Ljlter als begrip onsterfelijk Josef Staiin bleef als mens onbekend, maar is ©I Residentie-Orkest gaf een prachtig concert 29 Jaar schrikbewind Wie volgt de maarschalk op? Oranjeboom 3 gld SUSKE WISKE Zal Staiin worden opgevolgd? Voor millioenen Noorse hulp aan India Willem Noske uas solist MorgenNederland-Denemarken KIN sstasrftaM tmMH isaotrt héd. WEDSTRIJDEN k I ACCORDEONS HOHNER LUDWIG HET ZINGENDE NIJLPAARD Geboren revolutionnair LONDEN: Praten met de'Sowjets nu nog moeilijker Molotof PARUS: Molotof al premier Beria .Grote droefenis Malenkof DE MACHT IN DE SOVJET UNIE PARTU IN HET BRANDPUNT om rekening houden De Brits-Amerikaanse besprekingen bemannen VEEDE BLAD - PAGINA 2 GOUDSCHE COURANT VRIJDAG 6 MAART 1953 Ap de jongste Benelux-conferentie is men weinig opgeschoten. De Nederlanders kroelen er niets voor hun loonpolitiek aan te ■assen aan de Belgische verlangens. De feelgen voelen mets voor een lager loon- fen prijspeil. Het enige wat de laatste maal pan bereikt mag heten, is, dat men het hele Benelux-bijltje er maar niet bij neergooit fcn dat men liever wacht op een Europese samenwerking in groter verband. En o ja, ^r is toch iets afgesproken: wij krijgen Bel gisch bier. dat volgens onze bloedeigen Warenwet eigenlijk geen bier is, toch in- kevoerd. Prettig dan weer voor onze brou werijen! Het wordt langzamerhand geraden, dat Nederland zich gaat bezinnen op wat Bene- onze regering op het hoogste niveau ban tijd kost, om van de andere ambte naren niet te spreken. Om de haverklap pijn er ministerconferenties, waarbij de meeste tijd waarschijnlijk moet worden lesteed aan het opstellen van het gemeen schappelijke communiqué, dat moet beman telen. hoe het Benelux-karretje is vast- Igelopen. Doch als Kijker wel is ingelicht, trekken er wekelijks allerlei hoge ambte paren tussen Brussel en Den Haag heen en weer, om al maar besprekingen te voeren. Dat geschiedt nu al jaren en jaren. Men zal Kijker misschien voor de voeten werpen, dat hij wel somber is gestemd, ha zijn geestdrift voor Benelux van jaren per. Inderdaad is Kijkers instelling grondig [veranderd,. vooral naar aanleiding van de reactie van het Belgische volk op Benelux. Het is natuurlijk een hachelijke onder neming een revue in een Brussels theater uitgangspunt te nemen voor een be- ichouwing over Benelux en toch wil Kijker "lat doen. omdat volgens zijn ervaring zo'n revue-schrijver vrij precies weergeeft., wat [er onder het volk leeft. Welnu. Kijker zag deze/ dagen zo'n echt Brusselse revue in het Beurstheater te Brussel en hij vindt het toch wel de moeite waard eens te vertellen, hoe in Benelux- Iverband de Belgen de Nederlanders afschil deren. Het begint al onmiddellijk na de [proloog. Na een Hollandse 'klompendans wordt op alle mogelijke wijsjes verteld, jhoe Benelux die arme Belgen te grazen De Bataaf is er gek op, maar de Belg is de sigaar. De Nederlander, die dan L,Kobus" heet, leeft dank zij Benelux, van pijn rente en de arme Belg betaalt het, zo zingt het zangeresje, terwijl zij het inter nationale gebaar van het betalen met de ■leve vingertjes en de duim maakt. Na aller hel schimpscheuten heet het dan, dat Neder land de Belgische industrie met zijn prijzen laboteert, en dat de Nederlanders toch zo van dat kleine België met zijn geld houden. "Ver een tijd, als de Belgen helemaal zijn [verdwenen, zal men in Den Haag in de latraten dansen en zeggen: Benelux heeft jona gel'ik gebracht. Ja. Benelux schijnt nu wel te glimlachen, maar het gevaar is dode- [lijk voor onze industriëlen, aldus zingt men i Brussel. Het monster groeit zienderogen terwijl het onze doodkist klaarzet. En daar :an men dan Spaak dank je wel voor zeg gen. Zo gaat het door. Nogmaals, een revue Is geen politieke verhandeling, maar de nauwlettende lulste- ■aar kan er veel uit leren. Kijker wil be kennen, dat hij lang nief alle schlmpscheu- i begrepen heeft. Daarvoor zou hij ook Brusselse toestanden moeten kennen. ■Het staat voor Kijker echter vast, dat van leen echte Benelux niets kan komen, als er ■niet een zeker innerlijk saamhorigheidsge- voel bij de betrokken volkeren bestaat, niet ■zo alleen bij een ramp 'eventjes, maar in ■normale omstandigheden. De doorsnee-Belg ■nu heeft het blijkbaar niet op de Neder- ■landers begrepen. Hij denkt, dat Benelux leen Nederlands trucje is om hem uit te ■kleden. En omdat hij om de een of andere Ireden zo is gaan denken, heeft een revue, ■die deze gevoelens uitbuit, succes. Het comité Sibelux heeft eer van zijn werk. Over die actie van het Sibelux wordt in |het maandblad B e n e l u x - n i e u w s nog |}ets verteld. De Sibelux-heren hadden be- I weerd. dat vóór Benelux Nederland één I millioen paar schoenen in België kocht, terwijl het nu twee millioen paar uitvoert, voornamelijk naar België. Dank zij Bene- llux zou België dus zijn productie hebben moeten verkleinen en zou er werkloosheid heersen. Uit de productiecijfers der Bel- Ifiache schoenindustrie blijkt echter, aldus het maandblad, dat de Belgische productie 1 In 1948 bijna tien millioen paar bedroeg, sindsdien voortdurend steeg tot ruim 15.5 I millioen paar in 1952. Nu de aigaren. Vóór Benelux fabriceerde I België jaarlijks 200 millioen sigaren, nu I alechts 75 millioen, klaagt Sibelux. waar- l uit de Belgen dan maar moeten opmaken. I dat wegens Benelux België 125 millioen laigaren minder produceert, die dan wel utt 1 Holland komen. (Op die sigaren uit Neder- J land wordt ook in de revue gezinspeeld) Uit I de cijfers van de Belgische vakpers blijkt 1 echter, dat er in 1952 uit Nederland 21 mil- ..