He' GEDICHT BLINDE MET „SPEELDOOS" BRACHT EERSTE PIEREMENT OEDAIPOER, de stad der bezieling De Slag bij Jemmingen bracht de dood aan duizenden Geuzen Legenden rond de kroning in Engeland (4) „Gouda verliest in de heer v. d. Brink een goed burger" Provinciale konijnenexpositie is een goede show BEWOGEN LEVEN! f Commandowisselingop Julianascliool De heer Kijkuit als opvolger geïnstalleerd Goudse Spetters T entoonstelling Onze bioscopen Mandyeen meeslepende film Er zijn vele bekroonde dieren Ingezonden Stukken Gedupeerd door beleefdheid Candidatenlijst V.V.D. vastgesteld Jeugd tekende in vrije tijd Verhuizingen binnen de gemeente Is de G.A.C. over dieptepunt heen? Loop der bevolking f Een arrangement in gaatjes Zijn kleinzoon bouwt nog draaiorgels Strepen en stippen MÉREN VIJVERS EN MARMEREN PALEIZEN Boven de stad verrijst het paleis van de Maharana Beeldenstorm Rondvlucht boven Nederland Hoe is het ontstaan Ongelofelijke schoonheid T Muitzieke soldaten groeven hun eigen graf Door REIN BROUWER Overal tuinen en parken Wat ze er zelf van zeggen Poirot speelt bridge fW^EDE BLAD - PAGINA 2 GOUDSCHE COURANT ZATERDAG 31 JANUARI 185} „NU WE AAN HEM zijn gewend, gaat hij weg, die nare vent. We voel den ons juist op ons gemak en nu Stuurt hij een ander op0ons dak. Het afscheid nemen doet "ons zeer. Wil nog eens aan ons denken, al is 't maar één keer". Dit 2ijn de kinderlijke woorden, waarmee de jongste leerlingen van de afdeling voor lager onderwijs van de Prinses Juliana- «chool gisteravond in het Veemarktrestau rant afscheid hebben genomen van het hoofd van de afdeling, de heer E. v. d. "rmk. die met ingang van 2 Februari is benoemd tot hoofd van een Chr school in fenu iag j et zljn enkele zinnen uit het afscheidsgedicht, dat zes leerlingen een uit elke klas, voor elk jaar dat de heer v. d Brink in Gouda heeft gewerkt voor droegen op een ouderavond, waarop tref fend tot uiting is gekomen, welke grote plaats het scheidende hoofd in de harten der kinderen Inneemt. Namens het schoolbestuur sprak de voorzitter, de heer A. van Wijk, woorden van afscheid. Morgen is het de laatste dag van uw zes jarige arbeid in Gouda, zei hij, een korte tijd, maar toch lang genoeg om het afscheid moeilijk te maken. Wij zijn u zeer dankbaar en wij zijn vol lof niet alleen voor het onderwijs, dat u hebt gege ven, maar ook voor wat u hebt gegeven om het kind tot het kruis te leiden. U hebt het eeuwige niet uit het oog verloren, u hebt getracht mensen te vormen, die bereid zijn God te die nen bovenal en hun naasten als zich zelve. Het bestuur laat node een goede leer kracht gaan. Wij verliezen in u ook een goed vriend. In het tweede deel van zijn toespraak sprak de heer Van wijk tot de heer C. P. Kijkuit uit Middel- harnis, die de heer v. d. Brink opvolgt. U wacht geen gemakkelijke taak, zei de voorzitter, u moet lei ding geven aan een school, die een reputatie heeft. Met ijver en werklust alleen zult ge deze taak niet kun nen volbrengen. Maar wan neer u niet zoekt in eigen kracht, maar ook in God, dan kunnen wij u de lei ding toevertrouwen. Met de woorden „u wacht een schone laak" verklaarde de heer Van Wijk de heer Kijkuit als hoofd van de afdeling geïnstalleerd. riSr, °et.ali de »CWPPW. die op de hor.^%ïS™ op dc lweede hoof 5onder een v»n bf'de kon hij de w"Sê„want «w» f" ™de™«»nd personeel spr.k doei Lf'h U wordl sewaar- doerd. zei hij, omdat uzelf hard werkt en main ni.f t,spaPrt' U was voor ons een hu- nlaüt\ «rt 61 7laakte de school tot een S n .et lnd 2lch thuisvoelt. Hij bood een fototoestel aan. Dient elkander in Liefde In afscheidswoord heeft de heer v. a ?rJn.k £p treffende wijze gewezen op de tekst „Dient elkander in liefde". Geeft, t»miï k1. i. <materië.le zin- maar in gees telijke betekenis, waarbij je al gevende zelf rijker wordt Het is niet gemakkelijk, maar in de leerschool der liefde is het mogelijk «■Vilfni1' k.heb alt'id getracht sfeer in de school te scheppen, een sfeer, die de voe dingsbodem is waaruit een Chr. leven kan eu" aan het karakter van het ai. k JW.11 er maar een voorwaar de. het kind liefhebben. In de schutse van w?«LmUa,r Vwndt het kind de "ut, die het zo broodnodig heeft. Ik heb mijn doel bereikt. I Het stuk over de mening van de voorbij ganger, dat Woensdag in de krant stond, heeft b{j mij gewerkt als gloeiende kolen op een stier om zo te zeggen en ik zal u even uitduien waarom. Zeven Gouwenaars stonden met foto en al in de etalage en ik ben het met alle zeven eens Maar nog veel censer ben ik het met nummer acht. Die zei„Ik heb gehoord, dat die schilderijen voor een miljoen zijn verzekerd en do's een smak geld. Kunnen ze daar niet beter woningen voor bouwen""' Dat is me uit de borst gegrepen, want die achtste was ondergetekende zelf. Maar 'k heb nog veel meer gezegd, maar dat komt niet in de krant. Nee, dat durven ze niet in de krant te zetten. Een mooie democratie is dat hier. De kleine man legt altijd het loodje en die stoppen ze onderaan de pagina met tien halve regeltjes in een hoekje. Ik neem dat niet, ben ik een doorsnee Gouwe naar of ben ik nou géén doorsnee Gouwe naar? En wou ik niet op de foto? Ik wow wél op de foto! Die fotograaf had z'n toestel al gericht en toen zei die andere: „Nee, 't is eigenlijk geen gezicht! En 't heeft niks met kunst te maken ook". Nou hadden ze een keer gelegenheid om een karakteristieke kop te maken en ze doen het niet. En dat beweert dan nog, dat ze op stap waren voor de kunst! Een millioen ongeveer is die collectie waard. Voor 't vreemdelingenverkeer: kop je koffie, een prentbriefkaart en een pakje stroopwafels. En wij maar zorgen, dat ze dat millioen niet gappen, 'k Ben d'r tegen. De kunst is toch voor de grote man. Rem brandt en Jan Steen, daar heb ik wel eens i t an gehoord. Maar Chardin? weet U wie j het is? 'k Heb vroeger nog met een Schar- I dijn gediend, maar die zal het wgl niet zijn. Die was trouwens schoenmaker. En El Greco? 'k Heb al moeite om het zonder fou j ten uit de krant over te schrijven. Als de kleine man d'r ban genieten wil. dan zullen I ze toch moeten zorgen voor iemand, die hem j vertelt, wit er nou mooi is. Zieao, nou heb ik toch lekker m'n mening gezegd. „De oude voorbijganger draaide zich nHet stóót er! Oud!? Ik?! De duvel is oud. JAN TERGOUW. Thalia-Thester. Met hoeveel vreugde en ontroering tegelijk begroet een tnoeder net eerste woordje van haar kind. hoe gebrek kig dat ook is gestameld. Maar als zij er tevergeefs op wacht en na geruime tijd vaji vrees en spanning de bittere werkelijkheid moet aanvaarden, dat volslagen doofheid de oorzaak van dat uitblijven is. dan brengt dat leed van een slechts te bevroeden om vang. En zo'n geval kan een hele reeks van moeilijkheden en ellende veroorzaken. Ze ker als de ouders het niet eens zijn over de te volgen weg naar de grootst mogelijke hoeveelheid geluk voor het kind; als de man een eigenwijze egoïst is, die niet vatbaar wil zijn voor andere dan zijn eigen opvattingen, als bovendien oma, bij wie men inwoont, met goede bedoelingen, bemoeiziek is en de man leidt en regeert alsof die nog het kind van vroeger is. En als dan verwijdering is ontstaan, de moeder, die na zeven jaar wachten haar kind voor het eerst mammie hoort stamelen, in haar opwelling van geluk en dankbaarheid, voor een ogenblik iets meer dan waardering gaat voelen voor de leraar, die na veel moeite en