HET ZWARTE RAS
ƒ15 voor geplaatste verhalen
FLAMINGO EILAND
Waar Hongersnood
De schoolherinnering
die u nooit vergeet
Oorzaak en gevolgen van
de disconto-verlaging
thans tot het verleden behoort
Wi
Max Brand verdiende 70.000 dollar
per jaar en koh er net van komen
AMUSEMENTSRADIO AF:
De doipinee gaat spreken
Sjaak ai
BEWOGEN LEVEN
IN EEN DUISTERE WERELD
D'
E»
Herziening eisen van
vakbekwaamheid
urgent
WIJ VRAGEN VAN U:
54ste Lijst slachtoffers
watersnood
EFFECTEN- EN GELDMARKT
Russische vredesinitiatieven
brengen nieuwe onzekerheid
Een arme huid weer RUK door PUROL
Ali Boediardjo ging
ongaarne heen
CLOWNTJE RICK OP AVONTUUR
Duitse scheepswerven
zijn te duur
DE MENS en
zijn „bezit"
Oogsttijd
Vernietigingsslag
GROSSIERS IN MOORD EN DOODSLAG (II)
Volgende week:
4
EERSTE BLAD - PAGINA 2
door ds J. l|[. SILLEVIS SMITT, Hoofdvlootpredikont
tot Zijn discipelen gezegd: „Opdat uw blijd
schap volkomen zü". Het is Pasen geweest.
De machten van zonde en dood zijn over
wonnen. In Christus heeft licht en liefde
over duisternis en haat gezegevierd en
daarmede is ook de blijdschap gered.
Q°d geeft pleizier. Niet onze bedenkelij
ke, geniepige, vlezige, wrange, pleiziertjegp
maar Ood schenkt aan Zijn mensen waar,
eerlijk, sterk en heilig pleizier, door alle
sferen van het leven heen.
Het christelijk geloof zegt niet neen tegen
het leven, maar JA.
Wie Jezus vindt, vindt het leven en over
vloed. Dan gaat de amusementsradio aan.
Een amusement van hoge, sterke orde on
verwoestbaar, onverlleabaar.
„Verblijdt u in den Heer, wederom zeg
Ik u: verblijdt u".
ZATERDAG IT APRIL 1953
TJT^EL VIJFTIG, zestig ikeer heb lk deze
woorden gehoord gedurende mijn laat
ste reis met Hr Ms „Piet Hein".
Het was dan na vlagginparade bij zons
ondergang, het moment -fan de dagsluiting.
Op dat-ogenblik riep die officier van de
-wacht W»or de scheepsomroep: „Amuse
mentsradio af, de dominee gaat spreken!
Nooit heb ik die wooirden goed tot me
laten doordringen. Maarj beat mogelijk, dat
mannen aan boord er djadelijk op hebben
aangeslagen: Ziezo, daar heb je het weer.
De dominee aan het >vo|ord, en uit is het
met de pret. De Bijbel op tafel, dan kun Je
wel naar huis gaan. Als Ie met God begint,
mag natuurlijk niets me«r. Godsdienstig en
kerkelijk leven brengen de dood in de pot.
Vroom-zijn en pleizier-hebben zijn tegen
stellingen; Christendom en cultuur vijan
den. De dominee gaat spreken wel, zet
de amusementsradio dan' maar af
Zou het waar zijn? ijc ontken niet, dat
heel wat kerkelijke Hu godsdienstige men
sen, daarin voorgegaan i door geestelijken,
•an deze funeste gedachte maar al te veel
grond hebben gegeven. Het spreekwoord
zegt niet voor niets als er een beklemmende
stilte valt: „Er gaat eeri dominee voorbij".
Maar zou het waar zijn? Zou God de
grote Spelbreker zijn? |lk geloof er niets
van. Om de caricatuur gooi ik het origineel
niet weg.
C. S. Lewis laat in zijn Screwtape Letters
de duivel zeggen: J „In één opzicht
kunnen wij niet tegen de Vijand (God) op.
Hij heeft de mensen echte genoegens gege
ven. Onze vader beneden (de duivel) heeft
zich suf gepiekerd om dje mensen ook maar
één echt pleizier te schenken. Maar dat is
hem nooit gelukt. Als helt ons zou gelukken,
dan hebben wij ze allen".
Is God de grote Spelbreker? Als wij over
het christendom sprekein, dan beslist niet
Wat een bepaald soort mensen of geestelij
ken doen of zeggen? maar dan komt de
Bijbel op tafel, dan treedt Jezus naar voren.
Die spreken dan het beslissende woord.
En de Bijbel zegt: „Verheugt u en ver
blijdt u".
Jezus' eerste wonder, is: Hij zet op het
gestoorde feest de wijnl op tafel. Het taai
ste en het lelijkste waandenkbeeld, dat ik
ken is: dat godsdienst, de glans van het
leven zou wegnemen, j
De lijderistijd is nuvoorbij. Maar hoe
vaak heeft Jezus niet ih die laatste dagen
Duinbrand o^> Ameland
Vrijdagmiddag is. op Ameland, ten Westen
van het vliegveld, een duinbrönd uitgebro
ken, die zich voor de wind in -Westelijke
richting snel voortbewoog. De brandweer,
geholpen door vrijwilligers, was het vuur
spoedig meester, doch kon niet verhinderen
dat een oppervlakte van 20 tot 30 hectare
afbrandde. De 'oorzaak is nog onbekend.
Ofc> 'de dfgebrpnde dPPervlakte werden
vele nesten aangetroffen van eenden.
Staatssecretaris van E.Z.t
De staatssecretaris van economische za
ken, dr G. M. J. Veldkamp, heeft gisteren
te Driebergen het studiecentrum Nijendal
van de stichting Ondernemersopleiding in
het kruideniersbedrljf officieel geopend. In
zijn openingstoespraak betoogde de heer
Véldkamp, dat de opleiding in de eerste
plaats er op gericht dient te zijn om de
middenstander in staat te stellen de vraag
stukken, waarvoor hij zich in de practijk
van elke dag ziet geplaatst, gemakkelijker
tot oplossing te brengen.
Hij is Van mening, dat het op de voor
grond stellen van de practische eisen bij de
opleiding nodig is. Uiteraard (eldt dit ook
voor de examens, die de adspirant-midden-
standerondernemer moet afleggen. Hij be
schouwt daarom een herziening van de be
staande eisen van vakbekwaamheid in meer
practische richting, als een urgente aange
legenheid.
gUNA behoort de Paasvacantie weer tot het verleden. Straks spoeden
onze jongens en meisjes zich weer naar hun respectieve scholen.
voor de eindspurt, want overgangs- en eind-examens staan voor de deur.
Voor velen betekenen de komende weken de laatste etappe van hun school
leven. Over enkele maanden zullen ze behoren tot de duizenden voor wie
de school met al zijn lief en leed nog slechts herinnering is, een herinnering,
welke ze tot hun grijze ouderdom met zich zullen meedragen en die ze,
by gelegenheid, graag eens willen ophalen.
WIJ vragen daarom onze lezers en lezeressen, achter wie de school
deuren zich reeds, langer of korter geleden, voor goed hebben gesloten:
Aan welke gebeurtenis op school hebt u de levendigste herinnering be
houden? Welke was uw crappigste of uw droevigste, uw dierbaarste of
uw eigenaardigste ervaring? WU nodigen u uit hierover eens een „op
stel" te schryven van ten hoogste 250 woorden en ons dit toe te zenden.
De meest lezenswaardige verhalen zullen wy gaarne publiceren en ho
noreren met 15.
Uw inzending zien wij gaarne zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk Donder
dag 23 April tegemoet. Wij verzoeken u het papier slecjits aan één kant
te beschrijven en geen postzegels of andere zaken in te sluiten. Manu
scripten en bijlagen kunnen niet worden teruggestuurd. Op de enveloppe
vermelde men „Schoolherinnering".
Het informatiebureau van het Neder
landse Rode Kruis heeft heden de 94ste lijst
van geborgen en geïdentificeerde slacht
offers „watersnood" uitgegeven.
