rationalise ring. In vergelijking tot 1937 worden thans 3.200 km spoorbaan in plaats van 3.300 ge ëxploiteerd. waarover nu 180 millioen reizi gers over 64 millioen gereden kilometers worden vervoerd op minder zitplaatsen, dan voorheen. In 1958 zullen de treinen 70 mil lioen gereden kilometers afleggen. Het ge bruik der lijnen zal intensiever worden, waartoe thans bij Allan te Rotterdam een flink aantal kleine eenheden wordt ge bouwd. Rationalisering wordt mogelijk ge maakt door electrlsch* en diesel-electrlsch materieel, dat in kleinere eenheden kan rij den en minder energie vergt, dan stoom- tractie. Zo werkt men ook op ander gebied naar een sluitende rekening met een jaarlijks in komen van 845 millioen gulden, waarvan 25 procent voor afschrijving op vervangings-, waarde en 19 procent voor het onderhoud van de spoorlijnen nodig is. Beschouwt men daarnaast het wegvervoer, dan ziet men. dat dit slechts 7.5 procent van de inkomsten aan wegenbelastig behoeft op te brengen aldus ir F. G den Hollander. Mogelijkheden om een gezonde Europese spoorwegmaatschappy te vormen zijn «r niet. Zulks houdt echter nauwe samenwer king geenszins tegen. De integratie van de Europese spoorwegen is zeer vérgaand, het geen in aller belang is. aldus ir F. Q. den Hollander. Eisenhowers inauguratie voor de televisie De Nederlandse Televisie Stichting zal vandaag, mita het benodigde filmmateriaal tijdie uit Amerika aankomt, een extra uit zending wijden aan de inauguratie van pre sident Eisenhower, en wel ven 20.15—20.45 uur. Een detectivehistorie door JOS. LODEWIJKS 29) Maar Ja, die heel kleine ajouwertjes doen het het natuurlijk voor beunhazen- prijs. Wat is dat nou voor een wagentje om te verhuizenAffyn. Er hoeft ook niet veel bijzondere in. Nee. zei Tak luchtig. Meestal plegen die dames op leeftijd niet veel meer over te hebben dat de moeite waard is. Vooral niet als ze er niet erg breed bij zitten. Ouwe rommel, bromde de juwelier. Toen dacht hij opeens ergens aan. Hij legde de wijsvinger langs de neus en keek triom fantelijk naar Tak. Dat zégt u nou, mompelde hij, dat zegt u nou Ja, ja. Maar laat ik u vertellen, dat die dametjes kort geleden een juweel van een antieke klok hebben aangeschaft. En of ze er breed bij zitten? Ze leven van So ciale Zaken, meneer. Maar ze kopen an tieke klokken, waar lk niet eens aan hoef te denken. O zo. Tak kneep zijn ogen half dicht en leek een en al aandacht. Een antieke klok? vroeg hij. Jawel. Affyn, lk wil geen kwaad spre ken, o nee Mij niet gezien, al zeg ik het zelf. Maar ik heb gehoord van iemand, dié bij de gemeente werkt, dat ze van plan zyn om dat eens uit te zoeken. Ze hebben er niets op tegen, zeggen ze. dat oude mensen, die krap zitten, bij hen om steun aanklop pen, maar dan moeten ze het geld niet over de balk amijten, zeggen ze. En ze hebben geiyk ook, zeg ik. Want wie moet er voor dokken? Hij keek Tak gespannen aan, alsof deze de enige op de wereld was, die dit pro bleem kon oplossen. Er kwam echter geen antwoord, want Tak was bezig met hersen werk. Wij, zei de Juwelier ten slotte. Juist, antwoordde Tak, die klaar was met zijn plan. Juist, zegt u dat wel. Wij, 1 niemand anders. Hij gluurde tersluiks naar de overkant kwam tot de conclusie, dat het tijd werd, de winkel te verlaten. Maar de heer Hart stond er op. hem nog enkele pikante bU- zonderheden te vertellen van andere be woners der winkelstraat, die althans dat was de tendenz van. het verhaal stuk voor stuk wandelende verzamelingen ge breken waren. Er was eigenlijk maar één man in deze straat, die waard was er te wonen en die ofschoon hij niet wilde roddelen, o nee, mij niet gezien op een niveau stond, waar de anderen hun leven lang niet zouden arriveren. Tak had moeite zich de breedsprakige juwelier van het lijf te schudden en uit de winkel te komen, zonder onbeleefd te wor den. Toen hij eindelijk bulten stond, zag hij in de spiegelruit, dat aan de overkant toe bereidselen voor de afrit werden genomen. Hij liep haastig naar zijn eigen wagen en wacHtte daar tot de bestelauto hem pas seerde. Het kleine wagentje was kennelijk te zwaar geladen en zakte a«n één kant bedenkelijk door de veren. Nu zullen we eens kijken, waar de dames Jutte haar tepten gaah opslaan, mompelde Tak, terwijl hy op verre afstand achter de bestelauto aanreed. Hij moest langzaam rijden om de afstand niet te ver korten, aangezien de kleine wagen vóór hem met onregelmatige snelheid