volharding dat tot stand bracht, dan hopen de moei lijkheden zich tot een berg. Zo gaat het in de aangrijpende geschiedenis van de kleme Mandy, wier rol even aandoenlijk als be- wonderingwekkend vertolkt wordt door het doofstomme meisje Mandy Miller. Terwijl daarnaast het uitstekende spel van Phyllis Calvert. Jack Hawkins. Terence Morgan en Godfrey Tearle. dat voortreffelijk onder steund wordt door het prachtige camera werk, evenzeer veel bijdraagt tot de sug gestieve en meeslepende kracht, die er var de uitwerking van dit gegeven uitgaat. De twee TorreanVs Schouwburg Bioicoop. Een film spe lend in de wereld van artlsten en variété, dus in een omgeving, die vopr elke leek bijzonder interessant is. De regie heeft-er voor gezorgd, dat die leek van af zijn bioscoopstoel eep uitnemende kijk krijgt op alles, wat vóór en achter de schermen gebeurt. Maar Gustav Frölich, de regis seur. die tegelijkertijd de hoofdrol vervult, heeft nog voor iets anders gezorgd. Span ning! Het niet zo erg diep gravend en hoog timmerend scenario heeft hij op „Tof goede medeburgers' De wethouder van Onderwijs, mevr. J. N. van Dantzig-Melles was de eerste in een rij van sprekers, die hartelijke woorden van afscheid tot de heer v. d. Brink hebben gesproken en de heer Kijkuit een welkom hebben toegeroepen. „Gouda verliest in u een goed burger", zei zij. Het leven is ech ter zo ingericht, dat we op bepaalde ogen blikken afscheid moeten namen. Toch gaat u hooggestemd voorwaarts, 't Gaat er im mers om met dezelfde liefde de taak te volbrengen kinderen op te voeden tot goede medeburgers, met verantwoordelijkheids gevoel en plichtsbesef." En tot het nieuwe hoofd zei mevr. Van Dantzig. Bij het aischeid van Middelharnis voelt u weemoed, mapr wij hopen, dat deze zal veranderen in blijdschap om burger te zijn van onze goede stad. Moge u de eerste steen leggen voor goede burgers van onze stad. zo oesloot de wethouder. De voorzitter van de pas ingestelde ouder commissie. de heer Hopman, zei. dat de heer v d. Brink de motor is geweest, die de oudercommissie op gang heeft gebracht. „Gij hebt de kinderen weten te vinden. De ouders hebben met veel vrijmoedigheid hun kinderen aan u toevertrouwd, omdat gij het Chr. onderwijs dient uit beginsel." Hij bood namens de leerlingen de heer v. d. Brink Aflossing van de wacht op het schip der kinderen. Rechts het scheidende hoofd, de heer v. d. Brink, links de heer e Kijkuit. als ik het kind heb gebracht tot de voet van het kruis. In deze sfeer heb ik getracht te werken. Het afscheid nemen valt mij heel moeilijk, vooral van de kinderen, die ik morgen allemaal in de klas kom opzoe ken om hen nog eens te zien. Toch ga ik vol vertrouwen heen. Want God laat zijn werk nooit in de steek. Bij wisseling van mensen, blijft Hij steeds dezejfde." Tot slot heeft de heer Kijkuit woorden gesproken. Tot de leerlin^. hij „ik zal proberen bijna een even goede meester te zijn als de heer v. d Brink, want evengoed kan niet. Gaarne blijf ik in de schaduw staan, niet om hem. maar om zijn zending groot te maken. Laat ons in de toekomst tonen wat wij aan elkander heh- enkele Voordat de afscheidsplechtigheid begon heeft de heer Jonker de ouders het nieuwe projectie-apparaat getoond. Er werd een filmstrook vertoond over het kind in Rus land. een polshorloge met inscriptie aan en mevr. v. d. Brink en mevr. Kijki bloemen. Brink en mevr. uit een bouquet Het hoofd van de ulo-afdeling, de heei Jac Jonken sprak enkele woorden als col lega. U hebt bewezen, zo zei hij, dat de school gemakkelijk onder leiding van twee hoofden kan staan. U bent trouw gebleven (Advertentie) H. MULLER, Tandarts. Blekerssingcl 20 Telefoon 2383 is alleen vooi dringende spoedgevallen des Zondags te consulteren vóór 9 uur. De belangstelling van de fokker van ras- konijnen gaat in hoofdzaak uit naar de te.n- I toonstelling, de plaats, waar zijn dieren in het middelpunt van de belangstelling staan i De beste dieren worden voor de tentoon stelling klaargemaakt, voor zover er nog iets aan te doen is om de conditie en het algemene voorkomen van de dieren zo hoog mogelijk op te voeren. De kwaliteit van 1-e' geëxposeerde is over het algemeen der mate goed, dat niets buiten beschouwing mag worden gelaten, wil men enige kans maken om tot de prijswinnaars te behoren. De belangstelling gaat echter niet alleen uit naar de gewone club- of nationale ten toonstelling, ook de kampioenstentoonstel ling. de show. waaraan alleen geselecteer de dieren mogen deelnemen, staat irr het brandpunt Zo'n kampioenstentoonstelling onderscheidt zich in zoverre van een ge wone show. dat daar alleen dieren mogen worden ingezonden, die minstens tweemaal het prediraat ..zeer goed" of eenmaal „zeer zeer goed" hebben gewonnen Een kam pioenstentoonstelling wordt alleen gehouden in provinciaal.verband. De keuring van de irgezonden konijnen geschiedt door drie keurmee«ters. die ieder on zichzelf de waad de van het dier in punten uitdrukken. Te voren is een puntenaantal vastgesteld, dat moet worden behaald om voor een kam pioenschap in aanmerking te komen Het behoeft geen betoog, dat uitsluitend kwali- teitsdieren worden ingezonden, die op di verse shows hoog zijn bekroond. Voor het eerst jn haar langjarig bestaan heeft de pluimvee- en konijnenhoudersvereniging „Gouda en Omstreken", onder auspiciën van de afdeling Zuid-Holland van de Ned Konijnenfokkersbond, een kampioensten toonstelling georganiseerd, waarvoor niet minder dan 160 dieren, uit alle delen van de provincie, zijn ingebracht In een goed verlichte en keurig versier- Enige dagen geleden is de dichter M. Nijhoff plotseling oyerleden. Onvoorstelbaar is het, tijd tot tijd zijn strenge zelfcritlek schuwde niets zo zeer als een overhaaste dfkommtte "f S3 P""1»»" - s,«rke mèzte niet meer met bundel vermeerderd zal worden. Uit een bewogen en verontruste jeugdperiode (De Wan- a nieuw gedicht of een nieuwe fBunen verantwoordelijkheid Is het onbeleefd in de bus te blijven zitten als ouderen moeten staan? Woensdag bij het vertrek van de bus van halfzes naar Ouderkerk a d. IJssel konden bij het vertrek van het station Gouda alle passagiers zitten Bij de eerste halte ston den tien reizigers te wachten, onder wie ouderen. Degenen, die aan het station wa ren ingestapt, boden vrijwillig hun plaats aan en gingen staan. Volgende halte nog meer reizigers. Weer gingen jongeren staan voor ouderen. Deuren dicht en verder ging de reis. Enige meters verder: stop! De po litie kwam controleren en gelastte, dat al len. die in de bus stonden, moesten uitstap pen. Dat betekende wachten op de volgende bus. dus ook voor degenen, die aan het station waren ingestapt, een zitplaats had den en zo beleefd waren geweest huh plaats af- te staan. Als gevolg van hun goede ma nieren werden zij gedwongen een uur te v/achten op de volgende bus en dat tórwijl zij de gehele dag van huis waren geweest om in Gouda te werken, terwijl de oude ren. die een dagje uit waren geweest om hier of daar op visité te gaart, wel vroeg naar huis konden. Is dit niet onteiglsch? Moeten wij, jonge ren, nu maar zo onbeleefd zijn om geen zit plaats meer af te staan aan ouderen? Wij hebben toch een abonnement en de bus chauffeur kent al zijn klanten en beseft ook wel. dat wij naar warm ete'n verlangen. Enige gedupeerde meisjes uit Ouderkerk. Voor degenen, die de dupe werden van hun beleefdheid, inderdaad een vervelende geschiedenis. De oplossing lijkt ons. dat de autobusonderneming op spitsuren, wanneer het vervoersaanbod groter is dan d? plaats ruimte, een volgbus laat rijden. Dan kan iedereen mee. Redactie. delaar, 1916) kwam hij tot het heldere evenwicht van zijn middelbare jaren (Nieuwe Gedichten. 