„.l sigaren werden ingevoerd. Hoe zit dat I nu met die 100 millioen andere? vraagt het I blad. Sibelux zal wat anders moeten ver- Wel neen. meent Kijker, je liegt er maar I op los. Er blijft altijd wel lets van hangen. tot in de revue toe% Doch wanneer men dit alles overweegt tornt men onvermijdelijk tot deze vraag: I kunnen wij er niet beter mee ophouden? I Desnoods trachtend enkele goede dingen als rwerking bij het douane-onderzoek I ln de trein te behouden. En kunnen onze tijd niet beter besteden? I Benelux is altijd vergeleken met een hu welijk. Een huwelijk kan zin hebben en I voor iieide partijen het leven beter en aangenamer maken. Doch wanneer een verstandig man ziet aankomen, dat zijn wederpartij kijfziek genoeg is. om voort durend een huis vol ruzie te veroorzaken, bedenkt hij zich. Voor ons is het nog tijd. De Belgen zijn beste, aardige en vrien delijke mensen, als buren. Als partners in economische zaken ln een klein verband kan men ze veel beter niet hebben. Laat Nederland het afmaken! En op hfet grotere Europa wedden. KIJKER. Na zijn schaatssuccessen in het hoge Noor den kwam Wim van der Voort gisteren in Hoek van Holland aan, waar hij door verloofde (links) en zuster hartelijk verwelkomd werd. Hef Amsterdamse opera-probleem Naar aanleiding van het voorstel om de Nederlandse Opera voor het seizoen 1952/53 een subsidie van 630 000 toe te kennen, heeft wethouder De Roos in de Amster damse Raad betoogd, dat de opera een inter nationaal niveau heeft bereikt en dat de entréeprijzen eigenlijk te laag zijn. Elke voorstelling kost 6 a 7000 gulden. Enige verbetering in het commerciële toezicht op de opera acht dë wethouder mogelijk. Een methode daartoe is in over weging. B. en W. hopen, dat „een over schrijding van de (opera)-begroting voor dit seizoen binnen enge grenzen zal blijven". Met de directie zal de mogelijkheid wor den besproken, tijdig de definitieve „bezet ting" voor een bepaalde avond te publi ceren. Internationale uitwisseling van specialisten geschiedt niet volgens sysiteem. Naar meer planmatigheid wordt gestreefd. Een nieuw opera-gebouw acht de wet houder nodig. Waar dit te vestigen? mogelijk komt een terrein beschikbaar. Een voor dracht te dier zake is in voorbereiding. Met 30 tegen 3 stemmen werd de sub sidiëring goedgekeurd. Advertentie Smt Vor ate! Ijk glam blèrt Plannen voor hulp van Noorwegen aan India hebben hun beslag gekregen door het sluiten van een overeenkomst tussen ge noemde twee landen en de Verenigde Na ties. Volgens deze overeenkomst zal de Noorse regering, via de „Noorse volksactie voor hulp aan onderontwikkelde landen", de regering van India bijstaan bij het uitvoe ren van een sociaal-economisch ontwikke lingsprogramma. De Noorse regering heeft een beginkapital van honderd millioen Noorse kronen beschikbaar gesteld en ver wacht wordt, dat er aanvullende bijdra gen zullen komen van het Noorse volk. De Verenigde Naties zullen desgewenst hulp verlenen bij het opmaken en uitvoeren van het programma. De Noorse regering zal uitrustingen, voorraden en experts be schikbaar stellen en optreden als gastheer voor studenten en geleerden uit India. Paardenmarkt Den Bosch Op de paardenmarkt van Donderdag wer den aangevoerd 480 stuks. De handel in jonge paarden had over het algemeen een kalm verloop, de kwaliteiten met papieren werden verkocht tegen hoge prijzen, de mindere soorten trage handel met iets lagere prijzen. Kleine aanvoer van goede werkpaarden. Hitten en ponny's kalme handel, ponny's met goede papieren wer den lui-duur verkocht. Slachtpaarden han del redelijk goed. met vaste prijzen. Prijzen: vol jarigen f 950—120. met pepieren boven notering; 2-jarigen: f 650— f 900. met papieren boven notering; jaar lingen f 425—f 650. met papieren boven no tering; werkpaarden f 900— f 1375; hitten f 500— f 725; ponny's f 385—f 600. slacht paarden f 1,75—f 1,95 per kg geslacht ge wicht. Eerstvolgende paardenmarkt Donderdag 2 April as. Veemarkt te Etten Op de Ettense veemarkt werden aange voerd 171 stuks. t.w. 84 runderen en 87 big gen. De aanvoer was ruim, de handel zeer levendig en de prijzen waren vrijwel onver anderd. Kalfkoeien 675—1000, kalfvaarzen 550—850. pinken 325—500, guste- koeien 500—/ 725, graskalveren 100—200, biggen 50—70. lopers 70—100, vette koeien 2.50 3 per kg geslacht. (Advertentie) J 1,25 ntfi*ise tornt*» AMSTERDAM t 27 FEBRUARI t/m MAART Geopend van 10-17 en 19.30-22 uur Zondag 8 Haart uitsluitend 12-18 uur Het is prettig een concert bij te wonen, waarvoor het programma oordeelkundig is samengesteld. Vóór de pauze Haydn en Karl Stamltz, er na Bizet en Liszt. Wim Noske, enthousiast pleitbezorger voor het vioolspel, die zich op muziek historisch gebied beweegt en ijvert voor het uitvoeren van onbekende, en in het vergeet boek geraakte werken, had zich op het gis teravond in de Nieuwe Schouwburg ge geven laatste concert in de abonnement- Cyclus van het Gouds Volksconcert, de ver tolking tot taak gesteld van het „Concert voor viool en orkest in G. opus 