voortsuk kelde, in de richting van de Oosteiyke bui tenwijk. Tot grote verbazing van Tak sputterde het wagentje vóór hem dwars door de be woonde buurten heen naar de grote auto weg. Het was niet bij hem opgekomen, dat de dames Jutte plannen zouden kuhnen hebben om in een andere stad te gaan wonen. W«1 allemachtig, gromde hij. Gaat dat boeltje de stad uit? Dat klopt niet. Of zouden die kerels me op een dwaalspoor willen brengen? Opgelet. Takkeboa. Het gaat nu interessant worden. Het werd Inderdaad interessant. De ver huiswagen ging op de eenzame weg plotse ling zo langzaam rijden, dat Tak onmogelijk achter hem kon blijven zonder openlijk te kennen te geven, dat hU achtervolger was Hij gaf wat meer gas en passeerde de klei ne wagen, terwyi hij strak voor zich keek. Hij voelde echter, dat de Inzittenden hem met grote aandacht opnamen toen hy voor bij reed. Plotseling maakte zyn wagen een rare schuiver, die Taks voet ogenblikkelijk deed uitschieten naar de rem. Hij voelde zijn wielen ep een vreemde manier over de weg slingeren, alsof hij op grote steenblokken reed, die kantelden opder het gewicht. On middellijk drong het tot hem door, wat dit betekende: lekke band of waarschyn- lijk lekke bandèn! Die verdomde kerels hebben me te pakken, gromde Tak tussen de tanden, ter wijl hij zyn auto voorzichtig naar de kant van de toeg mahoeuvreerde. In het epiegeltjè boven zyn stuurwiel zag hij wat hy verwachtte: de bestelauto was gestopt en reed nu achteruit met een grote bocht, om vervolgens met verwonderlijke snelheid in tegenovergestelde richting het hazenpad te kiezen. Tak sprong uit zijn wagen en zag zijn prooi in een dikke blauwe wolk verdwijnen. Dat oude, amech tige wagentje kon blijkbaar, als het moést, nog wel wat presteren. Gevlogen, zei Tak spytig. terwijl hij naar zijn banden keek. De belde rechter banden hingen als vaatdoeken om de wie len. Hij Inspecteerde de banden en zag, dat ze beide voorzien waren van een aantal grote kopspijkers, van het model dat men meestal aantreft onder de poten van zware fauteuils om ze beter over het tapyt te doen glijden. In de onmlddeliyke nabijheid van zijn auto een tiental metera terug vond Tak een grote hoeveelheid van deze venijnige bandenmoordenaars, die nage noeg onfeilbaar werkten, omdat ze door hun zware koppen bUrta altijd met de punt omhoog komen te liggen, als ze worden uit gestrooid. De boeven! gromde Tak. Maar ze hoe ven niet te denken, dat ze hiermee van me af zijn! In ieder geval is deze smerige streek het bewys, dat ik op het goede spoor benEn nu ga ik liften. Wat dat laatste voornemen betreft, werk ten de omstandigheden niet mee. HU moest ruim een kwartier wachten, voordat een van de langs razende auto's gehoor gaf aan zijn stopteken. Het was een kleine, helhlauwe wagen, kenneiyk zó uit de showroom en fel-glanzend van overvloedig nikkel en nieuwe lak. Er zat een dame aan het stuur. En een aardige dame ook. daclft Tak voldaan, terwUl hy wachtte tot de wegen langs de weg tot stilstand was gekomen, op enkele meters afstand van de zijde. HU liep er op af en opende het portier. Zou u zo vriendelijk willenbegon hU, doch toen werd zUn oor getroffen door een onheilspellend geluid, dat ergens vsn onder de wagen vandaan kwam. (Wordt vervolfé.) DONDERDAG 22 JANUARI 1953 GOUDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA? STELLIG HEBBEN STADSBESTUURDERS EN POORTERS van Oudewater niet kunnen vermoeden, toen zij in de eerste helft van de 14e eeuw de stadsmuren optrokken, dat dit in de 20e eeuw nog problemen zou oproepen. Echter, niemand zal hét hun kwalijk nemen, dat zij bij het aanbrengen van de fundamenten geen rekening hebben gehouden met de mogelijkheid, dat deze in 1952 aan de gemeente-architect, de heer J. C Hogêndoom, haast grijze haren hadden bezorgd. Wie het' verslag van de laatste vergadering van de raad heeft gelezen, weet, dat een door de architect aan het Biezenpad geprojecteerd blok van tien woningen, deel uitmakend van een complex van vijftig woningen, ter plaatse onmogelijk gebouwd kan worden, omdat men bij het heien stuitte op gedeelten van de'fundamenten van de vestingmuren, die zich diep onder de reeds lang geleden gedempte stadsgracht bevinden. Tegelijker tijd kreeg men echter een beeld van de groi^digheid, waarmee eeuwen geleden de inwonérs van Oudewater de muren van hun stad hebben gebouwd. Een arbeid, die jaren heeft geduurd en verricht is moetenl worden