1934). Onvoorstelbaar is het. dat juist bij hem, die als geen ander aan zichzelf gewerkt moet hebben, geen ouderdom dit leven zal voltooien tot een harmonische triptiek, de redactie» Komt het doordat hij de eenvoudigste, de helderste, de meest trefzekere van onze dichters is, dat mén het feit van zijn verscheiden zo moeilijk aanvaardt? Of is hier nog een andere oorzaak werkzaam? We menen van wel. Werkelijk dictyer zijn betekent In staat zijn om een eigen wereld, een eigen levens houding op fascinerende wijze te vertolken en in die van Nijhoff was iets aanwezig, dat men bij alle doodsaanvaarding toch als een gevoel van triomf over de dood zou kunnen kenschetsen. Men leze „Aan een Graf". Niet alleen wordt de gestorven moeder hier als een levende toegesproken, zij blijft ook nu nog levensoorsprong, „schoot van vuur", een centrum waar omheen de kleine stippen van intens leven, vliegen en vlinders, kinderen en bijen, als vonken bewegen. Weliswaar schreit de dichter aan dit graf, maar niet om het verlies of het gemis: „Moeder vrees niet dat ik om dit verzonken handjevol as mij om het vuur bedrieg" Hij schreit, zoals zijn moeder eens aan zijn wieg, uit een oppermachtig besef van de heerlijkheid van het leven, dat zich steeds weer in de vonken van het levende als puur geluk manifesteert. Ook al VERblinkt de vonk, zo lang zijn lichtstreep gloeit, is hij vuur: intens en zuiver leven. En dat „licht van'puur geluk" waarover de dichter spreekt, gloeit ook in dit vurige en heldere vers. en misschien is dit het grootste wonder van Nijhoff's dichterschap, dat hij dit loutere licht niet in een enkel vera. maar herhaaldelijk te bereiken wist. Zijn dichterschap triomfeerde over een in wezen vreugdeloze tijd. Z(Jn kracht is weggevallen, maar zijn verzen blijven en daaruit stijgt glanzend en niet-verblinkend op, wat zijn wezen was. AAN EEN GRAF Vliegen en vlinders, kinderen en bijen, al wat als stipjes vonkt door de natuur, warm, blij en snel, moedertje, schoot van vuur. daar hield je van en zie, die bleven btf je. Want als ik hier de diepe stilte int uur, stijgt het zo glinstrend op dat ik moet schreien, en duizend lachjes, liedjes, mijmerijen, tintelen uit het gras naar het azuur. 'k Sla aan je graf als jij eens aan mijn wieg. Moeder, vrees niet dat ik om dit «afzonken handjevol as mij omhet vuur bedrieg. Ik ween, als jij toen, om 4e vrije vonken, de bij. hel kind, de vlinder en de vlieg, die in hel licht van puur geluk verblpakén. Uit; „Nieuwe Gedichten", de zaal is daar aanwezig de bloem van de sportkonijnen. een keurcollectie van hoge kwaliteit. Kapitale Vlaamse reuzen, dik koppige hangoren. Weners en Hollanders in verschillende kleuren, fijngebouwde Pool- ties en kleurdwergen zijn present, alsmede lang- en kortharige rassen. Als algemeen kampioen is gekozen een Belgian Hares, oude voedster van B. Re- meijer uit Gouda, een dier van ongekende kwaliteit, dat verdiend het zo zeldzaam toegekende predlcaat „uitmuntend" ver wierf. Een prachtige grijze Vlaamse reus van L. v. d. Kind uit Gouda werd gekozen als reserve-kampioen en beste van de grote rassen. Dit dier behaalde driemaal het pre- dicaat z.z.g. Een beste Maaskleur-ram van T. de Klerk uit Bergambacht kreeg een kampioenslint, terwijl P. J. T Reijnhout uit Gouda twee linten verdiende met een oude ram en een jonge voedster blauw Vlaamse reus. In wit was ei een topper van Jacobs uit Gouda, een z.f. Gaier van heel goede kwaliteit. Ook de oude blauwe Lotharinger voedster van Th. Erberveld verdiende een kam pioenslint, daar zij driemaal het predicaat z.g behaalde. In de Franse hangoren wer den drie kampioenen aangewezen, n.l. een grijze oude ram van H. v. d. Hoeven uit Den Haag. een ijzergrauwe jonge voedster van G. M. J. v. Buuren uit Den Haag en een bonte oude ram van H. v. d. Hoeven, eveneens uit Den Haag. Een prima Groot Chinchilla jonge ram van A. Goudriaan uit Krimpen a. d. Lek kw*m goed uit de bus en kreeg verdiend een kampioenslint. De Eng. hangorenklasse was voor B. Remeijer uit Gouda, de klasse Wener blauw voor B. J. A. Fransen uit Den Haag en H. Goor uit Nieuwerkerk a. d fJssel. Wit Weners van prima kwaliteit waren Ingebracht door B. Lansink uit Den Haag en E. Rietveld uit Gouda. C. J. de Rooden uit Delft showde de beste Rijnlander en W. de Clou uit Zoetermeer de beste Blauw van Beveren. In de klasse Belgian Hares was B. Remeijer de baas met de reeds vermelde oude voedster. Kleine zilvers ziet men niet zoveel op een tentoonstelling. A. G. M. LammertinK uit Den Haag bracht ze in drie kleuren van verdienstelijke kwaliteit. D. Casteleijn won een kampioenslint met een goede zwarte Rus Grote strijd is geleverd In de dwet- genklasse. n.l. de Pooltjes, riiet ais win naars een oude ram van T. G. Blom uit Zoetermeer en een jonge voedster van M. M Vos uit Den Haag. Een collectie prima Havana's was in de kooien gebracht, met als toppers een oude ram van Th. v. d. Pijl uit Utrecht en een opvallend mooie jongg voedster van S. van den Berg uit Ouderkerk a. d. IJssel. In de klasse „Zwartjassen" waren de Alaska's puike dieren, met als uitblinkers de oude voedster van H. Boom uit Oude Tonge en een jonge voedster van Petrus Bieibooms, eveneens uit Oude Tonge. In de Gouwenaars was een prima jonge ram van W Spek uit Ouderkerk a. d. IJssel. Bij een keurcollectie Zilvervossen In de zwarte en blauwe kleur waren winnaars: G van Duivendijk uit Krimpen a. d. Lek. Chr. van Zwienen uit Krimpen a. d. IJssel en A. Maat uit Ouderkerk a, d. IJssel. Een heel goede zwarte Tans van C. A. Jacobs uit Oude Tonge werd hoog geklasseerd en verdiende een kampioenslint. Niet minder dan zeven kleuren Hollanders waren inge schreven. met als topper de jonge zwarte voedster van C. A. Jacobs uit Middelharnis. een dier van hoge kwaliteit, dat zelden ln dit zo moeilijk te fokken ras wordt aan getroffen. Een prima blauwoog Pooltje van R. Pels it Stolwijkersluis verdiende een kam- nioenslint. Ook de kleurdwergen van H M Bosman uit Boskoop en M. Goor uit Nieu werkerk ri IJssel werden hoog bekrdond In de langharige rassen was een prima dier van Adr. Casteleijn uit Stolwijk. De Rexen waren in nagenoeg alle bekende kleuren aanwezig, met als winnaars een Castor Rex ram van A. Worst uit Capelle a d. IJssel, een zwarte jonge ram van C. van Schelven uit Gouda, een blauwe jonge ram van Th v. d. Pijl uit Utrecht, een witte oude ram van R. Pels uit Stolwijkersluis en een paar zeldzaam fraaie jonge dieren van Jac. Bar nat uit Oude Tonge. knappe wijze laten verfilmen. Een dank baar gebruik heeft hij door middel van beeldovergangen gemaakt van de tegen stellingen. die er bestaan tussen de twee werelden: vóór en achter het doek. Als neventhema: de artist is een hardzwoe- gende arbeider, zijn Vak betekent alles voor hem en het publiek is een monster. De klemtoon ligt op de voorstelling. Wat goed gezien is trouwens, want men kan niet verlangen dat het publiek naar de Torreani's gaat om anderhalf uur te zitten wachten op de slotkus. die een gerouti neerd bezoeker bij de eerste meters al aan hoort