Kortgene
NIJ88E, Cornells Pleter, geb. 14.12.47 te
Middelburg, laatste adres: Torendijk 370.
Krabbendijke
VER8CHUURE, Jacoba, geb. 4.6,08 te
Krabbendijke, laatste adres: Oostdijk, Krab
bendijke.
Kruiningen
RIJK8E, Marlnus, geb. 23.9.05 te Wol-
phaartsdijk, echtgenoot van Adriana Chris-
tiaanse, laatste adres: Grintweg 5.
Nieuwerkerk
KRABBE—HOOGRRLAND, Jannetje, geb.
1.4.84, laatste adres: Weststraat 30.
Oosterland
DE BRUINE, Johannes Jan, geb. 21.4.05 te
Ooaterland, laatste adres: Rijksweg A 335.
DE BRUINE, Pieternelia F., geb. 4.7.40,
laatste adres: Rijksweg A 339; DE JONGE,
Geertje, geb. 10.2.29 te Oosterland, laatste
adres: Groeneweg A 358; DE JONGE. Go-
vert, geb. 4.11.88, echtgenoot van M. J. Stou
ten, laatste adres: Groeneweg A 358.
Oude Tonge
VAN PEPERSTRATEN, Adrianus Jaco
bus, geb. 4.2.98, laatste adres: B 54; VAN
PEPERSTRATEN, Adrianus Jacobus, geb.
18.12.39, laatste adres: B 54; VAN PEPER
STRATEN, Anthonius Cornells, geb. 7.11.33,
laatste adres: B 54; VAN PEPERSTRATEN.
Phllomina Johanna, geb. 14.11.29, laatste
adrea: B 54; KIEVIT, Jan, geb. 10.7.33, laat
ste adres: Jozefdreef 11.
Stavenisse
DE VRIES, Helena, geb. 7.4.76 te Stave
nisse, laatste adres: Kerkstr. A 313.
Stellendam
BREDERVELD, Jacob, geb. 15.4.24 te
Ouddorp, laatste adres: Wijk 2, 5a.
(Advertentie)
Ik zoek onderwijl naar mijn woorden. Dat laatste vertedert me en ik aanvaard,
Achteraf bezien had ik er beter meteen van dat hij ondanks zijn kennelijke verontwaar-
tussen kunnen gaan, maar ik geef er de diging toch nog weer wat dichter naar me
'7IEZO, met Sjaak is, het uit, maar lieve voorkeur aan om nu maar eens spijkers toeglijdt.
A mensen, lk gun ,Un ergste vijandin m" .""A'" ,.m W Ik ben geen flink, meld, en lk ben geen
gun
nog niet de hele hi
voorafgegaan!
Van de week belt rpijn Engelse les m<
plotseling af, vanwege een of andere grie-
derlgbc'd.enik blljd.t ft er nu lekker even- ,k voU,a du, v00rldplg met tanmeflre.
tjes tussen uit kan knijpen om tenminste ,HIr ri„h«T.«r i_
,ri., dim daaraan ia 8tand te Priegelen, dat lk niet van hem stuk van niks", probeer lk hem de zaak
dle daaraan 18 gediend ben. duidelijk uiteen te zétte». „Het ia enkel
Maar hoe doe je dat? Voor geen geld maar, dat ik toch nooit mei jou ergens
van de wereld zit ik daar nevens hem, naar toe wil,gaan Heus niet, omdat Jij
maar ik kan hem toch ook niet belédigen. ónders bent dan ik
,.ioen om -Ik vol"ta dus voorlopig met 'n aanmerke- O, wip op, wat is het moeilijk zoiets uit
iét* vnn He allernrilste lente on te snuiven *^k elnd ln de andere richting op te schui- te leggen. En onderwijl slingert zijn Iinker-
Ik denk- ik Soéo Efiets en «een ven en als er weer 'n behoorlijke kloof arm weer helemaal om de rugleuning en ik
eindie de KralSerhou in lk voea de tussen ons *aapt lk schoon no* w11 hem nlet voor het hoofd stoten en ik
daad htt't woordpakmlin karretie- «rina niet volledlg bulten het berelk van wil ln ««val eens en voor goed van
ïfSV."??* linkerklauw - „Sjaak, nu mo.t een, hem it weren, voor altijd en eeuwig om ro
even goed naar me luisteren te zeggen.
Ik probeer het ernstig, gereserveerd, koel En ik maar naar de Juiste woorden zoe-
er op zonder poolshoogte te nemen van
eventuele postende t belagers in de buurt
u„«. „.jj.i „„iiii, j' jjiuueer hci «mu», geieserveera, Koer ü,n
nf lanln In rlht, »f te "««en. zoala een bewaarschool juffrouw ken.
door, de lanen ln, link* af, rechts af, wip - het klp)np Wlmnle zoll dnpn dip pp_ Mi
het nieuwe bos in.
het kleine Wlmpie zou doen, die stout ge- Misschien had ik ze op de duur nog wel
Het is" schitterend voorjaarsweer en lk Max"t ""b"' h" vr« 'rokerig «evondenjmk, maardanjmmt de Map op
voel me zo gelukkig als het maar kan. De
knoppen zijn aan het zwellen; de eerste kat
jes stuiven; ergens staat een eenzaam
bankje en ik val er o|p neer. Ik doe mijn
ogen dicht, omdat, je dan net een tikkeltje
beter kunt luisteren naar die fijne geluid
jes van de voorjaarswind, die in de takken
zit te fluisteren. Ik zojn me zo'n beetje als
een luie poes, die te mafferig is om zich
door een paar aanstellerige mussen van de
wijs te laten brengen;, lk zucht eens diep;
en denk: „Wat Is het hier heerlijk!"
Maar terwijl ik daar dan zo in-tevreden
rit te soezen, schijnt er opeens een soort in de
wolk voor de zon te kc
ik een stem, die zegt:
men en tegelijk hoor uit natuurlijk erfelijk belast ben.
de vuurpijl, want daar fietst, fluitend en
genoeglijk, opeens Luuc ons laantje ln.
Hij fietst en hij fluit en dan ziet hij
ons. Tegelijk fluit hij niet meer en fietst
hij niet meer.
Ik weet nou tenminste wat het zeggen
wil als iemand paf staat. Maar ik weet nou
ook wat iemand voelt, die tegen wil en
dank in de meest rare situaties belandt! In
elk geval spring ik als een razende over
eind, wat ik mogelijk al veel eerder had
moeten doen en ik begin te schreeuwen en
te tieren en te lachen en te huilen en enfin,
iets waarmee ik van huis ik heb jullie al eens eerder vefteld wat ik
maar heeft tegelijk zo
allemaal pleeg te doen als ik over mijn
Die stem wil weliswaar „Hallo" zeggen, uitwerking, want hij schuift me
Maar op Sjaak heeft het een averechtse toeren raak. Ik gil, dat Sjaak wat mij be
veel accent dat de achterna en animeert: „Ja, Sus?"
ijlings treft samen met Luuc naar de maan kan
lopen; en dat ik nooit meer met iemand
tussen de e en dé i in::wèeft, en de o meer Ik word wat giftig en zeg: „Zus, zus, ik iets te maken wil hebben en ik pak mijn
aan auw doet denken! En nu is het heus ben je zus niet karretje, dat ik eerst nog onder Sjaaks
niet, omdat ik zo'n allerverschrikkelijkst „Nee", beaamt Sjaak stralend. „Dan sou fiets vandaan moet graven en ik ruk net
beschaafd juffershondje ben, en wat mij IK hier niet sitte zo hard als ik kan en er scheurt iets uit
betreft heeft ieder het| volste recht om elke „Maar ik wil helemaal niet dat je hier mijn kettingkast, maar het kan me alle-
letter op zijn eigen manier te misvormen, zit", voer ik uit". A
als het dan maar geen Sjaak is, die dat van Jou hebben!"
presteert. En dit is het deze keer je
anapt het al juist wél.
