Carmen zonder make up:
impressies van Spanje
UIT DE OMGEVING
Het GEDICHT
Mount Everest, hoogste top der aarde,
is zeventig meter gerezen
Burgemeester benoemde boer
tot burgemeester
alfer-
edel
OPENING BOEKENWEEK IN GOUDA
Over de steden en
over Pepito
Chr. Bedrijfsgroepen
centrale bijeen
Recht gedaan aan alle glorieuze
begaafdheid van Chopin
Piano-avond van
Onze bioscopen
Hernieuwde kennismaking met een
indruwekkende Rebecca
EERSTE LENTEDAG
Theo v. d. Pas
Wedstrijdprogramma voor a.s.- Zondag
Voethal
Korfbal
*uM*"
ssics-ss»,
Handbal
Hockey
SraXÊTSrw» h
êuf.'gs&ï.rïMfl
BERGEN STIJGEN EN ZINKEN
Een punt van discussie voor de geleerden
En hier?
De heer Schillemans „regeert" over 50 mensen
op het eilancl Tiengemeten
üf&STxS'W.XSÏ
c BEWOGEN LEVEN
Liever dood dan overwonnen
bloed van Nassau!
deze Lodewijk en Hendrik?
Wie
waren
W'
"X-
Apostelen der
verdraagzaamheid
TWEEDE BIiAD - PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
ZATERDAG 28 FEBRUARI 1953
iournam
voor ons, Hollanders, een goedkoop land, toch Is 135 nie^indd^tndè Al l\ninN-]e
in z iend u reven en er vijf u4en f'e venoeLn'
dienden hun geld daarom met sneltekenen en goochelen Tri de' veïï1SZÏL T
te op hun reis aandeden De heer Alma heeft na zijn terugkeer eenbnli^! -
«rvanngen geschreven, Carmen zonder make-up en de heer v v^ühSü
hiertoe het zijne bijgedragen in de vorm van illustraties. heeft
Barcelona, een der grote steden in Spanje, waar het verleden en heden elkaar in
scherp contrast ontmoeten.
Beiden waren gisteren naar Gouda geko
men om op de openingsavond van de Boe
kenweek, georganiseerd door boekhandel
Van Burk in „Ter Gouw", een indruk te
geven van het hedendaagse Spanje,
Het is mijn beroep, zei de heer Alma, door
de make-up heen te zien en een brokje van
de werkelijkheid weer te geven Het zijn een
reeks subjectieve impressies, die ik u will
vertellen.
Wat mij geboeid heeft, is de levensstijl
van de Spanjaarden. Sinds 1588, de onder
gang van de Arihada. die, zoals de Span
jaarden zeggen, veroorzaakt is door de na
tuurelementen, Is Spanje als wereldrijk
ateeds meer achteruitgegaan. Steden zijn
door de burgeroorlog verwoest, .maar de
Spanjaard heeft zijn trots behouden.
De steden op het midden-plateau hebben
me gefascineerd, aldus spreker, maar dit is
niet van toepassing op Madrid. Deze stad
doet me denken aan Brussel met zijn druk
verkeer en vele bioscopen Het doel van de
reis was Sevilla. in het Zuiden, om daar de
feria het voorjaarsfeest mee te ma
ken. Dan lopen de donkerogige Spaanse
achonen aan de arm van hun echtgenoten
door de stad en *s avonds voeren de vrou
wen in hun japonnen met grote stroken
volksdansen uit, begeleid door het geklep
van hun castagnetten De mannen zitten te
kijken en drinken .rustig een glaasje wijn
(3 cent!).
Spreker vertelde van een ervaring, die hij
had met een Spanjaard. Aangelokt door gui-
taarklanken kwam hij in contact met een
oude man. Pepito genaamd). Samen bezpch-
ten ze verscheidene cafétjes en steeds was
het Pepito, die als gastheer optrad en de
verteringen betaalde Na een hartelijk af
scheid ging jk naar bed. zei de heer Alma,
fnet een hart boordevol van dankbaarheid,
's Morgens ontdekte ik echter, dat mijn
beurs met 12 gulden was verdwenen.
Valencia zonder Hollywood
Van Sevilla gingen we naar Granada en
vandaar naar Valencia. In het begin is'het
een wild berglandschap waar we per trein
met een vaartje Van 25 km doorheen reden,
maar bij Murcia is het een ware oase.
Valencia is een vrolijke, actieve haven-
•tad, maar denk niet, dat er in elk kroegje
iemand guitaar zit te spelen en op de hoe
ken van de straten signorita's staan met
een roos achter hun oor, want dit beeld
komt uit Hollywood.
Als een huwelijk gesloten is, komen de
oude Moorse invloeden aan het licht. Een
Spanjaard leidt twee levens: één als ja
loerse echtgenoot en goede vader voor zijn
kinderen, mlr zijn andere leven is dat van
zaken en vertier, waar geen vrouw invloed
op heeft. Een vrouw uit de betere stand is
meesteres in huis, maar komt niet veel
buiten.
Het bleef op deze avond niet bij het ge
sproken waord. De heer Van der Veen gaf
een demonstratie, hoe hij als sneltekenaar
in de steden te werk ging Een dame uit de
zaal werd in enkele minuten op papier on
der de vaardige hand van de tekenaar om
getoverd in een Spaanse edelvrouwe.
In de zaal waren aquarellen en schetsen
opgehangen, die de heer Van der Veen in
Spanje heeft gemaakt. In de pauze was
tevens gelegenheid de vele toto's te be
wonderen, die de heer Alma op zijn reis
heeft genomen.
Bij de aanvraag van het paspoort, ging
spreker in het tweede deel van deze avond
verder, werd er gelijk een telexbericht van
mijn komst naar Madrid gestuurd. Toch heb
iktmij. béhalve de eerste dagen, niet belem
merd gevoeld. Wel heb ik veel militairen
gezien, maar als er geen sterke politiemacht
aanwezig was, zouden er grote ongelukken
gebeuren, want Spanjaarden hebben door
hun warmbloedige aard, vooral na stieren
gevechten en voetbalwedstrijden ontladin
gen nodig.
Jubilarissen bij Bakkerij Wever
_A-S- Donderdag 5 Maart hoopt de heer J.
G. J. Massar 40 jaar als broodbakker werk-
zü? £9 U Wever. De firma
biedt de jubilaris op 10 Maart een feest
avond aan. bij welke gelegenheid tevens de
huldiging ral geschieden van de heer Chr.
.Kraaijenveld, die enige maanden geleden 40
was 8*S kroo<^oper bij de firma in dienst
an nieter hoogte gevallen
Gistermiddag is op het bouwwerk van de
N V. IJsselstein aan de Bodegrasfsestraat-
weg de 71-jarige stucadoor W. Sierst uit de
Rodenrijsestraat te Rotterdam, toen hij van
een ladder op een balcon wilde klimmen,
met zijn kleren blijven haken en van 3'
meter hoogte op de grond gevallen. Hij had
een gekneusde schouder en klaagde over
pijin de rug. Met een ziekenauto is hij naar
een ziekenhuis in zijn woonplaats gebracht.
Zijn toestand is njet ernstig.
Directeur materieel luchtmacht
Generaal-majoor J. A Bach is benoemd
tot reserve-generaal-majoor vlieger. In de
functie van directeur materieel luchtmacht.
In zijn nieuwe functie-volgt hij de generaal-
majoor prof. dr ir G. Otten op.
MARKTBERICHTEN
KAASMARKT GROOT AMMER8.
28 Februari. Geen aanvoer.
Tunnels niet voor ons
De Spanjaard is een ras-individuallst. Bij
de soldaten is er geen cadaverdiscipline. ze
lopen zelfs bijna nooit in de pas Op de sta
tions zijn overal tunnels voor de voetgan
gers. maar men loopt er zelfs in Madrid, net
als de witkiel, rustig over de rails.
Uitvoerig ging de heer Alma nog in op
de stierengevechten. Iedere Spanjaard gaat
daar naar kijken. Manolete is de grootste
stierenvechter matador die Spanje ooit
gekend heeft. Hij heeft 1002 stieren ge
dood. maar daarna is hij gestorven, doordat
zijn lies werd opengereten. "Overal heerste
rouw. standbeelden werden opgericht en
nog altijd ziet men in de huizen en café's
meer portrétten van de grote Manolete dan
van Franco.
Er zijn mensonterende dingen in een stie
rengevecht, maar de vechters brengen geen
platte sensatie Steeds wordt men getroffen
door de schoonheid en gratie, waarmee de
matador danst en met de doek manoeu
vreert.