ruisen. Een goed stel acteurs, ook in.de kleine rollen, wat romantiek, niet al te griezelig, spannend en vlot, dat alles biedt „De Torreani's. Trommen van dr Vu Maiichu Reünie Bioscoop. Naar de inhoud van de boeken van Sax Rohmer over 't leven an dr Fu Manchu is een film in serie ver- aardigd. waarin het leven en streven van deze Aziaat, die geheel Azië onder zijn macht wil brengen, wordt uitgebeeld. Fu Manchu is een Djengis Khan in verfijnde moderne vorm, die het blanke ras ditmaal in Californië het vuur na aan de sche nen legt. Deze eerste film van de serie, waarin Henry Brandon en Gloria Franklin triomfen vieren, toont de wrede doctor ten voeten uit. Hij schroomt niet om weerzin wekkende foltermiddelen toe te passen, om zich van zijn achtervolgers te ontdoen, wan neer het er om gaat om een zeer oud tes tament te verwerven, dat Hij nodig heeft om zijn machtswellust te bevredigen. Maar in deze eerste film wordt hij niet verdelgd, ofschoon hij soms bij wijze van spreken op een oor na gevild was. Wie wil griezelen en houdt van vechtpartijen tussen Ameri kaanse rechercheurs en vertegenwoordigers van het gele ras, ga deze week naar de R e ni e. Op een gisteravond gehouden vergadering van de afdeling Gouda van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie werd de vol gende candidatenlijst voor de a.s. gemeente raadsverkiezingen vastgesteld: 1 J. Kruya- heer. 2 mevr. A. A. Hulsman—Van Aalst. dre T. J. Hooftman, 4 mr C. Jonker, 3 mevr. C. van Schalk—Vermcij, 6 E. C. v. d. Bovenkamp, 7 J. W. F. Turion, 8 W. de Boer. 9 mej. A. M. Houwing. Vrouwelijke leden van V.V.D. kwamen bijeen De vrouwengroep in de Partij voor Vrij heid en Democratie heeft een druk bezochte bijeenkomst gehouden, waarop mevr. J. R. PolsBroerse, gemeenteraadslid van Rotterdam, heeft gesproken over de wo ningproblemen en de vrouwenadviescorn- missie. die de Rotterdamse raad op dit ge bied bijstaat. Naar aanleiding van enkele vragen ontstond er een geanimeerde dis cussie. Daarna werd de candidaatstelling voor de gemeenteraadsverkiezingen bespro ken. De presidente, mevr. F. T. van der Torren-Veendorp te Waddinxveen, wees in haar slotwoord op het grote belang van deze bijeenkomsten, waardoor de band tus sen de vrouwelijke leden van de V.V.D. ten zeerste wordt versterkt. Predikbeurten voor Zondag Ned. Herv*> Gemeente. Sint Janskerk (Achter de Kerk 5) 9 en 10.30 uur ds J. J. Koning, 5 uur ds H. M. Cnossen (doop- dienst). Westerkerk (Emmastrgat 33) 10 uur ds H. v. d. Akker, 5 uur ds G. Boer. Kinderkerk (gebouw Calvijn, Turfmarkt 142) 10 uur de heer W. Otte. Ver. van Vrijz. Hervormden (Peperstr. 128) 10.30 uur de heer E. van Loenen, Bilthoven. Remonstr. Geref. Gemeente (Keizeratr. 2) 10.30 uur ds H. J. de Wijs. Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur ds W. F. Schroder. Oud. Kath. Kerk (Gouwe 107) 10.30 uur Hoogmis, 7 uur Vespers; Maandag 7.30 uur Vespers; Dinsdag 0.30 uur, Woensdag 7.45 uur en Donderdag 9 uur H. Mis. Geref. Kerk (Turfmarkt 60) 10 en 0 uur ds W. van Dijk. Geref. Kerk art. 31 (Turfmarkt 54a) 9.45 en 4.30 uur ds G. Koenekoop. Geref. Gemeente (Stationsplein 15) 10 en 5 uur leesdienst. Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 5 uur ds G. de Vries, Steenwijk. Nederd. Geref. Gemeente (Turfmarkt 23 achter) 9.30 en 4.30 uur ds Joh. v. Weizen, Donderdag 730 uur ds Joh. van Weizen. Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23) 10 en 5 uur ds J. I. van Wijck. Zaterdagavond 7.30 uur bidstond, Woensdag 7.30 uur bijbel lezing ds J I. van Wijck. Aardige tentoonstelling van Herv. Jeugdraad Ruim honderd kindertekeningen hangen in het gebouw „Daniël", tekeningen, die leden van de jeugdclubs in de Korte Ak keren. aangesloten bij de Hervormde Jeugd raad te dezer stede, hebben vervaardigd Dat is zo gegaan: op een van de bijeeiw komsten van hun club kregen de kinderen de opdracht in een uur een tekening te maken. Een onderwerp werd niet opg£ geven en er mocht geen gebrek gemaakt worden van vlakgom. Het resultaat is nu te zien in het gebouw aan de Groenendaal en het is verrassend wat de jeugd van de Korte Akkeren ge presteerd heeft. De kinderen stellen trn toon onder de naam „Pietje Penseel". In grote letters is dat ook te lezen op de deur, die toegang geeft tot de tentoonstellingszaal waar gisteravond reeds tal van ouders een kijkje kwamen nemen om te zien wat hun spruiten hebben geproduceerd. Voor het grootste deel zijn de tekeningen natuurlijk uiterst naïef, ai valt bij hen. dit behoren tot de oudst* groep, dat zijn kin deren van twaalf tot veertien jaar, op, dit ziF wel degelijk bewust bepaalde gevóel», uitingen naar voren willen brengen. Opval- lend is, dat het vliegtuig een grote plaats in de fantasie van de kinderen inneemt Vliegtuigen zijn tenminste te zien op de te keningen van alle leeftijdsgroepen. Afide, ren. en vooral jongens, blijken zo weinig fantasie te hebben, dat zij domweg hun eigen hand op het papier leggen en deze met potlood omtrekken. Er is er zelfs één te zien van een jongen van elf jaar! De eerste prijswinnaar in de oudste groep is Cor Mul. die een buitengewoon geestige tekening maakte in de trant van heer Bom mel met de oude schicht. Goed is in deze groep de andere gelukkige, die een eerste prijs verwierf, Greetje Dikhooff. De overige eerste prijswinnaars zijn: groep zes tot acht jaar Anja Mul en groep negen tot elf Jaar van welke groep maar liefst vijf en zeven tig tekeningen te zien zijn Jopie Kwin- kelenberg. De tentoonstelling is nog tot vanavond tien uur geopend. P. Vane (3 pers.), van Vogelplein 8 naar Achter Willens 22; A. Kalisvaart, van Wil lens 28 naar Willens 115; A. C. Plomp (2 pers van Westhaven 49 naar Willens 33; P. Danens. van Prins Hendrikstraat 123 naar Gansstraat 17; J. H. Frle-v. Os, van Kattensingel 84 naar Tweede Noorderstr. 7; P L. Hofstede (5 pers van Z. Vierde Kade no 54 naar Scheltemastraat 6; A. Th. Brem- mert, van Westhaven 16 naar Groenendaal no. 73; W. den Hertog, van Karnemelksloot no. 34 naar Burgvlietade 73: C. C. J. den Hertog, van Karnemelksloot 34 naar Van Boerlestraat 23: H. Heij (2 pers), van Tol lensstraat 45 naar Kleiwegstraat 10; G. Kooiman (5 pers.), van Prins Hendrlkstr 118 naar Vossiusstraat 63: C. S. v. Loon. van Westerkade 75 naar IJssellaan 219; C. W. v Loon. van Van Heusdestraat 49 naar IJssellaan 219: W A. v. Loon, van Van Heusdestraat 49 naar IJssellaan 219; M. v.d. Laan (5 pers.), van Ridder van Catsweg 170 naar Ridder van Catsweg 55, N. Verboom- de Frankrijker, van Uiverplein 2 naar Koe- koèkstraat 18: G. J. v d. Winden (4 pers.), van Burg. Martenssingel 96 naar Zeug straat 40a; F. M Kabbes-Domhof, van Nieuwe Haven 130 naar Schielandse Hoge Zeedijk 69, J. Meuleman-Starink, van Oosthaven 56 naar Kon. Wilhelminaweg251; J Ravensberg (4 pers.) vah Herenstraat 14? naar Nobelstraat 55: D. Bouma (3 pers.), vsn Veerstal 8 naar Westhaven 66; M. Atte- veld. van Kattensingel 77 naar Burg. Gaar- landtsingel 23: T. L. Boegheim (2 pers.), van Kattensingel 77 naar Burg Gaarlandtsingel no. 23; M. de Jong. van Broekweg 6 mar Burg. Martenssingel 88 VERBOUWING OPGEDRAGEN Het architectenbureau Blok en Lelie te 's Gravenhage heeft onderhands aanbesteed het verbouwen van het pand Korte Tiende- weg 12. voor rekening van de heer J. Grit. Het werk is opgedragen aan de firma J. Slegt. alhier. KAASMARKT GROOT AMMERS. 