Méér nog: hij laat net niet bij zijn twee de klemtoon,
lettergrepige welkomsttoespraak, maar hij „De bankies
igevfe
Dan heb ik plotseling mijn flets vrij en
Boem, de harde woorden zijn er uit, maar spring er op. Weg, denk ik, hier weg! Ik
Sjaak hoort natuurlijk meteen de verkeer- kijk niet op of om, ik race doodgewoon net
zolang tot ik thuis ben en naar boven hol.
hlero benne anders voor Nou, en hier zit ik nu te schrijven en
kwakt zijn fiets ongeveer boven op de mijne iedereen, sogeseid", stelt hij de zaak op mijn vingers trillen nog, maar dat kun je
•n neemt tegelijk de vrijmoedigheid om pal zijn manier principieel. aan de drukletters helaas niet zien. Ik weet
naast me "neer te strijken, waarbij hij schie- Ondertussen schijnt de andere kant van geeneens wat ik beroerder vind: dat ik die
lijk van de gelegenheid gebruik maakt om het geval 'm toch ook bereikt te hebben, Sjaak nu natuurlijk tóch beledigd heb
zijn linkerarm achter imijn rug om de leu- want hij vervolgt meteen: „"Maar ik sien wat ik werkelijk niet wou doen; dat gelo-
ning van het bankje, te draperen, terwijl het al. Ik dacht, dat jij een flinke meld ven jullie toch wel van me? of dat
hij zijn rechterhand ia zijn broekzak steekt, was, maar je bent ook alweer zo'n stuk van Luuc me in zo'n allerpenibelste situatie
'1 de conversatie en niks heeft aangetroffen. Want ie kunt er natuur-
en schikt Hij kijkt gegriefd en ik voel, dat hij mijn lijk pap op zeggen dat hij dit met zijn uit
houding nu opeens boekt onder het hoofd- gestreken domineesfacie aan de broers gaat
nd in zij
Vervolgens hervat hij i
zegt: „Hillouw, sus, sel ik
nog een rukje in mijiji richting.
Zo, dat is dat zie lk op zijn gezicht stuk der maatschappelijke standen en ran- overbrieven,
geschreven staan ktiap, wie me hier weg gen, waar hij waarschijnlijk al heel wat Of misschien maakt ie er wel weer een
krijgt. I meer onprettigs van ondervonden heeft, probleem van. De rotvent. Brrrrr. Dóèrijl!
Critiek op zijn ontslag
Vrijdagochtend heeft de secretaris-gene
ra»} van defensie, Ali Boediardjo zijn func
tie overgedragen aan zijn opvolger, kolonel
Hidayat. Hierbij waren tegenwoordig mi-
nister-president en minister van defensie
a.i. Wilopo, generaal-majoor Simatoepang
en de chefs van staven.
In een overzicht, dat Boediardjo gaf over
de moeilijkheden, die hij in zijn drie-jarige
ambtsperiode bij de opbouw van de admi
nistratie van het ministerie van defensie
had ondervonden zei hij, dat hij er van
overtuigd is, dat de administratie zich
verre moet houden van politiek beleid. Zich
richtend tot zijn medewerkers zei Boe
diardjo, dat hij met een bezwaard hart het
ministerie ging verlaten, temeer omdat de
wijze, waarop en de redenen waarom dit
geschiedt, niet in overeenstemming zijn
met zijn overtuiging ten aanzien van de
principes omtrent de administratie, die hij
zo Juist had uiteengezet.
(Van onze financiële medewerker)
T"\e Nederlandse regering heeft begrüpe-
1 HJkerwUs de consequentie getrokken
uit de voortdurende toevloeiing van goud
en deviezen bü de Nederiandsche Bank, die
haar weerspiegeling vindt in de grote geld
ruimte, welke nu reeds geruime ttfd kan
worden geconstateerd. De goud- en devie
zenvoorraad Is tot ruim 4 milliard geate<
gen, een bedrag, dat meer dan 2 milliard
hoger ligt dan een Jaar geleden, en het
tegoed van 'a Riiks Kas bü de oentrale bank
Is tot boven ƒ1100 mlllloen opgelopen. De
door de vorige regering verwachte terugslag
is tot dusver niet gekomen, integendeel, ook
In Maart was het overschot vsn Nederland
b(i de E.B.U. weer groot, n.l. 134 mlllloen
tegen 67 millioen in Februari, en al is de
ontwikkeling van de handels en betalings
balans niet In elk opsleht bevredigend, ge-
li|k we vroeger hebben aangetoond, toch is
er op de laatste maandelijks een overschot.
Een en ander motiveert dus wel de verla
ging van de rentetarieven bü de Neder
iandsche Bank, waarbü het wisseldisconto
per 7 April J.l. van 3 tot 2'/. is terug
gebracht.
Met dit percentage zijn we teruggekeerd
tot het niveau van vóór 26 September 1950.
dat toen meer dan 9 jaar had gegolden. Op
genoemde datum werd het tarief tot 3'/»
verhoogd, waarop per 17 April 1951, dus ca.
twee jaar geleden, een verhoging tot 4'/»
volgde in het raam van de credietbeperken-
de bepalingen, welke toen door de Neder
iandsche Bank werden afgekondigd, ten
einde de uit het lood liggende betalings
balans weer in evenwicht te brengen. De
regering was toen van mening, dat de ban
ken op te ruime schaal crediet verleenden
en daardoor ook het monetair evenwicht in
gevaar brachten, een opvatting, die door de
meeste bankdeskundigen werd bestreden.
En het is altijd nog de vraag of de verrui-
ming van de geld- en kapitaalmarkt, welke
sinds die tijd is ingetreden, aan de maat
regelen van de regering moet worden toe
geschreven, dan wel of het niet voorname
lijk de op de Korea-hausse gevolgde ont
spanning en de daling van de grondstoffen-
prijzen zijn geweest, welke de vraag naar
geld hebben doen afnemen.
Hoe dit zii. het is duidelijk, dat reeds ge
ruime tild de credietbeperkende bepalingen
voor het bankbedrijf overbodig waren
zijn dan ook ten dele opgeheven, toen bleek
dat de creditgelden bü de banken toenamen
en de debiteurenpositie eerder een achter
uitgang dan een vooruitgang aanwees. Er
was voor de ruimere geld- en kapitaal
markt meer dan één reden. De verminderde
vrees voor uitbreiding van de oorlog, de
daling van de goederenpriizen en de ver
minderde noodzaak om grote voorraden aan
te houden, leidde bij de bedrijven tot een
grotere liquiditeit, terwijl voorts de af
nemende geneigdheid tot nieuwe investerin
gen van grote Invloed was. Zoals meer dan
li!//
2003/4. Urenlang duurde d® tocht over
zee. De kano's voeren maar verder en van
het eiland, waar oom Tripje waa wegge
voerd, was allang niets meer te zien.
Eindelijk, tegen de avond, kwamen de
bóten in het zicht van een eiland, dat er
ongeveer net zo uitzag als het eerste, alleen
iets groter. Dat was het eiland der Blma-
boemoe's.
De kano'a voeren naar de kust en legden
aan. De Bimaboemoe's gingen aan land, en
oom Tripje werd meegevoerd; hij was nog
steeds met het touw vastgebonden, al zou
hij niet hebben geweten, hoe hij nu nog had
kunnen weglopen!
Er waren veel Bimaboemoe's op het
eiland, die kwamen aanlopen, oom Tripje
nieuwsgierig bekeken en druk met de man
nen uit de boten aan 't kakelen sloegen.
Ze waren aangekomen bij het grote Bima-
boemoe-dorp, waar allerlei bamboehutten
stonden. Eén daarvan was heel groot; dat
was zoiets als het gemeentehuis zeker. Er
stonden schildwachten voor, met speren.
In optocht werd oom Tripje daarheen ge
bracht, waarna hij in de grote hut werd
gebracht; en toen sloot men hem op ln
een kamertje. Hij hoorde de deur afsluiten,
en nu zat hij gevangen
Er was een kruik met water voor hem
neergezet, en daarnaast stond een schotel
met vruchten. Oom Tripje dronk wat van
het water, want hij had dorst gekregen op
de lange zeetocht; maar lust in eten had
hij niet....