12 no. 1 van Karl Stamitz (17461801) Karls vader, J,o- hann Stamitz (1717—1757), „Kapellmeister und Geiger", was de grondlegger van de z g. „Mannhelmer Schule". De drijvende krachten van de Duitse instrumentale mu ziek lagen in dë oostelijke hoek van het Deutschtum" in Bohemen (Neder-Oosten- rijk) en in het Salzkammergut In de eerste plarts waren het Duits-Boheemse „muzi kanten", die bet gehele Zuidduitse gebied betrokken, waar twee doorslaggevende hoofdkwartieren zifn vast te stellen- Weren, waar Georg Matthias Monn en Mannheim, waar Johann Stamitz met 'n grote staf aan het werk was. We horen van de compeltie- stijl van de ..Mannheimers" of de „Pfalz- baverisehe" school. Het Cresi endo en Di minuendo, deze dvnamische schakeringen waren voor die tijd iet? geheel nieuws en werden door de Mannheimers Ingevoerd. het Menuet tussen het tweede en atste deel van de Symphonieën, dat Joh. Stamitz \it de Suite overnam. Johann® zoon. Karl Stamitz dus. heeft, met zijn Ibroer Anton de Mannheimerstijl n min of meer conventionele en zelfs sie- eoliepe/banen geleid (doorwerking thema's in plaaé van de vroeger gebruikelijke. een- dige transpositie van het eerste deel). In teressant met een werk van deze oude meester kennis te maken, rie muziek liikt Mozartiaans. ligt gemakkelijk in het gehoor, ademt een blijde geest en is verkwikkend, licht en elegant. Het Residentie-orkest voer de het uit in de voorgeschreven kleinere be. zetting (o.a. twee contrabassen). Op zijn edel klinkende oude Franse viool van de vioolmaker Vuillaue, vertolkte Noske zijn partij met grote muzikaliteit glaszuiver. „de kolossale technische moeilijkheden (dubbelgrepen, linkerhand-pizzicato, hoge posities) met gemak overwinnend. Het werk is trouwens voor virtuozen bedoeld. In dë Cadenzen, die van Noske zelf zijn, kon de vlolist zijn virtuoze aanleg botvieren Aan het feit, dat de cadenzenmuzi<?k van Noske zelf is, was het misschien toe te schrijven, dat bij de eerste cadens het orkest te vroeg Inviel Met grote aandacht is Noske's voor dracht gevolgd, waarmede deze bijzonder begaafde violist, die tot onze beste Neder landse violisten mag worden gerekend, uit bundig applaus oogstte. Bloemen werden hem vereerd Met nadruk liet Noske diri gent en orkest in het succes delen. Haydn*s 97e Het orkest begon met de 97e svmphonie in C van Joseph Haydn. De 97ste sym phonic! Haydn maakte er niet minder dan 104' De tegenstanders van de „nieuwere" muziek vergeten niet, dat in zijn tijd Haydn zelfs voor een modernist gold, die op har monisch en modulatorisch gebied vernieu- Advertentie) Fabrikant*: Fa. Gabr. ïjaliema, Sneek Stalin met Truman en Churchill te Potsdam, in 1945. wingen heeft bedacht De door hem in zijn orkestmuziek na 1790 aangewende instru mentatie was voor die tijd volkomen nieuw, o.a. door het zelfstandig maken van het ko per en ging boven die van Mozart uit (vroe ger kreeg het koper z.g. ..vulstemmen" te blazen). De 97e symphonie behoort, naar ik meen, tot Havdn's z.g. ..Salomon sympho nies" otwel Londen symphonies, geschre ven voor de Londense violist en impressario Salomon, het werk is uit Haydn's laatste scheppingsperiode. In kleine orkestbezetting (o.a. drie bassen) werd het blif kl nkende werk (schoon het Adagio') pittig en licht gespeeld. Hoewel we gevoelen, dat' zowel Haydn als Stamitz uit de ti'd geraakt, mogen we dankbaar zijn met de kostelijke en kostbare muziek dezer meesters nog eens kennis te hebben ge maakt. Na de pauze de Suite uit de muziek voor „l'Arlésienne". door Bizet (1838-1875) in 1872 eeconponeerd als omlijsting van Alphonse Daudet's toneelstuk „l'Arlésienne", een lief desdrama. dat onder Provencaalse boeren en herders speelt. Zuivere stemmings muziek. Tot. slot „Les Préludes" van Franz Liszt (1811 1880, door Liszt in 1854 zelf ten döop gehouden in Weimar, geschreven naar een prozagedicht van Lamartine iMéditations poéfiques) Wat bij Berlioz in de kiem aan wezig was, komt bij Liszt duidelijk tot uiting. We hebben ons kunnen vergasten aan de pompeu* virtuoze klankwereld en de rhetorische geste, aan zijn grootheid, waar het geldt en motief uit te beelden Willem van Otterloo bracht deze fascinerende mu ziek met dat heroïsche thema in volle piacht tot klinken, waarbij wederom de schil te rende koper-partijen opvielen, even als de heerlijke cel-partijen en de harp. V«n CHteiloo liet de bekwame hoornist voor diens meesterlijk spel opstaan. Het publiek, dat devSchouwburg weer tot de iaats(e plaats vulde, gaf aan zijn Inge nomenheid door ovationeel applaus uiting. Het Reaidentie-orkest laat ook dit keer weer de beste indruk achter. t t PLAATSELIJK NIEUWS Boskoop Candidatcnlüst A R. samengesteld De Anti-revolutionnaire pertij heeft de candidatenlijst voor de gemeenteraadsver kiezing als volgt vastgesteld: 1 mr dr J. F. 'laat. 2 J. Kooy Gzn. 3 M. Jongejan, 4 P, J. van der Have. 5 P. Veendaal 6 C. F', van <kr Loo. 7 M Ramp. 8 J. van der He den 9 A Kranenburg. 10 C Blonk ïlamp. 