31 Januari Aangevoerd 1 partij, zijnde 20 stuks, wegende 140 kg. Ie Kwaliteit 2.27 per kg. Handel kalm. Athletiek. Aantal leden in zes jaar tot de helft gereduceerd U» O van vy ijcn Het d'eptepunt in de na-oorlogse Goudss Vrije Geref. Gemeente (Zeugstraat 38) «thletiekwereld schijnt voorbij te zijn. ah 1 rille PAnelafAnrt fin iocrotiri, „an Sa f!ml/1. 10 uur ds H. J. Grisnigt. Leger des Heils (Turfmarkt 111) 10 uur Heiligingsdienst, 6.45 uur openluchtsamen komst Markt, 7.30 Verlossingssamenkomst, leiders majoor en mevr. S. Barteling. Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen (Splenngstraat 49) 5 uur dienst. Goudse Stadsevangelisatie (Spieringstr. 2a) 10 30 en 7.30 uur de heer W. F. Kloos. Benoeming commissaris Goudse Waterleiding Mij In de gisteren gehouden buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders van de Goudse Waterleiding Mij N V. is ln de vacature, ontstaan door het overlijden van notaris J. van Kranenburg, tot com missaris benoemd de heer E. A. Polet, wet- NIJHOfF. houder dezer gemeente. Burgerlijke Stand Geboren: Franciscus Hendricus, z. van C. de Knoop en E. M. Straver, Emma- straat 23; Jan Pieter, z. van J. de Wit en d. Spek. Kiekistraat 43; Henrietta Piëtertje IJda, d. van A Evengroen en A. Bogaart, Corn. Ketelstraat 54; Jacoba Petro- nella Carolina, d. van T. de Groot cn Kooij, Gioenendaal 44; Petrus Jozef. z. C. Nederhoff en C. L. M. Kusters, Klei weg 59a. Ondertrouwd; J. T. van Veen en J. den Haag, C. W. F. Hofman en R. Schol ten; H. Vergeer en W. Vultoo; M. Schenk en E. Mackenzie; A. M. Berkouwer en J. Her- menet; J. Swart en G. M. van Klaveren; G. J.. van Nieuwpoort en N. Breen. Gevestlgden: H. Zwijnenburg, van Bode- giaven naar Goejanverwelledijk 30; C. E. G. Appels, van Heerlen, Graaf Florlsweg 77. T. Dijkstra, van Noordwljkerhout naar Slapperdel 5; J. T. Dorenstouter, van Den Haag naar de la Reylaan 40; G. Badart (2 pers.) van Reeuwijk naar Nieuwe Gouwe 5a Vertrokken: P. Lameris, van Burg. Mar tenssingel 94 naar Zweden; L. C. de Mol. van Vrouwensteeg 10 naar Voorhout, Boer- haavestraat 13; F. Smink, van Gentlaan- straat 6 naar Moordrecht. Schielandstr. 24; P Vijfwinkel, van De la Reylaan 40 naar Den Haag, Zuidwal 83; L.'P. Dekker, van Joubertstraat 159 paar Voorburg, Zwarte- laan 31: J. M. de Lange-v. Niekerk, van Onder de Boompjes 153 naar Alphen a. d Rijn, Vissersstraat 33; E G. Chardon-Vuijk. van Onder de Boompjes 4 naar Breda Overakkerstraat 31; J. v d. Draai-v. Gee- len, van Burg. Martenssingel 33 naar Os- sendreeht. Kon. Wilheiminaweg; J. Gaert- ner-Hofman, van Vogelplein 10 naar Moor drecht, Derde Tocbtweg 4; E. M. Rutten- Jaspers (3 pers.) van Blekerssingel 59 naar Indonesië; S. F. J de Kluiver-Franken (3 pers.), van Westhaven 18 naar Indonesië. dus constateert de secretaris van de Goud se athletiekcommissie in zijn jaarverslag over 1952 Dit ondanks het feit, dat het nieuwe jaar met zestig leden minder begon dan in 1952. Het dieptepunt is, zo meent de secretaris, hoofdzakelijk ontstaan door ge brek aan kader in de verenigingen. Er zijn aanwinsten geboekt. De Zeven- huizeqse vereniging „De Kieviten" heeft ook ffMoerkapelle en Bleiswijk geadopteerd Arie Slappende! richtte in Reeuwijk dé Reeuwijkse sportvereniging op. D.ON.K. stichtte een athletiekvereniging. Olympia U van plan de moeder aller sporten in K.N.A.U.-verband te gaan beoefenen. De Goudse Athletiekcommissie heeft thans 344 athletiekbeoefenaars onder haar hoede, van wie 160 heren, 27 dames. 88 jongens, 41 meisjes. 20 militairen en 8 ere leden. Het merendeel van hen is lid van A.A.V '36 en Vires et Celeritas, die respec tievelijk 70 en 59 leden tellen. Bijna de helft van alle athletiekbeoefenaren in de Goudse streek zijn heren (160); direct daarop vol gen de ion eens (88). In de afgelopen zes jaar is het ledental van de G.A.C. gedaald van 764 tot 344, een teruggang, die. zöals in het begin al is ge constateerd, schijnbaar tot staan is ge komen. Uit het verslag over de G.A.C.-recordS blijkt, dat de verbeteringen ln 1952 hoofd zakelijk te danken zijn aan de longensleden Van de 14 recordverbeteringen hebben aij er maar liefst 7 op hun naam staan. De dames verbeterden er één, hetgeen normaal is. maar bij de heren konden slechts twee verbeteringen genoteerd worden en dit i« wel heel wat minder dan in voorgaande jaren, toen er elf per 1aar op de lijst kwa men. Als excuus voor de mannen geldt ech ter. dat de records langzamerhand vrij scherp staan. Bovendien hing nagenoeg de gehele oude garde in 1951-1952 de spikes aan de wilgen. De prestaties van de Ju nioren doen echter voor de toekomst ook voor de herenafdeling het beste hopen. Tafeltennis. WINNAAR VAN TIENKAMP Bij de heren-tienkamp voor derde klas- sers van de afdeling Gouda van de Ned. Tafeltehnisbond werd P. Dijkstra van Vriendenschaar ongeslagen winnaar. Waterpolo. POLOPROGRAMMA KRING GOUDA Het poloprogramma voor volgende week van de kring Gouda luidt: GZC a—GZC b (adspiranten). GZC 2—BZC (dames), GZC I —BZC (heren). Temidden van brokken blaasbalg, verdwaalde poppen, half gedemon teerde pierementen, trommels, luchtslangetjes, houten pijpen en stapels gaatjesboeken, troffen we in de Westerstraat te Amsterdam Gijsbert Perlee, die het uitzonderlijke beroep v|in draaiorgel-bouwer uitoefent. En er speelde ons een toepasselijk liedje door het hoofd: „Als van dAmsterdamse grachten 't pierement verdwijnt...." Onze gastheer bevestigde ons dadelijk, dat het draaiorgel zo echt bij Amsterdam hoort, al zijn er van de 32 speelvergunningen van vóór de oorlog slechts 15 op het ogenblik overgebleven. Maar hiermede spant men toch de muzikale kroon, want Rotterdam en Den Haag komen b.v. niet verder dan, elk zes orgels In elk geval is ons land het enige ter wereld (voordat we aan een nadere bespreking der vakgeheimen toekwamen accentueerde de heer Perlee het niet zonder trots) dat het straat-pierement kent en dit zou misschien nooit zo geworden zijn, indien de blinde wereldreiziger muzikant Leon Warnies de grootvader van Gijsbert Perlee niet in 1902 (een jaar voor zijn dood) het boek- of kartonorgel in Nederland geïntroduceerd had Dus eerst maar een brokje historie. Die Leon speelde met zijn cylinder-orgeltje noa op de wereldtentoonstelling te Buenos Aires Hij was gehuwd met een Zeeuwse en kreeg twaalf kinderen (een dochter vjoont thans nog ln Peru) waaronder acht Tonen die het echte „orgelbloed" van hun vader' meekregen en dus grotendeels bou wers van pierementen werden. Ja dat geslacht der Warnies heeft op dit tprréin baanbrekend werk verricht en toen «n sterfgeval in 1923 de Amsterdamse firmanaam „Gebr. Warnies" deed ver dwijnen bleven Perlee *n diens neef Möhl- man, dié een kleinere zaak op de Brouwers gracht heeft, over. Of we sedertdien veel nieuwe orgels gebouwd hebben? Nee.... maar heel wei nig. We hebben in Nederland 200 straat pierementen en ongeveer 300 dans- en kermisorgels. zodat we over reparatie en restauratie niet te klagen hebben gehad. Maar wie vraagt er nu een nieuw orgel? Als ik er een moet bouwen, kost hij maar even 6000.We hebben wel uit het buitenland sedert de bevrijding enkele be stellingen gehad; er zijn orgels naar Djakarta gegaan, naar Bandoeng, Holland- Michigan en Suriname Hoofdzaak "was dus: het Nederlands orgelbezit van buitenlands en eigen makelij te „consolideren". En deze taak weerspiegelt zich ook in de werkplaats