(Advertentie)
eens opgemerkt, speelde hier zowel de licht®
depressie in de wereldhandel als de zware
fiscale druk op het bedrijfsleven een rol. Bij
de verminderde winstmarges durfde en
durft men de aan nieuwe Investeringen ver
bonden risico's niet meer, althans niet meer
in die mate als voorheen, te aanvsarden en
de verlaging van het disconto op 22 Januari
1952 tot 3'/« en op 1 Augustus 1952 tot 3*/i
en thans tot 2Vi mag men dan ook zien
als een poging om het bedrijfsleven tot
nieuwe activiteit te prikkelen.
Qf deze poging resultaat zal hebben, moet
worden afgewacht. De door het bedrijf
te betalep rente is niet zulk een belangrijke
factor als wel eens wordt aangenomen.
Tegenover de andere bedrijfskosten maakt
zij in de meeste gevallen slechts een klein
percentage uit en in verhouding tot de fis
cale lasten, welke op het bedrijf drukken, is
het percentage van de rentelast wel heel
gering. Waarbij dan nog in aanmerking moet
worden genomen, dat de rentelasten tot de
bedrijfskosten worden gerekend en de fis
cus, zoals men dat zegt, er een groot deel
van betaalt. Men is het er daarom in be-
drijfskringen wel over eens, dat een ver
dere verlichting van de belastingdruk, een
ruimere fiscale afschrijvingsmogelijkheid en
de compensatie van vroeger geleden verlie
zen een heel wat krachtiger stimulans zou
zijn voor de ontplooiing van nieuwe indus
triële en commerciële activiteit. Van veel
meer belang ie daarom welke de gevolgen
zullen zijn van de Russische vredesinitia
tieven, waarmee men in Moskou sinds de
laatste weken de wereld heeft verrast en
verbaasd. Het is niet waar. wat wel eens
gezegd en geschreven wordt, dat het be
drijfsleven bij oorlog en oorlogsdreiging ge
baat is en dat uit de recente daling van goe-
derennrljzen en effectenkoersen weer eens
gebleken is hoe onmensellik en onzedelijk
toch eigenlijk dat „vervloekte grootkapitaal"
is Een toestand van vrede zonder wezen-
lilke oorlogsdreiging komt ten slotte ook
aan het grootkapitaal ten goede en als ge
volg daarvan aan de gehele gemeenschap,
omdat ln dat geval de bespaarde gelden
voor productieve doeleinden kunnen wor
den aangewend, doeleinden, die zelve weer
tot kapitaalvorming en kapitaalsbesparingen
kunnen leiden. Maar het is duidelijk, dat
een plotselinge overgang van de ene toe
stand naar de andere tot stagnaties en com
plicaties leidt, welke voor bepaalde bedrij
ven tijdelijk grote verliezen kunnen ver
oorzaken. Alle bedrijven, welke in meer of
mindere mate zich op de vervaardiging van
oorlogsmateriaal hebben moeten toeleggen,
zien zich uiteraard door de kans op ver
mindering van bewapening bedreigd en het
is daarom verklaarbaar, dat de mogelijk
heid van een langere vredesperiode met
name op de Amerikaanse goederenmarkten
en de effectenbeurzen een scherpe daling
heeft teweeggebracht, waarbij vooral psy
chologische factoren een grote rol hebben
gespeeld.
TTTanneer Inderdaad met redelijke zeker-
heid mocht worden verwacht, dat met
de dood van Stalin een tijdperk van wereld
vrede is aangebroken en in alle landen de
uitgaven voor de defensie aanmerkelijk
kunnen worden verminderd, zal dit zonder
twijfel in vele gevallen verliezen en grote
kapitaalsverschuivlngen betekenen, maar
dit is dan niet meer dan een overgangs
stadium, waarop een periode van grote
volkswelvaart volgen zal.
Het is nu maar de vraag in hoeverre de
Amerikaanse en Europese regeringen op de'
Russische voorstellen zullen willen en zul
len durven reageren. Reeds is gebleken, dat
men hier de grootst mogellike voorzichtig-
he-id zal betrachten, wat de vermindering
van de oorlogstoebereiding betreft. Zowel op
de goederenmarkten als op de Amerikaanse
effectenbeurs is de daling tot staan geko
men, ook omdat men, wanneer inderdaad
tot vermindering van de defensie-uitgaven
wordt besloten, als resultaat daarvan een
belastingverlaging verwacht, welke tot
nieuwe activiteit, ook in de richting van
tot dusver onontwikkelde gebieden, kan
lelden.
Aangezien ln dat geval, althans voorlopig,
eerder een verdere daling dan een stijging
van de grondstoffenprijzen te wachten is,
ligt het voor de hand, dat men geneigd is
zijn voorraadvorming te beperken, wat
dan wil zeggen dat de geld- en kapitaal
ruimte vooreerst zal aanhouden-
De laatste maanden zijn opdrachten, die
door de Howaldtswerke te Kiel geplaatst
waren voor de bouw van schepen met een
gezamenlijke tonnage van ongeveer 158.000
d.w.t. geannuleerd. Naar uit welingelichte
kringen vernomen wordt, betreft dit voor
het grootste deel vier turbinetankschepen
i^n elk 32.500 d.w.t., waarvoor enige tijd
geleden door een Panamese rederij opdracht
gegeven werd. Een Noorse reder heeft zijn
bestelling van een turbine-stoomschip van
21.000 d.w.t. ingetrokken. Uit Westduitse
scheepebouwkringen wordt vernomen, dat
:dert enige maanden geen opdrachten
lor binnen- en buitenlandse rekening meer
worden ontvangen. De voornaamste reden
daarvoor is de te hoge prijs van Duit»
scheepsbouwstaal. Deze is bqJangrUk hoger
dan de Engelse prijs.
JL door DOROTHY QUENTIN
58)
Die jongen is een stijfkop, zei ze nu
^U zult zijn hart breken, als u hem niet
de gelegenheid geeft! medicijnen te stude
ren, antwoordde Toni.
Kom, kom, harten breken niet zo ge
makkelijk, liefje. Ik (wou, dat hij tien Jaar
ouder was....!
Toni lachte, gedt
oude vrouw massere
ig de benen van de
id.
- Ik geloof, dat u jme nog steeds aan de
man wilt helpen. Maar lk heb het vaste
voornemen ongetrouwd te blijven. En car
rière als verpleegster te maken. Hoofd
verpleegster bijvoorbeeld, wat vindt u
daarvan?
Olivia vond het hóógst onwaarschijnlijk,
dat een meisje met zulke handen en zo'n
gezichtje ongetrouwd zou blijven, maar ze
ging niet verder op het onderwerp in en
begon te praten over de familie van haar
overleden echtgenoot Door haar ziekte héd
i; gelegenheid terug te
denken aan lang vervlogen tijden. Toni
luisterde graag naar haar verhalen.
De Burdens hadden een neus voor
geld verdienen. Oorspronkelijk was de
naam Bourdon, maar ze werd veramerl-
kaanst. Ze vluchtten uit Frankrijk tijdens
de Franse Revolutie en brachten heel wat
geld en Juwelen mee. Ze vestigden zich
aanvankelijk in New Orleans en begonnen
daar opnieuw. Met hout en katoen. Ze ver
trokken echter uit Amerika om verwikke
lingen te voorkomen en kochten Flamingo
Eiland voor een appel en een ei.
Toni luisterde geboeid naar haar verha
len over deze oude Franse familie van spe
lers en planters en mooie vrouwen in een
tijd vol wilde avonturen.
Iemand zou er eens een boek over
moeten schrijven, merkte ze in volkomen
ernst op. Olivia wist al deze figuren uit
het verleden te doen leven, evenals de
glorie van Floriana.
Wat zou dat voor zin hebben, ant
woordde Olivia, terwijl ze haar schouders
ophaalde, 't Is allemaal voorbij. Vergane
glorie. Er is geen enkele Burden meer, die
een avontuur aan zou durven of een naam
voor zichzelf zou kunnen maken....