8 J van der Heiden, 9 A Kranen burg. 10 C Blonk. De voorzitter, de heer W. Eelderink. deelde mede. dat waarschijnlijk de «amen- werking tussen de drie Prot. Chr. groepen w >rden voortgezet. De lijst zal dan een onderdeel uitmaken van de Prot. Chr. can- i didatenlijst. ..Verloren- Dorp", het verhaal over Tignes In het Verenigingsgebouw gaf de toneel- i vereniging ..De Zwakke tot Steun" een op voering van het toneelwerk van Arie van I der Lugt „Verloren Dorp". D:t verhaal is geïnspireerd op de gebeurteniss?n in het Franse dorpje Tignes. dot een jaar geleden j voor electriciteitsvoorzien-ng aan het water werd prijsgegeven. ..De Zwakke tot Steun" f stond voor geen gemakkelijke opgave, daar .Verloren Dorp" pas iets te zeggen heeft als vrijwel alle rollen goed bezet zijn en de regie tot in onderdelen klopt. De aandacht en het annleus van het publiek als graad meter gebruikend kan gezegd worden dot het «tuk goed is gespeeld. Onder leiding van de heer Lenfeen Is het «tuk met grote toewijding opgevoerd. Uitgesproken zwakke plekken kende deze opvoering niet Zeer raak getroffen waren vooral de rollen van Marie Madeleine (mej. Stellaart). Boeke (de heer Goudrlaari) en Pierre Maturin (de heer Booy). Een gezellig bel vormde het sluit stuk van de avond VR0E.6É.R E NWn KOU-HMl HlfcLÜN estoost* www omu KMRitn JtttólH WtDSTRU ISI4 DER-HtD 1921. Hlk-Nta I9SI. OER-NtO. 0-2 I9M MM-NED 2-2 IWaMtl.-KED 1-2 I9M KNK0 3-2 VROEGERE. ME0.-0ENEM.2-O N|t>-DEMttAS-0 IS25. iï^O.- OtNEM.4-2 l928.MED.-0EMEM.a-O IÖSS.NED.-OEHEM.3-0 i?A9.MÉ0 -DEMÉMO-I tSM.NED -OESUM. NEDERLAND I.AMOHAH TfcBAK Bö-S KAMP Yt&LQvWj KUU&SENS msmOiXK %sonm ÜEMSTfW %KUIt tlAVAM LUYTtft Haastrecht Hartelijk afscheid van de heer Ten Oever Na 15 )3ar hier werkzaam te zijn geweest, heeft, de heer E- ten Oever wegens zijn be noeming tot hoofd te Den. Haag. afscheid genomen als hoofd van de openbare lagere 6choo! alhier. Dat hij grote waardering heeft gevonden, bewees wel de opkomst van ouders en belangstellenden op de ouder- avonde dle nl de stemming versierde gym nastiekzaal was belegd. De voorzitter van de oudercommissie, de heer C. Uittenbogerd. gewaagde van de goede verstandhouding, die altijd beeft be- itaan tussen oudercommissie eri ouders enerzijds en het, onderwijzend personeel anderzijds Hoewel wij natuurlijk verheugd zijn over uw promotie, aldus de voorzitter, valt het ons toch zwaar afscheid van u te moeten nemen. Gij hebt uw mooie opdracht leiding te geven aan de jeugd op voortref felijke wijze vervuld. Als blijk van waar dering bood spreker namens rie oudercom missie een Delftsblauw wandbord aan. Namens het gemeentebestuur sprak bur gemeester mr L. C A. Lepelaars erkente lijkheid uit voor het vele" werk. wat de heer Ten Oever voor de school heeft ge daan Ds W de Voogd v. d. Straaten dankte het scheidend hóófd voor de' grote medewer king. die hij mocht ontvangen bij het geven van het godsdienstonderwijs. Namens het onderwijzend personeel sprak mej. Broere' Gij was niet alleen een voor treffelijk onderwijzer, maar ook een zeer goed 1 eider. In de 15 jaar, gedurende welke wij hebben samengewerkt, is geen enkel ogenblik van minder goede verstandhou ding geweest Namens het onderwijzend personeel bood mej. Broere een zilveren sigarettenkoker aan. Namens „Volksonderwijs" zeide de heer G. W. Öronert. dat de belangen van het openbaar onderwijs bij de heer Ten Oever in goede handen waren en bood een klokje aan Ook het nieuwe hoofd, de heer Eduard, wenste de heer Ten Oever het allerbeste toe. Namens de ouders sprak de heer Th. J. C. de Jong. De heer J Scheer zeide met grote voldoening de groei van de school te hebben medegemaakt en dankte de heer Ten Oever hiervoor. De he«r Ten Oever ten slotte dankte a He sprekers voor de woorden tot hem gericht en de geschenken Toen ik, zeide hij. vijf tien jaar geleden hier kwam, vond ik een school, waar de geest onder het onderwij zend personeel zeer goed was. Dit was het werk van. mijn voorganger de heer A. v Genderen die naast een zeer goed onder wijzer ook een goed Chrii.ten was. Raad bfjeen. De raad dezer gemeente is tegen Maandag halfacht voor een openbare vergadering bijeengr Bergambacht Goede tentoonstelling vglo school Voor de tentoonstelling van het werk van de leer! ogen van de openbore lagere school voor voortgezet gewoon '.ager onder, wijs bestond gisteravond vee! belangstel ling. Vooral dc handwerk-, huishoudkunde- en handznarbeicl-werkstukken trokken dc aandacht. Onder dc bekwame leiding van het hoofd, de heer J. van Asse.t. zijn de prestaties tot ezn pe.l opgevoerd, dat ver hoging niet mogelijk schijnt. Uit de werk stukjes is te zien. dat alles gericht is op de practijk. De keukenuitzol is uitgebreid met bakuventjes. Het radiotoestel dat de leerlingen zelf hebben gemaakt, liet haar klanken horen De zorg voor het vakonder-, wijs if bij mevr. Van Asselt en mej. H Bakker te Moerkopelle in goede handen. FIROTTI SILVIO - SOPRANI •n andere eerste klas merken v.a. per week Kleiweg 54, In een ziekenhuis te Lyon is een van elf personen opgenomen wegens vergiftiging, naar de dokters verkla door het eten van kaas Telefoon 2110 Ze zvn weqWom mjjr te voorsth-jn JTi/Jt, ze hebben iets laten liggen Bljf er jf. inot neut WMr komt hei 7 bel v^n net moet uil zvn mel_ <üt gedoen Mens moet z n njchtrusl hebben Pjng' Pinqt We zullen op de top ven de prrzmt de de dsgerjsd jrtvjchlen; den Met die geheim- ooruil' nnemjj onder de grond'f t Sr mi f tukt.'Ze mo gen ons met zien 'um 'Zr /t iuiii Lf IJ V/C yv'C' loch mks kepolHzinnige dingen onder und kun gun we weer op zoek nur Lambiek nen we hier met bh