met, naar huidige begrippen, uiterst primitieve middelen. Oude tekeningen van de vestingen uit de 16e eeuw, o.m. van de bekende Jacob van Deventer, geven een nauwkeurig beeld van de loop van de stads muren. Daarover iets mee te delen is het doel van dit artikel. neemt, omdat Holland verzwakt is door de twisten tussen gravin Margaretha en haar «oon Willem V. dan wordt vermeld, dat de stad ..sterk genoeg gemaakt" was. Alleen omdat de Spanjaarden met een dertien- vóudige overmacht en een groot aantal ka nonnen tegen de stad optrekken, valt zij twee eeuwen later in 1575 de vijand op nieuw in handen. Evenals in 1349 wordt, de stad ook dan verwoest en komen haar in- >or het grootste 'deel om het vormde de stftd een rechthoek. Zij lag ten Oosten van de IJssel. Eerst in de 17e eeuw het gedeelte IJsselveere, liggende ten Wegten van de IJssel, onder haar gebied gebracht en in de verdediging betrokken. De lange zyden van de rechthoek, ter lengte van ongeveer 600 meter elk. vormden de oostelijke en westelijke muren langs de IJssel en langs de nog aanwezige Grote of Gracht. De korte zijden, ter lengte van ongeveer 306 meter elk, vormden de zuidelijke en noordelijke muren aan de be staande Zuiderwal en het Biezenpad. In to taal had de stad derhalve aanvankelijk een oppervlak van ten hoogste 18 ha Westelijke stroomde de IJssel en aan de andere zijde was de stad ingesloten door diepe grach ten. De grachten ten Noorden (waar de in de aanhef genoemde woningen zouden wor den gebouwd) en ten zuiden zijn reeds lang gedempt en thans gedeeltelijk bezet met huizen. Op tal van plaatsen waren de muren ver sterkt met naar buiten in halve maanvorm uitgebouwde bastions met een middellijn van ongeveer 3 meter. Even boven de wa terspiegel van de gracht waren daarin schietgaten aangebracht, van waaruit men de vijand, die over de gracht de stad tracht te te naderen, onder vuur kon nemen. Ver der waren op bepaalde afstanden ter ver sterking van de muren aan de binnenzijde steunberen aangebracht. De dikte van de muren bedroeg ruim een meter Hoe hoog zij zijn geweest, kon niet worden nagegaan, maar de hoogste moet toch zeker vijf meter hebben bedragen. Als materiaal voor de bouw worden gebezigd in kalk gemetselde, zogenaamde reuzen moppen. die thans rtog wel gebruikt wor den voor de restauratie van oude bouwwer ken. Zolang IJsselveere niet bij de stad ge trokken was en de westelijke muur langs de IJssel liep maakte de toren, daterend uit het laatst van de 13e eeuw en opgetrokken van hetzelfde materiaal, mede deel uit van de versterkingen. Vanaf die toren kon men een wijde omtrek overzien. Zo toas Oudewater vroeger gezien van de richting Gouda uit. De tekening dateert van 1032. kort nadat hel gedeelte IJsselveere ten zuiden van de IJssel bij de verdedigings werken was getrokken. Men ziet, de stad was een sterke vesting, in haar geheel om ringd door een hoge muur en omsloten door diepe grachten. Vergelijkt men het Oude- water van (hans met de tekening, dan is in de loop van de eeuwen in de vorm van de stad weinig verandering gekomen. Het stadhuis en de kerk zijn duidelijke herkepnin ff punten. In 1265 ontvangt Oudewater van de 38e bisschop van Utrecht. Hendrik van Vian- den, tot wiens gebied de stad toen behoor de, de eerste poortersrechten, stadsprivi legiën en vrijheden. De bisschop heeft hier voor een dringende reden. De uitbreiding van het gebied van de Hollandse graven geeft hem zorg. Steeds verder dringt Hol land naar het Oosten op. Als een vap de vazallen van graaf Willem II een sterkte bouwt aan Gouwe en IJssel, is het verlenen van stadsrechten aan Oudewater de tegen zet van de bisschop. In de 13e eeuw is. althans in onze ogen, de versterking van de stad nog zeer primi tief. Zij wordt omringd door houten pal- lisaden met op de toegangswegen draai bare zware bomen. In de laatste helft van de 13e eeuw regeert in Holland graaf Floris V, door de edelen smadelijk genoemd ..der keerlen God". Deze weet o m. de gebieders van de heren Van Aemstel en Woerden, tot dan behorend bij het Sticht, aan zich te trekken. Als hij later zijn bondgenootschap met Engeland, verstoord als hij is over de verplaatsing van de stapelplaats van de wol van Dordrecht naar Mechelen verbreekt en de zijde van Frankrijk kiest, nemen de edelen hem ge vangen met het doel hem aan de Engelse koning uit te leveren. Hun toeleg wordt door het landvolk ontdekt, dat te hoop loopt om hun geliefde