U vergeet Fisk, wees ze de oude vrouw
terecht. En er zijn allerlei soort avontuur.
Fisk zou een groot dokter kunnen worden,
een beroemd chirurg. Hij zou de wereld
misschien kunnen verrijken door zijn ken
nis in plaats van alleen maar van zijn
rijkdom te genieten....
Je bent een idealiste, Toni. De meeste
idealisten zijn het alleen maar in naam en
accepteren graag gemakkelijk geld
Maar jij bent een uitzondering.
Toni zag zichzelf niet als een idealiste.
Ze had alleen maar haar hele leven hard
gewerkt en geleefd tussen mensen, die hard
werkten om hun brood te verdienen. Ze
kon zich het gezichtspunt van iemand, die
een groot fortuin geërfd had, niet goed
indenken.
Terwijl ze door de verpleging van Olivia
Carlos kon vermijden, zag ze door ditzelfde
werk Mark extra veel. Hij kwam bijna
dagelijks naar Olivia kijken en bij zijn eer
ste bezoek had hij met een lachje naar haar
uniform gekeken.
Ze ziet er écht uit ln dat ziekenhuis-
pak, vindt u niet, dokter? merkte Olivia
op, die Mark's blik volgde. Er waren
lachrimpeltjes bij haar ogen. Ik ga echter
nog lang niet dood, al verga ik soms van
de pijn.
U gaat inderdaad nog niet dood, zei
Mark lachend, en ik zal u Iets geven om
de pijn te verzachten. Het is niet helemaal
afdoende, maar het helpt. We zullen doen
wat we kunnen.
Dokters en advocaten en koningen
spreken altijd over zichzelf in 't meervoud.
Belachelijke gewichtig-doenerU, mopperde
Olivia ondankbaar.
We voelen ons dan waarschijnlijk be
ter gedekt in onze verantwoordelijkheid,
antwoordde Mark droogjes.
Na elk bezoek liet Toni hem, als gebrui
kelijk, uat, maar zelden spraken ze over
Iets persoonlijks. In deze regentijd waren
er, behalve rheuma-patiënten, vele ande
re zieken en Mark had het razend druk.
Hij sprak nooit meer over de brief van zijn
vader, die hij haar had laten lezen. Mark
had zijnerzijds de indruk, dat Toni het met
CarloB eens was geworden. Ze zag er knap
per en bloeiender uit dan ooit te voren.
Ze keek natuurlijk uit naar Olivia's ver
jaardag, peinsde hij, waarna ze haar ver
loving met Carlos bekend zou kunnen ma
ken.... Carlos was te benijden.... Hij had
de knappe administrateur de laatste tijd
weiniggezien, hoewel hij geregeld zieke
arbeiders moest behandelen. Gewoonlijk
ging echter Sam, de inheemse voorman,
of Fisk met hem mee bij een dergelijk be
zoek aan de woningen van de inheemse
werkkrachten. Deze huizen stonden aan de
rivier, op een behoorlijke afstand van Flo
riana verwijderd, zodat noch de kooklucht
noch het lawaai van de negers tot het grote
huls doordrong.
Na verloop van veertien dagen deelde
Mark Olivia mede, dat ze de volgende
avond, als het koel was, enkele uren mocht
opstaan. Onmiddellijk zette de oude vrouw
Fisk en Phoebe aan het telefoneren om
haar vrienden bijeen te roepen voor een
gokavondje. Ze grinnikte, toen ze Toni's
verontwaardigde gezicht zag.
Kijk.niet zo kwaad! Ik ben niet ziek.
Ik heb alleen maar last gehad van wat
pijn in mijn ledematen en dat is nu bijna
over. Ik voel dat ik geluk bij het apel zal
hebben.
Maaral die gasten.... en gokken
is niet bepaald bevorderlijk voor de rust,
wierp Toni tegen. Waarom wacht u er
niet mee tot nè uw verjaardag? Ik zou niet
graag zien, dat al onze goede zorgen voor
niets geweest zijn.
Daarvoor behoef je niet bang te zijn.
Olivia was volkomen weer de oude, vol
stijfkoppigheid en met een spotlicht ln
haar ogen.
Het zal me goed doen de roulette weer
eena te zién draaien! Als ik je geweten er
mee verlichten kan, wil ik je wel beloven,
dat ik er tegen middernacht mee uit zal
schelden.,
HOOFDSTUK 39
De volgende dag was Mark opvallend ern
stig tijdens zijn bezoek aan mevrouw Bur
den. Hij gaf haar echter wel toestemming
voor haar gokpartljtje op voorwaarde, dat
het niet langer dan twee uur zou duren.
Je weet heel goed, Jonge man, dat lk
tóch naar beneden zou gaan, of je me toe
stemming geeft of niet, zei Olivia met een
olijk lachje. Toen hij al bij de deur was
voegde ze er„^an toe:
Bedankt foor je goede zorgen voor een
oud mens. Voor je leeftijd ben Je geen slech
te dokter.
Hij wuifde haar met zijn hand toe en ant
woordde niet. Tot Toni sprak hij niet, voor
dat ze op enige afstand van de slaapkamer
gekomen waren. Aan zijn gezicht zag ze, dat
hij ergens over liep te piekeren, en voor
zichtig stelde ze hem een persoonlijke
vraag.
Mark..,, je hebt toch, hoop ik, geen
slecht nieuws van thuis gehad?
NeeHij bleef staan ln de voordeur
en 't was voor het eerst, dat hij hét moeilijk
vond om met Toni te praten. Enigszins ab
rupt zei hij tenslotte:
Ik zou graag willen, dat je met me mee
ging naar de plantage; ik heb daar een ern
stig geval. Zou je even weg kunnen?
(Wordt vervolgd)
De dorpelingen, die op moderne wijze de
rijstbouw beoefenen, krijgen van de re
gering door tractoren aangedreven dors
machines te leen. Op de voorgrond grote
korven, waarin 'de opbrengst uon de
oogst wordt opgeborgen.
maaiers" in dienst. Zo'n troepje gespierde
kerels noemt zich een „compagnie". Zingend
trekken zij van hoeve tot hoeve, van akker
tot akker. Dag in dag uit oogsten zij de rijst.
Ik zag de mannen van de Noerilanati Com
pagnie aan de arbeid bij het dorp R'Osint.
Het was een lust, hen gade te slaanen
in hun spoor kwamen de vrouwen, die de
„Compagnie" begeleidden, om aren te lezen.
Juli en Augustus plachten de „hongermaan- oog gaan over de oever van de Grote Scar- Dezfi fQ nyvere, donkere mannen bestre-
den" te .tin ln Slerr» Leone. De mensen C1CS KlvT'oepen apeni en tel-gekleurde den d(, ho ,n hun land en zi) wiste„
den testjninater papegaaien vlogen verschrikt op, toen zij bo- het. 0ok de vrouwen wisten het en zij lach-
waren daaraan gewend. „Onvermijdelijk merkten, waartoe de beschouwing van hun ten tQen ilt met ze spra^,
luidde het antwoord, ais lk so'n donkere en domein leidde, namelijk tot een vernieti- Buik niet meer spreek", hoorde ik, „buik
ihivMn I„ Freetown vrnri waar- Kin«8sl«8 tegen de moerasbossen langs de ramtnei tevreden goed tevreden!"
gespierde Afrikaan In Fr g. oevers, tot een niets ontziend optreden te- jk jachte 00fe, uit pure dankbaarheid
om er te weinig te eten was voor i\Jn vrouw, gcn de mangroven. Meer dan 50.000 acres dj^ sicrra Leone thans van zijn jaarlijkse
lijn kinderen en bfcm. „Onvermijdelijk!" moerasland werden geschikt gemaakt voor hongergesel is verlost.