Toe, moe. lut me del ns Zvn verscheuren •n doc WILLY VAN DER STEEN 63 f VRIJDAG 6 MAART 1953 TWEEDE BLAD - PAGINA 9 ONTWIKKELING Noordslijkt IJfltcc OCSIEDSUITSRZI MA YALTA 'N 164 \12 Uiin 1917 Rivo-luht bttinVigl htt I »*innd **n T§ttr N'cehttZZ] Tiuinrsrtui MILITAIR KWIND DC IQWJET UM t MtOOZM 00 s rear MOCLtUATII CHINCSC VOLKS - OPPERSTE RAAD Drager wetge vende macht en de federale macht RAAD DERNATJ0- NA' ITEITEN Bestaat uit 25afge vaardigden per Unie- PAAD DER UNIE Bestaatuif 'afge vaardigde per 300.000 inwoners RAAD V MINISTERS Deze Raad wordt be noemd door de Opper ste Raad en feit ca 40-50 leden Drager vd uitvoerende macht "POLITBURO" Voert de partij politiek en dient deRaadv Mm van advies 10 vd 13 onder voorzitters vd Raadv Ministers zijn tevens lid van het Centr Comiht STALIN is een van de weinige leiders in de Sowjet- Unie, van wie wordt aangenomen, dat hij een natuur lijke dood is gestorven. Negen en twintig jaren lang beeft hij de machtspositie bezeten, welke hij vol gens zijn verslagen vijand Trotsky vooral omwille van de macht begeerde. Begonnen als een geboren revolutionnair, maakte hij niet slechts revolutie, maar ook- elke oppositie onmogelijk, toen hij zelf de top had bereikt. De geschiedenis van deze 29 jaren cn de voornaamste data uit zijn leven zijn bekend, maar de man zélf is toch eigenlijk voor de bui tenwereld een onbekende gebleven en is zelfs niet doorgrond door de weinigen, die persoonlijke herinne ringen aap hem hebben en die daarover hebbeii ge schreven. Reeds tijdens zijn leven was hij meer een instelling dan een meps: voor zijn vereerders een aardse heilige, onfeilbaar en algoed, voor millioenen mensen overal ter wereld een aardse duivel, het onper soonlijke, onveranderlijke gevaar. Was hij een product van de partijmachine, zoals Trotsky beweerde, of was dit apparaat zijn schepping? Voor het ogenblik houdt ieder van ons meer de vraag bezig, hoe die partij machine deze schok zal doorstaan. TN zijn jonge jaren lijkt talm, die voor ■I de burgerlijke stand Yoslf Wisarionow itsj Dzjoegaswili heette, ons nog het men selijkste. nog wel te begrijpen, te oor delen naar oude foto's en getuigenissen. Zijn moeder noemde hem een zorgzame jongen. Zij wenste alle moeders zo'n zoon toe. Zij wilde dan ook hebben, dat haar Sosso iets werd. Geld voor studie was er niet. want zijn vader was een drinkende schoenmaker. Op aandringen van zijn moe der liet de jonge Dzoegaswlli zich inschrij ven op het Russisch-Orthodoxe seminarie in Tlflis. Juist in die tijd dronk Jong Rusland de nieuwe denkbeelden van de Duitse filosoof Karl Marx in, zoals woestijngrond regen opneemt. De priesterstudenten werden van uitvoerige argumenten tegen deze dwaalleer voorzien, maar bij Dzoegaswili was de uit werking averechts. Hij toonde zich een over tuigd voorstander van Marx cn werd van het seminarie gestuurd, omdat hij een slechte Invloed had op de andere leerlingen. Zo kwam hij in het kamp van de Bolsje wisten en sindsdien werd hij moeilijk peil- bsar. Hij bediende zich van wel meer dan twaalf schuilnamen, totdat hij het definitief op Stalin, de mar» van staal, hield. Volgens Trotsky had hij geen aandeel van betekenis in de revolutie, maar de Tsaristische politie vond hem toch belangrijk genoeg om hem met ijver en bij herhaling te arresteren. Ook was hij in de kring van de revolutionneiren niet zo kleurloos, of Lenin achtte het.nodig, hem uit de partij te stoten. En hij bleek in vloedrijk genoeg te zijn om te bewerken, dat men hem weer in de partijgelederen opnam Zijn goede reputatie onder de Bolsjewie ken dankte hij aan zijn felle artikelen in revolutionnaire bladen, waarin hij met een ivare seminaristengeestdrift de denkbeelden van Marx propageerde en zich kantte tegen het heersende regiem. Nog meer in druk maakte zijn aandeel ln een overval, die feitelijk van geen politieke betekenis was maar waarbij hij bewees, over stapels lijken te willen gaan als hij dat nuttig acht te. In 1913 werd hij voor de vijfde maal, als redacteur van de Prawda, gearresteerd en ditmaal kwam hij eerst in 1017, door de val van de Tsaar, vrij. Trotsky becijfert in zijn memoires, dat zelfs Staling politieke straf register vergeleken bij dat van de grote re- voTutionnairen niet zoveel te betekenen heeft, maar met dat al zag Lenin zich toch blijkbaar maar genoodzaakt, deze gevaar lijke ..wildeman" belangrijke functies te geven. Grondlegger van de Saw jet-U nie CTALIN. in Gori geboren en dua geen Ros, maar een Georgiër, werd onder meer volkscommissaris voor de regeling van het nationaliteitvraagstuk en ontwierp als zo danig de federatie, welke ais de Sowjet- Unie bekend is. In 1921 gaf Lenin hem de belangrijkste functie: die van secretaris generaal van de communistische partij. Toen Lenin op 21 Januari 1924 stierf, volgde Sta lin hem op. Het zal wei nooit meer kunnen «orden vastgesteld, of dit met Lenins be doelingen strookte. In de Sow jetgebicden is de historie zo levend, dat hU zelfs nog steeds aan veranderingen onderhevig is! Men spreetct over een politiek testa ment. waarin Lenin zou hebben verklaard: ..Kameraad Stalin heeft als secretarie van de partij een geweldige macht, maar ik ben niet overtuigd, dat hij die altijd met de nodige voorzichtigheid zal gebruiken." Geen notaris kan dit testament