graaf te bevrijden Eerder dan dit toe te staan brengen de edelen hem om het leven. Mogelijk was de rol, die de graaf tegenover de elect heeft gespeeld en waarover heel wat te zeggen zou zijn, hier bij ook van invloed. Eerder was de graaf, de niet als bisschop gewijde, doch wel het wereldlijk gezag over het Sticht uitoefenende, elect Jan van Nas- ,fcau te hulp gekomen door deze een belang rijke som geld te lenen. Floris krijgt als tegenprestatie hiervoor in 1280 o.m. Oude water in pand. Wel wordt de bepaling ge maakt. dat de stad bij terugbetaling van de geleende som, weer tot het Sticht zal be horen, maar daartoe is de elect en zijn ook zijn opvolgers niet in staat. Sedert 1280 behoort Oudewater bij Holland en in 1348 verklaart Margaretha van Beieren, dat de stad ook nimmer meer „van de grafelijk heid gescheiden" zal worden. De Coudschc Courant meldde 75 Jaar geleden De politie alhier heeft in bewaring geno men een lichtrode jachthond, zogenaamd hazewindhond, zijnde een teef. De recht hebbende kan tegen betaling der voeding de hond terug krijgen. Schubbersraad te Gouda. Bij vonnis van 21 Januari is een man veroordeeld wegens plichtsverzuim door niet tegenwoordig te zijn bij de inspectie van 9 December en wegens het na het jaar 1877 niet bijwonen van enkele exercities. Hij kreeg een geld boete van tien gulden. 50 jaar geleden Uit Boskoop: Met ingang van 29 Januari is de heer H. L. Maarschalk, candidaat-no- taris alhier, benoemd tot notaris. Uit Schoonhoven: Tot voorzitter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken is her kozen de heer G. Greup Dz. en als secretaris de heer H. G. Geelhoed. 25 jaar geleden In onze gemeente zyn enige deugnieten, die. naar het blijkt, behagen scheppen in het bekrassen van grote winkelruiten. De baldadigen vinden hun werkterrein aan de Kleiweg, de Markt, de Zeugstraat en de Heerenstraat. In totaal zUn er veertig be schadigingen geconstateerd. De politie ziet scherp uit naar de daders. Spoedig- wordt Oudewater een van de sterkste grensvestingen van Holland, waar voor men tot vandaag de dag in Gouda wel dankbaar mag zUn, want Oudewater zal de slagen opvangen, die anders wellicht op de hoofden van de Gouwenaars waren te recht, gekomen. Met de dood van graaf Jan I in 1299 sterft het Hollandse Huis uit. Als tweede graaf uit het Henegouwse Huis volgt in 1304 Wil lem 111. bekend als Willem van Oostervant, zijn vader Jan van Avesnes op. Deze Wil lem III is een van de brillantste figuren uit de graventijd. Jacob van Maerlant, de kos ter van de kerk van Heenvliet, bezingt hem als „de goede". Onder zijn regering heeft ook Oudewater een tijd van grote bloei gekend. Willem III geeft aan de stadsprivilegies belangrijke uitbreiding. Tolvrijdom wordt aan de stad verleend voor daar verhandelde goederen. Aan Vranke Oudekyns staat hij toe er een lombaerdenhuis, wat zoveel betekent als een bank te openen. Alle boter, die in wijde omtrek om Oudewater wordt gemaakt moet daar ter markt worden gebracht. De heer Van Suden, bisschop van Utrecht, heeft zich evenals Jan van Nassau bij Flo ris V, op zijn beurt bij graaf Willem in de schuld gestoken. Tweehonderd ponden van die schuld moet de bisschop in 1321 aan Oudewater uitbetalen, om, zo luidt het in de lastbrief van de graaf „hore Poirte mede te Muren". Men tijgt met man en macht aan het werk om'de houten paUisaden te vervangen door zware stenen muren en versterkte poorten. Als men bedenkt, dat die muren een lengte hadden van ongeveer 1800 meter, dat zich daarin zes poorten bevonden en deze muren en poorten op verschillende plaatsen nog extra versterkt waren, dan komt men onder de indruk van het geweldige werk, dat, stellig geheel met eigen krachten verricht, tot stand werd gebracht. De graaf heeft niet tevergeefs vertrouwen in de burgerij van Oudewater gesteld. Zij toont haar dankbaar heid voor de verleende voorrechten door de stad tot een hecht bolwerk te maken ter beveiliging van het Hollandse gebied. Als in 1349 bisschop Jan van Arkel de ge« hele Stichtse legermacht bijeenroept om de stad te belegeren en haar helaas ook in- Toegang tot de stad gaven vier grote en twee kleine poorten. De grote poorten wa ren de IJs8elpöort (richting Gouda), de Waardpoort (richting Montfoort), Broeckerpoort (richting Hekendorp) en de Linschoterpoort (richting Woerden). Laatst genoemde poort maakte aanvankelijk deel uit van een kasteel, dat echter ln de 16e eeuw is