Het is niet moeilijk, zo eindigde spreker,
om in Spanje grove fouten te ontdekken,
maar probeer, als u er bent. de fouten te
begrijpen en u aan te passen aan de
levensstijl
Volgende maand gaan beide reizigers een
tocht ondernemen naar Joego-Slavië en zul
len trachten ook dit land te "zien zoals het
is: zonder make-up.
Donderdag a.s. komt Jan Brusse (Paris
vous parle!) (n „De Beursklok" een lezing
houden, ook ter gelegenheid van de Boe
kenweek georganiseerd dóór boekhandel
Van Burk.
De heer Van Baren sprak
over de massificatie
De Chr. Bedrijfsgroepen Centrale hield
gisteravond haar jaarvergadering. Uit het
jaarverslag van de secretaris bleek, dat het
ledental van de afdeling Gouda rond 250
bedraagt, doch zo weinig belangstelling
toont voor de organisatie. In verband hier
mede sprak de bondsvoorzitter d» heer C.
van Baren over het typerende probleem van
deze tijd. Hij begon te zeggen, dat het
mensdom opgaat in de massificatie. Hier
door worden de bevoegdheden gedelegeerd
aan de bestuursleden en de hoofdbesturen.
De massamens stelt zich In zijn persoonlijk
heid op de achtergrond in de persoonlijke
6trijd van de organisatie.
Men herinnert zich niet meer de strijd
van nog maar enkele tientallen jaren ge
leden toen men alles over hgd voor betere
arbeidsvoorwaarden. Thans heeft men geen
besef meer voor de toekomst van de heden
daagse maatschappij. Er is te weinig begrip
voor de zegeningen, die men van God hee't
ontvangen en omdat er geen begrip is, Is
men ook niet dankbaar Waardoor we ten
onder gaan omdat de materie niet meer
wordt begrepen. In de materie van het
leven hebben we de roeping Gods voor ons
leven te zien en ln de vakbeweging te ge
tuigen. Het gaat ook nu nog om Gods ge
rechtigheid.
De nood van onze tijd is. dat het mens
dom geen religleuse basis meer heeft. Nieu
we actieve krachten moeten worden ge
vormd in onze vakbeweging. Kleine vast
aaneengesloten groepen met een geest
kracht, tot ailes in staat. Zo is het ook
nodig, dat er mensen gevormd worden, die
opgenomen kunnen worden in de onder
nemingsraden. Dit is in het belang van de
lindividuele mens. Zij moeten" begrijpen voor
welke taak ze gesteld wordèn. Voor een
Christen arbeider moet voorop staan, dat
de arbeid een hogere strekking heeft, dan
alleen voor dit leven, zo besloot de heer
Van Baren.
i Ter opluistering van de avond werd een
film vertoond van Büjdorp. Ook werd een
wedstrijd mastklimmen gehouden. Voorts
heeft de sneltekenaar de heer Jan van Gijs-
sel van zijn kunnen doen blijken.
Zondagsdienst
doktoren
Van Zaterdagmiddag 2 tot Maandag-
morsen 8 uur zijn aanwezig de doktoren:
KrimpenerwaardJ H. F. Adam t. Stol-
wijk (telefoon 0 1824-327). J. den Boon te
Lekkerkerk (telefoon 0 1805-333.. H. Frese
te Bergambacht (telefoon 0 1825-214), A. M.
Visser te Krimpen a. d. IJssel (telefoon
Bodegraven: D. Ragay (telefoon 38). wijk
zuster G. Kool (Stationsweg 11).
Boskoop: J. Hamburger (telefoon 136).
Haastrecht. Oudewater en Polsbroek: T.
S. J. A. Bonga te Haastrecht (telefoon
0 1821-303)
Moordrecht en Nieuwerkerk a. d- IJssel:
dr S. J. Hage te Nieuwerkerk a a^JJssel
(telefoon 1803-305).,
ReeuwUk: J. v. d. Goot (telef. 0 1829-254).
Waddlnxveen: J. W. H. Helleman (tele
foon 0 1828-379)
Zevenhuizen-Bleiswijk: W. H. Verduyn
den Boer te Zevenhulzen (telef. ff 1802-204)
Ammeistol
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk 10 uur
ds J. B- Th. Hugenholtz. Ned. Herv. Evan
gelisatie 10 en 6.30 uur de heer Viaser van
Urk.
Boskoop
Bloemenveiling. Coöperatieve vereni
ging „De Boskoopse Veiling" 27 Februari:
Per stuk: Prunus-trilolatakken 1 e soort 27;
idem 2e soort 21; idem 3e soort 16; Japanse-
kerstakken le soort 1.12; idem 2e soqrt 85:
idem 3e soort 60; Amandel takken le soort
16; idem 2e soort 13; idem 3e soort 10:
Forsythiatakken le soort 33; idem 2e soort
24; idem 3e soort 16: Azalea-mollis le soort
idem 2e soort 6jt: idem 3e soort 40;
Sierkers Hisakura le soort 63: idem 2e soort
48, idem 3e soort 36; Freeeiatakken le 60ort
60 idem 2e soort 47; Wilgenkatjes le soort
36; idem 2e soort 21; idem 3e soort 17; Mag
nolia bloemen le soort 38; idem 2e soort 25;
idem 3e soort 13: Rhododendron le soort 46;
idem 2e soort 37. idem 3e soort 21; Cyclamen
in pot le soort
plantjes le soort 24; idem 2e soort 18; Pri
mula's in pot le soort 31; idem 2e Soort 18.
Per bos: Mahoniéblad le soort 86; idem
2e soort 83; idem 3e soort 40: Andromedablad
le 6oort 53; idem 2e soort 41; idem 3e 6oort
26.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
9 en 10.30 uur ds G. C. Tromp. 6.30 uur d»
J. v. d. Velden te Rotterdam. Geref. Kerk
9.30 en 5 uur ds J. P. Boer te Zwarten-
broek. Chr. Geref. KeTk 9.30 en 4.30 uur
leesdienst. Vereniging van Vrijz. Herv.
10 uur ds H. W. Bloemhoff. Geref. Ge-
meente 9.30 en 6 uur leesdienst.
Doctoraal examen. Aan de Rijksuniversi
teit te Leiden is geslaagd voor het docto
raal examen Nederlands recht de heer J
Loef.
Bodegraven
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
10 uur de heer J W de Bruijn, 6 30 uur da
Jac. Ve-rmaas. Geref. Kerk (art. 31) 10 en
5.30 uur ds Joh. Dam. Geref. GemeefTte
10 en 6 uur leesdienst. Evang. Luth. Kerk
10 uur ds J. J. F. Herrmann. Vrije Evang.
Gemeente 10 en 7 uur de heer J. Sevensma
te Amsterdam.
Gouderak
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
9.30 en 6.30 uur ds Jac. Plomp.
Haastrecht
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
10 uur ds W. de Voogd van der Straaten.
Ned. Herv. Evangelisatie 10 en 6.30 uur de
heer G. de Pater. Geref. Kerk )o en 630
uur ds Le Corutre te Amsterdam.
Hekendorp
Thalia Theater. Rebecca, waarmee
Thalia na enige jaren opnieuw laat kennis
maken, is eigenlijk een merkwaardige film.
Merkwaardig, omdat men een zekere twee
slachtigheid ziet, ênerzijds een voortreffe
lijke stemmingschildering, anderzijds een
detectivesfeer, die het slot van de film eni
germate verzwakt. Rebecca naar het be
kende boek is de film geworden waarmee
de thriller-regisseur Alfred Hitchcock van
zijn welhaast traditionele voetstuk is gestapt
zich te begeven op het gebied der psy
chologische dramatiek om daar eveneens
zijn grote kwaliteiten te tonen. Daarvan is
de film het bew'ijs.
U herinnert zich wel het verhaal Maxim
de Winter (voortreffelijk gespeeld door
Laurence Olivier), na de dood van zijn
vrouw, een troosteloze, mensenschuwe zon
derling, voelt zich tot een jong meisje (een
glansrol van Joan Fontaine) aangetrokken,
trouwt haar en leidt haar naar zijn erfgoed,
het deftige, sombere en koude Manderley.
Daar begint de neergang voor het jonge
vrouwtje door de kwelling van de obse
derende herinnering aan de mooie, elegante
en Intelligente Rebecca, die ondanks haar
afwezigheid het drama met een fatale su
prematie beheerst. Er ontstaat een stille,
verbeten strijd met het rampzalige fantoom
van de eerste mrs De Winter, dat zelfs de
echtgenoot schijnt te beheersen.
Dit gedeelte van de filpn Is uitstekend; de
sfeer is zuiver en de dramatische spanning
van het psychologisch conflict onweerstaan
baar weergegeven.