van de heer Perlee. waar men de inge wanden van eei\ orgel uit elkaar peutert, pijpen stemt, tegen de houtworm vecht (een belangrijke vijand) en werkt aan de uitbreiding van het repertoire. Het arrangeren voor draaiorgel is geen sinecure en er zijn slechts drie mensen ln ons land. die dit vak verstaan, aldus onze gastheer. Met behulp van een gammalatje, waarop de stemmen en registers staan aangegeven (voor elk orgel is dat verschillend) worden strepen en stippen op een ongeveer 6 meter lange strook papier getekend. Vooraf is een bepaalde populaire deun geheel opge schreven. waarbij de noteur rekening moet hoyden met de indeling der registers de grote th>m. de kleine trommels, de klep pers en bekkens en soms ook met een accordeon welk instrument echter voor een draaiorgel minder voldoet. De arran geur moet zorgen, dat het hele draaiorgel orkest met zijn violen, cello's, bourdon's (gestopte fluiten) en bassen goed door komt en ook de loopjes en roffels geen geweld aandoen. Da' gaat het papieren rolletje naar de heer Perlee (het vele muzikale „vertaal werk" vult bij hem reeds enkele muur kasten tot het plafond) die achter zijn ponsmachine plaats neemt en met een rechthoekig beiteltje in karton de strepen en stippen omzet in gaatjes. Hij vouwde een dergelijke „papieren worm" voor ons open: „Het is gemakkelijk te lézen.dit is marstempo.. hier ziet u de bassen daar de bekkens hier wordt een regis ter weer gesloten...." We knikken maar; onze ogen zagen slechts een grillig spel van uitgeponste rechthoekjes We praten verder: over het zuig- en drukluchtsysteem, de Italiaanse orgelbou wers Gavioli en Gasperini („keien" in het vak), walsen en foxtrots, hoe de „toetsen" in de gaatjes springen, het cylinderorgeltje, dat men nog in Italië en Frankrijk kan vinden met een aapje aan een ketting er op als „maneer", het schreeuwen der Duity| a, kermisorgels en het verval van het stOGgpi u groot geluid), De Chocoladekast (vanwege de bruine verf), Sik, De grote Buik. enz. Maar in weerwil van alle romantiek in het orgelvak moet er gestreden worden om het pierement te behouden. Amsterdam kent tal van ..verboden straten" en de orgeldraaiers moeten het voornamelijk van de volkswijken hebben Maar al klagen de orgeldraaiers ook steen en been over de „mans" de heer Perlee ziet het nog niet zo somber in. Hij zorgde voor een lyrisch slotaccoord bij ons interview en haalde een Frans cylinder orgeltje voor de dag. waarop hij met be hulp van het handzwengeltje enkele wijs jes draaide. We zagen de koperen pen netjes op de grote rol hun plicht doen en hoorden de kleine pijpen hun typisch draaiorgelgeluid produceren. Dit instrument, in Frankrijk en België „Orgue de Barbarie" genaamd, was reeds enkele eeuwen geleden in vele landen het orgel der bedelaars, uit welk gilde de blinde opa Warnies, vader van het Neder landse Pierement, strikt genomen ook is voortgekomen, al noemt zijn kleinzqon hem thans op ontroerende wijze een „wereld reiziger" /AEDAIPOER, gelegen in het hart van Rajasthan. is een stad. die niemand verlaat zonder door de ziel dier stad geraakt te zijn. „Stad der Bezieling", „Stad der die prullaria", luidde de order, „we gaan het orgel strakker maken". En zo begon de beeldenstorm en de poppen, eens uit Parijs betrokken tegen het merkwaardige tarief van 1— per cm, gingen voor een gulden per stuk de deur uit. De poppenkastspeler op de Dam was voor zijn bedrijf al spoe dig doende de koppen er af te zagen, veel verdwaalde in de kachel en yeel bleef ook op de zolder liggen Maar het publiek nam het niet. De voor bijgangers eisten waar voor hun geld; ze wilden een brokje „romantiek". En zo be gon men te zoeken, te restaurereri en Soms ook te bestellen. Dit laatste echter heel weinig, want een pop van 70 80 cm, door Duitsland geleverd, komt ongeveer op 250. De „Arabier", het grootste orgel van Perlee u moet weten, dat Perlee ook orgels verhuurt; er lopen er elf van hem in Amsterdam en vanzelfsprekend levert hij hier ook „repertoire" bij met 75 toetsen en uitgebreide registers („Wat een toon mijnheer; u mpe-l eens op 'm letten") kreeg Inmiddels reeds zijn poppen terug. En ook de „romantisering" van vele andere orgels met zeer uiteenlopende namen, werd onder de loupe genomen. Ja, die namen. Ze spreken een eigen taal en we willen een paar voorbeelden noemen: Het geitje (vanwege een heel hoog toontje ln een der registers). De Buffel, de Para- pluie, Zaza. het Eierkastje, De Drie Prui ken, de Snotneus (een klein orgel met carroussel, meester-scheppingen der perini's „De eerste draaiorgels waren te deftig, want rozen, en ebbenhout, zowel als ver fijnd inlegwerk hoorden niet bij de volks wijken. De kermis nam het sjieke pakkie van de orgels en men kreeg draaiende koperen kolommen, spiegeltjes, engelen, die luisterend naar een correct mecha niekje een bazuin omhoog staken en een kapelmeester die de njaat sloeg A ch ja, die poppen, dat is een hele ge- A schiedenis". Gijsbert Perlee kijkt te recht wat treurig, want er is een moment geweest, dat men het romantische gevoe van de passant onderschatte. „Weg met al Aan de reeds zo populaire serie Contact foto-pockets (zie o.a. „Dit Is onze haven stad Rotterdam") heeft de Uitgeverij c°ntafl te Amsterdam weer een nieuw deeltje toege voegd onder de titel: „Rondvlucht boven Nederland". Na de grote steden Is dan nu ons land ln breder verband aan de beurt en ontrollen Zich aan onze verbaasde ogen een groot aantal levendige en veelzijdige beelden van Neder* land, zoals nog nimmer tevoren in zo n Kiem bestek werd samengebundeld. Onder de wer kelijk schitterende foto's bevinden zich naasi panorama's van Rotterdam. Amsterdam en Utrecht ook overzichten van kleinere steden, die uit het polderlandschap oprijzen, met daarnaast talrijke landschapfoto's, waarin de polders in keurige lapjes zijn verdeeld als waren de lijnen langs ?en liniaal getrokken Het imposantst zijn echter de wel zeer ge slaagde opnamen van de kust, waarop zo dui delijk uitkomt hoe de zee met het land speelt en haar golven in de zandvlakten etst. Te sa nten met de verbindende tekst van Evert Zandstra vormt deze uitgave een geheeh dat niet alleen ten voilé waard is de toe^Pj3"" te sieren, maar **lt zich tevens uitstekend leent om als geftrjffnk aan vrienden in het buitenland te wasMi gezonden om dienst te doen als „papierW ambassadeur". Laten we daarbij niet de emigranten vergeten, want zij zullen dan niet slechts de herinnering in hun hart bewaren, maar ook het oude vaderland in hun zak met zich meedragen. Dit woord: PRIK ï~Vt kost maar een prikje, dat gaat T boven mijn prik. hij weet het llemaal op een prik, ziedaar enige uitdrukkingen piaarin het woord prik verklaring behoeft Een prik is een gaatje, ontstaan doordat een scherpe punt ergens wordt ingestoken. Een prik is dus steeds iels heel kleins en wanneer iemond iets op een prik weet, weet hij het zo nauwkeurig dat hel geen prik. geen stipje scheelt. Vondel 4 noemt iets „op een prick toe nauw keurigen juist." Wanneer iets slechts een prikje kost, kost het dus een kleinigheid. En wanneer men zegt' y lat gaat boven mijn prik. wil dat eigen- ijk zeggen: boven het punt waar ik ge- - prikt had. toen ik in mun gedachten H een prijs bepaalde, dus: boven mijn -? schatting, boven hetgeen ik wilde uit- geven. Vroeger prikte men werkelijk f een gaatje in zijn kerfstok wannéér men