Thans is aan die jaarlijkse hongersnood, de rijstbouw. Thans zijn zij in Produetla. De
i» - apen, papegaaien en andere bosdieren sneu-
aan dat „onvermUdelpke tekort aan voea- vejden 0f zochten elders een goed heenko-
■el een einde gekomen. Rijst was het wa- men, maar de honger was ook verdwenen,
pen, dat de overheid koos om de honger te Het werd trouwens de hoogste tijd, dat zo
be.tr (jden. Btjst, „beid c„ vertrouwen want tfcbcvoll
slaagden er gezamenlijk in om aan die vre- gebieden) maakt het yoedselvraagstuk tot
aelüke plaag een halt toe te roepen. Er Is een zeer belangrijk en moeilijk probleem,
geen honger meer in 8lerra Leone.-Het Bovendien zijn door de technische, maat-
ktink# ,n «Imiwi maar weet u wat het ZCK- schappelijke en politieke ontwikkeling der
klinkt so simpel, maar weet u, wat bet g laatfite vyftien jaren de levenseisen der
gen wil, honger te hebben? Misschien hertn- mensen jn die zon-doorgloeide gebieden ge
neren sü. die in Westelijk Nederland de stegen. Over een afstand van bijna 35 km
„Honierwluter 1944-1945" doormaakten, lanes dc Scarctos zijn reedti de moerasbos-
w „rin sen gerooid. Er werd rijst gezaaid en de re-
sich nog, wèt het seggen wil. sultaten waren zó goed, dat eerlang op-
T-kö HrMtfH.ribrirA.rcQ van Qi.rm l^nne is nieuw tientallen vierkante kilometers moe-
F) hoofdverkeersader van Sierra Leone is ras_oerwoud zuiien worden omgetoverd in
sedert de Portugezen omstreeks 1470 ter rljst_akkerland. Het rijstproefstation
'OW- n-nirnpnr nnrtei
ANNF.ER wii met belan«stelling de geschiedenis der mensheid
Nagaan dan gB™het ona .oma al. wijlen GG, da beroemde detec
tive, die een schokje door zijn achterhoofd kreeg als hu, met een
bepaald onderzoek bezig zijnde, Iets belangrijks ontdekte, iets dat hem
op het juiste spoor bracht.
Schouwende ln de historie der mensheid, wordt ook aan ons iets ge
openbaard. Weliswaar zal de historische openbaring voor leder verschll-
- doch belangwekkend ia ze voor elk. Een openbaring is altijd
dezes enige dagen geleden voor de zoveelste maal nog
eens weer langs de lijnen der historie ging, zag hij operas merkwaardig
duidelijk de eigenaardige tragiek van de mens en tjjh'Bezit. Boekdelen
zouden vol te schrijven zijn over dit, over deze tragedieniet alleen
tragedie, ookcomedie.
DE mens die te voet door een berglandschap moet trekken naar een
doel in de hoogte, vele dagreizen ver, neemt zo min mogeluk bagage
mee, omdat alle overtolligheid ballast is, die met de. dag zwaarder
gaat wegen. .ju
En de mens die reist naar de dood alle mensen reizen daarheen
neemt zoveel poespas mee op zijn reis, dat hem de vreugde aan het leven
er vaak door wordt benomen. w
Hamsterend, soms alsof hij zün nageslacht eeuwen moet onderhouden,
trekt hij voorwaarts; zó bezig met zijn aardse goederen, de nasleep der
belastingen, dat hü gewoon het doel vergeet en doet alsof z«n leven
hier eeuwig zal zijn. Is het niet.... een beetje koddig.dat mensen
op hun sterfbed pas de ogen „open gaan en dan re/ds naar adem
snakkend nog besjeshuizen gedenken, de armen, of weet-ik-wat
Waarlijk, er zouden boekdelen over vol te schrijven zyn!
E geleerden hebben er het hunne van
gezegd. Zij waren het er niet over
eens, hetgeen wel vaker bij geleerden
voorkomt.
verhief zich ln zijn nobelheid en
verkondigde de volkeren: eigendom
is dief-
stal. De ander kreet niet minder overtui
gend: bezit is Goddelijk.
Christus heeft er het Zijne van gezegd,
doch wat Hij kon, kunnen wü niet volbren-
gen. Wij zijn geen Lichf
mensen van licht en sch
zit er mee en wij ook. Wij kynnen wel
treuren bij een grote overstroming, die Doch toen z(J bemerkte welk een ^rlnst-
meer dan 1000 mensenlevens heeft gekost, gevende zaak dit waswerd ze dèelge-
aanzienlijk meer en warm lopen voor hulp, noot In de slavenhandel van John Hawkln*
wij zijn doch het leed v'an 40.000.000 vluchtelingen en bracht vcor haar aandeel het oorlogs-
die terzelfder tijd over de aarde zwerven, schip Jesus in.
-- Een nieuw hoofdstuk uit het drama DE
Een ürolijke Inlandse,
heeft een mand ooi
riistaren „geoogst"
door aren te lezen
Westkust van dit gebied verschenen de
te Scardes Rivier r
Nog ziet men op die
R'Okoepr onderzoekt voortdurend alle mo-
Scai'Cies Rivier geweest. Zij ia het nog. óelMktteid en* probeert betere beboowtngs-
ziet men op die prachtige tropische n- fhoden lngang te doen vinden. Alleen
vier de inheemse zeilboten, die sterkdooi ds dank ElJ Eaad-Verbetering is de op
denken aan de schepen, die eens de Portu- bgst van het rijstgewas in Sierra Leone
gezen van Lissabon naar West-Afrika brach- de ,»atste ,ud met 10./, gestegen! Nu is de
ten. Langzamerhand beginnen moderne mo- b ,g elders ter wereld -^Rok in West-
torboten de plaats „n die zeilscheepjes in Aft,ka een bahoudend mens, die als regel
te nemen, maar de Grote Scarries Rivier is slech(s mo,t,e tot „nieuwe dingen" te
de slagader van het land Bebleven ook ai brengen la. maar toch komen de „nTeuwig-
zijn er dan in de loop der laatste 15 Jaar we- heden.. er geleidelijk in. Trouwens, ware dif
gen aangelegd van haar oevergebied naar nlet het geva,t dan ZQU het land ook nu nog
Freetown. u*» u met een jaarlijkse hongerperiode te worste-
Men kan zeggen, dat het aan het bestaan hebben. Al te voortvarend mogen de
van de Scarcies te danken is, dat het vraag- bjanke ndvjseUrs echter niet zijn, want er is
stuk van de bestrijd1 ng der kongersnoden veel ,n d(, Afrlkaanse j„„dbouwgebrulken,
kon wofden opgelost. Want zijn moerassige d h t gezicht vreemd of „ouder
oeverlanden, vroeger geheel, thans nog maar jjatop net^ee ejjez nader"onder
ten dele met mangroven begroeid, leverden
prachtige voor de rijstbouw geschikte grond.
Zo werd de Scarcies van verkeersader te
vens rijstbrenger, tot een zegen voor de hon
gerende Afrikanen.
Het zou zelfs mogelijk zün, dat over enige
Jaren Sierra Leone meer rijst verbouwt dan vewortelresten giftige stoffen afscheiden,
U 1 A .„„n -phrnlk nodie heeft die slechts onschadelijk gemaakt worden, als
h«t land voor olgcn lebrulk nodig heelt. cn dan overs(roomd worden met
Dan Wordt Freetown rüstuitvoerhaven, dan zou^ brak water_
kan Scarcies-riJst helpen óm elders vooral
in Azië in de rUst-etende landen de voed
seltekorten te bestrijden. Men bedenke, voor
meer dan een kwart van de totale wereld
bevolking is rijst 't hcofdvoedsel! En er zün
wets" aandoet, maar dat bij nader onder
zoek blijkt, degelijk gefundeerd te zijn in de
eisen van bodem, kllmaöt, vegetatie (on
kruid) en wat dies meer zij. Zo heeft men er
van afgezien, de moerassige oeverlanden
naar Nederlandse trant in te polderen, om
dat de diep in de modder stekende mangro-
den gespeld in een nieuwe rijstpelmolen,
U i aii« Iprfp, laar te maar de oogst geschiedt nog geheel met de
veel „rüst-consumenlen die leder jaar te hand Dan kQmt dg boej. knechts tekort en
kampen hebben met hongersnood, langer neemt hij door fcet land trekkende „rijst-
van duur en h^iger dan men hem vroeger
in Sierra Leone kende.