Maar wanneer de spanning haar hoogste
ontwikkeling heeft bereikt en men uitziet
naar de oplossing verdwijnt de sfeer van
het zielsconflict, houdt de stemmingschil-
stijgt de ,,thriller"-geest van
dering op
Hitchcock boven de strakke en knap volge
houden sfeertekening uit. Algezien van het
slot boeit de film door de zuiverheid van
het conflict in zulke mate, dat zij diepe in
druk maakt.
ELK JAAR WEER is de eerste lentedag na de lange, neerdrukkende weken van een
grauw en zonloos getij; een openbaring. Het is of we met nietsziende ogen langs de
dingen zijn gegaan ,en nu, verbijsterd door het helle zonlicht, het zien weer moeten
leren. Zulk een Kasper Hauser-sensatie is het, die de aanleiding werd tot Bloem's „Eerste
Lentedag".
Op beeldende wijze weet h ijte suggereren, dat het gezichtsvermogen nog niet volkomen
herwonnen is: de huizen en de bruggen gaan op en neer, zelfs het licht lijkt Wankel,
en waar de rivier zich buigt naar de verte, zijn de schitteringen van het licht op het
water te fel voor de ogen.
Maar reeds heeft het hart de roepstem van het ontwakende leven verstaan, reeds ls het
verlangen gewekt:
„het hart if bonzend en niet hier".
Dit verteverlangen nu krijgt in de derde strofe 'een merkwaardige .interpretatie. Het
frisse en bevrijdende van de eerste voorjaarsdag wordt door de dichter geassocieerd
met de zee; vandaar dat hij spreekt van „de bitter-eigen zilte geur" van de lente. Het
Is of de vloed het heldere en koele zeewater stroomopwaarts stuwt tot hier langs de
kaden van dit stadje, dat zo lang geslapen heeft. Of is het iets anders, iets dat nauwelijks
met namen te noemen is? Breekt er in dé plotseling gezuiveïdè atmosfeer iets door van
het onbezoedelde en eeuwige, is dat wat we zo verrukt inademen „de zeelucht van de
eeuwigheid"?
De lentedag wordt dus door Bloem ondergaan als een openbaririg van, de eeuwigheid en
deze ongetwijfeld persoonlijke ervaring geeft het aanzijn aan een gedicht, waarin de
aanduiding van het persoonlijke, het voornaamwoord „ik", angstvallig vermeden wordt.
Is het te ver gezocht, te veronderstellen, dat dan ook in Bloem's beleving de verbinding
met de anderen aanwezig moet geweest zijn? Dat hij het gevoel had, niets ander» te
ontdekken dan het wezen van aller verrukking op zo'n eerste lentedag?
Weer de lente. De verbijsterde open.
Falende in het winters bleek gezicht.
Zien de huizen en de bruggebogen
Opven neer gaan in het wankel licht.
Zien en zien niet doop de duizelingen
Van de weer oneindige rivier;
Zon en water kruisen daar hun klingen
En het hart is bonzend en niet hier.
i*
Weer een lente en haar bitter-eigen
Zilte peur, die lanps de kadeb glijdt.
Js 't het tij, dat stroomopwaarts komt stijgen
Of de zeelucht van de eeuwigheid
Uit: „Media Vita"
J. C. Bloem (geb. 1887).
Bij mij verveel i# je niet
Schouwburg Biosfcoop. V Tussen twee
topfiguren bij een rodeo, de zegevierende
cowboy die stieren en ongetemde paarden
bedwingt en een charmante zangeres-com
poniste. ontstaat liefde op het eerste gezicht.
Binnen een week zijn ze getrouwd. Zij ruilt
het luxueuse Oosten voor het ruwe Wes
ten. haar comfortabele flat voor een bouw
vallige ranch. En zo begaafd als ze is in
componeren en zingen, za weinig weet re
van koKen, vee verzorgen en paardrijden.
Maar dapper pakt ze aan en haar pogingen
om dat wat ze als ranchersvrouw te kort
komt te Ieren, en haar onkunde te verbloe
men scheppen tal van grappige situaties. De
hulp en 6teun die ze krijgt van haaf twee
aardige stiefdochtertjes brengen een tikkel
tje aandoenlijkheid aan. En de strijd om
water, waarmee het ranchbedrijf staat of
valt, tegen een zure mensenhatende buur-
mah. zorgt voor een flinke dosis spanning.
En de zonnige opgewektheid en de leuke
songs van het nieuwbakken boerinnetje
kleuren het geheel met een tint van .gezel
ligheid. Hoewel niet gepolijst genoeg om'
een operettefilm te zijn en niet ruw genoeg
voor een Wild Western, deze film vol
verrassende wendingen. Irene Dunne, Fred
Mac Murray. Andy Devine en Ann Doran
hebben er de voornaamste rollen ln. hun
epel is uitstekend.
Greatest showgeprolongeerd
Reünie Bioscoop. „The greatest show on
earth" trekt enorme belangstelling en daar
om is er nog een week de kans de kleurrijke
massa-regie van Be Mille te zien en te waar
deren.
Er zijn componisten, wier namen even
aan de horizon verschijnen.' om daarjua weg
te duiken en voorlopig niet weer op te
komen. Niet aldus de naam van Chopin.
Op gezette tijden kunnen we er op rekenen,
zijn composities voor piano, want dat is
zijn hoofdterrein! op de programma's aan
te treffen. Evenals Mozart was Chopin een
zonnekind, wiens werken niet ophouden ons
te verrukken. Slechts een kort leven was,
helaas, aan beiden beschoren, maar z0 heb
ben gewerkt, zó hard. dat hun gezondheid
er onder leed. alsof zij gevoelden hun taak
zoveel mogelijk te moeten volbrengen; bei
der productiviteit is ln die korte spanne tijds
groter geweest dan van menige componist,
wier sterker gestel een leng leven toeliet.
Uit Chopin's weelderige overvloed bracht
Theo van der Pas gisteravond met zijn
planorecital in Kunstmin een selectie uit
Chopin's uitgebreide muzikale nalatenschap
len. vermaard Chopin-vertolker als Van der
Pas is. schonk hij een avond van verfijnd
kunstgenot.
Van der Pas deed de componist in al diens
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
10 uur ds J Vermaas te Bodegraven, 6.30
uur dr Gerh. Huls tf Gouda. j
Moordrecht
Verkeerslas.bjj maquette.
Op 4 Maart zal om 7 uur en om 8 uur de
lem ie soort 21-i vciamen verkeeratafel van de Verkeersgroep der
,riTm 2e «nort 80 Hedera RUk8Politie in Het Posthuis voor een ieder
,I,def2.2i'£0r.t.™;"ed"!: bezichtigen zijn. Aan de hand van een
maquette zullen de verkeersregels en de
verkeersborden worden uitgelegd. Deze ac
tie wordt gevoerd door het voorlopig be
stuur van de afdeling MoordrecHt^van de
Bond voor Veilig Verkeer.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk. 10 uur
ds P. A. Stapert; Geref. Kerk. 10 en 6.30 uur
ds D P. Kalkman; Oud Geref. Gemeente,
10 en 4 uur leesdienst. Ned. Herv. Evange
lisatie op Geref. Grondslag. 10 en 6 30 uur
de here H. Ockerse; R.K. Kerk. 7.30 en 10
uur H. Mis; 5 uur n.m. Lof.
Nieuwerkerk a. d. IJssel
Predikbeurten. Zaterdag Geref. Ge
meente 7 uur ds H Ligtenberg te Rotter
dam. Zondag Ned. Herv. Kerk 9 uur 4* G
Boer te Gouda. 10 45 en 630 uur ds J J.
Timmer Geref. Kerk 10 en 6 uur ds W
v. d Kerk. Geref. Gemeente 9.30-en 5.50
uur leesdienst.
Ouderkerk a. d IJssel
Lichaam van het tweede
slachtoffer gevonden
Hedenmorgen is het stoffelijk overschot
gevonden van de 75-jarige heer C. P.
Rijkaart, die sinds de dijkdoorbraak naast
de Geref. kerk werd vermist. Het lichaam
werd gevonden in een sloflt bij de Tiend-
weg. op ongeveer 3 km van de plaats, waar
hij met zijn zusier. die ook is omgekomen.
Predikbeurten voor Zondag
Ned. Herv. Gemeente: Sint J-nskerk
(Achter do K#rk 5) 9 en 10 30 uur ds H. v.
d Akker, 5 uur ds J. J. Koning; Westerkerk
(Emmastraat 33) 10 uur ds H. M. Cnossen,
5 uur ds G. Boer; Kinderkerk (gebouw Cal-
vijn, Turfmarkt 142) 10 uur de heer Jac.
Jonker.
Ver. van Vrijz. Hervormden (Peper
straat 128) 10.30 uur ds J. H. Loorbach,
Rotterdam.