een bepaald bedrag wilde schat- ten. liMww iiiv'!!i 1! nwW' mnifc De heer Gijsbert Perlee bij het vervaardi gen van draaiorgelmuziek. De gaatjes worden met een rechthoekige beitel uitgeponst Inspiratie" noemt men Oedaipoer in India. Met trefzekère Oosterse zin voor het wezenlijke der dingen is deze naam gegeven. Weet men van deze naam, dan denkt men ook steeds terug aan Oedaipoer als aan de „Stad der Bezieling"! Rana Oedal Singh, een telg uit de be roemde Raipoet-dynastie. was de stichter der stad. De vorsten uit deze dynastie laadden onvergankelijke roem op zich door -hun dappere tegenstand tegen de mkchtige Mogols en door hun overwin ningen op het slagveld tegen die heer sers. In de streek ropdpip Oedaipoer hangt om ieder fort, om iedere beek, om iedere bergpas, ja, overal in het land een waas van legende en historie, een sluier van herinneringen aan de heldendaden der telgen uit de Rajput- dynastie en van hun krijgers. REEDS de LIGGING van Udaipur ver leent aan die stad een bijzondere be koring. De stad is gebouwd tegen een hel ling. Boven de stad verrijst, op het hoogste punt, het paleis van de vorst, van de Maha rana. Dit vorstenverblijf is een der tref fendste en indrukwekkendste bouwwerken van gans het Oosten. Voor het paleis strekt zich een prachtige watervlakte uit, het Pitsjola Meer. Dit (4 km lange en 2' 1 km brede) meer vormt het „waterfront" van Oedaipoer. Lotusbloemen drijven alom in het water. Het uitzicht over het meer op de donkere achtergrond met de beboste heu velen ia een der mooiste van geheel India. Zllveïachtig-blanke op eilandjes van harde rots gebouwde paleizen, Jag Nivas en Jag Mandir, weerspiegelen zich in de gladde watervlakte van het Pitsjola Meer. Alles aan deze paleizen is van marmer: de zuilen, de baden, de vijverbekkens, de fon teinen, zij zijn alle van marmer gemaakt. Het Jag Mandir verleende eens asyl aan prins Kherram (diftJ^tere keizer Sjah Je- han). toen hij in opstand kwam tegen zijn vader Jehangir. Ferguson kenschetste de hoogst gelegen vertrekken van dit paleis als „de mooiste en aantrekkelijkste" woning, die hij ooit in India had gezien. In zijn historische werk over Rajasthan beschrijft Tod het paleis als volgt: „Een indrukwekkend gebouw werd opge trokken met een grote koepel, waarboven de Halve Maan (symbool van de Islam). Binnen «Un mozaïeken van onyx. jaspis, agaatb en andere sierstenen. Kostbare Turkse tapijten waren rijkelijk aangebracht. döbr de hertog van Conhaught. Dit was in 1889 Een avondrlt om dit meer is een heer lijke ervaring na de hitte des daags. De schoonheid van de tropische avond komt daar, in Oedaipoer, meer dan waar ook tot zijn recht. In de regentijd treedt het meer bulten zijn oevers Dan vormt zich een waterval, die de schoonheid van stads- en landschapsbeeld nog vergroot en reeds me nige schrijver en dichter tot het scheppen van iets moois inspireerde. In de kommen tussen de golvende heuvels liggen nog andere waterplassen. Zo bevindt De stad der bezieling: Oedaipoer En opdat niets zou ontbreken, dat paste bij de waardigheid en de rang van de vorste lijke vluchteling, werd een troon gehouwen uit een groot blok slangensteen. Op de bin nenplaats werd een kleine kapel opgericht voor Madar. een Mohammedaanse heilige". ^Pen Noorden van het Pitsjola Meer ligt nog een meer, de Fatch Sagar. Beide zijn door een kanaal verbonden Gegraven op instigatie van de toenmalige Maharana, werd de eerste Spade in de grond gestoken T ODEWIJK VAN NASSAU ging op de avond na de slag bij Heiligerlee, de avond van de 23ste Mei 1568, niet meer op mars. Zijn soldaten waren moe en Lode wijk was zo menselijk. Hij moest tóch ook zijn dode broer in veiligheid brehgen? Veel is door de histprlci gpsphreven over.de vraag, of dit niet op mars gaan een strategische fout ge weest is of niet. De historicus Ftuin,— en wij zijn het met hem eens betoogt dat Lodewijk. gelet op de enkele vendels, die Megen commandeerde, deze met eep gedeelte van zijn leger gemakkelijk had kunnen tegenhoudere Indien hij eer voor de poorten van Groningen was verschenen dan Megen. zou men hem zeer vermoedelijk hebben binnengelaten. Indien hü zijn ruiterij vooruit had gezonden, had hij zich niet eens behoeven te haasten. Megen is pas de vol gende dag tegen de middag voor de stad verschenen Uit de handelingen van Lodewijk na de slag bij Heiligerlee en vóór de slag bij Jemmingen, blijkt overduidelijk, dat hij de enorme betekenis van deze veste zeer goed inzag. Wie van de lezers echter geneigd is hem deze strategische fout. begaan tengevolge van menslievendheid, kwalijk ta nemen, bedérike dat tyj of zij zeer vermoedelijk afstamt van voorouders, die in het dramatische jaar. toén Lode wijk zijn vermogen, al zijn gaven en zijn leven inzette voor de vrijheid dezer landen, zelfs niet bereid waren eem paar penningen daarvoor te offeren Toen Alva vernam, wat zich ia en om de moerassen van Heiligerlee had vol trokken, stampvoette hij van kwaadheid. Nu zou hij zélf naar het Noorden moeten, om de Geuzen bliksemsnel te veralaan. Bliksemsnel! Alva was volkomen op de hoogte van de plannen van Oranje. Alva wist, dat het gevaarlijk was zich zo ver naar het Noor den te wagen. De Prins had immers plan nen voor een opmars naar Brussel? Plannen om Brussel zelf tot opstand te bewegen.... De Prins talmde echter en Alva wae een doortastend man. Om de schrik er in te brengen bij Rooms en mét-Rooms, om dè schrik er in te bren gen bij elke Nederlander, die niet aan zijn zijde stond, liet hij Egmond en Hoorne, twee zeer voorname Katholieke delen, te Brus sel onthoofden. Daarna ging het in snelle marsen Noordwaarts. De 14de Juli trok de „IJzeren Hertog" door Rolde. Graaf Lodewijk had tevergeefs Groningen alsnog te bemachti ^■getracht htigen, Zijn le- Iger, ofschoon versterkt met een kleine af- Idellng onder de Katholieke graaf Van Hoog straten, had nietskunnen bereiken en het naderen van Alva bracht al onrust en angst in de altijd muitzieke troepen. In enkele dagen „zuiverde" hij de om geving van de stad Groningen, waarna hij Lodewijk. die met zijn ïtger via Slochteren in de richting van Winschoten verdwenen was, begon te achtervolgen. Hoe moeilijk de positie van Lodewijk was, bleek voldoende uit het feit, dat hij Adolf, die te Wedde was bijgezet, liet op graven en naar Emden voeren, waar hij nu nog rust in de grafkelder der Oost-Friese graven. Zelfs te Wedde achtte hij Adolf dus niet veilig. TVTaarmate Alva dichterbij kwam, werd de wanorde in het leger der Geuzen groter. Edward. Toen het ogenbik was gekomen, dat I W ItlDf de pelgrims afscheid van hem namen om al- L/C JLvlIlg leen verder te reizen, zei hij tot hen „Ik ben j 1 j „Qn j* Johannes, de Evangelist, en zeg tegen uw DE geschiedenis van de ring van de Heilige koning dat lk hem hartelijk groet". Hij gaf Edward is in Engeland het eerst te hoek ^en een rjng weike zij aan hun koning ter gesteld door William Caxton in zijn „Gpiden hand moesten stellen wanneer zij in hun Legends", het eerste meest populaire boeK eigen iand Z0U(jen zijn teruggekeerd, om dan ilonkiB Edward de Beliidêr werd op zekere ver^w'lnen daa aangesproken door een bedelaar, een De pelgrims keerden in hun land terug en niooie oude man. Daar de koning geen geld gaven de ring aan Edward, die het sieraad hii zich had en niet vergezeld was door zijn onmiddellijk herkende als de ring, die