Het was vroeger zo, en hot is nu nog zo,
dat lk', als ik in Sierra Leone hoor, dat
iemand zegt, honger te hebben, weet:
„O, die man heeft zeker twee dagen lang
geen rijst geproefd, wat hij verder ook ge
geten mag hebben!"
En dan heb ik altijd gelijk ook. Dat merk
lk aan de glimlach van mijn donkere vrien
den, als ik het zeg. Daarom was het ant
woord op de vraag: Hoe bestrijden wij de
hongersnoden?, in de grond der zaak heel
eenvoudig. Eén woordje maar: RIJST.
De deskundigen namen de rijstvelden der
bevolking in de hoger gelegen streken in
ogenschouw. Hier is geen noemenswaardige
vergroting van de rijstopbrengst te berei
ken, luidde hun oordeel. Toen lieten zij hun
kunnen we „niet vatten". Wij zijn zo be
perkt. en het is goed dit te verstaan!
Wat bezitten wü?
Datgene waarover we de baaa ȟn. Dat
gene, dat we gemerkt hebben als zünde
van ons. Wü hebben ons gereedschap ge-
opdat een ander het ons late.
We hebben ons huls
MENS EN ZIJN BEZIT!....
niet alleen Good Queen Bess, ook
andere monarchen en volkeren lieten
zich niet onbetuigd.
Heinrich Heine, de overbekende dichter
van de Lorelei vertelt Ons er meer van in
dl-j zie
voorzien. We hebben zelfz eens ons brand
merk in de huiden der slaven gebrand, op
een naamplaat zyn ballade Das Sklavenschiff. In deze bal
lade komt een Hollander voor, meneer Van
Kloek, die 600 slaven heeft ingeladen en
dat zü. in hun vlucht gestuit, weer tot ons uitgerekend heeft, dat hij nog een zoet
werden gebracht.
Dit artikel dan zal gaan over een be
paald soort slaaf, een soort uit vele soor
ten: „de negerslaaf".
N het jaar 1444 werd er te Lagos, in
Portugal, een compagnie opgericht, c"-
haar bestaan zou moeten zoeken in
winstje zal maken als er niet meer dan
300 onderweg zullen sterven.
Heine laat meneer Van Kloek het vol
gende bidden:
„Urn Christ! willen, verfchone, o Herr,
Das Leb en der schwargen S Under'
Erziirnten sie dich, so welszt du ja,
Sie sind so dumm ude die Rinder.
Verschone ihr Leben wtn Christl rnilln,
Der für uns alle gestorben'
Denn bleiben tnir nicht dreihunderd
Stück,
So ist tnir mein Geschdft verdorben".
OP het Wener congres, in 1815 bijeen,
werd de slavenhandel strijdig ver
klaard met het volkenrecht.
Let wel: niet de slavernij dus. Deze stap
„Jü vuige lafaard", schreeuwde Stan bui-
brjvei
,1 nel jaai mcau ta v«-
Portugal, een compagnie opgericht, die
haar bestaan zou moeten zoeken in de
negerjacht. Weldra voeren de eerpte sche
pen naar de Afrikaanse kust, waar zij fac
torijen stichtten, die zouden moeten zorgen
voor „verse voorraad". Deze taak was, of
schoon onmenselijk, voor deze nederzet
tingen niet zo moeilijk te vervullen, want
de negerkoningen ruilden gaarne wat van
hun onderdanen voor prachtige spiegeltjes,
waarin ie zichzelf konden zien. Nog lie
ver roofden zij, in de nacht, weerbare jon
ge mannen van naburige stammen, die
daarna, onder gruwelijke omstandigheden durfden de toenmalige groten nog niet »te
naar de kust werden gevoerd. De helft doen. Wel had de Tsaar van Rusland rich
van de krijgsgevangenen haalde het sla- erg druk gemaakt voor het tot stand ko-
venschip niet eens. men van de Heilige Alliantie. De macht-
Na de ontdekking van Amerika deden hebbers, die zich hierbij aansloten beloof
de slavenjagers grote zaken, want Ame- den elkaar plechtig hun volkeren „als va-
rika vroeg telkens nieuwe waar. Duizenden ders te regeren, met de Bijbel als richt-
Indianen, die daar moesten werken in mij- snoer". In Rusland bleef de lijfeigenschap y
nen en op plantages, waren omgekomen, tot 1881! De „aartsvaders" van deze Hei- L
andere duizenden stonden voor de poort Uge Alliantie speelden maar één spel: bel- n
van de dood. Een priester, begagn met het jen blazen, met heel ernstige gezichten. De
lot dezer duizenden, gaf de raad het werk Paus van Rome deed aan dit spel niet mee,
te laten doen door de veel sterkere neger- de Sultan van Turkije ook niet, en de
slaven, Vanaf die tijd kwamen er razzia's Prins-president van Engeland wilde niet door
op grote schaal in Afrika. het parlement uitgelachen worden, jélle
Wie deden hier niet aan mee?aangesloten vorsten keken ln bewoncwing
Koningin Elizabeth van Engeland heeft naar de bellen van de Tsaar. Aan afschaf-
in de wereld een goede naam. Zü hielp ons fing van de slavernij dacht niemand.
de strüd tegen Spanje. Ze sond zelfs Het te Wenen genomen besluit bracht
geen verlichting voor de slaven. Want de
officiële handel werd nu smokkelhandel.
Men kon pas een slavenjager straffen als
men hem op heterdaad betrapte. Vandaar
dat sommige slavenjagers niet schroomden
om hun zwarte lading, mannetje aan man
netje gebonden, over boord te zetten via
de ankerketting, als een oorlogsschip na
derde.
In de Nieuwe Rotterdamse Courant van
16 Januari 1858 kunnen wij een bericht le
zen, overgenomen uit de Shipping en Mer
cantile Gazette uit Kaapstad, die het publi
ceerde in haar nummer van de 27ste No
vember 1857, waarin het bovenbeschrevene
in concreto wordt vermeld: een slavenha
ler had, toen een Engelse krdiser naderde,
800 levende negers via de ankerketting la
ten zinken, tweederde van de lading. Voor
de rest was geen tijd meer.
Opi de 10e Januari van het jaar Onzes
Heren 1833, werden door het Gerechtshof
haar Sweet Robin, de graat/van Leicester
naar ons met de beste bedoelingen. Dat
laatstgenoemde het hier verprutste was
niet helemaal haar schuld.
De historische encyelopaedie vertelt ons,
dat deze Queen Virginia, de maagdelüke
koningin, de slavenhandel fel veroordeelde.
b^vegingloze lichaam terzijde en kroop dienst over, maar toen zijn onderdeel niet
In de morgenuren werkte Fred Faust voor
zichzelf. Dan sloot hij zich op in zijn stu
deerkamer en dan haperde zijn pen op het
papier, dat leeg en vijandig voor hem lag.