Remonstr. Geref. Gemeente (Kelzeratr. 2)
10 30 uur ds H. J. de Wijs.
Vrijz. Prot. Jeugdkerk (in Remonstr. kerk)
5 uur ds H. J. de Wij*
Evang. Lutherse Kerk (Gouwe 134) 10 uur
ds W. F. Schröder.
Oud. Kath. Kerk (Gouwe 107) 10.30 uur
Hoogmis, 7 tmr Vespers; Dinsdag 0.30 uur,
Woensdag 7.45 uur en Donderdag 9 uur
H. Mis. Woensdagavond 7.30 uur Lof en
lijdensmeditatie.
Geref. Kerk (Turfmarkt 80) 10 en 9 uur ds
WGeref.DKerk art. 31 (Turfmarkt 94a) 9.43
en 4 30 uur leesdienst.
Geref. Gemeente (Stationsplein la) 10 en
9 uur dr C. Steenblok. Woensdag 10, 2.30 en
7.30 uur Biddag voor gewas
Chr. Geref. Kerk (Gouwe 141) 10 en 9 uur
ds J. van Doom, Ermelo.
Nederd. Geref. Gemeente (Turfmarkt 23
achter) 9.30 en 4.30 uur ds Joh. van Weizen;
Donderdag 7.30 uur ds Joh.van Weizen
Vrije Evang. Gemeente (Turfmarkt 23) 10
en 9 uur ds J. I. van Wijck; Zaterdagavond
7 30 uur bidstond.
Vrije Geref. Gemeente (Zeugstraat 38) 10
uur ds H. J. Grlsnlgt.
Leger des Hells (Turfmarkt 111) 10 uur
Helliglngsdlenst, 6.45 uur openluchtsamen
komst Markt. 7.30 uur Verlossingsamen
komst leiders majoor en mevr. S. Bartel'.ng.
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
der Laatste Dagen (Spieringstraat 49) 5 uur
^GoudSe Stadsevangelisatie (Spieringstr. 2a)
10.30 en 7.30 uur de BSer W. F. Kloos.
Schoonhoven
Raad wenst ook technische
school
Ook de gemeenteraad is van mening, dat
de stichting van een lagere technische
school in Schoonhoven in een behoefte zal
voorzien. Zonder stemming heeft de raad in
zijn vergadering de nodigvbrklaring daar
toe afgegeven. Ook ging de raad accoord
met het voorstel om deel te nemen aan de
in oprichting zijnde stichting „Vakoplei
ding voor goud- en zilversmeden, uurwerk
makers en graveurs", die het beheer van
de Rijksvakschool van het Rijk zal over
nemen.
Waddinxveen
Waddinxveen adopteert
Stad aan het Haringvliet
De Vereniging van Nederlandse gemeen
ten h^eft Waddinxveen geadviseerd in
plaats vfin Den Bommel Stad aan 't Ha
ringvliet te adopteren. Den Bommel, Oude
Tonge en Ooltgensplaat hebben al de steun
van Groningen en enkele omliggende ge
meenten.
Waddinxveen zal samen met Den Ham,
Nleuwveen, Leimuiden en Rtjnsaterswoude
„Stad" adopteren.
B. en W. en de gemeente-secretaris heb
ben een bezoek gebracht aan deze 1100 In
woners tellend^ gemeente, om op te nemen
wat het dringendst nodig is. Gisteren is een
begin gemaakt met de verzending van da
mes- en herenbovenkleding en kinderkle
ding. In Stad aan het Haringvliet zal een
lijst worden opgesteld van hetgeen het
meest noodzakelijk is.
Helpsters naar Flakkee
Maandag vertrekken twee helpsters naar
Ooltgensplaat om daar de bewoners te hel
pen de drooggekomen woningen schoon te
maken.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
8 45 en 10 30 uur ds J. v. d. Haar (10 30 uur
H Doop), 6.30 uur de heer D. G. ven Hoe
ven Geref. Kerk 10 «n 5 uur ds J. Snoei).
Rem. Geref. Kerk 10 uur da G. Chr. Duin-
ker. Chr. Afgesch. Gemeente 9.30 en 5 uur
leesdienst. ud-Geref. Gemeente 10 en 6.30
uur leesdienst. Vereniging „Wet en Evan
gelie" (ln Remonstrantse kerk) 3.30 uur
ds C. M. Krijger te 's Gravenhage.
Aanleg «tjstr. J. Dorrekenakade aanbesteed.
Gisteren hebben B. «n W. aanbesteed de
aanleg van een zijatraat van de Jan Dor-
rekenskade Er waren 14 inschrijvingen
binnengekomen. Laagste inschrijver was het
aannemingsbedrijf R. Voorma te Dinxperlo
voor I 15,250, op een na laagste, gebr. De
Man te Ammerstol voor 15.600 en hoogste
fa J. Bontenbal Zoon te Zevenhuizen
vóór ƒ23.250. De gunning ia aangehouden.
glorieuze begaafdheid 4ot de toehoorders
komen. Vol piëteit en Innige muzikaliteit
Het hij de gespeelde werken van zo ver
schillende inspiratie, klinken. Begonnen met
de ..Variations brillantes" opus 12 bracht
Van der Pas de prachtige „24 Préludes"
opus 28: alleen als geheugen-prestatie,
dwong dit al bewondering af. De technische
moeilijkheden liggen in deze préludes opge
stapeld. Slechts virtuoos aangelegden zijn in
staat de vertolking hiervan op zffch te ne
men. Van der Pas staat boven de stof. zod-it
het voornaamste, het muzikale, op zó*n
voortreffelijke wijze werd weergegeven dat
het een onverdeeld genoegen was deze
werkjes te beluisteren. Zo bijv. dat prach
tige Andantino (prélude no. 7). waaruit we
een droeve cri-de-coeur beluisterden met
telkens de berustende motieven in de bes.
evenals de epische prélude no. 8 (molto
agitato) het prachtige Presto con fuoco
in bes (prélude no: 16: de ontzettend zware
Prél. no. 22 in g (molto agitato) met de
tegengesteld® maat en het bijna niet speel
bare llnkerhandspel
Na de tyrtze Nocturne in B*opus 62 no. I
met de mooie Ballade in F opus 38 in 3 de
len (tranquil,'Presto con fuoco en Coda) met
dat abrupte slot. Dan Berceuse opus 57 en
tot slot de door Chopin in de laren 1828—
1837 geschreven Etudes opus 25. n.l. no. 8
in Des (linkerhandi). no. 7 in cis en no. 11
in a. Van der Pas' Forti zlin krachtig doch
beheerst, iets wat Chopin's muziek vraagt.
Chopin: de poët van de piano, een lyrisch
poët voor het grootste deel. maar soms een
dramatische, bUwijlen ook een epische
poët! In al deze schakeringen liet Van der
Pas ons de meester horen. Het auditorium
toonde zich uitermate voldaan over het ge-
bodene door luide bijval.
Een mooie Stetnway-vleugel (niet Bcch-
stein. zoels het programma vermeldde)
stond te ziiner beschikking. Jammer was
het. dat de Kunstminzaal niet vol was; ter
nauwernood 200 muziekliefhebbers waren
opgekomen, maar deze enigszins teleurstel
lende opkomst leg zeker niet aan mindere
waardering voor Ven der Pas. Integendeel.
Maar twee plano-avonden, van twee eerste
rengs-pianisten in één week. met daarbij
nog het orkest-concert van a.«. week. om
dan nog te zwijgen van de twee avondeq
kleine kunst, ie te veel. Evenwel, het ar
tistieke succes van de Chopin-avond van
Van der Pas le groot geweest.
t t
woonde. Het slachtoffer is hedenmiddag
tér aarde 1
op
de Alg. Begraafplaats alhier I
steld.
Predikbeurten. Ned. Herv. Kerk
10 15 en 6.30 uur d« A J Timmer. Wijk-
gebouw 9 30 en 6 30 uur de heer A de Re
delijkheid Geref. Kerk 8.30 en 2.30 uui
ds C. A. Vreugdenhil. Woensdag biddag
voor het gewas 9.30 en 6.30 uur de heei
A de Redelijkheid.
Reeuwijk
Predikbeurten. Ned Herv Kerk
dorp 9 30 en 6.30 uur d« G J v d. Heide
Ned. Herv Kerk Sluipwijk 10 en 6 30 uur
ds J Enkelaar. Geref. Kerk 10 et» 6.30 uui
Knnteün.
Stolwijk
Predikbeurten. - Ned. Herv. Kerk
10 uur ds J. Eikema Ned Herv Evange
lisatie 9 30 uur de heer Balke 7 uur ds L
Kievit te Woerden Woensdag Ned. Herv
Evangelisatie biddag gewas 10 en 7 uur de
héér J. van
Zevenhuizen
Predikbeurten. - Ned Herv. Kerk
10 uur ds W Bloemendaal (H Doop). Kapel
a d. Rotte 10 uur ds H v. d Giesen te
Capelle a. d. IJssel. Geref. Kerk 9.30 en
2.30 uur ds H. de Korte Haaksbergen.