hij aalmoezenier wiens taak het was de ko- van zijn vinger had getrokken om hem aan ninkiijke beurs te dragen, trok de koning de eerbiedwaardige bedelaar te geven, een ring van zijn vinger en gaf deze aan de De heilige ring van koning Edward zou bedelaar. Korte tijd later ontmoetten twee met hem begaven zijn, of zorgvuldig be- Engelse pelgrims, die verdwaald waren in waard zijn in een schrijn in de Abdij van het Heilige Land. „een mooie oude man met westminster, welke echter geplunderd is zilverwit haar". Hij vroeg hen wie zij waren toen Henry VIII de kloosterorden ontbond, en vanwaar zij kwamen. Toen hij hoorde. Bij de restauratie van het koninkrijk was in dat zij Engelse pelgrims waren en dat zij ejk gevai de rjng zoek en ter gelegenheid verdwaald waren en hun reisgenoten waren van de kroning van Karei II heeft men een kwijtgeraakt, leidde hij hen naar een schone niCuwe laten maken. stad, waar hij hen voorzag van voedsel en zontde voor nachtlogies. De volgende mor- „De trouwring van Engeland, symbool van een «lna hij met hen op pad om heh op de het huwelijk dat tot stand komt tussen de eoede weg te brengen. Toen zij samen reis- koning en zijn volk" wordt aan de derde den deed het hem groot genoegen hen te vinger van de rechterhand van de vorst ge- horen spreken over hun goede koning schoven tydens de kroningsplechtigheid. Lodewijk. die begreep, dat hij Alva on mogelijk kon verslaan, probeerde hem zo lang mogelijk aan het Noorden te binden, opdat Oranje een kans zou krijgen het Zui den tegen hem in opstand te brengen Daartoe waagde hij zich op Duits gebied. Bij Jemmingen koos hij stellingen, even meesterlijk als enige maanden geleden bij Heiligerlee. Jemmingen lag op een schiereiland In het Westen grensde dit aan de DoBa^t-, Jn het Noorden en Oosten aan de Efiïjg. V%n het Zuiden uit kon men het schiereiland binnen marcheren over een smalle polder weg. In deze weg l«g#n drie bfuggén. De wa teren, waarover zé la£en. hadden sluizen die moesten beletten dat het vloedwater van de Dollart landwaarts drong Als zijn achterhoede de bruggen en sluizen op tijd vernielde, zou Alva hem onmogelijk kun nen bereiken, laat staan verslaan. Duizenden Geuzen, die op de avond van de 23ste Mei te moe waren om naar Gro ningen te marcheren, doch niet te mop oip df tenten van Aremberg tp plunderen, aou- dën tengevolge daarvan bjj Jemmingen val len. Kleine Geuzenschepen, beladen met proviand en krijgstuig, zwierven op de Eems, in de buurt van Jemmingen. De ruwe huursoldaten eisten geld vóór het eerste schot zou vallen. Lodewijk wees hen er op, dat het ;n van het vernielen der bruggen :en voor velen een wisse dood zou betekenen Zij dachten niet aan de dood, zij, dachten alleen aan hun achterstallige soldij. Zij twistten als dieren, die géén be grip van de dag van morgen hadden, die zich laten leiden door hun lusten en blind zijn voor de toekomst. En toen de twist een dramatische vorm aannam, naderde Alva's voorhoede. De aan voerders daarvan zagen zeer duidelijk het grote belang van het bezit der bruggen en sluizen in. Elke minuut was kostbaar! Juliaan Romero. d'Avilla en nog enige zeer bekende Spaanse officieren voerden de voorhoede aan. De Geuzen, 4Üè nu inzagen welke kapi tale fout ze gemaakt hadden door te twis ten over soldij óp het moment, dat hun leven op het spel stond, probeerden nog de bruggen grondig te vernielen. Het was te laat Nooit is een slag zó tragisch verlopen als deze. Nooit zijn zo meesterlijk gekozen stellin gen een ramp geworden voor duizenden, door eigen schuld. De Spanjaarden rukten het schiereiland binnen, de Geuzen zaten in de val. Zij wer den de Dollart en de Eems ingedreven. En wie niet jammerlijk verdronk, werd door de Spanjaarden gedood, die alle vel den afzochten. De heldenmoed van Graaf Lodewijk ver mocht niets tegen de aanstormende Span jaarden, die werden aangevoerd door Alva. Toen hij zag, dat alles verloren was, wierp hij zijn harnas van zich, ontdeed zich van kieren en sprong de Eems in. Niepiand herkende hem in het water. Rond hem zonken de scheepjes der Geu zen door overbemanning der wanhopigen Hij zwom verder, bereikte ten slotte een boot van Sónoy, die hem overzette naai de andere oever. Neerlands toekomst was donkerder dan ooit! Meer dan drieduisend Geuzen bleven on begraven liggen. Van de Spanjaarden sneuvelden er slechts seven. Alles tevergeefs? Het leger van Oranja was nog niet eens gevormd! iich niet ver van de stad het historische meer OedaisagaiAan zijn oevers onderhan delde Maharana Pratap, de grootste der heldhaftige vorsten van Oedaipoer, met Raja Man Sigh, de gezant van Groot Mogol Ak- bar voor Rajpoet. Ook India's grootste kunstmatige meer. de Jal Samoedra, ligt be trekkelijk dicht (50 km afstand) bij Oedai poer. nen en parken aan. Sahelion-ki-bari „De Tuin der Maagden" Is prachtig aan gelegd langs de lange oever van Fatch Sa gar. Hier klatert het water spelend neer uit vele fonteinen in marmeren bekkens en spuiten wit-stenen olifanten schalks water stralen uit hun slurven. En aan de voet van een der heuvelen liggen de mooiste aller tuinen, de Sajjan Niwas, welker schoon heid wereldberoemd is. Meren en vijvers, eiland-paleizen in het water en forten op de heuvels, tuinen en parken in groten getale, kleine en grote oude tempels, dit zijn slechts enige der tal loze mooie dingen, slechts enige van de as pecten der bekoring, die Oedaipoer de „Stad van de Zonsopgang" biedt. Een der mooiste steden van India, de „Stad der Bezieling" naar de zienswijze der bevolking, het „Venetië van Indik" naar Westerse maatstaf. 1 t i a - v (r Hel marmeren paleis aan hel Pitsjolameer. T'R zijn voor- en tegenstanders van jeugd- jt diensten, argumenten genoeg over en 'eer. De Sectie Jeugd en Zondag van de Her vormde Synodale Raad voor het Jeugdwerk is op de gedachte gekomen om zoals de titel aangeeft de bezoekers van de jeugd diensten nu zélf eens te laten* zeggen, wat hun oordeel over dit soort kerkdiensten is. Een uitgebreide enquête werd ingesteld en an de hand van de binnengekomen antwoor den schreef een aantal medewerkers deze bun- el. waarvan de lezing zeker interessant is. Uit dit rapport blijkt wel. dat de meerder heid der jeugddienstenbezoekers veel minder het buitennissige begeert dan wel eens wordt gedacht. Verblijdend is het te constateren, dat onder hen een sterk begeren heerst naar het positieve ln de prediking. Een lezenswaardig geschrift, dat ook Vla de plaatselijke jeugd dienstcommissies verkrijgbaar is bij het secre tariaat, Parkweg 142. Vlaardingen. tectlveboeken van Agatha Christie, uitge nodigd wordt voor een partijtje bridge bij een zéér vreemde gastheer en hem erbij wordt verteld, dat vier van de acht bridgers een moord op hun geweten hebben, dan weet de trouwe lezer van zijn avonturen al genoeg. Wéér heeft Agatha Christie een origineel ge geven voor een detectiveroman gevonden en opnieuw heeft zij bij het oplossen van de moord, die tijdens de bridgepartij gepleegd wordt, haar papieren speurder een strikt lo gische, maar ongebruikelijke weg laten vol gen. Aan de hand van de score-boekjes recon strueert Poirot de partijen en vindt hij de moordenaar, voordat politie én lezer nog een conclusie zouden durven trekken. Het boekje is uitgegeven bij A W. Sijthoffs Uitgeversmij N.V. te Leiden.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1953 | | pagina 3