produceren. Mét de dood van Lenin begon het Stalin- tijdperk, dat zich meer nog dan het bewind van Lenin kenmerkte door liquidaties en andere verschrikkingen Trotsky wil ons zelfs doen geloven, dat Stalin zijn voor ganger uit de weg heeft geruimd. Dat Trotsky zélf op bevel van Stalin is ver moord staat in elk geval duidelijker vast. Hij was slechts een van de ontelbare •lachtoffers van Stalins schrikbewind. De boergn werden bezitloos gemaakt. De collec tivisatie van de landbouw was gericht op «iet elimineren van de koelakken (rijke boeren) ais klasse. Duizenden koelakken, die weerstand boden, werden naar Siberië ver bannen of als dwangarbeider tewerk ge steld. Van 1936 tot 1938 vonden grote zuive ringen in de Sowjet-Unie plaats. Een zestig tal hoge personages van de partij en leger Stalin als vetdtdiger van Taaritsyn in 19W19. Deze stad toerd naar hem herdoopt en doorstond als Stalingrad weer een Historisch beleg. werd in vier grote processen berecht. Vrij wel allen werden terechtgesteld. Steeds meer macht Stalin wist zijn eigen positie steeds on aantastbaarder te maken. In 1925 werd hij lid van het presidium van het uitvoerend comité van de Unie van Socialistische Sowjet-Republieken, «inds 1941 commissaris van de verdediging der U.S.S.R. en voorzit ter van de ministerraad. Van de functie van minister voor de gewapende macht werd hij op zijn verzoek in Maart 1947 ontheven. In 1943 ontmoette Stalin president Roose velt en de Britse premier Churchill op de conferentie van Teheran, in 1945 op die van Jalta. In Juli 1945 zat hij met president Truman cn de Britse premiers Churchill en Attlee aan de conferentietafel te Potsdam. Evenals de Tsaar, was Stalin voor de Russen „vadertje", de stapels lijken konden daar niets aan veranderen. Hij liet zich giaag als kindervriend fotograferen. Tege lijkertijd wist hij gedurende 29 jaren de luguberste groep samenzweerders in even wicht te houden, welke de geschiedenis ooit heeft gekend. Hijzelf was onkwetsbaar zijn zelfgekozen naam was een meer dan men selijk begrip geworden. Wat weet men van z(jn menselijke kant verder nog? Hij is driemaal, misschien vier maai getrouwd geweest. Misschien was hij een goede echtgenoot, hpewel ook beweerd wordt, dat hij een van zijn vrouwen heeft gedood. Behalve de twee kinderen Wassili en Svetlana uit het tweede huwelijk met Nadya Alllluieva. in 1919 gesloten, had Stalin nog een zoon van zffn eerste vrouw. Catherine Svanidze. Deze zoon. Jacob, diende als luitenant van het rode leger in de tweede wereldoorlog. Men heeft daarna niet meer van hem gehoord. Wassili. tijdens de oorlog vlieger, heeft thanz de leiding van de luchtmacht van het leger in het district Moskou Hfj heeft twee kinderen Svetlana zou gehuwd zijn met een verder niet bekende politica» c" °ob een of twee kinderen hebben. pi „Aangenaam men»" Volgens Byrnes, die als Amerikaanse mi nister van buitenlandse zaken hem tijdens de oorlog ontmoette, was hij een „zeer aan genaam mens". Roosevelt en Truman moch ten hem wei. ('hurchiii zag een realist in him, die zeer ronduit sprak en een goed ge voel voor humor bezat, maar Churchill bleef wel voortdurend op sijn hoede en liet zich niet zo meeslepen in de ..Leve Stalin"-sfeer 3 an vlak na de oorlog. Trotsky, die niet bepaald onpartijdig was. kende Stalin in elk geval beter. Hij noemde hem noch een denker, noch een schrijver, noch een spreker, waarmee hij de succes volle dictator alken nog maar moeilijker te begrijpen maakt". .Hij verwijt Staiin, dat hij de idealen van de revolutie heeft ver raden en de partijmachine liet voortbe- i staan als een'ding op zichzelf, zonder recht vaardiging in die Idealen. Stalins voor naamste eigenschap was verachting v^ir ideeën." Dit mag zo zijn, maar Stalin zelf is een idee geworden en zal als idee on sterfelijk zijn. Zelfe deze Vseuw heeft ideeën opgeleverd, welke ons sympathieker zijn. Stalin en Lenin, kort na de revolutie van October 1917. "Lenin betwijfelde of Stalm wel de geschikte man zou zijn Er is geen reden om aan te nemen dat er een einde zal komen aan de koude oorlog. Een ongunstige factor is misschien, zo rede neert men hier, dat een ontmoeting tuisen Churchill. Eisenhower en Stalin, waar lang zamerhand op scheen te worden aange stuurd. thans voorgoed van de baan U- Het was bekend, dat Staiin er over dacht op Eisenhowers suggestie voor een bespreking in te gaan. Er is !n Moskou niemand van Stalins ka liber om aan een dergelijke conferentie deel te nemen, evenmin als er waarschijnlijk iemand van zijn kaliber is. aan wie de lei ding 'van de Sowjetstaat kan woiden toe vertrouwd. Voordat eventu«el met de Russen kan worden gepraat, zullen zij eerst het pro bleem van het leiderschap moeten oplos sen en het regiem consolideren. De moei lijkheid in de toekomstige betrekkingen met de Sowjet-Unie. zo voelt men hier, is dat het Westen behalve Molotof en Wysjinskt, niemand vah de leiders kent. W/jatsjeslaw Michailowitsj Molotof (de „Hamer"). wiens eigenlijke naam Skrjabin luidt, werd op 9 Maart 1890 ge boren in de provincie Wjaika Op 16-jange leeftijd trad hij. al» middelbare scholier te Kazan, toe tot de bolsjewieken. In 1912 ont moette hij statin voor het eerst, toen hij hem onderdak verschafte bij een tante, de echtgenote van een hoge functionaris