PROGRAMMAWIJZIGINGEN
DERDE EN VIERDE KLASSE
In da le klas C West n U da wedstrijd
Slikkerveer—SUedrecht vervallen. Ingelast ls
de ontmoeting Moordrecht—Slledrècht. Het
programma voor da 4a klaa T.. G. en H. Is zo
zeer gewijzigd, dat wij hieronder alle te spelen
wedstrijden geven:
4e Klas F EDS—PFC. Martinlt—Alblasser-
dam. Nieuwenhooro—H'berg, HWD—Bolnes.
Dindus—Lekkerkerk. Haastrecht—DZB.
4a Klas G-: DEHPoor tugs slSchlebroak—
Merwede. GLH—FSV Pretoria. Aeolui—Nado/V,
OW-WRW
4e Klas H.: Hsrdlnxveld—ASW. LSV-8SW.
Zwljndrecht—ItDM, Hlon—Hermandad en 088
RCD.
Eertta Klaai*
K: Zwolse Boys—Wafeningen
Da VolewIJtfcern—Snaak
Ensch. Boys—GVAV
NSC-FrliU
EDO-DOS
BCH—VSV
Heracles—Ajas
B: Stormvogels—'t Gooi
Blauw Wit—Go Ahead
Elinkwljk—Haarlem
Be Quick—Enschede
Leeuwarden—Vitesse
Heerenveen—Achilles
AGOW-DWS
C: ÏIVV—Willem II
ilslor—SVV
ia—Theoie
Sittsrdla
Longa—Juliana
Brabsntlm—BW
HBS—Sparta
D: Eindhoven—ADO
Xerxes—N AC
Bleilerheide—RBC j
Msurits—PSV
TEC—NOAD
HDVS—Llmburgia
DHC—Feijen oord
WEST I
- "weede Klasse
A: Holland!*—ZFC
KfC-WA
UVV-DWV
De Kennemers-^Alcm Vlctrix
HRC—De Spartaan
B: Volendam—JtEC
Zeeburgla—Schoten
Raplditas—HVC
ZW-OSV
Westfrlsta—AFC
Neptunus-ONA
FluksEBOH
BChCW^cïr0rtUM
RFC—Velox
Unltas—Wassenaar
grtei|dsnseha*r—Leerdam
TYBB—Hlllegom
HP8V—Alphen
Blauw Zwart—Zandv meeuwen
Archipel—De Postduiven
Woerden—Wilhelmus
i éhel
.De Musichan
Vrc—Spartaan ÏO
TransvaliaCKC
S'j.'i^e.r-SUedrecht
se—Moc._
c. DHR—BEC
De Hollandlaan—Dubbeldam
Hmeslule-W.ddlnxveen
DCL—Papendrecht
Schoonhoven —OPS
The Rising Hope—SVW
Vierde Klasse
Usse-Gr. Vee
VVSB—Docos
DCOTHB
Wsrmunda—SJC
Concordia—Teyllngen
B: De Jagers—DSO
Cromvllet—GSV
Rijswijk—Rava
Alphia—Maasstraat
Olympla—Voorburg
DONK—Meerburg
C: VND—Celerltas
DHL—Ollveo
NaaldwijkLenig
's GravenzandeSMV
Spoorwilk—DWN O
RVCWestlandia
gic°fe!W"h'ra«
Amm SV—Concordt*
Westerkwartier—DJS
E: Delft—VEP
Te Werve—DDC
TonegidoVDS
HDV—Oudewater
Ursus—'t Noorden
Stolwijk—PDK
F: Bolnes—EDS
Alblassc rdamLek kekerk
Nleuwenhuizen—HiUegersberg
PFC—DZB
Martinlt—Dlndb»
HWD—Haastrecht
G: FSV Pretoria—Di'rksland
Slod—Schlebroek
WRW-GLZ
Poortugaal— NADO V
DEH—OVVA,a<U*
ü»v""ÓÏS'v"^"w -
Strljen—Zwtmdrecht
Won—Hermandad
RDM—'s Gravendeel
Eerste Klasse
Dna Eibernest—Achilles
Vicus. Orlentls—Spangen
Tweede Klasse
AZwerversActief
SperwersRegenboog
B: Velox—Zuiderkwartier
Je Algemene—DKC
3SCR—De Overkanters
Derde Klasse
^^-RehtedMn
Succes—Hou stand
Bes. Ie Klasse
tthllles 3—Ons Eibernest 1
Ree. le Klasse
Ai Regenboog 2-Wlon I
Dames le Klasse
SOS—WIK
Heren le Klasse
Hellas 2—DWS
Heren le Klasse
ellns
'ellas 4—Dyn
Olympia I—Vil
CWP 1—AHC 'U 3
Ires et Cel I
B: Het Zuiden
Spsngen 3— HS1.
•yiox 3—Rozenburg 3
Cl Fluke Achillea I
Eerste Klasse
Leren—Hilversum
Be Fair—Amsterdai
B: SCHC—Gooi
HGC II—Victoria
HDM—DeMlse St
Kampong—HGC
Promotieklasse
A: Togo 11—HHJJC III
MRHC—Asvlon
BNC—Alliance
Tempo '34—HBS
HOM II—Strawberries
Rapid—HDM IV
SV 33—Club ter Werve
B; Spirit—Delftse Stud. U
HDS-Groen Geel II
Rijswijk—Dordrecht
Aeolus II—Tempo '34 II
DAMES
Eerste Klasse
HH1JC—Amsterdam
Hilversum-Rood Wit
BDHC-Be Fair
TOGO—Gooi
DUm, ill' OM
Leonid** 5tr»-berries
Lelden—Kieviten
Victorie—BDHC H
Tweede Klasse
hS^KHIJC III
Bi KH1JC' II—Groen Geel O
Kieviten n-RNO
Trots en ongenaakbaar heeft de
Mount Everest tot dusver alle pogin
gen van de mens om zijn top te berei
ken getrotseerd. Koel en blank rijst
zijn piek ten hemel. Als het ware om
zich te onttrekken aan bezoedelende
mensenvoeten en -handen verhief zich
Mount Everest kort geleden nog
meer boven tfet aardoppervlak. Zeven
tig meter hoger geworden, stelden ge-
leerden in 1950 vast. Hoe kwam'dit?
Welke krachten waren het, die deze
„verheffing" van Mount Everest ver-
BAR EN KOUD .verheffen zich in de grensgebieden van het voormalige
Brits-Indië en het troosteloze land Tibet de bergketenen van de Himalaja,
van het „Huis der Euwige Sneeuw".
Groots en rauw is het landschap daar. Als massale kolossen met witte
kappen op staan er de bergen. Dreigend, onherbergzaam, vijandig. Paul
Brunton, de vermaarde „Kluizenaar van de Himalaja", kenschetste dat
reusachtige gebergte goed, toen hij vaststelde, dat de Goden zich aan de laatste vijf eeuwen circa i5.ooo.ooo»men-
woeste schoonheid bedronken moeten hebben, alvorens tot de schepping ®en het leven verloren hebben, ook al zijn
TT. dan niet alle aardbevingen het gevolg van
van de Himalaja te zijn overgegaan.
orogeneUsche krachten.
jyjoeten wtf in ong land ook rekenen met
orogenetische catastrofen? Voorzover
hierop een stellis antwoord te geven is. moet
dit luiden: Voorlopig niet. maar op de
lange duur wel. Immers het proces der oro-
genese voltrekt zich. globaal in drie hpa-
sen. De eerste phase begint met het
wegzinken van een gebied als regel
tot beneden de zeespiegel. Zo'n kom
of geosynclinale wordt dan door
de rivieren en de zee gevuld met sedimen
ten of afzettingsgesteenten. In dit stadiu:
bevinden
thans (ei
denke men. dat het proces
zich over tientallen eeuwen uitstrekt!).
In de volgende phase zullen die nu hori
zontaal liggende afzettingsgesteenten ge
plooid en opgeheven worden, hetgeen ge-
paérd gaat met aardbevingen en aardver
schuivingen, zoals die betrekkelijk kort ge
leden in het Himalaya-gebied optraden.