afgebroken. Twee kleine poorten waren h*t Waterpoortje, halverwege de oostelijke muur, toegang gevend tot een smalle dam door de Grote Gracht en het Biezenpoortje. ter hoogte van de kruising Biezenstraat en Biezenpad. In het begin van de 17e eeuw werd na jarenlange onenigheid met de heer Van Montfoort, die meende daarop aanspraak te kunnen maken, het gedeelte IJsselveere bij de stad gevoegd en betrokken in de ver dedigingswerken. Op een kaartje, dat ik aantrof in het werk van Van Kinschot, een van de burgemeesters uit de 18e eeuw (Be schrijving der stad Oudewater. Delft, 174?) is duidelijk te zien. dat om' dit gedeelte een muur is opgetrokken en een gracht gegra ven. Meer en meer gaat men inzien, dat op 4e duur de stenen muren veel minder bevei liging geven dan aarden wallen, omdat deze laatste minder kwetsbaar zijn voor kanons kogels. In de 18e eeuw worden, evenals el- der*, de muren door wallen vervangen. Te gelijkertijd wordt het verdedigingsstelsel belangrijk uitgebreid. Aan de viest- en zuid zijde bevinden zich dan tal van ravelijnen (van grachten voorziene bolwerken ter ver sterking van de toegangswegen en bastions). Het zijn deze versterkingen, die Prins Wil lem V in 1794 inspecteert. Voor het laatst hebben de versterkingen van de stad dienst gedaan in 1672 toen ook Oudewater, gelegen vóór de Hollandse Wa terlinie, een verder doordringen van de Fransen in het hart van Holland heeft be let. In de 19e eeuw zijn alle verdedigingswer ken, waaronder ook de fraaie poorten, ge sloopt. Oude foto's van die sloping zijn nog bewaard gebleven. De rol. welke Oudewa ter zolang gespeeld had in de verdediging van ons land was uitgespeeld. Thans zijn het alleen nog maar de formidabele resten van de zich in de grond bevindende funda menten der stadsmuren, die herinneren aan een glorierijk verleden, een verleden, waar op elk rechtgeaard ingezetene van nu te recht trots mag zijn. Meermalen hebben zich bloedige tonelen binnen de stad afge speeld. Tot tweemaal toe is zU onder gegaan in bloed en tranen. Sterk heeft onder haar burgers geleefd de zin voor vrijheid en recht. Duur was de prijs, die er voor be taald werd. Moge dit door het thans levend geslacht nimmer worden vergeten. Oudewater A. W. DEN BOER Bij opgravingen in 1937 zijn op verschillende punten fn Oudewater de overblijfselen wan de uit 1321 daterende stadsmuur te voorschijn gekomen. Hier dg fundenngsresten van de „Scutters-toern" in de Biezen. (Advertentie) nieuwe Amerikaanse sigaret I t alvijnSpreekbeurt ds R 22 Jan. 7.30 uur Nederd. Geref. Gemeente: Spreekbeurt ds Joh. van Weizen. 22 Jan. I uur Nieuwe Schouwburg; Vijfde abonnementsconcert ..Het Gouds Volkscon cert'' door Residentie Orkest onder leiding van Yvon Baarspul. solist George van Renesse. piano. 23 Jan. 10.30 uur De Zalm: Buitengewone al gemene vergadering aandeelhouders NV. Drukkerij v.h. Koch en Knuttel. 24 Jan. Straatcollifcte ten bate van Chr. Jon- gemannenvereniging ..Daniël 24 Jan. 8 uur De Beursklok: Jazz Festival Goudse Jazzclub. 24 Jan. I uur Kunstmin; Feestavond buurt vereniging „Burgemeester James"' met mede werking van Rode Kruis-melodisten. (Van een onzer verslaggevers.) AMERSFOORT. Heel niet ontevreden waren de GZC-ers gisteravond na hun uitstapje naar Amersfoort. Ze hadden er deelgenomen aan zwem- en polowedstrijden, door net Amersfoortse Neptunus georganiseerd, die bet eerste deel vormden van de nationale vierkamp, waarin HPC (Heemstede), t IJ (Amsterdam) Neptunus en GZCook dit jaar uitmaken, wie van hen de sterkste is. En ondanks het feit. dat GZC niet al zpn zwemtroeven In het water kon brengen, klom het die eerste avond met een totaal van 128 punten naar de tweede plaats. Neem daarbij een drietal recordverbeteringen en de polo-overwinning op Neptunus. waarmee ook de laatste wedstrijd voor de centrale win tercompetitie dus tot winst werd herleid en de tevredenheid is verklaard. Bioscopen Thalia: Hotel Berlin (met Peter Lorre en Faye Emerson). Reünie; Het leven gaat verder (met Margaret Sullevan en Viveca Lindfors). Aanvang 8.15 uur. T entooiistellingen Het Catharina Gasthuis: T.m. 25 Januari Ten toonstelling van Bijbelse oudheden, geopend van 10—12.30 en van 1.30—4 uur. (Zondag 2—4 Donderdag ook van I—10 uur. Vrijdag ochtend gesloten. Apothekersdicnsl Steeds geopend (des nachts alleen voor i Ü'4T ZULLEN WE ETEN? Vrijdag Spruitjes Gebakken aardappelen Vermiceilipap Met de heren was het vooral de