Dan trachtte hij tevergeefs de verzen te
schrijven, die hij in zich voelde, maar die
verdrongen werden door het geschreeuw en
het revolvergeknal uit de boeken, die hij
in de middaguren schreef. Fred Faust miste
de moed om die rijke bron van inkomsten
de rug toe te keren. Hij had vrouw en twee
kinderen, een landhuis in Italië en al de
luxe, die hij verlangde: hij was geen dich
ter genoeg om armoede te lijden terwille
ten zichzelf en
hü areev zijn auto- recht. Een veeg vanParkers bloed, dwars
over zijn voorhoofd, deed de dodelijke bleek-
Kroop aiensi over, maar toen zijn onneinvtt „i« yan fien ,deaal Zeventlg duizend dollar per
dwars naar Frankrijk vertrok, zoals hij gehoopt h d m!n_tpnj, nodia nm t„ iJln
over zijn voorhoofd, deed de dodelijke bleek- ina-vroni»^ suten 1°^ 0ad hij minstens nodig om te leven,
HÜ schoot. De kogel vloog, waar Tom een heid van zijn gelaat des te scherper uit-
ZuVri]Vorn Z?s zTwattsTmhïïg ™£ron- Tmi'iemand naar hem kijken?" vroeg hij. inmidde'ls piet Dorothy Schilling - coneta- benden'dUgêld vTorhem
pletter. Tom was zijwaarts omhoog gespron kan hem teerde de dokter een hartkWaal bü Fred ve«"enden geld voor hem.
iter. H^^am boven op n^nrn]tQn„ Fauat De order was 6treng en onvoorwaar- Nog eenmaal eiste Fred Fa»
V yu -Zf- 'a~ eiat'n ia ar naa niJ minsiens noaig om te teven,
had, deserteerde dé Verenigde Staten zoalg hy verlangde en Max Brand en ai die
trad hu wéér in militaire dienst, maar daar £ndere^chrijvers, die hij geschapen had,
werd hij ziek. Op zijn 25ste jaar -
De inlamprs dorsen de aren door er met
ae voeten op te treden.
gen, als een panter. - -
Stan Parker neer. Ze rolden om en om. De ni«l meer aanraken
revolver ging weer af. Dan schoof Tom het
maar die hem in wezen vreemd waren,
I Faust, het nood-
delijk'i „Als je wilt blijven toen, moet je tariend, het uiterste van rijn uithou-
"CMele helden, verdorven schurken, knal- niet meer wandelen, niet meer wijn drin- b e',,do?üJï!8
lende revolvers en donderende hoeven: ken, niet meer roken. Een rolstoel la hier,
dót is de sfeer van de boeken van Max wat de dokter voorschrijft!'
Brand, de verteller van het Wilde Westen.
Onwillekeurig maakt men zich daarbij óók
een voorstelling van de auteur. Een ijzer
vreter, pure jenever drinkend en zwarte
sigaren rokend en werkend met een schrijf
machine vóór zich en een afgezaagde twee
loops nóóst zich om eventuele lastige be
wonderaars af te schrikken
oorlogscorrespondent voor het tüdschrift
Harper's Magazine aan het Italiaanse front
van Suriname drie jonge negers veroor
deeld. Zij hadden gestolen en daarna, bang
voor ontdekking, brand gesticht. Zij wer
den veroordeeld om levend te worden ver
brand. Een week later rookte te Parama
ribo de brandstapel.
DANK zij het taaie volharden van
Wilberforce was Engeland de eerste
staat, die de slavernij afschafte. Dit
gebeurde ln 1833, De gedupeerde eigenaars
kregen schadevergoeding. In 1861 hief Rus-
narper s magazine aan nei Italiaanse irum i„„j j„ inf„,;„„„„Ti
te aaan werken On 11 Mei 1044 toen het 1 nd de lijfeigenschap op, en twee Jaar la-
"aan werxen. up li mei 1J«, »oen nei
Maar na korte tijd sloeg Fred Faust de Amerikaanse V|J:
raad in de wind. Hij begon, in een roeke- ajrf jn de Garigli&no-sector begon, werd h\j
'|jfde Leger het grote offen-
Hij mocht van dokters niet
lopen, maar stierf als oorlogs
correspondent!
In werkelijkheid was Frederick Shiller
Faust Max Brand was één van de twintig
namen, waaronder hij schrééf ®en rus
tig man, wel groot en massief gebouwd,
maar buitengewoon vriendelijk ln de om
gang. Wat er aan ruws en misdadigs ln hem
was, bewaarde hij strikt voor zijn boeken.
Fred Faust werd geboren te Seattle ln
1892 als zoon van niet al te rijke ouders. Hij
studeerde aan de universiteit van Modesto
in Califomië, maar slaagdq niet voor zijn
loze uitdaging aan zijn eigen hart, te wer- |n de borst getroffen door een Duitse gra
ken met een ongekend tempo. Hij schreef naatscherf. De man, die tot een rolstoel ver
woeste verhalen vol romantiek. In 27 jaar oordeeld was op zün 25ste,' stierf 52 jaar
tijd vervaardigde hij 200 boeken en hon- oud „p het slagveld.
Vijftig boeken lagen na zijn dood kant en
klaar gereed om gedrukt te worden, ideeën
voor tientallen andere werden in de lade
derden korte verhalen, tot een totaal
30 millioen woorden......1 Detectivever
halen, Wild-Weststories, luchtvaartavontu-
ter kregen de slaven van Suriname en Cu
racao de vrijheid. In 1865 zouden mil-
lioenen negers in de Verenigde Staten van
Noord-Amerika de Vrijheid krijgen. Dit ge
beurde pas nadat de nqotdelijke staten, on
der leiding van Abraham Lincoln, de zui
delijke staten, die merendeels vóór slaver
nij waren, in een bloedige oorlog hadden
Verslagen.
i_ vuui uemaueu auuei e werueu ui ue iouc
ren, spotóensaHea aan da topanBe van zljn schrlj,taW gevonden. Een boeken- l"»' verlieten enise mi (oenen
band verlieten de dichtbetikte vellen rijn kas( g(ond v0] dc werk dle blJ de „vleespotten van de planters", d e
„„L.,r.„ Vtoi Kasl sionu vui mei ue wemen, uie mj
ff.hnpk kwam schreef. En op een ereplaats: twee dicht
min Sh IppLpL «ian Frank Austin bundeltjes. Het enige wat hü onder 'zün
een schrijversnaam te staan. Frank Austin schreef. Aandacht hebben de
Lee Bolt, Walter C. Butler of George dpUilMI _onit optrnkkpn
Challis zogoed als peter Dawson, Martin bundeltjes nooit getrokken....
Dexter, Evan Evans of Evin Evan, John
Frederick, Frederick Frost, Dennis Law-
ton, M. B., David Manning en Peter Henry
Morland waren al evenzeer Fred Faust als
Hugh Owen, Nicholas Silver, Henry Uriel,
G. O. Baxter enMax Brand. Onder de
laatste naam werd hü al» schrijver van
de dr Kildareverbalen, de Jim Silver-
avonturen en de Speedy-reeks echter het
meest populair.
Men moet een dergelüke hoeveelheid her-
artsexamen. Wél werd hü daar bekend als senarbeld niet onderschatten, want al was
de geestige hoofdredacteur van een humo- de stül bü Fred Faust büzaak A- zün lezer»
ristisch blad. Toch had hij nog altüd geen hadden déér al heel weinig belangstelling
idee, dat hü schrüver zou worden en juist voor tóch eist elk boek nieuwe concen-
als Edgar Wallace, die wü in een vorig arti- tratie en een grote fantasie, welke óók voor
kei beschreven, nam hü dienst bü het leger, een groot gedeelte uit veel lezen en studeren
In 1915 stapte hij zó van school in militair* voortkwam.
Tiet is niet zo gemakkelijk een detec-
tiveroman te schrijven. Charles
Dickens probeerde het óók een keer,
maar toen, in feuilletonvorm, pagina
zeven van Barna by Rudge was ver
schenen, raadde Edgar Allan Poe de
oplossing, die Dickens tot bladzijde
400 wilde bewaren! In het volpende
artikel nemen wij enige grossiers in
moord en doodsla? en hun methoden
onder de loupe.
schraler waren geweest dan die van de
Pharao, eeuwen en eeuwen geleden. Ook
zü zeehten hun beloofde land, evenals de
Joden vroeger.
Doch zü vonden het niet.
Hoe zou dat ook kunnen zonder woes-
tün enzonder Mozes? Zü. die van de
aanvang der historie af nog nooit vrübeid
hadden gekend? Plotseling vrü worden, na
eeuwen slavernü. betekent: ogenknippe-
rend neerliggen als een pas geboren kalf.
Plotseling banden slaken, die eeuwen
hebben gekneld, en daardoor „niet meer
worden gevoeld", heeft een instinctief op
richten tengevolge, waarbü men heen en
5»ier slingert op trillende benen, waarbü
men tegen de stalwand bonst ais een jong
dier, dat voor het eerst is gaan staan.
Eeuwen en eeuwen duurt het, voordat
een volk ln vrijheid lopen kan.
In vrüheid, geen „beslt" meer zün ras
welke aardse macht ook!
REIN BROUWER