Komen Nederland en Vlaanderen in die
phase en naar de berekening van geolo
gen zal dat nog wel enige tienduizende ja
ren op zich laten wachten, al zijn „verras
singen" niet uitgesloten! dan breekt een
periode van catastrofep aan voor ons deel
der wereld en zullen de „Lage Landen bij
de Zee" worden tot „Hoge Landen ver van
de Zee Is hier zo'n bergland ontstaan, dan
begint de 3e phase, waarin water, weer en
wind de -bergen afslijpen en verpulveren,
terwijl de rivieren dan slik, puin. zand en
grint in een nieuwe synclinale zullen depo
neren. In die 3e phase bevinden zich -tu de
Europese Alpengebieden. In het kader der
orogenese maken Nederland en Vlaanderen
dus phase I door de Himalaya phase II en
de Alpen phase III
H o e de orogenetische krachten ontstaan,
is nog fcteeds een punt van discussie in de
geleerde wereld. Tal van theorieën zijn
reeds uitgedacht, maar een algemeen als
juist erkende oplossing is nog niet gevonden.
Zeker is evenwel, dat orogenetische krach
ten ook in onze tijd werkzaam zijn. De jong
ste. vrijwel plotselinge verhoging van '6 we
relds hoogste berg Mount Everest bewijst
het. .en stemt tot nadenken, want zij leer
de ons eens te meer. dat alle mensenwerk,
ja. alle aardse verschijnselen tijdelijk
zijn. en afhankelijk van natuurkrachten, die
de mens ook in hei atoomtijdperk nog maar
nauwelijks begrijpt, laat staan, dat hij ze
zou kunnen beheersen.
Onze wederzijdse vriend
J^e uitgeverij Spectrum te Utrecht heeft
Dickens nieuwe eer bewezen met de
Prismadundruk (in twee deeltjes) van „On
ze wederzijdse vriend", een verhaal, dat
in de zestigerjaren aan de schier onver-
slijtbare pen van Engelands grootste ver
teller ontsproten is.
Kan deze wederzijdse vriend zo vraagt
men zich wellicht af nog een allemans
vriend worden in bnze tijd, die qua tempo
immers hemelsbreed verschilt met die van
twee generaties vóór de tegenwoordige, te
meer daar dit nadrukkelijk tot uiting kopit
in de schrijftrant? Voqr wie er zich op in
stelt, zeer zeker. behoeft daartoe
slechts bij voorbaat de wijdlopigheid te
aanvaarden. Bewaart de lezer eenmaal de
brede, rustige zinnèn in woordenstroom, dan
zal hij de betoverende wereld van Dickens
zien opengaan en gaarne toeschouwer zijn
van de tientallen Londense belevenissen
van evenzoveel verschillend geaarde
sujetten, die stuk voor stuk de belangstel
ling ten. volle verdienen. De boekjes zijn ver
lucht met reproducties van de charmante
oorspronkelijke prenten van Marcus Stone
en in het Nederlands vertaald door Hans
van Haaren. Het moge dan zo zijn dat
Dickens deze beide boeken in een periode
van geestelijke oververmoeidheid toch heeft
willen schrijven, het resultaat is er niets
minder om geweest. Zijn publiek heeft d?
wederzijdse vriend in Nov. 1865 juichend in
gehaald. En dat hij nu nog leeft, pleit eens
te meer voor de kracht van het schrijvers
talent van de grote Charles.
Ja, ik heb in Tiengemeten een boer, de heer Schiilemans-Dc Vos, tot burge
meester benoemd, aldus de heer Cor van 't Hooft, eerste burger van Willemstad,
dat aan het Hollandsch Diep nog geheel geïsoleerd ligt.
Nood breekt wetten: op <te verdronken buurtschap, die tot een eiland is. gewor-
n zich Nederland en Vlaanderen I ^en waar0p ca so mensen hardnekkig vasthouden aan hun grond, dient „leiding"
nalswUhierthansschrtjven.be- Het merkwaardi„ feit doet zlch echter voor, dat Tiengemeten onder
Zuid-Beijerland valt, maar de burgemeester daar alarmeerde zijn ambtsgenoot
te Willemstad: Zoudt u na Ooltgensplaat ook de verzorging van Tiengemeten op
men? Ik kan er zelf onmogelijk meer komen.
een landtong gelijkende Tiengemeten op
stapelden en de contouren van de stuk ge
ramde boerderijen op het gekwelde land
nftp'm'dé "alsnTede 'tot onbezoldigd rijksveld- iets spookachtigs kregen, stonden we te-
zal vermoedelijk wel enkele maanden van
kracht blijven tenminste zolang de iso
latie duurt.
Een radioverbinding is voor u aange
vraagd en u kunt ook vorderen, indien u
dit goeddunkt, aldus werd verder -in de
volmacht uit Willemstad gezegd.
Wij deden dadelijk, wat „des journalists"
is: wij wisten aan boord te komen van de
Marinesnelboot, die volgeladen met vaten
drinkwater, kisten groenten en conserven
blikken, alsmede ander proviand, uit de
haven van Willemstad koers zette naar
Tiengemeten.
Een vrij lange en eentonige reis over het
wat#r volgde Tussen de matrozen stond de
wachtmeester der Marechaussee Simonetti niel mee
in zijn boekje met „kruideniersboodschap- er -jlet
pen" voor hel eiland te bladeren. In ge-
dachten ging hij nog eens na. wat men uit
het „centraal magazijn" (in casu de op een
winkel gelijkende burgemeesterskamer in getekend en de
het gemeentehuis van Willemstad) had mee- veie verdronken
genomen, terwijl de „opper" der rijkspolitie,
de heer Schoenmakers, nog eens dc hand
over zijn borstzak liet glijddn, waarin hij
de uitgaande post had opgeborgen
En ln de vallende schemering, toen drei-
zei Cor van 't Hooft en liet een
briefje tikken, waarin hij de heer
Schillemans-De Vos tot burgemeester
Achter het decor van modder, brokken rails
en enkele grommende tractoren doemde zijn
voor een belangrijk deel gespaarde Idahoeve
op, omgeven door een schier onafzienbare
woestenij, die tot de horizon reikte....
Een koppige, sterke boer en in dit geval
de juiste burgemecstervop de juiste plaats
In alle opzichten „burgervader"
W'AT ik in mijn nieuwe functie te doen
heb....? Ik moet samen met mijn
vrouw voor een ee/lijke verdeling van de
aangevoerde levensmiddelen en het drink
water zorgen. En dan de posteen heel
belangrijk dihg. Vandaag gaan er weer elf
brieven uit. De politiebewaking valt ook
ik moet scherp uitkijken, dat
irdt gestolenen het is nogal
uitgestrekt hier....
Wij kwamen in de grote kamer, waar het
water een grillige lijn op het behang heeit
uitgeruimde inhoud van
uurkasten een ware chaps
schiep. De burgemeester schoof een stuk
worst op de gedekte tafel terzijde en boog
zich over een papiertje, dat de wachtmees
ter hem voorhield.
dat zijn de brodenklopt.
V .rariAvaoJ
gende wolkengevaarten zich boven het op maar dertien flessen one vannaag.
Burgemeester Schillemansde Vos (met
fles in de handen) en zijn vrouw tijdens
het uitdelen der levensmiddelen aan de
laatste bewoners van het eiland
Tiengemeten.
Onderwijl vulde zijn vrouw de petro
leumlamp en vertelde een verhaal met be
kende, maar steeds weer aangrijpende de
tails hoe tijdens de rampnacht het wa
ter onheilspellend tegen de gevel beukte en
hoe het glas van een raam over haar heen-
splinterde, toen zij uiikeet* „aar het witte
schuimlint, dat mft -brullend geraas over
de dijk kwam.
En dan de koeien. Hier/chrok haar man
op uit zijn gecijfer, en hoewel in de romme
lige bijkeuken het geklos van klompen klonk
en de ..opper" waarschuwde: Ze komen
broefd halen, moest hij eerst vertellen: Ja,
met het vee is een wonder gebeurd. Ik heb
42 koeign en de schuur stond'onder water-
ik wist. dat de beesten er in moesten rond
zwemmen en bereidde mij voor op het erg
ste Wii zaten boven en konden niets doen.
Toen het water na een paar dagen was ge
zakt durfde ik de schuurdeur haast niet te
openen, maar tot miln grote verbazing bleek
al het vee nog te leven
Dan begint de uitdeling. Er is geen ver
dere ..administratie", want de burgemeester
kent ziin mensen en hij weet nauwkeurig
wie zijn daerantsoen gehad heeft. En ter
wijl de broden van evenaar verw sselen
(Die broden uit Willemstad zijn als paleh,
zegt mevr. Schillemans trots) zien wij in de
chaos «van het vertrek e<m hoge hoed, die
a's een voorspellend teken van deze benoe
ming ergens uit een ka.-.f gezwommen moet
ziin
Maar dat is ook het enige, dat er ons on
willekeurig weer aan herinnert, bij een
huriremeester" op bezoek te zijn Wanneer
wij even later met de heer Schillemans op
verkenning" gaan en onze voeten dtep
wegzakken in de modderbrei. ontdekkpn wij
Ineens In hem het prototype van dp Neder
landse boer. Wij ontwaren het in de wijze,
.waarop' hij bil iedere pas stug en zonder
aarzelen de zware klompen neerzet: ln
ziin gesloten ge'aatstrekken en in de blik
d'p verheten gaat uvei* de in de modder
wopookaritie'de waeen« en werktuigen, de
u't do wenen gesleurd" klinkers de Ineen-
restorte schuren, het dode pluimvee lang»
de di'k.