Gouds* jeugd, die zich in het water dapper weerde. Al in de eerste serie van de 50 m. rug- crawl adspiranten-meisjes trok Rike v. d. Kraats zich na een» felgezwommen duel met het meiske Blom van 't IJ als eerste na de ïinish in de goede tijd van 41.9. Een pres tatie. die Joke de Jong in de tweede serie echter zowaar overtrof, ook al kwam ze met haar 41.7 maar tot een tweede plaats, achter het Neptuniaantje Thea de Vries. Het oude Goudse record 42.7 was daarmee een flink eind omlaag gehaald. Bij de 50 m. schoolslag adspiranten Jon gens viel al weer een voortreffelijke GZC)- prestatie te nqteren. Een algehele zege dit maal van Arie Schouten, tijd: 39 sec. Dat een nog hijgende Rike v. d. Kraats op de 100 m vrije slag daarna niet al te veel kans had om de achtste plaats te verlaten, viel te begrijpen. Joke de Jong had een wat langere rustpauze tot aan de 50 m. vrije slag meisjes, waarbij ze alweer een zeven tal punten voor haar ploeg in de wacht Advertentie JONGE BELEGEN KAAS geen 30; nu 28 cent per ons. VETTE BELEGEN KAAS geen 36; nu 32 cent per ons. VETTE PIKANTE KAAS geen 38; nu 34 cent per ons. ODDE BOERENKAAS geen 40; nu 36 cent per ons. 3 JAAR OUDE KAAS nu 32 cent per ons. DELICATESSEN ZEUGSTRAAT 54 (Van een onzer verslaggevers). UTRECHT. Goudse bedrijven nemen een belangryke plaats In op d# eorste vak beurs van souvenirartikelen, die gisteren in de Handclsbeura te Utrecht haar deuren heeft geopend en tot en met morgen duurt. Van 42 stands, behoren er zeven toe aan Goudse ondernemers en één aan een Schoonhovense industrie. Acht uit de Goudse streek dus een aantal, dat geiyk is aan de vertegenwoordiging uit Amsterdam. Op de inorgen van de opening was er al een levendige drukte. In de eerste uren werd de kust nog wat verkend maar verwachtingen voor goede zaken zyn volgens de meeste stand houders gerechtvaardigd. Gouda dankt zyn sterke vertegenwoordiging aan de aardewerk- induatrie. Vooral artikelen in Delfts blauw uitgevoerd komen voor in de uitgebreide col lecties, die een plaats kregen op de showtafels. sleepte, met opnieuw een tweede plaats in 35.4 Aantikken als tweede bleek toch bij de Gouwenaars erg in trek. want ook Anneke Teekens deed het. op de 50 m. schoolslag meisjes. Wat minder succes boekten ze op de damesnummers omdat er practisch geen Goudse dames waren. Nel Lafeber was de enige, die de vrouwelijke eer redde met een derde plaats op de 100 m. schoolslag. Rike. Joke en Ina de Regf, die de vacante plaat sen opvulden en daarmee een wat over voerd schema kregen, bleven hier rustig op de achtergrond. Rest ons de heren, met hun goede presta ties. Met een pluim voor Cees Slobbe, die in een fraaie eindspurt na een enerverende gelijkopgaande strijd zijn concurrenten sloeg, die een eerste plaats voor zich op eiste en ook een Gouds record verbeterde. Zijn tijd over de 100 m. schoolslag was 1.19.5. En John de Wilde schreef een derde recordsverbetering op de lei met een tweede plaats in 1.14.9 op de 100 m. rugcrawl. Fraai was ook het ggvecht op de 400 m. vrije slag lussen Beyderwellen en Bouwman, tussen de korte slag van de Gouwenaar en de lange van de HPC-er. Vijf en twintig meter voor de finish lag Beyderwellen bijna tw?e meter voor. ma*r een machtige eindspurt bracht Bouwman op enkele centimeters. In dé an dere serie verdedigde Cabout zich tegen crack Joris Tjebbes. zonder een kansje te maken. Ongeslagen aan kop Bij de waterpolowedstrijden nam de 2e klasser HPC het Amsterdamse IJ een ge lijkspel voor de neus weg (3—3). voordat GZC het tegen de Neptunlanen ging op nemen. Enfin. GZC won de strijd, het werd kam pioen en het staat ongeslagen aan de top. Maar de kampioensvorm was deze maal vrij ver te zoeken. Misschien was het aan vankelijk een beetje te gemakkelijk gegaan. Want toen v. d. Tooren binnen de minuut al de eerste langs doelman Geutjes zwiepte, scheen weer een grote uitslag in de lucht. Waarop het nog meer ging lijken, toen v. Tooren even later de stand via een schijnbeweging op 0—2 had gebracht. Die score bleef een tijdlang gehandhaafd. Nep tunus. snelzwemmend, heftig aanvallend verplaatste het spel naar de andere helft en al had het dankzij slecht schieten en goed werk van Jan Weck er geen direct succes mee. het zag toch, nu Hans den Boer als middenvoor zijn draai niet goedJcon vinden de score niet verder oplopen dan voor de rust, toen Beyderwellen aan v. d. Tooren de kans bood de hattrick te voltooien. Echter die 3—0 