te St Petci sburg. Staiin oefende een grote in vloed uit op de jonge revolutionnair. wie hij de kennis over de partijdiscipline bijbracht in de hierna volgende jaren was Molotof medewerker aan ondergrondse bladen, voor welke activiteit hij verscheidene malen werd gedeporteerd. Op een partijcongres te Lon den ontmoette hij Lendn. Sedert 1921 werkt Molotof te Moskou, waar hij op alle partij bijeenkomsten de «tellingen van Lenin en Staiin heeft gesteund. Op het tiende con gres van de Russische communistische par tij werd hij in het centrale comité gekozen. In 1925 volgde zijn benoeming tot lid van het politieke bureau. Vijf jaar later volgde hij Alexis Rynof op als voorzitter van de raad van volkscommis sarissen. welke functie hij bekleedde tot Mei 1941. toen Staiin zelf de leiding van de "vtn1ïwïw tot Maart 1949 was hij mi nister van buitenlandse zaken, in welke hoedanigheid hij in Augustus 1939 het nlet- aanvalsverdrag met Duitsland tekende. Ge durende en fla de tweede wereldoorlog nam hij deel aan .alle belangrijke internationale conferenties. Bovendien vertegenwoordigde hij zijn land in de Verenigde Naties, totdat hij in 1949 door Wysjlnsky als minister van buitenlandse zakert werd opgevolgd. In dat jaar werd hij vlce-premier. zoals aiie ande re leden van het oude politieke bureau Op het 19e congres van de Russische commu nistische partij, dat in October van het vo rige jaar te Moskou werd gehouden, werd hij gekozen tot lid van het presidium van het centrale comité. (Van onze correspondent te Parijs) In welingelichte kringen in de Franse hoofdstad meent men te weten, dat Molotof al benoemd is tot minister van buitenlandse xaken van de Sowjet-Unie. Men merkt daarbfj echter op, dat Malenkof de meeste kans soa maken om in een strfjd om de leiding uiteindelijk te winnen. In Parijs wordt het over het algemeen on waarschijnlijk geacht, dat door Stalins dood het Sowjetsysteem zélf onherstelbaar zou worden geschokt. Men mag wel aannemen, dat Staiin zelf in zijn politieke testament ook da opvolgingskwestie tot in details ge regeld heeft, wat overigen» grote spannin gen. vooral op de duur, geenszins behoaft uit ta sluiten. - T awrèntij Pawlowitsj Beria. evenals Stalm een Georgiër, werd op 29 Maart 1899 ln de Kaukasus geboren. Hij ia sinds 1916 lid van de partij. Op 21-jarige leeftijd werd hij de rechterhand van de politiechef van Bakoe. Sedertdien maakte Beria zijn carrière in het politie-apparaat van de Sowjet-Unie. Na de dood van Lenin naar Moskou gekomen, volgde hij in 1938 Jesjof op als hoofd n de GePeOe. Tot 1946 was Beria volkscommissaris voor binnenlandse zaken. .1 dat Jaar werd het commissariaat gesplitst in twee ministeries dat van binnenlandse zaken onder Kroeg lof en dat van staatsveiligheid onder Ba- koemof. Beria bleef vice-premier. In 1943 kreeg hij de rang van maarschalk van de Sowjet-Unie. Op het 19de partijcongres werd hij gekozen tot lid van het presidium van het centrale comfté der communistische partij, dat in de plaats is gekomen van het oude politieke bureau, waarvan hij sinds 1946 deel uitmaakte. Oostenrijks premier Bondskanselier dr Figl van Oostenrijk verklaarde, dat het Oostenrijkse volk met grote droefenis het nieuws heeft vernomen. „Staiin heeft zijn leven tientallen jaren in dienst gesteld van het Sowjet-volk. Hij was de belangrijkste figuur van de heden daagse geschiedenis," aldus dr Figl. E NTRAAL COM'TÉ OER PAPT'J Bnissr u>r 3 commisj SECRETARIAAT 0RGBUR0 BiUst met do Dfcommunizbscte p*rti| om»éf 5 b»volking ALLE AMBTEN IN DE STAAT WOR0EN BEKLEED DOOR PART'JLEDEN G1 eorgU Maksimilianowitsj Malenkof werd op 8 Januari 1902 Orenburg in Kirgizië geboren. In 1919 nam hij dienst in het rode 1 -er. Drie jaar later lid gewor den van de. communistische partij, werd hij toegelaten tot de technische hogeschool te Moskou. Gedurende de strijd om 'de macht in de partij in de jaren 1925—1930 trad hij op als particulier secretaris van Staiin. In I werd Malenkof lid van het Org- buro en vijf jaar later lid van het partij- secretariaat. In 1946 werd hij benoemd tot 12d van het politieke bureau, waarvoor hij vijf jaar tevoren candldaat was gesteld. Ge durende de iweede wereldoorlog maakte hij, tezamen met Staiin, Molotof. Beria en WorosjUof. deel uit van de „defensieraad". Zijn taak bestond toert uit het organiseren van de" vliegtuigindustrie, teneinde de ach terstand van de Sowjet-Unie op Duitsland op dit gebied ln te halen. Na de oorlog werd hij tweede secretaris der partij, speciaal belast met de opleiding van het actieve partijkader. Sedert 1946 vice-premler, werd Malenkof op het I9de partijcongres zowel in het pre sidium als in het partijsecretariaat ge kozen. CTALIN IS DOOD. Dit i» ongetwijfeld bet belangrijkste en meest schokkende nieuws, dat de wereld sinds het uitbreken van de tweede wereldoorlog te verwerken heeft gekregen. De centrale figuur in het onmetelijke Sowjetblok, de grote tegenspe ler van de Westelijke mogendheden, leider van de „koude oorlog" tegen de kapitalis tische wereld, de le- gendarische Man-in-'t- Kremlin. die niet slechts de 6taat, maar zelfs leven en ziel van zijn volk beheerste. is gestorven. En de wereld voor en achter het „ijzeren gordijn" houdt de adem in. Wat gaat er nu gebeuren? Men zal er goed aan doen zich van de