Er lipt nog bij een familie hier een
ziek kind in. het hooi de mensen wil
len het niet weghe^hert. maar ik zal de
burgemeester van Willemstad vragen de
dokter te waarschuwen die moet dan
ma-ar eens komen en beslissen.
F.n/dan staat hij ineens stil- Wij halen 't er
weeV bovenop a's wij alfemaal ons best
doen.... igder op zijn plaats
's Werelds hoogste berg. de Mount Eve-
De Mount Everest, zoals men die ziet van
de Rangboekgletscher af
rest, wijst daar, in de Himalaya, met zijn
besneeuwde top naar de hemel. Expedities
werden fjitgeryst (1922 en 1924) om die top te dcn jaren geleden een klein deel van de
bereiken, maar de Mount Everest tartte de millioenen Jaren oude geschiedenis der aar-
mens en schudde zijn tjeklimmers wrevelig dp, was hel Himataya-gebergte zó laag.
af. Toch is de mens reeds langer dan een dat rjvjeren er dwars overheen stroomden,
eeuw bezig de Mount Everest te veroveren. hetgeen is af te leiden uit de huidige en
De eerste pogingen tot meting en bepaling vroegeie loop van de grote Voor-Indische
van zijn hoogte werden gedaan in 1849. In rivteren de Indus en de Brahmapoetra
1851 was men zover gevorderd, dat men Langzaam en geleidelijk rees het gebergte
w'ist: (ft Mount Everest is de hoogste top op omh00g. doch soms werd die geleidelijkheid
aarde. In 1865 bepaalde men zijn hoogte op door ca'fastrofale voorvallen onderbroken.
ruim 8845 meter. En zo bleef het tot 1950. De jongste aardbeving in Noord-India was
ruik een catastrofaal gebeuren, een bege-
De RCLCWl leidend verschijnsel van de stijging der Hi
malaya. Spanningen, waarvan wij ons op
Eerst echter iets over de naam Mount aarde geen. voorstelling kunnen vormen
Everest In 1850 wist men nog niet. dat in het Himalaya-gebiqd werkelijkheid
een der Himalaya-be^top^eiTde hoogste op der het aardoppervlakte
aarde zou zijn. Aan de Mount Everest dacht ben aardbevingen en ber^P1 ooiingen
niemand Aleemeen hielden deskundigen de volg, die voor mens. dier en plant als r?g«l
top Kantsjenjoenga voor de hoogste in die noodlottig zijn. Het is njet overdreven, he
streek Namen gaf men de HnnalayatoppAi aantal mensen dat in de loop>der h.
aanvankelijk niet. Een aanduiding met Ro- offer viel aan de «tenen ooi
meinse cijfers was voldoende. De Mount ten in het Himalaya-gebied, te stellen op|
Everest ^tond geboekt als Top XV". Later .1.500 000. En dan brengt men nog niet 1!J
wilde men riia tonnen der Himalavi namen rekening de gevolgen van het feit, dat nel
X CeiUraal-Aziatische hoogland v.„ TO,e -
Jacht, doch „Top XV" werd genoemd een vruchtbaar gebied, toen.de Himalaya
M-^r de Mjgn,M* HMjUj;
vaak aangegeven met de (Indiase, naam worden toppen en ka m
öauri Sjankar. In 1M4 evenwel ontdekte konden doordringen. ka„
kapitein Wood, dat de Ganr) Sjankar een „Bergenjorden duur]^^^Hoord
anderen lagere berg ia dan de Mount men mrt«« variant
Een Irtdlaae „aam bestaat dus voor de kenschetsen Ho. d.«,dat rl.t men tal»
Mount. Everest niet. De laatste jaren heeft men weet, dat all'
men echter ontdekt, dat de Tibetanen wél
een aantal namen kennen voor 'e werelds
hoogste berg, bijvoorbeeld Chomo Kankar.
Chpmo Loengma en vooral „Mi-ti-goe-ti
Cha-poe Long-nga", Die laatste Tibetaanse
naam is interessant, immers hij betekent
(vrij vertaald): „Wie in de buurt is. kan zijn Êfn^^"s dr
top niet^ien. maar ie kunt het (wel) uit De geschiecienis
negen richtingen zien, en een vogel, die zo ln dlt boen haai
E
i door aardbevingen in
Gesleept door de Zon
WEER een boek. dat bij wijze van spreien
de sterren in de huiskamer brengt;
een populariserend werk over de sterrenkunde.
De schrijver is dr J
oude sterrenkunde vindt,
i richtingen zien? «n een vogel, die zo ln~diC"böek haai plaats. Deze«"cWedCTis is
hoog vliegt als de top, wordt blind Die minder Interessant, of liever itónder bewogen
Tibetaanse „aam i« wel erg lang.... end. den TÜr.Hl3F .3S!E
op één na hoogste bergtop ter wereld (niet rc^ een mie maal toch sprekende ma te-
ver van de Mount Everest gelegen) kent be8tUderen. Met name over verschillende
men onder de zeer korte naam ,.K 2 ontdekkingen weet dr Weenen boeiend te ver
halen. Ear zeer belangwekkend hoofdstdk is
i** I i dat over Mars. een planeet, die blijkbaar de
De hooate volle belan«stell.ng van de schrijver heeftge-
uc w ha(1 De lezer maakt hier kennis met de vooruit-1
Zoal. gezegd, tot voor betrekke^ korte g.ng.me^vgraende men. In de wog|
t(jd stond de hoogte van de Mount Eve- blJzonder duidelijke vergelijkingen w
rest fe boek ala ruim 8845 meter (29002 voet. Weenen het probleem van de „kanalen tot de
zware aardbevingen ln, dat gebied „gesie ultgave; Bosch Keunlng. Baarn.
gen" waa en dat h« nu. ongeveer een hoogte
heeft van ruim 8919 meter. Een «t«ging dus Q-jg mg|C|0$ gil eeil LOrd
van een kleine 78 meter! Andere bergen in UI ItJ
die atreek. die vroeger een paar duizend cyLVIA sujevis meent blijkbaar, dat voor
meter hoog waren, bleken na de aardbevin- jonge meisjes geen lectuur „te dol" is. Zij
gen „spoorloos" te z(|n verdwenpn. Ilet drle Jonge meisjes maar eventjes 300
„arrlcnner- oei* maand verdienen met in een Engels xas-
Wat zich daar diep onder het aairdo|ap Pp[ onderlinge lord gezefschap te hou-
vlak onder de Himalaya afspeelde en nog qJ met gezelligheid geven aan
steeds afspeelt, heet met een geleerd woord een leeftijdgenote, J"
orogenese (gebergtevorming)- De Himalaya b|jster gediend Is -- ---- - - v
strekt zich uit ever «en atstand van 2200 z,ker n et 'ej^toe
khi en heeft een breedte van ca 200 km etg^. "."„""„a 1, „een lectuur.
Sedert eeuwen is daar een gebiedsstroou wellt, kunnen aanbevelen voor onze jonge
ter lengte van de afstand Madrid-Warschau vooravond .taan van „haar"
ln beweging, zodat het aspect van die s reek eigerbrood zv_er^^n__ Verschenen bij M.
grondige wijzigingen onderging. Tienduizen- stenvert Zn te Meppel.
had behaald, voerde dit leger aan. Het
verplaatste zich sneller dan het ruziënde
Geuzenieger Hel wilde tot elke prijs een
vereniging der vijandelijke troepen belet-
téh. Dit kon alleen door srtel te handelen.
Bovendien was het niet levensgevaarlijk
„lang van huis te zijn" met de opgestane
steden in de rug?
Bij Grave trok het Spaanse leger over
een in allerijl gebouwde schipbrug naar de
Ja. beiden hadden ze het .begrepen; de steden zouden het moeten doen.
Voor de muren van Haarlem, ofschoon zij zich ten sJotte moesten over
geven, sneuvelden duizenden Spanjolen.
Daar werd h^pn kracht gebroken.