stand bleek nog niet- geheel veilig, toen kort daarop Neptunus uit een strafworp van De Bruyn. die Weck goed keerde, maar die op de top van een golf op de doellUn balanceerde 3—1 dicteerde. En toen P. v. d. Bree er 3—2 van maakte, bleef er even spanning in. maar een nu ook weer sterk aanvallen GZC hield de stand tot het einde ongewUzigd. De N.V Groothandel Aardewerkfabrie ken v.h. Corn. Jonker Zn. kwam enige tijd geleden met een knaap van een spaarvar ken aan de markt. Dit varken heeft nu „ge bigd'Tussen een massa andere modellen staat ook een „spaarbiggetje" met daarop in sierlijke letters de plaats, waar het aan de markt zal worden gebracht. Verdef heeft de N V Corn. Jonker enkele souvenirs met goud in het decor. In bijna alle bedrijven is gezocht naar nieuwe onderwerpen Zo heeft de sieraarde- werkfabriek „Ons Ideaal" een serie wand borden gemaakt met reproducties van wer ken van oude meesters als Rembrandt en Frans Hals. De afdelingen zijn in Delfts blauw geschilderd. Natuurlijk is er ook het kleine werk. waarbij souvenirs in het model van een koekenpan of een roeibootje wor den gepresenteerd. Dit is de eerste beurs, waarop Ons Ideaal uitkomt. Het bedrUf zit goed in de orders en ziet in het deelnemen aan vaktentoonstellingen vooral de repre sentatie als belangrijk element. De pottery De Anjer laat een collectie ma- jolica-werk zien. Wandtegels. niet meer ge schilderd in Delfts blauw, maar in frisse kleuren en borden met snap-shots uit ver schillende gemeenten, staan voorts op de voorgrond. Lepeltjes uit Schoonhoven Aardige, nieuwe souvenirs brengt het be drijf van de heer G. Vlot. die zijn stand deelt met de aardewerkfabriek Bego (J. v. d. Berg). Alles is in Delftsblauw gehquden Er zijn aardige beeldjes bij van meisjes in kle derdracht. staande bij een put of een pomp. Een aantal schemerlampen vult de collec tie aan. Fraaie tableaux van stadgezichten sieren deze stand. Eveneens met aardewerk exposeert De Jong's pijpen- en aardewerkfabriek. Een aantal koperstukjes vormt een afwisseling, stukjes van Verheuls Handelsonderneming. Op het laatste moment richtte de groothan del J. Rietkerk ook een stand in. met een uitgebreide uitstalling van allerlei artike len. Uit Schoonhoven is de Arti Sijver Plated vertegenwoordigd. Hier gaat de belangstel ling voornamelijk uit naar iepeitjes, die en dat is nog steeds een noviteit verpakt zijn ln doosjes met een deksel van door zichtig plastic, waardoor het lepeltje niet meer kan aanslaan of vuil worden. Uiter aard is het bedrijf maar met een klein deel van de artikelen, die het levert. Vertegen woordigd. Voor souvenirartikelen draait de fabriek straks vier maaftden van het jaar. Voorts zijn er nog artikelen, die in Schoon hoven alleen een wapentje hebben meege kregen en verder in andere fabrieken zijn gemaakt. Deze sieraden vormen een aange name attractie op de wandeltocht door het rijk van molentjes en klompen. BURGERLIJKE STAND Geboren: Hermanus Franciscus Wilhelmus Maria z. v. H. A. Tusveld en M. A. J. Borg- houta, Tweede E. J. Potgieterstraat 25; An- tonia Helena Maria d. v. P*. Nederberg en H. Stuivenberg, Bosweg 123. Getrouwd: W. Kraan en M. E. J. T. Sie- bes; W. van Meuwen en B. M. Ruis; A. Mul en W. Radix: M. Velkers en E. de Gruijl. Overleden: Gerrit Anthonius Govert Rosen- brand 11 maand; Willem Frederik de Jong 86 jaar; Johanna Oosterdag 88 jaar. Voor De Hoop De bonte «vond. die de Goudse Water- padvindsters en Zeeverkenners ten bate van het hospitaal-kerkschip De Hoop heb ben gehouden heeft 50 opgebracht. De •vond was ilecht bezocht. Bode van de lente By de familie S. Hirsch aan de Sint Josephstraat alhier kwam een pauw oogvlinder binnenvliegen. Zou de lente nu al in aantocht zijn? Een behoorlijk bezet Concordia heeft gis teravond zijn genoegen beleefd aan de op voering van „De erfenis van tante" door de toneelgroep van de afdeling Gouda van de Nationaal Christelijke Geheelonthouders vereniging. Het stuk, dat geschreven werd door de in het begin van deze eeuw zo ge liefde schrijver van tendensstukken, J Haarsma, behandelt het gegeven van de va der met goede inborst, die verleid wordt door de drank. Teun Blommers krijgt op een goede. of. zoals zijn vrouw Trui zegt „slechte" dag een erfenis van zijn tante Liet. Van dit geld koopt hij een tapperij, verdient Raarin behoorlijk geld en is zodoende in staat ean rustige oude dag op een stil dorp te hebben. Voor het evenwel zover