on- middeiiijke gevolgen van Staling overlijden geen overdreven voorstellingen te maken. Natuurlijk 6peelt men thans allerwege met de gedachte aan een paleisrevolutie in het KreroJin. een machtscrisis in de Russische communistische parüj, die tot een aanmer kelijke verzwakking en zelfs tot een vol ledige ineenstorting van de Sowjet-staat zou kunnen leiden. Theoretisch is het inder daad mogelijk dat iets dergehjkë thans staat te gebeuren, maar bijzonder waarschijnlijk is dit niet. althans met voor de naaste toe- .komst. Het leven in de' communistische staat, de pers, de partij en het gehele be stuursapparaat zijn in een ijzeren keurslijf van discipline geklemd en het is zeer de vraag of er één persoon, of zelfs een groep van personen in de Sowjet-Unie bestaat, dae een der grote machtsapparaten (leger en po litie) zo volledig beheerst, dat hij het zich veroorloven kan tot zelfstandige actie over te gaan. EN is ln de hoogste regionen van de Russische communistische partij r« lang op de huidige toestand voorbereid. De reorganisatie van het partijbestuur in Oc tober 1.1. had ongetwijfeld in de eerste plaats ten doel, de kansen op een machtscrisis bij Stalins verscheiden zo gering mogelijk maken. Voorzover bekend is er geen recht streekse opvolger van het staatshoofd aan gewezen. De absolute macht in de staat is in handen gelegd van het „presidium" van de partij, waarin drie mannen. Malenkof. Molotof en Beria de boventoon voeren. Het is wel zeer waarschijnlijk dat bij de nieuwe verdeling van functies en regenngsverant- woordelijkheden een uiterst geraffineerd stelsel van onderlinge contróle is ingesteld, waardoor geen enkel lid van het presidium de kans zal krijgen, zelfstandig iets te on dernemen. Uiteraard moet men zich bij de beoorde ling van de huidige toestand bepalen tot ver onderstellingen Zekerheid omtrent da rechtstreekse gevolgen van Stalins over lijden heeft niemand Het is onwaarschijn lijk. dat men m October I.I. alle besluiten die ten aanzien van de bestuursreorganisa- tie (en ten aanzien van de opvolging van Sta- lin) genomen zijn, we- reldkundig heeft ge- imet de mogelijkheid, -■ r dat er wel degelijk één man is aangewezen als opvolger van Staiin. Wie dat zijn z.al, valt moeilijk te zeg gen Malenkof wordt op het ogenblik door velen als de belangrijkste man in de Sow- jet-Unie -beschouwd. Hij was het die op het aatste partijcongres Un" October) 1952 het grote politieke rapport van het Central» tijcomité voorlas, een taak die tot dus- re aan Staiin was voorbehouden. Dit te t werd destijds uitgelegd als bevestiging dan de stelling dat hij door Staiin als zijn opvolger bestemd was Anderzijds zijn di verse insiders er van overtuigd, dat Mo lotof de man is. Victor Kraftsjenko, d* Sowjet-diplomaat, die destijds „de vrijheid verkoos' heeft reeds in 1947 met grote be slistheid voorspeld, dat Molotof Stalins po litieke erfgenaam zou worden. De leider van de Italiaanse communistische partij, Togliatti, heeft dezer dagen eveneens Molo tof als de meest waarschijnlijke opvolger ge noemd. HET blijft inmiddels de vraag of de even tuele opvolger(s) over voldoende per soonlijk gezag zal (zullen) beschikken om de rol van de vereerde leider naar behoren over te nemen. Het is op het ogenblik nog moeilijk te schatten hoe groot de betekenia van Staiin als bindend element en als even- wichtsfactor in het Russische politieke leven wel geweest is. In elk geval mag men wel verwachten, dat het bericht van zijn dood een enorme terugslag op de stemming onder het volk en het leger zal hebben. „Va dertje Staiin" is dood en het gevolg zal waarschijnlijk zijn. dat de gewone Sowjet- burger de grond onder zijn voeten voelt wegzinken Want Staiin was meer dan staatshoofd Staiin was de Partij, de beli chaming van een idee, de basis van de staat en van het leven van de Russische mens. En als het zo ver mocht komen, dat zijn opvol gers elkaar de macht gaan betwisten, dan is de kans groot, dat het Russische volk ln groepen uiteen valt en dat de Sowjet-Unie in de chaos van een burgeroorlog wordt ge stort. Als het zover mocht komen EN MACHTSUITBREIDING VAN DE SOWJET-UNIE De Engelse minister van buitenlandse ze ken. Eden. en de minister van financiën, Butler, hebben gisteravond een aanvang ge maakt met hun eigenlijke economische be sprekingen met Amerikaanse regeringsfunc tionarissen. Aan de besprekingen wordt van Engelse zijde voorts deelgenomen door vijf economische adviseurs. Gisteren werd een korte inleidende verga dering gehouden. Na afloop van deze bijeen komst werd een communiqué uitgegeven, waarin werd gezegd, dat het voornaamste doel der besprekingen is Engeland in de ge legenheid te stellen Amerikaanse regerings functionarissen op de hoogte te brengen van de besluiten, welke op de in December LI. te Londen gehouden economische confe rentie van het Britse Gemenebest zijn geno men. De besprekingen zullen geen besluiten of verbintenissen tot rsultaet hebben, zo werd verklaard. In een bijeenkomst ven de Press Club te Washington verklaarde de Engelse minister v"an financiën. Butler, dat het Britse Geme nebest de hulp van Amerika nodig heeft om een einde te maken aan zijn telkens zich herhalende economische moeilijkheden.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1953 | | pagina 3