Bij de eerste bestorming van Alkmaar, van welke stad de Victorie be- andere oever,
gon, sneuvelden duizend Spanjolen. Daarna kwam Leiden aan de beurt. fègfmo^t "ukteiTde^pan-
Alva, die inmiddels als een dief in de nacht uit Amsterdam vertrokken jaarden voorwaarts! Graaf Lodewijk. die
was, om zijn oude botten te zonnen in het land der sinaasappelen en op.twee plaatsen hetn w^denbej^kzeerf
citroenen, zag niet meer hoe De Valdez zijn maat- waari^h.j ^hiê^ ono^rwin^eiijk6 was m-
zijn soldaten zijn bevelen opvolgden,
t geen tijd hebben voor een goede
keuze.
OP de 13de April van het jaar 1574 liet
Lodewijk zijn leger halt houden in de
Mook.
Door REIN
BROUWER
regelen trof. om de veste uit te laten hongeren. Indien
hij vernomen zou hebben, welke tegenmaatregelen J^°ucz^
Oranje getroffen had zou hij. niet meer smalend ge- eu/
zegd hebben: „Het betekent niets",
Oranje had aan graaf Lodewijk, die al spoedig weer buurt
was hersteld
rukken. Die troepen zouden zich kunnen verenigen met de troepen die de
Prins zelf in de Bommelerwaard zou samentrekken, of eventueel in de
Langstraat.
Hoe ook de poging zou aflopen, het gevolg zou zeker zijn, dat Leiden tijd
kreeg' rustig adem te halen en voedsel op te slaan, vóórdat de Spanjaard
terug zou zijn.
Graaf Lodewijk, die maanden geleden al begonnen was met het ver
zamelen van een nieuw leger, om daarmee alsnog Groningen en Delfzijl
te veroveren. Waarna hij, dwars door Friesland rukkend, de Spanjaarden cavalerie bestond,
in Holland het lastig had willen maken, gaf ijlings aan de oproep van de opge4teid pp de heuvels, in de buurt van
Prins gehoor en richtte, in de barre winter van 1573, zijn leger naar Sdewü"" Wa*
gevraagd met troepen uit Duitsland Brabant binnen te mfasc'lien zou kunnen
handhaven tegen de snel op hem aanruk
kende vijand In de nacht, die Rwam, ter
wijl de Spanjaarden sliepen, liet hu een
loopgraaf aanleggen van de rivier, door de
uiterwaarden, tot een paar huizen, die op
de heuvels van de Mookerheide stonden
De 14de April voltrok zich het drama,
waarin twe» zonen van Juliana van Stol
berg zouden vallen. Graaf Lodewijk had
zijn nog zo jonge broer Hendrik in de
uiterwaarden geplaatst, als aanvoerder
oerde de rech-
Maastricht.
yan Graaf Lode- wijk daarna naar het "Noorden. Vrienden het centrum Don Frederik eil Bracamonte,
aancevoerd door hemzelf, zijn in Roermond, die beloofd hadden hem de als commandanten, der hoofdmacht. De be-
- proefde veldheer Mendoza kreeg tot taak
Avila, ofschoon hij wist. dat er de vol
gende dag een aanzienlijke versterking zou
De aanval op Wijk. bij Maastricht, ipis- komeni besloot tot de onmiddellijke aanval
lukte. jje schipbrug was zo kwetsbaar en de
Een tegenaanval kostte honderden Geu- Geuzen-beschikten oveV schepen
zen het leven. Met de slechtste troep, die Tegenover de jonge Hendrik plaatste hijl
hij ooit gecommandeerd^- had. rukte Lode- de grijze veteraan_ Mondragon,
VTAARMATE het leger
1-* wijk, aangevoerd dc~.
jongste broer Hendrik en zijn vriend, stad m handen te spelen, werden door de
Christoffel van de Palts, de zoon van de vijand ontmaskerd, nog voorat het muit-
Calvinistische Keurvorst Frederik, Maas- zieke leger de torens van
tricht naderde, rees de moed van de be- zien.
zetting. Verder ging het weer, langs de rechter-
Éérst werd de bezetting versterkt door OBver ma. richting van de uommeler-
een legertje onder de historieschrijver waard. waar 8iJ zlch zouaku„„en ver. ,nóedic t£t de infanterie der Geuzen
Mendoza, nog later door een afdeling on- M, de prins de vSht
derBracamontede man, die ééns, op de viucnt nierop neen uoaewijK ge
met opengesperde ogen, en in doodsangst, Maar langs de linkeroever kronkelde rekend. Hij hoopt dat de Spaanse mfan-
gevlucht was bij Heiligerlee. ook. als een reusachtige slang, een leger terie zidh zal laten verleiden tot een lang-
De geruchten omtrent de toestand van voort. Avila, die eens bij Jemmingen, durige achtervolging. Dan zal hij, in vlie-
Lodewijks leger, die overwaaiden naar de samen met Julian Romero. Alva's voor- gende vaart van de heuvels ko/nend, met
vijand waren zó. dat ze méér de lachlust hoede had aangevoerd, en door zijn blik- zijn ruiterij het Spaanse leger kunnen
opwekten dan de angst. semsneUe besluiten een grote overwinning splijten. De Spaanse infanterie is verstan-
muit- Graaf Lodewijk ln bedwang te houden, die
kon zich als een lawine van de heuvejs zou
storten op het Spaanse leger. Mendoza
hield wijselijk
afdeling ruiterij
diger dan hij heeft gehoopt. Met donde
rend geraas stort Lodewijk zich met zijg
afdeling op Mendoza, F.en der eerste scho-
tln van de vijand treft hemzelf in de
h ikc-om Hij gaat door met commanderen.
Graaf Hendrik, wiens leger gevlucht is,
voegt zich bij hem. Weldra wordt diens
paard onder hem doodgeschotc^ Te voet
strijdt de jonge graaf vei der. Mendoza
werpt zijn reserve in de strijd. F.en nieuwe
botsing ontstaat, die honderden Geuzen op
de vlucht drijft.
Vluchtende Geuzen hebben bij het eind
vaVi de slag Graaf Lodewijk zien liggen,
ster\-f*hd. Zij wildep hem meenemen, doch
hij Wenkte met de hand. Zij zouden zich tn
veiligheid steUen; hij kon alléén wel
Geen der drie aanvoerders is terugge
vonden.
Zelfs Bracamonte, die met felle ogen het
slagveld afzocht naar Lodewijk, om diens
harnas als een trofee met zich te kunnen
voeren, vond geen ^pdor. Daarna kon
teder het zoeken wel staken Toen de treu
rige tijding van hun wisse dood doordrong
tot in de. Dillenburg, verloor een dappere
en nobele vrouw, Juliana van Stolberg, in
één moment ai haar levenslust.
Voortaan bad zij om te mogen sterven
IE WAREN deze broers, die bij Mook
altijd verdwenen van het aardse
Itoneel?
'as deze Hendrik, die op zijn der
tiende jaar candidaat was.... voor het
bjsdom Luik....?
Wie was deze Lodewijk* die, toen hij.
oveltuigd Lutheraan was, nog eandidaatö
werd gësteld voor het bisdom Munster en
het zelf niet eens zo gek vond....?
Wie waren deze broeders, die alles ge
geven hadden, tot zelfs hun leven voor de
bewoners dezer lage landen, waarmee zé'
toch zo goed als niets hadden uit te staan?
Voor de bewoners, die, in der tijd dat de
Nassauers samen méér dan een millioen
gulden off
plan, slee
schrijve 1200 bij elkaar konden Ècharpln
voor eigen vrijheid?....
Wat bezielde deze nobelen, op wie „het
schitterende'' intellect "an onze eeuw eep
smet heeft geworpéh, mjur zo schromelijk
te kort te doen. „het schitterende" intel
lect, dat in de meest liefdeloze arrogantie
theorieën heeft opgesteld over de massa
mens, dat zichzelf de nieuwe élite voelde
tronende op een moderne Olympus
een nieuwe", gezuiverde ridderschap, een
ridderschap van de geest, een ridderschap
zonder dienen weh te verstaan, wat be
zielde deze nobelen. waarlijk- hooggebore
nen, die hunleven en hun goed gaven
voor de belangen der„kleinste luyden?
Die „urn Gottes Willen" stil bleven staan
bij de meest eenvoudigen, om hen te troos
ten als dit noodzakelijk was? Die de
„massamens" niet kenden, doch wèl de
mens? Die waarlijk Christelijk in
grote liefde gebogen waren naar het een
voudige en simpele, naar de berouwvolle
en de zondige en slechts met hardheid op
traden tegen hen, die zlqh in hun eigen'
„Goddelijke" alwetendheid hadden ver
strikt, de Farizeeërs-der 16de eeuw?
gulden offerden voor het eerste veldtochts-
lechts met zijn allen zegge
In elk geval waren zij de apostelen van
vrijheid en verdraagzaamheid!