is, heeft hij zijn vrouw verloren, want zij sterft, omdat ze Het niet kan aanzien, dat haar man rijk wordt aan „bloedgeld", zoals ze het noemt. En dan beginnen de moeilijkheden in het gezin Blommers, alles dank zij de verkeer de uitwerking van de „erfenis van tante" De toneelgroep heeft er een wat kleurloze opvoering van gegeven, maar de strekking van het stuk toonde zij op duidelijke wijze. De voorzitter van de afdeling, de heer L. C. Lafeber, sprak in de pauze een propa gandistisch woord. Aamvinslen der Leeszaal Romans: H. Braun, Het hart der wereld. W. Capel, De vrouw die met de duivel danste. P. Gibbs. Het leven rooft. Havank, De zwarte Pontifex. W. E. Johns. Biggies geheim agent. A. van Kampen. Roes. O. J. de Landell, Spiegel aan de wand. J. van der Linden. Moeder. T. Plievier. Moskou A. Roothaert en J. Romijn. Een avondje in Muscadin. W. M. Thackeray. Kermis der ijdelhetd. Studiewerken: M. E. Ouwehand, Weer zien van heiligen. C. M. Asch van Wijk, Gods werk gaat door. H. van Praag. De boodschap van Israël. J. A. Ponsioen, Sym boliek in de samenleving. J. Troelstra. Mijn vader Pieter Jelles. D. G. Raurus en C. R. van Raalte, De kunst van het leren en stu deren. W. Meihuizen, Spaanse spraakkunst voor beginners. A. C. Clarke. Expedities naar de planeten. P. J. Steincrohn, Dood gaan kunt u altijd nog. J. Starink. De Ka tholieke roman. A. M. G. Schmidt. Cabaret liedjes. P. H. Ritter Jr. Sentimentele aardrijkskunde. A. Gheerbrant, Wereld zon der blanken. (Advertentie) Ds. Vroegindeweij sprak voor Geref. Bond n „Calvijn" hield de afdeling Gouda van de Gereformeerde Bond in de Ned. Herv. Kerk gisteravond een openbare bijeen komst wear ds L. Vroegindewey te Pepen- drecht. vroeger in Waddinxveen. sprak over: ..Mozes en Jezus enehun onderscheid naar persoon, werk en Rtekenis voor de verlossing". Spreker ging uit van Joh. 1 vers 17: „Want de wet is door Mozes gegeven, de genade en de waarheid is door Jezus Christus geworden". De twee figuren uit dit vers hebben overeenkomst, aldus begon ds Vroeginde wey zijn betoog. Mozes zegt immers, dat in dien men de Wet nakomt, men het Leven zal deelachtig worden. Jezus zegt: „Wie in de Zoon gelooft, hééft het Leven." Mozes is in de grond van de zaak het aan de mens eigene. Zijn ge- en verboden in de Mozaï sche wetten verstaan we beter, dan Christus' genade voor alle oprechte zondaren. Daar om is het ook niet vreemd, dat zoveel kerken Mozaïsche trekken vertonen. Want wij allen denken het met goede werken en offeranden ver te kunnen brengen. Als wU eens één jaar zonder zonde zouden kunnen leven, zouden wij dan niet oprechter voor God zijn dan een ander? De tekst stelt nu het Mozaïsche en Jezus' Evangelie tegenover elkaar Dit wil niet zeggen, dat ze elkaar uitsluiten en vijandig zijn. integendeel spreker poneerde nadruk kelijk en herhaaldelijk de stelling, dat wU eerstbesef dienen te krijgen van de Mo zaïsche eisen, die God ons stelt, alvorens het mogelijk kan zijn Gods' genade deel achtig te worden. Slechts voor een be rouwvolle boeteling is er genade. Zij zijn beiden middelaars, beiden zijn ze gezonden ter verlossing, beiden zijn ze weldoeners, beiden leerden ze. dat God de Enige was. Het „Jaweh" begrip is wel typisch Mo zaïsch. maar ook Evangelisch. Maar de onderscheiding gaat dieper. Mozes was een zondig mens, die eerst on willig was de hem door God toegedachte taak te vervullen. Zijn taak had ook een ander kunnen verrichten. Christus was naast God «óók mens. maar zondeloos. Christus was ook onvervangbaar. Het Evangelie is ondenkbaar zonder Jezus. Zo kan men op Mozes nooit de zaligheid gronden. Want al leven wij nog zo zorg vuldig naar de geboden, dan nog is in Mozes geen rechtvaardiging mogelijk. De Vroegindewey zeide. dat Mozes het volk Israël wel verlost had uit de Egypti sche slavernij, maar hij bracht hen in de woestijn. Eerst Jozua Jezus) bracht hen uit de woestijn in het Beloofde Land. De Wet eist een volmaakt mens, maar de genade eist niets zij geeft alleen maar. Zij vraagt niet naar het onderhouden van geboden, maar naar het begeren naar die genade. „Niets uit ons. alles uit Hem. Zo komt men in Jeruzalem", aldus besloot ds Vroegindewey. Benoeming Bij KoninklUk Besluit is benoemd tot hoofdontvanger titulair van 'sRyks belas tingen de heer A. G. van den Hout, ont vanger der directe belastingen en accijnzen te Gouda.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1953 | | pagina 2